3/2/2011

1

OPORAVAK

SPORTISTA

Aktivnosti oporavka u fudbalu

Kemal Idrizović

CENTAR ZA ZDRAVLJE,VEŢBANJE I SPORTSKE NAUKE

Center for Health, Exercise and Sport Sciences

Deligradska 27, Beograd

PRINCIPI SPORTSKOG

TRENINGA

Specifiĉnost,

Progresivno opterećenje,

Varijabilnost,

Individualnost,

Reverzibilnost i

OPORAVAK.

UMOR PREDSTAVLJA TRENUTNI GUBITAK RADNE

SPOSOBNOSTI UZROKOVAN PRETHODNIM

NAPORNIM RADOM

I GRUPA SPORTOVA: ŠTO VIŠE ODGODITI POJAVU

UMORA (srednje i duge pruge, biciklizam, veslanje,

skijaško trĉanje, trijatlon, rvanje, dţudo)

II GRUPA SPORTOVA: BRZINA OPORAVKA IZMEĐU

PONAVLJANIH PERIODA INTENZIVNOG RADA

(fudbal, rukomet, tenis)

UZROĈNICI UMORA SU SVRSTANI U DVIJE GRUPE:

PERIFERNI: (periferni nervi i mjesta u mišiću)

CENTRALNI: (centralni nervni sistem)

OPORAVAK

FAZA BRZOG OPORAVKA: Traje od nekoliko minuta do nekoliko sati.

Podrazumijeva povratak organskih funkcija na nivo

mirovanja (frekvencija srca, koncentracija laktata u krvi, frekvencija disanja )

OPORAVAK

FAZA ODGOĐENOG OPORAVKA: Traje od nekoliko sati do nekoliko dana.

Podrazumijeva restituciju radnog kapaciteta, restituciju i superkompenzaciju

energetskih depoa i sintezu proteina.

3/2/2011

2

FAKTORI OPORAVKA

SOMATSKI FAKTORI

MIŠIĆNI FAKTORI

VANJSKI, FAKTORI OKOLINE

TRENAŢNI FAKTORI

NUTRITIVNI, FAKTORI ISHRANE

FIZIKALNI

PSIHO-PEDAGOŠKI

STIL ŢIVOTA

SOMATSKI (FIZIĈKI) FAKTORI

POL

UZRAST, DOB

RASA

ZDRAVSTVENI

STATUS

3/2/2011

3

MIŠIĆNI FAKTORI

VRSTA MIŠIĆNIH

VLAKANA

MIŠIĆNA OŠTEĆENJA

(nastaju nakon različitih vrsta

fizičke aktivnosti, primjer:

zbog višednevnog smanjenja

osjetljivosti refleksnog

sistema nakon dugotrajnog

trčanja, poslije fudbalske

utakmice 2-3 dana izbjegavati

eksplozivne i reaktivne

sadrţaje.)

FAKTORI OKOLINE

TEMPERATURA mišić se

brţe umara na niskim temp.,

sporije se ooravlja, trening na

niskim temp. Negativno utiče na

produkciju hormona rasta i

testosterona, povećana proizvodnja

laktata.

NADMORSKA VISINA smanjenje parcijalnog pritiska

kiseonika što izaziva akutno

smanjenje sposobnosti apsorbcije

kiseonika u krvi, hipoksiju,

nedostaje kiseonika u mišićima.

TRENAŢNI FAKTORI (većina)

TRAJANJE PAUZE IZMEĐU INTERVALA RADA

VRSTA AKTIVNOSTI U PAUZI IZMEĐU INTERVALA RADA(aktivni i pasivni odmor u pauzi)

NIVO TRENIRANOSTI SPORTISTE (presudna aerobna sposobnost, bitno je razviti je tokom rasta i razvoja sportiste, prije seniorskog nivoa)

SPORTSKA SPECIJALIZACIJAsportisti izdrţljivosti, sportisti maksimalne snage, sportisti eksplozivne snage.

FAKTORI ISHRANE

UGLJENI HIDRATI (tokom i nakon treninga)

FAKTORI ISHRANE

PROTEINI I

AMINOKISELINE

FAKTORI ISHRANE

KREATIN

VODA

3/2/2011

4

NEOPHODNOST

SUPLEMENTACIJE

Upotreba farmakoloških sredstava skraćuje vrijeme

potrebno za oporavak nakon intenzivnog rada i

omogu’ava brzi povratak snage i energetskih izvora.

Vern Gambeta (1989) iznosi stav kako se automatski

mora oduzeti 20% trenaţnih sadrţaja i 30 do 35%

opterećenja u slučajevima kada se trenira bez

farmakoloških sredstava.

FIZIKALNI FAKTORI

MASAŢA

FIZIKALNI FAKTORI

KRIOTERAPIJA Jedan

od postupaka fizikalne

terapije. Sastoji se u primjeni

leda, odnosno ledenih

obloga. Led se moţe

primijeniti kao oblog,

odnosno moţe se njime

masirati oboljelo područje.

FIZIKALNI FAKTORI

HIDROTERAPIJA

FIZIKALNI FAKTORI

ELEKTROSTIMULACIJA

PSIHO-PEDAGOŠKI FAKTORI

MENTALNI

TRENING

3/2/2011

5

PSIHO-PEDAGOŠKI FAKTORI

YOGA

STIL ŢIVOTA

Uticaj aktivnog (□) i pasivnog (○)

odmora na odstranjenje laktata iz krvi