Strona 1 z 13

Stanowisko (wstępne)

Izby Gospodarki Elektronicznej

dotyczące objęcia branży handlu elektronicznego zakresem

podmiotowym regulacji dotyczącej nowej formy

opodatkowania działalności handlowej i usługowej

Sygn. pisma: S/LEG/PL/2016002

Warszawa, 2016-01-14

Strona 2 z 13

Spis treści

Spis treści ......................................................................................................................... 2

Wstęp .............................................................................................................................. 3

Podstawowe różnice pomiędzy handlem tradycyjnym a handlem internetowym ............ 5

Planowane zmiany ........................................................................................................... 7

Uwagi zasadnicze do zmian .............................................................................................. 7

1. Różnice pomiędzy handlem tradycyjnym a internetowym ................................... 7

2. Spadek konkurencyjności polskich przedsiębiorców ............................................ 8

3. Wpływ na firmy sprzedające w Internecie ........................................................... 9

4. Trudności z obliczaniem wysokości należnego podatku ..................................... 10

5. Wprowadzenie barier dla lokowania kapitału i zmniejszenie innowacyjności .... 10

Ryzyka wprowadzenia podatku od obrotu w zakresie umów zawieranych na odległość 11

Rekomendacje ............................................................................................................... 12

Podsumowanie .............................................................................................................. 13

Strona 3 z 13

Wstęp

Izba Gospodarki Elektronicznej (dalej: e-Izba) pozyskała informacje, że podczas spotkania

konsultacyjnego, które odbyło się w dniu 8 stycznia 2016 roku, dotyczącego prac nad projektem ustawy

której celem ma być nałożenie podatku „od hipermarketów”, poczynione zostały ustalenia o zmianie

założeń i w miejsce podatku nakładanego w zależności od powierzchni sprzedaży wprowadzony ma być

podatek obrotowy ze skalą progresywną, który ma obejmować także handel elektroniczny

(e-commerce) – tzw. sklepy internetowe. Z informacji jakie e-Izba pozyskała także z wypowiedzi

medialnych przedstawicieli rządu, dotyczących planów kształtu podatku otrzymaliśmy informację, że

opodatkowanie e-handlu nie było początkowym założeniem rządu, lecz same organizacje

przedsiębiorców zaproponowały takie rozwiązanie.

W związku z powyższym, chcielibyśmy jednoznacznie stwierdzić iż wprowadzenie podatku od

sprzedaży internetowej stanowi istotne zagrożenie dla interesów polskich przedsiębiorstw oraz

konkurencyjności polskiej gospodarki, a stanowiska prezentowanego przez inne organizacje

przedsiębiorców nie podziela duża liczba innowacyjnych firm, które oferują konsumentom towary

wygodnie i bezpiecznie, często w najniższych cenach.

E-Izba, która dokonała konsultacji z przedsiębiorcami w ramach inicjatywy E-Commerce Polska,

jako reprezentant całej branży gospodarki cyfrowej pragnie wyrazić istotne zaniepokojenie i wątpliwości

związane z zaproponowanymi przez rząd rozwiązaniami – oraz zaprezentować realne negatywne skutki

dla rynku handlu detalicznego i hurtowego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców

działających w branży e-Commerce.

E-Izba wyraża zrozumienie, że na etapie konsultacji społecznych projektu, który w swych

założeniach nie miał dotyczyć handlu elektronicznego, nie znalazła się wśród uczestników konsultacji.

Niniejszym zwracamy się z uprzejmą prośbą o włączenie do prac nad projektem np. w trybie konsultacji.

Ze swej strony zobowiązujemy się do dostarczenia wszystkich niezbędnych i pomocnych Ustawodawcy

informacji, aby prace mogły przebiegać zgodnie z założonym terminarzem prac.

Strona 4 z 13

Dlaczego podatek od sprzedaży w Internecie nie jest dobrym rozwiązaniem i jest sprzeczny z założeniami

„podatku od hipermarketów” oraz idei wyrażanych przez Parlamentarny Zespół na rzecz Wspierania

Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego?

● podatek od e-handlu przyniesie skutek przeciwny do planowanego - dziś w Internecie Polacy kupują

głównie od sprzedawców z Polski, a po zwiększeniu kosztów w wyniku nałożenia nowych podatków

zaczną kupować od firm zarejestrowanych za granicą, bo one będą w stanie zaoferować niższe ceny na

te same towary1. To będą firmy np. z Niemiec, Czech czy Słowacji. Wtedy większość podatków2 od e-

sprzedawców będzie płacona poza Polską;

● podatek istotnie zmniejszy potencjał polskiego eksportu poprzez pogorszenie konkurencyjności

polskich firm - jeśli jakiekolwiek dodatkowe obciążenia dotkną podmioty prowadzące e-handel z Polski to

ze względu na globalny charakter Internetu, firmy nieobłożone podobnymi obciążeniami będę w stanie

zaoferować lepsze ceny - oferty z Polski będą na drugiej i trzeciej stronie wyników porównywania - czym

większa polska firma tym większe koszty eksportu;

● będzie nieskuteczny - w przeciwieństwie do handlu tradycyjnego gdzie zmiana miejsca sprzedaży

wymagałaby zmiany lokalu (lokalizacja jest głównym atutem przyciągania klientów), potencjalne

skuteczne sposoby unikania opodatkowania polegać mogą na zarejestrowaniu podmiotu dokonującego

sprzedaży za granicą, bez konieczności zmian infrastrukturalnych, logistycznych czy pracowniczych;

● nie zbudujemy oczekiwanej w Polsce “Doliny Krzemowej” - przedsiębiorcy nie tylko powinni wymyślać

w Polsce nowe pomysły, ale przede wszystkim w Polsce lokować kapitał, rejestrować działalność i ją

rozwijać dzięki przyjaznym regulacjom. Dodatkowe podatki od sprzedaży internetowej oddalają Polskę od

preferowanej lokalizacji siedziby dla innowacyjnej działalności;

1 Internetowa możliwość łatwego porównywania cen i błyskawiczny dostęp do ofert zlokalizowanych w dowolnym kraju tworzy hiper-konkurencyjny rynek.

Korzystają na tym konsumenci, bo marże w sprzedaży internetowej są minimalne. Dodatkowe obciążenia podatkowe spowodują albo zwiększenie cen (tam gdzie konkurencja globalna będzie jeszcze możliwa) albo utratę atrakcyjności ofert firm zlokalizowanych w Polsce i oddanie obrotu firmom zagranicznym. W praktyce za wyjątkiem kategorii niszowych, dodatkowe obciążenia mogą spowodować, że wynik na sprzedaży nie będzie rentowny.

2 podatek dochodowy, podatek VAT (częściowo), podatek od wynagrodzeń i PIT od części działalności za granicą,

Strona 5 z 13

Podstawowe różnice pomiędzy handlem tradycyjnym a handlem

internetowym

HANDEL TRADYCYJNY HANDEL INTERNETOWY

Miejsce sprzedaży sprzedaż w lokalu przedsiębiorstwa sprzedaż na odległość

Miejsce zawarcia umowy fizyczny lokal serwis internetowy świadczący usługi drogą elektroniczną

Sprzedaż detaliczna kasa fiskalna zarejestrowana dla miejsc prowadzenia sprzedaży

(lokal przedsiębiorstwa)

kasa fiskalna zarejestrowana dla miejsca prowadzenia sprzedaż

(sprzedaż wysyłkowa)

Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U.

2014, poz. 827)

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w

sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady

93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz

uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę

97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

obowiązki wynikające z ustawy o prawach konsumenta będącej harmonizacją zupełną zapisów

Dyrektywy

Rozdział 2

Obowiązki przedsiębiorcy w umowach, innych niż ̇umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość ́

obowiązki wynikające z ustawy o prawach konsumenta będącej harmonizacją zupełną zapisów

Dyrektywy

Rozdział 3

Obowiązki przedsiębiorcy w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość ́

+21 obowiązków, w tym:

- prawo konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni od dostarczenia towaru

- koszty zwrotu towaru

- koszty dostarczenia towaru w ramach reklamacji

KONKURENCYJNOŚĆ Konkurencja regionalna

Konkurencja zależna od fizycznej lokalizacji,

Sprzedaż uzależniona od infrastruktury (powierzchni)

Konkurencja międzynarodowa

Brak barier fizycznych (sprzedaż bez granic)

Konkurencja z firmami z całego świata

Strona 6 z 13

DODATKOWE RYZYKO BRAK - bezwarunkowe honorowanie prawa konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni od dostarczenia towaru

- koszty zwrotu towaru

- koszty dostarczenia towaru w ramach reklamacji

PODATEK VAT zależny od siedziby przedsiębiorstwa

zależny od adresu zamieszkania przedsiębiorcy

zależny od miejsca zamieszkania konsumenta

zależny od siedziby przedsiębiorstwa (sposoby naliczania zależne od limitu w zakresie sprzedaży transgranicznej)

zależny od adresu zamieszkania przedsiębiorcy (sposoby naliczania zależne od limitu w zakresie sprzedaży transgranicznej)

zależny od miejsca zamieszkania konsumenta

PODATEK DOCHODOWY zależny od siedziby przedsiębiorstwa

zależny od adresu zamieszkania przedsiębiorcy

zależny od siedziby przedsiębiorstwa

zależny od adresu zamieszkania przedsiębiorcy

Strona 7 z 13

Planowane zmiany

Podstawowym celem wprowadzenia nowej formy opodatkowania ma być, obok wpływów

budżetowych, ochrona interesów narodowych, przejawiająca się w ochronie polskich przedsiębiorców,

w szczególności małych i średnich firm, zapewniając im możliwość konkurencji.

Według nowych założeń, podatkiem obrotowym mają zostać objęte zarówno sklepy stacjonarne

jak i sklepy internetowe, przy czym nie są jeszcze znane szczegółowe zasady opodatkowania – wskazuje

się, że prawdopodobnie zostaną zastosowane stawki progresywne, uzależnione od wartości obrotów,

przy jednoczesnej rezygnacji z kryterium powierzchni.

Uwagi zasadnicze do zmian

1. Różnice pomiędzy handlem tradycyjnym a internetowym

W rozważaniach dotyczących wprowadzenia nowego podatku pomija się istotne różnice

pomiędzy handlem tradycyjnym a internetowym, zarówno faktyczne, jak i prawne.

W handlu tradycyjnym sprzedaż następuje w lokalu przedsiębiorstwa, który to lokal jest miejscem

zawarcia umowy. Podmioty prowadzące sprzedaż detaliczną mają obowiązek posiadania kasy

rejestrującej w każdym miejscu prowadzenia sprzedaży. Lokalizacja miejsca sprzedaży stanowi istotną

przewagę konkurencyjną, z której podmiot sprzedający nie może zmienić bez utraty komercyjnych

atutów.

W handlu elektronicznym sprzedaż następuje w wyniku umowy zawieranej na odległość, za

pośrednictwem serwisu internetowego świadczącego usługi drogą elektroniczną, pod określonym

adresem domenowym (URL). Kasa rejestrująca jest zarejestrowana w jednym miejscu prowadzenia

sprzedaży, właściwym dla siedziby przedsiębiorstwa, bez względu na adres internetowy pod którym

prezentowana jest oferta.

Strona 8 z 13

Ustawa o prawach konsumenta rozróżnia przedsiębiorców zawierających z konsumentami

umowy sprzedaży w zależności od sposobu zawarcia umowy. Na przedsiębiorcach zawierających z

konsumentami tzw. umowy na odległość (np. sklepach internetowych) ciąży wiele obowiązków, którym

nie podlegają przedsiębiorcy prowadzący handel tradycyjny. Najbardziej wyraźnym przykładem jest

prawo odstąpienia od umowy, które przysługuje konsumentom przy umowach zawieranych na

odległość, natomiast nie przysługuje w przypadku umów tradycyjnych. Ponadto przedsiębiorcy

prowadzący sklepy internetowe muszą dostosować swoją działalność do przepisów ustawy o

świadczeniu usług droga elektroniczną.

Różnice pomiędzy sklepami internetowymi a tradycyjnymi występują także w zakresie

konkurencji. Sklepy tradycyjne muszą sprostać jedynie konkurencji regionalnej. Sklepy internetowe, ze

względu na brak barier fizycznych, konkurują z firmami z całego świata.

Trzeba także zwrócić uwagę na różnorodność towarów oferowanych w handlu elektronicznym,

której konsekwencją są bardzo duże różnice w stosowanych marżach. w poszczególnych branżach marże

są bardzo rozbieżne i wynoszą od ok. 0,5-2% w przypadku sprzętu elektronicznego po nawet kilkadziesiąt

procent w przypadku odzieży.

2. Spadek konkurencyjności polskich przedsiębiorców

Należy zauważyć, że w przypadku branży e-commerce polscy przedsiębiorcy konkurują nie tylko

na rynku wewnętrznym, ale – co najmniej - na rynku europejskim, a w praktyce biorąc pod uwagę

popularność serwisów e-commerce wśród Polaków co raz większym zainteresowaniem cieszy się oferta

bezpośrednia z rynków azjatyckich. Na rynku cyfrowym nie ma przeszkód, by polski konsument nabył za

pośrednictwem Internetu towar lub usługę z dowolnego państwa na świecie.

Wprowadzając dodatkowe obciążenia w stosunku do polskich przedsiębiorców, rząd

uprzywilejowuje zagranicznych przedsiębiorców internetowych, którzy będą mogli zaoferować niższe

ceny towarów polskim konsumentom. Obniżona również zostaje konkurencyjność polskiego eksportu –

jeśli podmioty zarejestrowane w Polsce obciążone będą dodatkowym podatkiem podniosą ceny –

spadnie przewaga cenowa polskiej oferty a klienci z zagranicy nie będą korzystać z polskich sklepów

Strona 9 z 13

internetowych z uwagi na wyższe ceny, jeśli zaś ceny nie obniżą ze względu na zaistniałe warunki

konkurencyjne, obniżona marża utrudni kolejne inwestycje w eksport.

Trzeba tutaj podkreślić, iż sklepy internetowe działają na bardzo niskich marżach o czym świadczy

bardzo niski udział dostaw zza granicy. Jest to obecnie 4%, najniższy poziom w UE po Rumunii, przy 12%

dla Niemiec i 11% dla Litwy. Niski import wynika z konkurencyjności, innymi słowy z niskich marży

oznacza, że rentowność może sklepów dla ważących w handlu internetowym branż jak elektronika i AGD

(Komputronik, X-KOM, Neo24, Euro RTV i AGD nie uzyskują 2% rentowności), znajdzie się poniżej

proponowanych stawek podatku a miejsce podmiotów krajowych zajmą duże podmioty zagraniczne jak

np. Amazon czy Niemiecki Konrad.

Skutki te będą bardziej dotkliwe w przyszłości, kiedy wejdą w życie projektu Jednolitego Rynku

Cyfrowego, którego celem jest ujednolicenie w poszczególnych państwach UE prawa o swobodnym

przepływie informacji drogą elektroniczną, praw autorskich oraz usług i towarów.

3. Wpływ na firmy sprzedające w Internecie

Według szacunków własnych e-Izby, sklepy internetowe w Polsce pod względem liczebności

stanowią w 98%-99% podmioty zarejestrowane na terytorium RP, podczas gdy ok. 1% stanowią firmy

zarejestrowane za granicą.

Podobnie jest z szacunkami wielkości sklepów – również około 99% stanowią małe i średnie

przedsiębiorstwa. Należy podkreślić, że polski handel elektroniczny opiera się głównie na małych

przedsiębiorstwach (przeważają jednoosobowe działalności albo przedsiębiorstwa zatrudniające kilka-

kilkanaście osób), więc zaproponowane rozwiązanie będzie miało bezpośredni wpływ na ich kondycję

finansową.

Trzeba także zauważyć, że z uwagi na zasadniczo niskie marże w handlu internetowym

(w porównaniu do handlu tradycyjnego), nałożenie dodatkowego podatku będzie musiało przełożyć się

bezpośrednio na politykę cen, co może zmniejszyć dynamikę rozwoju branży e-Commerce, lub na utratę

Strona 10 z 13

pozycji konkurencyjnej gdy obniżenie zagrozi rentowności, gdyż dla polskich konsumentów niezwykle

istotnym kryterium decyzji zakupowych jest cena.

W dobie rozwoju handlu transgranicznego, dodatkowe koszty po stronie polskich e-

przedsiębiorców i ich wpływ na rentowność sprzedaży, mogą doprowadzić do migracji konsumentów w

kierunku atrakcyjniejszej cenowo oferty sklepów i portali zagranicznych. To z kolei może przełożyć się na

spowolnienie dynamiki rozwoju e-handlu w Polsce, a zatem obniżyć wpływy z podatków od tego sektora.

Trzeba pamiętać, że jeśli nie uda się przedsiębiorcom zrekompensować kosztów, ich rentowność oraz

pozycja konkurencyjna może zostać utracona, a ich pozycję rynkową mogą zająć zagraniczni

przedsiębiorcy, których nie obciążają podobne obowiązki.

4. Trudności z obliczaniem wysokości należnego podatku

W doniesieniach dotyczących wprowadzenia nowego podatku brak jest informacji

o ewentualnym rozróżnieniu sprzedaży na rzecz konsumentów (rejestrowanej przy pomocy kas

rejestrujących) od sprzedaży na rzecz przedsiębiorców (fakturowanej). W przypadku wprowadzenia

nowego podatku może pojawić się jednak konieczność rezygnacji z uproszczonej księgowości na rzecz

pełnej analizy, co wiąże się ze wzrostem kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców.

5. Wprowadzenie barier dla lokowania kapitału i zmniejszenie innowacyjności

Obciążenie branży handlu i usług elektronicznych dodatkowym podatkiem zniechęci

potencjalnych inwestorów do lokowania kapitału w Polsce. Przełoży się to na zmniejszenie atrakcyjności

polskich przedsięwzięć typu „start-up”, a w konsekwencji na spadek innowacyjności polskich firm.

Strona 11 z 13

Ryzyka wprowadzenia podatku od obrotu w zakresie umów zawieranych na

odległość

1) E-commerce to około 90% obrotu należącego do polskich firm

Dotknie głównie podmioty polskie a nie obejmie zagranicznych firm, działających na tym samym rynku

Utrudni uzyskanie rentowności i rozwój MŚP w młodej, innowacyjnej kategorii sprzedaży

Zaszkodzi dużym polskim podmiotom, które odniosły sukces - zmniejszy ich konkurencyjność

Może spowodować migrację polskich przedsiębiorców za granicę

2) E-commerce jest źródłem polskiego eksportu

Ograniczy konkurencyjność eksportu z Polski Ułatwi konkurencyjny import z UE, który zyska na znaczeniu

3) Rentowność branż jest zróżnicowana (także pod względem udziału podmiotów zagranicznych)

W rożny sposób oddziaływał będzie na branże przy jednorodnej stawce podatku obrotowego

Może przekroczyć marże - duże zagrożenie dla branży elektronika, spożywczej

4) Prawo, zarówno kodeks cywilny jak i przepisy podatkowe rozróżniają sprzedaż konsumencką

i niekonsumencką

Objęcie podatkiem obrotowym wyłącznie sprzedaży detalicznej może spowodować nierówne traktowanie nabywców

Brak ścisłego rozróżnienia sprzedaży detalicznej i hurtowej Brak określenia podstawy opodatkowania: sprzedaż towarów, usług czy też łączona (towar +

usługa)

Sprzedaż internetowa jest związana z większym ryzykiem - zgodnie z

prawem konsument ma prawo bezwarunkowego zwrotu towaru do 14 dni,

a sprzedaż tradycyjna nie ma takich obowiązków.

Strona 12 z 13

Rekomendacje

Należy zaznaczyć, że przedstawione przez e-Izbę ostatecznego stanowiska będzie możliwe po

opublikowaniu projektu ustawy.

Jednak już na obecnym etapie Izba rekomenduje:

1. wyłączenie z zakresu projektowanej ustawy obrotu wygenerowanego na podstawie umów

zawieranych na odległość – definicja „umowy zawieranej na odległość” została sformułowana w

ustawie o prawach konsumenta i jest już utrwalona w polskim porządku prawnym,

2. jednoznaczne określenie, czy ewentualnym podatkiem ma być objęta wyłącznie sprzedaż

towarów, czy również usług (treści cyfrowych, usług chmurowych, finansowych, turystycznych),

3. uważną ocenę potencjalnych skutków zaspokojenia popytu polskich konsumentów przez

podmioty zagraniczne (obecnie większość sprzedaży internetowej na terytorium Polski jest

realizowana przez polskich przedsiębiorców),

4. umożliwienie odliczania podatku obrotowego od podatku CIT, przez podmioty których ten

podatek będzie dotyczył,

5. aktywne wspieranie branży e-commerce poprzez tworzenie dla niej korzystnych prawnie

uwarunkowań.

Strona 13 z 13

Podsumowanie

Nałożenie dodatkowego podatku spowoduje zwiększenie kosztów prowadzenia działalności

wyłącznie na podmioty zarejestrowane w Polsce, co w kontekście internetowej konkurencji

międzynarodowej może mieć następujące skutki:

przeniesienie ciężaru ponoszonych kosztów na nabywcę (wzrost cen),

próby obniżenia kosztów przez ograniczenie zatrudnienia lub obniżenie jakości świadczonych

usług,

nasilenie tendencji do przenoszenia przez polskich przedsiębiorców działalności za granicę (co

jest znacznie łatwiejsze w przypadku handlu internetowego niż zwykłego)

zmniejszenie konkurencji na rynku w wyniku jego konsolidacji przez większe podmioty.

W konsekwencji może dojść do ekspansji zagranicznych przedsiębiorców na rynek polski, co byłoby

sprzeczne z podstawowym celem planowanych regulacji.

Należy podkreślić, że planowane zmiany zwiększą obciążenia dla wszelkiego rodzaju działalności

opartej na komunikacji na odległość, we wszystkich kategoriach produktowych (nie tylko sklepów

internetowych, ale także sprzedaży telefonicznej, w domu konsumenta, na targach, wystawach itp.).

Jeśli celem nowych regulacji jest zwiększenie konkurencyjności Micro, Małych i Średnich

Przedsiębiorstw - jak zapowiedziała premier Beata Szydło - to rekomendujemy wspieranie sprzedaży

przez Internet, bo ona najskuteczniej ułatwia MŚP konkurowanie z dużymi, w tym zagranicznymi

sieciami handlowymi. Dzięki temu rynek sprzedaży internetowej nie jest zdominowany przez

zagraniczne sieci lecz w większości należy do polskich sprzedawców.