PB 1

2 3

2

Warto podkreślić, że Polacy aktywnie reagują na zmiany makro-

ekonomiczne nie tylko w sferze deklaracji, ale i realnie podejmo-

wanych wyborów. Oszczędzają nie tylko częściej, ale i bardziej

świadomie. O ile w 2013 roku jedynie 18% odkładało środki z my-

ślą o przyszłości swoich najbliższych, a 31% jako cel wyznaczało

sobie wakacje, bądź drobne przyjemności – to obecnie te propor-

cje uległy odwróceniu. Bezpieczeństwo wybiera 28%, a potrzeby

konsumpcyjne wskazuje 18% badanych.

Pozorna sprzeczność występuje z kolei w kwestii korzystania

Polaków z produktów fi nansowych. Z jednej strony dynamicznie

rośnie odsetek posługujących się kartami bankowymi zamiast go-

tówki, z drugiej zaś strony coraz częściej Polacy przyznają się,

że trzymają oszczędności w przysłowiowej skarpecie. Tę sprzecz-

ność łatwo jednak wyjaśnić, przyglądając się bliżej koniunkturze

gospodarczej. Bezsprzeczne jest rosnące ubankowienie społe-

czeństwa. Zgodnie z danymi NBP w ciągu ostatnich trzech lat

o ponad połowę wzrósł wolumen transakcji kartami debetowymi.

W ślad za tym idą deklaracje ankietowanych w „Postawach Pola-

ków wobec fi nansów”: z 31% do 42% wzrósł odsetek przyznają-

cych się do preferowania płatności kartą, a jednocześnie z 52%

do 41% spadła liczba wskazań na rzecz gotówki. Odmiennie pre-

zentują się trendy w kwestii trzymania gotówki w domu jako wy-

boru sposobu przechowywania nadwyżek fi nansowych. Odsetek

osób deklarujących taki wybór wzrósł trzykrotnie na przestrze-

ni ostatnich czterech lat – z 4% do 12%. Analizując to zjawisko

na tle zmian makroekonomicznych, na pierwszy plan wysuwa się

systematyczny spadek stóp procentowych, a co za tym idzie opro-

centowania lokat w bankach. Wysokość stopy referencyjnej spadła

od połowy 2008 roku z 6% do 1,5% w bieżącym roku. W efekcie

stopa zwrotu z lokat w ostatnich latach w bardzo wielu przypad-

kach nie zabezpieczała przed infl acją. Warto do tego dodać niskie

stopy zwrotu na warszawskiej GPW, które w ostatnich latach zna-

cząco odbiegają od indeksów giełdowych w krajach rozwiniętych.

Wpływ na tę sytuację miały zmiany w OFE i był to dodatkowy czyn-

nik zniechęcający Polaków do ryzyka i decydowania się na zakup

produktów fi nansowych, w tym funduszy inwestycyjnych.

Podsumowując fi nansowy portret Polaka, który Fundacja pre-

zentuje od ośmiu lat, warto jeszcze przyjrzeć się interesującemu

zjawisku, dotyczącemu tego, skąd czerpiemy wiedzę w kwestiach

fi nansowych. Z badań wyłania się obraz społeczeństwa coraz chęt-

niej sięgającego po profesjonalne źródła. Z 17% do 37% wzrósł

odsetek tych, którzy posiłkują się materiałami i poradami profe-

sjonalistów z instytucji fi nansowych.

8 9

10

12

14

16

18

2015

9%

2015

34%

2015

6%

2015

17%

2015

22%

2014

8%

2014

38%

2014

7%

2014

24%

2014

16%

2013

12%

2013

40%

2013

4%

2013

11%

2013

26%

2012

9%

2012

35%

2012

4%

2012

14%

2012

35%

2011

13%

2011

38%

2011

2%

2011

10%

2011

31%

2010

12%

2010

32%

2010

6%

2010

11%

2010

33%

2009

9%

2009

36%

2009

3%

2009

15%

2009

33%

2008

12%

2008

34%

2008

2%

2008

12%

2008

35%

20

22

KRAJ

SUMA OSZCZĘDNOŚCI W MLD EUR 2014 R.

OSZCZĘDNOŚCI PER CAPITA

W EUR 2014 R.

STOPA OSZCZĘDNOŚCI 2014 R.

PROGNOZA STOPY OSZCZĘDNOŚCI

NA 2015 R.

PKB PER CAPITAW EUR 2014 R.

Chiny

Czechy

Japonia

Niemcy

POLSKA

Szwajcaria

USA

Wielka Brytania

14 223

175

12 063

5 231

379

1 944

56 456

7 642

7 992

11 275

73 547

44 769

6 194

157 446

138 714

86 233

30-35%

4,5%

0,3%

9,4%

0,4%

17,8%

4,8%

3,3%

30-35%

4,8%

1,6%

9,3%

1,0%

16,8%

5,1%

3,3%

6 124

14 314

26 463

35 812

10 523

66 052

44 625

36 369

22 23

2015

2016

2017

2018

202020202019

2021

24

2015

2015

26

28

30

32

34

36

38

40

40 41

42

44

46

48

50

52