prelims ch1 irish layout 1 · 2019. 9. 13. · loingseoireacht ar chainéil chúnga i riail 9. tá...

69
Aguisíní 129

Upload: others

Post on 09-Feb-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Aguisíní

    129

    PartB_ch6_11_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:20 Page 129

  • Na Rialúcháin Idirnáisiúntachun Imbhualadh ar Muir aChosc (COLREGs)

    ■ Rialacha seachanta imbhuailte■ Soilse loingseoireachta■ Comharthaí fuaime■ Comharthaí guaise■ Comharthaí tarrthála

    Rialaíonn na Rialúcháin Idirnáisiúntachun Imbhualadh ar Muir a Chosc,COLREGs, teagmháil idir longa ar anuisce agus baineann siad leis nahárthaigh áineasa uile ar anbhfarraige agus ar uiscí ar féidir lehárthaí farraige dul tríothu. Baineannna Rialúcháin freisin le codanna dárn-uiscebhealaí intíre.

    Rialaíonn na Rialúcháin an méid seoa leanas:■ Freagairt árthaigh in aon choinníoll

    léargais.■ Freagairt árthach atá in amharc a

    chéile.■ Stiúradh árthach le léargas srianta.■ Solas agus cruthanna atá le n-

    iompar ag árthaigh éagsúla.■ Comharthaí fuaime agus solais idir

    árthaigh.■ Suíomh soilse agus cruthanna ar

    bord.■ Minicíocht comharthaí fuaime.■ Comharthaí guaise.

    Cé gur foilseachán mór agussonraithe atá sa leabhar rialachaiomlán, tá roinnt leaganacha

    giorraithe ar fáil atá ceaptha gospeisialta don úsáideoir báid áineasa.Ba cheart d’oibreoirí ÁrthaighÁineasa iad féin a chur ar an eolasmaidir le cuid de na rialacha ionasnach mbeidh aon fhaitíos ar a dtaobh,nuair a thagann riosca imbhuailtechun cinn.

    ■ Mar riail ghinearálta, ligeanncumhacht seol uirthi. Ach ní mórdo sheoltóirí a bheith réasúnta – nábí ag súil go ligfidh árthaí móra atáfaoi chumhacht nach bhfuil chomhéasca le stiúradh an tslí duit.

    ■ Ba cheart d’árthaí beaga ar fadleaba loinge leathan a thabhairt doshoithigh mhóra.

    ■ Ar chainéil chúnga, coinnigh ardheis (deasbhord). Má tá go leorspáis idir an dá bhád atá ag dulthar a chéile, ní gá an bealach aathrú d’aon ghnó chun dul arthaobh dheis an bháid eile.

    ■ Agus tú ag dul díreach in éadanbáid eile, athraigh do bhealach igcónaí faoi dheis, (deasbhord)agus ná athraigh faoi chlé(clébhord).

    ■ Nuair atá dhá bhád ag trasnú, táceart slí ag an mbád ar thaobh naláimhe deise (deasbhord) – bacheart duit an bealach a fhágáil, trído bhealach a athrú nó trí mhoilliúchun dul thart taobh thiar denárthach eile.

    ■ Má tá ceart slí agat, bíodh túintuartha – coinnigh do bhealachagus do luas comhsheasmhach.

    130

    Ag

    uis

    íní Aguisín 1

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 130

  • ■ Ná téigh sa seans trí do ‘cheart slí'a bhrú. Ba cheart duit pé rud arbith atá riachtanach chunimbhualadh a sheachaint adhéanamh.

    ■ I gceantair plódaithe ar nós bealaíisteach do chalaí cuan, do mhuiríníagus do phoill feistithe, bí ard’fhaichill ar shoithí eile atá agionramháil mar is minic a bhíonn agcuid gluaiseachtaí gan tuar.

    ■ Bí ag faire amach i gceart ag gachuair agus i ngach treo. Ba cheartd’árthaigh atá faoi sheol seiceáil adhéanamh ar an spás “thíos” agusar thaobh na fothana díobh áit acheileann seolta an árthaighléargas.

    ■ Ba cheart d’árthaí i gcónaí imeachtag luas slán, agus smaoineamh ádhéanamh ar staid na haimsire,dhlús tráchta, léargas,dhoimhneacht an uisce atá ar fáilagus chaighdeán ionramhála anárthaigh.

    Imbhuaileadh a sheachaintTá roinnt de na rialacha seachantaimbhuailte san áireamh thíos.

    Cainéil chúnga – Riail 9Leagtar amach na ceanglais maidir leloingseoireacht ar chainéil chúnga iRiail 9. Tá sé seo tábhachtach goháirithe in inbhir abhann agus cainéilchúnga le baoithe a dtaithíonn árthaímóra tráchtála agus árthaí áineasaorthu araon. Áirítear iad seo aleanas ar na ceanglais: ■ fanfaidh árthach atá ag dul ar

    aghaidh ar chúrsa de chainéalcúng nó seolbhealach chomh gar

    le teorann amuigh an chainéilchúng nó an tseolbhealaigh atá arthaobh a deasbhoird agus atá slánagus indéanta;

    ■ ní chuirfidh árthach níos lú ná 20méadar ar fad nó árthachseoltóireachta bac le pasáisteárthaigh nach féidir loingseoireachtshábháilte a dhéanamh ach laistighde chainéal cúng nó seolbhealach;

    ■ ní chuirfidh árthach atá i mbuniascaireachta bac le haon árthacheile atá ag loingseoireachta laistighde chainéal cúng nó seolbhealach;

    ■ ní thrasnóidh árthach cainéal cúngnó seolbhealach má chuireann antrasnú sin bac le pasáiste árthaighnach féidir leis loingseoireachtshábháilte a dhéanamh ach istighdá leithéid de chainéal cúng nóseolbhealach;

    ■ ar chainéal cúng nó seolbhealachnuair nach féidir scoitheadh atharlú ach amháin más gá donárthach ar a bhfuil an scoitheadhag tarlú gníomh a thógáil chunárthach sábháilte a cheadú, bachóir don árthach a bhfuil sé arintinn aige scoitheadh ancomhartha cuí a fhorordaítear snaRialacha a fhuaimniú chun a sprioca chur in iúl;

    ■ loingseoidh árthach, atá ag druidimle lúb nó le cuid de chainéal cúngnó seolbhealach ar a bhféadfadhárthaí eile a bheith ceilte ag bac sabhealach, le hairdeall agus cúramar leith agus fuaimneoidh sí ancomhartha cuí forordaithe;

    ■ seachnóidh árthach dul ar ancairear chainéal cúng.

    131

    Ag

    uisín

    í1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 131

  • Árthaigh Sheoil – Riail 12Nuair atá dhá árthach seoil ag dul idtreo a chéile agus nuair atá rioscaimbhuailte ann, ba cheart do cheannacu bealach an cheann eile a fhágáilmar seo a leanas:

    i. Nuair atá an ghaoth ar thaobhdifriúil ag ceachtar acu, fágfaidhan t-árthach a bhfuil an ghaoth aran taobh clé de, an bealach doncheann eile. Tugtar an riailDeasbhoird ar seo go coitianta.

    ii. Nuair a bhíonn an ghaoth ar antaobh céanna ag an dá árthach,fanfaidh an t-árthach atá arthaobh na gaoithe as bealach anárthaigh atá ar thaobh nafothana. Is é sin le rá gobhfágann an bád atá is gaire donghaoth bealach an bháid eile.

    iii. Má fheiceann árthach a bhfuil anghaoth ar a chlébhord aici,árthach atá ar thaobh na gaoitheagus nuair nach féidir léi socrúgo cinnte an bhfuil an ghaoth ara clébhord nó ar a deasbhord agan árthach eile, fágfaidh sí anbealach don árthach eile.

    Ar mhaithe leis an Riail seo, is étaobh na gaoithe ná an taobh atá oscomhair an taoibh ar a n-iompraítearan seol mór.

    132

    Ag

    uis

    íní

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 132

  • Díreach in éadan a chéile – Riail 14(a) Nuair atá dhá árthach cumhacht-

    tiomáinte ag casadh ar a chéile arbhealaí deilíneacha nó beagnachdeilíneach agus nuair atá rioscaimbhuailte eatarthu, athróidhceachtar acu a gcúrsa faoi dheisagus rachaidh siad thar a chéilear an taobh clé.

    (b) Socrófar go bhfuil a leithéid dechás i gceist nuair a fheiceannárthach an ceann eile roimhe nóbeagnach roimhe, agus nuair isféidir léi istoíche soilse cheanncrainn an chinn eile a fheiceáil araon líne nó beagnach ar aon líneagus/nó na taobhlampaí araon afheiceáil, agus i rith an lae nuair isféidir gné chomhfhreagrach anárthaigh eile a fheiceáil.

    (c) Má tá aon amhras ar shoitheachan bhfuil a leithéid de chás igceist, glacfaidh sí léi go bhfuil séi gceist agus feidhmeoidh sí dáréir.

    Tabhair faoi deara: Do shoithighsheoil, féach ar Riail 12.

    Suímh Thrasnaithe – Riail 15Nuair atá dhá árthach cumhacht-tiomáinte ag trasnú agus nuair atáriosca imbhuailte eatarthu, fágfaidhan t-árthach leis an gceann eile ar adeasbhord aici an bealach don

    árthach eile agus, má cheadaíonnna cúinsí, seachnóidh sí trasnúroimh an árthach eile.

    Baineann Riail 16 agus 17 legníomhartha árthaigh atá ag fágáilan bhealaigh agus árthaí atá agdul ar aghaidh faoi seach. Marachoimre, déanfaidh an t-árthachatá ag fágáil an bhealaigh gníomhluath agus dóthanach chun anbealach a fhágáil; coinneoidh an t-árthach atá ag dul ar aghaidh abealach agus luas ach is féidir léigníomh a dhéanamh chunimbhualadh a sheachaint murandéanann an t-árthach ar ceart di anbealach a fhágáil an beart i gceart.

    Soilse LoingseoireachtaCaithfear soilse loingseoireachta athaispeáint ar bháid atá ag feidhmiúidir luí gréine agus éirí gréine aguscaithfear iad a úsáid freisind’uaireanta sholas an lae má bhíonnléargas srianta. Socraíonn anchineál báid agus a ngníomhaíochtna cineálacha solais atá ag teastáil.Léiríonn siad fad an bháid, an treotaistil nó má tá siad ar ancaire.

    De réir Riail 20 de na RialacháinImbhuailte ní mór soilse atá leagtha

    133

    Ag

    uisín

    í1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 133

  • síos, má tá siad á n-iompar, athaispeáint ó luí gréine go héirígréine agus ó éirí gréine go luí nagréine i ndrochléargas, agusd’fhéadfaí iad a thaispeáint archúinsí eile nuair a cheaptar gobhfuil sé riachtanach.

    Soláthraíonn Riail 21 sainmhínithedo shoilse éagsúla.

    Forálann Riail 22 go mbeidh soilseinfheicthe ag réimsí íosta ar oíchedhorcha le hatmaisféar soiléir.Tugtar achoimre orthu seo sa Táblaseo a leanas.

    134

    Ag

    uis

    íní

    Tábla – Infheictheacht Soilse ar ShoitheachInfheictheacht íosta solais (mf – míle farraige) d’fhad árthaigh (m) (Bán, dearg,buí, glas).

    50 m agus níosmó

    Idir 12 m agus 50 m

    Níos lú ná 12 m

    Barr crainn 6 mf 5 mf* 2 mf

    Taobhlampa 3 mf 2 mf 1 mf

    Solas deiridh 3 mf 2 mf 2 mf

    Solas tuála 3 mf 2 mf 2 mf

    Solas timpeallaithe 3 mf 2 mf 2 mf

    *Nuair atá fad na loinge 12 m nó níos mó, ach níos lú ná 20 m, is é 3 mfinfheictheacht an tsolais barr crainn.

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 134

  • Comhcheangail SoilseÚsáidtear an téarma “faoi sheol”maidir le hárthach chun cur síos adhéanamh ar árthach nach bhfuil arancaire nó ceangailte leis angcladach ná ina suí.

    A. Taispeánfaidh árthach seoil atáfaoi sheol taobhlampaí agussolas deiridh.

    B. D’fhéadfadh árthaí sheoil iomparina theannta, solas dearg uilethar sholas glas.

    C. D’fhéadfadh árthach seoil atáníos lú ná 20 méadar ar fadtaobhlampaí agus soilse deiridha chur le chéile i solas barrcrainn trídhathach (ach ní lesoilse ingearacha mar atá i Bthuas).

    D. Iompróidh árthaí cumhacht-tiomáinte faoi sheol solas barrcrainn chun tosaigh agus solasbarr crainn eile siar uaidh agusníos airde ná an solas atá chuntosaigh; ach d’fhéadfadh árthachatá níos lú ná 50 méadar ar fadan dara solas a iompar ach ní gádi a leithéid a dhéanamh.Iompróidh árthaí atá faoi sheoltaobhlampaí agus solas deiridh.(De réir dearcadh sheoltóraloinge móire agus é ar anbhfarraige throm, caithfearsmaoineamh ar chumraíochtingearach d’árthaigh níos lú marlaghdaíonn sé an seans gogceilfidh seolta nó an fharraigean radharc nuair atá árthach eileá scoitheadh. I gcuanta nóamach ón gcósta, agus soilsecúlra á n-úsáid, d’fhéadfadheasordú éirí as an gcumraíochtseo uaireanta).

    E. D’fhéadfadh árthaí cumhacht-tiomáinte atá níos lú ná 12méadar ar fad mar atá in A solasbán timpeallaithe agustaobhlampaí a iompar; nód’fhéadfaí an dara rogha a churle chéile i laindéar amháin.

    135

    Ag

    uisín

    í1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 135

  • 136

    Ag

    uis

    íní

    F. Iompróidh árthach atá ar ancairesolas bán timpeallaithe amháinsa chuid tosaigh den árthachagus solas eile ag nó in aice leisan deireadh agus ag leibhéil níosísle ná an solas tosaigh, ach nígá d’árthach atá níos lú ná 50méadar ar fad an dara solas aiompar. Ní gá d’árthach níos lúná 7 méadar ar fad soilse ancairea thaispeáint ach amháin má tásí ar chainéal cúng, seolbhealachnó ar ancaire.

    G. Taispeánfaidh árthach atá inashuí dhá sholas deargatimpeallaithe i líne ingearachagus trí liathróid i líne ingearachsa bhreis ar na soilse ancaire.

    H. Taispeánfaidh árthach nachbhfuil faoi smacht dhá sholasdearga timpeallaithe agus dháliathróid nó cruthanna cosúla ilíne ingearach agus, má tá siadag dul tríd an uisce,taispeánfaidh siad taobhlampaagus/nó solas deiridh.

    I. Taispeánfaidh árthach atá sriantaó thaobh a chumais ionramhála,trí sholas timpeallaithe i líneingearach. Beidh an solas isairde agus an solas is ísle deargagus beidh an solas láir bán. Mátá sé ag dul tríd an uisce,taispeánfar taobhlampaí, soilsebarr crainn agus solas deiridhfreisin.

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 136

  • J. Taispeánfaidh árthach atá agtrálaeireacht d’éisc dhá sholastimpeallaithe i líne ingearach, leisan solas uachtair glas, agus ansolas íochtair bán agus, inatheannta sin, nuair atá sé ag dultríd an uisce, taispeánfaidh sétaobhlampaí agus solas deiridh.

    K. Taispeánfaidh árthach, atá agdéanamh iascaireachta eileseachas trálaeireacht, dhá solastimpeallaithe i líne ingearach, leisan solas uachtair dearg, agus ansolas íochtair bán agus, nuair atásé ag dul tríd an uisce,taispeánfaidh sé taobhlampaíagus solas deiridh.

    L. Taispeánfaidh árthach, nuair atásí ag tarraingt, dhá sholas barrcrainn i líne ingearach (trí másháraíonn an tarraingt 200 m),taobhlampaí, solas deiridh agussolas tuála i líne ingearach oscionn an tsolais deiridh.

    Riail 28 D’fhéadfadh árthach atásrianta ag tarraingt trí sholas deargatimpeallaithe ingearach i líneingearach nó sorcóir sa bhreis ar nasoilse loingseoireachta atá leagthasíos d’árthaí cumhacht-tiomáinte iRiail 23.

    137

    Ag

    uisín

    í

    Solas deiridh – stua bán 135°

    Taobhlampaí – le stua 112.5°

    Solas bán barr crainn, stua 225°

    Solas tuála – buí, le tréithe céanna an tsolais dheiridh agus crochta os a chionn

    An deasbhord – glas

    An clébhord – dearg

    Solas bán barr crainn, stua 225° (níos airde ar chúl an bháid náag an gceann)

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 137

  • Comharthaí fuaimeD’fhéadfaí comharthaí fuaime aúsáid chun suíomh nó gluaiseachtárthaigh a chomharthú istoíche nó iradharc srianta i rith an lae. Seansnach mbeadh gá agat choíche dochomharthaí fuaime a úsáid ach bacheart duit a bheith in ann an brí atáleo a thuiscint. Tá roinntsainmhínithe ar ceart d’oibreoirí iadféin a chur ar an eolas fúthu mar aleanas:

    Feadóg – Aon fhearas atá in annfeadanna ‘gearra’ nó ‘fadaithe’ adhéanamh.

    Fead gearr – fead fuaime amhaireann timpeall soicind amháin(Fead gearr amháin)

    Fead fadaithe – fead fuaime amhaireann idir 4 agus 6 shoicind.

    Comharthaí ionramhála agusrabhaidh – Riail 34Is féidir le hárthaí atá i radharc a chéilea gcuid rún ionramhála a chomharthúdá chéile trí na comharthaí fuaime seoa leanas (Is féidir comharthaí soilse achur le comharthaí feadóige leis angcód céanna):

    'Táim ag athrú mo bhealaigh faoidheis.'

    (Fead gearr amháin)

    'Táim ag athrú mo bhealaigh faoi chlé.'(Dhá fhead gearr)

    'Táim ag feidhmiú tiomána i ndeireadh.'(Trí fhead gearr)

    'Cuir do chuid rún in iúl go soiléir.'(Cúig fhead gearr).

    Ba chóir d’árthaí i gCainéal cúng agcuid rún a chomharthú leis seo aleanas:

    'Tá sé de rún agam teacht suas leat arthaobh do dheasbhoird.'

    (Dhá fhead fadaithe agus fead amháingearr).

    'Tá sé de rún agam teacht suas leat arthaobh do chlébhoird.'

    (Dhá fhead fadaithe agus dhá fhead gearr)

    Árthach a bhfuil árthach eile ar títeacht suas leis ag comharthú gon-aontaíonn sé leis.

    (Fead amháin fadaithe, fead amháingearr, fead amháin fadaithe agus feadamháin gearr).

    138

    Ag

    uis

    íní

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:23 Page 138

  • Catagóir árthaigh Eatramh Comhartha

    Cumhacht-tiomáinte faoi sheol,ag dul ar aghaidh

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Cumhacht-tiomáinte faoi sheol,stoptha ní ag dul ar aghaidh trídan uisce

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Níl sé faoi smachtDhá nóiméad ara mhéid

    Ionramháil srianta, srianta agdoimhneacht snámha

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Árthach seoil (nach bhfuil agúsáid cumhachta)

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Árthach i mbun iascaireachtaDhá nóiméad ara mhéid

    Árthach ag tarraingt nó ag brúárthach eile

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Árthach atá ag tarraingt – má táfoireann air

    Dhá nóiméad ara mhéid

    Árthach píolóta ar-dualgas –tugann comharthaí cuí mar atáthuas agus comharthaaitheantais H b’fhéidir, .i. ceithrefhead gearra

    Árthach atá ar ancaire (níos lúná 100 m ar fhad) clog

    5 soicind areatraimhnóiméad amháinar a mhéid

    Árthach atá ar ancaire (100 mnó níos mó ar fhad), clog, 5soicind/nóiméad arna leanúintag gang i ndeireadh, 5soicind/nóiméad

    139

    Ag

    uisín

    íTábla: Comharthaí fuaime do shoithigh le radharc srianta, lá agus oíche– Riail 35

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 139

  • Nuair atá árthaí i radharc a chéileagus má tá roinnt amhrais annmaidir le rúin nó gníomhartha anchinn eile nó má tá amhras ann gobhfuil neart gnímh á dhéanamhchun imbhualadh a sheachaint, bachóir don árthach a bhfuil amhrasuirthi é sin a chur in iúl trí 5 fheadgearra tapa a thabhairt ar anbhfeadóg. Is féidir comhartha solaisa chur leis seo de chúig splancgearra tapa ar a laghad.

    Fuaimneoidh árthach atá ag druidimle coradh caoch i gcainéal nóseolbhealach fead fadaithe amháin.Freagraíonn aon árthach ar antaobh eile le fead fadaithecomhchosúil.

    Comharthaí chun Aird aTharraingt – Riail 36 Má tá sé riachtanach aird árthaigheile a tharraingt, d’fhéadfadh aonárthach comharthaí solais nó fuaimenach féidir ceapadh gur aonchomhartha atá ceadaithe áit eilesna Rialacháin Imbhuailte iad adhéanamh, nó is féidir léi ga athóirsholais a chur i dtreo nacontúirte ionas nach gcuirfidh sínáire ar aon árthach. Beidh aonsolas a úsáidtear chun aird árthaigheile a tharraingt amhlaidh sa mhéidis nach féidir ceapadh gur aonchúnamh do loingseoireacht é. Armhaithe leis an Riail seo,seachnófar úsáid aon soilse ard-déine, eadrannacha nó imrothlachamar stróbsholas.Tabhair faoi deara: I gcomhthéacs140

    Ag

    uis

    íní

    Catagóir árthaigh Eatramh Comhartha

    D’fhéadfadh árthach atá arancaire má tá riosca imbhuailteann rabhadh a thabhairt donárthach atá ag teacht ina treo

    Árthach ar talamh: mar atá arancaire 3 buille cloig soiléirroimhe agus ina dhiaidh

    D’fhéadfadh árthach níos lú ná12 méadar ar fad na comharthaícuí atá tugtha thuas a dhéanamhach, mura ndéanann sí, caithfidhsí comhartha fuaime éifeachtacheile a dhéanamh ó am go hamnach bhfuil níos mó ná 2nóiméad eatarthu

    Tábla: Comharthaí fuaime do shoithigh le radharc srianta, lá agus oíche– Riail 35

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 140

  • Riail 36, cuirtear in iúl go nglacfar lebladhm láimhe bán a úsáid.

    Comharthaí Guaise – Riail 37Tagraíonn Riail 37 do chomharthaíguaise. Is iad seo a leanas nacomharthaí aitheanta idirnáisiúntachun guais agus gá cabhrach aléiriú:

    ■ Paraisiút Roicéid Dearg nóbladhm láimhe.

    ■ Comharthaí a sheoltar trí raidió-teileafónaíocht a bhfuil an focallabhartha MAYDAY agus é ráitefaoi thrí iontu.

    ■ Fuaimniú leanúnach aon ghaireascomharthaíochta ceo.

    ■ Comharthaí a tharchuirtear trírabhchán guaise (RabhchánRaidió lena Léirítear SuíomhÉigeandála – EPIRB).

    ■ Comhartha deataigh a bhfuil dathoráiste air.

    ■ Agus an dá lámh sínte amach, iada ardú agus a ísliú go mall arís isarís eile.

    ■ Foláireamh guaise long-go-cladach tarchurtha ag INMARSATna loinge nó ag stáisiún loingedomhana soláthraithe seirbhísemóibíligh saitilíte eile.

    ■ Comharthaí a tharchuirtear tríSART.

    ■ Foláireamh guaise trí mhodh glaoroghnach (GRD) a tharchuirtearar:(i) Cainéil VHF 70, nó(ii) MF/HF ar na minicíochtaí

    2187.5 kHz, 8414.5 kHz,4207.5 kHz, 6312 kHz, 12577kHz nó 16804.5 kHz.

    ■ Comhartha Cóid Guaiseidirnáisiúnta a chomharthaítear agN.C. (November, Charlie)

    ■ Comhartha aláraim raidió-teileafóin.

    ■ Comharthú tríradaiteileagrafaíocht nó aonmhodh eile a bhfuil an SOS grúpaann (●●● . . . ●●●) i gCód Morse.

    ■ Comhartha ina bhfuil bratachchearnógach a bhfuil liathróid nóaon rud atá cosúil le liathróid os achionn nó faoi.

    ■ Gunna nó comhartha pléascacheile a scaoiltear thart ar gachnóiméad.

    ■ Roicéid nó pléascán achaitheamh le réalta dearga, ascaoiltear ceann amháin ag anam ar eatraimh ghearra.

    ■ Bladhmanna ar árthaí – m.sh. óbhairille tarra nó ola.

    ■ Comharthaí formheastatarchurtha ag córaisraidióchumarsáide, trasfhreagróiríradair báid tarrthála san áireamh.

    Dírítear aird ar na hailt ábhartha deChód Idirnáisiúnta na gComharthaí,Lámhleabhar IdirnáisiúntaAerloingseoireachta agus MuiríCuardaigh agus Tarrthála, Leagan IIIagus na comharthaí seo a leanas:

    (a) píosa canbháis de dhathoráiste le cearnóg nó ciorcaldubh nó comhartha cuí eile air(le sainaithint ón aer);

    (b) marcóir ruaime.

    141

    Ag

    uisín

    í1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 141

  • 142

    Ag

    uis

    íní

    1

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 142

  • 143

    Ag

    uisín

    í

    Nótaí Treoracha arRaidióchumarsáid

    Árthach i gCatagóir "A" – Aistiraigéin

    Ba cheart an trealamhraidióchumarsáide seo a leanas ashuiteáil ar árthach i gCatagóir Anuair atá sé ag feidhmiú i gCeantarFarraige A1 GMDSS (thart ar 30 mfó stáisiún raidió cósta):

    (a) Fearas VHF de chineálformheasta a bhfuil an méid seoa leanas ar a chumas:(i) Glao Roghnach Digiteach

    (GRD) a tharchur arChainéal 70, agus,

    (ii) Raidió-teileafónaíocht atharchur ar Chainéil 16, 13agus 6 ar a laghad;

    (b) Glacadóir faireacháin VHF lecumas Glao RoghnachDigiteach (GRD) ar Chainéal 70ar féidir é a chomhtháthú leis anaonad VHF GRD in (a) thuas;

    (c) EPIRB Satailíte dechineál formheasta,nach mór dó(i) bheith inrochtana go

    héasca,(ii) bheith suimeálaithe

    i suíomh atá saor óshnámh, agus,

    (iii) bheith in annfeidhmiú le lámh agus gohuathoibríoch;

    (d) Ba cheart aonad amháin VHFláimhe uiscedhíonach de chineálformheasta a iompar le:(i) áis luchtaithe oiriúnach, ar

    bord an árthaigh atá in annan bataire a choimeádluchtaithe go hiomlán an t-am ar fad

    nó(ii) bataire breise atá luchtaithe

    go hiomlán agus ar féidir é achur ar an aonad i gcáséigeandála agus ar féidir é achoimeád i mboscauiscedhíonach ar bord;

    (e) Trasfheagróir Cuardaigh agusTarrthála (SART) amháin dechineál formheasta ar ceartashuiteáil i suíomh atá inrochtanago héasca;

    (f) Glacadóir NAVTEX;(g) I dteannta leis an trealamh atá

    ag teastáil do Cheantar FarraigeA1 thuas, ba cheart an trealamhseo a leanas a shuiteáil ar anárthach nuair atá sé ag feidhmiúi gCeantar Farraige A2 (thart ar150 mf ó stáisiún raidió cósta):(i) Fearas raidió-theileafóin MF

    atá in ann GRD a tharchur ar2187.5 kHz,

    (ii) Glacadóir faireacháin MF atáin ann GRD a fháil ar 2187.5kHz, ar féidir é achomhtháthú leis an aonadin (i) thuas

    nó(iii) Stáisiún loinge domhanda

    INMARSAT atá in ann

    Aguisín 22

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 143

  • teileafónaíocht nó teiléacs,m.sh. Satcom C, Satcom Mnó Mini-M, a tharchur nó afháil (féach ar an tsonraíochtthíos);

    (h) Ba cheart d’árthaí atá agfeidhmiú i gCeantar Farraige A3stáisiún loinge domhandaINMARSAT, atá in annteileafónaíocht nó teiléacs atharchur nó a fháil a shuiteáil, idteannta leis an trealamh atásonraithe do Cheantair FharraigeA1 agus A2 thuas;

    (i) Córas um shocrú suíomh atá inann sonraí suímh a sholáthar atánuashonraithe go leanúnach dontrealamh GRD agus Satcom,m.sh. GPS.

    Árthaí i gCatagóir B – Amach óngcóstaBa cheart an trealamhraidióchumarsáide seo a leanas ashuiteáil ar árthach i gCatagóir Bnuair atá sé ag feidhmiú i gCeantarFarraige A1 GMDSS (thart ar 30 mf óstáisiún raidió cósta):

    (a) Fearas VHF de chineálformheasta a bhfuil an méid seoa leanas ar a chumas – (i) Glao Roghnach Digiteach

    (GRD) a tharchur arChainéal 70, agus,

    (ii) Raidió-teileafónaíocht atharchur ar Chainéil 16, 13agus 6 ar a laghad;

    (b) Glacadóir faireacháin VHF lecumas Glao Roghnach Digiteach(GRD) ar Chainéal 70 ar féidir é

    a chomhtháthú leis an aonadVHF GRD in (a) thuas;

    (c) EPIRB Satailíte de chineálformheasta nach mór dó – (i) bheith inrochtana go héasca, (ii) bheith feistithe i suíomh atá

    saor ó shnámh, agus/nó,(iii) bheith in ann feidhmiú le

    lámh agus go huathoibríoch;(d) Ba cheart aonad amháin VHF

    láimhe uiscedhíonach de chineálformheasta a iompar le – (i) áis luchtaithe oiriúnach, ar

    bord an árthach atá in annan bataire a choimeádluchtaithe go hiomlán an t-am ar fad

    nó(ii) bataire breise atá luchtaithe

    go hiomlán agus ar féidir é achur ar an aonad i gcáséigeandála agus ar féidir é achoimeád i mboscauiscedhíonach ar bord;

    (e) Trasfheagróir Cuardaigh agusTarrthála (SART) amháin dechineál formheasta ar ceartashuiteáil i suíomh atá inrochtanago héasca;

    (f) Glacadóir NAVTEX;(g) I dteannta leis an trealamh atá ag

    teastáil do Cheantar Farraige A1,ba cheart an trealamh seo aleanas a shuiteáil ar an árthachnuair atá sé ag feidhmiú igCeantar Farraige A2 (thart ar150 mf ó stáisiún raidió cósta):(i) fearas raidió-theileafóin MF

    atá in ann GRD a tharchur ar2187.5 kHz

    144

    Ag

    uis

    íní

    2

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 144

  • agus(ii) glacadóir faireacháin MF atá

    in ann GRD a fháil ar 2187.5kHz, ar féidir é achomhtháthú leis an aonadin (i) thuas,

    nó(iii) stáisiún loinge domhanda

    INMARSAT atá in annteileafónaíocht nó teiléacs,m.sh. Satcom C, Satcom Mnó Mini-M, a tharchur nó afháil (féach ar an tsonraíochtthíos);

    (h) Ba cheart d’árthaí atá agfeidhmiú i gCeantar Farraige A3stáisiún loinge domhandaINMARSAT atá in annteileafónaíocht nó teiléacs atharchur nó a fháil a shuiteáil, idteannta leis an trealamh atásonraithe do Cheantair FharraigeA1 agus A2 thuas;

    (i) Córas um shocrú suíomh atá inann sonraí suímh a sholáthar atánuashonraithe go leanúnach dontrealamh GRD agus Satcom,m.sh. GPS.

    Árthach i gCatagóir C – CoiscladaighBa chóir an trealamhraidióchumarsáide seo a leanas ashuiteáil ar áthach Chatagóir C nuairatá sé ag feidhmiú i gCeantarFarraige A1 GMDSS (thart ar 30 mf óstáisiún raidió cósta):(a) Fearas VHF de chineál

    formheasta a bhfuil an méid seo aleanas ar a chumas – (i) Glao Roghnach Digiteach

    (GRD) a tharchur ar Chainéal70

    agus(ii) Raidió-teileafónaíocht a

    tharchur ar Chainéil 16, 13agus 6 ar a laghad;

    (b) Glacadóir faireacháin VHF lecumas Glao Roghnach Digiteach(GRD) ar Chainéal 70 ar féidir é a chomhtháthú leis an aonad VHFGRD in (a) thuas;

    (c) EPIRB Satailíte nó PLB de chineálformheasta, nach mór dó a bheithcosúil leis an gceann a úsáidtear d’Árthach Chatagóir B– Amuigh ón gCósta;

    (d) Ba cheart aonad amháin VHFláimhe uiscedhíonach de chineálformheasta a iompar le:(i) háis luchtaithe oiriúnach, ar

    bord an árthaigh atá in annan bataire a choimeádluchtaithe go hiomlán an t-amar fad

    nó(ii) bataire breise atá luchtaithe

    go hiomlán agus ar féidir é achur ar an aonad i gcáséigeandála agus ar féidir é achoimeád i mboscauiscedhíonach ar bord.

    Árthach i gCatagóir D – Cósta faoifhoscadhBa chóir aonad VHF de chineálformheasta seasta nó iniomparthaatá in ann radaiteileafónaíocht atharchur ar Chainéil 16, 13 agus 6 ara laghad a shuiteáil ar árthach igCatagóir D.

    145

    Ag

    uisín

    í2

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 145

  • Réimse VHF a RíomhBreathnaítear go ginearálta arréimse VHF mar líne an radhairc. Isiad na príomhfhactóirí i raon VHF ashocrú ná iad seo a leanas:(a) Airde aintéiní, (b) Aschur cumhachta,(c) Coinníollacha forleathantais.

    Is féidir gar-raon (A) VHF a ríomhleis an bhfoirmle seo a leanas:

    A = 2.25(√ H + √ h)H = airde aintéine glactha VHF anstáisiúin raidió chósta.h = airde aintéine tarchurtha VHFbhonn an bháid thar an uisce.

    Sampla 1: Má tá "H" 50 méadar agusmá tá "h" 4 mhéadar beidhan raon thart ar 20 mílefarraige.

    Sampla 2: Má tá "H" 100 méadaragus má tá "h" 4 mhéadarbeidh an raon thart ar 27míle farraige.

    Sampla 3: Beidh bád le bád lehaeróga 4 mhéadar thartar 9 míle farraige.

    Nuair atá raidió-theileafóin VHFláimhe á úsáid, laghdófar an raon dothart ar cheathrú de na figiúirí thuas.Laghdófar an raon níos mó nuair aúsáidtear ísealchumhacht, .i. 1 vata.

    Soláthair Cumhachta(Batairí)(a) Níor chóir an trealamh

    raidióchumarsáide a nascadh lebatairí tosaithe an bháid.

    (b) Ba cheart bataire ar leith ashuiteáil chun cumhacht asholáthar don trealamh raidió arfad atá ar bord. Ba cheart gombeadh cumas an bhataire(AHC) dóthanach chun antrealamh raidió-chumarsáide arfad a fheidhmiú ar feadh tréimhse6 uaire ar a laghad.

    (c) D’fhéadfaí bataire seirbhíse anbháid a úsáid chun freastal ar nariachtanais i (b) thuas, archoinníoll:(i) go bhfuil cumas an bhataire

    dóthanach chun an trealamhraidióchumarsáide ar fad afheidhmiú ar feadh tréimhse6 huaire ar a laghad, agus

    (ii) Go bhfuil sé feistithe i gcuiduachtair an bháid.

    (d) Níor ceart ach batairí ceadaithede chineál mara le timthrialldomhain a shuiteáil.

    (e) Moltar modh oiriúnach chunvoltas an bhataire raidió achomharthú.

    (f) Níor ceart riamh trealamh raidió acheangail go díreach leis anmbataire. Ba cheart clárdáileacháin oiriúnach, lescoradáin agus fiúsanna cearta ashuiteáil.

    (g) Ba cheart modh oiriúnach chunan bataire raidió a luchtú asholáthar agus ba cheart gogcoimeádfaí an bataire luchtaithego hiomlán an t-am ar fad.

    Suiteáil agus Suíomh BhatairíRaidió(a) Ba cheart batairí raidió a lonnú sa

    chuid uachtair den bhád agus146

    Ag

    uis

    íní

    2

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 146

  • chomh cóngarach don trealamhraidió agus is féidir.

    (b) Áit a n-úsáidtear bosca bataireseachtrach chun na batairí raidióa stóráil, ba cheart go mbeadh séaeráilte i gceart, slán archreimeadh agus cosanta igcoinne dul isteach sáile.

    (c) Ba cheart go mbeadh gachaonad bataire snaidhmthe igceart ionas nach gcuirtear asionad iad le gluaiseacht an bháid.

    (d) Ba cheart go mbeadh gachboscaí bataire aeráilte i gceart.

    (e) Ní ceart go gcuirfí boscaí batairesna spáis lóistín nóloingseoireachta sa bhád.

    Ceadúnas Raidió Loinge De réir an Achta Radio-Thelegrafaíochta 1926, ba cheart gombeadh Ceadúnas Raidió ar bord aggach árthach ar a bhfuil aon chineáltrealamh raidióchumarsáide, VHFláimhe agus EPIRB láimhe inameasc.

    Is féidir an fhoirm iarratais doCheadúnas Raidió a fháil ón OLT(féach ar Aguisín 10 do shonraíteagmhála).

    Nuair atá an t-iarratas ar CheadúnasRaidió ceadaithe, tabharfarComhartha Glao Raidió agus uimhirAitheantas Seirbhíse SoghluaisteMuirí (ASSM) don iarrthóir leis angceadúnas. Ní mór don innealtóirsuiteálaithe an uimhir ASSM aríomhchlárú sa threalamh GRD.

    Caithfear an EPIRB nó PLB a

    ríomhchlárú mar seo a leanas:

    250 + Comhartha Glao Raidió

    Tá sé fíor-riachtanach gogcomhlíonfar an cárta cláraitheEPIRB agus go seolfar ar aghaidh éláithreach d’Ionad Cláraithe EPIRBag an seoladh a thaispeántar ar anbhfoirm.

    Beidh na sonraí ar an gcártacláraithe ar fáil go díreach do naseirbhísí tarrthála i gcás éigeandála.

    Cáilíocht Oibreoir RaidióBa cheart go mbeadh oibreoirí raidiódeimhnithe chun an trealamh raidióatá suiteáilte ar a n-árthach afheidhmiú. Is iad na cáilíochtaí íostad’oibreoir raidió ná iad seo a leanas:

    Árthach Chatagóir A, B agusC – Teastas Raoin Ghearr (TRG)nó Teastas Fadraoin (TFR)d’Oibreoir Raidió mar is cuí.

    Árthach D – Teastas RaoinGhearr d’Oibreoir Raidió (TRG)Módúl 1.

    Sonraíochtaí trealaimh raidióNí mór do gach trealamhraidióchumarsáide atá suiteáilte arluaimh cloí leis na caighdeáintheicniúla agus reachtúla mar atá aleagtha amach sna Treoracha AEum Threalamh Teileachumarsáide(TTRT) agus maidir leComhoiriúnachtLeictreamaighnéadach (CLM).

    147

    Ag

    uisín

    í2

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 147

  • Caithfidh an comhartha CE a bheithar threalamh chun cloí leis naTreoracha agus caithfidh sé cloí leisna sonraíochtaí atá leagtha amachsa Tábla thíos.

    Tá trealamh atá déanta de réirchaighdeáin arda na Treorach umThrealamh Muirí inghlactha freisin.

    Tabhair faoi deara: Ní ghlacfar letrealamh raidióchumarsáide atádéanta sna SA agus nachgcloíonn leis na caighdeáin seo,agus ní thabharfar ceadúnas dó inÉirinn.

    148

    Ag

    uis

    íní

    Mir Caighdeán

    VHF láimhe uiscedhíonach (neamh-GMDSS) EN 301 178

    Trealamh VHF GRD Grád "D" EN 301 025

    VHF amháin EN 300 162

    Trealamh MF/HF GRD Grád "E" DEN/ERM-RP01-054

    406 MHz EPIRB agus PLB EN 300 066

    INMARSAT Satcom C ETS 300 460

    Satcom M nó Mini-M DEN/ERM RP01-34

    2

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 148

  • 149

    Ag

    uisín

    í

    Baoithe

    Scéimeanna Uiscí Cósta

    Cineálacha BaoitheRialaítear an bhaoitheáil a úsáidtearin Uiscí Cósta na hÉireann ag anInternational Association of MarineAids to Navigation and LighthouseAuthorities (IALA), Réigiún A. Faoingcóras seo, ba chóir go mbeadhtaobh a ndeasbhoird ar aghaidh nambaoithe glasa ag báid atá agtaisteal suas cainéal marcáilte nóbaoitheáilte ón bhfarraige.

    Treo na mBaoithe

    Agus é ag dul isteach sa Chaladhba cheart dul thar an marcclébhord (glas) ar thaobh deis anárthaigh. Agus é ag fágáil anChalaidh ba cheart dul thar anmarc clébhord (dearg) ar thaobhdeis an árthaigh.

    Tá sé chineál marc faoi Chóras A anIALA:1. Cliathánach.2. Cairdinéalach.3. Dainséar Iargúlta.4. Speisialta.5. Uisce Slán.6. Marcanna Raice Éigeandála.

    1. Marcanna CliathánachaÚsáidtear iad seo chun clébhord(clé) agus deasbhord (deas) nagcainéal a léiriú nuair a táthar agtaisteal i dTreo na mBaoithe, is é singo clébhord ó threo na farraige.

    Tá dath dearg ar mharcannaclébhoird agus tá an cruthbunúsach (canna) sorcóireach dobhaoi (agus barrmharc nuair atá séfeistithe). Má tá sé lasta, beidh ansolas dearg agus seans go mbeidhrithim aige. Bheadh marc denchineál seo ar thaobh clé anárthaigh agus é ag taisteal i dtreo nambaoithe.

    Dath: DeargCruth (baoithe): Sorcóireach

    (canna), colún nósparra

    Barrmharc (má tá sé ann):Sorcóir dearg amháin (canna)

    Aguisín 3

    An clébhord

    Farraige

    In aghaidh

    an tsrutha

    Treo na baoitheála

    3

    Ag dul isteachsa chaladh

    Ag fágáil anchaladh

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 149

  • Soilse: dearg nuair atá siadfeistithe, d’fhéadfadh aon rithim abheith acu seachas splancarnachgrúpa (2+1) úsáidtear armharcanna cliathánacha athraitheiad chun príomhchainéal a léiriú. Isiad na samplaí ná:

    Tá dath glas ar mharcannadeasbhoird agus tá an cruthbunúsach coirceogach (agusbarrmharc nuair atá sé feistithe). Mátá sé lasta, beidh an solas glas araon rithim. Bheadh an marc seo arthaobh dheis an árthaigh agus é agtaisteal i dTreo na mBaoithe.

    Is iad na samplaí ná:

    Dath: GlasCruth (baoithe): Cónúil (coirceog),

    colún nó sparraBarrmharc (má tá sé ann):Síneann coirceog ghlas amháinsuas

    Soilse: glas nuair atá siad feistithe,d’fhéadfadh aon rithim a bheith acuseachas splancarnach grúpa (2+1)úsáidtear ar mharcannacliathánacha athraithe iad chunpríomhchainéal a léiriú. Is iad nasamplaí ná:

    Nuair atá uimhreacha ar namarcanna beidh na huimhreachacorra ar thaobh an deasbhoird agusbeidh na huimhreacha cothroma arthaobh an chlébhoird, ag taisteal idTreo na mBaoithe. Uimhrítear iad óthreo na farraige.

    2. Marcanna CairdinéalachaÚsáidtear iad seo chun suíomh anuisce inseolta is fearr a chomharthú;chun an taobh slán chun dul tharchontúirt a thaispeáint(carraigeacha, raiceanna, báirí,agus araile) agus chun aird atharraingt ar ghné i gcainéal.

    Chun brí mharc cairdinéal ar leith athuiscint, ní mór don loingseoir abheith feasach maidir lena chuidtreoracha geografacha agus, marsin, tá gá dó ar chompás chuncomharthú cén áit a bhfuil an t-uisceinseolta is fearr. Cuirtear an marc archeann de na ceithrecheathramhán: thuaidh, theas, soirnó siar. Má tá amhras ort, téigh igcomhairle leis an gcairt

    150

    Ag

    uis

    íní

    Solas tapa leanúnach

    Solas gealánach aonar

    Solas fadghealánach

    Solas gealánach grúpa

    Solas tapa leanúnach

    Solas gealánach aonar

    Solas fadghealánach

    Solas gealánach grúpa

    Treo nabaoitheála

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 150

  • loingseoireachta don uiscebhealachatá in úsáid agat.

    Níl cruth an mhairc chairdinéalachtábhachtach ach i gcás baoi colúnnó sparra a bheith ann. Is í an ghnéis tábhachtaí den mharccairdinéalach sa solas lae ná anbarrmharc dubh coirceoige dúbailteagus na ceithre shocrú difriúla achomharthaíonn treoir ábhartha anmhairc.

    Úsáidtear bannaí cothrománachadubha agus buí chun dath a chur arna marcanna cairdinéalacha. Má tásé lasta, taispeánfaidh an marcsolas bán de ghné Splanc Tapa (=thart ar 1 in aghaidh an tsoicind) nóSplanc An-Tapa (= thart ar 2 inaghaidh an tsoicind). Comharthóidh

    rithim an tsolais ceathramhán arleith an mhairc.

    Marc Cairdinéalach ThuaidhTá dhá choirceog aige a shíneannsuas. Má tá sé lasta, taispeánannmarcóir thuaidh solas gealánachbán a bhíonn leanúnach agus tapanó an-tapa.

    Téigh thar thaobh thuaidh an mhaircseo.

    Marc Cairdinéalach ThoirTá dhá choirceog aige a bhíonn agsíneadh amach óna chéile. Nuairatá sé lasta, taispeánann marc thoirsolas bán a bhíonn ag gealánach ingrúpa de thrí (3) splanc tapa nó an-tapa.

    151

    Ag

    uisín

    í

    Ballsuntais

    (Splanc an-tapa leanúnach)

    (Splanc tapa leanúnach)

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 151

  • Téigh thar thaobh thoir an mhaircseo.

    Marc Cairdinéalach TheasTá dhá choirceog aige a bhíonn agsíneadh síos. Nuair atá sé lasta,taispeánann marc theas solas bán abhíonn ag gealánach i ngrúpaí deshé (6) splanc tapa nó an-tapa lesplanc fhada ina ndiaidh.

    Téigh thar thaobh theas an mhaircseo.

    Marc Cairdinéalach ThiarTá dhá choirceog aige a bhíonn agsíneadh i gcoinne a chéile. Nuair atásé lasta, taispeánann marc thiarsolas bán a bhíonn ag gealánach ingrúpaí de naoi (9) splanc tapa nóan-tapa.

    Téigh thar thaobh siar an mharcseo.

    3. Marcanna DainséirIargúlta

    Tá siad ar, nó feistithe thar, baoliargúlta de mhéid teoranta a bhfuiluisce inseolta timpeall air. Is iad nadathanna ná straidhpeannacothrománacha dearga agus dubhaagus tá an marc, nuair atá sépraiticiúil, feistithe le barrmharcdubh, sféar dúbailte, atá cóirithe gohingearach. Má tá sé lasta beidhan solas bán agus ag taispeáintgrúpa dhá splanc.

    Seans go gcuideoidh ancomhcheangal dhá splanc = dhásféar leis an gcuimhne i gcás anchinn seo.

    Ní bhíonn Comharthaí DainséirIargúlta suite go lárnach tharchontúirt i gcónaí agus mar sinmoltar gan dul ró-ghar tharstu.

    4. Marcanna SpeisialtaÚsáidtear iad seo chun spás nó gnéar leith a chomharthú, d’fhéadfaí achineál a aimsiú trí féachaint archairt nó ar threorachaseoltóireachta.

    Bíonn dath buí ar an marc speisialtai gcónaí agus X buí amháin atá sabharrmharc. Má tá solas feistithebeidh sé buí agus d’fhéadfadh aonrithim nach n-úsáidtear do shoilsebána a bheith aige, mar shampla,FlY, Fl (4) Y.

    152

    Ag

    uis

    íní

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 152

  • 5. Marcanna Uisce SlánÚsáidtear iad seo chun comharthúgo bhfuil uisce inseolta ar gachtaobh an mharc. D’fhéadfaí namarcanna seo a úsáid mar bhaoilárlíne, lár-chainéal nó radharc talún.Tá cruth an bhaoi ina sféar, inacholún nó ina sparra agus cuireann

    striapacha ingearacha bána agusdearga dath air. Tá an barrmharc,atá feistithe nuair atá sé praiticiúil arbhaoithe colúin agus sparra, sféaragus dearg. Má tá sé lasta,taispeántar solas bán splancarnachiseapas nó fadghealánach.

    Tugtar rabhadh d’oibreoiríárthach go bhfuil seans gorachaidh árthaigh tráchtálamóra thart go gar do namarcanna seo.

    153

    Ag

    uisín

    íBarrmharc (má tá sé ann)

    Barrmharc (má tá sé ann)

    Taobh anChlébhoird

    Taobh anDeasbhoird

    Má úsáidtear na cruthanna seo, léireoidh siad an taobh gur chóir dul thar na baoithe

    Cruth (roghnach)

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 153

  • 6. Baoi Mharcála RaiceÉigeandálaBa chóir ‘Contúirtí Nua’ a mharcáilgo cuí le marc Cliathánach,Príomhairde, Corrghuaise nó tríBhaoi Marcála Reice Éigeandála aúsáid. Má bhraitheann an t-ÚdaráisCuain go bhfuil baol ard ar leith anndon loingseoireachta, ba chóirceann amháin de na marcanna ar alaghad a chur síos faoi dhó.

    Dath: Stríoca Gorma/Buí ingearach,dath i dtoisí den mhéid céanna (íosmhéid 4 stríoca agus uasmhéid8)

    Barrmharc: Crois buí sheasta nóingearach

    Cruth: Colún nó Sparra

    Solas: Buí/Gorm ag malartú idirsoicind amháin de sholas gorm agussoicind amháin de sholas buí le 0.5soicind dorchadais eatarthu.

    D’fhéadfaí an Bhaoi Marcála ReiceÉigeandála a fheistiú le RACONCód Morse “D” nó UCA.

    Scéimeanna UiscebhealaíIntíreBa chóir do mháistrí ag úsáiduiscebhealaí intíre a bheithcúramach agus tagairt a dhéanamhdo chairteacha agus treorachaloingseoireachta go rialta chuneasordú a sheachaint. Cuirtearmionsonraí ar napríomhscéimeanna marcála aúsáidtear ar uiscebhealaí naSionainne, na hÉirne agus LochCoirib ar fáil thíos.

    Ba chóir eolas maidir le baoitheáil archórais uiscebhealaí intíre eile afháil ón údarás freagrach ábhartharoimh thabhairt faoi aon aistear.

    Uiscebhealach naSionainneTá Uiscebhealaí Éireann freagrachas roinnt uiscebhealaí inseolta intíre,an tSionainn san áireamh, abhainistiú, a chothabháil, aathchóiriú agus a fhorbairt. ArUiscebhealaí na Sionainne suas anabhainn ó Dhroichead na Sionainne,Luimneach, is é atá sa chórasbaoitheála ná marcannacliathánacha dearga agus glasa.Thíos an abhainn ó Dhroichead naSionainne, tá córas IALA Réigiún A ibhfeidhm.

    Coimeádtar marcanna dearga ar dothaobh chlé (clébhord) ag dul in

    154

    Ag

    uis

    íní

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 154

  • aghaidh an tsrutha agus isteach imbánna agus cuanta. Bíonn cruthcruinn ar bharrmharcanna dearga igcónaí. Is minic a bhíonn saigheadbhán ag marcanna daingnithe (igcomparáid le cinn ar snámh) agléiriú an taobh sábháilte.Coimeádtar marcanna glasa ar dothaobh deas (deasbhord) ag dul inaghaidh srutha agus isteach i

    mbánna agus cuanta. Bíonn cruthcearnógach nó dronuilleogach arbharrmharcanna glasa i gcónaí. Isminic a bhíonn saighead bhán agpéirsí agus rabhcháin ag léiriú antaobh sábháilte. Is féidir na nitheseo a leanas a bheith i marcanna(féach Figiúr 1):

    155

    Ag

    uisín

    í

    (a)

    agus

    (b)

    Stanga ingearacha nó péirsí le barrmharcanna ciorclacha dearganó cearnógacha/dronuilleogacha glasa. D’fhéadfadh an stang féina bheith péinteáilte nó gan bheith péinteáilte leis an dath céannaleis an mbarrmharc. D’fheadfadh stanga a bheith in aice leis anmbruach, san imeall giolcaí, ar bhacann infheicthe nó amuigh sachorp uisce. I roinnt limistéar tá an barrmharc ceangailte le barrcairn clocha.

    (c)

    agus

    (d)

    Cás-baoithe móra ar snámh le barrmharcanna ciorclacha dearga

    cearnógacha/dronuilleogacha glasa agus go minic litir nó uimhirmhór gur féidir a úsáid leis na cairteacha loingseoireachta. Corpan bhaoi péinteáilte leis an dath céanna agus atá ar an mbarr-mharc.

    (e)

    agus

    (f)

    Baoithe beaga cónúla ar snámh le barrmharcanna ciorclachadearga nó cearnóge/dronuilleogacha glasa. Corp an bhaoipéinteáilte leis an dath céanna agus atá ar an mbarr-mharc.

    (g) agus

    (h)

    Cannaí ar snámh péinteáilte dearg nó glas nó drumaí lebarrmharc.

    (i)agus

    (j)

    Ciorcail dhearga nó cearnóga/dronuilleoga glasa péinteáilte archéanna droichid chun an áirse nó na háirsí loingseoireachta aléiriú. (ag taispeáint saighead an “taobh sábháilte”).

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 155

  • Tabhair faoi deara: Ní mór duitfanacht feasach ar threo an taistil igcomparáid le treo an chóraisbaoitheála (in aghaidh/le sruth,isteach i/amach as cuanta agusbánna) chun easordú a sheachaintag staideanna “talaimh láir” agustagairt dod’ threoir loingseoireachta.Tarlaíonn a leithéid de staideanna(ar lochanna móra den chuid is mó)áit atá cainéil sábháilte ar an dáthaobh de bhacainn agus úsáidfearpéire amháin nó níos mó debhaoithe nó stanga dearga agusglasa i dtreo a dhealraítear a bheithaisiompaithe chun limistéar nafaidhbe a mharcáil. Ná téigh idir napéirí Dearga/Glasa sa staid seo achlean na rialacha bunúsacha ag

    coimeád marcanna dearga ar dothaobh chlé ag dul in aghaidh sruthanó marcanna glasa ar do thaobhdeas. Féach Figiúr 2.

    156

    Ag

    uis

    íní

    (a)

    (c)

    (e)

    (g)

    (i)

    (b)

    (d)

    (f)

    (h)

    (j)

    In aghaidh an tsrutha agus isteach i mbánna

    agus cuanta.

    Figiúr 1 – Marcanna loingseoireachta ar an tSionainn

    In aghaidh an tsrutha

    Beal

    ach

    seol

    tóire

    acht

    a Bealach seoltóireachta

    Figiúr 2 – Marcanna talaimh láir

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 156

  • Rabhadh: D’fhéadfadh marcannaa ndathanna nó a gcruthanna achailliúint le ham de dheascameascáin den aimsir, docharimbhuailte, braonta na n-éan, fásfiailí, srl. ag ceilt an chuma atá orthusa chaoi sin. D’fhéadfadh sé abheith deacair go leor chun namarcanna beaga a fheiceáil, aguschun idirdhealú a dhéanamh idir nadathanna, nuair atá drochléargasann mar thoradh ar scamaill,dorchadas, báisteach nó an ghriansa treo mícheart.

    Uiscebhealach na hÉirneAr uiscebhealach na hÉirnecuimsíonn an córas marcála goháirithe stanga le barr-mharcannapéinteáilte dearg agus bán. Tácruth leath-chiorclach ar na barr-mharcanna agus tá siad curtha suasi dtreo is go bhfuil imeall réidh anleathchiorcail cothrománach, ag barr

    an mhairc nó ag an mbun. Tá an dáaghaidh den leathchiorcal péinteáilte– seasann an dath dearg de gachaghaidh don taobh guaiseach denmharc agus seasann bán don taobhsábháilte.

    I roinnt limistéar ar na lochannamóra, úsáidtear cairn clochapéinteáilte bán chun cabhrú lehaimsiú suímh.

    Is féidir na nithe seo a leanas abheith i marcanna (féach Figiúr 3):

    157

    Ag

    uisín

    í

    (i) Tá marcanna leis animeall cothrománach agan mbun ar thaobh naláimhe clé (clébhord) agdul in aghaidh srutha.

    (ii) Tá marcanna leis animeall cothrománach agan mbarr ar thaobh naláimhe deise (deasbhord)ag dul in aghaidh srutha.

    (iii) Léirítear tailte láir trímharcanna le cruthmhuileata dearg. Ná téighidir péirí de mharcannatalaimh láir.

    In aghaidh an tsrutha isteach i

    mbánna agus cuanta(i) (ii) (iii)

    Figiúr 3 – Marcanna Chóras na hÉirne

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 157

  • Tá an-cuid de mharcanna córais nahÉirne uimhrithe agus is féidir tagairta dhéanamh orthu sa treoirloingseoireachta.

    Uiscebhealach naSionainne – na hÉirneÚsáidtear córas Uiscebhealaí naSionainne le marcanna cliathánachadearga agus glasa ar Uiscebhealachna Sionainne-na hÉirne ó Liatroimgo lár leibhéil an mhullaigh (Loch anScoir) ag pointe díreach siar ó CheisCharraigín. Ón bpointe seo soirchuig an Éirne, úsáideann anuiscebhealach scéim mharcála nahÉirne.

    Uiscebhealach na CoiribeLeanann an córas loingseoireachtaar Loch na Coiribe córas IALARéigiún A:

    ■ DEARG – marc de chruthshorcóireach (canna) go clébhord,

    ■ GLAS – marc de chruth chónúil(coirceog) go deasbhord.

    158

    Ag

    uis

    íní

    3

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 158

  • 159

    Ag

    uisín

    í

    Ancaireacht,Buanseasmhacht agusLáimhseáil Báid

    Ancaireacht

    Is cuid riachtanach denmhairnéalacht é a bheith ag curancaire agus caithfidh gach oibreoira bheith ar an eolas leis an nósimeachta seo agus an trealamhceart a bheith ar bord acu. Déantarancaireacht ar dhá phríomhchúis:■ Do chaitheamh aimsire amhail

    iascaireacht, snámh nó fanachtthar oíche.

    ■ Mar ghníomh éigeandála, ionasnach rachaidh an bád i dtír indrochaimsir nó mar thoradh artheipeadh innill.

    Is é an cuspóir atá leis ná chun anbád a dhaingniú leis an ngrinneall,ionas nach n-imeoidh sé ar fán inaon aimsir gharbh. Is gníomhsábháilte, simplí, tapa é ancaire achur, a fhad is go leantar roinnttreoirlínte bunúsacha. An trealamhatá ag teastáil chun ancaire a churná ancaire agus ród. D’fhéadfadhlíne nó slabhra a bheith i gceist, legeimhle chun na píosaí éagsúla acheangail.

    AncairíTá go leor cineál ancaire ann agustá dearaí nua ann ó am go ham.Seo a leanas na cinn a úsáidtear isminice:

    Danforth

    Úsáidtear é go coitianta agus tá dhábhos mhaighdeoige air, athochlaíonn isteach sa ghrinneall.Bíonn an Danforth déanta dechruach nó alúmanam treisithe.Cuireann sé daingniú maith ar fáil iláib nó i ngaineamh, ach bíonn séde nós aige tarraingt amach asgrinneall atá clúdaithe le fiailí nófear, mar nach bhfuil sé ach ina luíar bharr an fhásra sin go minic.Greamóidh sé de charraigeacha,ach d’fhéadfadh sé a bheith deacairé a tharraingt saor; d’fhéadfadh sélúbadh nó briseadh nuair a bhíonnsé daingnithe mar sin. Tá sé debhuntáiste aige gur féidir é a stóráilgo réidh ar an deic.

    Ancaire Treafa

    Aguisín 44

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 159

  • Tá an t-ancaire Treafa an-éifeachtach mar tá go leor meáchainann chun go dtochlóidh an bosisteach i ngrinnill éagsúla. Taitníonnsé le mairnéalaigh agus cumhacht-bhádóirí, a bhfuil puilpidí tosaigh lerolláin ar a mbáid acu. Ar shoithighata níos mó, is féidir é a úsáid agusé a tharraingt ar ais i bhfad uaidh óngcúldeic íochtair, nuair a mheasctaré le hunlas castainn leictreach. Tároinnt déantóirí éagsúla a dhéanannancairí Treafa, chomh maith leis anmbunleagan CQR.

    An Bruce

    Tá an t-ancaire seo an-chosúil leisan ancaire Treafa, ach go bhfuil bossocair air in áit ceann a chasann.

    Ancaire Infhillte

    De ghnáth, ní oireann sé ach do nahárthaí is lú agus é a úsáid igcoinníollacha measartha. Tá sé debhuntáiste aige go bhfilleann sédúnta agus é stóráilte, cosúil le scáthbáistí, agus is féidir é a stuáil gohéasca ar bord.

    An Fortress

    Cosúil leis an Danforth, is ancaire destíl boise é an Fortress. Tá ancairíFortress déanta de chóimhiotalalúmanaim maignéisiam éadromardnirt. Tá móréileamh ar an ancaireseo mar go bhfuil sé éadrom agusgo bhféadtar é a bhaint anuas igcomhair stórála. Tá cumascoinneála níos fearr ag ancairíFortress sa láib mar is féidir iad achoigeartú óna ngnáth-uilleann boise32° go 45° leathan. Cé gobhfeidhmíonn an cineál ancaire seo

    160

    Ag

    uis

    íní

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 160

  • go maith i ngrinnill chré, ghainimhagus láibe, mura ligtear don talmhúsa ghrinneall, ar nós grinneall cruanó carraigeach, nó fiaileach, ní féidirleis na bosa dul sa talamh agus níluífidh an t-ancaire ansin.

    Is ancaire soic le luiseag sheasta éan Delta. Go bunúsach, is forbairt éar an leagan CQR. Tá cumascoinneála níos fearr aige ná anCQR. Tá an cineál seo ancaire níostroime agus níos toirtiúla ná leaganan Danforth. Meastar go bhfuil sééifeachtach mar ancaire ilfhóinteachdon ghrinnill ghainimh, láibe tibhe nófiaileacha, agus uaireanta docheantair charraigeacha. Níl cumascoinneála maith aige i láib bhog,áfach, agus tá an Delta easnamhachmaidir le gaineamh dlúth an-chrua,féar, fiailí agus ceilp. Tá an Deltamór, réasúnta trom, agus stuáiltear éde ghnáth i rollóir liathróide.

    Ba cheart go mbeadh uimhir aguscineál na n-ancairí ag brath ar mhéidan árthaigh atá i gceist agus ar angceantar ina mbeidh an t-árthach agcúrsáil.

    Ród an AncaireNascann ród an ancaire an t-ancaireleis an árthach. D’fhéadfadh slabhranó téad tacair a bheith ann. Bí

    cinnte go bhfuil ród an ancairenasctha i gceart leis an árthach ardtús leis an tseaicil chuí. Is é anbuntáiste atá le slabhra ná gogcuireann an meáchan atá ann lecumas daingnithe an ancaire agus tásé deacair damáiste a dhéanamhdó. Tá sé trom agus deacair lehúsáid agus le stuáil áfach. Má táan ród déanta as slabhra amháin, isgá go mbeadh unlas castainn annchun an t-ancaire a ardú aníos. Sanáireamh leis sin, d’fheadfadhmeáchan an tslabhra chuí a bheithmar ualach ró-mhór ag tosachárthaigh bhig, ach go háirithe má tátosach géar ann agus snámhachttheoranta ag baint leis.

    Is fearr le go leor daoine líne chunancaire a chur mar go n-ionsúnn anleaisteachas a bhaineann leispreabadh an ualaigh nuair atáthar agcur ancaire in uisce atá suaite. Isfearr níolón casta le trí dhual, ina áitdhá cheann, mar go síneann sé níosfaide. Má úsáideann tú líne don ród,ba cheart go mbeadh fad slabhraceithre mhéadar a bheith curthaisteach díreach os cionn an ancaireionas nach dtarlóidh aon chaitheamhi gcoinne carraigeacha nó coiréil.Coinníonn meáchan an tslabhra seoan chuid íochtair den ród thíos igcoinne an ghrinnill, ionas gombeidh tarraingt níos cothrománaí aran ancaire. Ba chóir nasc sclóine aúsáid idir an t-ancaire agus anslabhra chun cabhrú leis an ancairea shocrú agus a stuáil i gceart.

    161

    Ag

    uisín

    í4

    An Delta

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 161

  • Gnáthaimh agus Teicnícíchun Ancaire a chur

    Feistiú ancaire a roghnúMura bhfuil éigeandáil ann, is é anchéad chéim a bhaineann le feistiú anancaire ná an áit ina n-ísleofar é. Nátéigh ar ancaire i gcainéal ná arbhealach isteach ar chainéal. Déantagairt do chairteacha áitiúla agustreoracha seoltóireachta le fáil amachcéard iad na háiteanna is fearr lehancaire a chur síos.

    Ba cheart na príomhghaoithe,doimhne an ghrinnill, ábhair anghrinnill, ardú na taoide agus árthaigheile atá thart timpeall ort, go léir achur san áireamh nuair atá cinneadhá dhéanamh faoi ancaire a chur síos.

    Tá sé tábhachtach go mbeadhfoscadh ón ngaoth mar cuirfidh uiscesuaimhneach níos lú strus ar ghreiman ghrinnill. Cuir san áireamh aonathrú ar threo agus ar luas na gaoithea bhfuiltear ag súil leis. Beidh tioncharag ábhair an ghrinnill ar an gcineálancaire a úsáidfidh tú, abraimis gobhfuil rogha agat. Go hidéalach, bacheart go mbeadh an t-uisce domhaingo leor ionas nach gá duit a bheithbuartha faoin ngrinneall a bhuaileadhag lag trá. Ach ní fearr don uisce abheith chomh domhain sin i gcónaí.Dá dhoimhne an t-uisce is ea is faidea ba cheart don ród a bheith agus isfaide a bheidh an ciorcal caite. Ismaith an cleachtas é ancaire a churin uisce a bhíonn dhá nó trí oiread anfhaid atá ar do bhád, más féidir.

    Teacht in aice leis an leabaancaireBí cinnte go bhfuil trealamh anancaire go léir réidh le n-úsáid suladtéitear in aice leis an leaba ancaire.Má tá aon bhád eile ag an leabaancaire a roghnaigh tú, aimsigh áitéigin a bheidh spás caite mór agat.Déan meastachán ar chiorcail caitena mbád eile a bhfuil ancaire curthaacu – tabhair faoi deara an tslí aluíonn na báid eile i gcomparáid lehaon ghaoth nó sruth atá ann.Laghdaigh an luas agus téigh go dtían leaba ancaire sa treo céanna is achuaigh na báid eile roimhe sin.Déan laghdú ar an luas arís de réirmar a shroicheann tú an spás atáuait.

    An tancaire a chur síosNuair a bhíonn tú díreach araghaidh ón áit feistithe a roghnaightú, dean seiceáil os do chomhairagus ansin tosaigh ag bogadh siargo mall – cuir síos d’ancaire ansinagus ansin amháin. Lean de bheithag bogadh in aice leis go mall, deréir mar a scaoileann tú amach anfhad chuí den ród. Bíonn an fhadcheart faoi réir ag an scóip atá agteastáil – cóimheas fhad an róid atain úsáid agus an fhad chuig anngrinneall. Tabhair faoi deara nachionann é seo agus doimhne anuisce – is é an luach chomh maith lehairde thosach an bháid atá oscionn an uisce. Is í doimhne anuisce a úsáidtear chun an scóip amheas, ná an doimhne is ísle abheadh i gceist nuair atá an t-

    162

    Ag

    uis

    íní

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 162

  • ancaire curtha; is é sin an doimhneag lán-taoide. I gcás aimsirshuaimhneach, is leor scóip a cúigde ghnáth nuair atá ród líne in úsáid;nuair atá slabhra i gceist, is leorscóip a trí. Ma táthar ag súil ledrochaimsir, méadaigh naluachanna sin chomh hard le seachtagus a deich faoi seach.

    Is cabhair í, má cuirtear marcannaar líne nó ar shlabhra an ancaire agfaid éagsúla. Nuair atá an fhadcheart den ród scaoilte amach bacheart é a bhaint ó unlas castáin anancaire (má tá ceann acu in úsáid)agus é a cheangail go daingean lecuaille Samson, píosaí ancaire, nócléit. Nuair atá an ród sínte amachgo hiomlán, bain tarraingt siar as, lecinntiú go bhfuil an t-ancairefeistithe.

    Glac síos roinnt nótaí ó mharcáil anchladaigh le n-úsáid mar thagairt doshuíomh an bháid agus déanseiceáil orthu go rialta lena chinntiúnach bhfuil an t-ancaire tarraingtheag d’árthach.

    Ag ImeachtNuair atá tú réidh chun do leabaancaire a fhágáil, téigh chun tosaigh

    go mall, agus ród an ancaire átharraingt isteach agat le hunlascastainn nó de láimh, de réir mar aéiríonn sé scaoilte. Nuair atá an bádsuite díreach os a chionn, brisfidhan t-ancaire ón ngrinneall agus isféidir é a tharraingt ar bord.

    Baol a bhaineann le hAncaireacht■ I gcás go bhfuil gá leis

    slabhra/líne an ancaire ascaipeadh amach ar an deic sulagcuirtear é, bí cinnte go bhfuil séscaipthe amach i mbealachsábháilte agus nach mbeadh sémar bhaol do fhoireann an bháid.Bí ar d’airdeall faoin mbaol atáann do lámha/méara nuair atáslabhra ag imeacht thar rolláin arluas ard. Chomh maith leis sin,nuair atá an líne á tarraingt aníos,bí cinnte go gcuirfear é go pras istóráil, chun aon bhaol gortaithe asheachaint.

    ■ Bí cinnte i gcónaí go bhfuil líne anancaire curtha thar thosach anbháid agus an rollán ceannstuimine cuí in úsáid. Tá sé seoriachtanach chun tosach anárthaigh a choinneáil i dtreo nabpríomhghaoithe.

    ■ Ná cur síos ancaire ag cúl anbháid. D’fhéadfá an bád achasadh béal faoi nó é a bhá lehuisce má dhéantar é seo.Cuireann an spás an tosaigh níoslú spás gluaiseachta ar fáil agustá sé níos fearr ag seasamh igcoinne na taoide/na haimsire. Igcás go bhfuil feacht ann,d’fhéadfadh fórsa an uisce cúl abháid a tharraingt faoin uisce. Tá

    163

    Ag

    uisín

    í

    An Scóip

    An Scóip thar an líne snámha 1m

    Doimhne anuisce 4m

    RÓD = 7 x (1+4) = 35m

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 163

  • an baol ann chomh maith gombáfaí an bád le tonnta.Méadaítear an baol sin lemeáchan an mhótair, an tancbreosla, nó aon trealamh eile atáag cúl an bháid.

    ■ Ba cheart go mbeadh ród anancaire feistithe le cléit threisithe,cuaille Samson nó unlas castainn,atá curtha chun tosaigh sa bhádchomh fada agus is féidir. Ní ceartlínte ancaire a fhágáil scaoiltetaobh istigh den bhád .i. letrasnach nó le suíochán, marligfeadh sé sin don árthachbogadh isteach i ndrochaimsir/idtonnta agus a bheith báite.

    ■ Nuair atá ancaire á fháil ar ais arbháid bheaga, bí cinnte go bhfuilan líne stóráilte go néata agus igceart chomh luath is a thugtar arbord é. Ná lig dó éirí ceangailtecosúil le fáinní rámha, rud asháfaidh an bád chun na gaoithe,dá dtiocfadh ualach mór ar ród anancaire.

    DaingneD’fhéadfadh fórsaí sínte áirithe dul ibhfeidhm ar an mbád, óna gcaithfidhsé é féin a cheartú nó d’fhéadfadhsé casadh béal faoi.

    Fórsaí Coitianta ná:■ Fórsaí cruthaithe ag an ngaoth■ Fórsaí cruthaithe ag tonnta■ Ualach ró-mhór .i. an iomarca

    daoine bailithe le chéile ar thaobhamháin den bhád

    ■ Laghdú ar an daingne bhunúsachde bharr athruithe (meáchan sa

    bhreis atá go hard ar an struchtúr)■ An iomarca uisce sna taomáin,

    rud a chruthóidh éifeachtdromchla shaoir

    ■ Damáiste Báite.

    Glaoitear daingne ar an gcumas atáag an mbád é féin a cheartú. Bachóir go mbeadh sé soiléir gur gámachnamh a dhéanamh nuair atáfearas agus trealamh á stóráil arbhád. Ba cheart dó a bheith thíoschomh fada agus is féidir sa bhád.Tá sé riachtanach a chinntiú nachféidir leis a bheith ag bogadh óthaobh go taobh go tobann istigh sabhád.

    Bheadh measúnú déanta ar aonárthach do chaitheamh aimsire atógadh faoin Treoir um ÁrthaíÁineasa, do Chaighdeán ISO umdhaingne agus snámhachta. Isbunriachtanas é go mbeadh antsnámhacht, an daingne agus ansaorbhord don chatagóir deartha inabhfuil sé. Beidh an t-ualach is móatá molta don árthach, scríofa arPhláta an Tógálaí a bheidh curtha aran trasnán. Luafaidh sé uasmhéidna ndaoine agus an trealaimh. Tásé riachtanach nach mbeadh ró-ualach ar an árthach.

    Nuair atá bád ar snámh ag anbhfeistiú, tá dhá fhórsa bhunúsachaag feidhmiú – ■ domhantarraingt, fórsa anuas

    nádúrtha atá ag tarraingt an bháidi dtreo lár an domhain

    agus

    164

    Ag

    uis

    íní

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 164

  • ■ snámhacht, a bhogann an bádsuas go pointe atá cothrom lemeáchan an mhéid uisce atá anbád ag brú as an mbealach.

    Agus tú ag féachaint arthrasghearradh de chabhail anbháid atá ina shuí leibhéal sanuisce, is féidir dhá phointe teoiriciúlaa shamhlú.

    Beidh an Meáchanlár (ML) agcroílár an spáis iomláin cabhlach.Is féidir glacadh leis go bhfuil lár nadomhantarraingthe ag feidhmiú trídan bpointe seo.

    Beidh an pointe eile, Lár naSnámhachta (LS), i lár na háite abhfuil an bád san uisce, agus istríd é seo a bhfuil an fórsasnámhachta aníos ag feidhmiú.

    Nuair atá an ML agus an LS lechéile go hingearach, bíonn an bádina suí go réidh. Nuair atá an báddeartha agus tógtha i gceart, leis antrealamh á stóráil i gceart, ba cheartgo bhfanfaidh an ML san áit cheart igcónaí. Ach athróidh an LS am arbith a chasann an bád ar a thaobhmar go n-athraíonn méad agus cruthan bháid faoin uisce.

    Glaoitear an Righting arm ar anbhfad idir an Meáchanlár agus Lárna Snámhachta. Tá meáchan anbháid ag brú síos ag an ML agusmeáchan an uisce ag brú suas agan LS. Cruthaíonn sé seo fórsarothlaithe nó gluaiseacht anglaoitear an móimint cheartaitheair.

    165

    Ag

    uisín

    í

    Domhantarraingt

    Snámhacht

    Is

    ml

    Domhantarraingt

    Snámhacht

    Tá an bád ingearach arís

    Fórsa Sínte

    Móimint cheartaithedhearfach

    ml

    Is

    Domhantarraingt

    Fórsa Sínte

    Iompóidh bádbéal faoi!!!

    Móimint cheartaithedhiúltach

    Snámhacht

    Is

    ml

    FIG. 1

    FIG. 2

    FIG. 3

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 165

  • A fhad is gur féidir le fórsa aníos nasnámhachta an bád a chur ar ais goréidh, cruthaítear móimint cheartaithedearfach. (Fig. 2). Bíonn ML i gcónaílaistigh de LS.

    Ach dá dtarlódh sé ar fáth ar bith gombogfadh Lár na Domhantarraingthe(an Meáchanlár) taobh amuigh de Lárna Snámhachta, cruthaíonn sé móimintcheartaithe diúltach agus tá an bádchun casadh béal faoi (Fig 3).

    Tarlaíonn móimintí cheartaithe diúltachanuair a bhogann an Meáchanlár ar anmbád os cionn a phointe deartha, marthoradh air – ■ Ró-luchtú,■ De bharr athruithe struchtúrtha nach

    bhfuil an t-árthach in ann dóibh .i.teach rotha breise, suíocháin ar bharrna dtithe rotha atá ann cheana,rigeanna níos airde, feistiú na seolta,fearas radair srl.,

    ■ An iomarca uisce sna taomáin nó bá(Athraítear suíomh ML).

    D’fheadfadh tionchar a bheith agláimhseáil ar dhaingne an bháid, chomhmaith le stóráil chúramach, m.sh. nátéigh comhthreomhar le tonnta móra arbith riamh i mbád a bhfuil ualachrómhór air nó atá ró-bheag don chás.Os rud é go gcuireann na tonnta an bádag rothlú ó thaobh go taobh, bíonnsuíomh ML agus LS ag athrú de shíor.D’fhéadfadh fiú athrú an-bheag le linnan rothlaithe, cosúil le hathrú nangiaranna nó duine ag bogadh móimintcheartaithe dhiúltach a chruthú. Déandianmhachnamh faoi aon athrú adhéanfá ar an mbád a d’ardódh anMeáchanlár agus faigh comhairle

    ghairmiúil sula dtosóidh tú air.

    Baol le Láimhseáil an Bháid

    Ró-luchtúLaghdóidh an rólódáil saorbhord anbháid agus cuirfidh sé isteach ar achumas láimhseála. Go coitianta,d’fhéadfadh iompú béal faoi agus dulfaoi uisce a bheith mar thoradh air inárthaí níos lú.

    Luchtú CothromNuair a bhíonn an t-ualach scaipthe godona ar thaobh amháin laghdóidh sédaingne an bháid agus ardóidh an baolgo mbáfar é leis an easpa saor-bhoirdagus casadh leanúnach i bhfeidhm air.Beidh drochthionchar aige seo archumas láimhseála an árthaigh seo.

    Droch-chothromaíochtBeidh sé mar thoradh air seo gombeidh an bád ina shuí go ró-dhomhainsan uisce ag an tosach nó ag an gcúl,ag brath ar an áit a bhfuil an meáchainsuite. Má tá sé ró-fhada chun tosaightiocfaidh uisce isteach thar an tosachagus cuirfidh sé seo isteach ar anstiúradh. Má tá sé thíos ag an gcúl, táan baol ann go mbáfar é ansin aguscuirfidh sé isteach ar an stiúradh.

    Meáchan ró-ardLaghdóidh seo an chobhsaíocht agusbeidh an bád neamhchobhsaí dá bharr.Dáil an meáchan chomh híseal agus isféidir i gcónaí.

    BáLíonadh tapa an bháid le huisce marthoradh ar dhrochlódáil agus/nótonnghníomhú.

    166

    Ag

    uis

    íní

    4

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 166

  • 167

    Ag

    uisín

    í

    Gléas SnámhaPearsanta/SeaicéidTarrthála, Línte an Ghiollaagus Úim Shábháilteachta

    Cineálacha gléas snámhapearsanta (GSP/Seaicéidtarrthála)

    Is téarma uileghabhálach é antéarma gléas snámha pearsanta(GSP) a chlúdaíonn gach cineálseaicéad tarrthála agus áiseannasnámhachta a bhfuil sé mar chúramacu duine a choinneáil ar snámh sanuisce. Tá réimse ann, ó sheaicéidtarrthála le comhartha “CE” goháiseanna snámhachta le comhartha“CE”.

    Cuireann seaicéid tarrthála tacaíochtar fáil don úsáideoir le go bhfanfaidhsé/sí béal in airde san uisce beagbeann ar na dálaí fisiceacha. Leháiseanna snámhachta, caithfidh ant-úsáideoir luail snámha nó iompareile a dhéanamh chun an t-úsáideoira chur béal in airde san uisce.

    Liostaítear na cineálacha difriúlaGSP/seaicéid tarrthála le treoirmholta maidir le roghnú agus an áitar chóir duit iad a úsáid sa Tábla seoa leanas. Níl sa Tábla thíos achtreoir. Caithfidh daoine na contúirtícuí dá réimse úsáide féin a mheasagus gléas snámha pearsanta aroghnú dá réir sin.

    Aguisín 5

    Cineál agus Marcanna Úsáidí Molta

    Caighdeán Idirnáisiúnta:IMO SOLAS/AE Treoir umThrealamh Mara

    Seaicéid tarrthála do longa farraige. Ceapthago príomha le húsáid ar longa farraige faoirialacha IMO (Eagraíocht Mhuirí Idirnáisiúnta).Úsáid do thréigean loinge. Níl siad ceaptha lehaghaidh úsáide laethúil toisc go bhfuil siadtoirtiúil agus tá sé riachtanach iad a choimeád iriocht mhaith le haghaidh úsáide i staideanna dethréigean loinge.

    CaighdeánComhchuibhithe nahEorpa:I.S. EN ISO 12402-2:2006

    Sean-chaighdeán: EN 399

    Le húsáid amach ón gcósta agus do dhaoineag úsáid nithe le meáchan suntasach acu agusdá bharr sin éilíonn siad buacacht bhreise.Buntáisteach freisin dóibh siúd a úsáideannéadaí a choimeádann aer istigh agus a bheidhdroch-thionchar orthu ar chumas féin-réitithe anseaicéid tarrthála. Deartha lena chinntiú gobhfuil an t-úsáideoir ar snámh lena b(h)éalagus a s(h)rón i bhfad ón dromchla ar uillinnagus le go leor saorbhoird chun teorainn a churle tumthaí béil i dtonnta.

    5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 167

  • 168

    Ag

    uis

    íní

    Cineál agus Marcanna Úsáidí Molta

    CaighdeánComhchuibhithe nahEorpa:I.S. EN ISO 12402-3:2006

    Sean-chaighdeánEN 396

    Do lucht snámha agus daoine gan snámh degach aois. D’úsáid ghinearálta amach óngcósta agus le linn drochaimsire. Casannformhór na ndaoine a chaitheann é béal inairde agus iad neamhaireachtálach san uisce.D’fhéadfadh sé a chur isteach ar fheidhmíocht,áfach, má tá an t-úsáideoir ag caitheamhéadach trom agus/nó uiscedhíonach.D’fhéadfaidís seo a bheith oiriúnach le húsáidin uisce taoide nó nuair atá éadaí drochaimsireá gcaitheamh agus nuair nach mbíonn lucht agcaite ábalta cuidiú leo féin mar gheall arghortú nó ar thuirse.

    CaighdeánComhchuibhithe nahEorpa:I.S. EN ISO 12402-4:2006

    Sean-chaighdeánEN 395

    Do snámhóirí de gach aois. Le húsáid in uiscíatá fothainithe/ciúin a bheag nó a mhór agusceaptha dóibh siúd a d’fhéadfadh go mbeadhorthu fanacht le haghaidh tarrthála. Níchasfaidh sé an duine neamhaireachtálach achaitheann é béal in airde san uisce (goháirithe agus éadach trom á chaitheamh).D’fhéadfadh a bheith oiriúnach nuair atá lucht agcaite in ann cuidiú leo féin. Cé go bhfuilseans nach mbeadh an GSP seo chomhtoirtiúil le cineálacha eile GSP, níor chóir iad aúsáid i gcoinníollacha garbha nó nuair atátonnta ann.

    CaighdeánComhchuibhithe nahEorpa:I.S. EN ISO 12402-5:2006

    Sean-chaighdeánEN 393

    Do snámhóirí maithe amháin, le húsáid in aicele bruach nó cladach áit ina bhfuil cabhair arfáil in aice láimhe. Éilítear rannpháirtíochtghníomhach ón úsáideoir. Ní choimeádfaraghaidh lucht a chaite atá gan aithne amach ónuisce agus níl go leor snámhachta aige chundaoine nach bhfuil in ann cabhrú leo féin achosaint. D’fhéadfadh a bheith úsáideachnuair a bheadh fearais níos toirtiúla nó níossnámhaí ag cur isteach ar ghníomhaíocht anúsáideora nó fiú é a chur i mbaol. Tá toirt aguscostas íosta acu, ach tá úsáid theoranta acu inuisce garbh agus ní féidir muinín a chur iontuchun an úsáideoir a choimeád sábháilte arfeadh tréimhse fada. Ní seaicéad tarrthála é.

    5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 168

  • 169

    Ag

    uisín

    íCineál agus Marcanna Úsáidí Molta

    Seaicéid Tarrthála agusáiseanna snámhachtasainchuspóireacha –leibhéal feidhmíochta50 - 275

    CaighdeánComhchuibhithe nahEorpa:I.S. EN ISO 12402-6:2006

    Is feistí sainchuspóireacha iad seo le haghaidhriachtanais sonracha a théann níos faide náriachtanais an ghnáth-úsáideora agus tá siadag brath ar scileanna, eolas, oiliúint speisialtaagus rannpháirtíocht an úsáideora. Ba chóirgo mbeadh sé seo ráite go soiléir san eolas asholáthraíonn an déantóir ar na táirgí seo. Lehúsáid do chomhrac dóiteáin. Tá siad ceapthafreisin le haghaidh úsáide le hárthaí uiscepearsanta (scairdscíonna), sciáil ar an uisce nóúsáidí tarraingthe eile cosúil leis sin agusúsáidtear iad chomh maith do raftú bánuisce.

    5

    Tabhair faoi deara:Tagraíonn Caighdeán Éireannach(I.S.) do Chaighdeáin Náisiúnta aúsáidtear chun aonfhoirmeacht aguscaighdeáin íosta do tháirgí agusseirbhísí in Éirinn a chinntiú. Níbheidh an réimír seo ach amháin agdéantóirí Éireannacha. Úsáidfidhdéantóirí Eorpacha eile réimír adtíortha féin in ionad I.S.

    Tagraíonn EuroNorm (EN) dochaighdeáin ar fud na hEorpa, aúsáidtear chun a chinntiú go bhfuiltáirgí agus seirbhísí aonfhoirmeachagus caighdeáin íosta acu.

    Tagraíonn Eagraíocht Idirnáisiúntana gCaighdeán (ISO) doChaighdeáin Idirnáisiúnta aúsáidtear chun aonfhoirmeacht aguscaighdeáin íosta do tháirgí agusseirbhísí a chinntiú ag leibhéalidirnáisiúnta.

    Tá sé riachtanach goroghnaíonn úinéirí árthaípléisiúir agus áineasa GSP atáoiriúnach do na cúinsí ar leithina n-úsáidtear iad.

    Sula gceannaíonn túGSP/Seaicéad tharrtháladeimhnigh:1. Gur leor an gléas chun snámhacht

    dhearfa a thabhairt don duine aúsáideann é sna huiscí ina mbeidhsé/sí. Ba chóir d’úsáideoirí abheith san airdeall nachbhfeidhmíonn roinnt GSP chomhmaith céanna i ndálaí adhaimsire,fiú más GSP lán-fhormheasta iad.

    2. D’fhéadfadh coinníollacha eileúsáide cur isteach ar GSP freisin,ar nós nochta do cheimiceáinagus táthaithe, agus seans gombeidh cosaint bhreise ag teastáil,m.sh. sraith cosanta, chunriachtanais áirithe na húsáide ashásamh. Má tá sé ar intinn ag anúsáideoir GSP a thabhairt isteach igcoinníollacha dá leithéid,

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 169

  • caithfidh an t-úsáideoir a bheithsásta nach mbeidh drochthioncharann don GSP.

    3. Go bhfuil an gléas oiriúnach domheáchan agus giorta cliabhraighan té a bheidh á chaitheamh.

    4. Go bhfuil marc comhlíonta CE leisna ceannlitreacha ‘CE’ mar atá sasampla a thugtar in Iarscríbhinn IVde Threoir 89/686/EEC naComhairle den 21 Nollaig 1989(mar a leasaíodh i dTreoir93/68/EEC na Comhairle den 22Iúil 1993 agus Treoir 96/58/ECChomhairle Pharlaimint na hEorpaagus na Comhairle ar an 3 MeánFómhair 1996).

    Tabhair Faoi Deara le doThoil: Tagann roinnt GSP inséidtele smeacháin ghabhail orthu agusdíoltar cinn eile leis an smeachángabhail mar rogha breise. Chunféidearthacht sábháilteachta GSP auasmhéadú, moltar gur cheartsmeachán gabhail (nó smeacháinchosa) a chaitheamh os cionngach éadaigh i gcónaí. Lehaghaidh sonraí breise féach arFhógraí Mara Uimhreacha 45 de2012, 39 de 2013, 48 de 2015, 10 de2016 agus 27 de 2016.

    Tá Fógraí Mara ar fáil ar shuíomhgréasáin na Roinne Iompair,Turasóireachta agus Spóirtwww.dttas.ie nó ón Riarachán Muirína hÉireann, An Roinn Iompair,Turasóireachta agus Spóirt, LánaLíosain, Baile Átha Cliath 2, D02TR60.

    Nótaí chun GSP/Seaicéid Tarrthálaa RoghnúIs ceist chasta é GSP/seaicéadtarrthála a roghnú agus braitheann séar chuid mhaith tosca, mar shampla:■ ceantar oibriúcháin an árthaigh■ staid na farraige■ coinníollacha aimsire■ éagsúlachtaí séasúracha■ oibriúchán oíche agus lae■ chomh héasca is atá sé le húsáid ■ cineál agus snámhacht an éadaigh

    a chaitear■ gaireacht do sheirbhísí éigeandála.

    Déanann an tAguisín seo iarracht naceisteanna sin a phlé agus aird adhíriú ar nithe agus ar chúramaí abhaineann le GSP/seaicéid tharrthálaa roghnú.

    Bíonn GSP/Seaicéid tarrthála inséidtear nós na gceann a chloíonn le ENISO 12402-3:2006 (EN 396) agus I.S.EN I2O 12402-2:2006 (EN 399)éadrom agus is beag an srian acuireann siad ar dhuine agus is féidiriad a chaitheamh go compordach inaimsir the agus fhuar araon. Is féidirfearais uathoibríocha inséidte a churorthu freisin agus tig leo an té atá ágcaitheamh a thiontú béal in airdesan uisce, ag brath ar na héadaí atáair/uirthi.

    Caithfear a aithint go ngaistíonnéadach aer agus seans maith, marsin, nach mbeidh snámhacht chomhmaith ag an duine is a mbeifí ag súilleis. Ionsúnn éadach uisce, achiallaíonn go mbíonn duine níos

    170

    Ag

    uis

    íní

    5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 170

    http://www.dttas.ie

  • troime le tacú. B’fhéidir go mbeidh aran duine GSP le caighdeán níosairde feidhmíochta aige a úsáid lenachinntiú go ndéantar féincheartú béalin airde agus go gcoinnítear a bhéalagus srón glan amach ón uisce.

    Má tá an duine atá á chaitheamh imbaol dul isteach san uisce i mbailmhíchumasaithe nóneamhaireachtálach, ba chóir gombeadh an seaicéad tarrthálafeistithe ansin le gníomhú láimheagus uathoibríoch araon lena chinntiúgo dteannfar an seaicéad tarrthála gohuathoibríoch.

    Ba chóir smaoineamh freisin arshoilse a fheistiú ar ghléasannasnámha pearsanta. D’fhéadfadhsolas ar sheaicéad tarrthála cabhrú lehaimsiú agus an t-am athshlánaithenó tarrthála a laghdú i ndrochléargas,lá nó oíche. Ba chóir do na soilse seocloí leis an gcaighdeán Euronormcaighdeán EN ISO 12402-8:2006(EN 394).

    Comhairle ar GSP/SeaicéidTarrthála a úsáid i gceart1. Caithfear gléasanna snámha

    pearsanta a chaitheamh taobhamuigh de gach ball éadaighagus ní fúthu. Cinnteoidh seo gombeidh go leor spáis ag anngléas le teannadh agus nachgcuirfear srian ar análú an duineatá á chaitheamh.

    2. Ba chóir GSP/seaicéad tarrthálaa chaitheamh san áit cheart ar angcorplach de réir threoracha andéantóra ionas nach mbogfaidhsiad thar ghuaillí an duine atá ágcaitheamh. Is féidir legléasanna coinneála síos ar nósstrapaí gabhail nó leise cabhrúgo mór le GSP a choinneáil sanáit cheart. Nuair atá siad ar fáil,ba chóir strapaí leise a fheistiúagus a choigeartú i gceart.

    3. Ní mór do gach úsáideoirtreoracha an déantóra a léamhmaidir le seaicéad tarrthála achaitheamh, a chothabháil agusa sheirbhísiú, agus a bheithlánchinnte faoina ghníomhú agusfaoina oibriú.

    4. Caithfear GSP a sheirbhísiú agusa chothabháil ar bhonn rialta. Bachóir nach ndéanfaidh achdéantóirí/gníomhairí formheastaseirbhísiú ar GSP de réirthreoracha an déantóra. Ba chóirgo ndéanfadh úsáideoiríseiceálacha rialta roimh gachúsáid.

    171

    Ag

    uisín

    í5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 171

  • 5. Ar a laghad, ba chóir go n-áireofar ar na seiceálacha:- Strapaí/fuáil úma a imscrúdú

    agus a sheiceáil i gcomhairdamáiste/caithimh

    - Líneáil sheachtrach a imscrúdúi gcomhair caithimh/damáiste

    - Gach búcla a sheiceáil/achoigeartú más gá

    - Seiceáil go bhfuil gach zip,búcla, dúntóir, strapaícaolrabhaisc agus soilse (másann dóibh) ag feidhmiú i gceart

    - Gléasanna coinneála síosceangailte den GSP, más anndóibh

    - I gcás GSP inséidte, go bhfuilan sorcóir lasta gáis CO2scriúáilte go daingean ar angcomhla inséidte agus nárlasadh cheana é

    - Go bhfuil an láinnéar lastaláimhe réidh le húsáid más gá

    - Na dátaí éaga marcáilte decomhpháirteanna an fhearaislasta a sheiceáil.

    6. Níor chóir d’úsáideoirí GSP lecomhpháirteanna éaga a úsáidagus ba chóir na GSP sin abhaint ón mbád. Ba chóir dóibhdul i dteagmháil le gníomhaireseirbhíse formheasta má tá siadin amhras faoi GSP.

    7. Tig le GSP/Seaicéid tarrthála atáinséidte go huathoibríoch, aoibríonn trí eiteán intuaslagtha,oibriú trí thimpiste má fhágtar iriocht tais iad. Nuair nach bhfuilGSP/Seaicéid tarrthála inséidte ágcaitheamh ba cheart iad achrochadh go hingearach lecinntiú go silfidh an taise uileanuas ón eiteán. Tá clúdaigh arfáil a laghdaíonn fadhb aninséidte trí thimpiste.

    8. Nuair a cheanglaítear GSP aiompar ar árthach, moltar gostóráiltear iad in áit a bhfuilrochtain éasca uirthi ionas gosábhálfar am i gcás éigeandálab’fhéidir.

    Tá GSP/seaicéid tarrthála ar fáil doleanaí.

    172

    Ag

    uis

    íní

    5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 172

  • Tabhair Faoi Deara le doThoil: Caithfidh úsáideoirí a bheith sanairdeall ar na ceanglais dlí maidirle GSP a chaitheamh agus ar napionóis a ghearrtar muragcomhlíontar iad. Le haghaidhsonraí breise féach ar Caibidil 1agus ar Fhógra Mara Uimh. 10 de2016.

    Línte an Ghiolla agus ÚmachaSábháilteachta

    Línte Tarrthála/SeacthacaíBeidh seoltóirí farraige i dtaithí arsheacthacaí nó strapaí lín a ritheannó cheann go cúl an bháid thar anmhórchuid dá fhad le cabhrú leis angcriú formhór a gcuid oibre ar deic adhéanamh, agus iad greamaithe irith an ama lena n-úm.

    Ní mór aird a thabhairt ar phointíáirithe a bhaineann le seac-staghanna:

    ■ Bíonn an cineál traidisiúntadéanta as sreang cruach ganmheirg, a théann faoi na cosa gominic agus a thugann cor coise dobhaill an chriú. Tá strapa líncurtha ina áit ar chuid mhórluaimh, agus ní théann cosa an

    chriú i bhfostú chomh réidh ansin.■ Bíonn siad déanta de

    pholapróipiléin nó de chumascsnáithíní saorga. Tá sé de laigeiontu go dtagann meath orthu lesolas ultraivialait agus lesíonchaitheamh agus godteipeann orthu uaireanta nuair athagann ualach orthu.

    ■ Ba chóir iad a thástáil gachséasúr. Má tá tú in amhras, gearriad ina dhá leath agus faigh cinnnua. Níl siad ródhaor.

    173

    Ag

    uisín

    í5

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 173

  • 174

    Ag

    uis

    íní

    An Aimsir, Staideanna naFarraige agus na Taoide

    Réamhaisnéisí agusRabhaidhDéanann Met Éireann réamhaisnéisígo rialta do bháid bheaga atáamuigh in uiscí cósta, le heolasriachtanach faoin treo agus an neartatá á dtuar don ghaoth, staid namara agus na suaille, an léargasagus na hathraithe a bhfuiltear agsúil leo sa tréimhse réamhaisnéise.Eisítear réamhaisnéisí go luath armaidin don chuid eile den lá gomeánoíche, ag timpeall meánlaedon chuid eile den lá agus don ládár gcionn, agus go mall satráthnóna don oíche agus don lá dárgcionn. Deimhnigh an aimsir tamallmaith roimh aon turas atá beartaitheagat – gheobhaidh tú barúil de nahathraithe i bpatrún na haimsire óna réamhaisnéisí a chraoltar 24 uairan chloig nó níos mó sula bhfáganntú an cladach. Eisítear rabhaidh faoighaotha láidre aon uair a bhfuiltearag súil le gaotha de 25 muirmhílesan uair níos mó. Tugtar treo agusneart na gaoithe, faisnéis farraigeagus suaille agus tuairim faoi nahathraithe a bhfuiltear ag súil leochomh maith. Eisítear fógraí gálanó stoirme nuair atáthar ag súil legaoth de Fhórsa 8 ar Scála Beaufort(34 muirmhíle).

    Fógraí d’Árthaí BeagaEisítear an rabhadh d’árthaí beaga

    nuair atáthar ag súil le gaoitheFórsa 6 nó níos mó, agus eisítearé gach tráth den bhliain. Cuimsíonnna rabhaidh d’árthaí beagalochanna móra chomh maith lelimistéar cósta. Eisítear rabhadhgála i gcás Fórsa 8 nó níos mó,agus téann sé in ionad rabhadhd’árthaí beaga.

    Ba chóir réamhaisnéisí aimsire adheimhniú i gcónaí roimh dhulamach agus is féidir iad a fháil ó nafoinsí seo a leanas:

    Príomhfhoinsí Aimsire:■ An Raidió Náisiúnta – craoltar

    réamhaisnéisí loingseoireachta arna stáisiúin náisiúnta raidió.Craoltar seirbhís ar son uiscíintíre chomh maith do napríomhbhealaí uisce. CraolannRTÉ Raidió 1 trí huaire sa lá agthart ar 6.02am, 12.53pm agus11.55pm.

    ■ Craolann stáisiúin áitiúla raidióréamhaisnéisí d’uiscí áitiúla aguslochanna intíre. Craolannstáisiúin áitiúla i mBaile ÁthaCliath agus Gaillimh gaoithe dágcuain faoi seach.

    ■ Cainéil Náisiúnta Teilifíse –cuireann Met Éireann feasacháinaimsire ar fáil ar RTÉ 1 agus RTÉ2.

    ■ Teileafón agus facs – cuireannMet Éireann seirbhís ar fáil artháille do réamhaisnéisímionsonraithe limistéar farraige.

    Aguisín 6

    6

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 174

  • ■ Idirlíon – leathanach idirlín MetÉireann – www.met.ie.

    ■ Is suíomh trasardáin é M.met.ieceaptha chun oibriú ar fhóinphóca le hinrochtaineachtgréasáin.

    ■ Raidió Gharda Cósta – fógraítearar Chainéal VHF 16 agus craoltarar Chainéal 26 de ghnáth.Craoltar Réamhaisnéis naLimistéar Farraige (RLF) ar angcainéal luaite ar eatraimh tríhuaire ag tosú ag 01.03, arnaleanúint ag 04.03, 07.03, 10.03,13.03, 16.03, 19.03 agus 22.03.Tagann fógra ar Chainéal 16freisin roimh rabhaidh gála aguscraoltar é ar admháil, agusathdhéantar é ag an gcéadcheann eile de na hamanna seo:00.33, 06.33, 12.33 agus 18.33.

    Foinsí Tánaisteacha Aimsire:■ Teilitéacs/Aertel lch. 162, 163,

    aon rabhadh d’árthaí beaga aeisíodh san áireamh.

    ■ Postálfaidh Oifigí Cuain agusMuiríne cóip den réamhaisnéisreatha don limistéar áitiúil farraigear chláir fógraí, mar a dhéanfaidhclubanna luaimh i rith imeachtaíseoltóireachta.

    ■ Baoithe Aimsire Fhoras na Mara.■ Tugann glacadóirí Navtex ar bord

    réamhaisnéis chlóite ar fáil chomhmaith le faisnéis loingseoireachta.

    ■ Cuireann Meteoalarm foláirimhadhaimsire ar fáil d’Éirinn agusdon chuid eile den Eoraip(www.meteoalarm.eu).Úsáideann an córas dathchódúchun déine na guaise a bhfuiltearag súil leis a léiriú. Is féidir teachtar mhíniú de chatagóirí agus tairsína rabhadh agwww.met.ie/nationalwarnings.

    ■ Tá roinnt suíomhanna gréasáin arfáil a dhíríonn ar fhaisnéis athabhairt ar aimsir mhara. Tugtarroinnt samplaí thíos:http://passageweather.com/https://www.windguru.cz/ http://magicseaweed.com/

    175

    Ag

    uisín

    í

    Luas na gaoithe (muirmhíle san uair): Faoi 1Staid na Gaoithe: RéidhStaid na Farraige:An fharraige ina léinseach.

    Fórsa Beaufort 0

    6

    Appendices_IRISH_Layout 1 18/10/2017 12:24 Page 17