Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym e-booksweb.pl.

Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law Schoolz jej profesorami — Haroldem Josephem Bermanem (u góry),

Arthurem Taylorem von Mehrenem (u dołu)

Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law Schoolz jej profesorami — Davidem Nathanem Smithem (u góry),

Roberto Mangaibera Ungerem (u dołu)

5

SPIS TREŚCI

Przedmowa ...................................................................................................................................13

Do wydania piątego ...................................................................................................................16

Do wydania szóstego .................................................................................................................16

Do wydania siódmego ...............................................................................................................18

Do wydania ósmego...................................................................................................................19

Do wydania dziewiątego ..........................................................................................................19

Do wydania dziesiątego ............................................................................................................20

Słowo wstępne ............................................................................................................................21

Rozdział pierwszyCharakterystyka prawa amerykańskiego .............................................................................25

Pojęcie prawa ...........................................................................................................................25Rodzaje prawa .........................................................................................................................26System prawa ..........................................................................................................................26Zasada precedensów ..............................................................................................................28Angielskie common law ............................................................................................................29Znaczenie Komentarzy Blackstone’a .....................................................................................30Amerykańskie common law ....................................................................................................31Common law stanowe a federalne .........................................................................................33Wpływy prawa stanowionego ..............................................................................................34Amerykańskie prawo stanowione .......................................................................................35Prawo stanowione a common law ..........................................................................................35Zasada słuszności ....................................................................................................................37Dążenia unifikacyjne ..............................................................................................................38Język prawny i prawniczy .....................................................................................................40Wybrana literatura ..................................................................................................................41

Rozdział drugiPrawo konstytucyjne .................................................................................................................44

Prawo nadrzędne ....................................................................................................................44Konstytucja amerykańska .....................................................................................................45Poprawki Konstytucyjne ........................................................................................................46Zasady Konstytucji .................................................................................................................48Stany a Unia .............................................................................................................................51

6

Władza ustawodawcza ..........................................................................................................52Władza wykonawcza ..............................................................................................................54Władza sądownicza ................................................................................................................55Wybrana literatura ..................................................................................................................59

Rozdział trzeciPrawo administracyjne ..............................................................................................................62

Zakresy regulacji .....................................................................................................................62Władze lokalne ........................................................................................................................63Hrabstwa ..................................................................................................................................64Municypalitety ........................................................................................................................66Gminy .......................................................................................................................................67Agencje administracyjne........................................................................................................68Funkcje agencji ........................................................................................................................70Sądowa kontrola agencji administracyjnych......................................................................71Krytyka agencji administracyjnych .....................................................................................72Wybrana literatura ..................................................................................................................73

Rozdział czwartyPrawo ochrony środowiska ......................................................................................................76

Założenia regulacji ..................................................................................................................76Przedmiot regulacji federalnej ..............................................................................................77Inne regulacje federalne ........................................................................................................78Regulacje stanowe i lokalne ..................................................................................................79Skargi prywatne ......................................................................................................................79Udział społeczeństwa w ochronie środowiska ..................................................................80Ochrona środowiska a mechanizmy rynkowe ..................................................................80Wybrana literatura ..................................................................................................................81

Rozdział piątyPrawo własności .........................................................................................................................83

Zakresy prawa .........................................................................................................................83Klasyfikacja własności ............................................................................................................84Przekazywanie własności osobistej ......................................................................................86Przekazywanie własności nieruchomości ...........................................................................87Sprzedaż nieruchomości ........................................................................................................88Prawna kontrola nieruchomości...........................................................................................89Wybrana literatura ..................................................................................................................90

Rozdział szóstyPrawo zobowiązań umownych ................................................................................................92

Źródła prawa zobowiązań umownych ...............................................................................92Umowy pisemne .....................................................................................................................94Zdolność do czynności prawnych........................................................................................94Wzajemna zgoda: porozumienie .........................................................................................95Prawa strony trzeciej ..............................................................................................................96Wzajemne obietnice świadczenia ........................................................................................96

7

Realność porozumienia ..........................................................................................................97Wykonanie umowy .................................................................................................................98Interpretacja umów ................................................................................................................99Naruszenie praw umownych .............................................................................................100Nielegalność umów ..............................................................................................................101Wybrana literatura ................................................................................................................102

Rozdział siódmyPrawo rodzinne .........................................................................................................................104

Ewolucja przedmiotu ...........................................................................................................104Rys historyczny .....................................................................................................................105Prawo małżeńskie .................................................................................................................108Zawarcie małżeństwa ...........................................................................................................109Relacje rodzinne ....................................................................................................................112Małżeński ustrój majątkowy ...............................................................................................114Ustanie małżeństwa ..............................................................................................................115Obowiązek alimentacyjny ...................................................................................................117Wybrana literatura ................................................................................................................119

Rozdział ósmyPrawo postępowania cywilnego ...........................................................................................122

Postępowanie cywilne ..........................................................................................................122Uczestnicy postępowania cywilnego .................................................................................122Wstępne postępowanie rozpoznawcze .............................................................................124Przedstawienie formalnych pism procesowych ..............................................................124Czynności przedprocesowe ................................................................................................125Przebieg procesu ...................................................................................................................126Proces apelacyjny ..................................................................................................................127Oceny postępowania cywilnego ........................................................................................128Wybrana literatura ................................................................................................................128

Rozdział dziewiątyPrawo pracy................................................................................................................................131

Nieco historii ..........................................................................................................................131Kierowanie stosunkami pracy ............................................................................................132Warunki pracy .......................................................................................................................133Równe możliwości zatrudnienia ........................................................................................135Nieuczciwe praktyki w stosunkach pracy ........................................................................137System ubezpieczeń .............................................................................................................138Wybrana literatura ................................................................................................................140

Rozdział dziesiątyPrawo handlowe .......................................................................................................................142

Przegląd pojęć .......................................................................................................................142Regulacje przedsiębiorczości...............................................................................................144Formy organizacji przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych ............................144Regulacje agencji ...................................................................................................................147

8

Regulacje papierów wartościowych ..................................................................................149Międzynarodowe transakcje handlowe ............................................................................151Wybrana literatura ................................................................................................................153

Rozdział jedenastyPrawo antymonopolowe .........................................................................................................155

Określenie pojęć ....................................................................................................................155Prawodawstwo antymonopolowe .....................................................................................156Zakazy monopolizacji ..........................................................................................................157Zakazy porozumień ..............................................................................................................157Rodzaje porozumień ............................................................................................................158Zakazy ograniczeń handlu ..................................................................................................159Zakazy dyskryminacji cenowej ..........................................................................................160Zakazy nieuczciwych praktyk handlowych .....................................................................161Wybrana literatura ................................................................................................................161

Rozdział dwunastyPrawo konsumentów ...............................................................................................................164

Główne pojęcia ......................................................................................................................164Uwarunkowania regulacji ...................................................................................................165Federalna ochrona konsumentów......................................................................................166Stanowa ochrona konsumentów ........................................................................................168Odpowiedzialność za produkty i usługi ...........................................................................169Wybrana literatura ................................................................................................................172

Rozdział trzynastyPrawo podatkowe .....................................................................................................................174

Ewolucja prawa podatkowego ...........................................................................................174Federalne podatki dochodowe ...........................................................................................175Podatki na ubezpieczenia społeczne..................................................................................176Podatki konsumpcyjne .........................................................................................................177Podatki spadkowe i od darowizn .......................................................................................178Podatki importowe ...............................................................................................................178Podatki od sprzedaży ...........................................................................................................179Stanowe podatki konsumpcyjne ........................................................................................179Stanowe podatki dochodowe .............................................................................................180Podatki od eksploatacji źródeł naturalnych .....................................................................180Podatki od własności ............................................................................................................181Podatki lokalne ......................................................................................................................181Dochody a wydatki...............................................................................................................182Wybrana literatura ................................................................................................................183

Rozdział czternastyPrawo deliktów .........................................................................................................................185

Pojęcie deliktów .....................................................................................................................185Rodzaje deliktów ..................................................................................................................185Rozwój deliktów ...................................................................................................................186Delikty umyślne ....................................................................................................................187

9

Delikty niedbalstwa ..............................................................................................................189Odpowiedzialność ścisła ......................................................................................................191Prawo gwarancji ....................................................................................................................192Reformowanie prawa deliktów ..........................................................................................193Wybrana literatura ................................................................................................................193

Rozdział piętnastyPrawo karne ...............................................................................................................................196

System karny .........................................................................................................................196Źródła prawa karnego..........................................................................................................197Pojęcie przestępstwa .............................................................................................................198Klasyfikacje przestępstw ......................................................................................................199Wyłączenia odpowiedzialności karnej ..............................................................................200Podmioty przestępstwa ........................................................................................................201Stadia przestępstwa ..............................................................................................................202Środki karne ...........................................................................................................................203Kara więzienia .......................................................................................................................204Kara śmierci ............................................................................................................................206Wybrana literatura ................................................................................................................207

Rozdział szesnastyPrawo procesu karnego ...........................................................................................................210

Cechy procesu karnego ........................................................................................................210Źródła prawa karnego procesowego .................................................................................211Zasady procesu karnego ......................................................................................................212Uczestnicy procesu karnego ...............................................................................................214Postępowanie przygotowawcze .........................................................................................215Plea bargaining ........................................................................................................................216Rozprawa sądowa .................................................................................................................217Prawa pokrzywdzonego ......................................................................................................218Oceny procesu karnego .......................................................................................................219Wybrana literatura ................................................................................................................219

Rozdział siedemnastyPrawo policyjne ........................................................................................................................223

Nazwy i treści ........................................................................................................................223Policja amerykańska .............................................................................................................224Śledztwo policyjne ................................................................................................................229Areszt policyjny .....................................................................................................................231Użycie broni ...........................................................................................................................233Rewizje i konfiskata ..............................................................................................................234Operacje policyjne ................................................................................................................235Prowokacja policyjna ...........................................................................................................237Inwigilacja i podsłuch ..........................................................................................................238Metody psychologiczne .......................................................................................................239Zastosowania poligrafu ........................................................................................................240Wybrana literatura ................................................................................................................240

10

Rozdział osiemnastyPrawo dowodowe .....................................................................................................................242

Wybrane problemy ...............................................................................................................242Dowody prawne ...................................................................................................................244Istotność dowodów ..............................................................................................................247Charakter a wiarygodność ..................................................................................................248Dowody ze świadków ..........................................................................................................251Dowody z biegłych ...............................................................................................................253Dowody z dokumentów ......................................................................................................255Domniemania dowodowe ...................................................................................................257Wyłączenia dowodów ..........................................................................................................260Przywileje a dowody ............................................................................................................261Wybrana literatura ................................................................................................................262

Rozdział dziewiętnastyPrawo morskie ...........................................................................................................................265

Złożoność gałęzi prawa........................................................................................................265Jurysdykcja admiralska ........................................................................................................266Status marynarzy ..................................................................................................................268Robotnicy portowi ................................................................................................................271Śmierć zawiniona ..................................................................................................................272Zastawy i hipoteki morskie .................................................................................................274Przewóz ładunków ...............................................................................................................276Holowanie i pilotaż ...............................................................................................................277Zderzenie statków ................................................................................................................278Ograniczenie odpowiedzialności .......................................................................................281Ratownictwo morskie ...........................................................................................................282Immunitet suwerenności .....................................................................................................284Wybrana literatura ................................................................................................................285

Rozdział dwudziestyPrawo indian amerykańskich ................................................................................................286

Przegląd zagadnień ..............................................................................................................286Zarys historii ..........................................................................................................................287Główne pojęcia ......................................................................................................................289Ewolucja prawa .....................................................................................................................293Suwerenność plemion ..........................................................................................................295Prawa obywatelskie ..............................................................................................................298Traktaty indiańskie ................................................................................................................299Prawo federalne Indian .......................................................................................................300Prawo stanowe Indian .........................................................................................................301Prawo plemienne Indian .....................................................................................................303Systemy sprawiedliwości Indian ........................................................................................304Jurysdykcja w sprawach Indian .........................................................................................307Bogactwo kultur Indian .......................................................................................................309Wybrana literatura ................................................................................................................312

11

Rozdział dwudziesty pierwszyPrawo imigracyjne ....................................................................................................................314

Kluczowe pojęcia ..................................................................................................................314Nieco historii ..........................................................................................................................315Prawo obowiązujące .............................................................................................................316Zasady wjazdu ......................................................................................................................317Wizy studenckie ....................................................................................................................319Prawo tymczasowego pobytu .............................................................................................320Prawo stałego pobytu ...........................................................................................................321Obywatelstwo amerykańskie .............................................................................................322Przepisy deportacyjne ..........................................................................................................324Prawo azylu ...........................................................................................................................325Status uchodźcy ....................................................................................................................325Wybrana literatura ................................................................................................................326

Rozdział dwudziesty drugiAlternatywne rozstrzyganie sporów ....................................................................................329

Zakresy rozstrzygania ..........................................................................................................329Negocjacje ..............................................................................................................................330Mediacje .................................................................................................................................330Arbitraż ...................................................................................................................................331Neutralne ustalanie faktów .................................................................................................331Wysłuchiwanie poufne ........................................................................................................332Arbitraż związany z sądem .................................................................................................332Sądy dla drobnych spraw cywilnych ................................................................................333Miniprocesy ...........................................................................................................................333Przyspieszony proces przed ławą przysięgłych ..............................................................333Wstępne osądzanie neutralne .............................................................................................334Rozstrzyganie sporów przez agencje administracyjne ..................................................334Sądzenie prywatne ...............................................................................................................334Formy ombudsmana ............................................................................................................335Wybrana literatura ................................................................................................................335

Rozdział dwudziesty trzeciEdukacja prawnicza .................................................................................................................338

System edukacyjny ...............................................................................................................338Początki edukacji prawniczej ..............................................................................................339Model edukacji prawniczej .................................................................................................340Rodzaje studiów ....................................................................................................................341Przyjęcia na studia ................................................................................................................343Studenci prawa ......................................................................................................................344Profesorowie prawa ..............................................................................................................345Programy nauczania .............................................................................................................346Metody nauczania ................................................................................................................347Grupy studenckie .................................................................................................................349Stawiane wymagania ...........................................................................................................350

12

Koszty studiów ......................................................................................................................351Perspektywy zawodowe ......................................................................................................352Wybrana literatura ................................................................................................................353

Rozdział dwudziesty czwartyZawody prawnicze ...................................................................................................................356

Uwagi ogólne .........................................................................................................................356Dominacja białych mężczyzn .............................................................................................357Pola aktywności .....................................................................................................................359Rozmieszczenie prawników................................................................................................359Urząd sędziego ......................................................................................................................361Sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych .................................................363Sędziowie przysięgli .............................................................................................................365Prokurator amerykański ......................................................................................................367Egzaminy adwokackie .........................................................................................................368Etyka zawodowa prawników .............................................................................................370Stowarzyszenia zawodowe .................................................................................................372Wybrana literatura ................................................................................................................373

Indeks nazwisk .........................................................................................................................377

Recenzje książki .......................................................................................................................397

Opinie o książce ........................................................................................................................398

13

PRZEDMOWA

Podjęcie się napisania książki o systemie prawa obcego, a zwłaszcza tak skompli-kowanego jak amerykańskie, należy do przedsięwzięć bardzo trudnych. Dawno już minęły czasy, gdy jeden wielki umysł ludzki – Arystoteles, Kopernik, Galileusz czy Leonardo da Vinci – mógł ująć niemal całokształt wiedzy, dostępnej w jego czasach całej ludzkości.

W związku z niezwykle szybkim rozwojem wiedzy w czasach nowożytnych stało się rzeczą niemożliwą ogarnięcie przez jednostkę wszystkich wiadomości, nawet z zakresu jednej z gałęzi nauki. Uczeni twierdzą, że wiek XX przyniósł ludzkości więcej wynalazków niż cała uprzednia historia naszej ziemi. Lekarze praktykujący medycynę ogólną muszą odsyłać do specjalistów pacjentów, których problemy zdrowotne nie należą do łatwych i rutynowych. Interniści, reumatolodzy, neurolodzy, diabetolodzy, kardiolodzy, okuliści, laryngolodzy, dermatolodzy, chirurdzy – a nawet te działy medycyny (a są i inne) dzielą się na pododdziały; są więc chirurdzy naczyniowi, ortopedzi, chirurdzy mózgu...

To wszystko jest wiadome ogółowi. Nie wszyscy natomiast zdają sobie sprawę z tego, że podobna specjalizacja istnieje w prawie. Oczywiście są adwokaci, którzy przyjmują wszelkie sprawy od klientów, ale jeśli zagadnienie nie jest rutynowe lub leżące w sferze specjalnego zainteresowania tego prawnika, musi on napracować się, aby znaleźć praw-dopodobną odpowiedź na postawiony mu problem. Często musi poradzić się kolegów lub po prostu przekazać klienta w ręce specjalisty od postawionego mu pytania.

Znaczna większość adwokatów, zwłaszcza w najbardziej rozwiniętych krajach, dobrze zna tylko wybraną dziedzinę prawa i do niej ogranicza swą prywatną praktykę. Wiele zagadnień prawnych, które stwarza życie, ma więcej niż jedną stronę i zahacza o różne działy prawa. Tak, jak w medycynie są konsylia lekarskie, tak czasami potrzebna jest opinia więcej niż jednego prawnika, aby dojść do zadowalającej odpowiedzi. Są ad-wokaci w Stanach Zjednoczonych, którzy swój zawód wykonują samotnie – zwłaszcza w małych miejscowościach. Ale na ogół praktykuje się zbiorowo, w firmach prawnych, w których pracuje od kilku do kilkuset adwokatów, a w rzadkich przypadkach nawet przeszło tysiąc. Niektóre z tych firm mają filie w różnych miastach. Te, które załatwiają sprawy międzynarodowe, otwierają przedstawicielstwa za granicą. Pracują w nich zarów-no adwokaci amerykańscy, jak i miejscowi. Niektórzy z adwokatów są wspólnikami i dzielą się zyskiem firmy, a inni – zwłaszcza młodzi – są po prostu pracownikami pobierającymi miesięczne uposażenie. W ten sposób częstokroć skomplikowane zagadnienia prawne, które trafiają do firmy, są badane przez specjalistów różnych dziedzin prawa i żadna ich strona nie powinna być niedostrzeżona.

Powyższe uwagi obrazują trudności w opanowaniu całokształtu systemu prawnego określonego kraju przez jedną osobę. Trudności te potęgują się, jeśli mamy do czynienia

14

z prawem w ustroju federalnym, w szczególności Stanów Zjednoczonych, złożonych z 50 stanów i innych terytoriów.

Zwykliśmy mówić o prawie amerykańskim, musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że każdy ze stanów (państw) ma swoją własną konstytucję i swój własny system prawny. Prócz tego własne prawo mają Puerto Rico, stowarzyszone ze Stanami Zjedno-czonymi, District of Columbia, na którym zbudowano Waszyngton, stolicę unii federalnej oraz kilka zamorskich posiadłości. Nad nimi panuje Konstytucja Stanów Zjednoczonych, federalne ustawy, uchwalone w dziedzinach delegowanych przez Konstytucję federacji, przez Kongres oraz umowy międzynarodowe.

Każdy ze stanów ma też swój własny ustrój wymiaru sprawiedliwości ze swoim sądem najwyższym na czele, który feruje ostateczne wyroki w sprawach wynikających z prawa stanowego. Ta strona życia amerykańskiego jest na ogół mało znana w Euro-pie.

Kilkanaście lat temu wielkiego rozgłosu w Stanach Zjednoczonych, a potem na ca-łym świecie, doczekała się sprawa niejakiego Chessmana, który został skazany na śmierć przez sądy Kalifornii, włącznie ze stanowym sądem najwyższym w ostatniej instancji. Używając najrozmaitszych kruczków prawnych, podań o ponowne rozpatrzenie sprawy, petycji o ułaskawienie lub złagodzenie kary itp. adwokaci skazanego odwlekali egzekucję przez wiele lat i przez ponad dziesięć lat Chessman siedział w celi śmierci.

Przed ostatecznym wyczerpaniem wszystkich możliwości niewykonywania wyroku i straceniem skazanego wykładałem we Francji i miałem odczyty w innych krajach. Wielu prawników europejskich wyrażało zdziwienie i zgorszenie, że sprawy nie można było załatwić szybciej. Typowe pytanie brzmiało: dlaczego amerykański Sąd Najwyższy nie mógł przyspieszyć całej procedury, która wlecze się tak długo?

Odpowiedź była prosta: Sąd Federalny nie miał żadnej kompetencji w tej sprawie, która podlegała właściwości sądów stanowych. Apelacja od ich wyroków do Sądu Najwyż-szego Stanów Zjednoczonych przysługuje tylko w sprawach podlegających federalnym ustawom i umowom międzynarodowym oraz – oczywiście – Konstytucji Unii. Odpowiedź ta przeważnie, spotykała się z niedowierzaniem, bo Federalny Sąd Najwyższy zwykle uważany jest w Europie za ostateczną instancję apelacyjną we wszystkich sprawach.

Jeśli każdy ze stanów ma swoje własne prawa i wymiar sprawiedliwości, to jak może prof. Tokarczyk pisać o prawie amerykańskim, a nie o prawie Colorado, Florydy, Kalifornii czy Nowego Jorku? Odpowiedź znów jest prosta: mimo różnorodności, prawo wszystkich stanów (z wyjątkiem Luizjany, której system oparty jest na francuskim i hiszpańskim, choć podlega wpływom innych stanów) ma swoje źródło w prawie angielskim – common law – które jest podstawą ich systemu i stanowi pewien element stały, wywodzący się z orzecznictwa angielskiego, a potem amerykańskiego, podczas gdy zmiany dokonywane są przez ustawy stanowe.

Choć przepisy prawa w różnych stanach mogą być (i są) często odmienne, w ogól-nych zarysach są one podobne. Wspólny jest też sposób wykładni ustaw. Tak więc można mówić o ogólnych zarysach prawa amerykańskiego.

Znajomość prawa obcego jest w dzisiejszym świecie, który szybko się kurczy, bardzo ważna. Oczywiście, trudno jest mówić o gruntownej znajomości. Jak zostało wspomniane, nawet prawnicy wychowani i praktykujący w jednym systemie prawnym nie są w stanie opanować całości swojego prawa. Chodzi jednak o ogólne zrozumienie obcego systemu

15

i jego podstawowych zasad – jak tworzy się prawo, jakie są jego źródła, jaki jest stosunek prawa stanowionego do orzecznictwa, jak interpretuje się prawo pisane, jaki jest sposób argumentacji prawnej.

Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, konieczne jest też zrozumienie dwoistości norm prawnych: federalnych i stanowych, oraz podobnej dwoistości sądów. Skomplikowane zagadnienia, wywodzące się z tej dwoistości, należą do najtrudniejszych. Wśród różnych wykładów, które prowadziłem na amerykańskich uniwersytetach przez około 40 lat, mia-łem najwięcej kłopotów z Federal Jurisdiction – kursem o organizacji sądów, stosunku sądów federalnych do stanowych i ich właściwości. Przepisy Konstytucji Stanów Zjednoczonych i ustaw, a przede wszystkim aktu o ustroju sądownictwa (Judiciary Act), regulujących te zagadnienia w ogólnych zarysach, doczekały się setek wyroków, interpretujących prawo stanowione. Mimo to, zagadnienie, która sprawa ma być rozstrzygnięta przez Sąd Federalny, a która przez stanowy, nie zawsze jest jasne. W niektórych przypadkach, zanim dojdzie do merytorycznego rozpatrzenia sprawy, strony prowadzą długie spory o kompetencję sądu. Jest to cena, jaką płaci się za funkcjonowanie amerykańskiego sy-stemu federalnego. Ogólnie uważa się, na podstawie doświadczeń już z górą 200 lat, że system ten zdał egzamin celująco i pod wieloma względami posłużył jako wzór innym krajom. Ale pod niektórymi względami skomplikował on życie społeczne, gdyż stał się podstawą zagadnień nieistniejących w krajach unitarnych, a nawet niektórych federal-nych, tak jak na przykład w Niemczech czy Szwajcarii, w których powołano do życia tylko jedną sieć sądów.

Oczywiście różne zawiłości prawa i wymiaru sprawiedliwości w Stanach Zjedno-czonych nie muszą (i nie mogą) zostać opanowane przez prawnika, który praktykuje w innym kraju; szczegóły mogą nawet nie być znane przeciętnemu adwokatowi amery-kańskiemu. Chodzi jednak o to, aby osoba praktykująca na terenie międzynarodowym lub po prostu zainteresowana prawem obcym orientowała się, że takie problemy istnieją. W razie prowadzenia spraw ze Stanami Zjednoczonymi w większości przypadków trzeba będzie zwrócić się o pomoc prawną do prawnika amerykańskiego, ale dla strony polskiej będzie dużym plusem, jeśli: jej adwokat będzie znał ogólne zarysy prawa obcego, potrafi zadawać odpowiednie pytania, należycie zrozumie, o co chodzi jego amerykańskiemu partnerowi, będzie znał możliwe skutki niewykonania umowy przez jego klienta itd.

Przedsięwzięcie prof. Tokarczyka – to praca, której w całości nie dokonał jeszcze żaden polski prawnik. Autor miał wszelkie dane ku temu, aby dokonać tego dzieła z po-wodzeniem. Zna Stany Zjednoczone, gdzie miał możliwości zapoznania się z ich prawem na kilku uczelniach. Jest autorem wielu wnikliwych prac z dziedziny prawa. Wielokrotnie wykładał wstęp do prawa amerykańskiego na macierzystym uniwersytecie. Wykłady jego cieszyły się wielkim powodzeniem wśród studentów. Ma łatwość pisania, a jego uwagi są jasne i nie przedstawiają czytelnikowi trudności.

Należy spodziewać się, że praca prof. Tokarczyka odniesie sukces, zapełni lukę, która istniała w polskiej literaturze prawnej i stanie się ważnym źródłem informacji o prawie kraju, którego stosunki z Polską będą się zacieśniać.

Wenceslas J. Wagner (profesor prawa Uniwersytetu w Detroit, wcześniej Notre Dame i Indiana, USA,

wykładał w kilkudziesięciu państwach świata)

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym e-booksweb.pl.