planifikimi dhe kontrolli

13
Planifkimi dhe kontrolli Punim seminarik nga lënda e marketingut Hyrje Ka kohë që është i qartë ndikimi i planifikimit dhe kontrollit në ndryshimin e raporteve të ndërmarrjes me tregun dhe ndërmarrjes me konkurrencën. Planifikimi dhe kontrolli si tërësi janë jetësorë në ekonominë e sotme qoftë në raport me tregun e brendshëm qoftë në raport me tregun botërorë. Këto dy komponentë si tërësi aplikohen në ndërmarrje gjatë gjithë procesit të xhirimit të mjeteve duke filluar nga elementi hyrës dhe duke mbaruar me produktin. Gjatë analizës sonë ne do të thellohemi dhe do të analizojmë këto dy faza të ciklit të aplikimit në ndërmarrje edhe atë, mënyrën e tyre të aplikimit dhe analizës shkencore dhe mënyrën e aplikimit nga ana e ndërmarrjeve tona. Kështu që drejtpërdrejtë do të paraqesim thelbin e aplikimit të planifikimit dhe kontrollit në ndërmarrje në pikëpamje profesionale dhe do të japim analize mbi aplikimin e këtyre dy elementeve në ndërmarrjet në vendin tonë. Edhe pse një analizë e gjerë do të na mungojë sepse aplikimi i këtyre elementeve në ndërmarrjet në vendin tonë është shumë i vogël ose edhe nëse aplikohen këto dy elemente aplikohen në mënyrë stihie por jo edhe në aspekt të një organizimi modern ekonomik. Mund të themi se në shumicën e ndërmarrjeve janë jo aplikative për shkak të ndikimit të shumë faktorëve të mjedisit tonë dhe të vetë strukturës profesionale të ndërmarrjes si dhe për shkak të mungesës së përgatitjes profesionale të themeluesve të kompanive në vendin tonë. Një analizë më në detaje të disa elementeve të planifikimit dhe kontrollit do të bëjmë në vazhdim, do të bëjmë analizën e vetëm disa elementeve sepse nuk mund t’i analizojmë në tërësi këto dy elemente që përfshinë një fushë të gjerë të rëndësishme në ndërmarrje. Aplikimi i planifikimit Rëndësia e aplikimit të planifikimit në ndërmarrje në përgjithësi është analizuar në shumë raste sepse planifikimi në ekonominë moderne është jetësor për ndërmarrjen që do të thotë që të ekzistoj ndërmarrja në treg duhet aplikuar dhe duhet organizuar planifikimin modern. Aplikimi i planifikimit bën të mundur që ndërmarrja të zhvillojë strategji e cila i mundëson

Upload: beli

Post on 25-Sep-2015

37 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

planifikim

TRANSCRIPT

Planifkimi dhe kontrolli

Punim seminarik nga lnda e marketingut

HyrjeKa koh q sht i qart ndikimi i planifikimit dhe kontrollit n ndryshimin e raporteve t ndrmarrjes me tregun dhe ndrmarrjes me konkurrencn. Planifikimi dhe kontrolli si trsi jan jetsor n ekonomin e sotme qoft n raport me tregun e brendshm qoft n raport me tregun botror. Kto dy komponent si trsi aplikohen n ndrmarrje gjat gjith procesit t xhirimit t mjeteve duke filluar nga elementi hyrs dhe duke mbaruar me produktin. Gjat analizs son ne do t thellohemi dhe do t analizojm kto dy faza t ciklit t aplikimit n ndrmarrje edhe at, mnyrn e tyre t aplikimit dhe analizs shkencore dhe mnyrn e aplikimit nga ana e ndrmarrjeve tona. Kshtu q drejtprdrejt do t paraqesim thelbin e aplikimit t planifikimit dhe kontrollit n ndrmarrje n pikpamje profesionale dhe do t japim analize mbi aplikimin e ktyre dy elementeve n ndrmarrjet n vendin ton.

Edhe pse nj analiz e gjer do t na mungoj sepse aplikimi i ktyre elementeve n ndrmarrjet n vendin ton sht shum i vogl ose edhe nse aplikohen kto dy elemente aplikohen n mnyr stihie por jo edhe n aspekt t nj organizimi modern ekonomik. Mund t themi se n shumicn e ndrmarrjeve jan jo aplikative pr shkak t ndikimit t shum faktorve t mjedisit ton dhe t vet strukturs profesionale t ndrmarrjes si dhe pr shkak t mungess s prgatitjes profesionale t themeluesve t kompanive n vendin ton.Nj analiz m n detaje t disa elementeve t planifikimit dhe kontrollit do t bjm n vazhdim, do t bjm analizn e vetm disa elementeve sepse nuk mund ti analizojm n trsi kto dy elemente q prfshin nj fush t gjer t rndsishme n ndrmarrje.

Aplikimi i planifikimitRndsia e aplikimit t planifikimit n ndrmarrje n prgjithsi sht analizuar n shum raste sepse planifikimi n ekonomin moderne sht jetsor pr ndrmarrjen q do t thot q t ekzistoj ndrmarrja n treg duhet aplikuar dhe duhet organizuar planifikimin modern. Aplikimi i planifikimit bn t mundur q ndrmarrja t zhvilloj strategji e cila i mundson prshtatjen e afarizmit n ndryshimet e vazhdueshme t tregut dhe n kt mnyr arritjen e sukseseve dhe realizimin e qllimeve. E rndsishme n organizim sht shpejtsia e prshtatjes s veprimeve t ndrmarrjes me ndryshimet e tregut q nnkupton se sa m shpejt dhe n mnyr sa m efikase ndrmarrja tiu prshtatet ndryshimeve t tregut aq m e suksesshme do t jet dhe n t kundrtn do t jet e pa suksesshme dhe n humbje t sigurt. Nga kjo e kuptojm se do ndrmarrje angazhohet pr nj veprim sa m t shpejt n prshtatje efikase me treg.D.m.th arsyet e planifikimit do t ishin:- Sigurimi i nj udhzuesi pr kompanin:

sht nj mundsi q t paraqitni planin strategjik t kompanis n letr. Ky ushtrim i lejon ndrmarrsit t shikoj s pari n letr se a sht plani i qlluar para se t zbatohet n realitet, ku dshtimi mund t jet shum m i madh edhe at duke iu prgjigjur pyetjeve: A do t ket fitim kur t arrihen caqet? Kur do t bhet kompania rentabile? far investime do t nevojiten kompanis pr ti arritur caqet?Kto pyetje dhe shum pyetje t tjera do t marrin prgjigje ather kur t shkruhet nj plan i prmbledhur i biznesit.- Nj mats n t ciln matet punaKur t shkruhet plani, personeli kryesor i kompanis do t mbikqyr punn duke e krahasuar me prparimin aktual prkundr asaj ka sht planifikuar. Nse puna aktuale nuk sht duke shkuar si ka qen e planifikuar ather kjo sht nj shenj pr menaxhmentin se ndryshimi sht i domosdoshm.- Shtimi i parave

Plani i biznesit nuk duhet t shkruhet me qllim t veant pr t shtuar parat. Por megjithat plani shfrytzohet pr kt qllim. Kur krkohet shum e madhe parash pr biznes ather plani sht i domosdoshm pr sigurim t mjeteve financiare, veanrisht nse kompania sht fillestare dhe nuk ka t dhna nga e kaluara. Investitort/huadhnsit potencial krkojn planin e biznesit pr t prcaktuar se a ka menduar pronari i biznesit aq sa duhet dhe me kujdes pr biznes.Kshtu pr aplikimin e planifikimit dhe kontrollit ne ndrmarrje marrja e vendimit duhet t kaloj npr disa faza: Duhet vlersuar nga drejtori i ndrmarrjes (ose nga nj organ tjetr varsisht nga mnyra e organizimit t ndrmarrjes) plani dhe t bhet organizimi i tij dhe n fund t bhet kontrollimi i tij n baz t principeve ekonomike. Formimi i grupit operativ t ndrmarrjes q do ti ndrmerr veprimet e organizimit t detyrs s vn pr zgjidhje. Shfrytzimi i konsultativve t jashtm t menaxhimit q do t ofrojn njohuri m t gjera rreth shtjes s caktuar qofshin ato t arritura nprmjet institucioneve edukative qofshin t arritura nga prvoja e njjt. Formimi i trupit organizativ t planifikimit n ndrmarrje q do t krijoj planin ose t themi pjesn e biznes planit paraprak invesitv. Mbajtja e seminareve pr planifikim q do t mundsojn arritje t njohurive shtes pr analiz t situats konkrete me t ciln do t ballafaqohet investitori. Punsimi i talenteve kreativ q do t mundsoj hyrjen e ideve dhe njohurive t reja n organizatn prodhuese ose shrbyese.Kto jan elemente kye pr zhvillimin e nj planifikimi profesional modern n kuadr t nj ndrmarrjeje n tregun botror. Kto elemente n ndrmarrjet tona n prgjithsi nuk mund ti gjejm por vetm prbrs t ktyre elementeve mund t shihem si aplikohen n mnyr stihie pa organizim profesional.

Pas analizs s veprimeve t msiprme do t duhet t mendohet si merren vendimet? Dhe kjo bhet duke prcjell hapat e mposhtm:1. Prcaktimi i problemit2. Mbledhja e informacioneve pr zgjidhen e problemit.

3. Przgjidhja e t dhnave m t rndsishme, t siguruarit se puntort jan t njohur me planin dhe e kan kuptuar at kur bhet fjal pr plan t menaxhimit t ult.

4. T menduarit pr t gjitha zgjidhjet e mundshme.

5. Prgatitja e listave me kriteret me an t t cilve do t vlersohen idet.

6. Pajtimi pr iden adekuate.

7. T vlersuarit nse problemi sht zgjedhur trsisht apo duhet analizuar pjes t veanta t tij.

AnalizSi duket me sipr i kemi elementet e duhura pr t br planifikimin dhe pr t filluar biznesin por le ti kthehemi nj analiz ti bjm asaj q tham n fillim. D.m.th prshtatjes s ndrmarrjes me mjedisin, tregun dhe konkurrencn gj t ciln duhet parashikuar, identifikuar dhe definuar me ann e planifikimit. Pra le ti prgjigjemi pyetjes:A mund t e bj kt prshtatje ndrmarrja dhe pse?

Mundsia e prshtatjes s aktiviteteve t ndrmarrjes me ndryshimet e tregut sht e lidhur ngusht dhe varet nga prgatitja e ndrmarrjes pr kto ndryshime. Prgatitja sht rezultat i angazhimit t stafit profesional t menaxhimit n ndrmarrje dhe i zhvillimit t nj tradite t aplikimit t marketingut n prgjithsi n ndrmarrje.Nj angazhim dhe organizim i ktill n prgjithsi n ndrmarrjet tona mungon, edhe nse aplikohen elemente t planifikimit t marketingut ato sigurisht bhen n mnyre stihie pa organizim profesional dhe me paraqitje t momentit.Me nj organizim dhe aplikim t planifikimit ndrmarrja parasheh sfidat dhe rreziqet q i kanosen n treg dhe n zhvillimin e vet t brendshm dhe n kt mnyr paraqet strategji me t cilat i tejkalon ose m sakt mundohet ti identifikoj q gjat procesit t ekzistimit ti tejkaloj ato me pasoja t vogla ose edhe pa pasoja varsisht nga aftsia kreative e bordit t planifikimit.Parashikimi i sfidave n ndrmarrje dhe jasht saj nga ana e personelit nuk mund t bhet vetvetiu por me analiza edhe at duke br planifikim afatgjat ose afatshkurtr. Kshtu me planifikim kohor arrihet nj pasqyr mbi tregun dhe reagimet mund t jen t afatizuara. Nga kjo nuk duhet kuptuar se rezultatet e planifikuara nga ana e stafit do t jen t njjta me rezultatet konkrete afariste q do t arrihen nga ndrmarrja gjat periudhs s planifikuar, por ato do t jen t prafrta dhe do t determinojn suksesshmrin e ndrmarrjes. Megjithat relativitetin e rezultateve t planifikimit ato kan vlern e vet t madhe pr ndrmarrjen, posarisht planifikimi afatgjat i veprimeve t marketingut t ndrmarrjes i cili sht i njohur edhe si planifikimi strategjik. Planifikimi afatgjat pr analiz n vete prfshin elementet e marketing miksit, resurset materiale, resurset njerzore pr prshtatjen e aktiviteteve t ndrmarrjes n tregun dhe ndryshimet e do hershme ne treg.Nj plan t ktill strategjik ndrmarrjet n vendin ton nuk e aplikojn fare, as q e konstruktojn, edhe pse n shohim elemente t nj planifikimi profesional ato jan vetm nj veprim i br vetvetiu por n mnyr jo profesionale, i dale si produkt i aftsive kreative te udhheqsve t ndrmarrjes. Shkak kryesor pr mungesn e nj veprimi kreativ profesional n aspekt t marketingut sht mungesa e personelit kompetent pr veprim marketingu n shumicn e ndrmarrjeve dhe labiliteti i madhi i veprimeve n tregun e prgjithshm shtetror dhe organeve shtetrore. Gjithashtu ndikim t madh n kt drejtim ka edhe mungesa e tradits pr aplikim t planifikimit t marketingut n ndrmarrjet tona n prgjithsi. Prparimi i afarizmit n kt drejtim sht i dukshm n vendin ton d.m.th shihet qart ndikimi i mungess s organizimit dhe planifikimit t marketingut n prgjithsi e posarisht mos aplikimi i organizimit t planifikimit t marketingut.T dhna statistikorePr t argumentuar kt do te marrim disa te dhna statistikore nga Shoqata e Afaristve t Kosovs ku sipas anketave dhe analizave te bra kemi si rezultat:- Analiza e ankets nxjerr n shesh se dominojn elementet e nj tradicionalizmi n themelim, qeverisje dhe planifikim t zhvillimit t tyre. N kuadr t lidhjes s partnerve n ndrmarrje, lidhjet profesionale kan pjesmarrje vetm 22%, ndrsa themeluesit me kualifikim superior kan pjesmarrje 33.2%. Nuk jan t ndara funksioni pronsor dhe ai menaxherik. Si pasoj e dobsis organizative dhe dobsive n aftsim t personelit paraqiten shum probleme n organizimin e funksionit t ndrmarrjes.- Shum shpesh ndrmarrjet afarizmin e tyre e bazojn n baz t konceptit t shitjes, q do t thot se nisen nga produkti ekzistues, ndrkaq koncepti i marketingut duhet ta ket n fokus t politiks afariste konsumatorin dmth te behen planet ne baz te konsumatorit dhe mnyrs se plotsimit te tyre.- Lidhur me hulumtimin e rregullt t tregut, afr 71.3% t ndrmarrjeve kan dhn prgjigje negative. Ndrmarrjet q bjn hulumtimin e tregut 96.7% hulumtimin e bjn vet, duke u bazuar n intuit dhe n metodat joformale (nprmjet bisedave me partnert afarist, me shokt dhe miqt).

- Numri i produkteve n kuadr t asortimentit t prodhimit te ndrmarrjet tregtare sht mbi 100 produkte, q sht shenj se nuk ekziston nj specializim. Te ndrmarrjet prodhuese dominojn ndrmarrjet me 1-3 produkte, me pjesmarrje prej 42.7%. Shumica e ndrmarrjeve (93%) nuk prdorin fare bar kodin pr produktet e veta.- Metoda m e prdorur pr formimin e mimit t produktit sht ajo n baz t konkurrencs (58.7%). Kjo do t thot se ndrmarrjet nuk kan nj politik t pavarur dhe aktive pr formimin e mimit t produkteve t tyre.- Shumica e ndrmarrjeve shprndarjen e bjn n mnyr t drejtprdrejt, 65.3%. Me depo pr shitje me shumic disponojn rreth 52.3%, kurse 60.7% prej tyre disponojn edhe me shitore pr shitje me pakic. Kjo do t thot se ndrmarrjet private prdorin kanale t shumfishta. Vetm 8.0% t ndrmarrjeve private vazhdimisht i prdorin mediumet reklamuese. Shtypi dominon si medium m i prdorur reklamues, 87.6%. Shpallja dhe mjetet reprezentuese jan mjetet m t prdorura reklamuese me nj pjesmarrje prej 66.0%. Prcaktimin e buxhetit reklamues ndrmarrjet kosovare e bjn kryesisht n baz t mundsive financiare, 43.3%.

N baz t ktyre t dhnave vijm n prfundim se ndrmarrjet n vendin ton megjithat kan disa elemente te planifikimit stihik, por jo edhe planifikim modern veprim i cili percillet me rrezultate jo maksimale.

sht me rndsi t shikohet edhe prizmi se sa sht i preferuar dhe i dashur planifikimi

Ne ann tjetr edhe pse shumica e ndrmarrjeve bashkkohore bejne planifikimin e aktiviteteve te paraqitura si plani i biznesit disa afarist nuk preferojne dhe jane kunder aplikimit te planit formal duke argumentuar kt me rrezikun e ndryshimeve te shumta dhe te pa parapara te mjedisit afarist keshtu qe ndryshimi I mjedisit kerkon dhe ndryshimin e planit ne zbatimin praktik. Megjithat, te dalurat qe behen per organizimin e planifikimit dhe aplikimin e planifikimit te marketingut jane te medha. Harmonizimi i te dalurave dhe te hyrave duhet te jet me efekt pozitiv keshtu qe duhet vleresuar organiuzimin e planifikimit dhe aplikimin e planifikimit dhe te dalurat qe behen per kete veprim dhe te hyrat qe behen nga ky veprim qe te kemi rezultat pozitiv financiar. Per te kuptuar rendesine e planifikimit te marketingur dhe aplikimit te tije duhet analizuar disa faktore dhe duhet njohur thelbin e tyre sic jan:

Kompleksiteti i aktiviteteve qe duhet te ndrmerren nga ana e ndrmarrjes

Nderlidhshmeria e aktiviteteveqe paraqet shkalln e lidhjes shkak-pasoje ndermjet aktiviteteve be ndermarrje

Kohzgjatja e aktiviteteve qe ndrmerren ne ndrmarrje gjat procesit te prodhimtaris

Rreziku afariste qe merret paraprakisht per tejkalimin e ciklit duke perballuar mundsit e dshtimit te mundshm n treg

mimi i dshtimit qe duhet kompensuar gjat procesit pr t vazhduar n gjendje normale aktivitetet e mepasme nga ana e ndermarrjes.

Nga kjo mund te shihet se aplikimi i planifikimit ne tregjet boterore dhe ne tregjet e vecanta tre shteteve te zhvilluara eshte mese i nevojshem dhe jetesore per ndermarrjen. Por keto elemente na tregojne dhe rendesine e organizimit te planifikimit dhe aplikimit te planeve ne kushte te vecanta te ndermarrjes dhe gjat veprimeve te vecanta te ndermarrjes. Nje rendesi te vacant te organizimit dhe te planifikimit te veprimeve te ndermarrjes e paraqet fakti se ne Shtetet e Bashkuara nga 100 % e ndermarrjeve qe regjistrohen gjat nje viti afariste ne fund te vitit afariste mbeten nga ato vetem 20 %. Dmth eshte i dukshem ndikimi i nje organizimi paraprak i planifikimit te marketingut dhe veprimeve te ndermarrjes. Per te tejkaluar ndryshimet e vazhdueshme te tregut dhe vazhdimin e jetes se ndermarrjes ne treg duhet planifikuara ne menyre te suksesshme gje e cila arrihet duke e njohur strukturen e planit te marketingut.

Shtrohet pyetja se si duket struktura e planit te marketingur dhe sa eshte kompleksiv?

Edhe me pare potencuam se rendesia e planit percaktohet nga ndikimi i faktoreve te permendur gje qe na len mundesi te kuptojme se edhe struktura e planit eshte e varur drejtperdrejt nga ndikimi i atyre faktoreve. Por ne raste konkrete te ndermarrjeve ne realitet per tu definu plan konkrete duhet qe fillimisht udheheqesit e ndermarrjes te percaktojn dy karakteristika kryesore te ndermarrjes edhe ate :

a) Misionin e ndermarrjes dheb) Qellimet e afarizmit te ndermarrjes

qe ne kete menyre te renditen elementet konkrete ne strukturen e planit. Edhe pse me vlere te madhe do te ishte qe misioni i ndermarrjes te i printe planifikimit, prap se prap ne praktike kjo ndodh ne te pakten e rasteve. Ne anen tjeter synimet afariste (qellimet) ndermarrjet i percaktojne paraprakisht per zotimin e tregut, shitjes dhe fitimit.

Duhet potencuar se qellimet dhe misioni nuk duhet identifikuar si te njejta sepse ato ne te vertet kan dy kuptime te ndryshme ku :

a) Synimet financiare te afarizmit I paraqesin qellimet dheb) Synimet me te larta e paraqesin misionin e ndermarrjes.

Pa marr parasysh llojin e synimeve te ndermarrjes ato duhen te jen efektive ,kurse ne vecanti qellimet duhet te jen te matshme dmth.Te percaktuara ne vlere financiare.Analizen financiare e mundeson plani i afarizmit duke analizuar : Ndermarrjen Tregun Produktet ( Sherbimet) dhe Menaxhmentin dhe personelin

Don te thot me analizen e ketyre elementeve kyce te zinxhirit te prodhimit dhe fitimit mund te merren vendime ne planifikimin dhe aplikim te planit ne praktiken e ndermarrjes. Dmth mund te behet plani strategjik. Ne anen tjeter plani i marketingut si pjese perberese e planit te pergjithshem ben analizen dhe programimin e aktiviteteve te tregetimit te produkteve dhe sherbimeve te ndermarrjes ne treg keshtu qe ben vleresimin e rrjedhave financiare te ndermarrjes ne treg dhe vleresimin e vet ndermarrjes ne krahasim me tregun dhe konkurencen.Duke vleresuar keto elemente ndermarrja hap mundesine e percaktimit te qellimeve reale ne treg. Vlera e qellimeve te konsumit te gjere dhe vlera e produkteve te konkurences jane nje piknisje e permbajtjes se planit te marketingut , ku me analizen e ketyre dy elementeve ndermarrja percakton strategjin afariste per tejkalimin e pengesave dhe mbicmimin e produktit qe e plason ne treg perball konsumatorit dhe perball produktit te konkurences.

Analiza e KontrollitKontrolli dhe transparenca duhet t sigurojn mbikqyrjen shoqrore n proceset e prdorimit, transformimit dhe menaxhimit t pasuris shoqrore e cila do t ishte preventiv ndaj keqprdorimeve t cilat jan shfaqur n shum ekonomi dhe jan treguar si nj nga rreziqet e kompromitimit e ngadalsimit t proceseve dhe si pasoj kan rezultuar me konflikte dhe tensione t larta shoqrore. Kontrolli dhe transparenca duhet t kryhet nprmjet aktivitetit t rregullt t Kuvendit e organeve prkatse te korporates, si pun e prditshme e saje dhe specifike pr probleme t caktuara. Kontrolli dhe transparenca duhet t prfshijn edhe ndikimin e opinionit publik nprmjet sistemit informativ dhe mediave, si nj pjes thelbsore e aktiviteteve q kan t bjn me krijimin e nje strukture informatash mbi aktivitetin dhe mbi arritjen e nivelit te ndermarrjes ne treg, keshtu qe arrihet nje vleresim i aktivitetit te saje dhe realizimit te planit te saj permes njohjes se konsumit.Vleren dhe funksionimin e kontrollit do ta verejm n temat q vijojn qe jan t rndsishme pr segmentin e marketingut n planin te biznesit. Menaxheret e niveleve te ndryshme duke perdorur menyra te ndryshme te kontrollit si kontrollin taktik kontrollin operacional

kontrollin e ndermjeme

kontrollin perfundimtar

, por duke mos tepruar kontrollimin e tepert dhe duke kaluar neper gjitha fazat e kontrollit dhe duke kontrolluar elementet ne gjith procesin e prodhimit te ndermarrjes atehere ata do te arrijn rezultate te volitshme dhe do te ken sukses ne realizimin e planit dhe ne verifikimin e perparesive te krijimit te planit te tyre si dhe mangesive gjat planifikimit.Disa nga elementet kyce mbi te cilat duhet te flitet gjat kontrollit jane:

Analiza direktet e veprimit dhe planit

Analiza konkuruese

Analiza e raporteve

Analiza direktet e veprimeve dhe planit ka te beje me analizen direkte te veprimeve qe ka ndermarr kompania veprime te paraqitura me plani , realizimin e tyre efektiv dmth nivelin e efektiviteti si dhe analizen e planit konkret per te gjetur mangesit dhe per te korigjuar ato.

Analizat konkuruese. Ktu duhet t analizohen pes pika kryesore. Kto jan siq vijojn:

Barrierat hyrje/dalje -nse shpenzimet pr hyrje n treg jan t vogla ather pr konkurentt do t jet leht pr t deprtuar n treg. Nse lojtart e tanishm jan duke fituar ather barrierat e ulta t hyrjes e bjn m atraktive q lojtart e rinj t hyjn n biznes dhe e anasjelltas, nse barrierat e hyrjes jan t larta, pra nse kan shpenzime fillestare t larta, teknologji moderne ose arsye tjera ather konkurentt do t ken m shum vshtirsi dhe do t ju duhet m shum koh q t deprtojn n treg.

Fuqia e furnitorve furnitort kan fuqi nse krkesa sht e madhe ndrsa furnizimi sht i pamjaftueshm n kt situat mimet e lnds s par jan te ngritura me parapagim t detyrueshm dhe liferim t pacaktuar. N ann tjetr nse ka shum furnitor ather blersi ka zgjidhje t shumta. Kjo e zvoglon mimin dhe rrit shrbimet.

Fuqia e blersve Situata me blersit sht e ngjashme me at t furnitorve mirpo n ann tjetr. Ju nuk jeni t vetmit q prodhoni ka edhe t tjer q prodhojn t njejtit produkt. Ju keni autorizim me t madh q t diktoni mimin dhe kushtet. Sidoqoft, nse ju jeni nj prej furnitorve ather blersit e juaj kan zgjedhje t madhe dhe do t ket konkurenc t madhe n mes t rivalve tuaj.

Produktet zvendsuese- Ky sht nj faktor i nnvlersuar dokund. Shum pronar t bizneseve nuk i pranojn produktet zvendsuese si rrezik pr kompanin ose nuk i konsiderojn si konkurenc. Ky sht nj gabim dhe do t ishte shum m mire po q se i pranoni produktet zvendsuese si rrezik potencial. Produktet zvendsuese jan ato q nuk jan plotsisht t ngjashme me produktet e juaja mirpo e kryejn t njjtin funksion. Dritarja me korniz plastike mund t zvendsohet me dritare me korniz t aluminit. Kur ndrton shtpi pronari ka zgjedhje plastikn, drurin ose aluminin. Kjo analiz i prshtatet produkteve q bhen kudo.

Rivaliteti (konkurentt)- Rivaliteti prshkruan se sa e egr sht konkurenca. A ka shum firma q konkurojn pr numr t vogl t dgjuesve? A ka sado pak firma q i shesin nj pjese t madhe t tregut? N rastin e par rivaliteti do t jet i lart. Do t prdoren taktika agresive dhe ndonjher nse ka aq shume prodhues dhe ka shum klient ather mund t ndodh q rivaliteti t mos jet i egr. Mund t ndodh q disa prodhues edhe t bashkpunojn njri me tjetrin.

Analiza e raportevet. Raportet jan mnyr e leht pr vertetim t shndetit t kompanis. Raportet e dobishme perfshijn raportin acid, raporti i shpejt dhe raporti aktual me qellim qe te percaktohet likuiditeti i kompanise ose aftsin afatshkurt pr ta paguar borxhin. Shuma relative e parave q jan pranuar dhe inventarit, duke shfaqur efektivitetin e politiks kreditore dhe aftsine pr ta mbajtur kuantitetin optimal t inventarit, maten me kohn e pranimit t parave dhe raportin e qarkullimit t inventarit. Profitabiliteti i kompanis matet me marzhen e profitit, qarkullimin e aktivave, dhe arsyeshmria e investimeve. Zgjidhja afatgjate e kompanis matet me borgjin ndaj raportit t ekuitetit dhe raportit t kamats s mbuless. Prshtatshmria e rrjedhs s arks vlersohet me shfaqjen e rrjedhs s arks, rrjedhn e arks ndaj shitjeve dhe rrjedhn e arks ndaj aktivave.

Nga kjo eshte mese e lehte te vertetohet ndikimi I kontrollit te planeve ne rend te pare dhe te kontrollit te veprimeve te pergjithshme te kompanise. Por mese e sigurt eshte ajo se me e rendesishme ne kete kendveshtrim eshte analiza dhe krahasimi i planit me veprimin konkret te kompanise dhe qe do te thot se nese kompania ka veprim te perafert ose me te mire nga ajo qe eshte planifikuar dmth se punet shkojn mbar dhe shihet prespektiv e kompanis por ne te kunderten nese veprimet e kompanis tregojn rezultate me te dobeta se ato te planifikuarat atehere kompania duhet te ndermarr ndryshime ne veprimtarin e saj sepse mund te vij gjer tek likuidimi i saje.Bibliografia Nexhmi Rexha, Bazat e Marketingut , Kapitulli X Plani I Marketingut , f. 291-302 Nexhmi Rexha, Bazat e Marketingut , Kapitulli X Plani I Marketingut , f. 303-312 Boshko Jaqovski Makreting , Shkup 2000 Shkeputur nga Udheheqja me marketingun F. Kotler , Boshko Jaqovski Makreting , Shkup 2000 WWW.KOSOVA.COM/ARKIVI/RIINVEST/K4_4SH.HTM USAID Kosovo Business Support Menaxhimi i planifikimit dhe kontrollit, - Izet Zeqiri

PUNIM SEMINARIKTema: PLANIFIKIMI DHE KONTROLLILnda e marketingut Prof. Dr. Izet ZeqiriPunoi studenti: Skender MustafiUniversiteti i EJL-it , Tetov 2003