Yakında olsun uzakta olsun

Tanrının yarattığı her şey

Gizliden gizliye bağlı birbirine

Bir yıldızı rahatsız etmeden

Dokunamazsın bir çiçeğe

FRANCİS THOMPSON

► İÇERİK;İÇERİK;• İlaç nedir?İlaç nedir?• İlaçların araştırma ve geliştirme süreçleriİlaçların araştırma ve geliştirme süreçleri• Tedavide yeni yaklaşımlar ve yeni ilaçlarTedavide yeni yaklaşımlar ve yeni ilaçlar• İlaç bağımlılığı ve tedavisiİlaç bağımlılığı ve tedavisi• Tarım ilaçlarıTarım ilaçları• Tarım ilaçlarının çevreye etkileriTarım ilaçlarının çevreye etkileri• Kozmetik nedir? TarihçesiKozmetik nedir? Tarihçesi• Kozmetiğin sınıflandırılmasıKozmetiğin sınıflandırılması• Kozmetiklerin geliştirilme süreçleriKozmetiklerin geliştirilme süreçleri• Kozmetiklere bağlı istenmeyen durumlarKozmetiklere bağlı istenmeyen durumlar• Kozmetiğin insanlar üzerindeki etkisiKozmetiğin insanlar üzerindeki etkisi• Günümüzdeki modern kozmetik anlayışıGünümüzdeki modern kozmetik anlayışı

İlaç nedir ?İlaç nedir ?

♦ Canlı hücre üzerinde Canlı hücre üzerinde meydana getirdiği tesir meydana getirdiği tesir ile bir hastalığın teşhis ile bir hastalığın teşhis ve tedavisini veya bu ve tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı hastalıktan korunmayı mümkün kılan kimyasal mümkün kılan kimyasal preparatlara preparatlara ilaçilaç denir. denir.

İLAÇ ÜRETİMİİLAÇ ÜRETİMİ

♦ İlaç aktif maddelerinin, İlaç aktif maddelerinin, yardımcı katkı yardımcı katkı maddeleri ile belirli maddeleri ile belirli oranlarda karıştırılarak, oranlarda karıştırılarak, çeşitli ürün formlarında çeşitli ürün formlarında kullanıcıya sunulması kullanıcıya sunulması ilaç üretimi olarak ilaç üretimi olarak adlandırılıradlandırılır

İlaçlar;İlaçlar;► Katı form(tablet, film kaplı tablet,Katı form(tablet, film kaplı tablet, draje, kapsül, kuru şurup)draje, kapsül, kuru şurup)

► Yarı katı form(krem, merhem, Yarı katı form(krem, merhem, Süppozituar)Süppozituar)

► Sıvı form(steril ampul ve flakon,Sıvı form(steril ampul ve flakon, steril olmayan şurup, damla)steril olmayan şurup, damla)

şeklinde 3 farklı formda üretilirler.şeklinde 3 farklı formda üretilirler.

İLAÇ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME İLAÇ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME SÜRECİ (AR-GE)SÜRECİ (AR-GE)

► İlaç araştırması ve İlaç araştırması ve geliştirmesi ile uğraşan geliştirmesi ile uğraşan ilaç endüstrisi ilaç endüstrisi kuruluşlarında ve kuruluşlarında ve ayrıca akademik ayrıca akademik kuruluşlarda, yeni kuruluşlarda, yeni ilaçlar bulmak için ilaçlar bulmak için devamlı çalışmalar devamlı çalışmalar yapılır.yapılır.

► İlaç geliştirmede temel amaç, İlaç geliştirmede temel amaç, insanların yaşamında daha iyiye doğru insanların yaşamında daha iyiye doğru bir değişiklik yapabilmektir. Geliştirilen bir değişiklik yapabilmektir. Geliştirilen her ilaç veya aşının kullanımı ile her ilaç veya aşının kullanımı ile koruyucu, tedavi edici veya hastalığın koruyucu, tedavi edici veya hastalığın belirti ve bulgularını azaltıcı bir etkinin belirti ve bulgularını azaltıcı bir etkinin elde edilmesi gerekmektedir. elde edilmesi gerekmektedir.

► İlaç geliştirme süresi 4 ana İlaç geliştirme süresi 4 ana bölümden oluşur:bölümden oluşur:

1)1) keşif ve araştırma keşif ve araştırma 2)2) preklinik çalışmalar preklinik çalışmalar 3)3) klinik çalışmalar klinik çalışmalar 4)4) onay ve pazar sonrası denetim onay ve pazar sonrası denetim

► Dünyada, biyomedikal olarak, yeni ilaçDünyada, biyomedikal olarak, yeni ilaçgeliştirilmesi ve değerlendirilmesi birbirinigeliştirilmesi ve değerlendirilmesi birbiriniizleyen başlıca iki basmaktan oluşur. izleyen başlıca iki basmaktan oluşur.

Bunlar:Bunlar:

1. Klinik-öncesi (prekilinik) çalışma ve 1. Klinik-öncesi (prekilinik) çalışma ve değerlendirmelerdeğerlendirmeler

2. Klinik çalışma ve değerlendirmedir.2. Klinik çalışma ve değerlendirmedir.

►Klinik-öncesi değerlendirme:Klinik-öncesi değerlendirme: Doğal kaynaklardan ortaya çıkarılan Doğal kaynaklardan ortaya çıkarılan

bir kimyasal molekülün önce uygun bir kimyasal molekülün önce uygun deney hayvanları üzerinde deney hayvanları üzerinde denenmesi ile insanlar üzerindeki denenmesi ile insanlar üzerindeki olası yarar ve zararlarının olası yarar ve zararlarının öngörülmeye çalışılması amaçlanır.öngörülmeye çalışılması amaçlanır.

Binlerce molekül arasında tarama Binlerce molekül arasında tarama testleri ile ilaç olmaya aday olan testleri ile ilaç olmaya aday olan molekül ayrıştırılır ve sonuçta bu molekül ayrıştırılır ve sonuçta bu aday moleküllerin farmasötik aday moleküllerin farmasötik (ilacın şekli) şekil haline (ilacın şekli) şekil haline getirilmesi araştırmaları yapılır. getirilmesi araştırmaları yapılır.

Deneyler başlıca tarama ve Deneyler başlıca tarama ve toksisite testleri olarak toksisite testleri olarak sürdürülürsürdürülür

Tarama testleri laboratuvar Tarama testleri laboratuvar koşullarındaki araştırmalar koşullarındaki araştırmalar olarak sürdürülür. olarak sürdürülür.

Toksisite testleri deToksisite testleri de köpeklerde yapılır.köpeklerde yapılır.

►Klinik değerlendirme:Klinik değerlendirme:

İnsan üzerinde kullanılabileceği İnsan üzerinde kullanılabileceği öngörülen aday ilaç molekülleri öngörülen aday ilaç molekülleri çeşitli farmasötik biçimlere çeşitli farmasötik biçimlere getirilerek ve ilgili etik kuruldan getirilerek ve ilgili etik kuruldan mutlaka izni alınarak gönüllü mutlaka izni alınarak gönüllü sağlam ve hasta denekler sağlam ve hasta denekler üzerinde denenir.üzerinde denenir.

► Klinik denemeler başlıca dörtKlinik denemeler başlıca dörtbasamaktaki dönemsel çalışmalar ilebasamaktaki dönemsel çalışmalar ilegerçekleştirilir. Bunlar:gerçekleştirilir. Bunlar:

1. Faz I (birinci dönem),1. Faz I (birinci dönem),2. Faz II (ikinci dönem),2. Faz II (ikinci dönem),3. Faz III (üçüncü dönem) ve3. Faz III (üçüncü dönem) ve4. Faz IV (dördüncü dönem) 4. Faz IV (dördüncü dönem)

çalışmalardır.çalışmalardır.

1. Faz I (birinci dönem):1. Faz I (birinci dönem):

Bu dönem daha önce sadece deney Bu dönem daha önce sadece deney hayvanında denenmiş ilacın ilk kez hayvanında denenmiş ilacın ilk kez insanda denendiği dönemdir. insanda denendiği dönemdir. İnceleme genellikle sağlam gönüllü İnceleme genellikle sağlam gönüllü deneklerde ve 10-15 kişilik ufak deneklerde ve 10-15 kişilik ufak sayıdaki bir grup üzerinde yapılır. sayıdaki bir grup üzerinde yapılır.

2. Faz II (ikinci 2. Faz II (ikinci dönem):dönem):

Bu dönemde kısıtlı Bu dönemde kısıtlı

sayıdaki hastada ilacın sayıdaki hastada ilacın terapötik (tedavi edici) terapötik (tedavi edici) ve profilaktik (koruyucu) ve profilaktik (koruyucu) dozları araştırılırdozları araştırılır

3. Faz III (üçüncü dönem):3. Faz III (üçüncü dönem):

Bu dönem çok merkezli, olası Bu dönem çok merkezli, olası en fazla hasta üzerinde en fazla hasta üzerinde terapötik etkinliği sağlamak terapötik etkinliği sağlamak için yapılan çalışma dönemini için yapılan çalışma dönemini kapsar. kapsar.

4. Faz IV (dördüncü dönem):4. Faz IV (dördüncü dönem):

Bu dönemde ilaç deneme Bu dönemde ilaç deneme amacıyla verilmez. Sadece hasta amacıyla verilmez. Sadece hasta için tıbbi bakım gerektiğinden, için tıbbi bakım gerektiğinden, ilaç hastalara rutin olarak ilaç hastalara rutin olarak kullandırılır. Sonuçlar kullandırılır. Sonuçlar bakımından ilacın tedavi etkinliği bakımından ilacın tedavi etkinliği ve yan etkileri izlenir, ve yan etkileri izlenir, değerlendirilir değerlendirilir

Tedavide Yeni Yaklaşımlar-Tedavide Yeni Yaklaşımlar-Yeni İlaçlar:Yeni İlaçlar:

►Son yıllarda genomik (bir Son yıllarda genomik (bir organizmadaki tüm genlerin organizmadaki tüm genlerin incelenmesi) ve proteomik (protein incelenmesi) ve proteomik (protein profillerinin sistematik analizi) gibi profillerinin sistematik analizi) gibi yeni gelişen bilimlerle, ilaç yeni gelişen bilimlerle, ilaç geliştirilmesinde büyük aşamalar geliştirilmesinde büyük aşamalar gerçekleştirilmeye başlanmıştır. gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

►Öncelikle sağlam ve hastalıklı Öncelikle sağlam ve hastalıklı hücre proteomları ve genomları hücre proteomları ve genomları karşılaştırılır ve buna dayalı karşılaştırılır ve buna dayalı olarak hedef protein veya olarak hedef protein veya genlerin belirlenmesi işlemi genlerin belirlenmesi işlemi saptanır. Daha sonra ise, bu saptanır. Daha sonra ise, bu hedefe yönelik ilaç molekülü hedefe yönelik ilaç molekülü bulunur.bulunur.

►Son dönemde geliştirilen ilaçlar, Son dönemde geliştirilen ilaçlar, hastalığı yenmek için insan hastalığı yenmek için insan vücudundaki proteinler ve vücut vücudundaki proteinler ve vücut tarafından üretilen diğer maddeler tarafından üretilen diğer maddeler kullanılarak üretilen ilaçlardır. Bu kullanılarak üretilen ilaçlardır. Bu tür ilaçlar, biyoteknolojik ilaç olarak tür ilaçlar, biyoteknolojik ilaç olarak tanımlanırlar. tanımlanırlar.

► Biyoteknolojik ürünlerin geliştirilmesi Biyoteknolojik ürünlerin geliştirilmesi daha etkili ve daha az yan etkili daha etkili ve daha az yan etkili ilaçların bulunmasına olanak ilaçların bulunmasına olanak sağlamaktadır. Ayrıca, bazı sağlamaktadır. Ayrıca, bazı hastalıklarda yeterli miktarlarda hastalıklarda yeterli miktarlarda bulunamayan insan proteinlerinin bulunamayan insan proteinlerinin büyük miktarlarda üretimi büyük miktarlarda üretimi sağlanabilmektedir. sağlanabilmektedir.

İlaç Bağımlılığı ve Tedavisi►Hastalıkları tedavi etmek için Hastalıkları tedavi etmek için

kullanılan ilaçların bilinçsizce kullanılan ilaçların bilinçsizce alınması, sürekli kullanma alınması, sürekli kullanma alışkanlığına yol açarak, alışkanlığına yol açarak, bağımlılığa sebep olabilir ve bu bağımlılığa sebep olabilir ve bu bağımlılık tehlikeli sonuçlar bağımlılık tehlikeli sonuçlar doğurabilir.doğurabilir.

► İnsanlar gereksiz yere ilaç İnsanlar gereksiz yere ilaç kullanmaya çeşitli nedenlerle kullanmaya çeşitli nedenlerle başlarlar.Bazıları ruhsal çöküntü ya başlarlar.Bazıları ruhsal çöküntü ya da yetersizlik duygusuna da yetersizlik duygusuna kapıldıklarında, bazıları da kapıldıklarında, bazıları da arkadaşlarına ayak uydurabilmek arkadaşlarına ayak uydurabilmek için ilaç kullanırlar.için ilaç kullanırlar.

İlaç Bağımlılığının Etkileri:İlaç Bağımlılığının Etkileri:

Fiziksel(tam) bağımlılıkta, ilaç Fiziksel(tam) bağımlılıkta, ilaç vücudun mutlaka karşılanması vücudun mutlaka karşılanması gereken fiziksel bir gereksinimi gereken fiziksel bir gereksinimi gibidir. Bağımlı kişi ilaçtan yoksun gibidir. Bağımlı kişi ilaçtan yoksun kaldığında, çok şiddetli ağrılar ve kaldığında, çok şiddetli ağrılar ve kusma gibi sarsıcı “yoksunluk kusma gibi sarsıcı “yoksunluk belirtileri” ortaya çıkar. belirtileri” ortaya çıkar.

Ruhsal bağımlılıkta kişi ilacın Ruhsal bağımlılıkta kişi ilacın kendisi için vazgeçilmez bir kendisi için vazgeçilmez bir gereksinim olduğuna inanır. Hatta gereksinim olduğuna inanır. Hatta ilaçsız kaldığında bazı fiziksel ilaçsız kaldığında bazı fiziksel sıkıntılar da yaşar; ama ilacı çok sıkıntılar da yaşar; ama ilacı çok uzun süre yüksek dozda uzun süre yüksek dozda kullanmamışsa ağır yoksunluk kullanmamışsa ağır yoksunluk belirtileri görülmez. belirtileri görülmez.

Bağımlılık Yaratan İlaçlarBağımlılık Yaratan İlaçlar Fiziksel ve ruhsal etkileri nedeniyleFiziksel ve ruhsal etkileri nedeniylekullanılan bağımlılık yapan bazıkullanılan bağımlılık yapan bazıuyuşturucular şunlardır:uyuşturucular şunlardır:• afyonafyon• morfinmorfin• kodeinkodein• papaverin papaverin

► Afyon:Afyon: haşhaş bitkisinden haşhaş bitkisinden elde edilen güçlü bir elde edilen güçlü bir uyuşturucudur. Aşırı uyuşturucudur. Aşırı miktarda alındığında miktarda alındığında öldürecek kadar zehirli öldürecek kadar zehirli olmasına karşın tıpta ilaç olmasına karşın tıpta ilaç olarak çok kullanılır.olarak çok kullanılır.

►Morfin:Morfin: Morfin Afyonda yüzde on Morfin Afyonda yüzde on oranında bulunan, kuvvetli ağrı kesici oranında bulunan, kuvvetli ağrı kesici özelliği olan bir maddedir. En büyük özelliği olan bir maddedir. En büyük etkisi merkezi sinir sisteminde etkisi merkezi sinir sisteminde görülür. Morfin, kolaylıkla alışkanlık görülür. Morfin, kolaylıkla alışkanlık yapabilen bir maddedir. yapabilen bir maddedir.

►Kodein:Kodein: Afyondan elde edilen bir Afyondan elde edilen bir uyuşturucudur. Morfinden daha uyuşturucudur. Morfinden daha zayıf bir uyuşturucu olup, zayıf bir uyuşturucu olup, alışkanlık yapma derecesi de keza alışkanlık yapma derecesi de keza daha azdır. Bu yüzden en çok daha azdır. Bu yüzden en çok kullanılan uyuşturucudur. kullanılan uyuşturucudur.

►Papa verin:Papa verin: Afyondan elde edilen Afyondan elde edilen ve hekimlikte ve hekimlikte kullanılan bir kullanılan bir maddedir.maddedir.

İlaç Bağımlılığının Tedavisiİlaç Bağımlılığının Tedavisi

İlaç bağımlılarının tedavisinde birkaç İlaç bağımlılarının tedavisinde birkaç amaç birden güdülür. Kişiyi kötü amaç birden güdülür. Kişiyi kötü alışkanlığından kurtarmak, bağımlının alışkanlığından kurtarmak, bağımlının vücut sağlığına kavuşmasını vücut sağlığına kavuşmasını sağlamak ve hepsinden sağlamak ve hepsinden önemlisi,tedaviden sonra yeniden o önemlisi,tedaviden sonra yeniden o ilaçları kullanmamasına yardımcı ilaçları kullanmamasına yardımcı olmaktır. olmaktır.

TARIM TARIM İLAÇLARIİLAÇLARI

Pestisitlerin kullanımı çok eski tarihlere dayanmaktadır. M.Ö. 1500’lere ait bir papirüs üzerinde bit, pire ve eşek arılarına karşı insektisit(böcek öldürücü) hazırlanışına dair kayıtlar bulunmuştur.

PESTİSİTLERİN TARİHÇESİ

Doğal zararlılara pestler, Doğal zararlılara pestler, bunlarla mücadele etmek için bunlarla mücadele etmek için kullanılan sentetik organik kullanılan sentetik organik maddelere de pestisitler denir. maddelere de pestisitler denir.

Başlıca pestisitler;Başlıca pestisitler;► böceklerböcekler► kemirgenlerkemirgenler► mantarlarmantarlar► yabani otlaryabani otlar

Pestler insanlar için gerekli maddelere zarar verdiklerinden, bunlarla mücadele etmek hususu zamanımızda hayati bir konu haline gelmiştir.

PESTİSİT ÇEŞİTLERİPESTİSİT ÇEŞİTLERİPestisitler kimyasal formüllerine veya Pestisitler kimyasal formüllerine veya kullanılma amaçlarına göre birkaç ana kullanılma amaçlarına göre birkaç ana gruba ayrılır. gruba ayrılır. Kimyasal formüllerine göre;Kimyasal formüllerine göre; 1) Klorlanmış hidrokarbonlar1) Klorlanmış hidrokarbonlar 2) Klorlanmış fenoksi asitler2) Klorlanmış fenoksi asitler

3) Organofosfatlar3) Organofosfatlar 4) Karbamatlar4) Karbamatlar

Kullanılma amaçlarına göre;Kullanılma amaçlarına göre; 1) Böceklere karşı kullanılanlar (insektisit)1) Böceklere karşı kullanılanlar (insektisit) 2) Mantarlara karşı kullanılanlar (fungusit)2) Mantarlara karşı kullanılanlar (fungusit) 3) Otlara karşı kullanılanlar (herbisit)3) Otlara karşı kullanılanlar (herbisit) 4) Kemirgenlere karşı kullanılanlar 4) Kemirgenlere karşı kullanılanlar

(rodendisit)(rodendisit) gibidir.gibidir.

TARIM İLAÇLARININ ÇEVREYE ETKİLERİ

Tarımsal alanlara, orman veya bahçelere uygulanan tarım ilaçları havaya, suya ve toprağa, oradan da bu ortamlarda yaşayan diğer canlılara geçmekte ve dönüşüme uğramaktadır.

A) TOPRAK KİRLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Gerek bitkiler üzerine, gerekse doğrudan toprağa verilerek yapılan tarım ilacı uygulamasından mikro ve makro toprak flora ve faunası etkilenir. Sonuçta toprağın havalanması, nitrifikasyon, mineralizasyon, toprağın taneli yapı kazanması olumsuz yönde etkilenmiş olur.

B) SU KİRLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Toprak ve bitki uygulamalarından sonra toprak yüzeyinde kalan pestisitler, yağmur suları ile yüzey akışı şeklinde veya toprak içerisinde aşağıya doğru yıkanmak suretiyle taban suyu ve diğer su kaynaklarına ulaşabilirler.

C)İNSAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Tarım ilaçlarının üretimi veya kullanılması sırasında meydana gelen is kazaları, ilaçların insan sağlığına karsı olumsuz etkilerini derhal göstermektedir. Tarım ilaçları insan vücuduna ağız, deri veya solunum yoluyla girmektedir.

Tarım ilaçlarının insanlar üzerindeki etkileri fetal yaşamdan itibaren başlamaktadır. Bu ilaçlar plasentadan fetüse geçmekte, bunun sonucunda düşükler, sorunlu çocuk doğumları görülmektedir.

Bir kısmı ise doğrudan doğruya periferal ve merkezi sinir sistemi üzerinde göstererek organizmanın yaşamını tehdit etmektedir.

D)HEDEF OLMAYAN ORGANİZMALAR ÜZERİNE ETKİSİ

Hemen bütün insektisitler spesifik olmadıkları için sadece hedef organizmaları öldürmez, omurgalı ve omurgasız diğer organizmaları da etkilerler. Örneğin; Arılar, kuşlar ve balıklar, mikroorganizmalar ve omurgasızlar gibi hedef olmayan organizmalarda ölümler.

TÜRKİYE VE DÜNYADA KULLANIMI

Dünyada tarım ilacı üretimi 3 milyon ton civarındadır. Herbisitler tarım ilaçları içinde % 47'lik bir payla birinci sırayı almaktadır. Bunu % 29 ile insektisitler izlemekte, fungisitlerin ise % 19'luk bir payı bulunmaktadır. Diğer pestisit grupları ise % 5'lik bir paya sahiptir.

Türkiye'de birim alana kullanılan ilaç miktarı gelişmiş ülkelere göre çok düşük düzeyde kalmaktadır. Türkiye'ye kıyasla Fransa ve Almanya'da 9, İtalya'da 15, Hollanda'da 35, Yunanistan'da 12, Belçika'da 21, ABD de 15, İsviçre ve Japonya da 17kat daha fazla ilaç tüketilmektedir.

KozmetikKozmetikKozmetikler, deri, tırnak, saç gibi organların Kozmetikler, deri, tırnak, saç gibi organların görünüşünü düzelterek bir kimseyi görünüşünü düzelterek bir kimseyi güzelleştirmek için kullanılan maddeler, güzelleştirmek için kullanılan maddeler, preparatlar, tedavi biçimleri ve araçlarıdır.preparatlar, tedavi biçimleri ve araçlarıdır.

Kozmetoloji, kozmetik preparatları ve bu Kozmetoloji, kozmetik preparatları ve bu preparatlarla ilgili insan vücudunu preparatlarla ilgili insan vücudunu sistematik olarak inceleyen bir bilim dalıdır. sistematik olarak inceleyen bir bilim dalıdır. Dekore etmek süslenmek anlamına gelen Dekore etmek süslenmek anlamına gelen kosmeinkosmein kelimesinden türetilmiştir.kelimesinden türetilmiştir.

KOZMETİĞİN KOZMETİĞİN TARİHÇESİTARİHÇESİ

İnsanlar en eski çağlardan beri, renklerin önemini İnsanlar en eski çağlardan beri, renklerin önemini kavrayarak renkleri çeşitli amaçlarla kavrayarak renkleri çeşitli amaçlarla kullanmışlardır. Bunların en önemlilerinden biri kullanmışlardır. Bunların en önemlilerinden biri kadınların görünüşlerini değiştirmek,güzelleştirmek kadınların görünüşlerini değiştirmek,güzelleştirmek ve cinsel çekiciliği arttırmak amacı ile ve cinsel çekiciliği arttırmak amacı ile kullanılmasıdır. kullanılmasıdır.

►M.Ö.5000 yılında eski M.Ö.5000 yılında eski Mısır Mısır firavunlarından firavunlarından malaşit yeşilinin göz boyası olarak malaşit yeşilinin göz boyası olarak kullanıldığı bilinmektedir. kullanıldığı bilinmektedir.

►Yine Mısır firavunlarından Nentavi’nin Yine Mısır firavunlarından Nentavi’nin mumyası bize firavunun saçlarının kırmızıya mumyası bize firavunun saçlarının kırmızıya boyanmış olduğunu göstermektedir. boyanmış olduğunu göstermektedir.

► İÖ 2300'lerde İÖ 2300'lerde Çin'deÇin'de yasemin ve lotustan, İÖ yasemin ve lotustan, İÖ 1500'lerde ise Hindistan'da santal, yasemin, gül, 1500'lerde ise Hindistan'da santal, yasemin, gül, nergis gibi çiçeklerden parfüm yapılıyordu.nergis gibi çiçeklerden parfüm yapılıyordu.

► Anadolu' da ise öteden beri güzel kokular sürme, Anadolu' da ise öteden beri güzel kokular sürme, kına kullanma, gözlere sürme çekme geleneği vardı. kına kullanma, gözlere sürme çekme geleneği vardı.

►FransaFransa‘ nın saraylarında ve ‘ nın saraylarında ve İtalyaİtalya'da ise, 'da ise, kozmetikler olmazsa olmaz süslenme kozmetikler olmazsa olmaz süslenme öğeleriydi. Kadınlar kadar erkekler de öğeleriydi. Kadınlar kadar erkekler de yüzlerinin beyazlanmasına ve makyaja yüzlerinin beyazlanmasına ve makyaja düşkündü. düşkündü.

►18. yüzyılda Fransa'da parfüm ve güzellik 18. yüzyılda Fransa'da parfüm ve güzellik gereçleri bir sanayi dalı durumuna geldigereçleri bir sanayi dalı durumuna geldi

►1920-1930 yılları arasında kozmetikler 1920-1930 yılları arasında kozmetikler genelde kadınlar tarafından geniş ölçüde genelde kadınlar tarafından geniş ölçüde kullanılmaya başlayarak, kozmetik kullanılmaya başlayarak, kozmetik endüstrisinin gelişmesine yol açmıştır. endüstrisinin gelişmesine yol açmıştır.

►1958 de Mrs-Mc Donald kozmetiklerin 1958 de Mrs-Mc Donald kozmetiklerin kadınların birçok psikolojik sorunlarının kadınların birçok psikolojik sorunlarının giderilmesinde çok önemli bir rol oynadığını giderilmesinde çok önemli bir rol oynadığını ileri sürerek yeni bir çığır açmıştır ileri sürerek yeni bir çığır açmıştır

Kozmetik ürünlerin Kozmetik ürünlerin sınıflandırılmasısınıflandırılması

►Genel anlamda kozmetikler deri, Genel anlamda kozmetikler deri, tırnak, saç gibi organların tırnak, saç gibi organların görünüşünü düzelten ve görünüşünü düzelten ve güzelleştiren preparatlar olarak güzelleştiren preparatlar olarak bilinir.bilinir.

KOZMETİKLERİN DERMATOLOJİDE KOZMETİKLERİN DERMATOLOJİDE KULLANIMI ÜÇ TEMEL AŞAMADAN KULLANIMI ÜÇ TEMEL AŞAMADAN

OLUŞUR:OLUŞUR:

1)Cilt temizliği1)Cilt temizliği2)Cildin nemlendirmesi2)Cildin nemlendirmesi3)Cilt bakım ürünleri3)Cilt bakım ürünleri

1)Cilt temizliğinde kullanılan 1)Cilt temizliğinde kullanılan ürünlerürünler

► Sabunlar ve sindetlerSabunlar ve sindetler► Yağ içermeyen temizleyicilerYağ içermeyen temizleyiciler► Temizleyici kremlerTemizleyici kremler► Tonikler ve sıkılaştırıcılarTonikler ve sıkılaştırıcılar► Temizlik maskeleriTemizlik maskeleri

2)Cildin nemlendirilmesinde 2)Cildin nemlendirilmesinde kullanılan ürünlerkullanılan ürünler

► Oklüzif yağlarOklüzif yağlar► Su çekici humektanlarSu çekici humektanlar► Hidrofilik maddelerHidrofilik maddeler► Güneşten koruyucularGüneşten koruyucular

3)Cilt bakım ürünlerinde 3)Cilt bakım ürünlerinde kullanılan ürünlerkullanılan ürünler

►Yumuşatıcı kremlerYumuşatıcı kremler►Yumuşatıcı losyonlarYumuşatıcı losyonlar►Temizleyici kremlerTemizleyici kremler►Yüz maskeleriYüz maskeleri►Ter kokularını önleyenTer kokularını önleyen►Traş preparatlarıTraş preparatları

Saça uygulanan kozmetik Saça uygulanan kozmetik ürünler üç temel aşamadan ürünler üç temel aşamadan

oluşur:oluşur: 1)Saç bakım ve temizliği için 1)Saç bakım ve temizliği için

kullanılanlar(şampuanlar)kullanılanlar(şampuanlar)

2)İyileştirici bakım ürünleri2)İyileştirici bakım ürünleri

3)Saç şekillendirici ve saç 3)Saç şekillendirici ve saç rengini değiştirmek için rengini değiştirmek için kullanılanlarkullanılanlar

1) Alfa-Hidroksi asitler (Aha)1) Alfa-Hidroksi asitler (Aha)2) Antioksidantlar2) Antioksidantlar3) Vitaminler ve derideki etkileri3) Vitaminler ve derideki etkileri4) Bitkiler ve bitki kaynaklı maddeler4) Bitkiler ve bitki kaynaklı maddeler5) Biyolojik maddeler5) Biyolojik maddeler

Günümüzde kozmetikler tıbbi gözetim gerektiren ve belirgin ilaç aktivitesi gösteren bileşikleri kapsamaktadır. Bu nedenle şöyle bir grup ele almamız mümkündür:

Alfa-Hidroksi asitler (Aha)► AHA’ler dermatolojide kullanım alanları;

• güneş lekeleri gibi pigment düzensizlikleri, • ince ve orta derinlikteki kırışıklıklar,• kuru cilt, • akne vulgaris ve rozasea tedavisi, • siğil tedavisi,• seboreik keratoz ve solar keratoz gibi bazı

dermatolojik hastalıklar sayılabilir.

Antioksidantlar► Deride hücresel proteinler, enzimler, DNA,ve RNA

ve hücre zarındaki doymamış yağ asidleri üzerindeki oksidatif hasarlar derinin doğal savunma mekanizmasını bozar.

► Derinin oksidatif strese karşı korunması amacıyla içinde antioksidanların bulunduğu kozmetikler ve deri bakım ürünleri geliştirilmiştir.

Vitaminler ve derideki etkileriVitaminler ve derideki etkileri► Son yıllarda gerçekleştirilen klinik ve laboratuar

çalışmaları çeşitli deri hastalıklarını iyileştirilmesinde tropikal vitamin uygulamasının yaralı olduğunu göstermiştir.

► Özellikle vitaminlerin,yaşlanmaya bağlı kırışıklıkların,kuru/yağlı cilt değişikliklerinin önlenmesi,geciktirilmesi ve durdurulmasında önemli bir yeri olduğunu göstermiştir.

Bitkiler ve bitki kaynaklı Bitkiler ve bitki kaynaklı maddelermaddeler

► İnsanlar bitkisel kaynaklı ürünlerin daha güvenli olduğuna inandıklarından bitkisel ürünlerin kullanımı daha popülerdir. Bitkiler kozmetikler ve deri bakım ürünlerinde koku verici olarak kullanılmaktadır.

Biyolojik maddelerBiyolojik maddeler►Cilt bakım ürünlerinde deriye etkili

maddelerin kullanımının artmasına bağlı olarak kullanılan biyolojik maddelerin sayısı artmaktadır.

►Bu maddeler derideki hücresel olayları etkileyerek,hücrelerin doğal yenilenme,tamir ve kontrol mekanizmalarını uyararak,derinin daha sağlıklı ve genç görünmesini sağlarlar.

Kozmetik ürünlerde Kozmetik ürünlerde mikrobiyolojik etkilermikrobiyolojik etkiler

Mikroorganizmalar, üremeleri için uygun bir ortam oluşturan herhangi bir maddenin içinde ya da yüzeyinde oluşabilirler.

Bu yüzden kozmetik ürünlerin tüketicilerin sağlığı ve ürünlerin tüketiciler tarafından güvenli kullanımı önem

Bu mikroorganizmaların Bu mikroorganizmaların ürünlere çeşitli etkileri vardır:ürünlere çeşitli etkileri vardır: a. Gözle görülür etkiler:a. Gözle görülür etkiler:

Sıvı formülasyonlarda mikroorganizmalar, çökelti, bulanıklık veya ince bir zar oluşumuna neden olabilirken daha katı preparatlarda, sıklıkla renkli olmak üzere bakteri, maya ve küf kolonileri oluşabilir

►b. Renk değişiklikleri :b. Renk değişiklikleri : Üründeki bileşenlere bağlı değişikliklerin Üründeki bileşenlere bağlı değişikliklerin bir sonucu olarak, PH, redoks veya bir sonucu olarak, PH, redoks veya organizmanın metabolik değişiklikleri organizmanın metabolik değişiklikleri sonucu mikroorganizmaların sonucu mikroorganizmaların oluşturduğu pigmentler renk oluşturduğu pigmentler renk değişikliklerine yol açmaktadır.değişikliklerine yol açmaktadır.

► c. Gaz oluşumu ve PH değişimi :

Kozmetik ürünlerdeki oksijen eksikliği, mikroorganizmaların fermantasyona sebep olmalarına yol açar.

Kozmetik ürünlerin çoğunda gerekli bir madde olan gliserin, bazı mikroorganizmalar tarafından kolaylıkla fermente edilir.

►e. Koku ile ilgili etkiler :

Birçok mikroorganizmanın karakteristik Birçok mikroorganizmanın karakteristik koku oluşturduğu, çeşitli aroma oluşturan koku oluşturduğu, çeşitli aroma oluşturan bakterilerin tanımlandığı bilinmektedir. bakterilerin tanımlandığı bilinmektedir.

Bu aromalardan en tipik olanları, hidrojen Bu aromalardan en tipik olanları, hidrojen sülfür gibi kükürt içeren metabolikler, yağ sülfür gibi kükürt içeren metabolikler, yağ asitlerinin kötü kokusu, enzimlerin kokusu asitlerinin kötü kokusu, enzimlerin kokusu ve amonyağın kokusudur.ve amonyağın kokusudur.

►. f. Yapı ile ilgili etkiler :

Tropikal preparatların deri üzerinde oluşturduğu his,kabul edilebilirlikleri için önemlidir.

Kremler, topak veya kumlu hale gelebilir. Sıvı preparatlarda, deriye uygulandığında hissedilebilen viskozite değişiklikleri olabilmektedir

►g. Toksik etkiler :

Kozmetik ürünlerin uygulanmasının ardından bazen tahriş oluşabilmektedir.

Özellikle göz, kont amine olmuş kozmetik ürünlerden kaynaklanan enfeksiyonlara duyarlıdır.

► Kozmetikte kullanılacak olan hammaddelerin mikrobiyolojik kaliteleri kullanılmadan önce yeterince kontrol edilmelidir. Hammaddeler aynı üreticiden, özelliklerini belirten belgelerle birlikte alınmalıdır. Alınan örneklerde bakteri, maya ve mantar kontrol testleri yapılmalı, temiz ve tozsuz ortamlarda iyi kapalı kaplarda saklanmalıdır.

Kozmetik ürünlerle ilgili düzenleyici otorite FDA, kozmetikleri ve içerikleri halka satılmadan önce onaylamak zorunda değildir. Genellikle FDA bu ürünleri pazara sunulduktan sonra düzenlemeye alır.

Bu şu demektir; üreticiler herhangi bir içeriği veya hammaddeyi, renk, katkı maddeleri ve bazı yasaklanmış maddeler hariç , hükümet onayı almadan, bir ürün pazarlayabilirler.

bu yüzden;       

Kaliteli kozmetik ürünlerin Kaliteli kozmetik ürünlerin içeriklerinin güvenliği için de gerekli içeriklerinin güvenliği için de gerekli

programların sağlanması programların sağlanması gerekmektedir:gerekmektedir:

CIR ► kozmetik içeriklerini değerlendirme programı

► 1976 yılında kurulan bu programın amacı, kozmetiklerde kullanılan maddelerin güvenilir olup olmadıklarını belirlemektir

► CIR programı, kamuya açık işleyişi, uzman paneli üyelerinin bütünlüğü, FDA ve CFA’nın katkıları ve kozmetik endüstrisinin işbirliği sayesinde karar vermede bağımsız kalmıştır.

Kozmetik ürünlerin üretiminde bu Kozmetik ürünlerin üretiminde bu etkilerin azalması için kullanılanetkilerin azalması için kullanılanhammaddelerin ve bitmiş kozmetik hammaddelerin ve bitmiş kozmetik ürünlerin taşıdığı mikroorganizma ürünlerin taşıdığı mikroorganizma sayısının düşürülmesindesayısının düşürülmesindeGAMA RADYASYONU ve GAMA RADYASYONU ve IŞINLAMA YÖNTEMİIŞINLAMA YÖNTEMİ günümüzde halen güvenli, etkili ve günümüzde halen güvenli, etkili ve verimli bir yöntemler olarak verimli bir yöntemler olarak onaylanmaktadır.onaylanmaktadır.

Kozmetik bir preparatın deri ile geçimsizliği iki türlüdür. Bunlardan ilki Toksik reaksiyondur. Bu tür maddeler deriye sürüldüklerinde 1.dereceden irritasyon meydana getirirler (ödem ve eritem). Örnek olarak düşük yağ asidi sabunlarını gösterebiliriz.

İkincisi, derinin tahammülsüzlüğüdür

Tahammülsüzlük, belirli bir preparatın çoğu kişide herhangi bir reaksiyon göstermezken diğer bir kişide duyarlılık yaratmasıdır.

Bu çeşit maddeler uygulamalarından ancak 24-48 saat sonra bir tepki yaratır. Ürünlerin etkisi kişiden kişiye değişmektedir.

örneğin; saç losyonlarında renk örneğin; saç losyonlarında renk açma amacıyla kullanılan kinin tuzları, açma amacıyla kullanılan kinin tuzları, antiseptik preparatlarda kullanılan antiseptik preparatlarda kullanılan birçok kozmetik preparatta kullanılan birçok kozmetik preparatta kullanılan lanolin bile bazı kişilerde lanolin bile bazı kişilerde tahammülsüzlük yaratabilir. tahammülsüzlük yaratabilir.

A.B Devletlerinde bir firma 1961 A.B Devletlerinde bir firma 1961 yılında bastırdığı Professional yılında bastırdığı Professional Formulary de Formulary de alerjik reaksiyonların alerjik reaksiyonların nedeni oldukları gerekçesi ilenedeni oldukları gerekçesi ile kullanılmasında dikkatli olunması kullanılmasında dikkatli olunması gereken maddelergereken maddeler listelenmiştir. listelenmiştir.

► Acı badem yağı

► Arsenik bileşikleri► Arap zamkı ► Bizmut bileşikleri► buğday nişastası► Çinko sülfat► fenol

► Kakao yağı► Karanfil esansı► Karaya sakızı► Lavanta esansı► Limon esansı► Portakal kabuğu yağı► Reçineler

Kozmetikler;Kozmetikler;► DekoratifDekoratif► PsikolojikPsikolojik► SosyalSosyal► Klinik yönlerden insanları Klinik yönlerden insanları

etkilemektedirler.etkilemektedirler.

► Dekoratif:Dekoratif: Bu kozmetik Bu kozmetik preparatların dekoratif preparatların dekoratif olarakolarak etkisini göstermek etkisini göstermek için yüz veya vücudun için yüz veya vücudun kusurlu yanlarını kusurlu yanlarını gizlemek gizlemek amaçlanmaktadır.amaçlanmaktadır.

► Psikolojik:

Kozmetik uygulamalar kişilerin özellikle kadınların ruhsal bozukluklarını tamamen gideremese bile önleyici bir etki sağlamıştır.

►Sosyal:Sosyal: Kozmetiklerin herkes Kozmetiklerin herkes tarafından kullanılması bunların tarafından kullanılması bunların gerektiği şekilde uygulayacak güzellik gerektiği şekilde uygulayacak güzellik salonlarının açılması, taklit mücevher salonlarının açılması, taklit mücevher endüstrisinin gelişmesi güzellik endüstrisinin gelişmesi güzellik yönünden kadınların arasındaki gelir yönünden kadınların arasındaki gelir farkından doğan eşitsizliği azaltmıştır.farkından doğan eşitsizliği azaltmıştır.

►Klinik: Kozmetiklerin kuşkusuz en önemli etkileri klinik etkileridir. Örneğin, nemlendirici kremler, derinin gerektiğinden önce yaşlanmasını önler.

Güvenli bir şekilde güzellik sağlamak için Güvenli bir şekilde güzellik sağlamak için tüketicilerin dikkat etmesi gerekenler tüketicilerin dikkat etmesi gerekenler

vardır…vardır… • Makyaj ürünleri zarar verici şekilde

sürülmemelidir.

• farklı aplikatörler kullanılmalıdır.

• Bir ürünün orijinal kıvama gelmesi için asla bir sıvı katılmamalıdır.

• Alerjik bir reaksiyona sebebiyet veren ürünü kullanmayı hemen bırakmalısınız.

• Rengi değişiyorsa veya kokusu yoğunlaşıyorsa bu ürünü kullanmayı bırakınız,

• Işık ve sıcaklık ürün içindeki koruma faktörünü

azaltır.

• Makyaj ürünlerinin ağzı sıkıca kapatılmalıdır.

• Aereosol güzellik ürünleri herhangi bir ısı materyalinin veya sigaranın yanında kullanılmamalıdır çünkü bu ürünler yanıcıdır.

Ayrıca şu içeriklerin Ayrıca şu içeriklerin yasaklı yasaklı olduğunun bilincinde olmalıdır:olduğunun bilincinde olmalıdır:

►Bithional ►Cıva bileşimleri ►Halojenli salisinidler ►Kloroform ►Kloroflorokarbon propellant ►Hekzaklorofen

Derinin temizlenmesi, güzelleştirilmesi ve sağlıklı bir görüntü kazanması, insanoğlunun zamanla değişmeyen içgüdüsel diyebileceğimiz isteklerinden biridir.

İnsanoğlu önceleri bu isteğini yerine getirmek için, deneme yanılma yolu ile çeşitli maddeler bulmuş ve kendisini güzelleştirecek biçimde bu maddeleri uygulamışlardır.

ilaçlar

Hem kozmetik Hem ilaç

Kozmetikürünler

Aradaki ince çizgiler

kepek kepek şampuanları, şampuanları, floridli diş floridli diş macunları, macunları, antiperspirantlar, antiperspirantlar, gü-neşten gü-neşten koruyucularkoruyucular

pudralar, pudralar, spreyler, spreyler, parfümler, parfümler, lipstikler, tırnak lipstikler, tırnak cilaları, göz ve cilaları, göz ve yüz makyaj yüz makyaj ürünleriürünleri

Gribal, kemoterapik, analjenik ilaçlar

kaynakçakaynakça► Araştırma ve geliştirme faaliyetleri. (b.t.) Web: Araştırma ve geliştirme faaliyetleri. (b.t.) Web:

http://www.bilimilac.com.tr/arge/faaliyet.aspx [ Erişim http://www.bilimilac.com.tr/arge/faaliyet.aspx [ Erişim Tarihi:16.11.2009].Tarihi:16.11.2009].

► Başgut, B. ve Abacıoğlu, N. ( Eylül 2005). Gazi Üniversitesi Başgut, B. ve Abacıoğlu, N. ( Eylül 2005). Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı. Bilim, Eğitim ve Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, Cilt 5, Sayı 3.Düşünce Dergisi, Cilt 5, Sayı 3.

► Bergfeld, W., Belsito, D., Marks, J. ve Andersen, A. (2005). Bergfeld, W., Belsito, D., Marks, J. ve Andersen, A. (2005). Kozmetik içeriklerin güvenirliği. JAM ACAD DERMATOL, Cilt 2, Kozmetik içeriklerin güvenirliği. JAM ACAD DERMATOL, Cilt 2, Sayı 1.Sayı 1.

► Berkes, F. Ve Kışlalıoğlu, M. (1990). Çevre ve Ekoloji (3). Berkes, F. Ve Kışlalıoğlu, M. (1990). Çevre ve Ekoloji (3). İstanbul: Remzi Kitapevi.İstanbul: Remzi Kitapevi.

► Çepel, N. (2002). Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri. Tubitak, 17–Çepel, N. (2002). Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri. Tubitak, 17–19.19.

► Gündüz, T. (1994). Çevre Sorunları. A.Ü Fen Fakültesi Kimya Gündüz, T. (1994). Çevre Sorunları. A.Ü Fen Fakültesi Kimya Bölümü, 161–165.Bölümü, 161–165.

► İlaç Bağımlılığı. (b.t.) Web: İlaç Bağımlılığı. (b.t.) Web: http://bitkisel-ilac.yiberkit.com/home/ilac-bagimliligi-ve http://bitkisel-ilac.yiberkit.com/home/ilac-bagimliligi-ve tedavisi.html?showall=1.[Erişim Tarihi: 18.11.2009].tedavisi.html?showall=1.[Erişim Tarihi: 18.11.2009].

► Kaymak, Y. ve Tırnaksız, F. (2007). Kozmetik Ürünlere Bağlı Kaymak, Y. ve Tırnaksız, F. (2007). Kozmetik Ürünlere Bağlı İstenmeyen Etkiler. Gazi Üniversitesi Mediko Sosyal Sağlık İstenmeyen Etkiler. Gazi Üniversitesi Mediko Sosyal Sağlık Merkezi, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Merkezi, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı. Ankara. Teknoloji Anabilim Dalı. Ankara.

► Kozmetik İçeriklerin Güvenirliliği. (2005). Journal of the Kozmetik İçeriklerin Güvenirliliği. (2005). Journal of the American Academy of Dermatology, Cilt 2, Sayı 1.American Academy of Dermatology, Cilt 2, Sayı 1.

► Lewis, C. (2004). Kozmetik ürün ve ilaç arasındaki ince çizgi. Lewis, C. (2004). Kozmetik ürün ve ilaç arasındaki ince çizgi. Online Kozmetoloji Dergisi, Cilt 3, Sayı 1. Online Kozmetoloji Dergisi, Cilt 3, Sayı 1.

► Naki Sivri, N. (2005). Türkiye Piyasasında Mevcut Bazı Naki Sivri, N. (2005). Türkiye Piyasasında Mevcut Bazı Kozmetiklerin Gama Radyasyonla Dekontaminasyonu, Kozmetiklerin Gama Radyasyonla Dekontaminasyonu, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Teknoloji Bölümü, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Teknoloji Bölümü, Radyofarmasi Anabilim Dalı, Ankara. Radyofarmasi Anabilim Dalı, Ankara.

► Öğüt, S. ve Seçilmiş, H. (b.t.). Süleyman Demirel University, Öğüt, S. ve Seçilmiş, H. (b.t.). Süleyman Demirel University,

Faculty of Engineering Architecture Department of Food Faculty of Engineering Architecture Department of Food Engineering, 32260 Isparta/Turkey. Web: Engineering, 32260 Isparta/Turkey. Web: http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/yonetim/yonetim33.pdf http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/yonetim/yonetim33.pdf

[Erişim Tarihi: 16.11.2009].[Erişim Tarihi: 16.11.2009].

► Özen, İ. ve Dönderici, L. (1994). Sindentler ve dermatolojik Özen, İ. ve Dönderici, L. (1994). Sindentler ve dermatolojik kullanım alanları. Ankara: İbn-i Sina Hast. Dermatoloji ABD.kullanım alanları. Ankara: İbn-i Sina Hast. Dermatoloji ABD.

► Özer, Ö. ve Güneri, T. (b.t.). Ege Üniversitesi Kozmetoloji Özer, Ö. ve Güneri, T. (b.t.). Ege Üniversitesi Kozmetoloji Bilim Dalı. Bilim Dalı.

► Pfizer ve ilaçta ar-ge. (b.t.) Web: Pfizer ve ilaçta ar-ge. (b.t.) Web: http://www.pfizer.com.tr/pfizer/tr/ArGe_Bilgi_1.aspx [Erişim http://www.pfizer.com.tr/pfizer/tr/ArGe_Bilgi_1.aspx [Erişim Tarihi: 15.11.2009]. Tarihi: 15.11.2009].

► Türk Farmakoloji Derneği. ( Ocak-Nisan 2005).Türk Farmakoloji Derneği. ( Ocak-Nisan 2005). Klinik Klinik Farmakoloji Çalışma Grubu Yayını, Sayı 1. Farmakoloji Çalışma Grubu Yayını, Sayı 1.

► Türkiye İlaç Endüstrisi. (b.t.) Web: Türkiye İlaç Endüstrisi. (b.t.) Web:

http://www.abdiibrahim.com.tr/content.asp?bolum=5 http://www.abdiibrahim.com.tr/content.asp?bolum=5 [Erişim Tarihi: 13.11.2009] [Erişim Tarihi: 13.11.2009]

► Uçar, Ö. (2004). Kozmetik ve İlaç Arasındaki İnce Çizgi. Uçar, Ö. (2004). Kozmetik ve İlaç Arasındaki İnce Çizgi. Kozmetoloji Dergisi, Cilt 3, Sayı 1. Kozmetoloji Dergisi, Cilt 3, Sayı 1.

► Yeni İlaçların Geliştirilmesi. (b.t.) Web: Yeni İlaçların Geliştirilmesi. (b.t.) Web: http://web.inonu.edu.tr/~eolmez/yeniilaclaringelistirilmesi.doc http://web.inonu.edu.tr/~eolmez/yeniilaclaringelistirilmesi.doc

[ Erişim Tarihi: 14.11.2009]. [ Erişim Tarihi: 14.11.2009].

► Yeni İlaçların Geliştirilmesi. (b.t.) Web: Yeni İlaçların Geliştirilmesi. (b.t.) Web: http://www.enderyarsan.net/http://www.enderyarsan.net/

[Erişim Tarihi: 17.10.2009][Erişim Tarihi: 17.10.2009]

► Yücel, Ü. (2007). Pestisitlerin insan ve çevre üzerine etkileri. Yücel, Ü. (2007). Pestisitlerin insan ve çevre üzerine etkileri. Ankara Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, Nükleer Kimya Ankara Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi, Nükleer Kimya Bölümü, Ders notları. Bölümü, Ders notları. Web:Web:http://www.dogainsanisbirligidernegi.org.tr/makaleler/peshttp://www.dogainsanisbirligidernegi.org.tr/makaleler/pestisitler.doctisitler.doc

[ Erişim Tarihi: 17.10.2009][ Erişim Tarihi: 17.10.2009]

HazırlayanlarHazırlayanlar►Esra KAPUCU 2006260026Esra KAPUCU 2006260026►Hasan KAHVECİ 2006260025Hasan KAHVECİ 2006260025►Özlem SUSAM 2009260054Özlem SUSAM 2009260054►Yeşim ÇANTA 2006260010Yeşim ÇANTA 2006260010