planlarda kullanılan renkler ve -...

Planlarda Kullanılan Renkler ve Emsal (KAKS)-TAKS Kavramları

Tarih: 12.12.12

Şehir Planlamasına Giriş Dersi

Plan süreci

• Mevcut durumun ortaya koyulması • Eldeki veriler ışığında çalışma alanının sorun ve

potansiyellerinin belirlenmesi • Amaç, hedef ve politikaların oluşturulması ve projeksiyon

yılı için gerekli hesapların yapılması • Plan kararlarının netleştirilmesi • Kararların mekansallaştırılarak, rapor ve plan notlarıyla

birlikte planın elde edilmesi

bu süreçte;

• Plan yapımına ait esaslara dair yönetmelik

• Planlı alanlar Tip İmar Yönetmeliği

• Plansız alanlar Tip İmar Yönetmeliği

• Belediyelerin kendilerine ait imar yönetmelikleri (izmir büyükşehir belediyesi tip imar yönetmeliği)

Plan yapımına ait esaslara dair yönetmelik

• Parsel cephesi: Parselin üzerinde bulunduğu yoldaki cephesidir. Köşe başına rastlayan parsellerde geniş yol üzerindeki kenar, parsel cephesidir. İki yolun genişliklerinin eşit olması halinde dar kenar, parsel cephesidir.

• Parsel derinliği: Parsel ön cephe hattına arka cephe hattı köşe noktalarından indirilen dik hatların uzunluklarının ortalamasıdır.

UİP Ölçeğinde (Planlı alanlar tip imar yönetmeliği)

Planlı alanlar tip imar yönetmeliği

İmar planlarında kat adetleri veya bina yükseklikleri belirtilmemiş yerlerde bina yükseklikleri ve bunlara tekabül eden kat adetleri aşağıda gösterilen miktarları aşmamak üzere tesbit olunur. İmar planına göre genişliği: • (7.00) m.'ye kadar olan yollarda: Bina yüksekliği (6.50) m.'den, kat adedi bodrum hariç 2'den fazla, • (7.00) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (9.50) m.'den, kat adedi bodrum hariç 3'den fazla, • (9.50) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (12.50 m.'den, kat adedi bodrum hariç 4'den fazla, • (12.00) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (15.50) m.'den kat adedi bodrum hariç 5'den fazla, • (14.50) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (18.50) m.'den, kat adedi bodrum hariç 6'dan fazla, • (17.00) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (21.50) m. den, kat adedi bodrum hariç 7'den fazla,

• (19.50) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (24.50) m.'den, kat adedi bodrum hariç 8'den fazla,

olamaz.

Yol genişlikleri&kat adedi (Planlı alanlar tip imar yönetmeliği)

Plan kararları; Renkler ve Taramalarla Planda yerini bulmuştur.

nedir emsal/taks/kaks ve nasıl hesaplanır

• 3030 sayılı kanun kapsamı dışında kalan belediyeler TİP İMAR YÖNETMELİĞİ (2.11.1985-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı)

• 19.08.2008 tarihinde; “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği” olarak değiştirilmiştir.-İmar planı bulunan alanlarda uygulanır.

Planlı alanlar tip imar yönetmeliğine göre tanımlar

• Taban alanı: yapının parsele oturacak bölümünün yatay izdüşümünde kaplayacağı alandır.

• Bahçede yapılan eklenti ve müştemilat; taban alanı içinde sayılır.

b= müştemilat

a=ana yapı Taban alanı=a+b

parsel

a

b

• Taban alanı kat sayısı (T.A.K.S): Yapı Taban alanı/İmar Parseli (a+b)/parsel alanı • Yapı İnşaat Alanı: Işıklıklar hariç, bodrum kat, asma kat, çatı arasında yer

alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapının inşa edilen tüm katlarının toplam alanıdır.


parsel

a

b

• Kat Alanı Kat Sayısı (K.A.K.S=EMSAL):

Yapının bütün katlardaki alanları toplamı/parsel alanı Katlar alanı, bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar dahil,

kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonraki alanları toplamıdır.

• Açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m’yi aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği, tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor bu alana katılmazlar.

• Kullanılabilen katlar deyiminden; konut, işyeri, eğlenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlaşılır.

KAKS= EMSAL=[(a*a’nın kat adedi)+(b*b’nin kat adedi)]/parsel alanı


parsel

a

b

İzmir büyükşehir belediyesi tip imar yönetmeliği

• Brüt İnşaat Alanı (Toplam İnşaat Alanı): Bodrum kat ve çatı arasındaki bölümler dahil olmak üzere yapının inşa edilen tüm katlarının toplamıdır.

• Işıklıklar, hava bacaları, saçaklar ve iç bahçeler hariç, bütün ortak alanlar ve açık ve kapalı çıkmalar bu alana dahildir.

İzmir büyükşehir belediyesi tip imar yönetmeliği

Kazanılmış toplam inşaat alanı:

• İmar planlarında yapı emsali verilmeyen ve kazanılmış toplam inşaat alanına göre uygulama yapılması öngörülen yerlerde;

• kazanılmış alan, imar durumuna göre yapılması uygun görülen bina veya binaların;

• bodrum katları ile çatı arası kullanımları hariç olmak üzere, taban alanına katların alanları (çıkmalar dahil edilerek) eklenerek hesaplanır.

• Yeni yapılacak yapının inşaat alanı hesaplanırken ise, bodrum katta yapılan sığınak ve otopark hariç olmak üzere, Brüt İnşaat Alanı (Toplam İnşaat Alanı) tanımı esas alınır.

• Yapı yaklaşma sınırı: Planda ve yönetmelikte belirtilmiş olan yapının komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği sınır

• Yüksek katlı bina: 10 kat ve daha yüksek katlı binadır.


• Blok veya ayrık yapı nizamına tabi olan ve imar planı ile ölçü ve emsal verilmemiş yerlerde taban alanı kat sayısı % 40'ı hiç bir şekilde geçemez.

• Ayrık yapı nizamına tabi olan yerlerde yapılacak yapıların max. bina cephesi (30.00) m. dir.

• İkili veya üçlü blok yapılması gereken yerlerde, daha uygun çözüm yolları bulmak maksadı ile bir kaç dar parseli birlikte değerlendirerek o yer için tespit edilen yapı karakterine uyacak bir düzenden uzaklaşmamak üzere bina cepheleri toplamı (30.00) m. olan ikili veya üçlü bloklar teşkil etmeye belediye yetkilidir.

• Blok yapı nizamına tabi olan yerlerde ise azami blok boyu (50.00) m. dir.


değerlendirme

• Emsal daha çok site düzeninde yapılaşmalarda kullanılmaktadır.

• Emsal verilen yapı adalarında hmax’un ifade edilmediği durumlarda kat yüksekliği serbesttir.

• Emsalle çözülen adalarda çekme mesafeleri belirlenir ve yapılaşmanın bu alan içerisinde gerçekleşmesi şarttır.

• Meskun alanlarda; emsal ya da hmax verilmeksizin, sadece çekme mesafelerinin belirlendiği, emsalin planda değil; plan notlarında/raporunda verildiği durumlarla karşılaşılabilir.

değerlendirme

• TAKS/KAKS daha çok parselasyon düzeninde kullanılmaktadır.

• TAKS/KAKS ve Blok Yapılaşma Kararının aynı anda kullanıldığı adalarda problemlerle karşılaşılabilmektedir.

• Y koşullu adalarda inşaat hakları kadastral parsel üzerinden hesaplanırken; Y koşulu danıştay kararıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

• Hmax, emsal ve çekme mesafeleri; plan üzerinde detaylı olarak gösterilmediği zaman, uygulayıcıya göre farklı çözümler oluşmasına neden olmaktadır.

• Emsal verilen adalarda çekme mesafeleri ve yükseklik ilgili yönetmeliklere bağlı olarak belirlenmelidir. Hedeflenenden fazla kat adedi çıkması, yapının yüksek yapılar kategorisine girmesine dolayısıyla çekme mesafelerinin yeniden belirlenmesinin gerekmesine neden olabilmektedir.

değerlendirme

• HMAX= Kat adedi olarak / Kat Yüksekliği olarak/her ikisi birden

• EMAX= 0.05/%5 olarak

• Maksimum Toplam İnşaat Alanı ayrıca verilebilmektedir.

• Kullanım türlerine göre; konutsa şu, turizmse bu emsal şeklinde ayrım yapılabilmektedir.

• Plan notlarında; minimum parsel büyüklüğü belirtilebilir.

• Alt ölçekli planlardaki kararlar üst ölçek planların öngördüğü sınırlar dahilindedir.

• İlişkili olunan değişkenler; kat adedi, yoğunluk, yapı adası büyüklüğü, çekme mesafeleri, toplam inşaat alanı, yapı taban alanı ya da yapı düzensiz bir mimariye sahipse her bir kat alanıdır.

Planlarda emsal-taks-kaks

örnek sorular

• TAKS=0.30 • KAKS=0.90 Yapı kaç katlıdır? Yapı taban alanı/parsel alanı=0.30 Kat alanı toplamı/parsel alanı=0.90 Parsel alanı=Yapı taban alanı/0.30 Parsel alanı=Kat alanı toplamı/0.90 Yapı taban alanı/0.30=Kat alanı toplamı/0.90 Kat alanı toplamı/taban alanı=0.90/0.30=3

• Taban alanı 0.30 olan bir yapı parsele nasıl oturur?

örnek sorular

E=1.20 Hmax=19.00 Yapı adası=Parsel=10.000 m2 Toplam İnşaat alanı=? E=Kat alanları Toplamı/Parsel Alanı 1.20=Kat alanları Toplamı/10.000m2 Kat alanları toplamı=12000 m2 hmax=19m=6 katlı bir yapı 12000/6=2000 m2 taban alanlı bir yapı çekme

mesafeleriyle belirlenen alan içerisine yerleşecek.

örnek sorular

• Yoğunluğu 200 kişi/ha olan bir yapı adasının büyüklüğü 20.000 m2’dir. Bu yapı adasının emsali yaklaşık kaç olabilir?

• Hektarda yani 10.000 m2’de 200 kişi yaşadığına göre; 20.000 m2’de kaç kişi yaşamalıdır=400 kişi.

• Ortalama hane halkı büyüklüğü=4 olsa ve ortalama daire büyüklüğü 100 m2 olsa; her katta 2 daireden 200 m2’de 8 kişi yaşadığına göre; 400 kişinin yaşaması için 400/8=50 katlı bir yapı= 50*200=10.000 m2.

• E=KAT ALANLARI TOPLAMI/YAPI ADASI ALANI=10.000/20.000=0,5’tir.

örnek sorular

• Yapı adası=5000 m2 • Hmax=13 olan • Taban alanı 2000 m2’lik yapının oturacağı alanın • Emsal değeri kaçtır? Yapı 4 katlıdır. Taban alanı=2000’den 2000*4=8000 m2 inşaat alanına sahiptir. 8000/5000=1.6 Emsale sahiptir.

örnek sorular

planlarda kullanılan renkler ve -...

Documents