Troska o dziecko jest pierwszym i podstawowym sprawdzianem

stosunku człowieka do człowieka.(Jan Paweł II)

Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw

człowieka i obywatela. ( z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej)

PRAWO RODZINNE I OPIEKUŃCZE

Możliwość interwencji w przypadku braku zaspokajania potrzeb rodziny

Jeżeli współmałżonek pozostający we wspólnym pożyciu nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny, a zatem de facto stosuje swoisty rodzaj przemocy ekonomicznej, ponieważ uzależnia pozostałych członków rodziny od swojej dobrej lub złej woli w zaspokajaniu nierzadko podstawowych potrzeb wówczas sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub części wypłacane do rąk drugiego małżonka. ( por. art. 28 krio)

Ochrona dziecka w razie rozwodu lub separacji

W wyroku orzekającym rozwód czy separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów

Ochrona dziecka w razie rozwodu lub separacji

Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeśli przedstawili porozumienie, co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej.

Zakaz stosowania kar cielesnych

Zgodnie ze zmianą do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dodano art. 96 (1) w brzmieniu: ”Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim zakazuje się stosowania kar cielesnych”.

Uregulowanie tego przepisu jest istotne ze względu na wyłączenie możliwości powoływania się przez sąd na pozaustawowy kontratyp karcenia małoletnich. (kontratyp – okoliczność wyłączająca bezprawność czynu)

Władza rodzicielskaDziecko pozostaje pod władzą rodzicielską

obydwojga rodziców. A rodzice i dzieci są obowiązani do wzajemnego szacunku i wspierania się

Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone sąd opiekuńczy może w szczególności:

- zobowiązać rodziców i małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodzinnym, realizowania planu pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, albo skierować do placówki lub specjalisty zajmującego się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną pomoc

Władza rodzicielska

Sąd może w szczególności:- określić jakie czynności nie mogą być dokonywane bez

zezwolenia sądu- poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu

nadzorowi kuratora sądowego- skierować małoletniego do organizacji lub instytucji

powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej pieczę na dzieckiem

-zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, albo rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej

Władza rodzicielska - zawieszenie

W razie przemijającej przeszkody sąd może władzę rodzicielską zawiesić.

Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody, albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska - pozbawienie Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z

powodu trwałej przeszkody, albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być także orzeczone w stosunku do jednego z rodziców. Sąd może pozbawić władzy rodzicielskiej jeśli mimo umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej, nie ustały przyczyny dla których dziecko zostało tam umieszczone , w szczególności, gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.

W razie ustania przyczyn, o których mowa wyżej sąd może władzę rodzicielską przywrócić.

Piecza zastępczaDziecko umieszcza się w pieczy zastępczej( rodzinnej

lub instytucjonalnej) po wyczerpaniu wszelkich form pomocy rodzicom dziecka, chyba, że dobro dziecko wymaga umieszczenia go w pieczy zastępczej niezwłocznie.

Umieszczenie w pieczy zastępczej następuje do czasu zaistnienia warunków umożliwiających powrót dziecka do rodziny, albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.

W instytucjonalnej pieczy zastępczej umieszcza się dziecko wtedy gdy brak jest możliwości umieszczenia dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej lub gdy z innych ważnych powodów jest to zasadne.

Kontakty z dzieckiemNiezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają

prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.Samo pojęcie kontaktów obejmuje spotkania z dzieckiem,

bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

Jeżeli dziecko przebywa u jednego z rodziców rodzice wspólnie określają sposób utrzymywania kontaktów, uwzględniając dobro dziecka i kierując się jego rozsądnymi życzeniami.

Gdy brak jest porozumienia między rodzicami wówczas o sposobie kontaktowania się rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Jeżeli kontaktowanie się z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza – sąd zakaże kontaktowania się z dzieckiem

Obowiązek alimentacyjnyObciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, przy czym zstępnych

przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem.Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka,

które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.Rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem

pełnoletniego dziecka, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem, lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie jeszcze utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub części na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie uprawnionego.

Ustawa o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej

Nowy sposób wspierania rodziny – wybrane zagadnienia

Praca z rodzinąPracę z rodziną organizuje gmina, albo podmiot, któremu

gmina zleciła zadanie, np. ośrodek pomocy społecznej.Praca z rodziną prowadzona jest w szczególności w formie:- konsultacji i poradnictwa specjalistycznego- terapii i mediacji- usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług specjalistycznych i

opiekuńczych- pomocy prawnej, w szczególności z zakresu prawa

rodzinnego i opiekuńczego- organizowania dla rodzin spotkań w formie grup wsparcia

lub grup samopomocowych

Asystent rodzinnyTo nowa forma pomocy dla rodzin. Jego rolą jest wejście

w życie rodziny i pomoc jej w tym, aby potrafiła samodzielnie rozwiązywać swoje problemy i trudności.

Asystent świadczy pomoc za zgodą rodziny i przy jej aktywnym udziale.

Jest on przydzielany, gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych. Wówczas pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w danej rodzinie i wnioskuje o przydzielenie asystenta rodziny do kierownika ośrodka pomocy społecznej.

Asystent rodziny

Asystent rodziny ustala plan pomocy rodzinie wraz z pracownikiem socjalnym oraz członkami rodziny, a następnie krok po kroku ten plan realizuje. Rolą asystenta jest przede wszystkim obecność w rodzinie, nie ma on rozwiązywać problemów za rodzinę, ale pomóc jej odkryć jej zasoby, aby mogła ona funkcjonować samodzielnie.

Praca z rodziną jest prowadzona także w sytuacji czasowego umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.

Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka

Realizowana jest w formie:- opiekuńczej- w tym kół zainteresowań, świetlic,

klubów i ognisk wychowawczych- -specjalistycznej (zajęcia socjoterapeutyczne,

terapeutyczne, kompensacyjne, logopedyczne, indywidualne programy korekcyjne, psychokorekcyjne, psychoprofilaktyczne)

- pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.

Realizacja tych zadań jest zadaniem gminy.

Piecza zastępcza – zadanie powiatuJest ona sprawowana w przypadku niemożności

sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.Jest sprawowana w formie:- rodzinnej- Instytucjonalnej

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje, co do zasady, na podstawie orzeczenia sądu.

Objęcie jedną z form pieczy następuje na okres nie dłuższy niż do uzyskania pełnoletniości. W szczególnych przypadkach, wskazanych w ustawie, do 25 roku życia.

Piecza zastępcza – cd.

Jest realizowana w formie:a/ rodzinnej pieczy zastępczej – rodziny zastępcze

spokrewnione, niezawodowe, zawodowe w tym pełniące funkcje pogotowania rodzinnego i zawodowe specjalistyczne oraz rodzinne domy dziecka

b/ instytucjonalnej pieczy zastępczej – placówki opiekuńczo- wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo- terapeutyczne, interwencyjny ośrodek preadopcyjny

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Definicja przemocy – wg ustawy

„Przemocą w rodzinie jest jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność , w tym wolność seksualną, powodującą szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”(ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, art. 2 pkt 2)

Rodzaje poradnictwa dla osoby dotkniętej przemocą

- poradnictwo medyczne- poradnictwo psychologiczne- poradnictwo prawne- poradnictwo socjalne- poradnictwo zawodowe- poradnictwo rodzinne.

Poradnictwo medyczna – zaświadczenie lekarskie

Osobie dotkniętej przemocą domową udziela się bezpłatnej pomocy w szczególności w formie badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy oraz wydania zaświadczenia w tym przedmiocie.

Sformułowanie takie oznacza, że do wydania zaświadczenia będzie uprawniony nie biegły sądowy, ale każdy lekarz. Rola obdukcji w przypadku przestępstw na szkodę osoby zamieszkującej wspólnie ze sprawcą, została zmniejszona, gdyż zgodnie z art. 157 § 4 nawet jeśli rozstrój zdrowia lub naruszenie czynności narządu ciała trwa poniżej siedmiu dni to kiedy pokrzywdzonym jest osoba zamieszkująca ze sprawcą wówczas jest to i tak przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, chyba, że sprawca działał nieumyślnie – wówczas jest to przestępstwo ścigane na wniosek.

Możliwość żądania opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy

Żądanie opuszczenia mieszkania przez członka rodziny stosującego przemoc, który swoim zachowanie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie. Art. 11 a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Możliwość odebrania dzieckaMożliwość odebrania dziecka przez pracownika socjalnego i umieszczenia go u

innej, niezamieszkującej z nim osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej.

Odebrania tego pracownik ma dokonywać wspólnie z funkcjonariuszem Policji i lekarzem, lub ratownikiem medycznym lub pielęgniarką.

Odbierając dziecko w tym trybie pracownik socjalny ma obowiązek powiadomienia niezwłocznego sądu opiekuńczego ( nie później jednak niż w przeciągu 24 godzin).Jednocześnie odbierając dziecko pracownik socjalny ma pouczyć na piśmie rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka.

Rodzice mają prawo do wniesienia zażalenia na odebranie dziecka ( więc jest to

zażalenie na czynność, a nie na postanowienie sądu), zażalenie takie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza Policji odbierającego dziecko, wówczas ma ono być niezwłocznie przekazane sądowi opiekuńczemu. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później niż w przeciągu 24 godzin.

Obowiązek wypełniania Niebieskiej Karty

Przedstawiciele pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia realizują procedurę Niebieskiej Karty, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie.

Początkiem procedury jest wypełnienie formularza Niebieskiej karty, druk zgodny z rozporządzeniem Rady Ministrów.

Wypełnienie formularza i przekazanie go do Przewodniczącego zespołu Interdyscyplinarnego nie zwalania z obowiązku zawiadomienia organów ścigania o powzięciu podejrzenia o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie.

UREGULOWANIA PRAWNO - KARNE CHRONIĄCE

POKRZYWDZONYCH

Kodeksowa definicja przemocy• Problematyka przemocy domowej uregulowana została w rozdziale

XXVI Kodeksu Karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 z późn. Zm.) w rozdziale pt Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece.

Art. 207 §1 Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan fizyczny lub psychiczny podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

§2 Jeśli czyn, o którym mowa w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3 Jeśli następstwem czynu określonego w §1 lub § 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12.

• Przez znamię znęcania się należy rozumieć różnorodne zachowania sprawcy, np. zadawanie cierpień fizycznych lub psychicznych. Znęcanie się fizyczne polega na zadawaniu bólu fizycznego, natomiast znęcanie się psychiczne polega na lżeniu wyszydzaniu, straszeniu, niszczeniu rzeczy.(…) Znęcanie może być popełnione przez działanie ( np. bicie, niszczenie mienia) lub przez zaniechanie, np. dręczenie głodem dziecka, niewpuszczanie do domu zimą, nieogrzewanie mieszkania. Jeśli znęcanie przybiera charakter zaniechania musi być dokonywane przez sprawcę, który ma obowiązek podejmowania określonych czynności wobec ofiary. ( Kodeks karny. Komentarz., Red. Marian Filar, Warszawa 2008).

• Przestępstwo znęcania się nad osoba zależną jest przestępstwem ściganym z oskarżenia publicznego, a zatem akcja procesowa odbywa się niezależnie od działania lub niedziałania pokrzywdzonego, przy czym brak działania z jego strony umacnia pozycję podejrzanego a później oskarżonego.

NOWE UREGULOWANIA KODEKSU KARNEGO odnośnie środków karnych

• Środkiem karnym jest nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym. Nakaz ten orzeka się w latach od roku do lat 10.

• Art. 41 a § 1 Sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób, zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu lub nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej; obowiązek lub zakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu.

§ 2. Sąd orzeka obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób, zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu lub nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego; obowiązek lub zakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu.

§ 3. Sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych

środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami,

zakaz zbliżania się do określonych osób lub zakaz opuszczania określonego

miejsca pobytu bez zgody sądu na zawsze w razie ponownego skazania sprawcy

w warunkach określonych w § 2.

§ 4. Orzekając zakaz zbliżania się do określonych osób, sąd wskazuje odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest zachować.

NOWE UREGULOWANIA ODNOŚNIE STOSOWANIA ŚRODKÓW

PROBACYJNYCHUmarzając warunkowo postępowanie karne

sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości lub w części a może na niego nałożyć obowiązek powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób. Natomiast nakładając na sprawcę przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej obowiązek opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, sąd określa sposób kontaktu sprawcy z pokrzywdzonym. ( art. 67 Kodeksu karnego)

Ponadto sąd zarządzi wykonanie kary jeśli skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą. ( art. 75 § 1a KK)

Uregulowania kodeksu postępowania karnego odnośnie uprawnień pokrzywdzonego oraz stosowania możliwych środków

zabezpieczających

Uprawnienia pokrzywdzonego

Pokrzywdzonym jest każda osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. ( art. 49 §1 kpk)Jeśli pokrzywdzony jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba pod której stałą pieczą pokrzywdzony się znajduje.( art.51 § 2 kpk )

Uprawnienia pokrzywdzonegoW sprawach o przestępstwa ścigane z

oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego. ( art. 53 kpk).

Jeśli akt oskarżenie wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony , może do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. ( art. 54 §1).

W razie odstąpienia oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia nie może on ponownie przyłączyć się do postępowania. ( art.57 § 1 kpk)

Przesłuchiwanie małoletnich poniżej 15 roku życia

Art. 185a.§ 1. W sprawach o przestępstwa określone w rozdziałach XXV (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności) i XXVI (przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece) Kodeksu karnego pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, przesłuchuje się w charakterze świadka tylko raz, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania, lub zażąda tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego.

§ 2. Przesłuchanie przeprowadza sąd na posiedzeniu z udziałem biegłego psychologa.

Prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego mają prawo wziąć udział w przesłuchaniu. Osoba wymieniona w art. 51 § 2 ma prawo również być obecna przy przesłuchaniu, jeżeli nie ogranicza to swobody wypowiedzi przesłuchiwanego.

§ 3. Protokół przesłuchania odczytuje się na rozprawie głównej; jeżeli został sporządzony zapis obrazu i dźwięku przesłuchania, należy go odtworzyć.

Przesłuchiwanie świadków

§ 1 Świadka, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, można przesłuchać w warunkach określonych w art. 185a w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub o przestępstwa określone w rozdziale XXV Kodeksu karnego, jeżeli zeznania tego świadka mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do świadka współdziałającego

Nowe środki zapobiegawcze275 a kpk - § 1 tytułem środka zapobiegawczego można nakazać oskarżonemu o przestępstwo

popełnione z użyciem przemocy na szkodę osób wspólnie zamieszkującej opuszczenie lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo zużyciem przemocy, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

§ 2 W postępowaniu przygotowawczym środek przewidziany w § 1 stosuje się na wniosek Policji lub z urzędu.

§ 3 Jeśli wobec oskarżonego zachodzą podstawy do zastosowania środka zapobiegawczego przewidzianego w § 1 Policja niezwłocznie, nie później niż przed upływem 24 godzin od chwili zatrzymania występuje z wnioskiem do Prokuratora o zastosowanie tego środka zapobiegawczego.(…)

§ 4 Środek stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jeśli nie ustały przesłanki jego stosowania sąd pierwszej instancji właściwy dla rozpoznania sprawy, na wniosek prokuratora może przedłużyć jego stosowanie na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące.

§ 5 Wydając postanowienie o nakazie opuszczenia przez oskarżonego lokalu mieszkalnego można, na wniosek oskarżonego wskazać mu miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe. Placówkami wskazanymi do umieszczenia nie mogą być placówki pobytu ofiar przemocy w rodzinie.

Obowiązek reagowania na przemoc

Obowiązek poinformowania organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz współdziałanie z wymiarem

sprawiedliwości

Polskie prawo nie pozostawia dowolności w zakresie informowania właściwych organów ścigania o podejrzeniu popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie i obliguje tych, którzy dowiadują się o nim w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych lub zawodowych. Przy czym czytając literalnie zapis art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie należy wywieść, że obowiązek ten ma charakter społeczny. Niewywiązanie się jednak z niego może rodzić jednak odpowiedzialność dyscyplinarną z tytułu niedopełnienia obowiązków służbowych lub odpowiedzialność karną, jeśli osoba która nie dopełniła tego obowiązku jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 § 3 Kodeksu karnego.

Zgodnie z art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie: „ust.1 Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora.ust.2 Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.”

Art. 162. § 1.Kodeksu Karnego: ”Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.”

Obowiązek zawiadomienia w świetle Kodeksu Postępowania Karnego

Art. 304. § 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 § 3 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

Ponieważ zgodnie z zapisami art. 115 § 13 kodeksu karnego funkcjonariuszem publicznym jest :

- osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,

- osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej,

Należy zauważyć, że zgodnie z tą definicją – dyrektor szkoły jest funkcjonariuszem publicznym i niedopełnienie obowiązku w postaci zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa będzie skutkowało podleganiem odpowiedzialności karnej zgodnie z art. 231 kk:

„Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego,publicznego lub prywatnego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

Możliwość wnioskowania o dokonanie wglądu sądu w sytuację dziecka

Art. 572. . Kodeksu Postępowania Cywilnego:”§1.Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające

wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.

§ 2. Obowiązek wymieniony w § 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi.

Najlepsza część życia ludzkiego to małe, bezimienne

i zapomniane akty dobroci i miłości.

(W. Wordsworth)

Przygotowała: mgr Anna Wdowiarz