practicum laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag...
TRANSCRIPT
![Page 1: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/1.jpg)
Practicum Laboratoriumgeneeskunde
Dr. Pieter VermeerschProf. Norbert Blanckaert
![Page 2: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/2.jpg)
Practicum laboratoriumgeneeskunde
1. Pre-analytische fase
2. Basisprincipes celtelling
3. Labobezoek
![Page 3: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/3.jpg)
MEDISCHE VRAAG
TEST AANVRAAG
TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG
PATIENT VOORBEREIDING
BEMONSTERINGinclusief IDENTIFICATIE
MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT
MONSTERVOORBEREIDING
LABORATORIUM
ANALYSE
RESULTAAT VALIDATIEPROTOCOLERING
‘OUTCOME’ EFFECT
TESTRESULTAAT
RAPPORTEREN
TRANSPORT VAN RAPPORT
LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT
MEDISCHE BESLISSING
PRE-ANALYTISCHEFASE
![Page 4: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/4.jpg)
Foutenbronnen
![Page 5: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/5.jpg)
MEDISCHE VRAAG
TEST AANVRAAG
TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG
PATIENT VOORBEREIDING
BEMONSTERINGinclusief IDENTIFICATIE
MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT
MONSTERVOORBEREIDING
LABORATORIUM
ANALYSE
RESULTAAT VALIDATIEPROTOCOLERING
‘OUTCOME’ EFFECT
TESTRESULTAAT
RAPPORTEREN
TRANSPORT VAN RAPPORT
LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT
MEDISCHE BESLISSING
PRE-ANALYTISCHEFASE
![Page 6: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/6.jpg)
Specimens
• BLOED→ ARTERIEEL
→ VENEUS
→ CAPILLAIR
![Page 7: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/7.jpg)
Bloedcomponenten
• Volbloed = plasma + bloedcellen• Plasma = serum + stollingsfactoren
Rode bloedcellenWitte bloedcellenBloedplaatjes
SerumStollingsfactoren
![Page 8: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/8.jpg)
Specimens
• BLOED→ ARTERIEEL
→ VENEUS
• URINE→ VERS URINESTAAL
→ URINEDEBIET
→ CAPILLAIR
![Page 9: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/9.jpg)
24-uurs urinecollectie
![Page 10: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/10.jpg)
Specimens
• BLOED→ ARTERIEEL
→ VENEUS
• URINE→ VERS URINESTAAL
→ URINEDEBIET
• ANDEREFaeces, amnionsvocht, lumbaalvocht, ascitesvocht, saliva,maagvocht, …
→ CAPILLAIR
![Page 11: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/11.jpg)
MEDISCHE VRAAG
TEST AANVRAAG
TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG
PATIENT VOORBEREIDING
BEMONSTERINGinclusief IDENTIFICATIE
MONSTER CONDITIONERING
TRANSPORT
MONSTERVOORBEREIDING
LABORATORIUM
ANALYSE
RESULTAAT VALIDATIEPROTOCOLERING
‘OUTCOME’ EFFECT
TESTRESULTAAT
RAPPORTEREN
TRANSPORT VAN RAPPORT
LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT
MEDISCHE BESLISSING
![Page 12: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/12.jpg)
Patiëntvoorbereiding
CONTROLEERBAARNIET-
CONTROLEERBAAR
→ afnametijdstip
→ voedselinname
→ houding
→ leeftijd
→ geslacht
→ ras
![Page 13: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/13.jpg)
MEDISCHE VRAAG
TEST AANVRAAG
TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG
PATIENT VOORBEREIDING
BEMONSTERINGinclusief IDENTIFICATIE
MONSTER CONDITIONERING
TRANSPORT
MONSTERVOORBEREIDING
LABORATORIUM
ANALYSE
RESULTAAT VALIDATIEPROTOCOLERING
‘OUTCOME’ EFFECT
TESTRESULTAAT
RAPPORTEREN
TRANSPORT VAN RAPPORT
LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT
MEDISCHE BESLISSING
![Page 14: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/14.jpg)
Veneus bloed
EDTA
Serumtube (Gel en clotactivator)
Natriumcitraat0,109M
Droge Serumtube
Lithiumheparine
Natrium fluoride/oxalaat
Hematologie
Serologie en Biochemie
Coagulatietesten
Biochemie
Biochemie en immunologie
Glucose
ADDITIEVEN TESTENKLEURTUBE
INTE
RN
ATI
ON
ALE
KLE
UR
CO
DES
![Page 15: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/15.jpg)
Stollingscascade
Fibrinogeen Fibrine
EXTRINSIEKE WEG INTRINSIEKE WEG
F VIIWeefseltromboplastine
F XII, F XIF IX, F VIIICa++, BP
F X, F VCa++, BP
Protrombine(=F II)
Trombine(=F IIa)
![Page 16: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/16.jpg)
Serum
• Met clot activator• Met gel• Centrifugeren
![Page 17: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/17.jpg)
Stollingscascade
Fibrinogeen Fibrine
EXTRINSIEKE WEG INTRINSIEKE WEG
F VIIWeefseltromboplastine
F XII, F XIF IX, F VIIICa++, BP
F X, F VCa++, BP
Protrombine(=F II)
Trombine(=F IIa)
CHELATORENCHELATOREN
Irreversiebel (EDTA)Reversiebel (Citraat)
HEPARINE
![Page 18: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/18.jpg)
Plasma of volbloed
• Met anticoagulans–Heparine
• Met of zonder gel
–EDTA–Citraat–Oxalaat
![Page 19: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/19.jpg)
Volgorde
Eventuele hemoculturen
Droge serumtube
Serumtube met gelseparator
Li-Heparine Plasmatube
K2-EDTA Plasmatube
Fluoride/oxalaat tube
Citraat-tube
![Page 20: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/20.jpg)
Verkeerde staalname
Buis Serum Heparine EDTA Na+-Citraat
Dilutie Geen <1/100 <1/100 1/10
Creatine Kinase 138 136 137 113
Albumine 49.2 48.6 49.3 42.7
Na+
K+
Cl-
Ca2+
Mg2+
Glucose 101.8 98.6 102.0 94.4
ALT 14.5 14.5 17.4 10.1
Gamma-GT 26 27.5 27.3 22.9
Alk. Fosfatase
AST
139.6 139.2 138.8 162.3 ⇑
4.45 4.09 22.48 ⇑ 3.63 ↓104.6 104.3 97.6 83.9 ↓9.50 9.04 0.00 ⇓ 7.52 ↓2.00 1.99 0.14 ⇓ 2.55
136 133 0 ⇓ 106
23.2 22.5 22.9 19.0
![Page 21: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/21.jpg)
MEDISCHE VRAAG
TEST AANVRAAG
TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG
PATIENT VOORBEREIDING
BEMONSTERINGinclusief IDENTIFICATIE
MONSTER CONDITIONERING
TRANSPORT
MONSTERVOORBEREIDING
LABORATORIUM
ANALYSE
RESULTAAT VALIDATIEPROTOCOLERING
‘OUTCOME’ EFFECT
TESTRESULTAAT
RAPPORTEREN
TRANSPORT VAN RAPPORT
LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT
MEDISCHE BESLISSING
![Page 22: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/22.jpg)
Practicum laboratoriumgeneeskunde
1. Pre-analytische fase
2. Basisprincipes celtelling
3. Labobezoek
![Page 23: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/23.jpg)
Complet formule
![Page 24: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/24.jpg)
Basisprincipes celtelling
a) Electrische impedantie ⇒ RBC, WBC en PLT
b) RBC parameters
c) Differentiële WBC telling
![Page 25: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/25.jpg)
Elektrische impedantie
• Stroomdoorgang wordt verstoord wanneer een cel passeert. Daardoor wordt een elektrische puls gegenereerd.
elektrolyt
vacuüm
Opening van 70-100µm
![Page 26: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/26.jpg)
Elektrische impedantie
tijd tijd
impedantieimpedantie
![Page 27: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/27.jpg)
RBC parameters
![Page 28: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/28.jpg)
RBC parameters
1) Gemeten parameters- Hemoglobine (Hb)- RBC aantal- Mean corpuscular volume (MCV)- RDW: maat spreiding MCV
2) Berekende parameters- Hematocriet (%) = MCV x RBC aantal- MCH = Hb / RBC- MCHC = Hb / Hct
![Page 29: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/29.jpg)
RBC parameters
3) Reticulocyten- onrijpe mature RBC
- bevat veel RNA, maar geen kern
- perifeer verlies RBC (b.v. bloeding, hemolyse)⇒ toename aantal reticulocyten
⇔ gestoorde RBC aanmaak
- bekijk het absolute aantal, niet het percentage
![Page 30: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/30.jpg)
Wat?
• WBC differentiatie–Neutrofielen–Basofielen–Eosinofielen–Lymfocyten–Monocyten
![Page 31: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/31.jpg)
Lichtverstrooiing
Laserlicht
Forwardscatter Side
scatter
D D
![Page 32: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/32.jpg)
Lichtverstrooiing
![Page 33: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/33.jpg)
Doorlooptijden
• Celtelling + automatische formule:• 4-14 minuten• Reticulocyten: 5-15 minuten• Uitstrijkje:
–Aanmaak: 5-15 minuten–Kleuren: 22 minuten–Drogen: 10 minuten–Afwerking: 3 minutenAnalyse + validatie: 10-20 minuten
![Page 34: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/34.jpg)
Practicum laboratoriumgeneeskunde
1. Pre-analytische fase
2. Basisprincipes celtelling
3. Labobezoek
![Page 35: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/35.jpg)
Pre-analytisch
Aanvraag
Conditionering
TransportAfname Staalreceptie
Analyse Staalvoorbereiding
![Page 36: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/36.jpg)
Pre-analytisch
Staalreceptie
Conditionering
TransportAfname
StaalvoorbereidingAnalyse
Aanvraag
![Page 37: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/37.jpg)
Pre-analytisch
StaalreceptieTransportAfname
Analyse
Aanvraag
![Page 38: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/38.jpg)
Post-analytisch
Analyse
staalbewaring
AdviesBeslissingRapport
![Page 39: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: Practicum Laboratoriumgeneeskunde · medische vraag test aanvraag transport van testaanvraag patient voorbereiding bemonstering inclusief identificatie monster conditionering transport](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022042105/5e832051a516f7241475dcb6/html5/thumbnails/40.jpg)
Verkeerde staalname
Serum LiHep EDTA Na-Citraat
NaF/KOx
Na+
K+
Cl-
HCO3-
Ca2+
Mg2+
Glucose 101.8 98.6 102.0 94.4 103.6
ALT 14.5 14.5 17.4 10.1 12.6
GGT 26 27.5 27.3 22.9 21.8
CK 138 136 137 113 115
Albumine
Alk. Fosfatase
AST
139.6 139.2 138.8 162.3 212.5
4.45 4.09 22.48 3.63 42.59
104.6 104.3 97.6 83.9 108.3
27.7 27.7 25.1 21.9 27.7
9.5 9.04 -0.30 7.52 0.38
2.00 1.99 0.14 2.55 1.6
49.2 48.6 49.3 42.7 42.5
136 133 -2 106 111
23.2 22.5 22.9 19.0 20.0