podatek vat w branży tsl - gandalf.com.pl · podstawowe przepisy dotyczące systemu prawa...

Warszawa 2013

Podatek VAT w branży TSLPrawne i podatkowe aspekty transportu, spedycji i logistyki

Redakcja naukowa Ewa Sokołowska-StrugPaweł Barnik, Łukasz Bernatowicz, Karolina Gierszewska Bartosz Nowodworski, Anna Resiak, Piotr Rożański

krzysiek_kochanowski

Profinfo

Stan prawny na 1 kwietnia 2013 r.

Wydawca Grzegorz Jarecki

Redaktor prowadzący Ewa Wysocka

Opracowanie redakcyjne Anna Łubińska-Bujak

Łamanie JustLuk Łukasz Drzewiecki, Stanisław Drzewiecki, Krystyna Szych

Układ typograficzny Marta Baranowska

© Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2013

ISBN: 978-83-264-4165-3

Wydane przez:Wolters Kluwer Polska SA

Redakcja Książek

01-231 Warszawa, ul. Płocka 5atel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35

e-mail: [email protected]

www.wolterskluwer.plksięgarnia internetowa www.profinfo.pl

Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługującychim praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jejw internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty.

SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na www.legalnakultura.pl

POLSKA IZBA KSIĄŻKI

5

Spis treści

Spis treści

Wykaz skrótów �� 15

Część pierwsza Prawo �� 19

Rozdział I. Umowa przewozu a umowa spedycji �� 21 1.Uwagiwstępne �� 21 2.Przewóz,spedycja,logistyka �� 22 3.Umowaprzewozu�� 22 4.Umowaspedycji �� 24 5.Podsumowanie �� 25

Rozdział II. Dokumenty transportowe �� 26 1.Uwagiwstępne �� 26 2.Instytucjalistuprzewozowego �� 27 3.Innedokumentyzwiązanezprzewozem �� 29 4.Protokółszkodowy �� 29

Rozdział III. Podstawowe przepisy dotyczące systemu prawa transportowego w Polsce �� 31 1.Ustawaotransporciedrogowym�� 31

1.1. Podstawowezagadnieniazwiązaneztransportemdrogowym �� 321.1.1. Transportdrogowy �� 321.1.2. Niezarobkowyprzewózdrogowy �� 331.1.3. Przewózkabotażowy �� 34

1�2� Świadczenieusługtransportowychjakodziałalnośćlicencjonowana �� 351.2.1. Przekształcenie,podział,łączeniespółekasukcesjalicencji �� 351.2.2. Spółkacywilnajakoadresatlicencji �� 371.2.3. Warunkiuzyskanialicencjiwrozumieniuart.5ust.3u.t.d. �� 381.2.4. Utratalicencji �� 391.2.5. UprawnieniaInspekcjiTransportuDrogowego �� 411.2.6. Dokumentywymaganepodczaskontrolidrogowej �� 531.2.7. Proceduraodwoławczaoddecyzjiwsprawienałożenia

karypieniężnej �� 54

6

Spis treści

Rozdział IV. Odpowiedzialność przewoźnika a odpowiedzialność spedytora za przewożony towar �� 57 1.Odpowiedzialnośćprzewoźnikazapowstanieszkodytransportowej �� 57

1.1. Powierzenieprzesyłkiprzezpierwszegoprzewoźnikadalszemuprzewoźnikowi �� 58

1.2. Ustaleniestanuprzesyłki �� 591.3. Odpowiedzialnośćprzewoźnikazinnychtytułów �� 60

2.Przypadki,wktórychwyłączonajestodpowiedzialnośćprzewoźnikazautraconybądźuszkodzonytowar �� 622.1. Odpowiedzialnośćosóbtrzecichzaniedoborywprzewożonym

towarze �� 622.2. Siławyższa �� 642.3. Ubytkinaturalneprzewożonegotowaru �� 662.4. Przedawnienieroszczeńzumowyprzewozu �� 66

3.Odpowiedzialnośćspedytorazautratębądźuszkodzenieprzewożonegotowaru �� 673.1. Kiedyspedytorbędzieodpowiadałtak,jakprzewoźnik �� 683.2. Przedawnienieroszczeńzumowyspedycji �� 68

Rozdział V. Przewóz w świetle przepisów konwencji CMR �� 69 1.Podstawowezałożeniawykonywaniaprzewozunapodstawie

konwencjiCMR �� 69 2.ZawarcieumowyprzewozuwświetleprzepisówkonwencjiCMR �� 73 3.Odpowiedzialnośćprzewoźnikazaprzewożonytowar �� 78 4.ReklamacjeiroszczenianagruncieprzepisówkonwencjiCMR �� 83 5.Postanowieniadotycząceprzewozuwykonywanegoprzezkolejnych

przewoźników �� 85

Rozdział VI. Czas pracy kierowców �� 87 1.Uwagiogólne �� 87 2.Czaspracykierowcówzatrudnionychnapodstawiestosunkupracy �� 88

2.1. Definicjaczasupracynagruncieustawyoczasiepracykierowców �� 882.2. Obowiązkoweprzerwywczasiepracykierowcy �� 902.3. Rodzajesystemówczasupracy,któremogąbyćzastosowane

wobeckierowców �� 91 3.Pracakierowcywgodzinachnadliczbowych �� 93

Rozdział VII. Zastosowanie reguł INCOTERMS 2010 w branży TSL �� 95 1.EXW(ang.ex works–zzakładu) �� 95 2.FCA(ang.free carrier–dostarczonydoprzewoźnika) �� 96 3.CPT(ang.carriage paid to–przewózopłaconydo) �� 96 4.CIP(ang.carriage and insurance paid to–przewóziubezpieczenie

opłaconedo) �� 96 5.DAT(ang.delivered at terminal–dostarczonydoterminalu) �� 96 6.DAP(ang.delivered at place–dostarczonydomiejsca) �� 97 7.DDP(ang.delivered duty paid–dostarczony,cłoopłacone) �� 97 8.FAS(ang.free alongside ship–dostarczonywzdłużburtystatku) �� 97 9.FOB(ang.free on board–dostarczonynastatek) �� 9810.CFR(ang.cost and freight–kosztifracht) �� 9811.CIF(ang.cost insurance and freight–koszt,ubezpieczenie,fracht) �� 98

7

Spis treści

Rozdział VIII. Analiza wybranego orzecznictwa sądowego dotyczącego prawa przewozowego i świadczenia usług transportowych �� 99 1.WyrokSNzdnia27stycznia2004r.,IICK389/02 �� 99 2.WyrokSNzdnia6października2004r.,ICK199/04 �� 102 3.WyrokSAwKatowicachzdnia28listopada1990r.,IACr45/90 �� 104 4.WyrokSAwWarszawiezdnia7października2002r.,IACa1188/02�� 105 5.WyrokSNzdnia8kwietnia2009r.,VCSK392/08 �� 107 6.WyrokSNzdnia17listopada1998r.,IIICKN23/98�� 109 7.WyrokSAwWarszawiezdnia12listopada1996r.,IACr673/96 �� 110 8.WyrokSNzdnia5grudnia2003r.,IVCK264/02 �� 115 9.WyrokWSAwWarszawiezdnia13maja2008r.,VISA/Wa263/08 �� 11810.WyrokSNzdnia29września2004r.,IICK24/04 �� 12011.WyrokSNzdnia6lutego2008r.,IICSK469/07 �� 12212.WyrokSNzdnia22listopada2006r.,VCSK303/06 �� 12513.WyrokSNzdnia25czerwca2010r.,ICSK554/09 �� 12614.WyrokSNzdnia28lutego2006r.,IIICSK149/05 �� 132

Część druga VAT �� 137

Rozdział I. Najważniejsze zagadnienia z zakresu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT – zagadnienia wstępne �� 139 1.CzynnościopodatkowanepodatkiemVAT �� 139

1.1. DostawatowaróworazświadczenieusługnaterytoriumPolski �� 1411.2. CzynnościwykonywanepozaterytoriumPolski �� 1431.3. Czynnościkompleksowe �� 144

2.Czynnościwyłączonezopodatkowania �� 1462.1. Czynnościwyłączonezopodatkowanianamocysamejustawy

oVAT �� 1462.1.1. Zbycieprzedsiębiorstwalubzorganizowanejczęści

przedsiębiorstwa �� 1472.1.2. Czynności,któreniemogąbyćprzedmiotemprawnie

skutecznejumowy �� 1472.2. Czynnościniepodlegająceopodatkowaniu–brakuznania,

żezachodzisprzedaż �� 1482.2.1. Karyumowne �� 1492.2.2. Odszkodowania �� 1512.2.3. Opłatyzaprzestój(postojowe) �� 1542.2.4. Kradzieżtowaru �� 1572.2.5. Opłatyzaprzetrzymaniekontenerów �� 1582.2.6. Skutkiwyłączeniazopodatkowania �� 162

2.3. Czynnościnieodpłatne �� 1622.3.1. Nieodpłatnewydanietowarów �� 1632.3.2. Nieodpłatneświadczenieusług �� 165

Rozdział II. Definicje �� 170 1.Wprowadzenie(dlaczegokwestiadefinicjijesttakważna

dlarozliczeńpodatkuVAT) �� 170 2.Definicjausługtransportowych �� 172

8

Spis treści

3.Definicjausługspedycyjnych �� 174 4.Definicjausługmagazynowania �� 177 5.Definicjausługprzechowania �� 179 6.Definicjausługskładowania �� 180 7.Definicjausługlogistycznych �� 182 8.Znaczeniekompleksowegocharakteruusługtransportowych �� 183 9.Znaczeniekompleksowegocharakteruusługspedycyjnych–czyfirma

spedycyjnaświadczywieledrobnychusługczyjednąkompleksową �� 18710.Usługikurierskie–czysątousługitożsamezusługamitransportowymi �� 188

Rozdział III. Miejsce świadczenia usług �� 189 1.Wprowadzenie �� 189 2.Zasadaogólna �� 190

2.1. Definicjapodatnika �� 1902.2. Siedzibadziałalnościgospodarczej �� 1922.3. Stałemiejsceprowadzeniadziałalnościgospodarczej �� 1932�4� Usługiwykonywanenarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 195

3.Zasadyszczególne �� 1953.1. Usługipośrednictwa �� 1963.2. Usługizwiązaneznieruchomościami �� 1973.3. Transport(wsytuacjachszczególnych–wyjątkiodzasady) �� 198

3.3.1. Transportpasażerów �� 1983.3.2. Szczególneprzypadkizwiązaneztransportemtowarów

(polscyprzedsiębiorcy–trasapozaUE) �� 1983.3.3. Szczególneprzypadkizwiązaneztransportemtowarów

(nabywcaprzedsiębiorcąspozaUE–trasapoPolsce) �� 1993.3.4. Szczególneprzypadkizwiązaneztransportemtowarów

–transportnarzecztzw.niepodatników �� 1993.4. Usługikulturalne,artystyczne,sportoweitp. �� 1993.5. Usługipomocniczedousługtransportowychorazusługi

wycenymajątkurzeczowego �� 2013.6. Usługirestauracyjneicateringowe �� 2023.7. Krótkoterminowynajemśrodkówtransportu�� 203

3.7.1. Stanprawnyobowiązującydodnia31grudnia2012r. �� 2033.7.2. Stanprawnyobowiązującyoddnia1stycznia2013r. �� 205

3.8. Usługielektroniczne �� 2063�9� UsługiniematerialneświadczonenarzeczniepodatnikówspozaUE �� 2073.10. Usługitelekomunikacyjne �� 2083.11. Usługiturystyki �� 208

4.Eksportusług �� 209 5.Importusług �� 210 6.Studiumprzypadków–usługitransportutowarów �� 211

6.1. Transporttowarówświadczonynarzeczpodatnika �� 2116.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 2126.1.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 215

6.2. Transporttowarówświadczonynarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 2176.2.1. Transportkołowyikolejowy �� 2186.2.2. Transportlotniczyorazmorski �� 219

7.Studiumprzypadków–usługitransportuosób �� 221

9

Spis treści

8.Studiumprzypadków–usługispedycji �� 2238.1. Usługispedycjiświadczonenarzeczpodatnika �� 223

8.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 2238.1.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 224

8.2. Spedycjatowarówświadczonanarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 225

9.Studiumprzypadków–usługilogistyczne �� 2269.1. Usługilogistyczneświadczonenarzeczpodatnika �� 226


9.2. Usługilogistyczneświadczonenarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 227

10.Studiumprzypadków–usługimagazynowania �� 22810.1. Usługiświadczonenarzeczpodatnika�� 228

10.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 22810.1.2.UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 228

10.2. Usługamagazynowaniatowarówświadczonanarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 236

11.Studiumprzypadków–usługiwportachmorskich �� 23611.1. Usługiwportachmorskichświadczonenarzeczpodatnika �� 236


11.2. Usługiwportachmorskichświadczonenarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 238

12.Studiumprzypadków–usługiświadczoneprzezagencjecelne �� 23912.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotówniebędącychpodatnikami �� 23912.2.Usługiświadczonenarzeczpolskichprzedsiębiorców �� 24012.3.UsługiświadczonenarzeczpodmiotówzUEorazspozaUE �� 240

Rozdział IV. Obowiązek podatkowy �� 241 1.Pojęcieobowiązkupodatkowego �� 241 2.Zasadaogólna �� 242

2.1. Stanprawnyobowiązującydodnia31grudnia2013r. �� 2422.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 243

3.Przypadkiszczególne(wprowadzenie) �� 2453.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2013r. �� 2453.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 249

4.Czyusługitransportowe/spedycyjnemogąbyćusługąciągłą? �� 252 5.Studiumprzypadków–usługitransportowe �� 256

5.1. Stanprawnyobowiązującydo31stycznia2013r. �� 2565.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 2565.1.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 257

5.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 259 6.Usługispedycyjne �� 260

6.1. Stanprawnydo31grudnia2013r. �� 2606.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 2616.1.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 261

6.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 263 7.Usługilogistyczne �� 264

7.1. Stanprawnydo31grudnia2013r. �� 264

10

Spis treści


7.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 267 8.Usługimagazynowania �� 269


8.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 273 9.Usługiprzechowania �� 275


9.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 27710.Usługiskładowania �� 279

10.1. Stanprawnydo31grudnia2013r. �� 27910.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 27910.1.2.UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 280

10.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 28111.Usługiwportachmorskich(przeładunek,załadunek,badania,

czyszczenie,holowanieitp.) �� 28411.1. Stanprawnydo31grudnia2013r. �� 284


11.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 28612.Refakturakosztówtransportu �� 286

12.1. Stanprawnydo31grudnia2013r. �� 28712.1.1.Obowiązekpodatkowyprzyodsprzedażyusług

transportowychorazspedycyjnych �� 28712.1.2.Momentwykonaniaodsprzedawanejusługi �� 288

12.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 28913.Refakturabiletówlotniczych �� 289

13.1. Stanprawnydo31grudnia2013r.–obowiązekpodatkowyprzyodsprzedażybiletulotniczego �� 290

13.2. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 29114.Obowiązekpodatkowywimporcieusług �� 291

14.1. Pojęcieimportuusług �� 29214.2. Obowiązekpodatkowywimporcieusług–stanprawny

do31grudnia2013r. �� 29214.3. Stanprawnyod1stycznia2014r. �� 293

Rozdział V. Faktura VAT w usługach branży TSL �� 295 1.Wprowadzenie �� 295 2.Regulacjeprawne �� 295

2.1. Podatnicyzobowiązanidowystawianiafaktur �� 2972.1.1. Zasadyobowiązującedodnia31grudnia2012r.,

jakiczęściowow2013r. �� 2972.1.2. Stanprawnyobowiązującyoddnia1stycznia2014r. �� 3022.1.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowo

oddnia1styczniadodnia31grudnia2013r. �� 3062.2. Daneobowiązkowefaktury �� 307

2.2.1. Zasadyobowiązującedodnia31grudnia2012r. �� 307

11

Spis treści

2.2.2. Stanprawnyobowiązującyoddnia1stycznia2014r. �� 3092.2.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3192.3. Fakturazaliczkowa �� 320

2.3.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3202.3.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3222.3.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3232.4. FakturaNP �� 324

2.4.1. Zasadyobowiązującedo31grudnia2012r. �� 3242.4.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3252.4.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3262.5. Momentwystawieniafaktury �� 326


do31grudnia2013r. �� 3332.6. Fakturakorygująca �� 335


do31grudnia2013r. �� 3392.6.4. Ujęciefakturykorygującej �� 3392.6.5. Zbiorczefakturykorygujące �� 347

2.7. Notakorygująca �� 3502.7.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3502.7.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3512.7.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3522.8. Fakturawewnętrzna �� 352


do31grudnia2013r. �� 3532.9. Duplikatfaktury �� 354

2.9.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3542.9.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3542.9.3. Stanprawnyobowiązującyprzejściowo

od1styczniado31grudnia2013r. �� 3552.10. Sposóbzabezpieczeniafaktur(tradycyjnych,jakielektronicznych)�� 355

2.10.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3552.10.2.Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3572.10.3.Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3592.11. Fakturaelektroniczna �� 359

2.11.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3592.11.2.Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 3622.11.3.Stanprawnyobowiązującyprzejściowood1stycznia

do31grudnia2013r. �� 3632.12. Fakturywystawianewimieniuinarzeczprzewoźników

(sprzedażbiletówlotniczych) �� 364

12

Spis treści

3.Studiumprzypadków �� 3663.1. Usługitransportoweispedycyjneamomentwystawieniafaktury �� 366

3.1.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 3663.1.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotówzUEorazspozaUE �� 368

3.2. Usługimagazynowaniailogistyczneamomentwystawieniafaktury �� 3733.2.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 3733.2.2. Usługimagazynowaniaświadczonenarzeczpodmiotu

zUEorazspozaUE �� 3773.3. Usługiwportachmorskichamomentwystawieniafaktury

(przeładunek,załadunek,badania,czyszczenie,holowanieitp.) �� 3823.3.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 3823.3.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 383

3.4. Usługiświadczoneprzezagencjecelneamomentwystawieniafaktury �� 3853.4.1. Usługiświadczonenarzeczpodmiotupolskiego �� 3853.4.2. UsługiświadczonenarzeczpodmiotuzUEorazspozaUE �� 386

Rozdział VI. Kurs waluty �� 388 1.Uwagiogólne �� 388

1.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3881.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2013r. �� 389

2.Sprzedażkrajowawwalucie �� 3902.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3902.2. Stanprawnyobowiązującyod1styczniado31grudnia2013r. �� 3942.3. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 397

3.SprzedażNP(świadczenieusługpozaterytoriumkraju) �� 3993.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 3993.2. Stanprawnyobowiązującyod1styczniado31grudnia2013r. �� 4003.3. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 403

4.Importusług �� 4044.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2012r. �� 4044.2. Stanprawnyobowiązującyod1styczniado31grudnia2013r. �� 4064.3. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 407

Rozdział VII. Stawka podatku VAT �� 409 1.Wprowadzenie �� 409 2.Transport �� 411

2.1. Transporttowarówwykonywanynarzeczpodatnikapolskiegoorazimportusług �� 4132.1.1. Transportkrajowy �� 4132.1.2. Transportunijny �� 4152.1.3. Transportmiędzynarodowy–preferencjepodatkowe �� 4162.1.4. Transportkrajowy,wewnątrzunijnyorazpozaPolską

opodatkowanystawką0% �� 4472.1.5. TransportmiędzyinnympaństwemUEaK3 �� 4522.1.6. TransportpozaUE �� 453

2.2. Transporttowarównarzeczpodatnikaunijnego �� 4542.3. TransporttowarównarzeczpodatnikazK3 �� 4552.4. Transporttowarówwykonywanynarzecztzw.niepodatnika �� 457

2.4.1. Transportkrajowy �� 457

13

Spis treści

2.4.2. Transportunijny �� 4582.4.3. Transportmiędzynarodowy �� 460

2.5. Transportosób �� 4622.5.1. Transportkrajowy �� 4632.5.2. Transportunijnyimiędzynarodowy �� 4722.5.3. Transporttowaruprzewożonegoprzezosobypodróżujące �� 4782.5.4. TransportpozaPolską �� 4782.5.5. Regulacjewynikającezdyrektywy2006/112/WE �� 479

2.6. Tabelarycznezestawieniewysokościopodatkowaniausługtransportowych �� 482

3.Usługispedycji �� 482 4.Usługimagazynowania �� 485 5.Usługilogistyczne �� 488 6.Usługiwportachmorskich �� 489 7.Usługizwiązanezeksportemiusługiagencjicelnych �� 493 8.Usługizwiązanezimportem �� 496 9.Usługizwiązanezobsługąlotniczą �� 497

Rozdział VIII. Numer identyfikacji podatkowej �� 503 1.RejestracjapodatnikanapotrzebypodatkuVAT(numeridentyfikacji

podatkowej) �� 503 2.Rejestracjapodatnikanapotrzebytransakcji

wewnątrzwspólnotowych(numerVATUE) �� 5062.1. ObowiązekposługiwaniasięnumeremVATUE�� 5072.2. PotwierdzenieNIPUEkontrahenta �� 509

2.2.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2013r. �� 5092.2.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 511

Rozdział IX. Deklaracje oraz informacje podsumowujące – wykazywanie transakcji z dziedziny TSL �� 512 1.Deklaracje �� 512

1.1. Uwagiogólne �� 5121.2. Terminimiejscezłożeniadeklaracji �� 5131.3. WykazanietransakcjizdziedzinyTSLwdeklaracjipodatkowej �� 515

1.3.1. Usługiświadczoneprzezpodmiotkrajowynarzeczinnegopodmiotukrajowego �� 517

1.3.2. UsługiświadczoneprzezpolskiegopodatnikanarzeczkontrahentazterytoriumUE �� 520

1.3.3. UsługiświadczoneprzezpolskiegopodatnikanarzeczkontrahentaspozaterytoriumUE �� 522

1.3.4. UsługanabywanaprzezpolskiegopodatnikaVATodkontrahentazterytoriumUE �� 523

1.3.5. UsługanabywanaprzezpolskiegopodatnikaVATodkontrahentazterytoriumpozaUE �� 525

1.3.6. Usługinabywaneprzezpodmiotkrajowyodinnegopodmiotukrajowego �� 525

1.3.7. MomentwykazaniausługiwdeklaracjiVAT �� 5261.4. Korektadeklaracji �� 530

2.Informacjepodsumowujące �� 5322.1. Usługiwykazywanewinformacjachpodsumowujących �� 533

14

Spis treści

2.2. Terminimiejscezłożeniainformacjipodsumowującej �� 5382.3. Momentwykazaniausługiwinformacjipodsumowującej �� 540

2.3.1. Stanprawnyobowiązującydo31grudnia2013r. �� 5402.3.2. Stanprawnyobowiązującyod1stycznia2014r. �� 541

Bibliografia �� 543

Wykaz orzeczeń �� 545

O autorach �� 555

15

Wykaz skrótów

Wykaz skrótów

Akty prAwne

dyrektywa – dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28listopada 2006r.w 2006/112/WE sprawie wspólnego systemu podatkuod wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347 z 11.12.2006, s. 1,zpóźn.zm.)

k.c. – ustawa z dnia 23kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz.U.Nr16,poz.93zpóźn.zm.)

k.k.s. – ustawa zdnia 10września 1999r. –Kodeks karny skarbowy(tekstjedn.:Dz.U.z2007r.Nr111,poz.765zpóźn.zm.)

konwencjaCMR – Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogo-wego towarów (CMR) i protokół podpisania, sporządzonewGenewiednia19maja1956r.(Dz.U.z1962r.Nr49,poz.238zpóźn.zm.)

k.p. – ustawazdnia26czerwca1974r.–Kodekspracy(tekst jedn.:Dz.U.z1998r.Nr21,poz.94zpóźn.zm.)

o.p. – ustawazdnia29sierpnia1997r.–Ordynacjapodatkowa(tekstjedn.:Dz.U.z2012r.poz.749zpóźn.zm.)

p.p.s.a. – ustawa z dnia 30sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniuprzedsądamiadministracyjnymi (tekst jedn.:Dz.U.z2012r.poz.270zpóźn.zm.)

p.r.d. – ustawazdnia20czerwca1997r.–Prawooruchudrogowym(tekstjedn.:Dz.U.z2012r.poz.1137zpóźn.zm.)

pr.przew. – ustawazdnia15listopada1984r.–Prawoprzewozowe(tekstjedn.:Dz.U.z2012r.poz.1173)

rozporządzenie – rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia15marca 2011r. ustanawiające środki wykonawcze do dy-rektywy2006/112/WEwsprawiewspólnegosystemupodat-ku odwartości dodanej (Dz.Urz.UEL 77 z 23.03.2011, s. 1,zpóźn.zm.)

rozporządzenie – rozporządzenie (WE) nr 561/2006ParlamentuEuropejskiegoi Rady z dnia 15marca 2006r. w sprawie harmonizacji nie-których przepisów socjalnych odnoszących się do transpor-tudrogowegooraz zmieniające rozporządzeniaRady (EWG)nr3821/85 i (WE)2135/98, jakrównieżuchylającerozporzą-dzenieRady(EWG)nr3820/85(Dz.Urz.UEL102z11.04.2006,s.1,zpóźn.zm.)

2006/112/WE

nr282/2011

nr561/2006

16

Wykaz skrótów

rozporządzenie – rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2lipca1993r.ustanawiająceprzepisywceluwykonaniarozporządze-nia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego WspólnotowyKodeksCelny(Dz.Urz.WEL253z11.10.1993,s.1;Dz.Urz.UEPolskiewydaniespecjalne,rozdz.2,t.6,s.3,zpóźn.zm.)

r.p.f.e. – rozporządzenieMinistra Finansów z dnia 17grudnia 2010r.w sprawie przesyłania fakturw formie elektronicznej, zasadichprzechowywania oraz trybuudostępniania organowipo-datkowemu luborganowikontroli skarbowej (Dz.U.Nr249,poz.1661)

r.w.f. – rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28marca 2011r.wsprawie zwrotupodatkuniektórympodatnikom,wystawia-nia faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarówiusług,doktórychniemajązastosowaniazwolnieniaodpo-datkuodtowarówiusług(Dz.U.Nr68,poz.360)

r.w.p. – rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4kwietnia 2011r.wsprawiewykonanianiektórychprzepisówustawyopodatkuodtowarówiusług(Dz.U.Nr73,poz.392zpóźn.zm.)

u.c.p.k. – ustawa z dnia 16kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców(tekstjedn.:Dz.U.z2012r.poz.1155)

u.p.e. – ustawazdnia18września2001r. opodpisie elektronicznym(Dz.U.Nr130,poz.1450zpóźn.zm.)

ustawaoVAT – ustawazdnia11marca2004r.opodatkuodtowarówiusług(tekstjedn.:Dz.U.z2011r.Nr177,poz.1054zpóźn.zm.)

u.t.d. – ustawazdnia6września2001r.otransporciedrogowym(tekstjedn.:Dz.U.z2007r.Nr125,poz.874zpóźn.zm.)

w.k.c. – rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12paździer-nika 1992r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny(Dz.Urz.WEL302z19.10.1992,s.1;Dz.Urz.UEPolskiewy-daniespecjalne,rozdz.2,t.4,s.307,zpóźn.zm.)

CzAsopismA i ofiCjAlne publikAtory

Apel.-W-wa – Apelacja.OrzecznictwoSąduApelacyjnegowWarszawieDz.U. – DziennikUstawDz.Urz. – DziennikUrzędowyM.P. – MonitorPolskiM.Pod. – MonitorPodatkowyM.P.Pr. – MonitorPrawaPracyOSA – OrzecznictwoSądówApelacyjnychOSNC – OrzecznictwoSąduNajwyższego.IzbaCywilnaOSNP – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń

SpołecznychiSprawPublicznychOSP – OrzecznictwoSądówPolskichPiP – PaństwoiPrawoPr.Spółek – PrawoSpółekRec. – Zbiórorzeczeńsądówwspólnotowych(przeddniem1maja2004r.)Zb.Orz. – Zbiórorzeczeńsądówwspólnotowych(podniu1maja2004r.)

nr2454/93

17

Wykaz skrótów

inne

B2B – obrót profesjonalny dokonywany między przedsiębiorcami(ang.Business to Business)

B2C – obrót dokonywany między przedsiębiorcą a konsumentem,czyli podmiotem nieprowadzącym działalności gospodarczej(ang.Business to Consument)

EDI – elektronicznawymianadanych(ang.Electronic Data Interchange)ETS – EuropejskiTrybunałSprawiedliwości(obecnie:TrybunałSpra-

wiedliwościUniiEuropejskiej)GKA – GłównaKomisjaArbitrażowaIncoterms – (ang.International Commercial Terms)K3 – krajtrzeci(pozaterytoriumUniiEuropejskiej)NSA – NaczelnySądAdministracyjnyPKWiU – PolskaKlasyfikacjaWyrobówiUsługPZC – poświadczeniezgłoszeniacelnegoSA – SądApelacyjnySAD – jednolitydokumentadministracyjny(ang.single administrative

document)SN – SądNajwyższyTSL – transport–spedycja–logistykaTSUE – TrybunałSprawiedliwościUniiEuropejskiejVAT – podatekodtowarówiusług(ang.value added tax–podatekod

wartościdodanej)WDT – wewnątrzwspólnotowadostawatowarówWNT – wewnątrzwspólnotowenabycietowarówWSA – wojewódzkisądadministracyjny

Część pierwsza

Prawo

21

Piotr Rożański, Łukasz Bernatowicz

Rozdział I

Umowa przewozu a umowa spedycji

Piotr Rożański Łukasz Bernatowicz

1. uwAgi wstępne

Sektor„transport–spedycja–logistyka”(TSL)obejmujecałokształtsiecio-wejdziałalnościgospodarczejzwiązanejzprzestrzennymprzepływemdóbriosób.Sektortenmacharakterusługowykomplementarnywobecpozosta-łychdziałówgospodarki,wtymprzedewszystkimhandluwewnętrznegoizagranicznego.Wlatach2004–2008krajowysektorTSLbyłjednymznaj-większychbeneficjentówwzrostugospodarczegoześredniorocznymtem-pemrozwojunapoziomie14,9%,wyprzedzającymtempowzrostuPKB(6,1%)iwymianymiędzynarodowej(13%).WedługdanychInstytutuLogistykiiMa-gazynowaniawartośćkrajowegorynkuTSLw2006r.przekroczyłapoziom117000000000zł,costanowiłookoło11%dochodunarodowego.Efektemkorzystnejkoniunkturykrajowejbyłsystematycznywzrostliczbyprzedsię-biorstwświadczącychtakieusługi.Wprzedzialelat2003–2007liczbaprzed-siębiorstwTSLdziałającychwPolscewzrosłazpoziomu135000do146000,skutkiemczegoudziałfirmkrajowychwzasobachprzedsiębiorstwTSLwcałejUniiwzrósłz12%do12,6%1�

Transportstanowiwspółcześniejedenznajważniejszychelementówumoż-liwiającychprawidłowefunkcjonowaniegospodarkiwolnorynkowej.Usługiprzewozowe,wykonywanenapodstawiezawartychumów,pełniąwgospo-darcerolęusługową,zaspokajającpotrzebyprzedsiębiorców.Stanowiąonedlanichniezbędnyelementdziałalnościpozwalającynawymianędóbr,zwłaszczawramachkooperacjiprzemysłowej.Możnapostawićtezę,żedziałalnośćtrans-portowajestswoistymsuplementemprodukcji,aodsprawnegojejfunkcjonowa-niazależąostatecznieekonomiczneefektypodstawowychdziałówgospodarki.

Wdziałalnościtransportowejmożnawyróżnićcałyzespółprawiobowiąz-kówuczestnikówszerokopojętegotransportu.Ciągtychczynnościmożejednak

1 G.Szyszka,Logistyka w Polsce w latach 2006–2007(w:)Logistyka wobec nowych wyzwań. Polski Kongres Logistyczny LOGISTICS 2010. Poznań, 12–14 maja 2010. Materiały konferencyjne,red.M.Janiak,J.Ogrodowczyk,Poznań2010.

22

Rozdział I. Umowa przewozu a umowa spedycji

zostaćuporządkowanywdrodzepołączeniawpewnecałości,czylietapyifazyprocesutransportowego.

Kryteriumuzasadniającymprzypisywanieposzczególnychczynnościdookreślonegoetapuczyfazysącelifunkcjaspełnianeprzezniewprocesietransportowym.Dlategomożnawyodrębnićetapczynnościmającychnaceluprzygotowanieprzewozuorazczynnościzwiązanezjegowykonaniem.

2. przewóz, spedyCjA, logistykA

Wrazzrozwojemdziedzinygospodarki,którąstanowiąszerokopojęteusługitransportowe,zaczęłyzacieraćsiępojęciatakiejak:przewózispedy-cja.Możnadopatrzećsięwtymzjawiskuokreślonejlogikiorazprawidłowości,gdyżwszystkieczynnościwykonywanewramachusługtransportowychmająnaceluprzemieszczeniaokreślonegorodzajutowarulubosóbzmiejscanada-niadomiejscaprzeznaczeniaprzyużyciuniezbędnychśrodkówtechnicznych.Transportnatomiastwujęciuekonomicznympoleganazarządzaniułańcuchemdostawnazasadzieodpłatnegoświadczeniaokreślonegowachlarzausług.Obokczynnościzwiązanychzprzemieszczeniemokreślonychdóbrmająmiejscerów-nieżusługipolegającenamagazynowaniutowaru,pakowaniu,wykonywaniuczynnościładunkowychczyteżinnychczynnościlogistycznych.

Rozróżnienieumowyspedycjiodumowyprzewozumaistotneznaczeniezpunktuwidzeniasporówpowstałychnatletychumów,awzwiązkuztymnazakresirodzajodpowiedzialnościstronumowy.Okoliczności,któreprze-sądzająoodpowiedzialnościspedytora,niesątakiesame,jakwprzypadkuprzewoźnika.Szczegółowerozważaniadotyczącerodzajówodpowiedzialnościprzewoźnikówispedytorówzostanąprzedstawionewniniejszymopracowaniuwinnymmiejscu.

3. umowA przewozu

Umowaprzewozupowszechnie jestdefiniowana jakorodzajumowyoświadczenieusługizawierawsobiezobowiązanieprzewoźnikadoprzewie-zieniaprzedmiotuprzewozuwoznaczonemiejsceizobowiązaniekontrahentaprzewoźnikadozapłatywynagrodzeniazaprzewóz.Jesttoumowanazwa-na,przewidzianawart.774in.ustawyzdnia23kwietnia1964r.–Kodekscywilny(Dz.U.Nr16,poz.93zpóźn.zm.).Skutecznośćzawarciaumowyprzewozuniezostałauzależnionaodzachowaniaformyszczególnej.Możebyćonazawartaprzezkażdezachowaniesięstron,któreujawniaichwolęwsposóbdostateczny.

Przedewszystkimnależyzwrócićuwagę,żeobecnieumowaprzewozubardzoczęstomacharakterczystoadhezyjny.Stantakiwynikazmasowegozawieraniaumówprzewozu.Niewkażdymprzypadkukontrahentprzewoź-nikamawpływnakształtumowy.Dochodzionadoskutkunajczęściejprzezprzystąpienie,czylitzw.adhezję,wedługprzyjętych,szablonowychwzorów,ukształtowanychwistotnejczęścibezwzględnieobowiązującymiprzepisamiaktównormatywnychorazwzoramiumówiregulaminamiwydanymiprzez

23

Piotr Rożański, Łukasz Bernatowicz

przewoźnikajakojednązestronumowy2.Cowięcej,nagruncieart.7usta-wyzdnia15listopada1984r.–Prawoprzewozowe(tekstjedn.:Dz.U.z2012r.poz.1173)zostałwprowadzonyobowiązekzawarciaumowyprzewozuprzezprzewoźnika.Odobowiązkutegoprzewoźnikmożeuchylićsięjedyniewtedy,kiedyzachodząustawoweprzypadki,tj.: 1)zaistniejąokolicznościuniemożliwiająceprzewóz,którychprzewoźnik

niemógłuniknąćanizapobiecichskutkom; 2)kontrahentniezastosowałsiędoprzepisówustawowych; 3)zewzględunaprzedmiotprzewozuniemamożliwościwykonania

usługi.Zawarcieumowyprzewozuprowadzizwykledopowstaniaspecyficznego

kręgupodmiotówzainteresowanychwykonaniemtejumowy.Obokstronkon-traktuwystępujezwykleosobatrzecia–beneficjentusługiprzewozu.Wtrans-porcietowarowymwystępujewtedy,gdynadawcaprzyzawieraniuumowywskazujeadresata,dorąkktóregoprzewoźnikzobowiązanyjest–podokona-niuprzewozu–wydaćprzesyłkę.Adresatemtymmożebyćsamwysyłający,wtedyukładpodmiotówpozostajeprosty,jednakżewwiększościprzypadkówodbiorcąjestwskazanawdokumencieosobatrzecia,niebędącastronąumowyprzewozuiniezawierającazprzewoźnikiemjakiejkolwiekumowy.Wrezultaciemożemymiećdoczynieniaztrzemapodmiotami:nadawca–przewoźnik–od-biorca3.Elementamiistotnymiwumowieprzewozu,wedługdefinicjizawartejwkodeksiecywilnym,są: 1)oznaczenietrasyprzewozu; 2)wynagrodzenieprzewoźnikaoraz 3)przedmiotprzewozu.

Jedynieubocznienależyzwrócićuwagę,żeumowa,napodstawiektó-rejczynnościprzewozowewykonywanesąprzezprzewoźnikabezpłatnie,niemożebyćnagruncieprzepisówkodeksucywilnegotraktowanajakoumowaprzewozu.

Wprzepisachkodeksucywilnegoorazinnychaktównormatywnychniemadefinicjiprzewoźnika.Wtreściart.774k.c.występujenatomiastjednoznacz-nestwierdzenie,żeprzewózdokonywanyjestprzezprzewoźnika„wzakresiedziałalnościswegoprzedsiębiorstwa”.Zasadniczoniebudziwątpliwości,żewrozumieniutegoprzepisuzaprzewoźnikamożezostaćuznanytylkotakipodmiot,któryprowadzidziałalnośćtransportowąwformieprzedsiębiorstwa,cooznacza,żewykonywaneprzezprzewoźnikaczynnościmającharaktergo-spodarczy.Bezznaczenianatomiastpozostajeformaorganizacyjna,wjakiejprzedsiębiorcaubiegającysięozezwolenia,licencjeczycertyfikatynawykony-wanieświadczeńprzewozowychprowadzidziałalnośćgospodarczą.

Podstawowymobowiązkiemprzewoźnikajestprzewiezienieprzesyłkitowarowejwtakisposób,abyodbiorcamógłjąotrzymaćwmiejscuprzezna-czeniawoznaczonymterminieorazwstanienienaruszonym,tj.wewłaściwejkonsystencjiibezjakichkolwiekuszkodzeńczyzmianwjejsubstancjilubopa-

2 J.Gospodarek,Zawarcie umowy przewozu osób,Warszawa1979.3 H.Goik,Umowa przewozu przesyłek w transporcie lądowym jako rodzaj umowy o świadczenie na

rzecz osoby trzeciej,Katowice1975.

podatek vat w branży tsl - gandalf.com.pl · podstawowe przepisy dotyczące systemu prawa...

Documents