politik egemenlik ve ekonomik bağımsızlık - che guevara

Upload: ssekir21

Post on 04-Apr-2018

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    1/18

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    2/18

    sonunda tmyle yitip gitmesine yolaan lkelerde oldugu gibi sonu olum-

    suzdur. Simdiki devrimci grevimiz, yalnzca tehditlerle dolu bugnmzdegil, gelecegimizi de dsnmektir.

    Gnmzn parolas planlamadr. Kbada, gelecek yllarda ortaya -kacak tm sorunlarn zm bilinli ve aklc biimde programlanmaldr.

    Yalnzca, hemen simdi, ya da az bir sre sonra ugrayacagmz bir saldryakarslk vermeyi veya kars saldrya gemeyi dsnmekle yetinemeyiz. Ge-lecegi nceden grmemizi saglayacak tam bir plan hazrlamak iin srekliaba harcamalyz. Devrimin adamlar geleceklerine dogru bilinli admlarlailerlemelidir, fakat, devrimin adamlarnn bunu yapmas yetmez, tmyleKba halknn, tm devrimci ilkeleri tam anlamyla anlamas ve bazlar-nn kuskuyla baktg bugnlerin tesinde, mutlu ve sanl yarnlarn bizibekledigini bilmesi gerekir. Gerekte, Amerikada zgrlgn temel tasnbiz koyduk, byle bir programn nemi bundandr, bir mesaj olan herkesbunu bildirmelidir. Yeni birsey degil bu: Basbakanmz kameralarn nndegrndgnde, ancak onun gibi byk bir egitimcinin verebilecegi sahanedersler veriyor. Egitim programmz da planladk, ayr ayr zel konularbiiminde sunmak istiyoruz. Yalnzca rportajlarda sorulacak sorulara ce-vap vermekle yetinmeyecegiz. Simdi, daha nce de belirttigim gibi, bugnkkonumuz olan politik egemenlik ve ekonomik bagmszlga gelelim.

    Srekli birlikte olmas gereken bu iki terimin, bu iki kavramn geregednsmesi iin devrimin su sralar harcadg abalardan szetmeden nce,bunlar sizin iin tanmlamamz ve aklamamz gerekir. Tanmlar hibirzaman doyurucu degildir, terimleri dondurur ve canszlastrrlar, yine debu ikiz terimler konusunda sizlere genel bir grs kazandrmalyz. Baz-lar egemenligin ne oldugunu anlamyor (ya da anlamak istemiyor, o daayn kapya kar) ve lkemiz benim de katlma onuruna eristigim, Sovyet-ler Birligiyle imzalanan ticaret anlasmas gibi bir anlasma imzalayp on-lardan kredi aldgnda deliye dnyorlar. Egemenlik mcadelesinin Latin-

    Amerika tarihinde ncleri vardr. Daha iki gn nce, Meksikada petrolsirketlerinin1 General Lazano Cardenas hkmeti zamannda kamulast-

    rlmasnn yldnmyd. Biz genler, o sralarda ocuktuk; yirmi yldanfazla zaman geti aradan. Olayn, o gnn kosullarnda, Amerikada yarat-tg soku tam anlamyla hatrlayamyoruz. Ama, ne olursa olsun, sulama-lar su anda Kbaya ve daha yakn bir gemiste Guatemalaya yneltilen-lerin, bir de kisi olarak benim yasadklarmn aynyd. Gelecekte, zgrlkyolunda, saglam admlarla ilerlemeye karar verecek olan tm uluslar aynsulamalara ugrayacaklardr. Su an, hi abartmasz sunu ne srebiliriz: Li-

    11938de, Meksikada, Ingiliz ve ABD mlkiyetindeki petrol sirketleri.

    2

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    3/18

    der bir lkenin nemini ve drstlgn belirleyen, Amerika Birlesik Dev-

    letlerinin byk is adamlar, byk basn organlar, kse yazarlar ve digerszcleridir, yalnz, sylediklerini tersine evirmek kosuluyla. Bir lidere, nedenli saldrlyorsa, o denli iyi ve o denli dogru yolda demektir. Bugn biz, enok saldrlan lke ve hkmet olma ayrcalgna sahibiz. Yalnzca su an iinde degil, tm Latin-Amerika tarihi gznne getirilirse, ne Guatemala, nede 1938 yada 1936da General Cardenas kamulastrmay emrettiginde Mek-sika bizim kadar saldrya ugramstr. O zamanlarda, petrol Meksikannhayatnda ok nemli bir rol oynuyordu. Bizim iinse seker ayn derecedenemlidir: Tek pazara sunulan tek cins rn olmas szkonusudur.

    Gericiligin szcleri seker olmazsa lke batar diye avaz avaz bagr-yor. Bu pazar artk sekerimizi satn almazsa lkenin iflasna kesin gzylebakyorlar. Sanki sekerimizi satn alanlarn biricik istegi bize yardm et-mekmis gibi. Yzyllar boyunca, politik iktidar nce kle sahiplerinin, dahasonra feodal derebeylerinin elinde kald; bunlar, dsmanlarna, kendilerinebaskaldranlara ve ezilenlere kars savaslarn kolaylastrmak iin gc, i-lerinden birine, onlar birlestiren birine, en kararl, belki de en zalim olanadevrediyorlard. Bu kisi kral, lke yneticisi oluyor, despot kesiliyor, tarihdnemleri boyunca, basksn yavas yavas arttrarak, iradesini mutlak k-lana dek, zorla kabul ettirmeyi srdryordu.

    Elbette, burada insanlgn tm tarihini anlatacak degiliz. Hem, krallarnzaman geti artk. Avrupada birka rnegi kald yalnz. Fulgencio Batistahibir zaman kendisine I. Fulgencio dedirtmek istememistir. Birka glkomsusunun onu baskan olarak tanmas, ordusundaki subaylarn ona saygduymas yeterliydi. Bylelikle fiziksel iktidarn, maddi gcn, lm aygt-nn sahipleri onun buyrugu altna giriyor, ilerinden en gls, en zalimive yabanc dostlarnca en iyi korunan oldugundan onu destekliyor ve kars-snda boyun egiyorlard. Bugn tasz krallar var, tekeller bunlar, tm lke-lerin, bazan da tm ktalarn gerek efendileri. Afrikann, Asyann bykbir ksmnn ve ne yazk ki Latin Amerikamzn durumu byle. Bir zaman-lar, tm dnyay bile ele geirmeyi denediler. Bunun en arpc rnegi, b-

    yk Alman tekellerinin temsilcisi Hitlerin, rk stnlg savn dnyaya 40milyon cana kyan bir savasn zoruyla kabul ettirmeye kalksmasdr.

    Tekellerin nemi ok byktr, ylesine byktr ki, cumhuriyetleri-mizden bir ogundaki politik iktidar ortadan kaldrabilir. Birka yl ncePapininin bir denemesini okumustum. yknn kahraman Gog bir cum-huriyet satnalr ve bu lkenin cumhurbaskanlarna, meclislere, ordularasahip oldugunu sandgn, bu yzden de kendini egemen saydgn, oysaki

    3

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    4/18

    aslnda satlms oldugunu syler.2 Bu karikatr gerege uyuyor. Baz cum-

    huriyetler zorunlu olan tm biimsel nitelikleri tasmakla birlikte, aslndagc herseye yeten, nefret edilen avukat sahibi simdi lms olan UnitedFruit Companynin. .??) iradesine bagmldrlar. [bu cmle?] Daha baska-lar Standard Oil ya da diger petrol tekellerine bagl, yahut da kalay kral-larnn, kahve tccarlarnn kontrol altndadr. Bunlar Afrika ve Asyannszn etmeksizin ktamzdan verdigimiz baz rneklerdir.

    Baska bir deyisle, politik egemenlik yalnzca biimsel tanmlamalarlaaklanamayacak bir kavramdr. Derinlere inmeli, kkenleri arastrmalyz.Tm dnyada ders kitaplar, yasalar ve politikaclar, ulusal politik egemen-ligin, agdas egemen devlet kavramndan ayr dsnlemeyecegini ne s-rerler. Bu byle olmasayd, baz gler smrgelerini zgr ortak devletlerdiye nitelendirmez, smrgeciligi baska terimler altnda gizlemeye abala-mazlard.3

    Her ulusun egemenlikten az ya da ok yararlanacagn, tmden yararla-nacagn, ya da hi yararlanmayacagn belirleyen rejim biimine bu uluslarkendileri karar verirler. Fakat, ulusal egemenlik herseyden nce bir lkenini islerine kimseyi karstrmama hakk, bir halkn kendisine en uygun hk-met biimini ve hayat tarzn seme hakkdr. Bu, ulusun iradesine bagldrve bir hkmetin kalmasna ya da gitmesine ancak bu ulus karar verebil-melidir. Fakat tm bu politik egemenlik, ulusal egemenlik ilkesi, ekonomikbagmszlkla birlikte ele alnmazlarsa bos laflar olmaktan ileri gidemezler.

    Konusmamzn basnda politik egemenlikle ekonomik bagmszlgn bir-birinden ayrlmaz oldugunu sylemistik. Bir lkenin kendi ekonomisi yoksa,yabanc sermaye buraya sokuluyorsa, o lke bagml oldugu gcn koruyu-culugundan kurtulamaz. Hele kendisine ekonomik adan egemen olan l-keyle kar eliskisine dserse iradesini hi kabul ettiremez. Bu dsnce,henz Kba halk iin kesinlikle aklga kavusmus degildir, daha srarlastnde durmalyz bu konunun. Ocak 1959da temeli atlan politik egemen-lik, ancak tam ekonomik bagmszlga kavustugumuzda glenecektir. Her

    gn ekonomik bagmszlgmz iin yeni nlemler alrsak dogru yolda oldu-gumuzu syleyebiliriz. Eger hkmetin nlemleri bu ilerlemeyi durdurur yada bir adm geri ekilmemize neden olursa hersey mahvolur, yine, kanl-maz olarak, her lkenin ve her toplumsal yapnn niteliklerine gre az okgizlenmis smrge sistemlerinden birinin paras olmaya dogru gerisin ger-iye yol almaya baslarz.

    2Giovanni Papini (1881-1956): Italyan sair ve hikaye yazar, ayn zamanda edebiyat eles-tirmeni. Guevara burada onun Gog ve Magog adl denemesinden szediyor.

    3ABD smrgesi Puerto Rico zgr Ortak Devletinden szediliyor.

    4

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    5/18

    Bugn, bu kavramlar anlamak ok nemlidir. Salt kaba kuvvetle bir l-

    kenin politik egemenligini bogmak ok glesti. En yeni iki rnek, Ingiliz veFransz smrgecilerinin Msrda Port-Saide acmaszca ve alaka saldr-malar, bir de ABDnin Lbnana asker kartmasdr.4 Fakat deniz erleri ar-tk eskisi gibi hibir zarara ugramakszn baska lkelere gnderilemiyor vebaz byk tekellerin karlar sarsld diye bir lkeyi isgal etmektense ya-lan aglar rmek ok daha kolaydr. Birlesmis Milletlerin varoldugu, halkla-rn seslerini duyurmak, oylarn kullanmak istedigi gnmz kosullarnda,egemenliginden yararlanma hakkn isteyen bir lkeyi istila etmek ok zor-lasmstr. Ilgili lkedeki ve tm dnyadaki kamuoyunu susturmak da kolayis degildir. Ortam hazrlamak ve mdahaleyi igren grnmnden kurtar-

    mak iin ok byk bir propaganda abasna girismek gerekmektedir.Iste bize yaplmaya alslan da kesinlikle budur. Kbay bagml kl-

    mak iin herseyin yapldgn ve bunu nleme grevinin de bize dstgnher frsatta srarla belirtmeliyiz. Bize ekonomik bakmdan istedikleri kadarsaldrsnlar, biz de bilincimizi ylesine saglamlastrmalyz ki maddi yndentekelciler bize kendi lkelerinin askerleri ya da baska lkelerden kiraladk-lar askerlerle saldrdklarnda deyecekleri bedel, onlar bu ise kalksmak-tan onlar caydracak kadar yksek olsun. Bu lkedeki devrimi gerekirsekanl biimde ezmeye hazrlanyorlar, tek sebep de lkemizi tam zgrlgekavusturacak ve ekonomik zgrlgmz politik zgrlgmze ve bugn

    eristigimiz politik olgunluga yarasr dzeye ykseltecek rnek nlemler ala-rak ekonomik zgrlk yolunda ilerlememizdir.

    Siyasi iktidar ele geirdik. Halkn smsk elinde tuttugu bu iktidarlakurtulus mcadelemizi baslattk. Halkn kar ve zlemlerine cevap verenbir iktidar olmakszn egemenlik hayal bile edilemez. Halk iktidar, yaln-zca bakanlar kurulu, polis rgt, mahkemeler ve tm hkmet organla-rnn halkn elinde bulunmas anlamna gelmez, ekonomik kuruluslar dahalkn eline gemelidir. Devrimci iktidar ya da politik egemenlik, ulusal ege-menligin tam anlamyla gereklesmesi iin ekonominin fethedilmesini sag-layacak aratr. Kba iin konusacak olursak, bunun anlam, Kbada, her

    bakmdan yalnzca Kballarn sznn getigi, yani politikadan tutun datopragmzn zenginliklerinin ve endstrimizin mlkiyetine varana kadarher konuda ancak ve ancak Kballarn szsahibi olmasn saglamak iindevrimci hkmetin bir ara oldugudur.

    41956 Ekim-Kasm aylarnda, Msr, Ingiliz, Fransz ve Israil birliklerinin saldrsnaugrad. Bu olay Sveys Kanalnn millilestirilmesinden hemen sonra olmustur. 1958 Tem-muzunda, Washington halkn kars ktg ABD yanls rejimi desteklemek zere Lbnana15.000 deniz askeri kartt.

    5

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    6/18

    Kbann ekonomik adan bagmsz olduguna henz sehitlerimizin me-

    zarlar zerine yemin edemiyoruz. Amerika Birlesik Devletlerinde durduru-lan bir gemi Kbada bir fabrikay felce ugratabildigi, herhangi bir tekelinherhangi bir buyrugunun bir is merkezindeki alsmalar durdurabildigi s-rece de yemin edemeyecegiz. Kba tm olanaklarn seferber ettiginde, tmdogal zenginliklerinden yararlanabildiginde ve tm dnyayla ticaret anlas-malar imzalayarak, hayata geirdigimiz planlamann erevesi iinde, tmfabrika ve iftliklerin retimi srdrmesini, retim temposunun dsmeme-sini gvence altna aldgnda bagmsz olacaktr.

    Kesinlikle belirtebilecegimiz gerek, 1 Ocak 1959da, devrimimizin zafergnnde, halk iktidarnn kuruldugu, atlan bu ilk admla, Kbann ulusalpolitik egemenligini elde ettigidir.

    Bugn, giderek Kba tarihinde olaganst bir yeni yln baslamas, yenibir agn baslangc olarak belirginlesiyor. Bunun yalnz Kba iin degil,tm Latin Amerika iin yeni bir agn baslangc olduguna inanmaktanmutluluk duyuyoruz. Kba iin bu 1 Ocak, 26 Temmuz 1953n, 12 Agus-tos 1933n, 24 Subat 1895in ve 10 Ekim 1868in sonucudur.5 Ama, Latin

    Amerika iin de sanl bir gnn tarihidir bu. Bugn, belki de yukar Peruda,Murillonun baskaldrdg 25 Mays 1809un ya da Buenos Airesde Ak Mec-lisin alsmalara basladg 25 Mays 1810un, veyahut da, XX. yzyl basla-rnda, Latin Amerika halklarnn politik bagmszlklar ugruna savasmayabasladklar herhangi bir tarihin devam olabilir.6

    Kba halknn ylesine yksek bir bedel karslgnda ulastg bugn, bu1 Ocak, ulusun olusmas iin verilen mcadeleden baslayarak; egemenlikiin, anayurt iin, Kbann zgrlg ve tam politik ve ekonomik bagmsz-lg ugruna srdrlen mcadele asamalarndan geen nice ve nice Kbalkusagnn savaslarn zetler. Kimse bugnden kanl, hatta muhtesem vebelirleyici bir dnemin sonu olarak szedemez artk. Kbann tarihi gn-dr bu. O 1 Ocak, Fulgencio Batistann, bu yerel Weylerin7 despotluk d-

    526 Temmuz 1953: Fidel Castro komutasnda Moncada Kslasna saldr. 12 Agustos

    1933: Diktatr Gerardo Machadonun kitle ayaklanmas sonucunda kovulmas. 24 Subat1895: Kbann Ispanyaya kars bagmszlk savasnn son asamasnn baslamas. 10 Ekim1868: Carlos Manuel de Cespedesin Yara agrs ile bagmszlk savasnn ilk asamasnnbaslamas.

    61809da, yukar Peruda (bugnk Bolivya) Pedro Domingo Murillonun nderligindeIspanyol ynetimine kars ilk ayaklanmalardan biri basgsterdi. Bu isyan, yenilgiye ugradve Murillo aslarak idam edildi. 1810da Buenos Aires de, Cabildo Abierto (Ak Meclis)denilen zerk bir hkmet ynetimi kuruldu.

    7Valeriano Weyler y Nicolau, 1895-98 bagmszlk savasnda Kbada Ispanyol gler-inin komutanyd. zellikle yakalanan bagmszlk savaslarn iskenceyle ldrtmesiylen yapmst.

    6

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    7/18

    zeninin lm tarihi, siyasi bakmdan zgr ve egemen, en yce yasa olarak

    insan onurunu tanyan gerek halk cumhuriyetinin dogum tarihidir.

    O 1 Ocak, bizden nce gelen tm sehitlerin, Narciso Lopez, Ignacio Ag-ramonte ve Carlos Manuel de Cespedesi izleyen Jos Marti, Antonio Maceo,Maximo Gomez, Calixto Garcia, [Guillermo] Moncada ve Juah Gualberto Go-mezin ve onlar izleyen cumhuriyet tarihimizin sehitler takm yldznn,[Julio Antonio] Mellalarn, [Antonio] Guiteraslarn, Frank Paislerin, Jose

    Antonio Echeverrialarn ve Camilo Cienfuegoslarn zafer gndr.

    Fidel, varlgn tmyle halk iin savasmaya adadg andan beri mambi8

    ordusunun devam olan Direnis Ordumuzu yaratan, hayranlk verici Kba

    halknn ortak kahramanlgn mmkn klan bu tarihin devrimci degeri-nin yceliginin bilincindeydi. Bu nedenle, Fidel, ele alnacak herhangi birisi, efsanevi Granma kartmas srasnda hayatta kalan bir avu kisiyi bek-leyen grevle karslastrmay sever. Onlar Granmadan ktklarnda, tmkisisel umutlar geride kalmst. Savas baslamst, tm bir halkn zafere er-ismesi ya da yenilmesi szkonusuydu. Bu nedenle, bu byk inan ve Fi-delle halk arasndaki ok sk bagllk nedeniyle, komutanmz savasn eng anlarnda bile zayflk gstermedi, umudunu yitirmedi. nk, mca-delenin Sierra Maestra daglar ile snrl olmadgn, yalnz olmadklarn,Kbann her yerinde, bir adam ya da bir kadnn onur sancagn ykselttigiher yerde mcadelenin srdgn biliyordu. Fidel savasn, bugnk m-cadelemiz gibi, tm Kba halknn zaferini ya da yenilgisini belirleyeceginibiliyordu. Onun nl szn bilirsiniz. Bugn de ayn kelimelerin zerindesrarla durur: Ya hep birlikte kurtulacagz, ya da hep birlikte yokolacagz.nk, Granma kartmasn izleyen gnlerde engellerin aslmas zordu.Fakat bugn savaslarmz birlerle, onlarla degil, milyonlarla saylr. TmKba zgrlk iin, anayurdun gelecegi ve onuru iin savaslacak bir SierraMaestraya dnsmstr. Ayn zamanda tm Latin Amerika iin savasyo-ruz, nk ne yazk ki, lkelerimiz arasnda yalnz Kba her an savasmayahazr durumda.

    Kbann savas tm Latin Amerikann savasdr. Bir anlamda tm ktaasndan belirleyici degildir bu savas. Kba savasta yenik dsse, LatinAmerika yenilmis saylmaz. Ama Kba savas kazanrsa Latin Amerika za-fer kazanms demektir. Adamzn nemi bundan ileri gelir, bu kt rnegiortadan kaldrmak istemeleri bundandr. 1956da, stratejik hedef, yani sa-vasmzn genel amac, Batista diktatrlgn devirmek, baska bir deyisle,yabanc tekellerin ayaklar altnda ignedigi demokrasi ilkelerini geri get-

    8Mambi Ordusu: Ispanyaya kars bagmszlk savaslarnda Kbal savaslara verilenad.

    7

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    8/18

    irmek, lkemizin bagmszlgn ve egemenligini saglamakt. 10 Mart 19529

    gnnden baslayarak tm Kba bir kslaya dnstrld, bizim simdi yen-iden halka devrettiklerimize benzer bir kslaya.10 10 Mart bir insann degil,bir tabakann, bir grubun, ilerinden en hrsls, en gzn budaktan sak-nmayan olan tarihimizin I. Fulgenciosunun komutas altndaki bir takmayrcalkl kisilerin eseriydi. Bu tabaka, lkemizin gerici snfnn, byktoprak sahiplerinin, asalak sermayedarlarn karlarn savunuyordu ve ya-banc sermayeye gbek bagyla baglyd. Olduka kalabalktlar, sonra dasihirli degnekle dokunulmus gibi kaybolup gitti bu yaratklar; satlk ucuzpolitikaclardan baskanlk saraynn koridorlarn arsnlayan gazetecilere,grev krclardan, kumar ve fuhus prenslerine varncaya kadar her trls

    vard aralarnda.Devrimin o andaki temel stratejik hedefine 1 Ocakta erisildi. Asag yu-

    kar yedi yldan beri Kbay kana bogan zorbalk dzeni alasag edildi. Fa-kat, bilinli bir devrim olan devrimimiz politik egemenlikle ekonomik ba-gmszlgn birbirinden ayrlmaz oldugunu bilir.

    Devrimimiz, 1930lu yllardaki yanlslar yinelemek istemiyor. Bir ada-mn, belirli bir snfn ya da kurulu dzenin temsilcisi oldugu, tm kuruludzen yklmadka, halk dsmanlarnn yeni bir adam ortaya karacagdsnlmeden defedilmesi birseyi degistirmez.11 Devrim Kbay saran has-talg kknden skp atmaldr. Martiye yknerek, onun syledigi gibi,radikal, kklere kadar inen anlamna gelir diye tekrarlamalyz. Kkten ol-mayan ve insanlarn gvenligine, mutluluguna hizmet etmeyen seylere ra-dikal denemez. Fidel yeni bir tanm getirmistir: Bu devrimin amac haksz-lklar kknden koparp atmaktr. Martininkinden farkl kelimelerle sy-lendigi halde ayn anlama gelir. Bir kez genel stratejik hedefe ulasldktan,despotluk dzeni devrilip halktan dogan, halka kars sorumlu ve silahl kolubundan byle halk ordusu olan devrimci iktidar kurulduktan sonra, bu ikti-darn nndeki stratejik hedef, ekonomik bagmszlg elde etmek, yani tamulusal egemenligi yeniden kazanmaktr.

    Mcadelemizde, dnn taktik hedefleri Sierra, dzlkler, Santa Clara,Baskanlk Saray, Camp Columbia, ya da retim merkezleriydi; bunlar dog-rudan saldryla, kusatmayla ya da yeralt eylemleriyle ele geirmek gere-

    9Batistann seimlerden nceki hkmet darbesinin tarihi.10Fidel Castronun Tarih Beni Hakl karacaktrda ortaya koydugu amaca uygun ola-

    rak, devrimci hkmet Batista ordusunun kslalarn, okullara dnstrmeye baslamst.111933-35teki devrimci ayaklanma diktatr Gerarpo Machadonun yurt dsna kovulmas

    gibi basarl bir sonuca varmakla birlikte Kbay ABDnin yar-smrgesi olmaktan kur-taramamst. Bu olayn ardndan, Kbada iktidara gelen gl adam Fulgencio Batistaidi.

    8

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    9/18

    kiyordu. Bugnk taktik hedeflerse, byk stratejik hedef olan ulusal eko-

    nominin kurtulusuna ulasmak zere lkenin sanayilesmesine temel olacaktarm reformunun zaferi, ds ticaretin esitlilik kazanmas ve halkn yasamadzeyinin ykseltilmesidir.

    Simdi, ekonomi alan bizim temel savas cephemizdir. Daha baska son de-rece nemli grevlerimiz de var, rnegin egitim. Bir sre nce, ekonomi sa-vas iin gerekli teknik elemanlarn yetistirilmesine olanak saglayacak olanegitimin neminden szetmistik. Yine de, kendiliginden de anlasldg gibi,bu savasta en nemli cephe ekonomi alandr, egitimse bu savas iin olanak-larn elverdigi en iyi kosullarda subaylar hazrlamay ama edinmistir.

    Kendime asker diyebilirim, halkn iinden kms, yalnzca bir agryauyarak silaha sarlms, gerektigi zaman grevini yerine getirmis, simdi dehepinizin bildigi grevi stlenmis bir askerim. Ama, ekonomi uzman oldu-gumu ne sremem. Tm devrim savaslar gibi, yerlestirildigim yeni si-perde, devrimin geleceginin bagl oldugu lke ekonomisinin kaderi iin her-kesten fazla endise duyuyorum. Ekonomi alanndaki savas, Sierrada sr-drdklerimizden ok farkl. Orada belirli konumlarda savasmak szkonu-suydu, beklenmedik kosullar hemen hemen hi ortaya kmazd, askeri bir-likler biraraya toplanr ve saldrlar byk bir dikkatle hazrlanrd. Simd-iyse kazanlacak zaferler alsmaya, kararllga ve planlamaya bagldr. Busavas, ortaklasa kahramanlk, herkesten fedakarlk ister. Bir gn, bir haftaya da bir ay srecek de degildir. ok uzun srelidir bu savas, arazinin tmniteliklerini iyice grenmezsek, dsman cephesiyle ilgili bilgileri tekrar tek-rar incelemezsek savas daha da uzun srecek, yalnzlgmz daha da arta-caktr.

    esitli silahlarla arpsabiliriz bu savasta. Isilerin, cretlerinin%4yle12 sanayiye katkda bulunmasndan tutun da tm kooperatiflerde,alsmaya ulusal ekonomimizde bugne dek bilinmeyen narenciye islemekimyas, agr kimya ve demir-elik sanayisi gibi yeni endstri dallar kur-maya varncaya kadar pek ok yollara basvurabiliriz. Ancak, ana stratejik

    hedef bunu durmakszn vurgulamalyz ulusal egemenligin fethedilme-sidir.

    Herhangi bir seyi fethetmek, diger kelimelerle onu birisinin elinden al-mak anlamna gelir, ak konusmak, yanls anlaslabilecek kavramlarn ar-kasna gizlenmemek her zaman iyidir. Fethedilmesi gereken lke egemen-ligi, tekellerin elinden alnmaldr. Genel bir kural olarak tekellerin vatan

    12Kba Isileri Konfederasyonu 10. Kongresi, 1959 Kasmnda, isileri cretlerinin%4n Kbada endstrinin gelistirilmesi iin kurulacak fona yatrmaya zendirmeyi oyokluguyla karara baglamstr.

    9

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    10/18

    olmamakla birlikte, Kbadakilerin, Kba topraklarndan kar saglayanla-

    rn ortak bir yn vardr: Hepsi de Amerika Birlesik Devletlerine sk skyabagldr. Bunun anlam bizim ekonomik savasmzn kuzeyin byk gcnekars yrtlecegi, kolay da olmayacagdr. Bunun anlam, kurtulusumuzagiden yolun, ancak tekellere kars, somut olarak da ABD tekellerine karskazanlacak bir zaferden sonra alacagdr. Bir lkenin ekonomisinin birbaskasnca kontrol edilmesi, kanlmaz olarak denetlenen lkenin ekono-misini gszlestirir.

    Fidel, 24 Subatta, Kba Isileri Konfederasyonuna su soruyu yneltti:Bir devrim kollarn kavusturup oturarak, yabanc zel sermaye yatrmla-rnn sorunlara zm getirmesini bekleyebilir mi? Isilerin yllardr ayak-lar altnda ignenen haklarn savunmak iin dogmus bir devrim, kollarnkavusturup oturarak, kendi karlar neyi gerektiriyorsa onu yapan, lke-nin en ok ihtiya duydugu rne yatrm yapmay aklnn ksesinden bilegeirmeyen, en byk kr neredeyse oraya ynelen yabanc zel sermayeyatrmlarnn sorunlara zm getirmesini bekleyebilir mi?13

    Devrim bu yolu izleyemezdi, bu smrnn yoluydu. Baska bir yol bu-lunmalyd. Tekeller arasndan en ok sorun yaratanna, yani toprak sahip-ligi tekeline darbe indirmeli, bu tekeli ykmal, toprag halka dagtmalydk.Bundan sonra da gerek mcadele baslayacakt. nk, herseye kars, ikidsman ilk kez kapsyordu. Gerekte, savas tarm reformu dzeyinde basla-mad.14 Savas simdi baslad, gelecekte de srecektir, nk lkemizde genistopraklara sahibolan tekeller sorunun en nemli yn degildi. Asl nemliolan byk tekeller, kimya sanayisine, mhendislik dallarna, insaatlgave petrole hkmeden tekellerdi. Kbann onlarn deyimiyle kt rnegin-den en ok rahatszlk duyan onlard.

    Yine de, ise tarm reformuyla baslamamz gerekiyordu. Toprak sahiple-rinin asag yukar %1,5 kadar Kbada topraga sahip olan Kballar ya dayabanclar, topraklarn %46sn ellerinde tutuyor, %70 kadarysa tm top-raklarn yalnzca %12sine sahip bulunuyordu. 62.000 kadar iftlik yalnzca

    13Castronun, 24 Subat 1960da, Havanada Blanquita Tiyatrosunda yaplan trende ver-digi sylevden. Bu trende, Kba Isileri Konfederasyonu, isi cretlerinden gnll olarakkesilen %4lk paylar devrimci hkmete devretmisti.

    1417 Mays 1959da karlan tarm reformu yasas bireysel toprak mlkiyetine 30 cabal-lerialk (yaklask olarak 400 hektar, 1 hektar = 10 000 metrekare) bir st snr koymustu.

    Yasann uygulanmasyla Kbada ogu ABD sirketlerine ait genis iftliklere elkondu. Butopraklar yeni hkmetin eline geti. Tarm reformu yasas ortaklarn, kiraclarn, bas-kasnn topragn isleyenlerin, bundan byle tapu sahibi olmasn gvence altna ald. Digerbir yasayla, Ulusal Tarm Reformu Enstits (INRA) kuruldu.

    10

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    11/18

    3/4 caballerialk topraktan olusuyordu.15 Oysaki, tarm reformumuz alt s-

    nr olarak, yani bes kisilik bir ailenin sulanmams toprakta asgari ihtiya-larn karslamas iin gerekli en az toprak miktar olarak iki caballerialktoprak mlkiyetini saptamstr. Camagey blgesinde, 56.000 caballerialktoprag kontrolleri altnda bulunduran, yani blgenin tm yzlmnn%20sine sahibolan bes seker sirketi vard.

    Bunun yansra tekeller nitelikli kobalt, demiri, kromu, mangan vetm petrol isletmelerini ellerinde bulunduruyorlard. rnegin, petrol konu-sunda, verilen ve istenen topraklar yanyana konuldugunda ulusal toprakyzlmn kat asyordu. Yani kayalk adalarla birlikte tm Kba top-raklar paylaslmst. stelik baz blgelerin iki ya da sahibi vard, bun-lar aralarnda ekisiyorlard. Bu ABD holdinglerinin mlkiyetlerini ortadankaldrdk.

    Kiralar dsrerek ve simdi INAVnin (Ulusal Tasarruf ve Konut Enstit-s) ucuz yerlesim birimleri planlamasyla Konut speklasyonuna da darbeindirdik. Bu alanda, pek ok konut tekeli vard, bunlar belki ABD tekelleridegildi, ama, ABD tekelcilerine bagl asalak sermayenin elindeydiler. Bun-lar, en azndan, zel mlkiyet ideolojik grs asndan, halk smrmek iinbir kisinin elinde toplanan sermayelerdi. Byk pazarlarn mdahalesi veKba krsal blgelerinde 1400 tanesi alan halk magazalar sayesinde ipazarlarda tekelciligi ve speklasyonu nledik, ya da nlemek iin ilk admattk.

    Fiyatlarn nasl arttrldgn bilirsiniz. Su anda bizi dinleyen kyllervarsa, simdiki fiyatlarla o ac gnlerde Kbann krsal blgelerinde hay-dutlarn istedigi fiyatlar arasndaki fark hatrlayacaklardr. Halk hizmet-lerinde, tekellerin basn alp giden eylemleri de sonunda dizginlendi. Tele-fon ve elektrik bunun iki rnegidir. Kba halknn hayatnn hangi ynnebaksak tekeller karsmza kar. Yalnzca bugnk konumuz olan ekonomialannda degil, siyaset ve kltr alannda da durum ayndr.

    Simdi kurtulus mcadelemizde nemli bir adm daha atyoruz: Ds tica-

    rette tekellerin bizi nlemesine kars saldrya getik. esitli lkelerle bir-ok ticaret anlasmas imzaladk, tmyle esitlik kosullarnda Kba pazar-na talepte bulunan birok yeni lke var. Yaptgmz anlasmalar arasndanen nemlisi, kuskusuz, Sovyetler Birligiyle yaptgmz ticaret anlasmasdr.

    Alslmams birsey sattk onlara: tm seker kotamz; dnya pazarna sata-cak baska hi sekerimiz kalmad. Yine de, baska lkelerle anlasma yapmaz-sak 800.000 tonla bir milyon ton aras talepler var. Ayrca, bes yl sre ile,

    151 caballeria: 13,4 Hektar.

    11

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    12/18

    her yl bir milyon tonluk sats garantiledik.

    Bu sekerin yalnzca %20sinin bedelini dolar olarak alacagz, elbette.Ama, dolar bir satnalma aracndan baska birsey degildir. Satnalma gc-nden baskaca deger tasmaz bizim gzmzde. Malmzn karslgn ham-madde ya da imal edilmis rnler cinsinden aldgmzda, sekerimizi yinedolar olarak kullanms oluyoruz. Birisi bana, bu tr bir anlasmann za-rar getirecegini, nk Sovyetler Birligiyle Kba arasndaki uzaklgn ithaledecegimiz tm mallarn fiyatn ykselttigini syledi. Petrol iin yaptgmzticaret anlasmas bu kehanetin yanlslgn ortaya kard. Sovyetler Birligi,Kbaya uygun nitelikli petrol, burnumuzun dibindeki ABD tekellerinden%33 orannda daha dsk fiyata satmay kabul etti. Ekonomik kurtulus diyeiste buna derler.

    Tabii, btn bunlarn, Birlesik Devletleri kzdrmaya yarayacak politiksatslar oldugunu ne srenler var. Bu sav dogru kabul edebiliriz. SovyetlerBirligi, egemenlik hakkn kullanarak Amerika Birlesik Devletlerini kzdr-mak iin bizden seker alabilir ve bize petrol satabilir. Umurumuzda m? Bubizim sorunumuz degil. Niyeti ne olabilir, ne olmayabilir, bu ayr bir sorun.Biz ticaretimizi yaparken yalnzca malmz satyoruz, eskiden oldugu gibiulusal egemenligimizi satsa karmyoruz. Tek istegimiz, iki tarafn birbir-ine esit olmas, esitlik kosullar iinde konusulmasdr.

    Bugn, yeni bir ulusun temsilcisi lkemize geldiginde, bizim esitimiz ola-rak konusma masasna oturur. Geldigi lkenin byklg, toplarnn gcnemli degildir. Bagmsz bir lke olarak, Kbann da, tpk Amerika Birle-sik Devletleri gibi, Sovyetler Birligi gibi, Birlesmis Milletlerde oy kullanmahakk vardr. Ticaret anlasmalarmz bu anlays iinde yapld, gelecektek-iler de ayn anlays iinde yaplacaktr. Marti, ok eski zamanlarda, satnalan ulusun buyurdugunu, satan ulusun boyun egdigini grmst.

    Fidel Castro, Sovyetler Birligiyle yaplan ticaret anlasmasnn Kba iinok elverisli oldugunu sylerken Kba halknn duygularn dile getiriyor...Dile getirmenin de tesinde sentez ediyordu. Kiminle istersek onunla an-

    lasma yapabilecegimizi anladgmzda, kendimizi daha zgr hissettik. Bu-gnse, ulusal egemenligimiz geregince imzaladgmz anlasmann ayn za-manda Kba iin en elverisli ticaret anlasmalarndan biri oldugunu gr-mekle kendimizi ok daha zgr hissetmeliyiz. ABD sirketlerinin bize kars-lgn pahal dettigi borlar iyice inceler ve Sovyetler Birliginin bize, ulus-lararas iliskiler tarihinde grlms en dsk faiz oran olan %2,5 ile ve 12yl sreyle vermeyi kararlastrdg kredilerle karslastrrsak, bunun nem-ini daha iyi anlarz. Elbette ki, bu kredi Sovyet mallarn satnalmakta kul-lanlacaktr, ama szmona uluslararas bir kurulus olan Export Bankn

    12

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    13/18

    verdigi borlarn da yabanc tekellerin belirledigi biimde Amerika Birle-

    sik Devletlerinden alnacak mallara harcandg aktr. Birmanya ElektrikSirketini dsnelim rnegin. Tabii, bir varsaym olarak ne sryoruz busirketi. Bu Birmanya Elektrik Sirketinin, Kba Elektrik Sirketi gibi yaban-clarn elinde oldugunu kabul edelim. Export Bank bu sirkete 8, 10 yada 15milyon peso bor vermis olsun. Sirket, bankann belirledigi biimde dona-nmn kuracak, dsk kaliteli bir alsmay ok yksek fiyata maledecek,elektrik fiyatlar ykselecek, bunun bedelini de halk deyecektir. Uluslara-ras kredi sistemi iste byle isler.

    Bir ulusun yararna, o ulusun evlatlarnn hayrna verilen krediyle bu-nun arasnda daglar kadar fark var. Sovyetler Birligi bagml ortaklklarnbirine 100 milyon peso bor verse ve bunu bir is kurmak ve rnleri ithaletmek iin yapsayd, is degistirdi. Fakat bunun yerine biz, tmyle ulusal vehalkn hizmetinde olacak biimde byk bir demir-elik kompleksi ve petrolrafinerisi kurmay planladk.

    Diger bir deyisle, dediklerimiz aldklarmzn karslgdr, petrol rne-ginde oldugu gibi hakl ve drst bir karslktr bu. Hkmetimizin simdiyekadar yaptg gibi herzaman apak olarak ve nedenini halka aklayarakimzalayacag yeni ticaret anlasmalaryla da size hep Sovyetler Birligindensatn aldgmz mamul rnler gibi bylesine olaganst dsk fiyatlarlamal alacagmz ne sremem. Diario de La Marinadan16 yine szetmekzorundayz. Bu ticaret anlasmasna karsyms. Anlasmann kt oldugununiin dsndklerine bes, alt ya da yedi sebep gsteren ok ilgin makalene yazk ki yanmda yok. Elbette ki, hepsi de yanls gsterdikleri kantlarn.

    Yeterince kt olan yorumlar yanls olmakla kalmyor, aldklar haberlerbile yanls. rnegin, Kbann yaptg ticaret anlasmasyla, Birlesmis Mil-letlerde Sovyet manevralarn destekledigi belirtilmis. Gerekte, bu ticaretanlasmasndan tamamyla bagmsz olarak ortaklasa imzalanan bir bildir-iyle Kba, Birlesmis Milletlerde bars ugruna mcadeleye karar vermistir.Diger kelimelerle, Fidelin de akladg gibi, Kbay, Birlesmis Milletlerinkurucularnn dilegine uygun biimde, Birlesmis Milletlerin yaradls ama-

    cna uygun biimde davranmakla suluyorlar. Ticaret Bakanmz tarafndanbirer birer rtlen diger ekonomi savlarysa bos laflardan, yalan dolandanbaska bir sey degil. En byk palavray fiyat konusunda atyorlar. Bildigi-niz gibi seker fiyat, dogal olarak, dnya pazarna, arz ve talebe bagldr. Di-ario de La Marinann iddiasna gre, Kbann sattg bir milyon ton sekeriSovyetler Birligi yeniden piyasaya srerse Kbann bundan hibir kazanc

    16Kba burjuvazisinin geleneksel szcs olan Diario de La Marina gazetesi, Miamiyegetmek zorunda kalmst.

    13

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    14/18

    olmazms. Bu yanls, nk ticari anlasmada sekeri ancak ondan herzaman

    seker alan lkelere ihra edebilecegini gsteren bir madde var. SovyetlerBirligi seker ithal eden bir lkedir, fakat ayn zamanda komsusu olan veseker rafinerisi bulunmayan baz lkelere rafine edilmis seker ihra eder.Iran, Irak ve Afganistan bu lkeler arasndadr. Tabii ki, Sovyetler Birligiherzaman yaptg gibi bu lkelerin ihtiyacn karslayacaktr. Fakat seker-imiz, bu lkede halkn artan tketim plan erevesinde, Sovyetler Birligiiinde kullanlacaktr.

    Amerika Birlesik Devletlerinde endise basladgna gre Sovyetler Bir-liginin onlara yetistigini Kongrelerinde bile sylyorlar Sovyetler Birl-iginin gcne kendileri bile inandgna gre, biz niye inanmayalm? Niyeburada bir gazete kusku tohumlar ekiyor, uluslararas alana yaylma ve se-ker fiyatlarna zarar verme tehlikesi getiren dedikodular karyor? Karsdevrimcilerin isi, ayrcalklarn yitireli beri avunmak nedir bilmeyenlerinmarifeti bu.

    te yandan, birka gn nce grendigimize gre, Kbann seker fiyatABDli hasmlarmzn szcs Lincoln Pricedan haketmedigi bir yorum ha-ketti: Amerika Birlesik Devletlerinin sekere fazladan dedigi yz ya da y-zelli milyon dolarn Kbaya bagslandgn ne sryorlarms.17 Isin aslyle degil.

    Kba, ABDlilerin Kbadaki karlar iin harcadg her dolara karslk1,15 dolar dememizi zorunlu klan gmrk anlasmalar imzalamstr. Bu-nun anlam, on yl iinde bir milyar dolarn Kba halknn elinden ABD te-kellerine aktarlacagdr. Kimseye bagsta bulunmaya ihtiyacmz yok ama,bu para Kba halkndan Amerika Birlesik Devletleri halkna aktarlsayddaha ok sevinirdik, nk bu paray kasalarna atacak olan tekeller dn-yadaki klelestirilmis halklarn kurtulus mcadelesine baslamasn nleyenbask aralarndan baska birsey degildir. Birlesik Devletlerin Kbaya ver-digi bor, bize %61 faize malolmaktadr, oysa ksa vadeli bir anlasmadr bu,hele Sovyetler Birligiyle yaptgmz ticaret anlasmas gibi uzun vadeyle ve-

    rilmis bir bor olsayd deyecegimiz bedel kimbilir ne olacakt! Bu nedenleMartinin gretisini izleyip, alclardan hibirine bagl kalmakszn ds paza-rmz olanaklarmz elverdigince esitlendirmeye, pazarlardan daha iyi ya-rarlanabilmek iin lke iindeki rnlerimizin de esidini arttrmaya zengsteriyoruz.

    Kba iste byle ilerliyor. Tarihimizin gerekten de parlak anlarn yas-

    17Kbann yllk seker kotasn satnalmak iin ABD hkmetinin anlasmayla garanti-ledigi fiyattan sz ediliyor.

    14

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    15/18

    yoruz. Latin Amerikadaki tm lkeler gzlerini bu kk adadan ayrm-

    yor, gerici hkmetlerse, ktann neresinde halk fkeyle ayaklansa hemenKbay suluyorlar. Kbann devrim ihra etmedigini daha ncede srarlabelirttik. Devrimler ihra edilmez, belirli bir lkede, eliskiler altndan kal-klmaz hale geldiginde patlak verirler. Kba yalnzca rnegini, yukarda sz-n ettigim kt rnegini, jeopolitik denen sahte bilime meydan okuyupMartinin deyimiyle canavarn agzndayken bile zgrlk agrlarn isitti-rebilen bir kk halkn rnegini ihra eder.

    Suumuz bu, emperyalistleri, ABD smrgecilerini korkutan rnegimizbu iste. Latin Amerikann kurtulus bayrag olduk diye bizi ezmek istiyorlar.Bize senatoya yeni sunulan biimiyle Monroe Doktrinini uygulamak istiyor-lar. Amerika Birlesik Devletlerine ne mutlu ki, sanrm senatodan gemediya da komisyonlardan birine takld kald bu tasar. Madem ki... diye bas-layan baz blmlerini okumak frsat buldum, ylesine ilkel bir kafayla,ylesine olaganst smrgeci bir zihniyetle yazlms ki, bu tasarnn kabuledilmesi Birlesik Devletler halk iin utan verici olurdu. Monroe Doktrininidaha da ak, daha da kesin biimde hortlatyor bu tasar. Paragraflardanbirinde syle denildigini kesinlikle hatrlyorum: Madem ki, Monroe Doktr-ininin aka gsterdigi gibi, Amerika ktas dsnda hibir lke Amerika l-kelerini klelestiremez... Amerika ktasndaki lkelerden herhangi biri k-lelestirebilir anlaslan. Devamla, artk Amerika Birlesik Devletlerinin OAS

    rgtne duyurmadan mdahalede bulunabilecegi, saldrlarn oldu bittiyegetirebilecegi belirtiliyor. Ekonomik bagmszlk savasmz glestiren, teh-likeli politikalar bunlar.

    nmzdeki... Herseyden nemlisi, nmzdeki zaman ksald ya,neyse... nmzdeki son sorun, ekonomik zlemlerimizi daha abuk ger-ege dnstrmek iin dvizimizi nereye yatracagmz ve insan emeklerininereye yneltecegimizdir. Fidel Castro, 24 Subatta, sembolik %4ler tutarnaldg srada, isilerle konusurken syle dedi:

    ... Devrim zafere ulastgnda, kaynaklarmz son damlasna kadar ku-

    rumus, halkmz tketim mallarnn ihra edileninden ok daha fazlasnnithal edilmesine alsmst.

    Bu durumdaki bir lke yatrm yapamaz. Ya giderleri ksmal yahut dayabanc sermaye kabul etmelidir. Simdi, bizim dsncemiz nedir? Yabancsermaye ithal etmek yerine, zellikle dsalm ve dssatmda dviz giderler-ini ksmaya, tasarrufa ynelmek ve sanayimizi gelistirmek istiyoruz. Ulusalzel sermaye szkonusu oldugunda, onu yurt iinde buluruz. Ama, dsar-dan sermaye getirtmek szkonusuysa, nk sermayeye ihtiyacmz varsave en uygun zm zel sermaye yatrmlarysa syle bir durumla karsla-

    15

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    16/18

    srz: Yabanc zel sermaye cmertliginden, soylu bir iyilik yapma arzusu,

    ya da yardm amacyla kalkp bir yerden baska bir yere gitmez. O, ancakkendine yardm etmek ister. Yabanc zel sermaye, kendi lkesinde fazlalkbir sermayedir, daha byk krlar elde etmek amacyla cretlerin ve yasamdzeyinin dsk, hammaddenin ucuz oldugu bir lkeye gider. Yabanc zelsermayeyi harekete geiren cmertlik degil, kr hrsdr. Burada her zamansavunulmus olan tez, endstrilesme sorununu zmek iin zel sermayeninsaglayacag yararlardr.

    Tarm ve sanayiye 300 milyon yatrlacaktr. lkemizin gelismesi ve has-talklarndan kurtulmas iin savas veriyoruz. Kolay degil bu yol. Biliyorsu-nuz, gzdag vermek istiyorlar, ekonomik basklardan, manevralardan, ko-talarmz kesmekten szediyorlar, vs, vs. Bizse, yalnzca rnlerimizi sat-mak istiyoruz. Bu, geri ekildigimiz anlamna m gelir? Onlar bizi tehditediyor diye, tm ilerleme umutlarn yitirecegimiz anlamna m gelir? Halkiin en dogru yol hangisidir? Gelismek istiyorsak, bunun kime ne zarar var.Baska halklarn srtndan m geinmek istiyoruz? Biz, Kballar, ne istiyo-ruz? Kendi aln terimizle yasamak istiyoruz, baskalarnnkiyle degil. Kendizenginliklerimizi kullanmak istiyoruz, baskalarnnkini degil. Halkmzntm maddi ihtiyalarn karslamak ve buradan yola karak egitim, saglk,konut gibi tm sorunlar zmek istiyoruz. Tm bu milyonlar nasl harcaya-cagmz, bir baska arkadasmz, bir baska sohbet programnda aklayacak,

    size bu milyonlarn yalnzca nasl harcanacagn degil, ayn zamanda niinbu setigimiz yolda kullanlacagn da anlatacaktr.

    Simdi zayflar iin, korkanlar iin, tarihte benzeri grlmemis bir du-rumda, umutsuz bir durumda bulundugumuzu dsnenler iin eger dur-maz ya da geri ekilmezsek mahvolacagmz sananlar iin Jesus Silva Her-zogun bir fkrasn anlatacagm. Petroln kamulastrlmas yasasn hazr-layan Meksikal ekonomi uzman Herzog, Meksikada uluslararas sermaye-nin halkn manevi ve kltrel degerlerine aykr biimde dal budak saldgdnemlerden szederken sanki Kba hakknda sylenenleri zetliyor:

    Meksikann komnist bir lke oldugu sylenmisti elbette. Komnizmumacs ortaya kmst. Bykeli Daniel, daha nceki konferanslarmdaszn ettigim kitabnda o zor gnlerde Washingtona gittiginde Ingiliz as-ll bir bayn ona Meksikadaki komnizmden szettigini anlatyor. Bay Dan-iel ona demis ki: Benim tandgm tek Meksikal komnist Diego Riveradr.Iyi ama, komnist diye kime derler? Adam rahat bir koltuga oturmus, birsre dsnms, sonra ayaga kalkp bir tanm yapmay denemis. Bay Danielbu tanm begenmemis. Adam yine oturmus, yeniden dsnms, biraz terdkms, tekrar ayaga kalkp bir tanm daha yapms. Bu tanm da Bay Di-

    16

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    17/18

    egonun hosuna gitmemis. Bu byle srp giderken sonunda umutsuzluga

    kaplan adam: Baym, biz canmz skan herkese komnist deriz diye kes-tirip atms.

    Gryorsunuz ya, tarihi durumlarda degisen birsey yok. Biz de kuskusuzbazlarnn biraz cann skyoruz. Raul (Castro) ile ben en ok can skanlarolma onuruna eristik... Tm tarihi durumlar arasnda benzerlikler buluna-bilir. Meksikann petroln millilestirip daha da ilerlemeye devam etmesi,Cardenasn bu lkenin gelmis gemis en byk cumhurbaskan kabul ed-ilmesi gibi biz de ilerleyisimizi srdrecegiz. Karst olanlar bize istedikleriad takabilirler. Her zaman arkamzdan syleyecek birseyler bulacaklardr.Bizim yapacagmz, mallarna elkonulanlarn, kamulastrma nedeniyle ser-vetlerini kaybedenlerin, devrimin dsar attklarnn geri dnmemesi iinhalkn yararna alsmak, bir adm bile gerilememektir.

    Ernesto Che Guevara

    17

  • 7/31/2019 Politik Egemenlik ve Ekonomik Bamszlk - Che Guevara

    18/18

    Aydnlanma Ktphanesi

    http://www.1001001000.org/