Poliüretan Sektörü ve HCFC141 b kullanımı

Adnan Şanlısoy – İZODER Isı Yalıtımı Komisyonu ÜyesiİZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları DerneğiWeb: www.izoder.org.tr e-mail: info@izoder.org.tr

Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü – İSTANBUL, 16/09/10

2

Günlük hayatımızda Poliüretan

3

POLİÜRETAN terimi polifonksiyonel izosiyanatların en az iki hidroksil grubuiçeren bileşiklerle katılma reaksiyonu sonucunda plastik (polimer) oluşturmasıanlamına gelir.

Poliüretan nedir?

(Poly)isocyanates+ (Poly)alcoholsà Polyurethane

R-NCO+R'OHà R-NHCOO-R‘

4

Foams (cellular)

Flexible foams: Slabstock, Mouldings, Semi-rigid paddings

Rigid foams: Slabstock, Insulation Boards, Cavity foams, In-situ foam

Structural foams: Flexible,rigid,reinforced

Non-cellular PU:

Solid PU: Cast and Spray Elastomers,Thermoplastic Elastomers, PU Rubber

PU for surface: Lacquers, Paints, Textiles, Paper, Leather Coatings, Adhesives,Binders

Special: Fibres, Microcapsules, Gels, Organo-mineral Products

Poliüretan Formları

5

Poliüretan Hücre Yapısı

6

HCFC 141 b kullanımı

n Rigid PU köpükler enerji kayıplarını ve CO2 salınımını minumuma indirmeküzere ısı yalıtım amaçlı geniş kullanım alanına sahiptir.

n Örnek olarak,100 milyon tonluk CO2 salınımını (Almanyanın toplam CO2salınımının %10’u) sadece binalara izolasyon yaparak önlemek mümkündür.

n PU rigid köpükler sahip olduğu düşük ısıl iletkenlik değeri (l: 0,025-0,040W/mK) ile tercih edilen bir yalıtım malzemesidir.Düşük ısıl iletkenlik değerikapalı hücre oranının yüksek olması ve bu hücrelerde ısı konveksiyon katsayısıdüşük olan gazların hapsedilmesi ile elde edilmektedir.

n HCFC 141 B düşük ısı konveksiyon katsayısı ve PU ile rahat prosesedilebilme özelliklerinden dolayı tercih edilmektedir.

n Ayrıca rigid köpük uygulamaları dışında kabartıcı ajan olarak da diğer PUköpük uygulamalarında kullanılabilmektedir.(Esnek ve yarı-esnek PU köpükler)

7

Rigid PU köpük uygulamaları

Buzdolabı ve soğutucu sektörü:

CFC (Freon-11) eliminasyonu sırasında sektördeki firmaların %90’ı teknolojideğişimi yaparak c-pentan’a geçiş yaptı. (Arçelik, Bosh, İndesit vs) HCFCkullanımı küçük uygulamalarla sınırlı.

Tahmini 141-b tüketimi: 100 t

8

Sandviç panel sektörü:

CFC (Freon-11) eliminasyonu sırasında sektördeki firmaların %50’si teknolojideğişimi yaparak n-pentan’a geçiş yaptı.(Assan,İzopoli-Kingspan,Tekiz-İzocam vs) HCFC kullananlarında büyük çoğunluğu geçiş yaptı(Teknopanel,Nuhpanel vs).

Tahmini 141-b tüketimi 100 t

Rigid PU köpük uygulamaları

9

Soğuk oda, Frigofrik taşıt vs. için Kalıplı panel sektörü:

CFC (Freon-11) eliminasyonu sırasında sektördeki firmaların tamamına yakınıHCFC’ye geçti. Bu firmaların büyük çoğunluğu halen 141-b içeren sistemlerkullanmaktadır.

Tahmini 141-b tüketimi: 500 t

Rigid PU köpük uygulamaları

10

Sprey ve yerinde boşluk dolgu uygulamaları:

Hemen hemen sektörün tamamında HCFC-141 b ile yapılmış PU sistemlerkullanılmaktadır.

Toplam 141-b tüketimi 300 t

Rigid PU köpük uygulamaları

11

Diğer PU uygulamaları: Boru izolasyonu, rigid blok, dekoratif PU uygulamaları,tüp köpük, profil dolgu vs.

HCFC-141 b ile yapılmış PU sistemler halen kullanılmakta.

Toplam 141-b tüketimi 100 t

Rigid PU köpük uygulamaları

12

HCFC sonlandırma takvimi

13

PU Prosesleri ve HCFC kullanımı

1.prosesØ POLİOL+HCFC 141 b +İZOSİYANAT ayrı hatlardan PU döküm makinasına

beslenerek poliüretan köpük oluşturulur. Sürekli döküm metodu ile üretimyapan sandviç panel firmaları kendi kapasite raporları ile HCFC’ı direk ithalveya ithalatçı vasıtası ile tüketmekte idi.

2.prosesØ POLİOL KARIŞIMI(HCFC içeren)+ İZOSİYANAT Ağırlıklı olarak küçük ve

orta ölçekli firmalar HCFC içeren poliol sistem kullanmaktadırlar.Hammaddetemin edici firmalar (2006’dan önce faaliyette olan, BASF PU gibi) SanayiOdası kapasite raporuna göre belirlenen bir başlangıç kotası ile bu tipfirmaların ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

14

Kota harici HCFC girişi

§ 26 Mayıs 2006 tarihinden sonra kota tahsis edilmeyen firmalar 2009 yılındanbu yana HCFC 141 b içeren poliol karışımlarını yurt dışından ithal ederekkota’yı delmektedirler.

§ 2009 yılında tahmini olarak bu yolla 200-250 ton kontrolsüz bir giriş sözkonusudur.

§ 2016 yılına kadar kullanma serbestliğimizi ülke olarak 2013’e çekerek Ozonpaneli toplantı ve komisyonlarında takdir toplamışken bunu kontrol edebilmeninde önemine dikkatinizi çekmek isteriz.

Teşekkürler

İZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları DerneğiİZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları DerneğiWeb: www.izoder.org.tr

E-posta: info@izoder.org.trÜcretsiz Danışma Hattı: 0800 211 33 67

Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü - İSTANBUL, 16/09/10