prawo prawo prawo prawo prawo kodeks drogowypromocja.gazetaprawna.pl/temp/kodeks_drogowy.pdf ·...

Prawo Prawo Prawo Prawo Prawo ee-Poradnik

Ustawa prawo o ruchu drogowym Porady ekspertów Taryfikatory mandatów i punktów karnych Znaki drogowe

Kodeksdrogowy

http://www.gazetaprawna.pl/e-poradnik

http://www.gazetaprawna.pl

Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 www.dziennik.pl, www.gazetaprawna.pl, www.forsal.plRedaktor prowadzący: Piotr Wickowski Redaktorzy merytoryczni: Łukasz Sobiech, Anita JackiewiczDTP: Joanna ArchackaBiuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40tel. 22 761 30 30, 801 626 666, e-mail: [email protected]

ISBN 978-83-63360-59-7© Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o.Wydanie II/2012, listopad 2012 r.

http://www.gazetaprawna.pl

Porady ekspertaJakie są kary za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia ........................ 5Czy mogę przewieźć budynek na specjalnej przyczepie ....................................................... 5Czy przewoźnik z Białorusi może uniknąć kary .......................................................................6Czy policja ma zawsze obowiązek sporządzić sprawozdanie ............................................. 7Czy fotoradary muszą być oznakowane ....................................................................................... 7Jak zmieniły się zasady ruchupojazdów nienormatywnych ...............................................8Jak zmienią się zasady badania trzeźwości ................................................................................9Kiedy kierowca straci prawo jazdy za punkty karne ............................................................10W jaki sposób ustalić wagę ładunku drewna ............................................................................11Czy można zmniejszyć liczbę punktów karnych po przekroczeniu ich limitu ......... 12Czy muszę zapłacić podwójne OC ................................................................................................. 14Czy policja odholuje pojazd za brak dokumentu OC ............................................................. 14Czy mogę dostać mandat za złe parkowanie na osiedlu ..................................................... 15Czy starosta może skierować kierowcę na badania ............................................................. 16Czy rowerzysta może mieć opony z kolcami ............................................................................17Czy mogę anulować jednocześnie 23 punkty karne ............................................................ 18

USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. –Prawo o ruchu drogowym ............................................. 19DZIAŁ I. PRZEPISY OGÓLNE .......................................................................................................................22DZIAŁ II. RuCh dROGOWY .......................................................................................................................29

Rozdział 1. Zasady ogólne .................................................................................................................29Rozdział 2. Ruch pieszych ................................................................................................................ 35Rozdział 3. Ruch pojazdów .............................................................................................................. 37

Oddział 1. Zasady ogólne ...................................................................................................... 37Oddział 2. Włączanie się do ruchu ...................................................................................38Oddział 3. Prędkość i hamowanie ....................................................................................39Oddział 4. Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu ................................................... 41Oddział 5. Wymijanie, omijanie i cofanie .....................................................................42Oddział 6. Wyprzedzanie .....................................................................................................43Oddział 7. Przecinanie się kierunków ruchu ...............................................................44Oddział 8. Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza ..........................................................................46Oddział 9. holowanie ............................................................................................................47Oddział 10. Ruch pojazdów w kolumnie .......................................................................48Oddział 11. Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów oraz pojazdów zaprzęgowych ............................................................................................49

Rozdział 4. Ruch zwierząt ................................................................................................................ 51Rozdział 5. Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach .................................................52

Oddział 1. Przepisy porządkowe ........................................................................................52Oddział 2. Zatrzymanie i postój .........................................................................................55Oddział 3. używanie świateł zewnętrznych ................................................................59Oddział 4. Warunki używania pojazdów w ruchu drogowym.............................60Oddział 5. Wykorzystanie dróg w sposób szczególny .............................................. 77

SPIS tREśCI

DZIAŁ III. POJAZdY ........................................................................................................................................83Rozdział 1. Warunki techniczne pojazdów ...............................................................................83Rozdział 2. Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu ......................................................92Rozdział 2a. Centralna ewidencja pojazdów ..........................................................................108Rozdział 2b. (uchylony) .................................................................................................................... 118Rozdział 3. Badania techniczne pojazdów .............................................................................. 118

DZIAŁ IV. KIERuJąCY BEZPIECZEńStWO RuChu dROGOWEGO ....................................... 127Rozdział 1. uprawnienia do kierowania................................................................................... 127Rozdział 1. (uchylony) .......................................................................................................................137Rozdział 1a. Centralna ewidencja kierowców .........................................................................137Rozdział 2. Szkolenie i egzaminowanie ................................................................................... 147Rozdział 2. (uchylony) ......................................................................................................................156Rozdział 2a. (uchylony) ....................................................................................................................156Rozdział 2b. doskonalenie umiejętności osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym ...........................................................156Rozdział 2b. (uchylony) ....................................................................................................................162Rozdział 3. Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego ............................................................162Rozdział 4. Sprawdzanie stanu zdrowia i predyspozycji psychicznych do kierowania pojazdami ..................................................................................164Rozdział 4. (uchylony) .......................................................................................................................171

DZIAŁ V. KONtROLA RuChu dROGOWEGO ...................................................................................171Rozdział 1. uprawnienia Policji i innych organów ...............................................................171Rozdział 2. Zatrzymywanie i zwracanie dowodów rejestracyjnych .............................189Rozdział 3. Zatrzymywanie praw jazdy i pozwoleń oraz cofanie i przywracanie uprawnień do kierowania pojazdami ....................................................... 191Rozdział 4. Kary pieniężne za przejazd pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu ..............195

DZIAŁ Va. dZIAŁANIA NA RZECZ BEZPIECZEńStWA RuChu dROGOWEGO ................198DZIAŁ VI. ZMIANY W PRZEPISACh OBOWIąZuJąCYCh ORAZ PRZEPISY PRZEJśCIOWE I KOńCOWE ................................................................................. 204

TARYFIKATOR MANDATÓWROZPORZądZENIE Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń ...........................................................................................................207

PUNKTY KARNEROZPORZądZENIE Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego .....................................................................................................................229

INDEKS RZEcZOWY ..................................................................................................................................259

WZORY ZNAKÓW i SYGNAŁÓW DROGOWYcH ..........................................................................263

Porady ekspertaJakie są kary za przejazd pojazdem nienormatywnym bez zezwoleniaZdarza mi się otrzymywać zlecenia na przewóz towarów o dużej wadze, która sięga nawet 60 ton. czy mogę zostać ukarany za prze-jazd pojazdem nienormatywnym bez wymaganego zezwolenia?

Tak. Za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez wy-maganego zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi dla tego zezwole-nia może zostać nałożona na przewoźnika, spedytora załadowcę lub inny podmiot odpowiedzialny za nielegalny przejazd kara pieniężna. Jej wysokość jest uzależ-niona od kategorii brakującego zezwolenia. W przypadku kategorii I i II wynosi ona 1,5 tys. zł, natomiast w przypadku zezwoleń kategorii III – VI równa się ona 5 tys. zł. Karę od 500 zł do 15 tys. zł można dostać za brak zezwolenia kategorii VII. decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej wydaje właściwy ze względu na miejsce przeprowadzanej kontroli organ Policji, Inspekcji transportu drogowe-go, Straży Granicznej, Służby Celnej lub zarządca drogi. Zawsze przysługuje od niej odwołanie w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Warto wiedzieć również o tym, że obowiązek uiszczenia kary przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym kara powinna zostać uiszczona.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 13 ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych

innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Czy mogę przewieźć budynek na specjalnej przyczepieKupiłem drewniany spichlerz. Z uwagi na jego wiek, chcę go prze-wieźć w całości do miejsca docelowego. Budynek ma zostać prze-wieziony na specjalnej przyczepie do ciągnika rolniczego, która będzie zajmowała prawie 3,5 metra pasa jezdni. czy potrzebuję jakiegoś zezwolenia na taki przejazd?

e-Biblioteka Gazety Prawnej6

Tak. Przejazd zespołu pojazdów o niestandardowych gabarytach jest do-zwolony dopiero po uzyskaniu zezwolenia odpowiedniej kategorii na prze-jazd pojazdu nienormatywnego po drogach publicznych. Jest on wydawany na wniosek przez uprawniony organ (np. starostę, zarządcę drogi), po doko-naniu opłaty, w formie decyzji administracyjnej. Od 19 października 2012 r. przepisy poszerzają katalog zezwoleń dla pojazdów nienormatywnych do siedmiu kategorii, wobec trzech rodzajów zezwoleń dostępnych wcześniej. dotyczą one takich pojazdów, których masa bądź wymiary są większe niż dopuszczone na danej drodze. W przypadku nienormatywnego zespołu po-jazdów składającego się z ciągnika rolniczego i przyczepy specjalnej jest wy-magane uzyskanie zezwolenia kategorii II. takie zezwolenie wydaje się na wniosek osoby wykonującej przejazd. Zezwolenie wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę wnioskodawcy albo miejsce rozpoczęcia przejazdu. Zezwolenie jest wydawane po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku. W dokumencie jest wskazywany podmiot wy-konujący przejazd i pojazd, którym będzie wykonywany przejazd. Kierują-cy pojazdem powinien posiadać przy sobie zezwolenie w celu okazania go w trakcie kontroli. Za przejazd pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia grożą kary pieniężne.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 8 i 9 ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektó-

rych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Czy przewoźnik z Białorusi może uniknąć karyZa poruszanie się pojazdem nienormatywnym bez zezwolenia grożą teraz wysokie kary pieniężne. co jednak, jeśli przewoźnik pochodzi z takiego kraju jak Białoruś czy Kazachstan. czy tacy kierowcy nie płacą kar?

Nie. W przypadku gdy podczas kontroli wyjdzie na jaw, że zezwolenia nie po-siada podmiot mający siedzibę w państwie, z którym Polska nie jest związana umową o wzajemnej egzekucji kar pieniężnych, osoba przeprowadzająca kon-trolę pobiera kaucję w wysokości odpowiadającej przewidywanej karze pienięż-nej. Może ona zostać zainkasowana od razu w postaci gotówki lub za pomocą karty płatniczej. Kaucję można pobrać również w terminie późniejszym, w for-mie przelewu na rachunek bankowy organu nakładającego karę. Wtedy pojazd nienormatywny jest usuwany z drogi na koszt wykonującego przejazd dro-

Kodeks drogowy 7

gowy. Następnie jest umieszczany na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 13 ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektó-

rych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Czy policja ma zawsze obowiązek sporządzić sprawozdanieJestem policjantem w sekcji ruchu drogowego. Ostatnio dowie-działem się, że policja musi pisać sprawozdania z każdego wypad-ku drogowego ze skutkiem śmiertelnym i przekazywać je Krajo-wej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. czy to prawda?

Nie. Obowiązek przygotowania sprawozdania dotyczy tylko takich wypadków drogowych, które mają miejsce w transeuropejskiej sieci drogowej. ta sieć obej-muje jedynie autostrady i drogi o wysokiej jakości, które m.in. odgrywają ważną rolę w ruchu dalekobieżnym, omijają główne aglomeracje miejskie na trasach lub łączą regiony bez dostępu do morza i peryferyjne z centralnymi regiona-mi unii. Sprawozdanie musi zawierać przede wszystkim takie informacje jak możliwie dokładne określenie miejsca wypadku, jego datę i godzinę, charakte-rystykę uczestników wypadku: wiek, płeć, obywatelstwo, poziom alkoholu lub środka odurzającego w organizmie, stosowanie lub niestosowanie wyposażenia ochronnego. Zgodnie z dodanym 31 maja 2012 r. do ustawy – Prawo o ruchu dro-gowym art. 130b, tego rodzaju sprawozdania Policja ma obowiązek przekazywać do sekretariatu KRRd corocznie w terminie do 31 marca każdego roku.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 3 ustawy z 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych

ustaw (Dz.U. poz. 472).

Czy fotoradary muszą być oznakowaneObowiązują przepisy, które określają znaki informujące o miej-scu użycia fotoradaru. czy wobec tego straż miejska ma obowią-zek oznakować miejsce kontroli ruchu drogowego dokonywanej z użyciem przenośnych fotoradarów?


Tak. Strażnicy gminni (miejscy) mają obowiązek konsultowania miejsca usta-wienia każdego fotoradaru z miejscowym komendantem policji. Przepisy usta-wy – Prawo o ruchu drogowym wprowadzają ponadto obowiązek oznakowania miejsc kontroli ruchu drogowego dokonywanych przez funkcjonariuszy z uży-ciem przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe urządzeń rejestrujących. Warunki techniczne oraz zasady stosowania znaku drogowego d-51 automa-tyczna kontrola prędkości określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury. W przypadku gdy automatyczna kontrola prędkości jest wykonywana przez straż-ników gminnych (miejskich), na początku odcinka drogi objętego okresową kon-trolą umieszcza się ten znak wraz z tabliczką z napisem „Na odcinku ...”. W treści napisu na tabliczce długość odcinka drogi poniżej 1000 m podaje się w metrach z dokładnością do 100 m, a od długości 1,0 km z dokładnością do 0,1 km.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 129b ust. 4 ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1137).n Par. 1 – 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 22 czerwca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie

w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urzą-dzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 133, poz. 772).

Jak zmieniły się zasady ruchu pojazdów nienormatywnychPrzygotowuje się do przewiezienia domu rodziców. W jaki spo-sób uzyskać pozwolenie na taki transport?

Przewożenie niektórych ładunków z uwagi na ich specyfikę wymaga użycia do tego specjalnych pojazdów – pojazdów nienormatywnych. Pojazd nienor-matywny jest to pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładun-kiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych, lub którego wymiary lub rzeczywi-sta masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczal-nych, przewidzianych w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Sam ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod warunkiem uzyskania ze-zwolenia na przejazd pojazdu odpowiedniej kategorii, wydawanego, w drodze decyzji administracyjnej, przez właściwy organ. Obowiązujące od 19 paździer-nika 2012 r. przepisy poszerzają katalog zezwoleń do siedmiu kategorii (okre-śla je załącznik do ustawy – Prawo o ruchu drogowym – red.), wobec trzech rodzajów zezwoleń dostępnych dotychczas. dodatkowo w przypadku pojazdu

Kodeks drogowy 9

nienormatywnego należącego do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej taki transport jest możliwy pod warunkiem uzyskania zezwolenia wojskowego. to jednak nie koniec. Niezbędne jest także przestrzeganie warunków w nim okre-ślonych. Niezależnie od tego w przypadku gdy pojazd przekracza co najmniej jedną z następujących wielkości: długość – 23 m, szerokość – 3,2 m, wysokość – 4,5 m, rzeczywista masa całkowita – 60 t konieczne jest pilotowanie przejazdu pojazdu nienormatywnego przez pilota. Sam pilot to osoba odpowiedzialna za zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz minimalizację utrudnień w ruchu drogowym w czasie przejazdu pojazdu.

do wydania zezwolenia niezbędny jest wniosek zainteresowanego podmio-tu. do wniosku dołącza się dowód wniesienia opłaty. Przykładowo w I kategorii decyzję wydaje zarządca drogi po której ma być wykonywany przejazd. W przy-padku drogi gminnej będzie nim w wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wraz z zezwoleniem, zarządca drogi wydaje także jego wypis lub wypisy w liczbie od-powiadającej liczbie pojazdów samochodowych określonych we wniosku o wy-danie zezwolenia. Zezwolenie wydaje się dla podmiotu wskazanego we wnio-sku na okres: miesiąca, 6 miesięcy lub 12 miesięcy, bez wskazania pojazdów, którymi ma być wykonywany przewóz. Sama opłata nie może przekroczyć wysokości maksymalnych dla danych kategorii wskazanych w ustawie. I tak przykładowo w kategorii I na drogach gminnych, powiatowych lub wojewódz-kich wskazanych w zezwoleniu dla pojazdu nienormatywnego przy przekro-czeniach dopuszczalnych nacisków osi na tych drogach do wartości 11,5 tony oraz przy szerokości, długości, wysokości oraz rzeczywistej masie całkowitej nie większej od dopuszczalnej nie będzie mogła być wyższa niż 240 zł. Należy rów-nież pamiętać, że za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatyw-nych bez zezwolenia, lub niezgodnie z warunkami w nim określonymi nakłada się karę pieniężną, w drodze decyzji administracyjnej.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych

innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Jak zmienią się zasady badania trzeźwościczy kierujący pojazdem będzie mógł żądać przeprowadzenia ba-dania na zawartość alkoholu w organizmie?

Od 19 stycznia 2013 r. co do zasady badanie w celu ustalenia zawartości al-koholu w organizmie będzie przeprowadzało się przy użyciu urządzeń elektro-


nicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu. Jeżeli natomiast stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przepro-wadzenie urządzeniem elektronicznym lub osoba ta odmawia poddania się takiemu badaniu, to ustalenie zawartości w organizmie alkoholu następu-je na podstawie badania krwi lub moczu. W tym drugim przypadku do prze-prowadzenia badanie nie jest potrzebna zgoda osoby poddawanej tej czynno-ści. Podobne zasady obowiązują przy ustalaniu w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu. tu w pierwszej kolejności badanie przepro-wadza się przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego.

Jeżeli jednak stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przepro-wadzenie metodą niewymagającą badania laboratoryjnego albo osoba ta od-mawia poddania się takiemu badaniu to ustalenie w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu. Sam wykaz środków oraz warunki i sposób przeprowadza-nia badań na ich obecność w organizmie określi minister zdrowia. W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny, kie-rujący pojazdem jest poddawany obligatoryjnemu badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Badaniu temu można poddać także inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrze-nie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny. Osoby te mają prawo żądać od organu kon-troli ruchu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu w celu usta-lenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

PODSTAWA PRAWNA: n Art. 125 ustawy 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz.151 z późn.zm.).

Kiedy kierowca straci prawo jazdy za punkty karneczy po przekroczeniu 24 punktów karnych kierowca nadal bę-dzie mógł jeździć samochodem i nie straci prawa jazdy?

Osoby, które za popełnione wykroczenia uzbierają ponad 24 punkty kar-ne w ciągu roku od dnia pierwszego naruszenia przepisów, nie stracą od razu uprawnień do prowadzenia pojazdów. Po przekroczeniu takiej liczby punk-tów karnych zostaną skierowani na kurs reedukacyjny w zakresie bezpie-czeństwa ruchu drogowego i badanie psychologiczne. takie rozwiązanie

Kodeks drogowy 11

przewiduje ustawa o kierujących pojazdami zmieniająca przepisy prawa dro-gowego. Z tym, że rozwiązania w tym zakresie zaczną obowiązywać dopie-ro 19 stycznia 2013 r. Na kurs reedukacyjny kierowca będzie musiał pójść naj-później w ciągu miesiąca od dnia doręczenia mu decyzji administracyjnej o skierowaniu na takie specjalne dodatkowe szkolenie. Po jego ukończeniu kie-rowca będzie musiał przedstawić staroście zaświadczenie o ukończeniu kursu. Będzie miał na to sześć tygodni od skierowania go na kurs. W trakcie takiego do-datkowego i poniekąd przymusowego szkolenia kierowca wysłucha wykładów dotyczących skutków wypadków drogowych, czynników mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz o psychologicznych aspektach kierowa-nia pojazdem i uczestnictwa w ruchu drogowym. Szczegółowy program takich zajęć zostanie określony w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy. Podobnie też w rozporządzeniu zostanie określona wysokość opłaty za taki kurs reedu-kacyjny, ustawa bowiem stanowi tylko, że nie może być ona wyższa niż 500 zł.

Po zakończeniu kursu dalej będzie można jeździć autem. Jeżeli jednak kie-rowca w ciągu kolejnych pięciu lat od daty skierowania na kurs reedukacyjny ponownie zgromadzi ponad 24 punkty, to straci prawo jazdy. Nie będzie więc tak jak do tej pory, że zostanie skierowany na egzamin sprawdzający, gdzie musi zdać egzamin. Całkowicie utraci uprawnienia do kierowania pojazdem. to oznacza, że od początku będzie musiał odbyć kurs i zdać na prawo jazdy. Kie-rowcy muszą więc uważać, tym bardziej, że nie będzie także płatnych szkoleń, które pozwalają zredukować liczbę punków karnych o sześć. Pewnym pociesze-niem może być jednak to, że nawet jak kierowca za jednym razem popełni kil-ka wykroczeń, to policja będzie mogła mu naliczyć maksymalnie 10 punktów karnych. Nie będzie więc już sytuacji, w których kierowca w ciągu kilku minut mógł uzbierać więcej niż 24 punkty karne i stracić od razu prawo jazdy.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 99–105 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151 z późn. zm.).

W jaki sposób ustalić wagę ładunku drewnaDostałem karę od funkcjonariuszy Inspekcji Transportu Drogo-wego za przeładowanie ciężarówki drewnem. Zawsze woziłem podobne ładunki, które mieściły się w przyczepie kłonicowej. czy teraz się coś zmieniło w tej kwestii?

Tak. Od 19 stycznia 2012 r. obowiązują nowe przepisy, które w prosty spo-sób pozwalają ustalić, czy przy transporcie drewna nie doszło do przełado-


wania pojazdu i czy może on bez przeszkód poruszać się po drogach publicz-nych. Przy przewozie drewna jego rzeczywistą masę ustala się teraz jako iloczyn objętości ładunku i normatywnej gęstości ustalonej dla danego ga-tunku drewna. taka gęstość dla poszczególnych rodzajów drewna mającego zastosowanie w przemyśle i budownictwie została określona w rozporządze-niu Ministra środowiska i Ministra Gospodarki z 2 maja 2012 r. (dz.u. z 2012 r. poz. 536). Zgodnie z zawartymi w nim normami metr sześcienny drewna li-powego waży 670 kilogramów, sosnowego 740 kilogramów, a dębowego 950 kilogramów. takie rozwiązanie ma ułatwić przewoźnikom kalkulację możliwości transportowych, jak i właściwe załadowanie pojazdów odpowied-nio do parametrów technicznych, by nie dopuścić do przekroczenia dopusz-czalnych nacisków osi. dzięki nowym przepisom ma zostać również ograni-czony negatywny wpływ przewozu drewna pojazdami nienormatywnymi na stan techniczny nawierzchni dróg publicznych.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym

oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Czy można zmniejszyć liczbę punktów karnych po przekroczeniu ich limituPrzekroczyłem dopuszczalną liczbę punktów karnych, czy mogę jeszcze uniknąć skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifi-kacji do kierowania pojazdami w zakresie określonych kategorii?

Zgodnie z ustawą – Prawo o ruchu drogowym policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Co do zasady punkty za naruszenie przepisów do usuwa się z ewidencji po upływie jednego roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypi-sana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty, a w przypadku kierowców posiadających swoje pierwsze prawo jazdy 20 punktów. Przepisy pozwa-lają jednak wszystkim zainteresowanym na zmniejszenie liczby punktów. W tym celu kierowca wpisany do ewidencji może na własny koszt uczest-niczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punk-tów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Nie dotyczy to kierowcy w okresie roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy. Po odbyciu takiego szkolenia kierowca otrzymuje zaświadczenie. Kopię tego zaświad-

Kodeks drogowy 13

czenia dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego przesyła poli-cji prowadzącej ewidencję punktów karnych. Odbycie szkolenia i uzyska-nie zaświadczenia zmniejsza o sześć liczbę posiadanych punktów karnych. Punkty te odejmuje się według kolejności wpisów. trzeba jednak wiedzieć, że liczba punktów odjętych z tytułu odbytego szkolenia nie może być więk-sza od liczby punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu dro-gowego przed jego odbyciem. W praktyce powstały jednak wątpliwości, czy kierowca z przekroczonymi limitem 24 punktów karnych może także zre-dukować ich liczbę przez szkolenie. Policja uważa, że szkolenie odbyte już po przekroczeniu limitu punktów karnych nie może zostać uznane za waż-ne. Innego zdania jest Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z 15 lip-ca 2010 r. orzekł on, że rozporządzenie w tym zakresie wykracza poza za-kres ustawowy, a co za tym idzie przepis może być niekonstytucyjny (I OSK 885/09 orzeczenia.nsa.gov.p). Z kolei Wojewódzkiego Sądu Administracyj-nego w Olsztynie w wyroku z 28 grudnia 2010 r. (II SA/Ol 969/2010, LexPolo-nica nr 2469929) wskazał, że przepis ustawy w sposób jasny i kategoryczny formułuje zasadę zgodnie z którą odbycie szkolenia powoduje zmniejsze-nie ilości punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego. Oznacza to, że rozporządzenie wykonawcze do ustawy pozbawiające kierowcę, któ-ry przekroczył 24 punkty, możliwości ich zmniejszenia w związku z od-bytym szkoleniem przekracza delegacje ustawową. W konsekwencji skoro przepisy ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie ograniczają uprawnienia kierowcy do zmniejszenia liczby posiadanych punktów, z tego powodu, że przed rozpoczęciem szkolenia dopuścił się naruszeń, za które suma punk-tów ostatecznych przekroczyła 24, zaś delegacja ustawowa nie pozwalała na wprowadzenie takich rozwiązań to wydana w takim stanie faktycznym decyzja jest nieprawidłowa. Innymi słowy gdy kierowca z przekroczonymi 24 punktami odbędzie stosowne szkolenie przed wszczęciem postępowa-nia administracyjnego kierującego go na ponowny egzamin to powinien mieć odjętą stosowną liczbę punktów. Jeżeli po uwzględnieniu punktów ze szkolenia liczba punktów będzie mniejsza niż 24, to kierowca nie powinien być kierowany na ponowny egzamin. Gdy argumentacja ta nie przekona starosty – organu zatrzymującego prawo jazdy, istnieje szansa na zmianę tego stanu rzeczy w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Admini-stracyjnym.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 130 ust. 3 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1137).n Par. 8 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania

z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. poz. 488).


Czy muszę zapłacić podwójne OCUbezpieczyłem kupione niedawno auto. Zapomniałem jednak wypowiedzieć starą umowę ubezpieczenia zawartą przez po-przedniego właściciela i została ona przedłużona na kolejny rok. czy to oznacza, że samochód będzie musiał mieć w tym roku po-dwójne Oc?

Nie. Od 11 lutego 2012 r. obowiązują nowe przepisy, które mają wyeliminować przypadki podwójnego ubezpieczenia pojazdów od odpowiedzialności cywilnej. Chodzi o sytuację, w której właściciel auta zapomni wypowiedzieć dotychczaso-wą umowę ubezpieczenia i zostanie ona automatycznie przedłużona na kolejny okres, a dodatkowo wykupi nową polisę OC. Obecnie nawet, jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, mimo otrzymanego powiadomienia o obowiązku zapłaty składki, można wypowiedzieć starą umowę ubezpieczenia. Właściciel auta musi jednak zapłacić ubezpieczycielowi, któremu wypowiada umowę, składkę za okres, przez jaki auto było ubezpieczone. Poza tym zakład ubezpieczeń jest obecnie zobowią-zany do wysłania właścicielowi pojazdu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia, nie później niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC została zawarta.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 15-16 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych,

Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210 z późn. zm.).

Czy policja odholuje pojazd za brak dokumentu OCNie raz zdarzyło mi się zapomnieć wziąć dokumenty od samo-chodu. Zastanawiam się, jakie konsekwencje grożą za brak po-twierdzenia ubezpieczenia pojazdu. czy policja może wtedy od-holować mój samochód?

Nie. Policja nie może odholować pojazdu, jeżeli kierowca podczas kon-troli nie okazał dokumentu ubezpieczenia OC. Funkcjonariusze mogą za to ukarać kierowcę mandatem. Gdy kierowca w ogóle nie posiada ważne-go OC, policja powiadamia o tym fakcie ubezpieczeniowy Fundusz Gwaran-cyjny. Osoba, która nie spełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

Kodeks drogowy 15

obowiązkowego, jest zobowiązana wtedy wnieść opłatę. Jej wysokość w przy-padku ubezpieczenia OC posiadaczy samochodów osobowych stanowi rów-nowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przy-padku posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy nie spełnili obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC, wysokość opłaty jest uzależniona tak-że od okresu pozostawania tego posiadacza bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym roku kalendarzowym i wynosi, np. 20 proc. opłaty, gdy okres ten nie przekracza 3 dni. 100 proc. opłaty trzeba wnieść dopiero, gdy okres ten przekracza 14 dni.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 pkt 49-50 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych,

Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210 z późn. zm.).

Czy mogę dostać mandat za złe parkowanie na osiedluPod moim blokiem zostały ustawione znaki z zakazem parkowa-nia. Jest to teren prywatny, a nie droga publiczna. czy za łamanie takiego zakazu można w ogóle dostać mandat?

Tak. Od 14 maja 2011 r. można nakładać mandaty nie tylko na osoby łamią-ce przepisy na drogach publicznych i w strefach zamieszkania, ale również na osiedlowych drogach wewnętrznych, na których powstaną oznakowane strefy ruchu. Właściciele takich terenów mogą bowiem ustawiać na nich zna-ki z napisem „Strefa ruchu”. Wskutek tego poruszający się po nich kierowcy mogą dostać mandaty za popełniane wykroczenia. Obowiązujące wcześniej rozwiązania nie pozwalały na ukaranie kierowców za większość popełnia-nych tam przewinień, np. za jazdę bez zapiętych pasów, jazdę bez dokumen-tów czy brak włączonych świateł. decyzję o ustanowieniu strefy ruchu podej-muje każdorazowo właściciel lub zarządca terenu. On także odpowiada też za dostosowanie oznakowania dróg wewnętrznych do wymagań wynikających z obowiązujących przepisów i pokrywa koszty zakupu nowych tablic.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 1 ustawy z 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych

ustaw (Dz.U. Nr 152, poz. 1018 z późn. zm.). n Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 12 kwietnia 2011 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 89, poz. 509).


Czy starosta może skierować kierowcę na badania Prokuratura Rejonowa skierowała wniosek o wszczęcie postę-powania administracyjnego w sprawie skierowania kierowcy na badanie lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku prze-ciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami mechanicz-nymi. czy w takiej sytuacji starosta musi skierować kierowcę na badania?

Co do zasady nawet wydanie bezterminowego prawo jazdy nie wyklu-cza skierowania kierowcy na badania lekarskie, szczególnie w przypad-ku gdy pojawią się zastrzeżenia co do stanu jego zdrowia. Wymaga tego ochrona bezpieczeństwa ruchu drogowego. W konsekwencji organ wydają-cy uprawnienia do prowadzenia pojazdów powinien czuwać nie tylko nad tym, aby uprawnienia te otrzymały osoby mające odpowiedni stan zdrowia, ale także kontrolować, czy nie utraciły one tych warunków. Należy jednak pamiętać, że prawo do prowadzenia pojazdów ma charakter podmiotowy i jego ograniczenia mogą mieć miejsce tylko w ściśle określonych przez prawo wypadkach. Stąd też i ingerencja organu administracyjnego w po-staci sprawdzenia stanu zdrowia kierującego jest ograniczona. Organ ten nie może dokonywać tej czynności w sposób dowolny, ale tylko wówczas gdy spełnione są ustawowe przesłanki. Wezwanie kierującego pojazdem przez organ do poddania się badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu sprawdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem jest dopuszczalne więc tylko wówczas, gdy nasuną się zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierującego pojazdem. Zgodnie z par. 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie ba-dań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kiero-wania pojazdami (dz.u. Nr 2, poz. 15 z późn. zm.) starosta może skierować na badanie lekarskie osobę, co do której powziął wiarygodną informację o zastrzeżeniach w stanie zdrowia tej osoby, mogących powodować nie-zdolność do prowadzenia pojazdów. Badania te przeprowadzane są przez uprawnionego lekarza w wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy. W konsekwencji, aby organ mógł skierować konkretną osobę na badanie le-karskie, po pierwsze musi istnieć przesłanka w postaci nasuwających się zastrzeżeń co do stanu zdrowia tej osoby, a po drugie zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierującego pojazdem muszą być potwierdzone w wyniku przeprowadzonego postępowania na skutek wiarygodnej informacji. Po-

Kodeks drogowy 17

twierdzeniem tych obowiązków starosty jest także orzecznictwo sądów ad-ministracyjnych, w szczególności jeden z ostatnich wyroków w tej sprawie – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 28 września 2011 r., VII SA/Wa 645/11 (orzeczenia.nsa.gov.pl)

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1137).

Czy rowerzysta może mieć opony z kolcamiczy prawo dopuszcza jazdę na oblodzonych trasach na oponach, w których są umieszczone małe kolce?

tylko w niektórych przypadkach przepisy dopuszczają jazdę na oponach z trwale umieszczonymi w nich elementami przeciwpoślizgowymi, czy-li tzw. kolcami. Z takiej możliwości mogą skorzystać np. osoby poruszają-ce się zimą na rowerach. dzięki temu ci, którzy na dwóch kółkach porusza-ją się cały rok, nie muszą np. zmniejszać ciśnienia w oponach, by poprawić przyczepność do śliskiego podłoża. Co prawda mniejsze ciśnienie pozwa-la nieco bezpieczniej jechać po śniegu, ale niekoniecznie po oblodzonych uli-cach. Natomiast możliwość skorzystania z opon z małymi kolcami popra-wia przyczepność także na bardzo śliskiej nawierzchni, dzięki czemu jazda w zimowych warunkach jest znacznie bezpieczniejsza. Prawo o ruchu dro-gowym przewiduje jeszcze jeden wyjątek od ogólnego zakazu korzystania z opon z trwale umieszczonymi w nich elementami przeciwpoślizgowymi. Z pewnego odstępstwa mogą skorzystać kierowcy, którzy biorą udział w raj-dach i wyścigach zimowych. Wszystko zależy od organizatora imprezy sporto-wej i zarządcy drogi, po której ma się odbywać rywalizacja kierowców. Organi-zator musi zatem wystąpić o odpowiednia zgodę do zarządcy. Jeżeli ją uzyska, to pojazdy używające na zaśnieżonych i oblodzonych trasach opon z umiesz-czonymi w nich kolcami pojadą z nimi nie tylko na odcinkach specjalnych, gdzie bezpośrednio przebiega rywalizacja, ale i na trasach dojazdowych do po-szczególnych etapów zawodów. Poza przedstawionymi wyjątkami prawo za-brania korzystania z takich opon pozostałym uczestnikom ruchu drogowego.

PODSTAWA PRAWNA:n Art. 60 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137).


Czy mogę anulować jednocześnie 23 punkty karne Mam 23 punkty karne za wykroczenia drogowe. czy mogę je wszystkie anulować odbywając szkolenie dla kierowców?

Nie. Kierowca posiadający na swoim koncie punkty karne może na wła-sny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Nie dotyczy to tylko kierowcy w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy. Szkolenie organizuje dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego. Po-twierdza on odbycie szkolenia, wydając uczestniczącemu w nim kierowcy za-świadczenie. Jego kopię niezwłocznie przesyła komendantowi wojewódzkie-mu Policji właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania kierowcy. Wtedy komendant zmniejsza o 6 liczbę posiadanych punktów, odejmując je według kolejności wpisów, począwszy od wpisu odpowiadającego naruszeniu popeł-nionemu z datą najwcześniejszą. Liczba punktów odjętych z tytułu odbytego szkolenia nie może być większa od liczby punktów otrzymanych za narusze-nie przepisów ruchu drogowego przed jego odbyciem. Odbycie szkolenia nie powoduje zmniejszenia liczby punktów otrzymanych za naruszenia przepi-sów ruchu drogowego wobec osoby, która przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyła lub przekroczyłaby 24. Kierowca może uczestni-czyć w szkoleniu nie częściej niż raz na 6 miesięcy.

PODSTAWA PRAWNA:n Par. 8 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania

z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. poz. 488).

Adam MakoszŁukasz Sobiech

* W kodeksie zostały wyróżnione wszystkie nowelizacje, które obowiązują w 2012 r. Zmiany te zostały wyboldowane i oznaczone przypisami. I tak są to zmiany z:

– art. 4 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454),

– art. 37 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. Nr 208, poz. 1240),

– art. 115 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367),– art. 1 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych

innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321),– art. 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy – Prawo

o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 113),– art. 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpie-

czeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707),

uStAWAz dnia 20 czerwca 1997 r.

Prawo o ruchu drogowym*1)

Tekst ujednolicony przez redakcję

(t.j. dz.u. z 2012 r. poz. 1137, zm.: dz.u. z 2011 r. Nr 30, poz. 151; Nr 222, poz. 1321; dz.u. z 2012 r. poz. 951)


– art. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 472),

– art. 1 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321).

Zmiany, które wejdą w życie w 2013 r., zostały oznaczone boldem oraz kursywą. I tak odpowiednio są to zmiany z:– art. 12 ustawy z dnia 13 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych

innych ustaw (Dz.U. poz. 951),– art. 125 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U.

z 2012 r. poz. 113).

Przypisami zostały oznaczone także uwagi wyjaśniające.

Kursywą oznaczono nieaktualne nazewnictwo lub zastosowanie przepisów, a obecne zostało wyjaśnione w przypisach przy pierwszym odniesieniu w tekście.

1) Niniejsza ustawa wdraża postanowienia następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich:1) dyrektywy 70/156/EWG z dnia 6 lutego 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich

odnoszących się do homologacji typu pojazdów silnikowych i ich przyczep (Dz.Urz. WE L 42 z 23.02.1970, z późn. zm.),

2) dyrektywy 74/150/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkow-skich odnoszących się do homologacji typu kołowych ciągników rolniczych lub leśnych (Dz.Urz. WE L 84 z 28.03.1974, z późn. zm.),

3) dyrektywy 91/439/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie praw jazdy (Dz.Urz. WE L 237 z 24.08.1991, z późn. zm.),

4) dyrektywy 91/671/EWG z dnia 16 grudnia 1991 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do obowiązkowego stosowania pasów bezpieczeństwa w pojazdach poniżej 3,5 tony (Dz.Urz. WE L 373 z 31.12.1991, z późn. zm.),

5) dyrektywy 92/6/EWG z dnia 10 lutego 1992 r. w sprawie montowania i zastosowania urządzeń ograniczenia prędkości w niektórych kategoriach pojazdów silnikowych we Wspólnocie (Dz.Urz. WE L 57 z 02.03.1992, z późn. zm.),

6) dyrektywy 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r. ustanawiającej dla niektórych pojazdów kołowych porusza-jących się na terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu krajowym i między-narodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu międzynarodowym (Dz.Urz. WE L 235 z 17.09.1996, z późn. zm.),

7) dyrektywy 96/96/WE z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (Dz.Urz. WE L 46 z 17.02.1997, z późn. zm.),

8) dyrektywy 97/27/WE z dnia 22 lipca 1997 r. odnoszącej się do mas i wymiarów niektórych kategorii pojaz-dów silnikowych i ich przyczep oraz zmieniającej dyrektywę 70/156/EWG (Dz.Urz. WE L 233 z 28.08.1997, z późn. zm.),

9) dyrektywy 1999/37/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów (Dz.Urz. WE L 138 z 01.06.1999, z późn. zm.),

10) dyrektywy 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz.Urz. WE L 187 z 20.07.1999),

11) dyrektywy 2000/30/WE z dnia 6 czerwca 2000 r. w sprawie drogowej kontroli przydatności do ruchu pojazdów użytkowych poruszających się we Wspólnocie (Dz.Urz. WE L 203 z 10.08.2000, z późn. zm.),

12) dyrektywy 2002/2 4/WE z dnia 18 marca 2002 r. w sprawie homologacji typu dwu– lub trzykołowych pojazdów mechanicznych i uchylającej dyrektywę 92/61/EWG (Dz.Urz. WE L 124 z 09.05.2002).

Dane dotyczące aktów prawa Unii Europejskiej, ogłoszonych przed dniem 1 maja 2004 r., zamieszczone w niniejszej ustawie, dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.

Kodeks drogowy 21

1 Odnośnik do tytułu ustawy w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

1 Niniejsza ustawa wdraża postanowienia następujących dyrektyw Wspólnoty Europejskiej: 1) dyrektywy 70/156/EWG z dnia 6 lutego 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw człon-

kowskich odnoszących się do homologacji typu pojazdów silnikowych i ich przyczep (Dz.Urz. WE L 42 z 23.02.1970, z późn. zm.);

2) dyrektywy 74/150/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw człon-kowskich odnoszących się do homologacji typu kołowych ciągników rolniczych lub leśnych (Dz.Urz. WE L 84 z 28.03.1974, z późn. zm.);

3) dyrektywy 91/671/EWG z dnia 16 grudnia 1991 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw człon-kowskich odnoszących się do obowiązkowego stosowania pasów bezpieczeństwa w pojazdach poniżej 3,5 tony (Dz.Urz. WE L 373 z 31.12.1991, z późn. zm.);

4) dyrektywy 92/6/EWG z dnia 10 lutego 1992 r. w sprawie montowania i zastosowania urządzeń ograniczenia prędkości w niektórych kategoriach pojazdów mechanicznych we Wspólnocie (Dz.Urz. WE L 57 z 02.03.1992, z późn. zm.);

5) dyrektywy 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r. ustanawiającej dla niektórych pojazdów drogowych poruszających się na terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu kra-jowym i międzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu międzynaro-dowym (Dz.Urz. WE L 235 z 17.09.1996, z późn. zm.);

6) dyrektywy 96/96/WE z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw człon-kowskich dotyczących badań przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (Dz. Urz. WE L 46 z 17.02.1997, z późn. zm.);

7) dyrektywy 97/27/WE z dnia 22 lipca 1997 r. odnoszącej się do mas i wymiarów niektórych kategorii pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz zmieniającej dyrektywę 70/156/EWG (Dz.Urz. WE L 233 z 28.08.1997, z późn. zm.);

8) dyrektywy 1999/37/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojaz-dów (Dz.Urz. WE L 138 z 01.06.1999, z późn. zm.);

9) dyrektywy 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie nie-których typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz.Urz. WE L 187 z 20.07.1999);

10) dyrektywy 2000/30/WE z dnia 6 czerwca 2000 r. w sprawie drogowej kontroli technicznej pojaz-dów dostawczych poruszających się we Wspólnocie (Dz.Urz. WE L 203 z 10.08.2000, z późn. zm.);

11) dyrektywy 2002/24/WE z dnia 18 marca 2002 r. w sprawie homologacji typu dwu- lub trzy-kołowych pojazdów mechanicznych i uchylającej dyrektywę 92/61/EWG (Dz.Urz. WE L 124 z 09.05.2002).

Dane odnoszące się do aktów prawa Unii Europejskiej, ogłoszone przed dniem 1 maja 2004 r., za-mieszczone w niniejszej ustawie, dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – polskie wydanie specjalne.


dZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE

Art. 1.1 [Zakres regulacji]1. ustawa określa:1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz

w strefach ruchu;2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu;3) wymagania w stosunku do osób kierujących pojazdami i innych uczest-

ników tego ruchu;3) 2 wymagania w stosunku do innych uczestników ruchu niż kierujący

pojazdami;4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego.2. Przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza

miejscami wymienionymi w ust. 1 pkt 1, w zakresie:1) koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób;2) wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.3. Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 75aa–75ac,

art. 97 ust. 3, art. 98 ust. 5, art. 110 ust. 1 pkt 10, art. 111 ust. 1, art. 112 ust. 1, art. 113 ust. 1, art. 114 ust. 3, art. 122 ust. 8 i 9, art. 124a ust. 3 i 10, art. 124b ust. 1–3 i 5, art. 140 ust. 4, art. 140g ust. 2, art. 140i oraz art. 140k, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.

3.3 Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 75aa–75ac, art. 140g ust. 2, art. 140i i art. 140k, stanowią zadania z zakresu admini-stracji rządowej.

Art. 2. [Definicje]użyte w ustawie określenia oznaczają:1) droga – wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodni-

ka, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;

2 Art. 1 ust. 1 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierują-cych pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

3 Art. 1 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kie-rujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 23

1a) droga publiczna – droga w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (dz.u. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.);

1b) droga wewnętrzna – droga w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych;

2) droga twarda – drogę z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamien-no–betonowych, jeżeli długość nawierzchni przekracza 20 m; inne drogi są drogami gruntowymi;

3) autostrada – drogę dwujezdniową, oznaczoną odpowiednimi znakami dro-gowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwi-nąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep;

3) 4 autostrada – drogę dwujezdniową, oznaczoną odpowiednimi zna-kami drogowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, prze-znaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z wyłączeniem czte-rokołowca, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep;

4) droga ekspresowa – drogę dwu– lub jednojezdniową, oznaczoną odpo-wiednimi znakami drogowymi, na której skrzyżowania występują wyjątko-wo, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych;

4) 5 droga ekspresowa – drogę dwu– lub jednojezdniową, oznaczoną od-powiednimi znakami drogowymi, na której skrzyżowania występują wy-jątkowo, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z wyłą-czeniem czterokołowca;

5) droga dla rowerów – drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest od-dzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za po-mocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego;

5a) pas ruchu dla rowerów – część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;

5b) śluza dla rowerów – część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szero-kości jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowe-rów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;

6) jezdnia – część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni;

4 Art. 2 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

5 Art. 2 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


7) pas ruchu – każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony zna-kami drogowymi;

8) pobocze – część drogi przyległą do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierz-chem lub pędzenia zwierząt;

9) chodnik – część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych;10) skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię,

ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez ta-kie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową, z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą wewnętrzną;

11) przejście dla pieszych – powierzchnię jezdni, drogi dla rowerów lub toro-wiska przeznaczoną do przechodzenia przez pieszych, oznaczoną odpowied-nimi znakami drogowymi;

12) przejazd dla rowerzystów – powierzchnię jezdni lub torowiska przezna-czoną do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczoną odpowiednimi znaka-mi drogowymi;

13) przystanek – miejsce zatrzymywania się pojazdów transportu publicz-nego, oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi;

14) tunel – budowlę na drodze, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;15) obszar zabudowany – obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi;16) strefa zamieszkania – obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi,

na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjaz-dy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi;

16a) strefa ruchu – obszar obejmujący co najmniej jedną drogę wewnętrzną, na który wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi;

17) uczestnik ruchu – pieszego, kierującego, a także inne osoby przebywają-ce w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze;

18) pieszy – osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonu-jącą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę po-ruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej;

19) kolumna pieszych – zorganizowaną grupę pieszych prowadzoną przez kierownika lub dowódcę;

20) kierujący – osobę, która kieruje pojazdem lub zespołem pojazdów, a także osobę, która prowadzi kolumnę pieszych, jedzie wierzchem albo pędzi zwierzęta pojedynczo lub w stadzie;

Kodeks drogowy 25

21) kierowca – osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym;21)6 kierowca – osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym

lub motorowerem;22) szczególna ostrożność – ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i do-

stosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;

23) ustąpienie pierwszeństwa – powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prędkości, a pieszego – do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku;

24) ruch kierowany – ruch otwierany i zamykany za pomocą sygnalizacji świetlnej albo przez uprawnioną osobę;

25) niedostateczna widoczność – widoczność występującą od zmierzchu do świtu, a także w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza od świtu do zmierzchu;

26) wymijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestni-ka ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku;

27) omijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się po-jazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;

28) wyprzedzanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczest-nika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku;

29) zatrzymanie pojazdu – unieruchomienie pojazdu niewynikające z warun-ków lub przepisów ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde unieruchomienie pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów;

30) postój pojazdu – unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę;

31) pojazd – środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszynę lub urządzenie do tego przystosowane;

32) pojazd silnikowy – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motorowe-ru i pojazdu szynowego;

33) pojazd samochodowy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożli-wia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje cią-gnika rolniczego;

34) pojazd wolnobieżny – pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego;

35) pojazd członowy – zespół pojazdów składający się z pojazdu silnikowego złączonego z naczepą;

6 Art. 2 pkt 21 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 3 lit. c) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


35a) 7 pojazd nienormatywny – pojazd lub zespół pojazdów, którego na-ciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych, lub którego wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach niniejszej ustawy;

35b) 8 ładunek niepodzielny – ładunek, który bez niewspółmiernie wy-sokich kosztów lub ryzyka powstania szkody nie może być podzielony na dwa lub więcej mniejszych ładunków;

35c) 9 pilot – osobę odpowiedzialną za zapewnienie bezpieczeństwa ru-chu drogowego oraz minimalizację utrudnień w ruchu drogowym w cza-sie przejazdu pojazdu;

36) pojazd specjalny – pojazd samochodowy lub przyczepę przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia; w pojeździe tym mogą być przewożone osoby i rzeczy związane z wykonywaniem tej funkcji;

37) 10 pojazd używany do celów specjalnych – pojazd samochodowy przy-stosowany w sposób szczególny do przewozu osób lub ładunków, uży-wany przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, Policję, Agencję Bez-pieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego, centralne Biuro Antykorup-cyjne, Biuro Ochrony Rządu, Straż Graniczną, kontrolę skarbową, Służbę celną, jednostki ochrony przeciwpożarowej, Inspekcję Transportu Dro-gowego i Służbę Więzienną;

38) pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmien-nym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określe-nie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego;

7 Art. 2 pkt 35a dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

8 Art. 2 pkt 35b dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

9 Art. 2 pkt 35c dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

10 Art. 2 pkt 37 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 27

39) pojazd zabytkowy – pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewiden-cji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z od-rębnymi przepisami;

40) samochód osobowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyj-nie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu;

41) autobus – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do prze-wozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą;

41a) autobus szkolny – autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły, barwy pomarańczowej, oznaczony z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy białej, z napisem barwy czarnej „autobus szkolny”

42) samochód ciężarowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstruk-cyjnie do przewozu ładunków; określenie to obejmuje również samochód cię-żarowo-osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą;

42a) ciągnik samochodowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstruk-cyjnie wyłącznie do ciągnięcia przyczepy; określenie to obejmuje ciągnik sio-dłowy i ciągnik balastowy;

42b)11 czterokołowiec – pojazd samochodowy przeznaczony do przewo-zu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowe-go i motocykla, którego masa własna nie przekracza:

a) w przypadku przewozu rzeczy 550 kg,b) w przypadku przewozu osób 400 kg;42c)12 czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie

przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;43)13 taksówka – pojazd samochodowy, odpowiednio wyposażony i ozna-

czony, przeznaczony do przewozu osób w liczbie nie większej niż 9 łącznie z kierowcą oraz ich bagażu podręcznego za ustaloną na podstawie takso-metru opłatą;

44) ciągnik rolniczy – pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych; ciągnik taki może być również przystosowany do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych;

45) motocykl – pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy;

11 Art. 2 pkt 42b dodany przez art. 125 pkt 3 lit. d) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

12 Art. 2 pkt 42c dodany przez art. 125 pkt 3 lit. d) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

13 Art. 2 pkt 43 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


45) 14 motocykl – pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójko-łowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół;

46) motorower – pojazd jednośladowy lub dwuśladowy zaopatrzony w sil-nik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3, którego kon-strukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

46) 15 motorower – pojazd dwu– lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

47) rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w urucha-miany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

47a) wózek rowerowy – pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjścio-wa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

48) wózek inwalidzki – pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do porusza-nia się osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego;

49) zespół pojazdów – pojazdy złączone ze sobą w celu poruszania się po drodze jako całość; nie dotyczy to pojazdów złączonych w celu holowania;

49a) kolejka turystyczna – zespół pojazdów składający się z ciągnika rolniczego, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, albo pojazdu wolnobież-nego oraz przyczepy (przyczep) dostosowanej do przewozu osób, wykorzystywanych w ramach prowadzonej działalności w zakresie świadczenia usług turystycznych.

50) przyczepa – pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem;

51) przyczepa lekka – przyczepę, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750 kg;

14 Art. 2 pkt 45 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 3 lit. e) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

15 Art. 2 pkt 46 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 3 lit. e) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 29

52) naczepa – przyczepę, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża ten pojazd;

53) masa własna – masę pojazdu z jego normalnym wyposażeniem, pali-wem, olejami, smarami i cieczami w ilościach nominalnych, bez kierującego;

54) dopuszczalna masa całkowita – największą określoną właściwymi wa-runkami technicznymi masę pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, do-puszczonego do poruszania się po drodze;

55) rzeczywista masa całkowita – masę pojazdu łącznie z masą znajdują-cych się na nim rzeczy i osób;

56) dopuszczalna ładowność – największą masę ładunku i osób, jaką może przewozić pojazd, która stanowi różnicę dopuszczalnej masy całkowitej i masy własnej pojazdu;

57) nacisk osi – sumę nacisków, jaką na drogę wywierają koła znajdujące się na jednej osi;

58) VIN – numer identyfikacyjny pojazdu nadany i umieszczony przez pro-ducenta;

59) urządzenie rejestrujące – stacjonarne, przenośne albo zainstalowane w pojeździe albo na statku powietrznym urządzenie ujawniające i zapisujące za pomocą technik utrwalania obrazów naruszenia przepisów ruchu drogo-wego przez kierujących pojazdami.

dZIAŁ II RuCh dROGOWY

Rozdział 1 Zasady ogólne

Art. 3. [Obowiązki uczestnika ruchu]1. uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani za-

chować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpie-czeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby znajdującej się w pobli-żu drogi, jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym przepisie.

3. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagroże-nie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć nie-zbędne środki w celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie


mogła tego uczynić, powinna o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu.

Art. 4. [Zachowanie na drodze]uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że

inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.

Art. 5. [Polecenia i sygnały]1. uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani sto-

sować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe.

2. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnio-ne do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i zna-kami drogowymi.

3. Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regu-lującymi pierwszeństwo przejazdu.

Art. 6. [Podmioty uprawnione do dawania sygnałów]1. Polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie

znajdującej się na drodze:1) policjant;2) żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego,

zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;

3) funkcjonariusz Straży Granicznej;3a) inspektor Inspekcji transportu drogowego;3b) umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny;3c) strażnik gminny (miejski);4) pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;5) osoba działająca w imieniu zarządcy drogi lub osoba wykonująca roboty

na drodze na zlecenie lub za zgodą zarządcy drogi;6) osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyzna-

czonym miejscu;7) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsia-

daniem lub wysiadaniem dzieci;7a) ratownik górski podczas wykonywania czynności związanych z prowa-

dzeniem akcji ratowniczej;

Kodeks drogowy 31

8) strażnik leśny lub funkcjonariusz Straży Parku – na terenie odpowiednio lasu lub parku narodowego;

9) strażak Państwowej Straży Pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;

10) członek ochotniczej straży pożarnej podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;

11) 16 funkcjonariusz Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czyn-ności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianych osób, obiektów i urządzeń;

12) 17 pilot podczas wykonywania czynności związanych z pilotowaniem przejazdu pojazdu nienormatywnego.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1 i ust. 4 pkt 2, powinny być łatwo rozpo-znawalne i widoczne z dostatecznej odległości, zarówno w dzień, jak i w nocy.

3. Przepis ust. 2 w zakresie łatwej rozpoznawalności:1) dotyczy osoby wymienionej w ust. 1 pkt 1 tylko poza obszarem zabudo-

wanym;2) nie dotyczy kierującego autobusem szkolnym, jeżeli sygnał do zatrzyma-

nia innych pojazdów dawany jest przez tę osobę bez wychodzenia z odpo-wiednio oznaczonego pojazdu.

3a. 18 Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4–8 i 12 oraz ust. 4 pkt 2, mogą dawać polecenia lub sygnały uczestnikowi ruchu lub innej osobie znaj-dującej się na drodze pod warunkiem ukończenia szkolenia organizowa-nego przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. Pilot zabezpieczający przejazd pojazdu nienormatywnego będący osobą, o której mowa w ust. 1 pkt 1–3c i 9, nie podlega szkoleniu.

3b. Szkolenie, o którym mowa w ust. 3a, może być przeprowadzone odpłat-nie. Opłatę ponosi podmiot kierujący na szkolenie, a w pozostałych przypad-kach – osoba odbywająca szkolenie. Wysokość maksymalnej opłaty za szkolenie jednej osoby nie może przekraczać 30 % minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, uwzględniając potrzebę zapewnienia bezpie-

16 Art. 6 ust. 1 pkt 11 dodany przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

17 Art. 6 ust. 1 pkt 12 dodany przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

18 Art. 6 ust. 3a w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.


czeństwa i porządku w trakcie kierowania ruchem drogowym oraz sprawnego wykonywania czynności w tym zakresie, w drodze rozporządzenia:

1) określi organizację i sposób wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1, program i tryb prowadzenia szkolenia w tym zakresie, wzór zaświad-czenia o ukończeniu szkolenia, wysokość stawek za szkolenie oraz tryb ich pobierania i zwrotu, biorąc pod uwagę w szczególności średnie realne koszty organizacji i przeprowadzania szkolenia;

2) może upoważnić inne osoby do wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1, oraz określić okoliczności, szczegółowe warunki, sposób wykonywania czynności w tym zakresie, jak również warunki, które te osoby muszą spełniać;

3) określi wzór ubioru osób, o których mowa w ust. 1 pkt 4–6.

Art. 7. [Znaki i sygnały drogowe]1. Znaki i sygnały drogowe wyrażają ostrzeżenia, zakazy, nakazy lub infor-

macje.2. Minister właściwy do spraw transportu i minister właściwy do spraw we-

wnętrznych, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając w szczególności konieczność dostosowania sygnałów drogowych do postanowień umów międzynarodowych, określi, w drodze rozporządzenia, znaki i sygnały obowiązujące w ruchu drogowym, ich znaczenie i zakres obowiązywania.

3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnie-nia czytelności i zrozumiałości znaków i sygnałów drogowych dla uczest-ników ruchu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpie-czeństwa ruchu drogowego, a także warunki ich umieszczania na drogach.

Art. 8. [Osoba niepełnosprawna]1. Osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca po-

jazdem samochodowym oznaczonym kartą parkingową może nie stosować się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, w zakresie określonym przepisami, o których mowa w art. 7 ust. 2.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do:1) kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ru-

chowej;2) pracowników placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub eduka-

cją osób niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek.3. Karta parkingowa powinna być umieszczona za przednią szybą pojazdu

samochodowego w sposób umożliwiający jej odczytanie.4. Kartę parkingową, za opłatą, wydaje starosta.

Kodeks drogowy 33

5. Kartę parkingową osobie, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie wydanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności:

1) orzeczenia o niepełnosprawności,2) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień– wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia

27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dz.u. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.).

5a. (uchylony).5b. (uchylony).6. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w stosunku do kierujących pojaz-

dami zaopatrzonymi w kartę parkingową wydaną za granicą.7. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) wzór karty parkingowej, uwzględniając w szczególności konieczność

ujednolicenia wzoru karty parkingowej z rozwiązaniami przyjętymi w kra-jach europejskich, w celu umożliwienia korzystania osobom niepełnospraw-nym z ulg i przywilejów w ruchu drogowym, określonych w przepisach pra-wa krajowego;

1a) wzór oraz tryb wydania karty parkingowej dla placówek, o których mowa w ust. 2 pkt 2;

2) wysokość opłat za wydanie karty parkingowej, uwzględniając koszty związane z jej wydaniem i dystrybucją.

8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego i ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, rodzaj placówek zajmują-cych się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych upraw-nionych do uzyskania karty parkingowej oraz tryb wydawania tym placów-kom karty parkingowej, mając na względzie zapewnienie wydawania karty właściwym placówkom.

Art. 8a. (uchylony).

Art. 9. [Przejazd pojazdu uprzywilejowanego]uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani uła-

twić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłocz-ne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.

Art. 10. [Nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach]1. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad zarządza-

niem ruchem na drogach krajowych.


2. Wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach:1) wojewódzkich,2) powiatowych,3) gminnych,4) publicznych położonych w miastach na prawach powiatu i w mieście

stołecznym Warszawie,5) wewnętrznych położonych w strefach ruchu lub strefach zamieszkania.3. Generalny dyrektor dróg Krajowych i Autostrad zarządza ruchem na

drogach krajowych, z zastrzeżeniem ust. 6.4. Marszałek województwa zarządza ruchem na drogach wojewódzkich,

z zastrzeżeniem ust. 6.5. Starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych, z za-

strzeżeniem ust. 6.6. Prezydent miasta zarządza ruchem na drogach publicznych położonych

w miastach na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.7. Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu

i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami.8. Generalny dyrektor dróg Krajowych i Autostrad może powierzyć zada-

nia w zakresie zarządzania ruchem na drogach krajowych marszałkowi wo-jewództwa.

9. drogami krajowymi, wojewódzkimi, powiatowymi i gminnymi są drogi publiczne określone zgodnie z przepisami o drogach publicznych.

10. Organy sprawujące nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach mogą nakazać zmianę organizacji ruchu ze względu na ważny interes ogólnospo-łeczny lub konieczność zapewnienia ruchu tranzytowego.

10a. Podmioty zarządzające drogami, o których mowa w ust. 7, ustalając organizację ruchu na tych drogach stosują znaki i sygnały drogowe oraz za-sady ich umieszczania wynikające z ustawy i jej przepisów wykonawczych. Koszt oznakowania drogi wewnętrznej ponosi podmiot zarządzający drogą.

11. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność ochrony dróg przed zniszczeniem oraz zapewnienie bezpieczeństwa ruchu w okresie zwiększonego natężenia ruchu pojazdów osobowych, może wpro-wadzić, w drodze rozporządzenia, okresowe ograniczenia ruchu pojazdów na drogach lub zakaz ruchu niektórych rodzajów pojazdów.

12. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając w szczególności:

1) konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ru-chu drogowego,

2) potrzebę efektywnego wykorzystania dróg publicznych,

Kodeks drogowy 35

3) potrzeby społeczności lokalnej,określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki zarządzania ru-

chem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem.

Rozdział 2 Ruch pieszych

Art. 11. [Obowiązki pieszego]1. Pieszy jest obowiązany korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych,

a w razie ich braku – z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie moż-na z niego korzystać, pieszy może korzystać z jezdni, pod warunkiem zaj-mowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeż-dżającemu pojazdowi.

2. Pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą stroną drogi.3. Piesi idący jezdnią są obowiązani iść jeden za drugim. Na drodze o ma-

łym ruchu, w warunkach dobrej widoczności, dwóch pieszych może iść obok siebie.

4. Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie braku chodnika lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pie-szy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowią-zany ustąpić miejsca rowerowi.

5. Przepisów ust. 1–4 nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Art. 12. [Ruch kolumn pieszych]1. Kolumna pieszych, z wyjątkiem pieszych w wieku do 10 lat, może się po-

ruszać tylko prawą stroną jezdni.2. do kolumny pieszych w wieku do 10 lat stosuje się odpowiednio przepi-

sy art. 11 ust. 1 i 2.3. Liczba pieszych idących jezdnią w kolumnie obok siebie nie może prze-

kraczać 4, a w kolumnie wojskowej – 6, pod warunkiem że kolumna nie zaj-muje więcej niż połowy szerokości jezdni.

4. Piesi w wieku do 10 lat mogą iść w kolumnie tylko dwójkami pod nadzo-rem co najmniej jednej osoby pełnoletniej.

5. długość kolumny pieszych nie może przekraczać 50 m. Odległość między kolumnami nie może być mniejsza niż 100 m.

6. Jeżeli przemarsz kolumny pieszych odbywa się w warunkach niedosta-tecznej widoczności:

1) pierwszy i ostatni z idących z lewej strony są obowiązani nieść latarki:a) pierwszy – ze światłem białym, skierowanym do przodu,


b) ostatni – ze światłem czerwonym, skierowanym do tyłu;2) w kolumnie o długości przekraczającej 20 m idący po lewej stronie z przo-

du i z tyłu są obowiązani używać elementów odblaskowych odpowiadających właściwym warunkom technicznym, a ponadto idący po lewej stronie są obo-wiązani nieść dodatkowe latarki ze światłem białym, rozmieszczone w taki sposób, aby odległość między nimi nie przekraczała 10 m;

3) światło latarek powinno być widoczne z odległości co najmniej 150 m.7. Zabrania się:1) ruchu po jezdni kolumny pieszych w czasie mgły; zakaz ten nie dotyczy

kolumny wojskowej lub policyjnej;2) ruchu po jezdni kolumny pieszych w wieku do 10 lat w warunkach nie-

dostatecznej widoczności;3) prowadzenia po jezdni kolumny pieszych przez osobę w wieku poniżej

18 lat.

Art. 13. [Przechodzenie przez jezdnię]1. Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zacho-

wać szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z przej-ścia dla pieszych. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.

2. Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych jest dozwo-lone, gdy odległość od przejścia przekracza 100 m. Jeżeli jednak skrzyżowa-nie znajduje się w odległości mniejszej niż 100 m od wyznaczonego przejścia, przechodzenie jest dozwolone również na tym skrzyżowaniu.

3. Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych, o którym mowa w ust. 2, jest dozwolone tylko pod warunkiem, że nie spowoduje zagro-żenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów. Pieszy jest obo-wiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdom i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą najkrótszą, prostopadle do osi jezdni.

4. Jeżeli na drodze znajduje się przejście nadziemne lub podziemne dla pie-szych, pieszy jest obowiązany korzystać z niego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

5. Na obszarze zabudowanym, na drodze dwujezdniowej lub po której kur-sują tramwaje po torowisku wyodrębnionym z jezdni, pieszy przechodząc przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany korzystać tylko z przejścia dla pieszych.

6. Przechodzenie przez torowisko wyodrębnione z jezdni jest dozwolone tylko w miejscu do tego przeznaczonym.

7. Jeżeli wysepka dla pasażerów na przystanku komunikacji publicznej łą-czy się z przejściem dla pieszych, przechodzenie do i z przystanku jest dozwo-lone tylko po tym przejściu.

Kodeks drogowy 37

8. Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosu-je się odpowiednio do przejścia dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojaz-dów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą innych urządzeń na jezdni.

Art. 14. [Zakazy]Zabrania się:1) wchodzenia na jezdnię:a) bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pie-

szych,b) spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi;2) przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi;3) zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby pod-

czas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko;4) przebiegania przez jezdnię;5) chodzenia po torowisku;6) wchodzenia na torowisko, gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub

opuszczanie ich rozpoczęto;7) przechodzenia przez jezdnię w miejscu, w którym urządzenie zabezpie-

czające lub przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnik od jezdni, bez względu na to, po której stronie jezdni one się znajdują.

Art. 15. [Zamknięcie ruchu pojazdów]Przepisów art. 11–14 nie stosuje się w razie zamknięcia ruchu pojazdów

na drodze.

Rozdział 3 Ruch pojazdów

Oddział 1 Zasady ogólne

Art. 16. [Ruch prawostronny]1. Kierującego pojazdem obowiązuje ruch prawostronny.2. Kierujący pojazdem, korzystając z drogi dwujezdniowej, jest obowiązany

jechać po prawej jezdni; do jezdni tych nie wlicza się jezdni przeznaczonej do dojazdu do nieruchomości położonej przy drodze.

3. Kierujący pojazdem, korzystając z jezdni dwukierunkowej co najmniej o czterech pasach ruchu, jest obowiązany zajmować pas ruchu znajdujący się na prawej połowie jezdni.


4. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać możliwie blisko prawej kra-wędzi jezdni. Jeżeli pasy ruchu na jezdni są wyznaczone, nie może zajmować więcej niż jednego pasa.

5. Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, mo-torowerem, wózkiem ręcznym oraz osoba prowadząca pojazd napędzany sil-nikiem są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych.

6. Kierujący pojazdem znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą po-jazdy szynowe, jest obowiązany ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu.

7. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kierujący rowerem, moto-rowerem lub motocyklem może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku, z zastrzeżeniem art. 33 ust. 1.

Oddział 2 Włączanie się do ruchu

Art. 17. [Włączanie się do ruchu]1. Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju

lub zatrzymaniu się niewynikającym z warunków lub przepisów ruchu dro-gowego oraz przy wjeżdżaniu:

1) na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takie-go obiektu, z drogi niebędącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania;

2) na drogę z pola lub na drogę twardą z drogi gruntowej;3) na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych;3a) na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu

na przejazd dla rowerzystów lub pas ruchu dla rowerów;4) pojazdem szynowym – na drogę z zajezdni lub na jezdnię z pętli.2. Kierujący pojazdem, włączając się do ruchu, jest obowiązany zacho-

wać szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu.

Art. 18. [Przystanek autobusowy]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do oznaczonego przystanku autobuso-

wego (trolejbusowego) na obszarze zabudowanym, jest obowiązany zmniej-szyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu autobusem (trolejbusem) włączenie się do ruchu, jeżeli kierujący takim pojaz-dem sygnalizuje kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię.

Kodeks drogowy 39

2. Kierujący autobusem (trolejbusem), o którym mowa w ust. 1, może wje-chać na sąsiedni pas ruchu lub na jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 18a. [Ruch autobusu szkolnego]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do miejsca postoju autobusu szkolnego,

jest obowiązany:1) zatrzymać się, o ile kierujący tym autobusem podał sygnał zatrzymania;2) zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić

kierującemu tym autobusem wjazd na jezdnię lub sąsiedni pas ruchu, o ile sy-gnalizuje on zamiar wykonania takiego manewru.

2. Kierujący autobusem szkolnym w sytuacji, o której mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Oddział 3 Prędkość i hamowanie

Art. 19. [Bezpieczna prędkość]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą

panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany:1) jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;2) hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu

lub jego utrudnienia;3) utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowa-

nia lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.3. Poza obszarem zabudowanym, na jezdniach dwukierunkowych o dwóch

pasach ruchu, kierujący pojazdem objętym indywidualnym ograniczeniem prędkości albo pojazdem lub zespołem pojazdów o długości przekraczającej 7 m jest obowiązany utrzymywać taki odstęp od pojazdu silnikowego znajdu-jącego się przed nim, aby inne wyprzedzające pojazdy mogły bezpiecznie wje-chać w lukę utrzymywaną między tymi pojazdami. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli kierujący pojazdem przystępuje do wyprzedzania lub gdy wyprze-dzanie jest zabronione.

4. Poza obszarem zabudowanym w tunelach o długości przekraczającej 500 m, kierujący pojazdem jest obowiązany utrzymywać odstęp od poprze-dzającego pojazdu nie mniejszy niż:


1) 50 m – jeżeli kieruje pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej nie-przekraczającej 3,5 t lub autobusem;

2) 80 m – jeżeli kieruje zespołem pojazdów lub pojazdem niewymienio-nym w pkt 1.

5. Organ zarządzający ruchem na drogach może zmniejszyć lub zwiększyć za pomocą znaków drogowych dopuszczalny odstęp, o którym mowa w ust. 4, w zależności od obowiązującej w tunelu dopuszczalnej pręd-kości.

Art. 20. [Prędkość dopuszczalna]1. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze za-

budowanym w godzinach 500–2300 wynosi 50 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.1a. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze za-

budowanym w godzinach 2300–500 wynosi 60 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.2. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów w strefie za-

mieszkania wynosi 20 km/h.3. Prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym, z zastrzeżeniem

ust. 4 i 5, wynosi w przypadku:1) samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o do-

puszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t:a) na autostradzie – 140 km/h,b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 120 km/h,c) na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej

co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h,

d) na pozostałych drogach – 90 km/h;2) zespołu pojazdów lub pojazdu niewymienionego w pkt 1:a) na autostradzie, drodze ekspresowej lub drodze dwujezdniowej co

najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 80 km/h,

b) na pozostałych drogach – 70 km/h.4. dopuszczalna prędkość autobusu spełniającego dodatkowe warun-

ki techniczne określone w przepisach, o których mowa w art. 66 ust. 5, na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.

5. (uchylony).5a. Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw gospo-

darki może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, pro-duktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytu-acjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na ryn-

Kodeks drogowy 41

ku naftowym (dz.u. Nr 52, poz. 343 z późn. zm.), wprowadzić ograniczenia w dopuszczalnej prędkości pojazdów samochodowych.

6. Prędkość dopuszczalna niektórych pojazdów, z zastrzeżeniem ust. 2, wynosi:

1) ciągnika rolniczego (również z przyczepą) – 30 km/h;2) pojazdu z urządzeniem wystającym do przodu więcej niż 1,5 m od siedze-

nia dla kierującego – 30 km/h na obszarze zabudowanym i 60 km/h poza ob-szarem zabudowanym;

3) motocykla (również z przyczepą) i motoroweru, którymi przewozi się dziecko w wieku do 7 lat – 40 km/h.

3) 19 motocykla (również z przyczepą), czterokołowca i motoroweru, któ-rymi przewozi się dziecko w wieku do 7 lat – 40 km/h.

Art. 21. [Regulacja prędkości na obszarze zabudowanym]1. Organ zarządzający ruchem na drogach może zmniejszyć lub zwiększyć,

za pomocą znaków drogowych, prędkość dopuszczalną pojazdów obowiązu-jącą na obszarze zabudowanym.

2. Prędkość dopuszczalna, o której mowa w ust. 1, może być:1) zmniejszona – jeżeli warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej od-

cinku za tym przemawiają;2) zwiększona – jeżeli warunki ruchu na drodze lub jej odcinku zapewniają

zachowanie bezpieczeństwa ruchu.3. Organ zarządzający ruchem na drogach może zmniejszyć, za pomocą

znaków drogowych, prędkość dopuszczalną pojazdów obowiązującą poza ob-szarem zabudowanym, jeżeli warunki bezpieczeństwa ruchu na drodze lub jej odcinku za tym przemawiają.

4. Organ rejestrujący pojazd może ustalić dla indywidualnego pojazdu do-puszczalną prędkość niższą niż określona w art. 20, jeżeli jest to uzasadnione konstrukcją lub stanem technicznym pojazdu. Ograniczenie prędkości należy uwidocznić na znaku umieszczonym z tyłu pojazdu.

Oddział 4 Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu

Art. 22. [Zmiana kierunku jazdy]1. Kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ru-

chu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.

19 Art. 20 ust. 6 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


2. Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się:1) do prawej krawędzi jezdni – jeżeli zamierza skręcić w prawo;2) do środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej

krawędzi – jeżeli zamierza skręcić w lewo.3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli wymiary pojazdu uniemożliwiają

skręcenie zgodnie z zasadą określoną w tym przepisie lub dopuszczalna jest jazda wyłącznie w jednym kierunku.

4. Kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamie-rza wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.

5. Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowa-nia niezwłocznie po wykonaniu manewru.

6. Zabrania się zawracania:1) w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej;2) na autostradzie;3) na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego

przeznaczonego;4) w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu

na drodze lub ruch ten utrudnić.

Oddział 5 Wymijanie, omijanie i cofanie

Art. 23. [Obowiązki kierowców]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany:1) przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub

uczestnika ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo i zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się;

2) przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszyć prędkość; omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony;

3) przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:

a) sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpie-czeństwa ruchu lub jego utrudnienia,

b) upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trud-ności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby.

Kodeks drogowy 43

2. Zabrania się cofania pojazdem w tunelu, na moście, wiadukcie, autostra-dzie lub drodze ekspresowej.

Oddział 6 Wyprzedzanie

Art. 24. [Obowiązki związane z wyprzedzaniem]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się

w szczególności, czy:1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez

utrudnienia komukolwiek ruchu;2) kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;3) kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizo-

wał zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmia-ny pasa ruchu.

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szcze-gólną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, mo-toroweru, motocykla lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniej-szy niż 1 m.

3. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z le-wej strony wyprzedzanego pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 4, 5, 10 i 12.

4. Pojazd szynowy może być wyprzedzany tylko z prawej strony, chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie od-bywa się na jezdni jednokierunkowej.

5. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może odbywać się tylko z jego prawej strony.

6. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedza-nia i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolno-bieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zje-chać jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzania. Przepisu nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w ust. 12.

7. Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:1) przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia;2) na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi;3) na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na

którym ruch jest kierowany.8. dopuszcza się wyprzedzanie w miejscach, o których mowa w ust. 7 pkt 1

i 2, na jezdni:1) jednokierunkowej;


2) dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warun-kiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kie-runku przeciwnym – w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.

9. dopuszcza się wyprzedzanie w miejscu, o którym mowa w ust. 7 pkt 3, pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym.

10. dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyzna-czonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7:

1) na jezdni jednokierunkowej;2) na jezdni dwukierunkowej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obsza-

rze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym prze-znaczone są do jazdy w tym samym kierunku.

11. Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.

12. Kierujący rowerem może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony.

Oddział 7 Przecinanie się kierunków ruchu

Art. 25. [Ruch na skrzyżowaniu]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany za-

chować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdża-jącemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pojazdu szynowego, który ma pierwszeństwo w stosunku do innych pojazdów, bez względu na to, z której strony nadjeżdża.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również w razie przecinania się kierunków ruchu poza skrzyżowaniem.

4. Kierującemu pojazdem zabrania się:1) wjeżdżania na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma

miejsca do kontynuowania jazdy;2) rozdzielania kolumny pieszych.

Art. 26. [Przejście dla pieszych]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiąza-

ny zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znaj-dującemu się na przejściu.

2. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża.

Kodeks drogowy 45

3. Kierującemu pojazdem zabrania się:1) wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed

nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany;2) omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał

się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu;3) jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych.4. Kierujący pojazdem, przejeżdżając przez chodnik lub drogę dla pieszych,

jest obowiązany jechać powoli i ustąpić pierwszeństwa pieszemu.5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio podczas jazdy po placu, na którym

ze względu na brak wyodrębnienia jezdni i chodników ruch pieszych i pojaz-dów odbywa się po tej samej powierzchni.

6. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność przy przejeżdżaniu obok oznaczonego przystanku tramwajowego nieznajdu-jącego się przy chodniku. Jeżeli przystanek nie jest wyposażony w wysepkę dla pasażerów, a na przystanek wjeżdża tramwaj lub stoi na nim, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w takim miejscu i na taki czas, aby zapew-nić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na chodnik. Przepisy te sto-suje się odpowiednio przy ruchu innych pojazdów komunikacji publicznej.

7. W razie przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w celu umożliwienia jej przejścia.

Art. 27. [Przejazd dla rowerzystów]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obo-

wiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.

1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadące-mu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub in-nej części drogi, którą zamierza opuścić.

2. (uchylony).3. Kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią,

jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi.4. Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na prze-

jeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany.

Art. 28. [Przejazd kolejowy]1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu kolejowego oraz prze-

jeżdżając przez przejazd, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność.


Przed wjechaniem na tory jest on obowiązany upewnić się, czy nie zbliża się pojazd szynowy, oraz przedsięwziąć odpowiednie środki ostrożności, zwłasz-cza jeżeli wskutek mgły lub z innych powodów przejrzystość powietrza jest zmniejszona.

2. Kierujący jest obowiązany prowadzić pojazd z taką prędkością, aby mógł go zatrzymać w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeżdża pojazd szynowy lub gdy urządzenie zabezpieczające albo dawany sygnał zabrania wjazdu na przejazd.

3. Kierującemu pojazdem zabrania się:1) objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na prze-

jazd, jeżeli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone;

2) wjeżdżania na przejazd, jeżeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miej-sca do kontynuowania jazdy;

3) wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim;4) omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli

wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kie-runku ruchu.

4. W razie unieruchomienia pojazdu na przejeździe kolejowym, kierujący jest obowiązany niezwłocznie usunąć go z przejazdu, a jeżeli nie jest to moż-liwe, ostrzec kierującego pojazdem szynowym o niebezpieczeństwie.

5. Kierujący pojazdem lub zespołem pojazdów o długości przekraczającej 10 m, który nie może rozwinąć prędkości większej niż 6 km/h, przed wjazdem na przejazd kolejowy jest obowiązany upewnić się, czy w czasie potrzebnym na przejechanie przez ten przejazd nie nadjedzie pojazd szynowy, lub uzgod-nić czas tego przejazdu z dróżnikiem kolejowym.

6. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe; przepis ust. 3 pkt 3 nie dotyczy skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany.

Oddział 8 Ostrzeganie oraz jazda w warunkach

zmniejszonej przejrzystości powietrza

Art. 29. [Używanie sygnałów dźwiękowych lub świetlnych]1. Kierujący pojazdem może używać sygnału dźwiękowego lub świetlnego,

w razie gdy zachodzi konieczność ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.2. Zabrania się:1) nadużywania sygnału dźwiękowego lub świetlnego;2) używania sygnału dźwiękowego na obszarze zabudowanym, chyba

że jest to konieczne w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem;

Kodeks drogowy 47

3) ostrzegania światłami drogowymi w warunkach, w których może to spo-wodować oślepienie innych kierujących.

Art. 30. [Zmniejszona przejrzystość powietrza]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność

w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowa-nej mgłą, opadami atmosferycznymi lub innymi przyczynami, a ponadto:

1) kierujący pojazdem silnikowym jest obowiązany:a) włączyć światła mijania lub przeciwmgłowe przednie albo oba te świa-

tła jednocześnie,b) poza obszarem zabudowanym podczas mgły dawać krótkotrwałe sygnały

dźwiękowe w czasie wyprzedzania lub omijania;2) kierujący innym pojazdem niż pojazd, o którym mowa w pkt 1, jest obowiązany:a) włączyć światła, w które pojazd jest wyposażony,b) korzystać z pobocza drogi, a jeżeli nie jest to możliwe, jechać jak najbliżej

krawędzi jezdni i nie wyprzedzać innego pojazdu.2. Obowiązek używania świateł, o którym mowa w ust. 1, dotyczy kierujące-

go pojazdem także podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub prze-pisów ruchu drogowego.

3. Kierujący pojazdem może używać tylnych świateł przeciwmgłowych, jeżeli zmniejszona przejrzystość powietrza ogranicza widoczność na odle-głość mniejszą niż 50 m. W razie poprawy widoczności kierujący pojazdem jest obowiązany niezwłocznie wyłączyć te światła.

Oddział 9 holowanie

Art. 31. [Holowanie pojazdu]1. Kierujący może holować pojazd silnikowy tylko pod warunkiem, że:1) prędkość pojazdu holującego nie przekracza 30 km/h na obszarze zabudo-

wanym i 60 km/h poza tym obszarem;2) pojazd holujący ma włączone światła mijania również w okresie dosta-

tecznej widoczności;3) w pojeździe holowanym znajduje się kierujący mający uprawnienie

do kierowania tym pojazdem, chyba że pojazd jest holowany w sposób wyklu-czający potrzebę kierowania nim;

4) pojazd holowany jest połączony z pojazdem holującym w sposób wyklu-czający odczepienie się w czasie jazdy; nie dotyczy to holowania motocykla, który powinien być połączony z pojazdem holującym połączeniem giętkim w sposób umożliwiający łatwe odczepienie;


5) pojazd holowany, z wyjątkiem motocykla, jest oznaczony z tyłu po lewej stronie ostrzegawczym trójkątem odblaskowym, a w okresie niedostatecznej widoczności ma ponadto włączone światła pozycyjne; zamiast oznaczenia trójkątem odblaskowym pojazd holowany może wysyłać żółte sygnały błysko-we w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu;

6) w pojeździe holowanym na połączeniu sztywnym jest sprawny co naj-mniej jeden układ hamulców, a w pojeździe holowanym na połączeniu gięt-kim – dwa układy;

7) 20 odległość między pojazdami wynosi nie więcej niż 3 m przy połączeniu sztywnym, a od 4 m do 6 m przy połączeniu giętkim, przy czym połączenie jest oznakowane na przemian pasami białymi i czerwonymi albo zaopatrzo-ne w chorągiewkę barwy żółtej lub czerwonej; przepisu tego nie stosuje się w razie holowania pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zabrania się holowania:1) pojazdu o niesprawnym układzie kierowniczym lub o niesprawnych ha-

mulcach, chyba że sposób holowania wyklucza potrzebę ich użycia;2) pojazdu za pomocą połączenia giętkiego, jeżeli w pojeździe tym działanie ukła-

du hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest unieruchomiony;3) więcej niż jednego pojazdu, z wyjątkiem pojazdu członowego;4) pojazdem z przyczepą (naczepą);5) na autostradzie, z wyjątkiem holowania przez pojazdy przeznaczone

do holowania do najbliższego wyjazdu lub miejsca obsługi podróżnych.3. W razie holowania pojazdu w sposób wykluczający potrzebę kierowania

nim lub użycia hamulców, rzeczywista masa całkowita pojazdu holowanego nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu holującego.

Oddział 10 Ruch pojazdów w kolumnie

Art. 32. [Kolumna pojazdów]1. Liczba pojazdów jadących w zorganizowanej kolumnie nie może prze-

kraczać:1) samochodów osobowych, motorowerów lub motocykli – 10;2) rowerów lub wózków rowerowych – 15;3) pozostałych pojazdów – 5.2. Odległość między jadącymi kolumnami nie może być mniejsza niż 500 m dla

kolumn pojazdów samochodowych oraz 200 m dla kolumn pozostałych pojazdów.

20 Art. 31 ust. 1 pkt 7 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r

Kodeks drogowy 49

3. (uchylony).4. Jazda w kolumnie nie zwalnia kierującego pojazdem od przestrzegania

obowiązujących przepisów ruchu drogowego.5. 21 Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do pojazdów uprzywilejowanych

oraz pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.6. Zabrania się wjeżdżania między jadące w kolumnie rowery lub wózki

rowerowe oraz pojazdy, o których mowa w ust. 5.6a. 22 Przejazd kolumny pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Pol-

skiej, w skład której wchodzi więcej niż 5 pojazdów, jest dozwolony pod warunkiem uzyskania zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy, wy-dawanego przez właściwy organ wojskowy.

7.23 (uchylony).

Oddział 11Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów

oraz pojazdów zaprzęgowych

Art. 33. [Ruch rowerem]1. Kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub

pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla ro-werów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępo-wać miejsca pieszym.

1a. Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość konty-nuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

2. dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warun-kiem że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bez-pieczną jazdę.

3. Kierującemu rowerem lub motorowerem zabrania się:1) jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, z zastrzeżeniem ust. 3a;

21 Art. 32 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

22 Art. 32 ust. 6a dodany przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

23 Art. 32 ust. 7 uchylony przez art. 1 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.


2) jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach;

3) czepiania się pojazdów.3a. dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok in-

nego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

4. (uchylony).5. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem

jest dozwolone wyjątkowo, gdy:1) opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem;2) szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolo-

ny z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wy-dzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów;

3) warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

7. Kierujący rowerem może jechać lewą stroną jezdni na zasadach okre-ślonych dla ruchu pieszych w przepisach art. 11 ust. 1–3, jeżeli opiekuje się on osobą kierującą rowerem w wieku do lat 10.

Art. 34. [Pojazd zaprzęgowy]1. do zaprzęgu może być używane tylko zwierzę niepłochliwe, odpowiednio

sprawne fizycznie i dające sobą kierować.2. Kierujący pojazdem zaprzęgowym jest obowiązany utrzymywać pojazd

i zaprzęg w takim stanie, aby mógł nad nimi panować.3. Bezpośrednio jeden za drugim może jechać nie więcej niż 5 pojazdów za-

przęgowych. Odległość między piątym pojazdem a następnym nie może być mniejsza niż 200 m.

4. Kierujący pojazdem zaprzęgowym przy wjeżdżaniu na drogę twardą w miejscu, gdzie nie ma dostatecznej widoczności drogi, jest obowiązany pro-wadzić zwierzę za uzdę.

5. Kierującemu pojazdem zaprzęgowym zabrania się:1) przeciążania zwierzęcia;2) jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni;3) pozostawiania pojazdu niezabezpieczonego przed ruszeniem;4) jazdy pojazdem na płozach bez dzwonków lub grzechotek.

Kodeks drogowy 51

Rozdział 4 Ruch zwierząt

Art. 35. [Jazda wierzchem]1. Jazda wierzchem i pędzenie zwierząt powinny się odbywać po drodze przezna-

czonej do pędzenia zwierząt. W razie braku takiej drogi jazda wierzchem i pędzenie zwierząt mogą odbywać się po poboczu, a jeżeli brak jest pobocza – po jezdni.

2. do jazdy wierzchem i pędzenia zwierząt stosuje się odpowiednio przepi-sy art. 34 ust. 1 i 2 oraz przepisy o ruchu pojazdów.

Art. 36. [Zakazy związane z jazdą wierzchem]1. Zabrania się jazdy wierzchem:1) bez uzdy;2) obok innego uczestnika ruchu na jezdni;3) po drodze oznaczonej znakami z numerem drogi międzynarodowej oraz

po drodze, na której obowiązuje zakaz ruchu pojazdów zaprzęgowych;4) po drodze twardej w okresie niedostatecznej widoczności;5) po drodze twardej osobie w wieku poniżej 17 lat.2. Jeździec może prowadzić luzem tylko jedno zwierzę po swojej prawej stronie.

Art. 37. [Pędzenie zwierząt]1. Zwierzęta w stadzie mogą być pędzone po drodze tylko pod odpowiednim

nadzorem. Zwierzę pojedyncze może być prowadzone tylko na uwięzi.2. Poganiacz zwierząt jest obowiązany:1) iść po lewej stronie pędzonych zwierząt;2) w okresie niedostatecznej widoczności nieść latarkę z widocznym z odle-

głości co najmniej 150 m światłem białym.3. Zwierzęta mogą być prowadzone luzem przy pojeździe zaprzęgowym

z jego prawej strony, w liczbie nie większej niż 2 sztuki.4. Zabrania się:1) pędzenia zwierząt po drodze oznaczonej znakami z numerem drogi mię-

dzynarodowej, a po innej drodze twardej – w okresie od zmierzchu do świtu;2) pędzenia zwierząt po drodze twardej osobie w wieku poniżej 13 lat;3) pędzenia zwierząt w poprzek drogi w miejscu niewidocznym na dosta-

teczną odległość;4) zatrzymywania zwierząt na jezdni;5) zajmowania przez zwierzęta więcej niż prawej połowy jezdni albo drogi

dla pieszych lub rowerów.5. Rada powiatu może wprowadzić zakaz pędzenia zwierząt na określonych

drogach lub obszarach oraz w określonym czasie.


Rozdział 5 Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach

Oddział 1 Przepisy porządkowe

Art. 38. [Dokumenty]Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie

uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:1) dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem;2) dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu;3) 24 dokument potwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubez-

pieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowód opłacenia składki za to ubezpieczenie;

4) zaświadczenie, o którym mowa w art. 95a ust. 1 pkt 2;4) 25 zezwolenie, o którym mowa w art. 106 ust. 1 pkt 5 ustawy

z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151 z późn. zm.);

5) inne dokumenty, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnej ustawy.

Art. 39. [Obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa]1. Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim po-

jazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa nie dotyczy:1) osoby mającej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów;2) kobiety o widocznej ciąży;3)26 kierującego taksówką podczas przewożenia pasażera;4) instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania;5) policjanta, funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agen-

cji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowe-go, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Inspektora Kontroli

24 Art. 38 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez-pieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.

25 Art. 38 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących po-jazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

26 Art. 39 ust. 2 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

Kodeks drogowy 53

Skarbowej, funkcjonariusza celnego i Służby Więziennej, żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – podczas przewożenia osoby (osób) zatrzymanej;

6) funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych;

7) zespołu medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej;8) konwojenta podczas przewożenia wartości pieniężnych;9) osoby chorej lub niepełnosprawnej przewożonej na noszach lub w wóz-

ku inwalidzkim.3. W pojeździe samochodowym wyposażonym w pasy bezpieczeństwa dziec-

ko w wieku do 12 lat, nieprzekraczające 150 cm wzrostu, przewozi się w foteli-ku ochronnym lub innym urządzeniu do przewożenia dzieci, odpowiadającym wadze i wzrostowi dziecka oraz właściwym warunkom technicznym.

4. 27 Przepis ust. 3 nie dotyczy przewozu dziecka taksówką, autobusem, specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego, o którym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownic-twie Medycznym (Dz.U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.), pojazdem Policji, Straży Granicznej lub Straży Gminnej (Miejskiej).

Art. 40. [Hełm ochronny]1. Kierujący motocyklem lub motorowerem oraz osoba przewożona takimi

pojazdami są obowiązani używać w czasie jazdy hełmów ochronnych odpo-wiadających właściwym warunkom technicznym.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w odniesieniu do motocykli fabrycznie wy-posażonych w pasy bezpieczeństwa.

Art. 40. 28 [Kask ochronny]1. Kierujący motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem oraz oso-

ba przewożona takimi pojazdami są obowiązani używać w czasie jazdy ka-sków ochronnych odpowiadających właściwym warunkom technicznym.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do motocykli fabrycznie wyposażonych w pasy bezpieczeństwa.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do czterokołowców fabrycznie wyposa-żonych w nadwozie zamknięte i pasy bezpieczeństwa.

Art. 41. [Elementy odblaskowe]Osoba wykonująca roboty lub inne czynności na drodze jest obowiązana

używać w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu elementów od-blaskowych odpowiadających właściwym warunkom technicznym.

27 Art. 39 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

28 Art. 40 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


Art. 42. [Niewidomy]Niewidomy podczas samodzielnego poruszania się po drodze jest obowią-

zany nieść białą laskę w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu.

Art. 43. [Dzieci na drodze]1. dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby,

która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.2. dziecko w wieku do 15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza

obszarem zabudowanym, jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych.

Art. 44. [Wypadek drogowy]1. Kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest

obowiązany:1) zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa

ruchu drogowego;2) przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa

ruchu w miejscu wypadku;3) niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował za-

grożenia lub tamowania ruchu, jeżeli nie ma zabitego lub rannego;4) podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiada-

cza pojazdu oraz dane dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, na żąda-nie osoby uczestniczącej w wypadku.

2. Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowią-zany ponadto:

1) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratow-nictwa medycznego i Policję;

2) nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku;

3) pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie zespołu ratownictwa me-dycznego lub Policji wymaga oddalenia się – niezwłocznie powrócić na to miejsce.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do innych osób uczestniczą-cych w wypadku.

Art. 45. [Zakazy porządkowe]1. Zabrania się:1) kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem

lub pędzenia zwierząt osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alko-holu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

Kodeks drogowy 55

2) holowania pojazdu kierowanego przez osobę, o której mowa w pkt 1;3) otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi lub wysiada-

nia bez upewnienia się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ru-chu lub jego utrudnienia;

4) wykorzystywania drogi lub poszczególnych jej części w sposób niezgodny z przeznaczeniem, chyba że przepisy szczegółowe stanowią inaczej;

5) wjeżdżania na pas między jezdniami;6) pozostawiania na drodze przedmiotów, które mogłyby zagrozić bezpie-

czeństwu ruchu; jeżeli jednak usunięcie ich nie jest możliwe, należy je ozna-czyć w sposób widoczny w dzień i w nocy;

7) umieszczania na drodze lub w jej pobliżu urządzeń wysyłających lub od-bijających światło w sposób powodujący oślepienie albo wprowadzających w błąd uczestników ruchu;

8) samowolnego umieszczania lub włączania albo usuwania lub wyłącza-nia znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń ostrzegawczo-zabezpiecza-jących lub kontrolnych na drodze, jak również zmiany ich położenia lub ich zasłaniania;

9) zaśmiecania lub zanieczyszczania drogi;10) samowolnego umieszczania na drodze jakichkolwiek znaków, napisów

lub symboli.2. Kierującemu pojazdem zabrania się:1) korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchaw-

ki lub mikrofonu w ręku;2) przewożenia osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 1, na rowerze lub motoro-

werze albo motocyklu, chyba że jest przewożona w bocznym wózku;3) przewożenia pasażera w sposób niezgodny z art. 39, 40 lub 63 ust. 1;4) przewożenia w foteliku ochronnym dziecka siedzącego tyłem do kie-

runku jazdy na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera;

5) przewożenia, poza specjalnym fotelikiem ochronnym, dziecka w wieku do 12 lat na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego.

Oddział 2 Zatrzymanie i postój

Art. 46. [Zatrzymanie i postój pojazdu]1. Zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warun-

kach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kieru-jących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.


2. Kierujący pojazdem, zatrzymując pojazd na jezdni, jest obowiązany usta-wić go jak najbliżej jej krawędzi oraz równolegle do niej.

3. W czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd powi-nien znajdować się, jeżeli to tylko możliwe, poza jezdnią.

4. Kierujący pojazdem jest obowiązany stosować sposób zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.

5. Kierujący pojazdem jest obowiązany w czasie postoju zabezpieczyć po-jazd przed możliwością jego uruchomienia przez osobę niepowołaną oraz za-chować inne środki ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku.

Art. 47. [Zatrzymanie lub postój na chodniku]1. dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku

lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod warunkiem że:

1) na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju;2) szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni

im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m;3) pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojaz-

dów na jezdni.2. dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2, zatrzy-

manie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowe-go, motocykla, motoroweru, roweru lub wózka rowerowego. Inny pojazd o dopusz-czalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi.

Art. 47a. [Zatrzymanie pojazdu w tunelu]Kierujący pojazdem w tunelu, podczas zatrzymania wynikającego z warun-

ków lub przepisów ruchu drogowego, jest obowiązany zachować odstęp od poprzedzającego pojazdu nie mniejszy niż 5 m.

Art. 48. (uchylony).

Art. 49. [Zakaz zatrzymania lub postoju pojazdu]1. Zabrania się zatrzymania pojazdu:1) na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowa-

niu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania;2) na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległo-

ści mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwu-kierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przej-ściem lub przejazdem;

Kodeks drogowy 57

3) w tunelu, na moście lub na wiadukcie;4) na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych,

jeżeli zmusiłoby to innych kierujących pojazdami wielośladowymi do najeż-dżania na tę linię;

5) na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni i na poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni;

6) w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli zostałyby one zasłonięte przez pojazd;

7) na jezdni przy jej lewej krawędzi, z wyjątkiem zatrzymania lub postoju pojazdu na obszarze zabudowanym na drodze jednokierunkowej lub na jezd-ni dwukierunkowej o małym ruchu;

8) na pasie między jezdniami;9) w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przy-

stanek, a na przystanku z zatoką – na całej jej długości;10) w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli

jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu;11) na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów oraz w śluzie rowero-

wej, z wyjątkiem roweru.2. Zabrania się postoju:1) w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd, w szczególności do i z bramy,

garażu, parkingu lub wnęki postojowej;2) w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego

pojazdu lub wyjazd tego pojazdu;3) przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od

przejazdu kolejowego do słupka wskaźnikowego z jedną kreską;4) w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu;5) na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczal-

nej masie całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m, poza wyznaczonymi w tym celu parkingami.

3. Zabrania się zatrzymania lub postoju pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu. Jeżeli unierucho-mienie pojazdu nastąpiło z przyczyn technicznych, kierujący pojazdem jest obowiązany usunąć pojazd z jezdni oraz ostrzec innych uczestników ruchu.

4. Zakaz zatrzymania lub postoju pojazdu nie dotyczy unieruchomienia po-jazdu wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego.

Art. 50. [Sygnalizowanie postoju]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany sygnalizować postój pojazdu silniko-

wego lub przyczepy z powodu uszkodzenia lub wypadku:1) na autostradzie lub drodze ekspresowej – w każdym przypadku;


2) na pozostałych drogach twardych:a) poza obszarem zabudowanym – w razie postoju na jezdni w miejscu,

w którym jest to zabronione, a na poboczu, jeżeli pojazd nie jest widoczny z dostatecznej odległości,

b) na obszarze zabudowanym – w razie postoju na jezdni w miejscu, w któ-rym zatrzymanie jest zabronione.

2. Postój pojazdu, o którym mowa w ust. 1, należy sygnalizować w sposób następujący:

1) na autostradzie lub drodze ekspresowej – przez:a) włączenie świateł awaryjnych pojazdu, a jeżeli pojazd nie jest w nie wy-

posażony, należy włączyć światła pozycyjne,b) umieszczenie ostrzegawczego trójkąta odblaskowego w odległości 100 m

za pojazdem; trójkąt ten umieszcza się na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu;

2) na pozostałych drogach:a) poza obszarem zabudowanym – przez umieszczenie w odległości 30–50 m

za pojazdem ostrzegawczego trójkąta odblaskowego i włączenie świateł awa-ryjnych; w razie gdy pojazd nie jest wyposażony w światła awaryjne, należy włączyć światła pozycyjne,

b) na obszarze zabudowanym – przez włączenie świateł awaryjnych, a jeżeli pojazd nie jest w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne i umieścić ostrzegawczy trójkąt odblaskowy za pojazdem lub na nim, na wysokości nie większej niż 1 m.

3. Sygnalizowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, obowiązuje przez cały czas postoju pojazdu.

Art. 50a. [Usuwanie pojazdów]1. Pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub pojazd, którego stan

wskazuje na to, że nie jest używany, może zostać usunięty z drogi przez straż gminną lub Policję na koszt właściciela lub posiadacza.

2. Pojazd usunięty w trybie określonym w ust. 1, nieodebrany na wezwa-nie gminy przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia, uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się. Pojazd ten przechodzi na własność gminy z mocy ustawy.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, gdy nieodebranie pojazdu nastąpiło z przy-czyn niezależnych od osoby zobowiązanej.

4. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie została ustalona osoba uprawniona do jego odbioru.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, kierując się zasadą poszano-wania prawa własności oraz potrzebą zapewnienia porządku na drogach pu-blicznych, określi, w drodze rozporządzenia:

Kodeks drogowy 59

1) szczegółowy tryb oraz jednostki i warunki ich współdziałania w zakresie usuwania pojazdów bez tablic rejestracyjnych lub których stan wskazuje na to, że nie są używane;

2) tryb postępowania w zakresie przejęcia pojazdu na własność gminy.

Oddział 3 używanie świateł zewnętrznych

Art. 51. [Światła mijania]1. Kierujący pojazdem jest obowiązany używać świateł mijania podczas jaz-

dy w warunkach normalnej przejrzystości powietrza.2. W czasie od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości

powietrza, zamiast świateł mijania, kierujący pojazdem może używać świa-teł do jazdy dziennej.

3. W czasie od zmierzchu do świtu, na nieoświetlonych drogach, zamiast świateł mijania lub łącznie z nimi, kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi innych kierujących albo pieszych poruszających się w kolumnie. Kierujący pojazdem, używając świateł drogowych, jest obo-wiązany przełączyć je na światła mijania w razie zbliżania się:

1) pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka, przy czym jeżeli jeden z kierują-cych wyłączył światła drogowe – drugi jest obowiązany uczynić to samo;

2) do pojazdu poprzedzającego, jeżeli kierujący może być oślepiony;3) pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeżeli poruszają się w takiej

odległości, że istnieje możliwość oślepienia kierujących tymi pojazdami.4. (uchylony).5. Na drodze krętej, oznaczonej odpowiednimi znakami drogowymi, kieru-

jący pojazdem może używać przednich świateł przeciwmgłowych od zmierz-chu do świtu, również w warunkach normalnej przejrzystości powietrza.

6. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się do kierującego pojazdem, który nie jest wyposażony w światła mijania, drogowe lub światła do jazdy dziennej. Kieru-jący takim pojazdem w czasie od zmierzchu do świtu lub w tunelu jest obo-wiązany używać świateł stanowiących obowiązkowe wyposażenie pojazdu.

7. Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio podczas zatrzymania pojazdu, wy-nikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego. Jeżeli zatrzymanie trwa ponad 1 minutę, dopuszcza się wyłączenie świateł zewnętrznych pojazdu, o ile na tym samym pasie ruchu, przed tym pojazdem i za nim, stoją inne pojazdy.

Art. 52. [Światła pozycyjne]1. Kierujący pojazdem silnikowym lub szynowym, w warunkach niedo-

statecznej widoczności, podczas zatrzymania niewynikającego z warunków


ruchu lub przepisów ruchu drogowego oraz podczas postoju, jest obowiąza-ny używać świateł pozycyjnych przednich i tylnych lub świateł postojowych. W pojeździe niezłączonym z przyczepą oraz w zespole pojazdów o długości nieprzekraczającej 6 m dopuszcza się włączenie świateł postojowych jedynie od strony środka jezdni.

2. Podczas zatrzymania lub postoju, w miejscu oświetlonym w stopniu za-pewniającym widoczność pojazdu lub znajdującym się poza jezdnią i poboczem, wszystkie światła pojazdu mogą być wyłączone. Przepis ten nie dotyczy pojazdu szynowego oraz pojazdu, na którym znajduje się urządzenie lub ładunek, wysta-jące poza pojazd i wymagające oznaczenia odrębnymi światłami.

3. światło oświetlające przedmioty przydrożne (szperacz) może być włączo-ne tylko podczas zatrzymania lub postoju, pod warunkiem że nie oślepi in-nych uczestników ruchu. Ograniczenie to nie dotyczy pojazdu uprzywilejo-wanego.

Oddział 4 Warunki używania pojazdów w ruchu drogowym

Art. 53. [Pojazd uprzywilejowany]1. Pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym może być pojazd sa-

mochodowy:1) jednostek ochrony przeciwpożarowej;2) zespołu ratownictwa medycznego;3) Policji;4) jednostki ratownictwa chemicznego;5) Straży Granicznej;6) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;7) Agencji Wywiadu;7a) Centralnego Biura Antykorupcyjnego;7b) Służby Kontrwywiadu Wojskowego;7c) Służby Wywiadu Wojskowego;8) Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;9) Służby Więziennej;10) Biura Ochrony Rządu; 10a) kontroli skarbowej; 10b) Służby Celnej;10c) straży gminnych (miejskich);10d) podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratow-

nictwa górskiego;10e) Służby Parku Narodowego;

Kodeks drogowy 61

10f) 29 podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ra-townictwa wodnego;

11) Inspekcji transportu drogowego;12) jednostki niewymienionej w pkt 1–11, jeżeli jest używany w związku

z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego – na podstawie zezwolenia mini-stra właściwego do spraw wewnętrznych.

1a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdza wygaśnięcie ze-zwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, gdy ustaną okoliczności uzasadnia-jące wykorzystanie pojazdu jako uprzywilejowanego.

2. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowa-nia szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy:

1) uczestniczy:a) w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo

koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego albob) w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych,c) w wykonywaniu zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bez-

pieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje ochrona;

2) pojazd wysyła jednocześnie sygnały świetlny i dźwiękowy; po zatrzyma-niu pojazdu nie wymaga się używania sygnału dźwiękowego;

3) w pojeździe włączone są światła drogowe lub mijania.3. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym jest obowiązany stosować się

do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub upoważ-nione do jego kontroli.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, uwzględniając w szczegól-ności konieczność zapewnienia porządku, sprawności i bezpieczeństwa ru-chu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia, okoliczności, w jakich uży-wane są pojazdy uprzywilejowane w kolumnach.

Art. 54. [Pojazd wykonujący prace na drodze]1. Pojazd wykonujący na drodze prace porządkowe, remontowe lub moder-

nizacyjne powinien wysyłać żółte sygnały błyskowe.2. Kierujący pojazdem, o którym mowa w ust. 1, może, pod warunkiem za-

chowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o obowiąz-ku jazdy na jezdni lub przy jej prawej krawędzi oraz o zatrzymaniu i postoju, z tym że:

29 Art. 53 ust. 1 pkt 10f dodany przez art. 37 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przeby-wających na obszarach wodnych (Dz.U. Nr 208, poz. 1240). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


1) na jezdni jednokierunkowej oraz poza obszarem zabudowanym, podczas oczyszczania drogi ze śniegu, dopuszcza się również jazdę przy lewej krawę-dzi jezdni;

2) jazdę po chodniku dopuszcza się tylko przy zachowaniu bezpieczeństwa pieszych.

2a. Kierujący pojazdem, o którym mowa w ust. 1, może korzystać z auto-strady lub drogi ekspresowej nawet wtedy, gdy pojazd ten nie jest pojazdem samochodowym lub jego konstrukcja uniemożliwia rozwinięcie prędkości co najmniej 40 km/h.

3. Pojazd, który ze względu na konstrukcję, ładunek lub nietypowe zacho-wanie na drodze może zagrażać bezpieczeństwu w ruchu drogowym, powi-nien wysyłać żółte sygnały błyskowe.

4. Zabrania się, z zastrzeżeniem art. 31 ust. 1 pkt 5, używania żółtych sygna-łów błyskowych do innych celów niż określone w ust. 1 i 3.

Art. 55. [Pojazd do nauki jazdy]1. Pojazd do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego

oznacza się tablicą kwadratową barwy niebieskiej z białą literą „L”, umiesz-czoną na pojeździe. W warunkach niedostatecznej widoczności tablica umieszczona na pojeździe, z wyłączeniem tablicy na motocyklu, powinna być oświetlona. tablica, którą oznaczony jest motocykl, powinna być wykonana z materiału odblaskowego.

2. Podczas kierowania pojazdem do nauki jazdy przez osobę inną niż osoba ubiegająca się o uprawnienie do kierowania pojazdem tablica, o której mowa w ust. 1, powinna być zasłonięta lub złożona.

3. Kierujący pojazdem, przejeżdżając obok pojazdu, o którym mowa w ust. 1, lub jadąc za nim, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność.


Art. 57. [Przewóz dzieci i młodzieży]1. Pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku

do 18 lat oznacza się z przodu i z tyłu kwadratowymi tablicami barwy żółtej z symbolem dzieci barwy czarnej. W warunkach niedostatecznej widoczno-ści tablice powinny być oświetlone, chyba że są wykonane z materiału odbla-skowego. Kierujący tym pojazdem jest obowiązany włączyć światła awaryjne podczas wsiadania lub wysiadania dzieci lub młodzieży.

2. Kierujący pojazdem, omijając pojazd, o którym mowa w ust. 1, jest obo-wiązany w czasie wsiadania lub wysiadania dzieci lub młodzieży zachować szczególną ostrożność i w razie potrzeby zatrzymać się.

Kodeks drogowy 63

3. Zabrania się oznaczania pojazdu tablicami, o których mowa w ust. 1, w czasie, gdy dzieci lub młodzież nie są przewożone.

Art. 57a. [Autobus szkolny]1. Kierujący autobusem szkolnym podczas wsiadania lub wysiadania dzieci

jest obowiązany włączyć światła awaryjne.2. Kierujący pojazdem, przejeżdżając obok autobusu szkolnego, jest obowią-

zany zachować szczególną ostrożność.3. Jeżeli autobus szkolny przewozi inne osoby lub nie przewozi żadnych

osób, tablice z napisem „autobus szkolny” powinny być zdjęte, zasłonięte lub złożone.

Art. 58. [Przewóz osób niepełnosprawnych]1. Pojazd przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu osób niepełnospraw-

nych oznacza się z przodu i z tyłu kwadratowymi tablicami barwy niebieskiej z międzynarodowym symbolem wózka inwalidzkiego barwy białej. tablice te powinny być wykonane z materiału odblaskowego. Kierujący tym pojazdem jest obowiązany włączyć światła awaryjne podczas wsiadania lub wysiadania osoby niepełnosprawnej.

2. Kierujący pojazdem, omijając pojazd, o którym mowa w ust. 1, jest obo-wiązany w czasie wsiadania lub wysiadania osoby niepełnosprawnej zacho-wać szczególną ostrożność i w razie potrzeby zatrzymać się.

Art. 59. [Ruch międzynarodowy]1. Pojazd zarejestrowany w Rzeczypospolitej Polskiej, który ma być używany

w ruchu międzynarodowym, powinien być oznaczony znakiem z literami „PL”.2. Pojazd zarejestrowany za granicą uczestniczący w ruchu na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej powinien być oznaczony znakiem określającym państwo, w którym jest zarejestrowany.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 2, uważa się za spełniony, jeżeli na tablicy rejestracyjnej jest umieszczony znak określający państwo, w którym pojazd został zarejestrowany.

Art. 60. [Zakazy dla kierujących pojazdami]1. Zabrania się:1) używania pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdują-

cej się w pojeździe lub poza nim;2) zakrywania świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych, tablic rejestracyj-

nych lub innych wymaganych tablic albo znaków, które powinny być widocz-ne;


3) ozdabiania tablic rejestracyjnych oraz umieszczania z przodu lub z tyłu pojazdu znaków, napisów lub przedmiotów, które ograniczają czytelność tych tablic;

4) umieszczania na pojeździe znaku określającego inne państwo niż to, w którym pojazd został zarejestrowany.

2. Zabrania się kierującemu:1) oddalania się od pojazdu, gdy silnik jest w ruchu;2) używania pojazdu w sposób powodujący uciążliwości związane z nad-

mierną emisją spalin do środowiska lub nadmiernym hałasem;3) pozostawiania pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudo-

wanym; nie dotyczy to pojazdu wykonującego czynności na drodze;4) ciągnięcia za pojazdem osoby na nartach, sankach, wrotkach lub innym

podobnym urządzeniu;5) używania opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciw-

ślizgowymi.3. używanie łańcuchów przeciwślizgowych na oponach jest dozwolone tyl-

ko na drodze pokrytej śniegiem.4. Zakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, nie stosuje się do:1) pojazdów samochodowych biorących udział w rajdach zimowych i wy-

ścigach zimowych za zgodą zarządcy drogi, wyrażoną w trybie określonym w art. 65a ust. 3 pkt 7a;

2) rowerów.

Art. 61. [Przewóz ładunków]1. Ładunek nie może powodować przekroczenia dopuszczalnej masy całko-

witej lub dopuszczalnej ładowności pojazdu.2. Ładunek na pojeździe umieszcza się w taki sposób, aby:1) nie powodował przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi pojazdu

na drogę;2) nie naruszał stateczności pojazdu;3) nie utrudniał kierowania pojazdem;4) nie ograniczał widoczności drogi lub nie zasłaniał świateł, urządzeń sy-

gnalizacyjnych, tablic rejestracyjnych lub innych tablic albo znaków, w które pojazd jest wyposażony.

3. Ładunek umieszczony na pojeździe powinien być zabezpieczony przed zmianą położenia lub wywoływaniem nadmiernego hałasu. Nie może on mieć odrażającego wyglądu lub wydzielać odrażającej woni.

4. urządzenia służące do mocowania ładunku powinny być zabezpieczo-ne przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy.

Kodeks drogowy 65

5. Ładunek sypki może być umieszczony tylko w szczelnej skrzyni ładunko-wej, zabezpieczonej dodatkowo odpowiednimi zasłonami uniemożliwiający-mi wysypywanie się ładunku na drogę.

6. Ładunek wystający poza płaszczyzny obrysu pojazdu może być na nim umieszczony tylko przy zachowaniu następujących warunków:

1) ładunek wystający poza boczne płaszczyzny obrysu pojazdu może być umieszczony tylko w taki sposób, aby całkowita szerokość pojazdu z ładun-kiem nie przekraczała 2,55 m, a przy szerokości pojazdu 2,55 m nie przekra-czała 3 m, jednak pod warunkiem umieszczenia ładunku tak, aby z jednej strony nie wystawał na odległość większą niż 23 cm;

2) ładunek nie może wystawać z tyłu pojazdu na odległość większą niż 2 m od tylnej płaszczyzny obrysu pojazdu lub zespołu pojazdów; w przypadku przyczepy kłonicowej odległość tę liczy się od osi przyczepy;

3) ładunek nie może wystawać z przodu pojazdu na odległość większą niż 0,5 m od przedniej płaszczyzny obrysu i większą niż 1,5 m od siedzenia dla kierującego.

7. Przy przewozie drewna długiego dopuszcza się wystawanie ładunku z tyłu za przyczepę kłonicową na odległość nie większą niż 5 m.

8. Ładunek wystający poza przednią lub boczne płaszczyzny obrysu pojazdu powinien być oznaczony. dotyczy to również ładunku wystającego poza tylną płaszczyznę obrysu pojazdu na odległość większą niż 0,5 m.

9. ustala się następujące oznakowanie ładunku:1) ładunek wystający z przodu pojazdu oznacza się chorągiewką barwy po-

marańczowej lub dwoma białymi i dwoma czerwonymi pasami, tak aby były widoczne z boków i z przodu pojazdu, a w okresie niedostatecznej widocz-ności ponadto światłem białym umieszczonym na najbardziej wystającej do przodu części ładunku;

2) ładunek wystający z boku pojazdu oznacza się chorągiewką barwy poma-rańczowej o wymiarach co najmniej 50 x 50 cm, umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku, a ponadto w okresie niedostatecznej widoczno-ści białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu; światła te nie powinny znajdować się w odległości większej niż 40 cm od najbardziej wystającej krawędzi ładunku; jeżeli długość wystającego z boku ładunku, mierzona wzdłuż pojazdu, przekracza 3 m, to chorągiewkę i światła umiesz-cza się odpowiednio przy przedniej i tylnej części ładunku;

3) ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się pasami białymi i czerwo-nymi umieszczonymi bezpośrednio na ładunku lub na tarczy na jego tylnej płaszczyźnie albo na zawieszonej na końcu ładunku bryle geometrycznej (np. stożku, ostrosłupie); widoczna od tyłu łączna powierzchnia pasów po-


winna wynosić co najmniej 1000 cm2, przy czym nie może być mniej niż po dwa pasy każdej barwy; ponadto w okresie niedostatecznej widoczności na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi ładunku umieszcza się czerwone światło i czerwone światło odblaskowe; przy przewozie drewna długiego za-miast oznakowania pasami białymi i czerwonymi dopuszcza się oznakowa-nie końca ładunku chorągiewką lub tarczą barwy pomarańczowej;

4) ładunek wystający z tyłu samochodu osobowego lub przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy może być oznaczony chorągiewką barwy czerwonej o wymiarach co najmniej 50 x 50 cm, umieszczoną przy najbardziej wystają-cej krawędzi ładunku.

10. Wysokość pojazdu z ładunkiem nie może przekraczać 4 m.11. 30 (uchylony).12. (uchylony).13. (uchylony).14. (uchylony).15. 31 Przy przewozie drewna jego rzeczywistą masę ustala się jako ilo-

czyn objętości ładunku i normatywnej gęstości ustalonej dla danego ga-tunku drewna.

16. 32 Minister właściwy do spraw środowiska i minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określą, w drodze rozporządzenia, gęstość drewna, uwzględ-niając w szczególności gatunki drewna mające zastosowanie w przemyśle i budownictwie, jego rodzaj i postać, w jakiej jest ono przewożone, mając na uwadze potrzebę ustalenia masy przewożonego drewna w celu unik-nięcia przekroczenia nacisków osi pojazdów i ograniczenia negatywnego wpływu na stan techniczny dróg.

17. 33 Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, sposób przewozu ładunku, mając na względzie sposób jego rozmieszczenia i wpływ mocowania ładunku na pojeździe oraz za-pewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego i ochronę środowiska.

30 Art. 61 ust. 11 uchylony przez art. 1 pkt 5 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

31 Art. 61 ust. 15 dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 stycz-nia 2012 r.

32 Art. 61 ust. 16 dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 stycz-nia 2012 r.

33 Art. 61 ust. 17 dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

Kodeks drogowy 67

Art. 62. [Rzeczywista masa całkowita przyczepy]1. Rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez:1) samochód osobowy, samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowi-

tej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobus – nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego;

2) samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t – nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej tego samochodu powiększonej o 40%;

3) motocykl lub motorower – nie może przekraczać masy własnej motocy-kla lub motoroweru, jednak nie może przekraczać 100 kg.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy naczep.3. 34 Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospo-

litej Polskiej, Policji, Straży Granicznej oraz jednostek ochrony przeciw-pożarowej.

4. Zespół pojazdów może składać się najwyżej z 3 pojazdów, a zespół cią-gnięty przez pojazd silnikowy inny niż ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobież-ny – z 2 pojazdów.

4a. długość zespołu 2 pojazdów nie może przekraczać 18,75 m, a 3 pojazdów – 22 m, z wyjątkiem zespołu pojazdów złożonego z:

1) pojazdu samochodowego i naczepy, których długość nie może przekra-czać 16,5 m;

2) motocykla i przyczepy, motoroweru i przyczepy, roweru i przyczepy, wóz-ka rowerowego i przyczepy, którego długość nie może przekraczać 4 m.

4b.35 Przejazd zespołu pojazdów złożonego z liczby pojazdów większej niż określona w ust. 4 lub o długości większej niż określona w ust. 4a wy-maga zezwolenia, o którym mowa w art. 64d.

5. długości zespołów pojazdów określone w ust. 4a nie dotyczą tramwajów.

Art. 63. [Przewóz osób]1. Przewóz osób może odbywać się tylko pojazdem do tego przeznaczonym

lub przystosowanym. Liczba przewożonych osób nie może przekraczać liczby miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym, z zastrzeżeniem ust. 4. W po-jeździe niepodlegającym rejestracji liczba przewożonych osób wynika z kon-strukcyjnego przeznaczenia pojazdu.


35 Art. 62 ust. 4b w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 6 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.


2. dopuszcza się przewóz osób samochodem ciężarowym poza kabiną kie-rowcy, pod warunkiem że:

1) pojazd odpowiada wymaganym warunkom technicznym do przewozu osób;2) osoby nie znajdują się między ładunkiem a kabiną kierowcy;3) osoby przewożone są na miejscach siedzących;4) pojazd nie przekracza prędkości 50 km/h.3. Zabrania się przewozu osób w przyczepie, z tym że dopuszcza się przewóz:1) dzieci do szkół lub przedszkoli i z powrotem w przyczepie dostosowanej

do przewozu osób, ciągniętej przez ciągnik rolniczy;2) konwojentów, drużyn roboczych i osób wykonujących czynności ładun-

kowe w przyczepie ciągniętej przez ciągnik rolniczy pod warunkiem, że:a) liczba przewożonych osób nie przekracza 5,b) osoby stojące trzymają się uchwytów,c) osoby nie znajdują się pomiędzy ładunkiem a przednią ścianą przyczepy,d) prędkość zespołu pojazdów nie przekracza 20 km/h;3) osób w przyczepie (przyczepach) kolejki turystycznej pod warunkiem, że

osoby te przewożone są wyłącznie na miejscach siedzących;4) dzieci w przyczepie przystosowanej konstrukcyjnie do przewozu osób,

ciągniętej przez rower lub wózek rowerowy.4. 36 Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się do przewozu pojazdami Sił Zbroj-

nych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Straży Granicznej, Służby Wię-ziennej oraz jednostek ochrony przeciwpożarowej.

5. Kierującemu pojazdem silnikowym, który przewozi osobę, zabrania się palenia tytoniu lub spożywania pokarmów w czasie jazdy. Nie dotyczy to kie-rującego samochodem ciężarowym, który przewozi osobę w kabinie kierowcy, i kierującego samochodem osobowym, z wyjątkiem taksówki.

6. 37 Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, wa-runki przewozu osób pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze bezpieczeństwo przewożonych osób.

7. 38 Minister właściwy do spraw wewnętrznych i Minister Sprawie-dliwości określą, w drodze rozporządzenia, warunki przewozu osób pojazdami Policji, Straży Granicznej, Służby Więziennej oraz jedno-




Kodeks drogowy 69

stek ochrony przeciwpożarowej, mając na uwadze bezpieczeństwo przewożonych osób.

Art. 64. 39 [Ruch pojazdu nienormatywnego]1. Ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod warunkiem:1) uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego od-

powiedniej kategorii, wydawanego, w drodze decyzji administracyjnej, przez właściwy organ, a w przypadku pojazdu nienormatywnego należą-cego do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem uzyska-nia zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy, wydawanego przez wła-ściwy organ wojskowy;

2) przestrzegania warunków przejazdu określonych w zezwoleniu, o którym mowa w pkt 1;

3) pilotowania przejazdu pojazdu nienormatywnego przez pilota, w przy-padku gdy pojazd przekracza co najmniej jedną z następujących wielkości:

a) długość – 23 m,b) szerokość – 3,2 m,c) wysokość – 4,5 m,d) rzeczywista masa całkowita – 60 t;4) zachowania szczególnej ostrożności przez kierującego pojazdem nie-

normatywnym.2. Zabrania się przewozu pojazdem nienormatywnym ładunków innych

niż ładunek niepodzielny, z wyłączeniem pojazdów nienormatywnych uprawnionych do poruszania się na podstawie zezwoleń kategorii I lub kategorii II.

3. Wymiary, masa, naciski osi pojazdów nienormatywnych uprawnio-nych do poruszania się na podstawie zezwoleń kategorii I–VII oraz drogi, po których pojazdy te mogą się poruszać, są określone w tabeli stanowią-cej załącznik do ustawy.

4. Kierujący pojazdem nienormatywnym jest obowiązany mieć przy so-bie i okazywać uprawnionym osobom zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, albo wypis z zezwolenia w przypadku zezwolenia kategorii I.

5. Organ wydający zezwolenie na przejazd pojazdu nienormatywnego prowadzi rejestr wydanych zezwoleń. W rejestrze umieszcza się następu-jące dane:

1) numer zezwolenia;2) datę wydania zezwolenia;

39 Art. 64 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.


3) kategorię zezwolenia;4) podmiotu, na który zezwolenie zostało wydane;5) pojazdu lub zespołu pojazdów, jeżeli zostały określone w zezwoleniu.

Art. 64a. 40 [Zezwolenie kategorii I]1. Zezwolenie kategorii I na przejazd pojazdu nienormatywnego jest

wydawane w celu umożliwienia dojazdu do i ze wskazanego w zezwoleniu miejsca i uprawnia do ruchu po drodze wskazanej w zezwoleniu.

2. Zezwolenie wydaje się na wniosek zainteresowanego podmiotu. Do wniosku dołącza się dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia.

3. Zezwolenie wydaje zarządca drogi właściwy dla drogi, po której ruch ma być wykonywany. Zezwolenie wydaje się, po uiszczeniu opłaty, w ter-minie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.

4. Wydając zezwolenie, zarządca drogi wydaje także jego wypis lub wy-pisy w liczbie odpowiadającej liczbie pojazdów samochodowych określo-nych we wniosku o wydanie zezwolenia.

5. Zezwolenie wydaje się dla podmiotu wskazanego we wniosku o wydanie zezwolenia, na wskazany we wniosku okres: miesiąca, 6 miesięcy lub 12 mie-sięcy, bez wskazania pojazdów, którymi ma być wykonywany przewóz.

6. Opłatę za wydanie zezwolenia ustala się w kwocie stanowiącej ilo-czyn liczby wypisów i odpowiedniej stawki opłaty za zezwolenie w tej ka-tegorii.

Art. 64b. 41 [Zezwolenie kategorii II]1. Zezwolenie kategorii II jest wydawane na przejazd nienormatywnego

pojazdu wolnobieżnego, ciągnika rolniczego albo zespołu pojazdów skła-dającego się z pojazdu wolnobieżnego lub ciągnika rolniczego i przycze-py specjalnej.

2. Zezwolenie wydaje się na wniosek podmiotu wykonującego przejazd. Do wniosku dołącza się dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia.

3. Zezwolenie wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę wnio-skodawcy albo miejsce rozpoczęcia przejazdu. Zezwolenie wydaje się po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.

4. Zezwolenie wydaje się na okres 12 miesięcy, wskazując w nim:1) podmiot wykonujący przejazd;

40 Art. 64a dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

41 Art. 64b dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 71

2) pojazd, którym będzie wykonywany przejazd.5. Do ruchu pojazdu nienormatywnego, o którym mowa w ust. 1, nie

stosuje się przepisu art. 64 ust. 1 pkt 3.

Art. 64c. 42 [Zezwolenia kategorii III–VI]1. Zezwolenia kategorii III–VI na przejazd pojazdu nienormatywnego są

wydawane na wskazany we wniosku okres: miesiąca, 6 miesięcy, 12 miesię-cy lub 24 miesięcy.

2. Zezwolenie wydaje się na wniosek zainteresowanego podmiotu. Do wniosku dołącza się dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia.

3. Zezwolenie wydaje:1) właściwy ze względu na siedzibę wnioskodawcy albo miejsce rozpoczę-

cia przejazdu starosta – w zakresie zezwoleń kategorii III;2) Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad – w zakresie zezwoleń

kategorii IV–VI.4. Zezwolenia kategorii III i IV przy wjeździe na terytorium Rzeczypo-

spolitej Polskiej wydaje także naczelnik urzędu celnego.5. Zezwolenie kategorii IV uprawnia do poruszania się pojazdami i dro-

gami, określonymi dla zezwolenia kategorii III.6. Zezwolenie kategorii VI uprawnia do poruszania się pojazdami i dro-

gami, określonymi dla zezwolenia kategorii V.7. Zezwolenie wydaje się po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni robo-

czych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie. W przypadku niewydania zezwolenia zwraca się wniesioną opłatę.

8. Zezwolenie wydaje się dla podmiotu wykonującego przejazd, bez wska-zania pojazdu, którym przejazd będzie wykonywany. Do zezwolenia kate-gorii VI organ wydający zezwolenie dołącza wykaz dróg krajowych, po któ-rych może odbywać się przejazd pojazdu nienormatywnego.

9. Podmiot posiadający zezwolenie kategorii V i VI, planujący wykonanie przejazdu przez most lub wiadukt po drogach innych niż krajowe pojaz-dem, którego rzeczywista masa całkowita jest większa od dopuszczalnej, jest obowiązany zawiadomić pisemnie właściwego dla tego mostu lub wia-duktu zarządcę drogi o terminie i trasie planowanego przejazdu, w termi-nie 7 dni roboczych przed datą planowanego przejazdu, przy czym 7. dzień terminu jest ostatecznym dniem wpływu zawiadomienia do organu.

10. Zarządca drogi w przypadku, o którym mowa w ust. 9, najpóźniej 3 dni przed datą planowanego przejazdu potwierdza przyjęcie zawiadomienia

42 Art. 64c dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.


i może określić warunki przejazdu przez most lub wiadukt albo zgłosić uzasadniony sprzeciw.

11. Warunki przejazdu pojazdu nienormatywnego przez most lub wia-dukt określa zarządca drogi, ustalając, zależnie od potrzeb, ograniczenia w zakresie ruchu, sposób przejazdu oraz przystosowanie obiektu do prze-jazdu.

12. Zarządca drogi może zgłosić sprzeciw, o którym mowa w ust. 10, jeże-li stan technicznej sprawności mostu lub wiaduktu, po którym planowany jest przejazd pojazdu nienormatywnego, określony na podstawie przepi-sów Prawa budowlanego, uniemożliwia wykonanie tego przejazdu.

13. Zabrania się wykonywania przejazdu przez most lub wiadukt w przy-padku zgłoszenia sprzeciwu albo niezgodnie z warunkami przejazdu przez ten obiekt.

Art. 64d. 43 [Zezwolenie kategorii VII]1. Zezwolenie kategorii VII na przejazd pojazdu nienormatywnego jest

wydawane na jednokrotny lub wielokrotny przejazd po drogach publicz-nych w wyznaczonym czasie, na trasie wyznaczonej w zezwoleniu. Zezwo-lenie wydaje się dla pojazdu, którego ruch, ze względu na jego wymiary, masę lub naciski osi, nie jest możliwy na podstawie zezwoleń kategorii I–VI.

2. Zezwolenie może być wydane, pod warunkiem że:1) ładunek jest niepodzielny;2) uzyskano na przejazd zgodę zarządcy drogi, właściwego dla trasy prze-

jazdu;3) istnieją możliwości wyznaczenia trasy przejazdu zapewniającej bez-

pieczeństwo oraz efektywność ruchu drogowego, a w szczególności:a) natężenie ruchu umożliwia bezpieczny przejazd pojazdu nienorma-

tywnego,b) stan technicznej sprawności budowli usytuowanych w ciągu rozpatry-

wanej trasy przejazdu, określony na podstawie przepisów Prawa budowla-nego, umożliwia przejazd,

c) przejazd nie stwarza zagrożenia stanu technicznego obiektów budow-lanych położonych w pobliżu trasy przejazdu.

3. Zezwolenie wydaje się na wniosek zainteresowanego podmiotu. Opła-tę za wydanie zezwolenia wnosi się przed wydaniem zezwolenia.

43 Art. 64d dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 73

4. Zezwolenie wydaje, po uzgodnieniu z innymi zarządcami dróg i po uiszczeniu opłaty, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, w ter-minie 14 dni roboczych od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 5. Jeżeli trasa przejazdu pojazdu nienormatywnego przebiega w granicach administracyjnych miasta na prawach powiatu i nie przebiega autostradą lub drogą ekspresową, zezwolenie wydaje prezydent miasta.

5. Zarządca drogi właściwy ze względu na kategorię drogi, po której jest planowany przejazd, uzgadnia trasę przejazdu w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania pisemnego zapytania organu wydającego zezwolenie, uwzględniając warunki przejazdu i stan techniczny drogi. W przypadku braku odpowiedzi na zapytanie uznaje się trasę za uzgodnioną.

6. Jeżeli przejazd pojazdu nienormatywnego wymaga określenia zakre-su przystosowania infrastruktury drogowej położonej na trasie przejazdu, termin wydania zezwolenia może ulec przedłużeniu do 30 dni, z tym że or-gan wydający zezwolenie jest obowiązany powiadomić o tym podmiot skła-dający wniosek w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

7. Koszty związane z przystosowaniem odcinków dróg do przejazdu po-jazdu nienormatywnego ponosi podmiot wykonujący ten przejazd.

8. Do kosztów, o których mowa w ust. 7, zalicza się koszty dostosowania infrastruktury drogowej na trasie przejazdu pojazdu nienormatywnego, dostaw, usług lub robót, wskazanych w zezwoleniu na przejazd pojazdu nienormatywnego, w tym koszty:

1) wykonania niezbędnych ekspertyz i badań odcinków dróg i drogowych obiektów inżynierskich;

2) przygotowania niezbędnej dokumentacji projektowej i kosztorysowej;3) czasowego usunięcia ograniczeń skrajni drogowej;4) wykonania wzmocnienia odcinków dróg i drogowych obiektów inży-

nierskich;5) wykonania robót zabezpieczających na trasie przejazdu pojazdu;6) dokonania geometrycznych korekt trasy przejazdu lub występujących

w jej ciągu skrzyżowań;7) budowy lub dostosowania lokalnych objazdów występujących na trasie

przejazdu pojazdu;8) wykonania prac związanych z przywróceniem odcinków dróg do stanu

poprzedniego lub stanu uzgodnionego z właściwym zarządcą drogi;9) dokonania zmian w organizacji ruchu lub przywrócenia jej stanu po-

przedniego lub stanu uzgodnionego z właściwym zarządcą drogi.9. Zezwolenie wydaje się dla podmiotu wykonującego przejazd pojazdem

nienormatywnym, wskazując w nim:1) okres ważności zezwolenia;


2) trasę przejazdu;3) liczbę przejazdów;4) pojazd, którym będzie wykonywany przejazd;5) warunki przejazdu, w tym zakres dostosowania infrastruktury dro-

gowej na trasie przejazdu;6) sposób pilotowania, o ile jest ono wymagane.10. Zezwolenie jest ważne przez okres:1) 14 dni – w przypadku zezwolenia na jednokrotny przejazd,2) 30 dni – w przypadku zezwolenia na wielokrotny przejazd – liczonych od dnia wskazanego we wniosku o wydanie zezwolenia.11. Opłatę za wydanie zezwolenia ustala się zgodnie z wzorem:On = pj + (n – 1) × 0,7 × pj,w którym poszczególne symbole oznaczają:– On – wysokość opłaty za wydanie zezwolenia,– n – liczbę przejazdów pojazdu nienormatywnego,– pj – stawkę opłaty za wydanie zezwolenia na jednokrotny przejazd po-

jazdu nienormatywnego.

Art. 64e. 44 [Wyłączenia]1. Przepisy art. 64 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 i 3 i art. 64a–64d nie dotyczą:1) autobusu – w zakresie nacisków osi;2) pojazdu, którego szerokość i długość bez ładunku nie są większe

od dopuszczalnych, przewożącego ładunek na zasadach określonych w art. 61 ust. 6, 8 i 9;

3) pojazdu biorącego udział w akcjach ratowniczych oraz przy bezpo-średniej likwidacji skutków klęsk żywiołowych;

4) pojazdu zarządu drogi;5) pojazdu Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Biura Ochrony

Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, cen-tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Służby celnej oraz jednostek ochrony przeciwpożarowej, wykonującego zadania tych służb.

2. Minister właściwy do spraw transportu może zwolnić, w drodze decy-zji administracyjnej, z obowiązku uzyskania zezwolenia na przejazd po-jazdu nienormatywnego pojazd wykonujący przejazd w ramach pomo-cy humanitarnej lub medycznej, pod warunkiem uzyskania na przejazd zgody zarządców dróg właściwych dla trasy przejazdu.

44 Art. 64e dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 75

3. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 2, wydaje się na wniosek zainte-resowanego podmiotu wykonującego przejazd i właściwego organu pań-stwowego, samorządowego lub organizacji humanitarnej.

Art. 64f. 45 [Maksymalna wysokość stawek opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego]

1. Ustala się maksymalną wysokość stawek opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego w:

1) kategorii I – 240 zł;2) kategorii II – 120 zł;3) kategorii III – 2400 zł;4) kategorii IV – 3600 zł;5) kategorii V – 4300 zł;6) kategorii VI – 5800 zł;7) kategorii VII na jednokrotny przejazd:a) pojazdu, którego wymiary przekraczają wielkości ustalone dla kate-

gorii III i IV, i którego naciski osi i masa nie są większe od dopuszczalnych – 600 zł,

b) w pozostałych przypadkach – 2000 zł.2. Maksymalne stawki opłat za wydanie zezwolenia ulegają corocz-

nie zmianie na następny rok kalendarzowy w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporzą-dzenia, wysokość opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nie-normatywnego w poszczególnych kategoriach zezwoleń, z uwzględ-nieniem okresu, na jaki będą wydawane, kosztów wydania zezwolenia i stopnia oddziaływania przejazdu pojazdu nienormatywnego na infra-strukturę drogową.

Art. 64g. 46 [Przekazywanie opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego]

1. Opłaty za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego są przekazywane przez:

45 Art. 64f dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r

46 Art. 64g dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.


1) zarządcę drogi i starostę – do budżetów właściwych jednostek samo-rządu terytorialnego, za zezwolenia kategorii I–III;

2) naczelnika urzędu celnego – do budżetu powiatu właściwego ze względu na siedzibę naczelnika urzędu celnego, za zezwolenia kategorii III;

3) naczelnika urzędu celnego i Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad – na wyodrębniony rachunek bankowy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, za zezwolenia kategorii IV–VII;

4) prezydenta miasta na prawach powiatu – do budżetu miasta, za ze-zwolenia kategorii VII.

2. Środki z opłat gromadzone na wyodrębnionym rachunku banko-wym Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad są przekazywane w terminie pierwszych 2 dni roboczych następujących po tygodniu, w któ-rym wydano zezwolenie, na rachunek Krajowego Funduszu Drogowego, z przeznaczeniem na budowę lub przebudowę dróg krajowych, drogo-wych obiektów inżynierskich i przepraw promowych oraz na zakup urzą-dzeń do ważenia pojazdów.

3. Urzędy celne otrzymują prowizję od pobranych opłat za wydanie ze-zwolenia w wysokości 12% pobranej opłaty.

4. Prowizja, o której mowa w ust. 3, stanowi dochód budżetu państwa.5. Od opłat za wydanie zezwolenia urzędy celne odliczają prowizję, a pozo-

stałą część opłaty, w terminie 4 dni po upływie każdych kolejnych 10 dni mie-siąca, przekazują odpowiednio do podmiotów wymienionych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Art. 64h. [Wybór producenta blankietów zezwoleń]Minister właściwy do spraw transportu dokona wyboru producenta blan-

kietów zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego.

Art. 64i. 47 [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) warunki dystrybucji blankietów zezwoleń na przejazd pojazdu nie-

normatywnego,2) sposób i tryb wydawania zezwoleń na przejazd pojazdu nienorma-

tywnego,3) warunki wyznaczania trasy przejazdu oraz kryteria ustalania warunków

przejazdu pojazdu nienormatywnego, w tym przejazdu przez most lub wiadukt,4) wzory zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego oraz wzory do-

kumentów związanych z wydawaniem tych zezwoleń

47 Art. 64i dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 77

– mając na uwadze potrzebę ujednolicenia zezwoleń i ułatwienie ich identyfikacji oraz sprawność dystrybucji blankietów zezwoleń, a także ko-nieczność zapewnienia sprawności i przejrzystości procedury administra-cyjnej wydawania zezwoleń oraz bezpieczeństwa infrastruktury drogowej i bezpieczeństwa przejazdu pojazdu nienormatywnego.

2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób pilotowania pojazdów nienormatywnych oraz wyposażenie i oznakowanie pojazdów wykonujących pilotowanie, ma-jąc na uwadze potrzebę zapewnienia rozpoznawalności przejazdu pojazdu nienormatywnego oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego podczas takiego przejazdu.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych i Minister Sprawiedliwo-ści w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określą, w drodze rozporządzenia, warunki poruszania się po drogach pojazdów nienormatywnych, o których mowa w art. 64e ust. 1 pkt 5, mając na uwa-dze konieczność zapewnienia porządku, sprawności i bezpieczeństwa ru-chu drogowego.

4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:1) organy wojskowe właściwe do wydawania zezwoleń wojskowych

na przejazdy drogowe,2) sposób i tryb wydawania zezwoleń wojskowych na przejazdy drogowe,3) wzory zezwoleń wojskowych na przejazdy drogowe oraz wzory doku-

mentów związanych z ich wydaniem,4) sposób organizacji i oznakowania kolumn pojazdów,5) warunki i sposób pilotowania pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospoli-

tej Polskiej oraz oznakowanie i wyposażenie pojazdu pilotującego– mając na uwadze potrzebę ujednolicenia procedury wydawania zezwo-

leń wojskowych na przejazdy drogowe, sprawności wydawania zezwoleń wojskowych na przejazd drogowy oraz zapewnienia bezpieczeństwa ru-chu drogowego podczas przejazdu pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospoli-tej Polskiej.

Oddział 5 Wykorzystanie dróg w sposób szczególny

Art. 65. [Zezwolenie na imprezy na drodze]Zawody sportowe, rajdy, wyścigi, przewóz osób kolejką turystyczną i inne

imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, mogą się odbywać pod warunkiem zapewnienia


bezpieczeństwa porządku podczas trwania imprezy oraz uzyskania zezwole-nia na jej przeprowadzenie.

Art. 65a. [Obowiązki organizatora imprezy]1. Organizator imprezy jest obowiązany zapewnić bezpieczeństwo osobom

obecnym na imprezie oraz porządek podczas trwania imprezy.2. Organizator imprezy jest obowiązany zapewnić:1) spełnienie wymagań określonych w szczególności w przepisach prawa

budowlanego, przepisach sanitarnych, przepisach dotyczących ochrony prze-ciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) wyróżniającą się elementami ubioru służbę porządkową i informacyjną;3) pomoc medyczną i przedmedyczną, dostosowaną do liczby uczestników

imprezy, a także odpowiednie zaplecze higieniczno-sanitarne;4) drogi ewakuacyjne oraz drogi umożliwiające dojazd służb ratowniczych

i Policji, Straży Granicznej oraz Żandarmerii Wojskowej;5) warunki zorganizowania łączności między podmiotami biorącymi udział

w zabezpieczeniu imprezy;6) sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne do zabezpie-

czenia działań ratowniczo-gaśniczych;7) w razie potrzeby pomieszczenie dla służb kierujących zabezpieczeniem imprezy;8) środki techniczne niezbędne do zabezpieczenia imprezy, a w szczególności:a) znaki lub tablice ostrzegawcze i informacyjne,b) liny, taśmy lub wstęgi służące do oznaczenia trasy lub miejsca imprezy,c) bariery, płotki lub przegrody służące do odgradzania miejsca imprezy.3. Organizator imprezy jest obowiązany:1) uzgodnić z organami zarządzającymi ruchem na drogach przebieg trasy,

na której ma się odbyć impreza;2) współdziałać z Policją oraz, jeżeli impreza odbywa się w strefie nadgranicz-

nej albo na drogach przebiegających przez tereny lub przyległych do terenów bę-dących w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzo-rowanych przez Ministra Obrony Narodowej lub na drogach przyległych do tych terenów, odpowiednio ze Strażą Graniczną lub Żandarmerią Wojskową:

a) uzgadniając przebieg trasy lub miejsce imprezy,b) stosując polecenia dotyczące prawidłowego zabezpieczenia imprezy,c) dokonując wspólnego objazdu trasy lub miejsca imprezy;3) sporządzić plan określający sposoby zapewnienia bezpieczeństwa i po-

rządku publicznego podczas imprezy na terenie poszczególnych województw, obejmujący:

a) listę osób wchodzących w skład służby porządkowej, ich rozmieszczenie oraz elementy ubioru wyróżniające te osoby,

Kodeks drogowy 79

b) pisemną instrukcję określającą zadania służb porządkowych, opracowa-ną w uzgodnieniu z Policją,

c) rodzaj i ilość środków technicznych, o których mowa w ust. 2 pkt 8, oraz miejsce ich rozlokowania,

d) rodzaje, zakres i sposób zabezpieczenia ratowniczego imprezy, w uzgod-nieniu z właściwym komendantem powiatowym Państwowej Straży Pożar-nej oraz innymi służbami ratowniczymi, w tym z właściwym dysponentem jednostki w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Pań-stwowym Ratownictwie Medycznym,

e) sposób oznaczenia miejsc niebezpiecznych dla uczestników imprezy,f) oznakowanie pojazdów uczestniczących w imprezie i towarzyszących tej

imprezie,g) rodzaje zezwoleń umożliwiających poruszanie się osób lub pojazdów

w miejscach wyłączonych z ruchu publicznego,h) organizację łączności bezprzewodowej między organizatorem imprezy

a Policją w trakcie trwania imprezy,i) sposób informowania o ograniczeniach w ruchu drogowym wynikają-

cych z przebiegu imprezy – przed imprezą i w trakcie jej trwania;4) opracować regulamin oraz program imprezy;5) ustalić z Policją oraz, jeżeli impreza odbywa się w strefie nadgranicz-

nej albo na drogach przebiegających przez tereny lub przyległych do terenów będących w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, odpowiednio ze Strażą Graniczną lub Żandarmerią Wojskową terminy wspólnych spotkań organizo-wanych w celu uzgodnienia spraw związanych z zabezpieczeniem imprezy;

6) zapewnić realizację planu, o którym mowa w pkt 3;7) uzgodnić z zarządcą drogi obszar wykorzystania pasa drogowego oraz

sposób i termin przywrócenia go do stanu poprzedniego;7a) uzyskać zgodę zarządcy drogi na udział w imprezie pojazdów samocho-

dowych wyposażonych w opony z umieszczonymi w nich na trwałe elemen-tami przeciwślizgowymi;

8) powiadomić przedsiębiorstwa komunikacji publicznej o przewidywa-nym czasie występowania utrudnień w ruchu drogowym;

9) na polecenie organu zarządzającego ruchem na drodze opracować pro-jekt organizacji ruchu w uzgodnieniu z Policją;

10) udzielić dokładnych informacji dotyczących imprezy, na żądanie Poli-cji lub innych podmiotów wymienionych w pkt 1, 2, 7 i 8, a także wojewody właściwego ze względu na miejsce odbywania się imprezy, jeżeli są one nie-zbędne do realizacji ich zadań w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porząd-ku publicznego;


11) przekazywać do wiadomości publicznej informacje o utrudnieniach w ruchu wynikających z planowanej imprezy.

4. Bezpieczeństwo i porządek podczas imprez zapewnia Policja, z tym że je-żeli impreza odbywa się w strefie nadgranicznej albo jest przeprowadzana na drogach przebiegających lub przyległych do terenów będących w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, odpowiednio we współdziałaniu ze Strażą Gra-niczną, Żandarmerią Wojskową lub z wojskowymi organami porządkowymi:

1) w czasie przygotowywania imprezy – opracowując własny plan zabezpie-czenia imprezy;

2) w czasie trwania imprezy:a) wystawiając posterunki kierowania ruchem i blokady ruchu,b) pilotując, w razie potrzeby, przejazd lub przejście uczestników imprezy,c) organizując objazdy wynikające z przeprowadzonej imprezy na drodze;3) po zakończeniu imprezy – przywracając płynność ruchu na drodze.

Art. 65b. [Wniosek o udzielenie zezwolenia]1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 65, wydaje w drodze decyzji administracyj-

nej, na pisemny wniosek organizatora imprezy, zwany dalej „wnioskiem”, złożo-ny co najmniej na 30 dni przed planowym terminem jej rozpoczęcia, organ zarzą-dzający ruchem na drodze, na której odbywa się impreza, z tym że jeżeli impreza odbywa się na drogach podległych kilku organom – organem właściwym jest:

1) w przypadku dróg różnych kategorii – organ zarządzający ruchem na drodze wyższej kategorii;

2) w przypadku dróg tej samej kategorii – organ właściwy ze względu na miejsce rozpoczęcia imprezy.

2. Organizator imprezy przesyła w terminie określonym w ust. 1 kopię wniosku wraz z wymaganymi dokumentami do:

1) właściwego ze względu na miejsce rozpoczęcia imprezy komendanta wo-jewódzkiego Policji, a także

2) komendanta oddziału Straży Granicznej – jeżeli impreza odbywa się w strefie nadgranicznej, lub

3) komendanta jednostki Żandarmerii Wojskowej – jeżeli impreza jest prze-prowadzana na drogach przebiegających lub przyległych do terenów będą-cych w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzo-rowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

3. Wniosek powinien zawierać w szczególności:1) imię, nazwisko lub nazwę oraz adres zamieszkania lub siedzibę organi-

zatora imprezy;2) rodzaj i nazwę imprezy;

Kodeks drogowy 81

3) informację o miejscu i dacie rozpoczęcia, przebiegu oraz zakończenia imprezy;4) informację o przewidywanej liczbie uczestników imprezy;5) wykaz osób reprezentujących organizatora w sprawach zabezpieczenia

trasy lub miejsca imprezy na terenie poszczególnych województw;6) podpis organizatora lub jego przedstawiciela.4. do wniosku należy dołączyć:1) szczegółowy regulamin imprezy, określający w szczególności zasady zacho-

wania uczestników imprezy istotne dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;2) wykaz osób odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg i zabezpieczenie

imprezy na terenie poszczególnych województw oraz w miejscach rozpoczę-cia i zakończenia każdego odcinka, a także w miejscach wymagających szcze-gólnego zabezpieczenia;

3) program imprezy ze szczegółowym opisem trasy i podaniem odległości między poszczególnymi jej odcinkami oraz określony w minutach i kilome-trach program przejazdu lub przejścia uczestników przez poszczególne miej-scowości i granice województw;

4) plan zabezpieczenia trasy lub miejsca określony w art. 65a ust. 3 pkt 3;5) zobowiązanie organizatora do przywrócenia do poprzedniego stanu pasa

drogowego na trasie przejazdu, przejścia lub miejsca pobytu uczestników im-prezy, a w przypadku uszkodzenia pasa drogowego lub urządzeń drogowych będącego następstwem imprezy – do ich bezzwłocznego naprawienia lub po-krycia kosztów tych napraw;

6) pisemną zgodę właściciela lasu na przeprowadzenie imprezy w razie przeprowadzania jej na terenach leśnych.

5. Organ, o którym mowa w ust. 1, wydaje zezwolenie po:1) zasięgnięciu opinii właściwego ze względu na miejsce imprezy komen-

danta wojewódzkiego Policji, a w przypadku imprezy odbywającej się na dro-gach w strefie nadgranicznej albo na drogach przebiegających lub przyległych do terenów będących w zarządzie jednostek organizacyjnych podporządko-wanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej – odpowied-nio właściwego komendanta oddziału Straży Granicznej lub komendanta jednostki Żandarmerii Wojskowej; opinię doręcza się organowi, który o nią wystąpił, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia;

2) uzgodnieniu zakresu ograniczenia ruchu i wynikających stąd warunków przeprowadzenia imprezy z organami zarządzającymi ruchem na drogach, na których ma się odbyć impreza.

Art. 65c. [Odmowa wydania zezwolenia]Organ wydający zezwolenie odmawia jego wydania:1) jeżeli organizator nie spełnia warunków określonych w art. 65a ust. 2 i 3;


2) jeżeli pomimo spełnienia warunków określonych w art. 65a ust. 2 i 3:a) istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo

mienia wielkiej wartości,b) impreza zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, a nie ma możliwości

zorganizowania objazdów niepowodujących istotnego zwiększenia kosztów ponoszonych przez uczestników ruchu drogowego.

Art. 65d. [cofnięcie zezwolenia]1. Organ wydający zezwolenie cofa wydane zezwolenie, gdy istnieje nie-

bezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia albo mienia wielkiej wartości.2. Organ, o którym mowa w ust. 1, może cofnąć zezwolenie, gdy impreza za-

graża bezpieczeństwu ruchu drogowego.3. decyzji, o której mowa w ust. 1 i 2, nadaje się rygor natychmiastowej wy-

konalności.

Art. 65e. [Termin wydania decyzji]decyzję o wydaniu lub odmowie wydania zezwolenia na odbycie impre-

zy wydaje się co najmniej na 7 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy.

Art. 65f. [Przerwanie imprezy]Organ kontroli ruchu drogowego przerywa imprezę, jeżeli odbywa się ona

bez zezwolenia.

Art. 65g. [Przyczyny przerwania imprezy]Organ kontroli ruchu drogowego może przerwać imprezę, jeżeli:1) miejsce, trasa lub czas jej trwania nie są zgodne z warunkami określony-

mi w zezwoleniu;2) istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo

mienia wielkiej wartości;3) jej przebieg powoduje zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 65h. [Imprezy o charakterze religijnym]1. Przepisy art. 65–65g nie dotyczą procesji, pielgrzymek i innych imprez

o charakterze religijnym, które odbywają się na drogach na zasadach okre-ślonych w:

1) ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickie-go w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.);

2) ustawie z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefa-licznego Kościoła Prawosławnego (dz.u. Nr 66, poz. 287, z późn. zm.);

Kodeks drogowy 83

3) ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ad-wentystów dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 97, poz. 481, z późn. zm.);

4) ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 97, poz. 480, z późn. zm.);

5) ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelic-ko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 97, poz. 479, z późn. zm.);

6) ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Polsko-katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 97, poz. 482, z późn. zm.);

7) ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolic-kiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 41, poz. 253, z późn. zm.);

8) ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 41, poz. 252, z późn. zm.);

9) ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Zielono-świątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (dz.u. Nr 41, poz. 254, z późn. zm.).

2. Przepisy art. 65–65g nie dotyczą także konduktów pogrzebowych, które poruszają się po drogach stosownie do miejscowego zwyczaju.

3. do imprez, o których mowa w art. 65, nie stosuje się przepisów o bezpie-czeństwie imprez masowych, z wyłączeniem przepisów regulujących organi-zację oraz uprawnienia służb porządkowych.

Art. 65i. [Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administra-cyjnego]

W sprawach nieuregulowanych w art. 65–65h stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 65j. [Stosowanie przepisów ustawy]do przewozu osób kolejką turystyczną stosuje się przepisy Oddziału 5

z wyłączeniem przepisów art. 65a ust. 2 pkt 2–5, 7–8, ust. 3 pkt 3, 6–11, ust. 4, art. 65b ust. 4 pkt 4 oraz art. 65h.

dZIAŁ III POJAZdYRozdział 1

Warunki techniczne pojazdówArt. 66. [Warunki techniczne pojazdów]1. Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony

i utrzymany, aby korzystanie z niego:


1) nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestni-ków ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokol-wiek na szkodę;

2) nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekra-czającego poziom określony w przepisach szczegółowych;

3) nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekra-czającym wielkości określone w przepisach szczegółowych;

4) nie powodowało niszczenia drogi;5) zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne

i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnali-zacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu;

6) nie powodowało zakłóceń radioelektrycznych w stopniu przekraczają-cym wielkości określone w przepisach szczegółowych.

1a. Autobus, samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekra-czającej 3,5 t i ciągnik samochodowy, dla którego określono dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów powyżej 3,5 t, powinny być wyposażone w homolo-gowany ogranicznik prędkości montowany przez producenta lub jednostkę przez niego upoważnioną, ograniczający maksymalną prędkość autobusu do 100 km/h, a samochodu ciężarowego i ciągnika samochodowego do 90 km/h.

1b. Przepis ust. 1a nie dotyczy pojazdu:1) specjalnego lub używanego do celów specjalnych Policji, Agencji Bezpie-

czeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowe-go, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Celnej, Centralnego Biura Antykorup-cyjnego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Ochrony Rządu i jednostek ochrony przeciwpożarowej;

2) zabytkowego;3) nierozwijającego, ze względów konstrukcyjnych, prędkości większej niż

odpowiednio określone w ust. 1a;4) używanego do prowadzenia badań naukowych na drogach;5) przeznaczonego wyłącznie do robót publicznych na obszarach miejskich.1c. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze szczególne

zagrożenia występujące podczas przewozu towarów niebezpiecznych, może określić w drodze rozporządzenia niższe niż ustalone w ust. 1a wartości usta-wień urządzeń ograniczających maksymalną prędkość pojazdów przewożą-cych niektóre towary niebezpieczne.

2. urządzenia i wyposażenie pojazdu, w szczególności zapewniające bezpieczeń-stwo ruchu i ochronę środowiska przed ujemnymi skutkami używania pojazdu, powinny być utrzymane w należytym stanie oraz działać sprawnie i skutecznie.

3. urządzenia służące do łączenia pojazdu ciągnącego z przyczepą powin-ny zapewnić bezpieczne ciągnięcie przyczepy o dopuszczalnej masie całkowi-

Kodeks drogowy 85

tej przewidzianej do ciągnięcia przez ten pojazd, uniemożliwić samoczynne odłączenie się przyczepy oraz zapewnić prawidłowe działanie świateł i ha-mulców, o ile przyczepa jest w nie wyposażona.

3a. Pojazd uczestniczący w ruchu powinien posiadać nadane przez produ-centa, z zastrzeżeniem art. 66a, cechy identyfikacyjne:

1) numer VIN albo numer nadwozia, podwozia lub ramy;2) (uchylony).4. Zabrania się:1) umieszczania wewnątrz i zewnątrz pojazdu wystających spiczastych

albo ostrych części lub przedmiotów, które mogą spowodować uszkodzenie ciała osób jadących w pojeździe lub innych uczestników ruchu;

1a) stosowania w pojeździe przedmiotów wyposażenia i części wymonto-wanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko;

2) stosowania w pojeździe przedmiotów wyposażenia i części nieodpowia-dających warunkom określonym w przepisach szczegółowych;

3) umieszczania w pojeździe lub na nim urządzeń stanowiących obowiąz-kowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego, wysyłających sygnały świetl-ne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie;

4) wyposażania pojazdu w urządzenie informujące o działaniu sprzętu kon-trolno-pomiarowego używanego przez organy kontroli ruchu drogowego lub działanie to zakłócające albo przewożenia w pojeździe takiego urządzenia w stanie wskazującym na gotowość jego użycia; nie dotyczy to pojazdów spe-cjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Agencji Bezpieczeń-stwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Celnej i Biura Ochrony Rządu;

5) wymiany nadwozia pojazdu posiadającego cechy identyfikacyjne, o któ-rych mowa w ust. 3a pkt 1;

6) dokonywania zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu, z wyjątkiem:

a) pojazdu, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji lub de-cyzja zwalniająca pojazd z homologacji,

b) pojazdu, w którym zmian konstrukcyjnych dokonał przedsiębiorca pro-wadzący działalność gospodarczą w tym zakresie.

5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrami właściwym do spraw wewnętrznych oraz Obrony Narodowej określi, w dro-dze rozporządzenia, warunki techniczne pojazdów oraz zakres ich niezbęd-nego wyposażenia.


5a. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządze-nia, warunki techniczne pojazdów wchodzących w skład kolejki turystycznej oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia.

6. Ministrowie Obrony Narodowej oraz właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określą, w dro-dze rozporządzenia, warunki techniczne pojazdów specjalnych i używanych do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

7. 48 Minister właściwy do spraw wewnętrznych, Minister Obrony Na-rodowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz Mini-ster Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, określą, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne po-jazdów specjalnych i używanych do celów specjalnych Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, centralnego Biura Antyko-rupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, kontroli skarbowej, Służby celnej, Służby Więziennej i straży pożarnej.

8. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 5–7, należy uwzględnić w szczególności:

1) konieczność zapewnienia bezpiecznego korzystania z pojazdów;2) zapewnienie możliwie najmniejszego negatywnego wpływu pojazdów

na środowisko;3) przepisy i porozumienia międzynarodowe dotyczące pojazdów, ich wy-

posażenia i części;4) przeznaczenie pojazdów oraz sposób ich wykorzystania.9. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem wła-

ściwym do spraw gospodarki oraz ministrem właściwym do spraw środowiska, kierując się względami technicznymi, zasadami bezpieczeństwa ruchu drogowe-go i wymogami ochrony środowiska oraz mając na celu zapobieganie nieprawi-dłowościom w obrocie przedmiotami wyposażenia i częściami wymontowanymi z pojazdów, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpie-czeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko.

Art. 66a. [cechy identyfikacyjne]1. Cechy identyfikacyjne, o których mowa w art. 66 ust. 3a, nadaje i umiesz-

cza producent.

48 Art. 66 ust. 7 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 87

2. Starosta właściwy w sprawach rejestracji pojazdu wydaje decyzję o nada-niu cech identyfikacyjnych w przypadku pojazdu:

1) zbudowanego przy wykorzystaniu nadwozia, podwozia lub ramy kon-strukcji własnej, którego markę określa się jako „SAM”;

2) w którym dokonano wymiany ramy lub podwozia na odpowiednio ramę lub podwozie bez numeru fabrycznego;

3) odzyskanego po kradzieży, w którym cecha identyfikacyjna uległa zatar-ciu lub sfałszowaniu;

4) nabytego na licytacji publicznej lub od podmiotu wykonującego orzecze-nie o przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, w którym cecha identyfi-kacyjna uległa zatarciu lub sfałszowaniu;

5) w którym cecha identyfikacyjna uległa zatarciu lub sfałszowaniu, a pra-womocnym orzeczeniem sądu zostało ustalone prawo własności pojazdu;

6) w którym cecha identyfikacyjna uległa skorodowaniu lub została znisz-czona podczas wypadku drogowego albo podczas naprawy;

7) zabytkowego, w którym cecha identyfikacyjna nie została umieszczona.3. Okoliczności, o których mowa w ust. 2 pkt 6 i 7, powinny być potwier-

dzone pisemną opinią rzeczoznawcy samochodowego, o którym mowa w art. 79a; opinia powinna wskazywać pierwotną cechę identyfikacyjną lub jedno-znacznie wykluczać ingerencję w pole numerowe w celu umyślnego jej znisz-czenia lub zafałszowania albo wskazywać na brak oryginalnie umieszczonej cechy identyfikacyjnej.

4. umieszczone cechy identyfikacyjne starosta wpisuje w dowodzie reje-stracyjnym i w karcie pojazdu, jeżeli była wydana.

5. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając znaczenie cech identyfikacyjnych dla zapewnienia pewności i bezpieczeństwa obrotu po-jazdami, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób oraz tryb ich nadawania i umieszczania w przypadkach, o których mowa w ust. 2.

Art. 67. [Odstępstwa od warunków technicznych]1. Minister właściwy do spraw transportu może w indywidualnych, uzasad-

nionych przypadkach zezwolić na odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać pojazdy.

2. Rada powiatu może wprowadzić obowiązek wyposażenia pojazdów zaprzę-gowych w hamulec uruchamiany z miejsca zajmowanego przez kierującego.

Art. 68. [Świadectwo homologacji]1. Producent lub importer nowego pojazdu samochodowego, ciągnika rol-

niczego, motoroweru, tramwaju lub przyczepy oraz przedmiotów ich wypo-sażenia lub części jest obowiązany uzyskać dla każdego nowego typu tych


pojazdów, przedmiotu ich wyposażenia i części świadectwo homologacji wy-dane przez ministra właściwego do spraw transportu.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy producenta lub importe-ra samochodu osobowego z silnikiem spalinowym, ciągnika rolniczego, mo-tocykla i motoroweru, który uzyskał w odniesieniu do poszczególnych tych pojazdów świadectwo homologacji wydane zgodnie ze wspólnotową proce-durą homologacji przez właściwy organ państwa członkowskiego unii Euro-pejskiej.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy producenta lub impor-tera przedmiotów wyposażenia lub części pojazdu, który uzyskał dla tych przedmiotów wyposażenia lub części świadectwo homologacji wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego unii Europejskiej.

4. Producent lub importer, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany prze-kazać ministrowi właściwemu do spraw transportu informację o uzyska-nym świadectwie homologacji typu pojazdu wraz z opisem technicznym oraz dane i informacje o pojeździe, o których mowa w art. 80b ust. 1 pkt 1–4 i ust. 1a pkt 1, jeżeli opis techniczny ich nie zawiera.

5. Za producenta, o którym mowa w ust. 1, uważa się również podmiot do-konujący montażu lub zabudowy pojazdów.

6. Przepis ust. 1 dotyczy również instalacji przystosowującej dany typ pojaz-du do zasilania gazem oraz sposobu jej montażu przez różne podmioty.

7. świadectwo homologacji wydaje się za opłatą na podstawie wyników badań homologacyjnych polegających na sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu, przedmiot jego wyposażenia lub część odpowiadają warunkom określonym w:

1) przepisach art. 66 oraz ust. 19;2) regulaminach stanowiących załączniki do Porozumienia dotyczącego

przyjęcia jednolitych wymagań technicznych dla pojazdów kołowych, wypo-sażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach, oraz wzajem-nego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań, spo-rządzonego w Genewie dnia 20 marca 1958 r. (dz.u. z 2001 r. Nr 104, poz. 1135 i 1136), przyjętych do stosowania przez Rzeczpospolitą Polską wraz ze zmiana-mi obowiązującymi od daty wejścia ich w życie;

3) art. 8 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofa-nych z eksploatacji (dz.u. Nr 25, poz. 202 z późn. zm.).

8. Minister właściwy do spraw transportu lub jednostka przez niego upo-ważniona może przeprowadzać kontrolę produkcji pojazdów, przedmiotów ich wyposażenia lub części, objętych homologacją typu, co do ich zgodności z warunkami określonymi w świadectwie homologacji.

9. Koszty badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji, zbieranie i przetwarzanie informacji, o których mowa w ust. 4, pokrywa producent, im-

Kodeks drogowy 89

porter lub podmiot dokonujący montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem.

10. W przypadku produkcji danego typu pojazdu przez różne podmioty ba-dania homologacyjne przeprowadza się odrębnie dla każdej wersji typu po-jazdu.

11. W razie zmiany warunków stanowiących podstawę wydania świadec-twa homologacji producent lub importer jest obowiązany uzyskać zmianę po-siadanego świadectwa homologacji polegającą na rozszerzeniu świadectwa homologacji danego typu pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części.

12. W razie wprowadzenia zmian w typie pojazdu, przedmiocie wyposażenia lub części wpływających na zmianę warunków stanowiących podstawę wyda-nia świadectwa homologacji, producent lub importer jest obowiązany uzyskać zmianę posiadanego świadectwa homologacji polegającą na rozszerzeniu świa-dectwa homologacji danego typu pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części.

13. Zmianę świadectwa homologacji wydaje się za opłatą po sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu, przedmiot jego wyposażenia lub część odpowiadają wa-runkom określonym w przepisach art. 66 oraz ust. 19, a także w regulami-nach, o których mowa w ust. 7 pkt 2.

14. świadectwo homologacji typu pojazdu wygasa, jeżeli:1) producent lub importer pojazdu, w przypadkach, o których mowa

w ust. 11 i 12, nie uzyska zmiany do tego świadectwa;2) producent podejmie decyzję o ostatecznym zakończeniu produkcji dane-

go typu pojazdu.15. Producent lub importer pojazdu jest obowiązany przekazać ministro-

wi właściwemu do spraw transportu, na 60 dni przed terminem wygaśnięcia świadectwa homologacji, informację o wygaśnięciu świadectwa homologacji typu pojazdu, ze wskazaniem powodu i daty wygaśnięcia oraz numeru iden-tyfikacyjnego VIN ostatniego pojazdu danego typu, zgodnego z wygasającym świadectwem homologacji.

16. Minister właściwy do spraw transportu cofa świadectwo homologacji w ra-zie stwierdzenia, że pojazd, przedmiot wyposażenia lub część nie odpowiadają warunkom określonym w świadectwie homologacji i producent lub importer nie usunął stwierdzonych niezgodności w terminie 90 dni od ich stwierdzenia.

17. Przepisy ust. 1–16 nie dotyczą pojazdu:1) zabytkowego;2) zbudowanego przy wykorzystaniu nadwozia, podwozia lub ramy kon-

strukcji własnej, którego markę określa się jako „SAM”;3) specjalnego lub używanego do celów specjalnych Sił Zbrojnych, Policji,

Straży Granicznej, kontroli skarbowej, Służby Celnej, Służby Więziennej oraz Straży Pożarnej;


4) wyprodukowanego lub importowanego w ilości jednej sztuki rocznie; nie dotyczy to tramwajów i trolejbusów.

18. Pojazdy, o których mowa w ust. 17 pkt 1 i 2, podlegają badaniu co do zgodno-ści z warunkami technicznymi, które przeprowadza się na koszt wnioskodawcy.

19. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki i tryb wydawania, zmiany i cofania świadectw homologacji, zakres wymagań obowiązujących w procesie homologacji, zakres i sposób przeprowa-dzania badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji, wzory dokumentów związanych z homologacją oraz jednostki upoważnione do przeprowadzania badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji,

2) wysokość opłat za wydanie i zmianę świadectwa homologacji nie wyż-szych niż równowartość średniego kursu 1000 euro, przeliczanego na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Pol-ski z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok wydania rozporządzenia

– uwzględniając w szczególności przepisy prawa unii Europejskiej i porozu-mienia międzynarodowe dotyczące badań homologacyjnych oraz koszty wydania i zmiany świadectw homologacji w zależności od zakresu świadectwa.

20. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządze-nia, szczegółowy sposób przekazywania i przetwarzania danych i informa-cji o pojeździe, o których mowa w art. 80b ust. 1 pkt 1–4 i ust. 1a pkt 1, a także wysokość opłat z tym związanych, nie wyższych niż równowartość średniego kursu 100 euro, przeliczanego na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roku poprzedzają-cego rok wydania rozporządzenia, za jedno świadectwo homologacji typu po-jazdu lub jego zmianę oraz wzory dokumentów stosowanych w tym zakresie, mając na uwadze sprawność funkcjonowania procesu rejestracji i ewidencji pojazdów, możliwość prawidłowej identyfikacji pojazdów uzyskujących świa-dectwa homologacji typu pojazdu wydane przez właściwy organ innego pań-stwa członkowskiego unii Europejskiej oraz koszty przygotowania informacji o tych pojazdach na potrzeby rejestracji i ewidencji pojazdów.

21. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając konieczność za-pewnienia bezpiecznego korzystania z pojazdów, o których mowa w ust. 17 pkt 1 i 2, oraz zakres warunków technicznych tych pojazdów podlegających badaniu, określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób przeprowadzania badań zgodności tych pojazdów z warunkami technicznymi, wzory doku-mentów związanych z tymi badaniami oraz jednostki upoważnione do prze-prowadzania tych badań.

Kodeks drogowy 91

Art. 68a. [Przesłanie kopii świadectw homologacji]1. Minister właściwy do spraw transportu przesyła, w terminie 30 dni od

dnia wydania świadectwa homologacji zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji, do właściwych organów państw członkowskich unii Europej-skiej kopie tych świadectw wraz z opisem technicznym, wystawionych dla każdego typu pojazdu, w zakresie wydania, zmiany lub cofnięcia świadectwa homologacji typu pojazdu.

2. Minister właściwy do spraw transportu, co najmniej na 30 dni przed ter-minem wygaśnięcia świadectwa homologacji wydanego zgodnie ze wspól-notową procedurą homologacji, przesyła do właściwych organów państw członkowskich unii Europejskiej informację o wygaśnięciu świadectwa ho-mologacji typu pojazdu, ze wskazaniem powodu i daty wygaśnięcia oraz nu-meru identyfikacyjnego VIN ostatniego pojazdu danego typu zgodnego z wy-gasającym świadectwem homologacji.

3. Minister właściwy do spraw transportu przesyła raz w miesiącu do wła-ściwych organów państw członkowskich unii Europejskiej listę świadectw homologacji typu przedmiotów wyposażenia i części, w zakresie wydania, zmiany lub cofnięcia świadectwa homologacji.

4. Minister właściwy do spraw transportu w terminie 30 dni od dnia udzie-lenia zwolnienia od obowiązku, o którym mowa w art. 68 ust. 1, przesyła in-formację o udzielonych zwolnieniach do właściwych organów państw człon-kowskich unii Europejskiej.

5. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje Komisji Europejskiej i właściwym organom państw członkowskich unii Europejskiej nazwy i adresy:

1) organu wydającego homologację typu pojazdu oraz typu przedmiotów jego wyposażenia lub części;

2) upoważnionych jednostek badawczych, z podaniem zakresu upoważnie-nia.

6. Minister właściwy do spraw transportu może upoważnić, w drodze roz-porządzenia, jednostkę organizacyjną sobie podległą do wykonywania nie-których czynności, o których mowa w art. 68 oraz ust. 1–4, mając na uwadze usprawnienie procedury w tym zakresie.

7. Jednostka, o której mowa w ust. 6, otrzymuje prowizję w wysokości nie wyższej niż 30% od opłat pobranych z tytułu niektórych czynności, o których mowa w art. 68 oraz ust. 1–4.

Art. 69. [Wyciąg ze świadectwa homologacji]1. Producent lub importer nowych pojazdów są obowiązani wydać wyciąg

ze świadectwa homologacji do każdego pojazdu, na którego typ wydano świa-dectwo homologacji, lub odpis decyzji zwalniającej pojazd z homologacji.


2. Wyciąg ze świadectwa homologacji lub odpis decyzji zwalniającej pojazd z homologacji przekazuje się właścicielowi pojazdu.

Art. 70. [Zwolnienie z obowiązku wydania wyciągu]Minister właściwy do spraw transportu może zwolnić producenta lub im-

portera określonego typu pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części z obo-wiązku, o którym mowa w art. 68 ust. 1.

Rozdział 2 Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu

Art. 71. [Dowód rejestracyjny]1. dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samocho-

dowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przyczepy jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe. Przepis ten nie dotyczy pojazdów, o których mowa w ust. 3.

2. Pojazdy określone w ust. 1 są dopuszczone do ruchu, jeżeli odpowiadają warunkom określonym w art. 66 oraz są zarejestrowane i zaopatrzone w zale-galizowane tablice (tablicę) rejestracyjne, a w przypadku pojazdów samocho-dowych, z wyłączeniem motocykli, w nalepkę kontrolną.

3. Pojazd niewymieniony w ust. 1, przyczepa motocyklowa oraz przyczepa specjalna przeznaczona do ciągnięcia przez ciągnik rolniczy lub pojazd wol-nobieżny jest dopuszczony do ruchu, jeżeli odpowiada warunkom określo-nym w art. 66.

4. Zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego o dopuszczal-nej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t i przyczepy albo autobusu i przy-czepy może być dopuszczony do ruchu po uzyskaniu odpowiedniej adnota-cji w dowodzie rejestracyjnym pojazdu silnikowego, dokonanej na podstawie przeprowadzonego badania technicznego. Przepis ten nie dotyczy motocykla.

4a. Przepis ust. 4 dotyczy także ciągnika rolniczego i pojazdu wolnobież-nego wchodzącego w skład kolejki turystycznej. W przypadku ciągnika rolni-czego może być on dopuszczony do ruchu po uzyskaniu odpowiedniej adno-tacji w dowodzie rejestracyjnym o ograniczeniu prędkości konstrukcyjnej do 25 km/h.

5. Pojazd zarejestrowany za granicą dopuszcza się do ruchu, jeżeli odpo-wiada wymaganym warunkom technicznym i jest zaopatrzony w tablice re-jestracyjne z numerem rejestracyjnym składającym się z liter alfabetu łaciń-skiego i cyfr arabskich, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2 i 3, a kierujący pojazdem ma przy sobie dokument stwierdzający dokonanie rejestracji.

Kodeks drogowy 93

5a. W przypadku gdy z dokumentu stwierdzającego dokonanie rejestra-cji pojazdu, o którym mowa w ust. 5, nie wynika prawo do używania pojaz-du przez kierującego, osoba ta obowiązana jest posiadać przy sobie i okazy-wać na żądanie organu kontroli ruchu drogowego dokument potwierdzający to prawo.

6. Pojazd sprowadzony z terytorium państwa niebędącego członkiem unii Europejskiej, po dokonaniu ostatecznej odprawy celnej przywozowej, dopusz-cza się do ruchu na okres 30 dni.

7. Właściciel pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa członkowskie-go unii Europejskiej jest obowiązany zarejestrować pojazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30 dni od dnia jego sprowadzenia.

Art. 72. [Dokumenty wymagane do rejestracji pojazdu]1. Rejestracji dokonuje się na podstawie:1) dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierze-

nie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5;2) karty pojazdu, jeżeli była wydana;3) wyciągu ze świadectwa homologacji albo odpisu decyzji zwalniającej po-

jazd z homologacji, jeżeli są wymagane;4) zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu, jeżeli

jest wymagane albo dowodu rejestracyjnego pojazdu lub innego dokumentu wy-danego przez właściwy organ państwa członkowskiego unii Europejskiej, Kon-federację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym handlu (EFtA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodar-czym, potwierdzającego wykonanie oraz termin ważności badania technicznego;

5) dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany;6) dowodu odprawy celnej przywozowej, jeżeli pojazd został sprowadzony z

terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz pierwszy;

6a) dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju albo doku-mentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju albo zaświadczenia stwierdzającego zwolnienie od akcyzy, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, jeżeli samochód osobowy lub pojazd rodzaju „samochodo-wy inny”, podrodzaj „czterokołowiec” (kategoria homologacyjna L7e) lub podrodzaj „czterokołowiec lekki” (kategoria homologacyjna L6e) został sprowadzony z teryto-rium państwa członkowskiego unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz pierwszy;

7) (uchylony);8) zaświadczenia wydanego przez właściwy organ potwierdzający:a) uiszczenie podatku od towarów i usług od pojazdów sprowadzanych

z państw członkowskich unii Europejskiej lub


b) brak obowiązku, o którym mowa w lit. a– jeżeli sprowadzany pojazd jest rejestrowany po raz pierwszy, z zastrzeże-

niem ust. 1a;9) dowodu wpłaty, o którym mowa w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia

2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, lub oświadczenia o podleganiu obowiązkowi zapewniania sieci zbierania pojazdów, o którym mowa w art. 11 ust. 4 tej ustawy, albo faktury zawierającej takie oświadczenie, jeżeli pojazd jest rejestrowany po raz pierwszy.

1a. W przypadku gdy sprowadzany pojazd jest przedmiotem dostawy doko-nanej przez podatnika podatku od towarów i usług na terytorium Rzeczypo-spolitej Polskiej przed dokonaniem pierwszej rejestracji na terytorium Rze-czypospolitej Polskiej, zaświadczenie:

1) o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a, może być zastąpione fakturą z wy-szczególnioną kwotą podatku od towarów i usług potwierdzającą dokonanie tej dostawy przez tego podatnika,

2) o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. b, może być zastąpione fakturą doku-mentującą czynności, których podstawą opodatkowania jest marża, potwier-dzającą dokonanie tej dostawy przez tego podatnika

– pod warunkiem że odprzedaż pojazdów stanowi przedmiot działalności tego podatnika.

1b. W przypadku nabycia samochodu osobowego lub pojazdu, o których mowa w ust. 1 pkt 6a, od wyspecjalizowanego salonu sprzedaży w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju może być zastąpiony oświadczeniem wyspecjalizowane-go salonu sprzedaży, że posiada oryginał lub kopię dokumentu potwierdzają-cego zapłatę akcyzy na terytorium kraju od tego samochodu osobowego lub pojazdu.

2. Wymagania ust. 1 nie dotyczą:1) pojazdu, który był już zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej – w zakresie ust. 1 pkt 3;2) pojazdu zakupionego po przepadku na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz

jednostki samorządu terytorialnego – w zakresie ust. 1 pkt 2 i 5;3) pojazdu zakupionego od Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrzne-

go, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służ-by Celnej lub Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – w zakresie ust. 1 pkt 5;

4) (uchylony);5) pojazdu wycofanego czasowo z ruchu – w zakresie ust. 1 pkt 5; w tym

przypadku zamiast dowodu rejestracyjnego wymaga się przedstawienia de-cyzji o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu;

Kodeks drogowy 95

6) pojazdu innego niż określony w art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji – w zakresie ust. 1 pkt 9;

7) pojazdu wyrejestrowanego, o którym mowa w art. 79 ust. 4 pkt 3 – w przy-padku powtórnej rejestracji – w zakresie ust. 1 pkt 5;

8) pojazdu, o którym mowa w art. 81 ust. 4 pkt 3 lit. a – w zakresie ust. 1 pkt 4.2a. W przypadku pojazdu sprowadzanego z terytorium państwa niebędą-

cego państwem członkowskim unii Europejskiej, Konfederacją Szwajcarską lub państwem członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym han-dlu (EFtA) – stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym zamiast dowodu rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, dopuszcza się przed-stawienie innego dokumentu stwierdzającego rejestrację pojazdu, wydanego przez organ właściwy do rejestracji pojazdów w tym państwie.

2b. W przypadku pojazdu zabytkowego, zamiast dowodu rejestracyjnego, dopuszcza się przedstawienie oświadczenia właściciela pojazdu, złożonego pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że nie posiada dowodu rejestracyjnego.

3. dodatkowo wymaga się dokumentu potwierdzającego spełnienie wyma-gań, o których mowa w art. 2 pkt 39 – w stosunku do pojazdów zabytkowych.

4. W przypadku zagubienia dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu, za-miast tych dokumentów należy przedstawić zaświadczenie wystawione przez organ rejestrujący właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestra-cji, potwierdzające dane zawarte w zagubionym dokumencie, niezbędne do rejestracji.

Art. 73. [Rejestracja pojazdu]1. Rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy

ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestra-cyjny i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2–5.

2. Rejestracji pojazdu, którego właścicielem jest przedsiębiorstwo wieloza-kładowe lub inny podmiot, w skład którego wchodzą wydzielone jednostki or-ganizacyjne, może dokonać starosta właściwy ze względu na siedzibę zakładu lub jednostki, na wniosek kierownika zakładu lub wydzielonej jednostki orga-nizacyjnej upoważnionego przez właściciela.

2a. 49 Rejestracji pojazdów należących do członków obcych sił zbrojnych, personelu cywilnego i członków rodzin, oraz pojazdów ich wykonawców kontraktowych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Pol-

49 Art. 73 ust. 2a dodany przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


skiej, na podstawie umów międzynarodowych, na wniosek władz wojsko-wych tych sił zbrojnych, dokonuje starosta właściwy ze względu na miej-sce pobytu tych osób na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2b. 50 Rejestracji pojazdów należących do obcych sił zbrojnych przeby-wających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie umów międzynarodowych, dokonuje właściwy organ Sił Zbrojnych Rzeczypo-spolitej Polskiej. Organ ten wydaje dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, chyba że dla danego pojaz-du tablice (tablica) rejestracyjne lub nalepka kontrolna nie są wymagane, a numer rejestracyjny umieszcza się bezpośrednio na pojeździe.

3. Rejestracji pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Ochro-ny Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Central-nego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i Służby Celnej dokonują właściwe organy tych jednostek. Organy te wydają dowód re-jestracyjny i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kon-trolną, chyba że dla danego pojazdu tablice (tablica) rejestracyjne lub nalepka kontrolna nie są wymagane, a numer rejestracyjny umieszcza się bezpośred-nio na pojeździe.

3a. Producent blankietów dowodów rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, nalepek kontrolnych i innych dokumentów wymaganych do rejestracji po-jazdów, a także starostowie przekazują odpłatnie wojewodzie mazowieckie-mu odpowiednio: blankiety dowodów rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, nalepek kontrolnych i innych dokumentów wymaganych do rejestracji po-jazdów, a także zalegalizowane tablice rejestracyjne niezbędne do rejestra-cji, o której mowa w art. 76 ust. 4. Informacje dotyczące przekazanych blan-kietów dowodów rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, nalepek kontrolnych i innych dokumentów wymaganych do rejestracji oraz tablic rejestracyjnych podlegają ochronie zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne”.

4. Rejestracji pojazdu należącego do przedstawicielstwa dyplomatyczne-go, urzędu konsularnego i misji specjalnej państw obcych lub organizacji międzynarodowej, a także ich personelu korzystającego z przywilejów i im-munitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wza-jemności, dokonuje wojewoda mazowiecki na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.

50 Art. 73 ust. 2b dodany przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

Kodeks drogowy 97

5. W razie powierzenia pojazdu przez zagraniczną osobę fizyczną lub praw-ną podmiotowi polskiemu, pojazd ten jest rejestrowany przez określony w ust. 1 organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) pod-miotu polskiego.

Art. 74. [czasowa rejestracja pojazdu]1. Czasowej rejestracji pojazdu dokonuje, w przypadkach określonych

w ust. 2, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) właściciela pojazdu, wydając pozwolenie czasowe i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne.

2. Czasowej rejestracji dokonuje się:1) z urzędu – po złożeniu wniosku o rejestrację pojazdu;2) na wniosek właściciela pojazdu – w celu umożliwienia:a) wywozu pojazdu za granicę,b) przejazdu pojazdu z miejsca jego zakupu lub odbioru na terytorium Rze-

czypospolitej Polskiej,c) przejazdu pojazdu związanego z koniecznością dokonania jego badania

technicznego lub naprawy;3) na wniosek jednostki upoważnionej do przeprowadzania badań homolo-

gacyjnych lub jednostki badawczej producenta pojazdu, jego wyposażenia lub części – w celu umożliwienia odpowiednich badań.

2a. 51 czasowej rejestracji, o której mowa w ust. 2 pkt 1, można dokonać, pomimo braku dołączonych do wniosku o rejestrację dokumentów, o któ-rych mowa w art. 72 ust. 1 pkt 6, 6a i 8. Dokumenty te powinny zostać zło-żone przed wydaniem dowodu rejestracyjnego.

2b. 52 czasowej rejestracji pojazdu dokonuje się warunkowo, jeżeli właści-ciel pojazdu złoży oświadczenie, że w okresie od tej rejestracji do wydania do-wodu rejestracyjnego nie nastąpi zmiana w zakresie własności pojazdu.

3. Czasowej rejestracji dokonuje się na okres nieprzekraczający 30 dni, z za-strzeżeniem ust. 4. termin ten może być jednorazowo przedłużony o 14 dni w celu wyjaśnienia spraw związanych z rejestracją pojazdu.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, rejestracji dokonuje się na okres wynikający z wniosku, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy.

5. Po upływie terminu czasowej rejestracji pozwolenie czasowe i tablice rejestracyjne zwraca się do organu, który je wydał, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. a.

51 Art. 74 ust. 2a dodany przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

52 Art. 74 ust. 2b dodany przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


Art. 75. [Opłata rejestracyjna]1. Jeżeli używanie pojazdu uzależnione jest od szczególnych warunków

określonych przepisami, starosta wpisuje w dowodzie rejestracyjnym lub po-zwoleniu czasowym odpowiednie zastrzeżenie.

2. dowód rejestracyjny, pozwolenie czasowe, zalegalizowane tablice (tabli-ca) rejestracyjne i nalepka kontrolna są wydawane za opłatą oraz po uiszcze-niu opłaty ewidencyjnej. Opłatę oraz opłatę ewidencyjną pobiera organ doko-nujący rejestracji.

3. Zabrania się rejestracji pojazdu złożonego poza wytwórnią, z wyjątkiem pojazdu marki „SAM” oraz pojazdu zabytkowego.

Art. 75a. [Tablice rejestracyjne]1. Produkcja tablic rejestracyjnych jest działalnością regulowaną w rozu-

mieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności go-spodarczej (dz.u. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) i wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców produkujących tablice rejestracyjne, zwanego dalej „rejestrem”.

2. działalność, o której mowa w ust. 1, może wykonywać przedsiębiorca, który spełnia następujące warunki:

1) posiada możliwości techniczne gwarantujące wykonywanie tablic reje-stracyjnych lub materiałów służących do ich produkcji zgodnie z warunkami technicznymi; warunek ten nie dotyczy przedsiębiorców sprowadzających z zagranicy materiały służące do wyrobu tablic rejestracyjnych;

2) posiada certyfikat na zgodność tablic rejestracyjnych lub materiałów słu-żących do ich produkcji z warunkami technicznymi;

3) nie jest podmiotem, w stosunku do którego wszczęto postępowanie upa-dłościowe lub likwidacyjne;

4) nie zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne;

5) nie został prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osią-gnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom – do-tyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej.

3. Za przedsiębiorcę produkującego tablice rejestracyjne, o którym mowa w ust. 2, uważa się jednostkę:

1) produkującą tablice rejestracyjne z wytłoczonymi numerami rejestracyjnymi;2) produkującą tablice rejestracyjne bez wytłoczonych numerów rejestra-

cyjnych;3) tłoczącą numery rejestracyjne;4) produkującą lub sprowadzającą z zagranicy materiały mające szczególne

znaczenie do produkcji tablic rejestracyjnych;

Kodeks drogowy 99

5) przetwarzającą materiały mające szczególne znaczenie do produkcji ta-blic rejestracyjnych.

4. tablice rejestracyjne są produkowane wyłącznie na zamówienie:1) organu właściwego w sprawach rejestracji pojazdów – z wytłoczonymi

numerami rejestracyjnymi;2) przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 – bez wytłoczonych nume-

rów rejestracyjnych.5. Materiały, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i 5, są przetwarzane, produko-

wane lub sprowadzane z zagranicy na zamówienie przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 2.

6. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 2, prowadzi ewidencje:1) materiałów do produkcji tablic rejestracyjnych, o których mowa w ust. 3

pkt 4 i 5;2) wyprodukowanych tablic rejestracyjnych;3) sprzedanych tablic rejestracyjnych.

Art. 75aa. [Organ właściwy do prowadzenia rejestru]1. Organem właściwym do prowadzenia rejestru jest marszałek wojewódz-

twa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy.2. Rejestr może być prowadzony w systemie teleinformatycznym.

Art. 75ab. [Wpis do rejestru]1. Wpisu do rejestru dokonuje się na podstawie wniosku przedsiębiorcy, za-

wierającego następujące dane:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo adres zamieszkania;2) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo

w Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności Gospodarczej;3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);4) adres siedziby oraz adresy jednostek, w których będzie wykonywana

działalność, o której mowa w art. 75a ust. 1;5) podpis przedsiębiorcy oraz oznaczenie daty i miejsca złożenia wniosku.2. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa:1) certyfikat, o którym mowa w art. 75a ust. 2 pkt 2;2) zaświadczenie albo oświadczenie o niekaralności za przestępstwo popeł-

nione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko do-kumentom:

a) przedsiębiorcy, jeżeli jest on osobą fizyczną,b) osób – członków władz organów osoby prawnej lub nieposiadającej oso-

bowości prawnej jednostki organizacyjnej oraz3) oświadczenie następującej treści:


„Oświadczam, że:1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru są kompletne i zgodne

z prawdą;2) znane mi są i spełniam szczególne warunki wykonywania działalności,

o której mowa w art. 75a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym;

3) posiadam aktualny dokument określający status jednostki będącej osobą prawną lub nieposiadającą osobowości prawnej jednostką organizacyjną albo dokument stwierdzający tożsamość w przypadku osoby fizycznej.”.

3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, składa się pod rygorem od-powiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświad-czenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświad-czenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, powinno również zawierać:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo adres zamieszkania;2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wska-

zaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

Art. 75ac. [Zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru]1. Wpisowi do rejestru podlegają dane określone w art. 75ab ust. 1 pkt 1–4

oraz informacje o certyfikacie, o którym mowa w art. 75a ust. 2 pkt 2.2. Wpisem do rejestru jest również wykreślenie albo zmiana wpisu.3. Wydając zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru, właściwy mar-

szałek województwa określa w nim zakres prowadzonej przez przedsiębior-cę działalności w zakresie produkcji tablic rejestracyjnych, zgodnie z art. 75a ust. 3.

Art. 75ad. [Rażące naruszenie warunków wykonywania działalności w zakresie produkcji tablic rejestracyjnych]

Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności w zakresie produkcji tablic rejestracyjnych jest naruszenie warunków, o których mowa w art. 75a ust. 2 pkt 2, 3 i 5 oraz ust. 4 i 5, oraz określonych w przepisach dotyczą-cych warunków oraz sposobu produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych.

Art. 75b. [Legalizacja tablic rejestracyjnych]Organ właściwy w sprawach rejestracji legalizuje tablice rejestracyjne,

umieszczając na nich znak legalizacyjny.

Kodeks drogowy 101

Art. 75c. [Delegacja]Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając konieczność prawi-

dłowego zabezpieczenia obrotu tablicami rejestracyjnymi oraz materiałami mającymi szczególne znaczenie do produkcji tablic rejestracyjnych, określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki produkcji i szczegółowy sposób dystrybucji tablic rejestracyj-nych i znaków legalizacyjnych oraz prowadzenia ewidencji, o których mowa w art. 75a ust. 6;

2) tryb legalizacji tablic rejestracyjnych, warunki techniczne oraz wzór zna-ku legalizacyjnego, o którym mowa w art. 75b;

3) materiały mające szczególne znaczenie do produkcji tablic rejestracyjnych.

Art. 75d. [Wybór producenta blankietów]Minister właściwy do spraw transportu dokona wyboru producenta blan-

kietów dowodów rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, znaków legalizacyj-nych, nalepek kontrolnych oraz kart pojazdów na zasadach określonych prze-pisami o zamówieniach publicznych.

Art. 76. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz

Ministrem Obrony Narodowej:a) warunki i tryb rejestracji pojazdów, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, oraz wzory

dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego, nalepki kontrolnej, tablic re-jestracyjnych oraz innych tablic, cech identyfikacyjnych i oznaczeń, w które zaopatruje się pojazd, a także ich opis,

b) warunki dystrybucji blankietów dowodów rejestracyjnych, pozwoleń czasowych i nalepek kontrolnych;

2) wysokość opłat za wydanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czaso-wego i tablic (tablicy) rejestracyjnych;

3) szczegółowe czynności organów w sprawach związanych z dopuszcze-niem pojazdu do ruchu oraz wzory dokumentów w tych sprawach.

2.53 Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem wła-ściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw we-wnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb rejestracji oraz wzory dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz pojazdów należących do obcych

53 Art. 76 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


sił zbrojnych przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie umów międzynarodowych, o których mowa w art. 73 ust. 2b, a także jednostki organizacyjne właściwe w tych sprawach.

2a. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb rejestracji oraz wzory do-wodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych pojazdów Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, a także jednostki organizacyjne właściwe w tych sprawach.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw transportu, ministrem właściwym do spraw fi-nansów publicznych oraz Ministrem Obrony Narodowej oraz po zasięgnięciu opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb rejestracji oraz wzory dowodu rejestracyjnego i tablic rejestra-cyjnych pojazdów Biura Ochrony Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa We-wnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i Służby Celnej, a także jednostki organizacyj-ne właściwe w tych sprawach.

4. Prezes Rady Ministrów, uwzględniając wymagania wynikające z obo-wiązku ochrony informacji niejawnych określi, w drodze zarządzenia niepod-legającego ogłoszeniu:

1) warunki i tryb rejestracji pojazdów resortu spraw wewnętrznych, obrony narodowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służ-by Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i kontroli skarbowej, wykorzystywanych do prowa-dzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych;

2) szczególny tryb i warunki przekazywania blankietów dowodów reje-stracyjnych, pozwoleń czasowych, nalepek kontrolnych i innych dokumen-tów wymaganych do rejestracji oraz tablic rejestracyjnych, o których mowa w art. 73 ust. 3a;

3) szczególne wymagania w zakresie personalizacji tych blankietów.5. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 1–3, należy uwzględnić

w szczególności:1) konieczność przeciwdziałania dopuszczeniu do ruchu pojazdów pocho-

dzących z kradzieży;2) prawidłowe zabezpieczenie dokumentów związanych z rejestracją, tabli-

cami rejestracyjnymi i innymi oznaczeniami;3) koszty działania administracji publicznej w sprawach rejestracji pojaz-

dów;

Kodeks drogowy 103

4) sposób wykorzystania pojazdów, o których mowa w ust. 2–3, przy wy-konywaniu zadań określonych w przepisach dotyczących Biura Ochrony Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Cen-tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i Służby Celnej.

Art. 77. [Karta pojazdu]1. Producent lub importer nowych pojazdów jest obowiązany wydać kar-

tę pojazdu dla każdego pojazdu samochodowego wprowadzonego do obrotu handlowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Karta pojazdu jest przekazywana właścicielowi pojazdu.3. 54 Kartę pojazdu dla pojazdu samochodowego, innego niż określony

w ust. 1, wydaje, za opłatą i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, właściwy w sprawach rejestracji starosta przy pierwszej rejestracji pojazdu na te-rytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem pojazdów zabytko-wych i pojazdów, o których mowa w art. 73 ust. 2a, 2b i 4.

4. Minister właściwy do spraw transportu:1) w porozumieniu z ministrami właściwym do spraw wewnętrznych oraz

Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wydawa-nia kart pojazdów oraz wzór karty pojazdu, a także jej opis;

2) określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat za kartę pojazdu;3) określi, w drodze rozporządzenia, dokumenty stanowiące podstawę wpi-

su danych do karty pojazdu oraz czynności jednostek zajmujących się dystry-bucją, przechowywaniem i wydawaniem kart pojazdów;

4) określi, w drodze rozporządzenia, warunki dystrybucji kart pojazdów.5. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, należy uwzględnić znacze-

nie tych dokumentów dla rejestracji pojazdu oraz wysokość kosztów związa-nych z drukiem i dystrybucją kart pojazdów.

Art. 78. [Przeniesienie własności pojazdu]1. W razie przeniesienia na inną osobę własności pojazdu zarejestrowane-

go, dotychczasowy właściciel przekazuje nowemu właścicielowi dowód reje-stracyjny i kartę pojazdu, jeżeli była wydana.

1a. W razie przeniesienia na inną osobę własności pojazdu czasowo wyco-fanego z ruchu dotychczasowy właściciel przekazuje nowemu właścicielowi decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu i kartę pojazdu, jeżeli była wydana.

54 Art. 77 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


2. Właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w ter-minie nieprzekraczającym 30 dni starostę o:

1) nabyciu lub zbyciu pojazdu;2) zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczo-

nych w dowodzie rejestracyjnym.3. Zdarzenia, o których mowa w ust. 2, są dokumentowane w karcie pojaz-

du; odpowiednich wpisów dokonuje starosta.4. Właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie

uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.

5. W przypadku, gdy właścicielem lub posiadaczem pojazdu jest:1) osoba prawna,2) jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne

przepisy przyznają zdolność prawną,3) jednostka samorządu terytorialnego,4) spółka kapitałowa w organizacji,5) podmiot w stanie likwidacji,6) przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną,7) zagraniczna jednostka organizacyjna– do udzielenia informacji, o której mowa w ust. 4, obowiązana jest osoba

wyznaczona przez organ uprawniony do reprezentowania tego podmiotu na zewnątrz, a w przypadku niewyznaczenia takiej osoby – osoby wchodzące w skład tego organu zgodnie z żądaniem organu, o którym mowa w ust. 4, oraz sposobem reprezentacji podmiotu.

Art. 78a. [czasowe wycofanie pojazdu z ruchu]1. Czasowego wycofania pojazdu z ruchu dokonuje, na wniosek właściciela

pojazdu lub podmiotu, któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5, starosta właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, wydając decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu.

2. Wycofaniu czasowemu, na wniosek podmiotów, o których mowa w ust. 1, podlegają zarejestrowane:

1) samochody ciężarowe i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t;

2) ciągniki samochodowe;3) pojazdy specjalne;4) autobusy.3. decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu wydaje za opłatą or-

gan, o którym mowa w ust. 1, po złożeniu przez właściciela pojazdu lub pod-

Kodeks drogowy 105

miot, któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5, do depozytu w tym organie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych.

4. Pojazd może być czasowo wycofany z ruchu na okres od 2 do 24 miesięcy. Okres ten może być przedłużony, jednak łączny okres wycofania pojazdu z ru-chu nie może przekraczać 48 miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji o jego czasowym wycofaniu z ruchu.

5. Właściciel pojazdu lub podmiot, któremu powierzono pojazd w trybie przepisu art. 73 ust. 5, jest obowiązany zapewnić wycofanemu z ruchu pojaz-dowi postój poza drogą publiczną, strefą zamieszkania i strefą ruchu. Przepis art. 46 ust. 5 stosuje się odpowiednio.

6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządze-nia, tryb i warunki czasowego wycofania pojazdów z ruchu, wysokość opłat w zależności od okresu wycofania z ruchu, w wysokości nie wyższej niż 150 zł, oraz wzory dokumentów stosowanych w tym zakresie, mając na względzie konieczność przeciwdziałania używaniu pojazdów czasowo wycofanych z ru-chu oraz koszty ponoszone przez organy administracji publicznej.

Art. 79. [Wyrejestrowanie pojazdu]1. Pojazd podlega wyrejestrowaniu przez organ właściwy ze względu na

miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, na wniosek jego właściciela, w przy-padku:

1) przekazania pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego stację demonta-żu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, na podstawie zaświadczenia o demontażu pojazdu, o którym mowa w ust. 2 bądź w art. 24 ust. 1 pkt 2 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu po-jazdów wycofanych z eksploatacji, albo równoważnego dokumentu wydane-go w innym państwie;

2) kradzieży pojazdu, jeżeli jego właściciel złożył stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za fałszywe zeznania;

3) wywozu pojazdu z kraju, jeżeli pojazd został zarejestrowany za granicą lub zbyty za granicę;

4) zniszczenia (kasacji) pojazdu za granicą;5) udokumentowanej trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu bez

zmiany w zakresie prawa własności;6) przekazania niekompletnego pojazdu do przedsiębiorcy prowadzącego

stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojaz-dów, na podstawie zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu, o któ-rym mowa w art. 25 ust. 1 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, albo równoważnego doku-mentu wydanego w innym państwie.


2. W przypadku przekazania przedsiębiorcy prowadzącemu stację demon-tażu lub przedsiębiorcy prowadzącemu punkt zbierania pojazdów pojazdu innego niż określony w art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o re-cyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, w celu jego wyrejestrowania, przedsiębiorca wydaje zaświadczenie o demontażu tego pojazdu, odpowia-dające wymogom określonym dla zaświadczenia, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 lub art. 33 ust. 3 tej ustawy.

3. W przypadku nieprzedłożenia przez właściciela pojazdu zaświadczenia o demontażu pojazdu, o którym mowa w ust. 2 bądź w art. 24 ust. 1 pkt 2 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofa-nych z eksploatacji, lub zaświadczenia o przyjęciu niekompletnego pojazdu, o którym mowa w art. 25 ust. 1 lub art. 33 ust. 3 tej ustawy, albo równoważne-go dokumentu wydanego w innym państwie, organ rejestrujący, po upływie 30 dni od dnia otrzymania zaświadczenia od przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu, dokonuje wyrejestrowania pojazdu z urzędu.

4. Pojazd wyrejestrowany nie podlega powtórnej rejestracji, z wyjątkiem pojazdu:

1) odzyskanego po kradzieży;2) zabytkowego;3) mającego co najmniej 25 lat uznanego przez rzeczoznawcę samochodo-

wego za unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji;

4) ciągnika i przyczepy rolniczej;5) wywiezionego z kraju lub zbytego za granicą, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, warunkiem wyrejestrowa-

nia pojazdu jest wniesienie przez właściciela pojazdu opłaty na rzecz gminy na realizację zadań związanych z utrzymaniem czystości i porządku w gmi-nach. Przepisu nie stosuje się do pojazdów Policji i jednostek ochrony prze-ciwpożarowej.

6. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, uwzględniając w szczególności koszty ponoszone przez gminy związane z usuwaniem negatyw-nych skutków utraty pojazdu oraz kosztów związanych z usuwaniem wraków, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty, o której mowa w ust. 5.

Art. 79a. [Rzeczoznawca samochodowy]1. Rzeczoznawcą samochodowym jest osoba, która:1) (uchylony);2) posiada wyższe wykształcenie;3) posiada 5-letnią wymaganą praktykę zawodową w dziedzinie związanej

z motoryzacją;

Kodeks drogowy 107

4) posiada prawo jazdy kategorii A, B oraz C1 lub C;5) nie była karana wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne;6) posiada certyfikat w zakresie rzeczoznawstwa samochodowego wydany

przez jednostkę akredytowaną w polskim systemie akredytacji;7) została wpisana na listę rzeczoznawców samochodowych.2. Minister właściwy do spraw transportu wpisuje na listę rzeczoznawców

samochodowych osobę, która spełnia wymagania określone w ust. 1 pkt 2–6, i potwierdza wpis, wydając zaświadczenie.

3. Wpis dokonywany jest za opłatą, na okres wynikający z terminu ważności certyfikatu, o którym mowa w ust. 1 pkt 6.

4. Na liście rzeczoznawców samochodowych umieszcza się imię i nazwisko rzeczoznawcy oraz jego numer identyfikacyjny.

5. Lista rzeczoznawców jest ogólnie dostępna.6. Minister właściwy do spraw transportu prowadzi ewidencję i listę rze-

czoznawców samochodowych.7. Minister właściwy do spraw transportu skreśla rzeczoznawcę z listy rze-

czoznawców samochodowych:1) po upływie terminu, o którym mowa w ust. 3;2) niespełniającego wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 2–6;3) w razie śmierci rzeczoznawcy.8. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,

wysokość opłaty za wpis na listę rzeczoznawców samochodowych oraz wzo-ry dokumentów z tym związanych, w szczególności zaświadczenia potwier-dzającego wpis.

Art. 79b. [Zmniejszenie opłaty za wydanie nowego dowodu rejestracyjnego]W przypadku gdy zmiana stanu faktycznego w zakresie adresu właściciela lub

posiadacza pojazdu, wymagająca wydania nowego dowodu rejestracyjnego po-jazdu, spowodowana została zmianami administracyjnymi, rada powiatu może, w drodze uchwały, zmniejszyć opłatę lub zwolnić od jej uiszczenia osoby obowią-zane do ubiegania się o wydanie tego dokumentu.

Art. 80. [Zakaz powierzenia zadań gminom]Zadania i kompetencje określone w art. 73 ust. 1 i 2, art. 74 ust. 1, art. 75,

art. 77 ust. 3 i art. 78 ust. 3 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszawskiego 55.

55 Obecnie: m.st. Warszawy, stosownie do art. 31 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. Nr 41, poz. 361; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113), która weszła w życie w dniu wybo-rów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przypadających w związku z zakoń-czeniem kadencji tych organów wybranych w dniu 11 października 1998 r., zgodnie z art. 33 tej ustawy.


Rozdział 2a Centralna ewidencja pojazdów

Art. 80a. [centralna ewidencja pojazdów]1. tworzy się centralną ewidencję pojazdów, zwaną dalej „ewidencją”.2. W ewidencji gromadzi się dane i informacje o pojazdach zarejestrowa-

nych oraz o ich właścicielach lub niektórych posiadaczach.3. W ewidencji wyodrębnia się zbiór danych i informacji o pojazdach, o któ-

rych mowa w art. 73 ust. 3. Wytwarzanie, przechowywanie, przetwarzanie lub przekazywanie danych i informacji o tych pojazdach odbywa się z zachowa-niem wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.

4. Ewidencję prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych w syste-mie teleinformatycznym. W rozumieniu niniejszej ustawy minister ten jest administratorem danych i informacji zgromadzonych w ewidencji.

Art. 80b. [Zakres danych w ewidencji]1. W ewidencji gromadzi się:1) dane o pojeździe:a) markę, typ, model, wariant i wersję,b) rodzaj,c) numer rejestracyjny,d) numer identyfikacyjny VIN lub numer nadwozia (podwozia),e) (uchylona),f) rok produkcji,g) datę pierwszej rejestracji, h) termin badania technicznego, i) zastrzeżenia, o których mowa w art. 75 ust. 1,j) informację o dodatkowym badaniu technicznym, o którym mowa w art. 81

ust. 8 pkt 4, przeprowadzonym po naprawie wynikającej ze zdarzenia powo-dującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia określonego w grupie 3 działu II załącznika do ustawy o dzia-łalności ubezpieczeniowej;

2) serię i numer dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego oraz datę ich wydania;

3) serię i numer karty pojazdu, jeżeli została wydana;4) nazwę organu, który dokonał rejestracji pojazdu;5) dane o właścicielu pojazdu oraz o posiadaczu, o którym mowa w art. 73

ust. 5:a) imię i nazwisko (nazwę lub firmę),b) adres zamieszkania (siedziby),

Kodeks drogowy 109

c) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL),

d) numer identyfikacyjny REGON;6) informacje o:a) nadaniu i wybiciu numeru nadwozia (podwozia),b) kradzieży pojazdu oraz jego odnalezieniu,c) utracie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych, pozwolenia cza-

sowego i tablic tymczasowych oraz karty pojazdu, a także ich odnalezieniu,d) zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego,e) (uchylona);7) informacje o zawartej umowie obowiązkowego ubezpieczenia odpowie-

dzialności cywilnej posiadacza pojazdu, określające:a) imię i nazwisko (nazwę lub firmę) ubezpieczonego i jego adres zamiesz-

kania (siedziby),b) nazwę zakładu ubezpieczeń, który zawarł umowę,c) nazwę, serię i numer dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy,d) datę zawarcia umowy,e) okres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,f) datę rozwiązania umowy.1a. W ewidencji gromadzi się także dane i informacje wymagane do do-

puszczenia pojazdu do ruchu oraz informacje o wydawanych dokumentach i oznaczeniach pojazdu:

1) dane o pojeździe podlegającym rejestracji:a) przeznaczenie,b) pojemność i moc silnika,c) dopuszczalna masa całkowita,d) dopuszczalna ładowność,e) liczba osi,f) największy dopuszczalny nacisk osi,g) dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przyczepy,h) liczba miejsc,i) data pierwszej rejestracji za granicą,j) poprzedni numer rejestracyjny i nazwa organu, który dokonał rejestracji,k) podrodzaj,I) rodzaje paliwa,m) średnie zużycie paliwa,n) maksymalna masa całkowita,o) masa własna,p) wartości uśrednione emisji CO2 dla każdego wymienionego w lit. l rodza-

ju paliwa,


r) rodzaj zawieszenia,s) wyposażenie i rodzaj urządzenia radarowego bliskiego zasięgu,t) nazwę producenta,u) rozstaw osi,v) rozstaw kół (wartość maksymalna, średnia i minimalna);2) informacje o:a) dowodzie rejestracyjnym – seria, numer oraz data wydania wtórnika,b) pozwoleniu czasowym – data ważności, data przedłużenia ważności, cel

wydania, seria, numer oraz data wydania wtórnika,c) karcie pojazdu – seria, numer oraz data wydania wtórnika,d) nalepce kontrolnej – data wydania wtórnika,e) znakach legalizacyjnych – seria, numer oraz data wydania wtórnika,f) nalepce na tablice tymczasowe – data wydania wtórnika,g) wyrejestrowaniu pojazdu – data i przyczyna wyrejestrowania,h) zbyciu pojazdu – dane nowego właściciela pojazdu,i) czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu i jego ponownym dopuszczeniu do

ruchu po tym wycofaniu,j) wydanym zaświadczeniu o demontażu pojazdu, o którym mowa w art. 79

ust. 2 bądź w art. 24 ust. 1 pkt 2 lub art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, lub zaświadczeniu o przyjęciu niekompletnego pojazdu, o którym mowa w art. 79 ust. 2 bądź w art. 25 ust. 1 lub art. 33 ust. 3 tej ustawy – data wydania i dane przedsiębior-cy prowadzącego stację demontażu;

3) inne dane i informacje stanowiące treść adnotacji urzędowych zamiesz-czanych w dokumentach pojazdu zgodnie z ustawą oraz z odrębnymi prze-pisami;

4) identyfikator osoby dokonującej w bazie danych zamieszczenia lub zmia-ny danych i informacji.

1b. Informacje, o których mowa:1) w ust. 1a pkt 1 lit. m i p – gromadzi się wyłącznie dla samochodów osobo-

wych rejestrowanych po raz pierwszy;2) w ust. 1a pkt 1 lit. r – gromadzi się wyłącznie dla samochodów ciężarowych

o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t oraz przyczep i naczep, które łącz-nie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7,0 t, rejestrowanych po raz pierwszy;

3) w ust. 1a pkt 1 lit. s – gromadzi się dla pojazdów samochodowych rejestro-wanych po raz pierwszy;

4) w ust. 1a pkt 1 lit. u i lit. v – gromadzi się wyłącznie dla samochodów oso-bowych rejestrowanych po raz pierwszy na terytorium państwa członkow-skiego unii Europejskiej, których nie rejestrowano wcześniej poza terytorium

Kodeks drogowy 111

państwa członkowskiego unii Europejskiej lub które zostały zarejestrowane po raz pierwszy poza terytorium państwa członkowskiego unii Europejskiej w okresie krótszym niż trzy miesiące przed rejestracją na terytorium państwa członkowskiego unii Europejskiej.

2. dane lub informacje, o których mowa w ust. 1 i ust. 1a, przekazuje do ewi-dencji:

1) wymienione w ust. 1 pkt 1–5 – organ właściwy w sprawach rejestracji pojazdów, niezwłocznie po zarejestrowaniu pojazdu, oraz – w przypadkach, o których mowa w pkt 1 lit. h i lit. j – także stacja kontroli pojazdów, która wy-konała badanie techniczne pojazdu, niezwłocznie po jego wykonaniu;

2) wymienione w ust. 1 pkt 6:a) w lit. a – organ właściwy w sprawach rejestracji pojazdów, niezwłocznie

po dokonaniu zmiany danych w dowodzie rejestracyjnym,b) w lit. b – właściwa jednostka organizacyjna Policji, niezwłocznie po wy-

stąpieniu tych zdarzeń,c) w lit. c – organ właściwy w sprawach rejestracji pojazdów, niezwłocznie

po dokonaniu informacji o wystąpieniu tych zdarzeń,d) w lit. d – właściwa jednostka organizacyjna Policji, Inspekcji transpor-

tu drogowego lub Żandarmerii Wojskowej albo stacja kontroli pojazdów, nie-zwłocznie po dokonaniu tych czynności;

3) wymienione w ust. 1 pkt 7 – ośrodek informacji określony przepisami ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpie-czeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze ubezpieczycieli Ko-munikacyjnych (dz.u. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.), niezwłocznie po ich za-ewidencjonowaniu;

4) wymienione w ust. 1a – organ właściwy w sprawach rejestracji pojazdów, niezwłocznie po ich uzyskaniu.

3. Z ewidencji nie usuwa się danych lub informacji o:1) właścicielu lub posiadaczu pojazdu – w przypadku ich zmiany;2) pojeździe, który został wyrejestrowany.4. Administrator danych przetwarzający dane osobowe na potrzeby ewi-

dencji jest zwolniony z obowiązku informacyjnego określonego w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (dz.u. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).

Art. 80c. [Udostępnianie danych uprawnionym podmiotom]1. dane lub informacje zgromadzone w ewidencji udostępnia się, o ile są

one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmio-tom, z zastrzeżeniem ust. 2:

1) Policji;


1a) Inspekcji transportu drogowego;2) Żandarmerii Wojskowej;3) Straży Granicznej;4) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu;4a) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu,5) Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego;6) sądom;7) prokuraturze;8) organom kontroli skarbowej, organom celnym i wywiadowi skarbowemu;9) ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu;9a) Polskiemu Biuru ubezpieczycieli Komunikacyjnych;9b) Zakładowi ubezpieczeń Społecznych – w celu umożliwienia zabezpie-

czenia ustawowym prawem zastawu należności z tytułu składek, do których poboru Zakład ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany;

10) organom właściwym w sprawach rejestracji pojazdów;10a) strażom gminnym (miejskim);11) Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych;12) komornikom sądowym;13) administracyjnym organom egzekucyjnym oraz organom podatkowym;14) wojskowym komendantom uzupełnień;15) ministrowi właściwemu do spraw środowiska;16) ministrowi właściwemu do spraw transportu;17) ministrowi właściwemu do spraw łączności;18) Prezesowi Głównego urzędu Statystycznego.2. dane lub informacje o pojazdach, o których mowa w art. 73 ust. 3, udo-

stępnia się wyłącznie podmiotom określonym w ust. 1 pkt 1–8.3. dane lub informacje zgromadzone w ewidencji udostępnia się także na

wniosek właściciela lub posiadacza pojazdu wymienionego w art. 73 ust. 5, których one dotyczą.

3a. Każdy może uzyskać, nieodpłatnie, potwierdzenie lub zaprzeczenie zgod-ności danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym lub pozwoleniu czasowym z danymi zgromadzonymi w ewidencji, za pośrednictwem ePuAP, o której mowa w art. 19a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (dz.u. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.).

3b. Potwierdzeniu lub zaprzeczeniu, o którym mowa w ust. 3a, podlegają następujące dane:

1) marka pojazdu;2) seria i numer dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego;3) dane określone w art. 80b ust. 1 pkt 1 lit. c, d, g i pkt 5 lit. a i odpowiednio

lit. c albo lit. d.

Kodeks drogowy 113

3c. W celu uzyskania potwierdzenia lub zaprzeczenia, o którym mowa w ust. 3a, jest wymagane podanie wszystkich danych wskazanych w ust. 3b.

3d. Potwierdzenie lub zaprzeczenie, o którym mowa w ust. 3a, może otrzy-mać osoba, której tożsamość została ustalona w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może udostępnić dane lub informacje zgromadzone w ewidencji innym podmiotom niż wymienione w ust. 1–3, w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organi-zacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, jeżeli wykażą swój uzasad-niony interes.

5. dane lub informacje zgromadzone w ewidencji są przekazywane do ponow-nego wykorzystywania w celach komercyjnych i niekomercyjnych, w sposób wy-kluczający możliwość identyfikacji osób lub pojazdów, z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dz.u. Nr 112, poz. 1198, z późn. zm.), jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

6. dane lub informacje zebrane w ewidencji udostępnia się, z zastrzeże-niem ust. 7, na pisemny, uzasadniony wniosek zainteresowanego podmiotu.

6a. dane lub informacje zgromadzone w ewidencji mogą być udostępniane podmiotom zagranicznym w celu wypełnienia postanowień ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, a także wykonania aktu prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzecz-pospolita Polska jest członkiem. tryb i sposób udostępniania danych określa-ją ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe, akty prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospo-lita Polska jest członkiem lub porozumienia zawarte pomiędzy właściwymi ministrami państw członkowskich unii Europejskiej.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może wyrazić zgodę, w dro-dze decyzji, na udostępnienie danych lub informacji zgromadzonych w ewi-dencji podmiotom, o których mowa w ust. 1, albo ich jednostkom organizacyj-nym, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, bez konieczności składania pisemnego wniosku, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane lub informacje uzyskał;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych lub informacji niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności.

8. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, kierując się potrzebami ujednolicenia wniosków oraz usprawnienia procesu udostępniania danych


z centralnej ewidencji pojazdów, określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku, o którym mowa w ust. 3 i 6.

Art. 80d. [Zasady udostępniania danych]1. udostępnienie danych lub informacji zgromadzonych w ewidencji na-

stępuje:1) dla podmiotów, o których mowa w art. 80c ust. 1–3 i ust. 6a – nieodpłat-

nie;2) dla podmiotów, o których mowa w art. 80c ust. 4 i 5 – odpłatnie.2. tworzy się Fundusz – Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców, zwa-

ny dalej „Funduszem”, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych.

3. Fundusz jest państwowym funduszem celowym.3a. Organy i podmioty obowiązane do pobrania i przekazania lub uiszcze-

nia opłaty ewidencyjnej mają obowiązek, w terminie, o którym mowa w prze-pisach wydanych na podstawie ust. 7:

1) przekazywać należne kwoty na rachunek Funduszu;2) sporządzać i przesyłać ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych

miesięczne sprawozdania z pobranych i przekazanych lub uiszczonych opłat ewidencyjnych.

3b. Od nieterminowo przekazanych lub uiszczonych opłat pobiera się od-setki za zwłokę, w wysokości odsetek należnych za nieterminowe regulowa-nie zobowiązań podatkowych.

3c. do należności z tytułu opłat ewidencyjnych oraz odsetek za zwłokę stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (dz.u. z 2012 r. poz. 749 i 1101), z tym że uprawnie-nia organów podatkowych przysługują ministrowi właściwemu do spraw we-wnętrznych.

4. Przychodami Funduszu są:1) opłaty pobrane za udostępnienie danych lub informacji z centralnej ewi-

dencji pojazdów i centralnej ewidencji kierowców;2) opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82

ust. 2, art. 97 ust. 1, art. 115h ust. 6 pkt 2 i art. 150 ust. 1;2) 56opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3,

art. 82 ust. 2 i art. 150 ust. 1;

56 Art. 80d ust. 4 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. z m.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 115

3) opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze ubezpieczycieli Komunikacyjnych;

4) opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (dz.u. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.);

4) 57 opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 5, art. 16 ust. 1 i 5, art. 18 ust. 2, art. 28 ust. 8 i 9, art. 31 ust. 3, art. 33 ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 58 ust. 2 pkt 1, art. 77 ust. 2 pkt 1, art. 85 ust. 8, art. 87 ust. 3 pkt 1, art. 97 ust. 3, art. 101 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3, art. 102 ust. 2, art. 103 ust. 3, art. 109 ust. 1, 3 i 4, art. 110, art. 115 ust. 6, art. 117 ust. 3 pkt 1 i art. 124 ust. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierują-cych pojazdami, a także w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.);

4a) 58 opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454);

5) odsetki za zwłokę pobierane z tytułu nieterminowo przekazywanych lub uiszczanych opłat ewidencyjnych;

6) odsetki od wolnych środków przekazanych w zarządzanie zgodnie z przepisami o finansach publicznych;

7) inne przychody.4a. ściągnięcie należności z tytułu należnych opłat ewidencyjnych i od-

setek, o których mowa w ust. 3b, następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dz.u. z 2012 r. poz. 1015) – w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.

5. Wydatki Funduszu są przeznaczone na finansowanie wydatków związa-nych z utworzeniem, rozwojem i funkcjonowaniem centralnej ewidencji po-jazdów i centralnej ewidencji kierowców.

6. 59 Wysokość każdej opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82 ust. 2, art. 97 ust. 1, art. 115h ust. 6 pkt 2 i art. 150 ust. 1,

57 Art. 80d ust. 4 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

58 Art. 80d ust. 4 pkt 4a w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 113). Zmia-na weszła w życie 10 lutego 2012 r.

59 Art. 80d ust. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 113). Zmiana weszła w życie 10 lutego 2012 r.


a także w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transpor-cie drogowym i w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o prze-wozie towarów niebezpiecznych, nie może przekroczyć równowartości w złotych 0,5 euro ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego usta-lonego przez Narodowy Bank Polski w dniu ogłoszenia rozporządzenia, o którym mowa w ust. 7.

6. 60 Wysokość każdej opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 st. 3, art. 82 ust. 2 i art. 150 ust. 1 ustawy oraz w art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 5, art. 16 ust. 1 i 5, art. 18 ust. 2, art. 28 ust. 8 i 9, art. 31 ust. 3, art. 33 ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 58 ust. 2 pkt 1, art. 77 ust. 2 pkt 1, art. 85 ust. 8, art. 87 ust. 3 pkt 1, art. 97 ust. 3, art. 101 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3, art. 102 ust. 2, art. 103 ust. 3, art. 109 ust. 1, 3 i 4, art. 110, art. 115 ust. 6, art. 117 ust. 3 pkt 1 i art. 124 ust. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, a także w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym i w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, nie może przekroczyć równowarto-ści w złotych 2 euro ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ustalone-go przez Narodowy Bank Polski w dniu ogłoszenia rozporządzenia, o którym mowa w ust. 7.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia:

1) 61 wysokość opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82 ust. 2, art. 97 ust. 1, art. 115h ust. 6 pkt 2 i art. 150 ust. 1, a także w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie dro-gowym i w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, oraz sposób jej wnoszenia;

1) 62 wysokość opłaty ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82 ust. 2 i art. 150 ust. 1 ustawy oraz w art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1, art. 15 ust. 5, art. 16 ust. 1 i 5, art. 18 ust. 2, art. 28 ust. 8 i 9, art. 31 ust. 3, art. 33 ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 58 ust. 2 pkt 1, art. 77 ust. 2 pkt 1, art. 85 ust. 8, art. 87 ust. 3 pkt 1, art. 97 ust. 3, art. 101 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 3, art. 102 ust. 2, art. 103 ust. 3, art. 109 ust. 1, 3 i 4, art. 110, art. 115

60 Art. 80d ust. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 8 lit. b) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

61 Art. 80d ust. 7 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 113). Zmiana weszła w życie 10 lutego 2012 r.

62 Art. 80d ust. 7 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 8 lit. c) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kieru-jących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 117

ust. 6, art. 117 ust. 3 pkt 1 i art. 124 ust. 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kie-rujących pojazdami, a także w art. 39g ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym i w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierp-nia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, oraz sposób jej wnosze-nia;

2) tryb i zasady pobierania, ewidencjonowania, przekazywania i rozliczania opłaty ewidencyjnej przez organy i podmioty zobowiązane do jej pobierania;

3) wzór miesięcznego sprawozdania zawierającego kwoty opłat ewidencyj-nych pobranych i przekazanych lub uiszczonych na rachunek Funduszu.

8. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 7, należy uwzględnić w szcze-gólności:

1) przypadki uiszczania opłaty ewidencyjnej;2) zróżnicowaną wysokość opłaty w zależności od rodzaju czynności, której

dokonanie jest uzależnione od jej uiszczenia;3) koszty związane z funkcjonowaniem centralnej ewidencji pojazdów

i centralnej ewidencji kierowców;4) terminy przekazywania i rozliczania opłaty ewidencyjnej oraz przekazy-

wania miesięcznego sprawozdania z opłat ewidencyjnych pobranych i prze-kazanych lub uiszczonych przez organy i podmioty zobowiązane do jej pobie-rania.

Art. 80e. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-

strem właściwym do spraw administracji publicznej, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicz-nych określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób prowadzenia ewidencji;2) warunki i sposób współdziałania podmiotów, które przekazują dane lub

informacje do ewidencji;3) rodzaj danych lub informacji zgromadzonych w ewidencji, które mogą być

udostępnione poszczególnym podmiotom, o których mowa w art. 80c ust. 1 i 3–5;4) wysokość opłat za udostępnienie danych lub informacji zgromadzonych

w ewidencji oraz warunki i sposób ich wnoszenia.W rozporządzeniu należy określić w szczególności:– organizację systemu teleinformatycznego, w którym prowadzona jest

ewidencja,– nieprzekraczalne terminy przekazywania danych lub informacji do ewi-

dencji oraz sposób ich przekazywania,– zakres danych lub informacji udostępnianych poszczególnym podmio-

tom,


– zróżnicowaną wysokość opłat w zależności od zakresu udostępnianych danych lub informacji oraz konieczności przetwarzania danych lub informa-cji, o których mowa w art. 80c ust. 5.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw administracji publicznej oraz Ministrem Obrony Narodowej, po zasięgnięciu opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrz-nego, Szefa Agencji Wywiadu i Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby Wywiadu Woj-skowego, określi, w drodze zarządzenia, sposób wyodrębnienia w ewidencji zbioru danych i informacji o pojazdach, o których mowa w art. 73 ust. 3.

Rozdział 2b (uchylony)

Rozdział 3 Badania techniczne pojazdów

Art. 81. [Badania techniczne pojazdów]1. Właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolno-

bieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru lub przycze-py jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego.

2. Badania techniczne dzieli się na badania okresowe i badania dodatkowe.3. Okresowe badanie techniczne po raz pierwszy jest przeprowadzane przed

pierwszą rejestracją pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.4. Badaniu, o którym mowa w ust. 3, nie podlega:1) nowy pojazd, na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji,

o którym mowa w art. 68 ust. 1, lub zostało wydane zwolnienie z obowiązku homologacji, o którym mowa w art. 70,

2) nowy pojazd sprowadzony z zagranicy, na którego typ zostało wyda-ne świadectwo homologacji zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji przez właściwy organ państwa członkowskiego unii Europejskiej, Konfedera-cję Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wol-nym handlu (EFtA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,

3) zarejestrowany pojazd sprowadzony z państwa członkowskiego unii Eu-ropejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europej-skiego Porozumienia o Wolnym handlu (EFtA) – strony umowy o Europej-skim Obszarze Gospodarczym:

a) na którego typ zostało wydane świadectwo homologacji zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji przez właściwy organ państwa człon-

Kodeks drogowy 119

kowskiego unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa człon-kowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym handlu (EFtA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w okresie od dnia pierw-szej rejestracji za granicą do dnia terminu okresowego badania technicznego określonego w ust. 5, lub

b) w którego dowodzie rejestracyjnym lub innym dokumencie wydanym przez właściwy organ państwa członkowskiego unii Europejskiej, Konfede-racji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym handlu (EFtA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodar-czym przedstawionym do rejestracji, zawarta jest informacja o wykonanym badaniu technicznym i jego terminie ważności

– z wyjątkiem taksówki, pojazdu uprzywilejowanego lub pojazdu odpo-wiednio przystosowanego lub wyposażonego zgodnie z przepisami o prze-wozie drogowym towarów niebezpiecznych, pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicznym podlegającym dozorowi technicznemu oraz pojazdu przystosowanego konstrukcyjnie do ruchu lewostronnego.63

5. Okresowe badanie techniczne pojazdu przeprowadza się corocznie, z za-strzeżeniem ust. 6–10.

6. 64 Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekra-czającej 3,5 t przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia prze-prowadzenia badania. Nie dotyczy to pojazdu przewożącego towary nie-bezpieczne, taksówki, pojazdu samochodowego konstrukcyjnie prze-znaczonego do przewozu osób w liczbie od 5 do 9, wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego osób, pojazdu marki „SAM”, pojazdu zasilanego gazem, pojazdu uprzywilejowanego oraz pojazdu używanego do nauki jazdy lub egzaminu państwowego, które podlegają corocznym badaniom technicznym.

7. Okresowe badanie techniczne ciągnika rolniczego, przyczepy rolniczej oraz motoroweru przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej

63 Art. 81 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 7 lit. a) ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmia-nie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454) oraz przez art. 115 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

64 Art. 81 ust. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


rejestracji, a następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia prze-prowadzenia badania.

8. Przepisy ust. 6 i 7 dotyczą również pojazdów, o których mowa w ust. 6 i 7, zarejestrowanych po raz pierwszy za granicą. W tym przypadku za dzień pierwszej rejestracji, o której mowa w ust. 6 i 7, przyjmuje się dzień pierwszej rejestracji za granicą.

9. Okresowe badanie techniczne autobusu przeprowadza się przed upły-wem roku od dnia pierwszej rejestracji i następnie co 6 miesięcy.

10. Przyczepa lekka i pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym badaniom technicznym. W przypadku pojazdu zabytkowego, wykorzystywanego do za-robkowego transportu drogowego podlega on corocznym badaniom tech-nicznym.

11. Niezależnie od badań, o których mowa w ust. 3–5, dodatkowemu bada-niu technicznemu podlega pojazd:

1) skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego:a) w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ru-

chu lub narusza wymagania ochrony środowiska,b) który uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone

zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy, z za-strzeżeniem pkt 5, lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan technicz-ny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;

2) skierowany przez starostę albo na wniosek posiadacza pojazdu:a) w celu identyfikacji lub ustalenia danych niezbędnych do jego rejestracji,b) jeżeli z dokumentów wymaganych do jego rejestracji wynika, że uczest-

niczył on w wypadku drogowym, lub narusza wymagania ochrony środowi-ska;

3) w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym, z zastrzeżeniem art. 66 ust. 4 pkt 5 i 6, z wyłączeniem montażu instalacji do zasilania gazem;

4)65 który ma być używany jako taksówka, pojazd uprzywilejowany, po-jazd do nauki jazdy, pojazd do przeprowadzania egzaminu państwowego lub pojazd odpowiednio przystosowany lub wyposażony zgodnie z przepi-sami o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych;

5) w którym została dokonana naprawa wynikająca ze zdarzenia powo-dującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy

65 Art. 81 ust. 11 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 7 lit. c) ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmia-nie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 244, poz. 1454) oraz przez art. 115 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

Kodeks drogowy 121

ubezpieczenia określonego w grupach 3 i 10 działu II załącznika do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (dz.u. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.) w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego;

6) w którym w czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;

7) dla którego określono wymagania techniczne w przepisach o podatku od towarów i usług, w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych;

8) autobus, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspreso-wej wynosi 100 km/h, co do zgodności z dodatkowymi warunkami technicznymi;

9) dla którego określono dodatkowe wymagania techniczne w międzynarodo-wych porozumieniach dotyczących międzynarodowego transportu drogowego.

12. Badanie techniczne pojazdu z zamontowanym urządzeniem technicz-nym podlegającym dozorowi technicznemu może być przeprowadzone po przedstawieniu dokumentu wydanego przez właściwy organ dozoru tech-nicznego, stwierdzającego sprawność urządzenia technicznego.

13. W razie powstania trudności w ustaleniu parametrów pojazdu, badanie techniczne może być przeprowadzone po przedstawieniu opinii rzeczoznaw-cy samochodowego, o którym mowa w art. 79a.

14. termin ważności badania technicznego pojazdu, o którym mowa w ust. 4 pkt 3 lit. b, uznaje się, o ile nie jest dłuższy niż termin ważności badania technicznego ustalany na podstawie ust. 5–10.

15. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządze-nia, zakres i sposób przeprowadzenia badań technicznych oraz wzory doku-mentów stosowanych przy tych badaniach, uwzględniając w szczególności zakres warunków technicznych pojazdów podlegających badaniu.

Art. 82. [Termin badania technicznego]1. Organ dokonujący rejestracji pojazdu wpisuje do dowodu rejestracyjnego

termin badania technicznego pojazdu.2. Jeżeli pojazd jest zarejestrowany, kolejny termin badania technicznego

wpisuje do dowodu rejestracyjnego uprawniony diagnosta po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania i po uiszczeniu przez właściciela pojazdu opła-ty ewidencyjnej.

Art. 83. [Stacja kontroli pojazdów]1. Badanie techniczne jest przeprowadzane na koszt właściciela lub posia-

dacza pojazdu, w:


1) podstawowej stacji kontroli pojazdów – w zakresie:a) okresowego badania technicznego pojazdów o dopuszczalnej masie cał-

kowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z zastrzeżeniem lit. c,b) dodatkowych badań technicznych w odniesieniu do pojazdów, o których

mowa w lit. a, z zastrzeżeniem ust. 1a,c) badań technicznych przyczep przeznaczonych do łączenia z pojazdami

określonymi w lit. a, o ile stacja spełnia wymagania, o których mowa w prze-pisach wydanych na podstawie art. 84a ust. 1 pkt 1 ustawy w zakresie długości stanowiska kontrolnego;

2) okręgowej stacji kontroli pojazdów – w zakresie:a) okresowego badania technicznego wszystkich pojazdów,b) dodatkowych badań technicznych w odniesieniu do pojazdów, o których

mowa w lit. a.1a. Badanie techniczne w zakresie badań co do zgodności z warunka-

mi technicznymi autobusu, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h, pojazdu przeznaczonego do przewo-zu towarów niebezpiecznych, pojazdu zabytkowego, pojazdu marki „SAM”, pojazdu, w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elemen-tów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym oraz pojaz-du, dla którego określono wymagania techniczne w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a także dla którego określo-no dodatkowe wymagania w międzynarodowych porozumieniach dotyczą-cych międzynarodowego transportu drogowego jest przeprowadzane wyłącz-nie w okręgowej stacji kontroli pojazdów.

2. działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów.

3. Stację kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca, który:1) posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospo-

litej Polskiej;2) nie jest przedsiębiorcą, w stosunku do którego otwarto likwidację lub

ogłoszono upadłość;3) nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osią-

gnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom – do-tyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;

4) posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych

Kodeks drogowy 123

pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań;

5) posiada poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisane-go do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów;

6) zatrudnia uprawnionych diagnostów.4. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 5, wydaje za opłatą, w dro-

dze decyzji, dyrektor transportowego dozoru technicznego, po dokonaniu sprawdzenia stacji kontroli pojazdów. Poświadczenie zachowuje ważność do czasu zmiany stanu faktycznego, dla którego zostało wydane, nie dłużej niż przez 5 lat od daty jego wydania.

Art. 83a. [Wpis do rejestru przedsiębiorców]1. Organem właściwym do prowadzenia rejestru przedsiębiorców prowa-

dzących stację kontroli pojazdów jest starosta właściwy ze względu na miej-sce wykonywania działalności objętej wpisem.

2. W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, o której mowa w art. 83 ust. 2, w jednostkach organizacyjnych położonych na obszarze różnych powiatów, jest on obowiązany uzyskać wpis w odrębnych właściwych rejestrach na każdą z tych jednostek.

3. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy zawierający następujące dane:

1) firmę przedsiębiorcy;2) numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospo-

darczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);3) adres zamieszkania albo siedziby przedsiębiorcy;4) adres stacji kontroli pojazdów przedsiębiorcy;5) zakres badań;6) imiona i nazwiska zatrudnionych diagnostów wraz numerami ich

uprawnień.4. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści:„Oświadczam, że:1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzą-

cych stację kontroli pojazdów są kompletne i zgodne z prawdą;2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej

w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”.

5. Oświadczenie powinno również zawierać:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego miejsce zamieszkania albo siedzibę i adres;2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;


3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wska-zaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

6. W rejestrze przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów umieszcza się dane przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 3, z wyjątkiem ad-resu zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby.

7. Starosta może wyrazić zgodę na umieszczanie nadanych cech identyfi-kacyjnych pojazdu przez stację kontroli pojazdów.

Art. 83b. [Nadzór nad stacjami kontroli pojazdów]1. Nadzór nad stacjami kontroli pojazdów sprawuje starosta.2. W ramach wykonywanego nadzoru starosta:1) co najmniej raz w roku przeprowadza kontrolę stacji kontroli pojazdów

w zakresie:a) zgodności stacji z wymaganiami, o których mowa w art. 83 ust. 3,b) prawidłowości wykonywania badań technicznych pojazdów,c) prawidłowości prowadzenia wymaganej dokumentacji;2) wydaje zalecenia pokontrolne i wyznacza termin usunięcia naruszeń

warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów;

3) wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontro-li pojazdów, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, je-żeli przedsiębiorca:

a) złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 83a ust. 4, niezgodne ze sta-nem faktycznym,

b) nie usunął naruszeń warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów w wyznaczonym przez sta-rostę terminie,

c) rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w za-kresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów.

3. Starosta może powierzyć, w drodze porozumienia, czynności kontrolne dyrektorowi transportowego dozoru technicznego.

4. (uchylony).

Art. 83c. [Stosowanie przepisów o kontroli przedsiębiorcy]do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy roz-

działu 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 84. [Diagnosta]1. Badanie techniczne pojazdów wykonuje zatrudniony w stacji kontroli

pojazdów uprawniony diagnosta.

Kodeks drogowy 125

2. Starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeże-li osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie tech-niczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała z wynikiem pozy-tywnym egzamin kwalifikacyjny.

2a. Egzamin, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza za opłatą komisja po-wołana przez dyrektora transportowego dozoru technicznego.

3. Starosta cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicz-nych, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 83 ust. 6 66, stwierdzono:

1) przeprowadzenie przez diagnostę badania technicznego niezgodnie z określonym zakresem i sposobem wykonania;

2) wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do do-wodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub prze-pisami.

4. W przypadku cofnięcia diagnoście uprawnienia do wykonywania badań technicznych, ponowne uprawnienie nie może być wydane wcześniej niż po upływie 5 lat od dnia, w którym decyzja o cofnięciu stała się ostateczna.

Art. 84a. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) szczegółowe wymagania w stosunku do stacji kontroli pojazdów przepro-

wadzających badania techniczne w określonym zakresie;1a) wzór wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację

kontroli pojazdów oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsię-biorcy do tego rejestru;

2) szczegółowe wymagania w stosunku do diagnostów, program szkolenia diagnostów, zasady przeprowadzania egzaminu, o którym mowa w art. 84 ust. 2, i wysokość opłaty za egzamin oraz wzory dokumentów związanych z uzyskaniem uprawnień do wykonywania badań technicznych;

3) wysokość opłat za:a) wydanie poświadczenia, o którym mowa w art. 83 ust. 3 pkt 5,b) przeprowadzenie badań technicznych.2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właści-

wy do spraw transportu uwzględni w szczególności warunki techniczne pojazdów podlegających badaniu, konieczność zapewnienia odpowiednich kwalifikacji diagnostów wykonujących badanie oraz koszty wykonywania badań.

66 Obecnie art. 83 obowiązuje w brzmieniu ustalonym przez art. 22 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. – Prze-pisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808), która weszła w życie 21 sierpnia 2004 r.


Art. 85. [Badanie techniczne tramwajów i trolejbusów]1. tramwaj i trolejbus podlegają odrębnym badaniom technicznym.2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządze-

nia, zakres, warunki, terminy i sposób przeprowadzania badań technicznych tramwajów i trolejbusów oraz jednostki wykonujące te badania, uwzględnia-jąc w szczególności:

1) warunki techniczne pojazdów podlegających badaniu;2) proces zużywania podstawowych części i elementów wyposażenia tych

pojazdów mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ruchu;3) odpowiednie wyposażenie jednostek wykonujących te badania.

Art. 86. [Pojazdy służb mundurowych]1. do pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Agencji Bezpie-

czeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Biura Ochro-ny Rządu, Straży Granicznej i Służby Celnej, których dotyczą warunki i tryb reje-stracji określone w art. 73 ust. 3 oraz w art. 76 ust. 4 pkt 1, a także do pojazdów Pań-stwowej Straży Pożarnej, mają zastosowanie przepisy art. 83 ust. 1, z wyłączeniem wymogu posiadania zezwolenia starosty, o którym mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. b.

2. Badania techniczne pojazdów służb, o których mowa w ust. 1, są przepro-wadzane:

1) przez upoważnione komórki organizacyjne lub stacje kontroli pojazdów prowadzone przez służby, o których mowa w ust. 1;

2) w stacjach kontroli pojazdów prowadzących działalność, o której mowa w art. 83 ust. 2.

3. upoważnione do przeprowadzania badań technicznych komórki organi-zacyjne lub stacje kontroli, o których mowa w ust. 2 pkt 1, posiadają upraw-nienia stacji kontroli pojazdów wyłącznie w odniesieniu do pojazdów służb, o których mowa w ust. 1.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz po zasięgnięciu opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Biu-ra Ochrony Rządu i Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także Sze-fa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby Wywiadu Wojskowego, uwzględniając specyfikę wynikającą z przeznaczenia pojazdów służb, o któ-rych mowa w ust. 1, określą, w drodze rozporządzenia:

1) jednostki organizacyjne sprawujące nadzór nad komórkami organizacyj-nymi i stacjami kontroli pojazdów przeprowadzającymi badania techniczne pojazdów oraz wydające upoważnienia do przeprowadzania badań technicz-

Kodeks drogowy 127

nych, wzory dokumentów związanych z uzyskaniem upoważnień do wyko-nywania badań oraz wzór upoważnienia do ich przeprowadzania;

2) wymagania w stosunku do komórek organizacyjnych i stacji kontroli po-jazdów upoważnionych do przeprowadzania badań technicznych pojazdów;

3) wzory dokumentów stosowanych przy badaniach technicznych pojazdów;4) warunki i terminy przeprowadzania badań technicznych pojazdów;5) okoliczności dopuszczające przeprowadzanie badań technicznych pojaz-

dów, w stacjach kontroli pojazdów prowadzących działalność, o której mowa w art. 83 ust. 2, nieposiadających upoważnienia do badań technicznych po-jazdów służb;

6) zasady i warunki współpracy przy wykonywaniu badań technicznych po-jazdów innej służby niż właściwa dla komórki organizacyjnej przeprowadza-jącej badanie.

Art. 86a. [Wewnątrzwspólnotowe nabycie nowego pojazdu]Prawa i obowiązki producenta i importera, o których mowa w art. 68–70,

dotyczą również podmiotu wprowadzającego do obrotu na terytorium Rze-czypospolitej Polskiej w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia nowy po-jazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower, tramwaj lub przyczepę oraz przedmioty ich wyposażenia lub części.

dZIAŁ IV KIERuJąCY

BEZPIEcZEńSTWO RUcHU DROGOWEGO 67

Rozdział 1 uprawnienia do kierowania

Art. 87. [Uprawnienia do kierowania]1. Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest spraw-

na pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków określonych w pkt 1–3:

1) posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz wymagany dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem;

67 Tytuł działu IV w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierują-cych pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


2) odbywa, w ramach szkolenia, naukę jazdy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem instruktora;

3) zdaje egzamin państwowy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem egzaminatora.

2. Osoba niepełnosprawna pod względem fizycznym może być kierującym, jeżeli w wyniku badania lekarskiego nie stwierdzono przeciwwskazań zdro-wotnych do kierowania pojazdem.

3. Nie wymaga się uprawnienia do:1) kierowania rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem lub pojazdem

zaprzęgowym od osoby, która ukończyła 18 lat;2) prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwie-

rząt.

Art. 88. [Prawo jazdy]1. dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania pojazdem sil-

nikowym jest prawo jazdy określonej kategorii.2. Prawo jazdy uprawnia do kierowania:1) kategorii A – motocyklem;2) kategorii A1 – motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekracza-

jącej 125 cm3 i mocy nieprzekraczającej 11 kW;3) kategorii B:a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekra-

czającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla,b) pojazdem, o którym mowa w lit. a, z przyczepą o dopuszczalnej masie

całkowitej nieprzekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3,5 t,

c) ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym;4) kategorii B1 – trójkołowym lub czterokołowym pojazdem samochodo-

wym o masie własnej nieprzekraczającej 550 kg, z wyjątkiem motocykla;5) kategorii C – pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowi-

tej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym;

6) kategorii C1 – pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowi-tej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu, a tak-że ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym;

7) kategorii d – autobusem, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolno-bieżnym;

8) kategorii d1 – autobusem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym;

Kodeks drogowy 129

9) kategorii t – ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojaz-dem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami);

10) kategorii B+E, C+E lub d+E – pojazdem określonym odpowiednio w ka-tegorii B, C lub d, łącznie z przyczepą;

11) kategorii C1+E – zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii C1 i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego;

12) kategorii d1+E – zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowi-tej nieprzekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii d1 i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczają-cej masy własnej pojazdu ciągnącego.

3. Prawo jazdy:1) kategorii B i C+E lub B i d+E – uprawnia do kierowania zespołem pojaz-

dów określonych w kategorii B+E;2) kategorii C+E i d – uprawnia do kierowania zespołem pojazdów określo-

nych w kategorii d+E;3) kategorii A, B, B1, C, C1, d lub d1 – uprawnia do kierowania pojazdem

w nich wymienionym z przyczepą lekką;4) kategorii B+E, C+E, C1+E, d+E lub d1+E – uprawnia do kierowania cią-

gnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami).

4. (uchylony).5. (uchylony).6. Żołnierz w czynnej służbie wojskowej może kierować pojazdem specjalnym

i używanym do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej:1) na podwoziu kołowym lub zespołem pojazdów specjalnych składających

się z pojazdu kołowego i przyczepy specjalnej, jeżeli ukończył z wynikiem po-zytywnym kurs z zasad eksploatacji i kierowania pojazdem specjalnym i uży-wanym do celów specjalnych w wojskowym ośrodku szkolenia kierowców i posiada:

a) prawo jazdy, które uprawnia do kierowania:– kategorii B – pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej

3,5 t oraz zespołem pojazdów składających się z pojazdu specjalnego i używanego do celów specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej masy własnej pojazdu o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3,5 t oraz pojazdem specjalnym wolnobieżnym,

– kategorii C – pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, łącznie z przyczepą specjalną oraz używaną do celów specjalnych, o do-puszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t,


– kategorii C+E – zespołem pojazdów specjalnych oraz używanych do ce-lów specjalnych określonych odpowiednio w kategorii B lub C, łącznie z przy-czepą specjalną oraz używaną do celów specjalnych,

b) pozwolenie do kierowania:– kategorii B – pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekra-

czającej 3,5 t oraz zespołem pojazdów składających się z pojazdu specjalnego i używanego do celów specjalnych i przyczepy specjalnej oraz używanej do celów specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej masy przyczepy specjalnej oraz używanej do celów specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej masy własnej pojazdu o ile łączna do-puszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3,5 t oraz pojazdem specjalnym wolnobieżnym,

– kategorii C – pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t łącznie z przyczepą specjalną oraz używaną do celów specjalnych o do-puszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t,

– kategorii C+E – zespołem pojazdów specjalnych oraz używanych do ce-lów specjalnych określonych w kategorii C, łącznie z przyczepą specjalną,

– kategorii d – autobusem specjalnym lub pojazdem specjalnym wolno-bieżnym łącznie z przyczepą specjalną oraz używaną do celów specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t;

2) na podwoziu gąsienicowym lub zespołem pojazdów specjalnych skła-dającym się z pojazdu gąsienicowego i przyczepy specjalnej oraz używanej do celów specjalnych, jeżeli ukończył z wynikiem pozytywnym kurs z zasad eksploatacji i kierowania pojazdem specjalnym i używanym do celów spe-cjalnych w wojskowym ośrodku szkolenia kierowców i posiada prawo jazdy kategorii B, C, C1, t lub pozwolenie do kierowania pojazdem kategorii B, C, C+E, d;

3) w razie konieczności ewakuacji zagrożonego mienia jednostki wojsko-wej, pojazdem specjalnym i używanym do celów specjalnych, na rozkaz do-wódcy jednostki wojskowej, każdy żołnierz, jeżeli posiada prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania pojazdem co najmniej kategorii B i umiejętność kierowania danym pojazdem.

7. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, uwzględniając konieczność posiadania szczególnych kwalifikacji przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej kierujących pojaz-dami specjalnymi i używanymi do celów specjalnych, określi, w drodze roz-porządzenia, wzór i opis świadectwa ukończenia kursu z zasad eksploatacji i kierowania pojazdem specjalnym i używanym do celów specjalnych w woj-skowym ośrodku szkolenia kierowców, uwzględniającego rodzaj ukończone-go kursu i rodzaj pojazdu.

Kodeks drogowy 131


Art. 90. [Otrzymanie prawa jazdy]1. Prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli:1) osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek;2) uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych

do kierowania pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciw-wskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o ile jest ono wy-magane;

3) odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie;4) zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla da-

nej kategorii;5) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej

185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste lub zawodowe albo przedstawi zaświadczenie, że studiuje od co najmniej sze-ściu miesięcy.

2. Wymagany dla danej kategorii wiek wynosi:1) 16 lat – dla kategorii A1, B1 lub t;2) (uchylony);3) 18 lat – dla kategorii A, B, B+E, C, C+E, C1 lub C1+E;4) 21 lat – dla kategorii d, d+E, d1 lub d1+E, z zastrzeżeniem ust. 4.3. Osoba, która nie ukończyła 18 lat, może uzyskać prawo jazdy kategorii A1,

B1 lub t za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów.4. Wymagany wiek do uzyskania prawa jazdy kategorii d lub d1 przez żoł-

nierza zasadniczej służby wojskowej posiadającego prawo jazdy kategorii B wynosi 19 lat.

5. dodatkowym warunkiem uzyskania prawa jazdy:1) dla kategorii C, C1, d lub d1 – jest spełnienie wymagań, o których mowa

w ust. 1 pkt 3 i 4, określonych dla prawa jazdy kategorii B;2) dla kategorii B+E, C+E, C1+E, d+E lub d1+E – jest spełnienie wymagań,

o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, określonych odpowiednio dla praw jazdy ka-tegorii B, C, C1, d lub d1.

Art. 91. [Zakaz wydania prawa jazdy]Prawo jazdy nie może być wydane osobie:1) u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uza-

leżnienia od alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;2) w stosunku do której orzeczony został – prawomocnym wyrokiem sądu,

orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń lub orzeczeniem innego organu uprawnionego do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinar-


nym 68 – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie obowiązy-wania tego zakazu.

Art. 92. [Wymagania lub ograniczenia w prawie jazdy]1. Prawo jazdy może zawierać wymagania lub ograniczenia wynikające:1) ze stanu zdrowia kierowcy;2) z możliwości prowadzenia określonego pojazdu;3) z przepisów ustawy.2. Wymagania lub ograniczenia, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć:1) korekty lub ochrony wzroku;2) korekty słuchu;3) protezy lub szyny ortopedycznej;4) możliwości ograniczonego korzystania z pojazdu;5) konieczności modyfikacji lub dostosowania pojazdu;6) ograniczenia uprawnienia do wskazanych pojazdów;7) dodatkowego oznakowania pojazdu;8) terminu ważności prawa jazdy.

Art. 93. [Międzynarodowe prawo jazdy]1. Prawo jazdy, z wyjątkiem prawa jazdy kategorii t, uprawnia do kierowania

określonym w nim pojazdem w ruchu międzynarodowym, chyba że władze da-nego państwa wymagają, aby kierowca posiadał międzynarodowe prawo jazdy.

2. Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane za opłatą przez każdego starostę. Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane na podstawie krajowe-go prawa jazdy na okres 3 lat. Okres jego ważności nie może jednak przekra-czać terminu ważności krajowego prawa jazdy.

Art. 94. [Prawo jazdy wydane za granicą]1. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odpowiednim pojazdem silnikowym

może kierować osoba posiadająca ważne zagraniczne prawo jazdy wydane przez:1) państwo członkowskie unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub

państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym handlu (EFtA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym – w okresie ważno-ści prawa jazdy;

2) państwo:

68 Od dnia 17 października 2001 r. właściwych sądów, stosownie do art. 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 1101), która weszła w życie 17 października 2001 r. na podstawie art. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Przepisy wprowa-dzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz. 1149; ost. zm.: Dz.U. z 2004 r. Nr 148, poz. 1550), która weszła w życie 17 października 2001 r.

Kodeks drogowy 133

a) będące stroną Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r. (dz.u. z 1988 r. Nr 5, poz. 40 i 44),

b) niewymienione w pkt 1, którego wzór prawa jazdy jest zgodny z wzorem określonym w Konwencji, o której mowa w lit. a

– w okresie 6 miesięcy od daty rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu, nie dłużej jednak niż przez okres ważności prawa jazdy.

2. Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, która za-mieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może otrzymać polskie krajowe prawo jazdy po oddaniu zagranicznego ważnego prawa jazdy orga-nowi wydającemu prawo jazdy, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli zagraniczne pra-wo jazdy nie jest zgodne ze wzorem określonym w Konwencji wymienionej w ust. 1 pkt 2 lit. a, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jaz-dy jest zdanie części teoretycznej egzaminu państwowego – warunek ten nie dotyczy prawa jazdy wydanego przez państwo, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

3. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie terminu waż-ności, ograniczenie ze względu na stan zdrowia lub inne, należy to ogranicze-nie uwzględnić w wydanym prawie jazdy.

4. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze rozporządze-nia, w stosunku do obywateli niektórych państw, ze względu na zasadę wzajem-ności, warunki wydawania praw jazdy odmienne niż te, które przewiduje ust. 2.

Art. 95. [Pozwolenie na kierowanie tramwajem]1. dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania tramwajem

jest pozwolenie.2. Pozwolenie może uzyskać osoba, jeżeli:1) ukończyła 20 lat;2) przedstawiła orzeczenia: lekarskie oraz psychologiczne o braku przeciw-

wskazań zdrowotnych i psychologicznych do kierowania tramwajem;3) odbyła wymagane szkolenie i zdała egzamin państwowy z wynikiem pozytywnym.2a. Pozwolenie jest wydawane na okres wynikający z terminów badań,

o których mowa w art. 122 ust. 2.3. Przepis art. 91 stosuje się odpowiednio do osoby ubiegającej się o pozwolenie.

Art. 95a. [Kierujący pojazdem uprzywilejowanym]1. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym może być osoba, z zastrzeże-

niem ust. 2–4, która:1) ukończyła 21 lat;2) posiada zaświadczenie wydane przez pracodawcę, potwierdzające jej za-

trudnienie oraz spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, i psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.


2. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez dowódcę jednostki wojskowej, potwierdzające spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.

3. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym Policji może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez odpowiedni organ Policji, potwierdzają-ce spełnienie wymagań w zakresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 2.

4. Kierującym pojazdem uprzywilejowanym ochotniczej straży pożarnej może być osoba, która posiada zaświadczenie wydane przez właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta), potwierdzające spełnienie wymagań w za-kresie badań lekarskich, o których mowa w art. 122 ust. 2, oraz psychologicz-nych, o których mowa w art. 124 ust. 2.

Art. 95b. [Kierujący kolejką turystyczną]Kierującym kolejką turystyczną może być osoba, która ukończyła 21 lat oraz

posiada prawo jazdy odpowiedniej kategorii od co najmniej 2 lat.

Art. 96. [Dokumenty dla osób, które nie ukończyły 18 lat]1. dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania przez osobę,

która nie ukończyła 18 lat:1) rowerem i wózkiem rowerowym – jest karta rowerowa, motorowerowa

lub prawo jazdy;2) motorowerem – jest karta motorowerowa lub prawo jazdy;3) pojazdem zaprzęgowym – jest prawo jazdy, karta motorowerowa lub ro-

werowa, jeżeli osoba uprawniona ukończyła 15 lat.2. Kartę rowerową lub motorowerową może uzyskać osoba, która wykaza-

ła się niezbędnymi kwalifikacjami i osiągnęła wymagany wiek: 10 lat w przy-padku karty rowerowej i 13 lat w przypadku karty motorowerowej.

3. Kierować wózkiem rowerowym lub rowerem wieloosobowym oraz prze-wozić wózkiem rowerowym lub na rowerze inną osobę może osoba, która ukończyła 17 lat, a kierować po jezdni wózkiem inwalidzkim poruszanym siłą mięśni kierującego – osoba, która ukończyła 13 lat.

Art. 97. [Organ wydający prawo jazdy]1. dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za

opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach – właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu, z zastrzeżeniem ust. 2.

Kodeks drogowy 135

2. Kartę rowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor szkoły podstawowej, gim-nazjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz szkoły ponadpodstawowej.

2a. Kartę motorowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły ponadpodstawowej.

3. Szefom i cudzoziemskiemu personelowi przedstawicielstw dyploma-tycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz or-ganizacji międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności, oraz innym osobom korzystającym z tych przywilejów i immunitetów uprawnie-nie do kierowania pojazdem wydaje, za opłatą, marszałek województwa ma-zowieckiego, na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.

3a. Żołnierzom zasadniczej służby wojskowej dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje na czas nie dłuższy niż jeden rok dowódca jednostki wojskowej.

3b. Po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej wydany przez dowód-cę jednostki dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem podlega wymianie na dokument, o którym mowa w ust. 1.

4. Kierujący może posiadać tylko jedno ważne krajowe prawo jazdy lub po-zwolenie do kierowania tramwajem.

Art. 97a. [Wpisy w prawie jazdy]1. Organy, o których mowa w art. 97 ust. 1 i 3, dokonują w prawie jazdy wpi-

su potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowe-go, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transpor-cie drogowym.

2. Wpis dokonywany jest na pisemny wniosek kierowcy na podstawie przedłożonych kopii:

1) świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego uzyskanie kwali-fikacji wstępnej albo świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia okresowego;

2) orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;

3) orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psy-chologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy

– o których mowa w przepisach ustawy wymienionej w ust. 1.2a. świadectwo kwalifikacji zawodowej, potwierdzające ukończenie szkole-

nia okresowego w zakresie jednego z bloków programowych, wydane osobie o której mowa art. 39d ust. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym stanowi podstawę do uzyskania wpisu, o którym mowa w ust. 1,


w zakresie posiadanych kategorii prawa jazdy spośród kategorii C1, C1+E, C, C+E, d1, d1+E, d i d+E.

3. Wpis dokonywany jest w formie wymiany prawa jazdy. Prawo jazdy w zakresie kategorii, której dotyczy wpis, wydaje się na okres 5 lat, liczony od daty wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, przy czym termin ten nie może być dłuższy niż okres ważności orzeczenia, o którym mowa w art. 39j ust. 4 lub art. 39k ust. 3 tej ustawy.

4. Za dokonanie wpisu pobiera się opłaty, o których mowa w art. 97 ust. 1.

Art. 97b. [Potwierdzenie zgodności danych dotyczących prawa jazdy]Organ wydający uprawnienie do kierowania pojazdem, na wniosek pod-

miotu wydającego karty do tachografów cyfrowych, potwierdza zgodność ze stanem faktycznym danych dotyczących prawa jazdy.

Art. 98. [Utrata prawa jazdy]1. Osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem jest obowiąza-

na niezwłocznie zawiadomić starostę o utracie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tramwajem, o zniszczeniu tych dokumentów w stopniu powodu-jącym ich nieczytelność, a także zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nich zawartych.

2. W sytuacji, o której mowa w ust. 1, starosta, na wniosek osoby uprawnio-nej, wydaje za opłatą wtórnik dokumentu pod warunkiem:

1) złożenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, oświadczenia o utracie dokumentu;

2) zwrotu zniszczonego dokumentu albo3) zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.3. W razie odzyskania utraconego dokumentu, o którym mowa w ust. 1, do-

kument ten należy zwrócić do starosty.4. W razie utraty lub zniszczenia karty rowerowej lub motorowerowej wtór-

niki tych dokumentów wydaje organ, który je wydał.5. W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, organem właściwym

w sprawach określonych w ust. 1–2a jest marszałek województwa mazowieckiego.

Art. 98a. [Zmiana adresu kierowcy]W przypadku gdy zmiana stanu faktycznego w zakresie adresu kierowcy

wymagająca wydania nowego prawa jazdy, spowodowana została zmianami administracyjnymi, rada powiatu może, w drodze uchwały, zmniejszyć opła-tę lub zwolnić od jej uiszczenia osoby obowiązane do ubiegania się o wydanie tego dokumentu.

Kodeks drogowy 137

Art. 99. [Zakaz powierzenia zadań gminie]Zadania i kompetencje określone w art. 89 ust. 2 i 369, art. 93 ust. 2 i art. 97

ust. 1 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszawskiego.

Art. 99a. [Wybór producenta blankietów]Minister właściwy do spraw transportu dokona wyboru producenta blan-

kietów praw jazdy i pozwoleń do kierowania tramwajem w trybie określonym przepisami o zamówieniach publicznych.

Art. 100. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem

właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność prawidło-wego zabezpieczenia praw jazdy przed podrobieniem, przerobieniem lub kra-dzieżą, określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzory dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojaz-dami oraz ich opis;

2) szczegółowe czynności organów w sprawach związanych z wydawaniem dokumentów, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania oraz wzory dokumentów stosowanych w tych sprawach.

2. Minister Obrony Narodowej, kierując się koniecznością zapewnienia zgodności tego dokumentu z obowiązującym podziałem uprawnień oraz mając na uwadze skrócenie okresu niezbędnego do uzyskania prawa jaz-dy, określi, w drodze rozporządzenia, wzór i opis dokumentu stwierdzające-go uprawnienie do kierowania pojazdem przez żołnierza zasadniczej służby wojskowej.

Rozdział 1 70 (uchylony)

Rozdział 1a Centralna ewidencja kierowców

Art. 100a. [centralna ewidencja kierowców]1. tworzy się centralną ewidencję kierowców, zwaną dalej „ewidencją”.

69 Art. 89 został uchylony przez art. 1 pkt 53 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 129, poz. 1444), która weszła w życie 1 stycznia 2002 r.

70 Rozdział 1 w dziale IV uchylony przez art. 125 pkt 10 lit. b) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


2. W ewidencji gromadzi się dane o osobach posiadających lub którym cof-nięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub tramwajami, zwane dalej „uprawnieniami”.

3. W ewidencji gromadzi się także dane o osobach nieposiadających upraw-nień, w stosunku do których orzeczono środek karny w postaci zakazu pro-wadzenia pojazdów.

3. 71 W ewidencji gromadzi się także dane o:1) osobach nieposiadających uprawnień, które kierując pojazdem po-

pełniły naruszenie, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 105 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami;

2) instruktorach i wykładowcach prowadzących szkolenie osób ubiega-jących się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami lub pozwole-nia na kierowanie tramwajem;

3) egzaminatorach osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami lub pozwolenia na kierowanie tramwajem;

4) ośrodkach szkolenia kierowców i innych jednostkach prowadzących szkolenie osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami lub pozwolenia na kierowanie tramwajem;

5) lekarzach uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;

6) pracowniach psychologicznych wykonujących badania psychologicz-ne w zakresie psychologii transportu;

7) psychologach uprawnionych do wykonywania badań psychologicz-nych w zakresie psychologii transportu;

8) ośrodkach doskonalenia techniki jazdy;9) instruktorach techniki jazdy; 10) ośrodkach egzaminacyjnych.4. Ewidencję prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych w syste-

mie teleinformatycznym. W rozumieniu niniejszej ustawy minister ten jest administratorem danych zgromadzonych w ewidencji.

Art. 100b. [Zakres danych zawartych w ewidencji]1. W ewidencji gromadzi się dane o osobach nią objętych:1) imię i nazwisko;1a) datę i miejsce urodzenia;

71 Art. 100a ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. c) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierują-cych pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 139

2) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL);

3) adres zamieszkania;4) rodzaj oraz zakres uzyskanego uprawnienia;5) datę uzyskania pierwszego uprawnienia, a w przypadku jego cofnięcia –

także datę ponownego uzyskania uprawnienia;6) datę ważności uprawnienia;7) numer dokumentu stwierdzającego uprawnienie;8) ograniczenia dotyczące uprawnienia;8a) spełnianie wymagań dotyczących uprawnień;9) nazwę organu, który wydał dokument stwierdzający uprawnienie;10) dotyczące:a) zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego zwró-

cenia,b) cofnięcia uprawnienia oraz jego przywrócenia,c) utraty dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego odnalezienia,d) zastosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów;11)72 zakres i numer zaświadczenia ADR, o którym mowa w przepisach o prze-

wozie towarów niebezpiecznych, a także okres, na jaki zostało ono wydane;12) zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej po-

twierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej, o którym mowa w art. 39c ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;

13) zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej po-twierdzającego ukończenie szkolenia okresowego, o którym mowa w art. 39e ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;

14) (uchylony).2. dane, o których mowa w ust. 1, przekazują do ewidencji:1) wymienione w pkt 1–9 i 14 – organ właściwy w sprawach wydawania

dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, nie-zwłocznie po wydaniu dokumentu stwierdzającego uprawnienie;

2) wymienione w pkt 10:a) w lit. a – odpowiednio do swoich kompetencji: właściwa jednostka organiza-

cyjna Policji, Inspekcji transportu drogowego lub Żandarmerii Wojskowej, organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, prokurator, sąd, kolegium do spraw wykroczeń lub inny organ uprawniony do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinar-nym, niezwłocznie po dokonaniu tych czynności,

72 Art. 100b ust. 1 pkt 11 w brzmieniu ustalonym przez art. 115 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


b) w lit. b – organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwier-dzających uprawnienia do kierowania pojazdami, niezwłocznie po podjęciu decyzji o dokonaniu tych czynności,

c) w lit. c – organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwier-dzających uprawnienia do kierowania pojazdami, niezwłocznie po uzyskaniu informacji o wystąpieniu tych zdarzeń,

d) w lit. d – sąd, kolegium do spraw wykroczeń lub inny organ uprawniony do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym, niezwłocz-nie po uprawomocnieniu się orzeczenia;

3) 73 wymienione w pkt 11 – odpowiednio marszałek województwa lub Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, zgodnie z przepisami o prze-wozie towarów niebezpiecznych;

4) wymienione w pkt 12 – wojewoda lub dyrektor Okręgowej Komisji Egza-minacyjnej;

5) wymienione w pkt 13 – kierownik ośrodka szkolenia, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

3. dane, o których mowa w ust. 1 pkt 10 lit. d, zgromadzone w ewiden-cji, podlegają usunięciu z tej ewidencji, jeżeli skazanie, na podstawie które-go orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, uległo zatarciu. Informacje o zatarciu przekazuje do ewidencji Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego.

4. Administrator danych przetwarzający dane osobowe na potrzeby ewi-dencji jest zwolniony z obowiązku informacyjnego określonego w art. 25 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 80b ust. 4.

Art. 100b. 74 [Zakres danych zawartych w ewidencji]1. W ewidencji gromadzi się następujące dane o osobach, o których mowa

w art. 100a ust. 2 i ust. 3 pkt 1:1) imię i nazwisko;2) datę i miejsce urodzenia;3) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewiden-

cji Ludności (PESEL), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument;

4) adres zamieszkania;5) rodzaj oraz zakres uzyskanego uprawnienia;

73 Art. 100b ust. 2 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 115 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

74 Art. 100b w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. d) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 141

6) datę uzyskania pierwszego uprawnienia, a w przypadku jego cofnięcia – także datę ponownego uzyskania uprawnienia;

7) datę ważności uprawnienia;8) numer dokumentu stwierdzającego uprawnienie;9) ograniczenia dotyczące uprawnienia;10) nazwę organu, który wydał dokument stwierdzający uprawnienie;11) dotyczące:a) zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego zwró-

cenia – serię i numer dokumentu, datę zatrzymania i datę zwrócenia,b) cofnięcia uprawnienia oraz jego przywrócenia – serię i numer doku-

mentu, datę cofnięcia i datę przywrócenia,c) utraty dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego odnalezienia

– serię i numer dokumentu, datę utraty i datę odnalezienia,d) zastosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów –

datę rozpoczęcia zakazu i datę zakończenia zakazu,e) informacji o wykroczeniu lub przestępstwie stanowiących naruszenia

przepisów ruchu drogowego – data uprawomocnienia się rozstrzygnięcia, liczba punktów otrzymanych przez kierowcę, nazwa naruszenia, data, go-dzina i miejsce jego popełnienia, dane pojazdu (rodzaj, marka i numer reje-stracyjny), którym popełniono naruszenie,

f) okresu próbnego i jego przedłużenia – datę rozpoczęcia i datę przedłu-żenia tego okresu,

g) skierowania na kurs reedukacyjny – datę skierowania na kurs i datę jego zakończenia,

h) dokumentu z państwa Unii Europejskiej wymienionego na polskie kra-jowe prawo jazdy – w tym państwa wydania i numeru dokumentu,

i) kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alko-holu lub środka działającego podobnie do alkoholu – datę popełnienia prze-stępstwa lub wykroczenia;

12) zakres i numer zaświadczenia ADR, o którym mowa w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych, a także okres, na jaki zostało ono wy-dane;

13) zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej po-twierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej, kwalifikacji wstępnej przy-spieszonej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej lub kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej, o której mowa w art. 39c ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;

14) zakres, numer i datę wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej po-twierdzającego ukończenie szkolenia okresowego, o którym mowa w art. 39e ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;


15) numer ewidencyjny instruktora, który prowadził szkolenie;16) numer ewidencyjny wykładowcy, który prowadził szkolenie;17) numer ewidencyjny jednostki, która prowadziła szkolenie;18) numer ewidencyjny egzaminatora, który prowadził egzamin państwo-

wy;19) numer ewidencyjny instruktora techniki jazdy, który prowadził szko-

lenie;20) numer ewidencyjny uprawnionego lekarza, który wydał orzeczenie

o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;21) zakres, numer i datę wydania orzeczenia lekarskiego o braku przeciw-

wskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;22) numer ewidencyjny uprawnionego psychologa, który wydał orzecze-

nie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowa-nia pojazdem;

23) zakres, numer i datę wydania orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;

24) wojewódzki ośrodek ruchu drogowego, w którym przeprowadzono eg-zamin państwowy;

25) zakres i numer zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym;26) informacje o wydanych wtórnikach dokumentów stwierdzających

uprawnienia do kierowania pojazdami – serię, numer oraz datę i przyczynę wydania wtórnika.

2. W ewidencji gromadzi się dane o osobach, o których mowa w art. 100a ust. 3 pkt 2, 3, 5, 7 i 9:

1) imię i nazwisko;2) datę i miejsce urodzenia;3) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewiden-

cji Ludności (PESEL), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę kraju, który wydał ten dokument;

4) numer ewidencyjny odpowiednio instruktora, wykładowcy, egzamina-tora, lekarza, psychologa lub instruktora techniki jazdy;

5) zakres posiadanych uprawnień;6) datę ważności dokumentu stwierdzającego posiadanie odpowiednich

uprawnień;7) datę i przyczynę skreślenia z ewidencji;8) datę, do kiedy nie może być dokonany kolejny wpis do ewidencji lub re-

jestru.3. W ewidencji gromadzi się dane o jednostkach, o których mowa

w art. 100a ust. 3 pkt 4, 6, 8 i 10:

Kodeks drogowy 143

1) nazwę;2) oznaczenie adresu siedziby;3) numer ewidencyjny;4) numer identyfikacji statystycznej (REGON);5) wskazanie odpowiedniego zakresu prowadzonej działalności;6) datę skreślenia z rejestru lub ewidencji;7) datę, do kiedy nie może być dokonany kolejny wpis do ewidencji lub re-

jestru.4. Dane, o których mowa w ust. 1, przekazuje do ewidencji:1) organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających

uprawnienie do kierowania pojazdami, niezwłocznie po wydaniu tych doku-mentów, w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–10 oraz pkt 11 lit. f i h;

2) odpowiednio do swoich kompetencji: właściwa jednostka organizacyjna Policji, Inspekcji Transportu Drogowego lub Żandarmerii Wojskowej, organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnie-nie do kierowania pojazdami, prokurator lub sąd, niezwłocznie po dokona-niu czynności – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 lit. a;

3) organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania pojazdami, niezwłocznie po wydaniu decyzji – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 lit. b i g;

4) organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania pojazdami, niezwłocznie po uzyskaniu informa-cji o wystąpieniu tych zdarzeń – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 lit. c;

5) sąd, niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 lit. d i i;

6) odpowiednio do swoich kompetencji: organy kontroli ruchu drogowe-go, prokurator lub sąd – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 lit. e;

7) odpowiednio marszałek województwa lub Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, zgodnie z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12;

8) wojewoda lub dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 13;

9) kierownik ośrodka szkolenia kierowców, o którym mowa w art. 39e usta-wy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 14;

10) starosta – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 15–18 i 20–26;11) wojewoda – w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 19.5. Dane, o których mowa w ust. 2, przekazują do ewidencji, w drodze tele-

transmisji:


1) starosta – w odniesieniu do osób wymienionych w art. 100a ust. 3 pkt 2;2) wojewoda – w odniesieniu do osób wymienionych w art. 100a ust. 3 pkt 9;3) marszałek województwa – w odniesieniu do osób, o których mowa

w art. 100a ust. 3 pkt 3, 5 i 7.6. Dane, o których mowa w ust. 3, przekazuje do ewidencji, w drodze tele-

transmisji:1) starosta – w odniesieniu do jednostek wymienionych w art. 100a ust. 3

pkt 4;2) wojewoda – w odniesieniu do jednostek wymienionych w art. 100a

ust. 3 pkt 8;3) marszałek województwa – w zakresie jednostek wymienionych

w art. 100a ust. 3 pkt 6 i 10.7. Dane, o których mowa w:1) ust. 1 pkt 11 lit. d, podlegają usunięciu z ewidencji, jeżeli skazanie, na

podstawie którego orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, uległo zatarciu. Informację o zatarciu przekazuje do ewidencji Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego;

2) ust. 1 pkt 11 lit. e oraz lit. i, usuwa się na zasadach określonych w art. 98 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami;

3) ust. 2 pkt 8 i ust. 3 pkt 7, podlegają usunięciu odpowiednio z ewidencji lub rejestru po upływie określonych w nich dat.

8. Administrator danych przetwarzający dane osobowe na potrzeby ewi-dencji jest zwolniony z obowiązku informacyjnego określonego w art. 25 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 80b ust. 4.

Art. 100c. [Udostępnianie danych]1. dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się, o ile są one niezbędne

do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom:1. Dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się w takim zakresie,

w jakim są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następują-cym podmiotom: 75

1) Policji;1a) Inspekcji transportu drogowego;2) Żandarmerii Wojskowej;2a) 76 Szefowi Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych;

75 Art. 100c ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. e) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierują-cych pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

76 Art. 100c ust. 1 pkt 2a dodany przez art. 115 pkt 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.

Kodeks drogowy 145

3) Straży Granicznej;4) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu;4a) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu,5) Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego;6) sądom;7) prokuraturze;8) starostom;8a) strażom gminnym (miejskim);9) Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych;10) organom kontroli skarbowej, organom celnym, wywiadowi skarbowe-

mu i komórkom, o których mowa w art. 11g ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (dz.u. z 2011 r. Nr 41, poz. 214, z późn. zm.);

11) wojskowym komendantom uzupełnień;12) podmiotowi wydającemu karty, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca

2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (dz.u. Nr 180, poz. 1494, z późn. zm.);13) ministrowi właściwemu do spraw transportu w celu umożliwienia or-

ganom i służbom uprawnionym do korzystania z systemu tachonet wymia-nę danych z organami i uprawnionymi służbami w innych państwach, w któ-rych funkcjonuje system tachografu cyfrowego;

14) 77 marszałkowi województwa;15) 78 wojewódzkiemu ośrodkowi ruchu drogowego.2. dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się także na wniosek osoby,

której one dotyczą.2. 79 Dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się także na wniosek

osoby, której one dotyczą. Dane te mogą być udostępniane z wykorzysta-niem urządzeń teletransmisji danych.

2a. Każdy może uzyskać, nieodpłatnie, potwierdzenie lub zaprzeczenie zgodności danych zawartych w dokumencie stwierdzającym uprawnienie do kierowania pojazdami z danymi zgromadzonymi w ewidencji, za pośrednic-twem ePuAP, o której mowa w art. 19a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o infor-matyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

2b. Potwierdzeniu lub zaprzeczeniu, o którym mowa w ust. 2a, podlegają dane określone w art. 100b ust. 1 pkt 1 i 2 oraz pkt 4–7. Art. 80c ust. 3c i 3d sto-suje się odpowiednio.

77 Art. 100c ust. 1 pkt 14 dodany przez art. 125 pkt 10 lit. e) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojaz-dami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

78 Art. 100c ust. 1 pkt 15 dodany przez art. 125 pkt 10 lit. e) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojaz-dami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.



3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może udostępnić, w formie zaświadczenia, dane zgromadzone w ewidencji innym podmiotom niż wy-mienione w ust. 1 i 2, w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jed-nostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, jeżeli wyka-żą swój uzasadniony interes.

3. 80 Minister właściwy do spraw wewnętrznych udostępnia, w formie zaświadczenia, dane zgromadzone w ewidencji innym podmiotom niż wymienione w ust. 1 i 2, w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, na ich pisemny wniosek, jeżeli wykażą swój uzasadniony interes prawny.

4. dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się, z zastrzeżeniem ust. 5, na pisemny, umotywowany wniosek zainteresowanego podmiotu.

4a. dane zgromadzone w ewidencji mogą być udostępniane podmiotom zagranicznym w celu wypełnienia postanowień ratyfikowanych przez Rzecz-pospolitą Polską umów międzynarodowych, a także wykonania aktu prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita Pol-ska jest członkiem. tryb i sposób udostępniania danych określają ratyfiko-wane przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe, akty prawa sta-nowionego przez organizację międzynarodową, której Rzeczpospolita Polska jest członkiem lub porozumienia zawarte pomiędzy właściwymi ministrami państw członkowskich unii Europejskiej.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może wyrazić zgodę, w dro-dze decyzji, na udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji podmio-tom, o których mowa w ust. 1, albo ich jednostkom organizacyjnym, za po-mocą urządzeń teletransmisji danych, bez konieczności składania pisemnego wniosku, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności.

Art. 100d. [Odpłatność za udostępnianie danych]1. udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji następuje:1) dla podmiotów, o których mowa w art. 100c ust. 1, 2 i ust. 4a – nieodpłat-

nie;


Kodeks drogowy 147

2) dla podmiotów, o których mowa w art. 100c ust. 3 – odpłatnie.2. (uchylony).

Art. 100e. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-

strem właściwym do spraw administracji publicznej, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicz-nych określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób prowadzenia ewidencji;2) warunki i sposób współdziałania podmiotów, które przekazują dane do

ewidencji;3) rodzaj danych zgromadzonych w ewidencji, które mogą być udostępnio-

ne poszczególnym podmiotom, o których mowa w art. 100c ust. 1–3;3a) 81 szczegółowy sposób udostępniania danych, o których mowa

w art. 100c ust. 2;4) wysokość opłat za udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji

oraz warunki i sposób ich wnoszenia.2. W rozporządzeniu należy uwzględnić w szczególności:1) organizację systemu teleinformatycznego, w którym prowadzona jest

ewidencja;2) nieprzekraczalne terminy przekazywania danych do ewidencji oraz spo-

sób ich przekazywania;3) zakres danych udostępnianych poszczególnym podmiotom;3a) 82 bezpieczeństwo danych;4) zróżnicowaną wysokość opłat w zależności od zakresu udostępnianych

danych.

Rozdział 2 Szkolenie i egzaminowanie

Art. 101. [Termin szkolenia]Osoba ubiegająca się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym

albo tramwajem może rozpocząć szkolenie najwcześniej 3 miesiące przed osiągnięciem wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy albo pozwolenia, a jeżeli osobą tą jest uczeń szkoły, której program nauczania obejmuje szkole-nie osób ubiegających się o prawo jazdy, okres ten wynosi 12 miesięcy.

81 Art. 100e ust. 1 pkt 3a dodany przez art. 125 pkt 10 lit. f) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojaz-dami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

82 Art. 100e ust. 2 pkt 3a dodany przez art. 125 pkt 10 lit. f) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojaz-dami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


Art. 102. [Ośrodek szkolenia kierowców]1. Szkolenie osoby ubiegającej się o wydanie uprawnienia do kierowania po-

jazdem silnikowym albo tramwajem jest prowadzone:1) w formie kursu – w ośrodku szkolenia kierowców;2) w formie zajęć szkolnych dla uczniów – przez szkołę, w której progra-

mie nauczania jest przewidziane uzyskanie umiejętności kierowania pojaz-dem silnikowym.

2. Ośrodek szkolenia kierowców może być prowadzony przez:1) przedsiębiorcę;2) jednostkę wojskową – w zakresie szkolenia żołnierzy na potrzeby Sił

Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;3) jednostkę resortu spraw wewnętrznych – w zakresie szkolenia osób na

potrzeby resortu.

Art. 103. [Wpis do rejestru przedsiębiorców]1. działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kie-

rowców jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyska-nia wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kie-rowców.

2. Ośrodek szkolenia kierowców może prowadzić przedsiębiorca:1) który posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczy-

pospolitej Polskiej;2) w stosunku do którego nie została otwarta likwidacja lub nie ogłoszono

upadłości;3) który nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu

osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom – dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;

4) który posiada warunki lokalowe, wyposażenie dydaktyczne, plac do wy-konywania manewrów oraz co najmniej jeden pojazd przystosowany do na-uki jazdy;

5) który gwarantuje przeprowadzenie szkolenia zgodnie z jego szczegóło-wymi warunkami;

6) który zatrudnia co najmniej jednego instruktora lub sam jest instrukto-rem.

3. Organem właściwym do prowadzenia rejestru przedsiębiorców prowa-dzących ośrodek szkolenia kierowców jest starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności objętej wpisem.

4. W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, w jednostkach organizacyjnych położonych na ob-

Kodeks drogowy 149

szarze różnych powiatów, jest obowiązany uzyskać wpis w odrębnych właści-wych rejestrach na każdą z tych jednostek.

5. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierow-ców jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy zawierający następujące dane:


darczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);3) adres zamieszkania lub siedziby przedsiębiorcy;4) adres ośrodka szkolenia kierowców;5) zakres prowadzonego szkolenia;6) imiona i nazwiska instruktorów wraz z numerami ich uprawnień.6. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści:„Oświadczam, że:1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzą-

cych ośrodek szkolenia kierowców są kompletne i zgodne z prawdą;2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej

w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”.

7. Oświadczenie powinno również zawierać:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo adres zamieszkania;2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wska-

zaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.8. W rejestrze przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców

umieszcza się dane, o których mowa w ust. 5, z wyjątkiem adresu zamieszka-nia, jeżeli jest on inny niż adres siedziby.

9. Jednostka wojskowa lub jednostka resortu spraw wewnętrznych mogą prowadzić szkolenie w zakresie wskazanym odpowiednio w art. 102 ust. 2 pkt 2 i 3, po spełnieniu wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 4.

10. Szkoła może prowadzić szkolenie, o którym mowa w art. 102 ust. 1 pkt 2, po spełnieniu wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 4.

Art. 103a. (uchylony).

Art. 104. [Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców]1. Starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę

ośrodka szkolenia kierowców, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca:

1) złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 103 ust. 6, niezgodne ze sta-nem faktycznym;


2) nie usunął naruszeń warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców w wyznaczonym przez starostę terminie;

3) rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w za-kresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców.

2. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności gospodar-czej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców jest:

1) szkolenie niezgodnie z obowiązującym programem szkolenia;2) wydanie niezgodnie ze stanem faktycznym zaświadczenia o ukończeniu

szkolenia.3. W przypadku wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców pro-

wadzących ośrodki szkolenia kierowców, ponowny wpis do rejestru dzia-łalności regulowanej w tym zakresie może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych w art. 72 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 105. [Instruktor]1. Szkolenie osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem

silnikowym albo tramwajem jest prowadzone przez instruktora, z zastrzeże-niem ust. 3.

2. Instruktorem jest osoba, która:1) ma co najmniej wykształcenie średnie;2) posiada, przez okres co najmniej 3 lat, uprawnienie do kierowania pojaz-

dami rodzaju objętego szkoleniem;3) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych

do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciw-wskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;

4) ukończyła kurs kwalifikacyjny;5) zdała egzamin przed komisją powołaną przez wojewodę;6) nie była karana wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpieczeń-

stwo w ruchu drogowym;7) została wpisana do ewidencji instruktorów.3. Szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy jest prowadzone przez

osobę, która spełnia warunki określone w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 wrze-śnia 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Art. 106. [Wpis do ewidencji instruktorów]1. Starosta dokonuje wpisu osoby do ewidencji instruktorów, jeżeli spełnia ona

warunki określone w art. 105 ust. 2 pkt 1–6, i wydaje jej legitymację instruktora na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 122 ust. 2.

Kodeks drogowy 151

2. Instruktor podlega kontrolnym badaniom lekarskim i badaniom psycho-logicznym, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2.

3. Instruktor jest obowiązany posiadać w czasie szkolenia legitymację in-struktora i okazywać ją na żądanie.

Art. 107. [Skreślenie z ewidencji instruktorów]1. Starosta skreśla instruktora z ewidencji, jeżeli instruktor:1) nie spełnia warunków określonych w art. 105 ust. 2 pkt 1–6;2) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdro-

wotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;

3) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 108 ust. 2 pkt 2 83, w wyznaczo-nym terminie;

4) dopuścił się rażącego naruszenia przepisów w zakresie szkolenia.2. W przypadku skreślenia instruktora z ewidencji z przyczyny określonej w

ust. 1 pkt 4, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się ostateczna.

Art. 108. [Nadzór nad szkoleniem]1. Nadzór nad szkoleniem sprawują:1) starosta – w zakresie szkolenia prowadzonego przez przedsiębiorcę;2) odpowiedni organ podległy Ministrowi Obrony Narodowej właściwy w

sprawach transportu i ruchu wojsk – w zakresie szkolenia prowadzonego przez jednostkę wojskową;

3) odpowiedni organ resortu spraw wewnętrznych – w zakresie szkolenia prowadzonego przez jednostkę tego resortu;

4) organ właściwy do wykonywania nadzoru pedagogicznego – w zakresie szkolenia prowadzonego przez szkołę.

2. Organ sprawujący nadzór może w szczególności:1) kontrolować dokumentację i działalność związaną ze szkoleniem;2) wyznaczyć termin usunięcia naruszeń warunków wykonywania działalności.3. W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do wiedzy i umiejętności in-

struktora, starosta może skierować go na egzamin, o którym mowa w art. 105 ust. 2 pkt 5:

1) z urzędu;2) na wniosek organu sprawującego nadzór, o którym mowa w ust. 1

pkt 2–4.

83 Obecnie art. 108 ust. 2 obowiązuje w brzmieniu ustalonym przez art. 22 pkt 11 lit. a) ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808), która weszła w życie 21 sierpnia 2004 r.


Art. 109. [Egzamin państwowy]1. Egzamin państwowy sprawdzający kwalifikacje osoby ubiegającej się

o uprawnienie do kierowania pojazdem oraz osoby, o której mowa w art. 114, przeprowadza egzaminator zatrudniony przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego:

1) na podstawie umowy o pracę – w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy;2) na podstawie umowy zlecenia – w zakresie pozwolenia do kierowania

tramwajem.2. Egzamin państwowy jest organizowany w:1) wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego – w zakresie wszystkich kate-

gorii prawa jazdy;2) przedsiębiorstwie komunikacji publicznej, upoważnionym przez staro-

stę – w zakresie pozwolenia do kierowania tramwajem.3. Egzamin państwowy w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy jest

przeprowadzany w mieście wojewódzkim lub w zależności od potrzeb w mie-ście na prawach powiatu, albo w mieście, w którym do dnia 31 grudnia 1998 r. funkcjonował wojewódzki ośrodek ruchu drogowego.

4. Sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub mo-torowerową dokonują:

1) nauczyciel wychowania komunikacyjnego uprawniony przez dyrektora szkoły;

2) policjant posiadający specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu dro-gowego;

3) egzaminator.

Art. 110. [Egzaminator]1. Egzaminatorem może być osoba, która:1) (uchylony);2) posiada wykształcenie wyższe;3) posiada prawo jazdy kategorii B przez okres co najmniej 6 lat oraz upraw-

nienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego egzaminowaniem przez okres co najmniej 1 roku;

4) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciw-wskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;

5) nie była karana wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpieczeń-stwu w ruchu drogowym;

6) ukończyła kurs kwalifikacyjny w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego;7) uczestniczyła w 7 egzaminach państwowych w charakterze obserwatora

oraz przeprowadziła co najmniej 3 takie egzaminy pod kierunkiem egzami-

Kodeks drogowy 153

natora wyznaczonego przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogo-wego i uzyskała pozytywną opinię;

8) zdała egzamin przed komisją weryfikacyjną powołaną przez:a) ministra właściwego do spraw transportu – w zakresie sprawdzania

kwalifikacji na wszystkie kategorie prawa jazdy, z wyjątkiem kategorii t,b) starostę – w zakresie sprawdzania kwalifikacji na prawo jazdy kategorii

t lub pozwolenie do kierowania tramwajem;9) daje rękojmię należytego wykonywania swoich obowiązków;10) została wpisana do ewidencji egzaminatorów prowadzonej przez mar-

szałka województwa.2. Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 6 i 7, nie stosuje się do egza-

minatora osoby ubiegającej się o prawo jazdy kategorii t lub o pozwolenie do kierowania tramwajem.

Art. 110a. [Obowiązki egzaminatora]1. Egzaminator zobowiązany jest do:1) rzetelnego i bezstronnego wykonywania powierzonych zadań;2) rozwijania wiedzy zawodowej i podnoszenia kwalifikacji;3) godnego zachowania w czasie wykonywania obowiązków.2. Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu dro-

gowego nie może jednocześnie prowadzić szkoleń dla kandydatów na kierowców, szkoły nauki jazdy ani być jej właścicielem lub współwłaści-cielem.

3. Egzaminator w czasie wykonywania obowiązków zawodowych podlega ochronie przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu.

Art. 111. [Wpis do ewidencji egzaminatorów]1. Marszałek województwa dokonuje wpisu osoby do ewidencji egzamina-

torów, jeżeli spełnia ona warunki określone w art. 110 ust. 1 pkt 2–9.2. dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego wydaje na okres wy-

nikający z terminów badań, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2, legitymację egzaminatora osobie, o której mowa w ust. 1, zatrudnionej w wo-jewódzkim ośrodku ruchu drogowego.

3. Egzaminator podlega kontrolnym badaniom lekarskim i badaniom psy-chologicznym, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2.

4. Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego podlega corocznie szkoleniu organizowanemu przez dyrektora wojewódzkie-go ośrodka ruchu drogowego.

5. Egzaminator jest obowiązany posiadać w czasie prowadzenia egzami-nów legitymację egzaminatora oraz okazywać ją na żądanie.


Art. 112. [Nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych]1. Nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych sprawuje

marszałek województwa.2. Organ sprawujący nadzór może w szczególności:1) kontrolować dokumentację i działalność związaną z egzaminowaniem;2) przerwać lub unieważnić egzamin państwowy prowadzony niezgodnie

z przepisami;3) w razie stwierdzenia rażących uchybień zawiesić działalność odpowied-

niej jednostki w zakresie prowadzenia egzaminów państwowych – do czasu usunięcia uchybień;

4) w uzasadnionych przypadkach skierować egzaminatora na egzamin, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8.

Art. 113. [Skreślenie z ewidencji egzaminatorów]1. Marszałek województwa skreśla egzaminatora z ewidencji, jeżeli:1) nie spełnia warunków określonych w art. 110 ust. 1 pkt 2–9;2) nie odbył okresowego szkolenia;3) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdro-

wotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;

4) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8, w wyznaczo-nym terminie;

5) naruszył zasady egzaminowania.2. W przypadku skreślenia egzaminatora z ewidencji z przyczyny określo-

nej w ust. 1 pkt 5, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcze-śniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się osta-teczna.

Art. 114. [Kontrola kwalifikacji]1. Kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega:1) osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem, skierowana de-

cyzją starosty:a) w razie uzasadnionych zastrzeżeń co do jej kwalifikacji,b) na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, w razie przekroczenia 24

punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1;2) osoba ubiegająca się o:a) przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego na okres

przekraczający 1 rok lub w związku z utratą kwalifikacji,b) zwrot zatrzymanego prawa jazdy lub pozwolenia do kierowania tramwa-

jem, którego była pozbawiona na okres przekraczający 1 rok.

Kodeks drogowy 155

2. Zadanie i kompetencja określone w ust. 1 pkt 1 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszaw-skiego.

3. W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, decyzję o skierowa-niu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1, wydaje marszałek województwa mazowieckiego.

4. W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje się po zdaniu, przez osobę ubie-gającą się o jego wydanie, odpowiedniego do rodzaju uprawnienia egzaminu państwowego sprawdzającego kwalifikacje.

Art. 115. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem

właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając konieczność właściwego przygotowania osób ubiegających się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami oraz zapewnienie obiektyw-nego sprawdzenia ich kwalifikacji, określi, w drodze rozporządzenia:

1) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących szkolenie w zakre-sie wyposażenia dydaktycznego, warunków lokalowych, placu manewrowe-go, pojazdów przeznaczonych do szkolenia;

2) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących egzaminy pań-stwowe w zakresie wyposażenia, warunków lokalowych, placu manewrowe-go i pojazdów przeznaczonych do egzaminowania;

3) program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami oraz kandydatów na instruktorów i eg-zaminatorów;

4) warunki i tryb:a) uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi i tram-

wajami, szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o te uprawnienia lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji oraz wzory dokumentów z tym związanych,

b) szkolenia i egzaminowania kandydatów na instruktorów i egzaminato-rów, pracy komisji egzaminacyjnych oraz wzory dokumentów z tym związa-nych;

5) wzór wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego wpis przed-siębiorcy do tego rejestru.

2. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając koszty związane z prowadzeniem egzaminów sprawdzających kwalifikacje oraz koszty zwią-zane z wydawaniem dokumentów, określi, w drodze rozporządzenia:


1) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji kandydatów na instruktorów i instruktorów oraz wysokość wynagrodzenia członków komisji sprawdzają-cych ich kwalifikacje;

2) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o wydanie uprawnienia do kierowania pojazdami lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji;

3) wysokość stawek wynagrodzenia egzaminatorów zatrudnionych na pod-stawie umowy zlecenia;

4) wysokość opłat za wydanie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tram-wajem, legitymacji instruktora i egzaminatora;

5) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji kandydatów na egzaminato-rów i egzaminatorów oraz wysokość wynagrodzenia członków komisji spraw-dzających ich kwalifikacje.


Rozdział 2a (uchylony)

Rozdział 2b doskonalenie umiejętności osób posiadających

uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowymArt. 115f. [Ośrodek doskonalenia techniki jazdy]1. doskonalenie umiejętności osób posiadających uprawnienie do kierowania

pojazdem silnikowym jest prowadzone w ośrodku doskonalenia techniki jazdy.2. Ośrodek doskonalenia techniki jazdy może być prowadzony przez:1) przedsiębiorcę;2) jednostkę wojskową lub jednostkę organizacyjną resortu spraw we-

wnętrznych – w zakresie szkolenia kierowców na potrzeby jednostek organi-zacyjnych tych resortów.

Art. 115g. [Warunki niezbędne do prowadzenia ośrodka]1. działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia ośrodka doskonale-

nia techniki jazdy stanowi działalność regulowaną w rozumieniu przepisów

84 Rozdział 2 w dziale IV uchylony przez art. 125 pkt 10 lit. g) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 157

ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek dosko-nalenia techniki jazdy.

2. Ośrodek doskonalenia techniki jazdy może prowadzić przedsiębiorca, który:1) posiada:a) infrastrukturę techniczną,b) pojazdy odpowiednie do prowadzenia zajęć,c) warunki lokalowe i wyposażenie dydaktyczne– pozwalające na bezpieczne i zgodne z programem wykonywanie ćwiczeń

praktycznych;2) zapewnia prowadzenie ćwiczeń praktycznych przez instruktorów tech-

niki jazdy;3) nie był, jako osoba fizyczna lub członek organu osoby prawnej, prawo-

mocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści ma-jątkowych lub przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów.

Art. 115h. [Rejestr przedsiębiorców prowadzących ośrodek]1. Organem prowadzącym rejestr przedsiębiorców prowadzących ośrodek

doskonalenia techniki jazdy jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności objętej wpisem.

2. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy dokonywany jest na wniosek przedsiębiorcy zawierający na-stępujące dane:

1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo miejsce zamieszkania;2) numer w ewidencji działalności gospodarczej albo w rejestrze przedsię-

biorców w Krajowym Rejestrze Sądowym – o ile są wymagane;3) numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy;4) adres ośrodka doskonalenia techniki jazdy;5) imiona i nazwiska instruktorów techniki jazdy wraz z numerami nada-

nych uprawnień;6) numer w rejestrze.3. do wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek

doskonalenia techniki jazdy przedsiębiorca obowiązany jest dołączyć oświad-czenie o następującej treści:

„Oświadczam, że:1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzą-

cych ośrodek doskonalenia techniki jazdy są kompletne i zgodne z prawdą;2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodar-

czej w zakresie prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”.


4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, powinno zawierać również:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo miejsce zamieszkania;2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, z poda-

niem jej imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.5. W rejestrze przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techni-

ki jazdy umieszcza się dane przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 2, z wyjąt-kiem adresu zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby, oraz numer przedsiębiorcy w tym rejestrze.

6. dokonując wpisu, wojewoda pobiera:1) opłatę za wpis – stanowiącą dochód budżetu państwa;2) opłatę ewidencyjną – na pokrycie kosztów działania centralnej ewiden-

cji kierowców.7. Wojewoda przekazuje:1) do centralnej ewidencji kierowców informację o dokonaniu wpisu przed-

siębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy – w terminie 14 dni od dnia dokonania wpisu;

2) opłatę ewidencyjną do Funduszu – Centralna Ewidencja Pojazdów i Kie-rowców – na zasadach i w terminach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 80d ust. 7.

Art. 115i. [Ośrodki prowadzone przez jednostki wojskowe]1. Jednostki wojskowe lub jednostki resortu spraw wewnętrznych mogą prowa-

dzić ośrodek doskonalenia techniki jazdy w zakresie określonym w art. 115f ust. 2 pkt 2 po spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 115g ust. 2 pkt 1 i 2.

2. O rozpoczęciu działalności jednostki, o których mowa w ust. 1, zawiada-miają wojewodę najpóźniej na 14 dni przed dniem jej rozpoczęcia.

3. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 2, określa się:1) nazwę i adres jednostki prowadzącej ośrodek doskonalenia techniki jazdy;2) miejsce prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy;3) imiona i nazwiska instruktorów techniki jazdy wraz z numerami nada-

nych im uprawnień.4. Wojewoda prowadzi ewidencję ośrodków doskonalenia techniki jaz-

dy prowadzonych przez jednostki wojskowe lub jednostki resortu spraw we-wnętrznych. W ewidencji umieszcza się:

1) nazwę i adres jednostki prowadzącej ośrodek doskonalenia techniki jazdy;2) miejsce prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy;3) imiona i nazwiska instruktorów techniki jazdy wraz z numerami nada-

nych im uprawnień;4) numer ewidencyjny.

Kodeks drogowy 159

5. Wojewoda przekazuje do centralnej ewidencji kierowców informację o dokonaniu wpisu do ewidencji ośrodków doskonalenia techniki jazdy – w terminie 14 dni od dnia dokonania wpisu.

Art. 115j. [Instruktor techniki jazdy]1. Ćwiczenia praktyczne w zakresie doskonalenia techniki jazdy są prowa-

dzone przez instruktora techniki jazdy.2. Instruktorem techniki jazdy może być osoba, która:1) ma co najmniej wykształcenie średnie;2) posiada uprawnienia instruktora, o których mowa w art. 106 ust. 1, w za-

kresie rodzaju pojazdu objętego szkoleniem;3) zdała egzamin z wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych przed

komisją egzaminacyjną powołaną przez wojewodę;4) została wpisana do ewidencji instruktorów techniki jazdy prowadzonej

przez wojewodę.3. Wojewoda, wpisując osobę, która spełnia warunki, o których mowa w ust. 2

pkt 1–3, do ewidencji:1) pobiera opłatę;2) wydaje świadectwo instruktora techniki jazdy;3) nadaje numer ewidencyjny.4. Wpis dokonywany jest na okres ważności legitymacji instruktora, o któ-

rej mowa w art. 106 ust. 1.5. W ewidencji instruktorów techniki jazdy umieszcza się następujące dane:1) numer ewidencyjny;2) imię i nazwisko;3) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji

Ludności (PESEL) albo rodzaj, serię, numer oraz państwo wydania dokumentu po-twierdzającego tożsamość – w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL;

4) numer i datę ważności legitymacji instruktora, o której mowa w art. 106 ust. 1;

5) adres zamieszkania.6. Za dokonanie wpisu instruktora techniki jazdy do ewidencji pobiera się

opłatę, która stanowi dochód budżetu państwa.

Art. 115k. [Nadzór nad ośrodkami doskonalenia techniki jazdy]1. Nadzór nad ośrodkami doskonalenia techniki jazdy sprawuje wojewoda.2. W ramach sprawowanego nadzoru wojewoda:1) przeprowadza kontrolę w zakresie:a) spełniania przez ośrodek doskonalenia techniki jazdy wymagań. o któ-

rych mowa w art. 115g ust. 2,


b) zgodności prowadzonego szkolenia z obowiązującym programem dosko-nalenia techniki jazdy,

c) prawidłowości prowadzonych dokumentów w związku z realizacją szkolenia;2) w przypadku ustalenia naruszeń warunków wykonywania działalności

wyznacza termin ich usunięcia;3) wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę ośrodka do-

skonalenia techniki jazdy oraz wykreśla z urzędu przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca:

a) złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 115h ust. 3, niezgodne ze sta-nem faktycznym,

b) nie usunął naruszeń warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy w wyznaczo-nym przez wojewodę terminie,

c) rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w za-kresie prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy.

3. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności gospodar-czej w zakresie prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy jest:

1) wydanie zaświadczenia o ukończeniu szkolenia niezgodnego ze stanem faktycznym;

2) odmowa poddania się kontroli, o której mowa w ust. 2 pkt 1.4. Informację o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców pro-

wadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy wojewoda przekazuje do cen-tralnej ewidencji kierowców w terminie 14 dni od dnia wydania decyzji o za-kazie prowadzenia przez przedsiębiorcę ośrodka doskonalenia techniki jazdy.

5. Wojewoda wydaje decyzję o wykreśleniu instruktora techniki jazdy z ewidencji instruktorów techniki jazdy w przypadku:

1) wykreślenia z ewidencji instruktorów, o której mowa w art. 106 ust. 1;2) zaprzestania spełniania wymagań, o których mowa w art. 115j ust. 2 pkt 1–3;3) śmierci instruktora;4) naruszania przez instruktora techniki jazdy w trakcie prowadzenia szko-

lenia w ośrodku doskonalenia techniki jazdy zasad bezpieczeństwa i spowo-dowania zagrożenia bezpieczeństwa osób biorących udział w szkoleniu.

6. W przypadku wykreślenia instruktora techniki jazdy z ewidencji z przyczyn określonych w ust. 5 pkt 1, 2 i 4, ponowny wpis do ewidencji nie może być doko-nany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia wykreślenia instruktora z ewidencji.

Art. 115l. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) infrastrukturę techniczną, warunki lokalowe i wyposażenie dydaktycz-

ne, wymagane do prowadzenia ośrodka doskonalenia techniki jazdy;

Kodeks drogowy 161

2) program egzaminu oraz zakres wiedzy teoretycznej i umiejętności prak-tycznych sprawdzanych na egzaminie oraz sposób powoływania komisji eg-zaminacyjnej dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy;

3) wysokość:a) opłaty za egzamin dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy, z tym

że wysokość tej opłaty nie może być wyższa niż 400 zł,b) stawek wynagrodzenia dla członków komisji egzaminacyjnej dla kandy-

datów na instruktorów techniki jazdy,c) opłaty za wpis do ewidencji instruktorów techniki jazdy, z tym że jej wy-

sokość nie może być wyższa niż 50 zł,d) opłaty za wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących

ośrodek doskonalenia techniki jazdy;4) wzór:a) wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek do-

skonalenia techniki jazdy,b) zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do rejestru przed-

siębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy,c) wniosku o wpis do ewidencji instruktorów techniki jazdy,d) świadectwa instruktora techniki jazdy;5) sposób prowadzenia rejestru osób szkolonych oraz wzór zaświadczenia

o ukończeniu szkolenia;6) budowę numerów ewidencyjnych ośrodków doskonalenia techniki jazdy

i numerów w rejestrze instruktorów techniki jazdy oraz sposób ich nadawania.2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do

spraw transportu uwzględnia odpowiednio:1) konieczność stworzenia prawidłowych i bezpiecznych warunków szkolenia

prowadzonego przez ośrodek doskonalenia techniki jazdy oraz zapewnienia na-leżytych wymagań organizacyjno–technicznych przeprowadzanego szkolenia;

2) wysokość rzeczywistych kosztów związanych z prowadzeniem:a) egzaminu,b) ewidencji,c) rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki doskonalenia techniki

jazdy;3) zakres niezbędnych danych dotyczących osób uczestniczących w szkole-

niu, instruktorów, ośrodków doskonalenia techniki jazdy i organów właści-wych w sprawach wpisu do rejestru;

4) potrzebę ujednolicenia trybu postępowania w sprawach dotyczących do-kumentacji szkoleniowej;

5) konieczność zapewnienia ujednoliconych procedur oznaczania ośrod-ków doskonalenia techniki jazdy oraz instruktorów techniki jazdy.


Rozdział 2b 85 (uchylony)

Rozdział 3 Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego

Art. 116. [Wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego]1. Sejmik województwa tworzy, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do

spraw transportu, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego na obszarze woje-wództwa.

2. Ośrodek jest samorządową wojewódzką osobą prawną.3. Zarząd województwa sprawuje nadzór nad ośrodkiem.

Art. 117. [Zadania ośrodka]1. do zadań ośrodka należy organizowanie egzaminów państwowych

sprawdzających kwalifikacje osób ubiegających się o uprawnienia do kiero-wania pojazdami oraz kierujących pojazdami.

1. 86 Do zadań ośrodka należy:1) współpraca z wojewódzką radą bezpieczeństwa ruchu drogowego;2) współpraca ze starostami przy sprawowaniu nadzoru nad szkole-

niem;3) organizowanie egzaminów państwowych sprawdzających kwalifika-

cje osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz kierujących pojazdami;

4) prowadzenie kursów kwalifikacyjnych;5) prowadzenie 3-dniowych warsztatów doskonalenia zawodowego dla

egzaminatorów;6) prowadzenie kursów:a) doskonalących dla nauczycieli prowadzących zajęcia szkolne dla

uczniów ubiegających się o kartę rowerową,b) dokształcających w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego,c) reedukacyjnych w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego,d) reedukacyjnych w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i prze-

ciwdziałania narkomanii;7) organizowanie zajęć dla uczniów ubiegających się o kartę rowerową;

85 Rozdział 2b w dziale IV uchylony przez art. 125 pkt 10 lit. g) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

86 Art. 117 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. h) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 163

8) przekazywanie marszałkowi województwa oraz starostom informa-cji w zakresie statystyki zdawalności dla poszczególnych ośrodków szko-lenia i instruktorów;

9) inna niż wymieniona w pkt 4–8 działalność oświatowa w zakresie ru-chu i transportu drogowego.

2. Ośrodek może wykonywać inne zadania z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.

3. Ośrodek może wykonywać działalność gospodarczą, której wyniki będą przeznaczane na działalność, o której mowa w ust. 1 i 2.

Art. 118. [Dyrektor ośrodka]1. działalnością ośrodka kieruje dyrektor.2. dyrektor jest powoływany i odwoływany przez zarząd województwa.3. Zarząd województwa ustala wynagrodzenie dyrektora.

Art. 119. [Gospodarka finansowa ośrodka]1. Ośrodek prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach okre-

ślonych w niniejszej ustawie.2. Przychodami ośrodka są:1) wpływy z opłat za przeprowadzanie egzaminów osób ubiegających się

o uprawnienia do kierowania pojazdami;2) wpływy za wykonanie innych zadań z zakresu bezpieczeństwa ruchu

drogowego;3) wpływy z działalności, o której mowa w art. 117 ust. 3.2.87 Przychodami ośrodka są:1) wpływy z wykonywania zadań, o których mowa w art. 117 ust. 1;2) wpływy z wykonywania innych zadań z zakresu bezpieczeństwa ru-

chu drogowego;3) wpływy z działalności, o której mowa w art. 117 ust. 3.3. Rozchodami ośrodka są wydatki na:1) bieżące utrzymanie ośrodka;2) prowadzenie egzaminów państwowych w zakresie prawa jazdy poszcze-

gólnych kategorii i pozwolenia do kierowania tramwajem;3) inwestycje związane z działalnością ośrodka, o której mowa w art. 117;4) poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego na obszarze województwa,

w szczególności na popularyzację przepisów o ruchu drogowym i podnoszenie kultury jazdy kierowców, na które ośrodek może przeznaczyć pozostałe wolne środki, niewykorzystane na wydatki, o których mowa w pkt 1–3.

87 Art. 119 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. i) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


3. 88 Ośrodek ponosi koszty z tytułu:1) bieżącego utrzymania ośrodka;2) wykonywania zadań, o których mowa w art. 117 ust. 1;3) inwestycji związanych z działalnością ośrodka, o której mowa w art. 117;4) działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na obsza-

rze województwa, w szczególności na popularyzację zasad ruchu drogowego i podnoszenie kultury jazdy kierowców, na które ośrodek przeznacza pozo-stałe wolne środki, niewykorzystane z tytułów, o których mowa w pkt 1–3.

4. (uchylony).5. Ośrodek może zaciągać kredyty, za zgodą zarządu województwa, na za-

sadach ogólnych.6. Składniki majątkowe nabyte w ramach pierwszego wyposażenia ośrodka

tworzą jego fundusz założycielski.7. Ośrodek prowadzi odrębnie ewidencję przychodów i kosztów związanych

z prowadzeniem szkolenia lub egzaminowaniem jako działalnością oświato-wą i odrębnie dla każdej innej działalności.

Art. 120. [Statut ośrodka]1. Sejmik województwa nadaje ośrodkowi statut.2. Statut ośrodka określa w szczególności jego organizację i warunki two-

rzenia oddziałów terenowych.

Art. 121. [Delegacja]Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:1) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budżetu, spraw insty-

tucji finansowych oraz spraw finansów publicznych – szczegółowe warunki gospodarki finansowej ośrodka oraz szczegółowe warunki ewidencji przycho-dów i kosztów, o których mowa w art. 119 ust. 7;

2) w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy – warunki wy-nagradzania egzaminatorów.

Rozdział 4 Sprawdzanie stanu zdrowia i predyspozycji

psychicznych do kierowania pojazdamiArt. 122. [Badania lekarskie]1. Badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia

lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega:

88 Art. 119 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 10 lit. i) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 165

1) osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy;2) osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojaz-

dem cofniętego ze względu na stan zdrowia;3) kierujący pojazdem skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego,

jeżeli:a) uczestniczy w wypadku drogowym, w następstwie którego jest śmierć

innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,b) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działają-

cego podobnie do alkoholu;4) kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwa-

jących zastrzeżenia co do stanu zdrowia;5) osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania tramwa-

jem, skierowana decyzją starosty na podstawie zawiadomienia właściwych organów orzekających o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy.

6) kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami.

2. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego, instruktor, egzaminator oraz kie-rujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom lekarskim:

1) w wieku do 55 lat – co 5 lat;2) w wieku od 55 lat do 65 – co 2 lata;3) powyżej 65. roku życia – corocznie.3. Zadania i kompetencje określone w ust. 1 pkt 4 i 5 nie mogą być powierzo-

ne w drodze porozumienia gminie.4. Badania lekarskie przeprowadza uprawniony lekarz.5. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do kierującego tramwajem.6. Badanie lekarskie, o którym mowa w ust. 1, jest wykonywane na koszt

osoby badanej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.7. Badanie lekarskie, o którym mowa w ust. 2, jest przeprowadzane na koszt

podmiotu zatrudniającego lub osoby badanej, gdy nie pozostaje w stosunku pracy lub służby.

8. Przeprowadzanie badań lekarskich i wydawanie orzeczeń podlega kon-troli marszałka województwa.

9. W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, decyzję o skierowa-niu na badanie lekarskie, w trybie określonym w ust. 1 pkt 4, wydaje marsza-łek województwa mazowieckiego.

Art. 123. [Delegacja]Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właści-

wym do spraw transportu, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając zróżnicowane wymagania


zdrowotne oraz konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryteriów oceny stanu zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe warunki i tryb:a) kierowania na badania lekarskie i ich przeprowadzania w celu stwier-

dzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania po-jazdami silnikowymi oraz kierowania tramwajami,

b) wydawania orzeczeń lekarskich stwierdzających istnienie lub brak prze-ciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami,

c) odwoływania się od orzeczeń lekarskich,d) uzyskiwania uprawnień przez lekarzy przeprowadzających badania le-

karskie;2) zakres badań lekarskich;3) dodatkowe kwalifikacje lekarzy przeprowadzających badania lekarskie;4) sposób postępowania z dokumentacją związaną z badaniami lekarskimi

oraz wzory stosowanych dokumentów;5) maksymalne stawki opłat za badania lekarskie.

Art. 124. [Badania psychologiczne]1. Badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu orzeczenia ist-

nienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem podlega:

1) kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz osoba ubiegająca się o pozwole-nie do kierowania tramwajem;

2) kierujący pojazdem silnikowym skierowany, w drodze decyzji, przez or-gan kontroli ruchu drogowego, jeżeli:

a) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działają-cego podobnie do alkoholu,

b) przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1;3) kierujący będący sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub

ranny;4) kierujący skierowany przez lekarza, jeżeli w wyniku badania lekarskiego

stwierdzona zostanie konieczność przeprowadzenia badania psychologiczne-go;

5) osoba skierowana przez kierownika właściwej jednostki organizacyjnej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jest ona przewidziana do szko-lenia na kierowcę na potrzeby wojska;

6) osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojaz-dem silnikowym, cofniętego ze względu na istnienie przeciwwskazań psy-chologicznych do kierowania pojazdami.

Kodeks drogowy 167

2. Instruktor, egzaminator, kierowca pojazdu uprzywilejowanego oraz kie-rujący tramwajem podlegają kontrolnym badaniom psychologicznym co 5 lat do ukończenia 65. roku życia i następnie corocznie.

3. Badania, o których mowa w ust. 1 i 2, są przeprowadzane przez uprawnio-nego do orzekania psychologa w pracowni psychologicznej.

4. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do kierującego tramwajem.5. Badanie psychologiczne jest wykonywane na koszt osoby badanej, chyba

że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Art. 124a. [Pracownia psychologiczna]1. działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia pracowni psychologicz-

nej jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpi-su do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną.

2. Pracownię psychologiczną może prowadzić przedsiębiorca, który:1) posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospo-

litej Polskiej;2) posiada zestaw metod badawczych określonych metodyką oraz warun-

ki lokalowe gwarantujące wykonywanie badań psychologicznych zgodnie ze standardami określonymi w metodyce;

3) zatrudnia psychologa uprawnionego do orzekania lub sam jest upraw-nionym psychologiem;

4) nie jest przedsiębiorcą, w stosunku do którego otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość.

3. Organem właściwym do prowadzenia rejestru przedsiębiorców prowa-dzących pracownię psychologiczną jest marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy lub miejsce zamieszkania uprawnionego psychologa.

4. W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, w jednostkach organizacyjnych położonych na obsza-rze różnych województw, jest obowiązany uzyskać wpis w odrębnych właści-wych rejestrach na każdą z tych jednostek.

5. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psycholo-giczną jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy zawierający następujące dane:


darczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);3) adres zamieszkania lub siedziby;4) adres pracowni psychologicznej;


5) zakres prowadzonych badań;6) imiona i nazwiska zatrudnionych psychologów wraz z numerami ich

uprawnień.6. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści:„Oświadczam, że:1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzą-

cych pracownię psychologiczną są kompletne i zgodne z prawdą;2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodar-

czej w zakresie prowadzenia pracowni psychologicznej, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”.

7. Oświadczenie powinno również zawierać:1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres;2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wska-

zaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.8. W rejestrze przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną

umieszcza się dane, o których mowa w ust. 5, z wyjątkiem adresu zamieszka-nia, jeżeli jest on inny niż adres siedziby.

9. Psychologiem uprawnionym do wykonywania badań psychologicznych, o których mowa w art. 124 ust. 1 i 2, przeprowadzania badań psychologicznych i orzekania w zakresie zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych jest osoba, która:

1) posiada prawo wykonywania zawodu psychologa;2) ukończyła podyplomowe studia w zakresie psychologii transportu pro-

wadzone przez szkołę wyższą posiadającą prawo wydawania dyplomów ma-gisterskich kierunku psychologia;

3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo prze-ciwko dokumentom lub przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych;

4) została wpisana do ewidencji psychologów uprawnionych do wykonywa-nia badań psychologicznych.

10. Ewidencję psychologów uprawnionych do wykonywania badań psycho-logicznych w zakresie psychologii transportu prowadzi marszałek wojewódz-twa, który:

1) wpisuje do ewidencji za opłatą osobę spełniającą warunki określone w ust. 9 pkt 1–3;

2) wydaje zaświadczenie o wpisie;3) nadaje numer ewidencyjny.11. W ewidencji, o której mowa w ust. 10, umieszcza się następujące dane:1) numer ewidencyjny;

Kodeks drogowy 169

2) imię i nazwisko oraz numer PESEL;3) adres zamieszkania.

Art. 124b. [Nadzór nad wykonywaniem badań psychologicznych]1. Marszałek województwa sprawuje nadzór nad wykonywaniem badań

psychologicznych.2. W ramach sprawowanego nadzoru marszałek województwa:1) prowadzi kontrolę w zakresie:a) zasad i metodyki prowadzonych badań,b) wymaganej i prowadzonej dokumentacji,c) wydawanych orzeczeń,d) warunków lokalowych;2) w przypadku ustalenia naruszeń warunków wykonywania działalności,

może wyznaczyć termin ich usunięcia.3. Marszałek województwa wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez

przedsiębiorcę pracowni psychologicznej, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca:

1) złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 124a ust. 6, niezgodne ze sta-nem faktycznym;

2) nie usunął naruszeń warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia pracowni psychologicznej w wyznaczonym przez marszałka województwa terminie;

3) rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w za-kresie prowadzenia pracowni psychologicznej.

3a. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności gospodar-czej w zakresie prowadzenia pracowni psychologicznej jest wydanie orzecze-nia psychologicznego niezgodnego ze stanem faktycznym.

4. (uchylony).5. Marszałek województwa skreśla psychologa z ewidencji psychologów

uprawnionych do wykonywania badań psychologicznych i orzekania w za-kresie zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych w przypadku:

1) śmierci psychologa;2) gdy psycholog przestał spełniać wymagania określone w art. 124a ust. 2 pkt 1;3) naruszenia przez niego przepisów, zasad lub metodyki przeprowadza-

nia badań.

Art. 124c. [Stosowanie przepisów o kontroli przedsiębiorcy]do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy

rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodar-czej.


Art. 125. [Delegacja]Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym

do spraw transportu, uwzględniając konieczność przyjęcia obiektywnych i nie-zbędnych kryteriów oceny istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem oraz wpływ sprawności psychicznej i fizycznej na zagro-żenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe warunki i tryb:a) kierowania osób na badania psychologiczne,b) odwoływania się od orzeczeń psychologicznych;2) szczegółowy tryb uzyskiwania i cofania uprawnień w zakresie przepro-

wadzania badań psychologicznych i orzekania w zakresie zdolności do pro-wadzenia pojazdów mechanicznych;

3) warunki, zakres i sposób przeprowadzania badań psychologicznych;4) sposób postępowania z dokumentacją związaną z przeprowadzanymi

badaniami psychologicznymi oraz wzory stosowanych dokumentów;4a) wzór wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących pra-

cownię psychologiczną oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do tego rejestru;

5) szczegółowe warunki, jakie musi spełniać pracownia psychologiczna;6) maksymalne stawki opłat za badania psychologiczne.

Art. 126. [Badanie na zawartość alkoholu]1. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu przeprowa-

dza się przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stęże-nia alkoholu w wydychanym powietrzu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie urządzeniem elektronicznym. W takim przypadku ustalenie zawartości w organizmie alkoholu następuje na podsta-wie badania krwi lub moczu.

3. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu może być prze-prowadzone również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.

4. Warunki oraz sposób przeprowadzania badań, o których mowa w ust. 1 i 2, określają odrębne przepisy.

Art. 127. [Badanie na zawartość środków działających podobnie do alkoholu]1. Badanie w celu ustalenia w organizmie obecności środka działającego po-

dobnie do alkoholu przeprowadza się przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu unie-możliwia jego przeprowadzenie metodą niewymagającą badania laboratoryj-

Kodeks drogowy 171

nego. W takim przypadku ustalenie w organizmie obecności środka działają-cego podobnie do alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.

2a. Po przeprowadzeniu badania w sposób, o którym mowa w ust. 1, można przeprowadzić dodatkowe badanie krwi lub moczu.

3. Badanie w celu ustalenia obecności w organizmie środka działającego podobnie do alkoholu może być przeprowadzone również w razie braku zgo-dy kierującego, o czym należy go uprzedzić.

4. Minister właściwy do spraw zdrowia, kierując się skutkami oddziaływa-nia na organizm kierowcy środków działających podobnie do alkoholu, okre-śli, w drodze rozporządzenia:

1) wykaz tych środków;2) warunki i sposób przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie.

Art. 128. [Uczestnictwo w wypadku drogowym]1. W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub

ranny, kierujący pojazdem jest poddawany badaniu na zawartość w organi-zmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2. Badaniu, o którym mowa w ust. 1, można poddać także inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczą-cym w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo żądać od organu kontroli ru-chu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu w celu ustalenia za-wartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.


dZIAŁ V KONtROLA RuChu dROGOWEGO

Rozdział 1 uprawnienia Policji i innych organów

Art. 129. [Zadania i uprawnienia Policji]1. Czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kiero-

wanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji.

89 Rozdział 4 w dziale IV uchylony przez art. 125 pkt 10 lit. j) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących po-jazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


2. Policjant, w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1, jest uprawniony do:

1) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;

2) 90 sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem, zaświadczenia, o którym mowa w art. 95a ust. 1 pkt 2, a także dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obo-wiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojaz-du lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie;

2) 91 sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem, zezwolenia, o którym mowa w art. 106 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, a także do-kumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpie-czenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opła-cenia składki za to ubezpieczenie;

2a) żądania okazania dokumentu potwierdzającego prawo do używania po-jazdu, o którym mowa w art. 71 ust. 5, jeżeli pojazd ten nie jest zarejestrowany na nazwisko osoby nim kierującej;

2b) 92 sprawdzania zezwolenia, o którym mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1, lub wypisu z tego zezwolenia;

3) żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

4) sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze;

5) sprawdzania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku;

6) zatrzymania, w przypadkach przewidzianych w ustawie, dokumentów stwierdzających uprawnienie do kierowania pojazdem lub jego używania oraz karty kierowcy w przypadkach przewidzianych w art. 14 ust. 4 lit. c roz-porządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urzą-

90 Art. 129 ust. 2 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 113). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.

91 Art. 129 ust. 2 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 11 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kieru-jących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

92 Art. 129 ust. 2 pkt 2b dodany przez art. 1 pkt 11 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 173

dzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (dz. urz. WE L 370 z 31.12.1985, str. 8 oraz dz. urz. WE L 274 z 9.10.1998, str. 1) zmienionego roz-porządzeniem Rady (WE) nr 2135/98 z dnia 24 września 1998 r. zmieniającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących sto-sowanych w transporcie drogowym oraz dyrektywę nr 88/599/EWG dotyczą-cą stosowania rozporządzeń Rady (EWG) nr 3820/85 i Rady (EWG) nr 3821/85 (dz.urz. WE L 274 z 09.10.1998, str. 1);

7) wydawania poleceń:a) osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub

zagrażającą jego bezpieczeństwu, albo osobie odpowiedzialnej za utrzyma-nie drogi,

b) kontrolowanemu uczestnikowi ruchu – co do sposobu jego zachowania;8) uniemożliwienia:a) kierowania pojazdem osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub

w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,b) korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk

osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska,

c) 93 korzystania z pojazdu zarejestrowanego w kraju niebędącym pań-stwem członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacją Szwajcarską lub państwem członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Han-dlu (EFTA) – stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli kierujący nim nie okazał dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie,

d) kierowania pojazdem przez osobę nieposiadającą wymaganych doku-mentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;

9) używania przyrządów kontrolno–pomiarowych, a w szczególności do ba-dania pojazdu, określania jego masy, nacisku osi lub prędkości, stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz do stwierdzania stanu trzeź-wości kierującego;

9a) używania urządzeń rejestrujących;10) usuwania lub przemieszczania pojazdu w przypadkach, o których mowa

w art. 130a ust. 1–3;11) kontroli przewozu drogowego towarów niebezpiecznych oraz wymagań

związanych z tym przewozem;

93 Art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c) w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.


12) używania urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych, służących do wydawania wiążących poleceń uczestnikowi ruchu;

13) występowania w uzasadnionym przypadku z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem;

13a) 94 występowania do starosty z wnioskiem o skierowanie kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na egzamin sprawdzający kwalifikacje, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrze-żenia co do kwalifikacji tej osoby;

14) 95 pilotowania pojazdów, z wyłączeniem pojazdów nienormatywnych pilotowanych zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 3.

3. Przepisów ust. 2 pkt 3, 4 i 6 nie stosuje się do szefów i cudzoziemskiego persone-lu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz organizacji międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wzajem-ności, oraz do innych osób korzystających z tych przywilejów i immunitetów.

4.96 Kontrola ruchu drogowego w stosunku do kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową kierujących innymi pojazdami, pilotowanie pojaz-dów, a także kierowanie ruchem drogowym w związku z pilotowaniem pojaz-dów wojskowych należy do Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organów po-rządkowych. W tym zakresie Żandarmerii Wojskowej i wojskowym organom porządkowym przysługują uprawnienia policjantów określone w ust. 2.

4a. Kontrolę ruchu drogowego mogą przeprowadzać także funkcjonariusze Straży Granicznej lub organów celnych, którym przysługują uprawnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 1–5 i 7–12 oraz w art. 130a ust. 4 pkt 1.

4b. 97 Dodatkowo funkcjonariusze odmawiają prawa wjazdu na teryto-rium Rzeczypospolitej Polskiej pojazdu, jeżeli:

1) pojazd kierowany jest przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwo-ści lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia pojazdu w inny sposób;

94 Art. 129 ust. 2 pkt 13a dodany przez art. 125 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojaz-dami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

95 Art. 129 ust. 2 pkt 14 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 11 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmia-nie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

96 Art. 129 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 11 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

97 Art. 129 ust. 4b w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 11 lit. c) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 175

2) pojazd kierowany jest przez osobę nieposiadającą przy sobie wy-maganych dokumentów uprawniających do kierowania pojazdem lub używania pojazdu, dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiada-cza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpiecze-nia;

3) stan techniczny pojazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowe-go, powoduje uszkodzenie drogi przez pojazd albo narusza wymagania ochrony środowiska;

4) kierujący pojazdem nienormatywnym nie posiada wymaganego zezwolenia albo wypisu z tego zezwolenia.

5. 98 (uchylony).

Art. 129a. [Inspekcja Transportu Drogowego]1. Kontrola ruchu drogowego w odniesieniu do kierującego pojazdem:1) który wykonuje przewóz drogowy w rozumieniu ustawy z dnia

6 września 2001 r. o transporcie drogowym (dz.u. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.),

2) w stosunku do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że kieru-je pojazdem w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

3) który naruszył przepisy ruchu drogowego, w przypadku zarejestrowa-nia tego naruszenia przy użyciu:

a) przyrządów kontrolno-pomiarowych,b) przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe albo na statku po-

wietrznym urządzeń rejestrujących,4) który rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego lub spowodował za-

grożenie jego bezpieczeństwa,5) 99 który wykonuje przewóz drogowy w rozumieniu ustawy z dnia

19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych– należy również do Inspekcji transportu drogowego.2. W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, o któ-

rym mowa w ust. 1, inspektorom Inspekcji transportu drogowego przy-sługują uprawnienia określone w art. 129 ust. 1 i 2, w tym również wobec właściciela lub posiadacza pojazdu.

98 Art. 129 ust. 5 uchylony przez art. 1 pkt 11 lit. d) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.

99 Art. 129a ust. 1 pkt 5 dodany przez art. 115 pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów nie-bezpiecznych (Dz.U. Nr 227, poz. 1367). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2012 r.


Art. 129b. [Kontrola przeprowadzana przez strażników miejskich]1. Kontrola ruchu drogowego w gminach lub miastach, które utworzyły straż

gminną (miejską) może być wykonywana przez strażników gminnych (miejskich).2. Strażnicy gminni (miejscy) są uprawnieni do wykonywania kontroli ru-

chu drogowego wobec:1) kierującego pojazdem:a) niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpo-

wiednim znakiem drogowym,b) naruszającego przepisy ruchu drogowego, w przypadku ujawnienia i za-

rejestrowania czynu przy użyciu urządzenia rejestrującego;2) uczestnika ruchu naruszającego przepisy o:a) zatrzymaniu lub postoju pojazdów,b) ruchu motorowerów, rowerów, wózków rowerowych, pojazdów zaprzę-

gowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt,c) ruchu pieszych.3. W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, o którym

mowa w ust. 2, strażnicy gminni (miejscy) są upoważnieni do:1) zatrzymania pojazdu lub jadącego wierzchem, z wyłączeniem pojazdów

kierowanych przez osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b;2) sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem po-

jazdem i jego używaniem;3) używania urządzeń rejestrujących, z tym że w przypadku używania

urządzenia zainstalowanego w pojeździe w czasie pracy urządzenia pojazd nie może znajdować się w ruchu;

4) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń, co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;

5) wydawania poleceń:a) osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub

zagrażającą jego bezpieczeństwu,b) kontrolowanemu uczestnikowi ruchu – co do sposobu jego zachowania;6) sprawdzenia wykonania obowiązków określonych w art. 78 ust. 2;7) żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powie-

rzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.4. Strażnicy gminni (miejscy) mogą dokonywać na drogach gminnych,

powiatowych i wojewódzkich oraz drogach krajowych w obszarze zabudo-wanym, z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych, czynności z zakre-su kontroli ruchu drogowego z użyciem przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe urządzeń rejestrujących w oznakowanym miejscu i określonym czasie, uzgodnionymi z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) lub Komendantem Stołecznym Policji.

Kodeks drogowy 177

Art. 129c. [Kontrola przeprowadzana przez strażników leśnych]1. Kontrola ruchu drogowego na terenach lasów lub parków narodowych

może być wykonywana przez strażników leśnych lub funkcjonariuszy Stra-ży Parku.

2. Strażnicy leśni i funkcjonariusze Straży Parku są uprawnieni do kontro-li kierujących pojazdami niestosujących się do przepisów lub znaków drogo-wych obowiązujących na terenach lasów lub parków narodowych, dotyczą-cych zakazu wjazdu, zatrzymywania się lub postoju pojazdów.

3. W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, o którym mowa w ust. 2, strażnicy leśni i funkcjonariusze Straży Parku są upoważnieni do:

1) zatrzymania pojazdu;2) legitymowania uczestnika ruchu drogowego;3) wydawania poleceń, co do sposobu zachowania się na drodze.

Art. 129d. [Kontrola przeprowadzana w imieniu zarządcy drogi]1. Osoby działające w imieniu zarządcy drogi mogą wykonywać, w obecno-

ści funkcjonariusza Policji lub inspektora Inspekcji transportu drogowego, kontrolę ruchu drogowego w stosunku do pojazdów:

1) w zakresie przestrzegania przepisów o wymiarach, masie lub nacisku osi;

2) powodujących uszkadzanie lub niszczenie drogi;3) zanieczyszczających lub zaśmiecających drogę.2. W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, o którym

mowa w ust. 1, osoby działające w imieniu zarządcy drogi są upoważnione do:1) zatrzymania pojazdu;2) legitymowania uczestnika ruchu drogowego i wydawania mu poleceń,

co do sposobu korzystania z drogi lub pojazdu;3) sprawdzenia dokumentów wymaganych w związku z używaniem pojazdu;4) sprawdzenia stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów

oraz masy lub nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze;5) używania przyrządów kontrolnych lub pomiarowych służących w szcze-

gólności do badania pojazdu, określania jego wymiarów, masy lub nacisku osi oraz stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska;

6) uniemożliwiania jazdy pojazdem przekraczającym dopuszczalną masę lub nacisk osi albo uszkadzającym lub niszczącym drogę.

3. W celu dokonania sprawdzenia masy lub nacisku osi pojazdu osoby dzia-łające w imieniu zarządcy drogi, mające prawo jazdy odpowiedniej kategorii, mogą kierować tym pojazdem.

4. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się do osób działających w imieniu Gene-ralnego dyrektora dróg Krajowych i Autostrad.


Art. 129e. [Podstawa do wykonywania kontroli]1. Kontrola ruchu drogowego wykonywana przez strażników gminnych

(miejskich), strażników leśnych, funkcjonariuszy Straży Parku oraz pracow-ników zarządów dróg odbywa się na podstawie upoważnienia do wykonywa-nia kontroli ruchu drogowego wydanego przez właściwego komendanta po-wiatowego (miejskiego) Policji.

2. Art. 129 ust. 3 stosuje się odpowiednio do kontroli ruchu drogowego wy-konywanej przez osoby, o których mowa w ust. 1.

Art. 129f. [Uprawnienia strażników w trakcie kontroli]Strażnicy straży gminnych (miejskich), strażnicy leśni oraz funkcjonariu-

sze Straży Parku w związku z wykonywaniem czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego są obowiązani do czasu przybycia Policji uniemożliwić kie-rowanie pojazdem osobie, co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajduje się ona w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu.

Art. 129g. [Zadania Inspekcji Transportu Drogowego w zakresie ujaw-niania naruszeń przepisów ruchu drogowego]

1. ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalo-wanych w pasie drogowym dróg publicznych następujących naruszeń prze-pisów ruchu drogowego:

a) przekraczania dopuszczalnej prędkości,b) niestosowania się do sygnałów świetlnych– z zastrzeżeniem art. 129b ust. 3 pkt 3, należy do Inspekcji transportu dro-

gowego.2. Wykonując zadania, o których mowa w ust. 1, Inspekcja transportu dro-

gowego:1) rejestruje obrazy naruszeń przepisów ruchu drogowego i przetwarza do

celów określonych w niniejszej ustawie obraz pojazdu, którym naruszono przepisy ruchu drogowego, oraz wizerunek kierującego pojazdem, jeżeli zo-stał on zarejestrowany oraz dane obejmujące:

a) numer rejestracyjny pojazdu, którym naruszono przepisy,b) datę, czas oraz określenie miejsca popełnienia naruszenia,c) rodzaj naruszenia,d) dane właściciela lub posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem,e) numer identyfikacyjny urządzenia rejestrującego;2) w postępowaniach w sprawach o wykroczenia, o których mowa w ust. 1,

prowadzi czynności wyjaśniające, kieruje do sądu wnioski o ukaranie, oskarża przed sądem oraz wnosi środki odwoławcze – w trybie i zakresie określonych

Kodeks drogowy 179

w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wy-kroczenia (dz.u. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.);

3) wnioskuje do zarządców dróg publicznych, z wyłączeniem dróg zarządza-nych przez Generalnego dyrektora dróg Krajowych i Autostrad, o instalację lub usunięcie urządzenia rejestrującego albo obudowy na to urządzenie, z zastrzeże-niem iż w sprawach dotyczących urządzeń rejestrujących naruszenia przepisów ruchu drogowego o dopuszczalnej prędkości wniosek wymaga uprzedniego za-sięgnięcia opinii właściwego komendanta wojewódzkiego Policji;

4) dokonuje zakupu i naprawy oraz wykonuje czynności wynikające z bie-żącej eksploatacji i obsługi urządzeń rejestrujących oraz obudów na te urzą-dzenia, w tym czynności obejmujące import danych zarejestrowanych przez te urządzenia oraz montaż urządzeń w zainstalowanych obudowach w przy-padku urządzeń zainstalowanych przez Inspekcję transportu drogowego lub zarządcę drogi działającego na wniosek, o którym mowa w pkt 3, a także w przypadku obudów urządzeń rejestrujących należących do Policji.

3. Zadania Inspekcji transportu drogowego, o których mowa w ust. 1, wy-konuje Główny Inspektor transportu drogowego przy pomocy Głównego In-spektoratu transportu drogowego oraz jego delegatur terenowych.

4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób, tryb oraz warunki techniczne gromadzenia, przetwarzania, udostęp-niania i usuwania przez Głównego Inspektora transportu drogowego utrwa-lonych obrazów i danych, uwzględniając dokumentację i zakres czynności niezbędnych do przeprowadzenia postępowania w sprawach o wykroczenia, o których mowa w ust. 1, oraz konieczność ochrony zarejestrowanych danych przed nieuprawnioną ingerencją i ujawnieniem.

5. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Sprawiedliwości, uwzględ-niając zakres niezbędnych danych oraz konieczność zapewnienia jednolitości dokumentów, określi, w drodze rozporządzenia, wzory dokumentów stoso-wanych przez Głównego Inspektora transportu drogowego w postępowaniu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.

Art. 129h. [Informacje podlegające rejestracji w przypadku narusze-nia przepisów ruchu drogowego]

1. W zakresie, o którym mowa w art. 129g ust. 1, rejestracji podlegają w szczególności:

1) obraz naruszenia, w tym obraz pojazdu, którym kierujący naruszył prze-pisy ruchu drogowego, wraz z numerem rejestracyjnym pojazdu;

2) data oraz czas popełnienia naruszenia;3) numer identyfikacyjny urządzenia rejestrującego;


– a w przypadku przekroczenia przez kierującego pojazdem dopuszczalnej prędkości rejestrowane są również:

4) prędkość, z jaką poruszał się pojazd;5) prędkość dopuszczalna w miejscu i czasie popełnienia naruszenia.2. W szczególnie uzasadnionych bezpieczeństwem ruchu drogowego przy-

padkach Inspekcja transportu drogowego może ujawniać naruszenia prze-pisów ruchu drogowego w zakresie, o którym mowa w art. 129g ust. 1 lit. a, również za pomocą urządzeń rejestrujących, które ujawniają naruszenia przepisów ruchu drogowego na określonym odcinku drogi. W takim przypad-ku urządzenia te rejestrują w szczególności:

1) obraz pojazdu, którym kierujący naruszył przepisy ruchu drogowego, wraz z numerem rejestracyjnym pojazdu;

2) datę, czas oraz określenie odcinka drogi, na którym popełnione zostało naruszenie;

3) średnią prędkość, z jaką poruszał się pojazd na odcinku drogi, na którym popełnione zostało naruszenie;

4) prędkość dopuszczalną na odcinku drogi, na którym popełnione zostało naruszenie, w czasie jego popełnienia;

5) numer identyfikacyjny urządzenia rejestrującego.3. Główny Inspektor transportu drogowego ustala wpisanego do dowodu

rejestracyjnego właściciela lub posiadacza pojazdu, którym dokonano naru-szenia przepisów ruchu drogowego, na podstawie danych i informacji:

1) określonych w ust. 1 i 2;2) z centralnej ewidencji pojazdów i centralnej ewidencji kierowców udo-

stępnianych za pomocą systemu teleinformatycznego;3) uzyskanych w związku z prowadzonym postępowaniem, w szczególności

od polskich i zagranicznych organów rejestrujących pojazd.4. Główny Inspektor transportu drogowego, przetwarzając dane osobowe

w zakresie, o którym mowa w ust. 3, jest zwolniony z obowiązku informacyj-nego określonego w art. 25 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 80b ust. 4.

5. Minister właściwy do spraw transportu, mając na względzie przyczyny i lokalizację wypadków drogowych, przeciwdziałanie tym wypadkom oraz wdrażanie kierujących pojazdami do przestrzegania przepisów ruchu drogo-wego, określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki lokalizacji w pasie drogowym dróg publicznych stacjonarnych urzą-dzeń rejestrujących oraz obudów na te urządzenia, z uwzględnieniem zasady, że instalowana i używana jest obudowa wraz z urządzeniem rejestrującym;

2) sposób oznakowania stacjonarnych urządzeń rejestrujących oraz obu-dów na te urządzenia, z uwzględnieniem oddziaływania prewencyjnego po-przez zapewnienie odpowiedniej widoczności;

Kodeks drogowy 181

3) sposób dokonywania pomiarów przez urządzenia rejestrujące, z uwzględnieniem progów prędkości dostosowanych do obowiązującego na drodze ograniczenia prędkości, oraz przetwarzania przez te urządzenia za-rejestrowanych danych, a także biorąc pod uwagę możliwość błędu kierowcy do 10 km/h włącznie w utrzymaniu dopuszczalnej prędkości;

4) szczegółowe warunki wykonywania przez strażników gminnych (miej-skich) czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego, o których mowa w art. 129b ust. 4, w tym obowiązku oznakowania miejsc prowadzenia kontroli.

Art. 129i.100 [Badanie w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie]1. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu przeprowa-

dza się przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stęże-nia alkoholu w wydychanym powietrzu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu unie-możliwia jego przeprowadzenie urządzeniem elektronicznym lub osoba ta odmawia poddania się takiemu badaniu. W takim przypadku ustalenie zawar-tości w organizmie alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.

3. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu może być prze-prowadzone również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.

4. Warunki oraz sposób przeprowadzania badań, o których mowa w ust. 1 i 2, określa ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, z późn. zm.).

Art. 129j. 101 [Badanie w celu ustalenia obecności środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie]

1. Badanie w celu ustalenia w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu przeprowadza się przy użyciu metod niewymagają-cych badania laboratoryjnego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie metodą niewymagającą badania labo-ratoryjnego albo osoba ta odmawia poddania się takiemu badaniu. W takim przypadku ustalenie w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.

3. Dopuszcza się badanie krwi lub moczu jako następstwo badania prze-prowadzonego metodą, o której mowa w ust. 1, albo jeżeli nie ma możliwości wykorzystania tej metody.

100 Art. 129i dodany przez art. 125 pkt 12 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

101 Art. 129j dodany przez art. 125 pkt 12 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


4. Badanie w celu ustalenia obecności w organizmie środka działającego podobnie do alkoholu, w sposób określony w ust. 2 i 3, może być przeprowa-dzone również w razie braku zgody osoby podlegającej badaniu, o czym nale-ży ją uprzedzić.

5. Minister właściwy do spraw zdrowia, uwzględniając skutki oddziaływa-nia na organizm kierowcy środków działających podobnie do alkoholu, okre-śli, w drodze rozporządzenia:

1) wykaz tych środków;2) warunki i sposób przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie.

Art. 129k. 102 [Badanie na zawartość w organizmie alkoholu lub środ-ka działającego podobnie do alkoholu osób uczestniczących w wypadku drogowym]

1. W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabi-ty lub ranny, kierujący pojazdem jest poddawany badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2. Badaniu, o którym mowa w ust. 1, można poddać także inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo żądać od organu kon-troli ruchu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego po-dobnie do alkoholu.

Art. 130. [Ewidencja kierowców naruszających przepisy]1. Policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu dro-

gowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punk-tów w skali od 0 do 10 i wpisuje się do tej ewidencji.

1a. W ewidencji policja wpisuje także naruszenia przepisów ruchu drogo-wego, którym nie przypisano wartości punktowej.

2. Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po upływie 1 roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty lub w przy-padku kierowców, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3 – 20 punktów.

3. Kierowca wpisany do ewidencji, o której mowa w ust. 1, może na wła-sny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejsze-

102 Art. 129k dodany przez art. 125 pkt 12 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 183

nie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Nie dotyczy to kierowcy w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy.

3a. Przepisy ust. 1–3 stosuje się do osób posiadających pozwolenie do kiero-wania tramwajem.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw transportu oraz Ministrem Sprawiedliwości, ma-jąc na uwadze dyscyplinowanie i wdrażanie kierujących pojazdami do prze-strzegania przepisów ustawy oraz zapobieganie wielokrotnemu naruszaniu przepisów ruchu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób punktowania i liczbę punktów odpowiadających naruszeniu prze-pisów ruchu drogowego;

2) warunki i sposób prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 1, oraz tryb występowania z wnioskami o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji;

3) program szkolenia i jednostki upoważnione do prowadzenia szkolenia, o którym mowa w ust. 3;

4) liczbę punktów odejmowanych z tytułu odbytego szkolenia;5) podmioty uprawnione do uzyskiwania informacji zawartych w ewiden-

cji, o której mowa w ust. 1.

Art. 130. 103 (uchylony).

Art. 130a. [Koszty usunięcia pojazdu z drogi]1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia

ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;2) 104 nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego za-

warcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cy-wilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpie-czenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;

3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch ta-kiego pojazdu;

103 Art. 130 uchylony przez art. 125 pkt 13 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

104 Art. 130a ust. 1 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.


4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2;

5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.

1a. 105 Pojazd jest usuwany z drogi na koszt wykonującego przejazd dro-gowy w przypadku, o którym mowa w art. 140ad ust. 2 pkt 2.

2. Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma moż-liwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:

1) kierowała nim osoba:a) znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu

albo środka działającego podobnie do alkoholu,b) nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania

lub używania pojazdu;2) jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powo-

duje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska.2a. 106 Od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozy-

cji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o któ-rych mowa w ust. 1–2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio.

3. Pojazd może być przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.

4. dyspozycję przemieszczenia lub usunięcia pojazdu z drogi wydaje:1) policjant – w sytuacjach, o których mowa w ust. 1–3;2) strażnik gminny (miejski) – w sytuacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5,3) osoba dowodząca akcją ratowniczą – w sytuacji, o której mowa w ust. 3.5. (utracił moc).5a. (uchylony).5b. (uchylony).5c. 107 Pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1–2,

umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

105 Art. 130a ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

106 Art. 130a ust. 2a w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 lit. b) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

107 Art. 130a ust. 5c w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 lit. c) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 185

5d. (uchylony).5e. (uchylony).5f. 108 Usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla

pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1–2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

6. 109 Rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1–2, oraz koszty usuwania i przechowywa-nia pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosz-tów, o których mowa w ust. 2a. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a, nie może być wyższa niż maksymalna kwota opłat za usunięcie pojaz-du, o których mowa w ust. 6a.

6a. 110 ustala się maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat, o których mowa w ust. 5c:

a) rower lub motorower – za usunięcie – 100 zł; za każdą dobę przechowy-wania – 15 zł,

b) motocykl – za usunięcie – 200 zł; za każdą dobę przechowywania – 22 zł,c) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t – za usunięcie – 440 zł;

za każdą dobę przechowywania – 33 zł,d) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t – za usu-

nięcie – 550 zł; za każdą dobę przechowywania – 45 zł,e) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 t do 16 t – za usunię-

cie – 780 zł; za każdą dobę przechowywania – 65 zł,f) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t – za usunięcie

– 1 150 zł; za każdą dobę przechowywania – 120 zł,g) pojazd przewożący materiały niebezpieczne – za usunięcie – 1 400 zł; za

każdą dobę przechowywania – 180 zł.

108 Art. 130a ust. 5f w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 lit. d) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

109 Art. 130a ust. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 lit. e) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

110 Maksymalne wysokości stawek kwotowych opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego przechowywanie na parkingu strzeżonym obowiązujące w 2012 r. zostały ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 12 września 2011 r. w sprawie ogłoszenia obowiązujących w 2012 r. maksymalnych stawek opłat za usunię-cie pojazdu z drogi i jego przechowywanie na parkingu strzeżonym (M.P. Nr 82, poz. 830). Maksymalne wysokości stawek kwotowych opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego przechowywanie na parkingu strzeżonym obowiązujące w 2013 r. zostały ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 7 sierpnia 2012 r. w sprawie ogłoszenia obowiązujących w 2013 r. maksymalnych stawek opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego przechowywanie na parkingu strzeżonym (M.P. poz. 579).


6b. Maksymalne stawki opłat określone w ust. 6a, obowiązujące w danym roku kalendarzowym ulegają corocznie zmianie na następny rok kalendarzo-wy w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi cen towarów i usług konsump-cyjnych w okresie pierwszego półrocza roku, w którym stawki ulegają zmia-nie, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

6c. Na każdy rok kalendarzowy minister właściwy do spraw finansów pu-blicznych ogłasza, w drodze obwieszczenia, w dzienniku urzędowym Rze-czypospolitej Polskiej „Monitor Polski” maksymalne stawki opłat, o których mowa w ust. 6a, z uwzględnieniem zasady określonej w ust. 6b, zaokrąglając je w górę do pełnych złotych.

6d. Wskaźnik cen, o którym mowa w ust. 6b, ustala się na podstawie komu-nikatu Prezesa Głównego urzędu Statystycznego ogłoszonego w dzienniku urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie 20 dni od dnia jego ogłoszenia.

6e. Opłaty, o których mowa w ust. 6, stanowią dochód własny powiatu.7. 111 Wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia opłaty,

o której mowa w ust. 5c, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, również dowodu uiszczenia kaucji.

8. Pojazd może być unieruchomiony przez zastosowanie urządzenia do blo-kowania kół w przypadku pozostawienia go w miejscu, gdzie jest to zabronio-ne, lecz nieutrudniającego ruchu lub niezagrażającego bezpieczeństwu.

9. Pojazd unieruchamia Policja lub straż gminna (miejska).10. Starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach

określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawiera pouczenie o skutkach nieodebrania po-jazdu.

10a. Starosta występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 10, nie wcze-śniej niż przed upływem 30 dni od dnia powiadomienia.

10b. Jeżeli pojazd usunięty w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2 nie jest zarejestrowany w żadnym z państw członkowskich unii Europejskiej, przeka-zuje się go właściwemu miejscowo naczelnikowi urzędu celnego w celu ure-gulowania jego sytuacji zgodnie z przepisami prawa celnego.

10c. Przepisu ust. 10 nie stosuje się, gdy okoliczności wskazują, że nieode-branie pojazdu nastąpiło z przyczyn niezależnych od właściciela lub osoby uprawnionej.

111 Art. 130a ust. 7 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 12 lit. f) ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.

Kodeks drogowy 187

10d. Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie został ustalony jego właściciel lub osoba upraw-niona do jego odbioru, mimo że w jej poszukiwaniu dołożono należytej sta-ranności.

10e. W sprawach o przepadek pojazdu sąd stwierdza, czy zostały spełnio-ne wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepad-ku nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

10f. do wykonania orzeczenia sądu o przepadku pojazdu jest obowiązany starosta. Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w admini-stracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

10g. Jednostka prowadząca parking strzeżony, w przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie określonym w ust. 10, powiadamia o tym fak-cie właściwego miejscowo starostę oraz podmiot, który wydał dyspozycję usu-nięcia pojazdu nie później niż trzeciego dnia od dnia upływu tego terminu.

10h. Koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspo-zycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca wła-ścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z za-strzeżeniem ust. 10d i 10i. decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta.

10i. Jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dys-ponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 10h.

10j. termin płatności należności ustalonych decyzją, o której mowa w ust. 10h wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna. Odsetki usta-wowe nalicza się od dnia następującego po upływie terminu płatności. Należ-ności te wraz z odsetkami podlegają egzekucji w trybie i na zasadach okre-ślonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

10k. decyzji, o której mowa w ust. 10h, nie wydaje się, jeżeli od uprawomoc-nienia się orzeczenia sądu o przepadku pojazdu upłynęło 5 lat.

10l. Egzekucji, o której mowa w ust. 10j, nie wszczyna się, a wszczętą uma-rza, jeżeli od dnia doręczenia ostatecznej decyzji, o której mowa w ust. 10h, upłynęło 5 lat.

11. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, kierując się zasadą zagwa-rantowania ochrony prawa własności oraz potrzebą zapewnienia porządku na drogach publicznych i bezpieczeństwa ruchu drogowego, określi, w dro-dze rozporządzenia:


1) tryb oraz warunki współdziałania z Policją i innymi podmiotami upraw-nionymi do podejmowania decyzji o usunięciu pojazdu jednostek usuwają-cych pojazdy lub prowadzących strzeżone parkingi;

2) tryb i warunki wydawania pojazdu z parkingu;3) (utracił moc).

Art. 130b.112 [Sprawozdanie z wypadku mającego miejsce w transeuro-pejskiej sieci drogowej, w którym jest zabity]

1. Z każdego wypadku drogowego, w którym jest zabity, mającego miejsce w transeuropejskiej sieci drogowej, o której mowa w art. 4 pkt 26 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, Policja jest obowiązana sporządzić sprawozdanie.

2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:1) możliwie dokładne określenie miejsca wypadku;2) zdjęcia lub schemat miejsca wypadku;3) datę i godzinę wypadku;4) szczegółowy opis miejsca i okoliczności wypadku: rodzaj terenu, rodzaj

drogi, rodzaj skrzyżowania, w tym informacje dotyczące sygnalizacji, liczby pasów ruchu, oznakowania poziomego drogi, oświetlenia, warunków pogo-dowych, ograniczenia prędkości, przeszkód na poboczu drogi;

5) informację o skutkach wypadku: liczbę zabitych i rannych w wypadku;6) charakterystykę uczestników wypadku: wiek, płeć, obywatelstwo, po-

ziom alkoholu lub środka odurzającego w organizmie, stosowanie lub nie-stosowanie wyposażenia ochronnego;

7) dane dotyczące pojazdów uczestniczących w wypadku: rodzaj, wiek, wy-posażenie ochronne oraz datę ostatniego badania technicznego;

8) informacje dotyczące rodzaju i przebiegu wypadku, z uwzględnieniem manewrów pojazdu i kierującego;

9) o ile jest to możliwe informacje dotyczące czasu przybycia służb ratow-niczych oraz przyjęcia zgłoszenia.

3. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1, Policja przekazuje do Sekretaria-tu Krajowej Rady, o którym mowa w art. 140f, w terminie do 31 marca każdego roku, za rok poprzedni.

Art. 131. [Delegacja]1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-

strem właściwym do spraw transportu, uwzględniając potrzebę zapew-

112 Art. 130b dodany przez art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 472). Zmiana weszła w życie 31 maja 2012 r.

Kodeks drogowy 189

nienia bezpieczeństwa i porządku podczas wykonywania kontroli ruchu drogowego oraz sprawnego jej przebiegu, określi, w drodze rozporządze-nia:

1) organizację, szczegółowe warunki i sposób wykonywania kontroli ruchu drogowego;

2) wymagany sposób zachowania się kontrolowanego uczestnika ruchu;3) szczegółowe warunki wykonywania kontroli ruchu drogowego przez

osoby, o których mowa w art. 129e;4) szczegółowe warunki udzielania upoważnień do wykonywania kontroli

ruchu drogowego oraz wzór upoważnienia.2. Minister Obrony Narodowej, uwzględniając potrzebę zapewnienia bez-

pieczeństwa i porządku w czasie wykonywania kontroli drogowej oraz spraw-ne wykonywanie czynności w tym zakresie, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw transportu oraz spraw wewnętrznych, określi, w dro-dze rozporządzenia:

1) organizację, warunki i sposób wykonywania czynności, o których mowa w art. 129 ust. 4;

2) warunki i tryb współdziałania Żandarmerii Wojskowej z Policją w spra-wach, o których mowa w art. 130 ust. 1.

Rozdział 2 Zatrzymywanie i zwracanie

dowodów rejestracyjnychArt. 132. [Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego]1. Policjant zatrzyma dowód rejestracyjny (pozwolenie czasowe) w razie:1) stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd:a) zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w któ-

rym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy,

b) zagraża porządkowi ruchu,c) narusza wymagania ochrony środowiska;2) stwierdzenia, że pojazd nie został poddany badaniu technicznemu w wy-

znaczonym terminie lub termin badania nie został wyznaczony prawidłowo;3) stwierdzenia zniszczenia dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowe-

go) w stopniu powodującym jego nieczytelność;4) uzasadnionego podejrzenia podrobienia lub przerobienia dowodu reje-

stracyjnego (pozwolenia czasowego);5) stwierdzenia, że badanie techniczne zostało dokonane przez jednostkę

do tego nieupoważnioną;


6) 113 nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego za-warcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywil-nej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;

7) uzasadnionego przypuszczenia, że dane w nim zawarte nie odpowiadają stanowi faktycznemu.

2. W razie zatrzymania dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego), policjant wydaje kierowcy pokwitowanie. Może on zezwolić na używanie po-jazdu przez czas nieprzekraczający 7 dni, określając warunki tego używania w pokwitowaniu. Zezwolenie nie może być wydane w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a i c oraz w pkt 6.

3. Zatrzymany dokument, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 1 pkt 4, 6 i 7, odpowiedni organ Policji przesyła niezwłocznie organowi, który go wydał, z zastrzeżeniem ust. 5.

3a. Odpowiednie organy Policji zawiadomią właściwego dyrektora izby skar-bowej o fakcie zatrzymania dowodu rejestracyjnego w przypadku powzię-cia uzasadnionego przypuszczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, w sytuacji, gdy dotyczy to spełnienia przez pojazd wymagań technicznych określonych w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

4. W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1, 3 i 4 dowód rejestracyjny (po-zwolenie czasowe) zatrzyma również jednostka upoważniona do przeprowa-dzania badań technicznych. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

5. Zatrzymany dokument pojazdu zarejestrowanego za granicą, z wyjąt-kiem przypadków określonych w ust. 1 pkt 4 i 6, pozostawia się w jednostce Policji przez okres 7 dni. Po upływie tego terminu dokument przekazywany jest przedstawicielstwu państwa, w którym pojazd jest zarejestrowany.

6. Zwrot zatrzymanego dokumentu następuje niezwłocznie po ustaniu przyczyny uzasadniającej jego zatrzymanie, z zastrzeżeniem art. 133.

Art. 133. 114 [Zwrot zatrzymanych dokumentów]1. W przypadku określonym w art. 132 ust. 1 pkt 6 odpowiedni organ Policji

zwraca zatrzymany dokument po przedstawieniu dokumentu potwierdzają-

113 Art. 132 ust. 1 pkt 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.

114 Art. 133 w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez-pieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 205, poz. 1210; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707). Zmiana weszła w życie 11 lutego 2012 r.

Kodeks drogowy 191

cego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cy-wilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie.

2. Jeżeli z przedstawionego dokumentu potwierdzającego zawarcie umo-wy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu wynika, że przed zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego umowa ta nie była zawarta, warunkiem zwrotu zatrzymanego dokumentu jest dodat-kowo wniesienie opłaty za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubez-pieczenia określonej w odrębnych przepisach.

Art. 134. [Uprawnienia Żandarmerii Wojskowej]W stosunku do pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz in-

nych pojazdów kierowanych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojsko-wą uprawnienia i obowiązki policjantów określone w art. 132 ust. 1–3 i art. 133 ust. 1 wykonują również żołnierze Żandarmerii Wojskowej.

Art. 134a. [Uprawnienia inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego]W stosunku do pojazdów wykonujących przewóz drogowy w rozumieniu ustawy

z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, a także w przypadku kontroli, o której mowa w art. 129a ust. 1 pkt 2–4, uprawnienia i obowiązki policjantów oraz or-ganów Policji określone w art. 132 ust. 1–3, 5 i 6 oraz w art. 133 wykonują również od-powiednio inspektorzy Inspekcji transportu drogowego oraz organy tej inspekcji.

Rozdział 3 Zatrzymywanie praw jazdy i pozwoleń oraz cofanie i przywracanie uprawnień do kierowania pojazdami

Art. 135. [Zatrzymanie prawa jazdy]1. Policjant:1) zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w razie:a) uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości

lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,b) stwierdzenia zniszczenia prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność,c) podejrzenia podrobienia lub przerobienia prawa jazdy,d) gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,e) gdy wobec kierującego pojazdem wydane zostało postanowienie lub de-

cyzja o zatrzymaniu prawa jazdy,f) gdy wobec kierującego pojazdem orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów

lub wydano decyzję o cofnięciu prawa jazdy,g) przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naru-

szenie przepisów ruchu drogowego,


h) przekroczenia przez kierującego pojazdem, w okresie 1 roku od dnia wy-dania po raz pierwszy prawa jazdy, liczby 20 punktów za naruszenie przepi-sów ruchu drogowego;

2) może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem w razie uzasadnione-go podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

2. Pokwitowanie zatrzymania prawa jazdy z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b–d oraz w pkt 2, uprawnia do kierowania pojazdem w ciągu 7 dni.

Art. 136. [Przekazanie sprawy sądowi]1. Zatrzymane prawo jazdy, z wyjątkiem przypadku określonego w art. 135

ust. 1 pkt 1 lit. c, Policja przekazuje niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni, według właściwości, sądowi uprawnionemu do rozpoznania sprawy o wykro-czenie, prokuratorowi lub staroście.

2. W razie przeprowadzenia badania krwi lub moczu dla oceny trzeźwości lub zawartości środka działającego podobnie do alkoholu, prawo jazdy przeka-zuje się wraz z wynikiem tego badania. Jeżeli jednak wynik tego badania nie został uzyskany w ciągu 30 dni od dnia zatrzymania prawa jazdy, należy nie-zwłocznie zwrócić je właścicielowi.

Art. 137. [Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy]1. Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadkach określonych w art. 135

ust. 1 pkt 1 lit. a oraz pkt 2, wydaje w terminie 14 dni od dnia otrzymania prawa jazdy:1) prokurator – w toku postępowania przygotowawczego, a sąd – po prze-

kazaniu sprawy do sądu;2) w sprawie o wykroczenie – sąd właściwy do rozpoznania sprawy.2. O wydaniu postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy zawiadamia się

właściwego starostę.3. Na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy służy zażalenie.

Art. 138. [Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy]1. decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadkach określonych w art. 135

ust. 1 pkt 1 lit. d i g, wydaje starosta.2. Zwrot zatrzymanego prawa jazdy następuje po ustaniu przyczyny zatrzy-

mania, z zastrzeżeniem art. 114 ust. 4.



Kodeks drogowy 193

Art. 139. [Pozwolenie do kierowania tramwajem]1. Przepisy art. 135–138 stosuje się odpowiednio do pozwolenia do kierowa-

nia tramwajem.1. 116 Przepisy art. 135–137 stosuje się odpowiednio do pozwolenia na kie-

rowanie tramwajem.2. Przepisu art. 135 nie stosuje się do szefów i cudzoziemskiego persone-

lu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych państw ob-cych oraz misji specjalnych i organizacji międzynarodowych korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności, a także do innych osób korzystających z tych przywilejów i immunitetów.

3. W stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową oraz innych osób kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej upraw-nienia i obowiązki policjantów określone w art. 135 ust. 1 i art. 136 ust. 1 wyko-nują również żołnierze Żandarmerii Wojskowej.

4. W przypadku kontroli, o której mowa w art. 129a ust. 1, uprawnienia i obowiązki policjantów określone w art. 135 ust. 1 i art. 136 ust. 1 wykonują w stosunku do kierujących pojazdami również inspektorzy Inspekcji trans-portu drogowego.

Art. 140. [Decyzja o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym]

1. decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym wydaje starosta w razie:

1) stwierdzenia na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciw-wskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;

1a) stwierdzenia na podstawie orzeczenia psychologicznego, wydanego po przeprowadzeniu badania psychologicznego w trybie określonym w art. 124 ust. 1 pkt 2 i 3, istnienia przeciwwskazań psychologicznych do kierowania po-jazdem;

2) utraty przez kierowcę kwalifikacji, co stwierdza się na podstawie wyniku egzaminu państwowego;

3) przekroczenia, w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy, liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego; decyzja o cofnięciu uprawnienia wydawana jest na wniosek komendanta wojewódz-kiego Policji;

116 Art. 139 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 15 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.


4) niepoddania się:a) sprawdzeniu kwalifikacji w trybie określonym w art. 114 ust. 1 pkt 1,b) badaniu lekarskiemu w trybie określonym w art. 122 ust. 1 pkt 3–5,c) badaniu psychologicznemu w trybie określonym w art. 124 ust. 1 pkt 2

lub 3.2. decyzję o przywróceniu kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdem

silnikowym, z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 1 pkt 3, wydaje staro-sta po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie.

3. Przepisy ust. 1–2 stosuje się odpowiednio do pozwolenia do kierowania tramwajem.

4. decyzję o cofnięciu lub przywróceniu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym szefom i cudzoziemskiemu personelowi przed-stawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjal-nych państw obcych oraz organizacji międzynarodowych korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynaro-dowych lub na zasadzie wzajemności oraz innym osobom korzystającym z tych przywilejów i immunitetów wydaje marszałek województwa ma-zowieckiego.

5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z mini-strem właściwym do spraw transportu, kierując się koniecznością zapobie-żenia uczestnictwu w ruchu drogowym sprawców wielokrotnych naruszeń przepisów ruchu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wnioskowania o cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 3.


Art. 140a. [Zakaz powierzania zadań gminie]Zadania i kompetencje określone w art. 138 ust. 1 i art. 140 ust. 1–3 nie mogą

być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy po-wiatu warszawskiego.

Art. 140a. 118 (uchylony).


118 Art. 140a uchylony przez art. 125 pkt 16 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 195

Rozdział 4 119 Kary pieniężne za przejazd

pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia lub niezgodnie

z warunkami określonymi w zezwoleniu

Art. 140aa. [Kara pieniężna za przejazd po drogach publicznych po-jazdów nienormatywnych bez zezwolenia]

1. Za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia, o którym mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1, lub niezgodnie z warunkami określonymi dla tego zezwolenia nakłada się karę pie-niężną, w drodze decyzji administracyjnej.

2. Decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej wydaje wła-ściwy ze względu na miejsce przeprowadzanej kontroli organ Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Straży Granicznej, Służby celnej lub zarządca drogi.

3. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, nakłada się na:1) podmiot wykonujący przejazd;2) podmiot wykonujący inne czynności związane z przewozem drogo-

wym, a w szczególności na organizatora transportu, nadawcę, odbior-cę, załadowcę lub spedytora, jeżeli okoliczności lub dowody wskazu-ją, że podmiot ten miał wpływ lub godził się na powstanie naruszenia określonego w ust. 1.

4. Nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, wobec podmiotu wykonującego przejazd, a po-stępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli:

1) okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot, o którym mowa w ust. 3 pkt 1:

a) dochował należytej staranności w realizacji czynności związanych z przejazdem,

b) nie miał wpływu na powstanie naruszenia, lub2) rzeczywista masa całkowita pojazdu nienormatywnego nie prze-

kracza dopuszczalnej wielkości lub wielkości określonej w zezwoleniu, o którym mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1, a przekroczenie dotyczy wyłącz-nie nacisku osi pojazdu w przypadku przewozu ładunków sypkich oraz drewna.

119 Rozdział 4 w dziale V dodany przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 paź-dziernika 2012 r.


5. Nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, wobec podmiotu wykonującego przejazd oraz inne czynności związane z przejazdem drogowym pojazdów Sił Zbrojnych Rze-czypospolitej Polskiej.

6. W przypadku stwierdzenia przejazdu po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi dla tego zezwolenia or-gan kontroli, o którym mowa w ust. 2, powiadamia właściwy terytorialnie ze względu na miejsce przeprowadzenia kontroli organ Żandarmerii Wojskowej.

7. Organ Żandarmerii Wojskowej, o którym mowa w ust. 6, występuje do dowódcy jednostki wojskowej organizującej przejazd drogowy lub do jego przełożonego z wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej (Dz.U. Nr 190, poz. 1474).

Art. 140ab. [Wysokość kary pieniężnej]1. Karę pieniężną, o której mowa w art. 140aa ust. 1, ustala się w wysokości:1) 1500 zł – za brak zezwolenia kategorii I i II;2) 5000 zł – za brak zezwolenia kategorii III–VI;3) za brak zezwolenia kategorii VII:a) 500 zł – gdy nacisk jednej lub wielu osi, rzeczywista masa całkowita lub

wymiary pojazdu przekraczają dopuszczalne wartości nie więcej niż o 10%,b) 2000 zł – gdy nacisk jednej lub wielu osi, rzeczywista masa całkowita

lub wymiary pojazdu przekraczają dopuszczalne wartości o więcej niż 10% i nie więcej niż 20%,

c) 15 000 zł – w pozostałych przypadkach;4) 5000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wia-

dukt bez potwierdzonego zawiadomienia zarządcy drogi, o którym mowa w art. 64c ust. 9;

5) 3000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wia-dukt niezgodnie z warunkami określonymi przez zarządcę drogi, o któ-rym mowa w art. 64c ust. 9;

6) 6000 zł – za przejazd pojazdu nienormatywnego przez most lub wia-dukt przy zgłoszonym przez zarządcę drogi sprzeciwie, o którym mowa w art. 64c ust. 10;

7) 2000 zł – za niedotrzymanie warunków przejazdu określonych dla ze-zwolenia kategorii VII lub podanych w tym dokumencie.

2. W przypadku naruszeń zakazu, o którym mowa w art. 64 ust. 2, za przejazd pojazdem nienormatywnym nakłada się karę jak za przejazd bez zezwolenia.

Kodeks drogowy 197

Art. 140ac. [Odwołanie od decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej]1. Od decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej, o której mowa w art. 140aa

ust. 1, przysługuje odwołanie do organu nadrzędnego w stosunku do or-ganu, który tę karę wymierzył, w terminie 14 dni od dnia doręczenia de-cyzji.

2. Decyzja ostateczna podlega wykonaniu po upływie 30 dni od jej dorę-czenia, chyba że wstrzymano jej wykonanie. Organ kontroli, który wydał decyzję ostateczną, z urzędu wstrzymuje jej wykonanie, w drodze posta-nowienia, na które nie przysługuje zażalenie, w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

3. Karę pieniężną uiszcza się w formie przekazu na wskazany w decyzji rachunek bankowy. Koszty związane z jej przekazaniem pokrywa obowią-zany podmiot.

4. Kara pieniężna, o której mowa w ust. 2, podlega przymusowemu ścią-gnięciu w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

5. Obowiązek uiszczenia kary pieniężnej, o której mowa w ust. 2, przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym kara powinna zostać uiszczona.

Art. 140ad. [Kontrola – pobór kaucji]1. W przypadku gdy podczas kontroli zostanie stwierdzone naruszenie, o

którym mowa w art. 140aa ust. 1, przez zagraniczny podmiot mający siedzi-bę w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie jest związana umową o wzajemnej egzekucji kar pieniężnych, osoba przeprowadzająca kontrolę pobiera kaucję w wysokości odpowiadającej przewidywanej karze pienięż-nej.

2. Kaucję pobiera się:1) podczas kontroli na drodze – w formie gotówkowej, za pokwitowaniem

na druku ścisłego zarachowania, lub za pomocą karty płatniczej;2) w terminie późniejszym – w formie przelewu na wyodrębniony ra-

chunek bankowy organu prowadzącego postępowanie administracyjne w sprawie o nałożenie kary, przy czym koszty przelewu ponosi obowiąza-ny podmiot.

3. Kaucja przechowywana jest na nieoprocentowanym rachunku banko-wym, o którym mowa w ust. 2 pkt 2. Koszty związane z uiszczeniem kaucji w formie przelewu na rachunek bankowy lub za pomocą karty płatniczej – związane z autoryzacją transakcji i przekazem środków na właściwy ra-chunek bankowy – pokrywa obowiązany podmiot.

4. Kaucję przekazuje się:


1) na rachunek bankowy określony w decyzji o nałożeniu kary, w termi-nie, o którym mowa w art. 140ac ust. 2, albo

2) na rachunek bankowy podmiotu, który ją wpłacił, w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji lub orzeczenia uchylającego decyzję o nałożeniu kary pieniężnej.

5. W przypadku gdy wysokość nałożonej kary jest mniejsza od wysokości pobranej kaucji, do powstałej różnicy stosuje się odpowiednio przepis ust. 4 pkt 2.

6. Odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem pojazdów nienor-matywnych ponosi wykonujący przejazd pojazdem nienormatywnym.

Art. 140ae. [Przekazywanie kar pieniężnych]1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 140aa ust. 1, są przekazywane

odpowiednio do budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub na wy-odrębniony rachunek bankowy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Au-tostrad.

2. Środki z tytułu kar gromadzone na wyodrębnionym rachunku ban-kowym Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad są przekazywane w terminie pierwszych 2 dni roboczych po upływie tygodnia, w którym wpły-nęły, na rachunek Krajowego Funduszu Drogowego, z przeznaczeniem na budowę lub przebudowę dróg krajowych, drogowych obiektów inżynierskich i przepraw promowych oraz na zakup urządzeń do ważenia pojazdów.

3. Urzędy celne i wojewódzkie inspektoraty transportu drogowego otrzymują prowizję od pobranych kar pieniężnych w wysokości 12% nało-żonej kary.

4. Prowizja, o której mowa w ust. 3, stanowi dochód budżetu państwa.5. Od kar pieniężnych urzędy celne i wojewódzkie inspektoraty trans-

portu drogowego odliczają prowizję, a pozostałą część kary, w terminie 4 dni po upływie każdych kolejnych 10 dni miesiąca, przekazują odpowied-nio do podmiotów wymienionych w ust. 1.

dZIAŁ Va dZIAŁANIA NA RZECZ BEZPIECZEńStWA

RuChu dROGOWEGO

Art. 140b. [Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego]1. tworzy się Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu drogowego, zwaną

dalej „Krajową Radą”.

Kodeks drogowy 199

2. Krajowa Rada działa przy ministrze właściwym do spraw transpor-tu jako międzyresortowy organ pomocniczy Rady Ministrów w sprawach bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 140c. [Zadania Krajowej Rady]1. Krajowa Rada określa kierunki i koordynuje działania administracji

rządowej w sprawach bezpieczeństwa ruchu drogowego.2. do zadań Krajowej Rady w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu

drogowego należy w szczególności:1) proponowanie kierunków polityki państwa;2) opracowywanie programów poprawy bezpieczeństwa ruchu drogo-

wego w oparciu o propozycje przedstawiane przez właściwych ministrów i ocena ich realizacji;

3) inicjowanie badań naukowych;4) inicjowanie i opiniowanie projektów aktów prawnych oraz umów

międzynarodowych;5) inicjowanie kształcenia kadr administracji publicznej;6) inicjowanie współpracy zagranicznej;7) współpraca z właściwymi organizacjami społecznymi i instytucjami

pozarządowymi;8) inicjowanie działalności edukacyjno-informacyjnej;9) analizowanie i ocena podejmowanych działań;10) 120 ustalanie, co najmniej raz na trzy lata, średniego kosztu

społeczno-ekonomicznego wypadku drogowego, w którym jest zabi-ty, oraz średniego kosztu społeczno-ekonomicznego wypadku dro-gowego, w którym osoba doznała obrażeń ciała w rozumieniu art. 156 § 1 albo art. 157 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), powstałego w transeuropejskiej sieci dro-gowej.

3. 121 Przy ustalaniu średniego kosztu społeczno-ekonomicznego wy-padków drogowych, o których mowa w ust. 2 pkt 10, uwzględnia się:

1) utratę produktywności zabitych i rannych w wypadkach drogo-wych;

2) koszty leczenia i rehabilitacji poszkodowanych w wypadkach dro-gowych;

120 Art. 140c ust. 2 pkt 10 dodany przez art. 3 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 472). Zmiana weszła w życie 31 maja 2012 r.

121 Art. 140c ust. 3 dodany przez art. 3 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 472). Zmiana weszła w życie 31 maja 2012 r.


3) koszty administracyjne wypadków drogowych;4) straty materialne powstałe w wyniku wypadków drogowych.

Art. 140d. [Skład Krajowej Rady]W skład Krajowej Rady wchodzą:1) Przewodniczący – minister właściwy do spraw transportu;2) zastępcy Przewodniczącego:a) sekretarz lub podsekretarz stanu w ministerstwie właściwym do spraw

wewnętrznych,b) sekretarz lub podsekretarz stanu w ministerstwie właściwym do spraw

transportu;3) sekretarz Krajowej Rady wskazany przez ministra właściwego do spraw

transportu;4) członkowie Krajowej Rady wskazani przez: Prezesa Rady Ministrów spo-

śród wojewodów, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości oraz ministrów właściwych do spraw: administracji publicznej, budżetu, finansów publicznych, gospodarki, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej 122, oświa-ty i wychowania, środowiska, transportu, wewnętrznych, pracy oraz Komen-danta Głównego Policji, Komendanta Głównego Straży Pożarnej, Generalnego dyrektora dróg Krajowych i Autostrad.

4) 123 członkowie Krajowej Rady wskazani przez: Prezesa Rady Mi-nistrów spośród wojewodów, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości oraz ministrów właściwych do spraw: administracji publicznej, budżetu, finansów publicznych, gospodarki, budownic-twa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, oświaty i wychowania, środowiska, transportu, we-wnętrznych, pracy oraz Komendanta Głównego Policji, Komendan-ta Głównego Straży Pożarnej, Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

Art. 140e. [Przewodniczący Krajowej Rady]1. Przewodniczący Krajowej Rady kieruje jej pracami i reprezentuje ją na

zewnątrz.

122 Obecnie: ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, stosow-nie do art. 44 ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 154, poz. 1800), która weszła w życie 1 stycznia 2002 r.

123 Art. 140d pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 12 ustawy z dnia 13 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 951). Zmiana wejdzie w życie 1 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 201

2. Przewodniczący Krajowej Rady otrzymuje od ministrów i innych orga-nów, których przedstawiciele są członkami Krajowej Rady:

1) sprawozdania i informacje dotyczące realizacji zadań określonych w programach bezpieczeństwa ruchu drogowego;

2) 124 informacje dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, w szczególności informacje umożliwiające ustalanie średniego kosz-tu społeczno-ekonomicznego wypadków, o których mowa w art. 140c ust. 2 pkt 10.

3. Przewodniczący Krajowej Rady składa Radzie Ministrów corocznie, do końca marca, sprawozdanie dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogo-wego oraz działań realizowanych w tym zakresie.

4. Prezes Rady Ministrów składa Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi co-rocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie.

Art. 140f. [Sekretariat Krajowej Rady]1. Krajowa Rada wykonuje swoje zadania przy pomocy Sekretariatu Kra-

jowej Rady.2. Sekretariat Krajowej Rady działa jako wewnętrzna jednostka organiza-

cyjna ministra właściwego do spraw transportu.3. Szczegółową organizację i tryb prac Krajowej Rady określa regulamin

przyjęty w drodze uchwały na pierwszym posiedzeniu Krajowej Rady.

Art. 140g. [Wojewódzka Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego]1. tworzy się Wojewódzką Radę Bezpieczeństwa Ruchu drogowego, zwa-

ną dalej „Wojewódzką Radą”.2. Wojewódzka Rada działa przy marszałku województwa jako wojewódz-

ki zespół koordynacyjny w sprawach bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Art. 140h. [Zadania Wojewódzkiej Rady]1. Wojewódzka Rada koordynuje i określa kierunki działań administracji

publicznej w sprawach bezpieczeństwa ruchu drogowego.2. do zadań Wojewódzkiej Rady w zakresie, o którym mowa w ust. 1, na-

leży w szczególności:1) opracowywanie regionalnych programów poprawy bezpieczeństwa

ruchu drogowego;

124 Art. 140e ust. 2 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmia-nie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 472). Zmiana weszła w życie 31 maja 2012 r.


2) opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego w zakresie bezpie-czeństwa ruchu drogowego;

3) zatwierdzanie planu wydatków wojewódzkich ośrodków ruchu dro-gowego w części przeznaczonej na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogo-wego;

4) inicjowanie kształcenia kadr administracji publicznej i szkolenie w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego;

5) inicjowanie współpracy międzywojewódzkiej;6) współpraca z właściwymi organizacjami społecznymi i instytucjami

pozarządowymi;7) inicjowanie działalności edukacyjno-informacyjnej;8) analizowanie i ocena podejmowanych działań.3. 125 Szczegółową organizację i tryb pracy Wojewódzkiej Rady określa

regulamin przyjęty przez radę w drodze uchwały.

Art. 140i. [Skład Wojewódzkiej Rady]W skład Wojewódzkiej Rady wchodzą:1) przewodniczący – marszałek województwa;2) zastępcy przewodniczącego:a) wojewoda,b) wojewódzki komendant Policji;3) sekretarz – wskazany przez marszałka województwa;4) członkowie Wojewódzkiej Rady wskazani przez wojewodę, zarząd wo-

jewództwa, zarządy powiatów, wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), komendanta wojewódzkiego Policji, Komendanta Państwowej Straży Po-żarnej, dyrektora właściwego oddziału terenowego Generalnej dyrekcji dróg Krajowych i Autostrad, zarząd dróg wojewódzkich, zarządy dróg po-wiatowych, wojewódzkiego kuratora oświaty.

4) 126 członkowie Wojewódzkiej Rady:a) wojewódzki inspektor transportu drogowego,b) dyrektor właściwego terenowo oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg

Krajowych i Autostrad,c) przedstawiciel wojewody,d) przedstawiciel wojewódzkiego sztabu wojskowego,e) przedstawiciel kuratora oświaty,

125 Art. 140h ust. 3 dodany przez art. 125 pkt 17 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

126 Art. 140i pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 125 pkt 18 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151; ost. zm.: Dz.U. z 2012 r. poz. 113). Zmiana wejdzie w życie 19 stycznia 2013 r.

Kodeks drogowy 203

f) przedstawiciel zarządu województwa,g) przedstawiciel zarządów powiatu,h) przedstawiciel wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast,i) przedstawiciel komendanta wojewódzkiego Policji,j) przedstawiciel komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Po-

żarnej,k) przedstawiciel zarządu dróg wojewódzkich,l) przedstawiciel wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego,m) przedstawiciel zarządów dróg powiatowych,n) osoby wskazane przez marszałka województwa w szczególności re-

prezentujące działające na terenie województwa organizacje pozarzą-dowe, których celem statutowym jest problematyka bezpieczeństwa ruchu drogowego, przy czym marszałek województwa może wskazać nie więcej niż 12 osób.

Art. 140j. [Przewodniczący Wojewódzkiej Rady]1. Przewodniczący Wojewódzkiej Rady kieruje jej pracami i reprezentuje

ją na zewnątrz.2. Przewodniczący Wojewódzkiej Rady otrzymuje od organów, których

przedstawiciele są członkami Wojewódzkiej Rady:1) sprawozdania i informacje dotyczące realizacji zadań określonych

w programach bezpieczeństwa ruchu drogowego;2) informacje dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego.3. Przewodniczący Wojewódzkiej Rady składa Przewodniczącemu Krajo-

wej Rady corocznie, do końca stycznia, sprawozdanie dotyczące stanu bez-pieczeństwa ruchu drogowego na terenie województwa oraz działań reali-zowanych w tym zakresie.

Art. 140k. [Obsługa Wojewódzkiej Rady]Obsługę Wojewódzkiej Rady zapewnia wyznaczony przez marszałka wo-

jewództwa wojewódzki ośrodek ruchu drogowego.

Art. 140l. [Prawo głosu doradczego w pracach Rady]W pracach Krajowej Rady i Wojewódzkiej Rady mogą brać udział z gło-

sem doradczym:1) przedstawiciele organizacji pozarządowych, których statutowy zakres

działalności obejmuje zagadnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego;2) pracownicy naukowi wyższych uczelni lub jednostek badawczo-roz-

wojowych;3) niezależni eksperci.


dZIAŁ VI ZMIANY W PRZEPISACh

OBOWIąZuJąCYCh ORAZ PRZEPISY PRZEJśCIOWE I KOńCOWE

Art. 141 – 143. (pominięte).


Art. 145 – 148. (pominięte).

Art. 149. [Delegacja]Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obro-

ny Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Sprawiedliwości, kierując się potrzebą zapewnienia stabilnego obrotu pojazdami samochodowymi, może określić, w drodze rozporządzenia:

1) obowiązek uzyskania karty pojazdu przez właścicieli pojazdów zarejestrowa-nych przed dniem, o którym mowa w art. 152 pkt 3;

2) warunki, terminy i tryb uzyskiwania karty pojazdu przez osoby, o których mowa w pkt 1, organy właściwe do ich wydania, dokumenty stosowane w tych sprawach oraz wysokość opłaty za wydanie karty pojazdu.

Art. 150. [Ważność prawa jazdy]1. Prawa jazdy i inne dokumenty uprawniające do kierowania pojazdami lub

potwierdzające dodatkowe kwalifikacje i wymagania w stosunku do kierujących pojazdami, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują waż-ność do czasu ich wymiany dokonywanej na koszt osoby uprawnionej w zakresie, na jaki zostały wydane. Osoba uprawniona dokonująca wymiany jest obowiązana do uiszczenia opłaty ewidencyjnej.

2. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając wszystkie wydawa-ne przed dniem wejścia w życie ustawy dokumenty uprawniające do kierowania pojazdem oraz koszty związane z ich wymianą, określi, w drodze rozporządzenia, warunki i terminy wymiany praw jazdy i innych dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami lub potwierdzających dodatkowe kwalifikacje kierują-cych pojazdami oraz wysokość opłat za ich wymianę.

Art. 151. [Przepisy uchylone]1. traci moc ustawa z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (dz.u.

z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515), z wyjątkiem art. 60, 69–70 i 72–82, które tracą moc z dniem 30 czerwca 1999 r.

2. (pominięty).

Kodeks drogowy 205

Art. 152. [Wejście w życie]ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., z wyjątkiem:1) art. 49 ust. 2 pkt 5, art. 80, 99 i 109 ust. 4, które wchodzą w życie z dniem 1 lip-

ca 1998 r.;2) art. 39 ust. 3 i art. 85, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.;3) art. 74 ust. 2 pkt 2 lit. a, art. 77, 87, 88, 90–98 i 100–108, które wchodzą

w życie z dniem 1 lipca 1999 r.

Załącznik do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.

KATEGORIE ZEZWOLEń NA PRZEJAZD POJAZDU NIENORMATYWNEGO127

Lp. Zezwolenie Pojazdy nienormatywne Drogi1 2 3 4

1 kategorii I a) o wymiarach oraz rzeczywistej masie cał-kowitej nie większych od dopuszczalnych,b) o naciskach osi nieprzekraczających wiel-kości przewidzianych dla dróg o dopusz-czalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t;

gminne, po-wiatowe, wo-jewódzkie wskazane w zezwoleniu

2 kategorii II a) o długości, wysokości oraz rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopusz-czalnych,b) o naciskach osi nie większych od dopusz-czalnych dla danej drogi,c) o szerokości nieprzekraczającej 3,5 m;

publiczne, z wyjątkiem ekspresowych i autostrad

3 kategorii III

a) o naciskach osi i rzeczywistej masie cał-kowitej nie większych od dopuszczalnych,b) o szerokości nieprzekraczającej 3,2 m,c) o długości nieprzekraczającej:– 15 m dla pojedynczego pojazdu,– 23 m dla zespołu pojazdów,d) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m;

publiczne

127 Załącznik dodany przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 222, poz. 1321). Zmiana weszła w życie 19 października 2012 r.


206

4 katego-rii IV

a) o rzeczywistej masie całkowitej nie więk-szej od dopuszczalnej,b) o szerokości nieprzekraczającej 3,4 m,c) o długości nieprzekraczającej:– 15 m dla pojedynczego pojazdu,– 23 m dla zespołu pojazdów,– 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach,d) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m,e) o naciskach osi nieprzekraczających wiel-kości przewidzianych dla dróg o dopusz-czalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t;

krajowe

5 kategorii V a) o naciskach osi nie większych od dopusz-czalnych dla danej drogi,b) o szerokości nieprzekraczającej 3,4 m,c) o długości nieprzekraczającej:– 15 m dla pojedynczego pojazdu,– 23 m dla zespołu pojazdów,– 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach,d) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m,e) o rzeczywistej masie całkowitej nieprze-kraczającej 60 t;

publiczne

6 kategorii VI

a) o szerokości nieprzekraczającej:– 3,4 m dla drogi jednojezdniowej,– 4 m dla drogi dwujezdniowej klasy A, S i GP,b) o długości nieprzekraczającej:– 15 m dla pojedynczego pojazdu,– 23 m dla zespołu pojazdów,– 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach,c) o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m,d) o rzeczywistej masie całkowitej nieprze-kraczającej 60 t,e) o naciskach osi nieprzekraczających wiel-kości przewidzianych dla dróg o dopusz-czalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t;

krajowe – zgodnie z wy-kazem dróg, o którym mowa w art. 64c ust. 7 128

7 kategorii VII

a) o wymiarach oraz rzeczywistej masie całkowitej większych od wymienionych w kategoriach I–VI,b) o naciskach osi przekraczających wielko-ści przewidziane dla dróg o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t;

wyznaczona trasa wskaza-na w zezwole-niu

128

128 Art. 64c ust. 7 nie zawiera przepisów mówiących o wykazie dróg krajowych.

ROZPORZądZENIEPREZESA RAdY MINIStRÓW

z dnia 24 listopada 2003 r.

w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń

(dz.u. Nr 208, poz. 2023, zm.: dz.u. z 2008 r. Nr 202, poz. 1249; dz.u. z 2011 r. Nr 14, poz. 68; Nr 105, poz. 615; dz.u. z 2012 r. poz. 527)

(wyciąg)

Na podstawie art. 95 § 6 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępo-wania w sprawach o wykroczenia (dz.u. Nr 106, poz. 1148 oraz z 2003 r. Nr 109, poz. 1031) zarządza się, co następuje:

§ 1. [Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa wysokość grzywien nakładanych w drodze man-

datu karnego za wybrane rodzaje wykroczeń przez uprawnione organy.2. Wysokość grzywien, o których mowa w ust. 1, określa załącznik do roz-

porządzenia.

§ 2. [Wejście w życie]Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia1.129

1 Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia utraciły moc:1) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 października 2002 r. w spra-

wie wykroczeń, za które policjanci są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz wysokości mandatów karnych nakładanych przez policjantów za poszczególne rodzaje wykroczeń (Dz.U. Nr 174, poz. 1430 i Nr 178, poz. 1483 oraz z 2003 r. Nr 56, poz. 505),

2) § 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 października 2002 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasad i sposobu wydawania upoważnień (Dz.U. Nr 174, poz. 1431 i Nr 178, poz. 1484 oraz z 2003 r. Nr 26, poz. 231)

– które zostały zachowane w mocy na podstawie art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 109, poz. 1031).


208

NaruszoneKwalifikacja przepisy ru-

prawna chu drogowego GrzywnaLp. – ustawa Naruszenie z aktów w zł

Kodeks prawnych wykroczeń wg opisu

pod tabelą*1 2 3 4 5

I. Przepisy o ruchu pieszychart. 90 Wchodzenie na jezdnię bezpośrednio

przed jadący pojazd1 1) na przejściach dla pieszych 502 2) w miejscach innych niż przejścia art. 14

dla pieszych pkt 1 lit. a 1003 Wchodzenie na jezdnię spoza pojazdu lub innej art. 14 pkt 1

przeszkody ograniczającej widoczność drogi lit. b 1004 art. 97 Przechodzenie przez jezdnię w miejscu, w którym

urządzenia zabezpieczające lub przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnikod jezdni art. 14 pkt 7 50

5 art. 92 Niestosowanie się do znaków drogowych § 30 lub§ 1 lub art. 90 dotyczących ruchu pieszych § 39 w zw.

z § 40[1] 50art. 90 Przechodzenie przez jezdnię w miejscach

lub art. 97 o ograniczonej widoczności drogi6 1) na obszarze zabudowanym 507 2) na obszarze niezabudowanym art. 14 pkt 2 1008 art. 90 Zwalnianie kroku lub zatrzymywanie się bez

lub art. 97 uzasadnionej potrzeby podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko art. 14 pkt 3 50

9 art. 97 Przebieganie przez jezdnię art. 14 pkt 4 5010 Chodzenie po torowisku art. 14 pkt 5 5011 Wchodzenie na torowisko, gdy zapory

lub półzapory są opuszczone lub rozpoczęto ich opuszczanie art. 14 pkt 6 100

12 Naruszenie obowiązku korzystania przez pieszego z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku – z pobocza art. 11 ust. 1 50

13 Naruszenie przez pieszego idącego po poboczu lub jezdni obowiązku poruszania się po lewejstronie drogi art. 11 ust. 2 50

Taryfikator mandatów

207207

Załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. (poz. 2023)

WYSOKOŚĆ GRZYWIEN NAKŁADANYCH W DRODZE MANDATU KARNEGO ZA WYBRANE RODZAJE WYKROCZEŃ PRZEZ UPRAWNIONE ORGANY

TABELA B

Kodeks drogowy 209

14 Naruszenie przez pieszych obowiązku poruszania się po jezdni jeden za drugim art. 11 ust. 3 50

15 Naruszenie obowiązku korzystania z przejść dla pieszych podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko art. 13 50

16 Korzystanie z dróg niedostępnych dla pieszych art. 45 ust. 1 pkt 4 50

17 art. 90 Naruszenie przepisów dotyczących ruchulub art. 97 pieszych na drogach dla rowerów art. 11 ust. 4 50

II. Przepisy dotyczące ruchu pojazdówA Zasady ogólne i przepisy porządkowe

18 art. 90 Zajmowanie więcej niż jednego, wyznaczonegolub art. 97 na jezdni, pasa ruchu art. 16 ust. 4 150

19 Naruszenie obowiązku poruszania się po poboczuprzez kierującego pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem, wózkiem ręcznym albo osobę prowadzącą pojazd napędzany silnikiem art. 16 ust. 5 100

20 art. 90 Nieustąpienie miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu przez kierującego pojazdem art. 16 ust. 6 250

21 art. 97 Niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa podczas jazdy art. 39 ust. 1 100Przewożenie dziecka w pojeździe:

22 1) poza fotelikiem ochronnym lub innym art. 45 ust. 2 pkt 5urządzeniem do przewożenia dzieci lub art. 39 ust. 3 150

23 2) w foteliku ochronnym, siedzącego tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu pojazdu wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera art. 45 ust. 2 pkt 4 150

24 Kierowanie pojazdem przewożącym pasażerów niekorzystających z pasów bezpieczeństwa art. 45 ust. 2 pkt 3 100

25 Nieużywanie hełmu ochronnego podczas jazdymotocyklem lub motorowerem art. 40 ust. 1 100

26 Kierowanie motocyklem lub motorowerem przewożącym pasażerów nieużywających hełmu ochronnego art. 45 ust. 2 pkt 3 100

27 Przewożenie osoby w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu na rowerze lub motorowerze albo motocyklu poza bocznym wózkiem art. 45 ust. 2 pkt 2 150

28 Korzystanie podczas jazdy z telefonu wymagające trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku przez kierującego pojazdem art. 45 ust. 2 pkt 1 200

29 art. 90 Wjeżdżanie na pas między jezdniami art. 45 ust. 1 pkt 5 100lub art. 97

Kodeks drogowy

208

1 2 3 4 5


210210

30 art. 90 Niedopełnienie obowiązków przez uczestników wypadku poprzez nieusunięcie pojazdu z miejsca wypadku, w którym nie było art. 44 ust. 1zabitego lub rannego pkt 3 lub ust. 3 150

31 art. 97 Nieużywanie elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu przez osobę wykonującą roboty lubinne czynności na drodze art. 41 150

32 Brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdów do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego art. 55 ust. 1 300

B Włączanie się do ruchu33 art. 90 Nieustąpienie pierwszeństwa innemu pojazdowi

lub uczestnikowi ruchu podczas włączania się do ruchu art. 17 ust. 2 300

34 Uniemożliwienie włączenia się do ruchu autobusowi (trolejbusowi) sygnalizującemu zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię z oznaczonego przystanku na obszarze zabudowanym art. 18 ust. 1 200

35 Naruszenie obowiązków przez kierującego pojazdem zbliżającego się do miejsca postoju autobusu szkolnego art. 18a ust. 1 200

C Prędkość i hamowanieart. 92a Przekroczenie dopuszczalnej

prędkości:36 do 10 km/h do 5037 o 11–20 km/h od 50

art. 20 lub do 10038 o 21–30 km/h art. 31 od 100

ust. 1 pkt 1 albo do 20039 o 31–40 km/h § 27, § 31 od 200

lub § 81 do 30040 o 41–50 km/h ust. 1 i 21 od 300

do 40041 o 51 km/h i więcej od 400

do 50042 art. 90 Hamowanie w sposób powodujący zagrożenie art. 19 od 100

bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienie ust. 2 pkt 2 do 30043 Jazda z prędkością utrudniającą art. 19 od 50

ruch innym kierującym ust. 2 pkt 1 do 20044 art. 97 Niezachowanie przez kierujących pojazdami

objętymi indywidualnym ograniczeniem prędkości albo pojazdami lub zespołami pojazdów o długości większej niż 7 metrów niezbędnego odstępu od pojazdów znajdujących się przed nimi art. 19 ust. 3 200


209209

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 211

45 Przekroczenie indywidualnie określonej art. 21 ust. 4 lubdopuszczalnej prędkości dla danego pojazdu art. 63 ust. 2 zgodnie

pkt 4 lub z lp. ust. 3 pkt 2 lit. d 36–41

D Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu46 art. 90 Zawracanie w warunkach, w których mogłoby

lub art. 97 to zagrażać bezpieczeństwu ruchu lub ruch art. 22 ust. 6 od 200ten utrudnić pkt 4 do 400

47 Zawracanie w tunelach, na mostach i wiaduktach art. 22 ust. 6oraz na drogach jednokierunkowych pkt 1 200

48 Utrudnianie lub tamowanie ruchu poprzez niesyg-nalizowanie lub błędne sygnalizowanie manewru art. 22 ust. 5 200

49 Nieodpowiednie ustawienie pojazdu na jezdni przed skręceniem art. 22 ust. 2 150

50 art. 90 Nieustąpienie pierwszeństwa przez kierującego pojazdem zmieniającego zajmowany pas ruchu art. 22 ust. 4 250

E Wymijanie, omijanie i cofanie51 art. 90 Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym

lub art. 97 kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia art. 26 ust. 3pierwszeństwa pieszemu pkt 2 500

52 Omijanie pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd kolejowy w sytuacji, w której wymagało to wjechania na część jezdni art. 28 ust. 3przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu pkt 4 250

53 art. 90 Utrudnianie ruchu podczas cofania art. 23 ust. 1 od 50 pkt 3 do 200

54 art. 90 Naruszenie zakazów cofania w tunelach,lub art. 97 na mostach i wiaduktach art. 23 ust. 2 200

F Wyprzedzanie55 art. 97 Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych art. 26 ust. 3

lub bezpośrednio przed nimi pkt 1 20056 Wyprzedzanie na przejazdach dla rowerzystów

lub bezpośrednio przed nimi art. 27 ust. 4 200art. 90 Naruszenie przez kierującego obowiązku

upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy:57 1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne

miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia art. 24 ust. 1komukolwiek ruchu pkt 1 250

58 2) kierujący jadący za nim nie rozpoczął art. 24 ust. 1manewru wyprzedzania pkt 2 250

59 art. 97 Naruszenie zakazu wyprzedzania pojazdu silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka art. 24 ust. 7wzniesienia pkt 1 300

60 Naruszenie zakazu wyprzedzania na zakrętach art. 24 ust. 7oznaczonych znakami ostrzegawczymi pkt 2 300

Kodeks drogowy

210

1 2 3 4 5


61 Naruszenie zakazu wyprzedzania art. 24 ust. 7na skrzyżowaniach pkt 3 300

62 Wyprzedzanie na przejazdach kolejowych albo art. 28 ust. 3tramwajowych i bezpośrednio przed nimi pkt 3 lub ust. 6 300

63 Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępuod wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu art. 24 ust. 2 300

63a art. 97 Wyprzedzanie z niewłaściwej strony art. 24 ust. 3–5 20064 art. 90 Zwiększanie prędkości przez kierującego

lub art. 97 pojazdem wyprzedzanym 35065 Niestosowanie się przez kierującego pojazdem

wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika do obowiązku zjechania jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzenia art. 24 ust. 6 100

66 art. 97 Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym art. 24 ust. 11 300

G Przecinanie się kierunków ruchu67 art. 90 Nieustąpienie przez kierującego pojazdem

pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu art. 26 ust. 1 35068 Nieustąpienie przez kierującego pojazdem

pierwszeństwa pieszym na skrzyżowaniu przy skręcaniu w drogę poprzeczną art. 26 ust. 2 350

69 Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa pieszym przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów art. 26 ust. 4odbywa się po tej samej powierzchni albo ust. 5 350

70 Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe dla rowerzystów art. 27 ust. 1 350

70a Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić art. 27 ust. 1a 350

71 Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa rowerowi przy przejeżdżaniu przez drogę dla rowerów poza jezdnią art. 27 ust. 3 350

72 art. 90 Niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienialub art. 97 przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej,

używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej art. 26 ust. 7 350

73 Naruszenie obowiązku usunięcia pojazdu unieruchomionego na przejeździe kolejowym (tramwajowym) lub ostrzegania kierujących pojazdami szynowymi w sytuacji, w której art. 28 ust. 4usunięcie pojazdu nie było możliwe lub ust. 6 300

74 Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu w takim miejscu i na taki czas, aby umożliwić


211211

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 213

pieszym swobodny dostęp do pojazdów komunikacji publicznej – w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku art. 26 ust. 6 100

75 art. 97 Naruszenie zakazu objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub art. 28 ust. 3podnoszenie ich nie zostało zakończone pkt 1 300

76 Naruszenie zakazu wjeżdżania na przejazd, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca art. 28 ust. 3do kontynuowania jazdy pkt 2 300

77 art. 90 Jazda wzdłuż po chodniku lub przejściulub art. 97 dla pieszych pojazdem silnikowym 250

78 Jazda wzdłuż po chodniku lub przejściu dla art. 26 ust. 3pieszych innym pojazdem niż pojazd silnikowy pkt 3 100

79 Naruszenie przez kierującego zakazu wjeżdżania na skrzyżowanie, jeśli na skrzyżowaniu lub art. 25za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy ust. 4 pkt 1 300

H Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza80 art. 88 Niewłączenie przez kierującego pojazdem art. 30 ust. 1

lub art. 90 wymaganych świateł w czasie jazdy w warunkach pkt 1 lit. a lubzmniejszonej przejrzystości powietrza pkt 2 lit. a 200

81 art. 90 Naruszenie przez kierującego pojazdem lub art. 97innym niż silnikowy zakazu wyprzedzania innych pojazdów w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza oraz obowiązku korzystania z pobocza drogi, a jeżeli nie jest to możliwe art. 30 ust. 1– to jazdy jak najbliżej krawędzi jezdni pkt 2 lit. b 100

82 art. 97 Nadużywanie sygnałów dźwiękowych art. 29 ust. 2lub świetlnych pkt 1 100

83 Używanie sygnałów dźwiękowych art. 29 ust. 2na obszarze zabudowanym pkt 2 100

84 art. 90 Używanie tylnych świateł przeciwmgłowychlub art. 97 przy normalnej przejrzystości powietrza art. 30 ust. 3 100

I Holowanie85 art. 97 Holowanie pojazdu, w którym znajduje się

kierujący niemający wymaganych uprawnień art. 31 ust. 1do kierowania tym pojazdem pkt 3 250

86 Holowanie pojazdu na połączeniu sztywnym, jeżeli nie jest sprawny co najmniej jeden układ hamulcowy, albo na połączeniu giętkim, jeżeli art. 31 ust. 1nie są sprawne dwa układy hamulcowe pkt 6 250

87 Holowanie pojazdu o niesprawnym układzie art. 31 ust. 2kierowniczym lub niesprawnych hamulcach pkt 1 250

88 Holowanie pojazdu na połączeniu giętkim, jeżeli w pojeździe tym działanie układu hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest art. 31 ust. 2unieruchomiony pkt 2 250

Kodeks drogowy

212

1 2 3 4 5


89 Holowanie więcej niż jednego pojazdu, art. 31 ust. 2z wyjątkiem pojazdu członowego pkt 3 250

90 Holowanie pojazdem z przyczepą (naczepą) art. 31 ust. 2 pkt 4 250Naruszenie przez kierującego warunków holowania poprzez:

91 1) niewłączenie w pojeździe holującym świateł mijania art. 31 ust. 1 pkt 2 100

92 2) nieprawidłowe połączenie pojazdu holowanego z holującym art. 31 ust. 1 pkt 4 150

93 3) brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdu holowanego art. 31 ust. 1 pkt 5 150

94 4) niezachowanie właściwej odległości między pojazdami holowanym a holującym 100

95 5) niewłaściwe oznakowanie połączenia między pojazdami (holu) albo brak takiego oznakowania art. 31 ust. 1 pkt 7 50

J Przepisy o ruchu rowerów, motorowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz ruchu zwierząt96 art. 97 Naruszenie przez kierującego rowerem

obowiązku przewożenia dziecka do lat 7na dodatkowym siodełku art. 33 ust. 2 50

96a Art. 97 Naruszenie przez kierującego rowerem obowiązku korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić art. 33 ust. 1 50

97 art. 90 Nieustąpienie miejsca pieszym przez kierującego rowerem korzystającego z drogi dla rowerów i pieszych art. 33 ust. 1 50

97a art. 90 Nieopuszczenie przez kierującego rowerem śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku art. 33 ust. 1a 50

98 art. 90 Naruszenie przez kierującego roweremlub art. 97 lub motorowerem zakazu jazdy po jezdni obok

innego uczestnika ruchu, z zastrzeżeniem lp. 98a art. 33 ust. 3 pkt 1 5098a art. 90 Utrudnianie poruszania się innym uczestnikom

ruchu przez kierującego rowerem jadącego art. 33 ust. 3po jezdni obok innego roweru lub motoroweru pkt 1 w zw. z ust. 3a 200

99 art. 90 Naruszenie przez kierującego rowerem lub art. 97 lub motorowerem zakazu jazdy bez trzymania

co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach art. 33 ust. 3 pkt 2 50

100 Naruszenie przez kierującego rowerem lub motorowerem zakazu czepiania się pojazdów art. 33 ust. 3 pkt 3 100

101 (uchylona)102 (uchylona)103 Naruszenie przez kierującego rowerem przepisów

o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych art. 33 ust. 5 50104 Naruszenie przez kierującego pojazdem

zaprzęgowym zakazu jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni art. 34 ust. 5 pkt 2 100


213213

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 215

105 Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu pozostawiania pojazdu art. 34niezabezpieczonego przed ruszeniem ust. 5 pkt 3 100

106 Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu jazdy pojazdami art. 34na płozach bez dzwonków lub grzechotek ust. 5 pkt 4 50

107 Naruszenie przez jeźdźca lub poganiacza obowiązku korzystania z określonej drogi lub części drogi art. 35 ust. 1 100

108 Pędzenie zwierząt płochliwych niesprawnych fizycznie lub niedających sobą kierować art. 35 ust. 2 50

109 Pędzenie zwierząt bez odpowiedniego nadzoru, a pojedynczych bez uwięzi art. 37 ust. 1 50

110 Naruszenie przez poganiacza obowiązku poruszania się po lewej stronie pędzonych art. 37 ust. 2zwierząt pkt 1 50

111 Naruszenie przez poganiacza obowiązku używania, w okresie niedostatecznej art. 37 ust. 2widoczności, odpowiedniego oświetlenia pkt 2 50

112 Naruszenie przez poganiacza zakazu pędzenia art. 37 ust. 4zwierząt po określonych drogach pkt 1 50

113 Naruszenie przez poganiacza zakazu przepędzania zwierząt w poprzek drogi w miejscu niewidocznym na dostateczną art. 37 ust. 4odległość pkt 3 50

114 Naruszenie przez poganiacza zakazu art. 37 ust. 4zatrzymywania zwierząt na jezdni pkt 4 50

115 Naruszenie przez poganiacza zakazu dopuszczania do zajmowania przez zwierzęta więcej niż prawej połowy jezdni albo drogi art. 37 ust. 4dla pieszych lub rowerów pkt 5 50

116 art. 97 Naruszenie nakazu, aby w czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd zaprzęgowy znajdował się poza jezdnią art. 46 ust. 3 50

117 art. 90 Pozostawienie pojazdu zaprzęgowego na postojulub art. 91 bez zachowania środków ostrożności niezbędnych

do uniknięcia wypadku art. 46 ust. 5 50118 art. 97 Naruszenie wprowadzonych przez radę

powiatu zakazów pędzenia zwierząt art. 37 ust. 5 50

K Autostrady i drogi ekspresowe119 art. 90 Naruszenie zakazu zawracania na autostradzie art. 22 ust. 6

lub art. 97 lub drodze ekspresowej pkt 2 lub pkt 3 300120 Cofanie na autostradzie lub drodze

ekspresowej art. 23 ust. 2 300121 Wjazd na autostradę lub drogę ekspresową

pojazdem, dla ruchu którego drogi te nie są art. 45 ust. 1przeznaczone pkt 4 250

Kodeks drogowy

214

1 2 3 4 5


122 Zatrzymanie lub postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innych miejscach niż wyznaczone w tym celu art. 49 ust. 3 300

123 Nieusunięcie z jezdni pojazdu unieruchomionego z przyczyn technicznych oraz nieostrzeganie innych uczestników ruchu art. 49 ust. 3 300

124 Niesygnalizowanie lub niewłaściwe sygnalizowanie art. 50 ust. 1postoju pojazdu silnikowego z powodu pkt 1uszkodzenia lub wypadku na autostradzie lub ust. 2lub drodze ekspresowej pkt 1 300

L Zatrzymanie i postój125 art. 90 Zatrzymanie lub postój pojazdu w warunkach,

lub art. 97 w których nie jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących lub powoduje od 100 utrudnienie ruchu art. 46 ust. 1 do 300

126 Niezachowanie wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem przez kierującego pojazdem w tunelu, podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisówruchu drogowego art. 47a 100Zatrzymywanie pojazdu:

127 1) na przejeździe kolejowym lub tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej art. 49 ust. 1niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania pkt 1 300

128 2) na przejściu dla pieszych lub na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem, a na drodze dwukierunkowej o dwóch art. 49 ust. 1 od 100 pasach ruchu – także za nimi pkt 2 do 300

129 3) w tunelu, na moście lub na wiadukcie art. 49 ust. 1pkt 3 200

130 4) na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli kierujący pojazdami wielośladowymi są zmuszeni art. 49 ust. 1do najeżdżania na tę linię pkt 4 100

131 5) na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni lub na poboczu obok linii ciągłej art. 49 ust. 1wyznaczającej krawędź jezdni pkt 5 100

132 6) w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli art. 49 ust. 1pojazd je zasłania pkt 6 100

133 7) przy lewej krawędzi jezdni art. 49 ust. 1 pkt 7 100134 8) na pasie między jezdniami art. 49 ust. 1 pkt 8 100135 9) w odległości mniejszej niż 15 m od słupka

lub tablicy oznaczającej przystanek,


215215

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 217

a na przystanku z zatoką – na całej jej art. 49 ust. 1długości pkt 9 100

136 10) w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej art. 49 ust. 1jej strony ma tylko jeden pas ruchu pkt 10 100

137 11) na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów lub w śluzie art. 49 ust. 1rowerowej, z wyjątkiem roweru pkt 11 100

138 art. 84, Brak sygnalizowania lub niewłaściwe90 lub art. 91 sygnalizowanie postoju pojazdu art. 50 ust. 1 pkt 2 150

z powodu uszkodzenia lub wypadku lub ust. 2 pkt 2139 art. 90 Naruszenie warunków dopuszczalności

lub art. 97 zatrzymania lub postoju pojazdu na chodniku art. 47 100140 Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu

na jezdni jak najbliżej jej krawędzi i równolegle do niej art. 46 ust. 2 100

141 Naruszenie obowiązku umieszczania pojazdu (z wyjątkiem pojazdu zaprzęgowego) poza jezdnią w czasie postoju na drodze poza od 150 obszarem zabudowanym art. 46 ust. 3 do 300

142 Naruszenie zakazu postoju w miejscach art. 49 ust. 2utrudniających wjazd lub wyjazd pkt 1 100

143 Naruszenie zakazu postoju w miejscach utrudniających dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub wyjazd art. 49 ust. 2tego pojazdu pkt 2 100

144 Naruszenie zakazu postoju przed lub za przejazdem kolejowym na odcinku od przejazdu do słupka wskaźnikowego art. 49 ust. 2z jedną kreską pkt 3 100

145 Naruszenie zakazu postoju w strefie zamieszkania w miejscach innych art. 49 ust. 2niż wyznaczone pkt 4 100

146 Naruszenie zakazu postoju na obszarze zabudowanym pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej art. 49 od 20016 ton lub o długości przekraczającej 12 m ust. 2 pkt 5 do 300

M Używanie świateł zewnętrznych147 art. 88 Jazda bez wymaganych świateł od zmierzchu

do świtu art. 51 ust. 1 200148 Jazda bez wymaganych świateł od świtu

do zmierzchu art. 51 ust. 1 lub 2 100149 Jazda bez wymaganych świateł pojazdami

niewyposażonymi w światła mijania, drogowe lub do jazdy dziennej art. 51 ust. 6 100

150 Jazda bez wymaganych świateł w tunelu, art. 51 ust. 1niezależnie od pory doby lub ust. 6 200

Kodeks drogowy

216

1 2 3 4 5


151 Nieużywanie wymaganego oświetlenia art. 52 ust. 1podczas zatrzymania lub postoju w warunkach lub ust. 2 lub od 150niedostatecznej widoczności art. 30 ust. 2 do 300

152 art. 90 Korzystanie ze świateł drogowych w sposób niezgodny z przepisami art. 51 ust. 3 200

153 art. 90 Naruszenie warunków dopuszczalności używanialub art. 97 przednich świateł przeciwmgłowych art. 51 ust. 5 100

154 Używanie „szperacza” podczas jazdy art. 52 ust. 3 100

N Używanie pojazdów w ruchu drogowym155 art. 90 Bezpodstawne korzystanie z ułatwień w ruchu

lub art. 97 drogowym przez kierującego pojazdem uprzywilejowanym art. 53 ust. 2 300

156 art. 97 Używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się art. 60 ust. 1w pojeździe lub poza nim pkt 1 200

157 Zakrywanie świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych 200

158 Zakrywanie tablic rejestracyjnych lub innych wymaganych tablic albo znaków, które powinny art. 60 ust. 1być widoczne pkt 2 100

159 Oddalenie się kierującego od pojazdu, art. 60 ust. 2gdy silnik jest w ruchu pkt 1 50

160 Używanie opon z umieszczonymi w nich art. 60 ust. 2na trwałe elementami przeciwślizgowymi pkt 5 100

161 Używanie łańcuchów przeciwślizgowych na oponach na drodze niepokrytej śniegiem art. 60 ust. 3 100

162 art. 90 Wjeżdżanie między jadące w kolumnie rowerylub art. 97 lub wózki rowerowe art. 32 ust. 6 200

art. 97 Naruszenie przepisów dotyczących przewozu dzieci lub młodzieży przez:

163 1) kierującego pojazdem przewożącym dzieci lub młodzież art. 57 ust. 1 200

164 2) oznaczenie pojazdu tablicami informującymi, że przewożone są nim dzieci lub młodzież, w czasie gdy dzieci lub młodzież nie są przewożone art. 57 ust. 3 50

165 art. 90 3) kierującego innym pojazdem art. 57 ust. 2 200166 art. 90 Naruszenie przepisów dotyczących przewozu

lub art. 97 osób niepełnosprawnych przez kierującegopojazdem przewożącym takie osoby art. 58 ust. 1 200

167 Niezachowanie szczególnej ostrożności przezkierującego pojazdem, który omija pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych art. 58 ust. 2 200

168 Naruszenie przepisów o obowiązku wysyłania art. 54 ust. 1przez pojazdy żółtych sygnałów błyskowych lub ust. 3 200


217217

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 219

169 Bezpodstawne używanie żółtego sygnału błyskowego art. 54 ust. 4 100

170 art. 97 Ozdabianie tablic rejestracyjnych oraz umieszczanie z przodu lub z tyłu pojazduznaków, napisów lub przedmiotów art. 60 ust. 1ograniczających czytelność tych tablic pkt 3 50

171 Używanie pojazdu na obszarze zabudowanym w sposób powodujący uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin do środowiska art. 60 ust. 2lub nadmiernym hałasem pkt 2 do 300

172 Nieoznaczenie pojazdu zarejestrowanego za granicą znakiem określającym państwo rejestracji art. 59 ust. 2 100

173 Umieszczenie na pojeździe znaku określającego inne państwo niż to, w którym pojazd został art. 60 ust. 1zarejestrowany pkt 4 100

174 Pozostawienie pracującego silnika podczas art. 60 ust. 2postoju na obszarze zabudowanym pkt 3 100

O Przewóz ładunków i ciągnięcie przyczep175 art. 97 Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób

zasłaniający światła lub urządzenia art. 61 ust. 2sygnalizacyjne pkt 4 200

176 Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający tablice rejestracyjne lub inne tablice art. 61 ust. 2albo znaki, w które pojazd jest wyposażony pkt 4 100

177 Przewożenie ładunku nieoznaczonego lub art. 61 ust. 8oznaczonego w niewłaściwy sposób w zw. z ust. 9 150

178 Niezabezpieczenie urządzeń służących do mocowania ładunku przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy art. 61 ust. 4 200

179 Naruszenie przepisów o przewozie ładunków sypkich art. 61 ust. 5 150

180 Ciągnięcie przyczepy o rzeczywistej masie całkowitej większej niż dopuszczalna w odniesieniu do określonego rodzaju od 100pojazdu ciągnącego art. 62 ust. 1 do 300

P Przewóz osób181 art. 97 Przewóz osób pojazdem nieprzeznaczonym 100 za

lub nieprzystosowanym do tego celu każdą oso-bę przewo-żoną w nie-właściwy sposób, nie więcej niż 500

Kodeks drogowy

218

1 2 3 4 5


182 Przewóz osób w liczbie przekraczającej 100 za każdą liczbę miejsc określonych w dowodzie osobę ponadrejestracyjnym pojazdu albo wynikających określonąz konstrukcyjnego przeznaczenia liczbę, nie pojazdu niepodlegającego rejestracji więcej

art. 63 ust. 1 niż 500183 Naruszenie warunków przewozu osób

w przyczepach, z zastrzeżeniem że w przypadku naruszenia warunku dopuszczalnej prędkości lub liczby przewożonych osób stosuje się odpowiednio lp. 36–41 lub 182 art. 63 ust. 3 100

184 Naruszenie warunków dopuszczalności przewozu osób samochodem ciężarowym poza kabiną kierowcy, z zastrzeżeniem że w przypadku naruszenia warunku dopuszczalnej prędkości stosuje się odpowiednio lp. 36–41 art. 63 ust. 2 100

185 Naruszenie zakazu palenia tytoniu lub spożywania pokarmów w czasie jazdy art. 63 ust. 5 50

III. Kierującyart. 94 § 1 Kierowanie pojazdem silnikowym lub tramwajem art. 87 ust. 1

przez osobę niemającą:186 1) uprawnień do kierowania pojazdami 500187 2) uprawnień wymaganych dla danego

rodzaju pojazdu 300188 Kierowanie bez uprawnień rowerem art. 87 ust. 1

lub pojazdem zaprzęgowym i ust. 3 pkt 1 100189 art. 95 Kierowanie pojazdem przez osobę 50 za brak

nieposiadającą przy sobie każdego wymaganych dokumentów z wyma-

art. 38 ganych lub dokumentów,

art. 71 nie więcej ust. 5a niż 250

IV. Inne wykroczenia190 art. 85 § 1 Samowolne umieszczanie, usuwanie, włączanie,

wyłączanie, zmiana położenia lub zasłanianie znaku, sygnału drogowego oraz urządzenia art. 45 ust. 1ostrzegawczo-zabezpieczającego lub kontrolnego pkt 8 400

191 art. 100 pkt 2 Używanie pojazdu niszczącego nawierzchnię art. 39 ust. 1drogi pkt 2 lub 3[2] 300

192 art. 96 Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza,§1 pkt 2 użytkownika lub prowadzącego pojazd

do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej przez osobę niemającą wymaganych uprawnień 300

193 art. 96 Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza,§ 1 pkt 5 użytkownika lub prowadzącego pojazd:


219219

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 221

1) pojazdu do jazdy na drodze publicznej nienależycie zaopatrzonego w wymagane urządzenia lub przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swojego od 50 przeznaczenia art. 66 do 200

194 art. 96 2) pojazdu do jazdy na drodze publicznej po-§ 1 pkt 4 mimo braku wymaganych dokumentów stwier-

dzających dopuszczenie pojazdu do ruchu art. 71 50195 art. 91 Zaśmiecanie lub zanieczyszczanie art. 45 ust. 1 od 50

drogi publicznej pkt 9 do 200196 art. 97 Samowolne umieszczanie na drodze znaków, art. 45 ust. 1

napisów lub symboli pkt 10 100197 art. 100 pkt 4 Wypasanie zwierzęcia gospodarskiego art. 39 ust. 1

w pasie drogowym pkt 10[2] 50198 art. 102 Uchylanie się od obowiązku utrzymania

w należytym stanie zjazdów z dróg publicznych do przyległych nieruchomości art. 30[2] 200

199 art. 101 Uchylanie się od obowiązku oczyszczania i usuwania błota, kurzu, śniegu lub lodu z odcin-ków dróg publicznych o twardej nawierzchni przechodzących przez obszary o zabudowie ciągłej lub skupionej poza miastami lub osiedlami art. 5[3] 200

200 art. 97 Naruszenie przepisów w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych od 200rodzajów pojazdów na drogach § 2[4] do 500

V. Znaki i sygnały drogoweart. 90 lub Niestosowanie się do znaków:art. 92 § 1

201 1) B-3 „zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych”, B-3a „zakaz wjazdu autobusów”, B-4 „zakaz wjazdu motocykli”, B-6 „zakaz wjazdu ciągników rolniczych” lub B-7 „zakaz § 18 ust. 1–3 wjazdu pojazdów silnikowych z przyczepą” lub ust. 6–8 250

202 2) B-13 do B-14 „zakaz wjazdu...” § 19[1] 250203 3) C-12 „ruch okrężny” § 36 ust. 1[1] 250204 4) B-15 „zakaz wjazdu pojazdów o szerokości

ponad... m”, B-16 „zakaz wjazdu pojazdów o wysokości ponad... m” lub B-17 „zakaz wjazdu pojazdów o długości ponad... m” § 20 ust. 1–3 150

204a 4a) B-5 „zakaz wjazdu samochodów ciężarowych”, B-18 „zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad... t” § 18 ust. 4 i 5,lub B-19 „zakaz wjazdu pojazdów o nacisku § 20 ust. 4 lubosi większym niż... t” § 20 ust. 5 i 6 350

205 5) B-8 do B-12 „zakaz wjazdu...” § 18 ust. 9–13[1] 100206 6) B-29 „zakaz używania sygnałów

dźwiękowych” § 24 ust. 1[1] 100

Kodeks drogowy

220

1 2 3 4 5


207 7) B-31 „pierwszeństwo dla nadjeżdżających z przeciwka” § 25[1] 100

208 8) B-32 „stój – kontrola celna” lub jego odpowiedników § 26[1] 200

209 9) B-35 „zakaz postoju” § 28 ust. 1[1] 100210 10) B-36 „zakaz zatrzymywania się” § 28 ust. 2[1] 100211 11) B-37 lub B-38 „zakaz postoju w dni...” § 28 ust. 6[1] 100212 12) B-39 „strefa ograniczonego postoju” § 29[1] 100213 13) C-1 do C-11 „nakaz jazdy...” § 35[1] 250214 14) C-13 „droga dla rowerów” § 37 ust. 1[1] 100215 15) C-14 „prędkość minimalna” § 38 ust. 1[1] 100216 16) C-17 „nakazany kierunek jazdy dla

pojazdów z materiałami niebezpiecznymi” § 41[1] 400217 17) BT-1 „ograniczenie prędkości” § 81 ust. 1 i 2[1] 100218 18) BT-3 „blokada zwrotnicy” § 81 ust. 3[1] 200219 19) P-2 „linia pojedyncza ciągła” § 86 ust. 3[1] 100220 20) P-3 „linia jednostronnie przekraczalna” § 86 ust. 4[1] 200221 21) P-4 „linia podwójna ciągła” § 86 ust. 5[1] 200222 22) P-7b „linia krawędziowa ciągła” § 86 ust. 8 pkt 2[1] 100223 23) P-17 „linia przystankowa” § 90 ust. 1[1] 100224 24) C-18 „nakaz używania łańcuchów

przeciwpoślizgowych” § 42[1] 200225 25) P-21 „powierzchnia wyłączona” § 90 ust. 5[1] 100226 art. 92 § 1 Niezatrzymanie pojazdu w związku § 21 ust. 1 pkt 1 lub

ze znakiem B-20 „stop” ust. 2 albo ust. 4[1] 100227 art. 90 Niezatrzymanie pojazdu we właściwym § 99[1]

lub art. 92 § 1 miejscu w związku z nadawanym § 102 ust. 4[1]

sygnałem świetlnym § 107[1] 100art. 90 lub Niestosowanie się do znaku:

228 art. 92 § 1 1) D-11 „początek pasa ruchu dla autobusów” lub D-12 „pas ruchu dla autobusów” § 49 ust. 1 lub 2[1]

oraz P-22 „BUS” § 91 ust. 1[1] 100229 2) D-13 „początek pasa ruchu powolnego” § 49 ust. 3[1] 100230 3) D-18 „parking”, D-18a „parking – miejsce § 52 ust. 1–3,

zastrzeżone” lub D-18b „parking zadaszony” ust. 4 lub ust. 5[1] 100231 4) D-18 „parking” lub D-18b „parking

zadaszony”, z umieszczoną pod znakiem § 52 ust. 6 w zw.tabliczką T-29, albo D-18a „parking – miejsce z § 2 ust. 4 albozastrzeżone”, z umieszczoną pod znakiem § 52 ust. 4 w zw. tabliczką T-29 z § 2 ust. 4[1] 500

232 5) P-18 „stanowisko postojowe” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” albo P-20 „koperta” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby § 90 ust. 2niepełnosprawnej”, umieszczonego samodzielnie i § 92 albo § 90bez znaku pionowego D-18, D-18a lub D-18b ust. 4 i § 92[1] 500

233 6) D-19 „postój taksówek” § 53[1] 100234 7) F-10 „kierunki na pasach ruchu” lub F-11

„kierunki na pasie ruchu” oraz P-8a „strzałkakierunkowa na wprost”, P-8b „strzałka kierunkowa do skręcania” lub P-8c „strzałka § 72 lubkierunkowa do zawracania” § 87 ust. 1–2[1] 250


221221

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 223

235 8) BT-4 „stop – zwrotnica eksploatowana jednostronnie” § 81 ust. 4[1] 200

236 9) P-18 „stanowisko postojowe”, P-19 „linia wyznaczająca pas postojowy” § 90 ust. 2–3[1] 100

237 10) P-20 „koperta” § 90 ust. 4[1] 100art. 90 lub Niestosowanie się do sygnałówart. 92 § 1 świetlnych przez:

238 1) wejście na przejście dla pieszych, jeżeli § 98 ust. 2sygnalizator S-5 nadaje sygnał czerwony pkt 2[1] 100

239 2) kierującego kolumną pieszych, jeźdźca lub poganiacza § 100[1] 100

240 3) kierującego pojazdem wjeżdżającego § 95–98,za sygnalizator, kiedy jest to zabronione 102, 104

lub 106[1] 300–500

VI. Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym241 art. 86 § 1 Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa kwota mandatu

w ruchu drogowym karnego przypisa-na za naruszeniestanowiące przy-czynę zagrożeniapowiększonao 200, jednak niewięcej niż 500

242 art. 86 § 2 Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa kwota mandatuw ruchu drogowym przez osobę znajdującą karnego przypi-się w stanie po użyciu alkoholu sana za narusze-lub podobnie działającego środka nie stanowiące

przyczynę zagro-żenia powiększo-na o 300, jednaknie więcej niż 500

Kodeks drogowy

222

1 2 3 4 5

* Powołane w kolumnie 4 bez bliższego określenia przepisy oznaczają przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908, nr 109, poz. 925, nr 175, poz. 1462, nr 179, poz. 1486 i nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. nr 17, poz. 141, nr 104, poz. 708 i 711, nr 190, poz. 1400, nr 191, poz. 1410 i nr 235, poz. 1701, z 2007 r. nr 52, poz. 343, nr 57, poz. 381, nr 99, poz. 661, nr 123, poz. 845 i nr 176, poz. 1238 oraz z 2008 r. nr 37, poz. 214, nr 100, poz. 649 i nr 163, poz. 1015).

[1] Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. nr 170, poz. 1393 oraz z 2008 r.nr 179, poz. 1104).

[2] Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115, nr 23,poz. 136 i nr 192, poz. 1381 oraz z 2008 r. nr 54, poz. 326).

[3] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r.nr 236, poz. 2008 oraz z 2006 r. nr 144, poz. 1042).

[4] Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie okresowych ograniczeńoraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach (Dz.U. nr 147, poz. 1040).

e-Biblioteka Gazety Prawnej224 Taryfikator mandatów

223223

Kwalifikacja Naruszone prawna przepisy Grzywna

Lp. – ustawa Naruszenie z aktów w złwg opisu prawnych

pod tabelą wg opisupod tabelą

1 2 3 4 5

I. Realizacja przewozu drogowego z naruszeniem przepisów dotyczących posiadania w pojeździe wymaganych dokumentów

1 art. 92a Realizacja przewozu drogowego bez posiadania 50 za brakust. 1 pkt 1[1] w pojeździe wymaganego dokumentu, każdego

z wyjątkiem wykresówek wymaganegodokumentu,nie więcej

art. 87[1] niż 500

II. Realizacja przewozu drogowego z naruszeniem przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerwach i odpoczynkach

art. 92a Skrócenie dziennego czasu odpoczynku przy realizacji przewozu drogowego:2 ust. 1 pkt 2[1] a) o czas do jednej godziny art. 8 ust. 2[2]

oraz art. 8[3] 1003 b) o czas powyżej jednej godziny art. 8 ust. 2[2]

do trzech godzin oraz art. 8[3] 3004 c) o czas powyżej trzech godzin art. 8 ust. 2[2]

oraz art. 8[3] 500Przekroczenie maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy przy realizacji przewozu drogowego:

5 a) o czas powyżej 15 min do 30 min art. 7[2]

oraz art. 7[3] 1506 b) o czas powyżej 30 min do dwóch godzin art. 7[2]

oraz art. 7[3] 3007 c) o czas powyżej dwóch godzin art. 7[2]

oraz art. 7[3] 500Przekroczenie maksymalnego dziennego okresu prowadzenia pojazdu przy realizacji przewozu drogowego:

8 a) o czas powyżej 15 min do 30 min art. 6 ust. 1[2] od 100oraz art. 6[3] do 150

9 b) o czas powyżej 30 min do dwóch godzin art. 6 ust. 1[2]

oraz art. 6[3] 30010 c) o czas powyżej dwóch godzin art. 6 ust. 1[2]

oraz art. 6[3] 500

III. Urządzenia rejestrujące – tachograf11 art. 92a Realizacja przewozu drogowego pojazdem

ust. 1 pkt 3[1] niewyposażonym w urządzenie rejestrujące art. 3[4] 500

TABELA C

Kodeks drogowy 225Kodeks drogowy

224

12 Realizacja przewozu drogowego pojazdem art. 15 ust. 3wyposażonym w urządzenie rejestrujące, które oraz rozdział IIrejestruje nie wszystkie wymagane elementy załącznika nr 1[4] 400

13 Realizacja przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące, które nie rejestruje danych dotyczących okresów art. 3 orazaktywności kierowców jednocześnie, rozdział IIale oddzielnie załącznika nr 1[4] 200

14 Realizacja przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące, które nie zostało poddane wymaganej kontroli rozdział VIokresowej lub badaniu kontrolnemu załącznika nr 1[4] 200

15 Realizacja przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące, do którego podłączone zostały niedozwolone urządzenia dodatkowe art. 15 ust. 8[4] 500

16 Realizacja przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące, które zostało odłączone art. 15 ust. 8[4] 500

17 Samowolna ingerencja w pracę urządzenia rejestrującego zainstalowanego w pojeździe, wskutek której nastąpiła zmiana wskazań urządzenia w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi art. 15 ust. 8[4] 500

IV. Wykresówki18 art. 92a Nieokazanie wykresówki art. 15 ust. 7[4] 200 za

ust. 1 pkt 3[1] każdą wy-kresówkę, nie więcej niż 500

19 Okazanie wykresówki, która zawiera rozdział III 200 za nie wszystkie dane o okresach aktywności i IV załącznika[4] każdą wy-kierowcy nr 1 kresówkę,

nie więcej niż 500

20 Nieokazanie ręcznych zapisów prowadzonych 200 zaprzez kierowcę w sytuacji, gdy tachograf jest każdyuszkodzony albo działa wadliwie, lub dokumentu dokument,potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu art. 16 ust. 2[4] nie więcej

niż 50021 Okazanie wykresówki, na której stwierdzono

dokonanie niedozwolonych, bez użycia urzą- dzenia rejestrującego, ręcznych, automatycznych lub półautomatycznych zapisów prędkości, aktywności lub przebytej drogi art. 15 ust. 8[4] 500

22 Używanie tej samej wykresówki przez innego kierowcę, z wyjątkiem przypadku, gdy konstru- art. 14 ust. 4 od 200kcja tachografu przewiduje taką możliwość lit. c[4] do 500

1 2 3 4 5

e-Biblioteka Gazety Prawnej226 Taryfikator mandatów

225225

23 Jednoczesne używanie kilku wykresówek przez kierowcę art. 15 ust. 2[4] 500Okazana wykresówka nie zawiera przepisowych wpisów lub zawiera nieprawidłowe wpisy dotyczące:

24 a) imienia lub nazwiska kierowcy art. 15 ust. 5 lit. a[4] od 50 do 100

25 b) numeru rejestracyjnego pojazdu art. 15 ust. 5 lit. c[4] od 50 do 100

26 c) miejsca lub daty początkowej użytkowania art. 15 ust. 5 od 50wykresówki lit. b[4] do 100

27 d) miejsca lub daty końcowej używania art. 15 ust. 5 od 50wykresówki lit. b[4] do 100

28 e) stanu licznika kilometrów w chwili art. 15 ust. 5 od 50rozpoczęcia użytkowania pojazdu lit. d[4] do 100

29 f) stanu licznika kilometrów w chwili art. 15 ust. 5 od 50zakończenia użytkowania pojazdu lit. d[4] do 100

30 Zastosowany typ wykresówki nie był 50 zazatwierdzony i przeznaczony do danego typu każdąurządzenia rejestrującego art. 14 ust. 1[4] wykresówkę,


31 Okazanie wykresówki brudnej 50 za każdąlub uszkodzonej art. 15 ust. 1[4] wykresówkę,


Nieuzasadnione użycie kilku wykresówek w ciągu tego samego 24-godzinnegookresu – za każdy dzień, kiedy kierowca ma obowiązek używać wykresówek:

32 a) w okresie jednego dnia art. 15 ust. 2[4] od 100 do 200

33 b) w okresie dłuższym niż jeden dzień art. 15 ust. 2[4] od 400 do 500

34 Wykresówka zapisywana była za długo art. 15 ust. 2[4] od 50 do 300

35 Oznaczenie czasowe na wykresówce nie było zgodne z urzędowym czasem kraju rejestracji od 100pojazdu art. 15 ust. 3[4] do 300Nieprawidłowe operowanie przełącznikiem grup czasowych (selektorem)

36 a) w czasie dziennego okresu prowadzenia od 50 pojazdu art. 15 ust. 3[4] do 200

37 b) w okresie dłuższym niż jeden dzień art. 15 ust. 3[4] od 200 do 500

V. Realizacja przewozu drogowego z naruszeniem przepisówdotyczących stosowania tachografów cyfrowych

38 art. 24 Używanie więcej niż jednej karty kierowcy art. 14 ust. 4ust. 4 pkt 1[5] lit. c[4] 500

39 art. 24 Posługiwanie się cudzą lub nieważną kartą art. 14 ust. 4ust. 4 pkt 2[5] kierowcy podczas prowadzenia pojazdu lit. c[4] 500

1 2 3 4 5

Kodeks drogowy 227

40 art. 24 Nieuzasadnione nieposługiwanie się kartą ust. 4 pkt 3[5] kierowcy art. 15 ust. 2[4] 500

art. 24 Niezrobienie wydruku danych z tachografu cyfrowego odnoszących sięust. 4 pkt 4[5] do okresów rejestrowanych przez ten tachograf oraz niezaznaczenie danych

umożliwiających identyfikację:41 a) imienia i nazwiska kierowcy art. 15 ust. 1[4] od 50

do 10042 b) numeru karty kierowcy art. 15 ust. 1[4] od 50

do 10043 c) numeru prawa jazdy art. 15 ust. 1[4] od 50

do 10044 d) nieopatrzenie wydruku swoim podpisem

po zakończeniu przewozu drogowego art. 15 ust. 1[4] od 50 do 100

45 art. 24 Niezgłoszenie faktu uszkodzeniaust. 4 pkt 5[5] lub utraty karty kierowcy art. 15 ust. 1[4] 500

46 art. 24 Niezwrócenie do podmiotu wydającego kartyust. 4 pkt 6[5] uszkodzonej karty kierowcy art. 15 ust. 1[4] 500

47 art. 24 Odmowa okazania karty kierowcy oraz wszelkichust. 4 pkt 7[5] zapisów odręcznych i wydruków, jeżeli były

wymagane, na żądanie uprawnionego art. 15 ust. 7organu kontrolnego pkt a lit. ii)[4] 500

[1] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 874, nr 176,poz. 1238 i nr 192, poz. 1381).

[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie har-monizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniają-ce rozporządzenie Rady nr 3821/85 i 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady nr 3820/85(Dz.Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 1).

[3] Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogo-we (AETR), sporządzona w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz.U. z 1999 r. nr 94, poz. 1086).

[4] Rozporządzenie Rady nr 3821/1985 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących sto-sowanych w transporcie drogowym (Dz.Urz. UE L 370 z 31.12.1985, str. 8; Dz.Urz. UE Polskie wyda-nie specjalne, rozdz. 7, t. 1, str. 227).

[5] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (Dz.U. nr 180, poz. 1494 oraz z 2007 r. nr 99, poz. 661).

Kodeks drogowy

226

1 2 3 4 5

ROZPORZądZENIEMINIStRA SPRAW WEWNĘtRZNYCh1)

z dnia 25 kwietnia 2012 r.w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi

przepisy ruchu drogowego(dz.u. poz. 488)

Na podstawie art. 130 ust. 4 i art. 140 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (dz.u. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.2)) za-rządza się, co następuje:

§ 1. [Zakres regulacji]1. Rozporządzenie określa:1) sposób punktowania i liczbę punktów odpowiadających naruszeniu prze-

pisów ruchu drogowego;2) warunki i sposób prowadzenia ewidencji kierowców naruszających prze-

pisy ruchu drogowego, zwanej dalej „ewidencją”;3) tryb występowania z wnioskiem o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji;4) warunki i tryb występowania z wnioskiem o cofnięcie uprawnień do kie-

rowania pojazdami silnikowymi;5) jednostki upoważnione do prowadzenia szkolenia, którego odbycie spo-

woduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogo-wego, program tego szkolenia oraz liczbę punktów odejmowanych z tytułu jego odbycia;

6) podmioty uprawnione do uzyskiwania informacji zawartych w ewidencji.2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:1) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo

o ruchu drogowym;

1) Minister Spraw Wewnętrznych kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne, na podsta-wie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych (Dz.U. Nr 248, poz. 1491).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2005 r. Nr 109, poz. 925, Nr 175, poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. Nr 17, poz. 141, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 190, poz. 1400, Nr 191, poz. 1410 i Nr 235, poz. 1701, z 2007 r. Nr 52, poz. 343, Nr 57, poz. 381, Nr 99, poz. 661, Nr 123, poz. 845 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 37, poz. 214, Nr 100, poz. 649, Nr 163, poz. 1015, Nr 209, poz. 1320, Nr 220, poz. 1411 i 1426, Nr 223, poz. 1461 i 1462 i Nr 234, poz. 1573 i 1574, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18, poz. 97, Nr 79, poz. 663, Nr 91, poz. 739, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 802 i 803, Nr 98, poz. 817 i Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 43, poz. 246, Nr 122, poz. 827, Nr 151, poz. 1013, Nr 152, poz. 1018, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1443, Nr 225, poz. 1466 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 30, poz. 151, Nr 92, poz. 530, Nr 102, poz. 585, Nr 106, poz. 622, Nr 171, poz. 1016, Nr 204, poz. 1195, Nr 205, poz. 1210, Nr 208, poz. 1240 i 1241, Nr 222, poz. 1321, Nr 227, poz. 1367, Nr 244, poz. 1454 i Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. poz. 113 i 472.


2) pozwoleniu – rozumie się przez to pozwolenie do kierowania tramwajem;3) komendancie wojewódzkim Policji – rozumie się przez to również Ko-

mendanta Stołecznego Policji.

§ 2. [Wpis do ewidencji]1. do ewidencji wpisuje się kierowcę, który kierując pojazdem silnikowym

lub motorowerem, dopuścił się naruszenia przepisów ruchu drogowego, zwa-nego dalej „naruszeniem”.

2. Wpisowi do ewidencji nie podlega kierowca niebędący obywatelem pol-skim i nieposiadający karty pobytu, chyba że dopuścił się naruszenia, za które może być orzeczony środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

3. do ewidencji wpisuje się naruszenia wraz z odpowiadającą im liczbą punk-tów, zgodnie z wykazem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

4. Jeżeli kierowca jednym czynem naruszył więcej niż jeden przepis ruchu drogowego, w ewidencji uwidacznia się wszystkie naruszenia, przypisując każdemu odpowiednią liczbę punktów, z zastrzeżeniem ust. 5–9.

5. Jeżeli kierowca jednym czynem naruszył dwa lub więcej:1) znaków określonych w załączniku nr 1 kodem od C 05 do C 11, w ewidencji

wpisuje się to naruszenie, którego kod ma mniejszy znacznik liczbowy;2) przepisów określonych w załączniku nr 1 kodem od G 01 do G 04, w ewiden-

cji wpisuje się to naruszenie, któremu przypisano największą liczbę punktów, a jeżeli jest ona równa – naruszenie, którego kod ma mniejszy znacznik liczbowy.

6. Przepis ust. 5 pkt 2 stosuje się odpowiednio w odniesieniu do naru-szeń określonych w załączniku nr 1 kodem od E 01 do E 05, jeżeli zachowanie sprawcy stanowiło jeden czyn.

7. Jeżeli w związku z wyprzedzaniem tego samego pojazdu albo kolumny rowe-rów, wózków rowerowych lub kolumny pieszych kierowca dopuścił się naruszeń określonych w załączniku nr 1 kodami B 02, C 11 lub F 01 do F 09, do ewidencji wpi-suje się to naruszenie, któremu przypisano największą liczbę punktów. Jeżeli dwu lub więcej naruszeniom przypisano taką samą liczbę punktów, wpisuje się to na-ruszenie, które ma mniejszy znacznik literowy i liczbowy.

8. W razie dopuszczenia się przez kierowcę przestępstwa drogowego, okre-ślonego w załączniku nr 1 kodem A 01, naruszeniu, które stanowiło znamię przestępstwa, punktów nie przypisuje się.

9. Punkty za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, określone w załączniku nr 1 kodami A 02 lub A 06, przypisuje się wówczas, gdy przyczyną zagrożenia było naruszenie niewyszczególnione w tym załączniku albo gdy przewidziana dla niego liczba punktów jest nie większa niż 6. Jeżeli przyczyną zagrożenia było naruszenie, za które przewidziana liczba punktów wynosi więcej niż 6, przypisuje się punkty wyłącznie za to naruszenie.

Kodeks drogowy 231

§ 3. [Podmiot prowadzący ewidencję]1. Ewidencję prowadzi komendant wojewódzki Policji właściwy ze wzglę-

du na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych.2. W odniesieniu do kierowców będących obywatelami polskimi niema-

jących miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz kierowców, o których mowa w § 2 ust. 2, ewidencję prowadzi Komendant Główny Policji.

§ 4. [Wpis ostateczny do ewidencji]1. Wpisu ostatecznego do ewidencji dokonuje się, jeżeli naruszenie zo-

stało stwierdzone prawomocnym: wyrokiem sądu, postanowieniem sądu o warunkowym umorzeniu postępowania, mandatem karnym albo orzecze-niem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscy-plinarnym.

2. Przed wydaniem rozstrzygnięcia, o którym mowa w ust. 1, do ewiden-cji wprowadza się, niezwłocznie po ujawnieniu naruszenia, wpis tymczaso-wy. Wpis tymczasowy zawiera informację o liczbie punktów, które zostaną ostatecznie przypisane w przypadku potwierdzenia naruszenia tym roz-strzygnięciem.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio wobec osoby podlegającej ewi-dencji, która w chwili dopuszczenia się naruszenia nie ukończyła 17 lat, je-żeli czyn podlega postępowaniu przed sądem rodzinnym.

4. Wpis tymczasowy staje się wpisem ostatecznym po stwierdzeniu naru-szenia rozstrzygnięciem, o którym mowa w ust. 1.

5. Organ wydający prawomocne rozstrzygnięcie, o którym mowa w ust. 1, z wyłączeniem mandatu karnego, niezwłocznie przekazuje informację do jed-nostki organizacyjnej Policji, która skierowała sprawę do rozpatrzenia przez ten organ. Informację sporządza się na formularzu, którego wzór jest okre-ślony w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Sąd może przekazać informację w formie odpisu wyroku.

6. Jeżeli sprawę do rozpatrzenia skierował podmiot inny niż Policja, infor-mację lub odpis wyroku, o których mowa w ust. 5, przekazuje się niezwłocz-nie do komendanta powiatowego lub miejskiego albo komendanta rejono-wego Policji, właściwego ze względu na miejsce popełnienia naruszenia.

7. Policjant, który zastosował postępowanie mandatowe lub prowadzi postępowanie w sprawie o naruszenie, niezwłocznie rejestruje nałożenie mandatu lub prowadzenie tych czynności na formularzu, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

8. Wpisu do ewidencji dokonuje policjant lub pracownik jednostki Policji właściwej ze względu na miejsce popełnienia naruszenia, a jeżeli nie moż-


na ustalić tego miejsca – właściwej ze względu na miejsce ujawnienia na-ruszenia.

9. Przepisu ust. 8 nie stosuje się, jeżeli przekazano sprawę do innej jed-nostki organizacyjnej Policji, w której, po przeprowadzeniu czynności wy-jaśniających, na sprawcę naruszenia nałożono prawomocny mandat karny. W takim przypadku wpisu do ewidencji dokonuje policjant lub pracownik tej jednostki.

10. Podmioty inne niż Policja niezwłocznie przekazują informację o nało-żeniu mandatu karnego lub prowadzeniu postępowania w sprawie o naru-szenie do komendanta powiatowego lub miejskiego albo komendanta rejo-nowego Policji, właściwego ze względu na miejsce popełnienia naruszenia. Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio.

11. Przepisów ust. 7 i 10 nie stosuje się do naruszeń, o których mowa w art. 129g ust. 1 ustawy, o ile informacje o nich są przekazywane przez In-spekcję transportu drogowego Komendantowi Głównemu Policji w sposób określony w ust. 13.

12. Jeżeli w sprawie o naruszenie podmiot inny niż Policja nałożył mandat karny zaoczny, informację o tym naruszeniu przekazuje się niezwłocznie po stwierdzeniu prawomocności tego rozstrzygnięcia.

13. Informacje, o których mowa w ust. 5, 6 i 10, mogą być przekazane na informatycznym nośniku danych lub w drodze teletransmisji, w miarę możliwości technicznych.

§ 5. [Usunięcie z ewidencji wpisu tymczasowego]1. Organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji wpis tymczasowy, o

którym mowa w § 4 ust. 2, jeżeli w postępowaniu w sprawie o naruszenie prowadzonym przez właściwy organ:

1) zastosowano art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (dz.u. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, z późn. zm.3));

2) osoba, której dotyczy wpis, została uniewinniona od zarzutu popełnie-nia naruszenia prawomocnym orzeczeniem;

3) stwierdzono, że:a) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniają-

cych podejrzenie jego popełnienia,b) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego,c) nastąpiło przedawnienie karalności,d) osoba, której dotyczył wpis, zmarła.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2010 r. Nr 106, poz. 672, Nr 152, poz. 1017 i 1018, Nr 217, poz. 1427 i Nr 225, poz. 1466 oraz z 2011 r. Nr 126, poz. 715, Nr 217, poz. 1280, Nr 224, poz. 1340, Nr 230, poz. 1370 i Nr 240, poz. 1431.

Kodeks drogowy 233

2. Organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji wpis ostateczny, jeżeli nastąpiło zatarcie ukarania (skazania) lub osoba wpisana do ewidencji zmarła.

3. Organ wydający postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania powiadamia o tym fakcie jednostkę organizacyjną Policji, o której mowa w § 4 ust. 8.

§ 6. [Warunki usunięcia z ewidencji punktów przypisanych na pod-stawie wpisu ostatecznego]

1. Organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji punkty przypisane na podstawie wpisu ostatecznego:

1) jeżeli wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, z wyjątkiem decyzji, o której mowa w art. 140 ust. 1 pkt 1, 1a lub 4 lit. b lub c ustawy;

2) w razie otrzymania informacji o pozytywnym wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji, o którym mowa w art. 114 ust. 1:

a) pkt 1 lit. a ustawy, jeżeli sprawdzenie to obejmowało umiejętności prak-tyczne i wiedzę teoretyczną,

b) pkt 1 lit. b albo pkt 2 ustawy;3) jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynął rok, chyba że przed upły-

wem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyłaby 24 punkty, a w przypadku kierowców, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy – 20 punktów;

4) w razie odbycia szkolenia, o którym mowa w art. 130 ust. 3 ustawy, z za-strzeżeniem § 8 ust. 4–6.

2. Starosta niezwłocznie informuje komendanta wojewódzkiego Policji, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kierowcy wpisanego do ewidencji o okolicznościach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, na formu-larzach, których wzory są określone odpowiednio w załącznikach nr 4 i 5 do rozporządzenia, oraz o przywróceniu uprawnienia do kierowania pojaz-dem silnikowym, cofniętego na podstawie art. 140 ust. 1 pkt 2 i 4 lit. a usta-wy, na formularzu, którego wzór jest określony w załączniku nr 6 do rozpo-rządzenia.

§ 7. [Wniosek o cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdem sil-nikowym oraz kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy po prze-kroczeniu 24 punktów]

1. Komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na miejsce zamiesz-kania kierowcy wpisanego do ewidencji występuje do organu właściwego w sprawach wydawania prawa jazdy z wnioskiem o:


1) cofnięcie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym w stosun-ku do kierowcy, który w ciągu roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy przekroczył liczbę 20 punktów za naruszenia;

2) kontrolne sprawdzenie kwalifikacji kierowcy w zakresie wszystkich posiadanych przez niego kategorii praw jazdy w razie przekroczenia przez niego 24 punktów otrzymanych za naruszenia.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, sporządza się wyłącznie na podsta-wie wpisów ostatecznych, na formularzu, którego wzór jest określony w za-łączniku nr 7 do rozporządzenia.

3. Z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie występuje się w sto-sunku do osoby:

1) która nie ma uprawnienia do kierowania pojazdami;2) wobec której orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów me-

chanicznych w ruchu lądowym na okres przekraczający jeden rok;3) niebędącej obywatelem polskim i nieposiadającej karty pobytu;4) posiadającej prawo jazdy, o którym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy,

w okresie 6 miesięcy od daty rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu.4. W przypadku kierowców będących obywatelami polskimi niemają-

cych miejsca stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wniosek, o którym mowa w ust. 1, kieruje komendant wojewódzki Policji według właściwości wynikającej z przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dz.u. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.4)).

5. W przypadku uzyskania przez kierowcę, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nowego prawa jazdy, starosta niezwłocznie przekazuje pisemną informację o zaistnieniu tego faktu właściwemu komendantowi wojewódzkiemu Po-licji.

§ 8. [Zaświadczenie o odbyciu szkolenia przez kierowcę]1. Szkolenie, o którym mowa w art. 130 ust. 3 ustawy, organizuje dyrek-

tor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego według programu, który jest określony w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

2. dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego potwierdza odby-cie szkolenia, o którym mowa w ust. 1, wydając uczestniczącemu w nim kierowcy zaświadczenie. Kopię zaświadczenia o odbyciu szkolenia przez

4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524, z 2008 r. Nr 229, poz. 1539, z 2009 r. Nr 195, poz. 1501 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 167, poz. 1131, Nr 182, poz. 1228 i Nr 254, poz. 1700 oraz z 2011 r. Nr 6, poz. 18, Nr 34, poz. 173, Nr 106, poz. 622 i Nr 186, poz. 1100.

Kodeks drogowy 235

kierowcę dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego niezwłocznie przesyła komendantowi wojewódzkiemu Policji właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania kierowcy.

3. Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 2, jest określony w załącz-niku nr 9 do rozporządzenia.

4. Kierowcy wpisanemu do ewidencji po przedstawieniu przez niego za-świadczenia o odbyciu szkolenia lub otrzymaniu tego zaświadczenia od dy-rektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, właściwy dla miejsca za-mieszkania ewidencjonowanego komendant wojewódzki Policji zmniejsza o 6 liczbę posiadanych punktów, odejmując je według kolejności wpisów, począwszy od wpisu odpowiadającego naruszeniu popełnionemu z datą najwcześniejszą, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6.

5. Liczba punktów odjętych z tytułu odbytego szkolenia nie może być większa od liczby punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego przed jego odbyciem.

6. Odbycie szkolenia nie powoduje zmniejszenia liczby punktów otrzy-manych za naruszenia przepisów ruchu drogowego wobec osoby, któ-ra przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punk-tów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyła lub przekroczyłaby 24.

7. Kierowca może uczestniczyć w szkoleniu nie częściej niż raz na 6 mie-sięcy.

§ 9. [Możliwość uzyskania informacji o wpisach w ewidencji, osta-tecznych i tymczasowych, dotyczących punktów]

Osoba zainteresowana ma prawo uzyskać od Policji ustną informację lub zaświadczenie o wpisach w ewidencji, ostatecznych i tymczasowych, doty-czących punktów odpowiadających dokonanym przez siebie naruszeniom. Informacji udziela się lub zaświadczenie wydaje się w każdej jednostce or-ganizacyjnej Policji posiadającej odpowiednie możliwości techniczne.

§ 10. [Podmioty uzyskujące informacje od Policji o wpisach w ewi-dencji]

1. Informacja o wpisach w ewidencji udzielana jest przez Policję:1) sądom;2) prokuratorom;3) marszałkom województwa – w stosunku do osób ubiegających się lub

posiadających uprawnienia egzaminatora;4) starostom – w stosunku do osób ubiegających się o uprawnienia in-

struktora nauki jazdy lub je posiadających;


5) strażom gminnym (miejskim) – w przypadkach uzasadnionych wyko-nywaniem czynności sprawdzających w sprawach o naruszenie przepisów o bezpieczeństwie i porządku w ruchu drogowym;

6) Żandarmerii Wojskowej;7) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;8) Agencji Wywiadu;9) Służbie Wywiadu Wojskowego;10) Straży Granicznej;11) Inspekcji transportu drogowego;12) Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu;13) innym podmiotom, którym nadano uprawnienia oskarżyciela publicz-

nego w sprawach o naruszenia przepisów o bezpieczeństwie i porządku w ru-chu drogowym.

2. Podmiotom, o których mowa w ust. 1, informacji udziela się wyłącznie na podstawie wpisów ostatecznych.

3. Informacji, o której mowa w ust. 1, udziela właściwy miejscowo organ Policji.

§ 11. [Wzory zaświadczeń i informacji]Wzór zaświadczenia, o którym mowa w § 9, oraz wzór informacji, o której

mowa w § 10 ust. 1, jest określony w załączniku nr 10 do rozporządzenia.

§ 12. [Punkty przypisane naruszeniom popełnionym przed dniem wejścia w życie rozporządzenia]

Naruszeniom popełnionym przed dniem wejścia w życie rozporządzenia przypisuje się punkty w liczbie przewidzianej w dniu ich popełnienia.

§ 13. [Ważność wzorów formularzy wydanych na podstawie dotychcza-sowych przepisów]

1. Wzory formularzy wydane na podstawie dotychczasowych przepisów mogą być używane do czasu wyczerpania ich nakładu, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2012 r., z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Warunkiem dalszego używania formularzy, których wzory określono w załącznikach nr 2–6, 8 i 9 do rozporządzenia, o którym mowa w § 14, jest do-konanie w ich treści niezbędnej korekty:

1) w załączniku nr 2 nie wypełnia się pola „Nazwisko rodowe matki”;2) w załączniku nr 3:a) w części pierwszej „Sprawca” nie wypełnia się pola „nazwisko rodowe matki”,b) w części trzeciej „dokument osoby” dla oznaczenia karty pobytu, nieza-

leżnie od tytułu pobytowego, używa się liczby „3”,c) w części czwartej „dokument uprawniający do kierowania pojazdem” nie

wypełnia się pola „nr blankietu”;

Kodeks drogowy 237

3) w załącznikach nr 4–6, 8 i 9 – dostosowuje się podstawę prawną.

§ 14. [Przepisy uchylone]traci moc rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszający-mi przepisy ruchu drogowego (dz.u. Nr 236, poz. 1998, z 2003 r. Nr 35, poz. 311, z 2009 r. Nr 117, poz. 987 oraz z 2010 r. Nr 259, poz. 1773).

§ 15. [Wejście w życie]Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.


Załączniki do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznychz dnia 25 kwietnia 2012 r. (poz. 488)

Załącznik nr 1WYKAZ NARuSZEń PRZEPISÓW RuChu dROGOWEGO

I LICZBA PuNKtÓW OdPOWIAdAJąCA tYM NARuSZENIOM

Naruszenia przepisów ruchu drogowego podlegające ewidencji przedsta-wia poniższa tabela. Poszczególnym naruszeniom przypisuje się liczbę punk-tów określoną w tabeli, z zastrzeżeniem przepisów § 2 rozporządzenia.

Kod Rodzaj czynu Kwalifikacja prawna czynu Liczba punk-

tów1 2 3 4 5A czyny o charakterze szczególnym

01 Popełnienie przestępstwa drogowego art. 173, 174, 177 § 1 lub 2, art. 355 § 1 lub 2 k.k.

10

02 Spowodowanie zagrożenia bezpieczeń-stwa ruchu drogowego – kolizja dro-gowa

art. 86 § 1 lub 2 k.w.

6

03 Kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie po użyciu alkoholu lub środka podobnie działającego do alkoholu

art. 87 § 1 k.w. art. 45 ust. 1 pkt 1 p.r.d.

10

04 Nieudzielenie pomocy ofiarom wypad-ku

art. 93 § 1 k.w. art. 44 ust. 2 pkt 1 p.r.d.

10

05 Kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego

art. 178a § 1 lub 4 k.k.

art. 45 ust. 1 pkt 1 p.r.d.

10

06 Spowodowanie innego niż kolizja dro-gowa zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego

art. 86 § 1 lub 2 k.w.

6

B Nieprawidłowe zachowanie się kierujących wobec pieszych01 Omijanie pojazdu, który jechał w tym

samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszym

art. 97, 90 albo 86 § 1 lub 2 k.w.


10

02 Wyprzedzanie na przejściach dla pie-szych i bezpośrednio przed nimi

art. 97, 90 albo 86 § 1 lub 2 k.w.


10

03 Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych

art. 90 albo 86 § 1 lub 2 k.w.

art. 26 ust. 1 p.r.d.

10

04 Nieustąpienie pierwszeństwa przez kie-rującego pojazdem, który skręca w dro-gę poprzeczną, pieszemu przechodzą-cemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża pojazd



10

Kodeks drogowy 239

05 Niezatrzymanie pojazdu w razie prze-chodzenia przez jezdnię osoby niepeł-nosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograni-czonej sprawności ruchowej w celu umożliwienia jej przejścia



10

06 Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu podczas cofania



6

07 Naruszenie zakazu rozdzielania ko-lumn pieszych

art. 90 albo 97 k.w.


5

c Niestosowanie się do znaków i sygnałów drogowych01 Niezastosowanie się, w celu uniknięcia

kontroli, do sygnału osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazu-jącego zatrzymanie pojazdu

art. 92 § 2 k.w. § 109 ust. 1 i 3 lub § 111 ust. 2 lub 3 z.s.d.

8

Niezastosowanie się do:02 – sygnałów świetlnych art. 90 lub 92 § 1

k.w.§ 95–98, § 102 ust. 2, § 104 lub § 106 z.s.d.

6

03 – sygnałów i poleceń podawanych przez osoby uprawnione do kierowania ru-chem drogowym

§ 108 ust. 2–5 z.s.d.

6

04 – sygnałów i poleceń dawanych przez osoby uprawnione do kontroli ruchu drogowego

§ 109 z.s.d. lub art. 129 ust. 2 pkt 1 lub 7 p.r.d.

6

Niestosowanie się do znaków:05 – B-2 „zakaz wjazdu” art. 90 lub 92 § 1

k.w.§ 17 ust. 1 z.s.d.

5

06 – B-1 „zakaz ruchu w obu kierunkach” § 16 z.s.d. 507 – B-21 „zakaz skręcania w lewo” lub

B-22 „zakaz skręcania w prawo”§ 22 ust. 1 z.s.d.

5

08 – C-1 do C-12 „nakaz jazdy ...” § 35 lub 36 z.s.d.

5

09 – F-10, F-11, F-15 do F-19, kierunki na pa-sach ruchu określające dozwolony kie-runek jazdy z poszczególnych pasów ru-chu lub sposób ich wykorzystania

§ 72 ust. 1 lub 2 albo § 75 z.s.d.

5

10 – P-8a do P-8c „strzałka kierunkowa” § 87 z.s.d. 5

11 – P-4 „linia podwójna ciągła” § 86 ust. 5 z.s.d.

5

12 – B-31 „pierwszeństwo dla nadjeżdżają-cych z przeciwka”

§ 25 z.s.d. 4

13 – B-3 do B-7 „zakaz wjazdu ...” § 18 ust. 1–8 z.s.d.

3

14 – B-13 do B-19 „zakaz wjazdu ...” § 19 lub § 20 z.s.d.

2


15 Niestosowanie się do pozostałych, nie-wyszczególnionych w niniejszym kata-logu znaków i sygnałów drogowych

art. 90, 92 § 1 k.w.

1

16 Niezatrzymanie pojazdu w związku ze znakiem B-20 „stop”

art. 92 § 1 k.w. § 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 lub ust. 4 z.s.d.

2

Niestosowanie się do znaków:17 d-18 „parking” lub d-18b „parking za-

daszony”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką t-29, albo d-18a „parking – miejsce zastrzeżone”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką t-29

art. 90 lub 92 § 1 k.w.

§ 52 ust. 6 w zw. z § 2 ust. 4 albo § 52 ust. 4 w zw. z § 2 ust. 4 z.s.d.

5

18 P-18 „stanowisko postojowe” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełno-sprawnej” albo P-20 „koperta” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełno-sprawnej”, umieszczonego samodziel-nie bez znaku pionowego d-18, d-18a lub d-18b

art. 90 lub 92 § 1 k.w.

§ 90 ust. 2 i § 92 albo § 90 ust. 4 i § 92 z.s.d.

5

D Nieprzestrzeganie przepisów obowiązujących na skrzyżowaniach lub w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu lub toru jazdy pojazdów

Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu:01 – na skrzyżowaniu w sytuacji równo-

rzędnejart. 90 k.w. art. 25 ust. 1

p.r.d.6

02 – na skrzyżowaniu oznaczonym znaka-mi określającymi pierwszeństwo prze-jazdu

§ 5 ust. 5–7 albo § 21 ust. 1 pkt 2 z.s.d.

6

03 – pojazdom szynowym art. 25 ust. 2 lub art. 16 ust. 6 p.r.d.

6

04 – rowerzystom art. 27 ust. 1–3 p.r.d.

6

05 – podczas zmiany pasa ruchu art. 22 ust. 4 p.r.d.

5

06 – w razie przecinania się poza skrzy-żowaniem kierunków ruchu lub torów jazdy pojazdów poruszających się po tej samej drodze


5

07 – podczas włączania się do ruchu art. 17 ust. 2 p.r.d.

5

08 – podczas cofania art. 23 ust. 1 pkt 3 p.r.d.

4

09 Nieułatwienie przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu

art. 90 k.w. art. 9 p.r.d. 5

10 Naruszenie zakazu zawracania art. 97 albo 92 § 1 k.w.

art. 22 ust. 6 p.r.d. albo § 22 ust. 5 z.s.d.

5

Kodeks drogowy 241

11 utrudnianie lub tamowanie ruchu poprzez niesygnalizowanie lub błędne sygnalizowanie manewru

art. 90 lub art. 97 k.w.


2

E Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących dopuszczalnej prędkości Przekroczenie dopuszczalnej prędkości:01 – powyżej 50 km/h art. 92a k.w.

alboart. 97 k.w.

art. 20, art. 31 ust. 1 pkt 1, art. 63 ust. 2 pkt 4 i ust. 3 pkt 2 lit. d p.r.d. albo § 27, § 31 ust. 1 lub § 81 ust. 1 i 2 z.s.d.alboart. 21 ust. 4 p.r.d.

1002 – od 41 do 50 km/h 803 – od 31 do 40 km/h 604 – od 21 do 30 km/h 405 – od 11 do 20 km/h 2

07 Jazda z prędkością utrudniającą ruch innym kierującym

art. 90 k.w. art. 19 ust. 2 pkt 1 p.r.d.

2

F Naruszenie przepisów dotyczących wyprzedzania01 Nieupewnienie się co do możliwości

wyprzedzaniaart. 90 k.w. art. 24 ust. 1

p.r.d.5

02 Wyprzedzanie z niewłaściwej strony art. 97 k.w. art. 24 ust. 3–5 p.r.d.

3

Naruszenie zakazu wyprzedzania:03 – na przejazdach rowerowych i bezpo-

średnio przed nimiart. 97 k.w. art. 27 ust. 4

p.r.d.10

04 – przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia


5

05 – na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi


5

06 – na skrzyżowaniach art. 24 ust. 7 pkt 3 p.r.d.

5

07 – na przejazdach kolejowych i bezpo-średnio przed nimi


5

08 – na przejazdach tramwajowych i bez-pośrednio przed nimi

art. 28 ust. 6 w zw. z art. 28 ust. 3 pkt 3 p.r.d.

5

09 Niestosowanie się do znaku B-25 lub B-26 „zakaz wyprzedzania”

art. 92 § 1 k.w. § 23 ust. 1–3 z.s.d.

5

10 Zwiększanie prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym



3

11 Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym

art. 97 k.w. art. 24 ust. 11 p.r.d.

3


G Naruszenie przepisów dotyczących używania świateł zewnętrznych

Niestosowanie się podczas jazdy do obowiązku używania wymaganych przepisa-mi świateł:

01 – od zmierzchu do świtu art. 88 k.w. art. 51 ust. 1 lub ust. 6 p.r.d.

4

02 – w warunkach zmniejszonej przejrzy-stości powietrza

art. 30 ust. 1 pkt 1 lit. a lub pkt 2 lit. a p.r.d.

2

03 – w okresie od świtu do zmierzchu art. 51 ust. 1 p.r.d.

2

04 – w tunelu, niezależnie od pory doby art. 51 ust. 1 lub ust. 6 p.r.d.

4

Naruszenie warunków dopuszczalności używania świateł przeciwmgłowych:06 – przednich art. 97 k.w. art. 51 ust. 5

p.r.d.2

07 – tylnych art. 30 ust. 3 p.r.d.

2

08 Pozostawienie pojazdu bez wymagane-go przepisami oświetlenia


3

09 Korzystanie ze świateł drogowych w sposób niezgodny z przepisami

art. 90 lub 97 k.w.


3

H Naruszenie innych przepisów o bezpieczeństwie lub porządku w ruchu drogowym

Naruszenie zakazu cofania:01 – na drodze ekspresowej lub autostra-

dzieart. 90 lub 97 k.w.


5

02 – w tunelu, na moście lub wiadukcie art. 23 ust. 2 p.r.d.

2

03 Omijanie pojazdu z niewłaściwej strony


2

04 Naruszenie przepisów określających warunki oraz zakazy zatrzymywania lub postoju

art. 97 lub 90 k.w.

art. 46, 47, 49 lub 50 p.r.d.

1

05 Kierowanie pojazdem pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu

art. 94 § 2 k.w. art. 71 p.r.d. 1

06 Nieuprawnione umieszczanie w pojeź-dzie lub na nim urządzeń stanowią-cych obowiązkowe wyposażenie pojaz-du uprzywilejowanego, wysyłających sygnały świetlne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie

art. 96a k.w. art. 66 ust. 4 pkt 3 p.r.d.

3

Kodeks drogowy 243

07 Wyposażenie pojazdu w urządzenie in-formujące o działaniu sprzętu kontro-lno-pomiarowego używanego przez organy kontroli ruchu drogowego lub działanie to zakłócające albo przewoże-nie w pojeździe takiego urządzenia w stanie wskazującym na gotowość jego użycia


3

08 Naruszenie obowiązku „jazdy prawo-stronnej”

art. 90 lub 97 k.w.

art. 16 ust 1–4 p.r.d.

2

09 Naruszenie obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa przez kierujące-go pojazdem


2

12 Naruszenie obowiązku używania heł-mu ochronnego odpowiadającego od-powiednim warunkom technicznym przez kierującego motocyklem lub mo-torowerem

art. 97 k.w. art. 40 p.r.d. 2

13 Naruszenie zakazu korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzyma-nia słuchawki lub mikrofonu w ręku

art. 97 k.w art. 45 ust. 2 pkt 1 p.r.d.

5

Naruszenie zakazu:14 – objeżdżania opuszczonych zapór lub

półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczę-te lub podnoszenie ich nie zostało za-kończone


4

15 – wjeżdżania na przejazd, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kon-tynuowania jazdy


4

Naruszenie przez kierującego zakazu:16 – wjeżdżania na skrzyżowanie, jeśli na

skrzyżowaniu lub za nim nie ma miej-sca do kontynuowania jazdy



2

17 Zakrywanie świateł oraz urządzeń sy-gnalizacyjnych, tablic rejestracyjnych lub innych wymaganych tablic albo znaków, które powinny być widoczne


3

18 Ozdabianie tablic rejestracyjnych oraz umieszczanie z przodu lub z tylu pojazdu znaków, napisów lub przed-miotów ograniczających czytelność tych tablic


1

19 Wjeżdżanie między jadące w kolumnie rowery lub wózki rowerowe albo pojaz-dy uprzywilejowane oraz pojazdy jed-nostek podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej



2

20 Ciągnięcie za pojazdem osoby na nar-tach, sankach, wrotkach lub innym po-dobnym urządzeniu


5


J Przewóz osób01 Przewożenie dziecka w pojeździe w

sposób niezgodny z przepisamiart. 97 k.w. art. 39 ust. 3,

art. 45 ust. 2 pkt 4 lub 5 p.r.d.

6

02 Przewożenie pasażerów niezgodnie z przepisami o korzystaniu z pasów bez-pieczeństwa lub używaniu hełmów ochronnych

art. 97 k.w. art. 45 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 39 lub 40 p.r.d.

4

Naruszenie przepisów dotyczących przewozu dzieci lub młodzieży przez:03 – kierującego pojazdem przewożącym

dzieci lub młodzież oraz autobusem szkolnym

art. 97 k.w. art. 57 ust. 1 lub ust. 3 lub art. 57a ust. 1 lub ust. 3 p.r.d.

2

04 – kierującego innym pojazdem art. 90 k.w. art. 57 ust. 2 lub art. 57a ust. 2 p.r.d.

1

Naruszenie przepisów dotyczących przewozu osób niepełnosprawnych przez:05 – kierującego pojazdem przewożącym

osoby niepełnosprawneart. 97 k.w. art. 58 ust. 1

p.r.d.2

06 – kierującego innym pojazdem art. 90 k.w. art. 58 ust. 2 p.r.d.

1

Przewóz osób pojazdem nieprzeznaczo-nym lub nieprzystosowanym do tego celu bądź w liczbie przekraczającej licz-bę miejsc określonych w dowodzie reje-stracyjnym pojazdu albo wynikających z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji, jeżeli licz-ba osób przewożonych w niewłaściwy sposób wynosi:


07 – 1 osobę 108 – 2 osoby 209 – 3 osoby 310 – 4 osoby 411 – 5 osób 512 – 6 osób 613 – 7 osób 714 – 8 osób 815 – 9 osób 916 – 10 osób lub więcej 10

Naruszenie warunków przewozu kon-wojentów, drużyn roboczych lub osób wykonujących czynności ładunkowe, w przyczepie ciągniętej przez ciągnik rol-niczy, jeżeli:

art. 97 k.w. art. 63 ust. 3 pkt 2:

17 – liczba osób przekracza 5 lit. a p.r.d. 3

Kodeks drogowy 245

18 – osoby znajdują się pomiędzy ładun-kiem a przednią ścianą przyczepy

lit. c p.r.d. 3

19 Naruszenie warunków przewozu osób w przyczepie, z wyłączeniem narusze-nia określonego kodem E 01–E 05, C 07–C 16, C 17 i C 18

art. 97 k.w. art. 63 ust. 3 pkt 1, pkt 2 lit. b, pkt 3 lub pkt 4 p.r.d.

2

20 Naruszenie warunków dopuszczalności przewozu osób samochodem ciężaro-wym poza kabiną kierowcy, z wyłącze-niem naruszenia określonego kodem E 01–E 05

art. 97 k.w. art. 63 ust. 2 pkt 1–3 p.r.d.

2

K Naruszenia, którym przypisano zerową wartość punktowąKierowanie pojazdem:

01 – pomimo orzeczonego przez sąd za-kazu prowadzenia pojazdu

art. 244 k.k. 0

02 – nie mając do tego wymaganych uprawnień

art. 94 § 1 k.w. art. 87 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 88 lub art. 95 p.r.d.

0

03 – nie mając przy sobie wymaganych dokumentów

art. 95 k.w. art. 38 p.r.d. 0

04 Jazda wzdłuż po chodniku lub przej-ściu dla pieszych



0

05 Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu w takim miejscu i na taki czas, aby umożliwić pieszym swo-bodny dostęp do pojazdów komuni-kacji publicznej lub na chodnik – w przypadku braku wysepki dla pasaże-rów na przystanku



0

06 Przejeżdżanie przez przejazd kolejo-wy pojazdu lub zespołu pojazdów o długości przekraczającej 10 m i niemogących rozwinąć prędko-ści powyżej 6 km/h bez uprzedniego upewnienia się, że w czasie potrzeb-nym na przejazd nie nadjedzie pociąg, lub bez uzgodnienia czasu przejazdu z dróżnikiem kolejowym


0

07 Naruszenie zakazu holowania art. 90 lub 97 k.w.


0

Naruszenie przepisów dotyczących jazdy w zorganizowanych kolumnach, w tym:

08 – przekroczenie dopuszczalnej liczby pojazdów



0


09 – niezachowanie wymaganej odle-głości między kolumnami lub pojaz-dami w kolumnie



0

10 Wjeżdżanie na pas między jezdniami art. 90 lub art. 97 k.w.


0

11 używanie „szperacza” podczas jazdy art. 90 lub 97 k.w.


0

12 Bezpodstawne korzystanie z ułatwień w ruchu drogowym przez kierującego pojazdem uprzywilejowanym



0

13 Niestosowanie się, przez kierującego pojazdem uprzywilejowanym, do sy-gnałów dawanych przez osobę kierują-cą ruchem



0

14 Naruszenie przepisów o obowiązku wy-syłania przez pojazdy żółtych sygnałów błyskowych

art. 97 k.w. art. 54 ust. 1 lub ust. 3 p.r.d.

0

15 Bezpodstawne używanie żółtych sygna-łów błyskowych



0

16 używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim


0

17 umieszczenie na pojeździe znaku okre-ślającego inne państwo niż to, w któ-rym pojazd został zarejestrowany


0

18 Oddalenie się kierującego od pojazdu, gdy silnik jest w ruchu


0

19 używanie pojazdu w sposób powodują-cy uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin do środowiska lub nad-miernym hałasem


0

20 Pozostawienie pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudo-wanym


0

21 używanie opon z umieszczonymi w nich na trwale elementami przeciwśli-zgowymi


0

22 używanie łańcuchów przeciwślizgo-wych na oponach na drodze niepokry-tej śniegiem


0

umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób:23 – powodujący przekroczenie dopusz-

czalnej masy całkowitej lub dopuszczal-nej ładowności pojazdu


0

24 – naruszający stateczność pojazdu art. 61 ust. 2 pkt 2 p.r.d.

0

25 – utrudniający kierowanie pojazdem art. 61 ust. 2 pkt 3 p.r.d.

0

Kodeks drogowy 247

26 – ograniczający widoczność drogi lub zasłaniający światła, urządzenia sygna-lizacyjne, tablice rejestracyjne lub inne tablice albo znaki, w które pojazd jest wyposażony


0

27 Niezabezpieczenie ładunku umieszczo-nego na pojeździe przed zmianą poło-żenia lub wywoływaniem nadmierne-go hałasu


0

28 Przewożenie ładunku o odrażającym wyglądzie lub wydzielającego odrażają-cą woń – bez odpowiedniego zabezpie-czenia


0

29 Niezabezpieczenie urządzeń służących do mocowania ładunku przed rozluź-nieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy


0

30 Naruszenie przepisów o przewozie ła-dunków sypkich


0

31 Przewożenie ładunku nieoznaczonego lub oznaczonego w niewłaściwy sposób

art. 97 k.w. art. 61 ust. 8 w zw. z art. 61 ust. 9 p.r.d.

0

Przejazd bez zezwolenia:32 – pojazdu z ładunkiem powodującym

przekroczenie określonych gabarytówart. 97 k.w. art. 61 ust. 11:

w zw. z art. 61 ust. 2 pkt 1, ust. 6, ust. 8 lub ust. 10 p.r.d.

0

33 – zespołu pojazdów o większej niż do-puszczalna liczbie pojazdów bądź dłu-gości

art. 97 k.w. art. 62 ust. 4, 4a, 4b p.r.d.

0

34 Ciągnięcie przyczepy o rzeczywistej masie całkowitej większej niż dopusz-czalna w odniesieniu do określonego rodzaju pojazdu ciągnącego


0

35 Palenie tytoniu lub spożywanie pokar-mów w czasie jazdy przez kierującego przewożącego osobę pojazdem silniko-wym


0

Z Naruszenia, którym nie przypisano wartości punktowej01 Inne naruszenie przepisów ruchu dro-

gowego –

Użyte w tabeli skróty oznaczają:k.k. – ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 i Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378,


z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602 oraz z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381 i Nr 240, poz. 1431),

k.w. – ustawę z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, Nr 106, poz. 672, Nr 152, poz. 1017 i 1018, Nr 217, poz. 1427 i Nr 225, poz. 1466 oraz z 2011 r. Nr 126, poz. 715, Nr 217, poz. 1280, Nr 224, poz. 1340, Nr 230, poz. 1370 i Nr 240, poz. 1431),

p.r.d. – ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, Nr 109, poz. 925, Nr 175, poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. Nr 17, poz. 141, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 190, poz. 1400, Nr 191, poz. 1410 i Nr 235, poz. 1701, z 2007 r. Nr 52, poz. 343, Nr 57, poz. 381, Nr 99, poz. 661, Nr 123, poz. 845 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 37, poz. 214, Nr 100, poz. 649, Nr 163, poz. 1015, Nr 209, poz. 1320, Nr 220, poz. 1411 i 1426, Nr 223, poz. 1461 i 1462 i Nr 234, poz. 1573 i 1574, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18, poz. 97, Nr 79, poz. 663, Nr 91, poz. 739, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 802 i 803, Nr 98, poz. 817 i Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 43, poz. 246, Nr 122, poz. 827, Nr 151, poz. 1013, Nr 152, poz. 1018, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1443, Nr 225, poz. 1466 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 30, poz. 151, Nr 92, poz. 530, Nr 102, poz. 585, Nr 106, poz. 622, Nr 171, poz. 1016, Nr 204, poz. 1195, Nr 205, poz. 1210, Nr 208, poz. 1240 i 1241, Nr 222, poz. 1321, Nr 227, poz. 1367, Nr 244, poz. 1454 i Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. poz. 113 i 472),

z.s.d. – rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393, z 2008 r. Nr 179, poz. 1104, z 2010 r. Nr 65, poz. 412 oraz z 2011 r. Nr 89, poz. 509 i Nr 124, poz. 705).

Kodeks drogowy 249

Załącznik nr 3

WZÓR KARTY REJESTRACYJNEJ

Załącznik nr 2 WZÓR KARtY INFORMACYJNEJ


Załącznik nr 3WZÓR KARtY REJEStRACYJNEJ

Kodeks drogowy 251

Załącznik nr 4

WZÓR ZAWIADOMIENIA O WYDANIU DECYZJI O COFNIĘCIU UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI


Załącznik nr 4WZÓR ZAWIAdOMIENIA O WYdANIu dECYZJI

O COFNIĘCIu uPRAWNIENIA dO KIEROWANIA POJAZdAMI

format A-5 Załącznik nr 5

WZÓR ZAWIADOMIENIA O PODDANIU KONTROLNEMU SPRAWDZENIU KWALIFIKACJI

Kodeks drogowy 253


WZÓR ZAWIADOMIENIA O WYDANIU DECYZJI O PRZYWRÓCENIU UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI

Załącznik nr 5WZÓR ZAWIAdOMIENIA O POddANIu KONtROLNEMu

SPRAWdZENIu KWALIFIKACJI


Załącznik nr 6WZÓR ZAWIAdOMIENIA O WYdANIu dECYZJI O PRZYWRÓCENIu

uPRAWNIENIA dO KIEROWANIA POJAZdAMI


WZÓR WNIOSKU O KONTROLNE SPRAWDZENIE KWALIFIKACJI LUB COFNIĘCIE UPRAWNIEŃ DO KIEROWANIA POJAZDAMI

Kodeks drogowy 255


PROGRAM SZKOLENIA KIEROWCÓW NARUSZAJĄCYCH PRZEPISY RUCHU DROGOWEGO

Załącznik nr 7WZÓR WNIOSKu O KONtROLNE SPRAWdZENIE KWALIFIKACJI LuB COFNIĘCIE

uPRAWNIEń dO KIEROWANIA POJAZdAMI


Załącznik nr 8PROGRAM SZKOLENIA KIEROWCÓW NARuSZAJąCYCh

PRZEPISY RuChu dROGOWEGO

1. Celem szkolenia jest uświadomienie skutków naruszania przepisów ruchu dro-gowego, zwłaszcza przepisów kształtujących zasady bezpiecznego zachowania się w tym ruchu.

2. Szczegółowy program szkolenia przedstawia poniższa tabela.

Lp. temat Czas [min]

Metoda środki dydak-tyczne

Prowadzący szkolenie

1 Przyczyny wypadków dro-gowych na tle poziomu bezpieczeństwa ruchu dro-gowego w Polsce

2x45 pogadanka film policjant ruchu drogowego

2 Prawne i społeczne skutki wypadków drogowych

45 pogadanka film policjant ruchu drogowego

3 Psychologiczne aspekty zachowania się kierujące-go pojazdem w ruchu dro-gowym

3x45 pogadanka film psycholog

Kodeks drogowy 257


WZÓR ZAŚWIADCZENIA/INFORMACJI O WPISACH W EWIDENCJI KIEROWCÓW NARUSZAJĄCYCH PRZEPISY RUCHU DROGOWEGO

Załącznik nr 9WZÓR ZAśWIAdCZENIA O OdBYCIu SZKOLENIA

uPOWAŻNIAJąCEGO dO ZMNIEJSZENIA LICZBY PuNKtÓW


Załącznik nr 10WZÓR ZAśWIAdCZENIA/INFORMACJI O WPISACh W EWIdENCJI KIEROWCÓW

NARuSZAJąCYCh PRZEPISY RuChu dROGOWEGO

INdEKS RZECZOWYLiczby oznaczają numery artykułów ustawy – Prawo o ruchu drogowym, licz-by wraz z symbolem „§” oznaczają numery paragrafów rozporządzeń:– R-1 – rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 24 listopada 2003 r. w spra-wie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybra-ne rodzaje wykroczeń (dz.u. Nr 208, poz. 2023 z późn. zm.),– R-2 – rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogo-wego (dz.u. poz. 488).

AAutobus 2– szkolny 2, 18a, 57aAutostrada 2

BBadanie– lekarskie 122–123– na zawartość alkoholu 126, 129i– na zawartość środków działających podobnie do alkoholu 127, 129g– psychologiczne 124, 124b, 125– w razie uczestniczenia w wypadku 129kBadanie techniczne – pojazdów 81–83c– tramwajów i trolejbusów 85

CCechy identyfikacyjne pojazdu 66aCentralna ewidencja – kierowców 100a–100e– pojazdów 80a–80cChodnik 2Ciągnik – rolniczy 2– samochodowy 2Cofanie 23Cofnięcie prawa jazdy 140–140a, R-2 § 7

Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu 78aCzterokołowiec 2– lekki 2

ddiagnosta 84, 84adokumenty 38dopuszczalna ładowność 2dopuszczalna masa całkowita 2dopuszczalna prędkość 19, 20, 21dowód rejestracyjny 71, 75d, 79bdroga 2– dla rowerów 2– ekspresowa 2– gminna 10– krajowa 10– powiatowa 10– publiczna 2– twarda 2– wewnętrzna 2– wojewódzka 10dziecko 43

EEgzamin państwowy 109, 114 – egzaminator 110–111, 113– nadzór 112 Elementy odblaskowe 41Ewidencja kierowców naruszających przepisy 130, R-2 § 1– § 6, § 8 – § 13


GGrzywna R-1 § 1

hhełm ochronny 40holowanie pojazdu 31

IImprezy na drodze – obowiązki organizatora 65a – pielgrzymka 65h– przerwanie imprezy 65f–65g – zezwolenie 65, 65b–65e Inspekcja transportu drogowego 129a– uprawnienia 129h, 134a– zadania 129g

JJazda wierzchem 35, 36Jezdnia 2

KKara pieniężna 140ae– decyzja 140ac– kaucja 140ad– wysokość 140ab– za przejazd bez zezwolenia 140aaKarta – motorowerowa 96, 97– parkingowa 8– pojazdu 77– rowerowa 96, 97Kask ochronny 40Kierowca 2Kierujący pojazdem 2, 87, 96– uprzywilejowanym 95aKolumna pieszych 2, 12Kolumna pojazdów 32

Kontrola drogowa 129–140aKontrola przedsiębiorcy 83c, 124cKrajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu drogowego 140b–140f

ŁŁadunek niepodzielny 2

MMandat karny R-1 § 1Masa własna 2Motocykl 2Motorower 2

NNacisk osi 2Naczepa 2Nadzór nad zarządzaniem ruchem 10Niedostateczna widoczność 2Niewidomy 42

OObowiązki kierowcy 23Obowiązki kierującego – pojazdem 16, 19, 22, 24–28, 30, 38, 39

– rowerem 33Obowiązki pieszego 11 – przechodzenie przez jezdnię 13 – zakazy dla pieszych 14Obowiązki uczestnika ruchu 3, 5 – uczestnik ruchu 2, 4, 6Obszar zabudowany 2Omijanie 2, 23Opłata rejestracyjna 75Osoba niepełnosprawna 8Osoby dające sygnały 6

Kodeks drogowy 261

Ośrodek doskonalenia techniki jazdy 115f–115lOśrodek szkolenia kierowców 102–104 – instruktor 105–107

PPas ruchu 2Pas ruchu dla rowerów 2Pasy bezpieczeństwa 39Pędzenie zwierząt 35, 37Pieszy 2Pilot 2Pobocze 2Pojazd 2– członowy 2– do nauki jazdy 55– nienormatywny 2, 64– przewożący dzieci 57– przewożący osoby niepełnosprawne 58– samochodowy 2– silnikowy 2– służb mundurowych 86– specjalny 2– uprzywilejowany 2, 9, 53– używany do celów specjalnych 2– wolnobieżny 2– wykonujący prace na drodze 54– zabytkowy 2– zaprzęgowy 34Polecenie 6Postój pojazdu 2, 46, 47– sygnalizowanie 50– zakaz 49 Potwierdzenie zgodności danych 80c, 100cPozwolenie na kierowanie tramwajem 95, 139Pracownia psychologiczna 124aPrawo jazdy 88, 90–92, 97–97b, 98a–100, 150– cofnięcie 140–140a– międzynarodowe 93, 99 – przywrócenie 140–140a

– utrata 98– wydane za granicą 94 Przejazd – dla rowerzystów 2, 27– kolejowy 28Przejście dla pieszych 2, 26Przeniesienie własności pojazdu 78Przewóz – dzieci 57– kolejką turystyczną 65j, 95b– ładunku 61– osób 63– osób niepełnosprawnych 58Przyczepa 2Przystanek 2– autobusowy 18Punkty karne R-2 § 2

RRejestracja pojazdu 72–74, 76, 80Rower 2Ruch – kierowany 2– międzynarodowy 59– prawostronny 16– rowerem 33Rzeczoznawca samochodowy 79aRzeczywista masa całkowita 2– przyczepy 62

SSamochód – ciężarowy 2– osobowy 2Skrzyżowanie 2, 25Sprawozdanie z wypadku drogowego 130bStacja kontroli pojazdów 83–83b, 84a, 86Strefa ruchu 2Strefa zamieszkana 2


Sygnał– drogowy 6, 7– dźwiękowy 29– świetlny 29, 30Szczególna ostrożność 2Szkolenie na kierującego pojazdem 101, 115– nadzór nad szkoleniem 108

śśluza dla rowerów 2świadectwo homologacji 68–70światła – mijania 51– pozycyjne 52

ttablice rejestracyjne 75a–75c– organ właściwy 75aa– rejestr 75a– wpis do rejestru 75ab, 75actaksówka 2tunel 2, 19, 47a

uuprawnienia – do kierowania 87– inspektorów Inspekcji transportu drogowego 129a, 134a– osób działających w imieniu zarządcy drogi 129d, 129e, 129f– Policji 129– strażników leśnych 129c, 129e, 129f– strażników miejskich 129b, 129e, 129f– Żandarmerii Wojskowej 134urządzenie rejestrujące 2ustąpienie pierwszeństwa 2usuwanie pojazdu 50a, 130a– koszty 130a

VVIN 2

WWarunki techniczne pojazdu 66, 67Wewnątrzwspólnotowe nabycie nowego pojazdu 86aWłączanie się do ruchu 17Wojewódzka Rada Bezpieczeństwa Ruchu drogowego 140g–140lWojewódzki ośrodekruchu drogowego 116–121Wózek inwalidzki 2Wózek rowerowy 2Wymijanie 2, 23Wypadek drogowy 44, 128, 130bWyprzedzanie 2, 23Wyrejestrowanie pojazdu 79

ZZakazy – dla kierującego pojazdem 60– porządkowe 45Zamknięcie ruchu pojazdów 15Zaprzeczenie zgodności danych 80c, 100cZasady ruchu 1Zatrzymanie – dowodu rejestracyjnego 132–134a– pojazdu 2, 46, 47, 49– pozwolenia do kierowania tramwajem 139– prawa jazdy 135–138, 140aZespół pojazdów 2Zezwolenie na przejazd pojazdu nie-normatywnego 64, 64a–64e, 64h, 64i– opłaty 64f, 64gZmiana kierunku jazdy 22Zmiana pasa ruchu 22Zmniejszona przejrzystość powietrza 30Znak drogowy 7

WZORY ZNAKÓW I SYGNAŁÓW dROGOWYCh*ZNAKI dROGOWE PIONOWE

Znaki ostrzegawcze1) A-1 „niebezpieczny zakręt w prawo”,2) A-2 „niebezpieczny zakręt w lewo”,3) A-3 „niebezpieczne zakręty

– pierwszy w prawo”,4) A-4 „niebezpieczne zakręty – pierw-

szy w lewo”,5) A-5 „skrzyżowanie dróg”,6) A-6a „skrzyżowanie z drogą pod-

porządkowaną występującą po obu stronach”,

7) A-6b „skrzyżowanie z drogą podpo-rządkowaną występującą po prawej stronie”,

8) A-6c „skrzyżowanie z drogą podpo-rządkowaną występującą po lewej stronie”,

9) A-6d „wlot drogi jednokierunkowej z prawej strony”,

10) A-6e „wlot drogi jednokierunkowej z lewej strony”,

11) A-7 „ustąp pierwszeństwa”,12) A-8 „skrzyżowanie o ruchu okręż-

nym”,13) A-9 „przejazd kolejowy z zaporami”,14) A-10 „przejazd kolejowy bez zapór”,15) A-11 „nierówna droga”,16) A-11a „próg zwalniający”,17) A-12a „zwężenie jezdni

– dwustronne”,18) A-12b „zwężenie jezdni

– prawostronne”,

19) A-12c „zwężenie jezdni – lewostronne”,

20) A-13 „ruchomy most”,21) A-14 „roboty na drodze”,22) A-15 „śliska jezdnia”,23) A-16 „przejście dla pieszych”,24) A-17 „dzieci”,25) A-18a „zwierzęta gospodarskie”,26) A-18b „zwierzęta dzikie”,27) A-19 „boczny wiatr”,28) A-20 „odcinek jezdni o ruchu

dwukierunkowym”,29) A-21 „tramwaj”,30) A-22 „niebezpieczny zjazd”,31) A-23 „stromy podjazd”,32) A-24 „rowerzyści”,33) A-25 „spadające odłamki

skalne”,34) A-26 „lotnisko”,35) A-27 „nabrzeże lub brzeg rzeki”,36) A-28 „sypki żwir”,37) A-29 „sygnały świetlne”,38) A-30 „inne niebezpieczeństwo”,39) A-31 „niebezpieczne pobocze”,40) A-32 „oszronienie jezdni”,41) A-33 „zator drogowy”,42) A-34 „wypadek drogowy”.

Znaki zakazu1) B-1 „zakaz ruchu w obu kierun-

kach”,2) B-2 „zakaz wjazdu”,

* Rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 r. w spra-wie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. nr 170, poz. 1393; ost. zm.: Dz.U. z 2011 r. nr 124, poz. 705).


3) B-3 „zakaz wjazdu pojazdów silniko-wych, z wyjątkiem motocykli jedno-śladowych”,

4) B-3a „zakaz wjazdu autobusów”,5) B-4 „zakaz wjazdu motocykli”,6) B-5 „zakaz wjazdu samochodów cię-

żarowych”,7) B-6 „zakaz wjazdu ciągników rolni-

czych”,8) B-7 „zakaz wjazdu pojazdów silniko-

wych z przyczepą”,9) B-8 „zakaz wjazdu pojazdów zaprzę-

gowych”,10) B-9 „zakaz wjazdu rowerów”,11) B-10 „zakaz wjazdu motorowerów”,12) B-11 „zakaz wjazdu wózków rowe-

rowych”,13) B-12 „zakaz wjazdu wózków ręcz-

nych”,14) B-13 „zakaz wjazdu pojazdów z to-

warami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi”,

15) B-13a „zakaz wjazdu pojazdów z to-warami niebezpiecznymi”,

16) B-14 „zakaz wjazdu pojazdów z to-warami, które mogą skazić wodę”,

17) B-15 „zakaz wjazdu pojazdów o sze-rokości ponad ... m”,

18) B-16 „zakaz wjazdu pojazdów o wy-sokości ponad ... m”,

19) B-17 „zakaz wjazdu pojazdów o dłu-gości ponad ... m”,

20) B-18 „zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej po-nad ... t”,

21) B-19 „zakaz wjazdu pojazdów o na-cisku osi większym niż ... t”,

22) B-20 „stop”,23) B-21 „zakaz skręcania w lewo”,24) B-22 „zakaz skręcania w prawo”,

25) B-23 „zakaz zawracania”,26) B-24 „koniec zakazu zawracania”,27) B-25 „zakaz wyprzedzania”,28) B-26 „zakaz wyprzedzania przez

samochody ciężarowe”,29) B-27 „koniec zakazu wyprzedza-

nia”,30) B-28 „koniec zakazu wyprzedzania

przez samochody ciężarowe”,31) B-29 „zakaz używania sygnałów

dźwiękowych”,32) B-30 „koniec zakazu używania sy-

gnałów dźwiękowych”,33) B-31 „pierwszeństwo dla nadjeż-

dżających z przeciwka”,34) B-32 „stój – kontrola celna”,35) B-33 „ograniczenie prędkości”,36) B-34 „koniec ograniczenia prędko-

ści”,37) B-35 „zakaz postoju”,38) B-36 „zakaz zatrzymywania się”,39) B-37 „zakaz postoju w dni niepa-

rzyste”,40) B-38 „zakaz postoju w dni parzy-

ste”,41) B-39 „strefa ograniczonego postoju”,42) B-40 „koniec strefy ograniczonego

postoju”,43) B-41 „zakaz ruchu pieszych”,44) B-42 „koniec zakazów”,45) B-43 „strefa ograniczonej prędko-

ści”,46) B-44 „koniec strefy ograniczonej

prędkości”.

Znaki nakazu1) C-1 „nakaz jazdy w prawo przed zna-

kiem”,2) C-2 „nakaz jazdy w prawo za zna-

kiem”,

Kodeks drogowy 265

3) C-3 „nakaz jazdy w lewo przed zna-kiem”,

4) C-4 „nakaz jazdy w lewo za zna-kiem”,

5) C-5 „nakaz jazdy prosto”,6) C-6 „nakaz jazdy prosto lub w prawo”,7) C-7 „nakaz jazdy prosto lub w lewo”,8) C-8 „nakaz jazdy w prawo lub

w lewo”,9) C-9 „nakaz jazdy z prawej strony

znaku”,10) C-10 „nakaz jazdy z lewej strony

znaku”,11) C-11 „nakaz jazdy z prawej lub lewej

strony znaku”,12) C-12 „ruch okrężny”,13) C-13 „droga dla rowerów”,14) C-13a „koniec drogi dla rowerów”,15) C-14 „prędkość minimalna”,16) C-15 „koniec minimalnej prędko-

ści”,17) C-16 „droga dla pieszych”,18) C-16a „koniec drogi dla pieszych”,19) C-17 „nakazany kierunek jazdy dla

pojazdów z towarami niebezpiecz-nymi”,

20) C-18 „nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych”,

21) C-19 „koniec nakazu używania łań-cuchów przeciwpoślizgowych”.

Znaki informacyjne1) d-1 „droga z pierwszeństwem”,2) d-2 „koniec drogi z pierwszeń-

stwem”,3) d-3 „droga jednokierunkowa”,4) d-4a „droga bez przejazdu”,5) d-4b „wjazd na drogę bez przejaz-

du”,

6) d-5 „pierwszeństwo na zwężonym odcinku jezdni”,

7) d-6 „przejście dla pieszych”,8) d-6a „przejazd dla rowerzystów”,9) d-6b „przejście dla pieszych i prze-

jazd dla rowerzystów”,10) d-7 „droga ekspresowa”,11) d-8 „koniec drogi ekspresowej”,12) d-9 „autostrada”,13) d-10 „koniec autostrady”,14) d-11 „początek pasa ruchu dla auto-

busów”,15) d-12 „pas ruchu dla autobusów”,16) d-13 „początek pasa ruchu powol-

nego”,17) d-13a „początek pasa ruchu”18) d-14 „koniec pasa ruchu”,19) d-15 „przystanek autobusowy”,20) d-16 „przystanek trolejbusowy”,21) d-17 „przystanek tramwajowy”,22) d-18 „parking”,23) d-18a „parking – miejsce zastrze-

żone”,24) d-18b „parking zadaszony”,25) d-19 „postój taksówek”,26) d-20 „koniec postoju taksówek”,27) d-21 „szpital”,28) d-21a „Policja”,29) d-22 „punkt opatrunkowy”,30) d-23 „stacja paliwowa”,31) d-23a „stacja paliwowa tylko z ga-

zem do napędu pojazdów”,32) d-24 „telefon”,33) d-25 „poczta”,34) d-26 „stacja obsługi technicznej”,35) d-26a „wulkanizacja”,36) d-26b „myjnia”,37) d-26c „toaleta publiczna”,38) d-26d „natrysk”,39) d-27 „bufet lub kawiarnia”,


40) d-28 „restauracja”,41) d-29 „hotel (motel)”,42) d-30 „obozowisko (kemping)”,43) d-31 „obozowisko (kemping) wypo-

sażone w podłączenia elektryczne do przyczep”,

44) d-32 „pole biwakowe”,45) d-33 „schronisko młodzieżowe”,46) d-34 „punkt informacji tury-

stycznej”,47) d-34a „informacja radiowa o ruchu

drogowym”,48) d-35 „przejście podziemne dla pie-

szych”,49) d-35a „schody ruchome w dół”,50) d-36 „przejście nadziemne dla pie-

szych”,51) d-36a „schody ruchome w górę”,52) d-37 „tunel”,53) d-38 „koniec tunelu”,54) d-39 „dopuszczalne prędkości”,54a) d-39a „opłaty drogowe”,55) d-40 „strefa zamieszkania”,56) d-41 „koniec strefy zamieszka-

nia”,57) d-42 „obszar zabudowany”,58) d-43 „koniec obszaru zabudowa-

nego”,59) d-44 „strefa parkowania”,60) d-45 „koniec strefy parkowa-

nia”,61) d-46 „droga wewnętrzna”,62) d-47 „koniec drogi wewnętrznej”,63) d-48 „zmiana pierwszeństwa”,64) d-49 „pobór opłat”,65) d-50 „zatoka”,66) d-51 „automatyczna kontrola pręd-

kości”,67) d-52 „strefa ruchu”,68) d-53 „koniec strefy ruchu”.

Znaki kierunku i miejscowości1) E-1 „tablica przeddrogowskazowa”,2) E-1a „tablica przeddrogowskazowa

na autostradzie”,3) E-1b „tablica przeddrogowskazowa

przed wjazdem na autostradę”,4) E-2a „drogowskaz tablicowy

umieszczany obok jezdni”,5) E-2b „drogowskaz tablicowy

umieszczany nad jezdnią”,6) E-2c „drogowskaz tablicowy umiesz-

czany obok jezdni na autostradzie”,7) E-2d „drogowskaz tablicowy

umieszczany nad jezdnią na auto-stradzie”,

8) E-2e „drogowskaz tablicowy umieszczany obok jezdni przed wjazdem na autostradę”,

9) E-2f „drogowskaz tablicowy umiesz-czany nad jezdnią przed wjazdem na autostradę”,

10) E-3 „drogowskaz w kształcie strza-ły do miejscowości wskazujący nu-mer drogi”,

11) E-4 „drogowskaz w kształcie strza-ły do miejscowości podający do niej odległość”,

12) E-5 „drogowskaz do dzielnicy mia-sta”,

13) E-6 „drogowskaz do lotniska”,14) E-6a „drogowskaz do dworca lub

stacji kolejowej”,15) E-6b „drogowskaz do dworca auto-

busowego”,16) E-6c „drogowskaz do przystani pro-

mowej”,17) E-7 „drogowskaz do przystani wod-

nej lub żeglugi”,18) E-8 „drogowskaz do plaży lub miej-

sca kąpielowego”,

Kodeks drogowy 267

19) E-9 „drogowskaz do muzeum”,20) E-10 „drogowskaz do zabytku jako

dobra kultury”,21) E-11 „drogowskaz do zabytku przy-

rody”,22) E-12 „drogowskaz do punktu wido-

kowego”,23) E-12a „drogowskaz do szlaku rowe-

rowego”,24) E-13 „tablica kierunkowa”,25) E-14 „tablica szlaku drogowego”,26) E-14a „tablica szlaku drogowego na

autostradzie”,27) E-15a „numer drogi krajowej”,28) E-15b „numer drogi wojewódzkiej”,29) E-15c „numer autostrady”,30) E-15d „numer drogi ekspresowej”,31) E-15e „numer drogi wojewódzkiej

o zwiększonym do 10 t dopuszczal-nym nacisku osi pojazdu”,

32) E-16 „numer szlaku międzynarodo-wego”,

33) E-17a „miejscowość”,34) E-18a „koniec miejscowości”,35) E-19a „obwodnica”,36) E-20 „tablica węzła drogowego na

autostradzie”,37) E-21 „dzielnica (osiedle)”,38) E-22a „samochodowy szlak tury-

styczny”,39) E-22b „obiekt na samochodowym

szlaku turystycznym”,40) E-22c „informacja o obiektach tu-

rystycznych”.

Znaki uzupełniające1) F-1 „przejście graniczne”,2) F-2 „przekraczanie granicy zabro-

nione”,2a) F-2a „granica państwa”,

3) F-3 „granica obszaru administracyj-nego”,

4) F-4 „nazwa rzeki”,5) F-5 „uprzedzenie o zakazie”,6) F-6 „znak uprzedzający umieszcza-

ny przed skrzyżowaniem”,7) F-7 „sposób jazdy w związku z zaka-

zem skręcania w lewo”,8) F-8 „objazd w związku z zamknię-

ciem drogi”,9) F-9 „znak prowadzący na drodze ob-

jazdowej”,10) F-10 „kierunki na pasach ruchu”,11) F-11 „kierunki na pasie ruchu”,12) F-12 „znak wskazujący przejazd

tranzytowy umieszczany przed skrzyżowaniem”,

13) F-13 „przejazd tranzytowy”,14) F-14a „tablica wskaźnikowa na au-

tostradzie umieszczana w odległo-ści 300 m przed pasem wyłączania”,

15) F-14b „tablica wskaźnikowa na au-tostradzie umieszczana w odległo-ści 200 m przed pasem wyłączania”,

16) F-14c „tablica wskaźnikowa na au-tostradzie umieszczana w odległo-ści 100 m przed pasem wyłączania”,

17) F-15 „niesymetryczny podział jezd-ni dla przeciwnych kierunków ru-chu”,

18) F-16 „koniec pasa ruchu na jezdni dwukierunkowej”,

19) F-17 „koniec pasa ruchu na jezdni jednokierunkowej”,

20) F-18 „przeciwny kierunek dla okre-ślonych pojazdów”,

21) F-19 „pas ruchu dla określonych po-jazdów”,

22) F-20 „część drogi (pas ruchu) dla określonych pojazdów”,


23) F-21 „ruch skierowany na sąsiednią jezdnię”,

24) F-22 „ograniczenia na pasie ruchu”.

Tabliczki do znaków drogowych1) t-1 tabliczka wskazująca odległość

znaku ostrzegawczego od miejsca niebezpiecznego,

2) t-1a tabliczka wskazująca odległość znaku informacyjnego od początku (końca) drogi lub pasa ruchu,

2a) t-1b tabliczka wskazująca długość tunelu lub odcinek drogi do końca tunelu,

3) t-2 tabliczka wskazująca długość od-cinka drogi, na którym powtarza się lub występuje niebezpieczeństwo,

4) t-3 tabliczka wskazująca koniec od-cinka, na którym powtarza się lub występuje niebezpieczeństwo,

5) t-3a tabliczka wskazująca koniec miejsca przeznaczonego na postój,

6) t-4 tabliczka wskazująca liczbę za-krętów,

7) t-5 tabliczka wskazująca początek drogi krętej,

8) t-6a tabliczka wskazująca rze-czywisty przebieg drogi z pierw-szeństwem przez skrzyżowanie (umieszczana na drodze z pierw-szeństwem),

9) t-6b tabliczka wskazująca układ dróg podporządkowanych (umiesz-czana na drodze z pierwszeń-stwem),

10) t-6c tabliczka wskazująca rze-czywisty przebieg drogi z pierw-szeństwem przez skrzyżowanie (umieszczana na drodze podpo-rządkowanej),

11) t-6d tabliczka wskazująca prostopa-dły przebieg drogi z pierwszeństwem przez skrzyżowanie oraz układ dróg podporządkowanych (umieszczana na drodze podporządkowanej),

12) t-7 tabliczka wskazująca układ to-rów i drogi na przejeździe,

13) t-8 tabliczka wskazująca miejsce, w którym ruch pojazdów został skierowany na tory tramwajowe,

14) t-9 tabliczka wskazująca rzeczywi-stą wielkość spadku lub wzniesie-nia drogi,

15) t-10 tabliczka wskazująca bocznicę kolejową lub tor o podobnym cha-rakterze,

16) t-11 tabliczka wskazująca przepra-wę promową,

17) t-12 tabliczka wskazująca podłużny uskok nawierzchni,

18) t-13 tabliczka wskazująca odcinek drogi, na którym występują defor-macje nawierzchni w postaci kolein,

19) t-14 tabliczka wskazująca miejsce częstych wypadków o charakterze wskazanym na tabliczce,

20) t-15 tabliczka wskazująca miejsce częstych wypadków spowodowa-nych śliską nawierzchnią jezdni ze względu na opady deszczu,

21) t-16 tabliczka wskazująca miejsce wyjazdu pojazdów uprzywilejowa-nych wskazanych na tabliczce,

22) t-17 tabliczka wskazująca granicę państwa,

23) t-18 tabliczka wskazująca nieocze-kiwaną zmianę kierunku ruchu o przebiegu wskazanym na tabliczce,

24) t-19 tabliczka wskazująca na ma-lowanie znaków poziomych,

Kodeks drogowy 269

25) t-20 tabliczka wskazująca długość odcinka jezdni, na którym zakaz obowiązuje,

26) t-21 tabliczka wskazująca odległość znaku od miejsca, od którego lub w którym zakaz obowiązuje,

27) t-22 tabliczka wskazująca, że znak nie dotyczy rowerów jednoślado-wych,

28) t-23a tabliczka wskazująca moto-cykle,

29) t-23b tabliczka wskazująca samo-chody ciężarowe, pojazdy specjal-ne, pojazdy używane do celów specjalnych, o dopuszczalnej ma-sie całkowitej przekraczającej 3,5 t, oraz ciągniki samochodowe,

30) t-23c tabliczka wskazująca cią-gniki rolnicze i pojazdy wolno-bieżne,

31) t-23d tabliczka wskazująca pojaz-dy silnikowe z przyczepą, z wyjąt-kiem pojazdów z przyczepą jedno-osiową lub naczepą,

32) t-23e tabliczka wskazująca pojaz-dy z przyczepą kempingową,

33) t-23f tabliczka wskazująca auto-busy,

34) t-23g tabliczka wskazująca trolej-busy,

35) t-23h tabliczka wskazująca pojaz-dy z towarami niebezpiecznymi,

36) t-23i tabliczka wskazująca pojaz-dy z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi,

37) t-23j tabliczka wskazująca pojaz-dy z towarami, które mogą skazić wodę,

38) t-24 tabliczka wskazująca, że po-zostawiony pojazd zostanie usu-nięty na koszt właściciela,

39) t-25a tabliczka wskazująca począ-tek zakazu postoju lub zatrzymy-wania,

40) t-25b tabliczka wskazująca konty-nuację zakazu postoju lub zatrzy-mywania,

41) t-25c tabliczka wskazująca odwo-łanie zakazu postoju lub zatrzy-mywania,

42) t-26 tabliczka wskazująca, że za-kaz postoju lub zatrzymywania dotyczy strony placu,

43) t-27 tabliczka wskazująca, że przejście dla pieszych jest szcze-gólnie uczęszczane przez dzieci,

44) t-28 tabliczka wskazująca, że za przejazd drogą pobierana jest opłata,

45) t-29 tabliczka informująca o miej-scu przeznaczonym dla pojaz-du samochodowego uprawnionej osoby niepełnosprawnej o obniżo-nej sprawności ruchowej,

46) t-30 tabliczka wskazująca sposób ustawienia pojazdu względem krawędzi jezdni,

47) t-31 tabliczka wskazująca katego-rię tunelu,

48) t-32 tabliczka wskazująca mini-malny odstęp od poprzedzającego pojazdu,

49) t-33 tabliczka wskazująca umieszczenie w zatoce telefonu alarmowego i gaśnicy,

50) t-34 tabliczka wskazująca pobór opłaty elektronicznej za przejazd drogą publiczną.


Dodatkowe znaki przed przejazdami kolejowymi1) G-1a „słupek wskaźnikowy z trzema

kreskami umieszczany po prawej stronie jezdni”,

2) G-1b „słupek wskaźnikowy z dwie-ma kreskami umieszczany po pra-wej stronie jezdni”,

3) G-1c „słupek wskaźnikowy z jedną kreską umieszczany po prawej stro-nie jezdni”,

4) G-1d „słupek wskaźnikowy z trze-ma kreskami umieszczany po lewej stronie jezdni”,

5) G-1e „słupek wskaźnikowy z dwie-ma kreskami umieszczany po lewej stronie jezdni”,

6) G-1f „słupek wskaźnikowy z jedną kreską umieszczany po lewej stronie jezdni”,

7) G-2 „sieć pod napięciem”,8) G-3 „krzyż św. Andrzeja przed prze-

jazdem kolejowym jednotorowym”,9) G-4 „krzyż św. Andrzeja przed prze-

jazdem kolejowym wielotorowym”.

Dodatkowe znaki dla kierujących tramwajami1) At-1 „sygnalizacja świetlna”,2) At-2 „sygnalizacja świetlna wzbu-

dzana”,3) At-3 „niebezpieczny zjazd”,4) At-4 „stromy podjazd”,5) At-5 „ruch kolizyjny”,6) Bt-1 „ograniczenie prędkości”,7) Bt-2 „koniec ograniczenia prędko-

ści”,8) Bt-3 „blokada zwrotnicy”,

9) Bt-4 „stop – zwrotnica eksploato-wana jednostronnie”.

Dodatkowe znaki szlaków rowerowych1) R-1 „szlak rowerowy krajowy”,2) R-1a „początek (koniec) szlaku rowe-

rowego krajowego”,3) R-1b „zmiana kierunku szlaku rowe-

rowego krajowego”,4) R-2 „szlak rowerowy międzynaro-

dowy”,5) R-2a „zmiana kierunku

szlaku rowerowego międzynaro- dowego”,

6) R-3 „tablica szlaku rowerowego”.

Dodatkowe znaki dla kierujących pojazdami wojskowymi1) W-1 „klasa obciążenia mostu o ru-

chu jednokierunkowym”,2) W-2 „klasa obciążenia mostu o ru-

chu dwukierunkowym”,3) W-3 „klasa obciążenia mostu

o ruchu jednokierunkowym dla pojazdów kołowych i gąsienico-wych”,

4) W-4 „klasa obciążenia mostu o ru-chu dwukierunkowym dla pojazdów kołowych”,

5) W-5 „klasa obciążenia mostu o ru-chu dwukierunkowym dla pojazdów gąsienicowych”,

6) W-6 „szerokość mostu lub środka przeprawowego”,

7) W-7 „wysokość skrajni pionowej na moście lub w tunelu”.

dOdAtKOWE ZNAKI PIONOWE

Kodeks drogowy 271

1) P-1 „linia pojedyncza przerywana”,2) P-2 „linia pojedyncza ciągła”,3) P-3 „linia jednostronnie przekra-

czalna”,4) P-4 „linia podwójna ciągła”,5) P-5 „linia podwójna przerywana”,6) P-6 „linia ostrzegawcza”,7) P-7a „linia krawędziowa przerywa-

na”,8) P-7b „linia krawędziowa ciągła”,9) P-8a „strzałka kierunkowa na

wprost”,10) P-8b „strzałka kierunkowa do skrę-

cania”,11) P-8c „strzałka kierunkowa do za-

wracania”,12) P-9 „strzałka naprowadzająca”,13) P-10 „przejście dla pieszych”,14) P-11 „przejazd dla rowerzystów”,

15) P-12 „linia bezwzględnego zatrzy-mania – stop”,

16) P-13 „linia warunkowego zatrzy-mania złożona z trójkątów”,

17) P-14 „linia warunkowego zatrzy-mania złożona z prostokątów”,

18) P-15 „trójkąt podporządkowania”,19) P-16 „napis stop”,20) P-17 „linia przystankowa”,21) P-18 „stanowisko postojowe”,22) P-19 „linia wyznaczająca pas posto-

jowy”,23) P-20 „koperta”,24) P-21 „powierzchnia wyłączona”,25) P-22 „BuS”,26) P-23 „rower”,27) P-24 „miejsce dla pojazdu osoby

niepełnosprawnej”,28) P-25 „próg zwalniający”.

Sygnały świetlne dla kierujących i pieszych1) S-1 sygnalizator z sygnałami do kie-

rowania ruchem,2) S-2 sygnalizator z sygnałem do-

puszczającym skręcanie w kierunku wskazanym strzałką,

3) S-3 sygnalizator kierunkowy,4) S-4 sygnalizator z sygnałami dla pa-

sów ruchu,5) S-5 sygnalizator z sygnałami dla pie-

szych,6) S-6 sygnalizator z sygnałami dla

rowerzystów,7) S-7 sygnalizator z sygnałem nakazu-

jącym opuszczenie pasa ruchu.

Sygnały świetlne dla kierujących pojazdami wykonującymi odpłatny przewóz osób na regularnych liniach1) SB sygnalizator z sygnałami dla kie-

rujących autobusami,2) St sygnalizator z sygnałami dla

tramwajów,3) StK sygnalizator kierunkowy dla

tramwajów,4) Stt-1 sygnał oznaczający

zakaz wjazdu tramwaju za sygnalizator,

5) Stt-2 sygnał oznaczający zezwole-nie na jazdę tramwaju we wskaza-nym kierunku.

ZNAKI dROGOWE POZIOME

SYGNAŁY śWIEtLNE

Kodeks drogowy 273

A-1 A-2 A-3 A-4 A-5

A-6a A-6b A-6c A-6d A-6e

A-7 A-8 A-9 A-10 A-11

A-11a A-12a A-12b A-12c A-13

A-14 A-15 A-16 A-17 A-18a

ZNAKI DROGOWE PIONOWEZnaki ostrzegawcze


A-18b A-19 A-20 A-21 A-22

A-23 A-24 A-25 A-26 A-27

A-28 A-29 A-30 A-31 A-32

A-33 A-34

Kodeks drogowy 275

B-1 B-2 B-3 B-3a B-4

B-5 B-6 B-7 B-8 B-9

B-10 B-11 B-12 B-13 B-13a

B-14 B-15 B-16 B-17 B-18

B-19 B-20 B-21 B-22 B-23

Znaki zakazu


B-24 B-25 B-26 B-27 B-28

B-29 B-30 B-31 B-32 B-33

B-34 B-35 B-36 B-37 B-38

B-39 B-40 B-41 B-42 B-43

B-44

Kodeks drogowy 277

Znaki nakazu

C-1 C-2 C-3 C-4 C-5

C-6 C-7 C-8 C-9 C-10

C-11 C-12 C-13 C-13a C-14

C-15 C-16 C-16a C-17 C-18

C-19


Znaki informacyjne

d-1 d-2 d-3 d-4a d-4b

d-5 d-6 d-6a d-6b d-7

d-8 d-9 d-10 d-11 d-12

d-13 d-13a d-14 d-15 d-16

d-17 d-18 d-18a d-18b d-20

d-19

Kodeks drogowy 279

d-21 d-21a d-22 d-23 d-23a

d-24 d-25 d-26 d-26a d-26b

d-26c d-26d d-27 d-28 d-29

d-30 d-31 d-32 d-33 d-34

d-34a d-35 d-35a d-36 d-36a


d-44 d-45 d-47 d-48

d-49 d-50 d-51 d-53

* Szczegółowe zasady dotyczące dopuszczalnej prędkości reguluje art. 20 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.). Zarządca drogi powinien dostosować ten znak do obowiązujących przepisów.

** Przykładowy znak D-39 dostosowany do obowiązujących przepisów ograniczenia prędkości określonych w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.).

d-37 d-38

d-46

d-41d-40

d-39*

d-39a

d-39**d-39**

d-43

d-42

d-52

Kodeks drogowy 281

E-1

E-1b

E-1a

E-2a

E-2b E-2c

E-2d

E-2f

E-2e

E-3 E-4

E-6b

E-6aE-6E-5

E-6c E-7

Znaki kierunku i miejscowości


E-8 E-9 E-10 E-11

E-12 E-12a E-13

E-14 E-14a

E-16 E-17a E-18a

E-20 E-21E-19a

E-22cE-22bE-22a

E-15a E-15b E-15eE-15c E-15d

Kodeks drogowy 283

F-1 F-2 F-2a F-3

F-6 F-7

F-4

F-5 F-8

F-10

F-9

F-11 F-12 F-13

F-14a F-14b F-14c F-17F-16F-15

F-18 F-19 F-20 F-21 F-22

Znaki uzupełniające


t-1 t-1a t-2 t-3

t-3a

t-6dt-6c

t-6bt-6at-5t-4

t-7 t-8

t-10 t-11 t-12

t-17t-16t-15

t-14t-13

t-18 t-19

t-9

t-1b

Tabliczki do znaków drogowych

Kodeks drogowy 285

t-20 t-21 t-22

t-23ft-23et-23dt-23c

t-23bt-23a

t-23g

t-23h t-23i t-23j t-24

t-29 t-30

t-25a t-25b t-25c t-26 t-27

t-28 t-31

t-32 t-33 t-34


Dodatkowe znaki dla kierujących tramwajami

Dodatkowe znaki szlaków rowerowych

Dodatkowe znaki dla kierujących pojazdami woj sko wy mi

At-1 At-2 At-3 At-4 At-5 Bt-1 Bt-2 Bt-3 Bt-4

R-1 R-1a R-1b R-2 R-2a R-3

W-1 W-2 W-3 W-4 W-5 W-6 W-7

II. DODATKOWE ZNAKI PIONOWE

Dodatkowe znaki przed przejazdami kolejowymi

G-1a G-1b G-1c G-1d G-1e G-1f G-2

G-3

G-4

Kodeks drogowy 287

III. ZNAKI DROGOWE POZIOME

P-1 P-2 P-3 P-4 P-5 P-6 P-7a P-7b

P-8a P-8b P-8c P-9 P-10 P-11

P-12 P-13 P-14

P-16P-15 P-17 P-18 P-19 P-20 P-21

P-25P-24P-23P-22


IV. SYGNAŁY ŚWIETLNE

Sygnały świetlne dla kierujących pojazdami i pieszych

Sygnały świetlne dla kierujących pojazdami wykonującymi odpłatny przewóz osób na regularnych liniach

S-1 S-2 S-3

S-4 S-5

SB St StK Stt-1 Stt-2

S-6 S-7

prawo prawo prawo prawo prawo kodeks drogowypromocja.gazetaprawna.pl/temp/kodeks_drogowy.pdf ·...

Documents