podlaskiego wojewódzkiego inspektora ochrony Środowiska o ... · presje – emisja zanie zysz...

INFORMACJA

Podlaskiego Wojewódzkiego

Inspektora Ochrony Środowiska

o stanie środowiska na terenie

powiatu siemiatyckiego

WIOŚ BIAŁYSTOK, wrzesień 2015

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 85 742-53-78 fax 85 742-21-04

e-mail: [email protected]

spis treści

3

WSTĘP ............................................................................................................................................................. 4

PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE ..................................................................................................................... 4

DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO–KONTROLNA I BADAWCZA ................................................................................................... 4

POWIETRZE ..................................................................................................................................................... 6

PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA ......................................................................................................... 6

STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ........................................................................................................................... 6

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA ........................................................................................................... 7

STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ................................................................................................ 8

PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD ...................................................................................................................... 8

STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ....................................................................................................... 9

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA ......................................................................................................... 10

WODY PODZIEMNE ....................................................................................................................................... 12

PRESJE ................................................................................................................................................................ 12

STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH ............................................................................................................... 13

GOSPODARKA ODPADAMI ............................................................................................................................ 14

PRESJE ................................................................................................................................................................ 14

STAN .................................................................................................................................................................. 15

PRZECIWDZIAŁANIA – KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH................................................................... 17

HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ................................................................................................... 19

PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU ....................................................................................................................................... 19

STAN – POMIARY HAŁASU ....................................................................................................................................... 20

PRZECIWDZIAŁANIA ............................................................................................................................................... 21

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................................................................... 23

PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANI A ELEKTROMAGNETYCZNE GO ..................................................................... 23

STAN – POMIARY MONITORINGOW E ................................................................................................................. 24

OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI................................................................................................. 25

NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH........................................................................ 25

TRANSPORT.......................................................................................................................................................... 26

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

4

WSTĘP

PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE

Położenie

Powiat siemiatycki jest zlokalizowany w południowej części

województwa podlaskiego. Zajmuje obszar 1459 km2, co

stanowi ok. 7,2% powierzchni województwa. Południową

granicę powiatu wyznacza rzeka Bug, od strony wschodniej

granica z Republiką Białorusi. Powiat leży w środku

malowniczego regionu Podlasie, w dolinie Bugu, której

obszar w sąsiedztwie rzeki z racji walorów przyrodniczych

nazwano „Podlaski Przełom Bugu” i objęto ochroną.

Struktura administracyjna i ludność

W skład powiatu siemiatyckiego wchodzi 9 gmin.

Liczba ludności ogółem wynosi 46,9 tys. osób. Gęstość

zaludnienia 32 os/km2.

Gospodarka

Na terenie powiatu dominuje rolnictwo, z przewagą gospodarstw o produkcji wielokierunkowej. Użytki rolne

(gruntu orne, sady, łąki, pastwiska) stanowią ok. 60,5% powierzchni powiatu, lasy i grunty leśne - 32%,

natomiast pozostałe grunty i nieużytki 7,5%. Struktura zasiewów obejmuje głównie zboża, w dalszej kolejności

ziemniaki, rośliny pastewne i przemysłowe, a także warzywa gruntowe. Ze względu na rolniczy charakter

powiatu stopień uprzemysłowienia określa się jako niski.

Wg danych GUS, pod koniec 2014 r. zarejestrowanych było 2 675 podmiotów gospodarczych, w tym 2 536

z sektora prywatnego. W gospodarce dominuje przetwórstwo rolno-spożywczego. Inne rodzaje działalności

gospodarczej to produkcja kostki brukowej, przemysł wydobywczy i przetwarzający lokalne złoża kredy. W

Adamowie (gmina Mielnik) znajduje się Przedsiębiorstwo PERN-Stacja Pomp nr 1, przesyłająca ropę naftową na

potrzeby kraju i zagranicy. Duże obszary leśne dostarczają surowców dla przemysłu przetwórstwa drzewnego,

rzemiosła meblarskiego i stolarskiego. Produkowane są m.in. meble, parkiety, elementy stolarki budowlanej.

Walory przyrodnicze powiatu

Powiat charakteryzuje się atrakcyjnymi walorami przyrodniczo - krajoznawczymi dzięki malowniczemu

położeniu w Dolinie Środkowego Bugu. Szczególnie interesujący fragment - Podlaski Przełom Bugu rozciąga się

od Niemirowa do Drohiczyna. Na terenie powiatu znajdują się duże kompleksy leśne o charakterze naturalnym

– pozostałości Puszczy Mielnickiej. Łącznie 32% powierzchni powiatu stanowią lasy.

Szczególnie cenne tereny, mające znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy, objęto siecią „Natura

2000”, którą tworzą obszary istotne dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt

czy siedlisk przyrodniczych. Podstawą utworzenia sieci są 2 unijne dyrektywy, tzw. „Dyrektywa Ptasia”

i „Dyrektywa Siedliskowa”. Na terenie powiatu, sieć Natura 2000 stanowią:

Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Dolina Dolnego Bugu (13095 ha).

Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO): Ostoja Nadbużańska (5765 ha), Schrony Brzeskiego Rejonu Umocnionego (117 ha).

DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCY JNO–KONTROLNA I BADAWCZA

Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r.,

która nałożyła na nią obowiązki:


5

kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze,

prowadzenia badania stanu środowiska,

informowania społeczeństwa o wynikach tych badań.

Szczegółowe cele działalności inspekcyjno–kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy,

tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników

dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy

samorządowe.

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ

Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na kontrolowanym podjęcia działań, które w konsekwencji

mają spowodować zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie

z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi:

wydać zarządzenia pokontrolne,

wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymującą działalność zakładu,

wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska,

skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością,

zastosować karę grzywny (mandat karny),

skierować wniosek do sądu i organów ścigania.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych

z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają

przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe.

W okresie od czerwca 2014 do lipca 2015 r. na terenie powiatu przeprowadzono łącznie 50 kontroli

w najbardziej uciążliwych podmiotach i obiektach. W przypadkach stwierdzanych przekroczeń, wydawano

sotoswne zarządzenia, a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania ze środowiska.

MONITORING ŚRODOWISKA

W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w

oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny

Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnień: jakość środowiska,

emisja oraz oceny i prognozy.

Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie

Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o

stanie środowiska.

Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska:

monitoring powierza atmosferycznego,

monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących,

monitoring wód podziemnych,

monitoring hałasu,

monitoring pól elektromagnetycznych,

monitoring odpadów niebezpiecznych.

W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje,

stan i przeciwdziałanie.


6

POWIETRZE

PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA

Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie

z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły.

Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-

NO2) i benzen (C6H6).

Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora

komunalno – bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na

trasie samochodowej Białystok – Bielsk Podlaski – Siemiatycze.

Według danych Głównego Urzędu

Statystycznego w 2014 r. emisja

zanieczyszczeń gazowych ogółem z terenu

powiatu wynosiła 15 686 ton. Od 2010 roku

następuje zmniejszenie emisji gazów. Emisja

zanieczyszczeń pyłowych jest niewielka i w

całości pochodzi ze spalania paliw.

Wielkość emisji z powiatu w latach 2005 -

2014 na tle województwa przedstawiono w

tabeli. dane: GUS

EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH

J. m.

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Emisja zanieczyszczeń pyłowych

woj. podlaskie ogółem t/r 2 004 1 740 1 748 1 324 1 146 1 096 977 919 874 934

powiat siemiatycki

ogółem t/r 0 0 0 0 0 18 11 13 11 18

ze spalania paliw t/r 0 0 0 0 0 18 11 13 11 18

Emisja zanieczyszczeń gazowych

woj. podlaskie ogółem t/r 1 799 787 1 703 946 1 716 244 1 602 796 1 597 587 1 616 560 1 646 078 1 480 002 1 974 984 2 014 565

powiat siemiatycki

ogółem t/r 11 819 14 282 12 710 13 562 12 734 20 897 19 127 17 159 16 238 15 686

ogółem (bez dwutlenku węgla) t/r - 28 15 13 15 166 148 150 145 150

dwutlenek siarki t/r 1 1 1 1 1 17 13 18 16 14

tlenki azotu t/r 9 11 10 11 10 15 15 13 11 14

tlenek węgla t/r 1 1 1 1 1 128 113 113 111 117

dwutlenek węgla t/r 11 800 14 254 12 695 13 549 12 719 20 731 18 979 17 009 16093 15536

STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA

Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary

kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania

monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja).

Na terenie „Strefy Podlaskiej”, która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem Aglomeracji Białostockiej, powiaty

województwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska)


7

„Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego” wykazała za rok 2014

przekroczenia normy pyłu PM2,5 oraz benzo(a)pirenu dla kryterium oceny - ochrona zdrowia.

Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary na potrzeby oceny

narażenia ekosystemów. Badania prowadzone są na stacji tła wiejskiego w m. Borsukowizna (gm. Krynki).

Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2014 r. stwierdzono

przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i

ochrona roślin. Taką ocenę potwierdzają wyniki badań prowadzonych od 2004 r.

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

Największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na terenie powiatu są ciepłownie miejskie

i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe zlokalizowane w większości w Siemiatyczach. Wyniki kontroli

podmiotów opisano poniżej:

PKN ORLEN S.A. - stacja paliw płynnych nr 407 w Drohiczynie (kontrola: maj/ czerwiec 2014 r.). Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były kocioł o mocy 29,4 kW oraz procesy rozładunkowo-nalewcze powodujące emisję niezorganizowaną mieszaniny węglowodorów. Moc nominalna kotła pozwala na zakwalifikowanie go jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. W trakcie kontroli ustalono, że inwestor złożył do Starosty Powiatowego w Siemiatyczach aktualizację zgłoszenia instalacji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

Gospodarstwo Rolne A. Jarocki w Kłyzówce (kontrola: maj/ czerwiec 2014 r.). Źródłem emisji niezorganizowanej zanieczyszczeń do powietrza był wolny chów gęsi, powodujący m.in. uciążliwość odorową. Ze względu na brak w aktualnym stanie prawnym przepisów normujących wielkości dopuszczalnych stężeń odorów oraz obowiązków dla jednostek wprowadzających tego typu zanieczyszczenia do środowiska, nie ma możliwości oceny faktycznego zagrożenia prowadzonej działalności dla środowiska. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

Agro-Tymianka s.c. w Tymiance (kontrola: październik/ listopad 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiektach inwentarskich oraz 5 kotłów o łącznej mocy ok 270 kW. Poprzez układy wentylacji odprowadzano gazy i pyły powstające podczas chowu trzody. Zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania gazu w kotłach w celu ogrzania pomieszczeń i wody były odprowadzane do powietrza za pomocą emitorów zlokalizowanych w ścianach i dachu budynków. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

Ferma Drobiu E. i S. Bartosiak w Tonkielach (kontrola: listopad/grudzień 2014 r) Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiektach inwentarskich. Poprzez układy wentylacji odprowadzano gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu oraz w wyniku spalania gazu w nagrzewnicach i promiennikach w celu ogrzania pomieszczeń. Ogółem użytkowano 8 nagrzewnic gazowych o mocy 60 kW. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

PERN "Przyjaźń" - Wydział Wschodni Przesyłu Ropy Dział Baza Adamowo (kontrola: listopad/grudzień 2014 r). Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były 3 kotły o mocy po 0,5 MW każdy oraz działalność parku magazynowego. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. Prowadzący dokonał obowiązku zgłoszenia instalacji w zakresie emisji do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

PPHU "MANDEO" w Siemiatyczach (kontrola: maj 2015 r.) Źródłami emisji zorganizowanej zanieczyszczeń do powietrza były: kabina lakiernicza, kocioł olejowy o mocy 140 kW oraz 2 kotły drzewne o łącznej mocy 105 kW. Źródłem niezorganizowanej emisji był system wyciągu i transportu trocin z urządzeń służących do obróbki drewna i płyt oraz procesy malowania. Ze względu na moc cieplną kotłów oraz na niezorganizowany system odprowadzania zanieczyszczeń z procesu usuwania pyłów z urządzeń obróbczych, zakład był zwolniony z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej oraz obowiązku zgłoszenia instalacji. Kontrola wykazała, że zakład posiadał nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń z procesów malowania i lakierowania frontów meblowych. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości.

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Siemiatyczach (kontrola: maj/czerwiec 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były 3 kotły gazowe o łącznej mocy cieplnej ok. 1,6 MW. Prowadzący dokonał obowiązku zgłoszenia instalacji w zakresie emisji do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.


8

Producent Parkietu K. Wiśniewski w Siemiatyczach (kontrola: czerwiec/lipiec 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza były 2 kotły o łącznej mocy ok 1,3 MW, system wyciągu i transportu trocin z hali zakładowej do silosa trocin oraz linie technologiczne. Kontrola wykazała, że ze względu na eksploatację systemu transportu trocin do silosa oraz emisję lotnych związków organicznych z procesu lakierowania i olejowania drewna zakład powinien posiadać decyzję o emisji dopuszczalnej. Ponadto, ze względu na moc kotłowni zakładowej powyżej 1 MW instalacja powinna podlegać zgłoszeniu organowi ochrony środowiska. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości.

STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD

Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia gmin w infrastrukturę obsługującą gospodarkę

wodno-ściekową.

Według danych GUS1 długość czynnej sieci wodociągowej w 2014 roku wynosiła 861,7 km. W 2013 roku 84,9%

ludności powiatu korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Siemiatycze – 94,2%, najmniej w gminie

Perlejewo – 70,5%. Zmiany udziału ludności korzystającej z sieci wodociągowej w poszczególnych gminach w

latach 2003 – 2013 przedstawiono w tabeli.

Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności

Jednostka terytorialna 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Powiat siemiatycki 81,4 81,7 81,9 82,4 82,5 82,6 82,9 83,5 83,9 84,7 84,9

Siemiatycze(1)-gmina miejska 91,9 91,9 92,1 92,2 92,2 92,2 92,3 92,3 92,3 94,1 94,2

Siemiatycze(2)-gmina wiejska 76,9 77,0 77,3 77,4 77,7 78,0 78,2 78,7 79,4 79,6 79,8

Drohiczyn 81,6 81,7 81,7 81,7 81,8 81,9 82,0 82,3 82,4 82,5 82,7

Dziadkowice 85,2 85,6 85,9 85,9 85,9 85,9 85,9 86,1 86,1 86,1 86,1

Grodzisk 88,4 88,5 88,5 88,6 88,6 88,6 88,7 88,8 89,5 89,1 89,2

Mielnik 79,8 80,0 79,9 80,5 80,7 80,9 81,2 81,4 81,5 83,6 83,7

Milejczyce 68,0 68,6 70,1 71,4 71,3 71,3 72,1 72,0 73,8 73,8 73,8

Nurzec-Stacja 70,1 70,3 70,4 70,6 70,8 70,9 71,0 72,1 73,4 73,6 73,7

Perlejewo 54,9 56,1 55,7 60,3 60,3 60,5 62,4 69,3 69,3 70,1 70,5

Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2014 roku wynosiła 105,1 km. W 20131 roku średnio 31,5% ludności

powiatu korzystało z sieci kanalizacyjnej, najwyższy wskaźnik osiągnięto w gminie miejskiej Siemiatycze –

78,6%. Zmiany udziału ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w poszczególnych gminach w latach 2003-

2013 prezentuje tabela poniżej.

Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności

Jednostka terytorialna 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Powiat siemiatycki 24,1 24,3 26,8 27,0 27,2 27,3 27,5 27,5 28,4 30,5 31,5

Siemiatycze(1)-gmina miejska 72,0 72,0 72,3 72,3 72,5 72,8 72,8 73,1 73,4 76,8 78,9

Siemiatycze(2)-gmina wiejska 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 5,6 5,6

Drohiczyn 1,8 1,8 11,8 12,3 12,4 12,5 12,6 12,9 13,8 14,7 16,2

Dziadkowice 0 0 0 0 0 0 0 0 6,3 13,9 14,1

Grodzisk 4,7 4,8 12,7 12,8 12,9 13,0 13,0 13,3 13,8 14,3 14,3

Mielnik 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Milejczyce 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Nurzec-Stacja 10,3 10,9 12,7 12,7 12,7 12,7 12,8 13,2 15,7 15,0 15,1

Perlejewo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

dane: GUS

1 Aktualnie dostępne dostępne GUS w czasie opracowania niniejszej informacji


9

W 2014 roku na terenie powiatu funkcjonowało 7 komunalnych i 2 przemysłowe oczyszczalnie ścieków. Trzy

komunalne oczyszczalnie były wyposażone w system podwyższonego usuwania biogenów.

W 2014 roku 40,2 % mieszkańców powiatu było obsługiwane poprzez oczyszczalnie ścieków. W podziale na gminy, najniższą liczbę ludności zanotowano w gminie wiejskiej Mielnik, a najwyższą w gminie miejskiej Siemiatycze.

Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności

Jednostka terytorialna 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Powiat siemiatycki 25,56 29,65 30,59 31,87 32,71 33,2 27,2 28,6 29,4 37,7 39,5 40,2

Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków

Powiat siemiatycki 12744 14582 14934 15448 15702 15809 12858 13430 13661 17842 18546 18688

Siemiatycze(1)-gmina miejska 11812 12122 12224 12634 12778 12877 10412 10412 10412 14152 14504 14654

Siemiatycze(2)-gmina wiejska 172 172 172 172 172 172 150 150 150 150 150 150

Drohiczyn 100 1000 1100 1200 1300 1300 828 1400 1283 1433 1683 1701

Dziadkowice - - - - - - - - 311 602 606 620

Grodzisk 660 668 668 672 677 685 685 685 685 685 685 648

Mielnik - - - - - - - - - - 68 65

Milejczyce - - - - - - - - - - - -

Nurzec-Stacja 0 620 770 770 775 775 783 820 820 820 850 850

Perlejewo - - - - - - - - - - - -

dane: GUS

STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Zasady monitoringu wód uwzględniają badania i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej

użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły:

monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.

monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych,

monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych.

KLASYFIKACJE WÓD

Zakres, częstotliwość i sposób prowadzenia badań monitoringowych wód powierzchniowych oraz sposób oceny wód zależy od sposobu ich użytkowania i charakterystyki zagrożenia. Ocen jakości wód dokonuje się w tzw. Jednolitej Części Wód Powierzchniowych2. Rodzaje sporządzanych ocen to:

• Ocena stanu wód. Stan wód jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny w przypadku wód sztucznych

lub silnie zmienionych3) jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny wód oceniono jako dobry.

- Stan ekologiczny określa się w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych. Ocena dokonywana jest na podstawie wyników klasyfikacji

elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny jest

definiowany jako: bardzo bobry, dobry, umiarkowany, słaby i zły.

- Potencjał ekologiczny określa się dla wód sztucznych lub silnie zmienionych. Ocena dokonywana jest

2 Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) - oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak: jezioro lub inny

naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumień, potok, rzeka, kanał, lub ich części, morskie wody wewnętrzne, wody

przejściowe lub przybrzeżne. 3 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego


10

na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły.

- Stan chemiczny wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego.

• Ocena przydatności do bytowania ryb. Określa czy woda spełnia warunki do naturalnego bytowania ryb. Ocena jest dokonywana w oparciu o kryteria bytowania ryb karpiowatych oraz w oparciu o kryteria bytowania ryb łososiowatych.

• Ocena przydatności do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Określa kategorię ujmowanej wody. Na potrzeby oceny wyznaczono 3 kategorie jakości, dla których określono warunki kryterialne oraz wymagany sposób jej uzdatniania.

• Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych. Ocena polega na sprawdzeniu wartości kryterialnych wskaźników charakteryzujących zjawisko eutrofizacji wody. Parametrami branymi pod uwagę są: fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy - IFPL), fitobentos (wskaźnik okrzemkowy - IO), makrofity (makrofitowy indeks rzeczny - MIR), Biologiczne Zapotrzebowanie Tlenu (BZT5), OWO (mg/l), azot amonowy, azot Kjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny, fosforany, fosfor ogólny.

Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ocena polega na sprawdzeniu wartości kryterialnych wskaźników charakteryzujących zjawisko eutrofizacji wody. Parametrami branymi pod uwagę są: chlorofil "a", azot azotanowy, azot ogólny, azotany, fosfor ogólny.

OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK

Oceny wód sporządza się w ramach realizacji 6-cio letnich programów pomiarowych (2010-2015). W latach 2010-2014 na terenie powiatu monitoring wód prowadzono na rzece Kamiance (dopływ Bugu) na odcinku ujściowym profilu pomiarowym w miejscowości Turna Mała. Celami badań było wykonanie oceny stanu wód oraz oceny spełnienia wymagań w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych.

Rzeka wypływa z Wysoczyzny Drohiczyńskiej w pobliżu miejscowości Czerepy i płynie w kierunku południowo-wschodnim. Całkowita długość wynosi 27,0 km, a powierzchnia zlewni 127,2 km

2. Powyżej Siemiatycz

Kamiankę zasilają wody największego dopływu Mahomet. Rzeka przepływa przez teren miasta i uchodzi do Bugu poniżej miejscowości Turna Mała. Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód rzeki są miejscowości Siemiatycze i Czartajew. Odcinek ujściowy leży w obszarze Natura 2000 objętym ochroną.

Ocena jakości wód w JCWP: PLRW200017266569, Kamianka z dopływami

Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitobentosowego (IO) i makrobezkręgowców bentosowych (indeks MMI) wykazała stan umiarkowany (III klasa).

Klasyfikacja stanu chemicznego - poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywną wartość: ftalanu di(2-etyloheksyl) oraz sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu.

Ocena stanu wód – ponieważ stan ekologiczny nie osiągnął dobrego, a stan chemiczny oceniono jako poniżej dobrego, ostatecznie stan wód oceniono jako zły.

Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż woda jest wrażliwa na eutrofizację komunalną.

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

Wyniki kontroli podmiotów z zakresu gospodarki wodno-ściekowej przedstawiono poniżej:

POLSER Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrola: styczeń – luty 2014 r.). Wodę na potrzeby Zakładu pobierano z własnego ujęcia, którą poddawano odżelazianiu, a następnie zużywano do produkcji (w procesach technologicznych, do mycia urządzeń dostawczych), na potrzeby socjalne pracowników oraz do uzupełniania obiegu zamkniętego instalacji chłodniczej. W wyniku działalności zakładu powstawały ścieki bytowe, produkcyjne i opadowe. Ścieki produkcyjne i bytowe odprowadzano na miejską oczyszczalnię. Ścieki opadowe z terenu utwardzonego zakładu odprowadzano do miejskich kolektorów burzowych, skąd trafiały do rzeki Kamianki. Podmiot posiadał uregulowany stan formalno-prawny w zakresie gospodarki


11

wodno-ściekowej. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości. Kontrolowany Zakład nie przekazywał do WIOŚ sprawozdań z ilości pobieranej wody z własnego ujęcia. W związku z powyższym zostało wydane zarządzanie pokontrolne.

Oczyszczalnia ścieków w Siemiatyczach (kontrola: maj – czerwiec, sierpień-wrzesień 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków oczyszczonych do rzeki został uregulowany. W trakcie kontroli pobrano do badań ścieki surowe i oczyszczone. Wyniki badań ścieków nie wykazywały przekroczeń warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Gmina Nurzec Stacja – oczyszczalnia ścieków (kontrola: lipiec 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków oczyszczonych został uregulowany. Kontrolowany podmiot przedkładał terminowo Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska okresowe wyniki pomiarów jakości ścieków z oczyszczalni ścieków. W trakcie kontroli pobrano do badań ścieki surowe i oczyszczone. Wyniki nie wykazywały przekroczeń warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

NUMENOR Jakub Jodłowski (kontrola: sierpień-wrzesień 2014 r.). Wodę na potrzeby zakładu pobierano z własnego ujęcia. Stan formalno-prawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków został uregulowany. Ścieki bytowo gospodarcze odprowadzano do osadnika szczelnego, a następnie wywożono do miejskiej oczyszczalni ścieków. Ścieki technologiczne z mycia posadzki w hali demontażu pojazdów, placu postojowego, po uprzednim podczyszczeniu w separatorze z substancji ropopochodnych, odprowadzano do zbiornika chłonno-odparowującego. Ścieki deszczowe z odwodnień liniowych odprowadzano poprzez system kanałów do zbiorczej studzienki betonowej z osadnikiem, a po neutralizacji do zbiornika chłonno – odparowującego. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Drohiczynie – oczyszczalnia w Drohiczynie (kontrola: sierpień 2014 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wody i odprowadzania ścieków oczyszczonych został uregulowany. Zgodnie z aktualnym pozwoleniem wodnoprawnym i obowiązującymi przepisami ścieki badano w akredytowanym laboratorium. Analiza przedstawionych wyników nie wykazała przekroczeń wskaźników określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

AGRO-TYMIANKA w m. Nurzec Stacja (kontrola: październik – listopad 2014 r.). Wodę pobierano z wodociągu gminnego i zużywano na cele technologiczne, porządkowe i oraz potrzeby pracowników. Wytwarzane ścieki odprowadzano do dwóch, okresowo opróżnianych zbiorników bezodpływowych. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Gmina Mielnik – oczyszczalnia ścieków w Mielniku(kontrola: październik – listopad 2014 r.). Stan formalno -prawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków z oczyszczalni ścieków został uregulowany. W dniu kontroli urządzenia oczyszczające ścieki działały sprawnie. W trakcie kontroli stwierdzono, iż podmiot nie przekazywał wyników badań automonitoringowych Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska oraz nie zrealizował obowiązku zgłoszenia zamiaru przystąpienia do użytkowania instalacji. W związku z powyższym pouczono kontrolowanego.

Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrole: październik-listopad 2014 r., marzec 2015 r. ). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków oczyszczonych do rzeki Kamianki był uregulowany. Ścieki poddawano badaniom ramach automonitoringu w laboratorium akredytowanym. Przedstawione podczas kontroli wyniki nie wykazywały przekroczeń warunków dopuszczalnych. W trakcie kontroli w dniu 09-10.10.2014 r. pobrano do badań ścieki surowe i oczyszczone(próby średnie dobowe). Wyniki ścieków oczyszczonych nie wykazały przekroczeń stężeń dopuszczalnych określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ponowna kontrola podmiotu, przeprowadzona w marcu 2015 roku, również nie wykazała nieprawidłowości.

Ferma Drobiu Ewa i Stanisław Bartosiak, gm. Drohiczyn (kontrola: listopad-grudzień 2014 r.). Wodę pobierano z własnej studni i zużywano do pojenia drobiu, zapewnienia mikroklimatu w kurnikach, do celów porządkowych i socjalnych. Obiekty hodowlane czyszczono na sucho, a następnie wodą przy użyciu myjki wysokociśnieniowej. Ścieki socjalne odprowadzano do zbiornika bezodpływowego, skąd były wywożone były przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w


12

system kanalizacji deszczowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Wydział Wschodni Przesyłu Ropy. Dział Baza Adamowo. Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A. (kontrola: listopad – grudzień 2014 r.). Woda na potrzeby osiedla przyzakładowego oraz częściowo na potrzeby socjalno-bytowe pracowników pobierana była z wodociągu gminnego. Wodę na potrzeby technologiczne pobierano z własnego ujęcia, składającego się z trzech studni wierconych. Stan formalnoprawny eksploatacji ujęcia był uregulowany. Ilość pobieranej wody podlegała rejestracji za pomocą wodomierzy. Ujęcie było prawidłowo zabezpieczone - wszystkie studnie odpowiednio ogrodzone. Na terenie zakładu funkcjonują: biologiczna oczyszczalnia ścieków oczyszczająca ścieki bytowo-gospodarcze z zakładu i osiedla mieszkaniowego oraz oczyszczalnia ścieków deszczowo-przemysłowych. Ścieki oczyszczone odprowadzane są do rzeki Mętnej. Stan formalnoprawny obydwu oczyszczalni był uregulowany. Osady ściekowe powstające podczas oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych wykorzystywano do nawożenia terenów zielonych na terenie bazy. Substancje ropopochodne odzyskiwane ze ścieków kierowano do powtórnego wykorzystania. Wody opadowe z dróg dojazdowych na terenie zakładu odprowadzano do ziemi poprzez studnie chłonne oraz do rowów bezodpływowych poza terenem zakładu. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

PPHU "MANDEO" w Siemiatyczach (kontrola: maj 2015 r.). Wodę do celów bytowych i technologicznych (mycie posadzek) pobierano z wodociągu miejskiego. Ścieki bytowe i technologiczne odprowadzano do zbiornika szczelnego, a następnie były wywożone przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną na oczyszczalnię ścieków w Siemiatyczach. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Gmina Grodzisk – oczyszczalnia ścieków (kontrola: maj – czerwiec 2015 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wody i odprowadzania ścieków oczyszczonych został uregulowany. Ścieki oczyszczone odprowadzano z oczyszczalni do rowu melioracyjnego, a następnie do rzeki Pełchówka. Ścieki oczyszczone poddawano badaniom ramach prowadzonego przez kontrolowanego automonitoringu. W trakcie kontroli w dniu 26.05.2015 r. pobrano próbę ścieków oczyszczonych do badań. Analiza wyników nie wykazała przekroczeń wartości dopuszczalnych wskaźników określonych w pozwoleniu. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Siemiatyczach (kontrola: maj – czerwiec 2015 r.). Wodę na potrzeby socjalno-bytowe pobierano z wodociągu miejskiego. Ścieki socjalno-bytowe odprowadzano do kanalizacji miejskiej. Wody opadowe z powierzchni dachu obiektów budowlanych oraz terenów utwardzonych odprowadzano do istniejącej na terenie Szpitala sieci kanalizacji deszczowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

Producent Parkietu K. Wiśniewski w Siemiatyczach (kontrola: czerwiec-lipiec 2015 r.). Wodę na potrzeby socjalno-bytowe pobierano z wodociągu miejskiego. Wywozem nieczystości płynnych na oczyszczalnię śieków w Siemiatyczach zajmowała się wyspecjalizowana firma asenizacyjna. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

WODY PODZIEMNE

PRESJE

Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju.

Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: substancje ropopochodne azotany, fosforany, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych składowisk odpadów, z baz magazynowania i dystrybucji paliwowych do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia azotanami i fosforanami występują przede wszystkim na terenach rolniczych (związki te są także przyczyną eutrofizacji wód powierzchniowych.


13

STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH

Ocena wód podziemnych jest wykonywana na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896).

Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości:

Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których:

wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego)

b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka.

Klasa II – wody dobrej jakości, w których:

wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych

wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby.

Klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka.

Klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka.

Klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka.

Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) dokonuje się porównując wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych ze zbadanych punktów pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych określonych w załączniku do rozporządzenia.

Monitoring jakości wód podziemnych prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w sieci otworów badawczych obejmujących wszystkie JCWPd na obszarze kraju.

W 2013 i 2014 roku nie prowadzono badań na terenie powiatu. W 2012 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach monitoringu diagnostycznego w czterech punktach pomiarowych zlokalizowanych w m. Mielnik, Grabarka, Tymianka i Klukowicze.

Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych wg badań PIG-PIB

Lp. Numer otworu

Miejscowość Gmina Użytkowanie terenu Klasa jakości wody

1 1102 Mielnik Mielnik lasy II

2 1112 Grabarka Nurzec-Stacja lasy II

3 2219 Tymianka Nurzec-Stacja Zabudowa wiejska II

4 2220 Klukowicze Nurzec-Stacja Zabudowa wiejska III

źródło: PIG- PIB

Jakość wód w Mielniku, Grabarce oraz w Tymiance należy uznać za dobrą (wody dobrej jakości), natomiast w m. Klukowicze są to wody zadowalającej jakości.

Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia

zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do

picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.


14

GOSPODARKA ODPADAMI

PRESJE

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Odpady przemysłowe

Według danych uzyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów wytworzonych (z wyłączeniem

odpadów komunalnych), na terenie powiatu siemiatyckiego w 2014 r. wyniosła 15,5 tys. ton, co stanowiło 1.2

% odpadów wytworzonych na terenie całego województwa podlaskiego.

źródło: GUS

Illość odpadów przemysłowych wytworzonych w ciągu roku

ODPADY KOMUNALNE

Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowo-

usługowe, szkoły, przedszkola, obiekty turystyczne i targowiska.

W 20134 r. zebrano 4.7 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca

wyniosło 100,3 kg/rok.

Jednostka terytorialna

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

[tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton] [tys. ton]

powiat siemiatycki 5,4 5,2 4,8 5,1 5,4 5,8 5,4 5 4,7

woj. podlaskie 263,2 271,5 254,8 235,9 235,9 232,6 236,9 229 233,3

4 brak danych GUS za 2014 r.

Jednostka Terytorialna/rok

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

tys. ton

powiat siemiatycki 9,9 8,2 12,3 17,0 15,1 15,7 16,3 18,9 14,4 15,5

woj. podlaskie 927,9 957,4 1057,2 838,3 737,9 713,5 707,6 1467,5 1827,5 1266,7


15

Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie powiatu siemiatyckiego w latach 2005-2013

źródło: GUS

Odpady komunalne zmieszane muszą być poddawane przetworzeniu w instalacjach do mechaniczno-

biologicznego przetwarzania odpadów. Po ustabilizowaniu mogą być kierowane na składowiska odpadów

spałniające określone wymagania tzw. sabilizat.

Od 1 stycznia 2012 r. obowiązuje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Gmina ma za zadanie

zapewnić odbieranie i właściwe - ekologicznie bezpieczne zagospodarowanie wszystkich odpadów

komunalnych z możliwością selektywnego zbierania.

Zgodnie z głównymi założeniami nowelizacji przepisów, zmieszane odpady komunalne, odpady zielone

(z pielęgnacji terenów zielonych oraz targowisk) należy kierować do regionalnych instalacji do przetwarzania

odpadów komunalnych (tzw. RIPOK). Odpady te muszą zostać zagospodarowane w regionie gospodarki

odpadami, na którym zostały wytworzone (z wyjątkiem kierowania ich do instalacji zastępczej wyznaczonej w

Wojewódzkim Programie Gospodarki Odpadami wyłącznie w sytuacji awaryjnej lub braku RIPOK).

Odpady od właścicieli nieruchomości zamieszkałaych może odbierać wyłącznie wyłoniona w drodze przetargu

firma. Odpay z nieruchomości niezamieszkałych mogą być odbierane przez przedsiębiorcę wpisanego do

rejestru działalności regulowanej w danej gminie i spełniającego określone wymagania. Istnieją dwa modele

wyboru przez gminę instalacji przetwarzania ze względu na rodzaj ogłoszonego przetargu. W przypadku

przetargu na odbieranie odpadów podmiot odbierający będzie przewoził je do instalacji wskazanych przez

gminę. Gmina ma obowiązek zawrzeć w SIWZ wymóg dotyczący przekazywania odpadów komunalnych

zmiaszanych oraz odpadów zielonych do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych

wskazanych w uchwale sejmiku województwa w sprawie wykonania planu gospodarki odpadami. W przypadku

przetargu na odbieranie i zagospodarowanie podmiot odbierający będzie wybierał i wskazywał w ofercie

instalację, do której przekazywał będzie odebrane odpady komunalne (akceptacja instalacji poprzez wybór

oferty przez gminę).

Za odbiór odpadów wszyscy mieszkańcy gminy uiszczają jedną podstawową stawkę, dzięki czemu nikomu nie

powinno „opłacać się” wyrzucanie odpadów do lasu. Ponadto osoby które nie będą segregowały odpadów

będą płacić więcej.

Gminy miały termin do połowy 2013 r. na wprowadzenie na swoim terenie nowego sposobu gospodarowania

odpadami oraz poinformowanie mieszkańców o tych zasadach. Dzięki nowej ustawie zyskują nowe

kompetencje i narzędzia do działania. Dysponując środkami z opłat za odpady od mieszkańców, pokryją z nich

koszty obsługi systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym np. tworzenie i utrzymanie punktów

selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz edukację ekologiczną w zakresie prawidłowego

postępowania z odpadami komunalnymi.

Wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska prowadzą od 2012 r. roku kontrole gmin pod kątem wdrażania

oraz wywiązywania się z nowych obowiązków.


16

STAN

Monitoring składowisk

Zgodnie z art. 124 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21) zarządzający

składowiskiem odpadów jest zobowiązany do prowadzenia monitoringu składowiska.

Wyniki badań wód podziemnych przy składowiskach na terenie powiatu w 2014 roku

Składowisko Pobór prób Wyniki oceny wód podziemnych*

SOK w Siemiatyczach

styczeń, kwiecień,

lipiec, październik

2014 r.

Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska w Siemiatyczach w 2014

r. monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w czterech

seriach badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały

podstawowy zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858,§ 3.1., pkt. 3 i 4

Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu,

czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów).

W wodach podziemnych z piezometru P1 stwierdzono podwyższone wartości

wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW), które kwalifikowały

wody do IV klasy jakości. Ponadto w ostatniej serii pomiarowej w piezometrze

P1 zaobserwowano obniżone pH, podwyższoną wartość ogólnego węgla

organicznego (OWO) we wszystkich seriach badań, kształtujące się na poziomie

II klasy oraz nieznacznie podwyższoną wartość cynku (Zn) kwalifikujące te wody

do II klasy jakości. W piezometrze P2 w trzeciej serii pomiarowej odnotowano

podwyższoną wartość Zn – II klasa jakości oraz w czwartej serii pomiarowej

obniżone pH, również IV klasa jakości. W piezometrze P3 zaobserwowano nieco

podwyższoną wartość Zn w III kwartale charakterystyczną dla II klasy jakości

oraz również w IV kwartale obniżone pH – IV klasa jakości. Pozostałe

analizowane parametry we wszystkich piezometrach kształtowały się na

poziomie charakteryzującym dobry stan chemiczny wód podziemnych.

SOK w Kułygach, gm. Siemiatycze (zamknięte)

kwiecień, październik

2014 r.

Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska odpadów w 2014 r.

monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w dwóch seriach

badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy

zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858,§ 3.1., pkt. 3 i 4



Odczyn badanych wód wahał się od 6,98 do 7,09. Są to wartości

charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Wody podziemne z

piezometrów P1, P2 oraz P3 określono jako wody IV klasy jakości z powodu

wartości miedzi (Cu) w II serii badań. Na całej sieci monitoringowej wartości

chromu (Cr) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA)

odpowiadały I klasie jakości wód. Wartości miedzi (Cu) kształtowały się na

poziomie poniżej II klasy jakości wód, wartości ołowiu (Pb) poniżej granicy

właściwej dla klasy III, a wartości rtęci (Hg) poniżej granicy klasy IV . Pozostałe

parametry posiadały wartości mieszczące się w granicach klas I-II. W ocenie nie

brano pod uwagę oznaczeń dla kadmu (Cd), ponieważ zawartość tego

pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności.

SOK w Żerczycach, gm. Nurzec Stacja (zamknięte)

kwiecień, wrzesień 2014 r.

Wody podziemne w rejonie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i

obojętne w fazie poeksploatacyjnej monitorowane były za pomocą

piezometrów: P1, P2 i P3 w dwóch seriach badań. Wodę podziemną ujmowaną

piezometrem P1 sklasyfikowano jako wodę II klasy jakości ze względu na

wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) oraz ogólnego węgla

organicznego (OWO), pozostałe parametry posiadały wartości kształtujące się

na poziomie klasy I. Wody podziemne z piezometrów P2 i P3 sklasyfikowano

jako wody I klasy jakości.


17

SOK w Drochlinie, gm. Grodzisk (zamknięte)

maj, listopad 2014 r.

Wody podziemne w najbliższym otoczeniu składowiska odpadów

monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w dwóch seriach

badań. Analizy laboratoryjne pobranych próbek wody obejmowały podstawowy

zakres wskaźników (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858,§ 3.1., pkt. 3 i 4



Odczyn badanych wód wahał się od 6,67 do 7,13. Są to wartości

charakterystyczne dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej

wartości chromu (Cr), wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych

(WWA) oraz ogólnego węgla organicznego (OWO) odpowiadały I klasie jakości

wód. Wartości miedzi (Cu) kształtowały się na poziomie nieprzekraczającym

granicy właściwej dla klasy II, wartości ołowiu (Pb) granicy właściwej dla klasy III,

a wartości rtęci (Hg) granicy właściwej dla klasy IV. Do klasy V sklasyfikowano

wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) w piezometrze P2. Do

klasy III sklasyfikowano wartości cynku (Zn) w P1, P2 oraz P3 w drugiej serii

badań. W ocenie nie brano pod uwagę oznaczeń dla kadmu (Cd), ponieważ

zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic

oznaczalności.

* Na podstawie klasyfikacji wg RMŚ z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008, Nr

143, poz. 896).

ODPADY NIEBEZPIECZNE

Informacje o odpadach niebezpiecznych pochodzą z Wojewódzkiego Systemu Odpadowego Urzędu

Marszałkowskiego.

Na podstawie danych uzyskanych za 2014 r. zebrano informacje o 51 producentach odpadów niebezpiecznych.

Pod względem ilości wytworzonych odpadów do największych podmiotów należały:

Separator Service Sp. z o.o. - 1 595,1 ton

Awas-Serwis Sp. z o.o. - 1 820,7 ton

Mazowieckie Przedsiębiorstwo Ekologiczne - 15,6 ton

”PRONAR” Sp. z o.o. - 10,6 ton

Na terenie powiatu wytworzono 3533,6 ton odpadów niebezpiecznych, zebrano 292,035 natomiast

w instalacjach odzyskano 251,7 ton. Zbieraniem zajmowało się 8 specjalistycznych firm posiadających

odpowiednie zezwolenia.

Największą podgrupę odpadów niebezpiecznych stanowiły odpady z odwadniania olejów w separatorach

(1305) – 3 447,7 ton. Znaczącą ilość stanowiły materiały konstrukcyjne zawierające azbest (1706) – 25,5 ton.

Z uwagi na fakt, iż wyroby azbestowe należy usunąć z terenu kraju do końca 2032 roku zakłada się, że

powstająca ilość będzie sukcesywnie rosła.

PRZECIWDZIAŁANIA – KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH

Od czasu poprzedniego raportu Inspektorat przeprowadził 18 kontroli z zakresu gospodarki odpadami:

Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach – składowisko Rososze (kontrola: marzec-kwiecień 2015 r.). Zarządzającym i właścicielem nieruchomości, na której znajduje się składowisko odpadów, jest Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z o.o. w Siemiatyczach. Składowisko wyposażone jest w niezbędne urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko: wagę samochodową o nośności 30 ton, kwaterę do składowania z uszczelnieniem wykonanym z folii chemo- i olejoodpornej z wysokozagęszczonego polietylenu PEHD, system ujmowania odcieków ze składowiska, zbiornik żelbetowy na odcieki, drenaż opaskowy z płyt korytkowych zakończony zbiornikiem żelbetowym szczelnym o poj. 5 000 dm3 (wybudowany wokół części kwatery przeznaczonej do składowania odpadów – do odprowadzania wód opadowych i roztopowych oraz zapobiegania odpływu zanieczyszczeń poza teren składowiska), 3 zbiorniki żelbetowe na odpady niebezpieczne, otwarte kanały odprowadzające


18

wody deszczowe z drogi dojazdowej (zakończone bezodpływowym szczelnym zbiornikiem na wody opadowe i roztopowe), zbiornik szczelny na ścieki socjalno-bytowe, brodzik do dezynfekcji kół pojazdów, studnie do odgazowywania składowiska z emisją do atmosfery, 3 otwory piezometryczne do obserwacji wód podziemnych. Pozostałe obiekty i urządzenia zlokalizowane na terenie zakładu to: budynki socjalno-gospodarcze dla obsługi składowiska, drogi i place manewrowe, ogrodzenie (siatka stalowa) o wysokości 2,0 m, brama wjazdowa oraz pojazdy do plantowania i ugniatania odpadów. Odpady poddane odzyskowi w 2014 r., zgodnie z obecnie obowiązującą decyzją zatwierdzającą instrukcję prowadzenia składowiska oraz pozwoleniem zintegrowanym, zostały wykorzystane do wykonania warstw izolacyjnych. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów prowadzona była zgodnie z wymaganiami. Kontrolowany podmiot przedłożył zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów unieszkodliwionych na składowisku do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w ustawowym terminie. Monitoring składowiska w 2013 i 2014 r. prowadzony był zgodnie z posiadaną decyzją. Wyniki badań monitoringowych składowiska zostały przesłane do WIOŚ w Białymstoku w obowiązującym terminie. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami.

PPHU ”MANDEO” Mirosław Mantur, Marek Deoniziak (kontrola: maj 2015 r.). Wiodącym przedmiotem działalności przedsiębiorstwa jest produkcja mebli kuchennych. Kontrolowany nie prowadził ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów i zastosowaniem karty przekazania odpadów oraz nigdy nie przedkładał zbiorczych zestawień danych z odpadów w wyniku prowadzonej działalności. Zakład nie prowadził w sposób prawidłowy gospodarki odpadami (brak selektywnej zbiórki, nie przekazywanie odpadów do firm posiadających stosowne zezwolenia). W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości pouczono kontrolowanego, wydano zarządzenie pokontrolne oraz decyzję o karze.

Składowisko odpadów w Drohiczynie (kontrola: czerwiec 2015 r.). Gmina Drohiczyn jest jednocześnie właścicielem i zarządzającym składowiskiem. Zgodnie z art. 136 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013, poz. 21 z późn. zm.) zarządzającym gminnym składowiskiem odpadów nie może być jednostka sektora finansów publicznych. Gmina może utworzyć podmiot niebędący taką jednostką w celu prowadzenia gminnego składowiska odpadów lub powierzyć wykonanie obowiązków zarządzającego gminnym składowiskiem odpadów podmiotowi niebędącemu jednostką sektora finansów publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Składowisko jest wyposażone w następujące urządzenia techniczne: geomembranę wykonaną z tworzywa sztucznego (HDPE), drenaż na odcieki wraz z uzbrojeniem, szczelny zbiornik żelbetowy na odciek z drenażu, system drenażu z odprowadzeniem wód gruntowych do zbiornika ziemnego p.poż., studnie odgazowujące, brodzik dezynfekcyjny, wagę samochodową przejazdową, 3 otwory obserwacyjne (piezometry) dla każdego z poziomów wodonośnych, zlokalizowane – jeden na dopływie wód podziemnych, dwa na kierunku odpływu wód podziemnych, studnie do odgazowania z emisją do atmosfery oraz 3 repery. W dniu kontroli nie było możliwe dojścia do zbiornika na odcieki ze względu na zalegające odpady, ponadto nie przedstawiono świadectwa legalizacji ponownej wagi. Podczas kontroli stwierdzono następujące naruszenia: brak decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska, brak ustanowionego zabezpieczenia roszczeń z tytułu wystąpienie negatywnych skutków w środowisku oraz szkód w środowisku w związku z prowadzeniem składowiska odpadów, brak uregulowania stanu formalnoprawnego dotyczącego zarządzającego składowiskiem. Monitoring składowiska prowadzony był niezgodnie z wymaganiami. Wyniki badań monitoringowych nie były przekazywane wojewódzkiemu inspektoratowi ochrony środowiska. W wyniku w/w nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne, wymierzono grzywnę w drodze mandatu karnego oraz wystąpiono do Marszałka Województwa w celu podjęcia działań zgodnie z kompetencjami.

„Producent Parkietu” Kazimierz Wiśniewski (kontrola: czerwiec-lipiec 2015 r.). Kontrolowany nie prowadził ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów z zastosowaniem karty przekazania oraz karty ewidencji odpadów oraz nie przedłożył zbiorczego zestawienia danych o odpadach za 2012 i 2013 r. do Urzędu Marszałkowskiego. Gospodarka odpadami nie była prowadzona w prawidłowy sposób (brak selektywnej zbiórki, nieprzekazywanie odpadów do firm posiadających stosowne zezwolenia). W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości pouczono kontrolowanego, wydano zarządzenie pokontrolne oraz decyzję o karze.

PPHU „TRANSBET” Wojtiuk Sp. J. Biała Podlaska (kontrola interwencyjna: lipiec 2015 r.). Spółka prowadzi działalność w zakresie remontów i naprawy dróg i eksploatuje instalację do produkcji mas bitumicznych. Teren, na którym magazynowano odpady nie był zabezpieczony przed przenikaniem ewentualnych odcieków ze zgromadzonych odpadów (destrukt zawierający asfalt). Kontrolowany nie prowadził ewidencji wytwarzanych odpadów oraz nie sporządził i nie przedłożył do Marszałka


19

Województwa Podlaskiego zbiorczych zestawień danych o ilości i rodzajach wytwarzanych odpadów za lata 2013-2014. W wyniku nieprawidłowości pouczono kontrolowanego oraz wydano decyzję o karze.

Pozostałe skontrolowane zakłady, w których nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami to: Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach - oczyszczalnia ścieków (kontrole: maj-czerwiec, sierpień-wrzesień, październik-listopad 2014 r.), Gmina Nurzec Stacja - oczyszczalnia ścieków w Żerczycach (kontrola: lipiec 2014 r.), Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Drohiczynie - oczyszczalnia ścieków (kontrola: sierpień 2014 r.), NUMENOR Jakub Jodłowski w Siemiatyczach - stacja demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji (kontrole: sierpień-wrzesień, październik 2014 r.), Gmina Mielnik - oczyszczalnia ścieków (kontrola: październik-listopad 2014 r.), Agro-Tymianka s.c. w Nurzec-Stacja (kontrola: październik-listopad 2014 r.), Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A. Wydział Wschodni Przesyłu Ropy Dział Baza Adamowo, gm. Mielnik (kontrola: listopad-grudzień 2014 r.), Ferma Drobiu Stanisław Bartosiak w Tonkielach (kontrola: listopad-grudzień 2014 r.), Komenda Powiatowa Policji w Siemiatyczach (kontrola: marzec 2015 r.), VITALIA S.C. Adam Swajda, Mieczysław Swajda w Siemiatyczach (kontrola: marzec-kwiecień 2015 r.), Zakład Tworzyw Sztucznych w Siemiatyczach (kontrola: maj-czerwiec 2015 r.), Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Siemiatyczach (kontrola: maj-czerwiec 2015 r.), Gmina Grodzisk – oczyszczalnia ścieków (kontrola: maj-czerwiec 2015 r.).

HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY

PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU

Hałas jest powszechnie występującym zanieczyszczeniem środowiska i jednym z poważniejszych problemów

obniżających jakość życia. Są to wszelkiego rodzaju niepożądane, nieprzyjemne i uciążliwe dźwięki w danym

miejscu i czasie. Hałas w środowisku powodowany jest głównie przez ruch transportowy (drogowy, kolejowy,

lotniczy), działalność przemysłową oraz aktywność związaną z rekreacją.

Na terenie województwa najistotniejsze źródła hałasu to transport drogowy oraz w niedużym stopniu zakłady

przemysłowe.

Wpływ na klimat akustyczny ma niezwykle dynamiczny rozwój motoryzacji, także na terenie powiatu

siemiatyckiego.

Źródło: Główny Urząd Statystyczny; opracowanie WIOŚ w Białymstoku

Wraz ze wzrostem ilości samochodów wzrasta znacznie natężenie ruchu drogowego, a tym samym wzrasta

uciążliwość hałasowa.

Hałas przemysłowy obejmuje dźwięki emitowane przez różnego rodzaju maszyny i urządzenia oraz części

procesów technologicznych, instalacje i wyposażenie zakładów przemysłowych i usługowych. Do hałasu

przemysłowego zalicza się również dźwięki emitowane z obiektów handlowych takie jak: urządzenia

klimatyzacyjne, wentylatory itp., a także urządzenia nagłaśniające w lokalach rozrywkowych i

gastronomicznych.

32083

33502

34993

35541

36372

32000

33000

34000

35000

36000

37000

2009 2010 2011 2012 2013

szt.

Liczba pojazdów samochodowych i ciągników w powiecie siemiatyckim w latach 2009 - 2013


20

W odróżnieniu od hałasu komunikacyjnego, hałas przemysłowy ma na ogół zasięg lokalny i często w bardzo

ograniczonym stopniu kształtuje klimat akustyczny środowiska.

Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego

stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co najmniej

na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on

dotrzymany.

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, obowiązujące do 2012 r. określało rozporządzenie Ministra

Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku5. Poziomy uzależniono od funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany

teren oraz od pory doby (pora dzienna i pora nocna). W październiku 2012 roku weszło w życie nowe

rozporządzenie Ministra Środowiska6 podwyższające dopuszczalne normy.

STAN – POMIARY HAŁASU

HAŁAS KOMUNIKACYJNY

Badania monitoringowe hałasu komunikacyjnego są prowadzone zgodnie z rozporządzeniem Ministra

Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku7 oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Na terenie powiatu siemiatyckiego w roku 2014 Inspektorat przeprowadził pomiary hałasu komunikacyjnego w

Siemiatyczach. Badania miały na celu określenie stopnia uciążliwości drogi krajowej nr 19 przebiegającej przez

miasto.

W Siemiatyczach przeprowadzone pomiary posłużyły do określenia wartości wskaźników LAeq,D oraz LAeq,N

(wskaźniki hałasu mające zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w

odniesieniu do jednej doby) oraz wyliczenia na ich podstawie wskaźników LDWN i LN mających zastosowanie do

prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. W trakcie pomiarów rejestrowano

również natężenie ruchu pojazdów oraz warunki meteorologiczne. Punkt pomiarowy usytuowany był przy ul.

11 Listopada 44. Pomiary prowadzono w trakcie 6 dób rozłożonych w ciągu całego roku kalendarzowego.

Badania wykazały przekroczenia norm dopuszczalnych hałasu. Poziomy długookresowe zostały przekroczone

odpowiednio o: 5,0 dB (poziom dzienno–wieczorno–nocny) oraz o 6,3 dB (poziom nocny). Obie wartości

przekroczeń są porównywalne do przekroczeń uzyskanych w tym samym cyklu pomiarowym podczas badań

prowadzonych w innych miejscowościach województwa tj. w Czarnej Białostockiej i Sokółce (przy drodze

krajowej nr 19). Liczba przejeżdżających pojazdów mieściła się w przedziale 7873 – 12509 pojazdów/dobę.

Szczegółowe dane z pomiarów hałasu komunikacyjnego przedstawiono poniżej.

Dane identyfikujące punkt pomiarowy

Wyniki pomiarów

Przekroczenia dopuszczalnej

wartości wskaźnika

oceny hałasu

Średnia liczba

pojazdów / dobę

Średnia liczba

pojazdów ciężkich /

dobę Nazwa punktu Data pomiaru

LDWN [dB]

LN [dB]

LAeq,D [dB] (600-1800)

LAeq,W

[dB] (1800-2200)

LAeq,N

[dB] (2200-600)

LDWN [dB]

LN [dB]

1 Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 17-18.04.2014 73,0 65,3 69,8 68,4 63,4 5,0 6,3 12509 1574

5 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr

120 z dnia 5 lipca 2007 r., poz. 826)

6 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów

hałasu w środowisku (Dz. U. 2012 Nr 0, poz. 1109).

7 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji

lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz.U.Nr 140, poz. 824)


21

44

2

Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 44

30-31.05.2014 69,9 69,1 64,8 10204 1288

3

Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 44

11-12.06.2014 68,7 67,8 65,2 10570 1782

4

Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 44

16-17.09.2014 70,5 69,7 67,3 10468 1967

5

Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 44

23-24.09.2014 69,4 66,3 66,0 10057 1908

6

Siemiatycze,

ul. 11 Listopada 44

22-23.11.2014 70,9 67,5 63,7 7873 1125

Źródło i opracowanie: WIOŚ w Białymstoku.

PRZECIWDZIAŁANIA

HAŁAS KOMUNIKACYJNY

Największy wpływ na kształtowanie poziomu hałasu przy drogach mają parametry źródła, tzn. parametry ruchu

drogowego, do których należą: natężenie ruchu, udział pojazdów ciężkich i motocykli oraz prędkość potoku

pojazdów. Bardzo duży wpływ odgrywa stan techniczny pojazdów. Poza wymienionymi czynnikami dodatkowy

wpływ na poziom emitowanego hałasu w warunkach miejskich ma też płynność ruchu, a także styl jazdy.

O wielkości natężenia hałasu decydują również: pochylenie odcinka, wysokość odbiorcy nad jezdnią, odległość

odbiorcy od jezdni, kształt i sposób pokrycia terenu (asfalt, beton, trawa itp.), ukształtowanie terenu i sposób

jego zagospodarowania oraz ewentualne przeszkody.

Ochrona przed hałasem drogowym dotyczy metod i sposobów zarówno w strefie emisji (powstawania) jak i

imisji (odbioru) hałasu.

EFEKTYWNE METODY OCHRONY PRZED HAŁASEM (tzw. metody ograniczające hałas u źródła)

Działania w strefie emisji dotyczą zmniejszenia efektu generowania hałasu przez pojazdy u źródła, czyli w

przekroju drogi.

Metody i środki związane z pojazdem i kierowcą,

Metody i środki związane ze sposobem projektowania dróg i doborem poszczególnych elementów drogi (lokalizacja drogi i jej otoczenie, pochylenie drogi, przekrój poprzeczny drogi, nawierzchnia),

Metody i środki związane z organizacją ruchu (natężenie ruchu pojazdów, struktura pojazdów, płynność ruchu z najmniejszą liczbą zatrzymań, koncentracja ruchu na określonych drogach – obwodnice, uspokojenie ruchu, utrzymanie prędkości w zakresie 30-50 km/h).

OCHRONA PRZED HAŁASEM W STREFIE IMISJI (tzw. ograniczanie hałasu u odbiorcy)

Działania w strefie imisji dotyczą stosowania odpowiednich środków ochrony odbiorcy i powinny mieć na celu

ograniczenie hałasu do wartości dopuszczalnych.

Metody i środki związane z ograniczeniem hałasu za pomocą urządzeń zlokalizowanych na drodze fali dźwiękowej pomiędzy źródłem hałasu a odbiorcą (ekrany akustyczne, wały ziemne, kombinacje ekranu ziemnego z ekranem akustycznym, pasy zieleni izolacyjnej),

Metody i środki związane z lokalizacją i odpowiednim ukształtowaniem budynku oraz jego izolacją przed oddziaływaniami akustycznymi (lokalizowanie budynków mieszkalnych w odpowiedniej odległości od tras komunikacyjnych),


22

Wymiana stolarki okiennej i izolacja ścian budynków – metody te ograniczają jedynie hałas wewnątrz budynku.

HAŁAS PRZEMYSŁOWY – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy mieszkaniowej,

w pobliżu zakładów. Emisja hałasu przemysłowego jest uzależniona w dużym stopniu od procesu

technologicznego i wykorzystywanych w nim maszyn i urządzeń, których ilość, stan techniczny, poziom

nowoczesności, a także izolacyjność akustyczna i lokalizacja źródła są czynnikami decydującymi o stopniu

uciążliwości dla otoczenia. W opisywanym okresie, na terenie powiatu przeprowadzono następujące kontrole:

Agro – Tymianka s.c. P. Włodawiec, Ł. Miszczuk, ul. Tymianka 2 Nurzec Stacja (kontrola październik – listopad 2014 r.) AGRO-TYMIANKA s.c. eksploatuje instalację do chowu trzody chlewnej składającej się z 10 chlewni o łącznej powierzchni 4 618 m

2. Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji instalacji jest

uregulowany decyzją Marszałka Województwa Podlaskiego ważną do 27.12.2021 r. Głównymi źródłami hałasu na terenie zakładu są: wentylatory zamontowane w budynkach hodowlanych oraz transport związany z przywozem surowców i odbiorem gotowych produktów. Dopuszczalny poziom hałasu emitowanego do środowiska, wynikający z funkcjonowania fermy trzody chlewnej, na terenie najbliższej zabudowy zagrodowej, określony w pozwoleniu wynosi: 55 dB - w porze dziennej oraz 45 dB - w porze nocnej. W trakcie kontroli ustalono, że obowiązek prowadzenia raz na dwa lata okresowych badań hałasu nałożony w pozwoleniu został wykonany. W październiku 2014 r. spółka przekazała do Inspektoratu wyniki badań. Pomiary nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych.

Ferma Drobiu Ewa i Stanisław Bartosiak, Tonkiele 38, gm. Drohiczyn (kontrola listopad – grudzień 2014 r.) Ferma wyposażona jest w instalację do hodowli drobiu o liczbie stanowisk 68 110 sztuk (trzy kurniki o łącznej powierzchni 4 068 m

2). Stan formalnoprawny w zakresie prowadzonej działalności jest

uregulowany decyzją Marszałka Województwa Podlaskiego ważną do 30 lipca 2022 r. Głównymi źródłami hałasu na terenie zakładu były: wentylatory zamontowane w budynkach hodowlanych (6 dachowych o wydajności max. 8000 m

3/h każdy i 2 o wydajności 11 750 m

3/h pracujące w automatyce oraz 6 ściennych

o wydajności max. 38 000 m3/h każdy, uruchamiane sporadycznie w letnich miesiącach roku przy wysokich

temperaturach), a także transport związany z przywozem surowców i odbiorem gotowych produktów. Dopuszczalny poziom hałasu emitowanego do środowiska określony w pozwoleniu zintegrowanym wynosi: 55 dB - w porze dziennej oraz 45 dB - w porze nocnej. Nałożony w pozwoleniu obowiązek prowadzenia okresowych badań hałasu w środowisku w porze dziennej i nocnej, raz na dwa lata został wykonany (ostatnie badania wykonano w grudniu 2014 r.). Wyniki wykazały, że eksploatacja instalacji nie powoduje przekroczeń emisji hałasu do środowiska w porze dziennej i nocnej na terenach chronionych akustycznie. Sprawozdanie z badań zostało przekazane do WIOŚ.

Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o. – składowisko Rososze (kontrola marzec – kwiecień 2015 r.) Głównymi źródłami hałasu na terenie składowiska były pojazdy dowożące odpady, działalność związana z rozładunkiem oraz maszyny do rozmieszczania i zagęszczania odpadów. Emisja hałasu występowała głównie w godzinach pracy składowiska, tj. w dni powszednie w godz. 7

00 – 15

00 oraz sporadycznie poza

ustalonymi godzinami pracy zakładu. Dopuszczalny poziom hałasu na terenach najbliższej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, określono na 50 dB w porze dziennej (godz. 6

00 – 22

00) oraz 40 dB w porze

nocnej (godz. 2200

– 600

). Obowiązek prowadzenia okresowych badań hałasu raz na dwa lata był realizowany. Ostatnie badania automonitoringowe, zostały wykonane przez laboratorium akredytowane w sierpniu 2014 r. Wyniki nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych emisji hałasu do środowiska.

RONDO Sp. Jawna Gumieniak Wiesław, Marciniak Janusz, Swajda Mieczysław; ul. Plac Jana Pawła II 14, Siemiatycze (kontrola maj – lipiec 2015 r.). Przedmiotem kontroli interwencyjnej była uciążliwość w zakresie hałasu emitowanego do środowiska przez sklep „RONDO 5” (dyskont spożywczy) zlokalizowany przy ul. Wysokiej 72 w Siemiatyczach. Praca była prowadzona w systemie dwu zmianowym w godzinach 6

30 - 21

00. Bezpośrednie sąsiedztwo sklepu stanowią: od strony wschodniej – drogi dojazdowe, parkingi, a

następnie zabudowa mieszkaniowa; od zachodu – droga dojazdowa, a następnie zabudowa wielorodzinna, od strony północnej – zabudowa wielorodzinna; od południa – zabudowa wielorodzinna. Do głównych źródeł emisji hałasu mającymi wpływ na klimat akustyczny na przyległych terenach zabudowy wielorodzinnej należą: 2 agregaty chłodnicze lad sklepowych, które w dniu rozpoczęcia kontroli były zainstalowane na ścianie bocznej sklepu w bliskiej odległości od dwóch wielorodzinnych bloków mieszkalnych (przy ul. Wysokiej 72 i 73). W trakcie czynności kontrolnych właściciel Spółki zwrócił się do


23

kontrolującego z wnioskiem o wstrzymanie kontroli, z powodu kupna nowego agregatu chłodniczego który zamierzał zamontować. Po uruchomieniu nowego agregatu ustalono, że jego wymiana nie spełnia oczekiwań skarżących. W związku z powyższym w czerwcu 2015 r. kontrolowany podjął decyzję o przeniesieniu agregatów w inne miejsce - tak, aby hałas był jak najmniej dokuczliwy. Działanie te zrealizował na początku lipca 2015 r. (agregaty umieszczono na ścianie szczytowej sklepu). W efekcie ustalono, że podjęte przez spółkę działania przyniosły zakładany przez skarżących efekt, co było powodem odstąpienia od wykonywania pomiarów hałasu.

PPHU „MANDEO” Mirosław Mantur, Marek Deoniziak, ul. 11 Listopada 235/237 Siemiatycze (kontrola w maju 2015 r.) Głównymi źródłami emisji hałasu z zakładu stolarskiego były urządzenia w hali produkcyjnej: 2 szlifierki, 3 formatyzerki, grubościówka, prasa hydrauliczna, wentylator wyciągowy z lakierni i suszarni elementów. Główne źródło hałasu zewnętrznego to hałas komunikacyjny związany z obsługą zakładu produkcyjnego. Kontrolowany obiekt nie posiadał decyzji Starosty Powiatowego w Siemiatyczach określającej dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstających w wyniku prowadzonej działalności. Biorąc pod uwagę uwarunkowania lokalizacyjne, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120 poz. 826), dopuszczalne poziomy hałasu wynoszą: 55 dB A w porze dziennej (godz. 6

00 - 22

00)

oraz 45 dB A w porze nocnej (godz. 2200

- 600

). Najbliższa zabudowa mieszkaniowa zlokalizowana jest w odległości ok. 100 metrów od zakładu. W dniu kontroli nie stwierdzono zagrożenia środowiska przed hałasem z zakładu.

Producent Parkietu Kazimierz Wiśniewski, ul. Kilińskiego 95 Siemiatycze (kontrola czerwiec – lipiec 2015 r.). W zakładzie prowadzono produkcję podłóg drewnianych (parkietu i desek podłogowych). głównie w systemie jednozmianowym od 7

00 do 16

00 przez 5 dni w tygodniu. Suszarnie i kotłownia pracowały

całodobowo w zależności od potrzeb. Głównymi źródłami emisji hałasu, mającymi wpływ na klimat akustyczny na przyległych terenach zabudowy były urządzenia służące do cięcia i obróbki drzewa (strugarka czterostronna elektryczna 2x7,5 kW, frezarka elektryczna o mocy 2,2 kW, pilarka elektryczna o mocy 1,5 kW, strugarka elektryczna o mocy 4 kW, czopiarka końcowa), wentylatory suszarni drzewa, oraz wyciągu trocin. Urządzenia pracowały w zależności od potrzeb. Spółka nie posiada decyzji Starosty Powiatowego w Siemiatyczach określającej dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstających w wyniku prowadzonej działalności. Biorąc pod uwagę uwarunkowania lokalizacyjne, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120 poz. 826), dopuszczalne poziomy hałasu wynoszą: 55 dB A w porze dziennej (godz. 6

00 - 22

00) oraz 45 dB A w porze nocnej (godz. 22

00 - 6

00). W trakcie kontroli nie

pracowały żadne urządzenia emitujące hałas z powodu przerwy technologicznej..

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO

Pole elektromagnetyczne (PEM) jest zjawiskiem fizycznym złożonym z układu dwóch pól: elektrycznego i

magnetycznego. Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego rozchodzą się w przestrzeni w postaci fal

elektromagnetycznych.

W środowisku występują dwa rodzaje źródeł PEM: naturalne (pole magnetyczne Ziemi, pole wytwarzane przez

wyładowania atmosferyczne, promieniowanie kosmiczne i promieniowanie Słońca) oraz sztuczne (powstające

wokół radiolinii i wytwarzane przez instalacje służące do komunikacji za pomocą fal (np. stacje radarowe,

anteny nadawcze radiowo – telewizyjne, aparaty CB-radio, stacje telefonii komórkowej), napowietrzne linie

przesyłowe wysokiego napięcia, stacje elektroenergetyczne oraz urządzenia elektryczne codziennego użytku

takie jak: telefony, kuchenki mikrofalowe, telewizory itp.).

Niewątpliwie najbardziej niebezpiecznymi źródłami PEM oddziałującymi negatywnie na środowisko i zdrowie

są stacje radiowe i telewizyjne, nadajniki GSM, linie wysokiego napięcia.

W Polsce obowiązują przepisy związane z normami narażenia na promieniowanie elektromagnetyczne w

środowisku. Wartości dopuszczalne określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października


24

2003 roku8. Dopuszczalne poziomy pól wyznaczono dla terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz miejsc

dostępnych dla ludności i różnych zakresów częstotliwości. Dla małych częstotliwości rzędu kilku – kilkuset

herców można zmierzyć zarówno wielkości składowej elektrycznej (natężenie - V/m) jak i składowej

magnetycznej (natężenie – A/m). Dla wyższych częstotliwości (np. radiowych) jako parametr podaje się gęstość

mocy – W/m2. W każdym z przypadków można wyliczyć wielkość składowej elektrycznej i magnetycznej.

Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową

Zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego

Parametr fizyczny

Składowa elektryczna Składowa magnetyczna Gęstość mocy

Lp. 1 2 3 4

1 50 Hz 1 kV/m 60 A/m -

Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności.

Parametr fizyczny

Zakres częstotliwości

pola elektromagnetycznego

Składowa

elektryczna

Składowa

magnetyczna

Gęstość mocy

Lp 1 2 3 4

1 0 Hz 10 kV/m 2.500 A/m -

2 od 0 Hz do 0,5 Hz - 2.500 A/m -

3 od 0,5 Hz do 50 Hz 10 kV/m 60 A/m -

4 od 0,05 kHz do 1 kHz - 3/f

A/m -

5 od 0,001 MHz do 3 MHz 20 V/m 3 A/m -

6 od 3 MHz do 300 MHz 7 V/m - -

7 od 300 MHz do 300 GHz 7 V/m - 0,1 W/m2

Objaśnienia:

Podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych odpowiadają:

a) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości do 3 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego,

b) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych o częstotliwości od 3 MHz do 300 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego,

c) wartości średniej gęstości mocy dla pól elektromagnetycznych o częstotliwości od 300 MHz do 300 GHz

lub wartościom skutecznym dla pól elektrycznych o częstotliwościach z tego zakresu częstotliwości, podanej z dokładnością do jednego miejsca znaczącego po

przecinku,

d) f - częstotliwość w jednostkach podanych w kolumnie 1,

e) 50 Hz - częstotliwość sieci elektroenergetycznej

STAN – POMIARY MONITORINGOWE

Od roku 2008 Inspektorat realizuje program badań pól elektromagnetycznych opracowany zgodnie z

Rozporządzeniem Ministra Środowiska9. Program zakłada skoncentrowanie pomiarów na obszarach

dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców

przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich.

Zakres badań obejmuje pomiary natężenia składowej elektrycznej w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3

MHz do 3000 MHz.

8 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w

środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U Nr 192, poz. 1883).

9 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów

pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr221, poz. 1645).


25

W ramach 3-letnich cykli badawczych, Inspektorat corocznie przeprowadza pomiary w 45 miejscach

rozmieszczonych na terenie całego województwa.

W roku 2014 pomiary przeprowadzono w 2 miejscowościach na obszarze powiatu: w Siemiatyczach i

Dzadkowicach.

Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie powiatu w roku 2014.

Lp. Lokalizacja punktu Współrzędne

Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości

skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania

elektromagnetycznego

[V/m]

Wartość niepewności

pomiaru [V/m]

Procent wartości

dopuszczalnej [%]

1 Siemiatycze, ul. Wesoła N 52º25’39,9’’ E 22º51’33,5’’

0,39 0,0195 5,6

2 Dziadkowice (centrum miejscowości) N 52º33’55,9’’ E 22º54’48,3’’

≤ 0,2 - 2,9

źródło: WIOŚ

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdza się, iż w żadnym z punktów nie odnotowano

przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.

Należy podkreślić, że przeprowadzone pomiary na terenie całego województwa podlaskiego, nie wykazały

występowania przekroczeń norm w żadnym z punktów pomiarowych (norma wynosi 7 V/m). Średnia

arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania

elektromagnetycznego w żadnym przypadku nie przekroczyła wartości 1 V/m.

OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI

Zagrożenia środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego mogą powstawać w przypadku awarii czy katastrof w obiektach przemysłowych lub podczas transportu substancji niebezpiecznych. Zdarzenia te charakteryzują się wieloma specyficznymi cechami: niepewnością ich wystąpienia, indywidualnym niepowtarzalnym przebiegiem, złożonością przyczyn, różnorodnością bezpośrednich skutków. W ramach przeciwdziałania powstawaniu poważnych awarii i poważnych awarii przemysłowych, powodujących zagrożenie zdrowia i życia oraz zagrożenie dla środowiska, WIOŚ w Białymstoku prowadzi szereg czynności przeciwdziałających ich wystąpieniu. Podstawowym sposobem przeciwdziałania są kontrole jednostek gospodarczych, które magazynują bądź prowadzą obrót niebezpiecznymi substancjami. Ponadto Inspektorat bierze udział w organizowanych przez policję akcjach szczegółowych kontroli transportu drogowego przewożącego towary niebezpieczne.

NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH

WIOŚ w Białymstoku prowadzi rejestr i kontrole obiektów mogących spowodować poważne awarie w środowisku. W rejestrze znajduje się 1 zakład zlokalizowany na terenie powiatu, który został zaliczony do grupy zakładów o dużym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej - Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A., ul. Wyszogrodzka 133, 09-410 Płock, Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie, 17-307 Mielnik.

Baza Magazynowa PERN w Adamowie zlokalizowana jest na południowo-wschodnich obrzeżach województwa podlaskiego, około 7 km od granicy państwa z Republiką Białorusi. Na terenie bazy zlokalizowanych jest obecnie 15 zbiorników magazynowych naziemnych, pionowych z pływającym dachem, o łącznej pojemności magazynowej kilkuset tysięcy metrów sześciennych ropy naftowej. Zbiorniki posadowione są w tacach, połączonych z systemami kanalizacyjnymi, stanowiącymi zabezpieczenie przed wyciekami ropopochodnych i zanieczyszczeniem środowiska.

Baza magazynowa usytuowana została na systemie rurociągów przesyłowych ropy naftowej. Na terenie województwa podlaskiego, a jednocześnie powiatu siemiatyckiego, znajduje się odcinek rurociągów o długości 47,3 km, wyposażonych w niezbędną armaturę do przesyłu oraz monitoringu transportowanej ropy. Zastosowany na terenie Stacji Pomp Nr 1 w Adamowie monitoring umożliwia kontrolowanie:

przepływu na każdej nitce rurociągu, na wyjściu z Bazy,

ciśnienia na każdej nitce rurociągu,


26

parametrów pompowni służących do identyfikacji awarii (prądy i moce agregatów, ciśnienie),

wszystkie nitki rurociągu posiadają system wykrywania wycieków, informujący o miejscu wycieku (metoda obliczeniowa).

Stacja Pomp, ze względu na ilości magazynowanej substancji niebezpiecznej, została zaliczona do zakładów

dużego ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej10

. WIOŚ w Białymstoku przeprowadza kontrole

obiektu co najmniej raz w roku. W wyniku przeprowadzonej kontroli w 2014 roku, w zakresie przeciwdziałania

poważnym awariom, nie stwierdzono uchybień mających wpływ na bezpieczeństwo jak i zagrożenie skażeniem

środowiska. Na terenie bazy zlokalizowanych jest 18 otworów piezometrycznych, służących do monitoringu

wód podziemnych. Przeprowadzone badania oraz pomiary WIOŚ w zakresie obecności w wodzie substancji

ropopochodnych nie wykazały występowania zanieczyszczenia.

Przedsiębiorstwo opracowało i wdrożyło oraz dokonuje bieżących aktualizacji, wymaganych przepisami,

dokumentacji z zakresu bezpieczeństwa (raport o bezpieczeństwie został zatwierdzony decyzją przez

Wojewódzkiego Komendanta Państwowej Straży Pożarnej w Białymstoku).

W ostatnim 10-leciu odnotowano jedno zdarzenie awaryjne związane z działalnością PERN „Przyjaźń”, które

miało miejsce na terenie powiatu w dniu 12.04.2007 r., na I nitce rurociągu. Według szacunków do środowiska

wydostało się 100-200 l ropy. Wybrano ok. 25 m3 zanieczyszczonej w różnym stopniu gleby, która została

poddana rekultywacji na stanowisku rekultywacyjnym, zlokalizowanym na terenie Bazy. Zebrana ropa została

włączona do zbiornika przecieków. Zaistniałe zdarzenie miało charakter miejscowy, a przeprowadzone

działania ratownicze zapobiegły przemieszczaniu zanieczyszczenia i skażeniu środowiska. WIOŚ w Białymstoku

sprawował nadzór nad usuwaniem skutków awarii.

Ponadto na terenie powiatu znajdują się 2 zakłady – potencjalni sprawcy (które nie spełniają kryteriów

kwalifikacyjnych Zakładów Zwiększonego Ryzyka zawartych w w/w rozporządzeniu) stosujące i magazynujące

znaczne ilości substancji niebezpiecznych, które w wyniku wystąpienia awarii, mogą spowodować zagrożenie

dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska. Są to zakłady:

Oerlemans Foods Siemiatycze Spółka z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 17-300 Siemiatycze. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksymalna ilość amoniaku w instalacji to ok. 35 Mg.

POLSER” Sp. z o.o. w Siemiatyczach, ul. Armii Krajowej 18, 17-300 Siemiatycze. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksymalna ilość amoniaku w instalacji to ok. 3 Mg.

Przeprowadzone przez WIOŚ kontrole podmiotów w 2014 r. nie wykazały uchybień w zakresie bezpieczeństwa

eksploatacji tych instalacji. Ponadto należy podkreślić, że wszystkie instalacje są na bieżąco modernizowane i

wyposażane w urządzenia zabezpieczająco-alarmujące np.: zawory bezpieczeństwa, systemy detekcji par

amoniaku.

Na terenie powiatu znajduje się kilkanaście stacji paliw. Eksploatacja ich stwarza lokalne zagrożenie dla

środowiska np. możliwości awarii czy pożary. Według danych posiadanych przez WIOŚ w rozpatrywanym

okresie stan ilościowy i jakościowy stacji paliw płynnych zlokalizowanych na terenie powiatu nie uległ zmianie.

Najczęściej zdarzenia o znamionach poważnych awarii mające związek z paliwami płynnymi i gazowymi mają

jednak miejsce w trakcie ich transportu w ramach zaopatrzenia stacji paliw

TRANSPORT

Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu, oceniane na większe niż pochodzące od obiektów stacjonarnych, mogą stwarzać wypadki drogowe czy kolejowe środków transportu przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych na tych trasach, grożą one bezpośrednim skażeniem rzek.

10

kryteria zakwalifikowania zakładu zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r., w sprawie rodzajów i ilości

substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej; Dz.U. Nr 58, poz. 535 z późn. zmianami.


27

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku uczestniczy w cyklicznie powtarzanych działaniach kontrolnych ukierunkowanych na kontrolę przewozów drogowych towarów niebezpiecznych, prowadzonych na obszarze województwa, na głównych drogach wylotowych z Białegostoku, w tym na kierunku Białystok – Siemiatycze – Lublin. Akcje organizowane są przez Komendę Wojewódzką Policji przy współpracy Państwowej Straży Pożarnej, Transportowego Dozoru Technicznego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Straż Graniczną i Inspekcję Transportu Drogowego. Kontrolą objęto kołowe i kolejowe środki transportu materiałów toksycznych i surowców chemicznych. Zakres kontroli obejmuje sprawdzenie stanu technicznego środków transportu, wymaganego wyposażenia i prawidłowości oznakowania oraz kompletności dokumentacji.

W omawianym okresie na terenie powiatu nie odnotowano poważnych awarii jak również zdarzeń o znamionach poważnych awarii, zarówno w zakładach będących potencjalnymi sprawcami jak i w transporcie towarów niebezpiecznych.

Opracował:

Wydział Monitoringu Środowiska

Akceptował

podlaskiego wojewódzkiego inspektora ochrony Środowiska o ... · presje – emisja zanie zysz...

Documents