DAN EVROPSKOG KVALITETA

Ana Ahčin, GIZ mesne industrije Slovenije

GIZ proizvođača kranjske kobasice

Beograd, 9. maj 2018.

Evropske šeme kvaliteta proizvoda

EU promoviše i podržava uključivanje poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda u evropske i nacionalne šeme kvaliteta ishranes namerom pružanja kvalitetne, bezbedne i sledljive ishranes ciljem veće potrošnje proizvoda višeg kvaliteta i povećanja konkurentnosti tih proizvoda na globalnom tržištu.

Evropske šeme kvaliteta kroz priču o kranjskoj kobasici

Kranjska kobasica je izvorni slovenački kulinarski specijalitet, uvrštena u EU šeme kvaliteta i označena sa EU simbolom kvaliteta (ZGO)

ZGO - Zaštićena geografska oznaka• Ova šema kvaliteta se uobičajeno koristi kao podrška proizvođačima

određenih proizvoda koji su povezani sa specifičnom geografskom oblašću.

• Osnovne karakteristike proizvoda sa ZGO su sledeće: Potiču iz specifičnog mesta, regiona, ili (u posebnim, ali ređim

slučajevima) zemlje. Kvalitet i osobine proizvoda su suštinski rezultat određenog

geografskog porekla. Barem jedna od faza proizvodnje mora biti izvedena na određenom

geografskom području.

ZGO - Zaštićena geografska oznaka

U primeru kranjske kobasice EU simbol kvaliteta ZGO označava proizvod, kojeg odlikuje: visok kvalitet, reputacija i posebni značaj, koji je moguće pripisati određenom geografskom poreklu proizvodnja i priprema za tržište se rade isključivo unutar opredeljenog geografskog područja (u svim slovenskim regijama)

Izvorno slovenačka

Kranjska kobasica je već sto godina prisutna u svakodnevnom i prazničnom meniju Slovenaca i nesporno je važan deo slovenačkog kulturnog nasleđa i jedno odnajprepoznatljivijih slovenačkih kulinariskih poimanja – na različitim krajevima sveta.

Zaštita kranjske kobasice

U 2006. najpoznatiji predstavnici slovenačke-mesno prerađivačke industrije donose odlukuda osnuju Grupu proizvođača kranjske kobasiceda pripreme proizvodnu Specifikaciju za kranjsku kobasicui zaštite ime kranjske kobasice na evropskom tržištu

S namerom…

zaštite proizvoda pred devalvacijom

očuvanja slovenačkog kulturnog nasleđa

... i ciljevima Vratiti ugled tradicionalnom proizvodu Unificirati/ujediniti kvalitet kranjske kobasice Uključiti je u EU šemu kvaliteta prehrane Povećati njenu prepoznatljivost na tržištima izvan Slovenije Podsticati potrošnju proizvoda višeg kvaliteta

Proces zaštiteProces registracije zaštićenih proizvoda uključuje tri osnovna nivoa: nivo proizvodnje/proizvođača, nacionalni nivo i nivo EU.• Najpre se na nivou proizvođača definišu proizvod i njegove karakteristike -

SPECIFIKACIJA• Drugi korak predstavlja procena prijave od strane državnih vlasti.• Treći korak je ispitivanje na evropskom nivou, od strane Evropske komisije. Traje

do šest meseci od dana podnošenja i može imati dva ishoda: ili odbijanje aplikacije zbog pravnih osnova, ili odobrenje koje se zatim objavljuje u Službenom listu EU. Najteža faza na evropskom nivou jeste period protivljenja, koji omogućava svima da izraze neslaganje s registracijom proizvoda.

Realizacija zaštite kranjske kobasice2006. Osnivanje udruženja proizvođača Kranjske kobasice (GIZ kranjska kobasica)2006-2008. Priprema Specifikacije Kranjske kobasice2008. Izvođenje postupka za zaštitu KK na nacionalnom nivou 2008… Sertifikacija proizvođača KK (početak 2008…)2008-2014. Izvođenje postupka za zaštitu KK na evropskom nivou i podela EU simbola kvaliteta

Specifikacija za kranjsku kobasicuSpecifikacija je temeljni dokument zaštićenog proizvoda. Specifikacija mora sadržati jasne informacije/dokaze o povezanosti datog proizvoda sa teritorijom, istorijat i tehničke detalje o proizvodnji itd.

Specifikacija kranjske kobasice detaljno propisuje:svaki individualni korak u proizvodnom postupku KKkvalitet sirovine (samo I i II kategorija svinjskog mesa, tvrda lumbalna slanina (80/20), so, biber i beli luk) nacrt presude skladnosti u pogonima sertifikovanih proizvođača (2-stepeni nadzor/redovne godišnje presude)

Jedinstveno označavanje kranjske kobasice

Sve kranjske kobasice na tržištu jedinstveno su označene prepoznatljivim obaveznim elementima u vertikalnoj liniji:logotip proizvođačazaštitna kolektivna oznaka kranjske kobasiceEU simbol kvaliteta

Jedinstveno označavanje kranjske kobasice

Promocija kranjske kobasice

Zaštita proizvoda, odnosno upotreba šema kvaliteta EU proizvođačima, između ostalog, donosi i koristi u smislu promocije proizvoda, kao što su:• Ostvarenje korisnosti od kolektivnih promocija proizvoda

zahvaljujući prisustvu kolektivne organizacije, zadužene za organizovanje

• Mogućnost upotrebe promotivnih fondova EU za kvalitetne proizvode

Promocija kranjske kobasiceNeprekidna promocija kranjske kobasice:U periodu od 2008 – 2014. na nacionalnom tržištu - sufinansirana iz sredstava Evropskog poljoprivrednog fonda za razvoj sela (EKSRP) – (70 % udeo EU, 30 % proizvođači KK);U periodu od 2017 – 2020. na nacionalnom tržištu i trećim tržištima –sufinansirana od strane EU (70/30 odnosno 80/20 udeo EU/ proizvođači )

Kranjska kobasica u 2018.15 sertifikovanih proizvođača KKna zajedničkom EU tržištu mogu je proizvoditi samo slovenački sertifikovani proizvođačiproizvodnja u proseku raste između 10 i 12% na godišnjem nivoupotrošači prepoznaju zagarantovani kvalitet i autentičnost proizvodaunikatni slovenački proizvod prepoznatljiv u svetupriznavanje porekla od strane moderne domaće i inostrane stručne javnostiznačajan ekonomski potencijal

Grupa proizvođača KK - prednosti

predstavljanje interesa proizvođača KKsertifikovanje u okviru grupe proizvođačagrupna promocijaneprekidna briga za očuvanje ugleda brendatraženje novih mogućnosti

Grupa proizvođača - obaveze

dosledno poštovanje pravila konzorcijumasufinansiranje promotivnih projekataredovno izveštavanje o proizvodnim količinama i prihodima prodajepodložnost nadstandardnom nadzoru

Samo jedna je prava Kranjska kobasica - „zašpiljeno“ dobra

• s mirisom tradicije• s bogatom istorijom• sa prepoznatljivim oznakama• kontrolisan proizvodni postupak• kontrolisana sirovina• godišnje obnavljanje sertifikata• zagarantovani kvalitet• vrhunski gastronomski užitak• kulinarsko prepletanje tradicije i individualnih smernica

Doprinos nacionalnom identitetu

Na osnovu 20. člana Zakona o bezbednosti kulturnognasleđa Vlada RS je 20. decembra 2012. izdala

“Odluka o proglašenju tradicionalne izrade kranjskih kobasica za pravo majstorstvo državnog značaja“