pp thăm khám sa sản

May 2, 2023May 2, 2023 11

PHƯƠNG PHÁP THĂM KHÁM VÀ LỰA PHƯƠNG PHÁP THĂM KHÁM VÀ LỰA CHỌN ĐẦU DÒ TRONG SẢN PHỤ KHOACHỌN ĐẦU DÒ TRONG SẢN PHỤ KHOA

Bs. Nguyễn Khắc Hưng

Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội

Hỏi bệnh sử, tiền sửHỏi bệnh sử, tiền sử Thăm khám LSThăm khám LS

VD: chẩn đoán u nang BT trên SA mà không hỏi LS về kinh VD: chẩn đoán u nang BT trên SA mà không hỏi LS về kinh nguyệt của BN có thể nhầm với ứ máu âm đạo do màng trinh nguyệt của BN có thể nhầm với ứ máu âm đạo do màng trinh không có lỗ thông.không có lỗ thông.

TL và cách điều trị hoàn toàn khác nhau.TL và cách điều trị hoàn toàn khác nhau.

May 2, 2023 2

QUY TRÌNH THĂM KHÁMQUY TRÌNH THĂM KHÁM

►Sau khi hỏi bệnh và khám LS: Sau khi hỏi bệnh và khám LS: Chọn đầu dò siêu âm.Chọn đầu dò siêu âm. Chọn cách thăm khám cho phù hợp.Chọn cách thăm khám cho phù hợp. Chọn chương trình trên máy siêu âm: chương trình Chọn chương trình trên máy siêu âm: chương trình

chuyên cho sản khoa, phụ khoa...chuyên cho sản khoa, phụ khoa...

May 2, 2023 3


May 2, 2023 4


Chuẩn bị BN: Chuẩn bị BN: ►Thai <3 tháng, SA phụ khoa (nhịn tiểu), >3 tháng: không cầnThai <3 tháng, SA phụ khoa (nhịn tiểu), >3 tháng: không cần►RTĐ, RCRL: nhịn tiểu.RTĐ, RCRL: nhịn tiểu.►Với đầu dò âm đạo thì BN phải đi tiểuVới đầu dò âm đạo thì BN phải đi tiểu

Thiết bị:Thiết bị:►Máy siêu âmMáy siêu âm►Đầu dò đường bụng (2D): 3.5 – 5MHzĐầu dò đường bụng (2D): 3.5 – 5MHz►Đầu dò ÂĐ: 5 – 7.5MHz.Đầu dò ÂĐ: 5 – 7.5MHz.►Đầu dò 3D – 4D: Đầu dò 3D – 4D: ►DopplerDoppler

May 2, 2023 5


Tư thế BN: Tư thế BN: ►Nằm nghiêngNằm nghiêng►Nằm ngửaNằm ngửa►Tư thế sản khoaTư thế sản khoa

Với SA phụ khoa:Với SA phụ khoa:►Những ngày đầu chu kỳNhững ngày đầu chu kỳ►Ngày thứ 10 – 12Ngày thứ 10 – 12►Ngày thứ 14Ngày thứ 14►Ngày thứ 24Ngày thứ 24

May 2, 2023 6

Sagittal planeSagittal plane: mặt phẳng dọc: mặt phẳng dọc Axial or tranverse planeAxial or tranverse plane: mặt phẳng ngang: mặt phẳng ngang Coronal or frontal planeCoronal or frontal plane: mặt phẳng đứng ngang: mặt phẳng đứng ngang AnteriorAnterior: phía trước: phía trước PosteriorPosterior: phía sau: phía sau LateralLateral: phía ngoài (xa đường giữa): phía ngoài (xa đường giữa) MedialMedial: phía trong (gần đường giữa): phía trong (gần đường giữa) Superior or toward headSuperior or toward head: phía trên (đầu): phía trên (đầu) Inferior or toward feetInferior or toward feet: phía dưới (phía chân).: phía dưới (phía chân).

QUI ƯỚC QUỐC TẾ VỀ HÌNH SIÊU ÂMQUI ƯỚC QUỐC TẾ VỀ HÌNH SIÊU ÂM

May 2, 2023 7

Siêu âm: Siêu âm: khảo sát hình ảnh theo lát cắt 1 cấu trúc cần được khảo sát hình ảnh theo lát cắt 1 cấu trúc cần được khảo sát ở 2 mặt cắt vuông góc với nhau.khảo sát ở 2 mặt cắt vuông góc với nhau. Siêu âm bụng: mặt cắt dọc và mặt cắt ngangSiêu âm bụng: mặt cắt dọc và mặt cắt ngang Siêu âm đầu dò: mặt cắt dọc và mặt cắt đứng ngangSiêu âm đầu dò: mặt cắt dọc và mặt cắt đứng ngang



May 2, 2023 8

-Ở lát cắt ngang thì bên (T) của màn hình là bên (P) của bệnh nhân và ngược lại

- Phía trên của màn hình là phía trước của bệnh nhân còn phía dưới của màn hình là phía sau của bệnh nhân.

May 2, 2023 9


May 2, 2023 10

-Ở lát cắt dọc thì bên (T) của màn hình là phía đầu của bệnh nhân và ngược lại bên (P) của màn hình là phía chân của bệnh nhân

-Phía trên của màn hình là phía trước của bệnh nhân còn phiá dưới của màn hình là phía sau của bệnh nhân.

May 2, 2023 11


May 2, 2023 12

►Vật lý học:Vật lý học: Hiện tượng áp điện (piezoelectric effect): hiện tượng Hiện tượng áp điện (piezoelectric effect): hiện tượng

chuyển đổi một tác dụng cơ học ra điện và ngược lạichuyển đổi một tác dụng cơ học ra điện và ngược lại Tinh thể áp điện được làm bằng thạch anh (quatz) Tinh thể áp điện được làm bằng thạch anh (quatz)

hoặc chất gốm (ceramic) như TZP nhạy cảm với hoặc chất gốm (ceramic) như TZP nhạy cảm với nhiệt.nhiệt.

May 2, 2023 13

SÓNG SIÊU ÂMSÓNG SIÊU ÂM

►Vật lý học:Vật lý học: Hiện tượng áp điện thuậnHiện tượng áp điện thuận: khi tác động một lực cơ : khi tác động một lực cơ

học (nén hoặc kéo giãn) lên tinh thể áp điện thì trên học (nén hoặc kéo giãn) lên tinh thể áp điện thì trên mặt giới hạn tinh thể xuất hiện những điện tích trái mặt giới hạn tinh thể xuất hiện những điện tích trái dấu → có một hiệu số điện thế giữa hai bề mặtdấu → có một hiệu số điện thế giữa hai bề mặt..

Hiện tượng áp điện nghịchHiện tượng áp điện nghịch: khi tạo trên trên tinh : khi tạo trên trên tinh thể áp điện một hiệu số điện thế thì tinh thể áp điện thể áp điện một hiệu số điện thế thì tinh thể áp điện sẽ dãn ra hay nén lại liên tục theo tần số của hiệu sẽ dãn ra hay nén lại liên tục theo tần số của hiệu điện thế xoay chiều → tạo ra sóng âm.điện thế xoay chiều → tạo ra sóng âm.

May 2, 2023 14


May 2, 2023 15


► Đầu dò khi được kích thích bởi xung điện (có thể điều Đầu dò khi được kích thích bởi xung điện (có thể điều chỉnh được) sẽ phát ra sóng âm lan truyền theo hướng chỉnh được) sẽ phát ra sóng âm lan truyền theo hướng đầu dò vào môi trường, sóng âm sẽ gặp các mặt phản hồi đầu dò vào môi trường, sóng âm sẽ gặp các mặt phản hồi trên đường truyền tạo ra các sóng phản xạ quay lại đầu trên đường truyền tạo ra các sóng phản xạ quay lại đầu dò và được thu nhận tại đây.dò và được thu nhận tại đây.

► Đầu dò sẽ biến đổi sóng phản xạ ( sóng hồi âm) thành tín Đầu dò sẽ biến đổi sóng phản xạ ( sóng hồi âm) thành tín hiệu điện thông qua hiệu ứng áp điện, các tín hiệu điện hiệu điện thông qua hiệu ứng áp điện, các tín hiệu điện này sẽ được xử lý và thể hiện trên màn hình.này sẽ được xử lý và thể hiện trên màn hình.

May 2, 2023 16

NGUYÊN LÝ QUÁ TRÌNH SIÊU ÂMNGUYÊN LÝ QUÁ TRÌNH SIÊU ÂM

NGUYÊN LÝ TẠO ẢNHNGUYÊN LÝ TẠO ẢNH

1.1. Người ta cấp dòng điện cho đầu dò để tạo thành xung Người ta cấp dòng điện cho đầu dò để tạo thành xung điện, sau khi tác động vào tổ chức cần khảo sát xung điện, sau khi tác động vào tổ chức cần khảo sát xung điện này sẽ được thu nhận trở lại đầu dò.điện này sẽ được thu nhận trở lại đầu dò.

2.2. Quá trình phát và nhận xung điện trên tuân theo quy Quá trình phát và nhận xung điện trên tuân theo quy luật sóng cơ học.luật sóng cơ học.

3.3. Người ta điều khiển dòng điện cấp cho đầu dò và xử lý Người ta điều khiển dòng điện cấp cho đầu dò và xử lý xung điện thu được bởi hệ thống máy tính.xung điện thu được bởi hệ thống máy tính.

4.4. Kết quả của quá trình trên được hiển thị trên màn hình.Kết quả của quá trình trên được hiển thị trên màn hình.

May 2, 2023 17


NGUYÊN LÝ TẠO ẢNHNGUYÊN LÝ TẠO ẢNH

May 2, 2023 18


SƠ ĐỒ TẠO ẢNHSƠ ĐỒ TẠO ẢNH

May 2, 2023 19


CÁC LOẠI ĐẦU DÒ SIÊU ÂMCÁC LOẠI ĐẦU DÒ SIÊU ÂM

May 2, 2023 20


May 2, 2023 21

1/ Linear1/ Linear = đầu dò phẳng, ứng dụng: = đầu dò phẳng, ứng dụng: Nguyên lý: đầu dò cấu tạo từ n tinh thể đơn, tia SA được tạo thành từ nhóm m tinh Nguyên lý: đầu dò cấu tạo từ n tinh thể đơn, tia SA được tạo thành từ nhóm m tinh

thể đơn đứng cạnh nhau, được quét bằng cách tắt tinh thể đầu nhóm và bật thêm thể đơn đứng cạnh nhau, được quét bằng cách tắt tinh thể đầu nhóm và bật thêm tinh thể đứng kế tinh thể cuối cùng. tinh thể đứng kế tinh thể cuối cùng.

Hình vuông, hình chữ nhậtHình vuông, hình chữ nhật Ứng dụng: bụng, SPK, tuyến giáp, vú, tinh hoàn…Ứng dụng: bụng, SPK, tuyến giáp, vú, tinh hoàn…


May 2, 2023 22

2/ Curve2/ Curve = đầu dò cong. = đầu dò cong. Trung gian: tim, sản, bụng.Trung gian: tim, sản, bụng. Tần số 3.5MHz: người lớn, 5MHz: trẻ em, 7.5MHz: DopplerTần số 3.5MHz: người lớn, 5MHz: trẻ em, 7.5MHz: Doppler Ứng dụng: sản, phụ khoa, DopplerỨng dụng: sản, phụ khoa, Doppler


May 2, 2023 23

33/ Sector/ Sector = rẻ quạt, ứng dụng: = rẻ quạt, ứng dụng: SÂ = tim, sản phụ khoaSÂ = tim, sản phụ khoa Cơ học: moteur quay góc 2Cơ học: moteur quay góc 2 Mạch điện tử bắn ra ngoàiMạch điện tử bắn ra ngoài


4/ Đầu dò: 4/ Đầu dò: TEE = Trans esophago – echo : thanh quản, dạ dày, TEE = Trans esophago – echo : thanh quản, dạ dày,

timtim TV = Trans – vaginal : 7.5MHz, TV = Trans – vaginal : 7.5MHz, chính xác / SPK chính xác / SPK TR = Trans – rectum : xem TLTTR = Trans – rectum : xem TLT Ivus = in tra – vascular – ultra sound – m/mIvus = in tra – vascular – ultra sound – m/m

May 2, 2023 24

CÁC LOẠI ĐẦU DÒ SIÊU ÂMCÁC LOẠI ĐẦU DÒ SIÊU ÂM5/ 3D – 4D: 5/ 3D – 4D:

Cấu tạo bằng các ma trận các chấn tử, mặt cắt được tạo thành với Cấu tạo bằng các ma trận các chấn tử, mặt cắt được tạo thành với phương pháp quét điện tử.phương pháp quét điện tử.

Đầu dò cắt hàng loạt các mặt cắt 2 chiều kế tiếp nhauĐầu dò cắt hàng loạt các mặt cắt 2 chiều kế tiếp nhau Sau đó bộ nhớ dựa trên hệ quy chiếu f (x,y,z) theo 3 chiều không gian.Sau đó bộ nhớ dựa trên hệ quy chiếu f (x,y,z) theo 3 chiều không gian. Các phép tính cho phép xử lý ảnh và thể tích khối.Các phép tính cho phép xử lý ảnh và thể tích khối. Sản khoa: có 2 cách tái tạoSản khoa: có 2 cách tái tạo

►Hình bề mặtHình bề mặt►Hình xuyên thấuHình xuyên thấu

May 2, 2023 25


May 2, 2023 26

Thời điểm SA 3D: 20- 24 tuần, nhưng để có hình ảnh tốt nên siêu âm vào 24 – 28 tuần 24-28 tuần ( dạ dày + ối nhiều).


May 2, 2023 27

May 2, 2023May 2, 2023 2828

SIÊU ÂM 2D ĐƯỜNG BỤNGSIÊU ÂM 2D ĐƯỜNG BỤNG

May 2, 2023 29

SIÊU ÂM SPK QUA ĐƯỜNG BỤNGSIÊU ÂM SPK QUA ĐƯỜNG BỤNG

►Quy ước:Quy ước: Nếu điểm đánh dấu trên màn hình ở góc T thì thực hiện lát Nếu điểm đánh dấu trên màn hình ở góc T thì thực hiện lát

cắt dọc, gờ chỉ điểm hướng về phía đầu BN. Lát cắt ngang, cắt dọc, gờ chỉ điểm hướng về phía đầu BN. Lát cắt ngang, gờ chỉ điểm hướng về phía bên P của BN.gờ chỉ điểm hướng về phía bên P của BN.

Nếu điểm đánh dấu trên màn hình ở góc P (ấn nút Nếu điểm đánh dấu trên màn hình ở góc P (ấn nút ЯЯ trên bàn trên bàn phím máy SAphím máy SA) thì khi thực hiện lát cắt dọc, gờ chỉ điểm ) thì khi thực hiện lát cắt dọc, gờ chỉ điểm hướng về phía chân của BN. Lát cắt ngang, gờ chỉ điểm hướng về phía chân của BN. Lát cắt ngang, gờ chỉ điểm hướng về phía bên T của BN.hướng về phía bên T của BN.

Từ lát cắt dọc xoay ngược chiều kim đồng hồ để lấy lát cắt Từ lát cắt dọc xoay ngược chiều kim đồng hồ để lấy lát cắt ngang. Từ lát cắt ngang xoay theo chiều kim đồng hồ để lấy ngang. Từ lát cắt ngang xoay theo chiều kim đồng hồ để lấy lát cắt dọc.lát cắt dọc.


May 2, 2023 30


May 2, 2023 31


May 2, 2023 32

KỸ THUẬT SIÊU ÂMKỸ THUẬT SIÊU ÂM

May 2, 2023 33

Các lát cắt:1.Đứng dọc giữa2.Ngang3.Chếch

May 2, 2023May 2, 2023 3434

SIÊU ÂM ĐẦU DÒSIÊU ÂM ĐẦU DÒ

SIÊU ÂM ĐẦU DÒ ÂM ĐẠOSIÊU ÂM ĐẦU DÒ ÂM ĐẠO

May 2, 2023 35

May 2, 2023 36


►Giới thiệu:Giới thiệu: Thực hiện đầu tiên năm 1976, f: 3.5 – 4 MHzThực hiện đầu tiên năm 1976, f: 3.5 – 4 MHz 1987: đầu dò f: 6.5 – 7.5 MHz giúp đánh giá tốt hơn.1987: đầu dò f: 6.5 – 7.5 MHz giúp đánh giá tốt hơn.

►Ưu điểm: Ưu điểm: Cho phép tiến gần đến các tạng trong tiểu khung.Cho phép tiến gần đến các tạng trong tiểu khung. Khoảng cách của đầu dò đến các tạng đích rất ngắn Khoảng cách của đầu dò đến các tạng đích rất ngắn

nên đầu dò sử dụng f lớn 7.5MHznên đầu dò sử dụng f lớn 7.5MHz Trên đầu dò còn có 1 số cấu trúc cho phép thực hiện Trên đầu dò còn có 1 số cấu trúc cho phép thực hiện

thủ thuật chọc dò.thủ thuật chọc dò.

May 2, 2023 37


►Chỉ định:Chỉ định: Sản khoaSản khoa Phụ khoaPhụ khoa Trong 1 số thủ thuật: chọc hút noãn, chọc dò cùng Trong 1 số thủ thuật: chọc hút noãn, chọc dò cùng

đồ….đồ….


►Định hướng:Định hướng: Quy ước: mặt cắt dọc đường âm đạo tương ứng với Quy ước: mặt cắt dọc đường âm đạo tương ứng với

mặt cắt dọc đường giữa ở siêu âm bụng quay 90mặt cắt dọc đường giữa ở siêu âm bụng quay 90 ngược chiều kim đồng hồ.ngược chiều kim đồng hồ.

Bàng quang: bên T màn hìnhBàng quang: bên T màn hình CTC: bên P màn hìnhCTC: bên P màn hình Phía sau BN: bên P màn hìnhPhía sau BN: bên P màn hình Bên P bệnh nhân = bên T màn hìnhBên P bệnh nhân = bên T màn hình

May 2, 2023 38


May 2, 2023 39


May 2, 2023 40


May 2, 2023 41


May 2, 2023 42


►Định hướng:Định hướng: TC ngả trước: đáy TC hướng về phía trên bên T màn TC ngả trước: đáy TC hướng về phía trên bên T màn

hình, dưới bàng quang.hình, dưới bàng quang. TC ngả sau: đáy TC hướng về phía dưới bên P màn TC ngả sau: đáy TC hướng về phía dưới bên P màn

hìnhhình

May 2, 2023 43


►Nguyên tắc:Nguyên tắc: BS phải giải thích và được sự đồng ý của BN trước khi BS phải giải thích và được sự đồng ý của BN trước khi

thăm khám.thăm khám. Nếu là BS nam, buộc phải có 1 nhân viên nữ có mặt Nếu là BS nam, buộc phải có 1 nhân viên nữ có mặt

trong phòng siêu âm trong suốt thời gian thăm khám.trong phòng siêu âm trong suốt thời gian thăm khám. CCĐ ở BN còn trinh hoặc BN không đồng ý thực hiện CCĐ ở BN còn trinh hoặc BN không đồng ý thực hiện

thăm khám.thăm khám. Nếu khó khăn trong việc đưa đầu dò vào trong âm đạo Nếu khó khăn trong việc đưa đầu dò vào trong âm đạo

(do âm đạo quá hẹp), cần ngưng ngay cuộc thăm khám.(do âm đạo quá hẹp), cần ngưng ngay cuộc thăm khám.

May 2, 2023 44


►Chuẩn bị BN:Chuẩn bị BN: BS ngồi bên phải và đối mặt với BN, đầu dò cầm tay BS ngồi bên phải và đối mặt với BN, đầu dò cầm tay

phảiphải BN nằm theo tư thế sản khoa: khám phụ khoaBN nằm theo tư thế sản khoa: khám phụ khoa Cần thiết phải kê cao mông nếu khó thăm khámCần thiết phải kê cao mông nếu khó thăm khám Đầu dò được bao bởi BCS có khoảng 3ml gel ở trong.Đầu dò được bao bởi BCS có khoảng 3ml gel ở trong. Vuốt đều cho gel trải dọc đầu dò và tránh không khíVuốt đều cho gel trải dọc đầu dò và tránh không khí Giải thích cho BN lợi ích của thăm khám và trình tự Giải thích cho BN lợi ích của thăm khám và trình tự

thăm khám.thăm khám.May 2, 2023 45


►Chú ý:Chú ý: Điều quan trọng và trước tiên: cầm đầu đúng, do vậy ta Điều quan trọng và trước tiên: cầm đầu đúng, do vậy ta

phải biết quy ước của nhà sx máyphải biết quy ước của nhà sx máy Mỗi đầu dò có 1 gờ chỉ điểm (probe marker, indicator) Mỗi đầu dò có 1 gờ chỉ điểm (probe marker, indicator)

tương ứng với điểm đánh dấu (screen marker, position tương ứng với điểm đánh dấu (screen marker, position marker) trên màn hình siêu âm. Điều này giúp người marker) trên màn hình siêu âm. Điều này giúp người làm cầm đúng đầu dòlàm cầm đúng đầu dò

Theo quy ước: gờ chỉ điểm và điểm đánh dấu trên màn Theo quy ước: gờ chỉ điểm và điểm đánh dấu trên màn hình luôn ở cùng phía (bên trái/phải màn hình).hình luôn ở cùng phía (bên trái/phải màn hình).

Nếu không cùng phía xem như đã cầm nhầm đầu dòNếu không cùng phía xem như đã cầm nhầm đầu dòMay 2, 2023 46


May 2, 2023 47

Đầu dò âm đạo thường gập góc và không có gờ chỉ điểm mà quy ước gờ chỉ điểm ở phía có rãnh để gắn kim làm SA can thiệp.


►Trình tự khảo sát:Trình tự khảo sát: Đưa đầu dò chậm và nhẹ vào ÂĐ: quan sát CTC.Đưa đầu dò chậm và nhẹ vào ÂĐ: quan sát CTC. Đẩy đầu dò sâu hơn: thân TC. Khảo sát ở các mặt cắt dọc và Đẩy đầu dò sâu hơn: thân TC. Khảo sát ở các mặt cắt dọc và

ngang.ngang. Hướng đầu dò lần lượt sang 2 bên để khảo sát 2 phần phụ.Hướng đầu dò lần lượt sang 2 bên để khảo sát 2 phần phụ. Chúc đầu dò về phía sau để đánh giá túi cùng DouglasChúc đầu dò về phía sau để đánh giá túi cùng Douglas Kéo đầu dò chậm và nhẹ nhàng ra ngoài. Khi gần tới cuối ÂĐ , Kéo đầu dò chậm và nhẹ nhàng ra ngoài. Khi gần tới cuối ÂĐ ,

hướng đầu dò ra trước để khảo sát BQ, nhướng đầu dò ra trước để khảo sát BQ, niệu đạo.iệu đạo. Nếu không kiểm tra được hai buồng trứng, nên kiểm tra lại Nếu không kiểm tra được hai buồng trứng, nên kiểm tra lại

bằng SA bụng.bằng SA bụng.

May 2, 2023 48


May 2, 2023 49

1. Đưa đầu dò theo trục dọc vào âm đạo, di chuyển qua trái hoặc phải: mặt cắt dọc

2. Xoay ngang đầu dò: mặt cắt ngang, nghiêng chiều trước sau: mặt cắt đứng ngang.

3. Thay đổi độ sâu để có tiêu cự tốt nhất.


May 2, 2023 50


May 2, 2023 51

May 2, 2023May 2, 2023 5252

SIÊU ÂM 3D SIÊU ÂM 3D

SIÊU ÂM 3DSIÊU ÂM 3D

May 2, 2023 53

► SA 3D tuy laø kyû thuaät môùi nhöng ñaõ ñaït ñöôïc SA 3D tuy laø kyû thuaät môùi nhöng ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu tieán boä nhanh choùng trong nhöõng naêm nhieàu tieán boä nhanh choùng trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaëc bieät trong chaån ñoaùn trước sinh.gaàn ñaây, ñaëc bieät trong chaån ñoaùn trước sinh.

► Naêm 1991: Maùy SA 3D ñaàu tieân ra ñôøi, caàn 25 Naêm 1991: Maùy SA 3D ñaàu tieân ra ñôøi, caàn 25 giaây ñeå löu hình vaø vaøi phuùt – vaøi giôø ñeå taïo giaây ñeå löu hình vaø vaøi phuùt – vaøi giôø ñeå taïo hình aûnh 3D.hình aûnh 3D.

► Hieän nay: caàn 4 giaây ñeå queùt vaø löu tröõ hình Hieän nay: caàn 4 giaây ñeå queùt vaø löu tröõ hình aûnh.aûnh.

► Tuyø thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa theå tích caàn Tuyø thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa theå tích caàn khaûo saùt: 265 hình caét doïc, 1024 hình caét ngang khaûo saùt: 265 hình caét doïc, 1024 hình caét ngang vaø 1024 hình caét ñöùng ngang coù theå ñöôïc löu vaø 1024 hình caét ñöùng ngang coù theå ñöôïc löu giöõ laïi trong 256 thang ñoä xaùm.giöõ laïi trong 256 thang ñoä xaùm.


May 2, 2023 54

► Ñoái vôùi ngöôøi laøm SA:Ñoái vôùi ngöôøi laøm SA: Nhaän dieän thöïc teá giaûi phaåu beà maët thai nhiNhaän dieän thöïc teá giaûi phaåu beà maët thai nhi Phaùt hieän hoaëc loaïi tröø ñaùng tin caäy caùc dò daïng Phaùt hieän hoaëc loaïi tröø ñaùng tin caäy caùc dò daïng

beà maët.beà maët. Quan saùt ñöôïc caùc dò daïng phöùc taïp vaø döôùi nhieàu Quan saùt ñöôïc caùc dò daïng phöùc taïp vaø döôùi nhieàu

goùc ñoä khaùc nhau.goùc ñoä khaùc nhau.► Ñoái vôùi cha meï:Ñoái vôùi cha meï:

Taêng cöôøng moái quan heä cha meï-conTaêng cöôøng moái quan heä cha meï-con Cha meï coù theå thaáy dò daïng con baèng chính maét hoïCha meï coù theå thaáy dò daïng con baèng chính maét hoï Tin töôûng chaéc chaén hôn trong caùc tröôøng hôïp dò Tin töôûng chaéc chaén hôn trong caùc tröôøng hôïp dò

daïng caàn boû thai.daïng caàn boû thai. Cha meï thaáy roõ hình aûnh con, giaûm nhu caàu giaûi Cha meï thaáy roõ hình aûnh con, giaûm nhu caàu giaûi

thíchthích


May 2, 2023 55

► Thôøi ñieåm SA 3D: 20- 24 tuaàn, nhöng Thôøi ñieåm SA 3D: 20- 24 tuaàn, nhöng ñeå coù hình aûnh toát neân sieâu ôû thai ñeå coù hình aûnh toát neân sieâu ôû thai 24-28 tuaàn ( da daøy + oái nhieàu).24-28 tuaàn ( da daøy + oái nhieàu).

► Ñieàu kieän caàn khi dựng hình 3D Ñieàu kieän caàn khi dựng hình 3D Nöôùc oái roäng raõiNöôùc oái roäng raõi Thai nhi khoâng cöû ñoängThai nhi khoâng cöû ñoäng Meï nín thôû, naèm yeânMeï nín thôû, naèm yeân BS choïn theá lyù töôûng cuûa thai: vuøng BS choïn theá lyù töôûng cuûa thai: vuøng

khaûo saùt khoâng dính baùnh nhau, thaønh khaûo saùt khoâng dính baùnh nhau, thaønh töû cung hoaëc phaàn khaùc cuûa thai che töû cung hoaëc phaàn khaùc cuûa thai che khuaát.khuaát.


May 2, 2023 56

► Ngöôøi laøm SA phaûi quen vôùi hình Ngöôøi laøm SA phaûi quen vôùi hình daïng vaø kích thöôùc khaùc thöôøng cuûa daïng vaø kích thöôùc khaùc thöôøng cuûa ñaàu doø 3D.ñaàu doø 3D.

► Thieåu oái laø vaán ñeà khoù trong SA 3D, Thieåu oái laø vaán ñeà khoù trong SA 3D, che khuaát caùc chi tieát beà maët cuûa che khuaát caùc chi tieát beà maët cuûa thaithai

► Cöû ñoäng trong quaù trình löu tröõ coù Cöû ñoäng trong quaù trình löu tröõ coù theå gaây xaûo aûnh, taïo neân nhöõng theå gaây xaûo aûnh, taïo neân nhöõng hình aûnh kyø laï.hình aûnh kyø laï.

► Taïo hình aûnh 3D khaù maát thôøi gian.Taïo hình aûnh 3D khaù maát thôøi gian.


May 2, 2023 57

► SA 3D ñang khaúng ñònh vai troø cuûa mình SA 3D ñang khaúng ñònh vai troø cuûa mình trong chaån ñoaùn hình thaùi hoïc phoâi vaø trong chaån ñoaùn hình thaùi hoïc phoâi vaø thai nhi bình thöôøng laãn beänh lyùthai nhi bình thöôøng laãn beänh lyù

NN 3D>2D3D>2D 3D=2D3D=2D 3D<2D3D<2DMERZMERZ 204204 62%62% 36%36% 2%2%PRETORIUSPRETORIUS 103103 51%51% 45%45% 4%4%BONILLABONILLA 143143 65%65% 35%35% 00

*Ghi chuù: 3D keùm hôn 2D trong caùc tröôøng hôïp DT *Ghi chuù: 3D keùm hôn 2D trong caùc tröôøng hôïp DT cuûa tim, chaát xaùm TK vaø thieåu oái.cuûa tim, chaát xaùm TK vaø thieåu oái.


May 2, 2023 58

► SA 3D coù giaù trò khi khaûo saùt maët vaø chi thai. NC SA 3D coù giaù trò khi khaûo saùt maët vaø chi thai. NC cuûa Pretorius: 71t/h <24 tuaàn: tyû leä xaùc ñònh moâi cuûa Pretorius: 71t/h <24 tuaàn: tyû leä xaùc ñònh moâi bình thöôøng cuûa SA 3D 92% so vôùi SA 2D laø 76%, bình thöôøng cuûa SA 3D 92% so vôùi SA 2D laø 76%, chi: 85% so vôùi 52%.chi: 85% so vôùi 52%.

► Nhieàu baát thöôøng ôû maët coù theå chaån ñoaùn Nhieàu baát thöôøng ôû maët coù theå chaån ñoaùn chính xaùc baèng SA 3D nhö: taät caèm nhoû, maët deït, chính xaùc baèng SA 3D nhö: taät caèm nhoû, maët deït, thieåu saûn giöõa maët, baát thöôøng ôû muõi, voøi voi, thieåu saûn giöõa maët, baát thöôøng ôû muõi, voøi voi, moät maét, hai maét gaàn nhau xa nhau, u quaùi ôû moät maét, hai maét gaàn nhau xa nhau, u quaùi ôû maët . . .maët . . .

► Söï hoùa voâi voøm soï hoaøn taát ôû 12 tuaàn do ñoù SA Söï hoùa voâi voøm soï hoaøn taát ôû 12 tuaàn do ñoù SA 2D chæ chaån ñoaùn ñöôïc caùc DT nhö thoaùt vò naõo, 2D chæ chaån ñoaùn ñöôïc caùc DT nhö thoaùt vò naõo, voâ soï . . khi thai 12 tuaàn. SA 3D coù theå phaùt hieän voâ soï . . khi thai 12 tuaàn. SA 3D coù theå phaùt hieän sôùm hôn, giuùp khaûo saùt ñöôïc caùc ñöôøng lieân sôùm hôn, giuùp khaûo saùt ñöôïc caùc ñöôøng lieân khôùp, khaûo saùt maët phaúng ñöùng ngang chi tieátkhôùp, khaûo saùt maët phaúng ñöùng ngang chi tieát


May 2, 2023 59

► SA 3D höõu duïng trong ñaùnh giaù caùc SA 3D höõu duïng trong ñaùnh giaù caùc baát thöôøng cuûa thai nhi, laø phöông baát thöôøng cuûa thai nhi, laø phöông tieän boå sung cho SA 2D.tieän boå sung cho SA 2D.

► SA 3D öu vieät trong khaûo saùt caùc baát SA 3D öu vieät trong khaûo saùt caùc baát thöôøng ôû maët, tai, ngoùn tay vaø truïc thöôøng ôû maët, tai, ngoùn tay vaø truïc cô theå.cô theå.

► Coù theå khaûo saùt nhieàu vuøng cô theå Coù theå khaûo saùt nhieàu vuøng cô theå treân moät maët caéttreân moät maët caét

► Coù theå xoay treân khoâng gian 3 chieàu Coù theå xoay treân khoâng gian 3 chieàu ñeán khi coù ñöôïc maët phaúng chuaån ñeán khi coù ñöôïc maët phaúng chuaån nhaát.nhaát.

► Tuy nhieân SA 3D khoâng giuùp ích trong Tuy nhieân SA 3D khoâng giuùp ích trong phaùt hieän caùc baát thöôøng noäi taïng.phaùt hieän caùc baát thöôøng noäi taïng.

May 2, 2023 60

May 2, 2023 61

May 2, 2023 62

May 2, 2023May 2, 2023 6363

SIÊU ÂM DOPPLER SIÊU ÂM DOPPLER

May 2, 2023 64

- f : taàn soá thăm - f : taàn soá thăm

doødoø + + f ghi hình f ghi hình

B.mode B.mode + f khaûo saùt + f khaûo saùt

Dop < f B.mode Dop < f B.mode - Goùc - Goùc : goùc : goùc

giöõa tia Dop. giöõa tia Dop. vaø höôùng vaø höôùng doøng chaûydoøng chaûy

f = f f = f Dop.Dop. phuï phuï thuoäcthuoäc

+ + f tyû leä vôùi f f tyû leä vôùi f ..

+ Goùc khaûo + Goùc khaûo saùt Dop.saùt Dop.

SIÊU ÂM DOPPLERSIÊU ÂM DOPPLER

May 2, 2023 65

► Nguyên tắc làm SA Doppler:Nguyên tắc làm SA Doppler: Thăm dò các mạch đánh giá sự nuôi dưỡng cho thai Thăm dò các mạch đánh giá sự nuôi dưỡng cho thai

nhinhi Phải thăm dò siêu âm 2D trướcPhải thăm dò siêu âm 2D trước Thăm dò bằng Doppler màuThăm dò bằng Doppler màu Chỉnh f thích hợpChỉnh f thích hợp Thăm dò dòng chảy với góc hợp lýThăm dò dòng chảy với góc hợp lý Chỉnh PRF (velocity) thích hợpChỉnh PRF (velocity) thích hợp Chỉnh mức độ khuếch đại tín hiệu màu.Chỉnh mức độ khuếch đại tín hiệu màu.

SIÊU ÂM DOPPLERSIÊU ÂM DOPPLER

May 2, 2023 66

Các vị trí thăm dò

1.Động mạch rốn

2.Động mạch não của thai

3.Động mạch tử cung người mẹ

4.Động mạch chủ thai nhi

5.Động mạch thận thai

6.Tĩnh mạch rốn

7.Ống Arantius

May 2, 2023 67

1. S/D1. S/D(Systolic/Diastolic)(Systolic/Diastolic)2. RI = S-D/S2. RI = S-D/S3. PI = S – D/ Mean 3. PI = S – D/ Mean

May 2, 2023 68

May 2, 2023 69

Cám ơn sự chú ý theo dõi của quý

Bác sĩ!

pp thăm khám sa sản

Education