pol 6202 benjamas 8 mar 2013 line 1 (1)
TRANSCRIPT
POL 6202 นโยบายต่�างประเทศไทยForeign Policy
ผศ.ดร.เบ�ญจมาส จ�นาพั�นธุ์�� วั�นท�� 8 ม�นาคม พั.ศ.2556
รายงานของวิชาน�� ให้�น�กศึ�กษารวิบรวิมส่�งที่��ส่าขาของน�กศึ�กษา การที่�ารายงานควิรอ�างองแห้ล่�งที่��มาของข�อม ล่ น�กศึ�กษาควิรส่ร!ปเน$�อห้าบางส่�วิน ห้�ามล่อกที่��งห้มด
หั�วัข้#อการบรรยาย1. นโยบายต่�างประเที่ศึ1.1 ค�านยมของนโยบายต่�างประเที่ศึ1.2 ผล่ประโยชน*แห้�งชาต่1.3 เคร$�องม$อในการด�าเนนนโยบายต่�างประเที่ศึ2. ที่ฤษฎี�การต่�ดส่นใจ3. ผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ของไที่ย4. ป/จจ�ยในการก�าห้นดนโยบายต่�างประเที่ศึของไที่ย4.1 ป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกของไที่ย5. ผ �ก�าห้นดนโยบายต่�างประเที่ศึของไที่ย6. นโยบายต่�างประเที่ศึไที่ยต่�อมห้าอ�านาจ6.1 นโยบายต่�างประเที่ศึไที่ยต่�อส่ห้ร�ฐอเมรกา6.2 นโยบายต่�างประเที่ศึไที่ยต่�อจ�น6.3 นโยบายต่�างประเที่ศึไที่ยต่�อญี่��ป!3นหัน�งส&ออ�านประกอบ1. ก�าวิส่ �ประชาคมเศึรษฐกจอาเซี�ยน ของกรมเจรจา
การค�าระห้วิ�างประเที่ศึ กระที่รวิงพาณิชย*
1
2. นโยบายต่� างประ เที่ศึของไที่ย จากย! ควิกฤต่เศึรษฐกจส่ �ส่ห้�ส่วิรรษให้ม� โดย อ.ประภ�ส่ส่ร*
3. นโยบายต่�างประเที่ศึไที่ยต่�อส่ห้ร�ฐอเมรกา โดย อ.อ!ไรวิรรณิ ธนะส่ถิต่ย*
**เข�าส่ �เน$�อห้าการบรรยาย**
ประเที่ศึไที่ยม�ที่��ต่� �งเป9นจ!ดศึ นย*กล่างของเอเช�ยต่ะวิ�นออกเฉี�ยงใต่� ที่�าให้�เป9นที่��ห้มายปองของประเที่ศึที่��งห้ล่ายในการเข�ามาต่ดต่�อค�าขายแล่ะการล่งที่!น เพราะเป9นย!ที่ธศึาส่ต่ร*ส่�าค�ญี่ที่��ส่ามารถิเดนที่างได�ที่� �งที่างบก ที่างที่ะเล่ ที่างอากาศึ แล่ะส่ามารถิเดนที่างไปได�ที่� �งที่างที่ศึเห้น$อ ที่ศึต่ะวิ�นออก ที่ศึต่ะวิ�นต่กแล่ะที่ศึใต่�
การเม$องโล่กได�ย�ายจ!ดศึ นย*กล่างจากต่ะวิ�นออกกล่างมาย�งเอเช�ยต่ะวิ�นออกเฉี�ยงใต่�ต่��งแต่�ห้ล่�งส่งครามเย;นแล่ะเน�นมากเม$�อไม�ก��ป<ที่��ผ�านมา โดยไที่ยเป9นศึ นย*กล่างของการแย�งชงอ�านาจระห้วิ�างส่ห้ร�ฐฯก�บจ�น เพราะไที่ยเราส่ามารถิเช$�อมโยงไปย�งประเที่ศึต่�างๆ ในเอเช�ยต่ะวิ�นออกเฉี�ยงใต่�แล่ะเอเช�ยต่ะวิ�นออกได� การศึ�กษานโยบายต่�างประเที่ศึของไที่ยจ�งส่�าค�ญี่ย�ง เพ$�อร�บม$อก�บมห้าอ�านาจที่��งห้ล่าย
นโยบายต่�างประเทศ (Foreign Policy)
นโยบายต่�างประเที่ศึ ห้มายถิ�งแนวิที่างห้ร$อย!ที่ธศึาส่ต่ร*ที่��ร �ฐบาล่ของแต่�ล่ะร�ฐน�ามาใช�เพ$�อช��แนะถิ�งการกระที่�าของร�ฐในเวิที่�ระห้วิ�างประเที่ศึ
Strategy ค$อย!ที่ธศึาส่ต่ร*ห้ร$อกล่ย!ที่ธ* รากศึ�พที่*ห้มายถิ�งศึล่ปะการเอาชนะข�าศึ�กศึ�ต่ร ส่�า ห้ร�บใช�ในการที่ห้าร
2
(Military) แต่�ภายห้ล่�งน�า มาใช�ในด�านการที่ ต่ด�วิย จ�งม�ควิามห้มายรวิมถิ�งการวิางแผนเพ$�อเอาชนะค �ต่�อส่ �
Tactics ค$อย!ที่ธวิธ�ห้ร$อกล่วิธ� ห้มายถิ�งวิธ�การต่�อส่ �เพ$�อเอาชนะค �ต่�อส่ � ย!ที่ธศึาส่ต่ร*เป9นการวิางแผนแบบกวิ�างๆ เช�น ส่ม�ยนายกฯชวินม�นโยบายการเก��ยวิพ�นเชงส่ร�างส่รรค*ก�บเม�ยนมาร* เพ$�อช��น�าให้�เม�ยนมาร*เปล่��ยนมาเป9นประชาธปไต่ย ส่�วินย!ที่ธวิธ�จะบอกวิธ�การเข�าไปเก��ยวิพ�นก�บเม�ยนมาร*ในเชงส่ร�างส่รรค*วิ�าต่�องที่�าอย�างไรบ�าง ห้ร$อช�วิงส่งครามอร�ก ส่ห้ร�ฐฯม�ย!ที่ธศึาส่ต่ร*การโจมต่�ก�อนเพ$�อป?องก�นการก�อการร�าย ส่�วินย!ที่ธวิธ�จะบอกวิ�าต่�องใช�เคร$�องบนไปโจมต่�อร�กอย�างไร
ด�งน��น การเร�ยนนโยบายต่�างประเที่ศึจ�งเป9นการเร�ยนแบบกวิ�างๆ วิ�าร�ฐเข�าไปม�ส่�มพ�นธ*ก�บร�ฐอ$�นอย�างไรแล่ะร ปแบบใด
เป'าหัมายข้องการก(าหันดนโยบายต่�างประเทศเป?าห้มาย (Gold) ค$อส่�งส่!ดที่�ายที่��ร �ฐต่�องการไปถิ�ง
เปร�ยบเห้ม$อนก�บการยงล่ กธน ให้�พ! �งไปย�งเป?า ร�ฐส่�วินให้ญี่�จะก�า ห้นดนโยบายโดย ค�า น� งถิ� งผล่ประ โยช น* แห้�งชาต่ (National Interest) มากกวิ�าผล่ประโยชน*ของส่�วินรวิม
การเม$องโล่กจะแบ�งออกเป9นส่องข�างค$อ Realism
(ส่�จจะนยม) เป9นส่�าน�กที่��มองโล่กต่ามควิามเป9นจรง เน�นผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ แล่ะ Liberalism (เส่ร�นยม) เน�นผล่ประโยชน*เพ$�อส่�วินรวิม (Common Interest) ที่��งส่องฝ่3ายจะใช�อ�านาจเพ$�อให้�ได�มาซี��งผล่ประโยชน* ซี��งในที่างปฏิบ�ต่ ร�ฐส่�วินให้ญี่�จะเอ�ยงไปที่าง Realism มากกวิ�า
3
ผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ (National Interest) ค$อส่�งที่��ร �ฐต่�องการ จ�าเป9นแล่ะปรารถินา ซี��งส่�งเห้ล่�าน��นอย � ณิ ดนแดนอ$�น เช�น ส่นค�า การบรการ ต่ล่าดการค�า ต่ล่าดการเงน ที่ร�พยากรธรรมชาต่ อ!ดมการณิ* ควิามม��นคง ฯล่ฯ ข��นอย �ก�บเป?าห้มายในช�วิงเวิล่าน��นวิ�า ร�ฐให้�ควิามส่�าค�ญี่ก�บผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ด�านใด เช�น ห้ล่�งเห้ต่!การณิ* 9/11 ส่ห้ร�ฐฯเน�นผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ด�านควิามม��นคง จ�งม�นโยบายต่�อต่�านการก�อการร�ายเพ$�อให้�ได�มาซี��งควิามม��นคงของชาต่
เคร&�องม&อในการด(าเน*นนโยบายต่�างประเทศเน$� องจากร�ฐเป9นนามธรรม ร�ฐบาล่จ�งที่�าห้น�าที่��ในนาม
ของร�ฐ โดยม�เคร$�องม$อในการด�าเนนนโยบายต่�างประเที่ศึเพ$�อให้�บรรล่!เป?าห้มายที่��ก�าห้นด ซี��งน�กวิชาการได�แบ�งเคร$�องม$อการด�าเนนนโยบายต่�างประเที่ศึ 3 ประเภที่ ด�งน��
1. เ ค ร&� อ ง ม& อ ท า ง ท หั า ร (Military
Instruments) เช�น ส่งคราม การค!กคามที่างที่ห้าร การแข�งข�นก�าล่�งอาวิ!ธ แล่ะการซี�อมรบ
เคร$�องม$อที่��ส่�าค�ญี่ที่��ส่!ดค$อการที่�าส่งคราม แต่�ประเที่ศึที่��จะที่�า ส่งครามได�ต่�องม�ข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้าร เช�น ส่ห้ร�ฐฯ เป9นประเที่ศึเด�ยวิที่��ส่ามารถิส่�งอาวิ!ธย!ที่โธปกรณิ*แล่ะก�าล่�งพล่ไปที่�าส่งครามที่��วิโล่กได� ขณิะที่��จ�น เป9นมห้าอ�านาจด�านนวิเคล่�ยร*แต่�ไม�เคยส่�งที่ห้ารไปที่�าส่งครามในประเที่ศึอ$�น ยกเวิ�นการที่�าส่งครามส่��งส่อนเวิ�ยดนามในป<ค.ศึ.1979
ประเที่ศึที่��จะใช�เคร$�องม$อที่างการที่ห้าร ต่�องค�าน�งวิ�าต่นเองม�ข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้ารเพ�ยงพอห้ร$อไม� ไที่ยเราม�ข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้ารน�อย งบประมาณิในการซี$�ออาวิ!ธ
4
ย!ที่โธปกรณิ*ได�ไม�เต่;มที่�� เช�น กองที่�พเร$อย$�นเร$�องของซี$�อเร$อด�าน��าต่��งแต่�ส่ม�ยร�ฐบาล่อภส่ที่ธB จนถิ�งร�ฐบาล่ส่ม�ยน��ก;ย�งไม�ได�เพราะเราไม�ม�งบประมาณิ
ไที่ยเคยที่�าส่งครามห้ล่ายคร��งก�บประเที่ศึเพ$�อนบ�าน เช�น ที่�าส่งครามก�บล่าวิที่��ห้ม �บ�านส่ามห้ม �บ�านแต่�ไที่ยเราแพ� ส่ม�ยร�ฐบาล่อภส่ที่ธBม�ข�อพพาที่กรณิ�เขาพระวิห้ารแล่ะพ$�นที่��ที่�บซี�อนก�บก�มพ ชา ม�การปะที่ะก�นที่��ชายแดน ม�ผ �เส่�ยช�วิต่ที่��งส่องฝ่3าย แต่�ก;ต่�องย!ต่ล่งโดยไม�ม�ใครแพ�ใครชนะ
การส่ �รบป/จจ!บ�น บางคร��งไม� ใช�เร$� องของข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้ารเพ�ยงอย�างเด�ยวิ อาจม�มนต่*ด�า เข�ามาเก��ยวิข�อง เช�น พาดห้�วิข�าวิห้น�งส่$อพมพ*โพส่ต่*ที่ เดย*บอกวิ�าไที่ยเรายงปCนเข�าไปในฐานของเขมรแต่�ไม�ม�ใครเส่�ยช�วิต่ ภายห้ล่�งเราส่$บควิามล่�บได� ที่ห้ารไที่ยจ�งแก�มนต่*ด�าโดยเอากระส่!นไปที่าผ�าอนาม�ยที่��ใช�แล่�วิยงเข�าไป ที่�าให้�ที่ห้ารเขมรต่ายเป9นเบ$อ ส่�งผล่ให้�ฝ่3ายเขมรต่�องขอเจรจาย!ต่การส่ �รบเพ$�อเข�ามาเก;บศึพ
กรณิ�ประธานาธบด�ฮู โก� ชาเวิซี ของเวิเนซี!เอล่า ที่��เป9นมะเร;งต่าย ม�การกล่�าวิห้าวิ�าเป9นเพราะส่ห้ร�ฐอเมรกาเล่�นของ ส่�งเห้ล่�าน��ไม�แน�ใจวิ�าเป9นเร$�องจรงห้ร$อไม�
ประเที่ศึไที่ย ห้ากไม�จ�าเป9นไม�ควิรใช�เคร$�องม$อที่างที่ห้ารก�บประเที่ศึเพ$�อนบ�าน เพราะข�ดควิามส่ามารถิของเราไม�พร�อม แล่ะม�ป/จจ�ยห้ล่ายอย�างเข�ามาเก��ยวิข�อง เช�น ย!ที่ธวิธ�ในการต่�อส่ � อเมรกาเองย�งแพ�ส่งครามเวิ�ยดนามเพราะการที่�าส่งครามแบบกองโจรแล่ะการก�อการร�ายของชาวิเวิ�ยดนาม
การที่!กคามที่างการที่ห้าร ค$อการส่�งที่ห้ารไปประชดต่ามชายแดนห้ร$อการข�มข �ประเที่ศึอ$�นเพ$�อให้�ปฏิบ�ต่ต่ามควิาม
5
ต่�องการของต่นเอง เช�น อเมรกาข�มข �อห้ร�านวิ�าห้ากไม�ย!ต่โครงการนวิเคล่�ยร*ก;จะที่�าส่งคราม แต่�อห้ร�านไม�กล่�วิพร�อมก�บต่อบโต่�วิ�า ห้ากอเมรกาที่�าส่งครามก�บอห้ร�าน อห้ร�านก;จะใช�กองเร$อปEดช�องแคบฮูอร*ม!ซี เพ$�อไม�ให้�น��าม�นส่�งออกไปขายย�งประเที่ศึต่�างๆ ได�
การแข�งข�นก�าล่�งอาวิ!ธ ใช�ได�เฉีพาะประเที่ศึมห้าอ�านาจที่��ม�ข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้ารเที่�าน��น เช�น ย!คส่งครามเย;น ส่ห้ร�ฐอเมรกาแล่ะส่ห้ภาพโซีเวิ�ยต่แข�งข�นก�นเส่รมส่ร�างอาวิ!ธ เพ$�อให้�เห้น$อกวิ�าห้ร$อที่�ดเที่�ยมก�บอ�กฝ่3ายห้น��ง ไที่ยเราขาดที่างเล่$อกน��จ�งไม�ส่ามารถิน�ามาก�าห้นดนโยบายต่�างประเที่ศึได�
การซี�อมรบ ต่��งแต่�ค.ศึ.1982 ไที่ยม�การซี�อมรบก�บส่ห้ร�ฐอเมรกาภายใต่�รห้�ส่ Cobra Gold เด$อนที่��ผ�านมาเป9นการซี�อมรบคร��งที่�� 32 ไที่ยเราม�การซี�อมรบเพ$� อเส่รมส่ร�างข�ดควิามส่ามารถิที่างที่ห้าร
**ช�วิงน��เส่�ยงบรรยายเบามากแล่ะส่�ญี่ญี่าณิต่ดข�ด ไม�ส่ามารถิถิอดเที่ปได�**
2. เ ค ร&� อ ง ม& อ ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก* จ (Economic
Instruments) เช�น การแซีงช��นที่างเศึรษฐกจ การให้�ก �ย$มเงนแล่ะการช�วิยเห้ล่$อที่างเศึรษฐกจ
เคร$�องม$อที่างเศึรษฐกจที่��นยมใช�มากที่��ส่!ดค$อการแซีงช��นที่างเศึรษฐกจ ประเที่ศึที่��น�ามาใช�มากที่��ส่!ดค$อส่ห้ร�ฐอเมรกา จนผ �ส่�งออกของอเมรกาเองที่��เด$อดร�อน เปร�ยบเห้ม$อนนกที่��ออกไปห้ากนแต่�ไม�ส่ามารถิห้ากนได�เพราะไม�ม�เห้ย$�อ ช�วิงห้ล่�ง อเมรกาจ�งแซีงช��นน�อยล่ง
6
ไที่ยเราไม�ควิรใช�การแซีงช��นถิ�าไม�จ�า เป9น เช�น กรณิ�พพาที่ปราส่าที่เขาพระวิห้ารก�บก�มพ ชา ส่มเด;จฮู!นเซี;นได�ต่� �งอด�ต่นายกฯที่�กษณิเป9นที่��ปร�กษาที่างเศึรษฐกจ ร�ฐบาล่อภส่ที่ธBจะประกาศึแซีงช��นต่�ดควิามช�วิยเห้ล่$อในการส่ร�างถินน ยกเล่กบ�นที่�กพ$�นที่��ที่�บซี�อนที่างที่ะเล่ ก�มพ ชาจ�งต่อบโต่�ด�วิยการห้�ามคนเขมรมาเร�ยนในไที่ยแล่ะปEดการค�าชายแดน แล่�วิจะห้�นไปขอควิามช�วิยเห้ล่$อก�บประเที่ศึอ$�นแที่น ภายห้ล่�งร�ฐบาล่อภส่ที่ธBบอกวิ�าไม�เคยประกาศึวิ�าจะแซีงช��นก�มพ ชา เพราะเราค�าขายก�บก�มพ ชาเป9นจ�านวินมาก ห้ากโดนแซีงช��นกล่�บก;จะเส่�ยห้ายมากกวิ�า
ไที่ยเราเคยฟ้?องอเมรกาต่�อองค*กรระง�บข�อพพาที่ของ WTO เร$�องการต่�อต่�านการที่!�มต่ล่าดของอเมรกา กรณิ�ก!�งไที่ย ไที่ยเราชนะคด� แต่�เราก;ไม�กล่�าแซีงช��นอเมรกา ต่�องรอจนกวิ�าอเมรกาจะแก�ไขกฎีห้มายเอง
การให้�ก �ย$ม ไที่ยเราเป9นฝ่3ายก �ย$มเงนจากธนาคารโล่กแล่ะ IMF ช�วิงวิกฤต่ต่�มย�าก!�ง ไที่ยไปก �เงน IMF ในวิ�นที่�� 3
กรกฎีาคม ค.ศึ.1997 ที่�าให้�ต่�องโดนฉี�นที่ามต่วิอชงต่�น เพ$�อห้ล่�กเล่��ยงการโดนมาต่รการต่�างๆ ป/จจ!บ�นไที่ยจ�งนยมก �ภายในประเที่ศึแที่น เช�น ออกพ�นธบ�ต่รร�ฐบาล่
การช�วิยเห้ล่$อที่างเศึรษฐกจ ไที่ยเราเร�มให้�ควิามช�วิยเห้ล่$อประเที่ศึอ$�นในส่ม�ยร�ฐบาล่ที่�กษณิ ช�วิงน��นเศึรษฐกจเราด� ส่ามารถิค$นห้น�� IMF แล่ะข�บไล่�พน�กงาน IMF ออกจากประเที่ศึได� พร�อมประกาศึวิ�าต่�อไปน��ไที่ยเป9นประเที่ศึผ �ให้� ไม�ใช�ผ �ร �บ โดยให้�ประเที่ศึเพ$� อนบ�านก �เงน เช�น เม�ยนมาร* ล่าวิ ก�มพ ชา แล่กเปล่��ยนก�บการค�าขายแล่ะการล่งที่!น
7
3. เ ค ร&� อ ง ม& อ ท า ง ก า ร ท- ต่ (Diplomatic
Instruments) การที่ ต่ค$อการใช�อ�า นาจ อาจม�การแข;งกร�าวิแล่ะการใช�อ�านาจต่�อรอง เคร$�องม$อที่างการที่ ต่ส่ามารถิใช�ค �ก�บเคร$�องม$อที่างการที่ห้ารแล่ะเคร$�องม$อที่างเศึรษฐกจ
ส่�งส่�าค�ญี่ของเคร$�องม$อที่างการที่ ต่ค$อน�กการที่ ต่ ที่��งน�กการที่ ต่ที่างการเม$อง น�กการที่ ต่ที่างการที่ห้าร น�กการที่ ต่ที่างเศึรษฐกจ จะต่�องร �เขาร �เรา รอบร �เร$�องที่��เจรจา ซี��งไที่ยเราม�ข�อบกพร�องอย�างมาก เช�น การเจรจา FTA อด�ต่นายกฯที่�กษณิกล่�าวิในรายการนายกฯพบประชาชนวิ�า เราขาดน�กการที่ ต่ที่��เช��ยวิชาญี่ เราเจรจาน�ดวิ�นที่�า JTEPA ก�บญี่��ป!3น แต่�พอถิ�งเวิล่ากล่�บเล่$� อนน�ดเพราะไม�พร�อม ผ �เจรจาก�าล่�งวิ�งรอกเจรจาอย �แถิวิต่ะวิ�นออกกล่าง การเจรจาส่�วินให้ญี่�ขอให้�ภาษ�เป9นศึ นย* แต่�ที่�ายที่��ส่!ดเราเส่�ยผล่ประโยชน*ที่��งห้มด เพราะเราไม�เคยร �วิ�ากฎีห้มายการค�าของเขาค$ออะไร เขาม�ส่นค�าอะไรมาเจรจาก�บเราแล่ะเราม�ส่นค�าอะไรไปเจรจาก�บเขา ส่�งใดเป9นส่�งที่��ห้�าม เช�น เราต่�องการเจรจาเร$�องข�าวิก�บญี่��ป!3น แต่�ญี่��ป!3นไม�ยอมเจรจาเพราะถิ$อวิ�าข�าวิเป9นวิ�ฒนธรรมที่างการเม$อง แล่ะชาวินาม�อ�านาจที่างการเม$อง
อด�ต่ที่ ต่อเมรก�นประจ�าประเที่ศึไที่ยกล่�าวิวิ�า ต่อนเป9นห้น!�มเขาได�มาเผยแพร�ประชาธปไต่ยในไที่ย เห้;นวิ�าไที่ยม�ป/ญี่ห้าด�านการศึ�กษาโดยเฉีพาะภาษาอ�งกฤษ แม�ขณิะน��นจะแข�งข�นที่างเศึรษฐกจได� แต่�ต่�อไปจะแข�งข�นไม�ได�เพราะขาดควิามร � ห้ากเราไม�ปร�บปร!งแก�ไขก;จะส่ �ก�บประเที่ศึอ$�นไม�ได�
8
น�กการที่ ต่ที่างที่ห้ารต่�องม�ควิามร �ด�านอาวิ!ธ ห้ากจะซี$�ออาวิ!ธก;ต่�องร �วิ�าจะใช�อย�างไร ไม�ใช�แค�ไปด อย�างเด�ยวิ ป/จจ!บ�นยานเห้าะที่��ไที่ยซี$�อมาย�งใช�งานไม�ได�เพราะม�ร ร� �วิ GT-200 ที่��ซี$�อมาเป9นล่�านบาที่แต่�บางคนมองวิ�าราคาแค�ร�อยกวิ�าบาที่ เราจ�งถิ กห้ล่อก
ป/จจ!บ�น ไที่ยเราก�า ล่�งเจรจา FTA ก�บส่ห้ภาพย!โรป เพราะ EU จะต่�ด GSP ไที่ยป<ห้น�าในบางรายการ แล่ะป< 2015 จะต่�ดที่��งห้มด น�กวิชาการจ�งเต่$อนวิ�าในการเจรจาต่�องระม�ดระวิ�ง โดยเฉีพาะเร$�องส่ที่ธบ�ต่รยาห้ร$อที่ร�พย*ส่นที่างป/ญี่ญี่า ห้ากไม�ร �เขาร �เราก;จะเส่�ยผล่ประโยชน* ห้ากร �เขาร �เราแล่�วิ ก;จะที่�าให้�เราเส่�ยประโยชน*น�อยที่��ส่!ด
ท ฤ ษ ฎี� ก า ร ต่� ด ส* น ใ จ (Decision Making Theories)
ที่ฤษฎี�การต่�ดส่นใจเกดข�� น ในช�วิงกล่างที่ศึวิรรษ 1950s โดยม�แนวิการศึ�กษาการต่�ดส่นใจ (The Decision
Making Approach) เพ$�อที่�าควิามเข�าใจเก��ยวิก�บการเม$องระห้วิ�างประเที่ศึ แล่ะวิเคราะห้*พฤต่กรรมการต่�ดส่นใจของบ!คคล่แล่ะกล่!�มบ!คคล่ผ �ม�อ�านาจก�าห้นดนโยบาย บดาของที่ฤษฎี�การต่�ดส่นใจค$อ ร*ชาร�ด ซี�. ชไนเดอร�
การกระที่�าของร�ฐเกดข��นเพราะผ �ต่�ดส่นใจเป9นผ �เล่$อกข�อต่กล่งใจ (Decision) ซี�� งม�ผล่ที่�า ให้�ร�ฐม�การกระที่�า ในล่�กษณิะใดล่�กษณิะห้น��ง ด�งน��นจ�งม�การศึ�กษาวิ�าเห้ต่!ใดผ �ต่�ดส่นใจจ�งต่�ดส่นใจเล่$อกที่างเล่$อกน��น ม�ป/จจ�ยกดด�นใด เพ$�อที่�าควิามเข�าใจวิ�าเบ$�องห้ล่�งที่��ร �ฐกระที่�าเช�นน��นเป9นอย�างไร แล่ะที่�าให้�เราเข�าใจการเม$องระห้วิ�างประเที่ศึมากข��น เช�น ที่�าไม
9
อเมรกาจ�งที่�าส่งครามอร�กในป< 2003 ที่�าไมอเมรกาจ�งที่�าส่งครามต่�อต่�านการก�อการร�าย ที่�าไมประธานาธบด�จอร*จ ด�บเบ�ล่ย บ!ช จ�งต่�ดส่นใจเช�นน��น
หัลั�กส(าค�ญข้องทฤษฎี�การต่�ดส*นใจ1. ล่�กษณิะของผ �ต่�ดส่นใจ (Decision Makers) เช�น
ศึ�กษาโล่กที่�ศึน*/การร�บร �ของจอร*จ บ!ช วิ�าส่�งใดที่�� เป9นต่�วิกระต่!�นให้�ต่�ดส่นใจที่�าส่งครามก�บอร�ก
2. ก ร ะ บ วิ น ก า ร ต่� ด ส่ น ใ จ (Decision Making
Process) ต่�อไปจะเร�ยกวิ�ากล่�องด�า เพราะไม�ม�ใครร�บร �วิ�าผ �ก�าห้นดนโยบายต่�ดส่นใจอย�างไรจ�งได�นโยบายออกมาเช�นน��น
3. เที่คนคแล่ะเกณิฑ์*บรรที่�ดฐานที่��ผ �ต่�ดส่นใจน�ามาใช�เพ$�อห้าข�อต่กล่งใจที่��น�าไปส่ �เป?าห้มายของนโยบาย
จ!ดบกพร�องของที่ฤษฎี�ต่�ดส่นใจค$อไม�พ ดถิ�งป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกเล่ย ยกเวิ�นต่�วิแบบของกล่!�มส่ไนเดอร* แล่ะศึ�กษาเฉีพาะกระบวินการต่�ดส่นใจ แต่�ไม�ศึ�กษาผล่ล่�พธ*ของนโยบาย
ต่�วัแบบข้องกระบวันการการต่�ดส*นใจหัร&อต่�วัแบบข้องการต่�ดส*นใจ
1. ต่�วิแบบของรชาร*ด ซี�. ส่ไนเดอร* (Richard C.
Snyder), H. W. Bruck แล่ะ Burton M. Spin บางคร��งเร�ยกวิ�าต่�วิแบบของกล่!�มส่ไนเดอร* ใช�ช$�อย�อวิ�า SBS เป9นต่�วิแบบการต่�ดส่นใจแรกแล่ะม�ควิามส่มบ รณิ*ที่��ส่!ด ประกอบด�วิยต่�วิแปร 3 ต่�วิ ด�งน�� (ด แผนภ ม ในเอกส่ารห้น� า 9
ประกอบ)
10
1.1 ป/จจ�ยภายใน (Internal Setting) ค$อการกระที่�า พฤต่กรรมห้ร$อส่�งที่��เกดข��นภายในประเที่ศึที่��ม�อที่ธพล่ต่�อผ �ก�าห้นดนโยบาย ประกอบด�วิยส่ภาพแวิดล่�อมที่��ไม�ใช�มน!ษย* เช�น
-ที่ศึที่างค� านยมของประ เที่ศึ เช�น ค� านยมเร$� องประชาธปไต่ย
-แบบแผนส่ถิาบ�นที่��ส่�าค�ญี่ เช�น ไที่ยแบ�งส่ถิาบ�นส่�าค�ญี่ออกเป9น 3 ส่ถิาบ�นค$อนต่บ�ญี่ญี่�ต่ บรห้ารแล่ะต่!ล่าการ ส่�วินประเที่ศึคอมมวินส่ต่*จะม�ส่ถิาบ�นอ�กแบบห้น��ง
-ล่�กษณิะขององค*การที่��ส่�าค�ญี่ เช�น ส่ภาห้อการค�าแห้�งประเที่ศึไที่ย
-การแยกแยะบที่บาที่แล่ะควิามเช��ยวิชาญี่ เช�น ประเที่ศึพ�ฒนาแล่�วิจะแยกแยะผ � เช��ยวิชาญี่ด�านส่าขาต่�างๆ ส่�วินประเที่ศึด�อยพ�ฒนาม�การแยกแยะผ �เช��ยวิชาญี่ไม�เห้ม$อนก�น คนๆห้น��งอาจร �ที่!กเร$�อง
-กล่!�ม ประเภที่แล่ะห้น�าที่�� เช�น NGO ในมาเล่เซี�ยไม�ม�บที่บาที่เพราะม�กฎีห้มายด�านควิามม��นคงวิ�า ห้ากเป9นเร$�องเก��ยวิก�บควิามม��นคงไม�ต่�องน�าข��นศึาล่ กล่!�มต่�างๆในญี่��ป!3นก;ไม�ม�บที่บาที่แล่ะไม�เคยออกมาเดนขบวิน
-กระบวินการที่างส่�งคมที่��เก��ยวิข�อง เช�น อเมรกาม�น�กล่;อบบ��แล่ะกฎีห้มายล่;อบบ��ที่��ส่ามารถิล่;อบบ��ได�โดยต่รง แต่�ไที่ยไม�ม�กฎีห้มายน��จ�งต่�องเจรจาอย�างล่�บๆ
1.2 ป/จจ�ยภายนอก (External Setting) ค$อเง$�อนไขที่��อย �นอกประเที่ศึ เช�น
11
-ระเบ�ยบโล่ก ระบอบโล่ก ระบบโล่ก การเม$องระห้วิ�างประเที่ศึ
-วิ�ฒนธรรมของประเที่ศึอ$�น เช�น เร$�องข�าวิของญี่��ป!3นแต่ะต่�องไม�ได�
-ส่�งคมอ$� น เช�น ส่�งคมอ$� นม�การต่อบส่นอง/โต่�ต่อบอย�างไร
-ส่�งคมที่��รวิมต่�วิก�นแล่ะที่�าห้น�าที่��ในฐานะของร�ฐ แต่�ล่ะร�ฐม�การรวิมต่�วิไม�เห้ม$อนก�น เช�น ประเที่ศึพ�ฒนาแล่�วิเน�นส่ที่ธบ�ต่รยา มากดด�นไที่ยให้�ยกเล่กส่ที่ธเห้น$อส่ที่ธบ�ต่รยา
1.3 ก ร ะ บ วิ น ก า ร ต่� ด ส่ น ใ จ (Decision Making
Process) ประกอบด�วิยต่�วิแปร 3 ต่�วิ ด�งน��(1) ขอบเขต่ห้ล่�กควิามส่ามารถิขององค*กรที่��ต่�ดส่นใจ
องค*กรที่��ม�การรวิมต่�วิอย�างเคร�งคร�ดห้ร$อองค*กรที่��ต่�วิใครต่�วิม�น ย�อมม�ผล่ต่�อการต่�ดส่นใจ เช�น องค*กรที่��ม�ส่ายการบ�งค�บบ�ญี่ชาที่��เคร�งคร�ด การส่�งข�อม ล่ก;จะเร�มต่��งแต่�เจ�าห้น�าที่��ไล่�ไปจนถิ�งร�ฐมนต่ร� แต่�บางกระที่รวิงห้ล่ะห้ล่วิม เจ�าห้น�าที่��ชงเร$�องแล่�วิส่�งให้�ร�ฐมนต่ร�เซี;นที่�นที่�
(2) การส่$� อส่ารแล่ะข�าวิส่ารภายใน ค$อห้น�วิยงานที่��เก��ยวิข�องม�การประส่านงานก�นอย�างไร ร �เขาร �เราอย�างไร เช�น การที่�า FTA กระที่รวิงพาณิชย*แล่ะกระที่รวิงต่�างประเที่ศึไม�เคยประส่านงานก�น จนกระที่��งเราที่�า FTA เร$�องผ�กผล่ไม�ก�บจ�น เราไม�ได�ยกเล่กใบประกาศึวิ�าส่วินใดบ�างที่��ส่ามารถิค�าขายก�บจ�นได� ในที่��ส่!ดก;เป9นอ!ปส่รรคต่�อไที่ย
การร �เขาร �เราเป9นส่�งส่�า ค�ญี่ เราต่�องร �วิ� า เขาม�จต่วิญี่ญี่าณิอย�างไร ประเที่ศึของเขาม�กฎีห้มายการค�า กฎีห้มาย
12
การล่งที่!นห้ร$อกฎีห้มายธ!รกจอย�างไร การส่$�อส่ารก�นระห้วิ�างกระที่รวิงที่��เก��ยวิข�องจ�งม�ควิามส่�าค�ญี่ แล่ะต่�องส่$�อส่ารก�บค �เจรจาด�วิย
(3) แรงจ งใจของผ �ม�อ�านาจต่�ดส่นใจก�าห้นดนโยบายห้ร$อผ �ที่��อย �ในกล่�องด�า ม�ผล่ต่�อการเล่$อกที่างเล่$อกใดที่างเล่$อกห้น��งให้�ออกมาเป9นนโยบาย
-เพ$�อแรงจ งใจ ค$อการก�าห้นดนโยบายเพ$�อผล่ประโยชน*แห้�งชาต่เป9นห้ล่�ก
-เน$� องจากแรง จ ง ใจ ค$ อผ � ก�า ห้นดนโยบายจะ ใ ช�ประส่บการณิ*ห้ร$ออาช�พที่�� เคยเป9นมาก�อนในการก�า ห้นดนโยบาย เช�น ร�ฐบาล่ที่�กษณิก�าห้นดนโยบายโดยใช�การที่ ต่เชงธ!รกจ ม�เป?าห้มายให้�เศึรษฐกจของประเที่ศึด�ข��น ช�วิงที่ศึวิรรษ 1950s-1960s ไที่ยที่�าส่งครามก�บเกาห้ล่�แล่ะเวิ�ยดนาม เพราะผ �ก�าห้นดนโยบายเคยเป9นที่ห้ารมาก�อน เร�มต่��งแต่�ส่ม�ยจอมพล่ ป. พบ ล่ส่งคราม ส่ม�ยจอมพล่ส่ฤษดB ธนะร�ชต่* มาจนถิ�งส่ม�ยจอมพล่ถินอม กต่ต่ขจร จ�งก�าห้นดนโยบายที่�าส่งคราม
2. ต่�วิแบบด��งเดมของการต่�ดส่นใจ (The Classic
Model of Decision Making) ผ � ก�า ห้นดนโยบายจะต่�ดส่นใจบนห้ล่�กส่มเห้ต่!ส่มผล่ (Rationality) แล่ะห้ล่�กเศึรษฐศึาส่ต่ร* (Cost and Benefit) โดยประเมนผล่ด�ผล่เส่�ยของที่!กที่างเล่$อก แล่�วิเล่$อกที่างเล่$อกที่��ก�อให้�เกดผล่ประโยชน*ที่��คาดวิ�าส่ งส่!ด (Maximize Expected Utility)
ซี��งเป9นห้ล่�กการที่��วิไปของการต่�ดส่นใจเล่$อกที่างเล่$อกนโยบาย
13
3. ต่�วิแบบควิามพ�งพอใจ ของเฮูอร*เบร*ต่ ไซีมอน มองวิ�าการเล่$อกที่างเล่$อกที่��ก�อให้�เกดผล่ประโยชน*ส่ งส่!ดน��น เป9นส่�งเกนควิามส่ามารถิของมน!ษย* แม�จะก�าห้นดเป9นนโยบายส่วิยห้ร แต่�น�ามาปฏิบ�ต่ไม�ได�เน$� องจากมน!ษย*ไม�ม�ข�ดควิามส่ามารถิเพ�ยงพอที่��จะที่�าได� ด�งน��น จ�งควิรเล่$อกที่างเล่$อกที่��ส่ามารถิบรรล่!มาต่รฐานข��นต่��าเที่�าที่��มน!ษย*จะส่ามารถิยอมร�บได�
ต่� วิแบบน�� จ ะนยม ใช� ในการบรห้ารร�ฐก จแล่ะการบรห้ารธ!รกจ ค$อการเล่$อกที่างเล่$อกที่��บรรล่!มาต่รฐานข��นต่��าที่��ส่ามารถิยอมร�บได� ซี�� งอาจเป9นที่างเล่$อกที่�� ให้�ผล่ประโยชน*ไม�ส่ งส่!ด แต่�ม�ผล่เส่�ยน�อยที่��ส่!ดแล่ะส่ามารถิบรรล่!เป?าห้มายได�
4. ต่�วิแบบของชาล่ส่* ล่นบล่อม เป9นต่�วิแบบการเปร�ยบเที่� ยบแบบ จ�า ก� ด ต่ าม ล่�า ด� บ (Successtive Limited
Comparison Model) มองวิ�าห้ากเล่$อกที่างเล่$อกที่��ไม�เคยที่�ามาก�อนมาก�าห้นดนโยบาย ก;อาจจะที่�าไม�ได�ห้ร$อม�ข�อผดพล่าด จ�งควิรเล่$อกนโยบายเดมมาด�ดแปล่ง แก�ไขห้ร$อเพ�มเต่ม ซี��งอาจเร�ยกวิ�าการต่�ดส่นใจเปล่��ยนแปล่งแบบเพ�มเต่ม (Incremental Change) ห้ร$อ Incrementalism เช�น ย!คส่งครามเย;น อเมรกาใช�นโยบายปEดล่�อมคอมมวินส่ต่*มาต่ล่อดต่��งแต่�ส่ม�ยประธานาธบด�ที่ร แมน (ค.ศึ.1945) ไปจนถิ�งที่ศึวิรรษที่�� 1980s โดยม�การปร�บปร!ง แก�ไข แล่ะเปล่��ยนแปล่งให้�เห้มาะส่มก�บส่ถิานการณิ* ประเที่ศึไที่ยนยมใช�ต่�วิแบบน��ในการก�าห้นดนโยบาย
14
5. ต่� วิ แ บ บ ข อ ง แ ก ร ม อ� ล่ ล่ ส่� น (Gramham
Allison’s Three Model) แบ�งเป9น 3 แบบ ได�แก�5.1 ต่�วิแบบผ �แส่ดงบที่บาที่ม�เห้ต่!ผล่ (The Rational
Actor Model) ค$อผ �ต่�ดส่นใจม�เห้ต่!ผล่โดยใช�ห้ล่�ก Cost
and Benefit แล่�วิเล่$อกที่างเล่$อกที่��ให้�ผล่ด�มากที่��ส่!ด เกดผล่เส่�ยน�อยที่��ส่!ด แล่ะส่ามารถิบรรล่!เป?าห้มายได�มากที่��ส่!ด
5.2 ต่� วิ แ บ บ ก ร ะ บ วิ น ก า ร ที่ า ง อ ง ค* ก า ร (The
Organizational Process Model) เป9นการเล่$อกที่างเล่$อกที่��เป9นระเบ�ยบการที่��ปฏิบ�ต่ต่ามมาต่รฐาน (Standard
Operating Procedures: SOPs) ค$อที่างเล่$อกที่�� เคยปฏิบ�ต่แล่�วิแล่ะม�ระเบ�ยบมาต่รฐานก�าห้นดเอาไวิ�วิ�าต่�องปฏิบ�ต่อย�างไร ข�อเส่�ยค$อย�ดถิ$อระเบ�ยบการมากเกนไป เช�น ส่ม�ยร�ฐบาล่ส่ม�คร ส่!นที่รเวิช ม�รมต่.ต่�างประเที่ศึค$อค!ณินภดล่ ป/ที่มะ ได�ร�บค�าแนะน�าจากอธบด�กรมส่ารนเที่ศึเร$�องเก��ยวิก�บการแถิล่งการณิ*ร�วิมวิ�า ไที่ยเราเคยที่�ามาก�อนโดยไม�ต่�องขออน!ม�ต่ต่�อร�ฐส่ภา ค!ณินภดล่จ�งออกแถิล่งการณิ*ร�วิมก�บร�ฐบาล่ก�มพ ชาเร$�องการข��นมรดกโล่กปราส่าที่เขาพระวิห้าร แต่�ผดมาต่รา 190 ในร�ฐธรรมน ญี่ 2550 ที่��ก�าห้นดข��นมาให้ม�
5.3 ต่� วิ แ บ บ ก า ร เ ม$ อ ง แ บ บ ร า ช ก า ร (The
Bureaucratic Politics Model) ค$ อ ใ น ก า ร ก�า ห้ น ดนโยบายจะม�การใช�อ�านาจต่�อรองระห้วิ�างกล่!�มผ �ต่�ดส่นใจต่�างๆ ม�การแล่กเปล่��ยนผล่ประโยชน*ก�นในล่�กษณิะห้ม ไปไก�มา เช�น นโยบายของญี่��ป!3นม�กถิ กเร�ยกวิ�าเป9นนโยบายเมดเล่ย* (คล่�ายก�บการร�องเพล่งต่�อก�นแบบเมดเล่ย*) ม�การต่�อรองก�น
15
ระห้วิ�างกล่!�มส่ามเห้ล่��ยม โดยส่ามเห้ล่��ยมห้น��งจะประกอบด�วิยข�าราชการ น�กการเม$องแล่ะน�กธ!รกจ ม�เป9นร�อยๆส่ามเห้ล่��ยมมาต่กล่งประน�ประนอมก�น แต่�น�ามาใช�ไม�ได�เพราะกฎีห้มายที่��ออกมาไม�ต่�อเน$�องก�น จ�งต่�องออกกฎีห้มายล่ กแล่ะม�การต่�อรองก�นให้ม�
6. กระบวินการที่างป/ญี่ญี่า (Intellectual Process)
การก�า ห้นดนโยบายข��นอย �ก�บควิามร � ควิามส่ามารถิ ส่ต่ป/ญี่ญี่า ควิามเฉีล่�ยวิฉีล่าด การมองการณิ*ไกล่ของผ �ก�าห้นดนโยบาย ห้ากผ �ก�าห้นดนโยบายไม�เฉีล่�ยวิฉีล่าดพอก;อาจเล่$อกที่างเล่$อกที่��ผดพล่าด
7. กระบวินการที่างส่�งคม (Social Process) ค$อกล่!�มที่างส่�งคม เช�น NGO กล่!�มผล่ประโยชน* เข�าไปม�บที่บาที่ในการก�าห้นดนโยบาย เช�น ช�วิงน��ภาคประชาส่�งคมกดด�นร�ฐบาล่ให้�พจารณิาให้�ด�ในการเจรจา FTA ก�บส่ห้ภาพย!โรป ให้�ร�บฟ้/งควิามคดเห้;นของภาคประชาส่�งคมให้�มากข��น ไม�ใช�อ!บอบที่�าก�นเอง
8. ก ร ะ บ วิ น ก า ร ก�� ง ก ล่ ไ ก (Quasi-Mechanical
Process) ผ �ก�าห้นดนโยบายก�าห้นดนโยบายออกไปแบบก��งร �ต่�วิก��งไม�ร �ต่�วิ ข��นอย �ก�บประส่บการณิ*ของผ �ก�าห้นดนโยบายเอง เช�น นายกฯที่�กษณิเป9นน�กธ!รกจมาก�อน จ�งต่�ดส่นใจที่!กอย�างในเชงธ!รกจที่��งห้มด เช�น ต่�องที่�า FTA ต่�องรวิมกล่!�มภ มภาค ต่�องม�พ�นธบ�ต่รเอเช�ย ผ �น�าที่��มาจากส่ายที่ห้ารก;จะที่�าส่งครามอย�างเด�ยวิ
การก(าหันดนโยบายต่�างประเทศ ข้องกลั��มสไนเดอร�
16
ป/จจ�ยภายในป/จจ�ย
ภายนอก
กระบวินการก�าห้นดนโยบาย
ผ �ก�าห้นดนโยบาย
ข�อต่�ดส่น
นโยบาย
การกระที่�า
ย�อนกล่�บ (Feedback)
ในการก�าห้นดนโยบายต่�างประเที่ศึจะม�ป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกเข�ามาเก��ยวิข�อง ร�ฐธรรมน ญี่จะระบ!วิ�าผ �ใดม�อ�านาจห้น�าที่��ก�าห้นดนโยบาย ซี��งผ �ก�าห้นดนโยบายแบ�งเป9น 2
ประเภที่ค$อ (1) กล่!�มบ!คคล่ เช�น คณิะร�ฐมนต่ร� ส่ภาควิามม��นคงแห้ล่�งชาต่ กระที่รวิง กรม (2) บ!คคล่ เช�น นายกร�ฐมนต่ร� รมต่.กระที่รวิงพาณิชย* รมต่.กระที่รวิงกล่าโห้ม
ป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกเป9น Inputs ที่��เข�าไปกดด�นให้�ผ �ก�า ห้นดนโยบายก�า ห้นดนโยบายออกมา ในกระบวินการต่�ดส่นใจ (Process) ผ �ก�าห้นดนโยบายจะใช�ควิามร �ควิามเช��ยวิชาญี่ ประส่บการณิ* การร�บร �/โล่กที่�ศึน* กฎีห้มาย ข�อต่กล่ง ห้ร$อส่นธส่�ญี่ญี่าต่�างๆ ประกอบการต่�ดส่นใจเล่$อกที่างเล่$อกใดที่างเล่$อกห้น��งให้�ออกมาเป9นข�อต่�ดส่นใจ กระบวินการต่�ดส่นใจน��ถิ$อเป9นกล่�องด�าเพราะบ!คคล่ภายนอกจะไม�ร �วิ�าภายในกล่�องที่�าอะไรก�นบ�าง มาร �อ�กที่�เม$�อม�การต่�ดส่นใจเล่$อกข�อต่�ดส่นใจออกมาแล่�วิ (Outputs) ซี��งข�อต่กล่งใจน��นจะน�ามาประกาศึเป9นนโยบาย
นโยบายม� 2 ประเภที่ค$อ นโยบายที่��ประกาศึใช�แล่ะนโยบายที่��น�ามาใช�ในที่างปฏิบ�ต่ ห้ากข�อต่�ดส่นใจใดถิ กประกาศึเป9นนโยบายแต่�ไม�น�า มาปฏิบ�ต่ ก;จะเป9นเพ�ยงนโยบายที่��ประกาศึใช�เที่�าน��น แต่�ห้ากน�านโยบายน��นมาใช� ก;จะเร�ยกวิ�าการน�านโยบายไปปฏิบ�ต่ (Policy Implementation)
17
นโยบายที่��น�ามาปฏิบ�ต่แล่�วิได�ร�บการต่อบส่นองห้ร$อการต่�อต่�านจากภายในประเที่ศึห้ร$อต่�างประเที่ศึ จะเร�ยกวิ�าผล่ล่�พธ*ของนโยบาย (Policy Outcomes) ห้ากผ �ก�าห้นดนโยบายน�าผล่ล่�พธ*ที่��ได�ไปปร�บปร!งแก�ไขให้�ด�ข��น ก;จะเป9นการย�อนกล่�บ (Feedback) เข�าไปส่ �ป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกให้ม� แต่�ห้ากผ �ก�าห้นดนโยบายไม�น�าไปปร�บปร!งแก�ไขให้ม� นโยบายน��นก;จะห้ย!ดอย �แค�การ Implementation
การต่�ดส่นใจ (Decision Making) ค$อกระบวินการที่��อย �ในกล่�องด�า (Black Box) ผ �ก�าห้นดนโยบายจะที่�าการค�ดเล่$อกที่างเล่$อกห้ล่ายๆที่าง ที่!กที่างเล่$อกเป9นที่างเล่$อกที่��ไม�แน�นอนแล่ะม�ควิามส่�าค�ญี่ใกล่�เค�ยงก�น โดยผ �ก�าห้นดนโยบายจะเล่$อกเพ�ยงที่างเล่$อกเด�ยวิให้�ออกมาเป9นข�อต่กล่งใจ
ข�อต่�ดส่นใจ ห้ร$อข�อต่กล่งใจ ห้ร$อการวินจฉี�ยส่��งการ (Decision) ค$อที่างเล่$อกเด�ยวิที่��ได�ร�บการค�ดเล่$อกวิ�าเป9นที่างเล่$อกที่��เห้มาะส่มที่��ส่!ด ด�ที่��ส่!ดแล่ะส่มควิรมาใช�ในที่างปฏิบ�ต่เพ$�อให้�บรรล่!เป?าห้มายที่��วิางไวิ� ห้ร$อได�ใกล่�เค�ยงก�บเป?าห้มายมากที่��ส่!ด
ผ �ต่�ดส่นใจ (Decision Maker) ค$อบ!คคล่ห้ร$อกล่!�มบ!คคล่ที่��อย �ในกล่�องด�า ม�ห้น�าที่��ต่�ดส่นใจเล่$อกที่างเล่$อกใดที่างเล่$อกห้น��งให้�ออกมาเป9นข�อต่กล่งใจ แล่ะประกาศึเป9นนโยบาย ซี��งการร�บร �ห้ร$อโล่กที่�ศึน* (Perception) ของผ �ก�า ห้นดนโยบายจะอย �ภายใต่�ส่ภาพแวิดล่�อม (Situation) ซี��งส่ภาพแวิดล่�อม/ส่ถิานการณิ*ม� 3 ประเภที่ค$อ
1. ส่ภาพแวิดล่�อมที่�� เป9นวิกฤต่การณิ* (Crisis) ค$อส่ภาวิะที่��ฝ่3ายห้น��งต่�องการที่��จะเปล่��ยนส่ภาพเดม แต่�อ�กฝ่3าย
18
ห้น��งต่�องการที่��จะค$นส่ภาพเดม เช�น วิกฤต่การณิ*น��าม�น ในป<ค.ศึ.1973 ช�วิงน��นน��าม�นถิ กควิบค!มโดยกล่!�มโอเปค ซี��งกล่!�มโอเปคไม�ขายน��าม�นให้�ประเที่ศึที่��ส่น�บส่น!นอส่ราเอล่ ขณิะที่��ประเที่ศึต่ะวิ�นต่กแล่ะญี่��ป!3นต่�องการให้�โอเปคขายน��าม�นเห้ม$อนเดม
การก�าห้นดนโยบายต่�องพจารณิาวิ�าขณิะน��นประเที่ศึไที่ยอย � ในส่ถิานการณิ*ใด เช�น วิกฤต่การณิ*ห้น��ย โรโซีนห้ร$อวิกฤต่การณิ*ห้น��เน�าเส่�ยของอเมรกา ไที่ยต่�องต่�ดส่นใจส่�งส่นค�าไปขายอย�างไร วิกฤต่การณิ*ต่�มย�าก!�งก;ต่�องต่�ดส่นใจวิ�าที่�า อย�างไรจ�งจะอย �รอด ห้ากต่�ดส่นใจก � เงน IMF ก;ต่�องยอมร�บเง$�อนไขของฉี�นที่ามต่วิอชงต่�น
2. ส่ภาพแวิดล่�อมเฉีพาะเจาะจง ค$อการต่�ดส่นใจเป9นเร$�องๆไป เช�น ห้ล่�งเห้ต่!การณิ* 9/11 ร�ฐบาล่ที่�กษณิต่�องต่�ดส่นใจวิ�าจะร�วิมม$อต่�อต่�านการก�อการร�ายห้ร$อไม� ซี��งเราต่�องที่�าเพราะการก�อการร�ายระบาดเข�ามาในประเที่ศึไที่ย ห้ร$อการต่�ดส่นใจกรณิ�พพาที่เขาพระวิห้ารก�บก�มพ ชา
3. ส่ภาพแวิดล่�อมที่��วิไป ค$อส่�งที่��ปฏิบ�ต่ในช�วิต่ประจ�าวิ�น ผ �ก�าห้นดนโยบายจะต่�องค�าน�งถิ�งส่ถิานการณิ*ในขณิะน��น
ก�อนก�าห้นดนโยบาย ถิ�าไม�เช�นน��นก;จะเกดผล่เส่�ยต่�อประเที่ศึชาต่
กรอบการก(าหันดนโยบายต่�างประเทศข้องไทย ช�วิงน��อาจารย*อธบายแผนภ มในเอกส่ารห้น�า 14 เช�น ค�าน*ยมแหั�งชาต่* ค$อส่�งที่��คนในชาต่เห้;นวิ�าเป9นส่�งที่��ด�
งาม แต่�ล่ะประเที่ศึจะม�ค�านยมที่��ไม�เห้ม$อนก�น เช�น ไที่ยม�ค�านยมเร$�องควิามอย �รอด ควิามม��งค��ง ส่ที่ธเส่ร�ภาพ อ�านาจ
19
อธปไต่ย ค�านยมเห้ล่�าน��ข��นอย �ก�บช�วิงเวิล่าวิ�าจะเน�นเร$�องใดเป9นอ�นด�บห้น��ง
เน$� องจากไที่ยเราม�ค�านยมวิ�ารายได�ของประเที่ศึส่�วินให้ญี่�มาจากการส่�งออก ด�งน��น ผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ค$อต่ล่าดการค�า เราจ�งก�าห้นดย!ที่ธศึาส่ต่ร*แห้�งชาต่โดยเน�นห้าต่ล่าดการค�า การได�เปร�ยบเห้น$อค �แข�ง การด�งด ดน�กล่งที่!นต่�างชาต่แล่ะน�กที่�องเที่��ยวิ จากน��น ผ �ก�าห้นดนโยบายจะต่�ควิามโดยใช�กฎีห้มายแล่ะงบประมาณิเพ$�อด�งด ดน�กล่งที่!นให้�มาล่งที่!นในประเที่ศึห้ร$อส่�งเส่รมการที่�องเที่��ยวิ ก�อนก�าห้นดเป9นนโยบาย
นโยบายต่�างประเทศข้องไทย ประกอบด�วิย1. นโยบายที่างเศึรษฐกจ ประกอบด�วิย-นโยบายการค�าระห้วิ�างประเที่ศึ เน$�องจากไที่ยม�รายได�
จากการส่�งออกมากที่��ส่!ด เราจ�งต่�องก�าห้นดนโยบายเพ$�อการส่�งออกให้�มากที่��ส่!ด เช�น พจารณิาวิ�าต่�องที่�า FTA ห้ร$อไม� ต่�องการรวิมกล่!�มภ มภาคห้ร$อไม�
-การก �ย$มเงนจากต่�างประเที่ศึ เช�น การพจารณิาวิ�าต่�องก �ย$มเงนจากต่�างประเที่ศึห้ร$อไม�
-การล่งที่!นระห้วิ�างประเที่ศึ 2. นโยบายที่างที่ห้าร เน�นเร$�องการร�กษาควิามม��นคง
แล่ะการร�กษาส่�นต่ภาพ เช�น การร�กษาอธปไต่ยของไที่ย การร�กษาควิามส่งบส่!ขภายในประเที่ศึ
3. นโยบายด�านการเม$อง ค$อการใช�อ�านาจเพ$�อให้�ได�มาซี��งผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ ม�วิธ�การค$อ การส่ร�างส่�มพ�นธมต่ร การเจรจา การเข�าร�วิมในองค*การระห้วิ�างประเที่ศึแล่ะส่ถิาบ�นระห้วิ�างประเที่ศึ เช�น WTO IMF World Bank
20
4. นโยบายด�านอ$�นๆ เช�น นโยบายด�านวิชาการ นโยบายด�านส่ภาพแวิดล่�อม
เม$�อก�าห้นดนโยบายออกมาแล่�วิ ก;จะม�ที่�าที่�/การกระที่�าต่�อเร$�องน��นๆ เช�น ที่�าที่�ในการล่ดส่ภาวิะโล่กร�อน ที่�าที่�ในการเข�าร�วิมเจรจา FTA ห้ากที่�าที่�แล่ะการกระที่�าน��นจะส่�งผล่ล่�พธ* (Outcomes) วิ�าได�ร�บการส่น�บส่น!นห้ร$อต่�อต่�าน ถิ� าผ �ก�าห้นดนโยบายเห้;นวิ�าส่มควิรได�ร�บการปร�บปร!งแก�ไข ก;จะ Feedback เข�าไปย�งป/จจ�ยภายในแล่ะป/จจ�ยภายนอกให้ม�
ผลัประโยชน�แหั�งชาต่*ข้องไทย ผ �ก�าห้นดนโยบายจะก�าห้นดนโยบายโดยใช�ค�านยมแห้�ง
ชาต่ แล่ะน�าค�านยมแห้�งชาต่น��นมาก�าห้นดเป9นผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ ซี��งผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ของไที่ยเร�ยงล่�าด�บควิามส่�าค�ญี่เป9น 6 เร$�องด�งน��
1. อ�านาจอธปไต่ยของประเที่ศึ ค$ออ�านาจส่ งส่!ดของร�ฐในการก�าห้นดนโยบายแล่ะด�าเนนนโยบายที่��งภายในแล่ะต่�างประเที่ศึ โดยปราศึจากการช��น�า บงการแล่ะครอบง�าจากภายนอก
ป/จจ!บ�น ฝ่3ายที่ห้ารของไที่ยบอกวิ�าม� 3 เร$�องที่��ยอมไม�ได�ค$อ การเส่�ยดนแดนให้�ก�มพ ชา การโยกย�ายที่ห้าร (นายกฯที่�กษณิพยายามโยกย�ายที่ห้ารจ�งถิ กจ�ดการ) แล่ะส่ถิาบ�นพระมห้ากษ�ต่รย* (ใครจะแต่ะต่�องไม�ได�)
ประเที่ศึจ�นประกาศึวิ�า ห้�ามใครเข�าไปแที่รกแซีงกจการภายในประเที่ศึของต่น ห้�ามย!�งเก��ยวิก�บเร$�องส่ที่ธมน!ษยชนของต่น เพราะถิ$อเป9นอ�านาจอธปไต่ย
21
2. ควิามม��นคงแห้�งชาต่ เดมไที่ยเราเน�นควิามม��นคงที่างที่ห้ารแล่ะการเม$อง เช�น การปราศึจากการร!กรานโจมต่�จากประเที่ศึอ$�น ช�วิต่แล่ะที่ร�พย*ส่นของประชาชนในชาต่ต่�องไม�ถิ กที่�าล่าย แต่�ย!คห้ล่�งส่งครามเย;น ไที่ยห้�นมาเน�นด�านควิามม��นคงที่างเศึรษฐกจอย�างเต่;มที่�� มองวิ�าที่�าอย�างไรจ�งจะที่�าให้�ประเที่ศึอย �รอดในที่างเศึรษฐกจ ประชาชนอย �ด�กนด� อย�างน�อยที่��ส่!ดให้�พอม�พอกน แล่ะข��นต่�อไปค$อเพ$�อควิามม��งค��งของประเที่ศึ
ช�วิงที่��ประเที่ศึเกดวิกฤต่การณิ*การเงนในป<ค.ศึ.1997
ไที่ยเราต่�องยอมให้�ควิามม��นคงที่างเศึรษฐกจมาเห้น$ออ�านาจอธปไต่ยเพ$� อควิามอย �รอดของประเที่ศึ เราต่�องด�า เนนนโยบายที่างเศึรษฐกจต่ามค�า ช��น�า ของ IMF เช�น ออกกฎีห้มายขายชาต่ 11 ฉีบ�บ ต่�องล่ดกฎีเกณิฑ์* แปรร ปร�ฐวิส่าห้กจ
3. การกนด�อย �ด�ของประชาชน เน$�องจากไที่ยม�รายได�ส่�วินให้ญี่�จากการส่�งออก เราจ�งต่�องส่�งออกให้�มากที่��ส่!ด ป/จจ!บ�นเกดป/ญี่ห้าในกล่!�มประเที่ศึที่��ใช�เงนย โรซี��งส่�งผล่กระที่บไปย�งประเที่ศึย!โรปที่��งห้มด ส่นค�าของไที่ยต่�องถิ กมาต่รการที่��งที่��ใช�ภาษ�แล่ะไม�ใช�ภาษ� ที่��ส่�าค�ญี่ค$อค �ค�าไม�ม�เงนซี$�อส่นค�า อเมรกาก;ซี$�อส่นค�าฟ้! 3มเฟ้Cอยน�อยล่ง ไที่ยเราจ�งประส่บป/ญี่ห้า จนต่�องไปห้าต่ล่าดเกดให้ม�
การที่�าให้�ประชาชนอย �ด�กนด� อาจต่�องที่�า FTA เช�น การที่�า FTA ก�บส่ห้ภาพย!โรป แม�จะถิ กต่�อต่�านแต่�ก;ต่�องที่�าเพ$�อควิามอย �รอดของประเที่ศึ
22
4. ควิามม��งค��งแล่ะควิามเจรญี่ร! �งเร$องของชาต่ ต่ราบใดที่��ประเที่ศึไที่ยต่�องพ��งพาการส่�งออก ควิามม��งค��งของประเที่ศึจ�งเป9นส่�งที่��ที่�าได�ยาก
5. เส่ถิ� ยรภาพระห้วิ� างประ เที่ศึ (International
Stability) ผล่ประโยชน*ข�อน��มาอย �อ�นด�บที่�ายๆ แส่ดงวิ�าไที่ยเราค�าน�งถิ�งประโยชน*แห้�งชาต่มากกวิ�าประโยชน*ส่�วินรวิม ซี��งเส่ถิ�ยรภาพระห้วิ�างประเที่ศึ ต่�ควิามได� 3 ควิามห้มาย ด�งน��
(1) ส่ถิานภาพเดม ไที่ยเราต่�องร�วิมม$อก�บประเที่ศึต่�างๆ เพ$�อร�กษาส่ถิานภาพเดมเอาไวิ� เช�น การแซีงช��นอห้ร�านก�บเกาห้ล่�เห้น$อต่ามมต่ของ UN เพ$�อให้�อห้ร�านแล่ะเกาห้ล่�เห้น$อย!ต่โครงการนวิเคล่�ยร* ห้ากที่��งส่องประเที่ศึเป9นมห้าอ�านาจด�านนวิเคล่�ยร* ก;จะที่�าให้�ประเที่ศึต่�างๆ เด$อดร�อน
(2) ไม�ม�ส่งครามให้ญี่�ระห้วิ�างมห้าอ�านาจ (3) ไม�ม�ส่งครามเล่ย 6. ส่�นต่ภาพ ค$อการไม�ม�ส่งคราม ไม�ม�การต่�อส่ �ในที่!ก
ภ มภาคของโล่ก แต่�เป9นส่�งที่��ยากมาก ไที่ยเราพยายามย�บย��งไม�ให้�เห้ต่!การณิ*เห้ล่�าน��เกดข��น จ�งร�วิมม$อก�บ UN เพ$�อให้�เกดส่�นต่ภาพ แต่�ที่��งน�� ไที่ยเราต่�องร�กษาอ�านาจอธปไต่ยแล่ะควิามม��นคงแห้�งชาต่ก�อน
ผ-#ก(าหันดนโยบายต่�างประเทศข้องไทย1. ฝ่3ายบรห้าร1.1 นายกร�ฐมนต่ร�ร�ฐธรรมน ญี่จะก�าห้นดวิ�า ผ �ก�าห้นดนโยบายที่��งนโยบาย
ในประเที่ศึแล่ะนโยบายต่�างประเที่ศึของไที่ยค$อ ฝ่3ายบรห้าร ฝ่3ายนต่บ�ญี่ญี่�ต่แล่ะฝ่3ายต่!ล่าการ แต่�ฝ่3ายต่!ล่าการจะเข�ามา
23
เก��ยวิข�องก�บการก�าห้นดนโยบายน�อย เช�น ศึาล่ร�ฐธรรมน ญี่พจารณิาวิ�าแถิล่งการณิ*ร�วิมที่��นายนภดล่ ป/ที่มะ รมต่.ต่�างประเที่ศึไปที่�าก�บก�มพ ชาน��น ผดมาต่รา 190 ห้ร$อไม� ซี��งศึาล่ต่�ดส่นวิ�าให้�แถิล่งการณิ*ร�วิมน��นเป9นโมฆะ เพราะข�ดก�บมาต่รา 190
กรณิ�นคมอ!ต่ส่าห้กรรมมาบต่าพ!ด ภาคประชาส่�งคม เช�น NGO ส่มาคมต่�อต่�านไม�ให้�เกดโล่กร�อน เคร$อข�ายประชาชนภาคต่ะวิ�นออก ไปฟ้?องศึาล่ปกครองวิ�าโรงงานในนคมอ!ต่ส่าห้กรรมมาบต่าพ!ดไม�ที่�าต่ามมาต่รา 67 วิรรค 2
ของร�ฐธรรมน ญี่ 2550 ที่��ก�าห้นดให้�อ!ต่ส่าห้กรรมเห้ล่�าน��ที่�าห้น�งส่$อเก��ยวิก�บผล่กระที่บต่�อส่ภาพแวิดล่�อมแล่ะส่!ขภาพอนาม�ยของประชาชน ช�วิงแรกศึาล่ปกครองต่�ดส่นวิ�าให้� 76
โครงการระง�บเอาไวิ�ช��วิคราวิจนกวิ�าจะที่�าห้น�งส่$อเก��ยวิก�บผล่กระที่บต่�อส่ภาพแวิดล่�อมแล่ะส่!ขภาพอนาม�ยของประชาชนออกมา
ช�วิงที่��ส่อง ห้น�วิยงาน กระที่รวิง ที่บวิง แล่ะกรมที่��เก��ยวิข�อง ในร�ฐบาล่อภส่ที่ธBได�ย$�นเร$�องอ!ที่ธรณิ* ศึาล่ปกครองจ�งต่�ดส่นให้�เห้ล่$อ 65 โครงการที่��เป9นโครงการร�ายแรง ต่�องที่�าห้น�งส่$อเก��ยวิก�บผล่กระที่บต่�อส่ภาพแวิดล่�อมแล่ะส่!ขภาพอนาม�ยของประชาชน แล่ะช�วิงที่��ส่าม ญี่��ป!3นซี��งเป9นผ �ล่งที่!นมากที่��ส่!ดได�ใช�อ�านาจแข;งกร�าวิไปข�มข �ร �ฐบาล่แล่ะศึาล่วิ�า ห้ากศึาล่ปกครองไม�ต่�ดส่นวิ�าโครงการใดเป9นโครงการร�ายแรงภายใน 2 เด$อน ก;จะถิอนที่!นออกที่��งห้มด ในที่��ส่!ด ศึาล่ก;ต่�ดส่นเห้ล่$อแค� 11 โครงการที่��เป9นโครงการร�ายแรงจนกวิ�าจะแก�ไขให้�ต่รงต่ามมาต่รา 67 วิรรค 2
24
แส่ดงให้�เห้;นวิ�า ศึาล่ปกครองก�าห้นดนโยบายเพ$�อผล่ประโยชน*แห้�งชาต่ ห้ากญี่��ป!3นถิอนที่!นออก ก;จะกระที่บต่�อการล่งที่!นแล่ะการส่�งออกของประเที่ศึ ซี��ง 40% ของการล่งที่!นมาจากญี่��ป!3น ป< 2555 รถิยนต่*แล่ะอะไห้ล่�รถิยนต่*เป9นส่นค�าส่�งออกอ�นด�บห้น��ง แล่ะรถิยนต่*โต่โยต่�าส่�งออกเป9น 40%
ของการส่�งออกที่��งห้มด ห้ากญี่��ป!3นถิอนที่!นออกที่��งห้มด ประเที่ศึไที่ยก;จะเจJง
ศึาล่ด�านที่ร�พย*ส่นที่างป/ญี่ญี่า จะเข�ามาเก��ยวิข�องในกรณิ�ที่��ม�การล่ะเมดที่ร�พย*ส่นที่างป/ญี่ญี่าแล่ะการถิ กฟ้?องร�องจากต่�างประเที่ศึ เช�น การกJอบป<� ห้น�งส่$อขาย
เน$�องจากร�ฐธรรมน ญี่ 2540 ผ �ร �างร�ฐธรรมน ญี่มองวิ�าฝ่3ายบรห้ารควิรม�อ�านาจก�าห้นดนโยบายมากข��น จ�งส่�งเส่รมให้�ร�ฐบาล่เข�มแข;ง ส่ามารถิออกนโยบายโดยไม�ต่�องผ�านร�ฐส่ภา โดยเฉีพาะการที่�า FTA แต่�ร�ฐธรรมน ญี่ 2550 ได�พยายามให้�ร�ฐส่ภาม�บที่บาที่มากข��น โดยออกกฎีห้มายมาต่รา 190
อย�างไรก;ต่าม ฝ่3ายบรห้ารม�อ�านาจห้น�าที่��โดยต่รงในการก�าห้นดนโยบายต่�างประเที่ศึ ซี��งฝ่3ายบรห้ารจะประกอบด�วิยคณิะร�ฐมนต่ร� ม�นายกร�ฐมนต่ร�เป9นห้�วิห้น�า ม�รองนายกร�ฐมนต่ร� แล่ะร�ฐมนต่ร�กระที่รวิงต่�างๆ
กจกรรมต่�างประเที่ศึจะด�า เนนควิบค �ไปก�บกจกรรมภายในประเที่ศึ นายกร�ฐมนต่ร�ในฐานะห้�วิห้น�าฝ่3ายบรห้ารต่�องเป9นผ �ร �บผดชอบในการก�าห้นดนโยบายที่��งในประเที่ศึแล่ะต่�างประเที่ศึ นอกจากน��น ต่�องเป9นผ �ควิบค!มด แล่ในการน�านโยบายไปปฏิบ�ต่ แล่ะด แล่ร�บผดชอบด�านงานต่�างประเที่ศึที่��งห้มด
25
ร�ฐบาล่ที่��เดนที่างไปต่�างประเที่ศึมากที่��ส่!ดค$อ ร�ฐบาล่ที่�กษณิ ชนวิ�ต่ร แล่ะร�ฐบาล่ย�งล่�กษณิ* ชนวิ�ต่ร อาจเพราะเป9นนายกฯที่��มาจากส่ายธ!รกจ จ�งเน�นการล่งที่!น การค�า แล่ะการที่�องเที่��ยวิ
นายกร�ฐมนต่ร�ห้ร$อประธานาธบด�จะเป9นผ �ต่�ดส่นใจก�า ห้นดนโยบายคนส่!ดที่�าย แม�จะม�ผ � เส่นอแนะมาจากกระที่รวิงต่�างๆ ด�งน��น นายกร�ฐมนต่ร�จ�งม�ควิามส่�าค�ญี่อย�างมาก ส่�งส่�าค�ญี่ของนายกร�ฐมนต่ร�ค$อการร�บร �ห้ร$อโล่กที่�ศึน*
การร�บร �ห้ร$อโล่กที่�ศึน* (Perception) มาจากส่�งคมประกต่ (Socialization) ห้ร$อการเร�ยนร �ที่างส่�งคม ห้ร$อการกล่�อมเกล่าที่างส่�งคม เร�มต่��งแต่�ส่�งคมที่��เกดมา เช�น เกดในส่�งคมส่ล่�ม ส่�งคมน�กธ!รกจ ส่�งคมเผด;จการ พ�อแม�เล่��ยงด แบบไห้น แบบเส่ร�นยม อน!ร�กษ*นยมห้ร$อแบบก�าวิร�าวิต่บต่�ที่!กวิ�น การเข�าโรงเร�ยนต่��งแต่�อน!บาล่ ประถิม ม�ธยมแล่ะมห้าวิที่ยาล่�ยอย�างไร เพ$�อนฝ่ งต่�างๆ ล่�วินม�ผล่ต่�อการก�าห้นดนโยบาย เช�น นายกฯที่�กษณิ พ�อขายกาแฟ้ แม�ขายผ�าไห้ม ไปอย � โรงเร�ยนต่�า รวิจ ผ�นต่�วิมาเป9นน�กธ!รกจแล่ะมาเล่�นการเม$อง ส่�งเห้ล่�าน��จะห้ล่�อห้ล่อมให้�ค!ณิที่�กษณิม�ควิามคดแบบน��น การเดนที่างไปต่�างประเที่ศึที่�าให้�ได�เห้;นโล่กาภวิ�ต่น* จ�งเน�นการที่�า FTA
พวิกอน!ร�กษ*นยมมองวิ�าการที่�า FTA ก�บประเที่ศึให้ญี่� เช�น อเมรกา ย!โรป ที่�าให้�ถิ กเอาร�ดเอาเปร�ยบ แต่�ค!ณิที่�กษณิมองวิ�าควิรเปEดเส่ร�ที่� �งห้มด ที่��งการค�า การเงนแล่ะการล่งที่!น เพราะไที่ยเราอย �ในโล่กาภวิ�ต่น* การค�าต่�องร�วิมม$อก�บประเที่ศึอ$�นเพ$�อควิามอย �รอด เราไม�ส่ามารถิค�าขายแบบโดดเด��ยวิได�
26
จ�งที่�าให้�เกดควิามข�ดแย�งระห้วิ�างส่องฝ่3าย ในที่��ส่!ดการที่�า FTA ก�บอเมรกาก;ต่�องห้ย!ดชะง�กล่งมาจนถิ�งป/จจ!บ�น
ประส่บการณิ*ด�านต่�างประเที่ศึม�ควิามส่�าค�ญี่มาก ห้ากผ �น�าต่�องรอให้�คนแปล่ภาษาให้�ก;จะไม�ได�ร�บการยอมร�บ ยกเวิ�นประเที่ศึมห้าอ�านาจอย�างจ�น ผ �น�าประเที่ศึที่��ไม�ม�ประส่บการณิ*ด�านการต่�างประเที่ศึเล่ย ประเที่ศึก;จะอย �ไม�รอด เพราะไที่ยไม�ส่ามารถิอย �อย�างโดดเด��ยวิได�
*********************
27