prawo administracyjne - wsap.edu.pl · wykaz literatury •zarys prawa administracyjnego, częśd...

73
PRAWO ADMINISTRACYJNE dr Patrycja Joanna Suwaj 1 ©Patrycja Joanna Suwaj

Upload: truonghanh

Post on 27-Feb-2019

232 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

PRAWO ADMINISTRACYJNE

dr Patrycja Joanna Suwaj

1©Patrycja Joanna Suwaj

Page 2: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Wykaz literatury

• Prawo administracyjne, J. Bod (red.)

• Prawo administracyjne, M. Wierzbowski (red.)

• Prawo administracyjne, J. Zimmermann

• Prawo administracyjne, Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, M. Stahl

• Prawo administracyjne. Częśd ogólna, E. Ochendowski

• Prawo administracyjne. Dwiczenia, P. J. Suwaj (red.)

2©Patrycja Joanna Suwaj

Page 3: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Wykaz literatury

• Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski

• Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski

• Prawo administracyjne częśd ogólna, J. Filipek

• Materialne prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady, M. Stahl (red.)

3©Patrycja Joanna Suwaj

Page 4: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Zakres przedmiotowy wykładu

• Pojęcie administracji i prawa administracyjnego

• Zasady prawa administracyjnego

• Źródła prawa administracyjnego

• Instytucje ogólne prawa administracyjnego

• Prawne formy działania administracji

• Personel /urzędnicy administracji publicznej

4©Patrycja Joanna Suwaj

Page 5: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Egzamin

• polegający na wskazaniu instytucji ogólnych prawa administracyjnego w przepisach prawa

5©Patrycja Joanna Suwaj

Page 6: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie i cechy

administracji publicznej

6©Patrycja Joanna Suwaj

Page 7: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

ETYMOLOGIA POJĘCIA ADMINISTRACJA

• ministrare, administratio, administrare (łac.) –działalnośd służebna wykonawcza w celu spełnienia cudzej woli lub według wcześniej przyjętych założeo, pomoc, pomagad, służyd, wykonywad, posługiwad

7©Patrycja Joanna Suwaj

Page 8: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

dziś administracja utożsamiana jest z zarządzaniem, kierowaniem,

zawiadywaniem, gospodarowaniem, gestią;

• dominare

• imperare

• regnare8©Patrycja Joanna Suwaj

Page 9: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Administracja w ujęciu potocznym

• oznacza wydzielone w paostwie struktury organizacyjne powołane specjalnie dla realizacji określonych celów o charakterze zadao publicznych;

• oznacza określoną i o specjalnych cechach działalnośd podejmowaną w ramach realizacji celów o charakterze publicznym;

• oznacza ludzi zatrudnionych w strukturach wyodrębnionych w pierwszym znaczeniu

9©Patrycja Joanna Suwaj

Page 10: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Administarcja według teoretyków administracji

• działanie zmierzające do osiągania celów całego społeczeostwa lub jego części podejmowane na podstawie przepisów prawa (niezależnie od charakteru wykorzystywanych w tym celu środków działania) – Guy Peters

10©Patrycja Joanna Suwaj

Page 11: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Administracja publiczna w ujęciu

podmiotowym

i przedmiotowym

11©Patrycja Joanna Suwaj

Page 12: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

DEFINICJE POJĘCIA ADMINISTRACJA (1)Definicje negatywne

• przedmiotowa

• podmiotowa

12©Patrycja Joanna Suwaj

Page 13: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

DEFINICJE POJĘCIA ADMINISTRACJA (2)

Definicje pozytywne

• przedmiotowa :

Administracja publiczna to działalnośd

1) celowa/ praktyczna/ rzeczywista/ konkretna/ planowa/ bezpośrednia/ władcza/ ciągła/ regulująca/ twórcza/ kontrolowana/ oparta na prawie/ trwała/ organizatorska/ inicjatorska/ kierownicza/ wykonywana pod kierownictwem i/lub nadzorem/ swoista/,

2) mająca na celu realizację (potrzeb) zadao publicznych

paostwa/ społecznych podmiotów samorządowych/ podmiotów publicznych;

(za J. Bociem)13©Patrycja Joanna Suwaj

Page 14: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

DEFINICJE POJĘCIA ADMINISTRACJA (3)

• pozytywna podmiotowaadministracja publiczna to:

• organizacja, składająca się z różnorodnych jednostek organizacyjnych, skupionych wokół organów, tj. jednostek organizacyjnych wyposażonych w kompetencje określone w ustawach i tworzących pewien zamknięty układ organizacyjny

• ogół struktur podmiotów administrujących, obejmujący ich organy i podporządkowane im urzędy oraz inne jednostki organizacyjne wykonujące zadania administracyjne

• ogół organów administracyjnych - (za J. Bociem)

14©Patrycja Joanna Suwaj

Page 15: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

DEFINICJE POJĘCIA ADMINISTRACJA (4)

• Definicje administracji oparta na kryterium szczególnym:

* to rozwiązywanie konkretnych zadao zgodnie z normami prawnymi albo w ich granicach (G. Jellinek)* to ta częśd działalności paostwa, w wyniku której powstaje stosunek administracyjnoprawny;* to taka bezpośrednia i konkretna działalnośd, którą przez czynności rzeczywiste realizuje się cele bezpieczeostwa, postępu i dobrobytu zbiorowości

(za J. Bociem)

15©Patrycja Joanna Suwaj

Page 16: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

DEFINICJE POJĘCIA ADMINISTRACJA (5)

z uwagi na funkcje, jakie sprawuje:

• jest to proces stosowania określonych reguł, czyli proces przekształcania ogólnych reguł w konkretne decyzje dotyczące indywidualnych spraw (za J. Bociem)

16©Patrycja Joanna Suwaj

Page 17: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

•DEFINICJE MIESZANE

administracja publiczna to *określona organizacja i jej działalnośd dla realizacji

określonych zadao

17©Patrycja Joanna Suwaj

Page 18: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Definicje mieszane

• Przejęte przez paostwo i realizowane przezjego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspakajanie

zbiorowych i indywidualnych potrzebobywateli, wynikających ze współżycia ludzi

w społecznościach (J. Bod)

18©Patrycja Joanna Suwaj

Page 19: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Kształt administracji publicznej w ujęciu podmiotowym

• Organy administracji paostwowej

• Organy administracji rządowej

• Organy JST

• Osoby prawa publicznego

• Organy administrujące

19©Patrycja Joanna Suwaj

Page 20: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Organy administracji paostwowej

20©Patrycja Joanna Suwaj

Page 21: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

21©Patrycja Joanna Suwaj

Page 22: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

22©Patrycja Joanna Suwaj

Page 23: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

23©Patrycja Joanna Suwaj

Page 24: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

24©Patrycja Joanna Suwaj

Page 25: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Funkcje administracji

25©Patrycja Joanna Suwaj

Page 26: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Administracja w ujęciu przedmiotowym

RZECZOWY

PODZIAŁ ZADAŃ

DZIAŁY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

administracja budownictwa

administracja oświaty

administracja ochrony zdrowia

administracja spraw socjalnych

26©Patrycja Joanna Suwaj

Page 27: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa

administracyjnego

27©Patrycja Joanna Suwaj

Page 28: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa

PRAWO to podsystem norm społecznych, zespół norm postępowania wydanych lub uznanych przez kompetentną władzę paostwową, do realizacji których możliwe jest użycie przymusu paostwowego

28 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 29: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa przedmiotowego

PRAWO PRZEDMIOTOWE (prawo w znaczeniu obiektywnym) to zbiór

ogółu norm prawnych i ich elementów (hipotez i dyspozycji);

całokształt norm generalnych i abstrakcyjnych, stanowiących podstawę do wydania norm

indywidualnych i konkretnych

29 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 30: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie normy prawnej

NORMA PRAWNA jest ogólną regułą postępowania skierowaną do abstrakcyjnego adresata, określającą jego postępowanie w przewidzianej tą normą sytuacji. Norma prawna może byd regułą nakazującą, zakazującą, bądź też upoważniajacą do określonego postępowania.

(normę upoważniającą możemy zawsze przedstawid pod postacią negatywnej normy zakazującej)30 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 31: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Budowa normy prawnej(kauzalnej)

31©Patrycja Joanna Suwaj

Page 32: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie przepisu prawnego

PRZEPISY PRAWNE - wyodrębnione zdania w aktach prawnych (np. w ustawach, rozporządzeniach). Są one elementarnymi cząstkami tych aktów:

- w formie artykułów lub paragrafów

- które dzielą się na ustępy (oznaczone cyfrą arabską z kropką),

- na punkty (oznaczone cyfrą arabską z nawiasem)

- oraz litery.

Zwykle w pojedynczym przepisie wyrażona jest jedna norma prawna. Czasem norma prawna wyrażona może byd w kilku przepisach badź też jeden przepis wyrażac może dwie normy prawne lub wiecej.

32 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 33: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa podmiotowego

PRAWO PODMIOTOWE (prawo w znaczeniu subiektywnym) to nauka o stosunkach prawnych i ich elementach: o uprawnieniach, obowiązkach, podmiotach i przedmiotach tych stosunków

33 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 34: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa podmiotowego

• Wynikająca z obowiązującego prawa sytuacja jednostki, w której może ona skutecznie

domagad się od innego lub innych podmiotów określonego tym prawem zachowania, a podmioty , do których się zwróci, mają obowiązek zachowad się zgodnie z tym

żądaniem (D.R. Kijowski)

34©Patrycja Joanna Suwaj

Page 35: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

35

Prawo publiczne a prawo prywatne

„Publicum ius est, quo ad statum rei Romanae spectat privatum quod ad singulorum utilitatem: sunt enim quedam publice utilia, quedam privati”

Ulpian, Corpus Iuris Civilis

Rozróżnienie prawa publicznego i prywatnego w zależności od tego, czyj pożytek to prawo ma na względzie, paostwa rzymskiego czy też osób prywatnych

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 36: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojcie gałęzi prawa

GAŁĘZIE PRAWA to spójne i uporządkowane zespoły norm prawnych, które regulują pewne identyfikowalne, obszerne kategorie stosunków społecznych w sposób pełny (prawo cywilne, prawo administracyjne, prawo karne)

36 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 37: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie regulacji kompleksowych

REGULACJE KOMPLEKSOWE to ustawy (i akty wykonawcze) składające się z przepisów mogących stanowid budulec norm prawnych zaliczanych do różnych gałęzi prawa. Niektóre mogą wypełniad prawie w całości regulacje poszczególnych gałęzi (np. ustawa - Kodeks cywilny, Kodeks postępowania , Prawo autorskie), większośd jest kompleksowa

37 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 38: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie dyscypliny naukowej

DYSCYPLINA NAUKOWA pokrywa się często z gałęzią prawa; to zespół działao poznawczych opartych na badaniu prawa, a także wyniki tych działao, wyrażające się w zespole odpowiednio uzasadnionych twierdzeo

38 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 39: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

39

Prawo administracyjne jako dyscyplina naukowa a gałąź prawa

Dyscyplina:

- posiada wyodrębnioną częśd ogólną i szczególną

- prawo ustrojowe – KTO?

- prawo materialne – CO?

- prawo procesowe – JAK?

Gałąź:

- częśd ogólna nie jest wyodrębniona

- prawo ustrojowe

- prawo materialne

- prawo procesowe

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 40: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

40

Swoiste cechy prawa administracyjnego

• integralna częśd systemu prawa• gałąź prawa publicznego• zasadniczy brak równości stron w relacjach administracyjnoprawnych• rozległośd przedmiotu regulacji• W przytłaczającej części - prawo pozytywne• reguluje procesy administrowania w paostwie za pomocą organów

administracji publicznej (administrujących) • wyposażenie organów administracji publicznej w tzw. kompetencję

prawotwórczą• podmioty administrujące są uprawnione do działania w sferze

prywatnej• co do zasady bezwzględne obowiązywanie• charakter obywatelski

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 41: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

41

Określenie prawa administracyjnego

• termin prawny (np. art. 6 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r., Prawo o ustroju sądów administracyjnych)

• brak definicji legalnej

• prawo wielkiej reszty

• definicja pozytywna

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 42: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego (2)

PRAWO ADMINISTRACYJNE

DEFINICJA NEGATYWNA – PRAWO WIELKIEJ RESZTY

DEFINICJA POZYTYWNA

42 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 43: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego w doktrynie innych państw (1)

• Francja: prawo administracyjne odnoszono do zadao administracji publicznej, jej struktury organizacyjnej, pozycji jej funkcjonariuszy, relacji między administracją a osobami prywatnymi

43 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 44: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego w doktrynie innych państw (2)

• Niemcy:

- prawo administracyjne to zespół norm prawnych pisanych i niepisanych, które w swoisty sposób obowiązują administrację w zakresie działalności administracyjnej, postępowania administracyjnego i organizacji administracji. Akt adm. jako podstawowa instytucja prawa adm.44 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 45: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego w doktrynie innych państw (3)

• ogół pisanych i niepisanych norm prawnych prawa publicznego, które konstruują rozumianą w sensie

organizacyjnym administrację w paostwie, albo regulują działalnośd właśnie tej administracji (i tylko ją), z wyjątkiem

przepisów należących do innych gałęzi prawa (D. Ehlers)

• ogół tych norm prawnych, w których co najmniej jeden z podmiotów, do których są adresowane, ma je stosowad jako dzierżyciel władzy publicznej, ponieważ właśnie jako takiego

normy te go konstruują (organizują), uprawniają bądź zobowiązują (Wolff, Bacoff)

45©Patrycja Joanna Suwaj

Page 46: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego w doktrynie innych państw (4)

• Doktryna anglosaska:

- przez lata negowano jego istnienie; „nieszczęście” sprowadzone z kontynentu;

- współcześnie eksponuje się jego instrumentalną funkcję (zabezpieczenie praw jednostki przed administracją)

46 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 47: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Określenie prawa administracyjnego w doktrynie innych państw (5)

• USA:

- prawo administracyjne to poddane zróżnicowanej kontroli prawo ograniczeo władzy i działania administracyjnych agencji

47 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 48: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa administracyjnego, różne sposoby (1)

sensu largo

obejmuje wszelkie normy odnoszące się do ustroju,

organizacji lub administracji bez względu

na to, czy są to normy prawa publicznego czy

prywatnego

sensu stricto

ogranicza się do norm publicznoprawnych,

dostosowanych specjalnie do potrzeb i wymagao

administracji, administrowania i swoistości

tej płaszczyzny stosunków prawnych

48J. S. Langrod

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 49: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa administracyjnego, różne sposoby (2)

sensu largo

ta gałąź prawa, która zawiera wszelkiego

rodzaju normy prawne regulujące

stosunki między organami

administracji a jednostkami

administrowanymi

sensu stricto

prawo to ogranicza się do norm specjalnych,

normujących takie same stosunki, metodą

władczą

49E. Iserzon, W. Lang

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 50: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa administracyjnego, różne sposoby (3)

• Odmienna definicja J.P. Tarno:

Prawo administracyjne jako przedmiot wykładni sądowej

sądów administracyjnych

50 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 51: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Pojęcie prawa administracyjnego

• prawem administracyjnym jest ogół tych norm prawnych prawa publicznego, w których co najmniej jeden z podmiotów, do których są adresowane, ma je stosowad jako realizujący zadania z zakresu administracji publicznej, ponieważ właśnie jako takiego normy te go konstruują (organizują), uprawniają bądź zobowiązują.

51©Patrycja Joanna Suwaj

Page 52: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

52

definicja

PRAWO ADMINISTRACYJNE

PODMIOTYADMINISTRUJĄCE

PODMIOTYADMINISTROWANE

PODMIOTYBĘDĄCE

ORGANAMI

PODMIOTYW

ADMINISTRACJI

PODMIOTYSPOZA

ADMINISTRACJI

TWORZENIESTRUKTURA ORG.

ZADANIAZASADY DZIAŁ.KOMPETENCJE

(PRAWA I OBOWIĄZKI)

UPRAWNIENIAI OBOWIĄZKI

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 53: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

53

Systematyka norm prawa administracyjnego

�©Patrycja Joanna Suwaj

Page 54: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

54

Normy prawa ustrojowego

• regulują wszystkie najważniejsze elementyadministracji publicznej jako organizacji;ustanawiają, kto wykonuje zadania publiczne wimieniu dzierżycieli władzy publicznej (dotyczątworzenia i obsadzania organów administracyjnych iich urzędów), określają wewnętrzną strukturęadministracji oraz wzajemne relacje poszczególnychjej elementów

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 55: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

55

Norma ustrojowa - organizacyjna

Art. 11a. ustawy o samorządzie gminnym:

1. Organami gminy są:

1)rada gminy,

2)wójt (burmistrz, prezydent miasta).

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 56: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

56

Norma ustrojowa -zadaniowa

Art. 3. ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

1. Do zadao Agencji należy wspieranie:

1) inwestycji w rolnictwie, w przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach na rzecz rolnictwa;

2) przedsięwzięd warunkujących wykorzystanie posiadanej bazy produkcyjnej gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej w celu rozpoczęcia, zwiększenia lub wznowienia produkcji;

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 57: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

57

Norma ustrojowa- kompetencyjna

Art. 12. ustawy o samorządzie powiatowym

Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy:

1) stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu,

2) wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia jego przewodniczącego,

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 58: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

58

Norma ustrojowa - określająca formę

działania

Art. 12a. Ustawy o samorządzie województwa

1. Sejmik województwa określa zasady, tryb i harmonogram opracowania strategii rozwoju województwa i programów wojewódzkich (…)

2. Uchwała sejmiku województwa dotycząca spraw wymienionych w ust. 1 podlega publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 59: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Normy prawa materialnego w ustawach „ustrojowych”(1)

Art. 27b. usw:

• 1. Radni nie mogą prowadzid działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia województwa, w którym radny uzyskał mandat, a także zarządzad taką działalnością lub byd przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności

59©Patrycja Joanna Suwaj

Page 60: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Normy prawa materialnego w ustawach „ustrojowych”(2)

Art. 13. 1. W sferze użyteczności publicznejwojewództwo może tworzyd spółki z ograniczonąodpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także możeprzystępowad do takich spółek.2. Poza sferą użyteczności publicznej województwomoże tworzyd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ispółki akcyjne oraz przystępowad do nich, jeżelidziałalnośd spółek polega na wykonywaniu czynnościpromocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służącychrozwojowi województwa.

60©Patrycja Joanna Suwaj

Page 61: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

61

Normy materialne

• ustanawiają wzajemne obowiązki i uprawnienia obywateli oraz dzierżycieli władzy publicznej (organów administracji)

• ich adresatami są co do zasady podmioty spoza struktury administracji

• gdy konkretyzacja normy (realizacja prawa) następuje przez wydanie aktu, określają organy właściwe do jego wydania (norma komentencyjna), a także jego treśd (konkretne praw i obowiązki imiennie określonych osób – norma materialnoprawna)

• gdy prawa i obowiązki powstają z mocy (samej) ustawy (norma sankcjonowana), ustalają skutki nieprzestrzegania takich norm (norma sankcjonująca)

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 62: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

62

Norma materialna

Art. 29.ustawy - Prawo wodne1. Właściciel gruntu, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może:

1) zmieniad stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich;

2) odprowadzad wód oraz ścieków na grunty sąsiednie.3. Jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanuwody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt,burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazadwłaścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lubwykonanie urządzeo zapobiegających szkodom

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 63: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

63

Normy merytoryczne (związane)

Nakazują lub zakazują adresatom normy zachowywad się w opisanych nimi okolicznościach w określony przez nie sposób.

Jeżeli są adresowane do organów administracji publicznej, wiążą je w pełny sposób, nie pozostawiając możliwości wyboru

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 64: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

64

Norma merytoryczna – „związana”

(adresowana do administrowanego)

Art. 7. 1. Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposób, aby wiadomośd o zgromadzeniu dotarła nie później niż na 3 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.

2. Zawiadomienie powinno zawierad następujące dane:

1) imię, nazwisko, datę urodzenia i adres organizatora oraz nazwę i adres osoby prawnej lub innej organizacji, jeżeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie,

2) (…)

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 65: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Norma merytoryczna – „związana”

(adresowana do organu administracji)

Art.105 ustawy o pomocy społecznej: (…)

5. Decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyśd strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia (…).

65©Patrycja Joanna Suwaj

Page 66: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

66

Norma blankietowa

wskazuje jedynie jakie czynności lub akty mają/mogą byd

podjęte przez organ, nie określa natomiast, w jakich okolicznościach mogą byd podjęte albo wskazują okoliczności, w jakich mają/mogą byd podjęte akt lub czynnośd, nie określają natomiast ich treści (na czym mają polegad).

umożliwiają organowi uwzględnienie wartości i interesów celowo niezdefiniowanych w przepisach prawnych przewidujących podjęcie aktu lub czynności, nie zwalniając jednak z kierowania się ogólnymi normami wyznaczającymi jego cele i zadania

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 67: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Norma blankietowa

• Art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad

zabytkami:

1. Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga:1) prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru;2) wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku;(…)

3. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, mogą określad warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku.

67©Patrycja Joanna Suwaj

Page 68: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Norma uznaniowa

• określają okoliczności, w jakich organ administracji może wydad akt lub podjąd czynnośd opisaną normą przepisem prawa

• potocznie za normy (przepisy) uznaniowe uważa się te reguły zachowania, w których albo potencjalna treśd aktu, albo okoliczności, w jakich może bądź musi byd on podjęty, opisane są za pomocą pojęd niejednoznacznych (interes publiczny, zagrożenie bezpieczeostwa, uzasadnione względy itp.)

68©Patrycja Joanna Suwaj

Page 69: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

69

Norma uznaniowa

Art. 89 ustawy o pomocy społecznej

7. Przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki można odmówid ́w przypadku, gdy:

1) istnieje uzasadnione przypuszczenie, że pomoc pieniężna zostanie wykorzystana niezgodnie z celem, na jaki została przyznana;

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 70: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Normy kauzalne

Normy kauzalne upoważniają lub zobowiązują organy administracji publicznej do ustanawiania, w okolicznościach faktycznych opisanych w części hipotetycznej normy, opisanych przepisem prawa uprawnieo lub obowiązków indywidualnie określonych osób, bądź też do dokonywania zmian w tym zakresie (np. odwołanie lub ograniczenie obowiązku, wstrzymanie, pozbawienie lub rozszerzenie uprawnienia itp.).

70 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 71: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

Normy finalne

W przypadku norm skonstruowanych niekauzalnie, lecz finalnie, rolę okolicznościupoważniających lub zobowiązujących do wydaniaaktu o treści przewidzianej przepisem prawaspełnia cel, dla którego osiągnięcia dany akt mazostad wydany.

Częśd norm finalnych pozostawia organowi takżesamodzielne określenie treści podejmowanego

aktu.

71 ©Patrycja Joanna Suwaj

Page 72: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

72

Normy prawa procesowego (1)

regulują tok czynności podejmowanych przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego, a w tym:

- wydawanie i kontrolowanie decyzji administracyjnych i innych aktów indywidualnych,

- tok czynności podejmowanych w celu przymusowego wykonania decyzji administracyjnych

©Patrycja Joanna Suwaj

Page 73: PRAWO ADMINISTRACYJNE - wsap.edu.pl · Wykaz literatury •Zarys prawa administracyjnego, częśd ogólna, Z. Leooski •Prawo administracyjne, częśd ustrojowa, Z. Leooski •Prawo

73

Normy prawa procesowego (2)

• normy postępowania administracyjnego

• normy postępowania ogólnego• normy postępowania skargowo-

wnioskowego• normy postępowania kontrolnego• normy postępowania

sądowoadministracyjnego

©Patrycja Joanna Suwaj