1. GIDA VE BESLENME KONFERANSI

Gıda Takviyesi Mevzuatı ve Onay Sistemi Oluşturmada

Türkiye’nin Başarı Hikayesi

Harun TOKAY Şube Müdürü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı

23.11.2017-ANKARA

• 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (13 Haziran 2010)

• Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin

Yönetmelik (2 Mayıs 2013 tarihinde yayımlandı, 2 Ağustos 2013 tarihinde yürürlüğe

girdi.)

• Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (16 Ağustos 2013 )

• Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği (26 Ocak 2017)

• Kanun kapsamında yayımlanan ilgili yatay mevzuat

Katkı maddeleri Aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri Bulaşanlar Pestisit kalıntıları Hijyen Veteriner ilaçları tolerans düzeyleri Ambalajlama Taşıma ve depolama Numune alma ve analiz metotları

Takviye Edici Gıda Mevzuatı

Takviye Edici Gıda Mevzuat Geçmişi

• 560 sayılı “Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname”nin yayımlandığı 24 Haziran 1995 tarihinden itibaren vitamin ve mineral içeren takviye edici gıdalar ile birlikte özel beslenme amaçlı gıdaların üretimi, ithalatı ve kontrolleri Bakanlığımız tarafından yürütülmeye başlanmıştır.

• 2000 yılında Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokolle sadece 2 yıllığına yetki Sağlık Bakanlığına verilmiştir.

• 2002 yılından itibaren takviye edici gıdaların üretimi, ithalatı ve kontrolleri Bakanlığımız tarafından yürütülmeye devam etmiştir.

• 05/06/2004 tarihinde yayımlanan 5179 sayılı “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun” un 27. maddesinde yer alan “Takviye edici gıdalar ve bebek mamalarının üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.” hükmü ile Bakanlığımızın takviye edici gıdalarla ilgili yetkisi devam etmiştir.

5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”

Takviye edici gıdalar ve özel tıbbî amaçlı diyet gıdalar

MADDE 28- (1)

• Takviye edici gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

• Ancak, özel tıbbî amaçlı diyet gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir.

Yasal Dayanak (5996 sayılı Kanun )

Sorumluluklar

MADDE 22- (4)

Piyasaya arz edilecek gıda ve yemlerden onay alınması zorunlu olanlar Bakanlıkça belirlenir.

Ürün sahibi, onay için Bakanlıkça talep edilen bilgi ve belgeleri sunmak zorundadır.

Bu ürünlerin, onay alınmadan üretimi, ithalatı ve piyasaya arzı yasaktır.

Takviye Edici Gıda Mevzuatı

Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik

Yönetmeliğin “Sorumluluklar” başlıklı 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında “Takviye edici gıdalar onay alınmadan üretilemez, işlenemez, ithalatı yapılamaz ve piyasaya arz edilemez.” hükmü yer almaktadır.

Takviye edici gıda nedir? (5996 Sayılı Kanun )

Takviye edici gıdalar: • Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, • vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ

asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında

• besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının,

• kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak

• günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir.

Takviye Edici Gıda Komisyonu

Takviye Edici Gıda Komisyonu;

Bakanlığımızdan altı temsilci,

Sağlık Bakanlığı’ndan üç temsilci,

Her iki Bakanlıkça ayrı ayrı seçilecek konusunda temayüz etmiş üçer bilim

insanı olmak üzere,

Takviye edici gıda konusunda deneyimli on beş üyeden oluşmaktadır.

Takviye Edici Gıda Komisyonu

• Takviye edici gıdalarda kullanılan

vitaminler, mineraller ve bunların

dışında besleyici veya fizyolojik

etkileri bulunan maddeler ile ilgili

değerlendirmeyi yapar ve

değerlendirme sonucunu Bakanlığa

sunar.

• 2-4 yaş grubu çocuklara yönelik

takviye edici gıdaların onay

başvuruları ile ilgili değerlendirmeyi

yapar ve değerlendirme sonucunu

Bakanlığa sunar.

Kurum, Kuruluş Ve Bilimsel Veri Tabanları

• EFSA (European Food Safety Authority)

• FDA (Food And Drug Administration)

• EMA (European Medicines Agency)

• FAO (Food And Agriculture Organization)

• WHO (World Health Organization)

• SCI (Science Citation Index) ve SCI-Expanded (Science Citation Index Expanded) dergileri

Uzman Veri Tabanı

Bakanlığımızın tegonay@tarim.gov.tr adresinde

uzmanların uzmanlık alanlarını ve iletişim bilgilerini içeren

verilerin yer aldığı “Takviye Edici Gıda Uzman Veri

Tabanı” oluşturulmuştur.

Akademisyen, tıp doktoru, kimyager, gıda mühendisi,

kimya mühendisi, biyolog, eczacı, ziraat mühendisi,

veteriner hekim olmak üzere 38 uzman yer

almaktadır.

Bakanlığımızca onaylanan takviye edici gıdaların listesi, bu gıdaları üreten, işleyen ve ithal eden gıda işletmeleri ile onay alınan takviye edici gıdaların reklam ve tanıtımının yapılacağı alan adı ve URL adres/adresleri Bakanlığımızın web sitesinde güncellenerek yayınlanmaktadır. Tüketiciler, takviye edici gıda ile ilgili bilgilere adı geçen sistemden ulaşabilmektedir.

Bilgilendirme

13 www.tarim.gov.tr

Bitki Listesi

14

Takviye Edici Gıdalar Kısıtlı Maddeler Listesi

Takviye Edici Gıda Üretim Yerleri HACCP-GMP

Takviye edici gıda üreten ve/veya işleyen (yurtiçi ve yurt dışı dahil) gıda işletmelerinde HACCP (Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları) veya GMP ilkelerine dayalı kontrol sisteminin uygulanması zorunludur.

Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi Bakanlığımızca onaylanan takviye edici gıdalar ile ilgili bilgiler Bakanlığımızın

ggbs.tarim.gov.tr sitesinde güncellenerek yayınlanmaktadır.

Onay

Numarası Ürün Adı

Durumu

(İthal/Yerli)

Üretici/İthalatç

ı İşletme(ler)

Üretici İşletme

Kayıt/Onay Numarası

Üretici/İthalatçı

İşletme Adresi

Ürünün Satışının Yapıldığı Beyan

Edilen İnternet/URL Adresleri

İstatistiki Bilgiler

• Takviye Edici Gıda Komisyonu tarafından 80

kez toplantı yapıldı.

• 22.11.2017 tarihi itibariyle 3457 takviye edici

gıdaya onay verildi.

• 2-4 yaş grubuna yönelik 18 takviye edici gıdaya

onay verildi.

• 221 adet bileşen kısıtlı maddeler listesinde

yayınlandı.

18