pomiary dlugosci i obwodow konczyn
TRANSCRIPT
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 1/18
POMIARY DŁUGOŚCI I OBWODÓW KOŃCZYN
Rodzaje pomiarów długości kończyn: (odcinkowe, całkowite)
1. Orientacyjne (pozycja wyjściowa pacjenta – ułożenie – wzrokowa interpretacja)2. Względne (funkcjonalna)3. Bezwzględne (długość kośćca)
Wyniki zaokrągla się do pełnych centymetrów. Pomiary długości wykonuje się jedno- lub
dwukrotnie w czasie procesu usprawniania.
Pomiary obwodów kończyn:
Służą do oceny przyrostów lub ubytków masy mięśniowej oraz ewentualnych zmian
wysiękowych w obrębie stawów. Uzyskane wyniki zaokrągla się do 0,5 cm. Pomiary
wykonywane co kilka dni.
W/w pomiary wykonujemy centymetrem (metr krawiecki), który przykładamy doodpowiednich punktów (ustalonych) na ciele badanego zarówno jednej jak i drugiejkończyny, celem porównania długości i obwodów.
KOŃCZYNA GÓRNA
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 2/18
Tab. Pomiar długości kończyn górnych [wg. A. Zębaty].
Tab. Sposób orientacyjnej oceny długości odcinkowej kończyn górnych [wg. A. Zebaty].
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 3/18
Tab. Pomiar obwodów kończyn górnych [wg. A. Zębaty].
KOŃCZYNA DOLNA
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 4/18
Tab. Pomiar długości kończyn dolnych [wg. A. Zębaty].
Tab. Sposób orientacyjnej oceny długości odcinkowej kończyn dolnych [wg. A. Zębaty].
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 5/18
Tab. Pomiar obwodów kończyn dolnych [wg. A. Zębaty].
BADANIE ZAKRESU RUCHÓW W STAWACH
Przyjęte jest, że anatomiczna wyprostna pozycja stawu jest zerowa dla pomiaru wstawie.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 6/18
Typy stawów ( pod względem swobody ruchu):
1. Staw, w którym ruch odbywa się tylko w jednym kierunku od pozycji zerowej(stawy zawiasowe – st. łokciowy i kolanowy).
Zgjęcie (flexio)oddalenie od zera, prostowanie (extensio) powrót do pw.
Przekroczenie pozycji zerowej jest nieprawidłowością – przeprost (hyperextensio).2. Staw, w którym występuje ruch zgięcia i prostowania po obu stronach pozycjizerowej (st. nadgarstkowy, st. skokowo-goleniowy).
3. Staw kulisty i staw ze złożonym trójwymiarowym ruchem (st. ramienny,biodrowy).
1. Osie i płaszczyzny ruchu w poszczególnych stawach.
Ruchy w poszczególnych stawach mierzone są z pozycji wyjściowej naturalnego zera. Są to
ustawienia stawów u człowieka w pozycji stojącej z kończynami górnymi zwieszonymi
wzdłuż tułowia, z rękami w supinacji skierowanymi dłońmi do przodu.
Płaszczyzny ruchów:
1) Strzałkowa (S - Sagittal) albo przednio-tylną, przechodzącą przez ciało pionowo od
przodu ku tyłowi,
2) Czołowa (F - Frontal) albo boczną, przechodzącą przez ciało pionowo z boku do
drugiego boku,
3) Poprzeczna (T - Transverse) albo horyzontalną, jest ona pozioma, dzieląca ciało
poprzecznie.
Każda z tych płaszczyzn jest prostopadła względem drugiej.
Osie ruchów:
a) podłużna – jest prostopadła do podłoża, wokół tej osi odbywają się ruchy w
płaszczyźnie poprzecznej,
b) czołowa – oś przechodząca z boku do boku, wokół tej osi prowadzone są ruchy w
płaszczyźnie strzałkowej
c) strzałkowa – przechodzi od przodu ku tyłowi, wokół niej odbywają się ruchy w
płaszczyźnie czołowej
Osie ruchu są względem siebie prostopadłe. Każda oś ruchu jest prostopadła do
płaszczyzny, w której ruch się odbywa.
Pomiar zakresu ruchu:
Zakres ruchu to droga jaką pokonują względem siebie elementy kostne połączone stawem
lub stawami:
• czynny – wywołany pracą mięśni osoby badanej,
• bierny – wynikający z przyłożenia siły zewnętrznej.
Metodyka:
Zakres ruchu mierzy się kątomierzem (goniometrem).
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 7/18
Pozycja wyjściowa – neutralne zero. Pozycja stojąca z kończynami górnymi zwieszonymi
wzdłuż tułowia, z rękami w supinacji (odwrócenie), skierowanymi dłońmi do przodu.
Ustabilizowany odcinek bliższy – brak kompensacji.
Punkt obrotu kątomierza – oś obrotu stawuRamiona kątomierza:• Ramie nieruchome – oś długa bliższego odcinka stawu,• Ramie ruchome – oś długa dalszego odcinka stawu.
Uwaga:
• Prawidłowe ułożenie ciała przez badanego
• Opis i demonstracja ruchu w stawie
• Próba wykonania opisanego ruchu przez badanego
•
Przyłożenie kątomierza lub taśmy• Dokonanie pomiaru
Zapis wyników pomiaru metodą SFTR
S – sagittal – płaszczyzna strzałkowaF – frontal – płaszczyzna czołowaT – transverse – płaszczyzna poprzecznaR – rotation – płaszczyzna skrętna
Przykładowy zapis ruchu wyprostu i zgięcia w stawie biodrowym:
S 10-0-115
S – płaszczyzna strzałkowa10 – wyprost w stawie biodrowym0 – pozycja wyjściowa115 – zgięcie w stawie biodrowym.
Sposób zapisywania wyników pomiarów:
Ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała zapisuje się jako pierwsze
członie,
Ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała zapisuje się jako ostatnie,
Pozycja wyjściowa – zazwyczaj pozycja 0° - zapisywana jest w środku
Skłony, skręty głowy i kręgosłupa w lewo zapisuje się jako pierwsze, natomiast w
prawo jako ostatnie,
Ruch rotacji zewnętrznej zapisuje się jako pierwsze, a rotacji wewnętrznej jako
ostatnie.
Zapisy stanów patologicznych:
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 8/18
Opis: Staw kolanowy. Pozycja wyjściowa – zgięcie - 10°. Możliwy ruch zgięcia w stawie
kolanowym 40°.
Zapis: S 0-10-40.
Opis: Staw łokciowy. Pozycja wyjściowa – koślawość - 10°. Możliwe bierne pogłębienieruchu do kąta 20°.
Zapis: F 20-10-0
Opis: Koślawość stawu kolanowego - 10°.
Zapis: F 10-0
Opis: Szpotawość stawu kolanowego - 10°.
Zapis: F 0-10°
Normy zakresów ruchu stawów: TabelaKOŃCZYNA GÓRNA
Staw barkowy:
St.barkowy Zgięcie
Wyprost
Czynny
Bierny
175°
180°
50°
65°
St.barkowy
Odwiedzenie
Przywiedzenie
Czynny
Bierny
175°
180°
0°
0°
St.barkowy
Zgięciehoryzontalne
Wyprosthoryzontalny
Czynny
Bierny
120°
135°
30-35°
40°
St.barkowy
Rotacjazewnętrzna
Rotacjawewnętrzna
Czynny 90° 75°
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 9/18
Bierny 95° 85°
Staw łokciowy:
St. łokciowy Zgięcie
Wyprost
Czynny
Bierny
150°
155°
0°
0°
Staw promieniowo-łokciowy bliższy i dalszy:
St.promieniowo- łokciowy
Odwracanie
Nawracanie
Czynny
Bierny
80-85°
90°
90°
90°
Staw promieniowo-nadgarstkowy i śródnadgarstkowy:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
75-80°
85-90°
70°
80°
RuchOdwodzenie
Przywodzenie
Czynny
Bierny
20°
25°
40°
45-50°
Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka:
RuchOdwodzenie
Przywodzenie
Czynny
Bierny
85-90°
90°
15-30°
15-30°
Staw śródręczno-paliczkowy kciuka:
Ruch Zgięcie
Wypros
t
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 10/18
Czynny
Bierny
55°
55-60°
0°
0°
Staw międzypaliczkowy kciuka:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
90°
95°
0°
0°
Opozycja kciuka – mierzona metrycznie, nie w stopniach.
Stawy śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe palców II-V:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
280°
Niebadany
0°
0°
Odwodzenie - mierzona metrycznie, nie w stopniach.
KOŃCZYNA DOLNA
Staw biodrowy:
St.biodrowy Zgięcie
Wyprost
Czynny
Bierny
120-125°
130°
15°
20°
St.biodrowy
Odwiedzenie
Przywiedzenie
Czynny
Bierny
40°
45°
30°
35°
St.biodrowy
Rotacjazewnętrzna
Rotacjawewnętrzna
Czynny
Bierny
30-35°
35-40°
30-35°
40°
Staw kolanowy:
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 11/18
St.kolanowy Zgięcie
Wyprost
Czynny
Bierny
130-135°
140°
0°
0°
Stawy skokowo-goleniowy i stopy:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
45°
50°
20°
25°
RuchOdwracanie
Nawracanie
Czynny
Bierny
30°
35°
15-20°
20-25°
Staw śródręczno-paliczkowy palucha:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
45-50°
50-55°
50-55°
60°
Staw międzypaliczkowy palucha:
Ruch ZgięcieWyprost
Czynny
Bierny
55°
60-65°
0°
0°
BADANIE WYBRANYCH ZAKRESÓW RUCHU KRĘGOSŁUPA
Odcinek szyjny kręgosłupa
Pomiar zgięcia w przód
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca lub siedząca, z głową ustawioną w płaszczyźnie
frankfurckiej. Określić metrem krawieckim odległość pomiędzy guzowatością potyliczną
zewnętrzna a wyrostkiem kolczystym VII kręgu szyjnego. Następnie badany wykonuje
maksymalny skłon głowy do przodu i wykonuje się ponowny pomiar odległości w tej pozycjimiędzy w/w punktami kostnymi. Różnica jest miarą ruchomości i wynosi około 2,5-3 cm.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 12/18
Rys. Pomiar ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym – zgięcie w przód
Pomiar wyprostu w tył
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca lub siedząca, z głową ustawioną w płaszczyźnie
frankfurckiej. Określić odległość od szczytu bródki do wcięcia szyjnego rękojeści mostka.
Następnie badany wykonuje maksymalny skłon głowy w tył (wyprost) i w tej pozycji mierzy
się ponownie odległość między w/w punktami ciała. Otrzymana różnica jest miarą
ruchomości i wynosi około 8,5 cm.
Rys. Pomiar ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym – wyprost w tył
Pomiar zgięcia bocznego
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca lub siedząca, z głową ustawioną w płaszczyźnie
frankfurckiej. Należy określić odległość od wyrostka sutkowa tego kości skroniowej do
wyrostka barkowego łopatki. Następnie badany wykonuje skłon w bok i w tej pozycji
ponownie wykonuje się pomiar między w/w punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest
miarą ruchomości i wynosi około 7 cm. Powyższy pomiar wykonuje się z obu stron, a
następnie należy je ze sobą porównać.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 13/18
Rys. Pomiar ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym – zgięcie boczne
Pomiar skrętu
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca lub siedząca, z głową ustawioną w płaszczyźnie
frankfurckiej. Należy określić odległość od szczytu bródki do wyrostka barkowego łopatki.
Następnie badany wykonuje skręt głowy w bok i w tej pozycji ponownie wykonuje się pomiar
między w/w punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest miarą ruchomości i wynosi około
8,5 cm. Powyższy pomiar wykonuje się z obu stron, a następnie należy je ze sobą porównać.
Rys. Pomiar ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym – skręt
Odcinek piersiowy kręgosłupa
Pomiar zgięcia w przód
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej.
Należy określić odległość od wyrostka kolczystego I kręgu piersiowego (Th1) do wyrostka
kolczystego XII kręgu piersiowego (Th12). Następnie badany wykonuje maksymalny skłon
tułowia w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych i w określonej pozycji wykonuje
się ponowny pomiar odległości pomiędzy w/w punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest
miarą ruchomości i wynosi około 2,5 cm.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 14/18
Rys. Pomiar ruchomości w odcinku piersiowym kręgosłupa – zgięcie w przód
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa
Pomiar zgięcia w przódPozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej.
Należy określić odległość od wyrostka kolczystego I kręgu lędźwiowego (L1) do wyrostka
kolczystego V kręgu lędźwiowego (L5). Później badany wykonuje maksymalny skłon tułowia
w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych. Po uzyskaniu żądanej pozycji należy
zmierzyć ponownie odległość pomiędzy w/w punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest
miarą ruchomości i wynosi około 6 cm.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 15/18
Rys. Pomiar ruchomości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – zgięcie w przód
Pomiar wyprostu w tył
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej.
Należy określić odległość od końca wyrostka mieczykowatego mostka do guzków kości
łonowej. Następnie badany wykonuje maksymalny skłon tułowia w tył przy wyprostowanychstawach kolanowych i w tej pozycji mierzy się ponownie odległość między w/w punktami
kostnymi. Otrzymana różnica jest miarą ruchomości i wynosi około 8 cm.
Rys. Pomiar ruchomości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – wyprost w tył
Odcinek piersiowo-lędźwiowy kręgosłupa
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 16/18
Pomiar zgięcia bocznego
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej,
kończyna górna po stronie badanej jest odwiedziona w stawie ramiennym pod katem prostym
i złożona na karku. Należy określić odległość od szczytu dołu pachowego do najwyższej
wyniosłości talerza kości biodrowej. Następnie badany wykonuje maksymalny skłon bocznytułowia, w płaszczyźnie czołowej i w żądanej pozycji mierzy się ponownie odległośc
pomiędzy w/w punktami. Otrzymana różnica jest miarą ruchomości i wynosi około 9 cm.
Pomiar należy wykonać z obu stron.
Rys. Pomiar ruchomości w odcinku piersiowo-lędźwiowym kręgosłupa – zgięcie boczne
Pomiar skrętu
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej,
mierzy się odległość od dolnego końca wyrostka mieczykowatego mostka do kolca
biodrowego przedniego górnego. Następnie badany wykonuje maksymalny skręt tułowia w
stronę przeciwną i w tej pozycji wykonuje się ponowny pomiar odległości między w/w
punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest miarą ruchomości i wynosi około 4,5 cm. Pomiar
należy wykonać z obu stron, a następnie porównać je ze sobą.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 17/18
Rys. Pomiar ruchomości w odcinku piersiowo-lędźwiowym kręgosłupa – skręt
Całkowity zakres zgięcia kręgosłupa w przód
Pozycja wyjściowa, swobodna, stojąca, z głową ustawioną w płaszczyźnie frankfurckiej.
Należy określić odległość od guzowatości potylicznej zewnętrznej do podstawy kości
krzyżowej. Następnie badany wykonuje maksymalny skłon tułowia w przód przy
wyprostowanych stawach kolanowych i w tej pozycji mierzy się ponownie odległość między
w/w punktami kostnymi. Otrzymana różnica jest miarą ruchomości i wynosi około 11,5 cm.
5/11/2018 Pomiary Dlugosci i Obwodow Konczyn - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/pomiary-dlugosci-i-obwodow-konczyn 18/18
Rys. Całkowity zakres zgięcia kręgosłupa w przód
Test Schobera
Test określa ruchomość kręgosłupa w odcinku lędźwiowym w płaszczyźnie strzałkowej wskłonie w przód. Należy wyznaczyć punkt w miejscu przecięcia linii łączącej kolce biodrowe
przednie górne z linią utworzoną z wyrostków kolczystych (wysokość połączenia lędźwiowo-
krzyżowego). Od tego przecięcia wyznaczamy 10 cm wyżej jeden punkt i 5 cm poniżej drugi
punkt. Następnie badany wykonuje maksymalny skłon tułowia w przód przy wyprostowanych
kończynach dolnych i należy wykonać drugi pomiar. Różnica u osób zdrowych powinna
wynosić około 7 cm.
Tab. Pomiar zakresu ruchów w stawach kręgosłupa