Presentatie titel

Rotterdam, 00 januari 2007

Onderzoekslijn Brede SchoolKENNISCENTRUM TALENTONTWIKKELING

Presentatie onderzoek

TAALGEDRAG IN DE KLAS ALS INDICATOR VOOR PROFESSIONELE GROEI?

Uitvoering, 12.00 – 13.30 uur, vrijdag 29 Juni 2012

Promotie-onderzoek

Titel“Veranderingen in taalgedrag/-gebruik in de klas als mogelijkeindicator voor professionele groei, een onderzoek naar de inhoud enhet verloop van het leerproces ‘Leren Lesgeven’ bij studenten uit detweedegraads lerarenopleiding”

OriëntatieTaalwetenschappelijke inzichten uit taalhandelingtheorie,conversatieanalyse, interactionele sociolinguïstiek en discourseanalyse (toegepaste linguïstiek). Zowel kwalitatief als kwantitatief!

Traceren van het leerproces van LIO’s1. hoe gaat ‘leren in interactie’ tussen lio en leerlingen in de klas?2. wat verandert er in dat proces bij de lio gedurende de opleiding?3. welke opleidingskenmerken hebben een causaal effect op de lio?

Opzet presentatie

A. Toelichting onderzoeksopzet- Basisgegevens

- Hoofdvragen- Onderzoekskader

B. Demonstratie onderzoeksomgeving“TRANSANA: Kwalitatieve analyse software voor video en audio”,een korte introductie op de onderzoeksomgeving en de datastructuur

C. Indruk van en eerste resultatenVoorbeelden en eerste uitkomsten van het onderzoek uit vier van de vijfonderscheiden onderzoekdimensies

A. Onderzoeksopzet

BASISGEGEVENS

Looptijd- 1 september 2011 - 1 september 2015

Onderzoeksteam- Studentassistenten: Bert van der Ven (GES), Diana Pennink (WIS),

Larissa Al Bazi (GES), Danielle Commandeur (NED)- Onderzoeksmedewerker: dhr. A. Barkmeijer - Promotoren: Prof. Dr. J. Verschueren (UvA(B)), Prof. Dr. E. Struyf

(UvA(B)), Prof. Dr. S. D’Hondt (UG(B))- Intern begeleiding: Amos van Gelderen (Lector TV & TO, HR)

Participanten- Opleidingen Geschiedenis, Nederland & Wiskunde (Voltijd Regulier)- 8 studenten per leerjaar / opleiding- Opname van 2 lessen per student / leerjaar

Vervolg (1)

HOOFDVRAGEN

Cross-sectioneel (deelonderzoek 1)

Bestaan er verschillen in taalgebruik/gedrag in de klas tussen eerste- en

vierdejaars studenten van de tweedegraads opleiding?

Longitudinaal (deelonderzoek 2)

Hoe ontwikkelen die (eventuele) verschillen zich door de jaren heengedurende de opleiding? Welke veranderingen worden zichtbaar?

Vervolg (2)

ONDERZOEKSKADER

De klas is een institutionele setting met specifieke functies

die met vijf onderzoekbare dimensies worden ontsloten:

• Lexical choice (woordkeuze en –gebruik van de leraar)

• Turn design (beurtwisseling in de klas)

• Sequence organization (kwaliteit van de deelinteracties)

• Overall structural organization (realisatie onderwijsscript)

• Social epistemology and social relation (positie- en rolverhouding docent-klas-leerlingen)

bron: Lanquage at work, Drew & Heritage, 1998 (p. 29-53)

B. Transana (taalanalysesoftware)

Demonstratie van het onderzoekscorpus

Glimp van de datastructuur

C. Voorbeelden + eerste trends1. Lexical Choice (woordkeuze en –gebruik)

WORDSTATWordStat is tekstanalyse software waarmee woordfrequenties, veel gebruikte frases, woordgebruik verdeling per casus en sleutelwoorden in de context kunnen worden onderzocht.

LIWCLinguistic Inquiry en Word Count (LIWC) is een tekstanalyse software programma. LIWC berekent de mate waarin mensen gebruik maken vanverschillende categorieën zoals het gebruik van positieve of negatieveemoties, self-referenties, causale woorden, en 70 andere taal dimensies.

Eerste trends uit LIWC, 4de jaars:- Gebruiken meer woorden en langere zinnen, en meer het woord ‘ik’- Stemmen minder in, gebruiken minder positieve termen, meer

optimistisch- Zijn minder met oorzaken/verleden/begrip bezig en meer met de toekomst- Minder gericht op zekerheid en meer bezig met ‘stop’ en ‘blokkeren’- Gebruiken meer commissieven en binders

Vervolg (1a)

2. Turn design (beurtwisseling)

¤<1885873>(0:31:25.9)L: telt ook die stip op de i ofzo¤<1886451>(0:31:26.5)D: wat zeg je¤<1888097>(0:31:28.1)L: telt ook de stip op de i¤<1889914>(0:31:29.9)D: nee de stip op de i telt niet dat is een

letter he¤<1892137>(0:31:32.1)K: (lacht)¤<1907769>(0:31:47.8)D: dames daar achterin (1) dankjewel¤<2010173>(0:33:30.2)D: klaar honderdzestig tekens precies¤<2012047>(0:33:32.0)L: hopelijk

ONGEMARKEERDHEIDVan ‘ongemarkeerdheid’ is sprake wanneer een beurt van een sprekervoortbouwt op de voorgaande, er een consistent paar gevormd wordt.

Van‘gemarkeerdheid’ is sprake als met een beurt inhoudelijk of procesmatig

eenbreuk optreedt.

Vervolg (1b)

LIO I. TR 1.5 Instrueren (nieuwe) leerstof- 0:20:49.6 < ------ > 0:28:53.1 8 minuten- 33 beurtwisselingen (D: 19*, L: of K: 14*)- 8 L/K gemarkeerde beurten (57%)

LIO II. TR 1.5 Instrueren (nieuwe) leerstof- 0:16:22.2 < ------ > 0:39:53.1 23 minuten- 208 beurtwisselingen (D: 109*, L: of K: 99*)- 6 L/K gemarkeerde beurten (6%)

Wat zou hier aan de hand kunnen zijn?

Vervolg (2)3. Sequence organization (organisatie van deelinteracties)

Sequenties zijn beurten die gezamenlijk een functie vervullen. Ik onderscheidsequenties in leerdomein- of een leefdomeinfunctie. Bijvoorbeeld de‘vraag-antwoord sequentie’, de ‘gedragscorrectie’ of de ‘opdrachtgeven’ etc.

Opdracht geven in TR 1.7 Zelfstandig (ver)werken (nieuwe) leerstof- ¤<1076062>(0:17:56.1)D:oke mag iedereen aan de slag gaan als je klaar bentdanneh steek je je hand op gaan we het ophalen en kan je aan je Nederlands alsje eerst aan je aan je werk gaat mag je daarna naar de wc- ¤<1427847>(0:23:47.8)D: oke jongens even klassikaal er zijn een aantalvragen over de laatste opdracht met die ringen je mag ook gewoon nummertjeszetten voor de ringetjes de punten die je moet behandelen staan erboven en diemoet je in de juiste volgorde zetten je hoeft niet de hele zin op te schrijven - ¤<1625611>(0:27:05.6)D: vergeet niet je naam bovenaan je opdracht teschrijven- ¤<1668587>(0:27:48.6)D: ik wil deze keer geen antwoorden zien bij vragen

metweet ik niet offuh kan wel gaat wel probeer er uitleg bij te geven he jongens- ¤<1787127>(0:29:47.1)D:elke letter elke teken he dat is ook elke spatie elkekomma elke punt alles telt mee ↑net als bij een smsje↑

Vervolg (3a)

4. Overall structure (het teachingscript)

1. Secties of fasen

Les

2. Segmenten

3. Handelingen

Transacties .1

Lesson

Exchanges .2

Moves .3

Acts .4

Vervolg (3b)

Kijkvenster

Lestransacties (verwacht)

1.Contactleggen met de klas2.Aandacht vragen voor de lesstart3.Inleiden van de les4.Behandelen van huiswerk5.Instrueren nieuwe leerstof6.Controleren begrip nieuwe stof7.Oefenen met nieuwe stof8.Huiswerk opgeven9.Les afsluiten met terugblik10.Contact afbouwen met de klas

Lestransacties (bijgesteld)

1.Contactleggen met de klas2.Dagopening3.(Op)Start van de les4.Afhandelen (t)huiswerk5.Terugkoppeling toetswerk6.Instrueren (nieuwe) leerstof7.Narratief vertellen8.Zelfstandig (ver)werken (nieuwe) leerstof9.OnderwijsleergesprekVraag-ontwikkelend onderwijsDiscussie onderwijsOpdrachtbesprekingControle begrip nieuwe leerstof1.Opgeven (t)huiswerk2.Afsluiten van de les3.Contact afbouwen met de klas

Einde

Lerarenopleiding VO/BVEHogeschool Rotterdam