plan gospodarki niskoemisyjnej - strona główna · na płaszczyźnie regionalnej, działania...

Pruszków, październik 2014 r.

ZAŁĄCZNIK NR 1

DO UCHWAŁY NR XLIX/464/2014

RADY MIEJSKIEJ W PRUSZKOWIE

Z DNIA 16 PAŹDZIERNIKA 2014R.

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Dla Gminy Miasto Pruszków

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasto Pruszków

2 | S t r o n a

Opracowanie:

Centrum Doradztwa Energetycznego Sp. z o.o.

Biuro:

ul. Krakowska 11

43-190 Mikołów

Tel/fax: 32 326 78 16

e-mail: [email protected]

Zespół autorów:

Aurelia Ćmiel

Rafał Dobosiewicz

Agnieszka Kopańska

Klaudia Moroń

Michał Mroskowiak

Wojciech Płachetka

Ewelina Tabor

Artur Twardowski


3 | S t r o n a

Spis treści

Gospodarka niskoemisyjna ........................................................................................................................................................ 5

1. Cel i zakres opracowania .............................................................................................................................................. 5

2. Gospodarka niskoemisyjna .......................................................................................................................................... 6

3. Źródła prawa ..................................................................................................................................................................... 8

3.1. Prawo międzynarodowe ................................................................................................................................................ 8

3.2. Prawo krajowe ................................................................................................................................................................... 9

4. Cele i strategie ................................................................................................................................................................ 14

4.1. Wymiar krajowy ....................................................................................................................................................... 14

4.3. Wymiar lokalny ............................................................................................................................................................... 20

Część I – Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla dla Miasta Pruszków ............................................................. 25

1. Metodologia..................................................................................................................................................................... 25

2. Czynniki wpływające na emisję .............................................................................................................................. 27

3. Charakterystyka Miasta Pruszków .................................................................................................................................. 29

3.1. Charakterystyka ogólna ........................................................................................................................................ 29

3.2. Walory przyrodniczo- turystyczne ................................................................................................................... 29

3.3. Sytuacja demograficzna......................................................................................................................................... 31

3.4. Sytuacja mieszkaniowa.......................................................................................................................................... 32

3.5. Sytuacja gospodarcza ............................................................................................................................................. 35

3.6. Układ komunikacyjny ................................................................................................................................................... 37

3.7. Ciepłownictwo ................................................................................................................................................................ 39

3.8. Wnioski wynikające z charakterystyki Miasta ................................................................................................... 39

4. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla ...................................................................................................................... 41

4.1 Energia elektryczna........................................................................................................................................................ 41

4.2 Gaz sieciowy ...................................................................................................................................................................... 44

4.3 Tranzyt i transport lokalny ......................................................................................................................................... 47


4 | S t r o n a

4.4 Oświetlenie ........................................................................................................................................................................ 50

4.5 Obiekty publiczne ........................................................................................................................................................... 52

4.6 Ciepło ................................................................................................................................................................................... 54

4.7 Podsumowanie części inwentaryzacyjnej ............................................................................................................ 58

Część II – Plan działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej ..................................................................................... 63

1. Metodologia doboru działań ......................................................................................................................................... 64

2. Sektorowy potencjał redukcji emisji CO2................................................................................................................. 65

3. Działania na rzecz gospodarki niskoemisyjnej ..................................................................................................... 68

3.1. Zestawienie działań ...................................................................................................................................................... 68

3.1.1. Sektor użyteczności publicznej ........................................................................................................................ 68

3.1.2. Oświetlenie uliczne ............................................................................................................................................... 73

3.1.2. Transport .................................................................................................................................................................. 75

3.1.3. Społeczność lokalna .............................................................................................................................................. 80

3.1.4. Działania międzysektorowe .............................................................................................................................. 84

3.2. Uwarunkowania realizacji działań ......................................................................................................................... 88

3.3. Harmonogram realizacji.............................................................................................................................................. 90

3.4. Realizacja i ewaluacja działań ................................................................................................................................... 92

4. Źródła finansowania .................................................................................................................................................... 96

4.1. Unijna perspektywa budżetowa 2014-2020 ...................................................................................................... 96

4.2. Środki NFOŚiGW ............................................................................................................................................................. 97

4.3. Środki WFOŚiGW ............................................................................................................................................................ 99

4.4. Inne programy krajowe i międzynarodowe .....................................................................................................101

Załącznik I – Baza emisji.........................................................................................................................................................103

Załącznik II – Literatura .........................................................................................................................................................104

Załącznik III – Uwagi zgłoszone w ramach konsultacji społecznych ...................................................................105


5 | S t r o n a

Gospodarka niskoemisyjna

1. Cel i zakres opracowania

Wychodząc naprzeciwko trendom zmierzającym do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a przede

wszystkim w trosce o środowisko naturalne Miasto Pruszków na mocy uchwały nr

XXXVII/341/2013 Rady Miejskiej w Pruszkowie z dnia 26 września 2013 roku przystąpiła do

opracowania i wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN).

Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym, obejmującym swoim zakresem

obszar terytorialny gminy Pruszków. Działania w nim ujęte przyczyniają się do realizacji celów

określonych na różnych szczeblach administracyjnych.

Na płaszczyźnie regionalnej, działania przewidziane w PGN zmierzać powinny do poprawy jakości

powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych

stężeń w powietrzu i realizowane są programy ochrony powietrza oraz plany działań

krótkoterminowych.

W ujęciu lokalnym zadaniem Planu jest natomiast uporządkowanie i organizacja działań

podejmowanych przez gminę sprzyjających realizacji ww. celom, dokonanie oceny stanu sytuacji

w gminie w zakresie emisji gazów cieplarnianych wraz ze wskazaniem tendencji rozwojowych oraz

dobór działań, które mogą zostać podjęte w przyszłości – wraz ze wskazaniem ich źródeł

finansowania.

Zgodnie z powyższym niniejsze opracowanie będzie miało następujący zakres i strukturę:

I. Raport z inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych na terenie Miasta zawierający:

1. Informacje ogólne – charakterystyka gminy, ocena stanu istniejącego, ocena

dotychczasowych działań zmierzających do obniżenia emisji CO2 na terenie miasta.

2. Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych na terenie miasta powstałej w skutek

spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych, użytkowania energii elektrycznej, ciepła

sieciowego oraz z uwzględnieniem energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii

z podziałem na poszczególne grupy odbiorców energii.

3. Prognoza emisji dla roku 2020 przy założeniu braku działań ukierunkowanych na

obniżenie emisji gazów cieplarnianych oraz w wariancie niskoemisyjnym.

4. Podsumowanie części inwentaryzacyjnej.


6 | S t r o n a

II. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii, zawierający:

1. Analizę potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych dla działań z zakresu poprawy

efektywności energetycznej oraz stosowania odnawialnych źródeł energii,

2. Strategię działania,

3. Propozycje działań na rzecz obniżenia emisji gazów cieplarnianych na terenie miasta,

4. Analiza SWOT,

5. Harmonogram wdrażania planu działań wraz ze wskazaniem możliwości pozyskiwania

środków zewnętrznych na jego realizację,

6. Plan monitorowania i weryfikacji wdrożonych działań.

2. Gospodarka niskoemisyjna

Na szczeblu prawa międzynarodowego i unijnego Polska podjęła zobowiązania zmierzające do

ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w ramach tzw. pakietu klimatyczno-energetycznego UE1

oraz strategii „Europa 2020”.2 Są to:

zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w porównaniu z poziomem z roku 1990,

zwiększenie do 20 % udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii,

zmniejszenia zużycia energii o 20% w stosunku do tzw. scenariusz Business As Usual3,

1 Pakiet klimatyczno – energetyczny jest próbą zintegrowania polityki klimatycznej i energetycznej całej Unii

Europejskiej. W skład pakietu wchodzi szereg aktów pranych i założeń dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie efektywności energetycznej, promocji energii ze źródeł odnawialnych m.in.: Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r., zmieniona dyrektywą 2009/29/WE, Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. 2 „Europa 2020” jest strategią rozwoju społeczno – gospodarczego Unii Europejskiej obejmującą okres 10 lat

do 2020 roku. Jest to dokument przedstawiający cele rozwoju Unii Europejskiej pod względem społeczno – gospodarczym, przy uwzględnieniu założeń zrównoważonego rozwoju. Przez rozwój zrównoważony należy rozumieć taki wzrost gospodarczy w którym zachowana jest wszelka równowaga pomiędzy środowiskiem naturalnym a człowiekiem. Jak podaje serwis internetowy europa.eu, W strategii Europa 2020 „ustalono pięć nadrzędnych celów, które UE ma osiągnąć do 2020 roku. Obejmują one zatrudnienie, badania i rozwój, klimat i energię, edukację, integrację społeczną i walkę z ubóstwem 3 Termin Business as Usual określany jest jako scenariusz referencyjny, oznacza on perspektywę rozwoju

gospodarczego w dotychczasowym, najbardziej standardowym kształcie – bez wpływu zdarzeń nadzwyczajnych, czy wydatków na dedykowane działania inwestycyjne.


7 | S t r o n a

Realizacja ww. celów wymagać będzie zatem podjęcia szeregu różnorodnych i szeroko

zakrojonych działań, nie tylko bezpośrednio sprzyjających ograniczeniu emisji gazów

cieplarnianych i zanieczyszczeń, ale również tych które wpływają na redukcję w sposób pośredni

sprzyjając zmniejszeniu zużyciu paliw i energii.

Jak wynika z opublikowanego 24 lutego 2011 r. raportu Banku Światowego raportu

„Transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej w Polsce”, krajowy potencjał redukcji emisji

gazów cieplarnianych wynosi około 30% do roku 2030 w porównaniu do roku 2005. Realizacja

tego potencjału może jednak nastąpić tylko w sytuacji współdziałania w ramach kluczowych

sektorów gospodarczych (energetyka, transport, przemysł) oraz na różnych szczeblach

administracyjnych – nie tylko krajowym i europejskim, ale także w skali regionalnej i lokalnej

(gminy oraz powiatu).

W perspektywie krajowej, odpowiedzią na wyzwania w dziedzinie ochrony klimatu, jest

opracowanie Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Istotą programu jest

podjęcie działań zmierzających do przestawienia gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną.

Zmiana ta powinna skutkować nie tylko korzyściami środowiskowymi ale przynosić równocześnie

korzyści ekonomiczne i społeczne. W przyjętym 16 sierpnia 2011 roku przez Radę Ministrów

Założeniach Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, określono cele

szczegółowe sprzyjające osiągnięciu wskazanego celu głównego, a są to:

rozwój niskoemisyjnych źródeł energii,

poprawa efektywności energetycznej,

poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami,

rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych,

zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami,

promocja nowych wzorców konsumpcji.

Na szczeblu lokalnym, zachętą do realizacji celów wynikających z pakietu klimatyczno-

energetycznego, mają być działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej, pełniącego rolę instytucji zarządzającej i wdrażającej Program Operacyjny Infrastruktura

i Środowisko (POiŚ) na lata 2014-2020. Planuje się bowiem w sposób uprzywilejowany traktować

gminy, aplikujące o środki z programu krajowego POiŚ na lata 2014-2020 oraz z programów

regionalnych na lata 2014-2020, które będą posiadać opracowany Plan Gospodarki

Niskoemisyjnej.


8 | S t r o n a

3. Źródła prawa

3.1. Prawo międzynarodowe

Przekształcenie w kierunku gospodarki niskoemisyjnej stanowi jedno z najważniejszych wyzwań

gospodarczych i środowiskowych stojących przed Unią Europejską i państwami członkowskimi.

Miasto Pruszków dostrzega korzyści jakie niesie ze sobą przestawianie gospodarki na tory

niskoemisyjne. Rozwój gospodarczy odbywa się w głównej mierze na poziomie lokalnym, a więc

chcąc transformować gospodarkę – właśnie tam powinno się planować określone działania.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasto Pruszków będzie spójny z celami pakietu

klimatyczno-energetycznego, realizując ponadto wytyczne nowej strategii zrównoważonego

rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020.

Dokument ten jest ważnym krokiem w kierunku wypełnienia zobowiązania Polski w zakresie

udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii do 2020 r., w podziale na:

elektroenergetykę, ciepło i chłód oraz transport. Wymagania te wynikają z dyrektywy

2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł

odnawialnych.

Celem dla Polski, wynikającym z powyższej dyrektywy jest osiągnięcie w 2020 r. co najmniej 15%

udziału energii z odnawialnych źródeł w zużyciu energii finalnej brutto, w tym co najmniej 10 %

udziału energii odnawialnej zużywanej w transporcie.

PGN jest również zgodny z Dyrektywą 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej, w

której Komisja Europejska nakłada obowiązek dotyczący oszczędnego gospodarowania energią,

wobec jednostek sektora publicznego oraz z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady

2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która zobowiązuje państwa

członkowskie UE aby od końca 2018 r. wszystkie nowo powstające budynki użyteczności

publicznej były budynkami „o niemal zerowym zużyciu energii”.

Źródła prawa europejskiego:

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w

sprawie efektywności energetycznej (Dziennik Urzędowy UE L315/1 14 listopada 2012 r.)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w

sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz. U. UE L 09.140.16)


9 | S t r o n a

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w

sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia

emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty

dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych

3.2. Prawo krajowe

Regulacje prawne mające wpływ na planowanie energetyczne w Polsce można znaleźć w

kilkunastu aktach prawnych. Planowanie energetyczne, zgodne z aktualnie obowiązującymi

regulacjami, realizowane jest głównie na szczeblu gminnym. W pewnym zakresie uczestniczy w

nim także samorząd województwa. Biorą w nim także udział wojewodowie oraz Minister

Gospodarki, jako przedstawiciele administracji rządowej. Na planowanie energetyczne ma

również wpływ działalność przedsiębiorstw energetycznych.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej tematycznie zbliżony jest do Projektu założeń do Planu

zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, określonym w ustawie z dnia 10

kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz.U. z 2014, poz.942 z późn.zm.) Jednak

jako dokument strategiczny - ma bowiem charakter całościowy (dotyczy całej gminy) i

długoterminowy, koncentrujący się na podniesieniu efektywności energetycznej, zwiększeniu

wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych, nie podlega

regulacjom związanym z przyjęciem projektu założeń do planu.

Warto podkreślić, iż sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej nie jest na dzień jego

sporządzania wymagane żadnym przepisem prawa, inaczej niż w przypadku programów ochrony

powietrza i planów działań krótkoterminowych unormowanych ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r.

Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity; Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn.zm.). Potrzeba jego

opracowania wynika z zachęt proponowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i

Gospodarki Wodnej, w szczególności jest to program operacyjny Infrastruktura i Środowiska

perspektywy budżetowej 2007-2013, priorytet 9.3 – Plany Gospodarki Niskoemisyjnej.

Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest realizacją zasady zrównoważonego rozwoju, zapisanej w

Konstytucji RP w art.5 (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483), stanowiącym, iż RP zapewnia ochronę

środowiska, kierując się właśnie tą zasadą.

Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego

Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011

roku. Program ma umożliwić Polsce odegranie czynnej roli w wyznaczaniu europejskich i


10 | S t r o n a

światowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, ma też uzasadnienie w realizacji

międzynarodowych zobowiązań Polski i realizacji pakietu klimatyczno-energetycznego UE.

Dlatego też bardzo ważne jest ukształtowanie postaw ukierunkowanych na rzecz budowania

gospodarki niskoemisyjnej oraz patrzenia „niskoemisyjnego” na zasoby i walory gminy wśród

władz gmin, radnych, grup eksperckich.

Z założeń programowych NPRGN wynikają również szczegółowe zadania dla gmin:

rozwój niskoemisyjnych źródeł energii,

poprawa efektywności energetycznej,

poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami,

rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych,

zapobieganie powstaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Miasto Pruszków pomoże w spełnieniu obowiązków

nałożonych na jednostki sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, określonych

w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551 z późn.

zm.). Powyższa ustawa, która reguluje obowiązki i działania wynikające z Dyrektywy 2006/32/WE,

określa m.in.:

zasady określenia końcowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią

zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej

zasady uzyskania i umorzenia świadectwa efektywności energetycznej

Pełnienie modelowej roli przez administrację publiczną wykonywane jest na podstawie powyższej

ustawy, określającej między innymi zadania jednostek sektora publicznego w zakresie

efektywności energetycznej. Na podstawie art. 10 ustawy, jednostka sektora publicznego

realizując swoje zadania powinna stosować, co najmniej dwa z pięciu wyszczególnionych w

ustawie środków poprawy efektywności energetycznej.

Wśród tych środków wskazano:

umowę, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego

poprawie efektywności energetycznej;

nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem

energii oraz niskimi kosztami eksploatacji;


11 | S t r o n a

wymianę eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację lub

pojazd, o których mowa w pkt. 2, albo ich modernizacja;

przedsięwzięcia, zgodne z przepisami ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu

termomodernizacji i remontów (tekst jednolity: Dz. U. z 2014, poz. 712) sporządzenie

audytu energetycznego.

W ramach realizacji celów postawionych przez Komisję Europejską, Narodowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej, pełniący rolę Instytucji Zarządzającej i Wdrażającej Program

Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, planuje w uprzywilejowany sposób

traktować gminy, aplikujące o środki z programu krajowego POIŚ na lata 2014-2020 oraz z

programów regionalnych na lata 2014-2020 na inwestycje realizujące politykę ochrony

środowiska i efektywności energetycznej, które będą posiadać opracowany Plan Gospodarki

Niskoemisyjnej.

Wymogi w zakresie ostatecznego kształtu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej zwiera również

Załącznik nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/PO IiŚ/ 9.3/2013, prowadzonego przez Narodowy

Fundusz Ochrony Środowiska. Dokument ten, zatytułowany „Szczegółowe zalecenia dotyczące

struktury planu gospodarki niskoemisyjnej”, zawiera założenia i wymagani dotyczące treści Planu:

Założenia do przygotowania planu gospodarki niskoemisyjnej:

objęcie całości obszaru geograficznego gminy/gmin,

skoncentrowanie się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących zasoby,

w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE, czyli wszystkich działań

mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w tym pyłów,

dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz emisji dwutlenku węgla, ze szczególnym

uwzględnieniem obszarów, na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń

w powietrzu,

współuczestnictwo podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii (z

wyjątkiem instalacji objętych systemem EU ETS) ze szczególnym uwzględnieniem działań w

sektorze publicznym,

objęcie planem obszarów, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w

perspektywie długoterminowej,

podjęcie działań mających na celu wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie

(np. zamówienia publiczne),


12 | S t r o n a

podjęcie działań mających wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii

(współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami, działania edukacyjne),

spójność z nowotworzonymi bądź aktualizowanymi założeniami do planów zaopatrzenia w

ciepło, chłód i energię elektryczną bądź paliwa gazowe (lub założeniami do tych planów) i

programami ochrony powietrza.

Wymagania wobec planu:

przyjęcie do realizacji planu poprzez uchwałę Rady Gminy,

wskazanie mierników osiągnięcia celów,

określenie źródeł finansowania,

plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji,

spójność z innymi planami/programami (miejscowy plan zagospodarowania

przestrzennego, założenia/plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa

gazowe, program ochrony powietrza),

zgodność z przepisami prawa w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

kompleksowość planu, tj.: wskazanie zadań nieinwestycyjnych, takich jak planowanie

miejskie, zamówienia publiczne, strategia komunikacyjna, promowanie gospodarki

niskoemisyjnej oraz inwestycyjnych, w następujących obszarach:

o zużycie energii w budynkach/instalacjach (budynki i urządzenia komunalne, budynki i

urządzenia usługowe niekomunalne, budynki mieszkalne, oświetlenie uliczne; zakłady

przemysłowe poza EU ETS – fakultatywnie), dystrybucja ciepła,

o zużycie energii w transporcie (transport publiczny, tabor gminny, transport prywatny i

komercyjny, transport szynowy), w tym poprzez wdrażanie systemów organizacji ruchu,

o gospodarka odpadami – w zakresie emisji nie związanej ze zużyciem energii (CH4 ze

składowisk) – fakultatywnie,

o produkcja energii – zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu,

z wyłączeniem instalacji objętej EU ETS.

Należy również nadmienić, iż w stosunku do strategicznej oceny oddziaływania na środowisko

„Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasta Proszków” nie jest dokumentem, dla którego,

zgodnie z art. 46 i 47 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o

środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach

oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.) wymagane jest przeprowadzenie

strategicznej oceny oddziaływania na środowisko ponieważ:


13 | S t r o n a

przedmiotowy dokument nie ustala ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących

znacząco oddziaływać na środowisko,

• nie spowoduje znaczącego oddziaływania na obszar Natura 2000,

• realizacja postanowień dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na

środowisko.

Ponadto działania przedstawione w projekcie dokumentu mogą przyczynić się do zmniejszenia

emisji CO2, co przyczyni się do poprawy stanu środowiska na terenie miasta Pruszków, a nie jego

pogorszenia.

Ze względu na w/w argumenty, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie oraz

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Warszawie odstąpili od przeprowadzenia

strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wobec niniejszego dokumentu.

Źródła prawa:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z

2013,poz.1232 z późn. zm.),

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz.U. z 2014, poz.942

z późn.zm.)

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013, poz.594 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów ( tekst

jednolity: Dz. U. z 2014, poz. 712);

Konstytucja RP (Dz. U. z 1997 Nr 78 poz. 483).

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego

ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na

środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.)


14 | S t r o n a

4. Cele i strategie

4.1. Wymiar krajowy

Gospodarka niskoemisyjna i zwiększenie efektywności energetycznej są przedmiotem planów i

strategii na szczeblu gminnym, wojewódzkim i krajowym. Polska czynnie uczestniczy w tworzeniu

wspólnotowej polityki energetycznej, a także dokonuje implementacji prawodawstwa z

uwzględnieniem warunków krajowych, biorąc pod uwagę ochronę interesów odbiorców,

posiadane zasoby energetyczne oraz uwarunkowania technologiczne wytwarzania i przesyłu

energii. Kwestia efektywności energetycznej jest traktowana w polityce energetycznej kraju w

sposób priorytetowy, a postęp w tej dziedzinie będzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej celów.

Działania mające na celu ograniczenie emisji w Mieście Pruszków są zgodne z ze strategiami na

szczeblu krajowym. Jednym z dokumentów wyznaczającym działania w tym zakresie jest

„Strategia rozwoju kraju 2020”, który określa cele strategiczne do 2020 roku oraz 9

zintegrowanych strategii, które służą realizacji założonych celów rozwojowych. Jedną z nich jest

bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, której głównym celem jest poprawa efektywności

energetycznej i stanu środowiska.

Poprawie efektywności energetycznej służyć mają prace nad innowacyjnymi technologiami w

systemach energetycznych, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz zastosowanie

nowoczesnych, energooszczędnych maszyn i urządzeń.

Poprawie jakości powietrza służyć natomiast będą działania na rzecz ograniczenia emisji gazów

cieplarnianych oraz pyłów i innych zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza z sektorów najbardziej

emisyjnych (energetyka, transport) i ze źródeł emisji rozproszonych (likwidacja lub modernizacja

małych kotłowni węglowych). Promowane będzie stosowanie innowacyjnych technologii w

przemyśle, paliw alternatywnych oraz rozwiązań zwiększających efektywność zużycia paliw i

energii w transporcie, a także stosowanie paliw niskoemisyjnych w mieszkalnictwie.

Kolejnym dokumentem krajowym, który wyznacza kierunki działań w celu ograniczenia niskiej

emisji jest „Polityka energetyczna Polski do 2030”. Dokument ten, poprzez działania inicjowane na

szczeblu krajowym, wpisuje się w realizację celów polityki energetycznej określonych na poziomie

Wspólnoty.

W związku z powyższym, podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są:

Poprawa efektywności energetycznej,

Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii,


15 | S t r o n a

Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie

energetyki jądrowej,

Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw,

Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii,

Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

Wdrożenie proponowanych działań istotnie wpłynie na zmniejszenie energochłonności polskiej

gospodarki, a co za tym idzie zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego. Przełoży się to też na

mierzalny efekt w postaci redukcji emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń w sektorze

energetycznym.

Szczegółowe działania w celu poprawy efektywności energetycznej z podziałem na sektory

proponuje Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2030. Poniższa

tabela przedstawia zadania priorytetowe w poszczególnych sektorach.

Działania w sektorze mieszkalnictwa Fundusz Termomodernizacji i Remontów

Działania w sektorze publicznym

System zielonych inwestycji (Część 1) - zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej

System zielonych inwestycji (Część 5) - zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych

Program Operacyjnego „Oszczędność energii i promocja odnawialnych źródeł energii” dla wykorzystania środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego w latach 2012 – 2017

Działania w sektorze przemysłu i MŚP

Efektywne wykorzystanie energii (Część 1) - Dofinansowanie audytów energetycznych i elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach

Efektywne wykorzystanie energii (Część 2) - Dofinansowanie zadań inwestycyjnych prowadzących do oszczędności energii lub do wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw

Program Priorytetowy Inteligentne sieci energetyczne

System zielonych inwestycji (Część 2) – Modernizacja i rozwój ciepłownictwa

Działania w sektorze transportu Systemy zarządzania ruchem i optymalizacja przewozu towarów

Wymiana floty w zakładach komunikacji miejskiej

Środki horyzontalne System białych certyfikatów

Kampanie informacyjne, szkolenia i edukacja w zakresie poprawy efektywności energetycznej


16 | S t r o n a

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasta Pruszków zakłada działania wpisujące się w

powyższe działania priorytetowe.

Planowane działania Pruszkowa w celu zmniejszenia niskiej emisji pochodzącej z różnych sektorów

gospodarki są zgodnie z celem tematycznym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

2014-2020 – zakładającym wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich

sektorach. Twórcy tego programu przyjmują, że najbardziej oszczędnym sposobem redukcji emisji

jest efektywne korzystanie z istniejących zasobów energii. W Polsce obszary, które wykazują

największy potencjał poprawy efektywności energetycznej to budownictwo (w tym publiczne i

mieszkaniowe), ciepłownictwo oraz transport. Ważne jest zatem podejmowanie działań

związanych m.in. z modernizacją energetyczną budynków.

Cel tematyczny podzielony jest na następujące priorytety inwestycyjne:

wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;

promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w

przedsiębiorstwach ;

wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania

odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych,

i w sektorze mieszkaniowym;

rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i

średnich poziomach napięcia;

promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności

dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności

miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu;

promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w

oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe.

Istotną rolę w poprawie efektywności energetycznej Polski pełni „Strategia rozwoju energetyki

odnawialnej z 2001 roku”. Dokument ten zakłada, że wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł

energii (OZE) ułatwi m.in. osiągnięcie założonych w polityce ekologicznej celów w zakresie

obniżenia emisji zanieczyszczeń odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne oraz zanieczyszczeń

powietrza.

Wszystkie z wyżej wymienionych dokumentów stawiają sobie wspólny cel – poprawa


17 | S t r o n a

efektywności energetycznej i stanu środowiska. Proponują szereg strategii umożliwiających

osiągnięcie zamierzonego celu, tym samym Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Pruszków

wpisuje się w treść tych dokumentów.

4.2. Wymiar regionalny

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020

Województwo mazowieckie cechuje się dużymi możliwościami co do uzyskania zasobów

odnawialnej energii. Procentowy udział OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej w regionie w

2012 r. wynosił 7,7%. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie

mazowieckim ocenia się jako dobry, przede wszystkim wysoko szacowany jest w przypadku

energii słonecznej, wiatrowej, biogazu czy biomasy. Jednakże ograniczenia możliwości

przyłączenia instalacji do sieci (spowodowane jest to brakiem właściwej infrastruktury

elektroenergetycznej) oraz niewystarczająca wiedza społeczeństwa na temat ekologii skutkuje

niską dynamiką wzrostową w tym obszarze. Nie bez znaczenie jest też fakt niskiej rentowności

inwestycji w odnawialne źródła energii. Szczególnie temu ostatniemu problemowi ma

przeciwdziałać Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020,

w którym tematyce środowiskowej i energetycznej poświęcone są następujące osie priorytetowe.

III oś priorytetowa - przejście na gospodarkę niskoemisyjną zawarta w Programie realizowana

będzie we wszystkich sektorach dzięki wprowadzeniu następujących strategii inwestycyjnych:

popularyzacji wytwarzania i dystrybuowania OZE,

wspomagania efektywności energetycznej i eksploatowania odnawialnych źródeł energii w

sektorze publicznym i mieszkaniowym,

popularyzację planów niskoemisyjnych dla wszystkich regionów, głównie dla regionów

miejskich,

wspomaganie nowoczesnego transportu miejskiego.

Cel 1: Popularyzacja produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii. Zwiększenie

spożytkowania wysokiego potencjału województwa odnoszony jest do energetyki słonecznej i

wiatrowej. W zakresie celu 1 postanowiono wprowadzić następujące działania:

Produkcja energii elektrycznej i cieplnej czerpana ze źródeł odnawialnych,

Rozbudowa i usprawnienie sieci zapewniających przyłączenie jednostek wytwarzania

energii z OZE,


18 | S t r o n a

Przeznaczony dla Polski cel odnoszący się do udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie

energetycznym państwa równa się 15% (cel wyznaczony zgodnie z pakietem energetyczno -

klimatycznym). Realizacja tego celu jest niezwykle istotna dla ograniczenia popytu na

konwencjonalną energię pierwotną i finalną oraz dla zróżnicowania źródeł energii. Ma to również

znaczenie dla ochrony środowiska - zmniejszy się emisja zanieczyszczeń do atmosfery. Dlatego też,

w ramach tego celu, wspierane będą rozwiązania prowadzące do budowy i modernizacji sieci

zapewniających przyłączenie jednostek wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych, takich jak

energia słoneczna, wiatrowa oraz biomasa.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego definiuje cel 2 jako: polepszenie

efektywności energetycznej oraz redukcje emisji CO2.

Zmiany w tym zakresie powinny być priorytetowe i realizowane przez sektor nie tylko publiczny,

ale i biznesowy oraz społeczeństwo. Przedsięwzięcia mające na celu poprawę efektywności

energetycznej to ekonomiczne działania zmniejszające zużycie energii, prowadzące do

zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. Wdrażanie ograniczeń zużycia energii przełoży

się na zmniejszenie kosztów energii, co będzie miało bezpośredni wpływ na ograniczenie się

zjawiska „ubóstwa energetycznego”. Zwiększenie zapotrzebowania na energię elektryczną

równocześnie prowadzi do zwiększenia potencjału sektora nowoczesnych technologii,

zmniejszenie kosztów przedsiębiorstw sprzężonych z zakupem energii doprowadzi do utrzymania

konkurencyjności na rynku i dalszy jego rozwój.

W ramach tego celu planowane są następujące działania:

Całościowa modernizacja i odnowa budynków, co wspiera efektywność energetyczną

małych i średnich przedsiębiorstw

Budowa lub rozbudowa ośrodków wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w

wysokosprawnej kogeneracji

Wspieranie strategii niskoemisyjnych połączonych z ograniczeniem uciążliwości transportu

w mieście

Zainicjowanie działań naprawczych, zapobiegających pogarszaniu się stanu powietrza jest

konieczne


19 | S t r o n a

Podstawowe znaczenie mają przedsięwzięcia zmniejszające emisję CO2 i innych gazów takie jak:

ograniczenie uciążliwości ruchu drogowego, wzrost udziału ekologicznych środków transportu

oraz zmniejszenie źródeł niskiej emisji. Główne zadania tego celu to:

Wspomaganie proekologicznego transportu miejskiego

Wykonywanie zintegrowanych niskoemisyjnych strategii i planów działań dla

zrównoważenia energetycznego dla regionów miejskich, w tym systemów oświetleniowych

Zmniejszenie niskiej emisji z palenisk i kotłowni indywidualnych, prowadzących do poprawy

jakości powietrza.

Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie w związku z przekroczeniem dopuszczalnych norm

jakości powietrza ogłosił Alert Poziomu III. W piśmie z dnia 25 czerwca 2014r podano działania,

które umożliwią ograniczenie tych przekroczeń z podziałem na zalecenia dla ludności, zakazy dla

ludności i działania naprawcze średnio i długoterminowe.

Zalecenia zaproponowane przez Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie to:

Nie używanie węgla lub używanie węgla lepszej jakości w sezonie grzewczym,

Zamiana komunikacji indywidualnej na miejską,

Ograniczenie zużycia spalinowego sprzętu ogrodniczego i grilli,

Zmniejszenie liczby samochodów ciężarowych wjeżdżających do centrów miast.

Zakazy zaproponowane przez Mazowiecki Urząd Wojewódzki to:

Zabronione zostało palenie odpadów biogennych w ogrodach i na terenach zielonych,

Zabronione zostało spalanie odpadów w paleniskach domowych,

Zabronione zostało wypalanie łąk, pastwisk, nieużytków rowów, pasów przydrożnych,

szlaków kolejowych a także trzcinowisk i szuwarów.


20 | S t r o n a

4.3. Wymiar lokalny

Miasto Pruszków wdraża obecnie szereg programów i strategii rozwoju, są to między innymi:

„ Strategia Rozwoju Pruszkowa do roku 2020”;

„Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Pruszkowa 2005-2013 z perspektywą do

2015 r.”;

„ Aktualizacja założeń do Planu Zaopatrzenia w Ciepło, Energię Elektryczną i Paliwa Gazowe

ze szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii w tym zastosowanie techniki

solarnej dla Gminy Miasto Pruszków”;

„ Strategia promocji Miasta Pruszkowa”;

„ Plan Gospodarki Odpadami na terenie miasta Pruszkowa”;

„ Wieloletnia Prognoza Finansowa Miasta Pruszkowa na lata 2014-2021”.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasto Pruszków wyznacza cele strategiczne, których

realizacja doprowadzi do ograniczenia zużycia energii oraz zmniejszenie emisji na terenie miasta.

W przytoczonych strategiach, mimo iż nie dotyczą bezpośrednio tematu gospodarki

niskoemisyjnej, zadania wyznaczane do realizacji w ich ramach mogą prowadzić, pośrednio lub

bezpośrednio do celów określonych w niniejszym planie.

W „Strategii Rozwoju Pruszkowa do roku 2020” w rozdziale poświęconym powietrzu

atmosferycznemu i hałasowi zdiagnozowane zostały ogólne problemy związane

z zanieczyszczeniem powietrza oraz źródłami emisji. Jako zadania mające na celu poprawę jakości

powietrza wymienione są:

- likwidacja niskiej emisji poprzez likwidacje ilości pyłu zawieszonego w powietrzu,

pochodzącego z indywidualnych palenisk domowych i małych kotłowni lokalnych, przez

zastąpienie ich siecią gazową,

- przyłączanie większych nieruchomości do sieci ciepłowniczej (całkowita likwidacja lokalnej

emisji),

- ograniczenie emisji zanieczyszczeń z ruchu komunikacyjnego poprzez usprawnienie jego

płynności, wypracowanie nowych rozwiązań komunikacyjnych,

W wyznaczonych celach strategicznych (zasadniczych obszarach problemowych) również

poruszany jest temat ochrony środowiska. Jednym z kierunków działań zaproponowanych w tym

zakresie jest podniesie poziomu świadomości ekologicznej mieszkańców. Jest to jedno z


21 | S t r o n a

rozwiązań, których wynik nie jest łatwy do monitorowania czy sprawdzenia, jednak posiada ono

cechy, które mogą znacznie przyczynić się do zrealizowania celu strategicznego. Po pierwsze jest

to działanie niskonakładowe, a czasami wręcz bezinwestycyjne a po drugie prawidłowo

prowadzone, zwiększy świadomość ekologiczną co wymiernie przełoży się zmniejszenie zużycia

energii na terenie gminy.

„Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Pruszkowa 2005-2013 z perspektywą do 2015 r.” swym

zakresem nie obejmuje bezpośrednio problemu efektywności energetycznej jednak niektóre

proponowane w nim projekty mogą wpływać pozytywnie na zmniejszenie emisji na terenie gminy.

W części poświęconej projektom sfery infrastrukturalnej znajduje się lista projektów w zakresie

komunikacji i bezpieczeństwa ruchu pojazdów i pieszych, których realizacja wpłynie również na

ograniczenie emisji, chociażby poprzez upłynnienie ruchu. Listę projektów przewidzianych do

realizacji zawierają tabele umieszczone poniżej.

Tabela 1. Lista projektów przewidzianych do realizacji na terenie miasta Pruszków (źródło: Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Pruszkowa 2005-2013 z perspektywą do 2015 r.).

Tytuł projektu Inwestor Okres realizacji Wartość projektu

Przebudowa nawierzchni na ul. Obrońców Pokoju

Miasto Pruszków 2007-2014 1 500 000

Budowa ul. Powstańców przedłużenie od ul. Wojska Polskiego

do ul. Lipowej


Przebudowa nawierzchni ul. Kościelnej

Miasto Pruszków 2011-2014 962 120

Przebudowa nawierzchni ul. Majowej i ul. Pięknej

Miasto Pruszków 2013-2014 450 000

Przebudowa nawierzchni ul. Gałczyńskiego od. Ul. Rozbrat do ul.

Granicznej


Przebudowa nawierzchni ul. Stalowej i ul. Mokrej



22 | S t r o n a

Grupa rodzajowa

projektów

Szacunkowa wartość w PLN

Źródła

finansowania Łączna

Nakłady

finansowe do

31.12.2011 r.

2012 2013 2014 2015

Infrastruktura drogowa

12 264 159,00

1 819 159,00

2 250 000,00

1 450 000,00

4 145 000,00 2 600 000,00 -

Przebudowa nawierzchni na ul. Obrońców Pokoju

1 500 000 1 500 000 środki własne

gminy

Budowa ul. Powstańców

przedłużenie od ul. Wojska Polskiego

do ul. Lipowej

6 592 039 1 757 039 2 250 000 500 000 2 085 000 środki własne

gminy

Przebudowa nawierzchni ul.

Kościelnej

962 120 62 120 900 000 środki własne

gminy

Przebudowa nawierzchni ul. Majowej i ul.

Pięknej

450 000 50 000 400 000 środki własne

gminy


Gałczyńskiego od. Ul. Rozbrat do ul.

Granicznej

1 070 000 70 000 1 000 000 środki własne

gminy


Stalowej i ul. Mokrej

1 690 000 90 000 1 600 000 środki własne

gminy

Źródło: Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Pruszkowa 2005-2013 z perspektywą do 2015 r.

„Aktualizacja założeń do Planu Zaopatrzenia w Ciepło, Energię Elektryczną i Paliwa Gazowe”

uwzględniająca odnawialne źródła energii w tym zastosowanie techniki solarnej jest strategią

najbliższą tematycznie Planowi Gospodarki Niskoemisyjnej, w wielu aspektach wręcz zbieżną.

Dodatkowo jest to dokument nowy, opracowany w roku 2014, a zatem zawiera możliwie

najbardziej aktualne dane jak i prognozy rozwoju na najbliższe lata. „Aktualizacja” zawiera szereg

wytycznych i propozycji mających na celu racjonalizację zużycia energii elektrycznej, cieplnej czy

gazowej, natomiast Plan Gospodarki Niskoemisyjne, uzupełnia je o działania w zakresie

wykorzystania lokalnych, odnawialnych źródeł energii oraz poprawę efektywności energetycznej.

Jak wspominano w „Aktualizacji” rozwój odnawialnych źródeł energii na terenie Gminy Miasto


23 | S t r o n a

Pruszków może wpłynąć pozytywnie na takie aspekty jak ożywienie lokalnej działalności

gospodarczej, tworzenie miejsc pracy ale przede wszystkim na zmniejszenie emisji substancji

szkodliwych poprzez redukcję zapotrzebowania na paliwa kopalne. W analizie większą uwagę

zwrócono na możliwość zastosowania energii słonecznej przy produkcji ciepłej wody użytkowej za

pomocą kolektorów słonecznych, podczas gdy w PGN wykorzystanie energii słonecznej związane

jest z przede wszystkim z wykorzystaniem ogniw fotowoltaicznych i produkcją energii elektrycznej

przy pomocy energii słonecznej. Rozwiązanie to daje większy potencjał rozwoju, z uwagi na

możliwość szerszego wykorzystania energii elektrycznej, również w budynkach podłączonych do

sieci ciepłowniczej, dla których montaż kolektorów słonecznych jest najczęściej nieopłacalna

ekonomicznie.

Warto również wspomnieć o zadaniach takich jak termomodernizacja budynków czy modernizacja

oświetlenia ulicznego, których realizację przewidziano zarówno w Planie Gospodarki

Niskoemisyjnej, jak i w „Aktualizacji”.

„Strategia promocji Miasta Pruszków” nie porusza aspektów związanych z energetyką czy emisją

gazów cieplarnianych, jednak niektóre proponowane działania w nim zawarte mogą pozytywnie

wpłynąć na cele Planu, jak choćby budowa ścieżek rowerowych na terenie Pruszkowa, co

pośrednio może odciążyć ruch samochodowy. Natomiast wdrożenie działań wynikających z Planu

Gospodarki Niskoemisyjnej wpłynie pozytywnie na promocję gminy, zmieniając jej wizerunek na

pro-ekologiczny.

Wytyczne Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczące tworzenia

Planu Gospodarki Niskoemisyjnej nakładają wymóg zgodności z Wieloletnią Prognozą Finansową.

„Wieloletnia Prognoza Finansowa Miasta Pruszkowa na lata 2014-2021” zawiera wykaz

przedsięwzięć wraz z planem finansowania. Przedsięwzięcia mające wpływ na ograniczenie emisji

zawarte w prognozie pokrywają się z tymi zaproponowanymi w planie, dzięki czemu środki

niezbędne do ich przeprowadzenia są zabezpieczone w budżecie. Są to między innymi inwestycje

związane z modernizacją dróg (wymienione już wcześniej w Programie Rewitalizacji) czy

termomodernizacją obiektów użyteczności publicznej. Ponadto Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

przewiduje również szereg działań fakultatywnych, których realizacji może zostać podjęta po

pozyskaniu na nie dodatkowych środków budżetowych i wpisaniu w Wieloletnią Prognozą

Finansową.


24 | S t r o n a

„Strategia Rozwoju Powiatu Pruszkowskiego do 2025 roku” jest dokumentem formułującym

długookresowe cele rozwoju oraz określa zasoby i środki niezbędne do ich realizacji. Strategie

Rozwoju zawiera cele strategiczne i operacyjne w obszarach takich jak infrastruktura techniczna i

społeczna, gospodarka, rolnictwo czy ochrona środowiska. W ramach celu strategicznego nr IV –

Zrównoważony rozwój środowiska przewidziane są zadania wpływające pozytywnie na

efektywność energetyczną i ograniczenie emisji. Zadaniami tymi są m.in.:

Podnoszenie świadomości edukacji ekologicznej mieszkańców;

Podnoszenie poziomu zarządzania środowiskiem;

Zwiększenie wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.

W realizację wyznaczonych celów na terenie powiatu pruszkowskiego w pełni wpisują się zadania

przewidziane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Miasto Pruszków.


25 | S t r o n a

Część I – Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla dla Miasta

Pruszków

1. Metodologia

Celem inwentaryzacji jest określenie wielkości emisji dwutlenku węgla z obszaru gminy, umożliwi

to określenie obszarów największej emisji aby następnie dobrać działania służące jej ograniczeniu.

Podstawą oszacowania wielkości emisji jest zużycie energii finalnej oraz paliw w kluczowych

obszarach gospodarczych gminy:

Transporcie,

Budynkach pozostających w zarządzie gminy,

Oświetleniu ulicznym,

Budynkach mieszkalnych,

Przemyśle i usługach.

Poprzez zużycie energii się zużycie przez użytkowników końcowych:

• Paliw opałowych (na potrzeby grzewcze pomieszczeń i budynków),

• Paliw transportowych,

• Ciepła systemowego,

• Energii elektrycznej,

• Gazu sieciowego.

Inwentaryzacja obejmuje całkowity obszar administracyjny gminy Miasta Pruszków

Rokiem w którym zebrano dane niezbędne do przeprowadzenia inwentaryzacji jest rok 2014, przy

czym większość zebranych danych jest aktualna na koniec roku 2012, stąd też przyjęto, iż dla

dalszej części dokumentu rokiem na którym ustalono aktualność inwentaryzacji jest rok 2012, rok

ten określany będzie jako rok obliczeniowy.

Rokiem dla którego prognozowana jest wielkość emisji jest rok 2020. W dalszej części dokumentu

rok ten określany będzie jako rok docelowy. Rok ten stanowi również horyzont czasowy dla

założonego planu działań.

Rok w odniesieniu do którego porównywana jest wielkość emisji jest rok 2000. W dalszej części

dokumentu rok ten określany będzie jako rok bazowy. Wybór roku 2000 jako roku bazowego dla

dokonanych obliczeń wynika z faktu możliwości pozyskania wiarygodnych danych na temat emisji

w tym okresie. Odwoływanie się do dalszych okresów czasowych z uwagi na brak możliwości


26 | S t r o n a

pozyskania kompleksowych danych jest co prawda możliwe ale skutkowałoby koniecznością

uzupełniania braków szacunkami i analogiami, co w negatywny sposób wpływałoby na

wiarygodność i rzetelność całego dokumentu.

Dla obliczenia emisji z poszczególnych źródeł, zastosowano następujące wskaźniki:

Ruch tranzytowy i lokalny

samochody osobowe gCO2/km 155 motocykle gCO2/km 155 samochody dostawcze gCO2/km 200 samochody ciężarowe gCO2/km 450 samochody ciężarowe z przyczepą gCO2/km 900 autobusy gCO2/km 450

Wskaźnik emisji CO2

4 Średnie roczne zużycie paliwa5

Średni roczny przebieg 2

kgCO2/GJ l/km km

benzyna 73,30 0,08 5876

olej napędowy 68,60 0,071 12016

LPG 62,44 0,102 10093

Zużycie nośników energii

energia elektryczna MgCO2/MWh 0,89

gaz MgCO2/GJ 0,055

ciepło sieciowe MgCO2/GJ 0,094

węgiel MgCO2/GJ 0,098

drewno MgCO2/GJ 0,109

olej opałowy MgCO2/GJ 0,076

4 Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami: Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2010 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2013. 5 Instytut transportu samochodowego, Zakład badań ekonomicznych: Opracowanie metodologii prognozowania zmian aktywności sektora transportu drogowego (w kontekście ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji).


27 | S t r o n a

2. Czynniki wpływające na emisję

Pierwszym etapem inwentaryzacji emisji na terenie gminy jest identyfikacja okoliczności i cech

charakterystycznych mający wpływ na wielkość emisji.

Na tej płaszczyźnie wyróżnić można następujące czynniki:

1. Determinujące aktualny poziom emisji,

2. Determinujące wzrost emisyjności,

3. Determinujące spadek emisyjności.

Do czynników determinujących aktualny poziom emisji należą:

Gęstość zaludnienia,

Ilość gospodarstw domowych,

Ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

Stopień urbanizacji,

Obecność zakładów przemysłowych, centrów usługowych oraz stref przemysłowych,

Szlaki tranzytowe przebiegające przez teren miasta,

Ilość pojazdów zarejestrowanych na terenie miasta,

Obecność linii ciepłowniczych i ilość obiektów korzystających z sieci ciepłowniczej.

Wskazane wyżej czynniki wpływają na aktualne zużycie energii finalnej, a tym samym całkowitą

wielkość emisji CO2 z obszaru miasta w roku obliczeniowym.

Do czynników determinujących wzrost emisyjności należą:

Wzrost ilości mieszkańców,

Wzrost ilości gospodarstw domowych,

Wzrost ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

Budowa nowych szlaków drogowych,

Wzrost ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy,


28 | S t r o n a

Do czynników determinujących spadek emisyjności należą:

Spadek ilości mieszkańców,

Spadek ilości gospodarstw domowych,

Spadek ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,

Spadek ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy,

Termomodernizacja i poprawa stanu technicznego obiektów publicznych,

Poprawa efektywności energetycznej obiektów prywatnych,

Rozbudowa linii ciepłowniczych,

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Czynniki determinujące wzrost lub spadek emisyjności wpływać będą na wielkość emisji w roku

docelowym.

Celem inwentaryzacji jest zatem dokonanie charakterystyki gminy w oparciu o wymienione wyżej

kryteria co pozwoli oszacować aktualny poziom emisji gazów cieplarnianych w roku

obliczeniowym oraz ustalić prognozowany trend zmian emisji do roku 2020.


29 | S t r o n a

3. Charakterystyka Miasta Pruszków

3.1. Charakterystyka ogólna

Miasto Pruszków zlokalizowana jest w województwie mazowieckim, w powiecie Pruszkowskim.

Miasto jest położone w odległości 18 km od Warszawy i jest z nią ściśle związane

infrastrukturalnie, gospodarczo i społecznie. Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia

miasta wynosiła 19,19 km², z czego 18% zajmowały użytki rolne.

Miasto Pruszków sąsiaduje z następującymi gminami: Brwinów, Michałowice, Ożarów

Mazowiecki, Piastów.

Rysunek 1. Położenie Gminy Miasta Pruszków w odniesieniu do kraju, województwa i powiatu

(Źródło: Program ochrony środowiska dla Miasta Pruszków, 2004 rok).

Pruszków podzielony jest na dzielnice i osiedla: Bąki, Gąsin, Malichy, Ostoja, Osiedle Staszica,

Tworki, Osiedle Parkowe, Osiedle Prusa, Wyględówek, Żbików, Śródmieście.

3.2. Walory przyrodniczo- turystyczne

W granicach Gminy Miasta Pruszków łącznie znajduje się 37 drzew uznanych jako pomniki

przyrody. Należy także dodać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami wokół każdego z nich

występuje 15 m strefa ochronna.


30 | S t r o n a

Tabela 2. Wykaz pomników przyrody ożywionej na terenie miasta Pruszków (źródło: Załącznik do rozporządzenia Nr 19 Wojewody mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009r. (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 124, poz. 3634)).

L.p. Gatunek/Data Lokalizacja Obwód pnia [cm]

1. Jesion wyniosły Urząd Miejski Pruszków/ Park Potulickich 280 cm

2. Dąb szypułkowy ul. Dolna 38 310 cm

3. Lipa drobnolistna ul. Żbikowska 56 413 cm

4. Olsza czarna Urząd Miejski Pruszków/ Park Potulickich 540 cm

5. Topola szara Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego 435 cm

6. Topola szara przy ul. 3-go Maja 540 cm

7. Topola Kanadyjska Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej

440 cm

8. Dąb szypułkowy Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej

370 cm

9. Wiąz szypułkowy ul. Bliska 1 293 cm

10. Olsza czarna Urząd Miejski Pruszków/ Park Potulickich 296 cm

11. Topola szara Park Potulickich 400 cm

12. Topola szara Park Potulickich 480 cm

13. Olsza czarna Park Potulickich 340 cm

14. Wiąz szypułkowy Park Potulickich 296 cm

15. Topola biała Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego 540 cm

16. Brzoza brodawkowa ul. Komorowska 47 230 cm

17. Klan pospolity ul. Komorowska 47 320 cm

18. Jesion wyniosły (3) Polna droga, równoległa do ul. Traktorowej 396 cm, 368 cm, 341 cm

19. Modrzew polski (5) Teren Parku Zabytkowego 325 cm, 255 cm, 273cm, 190 cm,

272 cm

20. Topola biała (2) Teren Parku Zabytkowego 565 cm, 430 cm


31 | S t r o n a

W Pruszkowie nie występują obszary o statusie lasów. Na trenie Miasta znajduje się 10 obszarów

zieleni urządzonej, w tym pięć parków. Nazwy z podstawowymi informacjami zestawiono w

poniższej tabeli.

Tabela 3. Parki w Pruszkowie (źródło: Program ochrony środowiska dla miasta Pruszków, 2004 rok)

Lp. Nazwa Lokalizacja Powierzchnia [ha]

1 Park Anielin Wschodni ul. Wojska Polskiego 2,90

2 Anielin Zachodni - 1,50

3 Ogród Północny Teren położony nad Utratą 4,70

4 Arboretum Hosera Żbików 2,0

5 Park Kościuszki ul. Chopina/ ul. Niepodległości 4,26

6 Park Mazowsze Żbików 9,80

7 Park Potulickich ul. Prusa 23,25

8 Park Żwirowisko Teren os. B. Prusa 2,41

9 Skwer Bersona - 0,55

10 Skwer Różana - 0,50

Wszystkie opisywane tereny zielone na terenie Pruszkowa pełnią ważną funkcję w ekosystemie

miejskim. Są siedliskiem wielu gatunków roślin i zwierząt, pełnią także funkcję rekreacyjną dla

mieszkańców miasta, są miejscem spotkań i spacerów lokalnej społeczności.

3.3. Sytuacja demograficzna

Miasto Pruszków charakteryzuje się sukcesywnym przyrostem ludności (dane z Głównego Urzędu

Statystycznego). Od roku 2000 liczba ludności miasta wzrosła o 10%, z 54331 osób w 2000 roku do

59570 osób w 2013 roku. Najwięcej obywateli miasta przybyło w roku 2010 (1568 osób),a

najmniej w roku 2002 (106 osób).


32 | S t r o n a

Rysunek 2. Stan ludności w Mieście Pruszków w latach 2000-2013 (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).

Za pomocą danych z Głównego Urzędu Statystycznego została przeprowadzona analiza

demograficzna miasta Pruszków z perspektywą do roku 2020. Pomimo pesymistycznych prognoz

dla całego kraju, sytuacja demograficzna w mieście Pruszków jest całkowicie odmienna.

Przewiduje się, że w 2020 roku liczba ludności w mieście wzrośnie o ok. 4%, do 61747 osób.

3.4. Sytuacja mieszkaniowa

Według danych z Głównego Urzędu Statystycznego w mieście Pruszków znajduje się 24 692

mieszkań (stan na rok 2012) o łącznej powierzchni użytkowej ok. 1,5 mln m2. Od roku 2000 liczba

mieszkań powiększyła się o 4 520, a ich powierzchnia wzrosła o 468 112 m2. Przeciętna

powierzchnia użytkowa nowego mieszkania wynosi ok. 103,6 m2.


33 | S t r o n a

Rysunek 3. Liczba mieszkań w mieście Pruszków (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).

Do przeprowadzenia prognozy liczby mieszkań na rok 2020 wykorzystano dane udostępnione w

Głównym Urzędzie Statystycznym. Z analizy tej wynika, że w roku 2020 będzie 25 015 mieszkań, a

łączna ich powierzchnia wyniesie ok 1 566 243,1 m2.

Rysunek 4. Prognoza liczby mieszkań w mieście Pruszków na rok 2020 (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).


34 | S t r o n a

Rysunek 5. Prognoza łącznej powierzchni użytkowej mieszkań w mieście Pruszków na rok 2020 (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).

Według danych z Głównego Urzędu Statystycznego przeciętna powierzchnia użytkowa 1

mieszkania (ze wszystkich zasobów gminy) w roku 2013 wynosiła 61 m2. W 2002 roku przeciętnie

przypadało 55,8 m2 powierzchni użytkowej na jedno mieszkanie, co daje ok. 9% wzrost do roku

2013. Natomiast średnio na jednego mieszkańca przypada 25,3 m2 tej powierzchni. W 2002 roku

wynik ten wynosił 22 m2, co daje ok. 15 % wzrost do roku 2013.

Rysunek 6. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań na terenie miasta Pruszków (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).


35 | S t r o n a

3.5. Sytuacja gospodarcza

Kolejnym czynnikiem wpływającym na wielkość emisji jest działalność podmiotów gospodarczych

na terenie miasta. Na terenie miasta Pruszków zlokalizowanych jest 8846 jednostek

gospodarczych. Od roku 2009 ilość przedsiębiorstw wzrosła o 10 % (814).

Rysunek 7. Podmioty gospodarcze na terenie miasta Pruszków w latach 2009-2013 (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).

Rysunek 8. Liczba podmiotów gospodarczych w latach 2009 – 2014 wraz z prognozą na lata 2015-2020 (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).


36 | S t r o n a

Z wykorzystaniem danych z Głównego Urzędu Statystycznego oraz istniejącego trendu rozwoju

Miasta, została przeprowadzona prognoza liczby podmiotów gospodarczych na rok 2020. Z analizy

tej wynika, że w roku 2020 w mieście będzie funkcjonowało 10 176 przedsiębiorstw, co da 15 %

wzrost. Liczbę podmiotów działających na terenie Miast z podziałem na kategorie PKD prezentuje

tabela zmieszczona poniżej.

Tabela 4. Liczba podmiotów działających na terenie miasta Pruszków z podziałem na kategorie PKD (źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS).

Sekcja wg PKD Opis Liczba

podmiotów 2009

Liczba podmiotów

2013

A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 37 37

B Górnictwo i wydobywanie 4 4

C Przetwórstwo przemysłowe 834 838

D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą

wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych

5 12

E Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność

związana z rekultywacją

13 21

F Budownictwo 950 970

G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając

motocykle

2419 2503

H Transport i gospodarka magazynowa 607 615

I Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami

gastronomicznymi

177 199

J Informacja i komunikacja 242 367

K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 313 307

L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości

224 285

M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna

830 1003


37 | S t r o n a

N Działalność w zakresie usług administrowania i działalność

wspierająca

259 315

O Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia

społeczne

15 14

P Edukacja 202 308

Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 307 412

R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją

130 127

S i T Pozostała działalność usługowa i gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe

produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby

464 509

3.6. Układ komunikacyjny

Sieć drogową Pruszkowa wytyczają następujące szlaki drogowe:

Autostrada A2 (Warszawa – Poznań – Berlin) z węzłem „Pruszków”, który poprzez drogę

wojewódzką nr 718, zapewnia powiązanie z wewnętrznym układem drogowym miasta.

Drogi wojewódzkie:

- nr 701: Józefów – Pruszków (Żbików) – Ożarów, zapewniająca połączenie z innymi

miejscowościami zlokalizowanymi w bezpośredniej bliskości Pruszkowa, w kierunku północno-

zachodnim; na terenie miasta droga ta przebiega ulicami: Ożarowską, Żbikowską i Domaniewską,

- nr 718: Pruszków – Borzęcin, przebiegająca w osi północ-południe i zapewniająca połączenie

miasta z autostradą A2 poprzez węzeł „Pruszków”, zlokalizowany w północnej części miasta oraz z

drogą krajową nr 2; na terenie miasta droga ta przebiega ulicami: 3 Maja i Poznańską,

- nr 719: Warszawa – Pruszków – Żyrardów, przebiegająca w osi północny wschód – południowy

zachód, zapewniająca bezpośrednie połączenie drogowe z Warszawą (Al. Jerozolimskie); droga ta

zapewnia również połączenie miasta z drogą krajową nr 8 (poprzez ciąg DW 719-720); na terenie

miasta droga ta przebiega ulicami: Grodziską, Al. Wojska Polskiego, Al. Jerozolimskimi,

- nr 760 (ulica Waryńskiego, Batalionów Chłopskich), łącząca stację kolejową Pruszków z

drogą wojewódzką 718.


38 | S t r o n a

W bliskim sąsiedztwie Pruszkowa przebiegają również drogi krajowe pełniące funkcje ważnych

korytarzy transportowych o znaczeniu państwowym:

- nr 2: Warszawa – Poznań,

- nr 8: Warszawa – Wrocław,

- nr 7: Warszawa – Kraków

Sieć miejskiej komunikacji autobusowej, składa się z 5 linii autobusowych. Trasy linii oraz

przewozy organizowane są przez Miasto Pruszków. Ich przebieg jest następujący:

Linia 1 – Os. Staszica – PKP, o przebiegu: Os. Staszica - Wojska Polskiego – Plantowa –

Powstańców – Chopina – Kościuszki - Sienkiewicza - PKP – Stalowa – Plantowa - Wojska

Polskiego. Linia ta obsługiwana jest przez przewoźnika Europa Express City Sp. z o.o. W dniu

powszednim autobusy kursują w okresie pomiędzy ok. 5.00 a ok. 23.00 z częstotliwością, w

zależności od okresu dnia ok. 15 – 30 min.

Linia 2 – Pruszków – Komorów, o przebiegu: Os. Staszica - Wojska Polskiego – Plantowa –

Powstańców – Staszica - Sienkiewicza (PKP) – Kościuszki - B. Prusa - Armii Krajowej – Lipowa

- Kraszewskiego (WKD) – Ireny - Tadeusza, (Komorów) - Al. Starych Lip – SUW - pętla przy

cmentarzu. Linia obsługiwana jest przez Przewoźnika PKS Grodzisk Mazowiecki Sp. z o.o.

Autobusy kursują w okresie pomiędzy ok. 6.00 a 19.00, z częstotliwością, w zależności od

pory dnia 30, 45 lub 60 minut.

Linia 3 – Pruszków – Piastów, o przebiegu: Inżynierska (pętla) – Waryńskiego – POW - 3-go

Maja – Długa – Zdziarska – Korczaka - (Piastów) - M. Dąbrowskiej - Traugutta (rondo) i

powrót: Broniewskiego – Długa - 3-go Maja - Łączniczek AK – Waryńskiego - Inżynierska.

Linia obsługiwana jest przez przewoźnika Europa Express City Sp. z o.o.. Autobusy kursują

w okresie pomiędzy ok. 5.30 – 20.00, z częstotliwością, w zależności od pory dnia 30 lub 60

minut.

Linia 4 – Pruszków – Gąsin, o przebiegu: Inżynierska (pętla) – Waryńskiego – Promyka –

Robotnicza – Błońska – Traktowa – Przejazdowa – Promyka – Waryńskiego - Inżynierska.

Obsługiwana jest przez Przewoźnika PKS Grodzisk Mazowiecki Sp. z o.o. Autobusy kursują

w okresie pomiędzy ok. 5.30 a 20.00, z częstotliwością, w zależności od pory dnia 30 lub 60

minut.

Linia 5 – Pruszków oś. Staszica – Gąsin - Pruszków oś. Staszica


39 | S t r o n a

3.7. Ciepłownictwo

W Mieście Pruszków zapotrzebowanie na ciepło jest pokrywane z centralnych i lokalnych kotłowni

komunalnych oraz za pośrednictwem indywidualnych źródeł ciepła, zasilanych w przeważającej

ilości węglem i gazem ziemnym. Źródłem ciepła dla systemu ciepłowniczego Miasta Pruszków jest

Elektrociepłownia Pruszków, której właścicielem jest PGNiG TERMIKA. Elektrociepłownia

Pruszków jest zlokalizowana przy ul. Waryńskiego 1, w dzielnicy Gąsin. Osiągalna moc cieplna

Elektrociepłowni Pruszków wynosi 186,1 MWt, natomiast elektryczna 9,1 MWe. Informacje na

temat zamówionej w źródle mocy cieplnej, sprzedaży i zużycia ciepła oraz produkcji energii

elektrycznej zestawiono w tabeli.

Tabela 5. Wielkość mocy zamówionej, produkcji i sprzedaży energii z EC Pruszków (źródło: PGNiG TERMIKA)

Wielkość Jednostka Rok

2008 2010 2011 2012

Średnioroczna moc zamówiona

MWt 142,07 155,3 159,2 163,7

Sprzedaż ciepła ogółem

GJ 951 808 993 237 886 450 916 383

Potrzeby własne GJ 20 837 16 870 13 621 15 757

Produkcja energii elektrycznej

MWh 23 427 30 371 28 424 28 728

3.8. Wnioski wynikające z charakterystyki Miasta

Ostatnie lata (w szczególności rok 2010) charakteryzują się bardzo wysoką dynamiką wzrostową.

Wraz z budową nowych mieszkań rośnie ilość mieszkańców. Jednakże wbrew obiegowej opinii,

która głosi, iż większość mieszkańców gmin ościennych Warszawy pracuje na co dzień w stolicy,

ważną cechą rozwoju Pruszkowa jest bardzo wysoki wzrost ilości przedsiębiorstw działających na

jej terenie w ostatnich 4 latach sięgający 10 %. Jest to szczególnie wysoki wskaźnik w stosunku do

statystyk krajowych, które wskazują, iż ilość mikro i małych przedsiębiorstw w skali całego kraju

zwiększa się o zaledwie 0,6 % rocznie. Jednym z kluczowych czynników rozwoju gospodarczego

gminy jest z pewnością jej korzystny układ komunikacyjny – bliskość głównego ośrodka

gospodarczego kraju – Warszawy, Autostrady A2 oraz kilku dróg wojewódzkich stanowi istotny

atut dla tworzenia nowych przedsiębiorstw. Wszystkie ww. okoliczności, niezwykle pożądane z

perspektywy gospodarczej i ekonomicznej skutkują zarazem negatywnymi konsekwencjami

środowiskowymi. Wraz ze wzrostem ilość mieszkańców i podmiotów gospodarczych rośnie ilość


40 | S t r o n a

zużytej energii oraz paliw. W ślad za tym można się spodziewać wzrostu emisji dwutlenku węgla.

Równocześnie bliskość elektrociepłowni stwarza szansę aby nowobudowane obiekty przyłączane

były do sieci ciepłowniczych, a tym samym nie generowały dodatkowych emisji z tytułu spalania

węgla w kotłowniach lokalnych.


41 | S t r o n a

4. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla

4.1 Energia elektryczna

Dane uzyskane od operatora sieci energetycznej na terenie gminy pozwoliły ustalić

zapotrzebowanie na energię elektryczną w poszczególnych sektorach. Zgodnie z pozyskanymi

informacjami w roku 2012 całkowite zużycie energii elektrycznej na terenie gminy wynosiło

123 681 MWh, z czego sumarycznie największy pobór energii występuje w grupie taryfowej G

(odbiorcy indywidualni) oraz grupie taryfowej B (odbiorcy przemysłowi przyłączeni do sieci

średniego napięcia). Zestawienie zaprezentowano w poniższej tabeli:

Tabela 6. Zużycie energii elektrycznej wraz z emisją CO2 z podziałem na grupy taryfowe w mieście Pruszków w 2012 roku (źródło: PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w Warszawie).

rok 2012

Grupa taryfowa

Liczba odbiorców

Zużycie MWh wskaźnik emisji [Mg CO2/MWh]

Emisja [Mg CO2]

A - - 0,89 -

B 33,00 46 534,00 0,89 41 415,26

C 1 885,00 19 053,00 0,89 16 957,17

G 28 702,00 58 082,00 0,89 51 692,98

R 2,00 12,00 0,89 10,68

SUMA 123 681,00 110 076,09

Warto zauważyć, iż mimo opisywanego wcześniej wzrostu ilości mieszkańców oraz liczby

podmiotów gospodarczych zużycie energii względem roku bazowego (rok 2000) zmalało. Fakt ten

wynikał z mniejszej liczby podmiotów odbierających energię z sieci średniego napięcia. Pozyskanie

dane nie pozwalają jednakże wyróżnić jaką część energii zużywali odbiorcy indywidualni.


42 | S t r o n a


rok 2000

Grupa taryfowa

Liczba odbiorców


Emisja [Mg CO2]

A - - 0,89 -

B 42,00 55 740,00 0,89 49 608,60

C, G i R 25 811,00 77 614,00 0,89 69 076,46

G - - 0,89 -

SUMA 133 354,00 118 685,06

Prognozę na rok 2020 wytyczono zgodnie z danymi zawartymi w „Aktualizacji założeń do planu

zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe ze szczególnym uwzględnieniem

odnawialnych źródeł energii w tym zastosowania techniki solarnej dla gminy Miasto Pruszków”.

Wraz z rozwojem gospodarczym miasta oraz wzrostem ilości mieszkańców zwiększać się również

będzie zużycie energii. Wzrost ten jest szacowany na około 1,5 % rocznie. Docelowy,

prognozowany poziom zużycia energii elektrycznej na terenie gminy prezentuje tabela

zamieszczona poniżej.


rok 2020 PROGNOZA

Grupa taryfowa

Liczba odbiorców


Emisja [Mg CO2]

A - - 0,89 -

B - 51 200,00 0,89 45 568,00

C, G i R - 84 880,00 0,89 75 543,20

G - - 0,89 -

SUMA 136 080,00 121 111,20

Odnosząc zatem prognozę do roku bazowego, należy zauważyć, iż zużycie energii kształtować się

będzie na podobnym poziomie.


43 | S t r o n a

Rysunek 9. Zużycie energii elektrycznej w Pruszkowie w roku 2000, 2012 i prognoza na rok 2020 (źródło: PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w Warszawie oraz „Aktualizacja założeń …”).

Wprost proporcjonalnie do zużycia energii elektrycznej kształtować się będzie poziom emisji dwutlenku węgla, co obrazuje poniższy wykres oraz zestawienie tabelaryczne.

Rysunek 10. Emisja CO2 ze zużycia energii elektrycznej w Pruszkowie w roku 2000, 2012 i prognoza na rok 2020 (opracowanie własne na podstawie wskaźników Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami)


44 | S t r o n a

Tabela 9. Łączna emisja CO2 z tytułu zużycia energii elektrycznej na terenie miasta Pruszków w roku 2000, 2012 i prognoza na rok 2020 (źródło: PGE Obrót S.A. Oddział z siedzibą w Warszawie oraz „Aktualizacja założeń …”).

Łączna emisja

rok Zużycie [MWh] Emisja [Mg CO2]

2000 133 354,00 118 685,06

2012 123 681,00 110 076,09

2020 136 080,00 121 111,20

4.2 Gaz sieciowy

Dostawcą gazu na terenie Miasta Pruszków jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo

wchodzący w skład warszawskiego regionu dystrybucji. Zużycie gazu na terenie gminy w roku

2010 oraz 2012 przedstawiają tabele zamieszczone poniżej.

Tabela 10. Zużycie gazu oraz emisja CO2 na terenie miasta Pruszków w 2010 roku z podziałem na sektory (źródło: Bank Danych Lokalnych GUS).

Zużycie gazu 2010

zużycie gazu [m3] zużycie gazu [GJ] wskaźnik emisji

[Mg CO2/GJ] Emisja CO2

[Mg CO2]

Gospodarstwa domowe 12 409 800,00 462 885,54 0,055 25 458,70

Przemysł 3 190 100,00 118 990,73 0,055 6 544,49

Usługi 976 400,00 36 419,72 0,055 2 003,08

Handel 248 900,00 9 283,97 0,055 510,62

Pozostali 51 000,00 1 902,30 0,055 104,63

SUMA 16 876 200,00 629 482,26 34 621,52


Zużycie gazu 2012



[Mg CO2]

Gospodarstwa domowe 11 035 700,00 411 631,61 0,055 22 639,74

Przemysł 3 702 200,00 138 092,06 0,055 7 595,06

Usługi 757 100,00 28 239,83 0,055 1 553,19

Handel 235 900,00 8 799,07 0,055 483,95

Pozostali 68 600,00 2 558,78 0,055 140,73

SUMA 15 799 500,00 589 321,35 32 412,67


45 | S t r o n a

Tak jak w przypadku energii elektrycznej dla zachowania spójności pomiędzy poszczególnymi

dokumentami, przy wyznaczaniu prognozy na rok 2020 posłużono się danymi zawartymi w

„Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe ze

szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii w tym zastosowania techniki solarnej

dla gminy Miasto Pruszków”. Wynik prognozy zawiera tabela zamieszczona poniżej.


Zużycie gazu 2020 PROGNOZA



[Mg CO2]

Gospodarstwa domowe

11 484 964,99 428 389,19 0,055 23 561,41

Przemysł 3 852 917,12 143 713,81 0,055 7 904,26

Usługi 787 921,65 29 389,48 0,055 1 616,42

Handel 245 503,52 9 157,28 0,055 503,65

Pozostali 71 392,72 2 662,95 0,055 146,46

SUMA 16 442 700,00 613 312,71 33 732,20

Z uwagi na brak możliwości pozyskania danych dla roku bazowego bezpośrednio od operatora

dystrybucyjnego wyznaczając zużycie dla roku 2000 posłużono się danymi zagregowanymi w

banku danych lokalnych przez Główny Urząd Statystyczny. Dane to pozwoliły na określenie

łącznego zużycia gazu w tym roku.


Zużycie gazu 2000



[Mg CO2]

Gospodarstwa domowe - - 0,055 -

Przemysł - - 0,055 -

Usługi - - 0,055 -

Handel - - 0,055 -

Pozostali - - 0,055 -

SUMA 13 175 000,00 491 427,50

27 028,51

Zestawienie zebranych danych wskazuje na wzrost zużycia gazu w stosunku do roku 2000 oraz

stabilizację jego zużycia w ostatnich latach 2010-2012, co pokazuje poniższy wykres.


46 | S t r o n a

Rysunek 11. Zużycie gazu w Pruszkowie w roku 2000, 2010, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (opracowanie własne)

Większość gazu zużywanego na terenie gminy wykorzystywane jest na potrzeby mieszkaniowe

(prawie 70 %), w drugiej kolejności na potrzeby działalności przemysłowej (23%).

70%

23%

5%

2% 0%

Emisja CO2 z tytułu zużycia gazu sieciowego w poszczególnych sektorach, rok 2012

Gospodarstwa domowe

Przemysł

Usługi

Handel

Pozostali

Rysunek 12. Emisja CO2 z tytułu zużycia gazu sieciowego w poszczególnych sektorach w roku

2012 (opracowanie własne na podstawie wskaźników Krajowego Ośrodka Bilansowania i

Zarządzania Emisjami).


47 | S t r o n a

Poziom emisyjności z tytułu zużycia gazu sieciowego zamieszczono na wykresie poniżej.

4.3 Tranzyt i transport lokalny

Dla paliw wykorzystywanych w transporcie inwentaryzacja opiera się na dwóch źródłach emisji:

- tranzycie w ramach którego inwentaryzowana jest emisji z pojazdów przejeżdżających przez

teren miasta.

- transporcie lokalnym w którym analizie podlega ruch pojazdów zarejestrowanych na terenie

miasta.

Dane do analizy pozyskano z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, pomiarów natężenia ruchu

Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz danych Instytutu Transportu

Samochodowego.

Przez teren miasta przebiegają drogi wojewódzkie nr 701, 718, 719, 760 oraz autostrada A2, dla

których poziomy emisji przedstawiają się następująco:


48 | S t r o n a

Tabela 14. Emisja CO2 wynikająca z ruchu tranzytowego na terenie miasta Pruszków w roku 2000, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GDDKiA: Pomiar Ruchu na drogach wojewódzkich i krajowych 2010).

nr drogi Emisja w roku 2000 [Mg CO2]

Emisja w roku 2012 [Mg CO2]

Emisja w roku 2020 - prognoza [Mg

CO2]

701 599,01 715,19 1 017,72

718 6 472,67 7 767,20 11 029,43

719 79 454,47 95 345,37 135 390,42

760 3 992,09 4 777,74 6 802,53

A2 - 33 556,08 47 649,63

SUMA 90 518,24 142 161,58 201 889,73

Znaczny wzrost całkowitej emisji w roku 2012 wynika przede wszystkim z otwarcia autostrady A2,

aczkolwiek wzrost natężenia ruchu samochodowego zauważalny jest również na drogach

wojewódzkich. W szczególności znacząca część emisji z ruchu tranzytowego generowana jest na

drodze wojewódzkiej nr 719 stanowiącej główny szlak dojazdowy do centrum Warszawy. Obrazują

to poniższe wykresy.

Rysunek 13. Emisja CO2 [Mg] z ruchu tranzytowego z podziałem na numer drogi (źródło: (opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GDDKiA: Pomiar Ruchu na drogach wojewódzkich i krajowych 2010).


49 | S t r o n a

Szczegółowe zestawienie natężenia ruchu na poszczególnych odcinkach dróg znajduje się w

arkuszach bazy emisji, stanowiących załącznik do niniejszego opracowania.

Inwentaryzacja emisji ze zużycia paliw w transporcie lokalnym oparta jest na danych o pojazdach

zarejestrowanych na terenie gminy oraz statystycznym kilometrażu pokonywanym przez

określone kategorie pojazdów oszacowanym przez Instytut Transportu Samochodowego. Wyniki

inwentaryzacji przedstawiono na wykresie oraz tabeli zamieszonej poniżej.

Tabela 15. Łączna emisja CO2 wynikająca z ruchu tranzytowego i lokalnego w roku 2000, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz GDDKiA).



Emisja w roku 2020 - prognoza

[Mg CO2]

Tranzyt 90 518,24 142 161,58 201 889,73

Ruch lokalny 43 629,87 164 734,66 164 734,66

SUMA 134 148,11 306 896,24 366 624,39

Rysunek 14. Emisja CO2 pochodząca z ruchu lokalnego i tranzytowego w roku 2000, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz GDDKiA).


50 | S t r o n a

Szczegółowe zestawienie dotyczące emisji z transportu lokalnego, znajduje się w arkuszach bazy

emisji, stanowiących załącznik do niniejszego opracowania

4.4 Oświetlenie

Emisję CO2 pochodzącą ze zużycia energii elektrycznej na cele oświetleniowe oszacowano na

podstawie audytu oświetlenia ulicznego przekazanej przez Urząd Miasta „Dokumentacja

modernizacji oświetlenia Miasta Pruszkowa”. Przyjmując założone wg metodyki programu

priorytetowego GIS, Część 6 – SOWA – „Energooszczędne oświetlenie uliczne”, okres świecenia

opraw w ciągu roku wynosi 4024 godziny. Według tej samej metodyki wskaźnik emisji wynosi 0,89

[MgCO2/MWh]. Używając powyższych danych oszacowano emisję CO2 powstałą ze zużycia energii

elektrycznej na cele oświetleniowe. W 2000 roku emisja CO2 pochodząca z oświetlenia ulicznego

wyniosła 3 390,11 [MgCO2/rok]. Poniższa tabela zawiera szczegółowe obliczenia.

Tabela 16. Zestawienie zużycia energii elektrycznej z podziałem na moc opraw zainstalowanych na terenie miasta Pruszków wraz z emisją CO2 w 2000 roku (źródło: „Dokumentacja Modernizacji Oświetlenia miasta Pruszkowa”).

Emisja CO2 – 2000 r.

MOC OPRAWY [W]

ILOŚĆ CZAS

ŚWIECENIA Zużycie kWh Zużycie w MWh Emisja CO2

410 307 4024 506 500,88 506,50 450,79

300 1 001 4024 1 208 407,20 1 208,41 1 075,48

550 50 4024 110 660,00 110,66 98,49

150 342 4024 206 431,20 206,43 183,72

265 970 4024 1 034 369,20 1 034,37 920,59

90 374 4024 135 447,84 135,45 120,55

70 1631 4024 459 420,08 459,42 408,88

100 0 4024 - - -

150 245 4024 147 882,00 147,88 131,61

250 0 4024 - - -

SUMA 3 809 118,40 3 809,12 3 390,11

Od 2009 r. do 2010 r. były prowadzone w mieście prace modernizacyjne, mające na celu wymianę

żarówek i opraw na wszystkich lampach. W miejsce rtęciowych żarówek i starych opraw


51 | S t r o n a

zamontowane zostały wysokoprężne lampy sodowe. Przeprowadzona inwestycja spowodowała

zmniejszenie poboru prądu, a tym samym emisja CO2 zmniejszyła się o 1 349,26 [MgCO2/rok].

Tabela 17. Zestawienie zużycia energii elektrycznej z podziałem na moc opraw zainstalowanych na terenie miasta Pruszków wraz z emisją CO2 w 2012 roku (źródło: „Dokumentacja Modernizacji Oświetlenia miasta Pruszkowa”).

Emisja CO2 – 2012 r.

MOC OPRAWY [W]

ILOŚĆ CZAS

ŚWIECENIA Zużycie kWh

Zużycie w MWh

Emisja CO2

70 2 175 4024 612 654,00 612,65 545,26

100 1 560 4024 627 744,00 627,74 558,69

150 630 4024 380 268,00 380,27 338,44

250 142 4024 142 852,00 142,85 127,14

150 620 4024 374 232,00 374,23 333,07

100 260 4024 104 624,00 104,62 93,12

70 180 4024 50 702,40 50,70 45,13

SUMA 2 293 076,40 2 293,06 2 040,85

Rysunek 15. Emisja CO2 pochodząca ze zużycia energii elektrycznej na cele oświetleniowe w mieście Pruszków w roku 2000 i 2012 (opracowanie własne na podstawie danych zawartych w „Dokumentacji modernizacji oświetlenia miasta Pruszkowa”).


52 | S t r o n a

W związku z tym, że dokonana modernizacja oświetlenia ulicznego spełnia standardy i normy

oświetleniowe, nie planuje się kolejnej wymiany oświetlenia a jedynie inwestycje utrzymaniowe

(wymiana uszkodzonych lub wypalonych źródeł), do roku 2020 nie przewiduje się wzrostu zużycia

energii na potrzeby oświetleniowe.

4.5 Obiekty publiczne

Korzystając z danych udostępnionych przez Urząd Miasta (w tym audytów energetycznych) oraz

danych pochodzących z bezpośredniej ankietyzacji sporządzono zestawienie obiektów publicznych

wskazujące na zużycie energii elektrycznej oraz ciepła. Wykaz znajduje się w tabeli zamieszczonej

poniżej.

Wykaz obiektów publicznych

Lp. Podmiot Zużycie w MWh Źródło ciepła Zużycie ciepła

w GJ

1 Przedszkole Miejskie nr 2 20,90 systemowe 356,95



4 Integracyjne Miejskie Przedszkole nr 5 13,40 systemowe 268,40


6 Przedszkole Miejskie nr 7 15,55 gaz 296,58

7 Przedszkole Miejskie nr 8 15,93 gaz 572,85





12 Przedszkole Miejskie Nr 13 100,73 systemowe 1599,00



15 Szkoła Podstawowa Nr 1 72,26 systemowe 1165,20





20 Szkoła Podstawowa Nr 10 50,15 gaz 960,81

21 Gimnazjum Nr 1 98,99 systemowe 2463,23

22 Gimnazjum Nr 2 79,02 gaz 2448,19



25 Gimnazjum Społeczne 89,91 systemowe 2463,24


53 | S t r o n a

26 Gimnazjum Sportowe 102,84 systemowe 2730,90

27 Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki 62,70 systemowe 1899,40

28 Liceum Ogólnokształcące im. Tomasza Zana 31,81 systemowe 1049,76

30 Dom Pomocy Społecznej dla Dziewcząt 110,82 gaz 584,60

31 Specjalny Ośrodek Wychowawczy - Internat dla chłopców

58,60 systemowe 4776,49

32 Miejski Zarząd Obiektów Sportowych 420,00 systemowe 2800,00

33 Basen "Kapry" 1003,51 systemowe 4823,00

34 MOPS 27,18 systemowe 1982,63

35 Muzeum 45,20 systemowe 1151,73

36 Miejski Zakład Oczyszczania 1176,00 węgiel 1181,70

37 Spółdzielczy Dom Kultury 20,41 systemowe 741,80

38 Urząd Stanu Cywilnego 73,00 systemowe 825,43

39 Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Zieleń miejska” Sp.z o.o.:

76,00 systemowe 1865,93

40 Zabytek Kościuszki 41 47,38 systemowe 783,96

41 Kraszewskiego 18,13 systemowe 402,04

42 3 Maja 56 10,49 systemowe 458,53

43 Chopina 1A 15,22 systemowe 221,4

44 Helenowska 3 i 3A 17,54 systemowe 1281,78

4768,10 60165,78

Emisja z poszczególnych źródeł przedstawia się w związku z powyższym następująco:

Tabela 18. Zużycie poszczególnych nośników energii oraz emisja CO2 przez sektor użyteczności publicznej w 2012 roku (dane uzyskane z ankietyzacji budynków użyteczności publicznej na terenie Miasta Pruszków).

Z tytułu zużycia energii elektrycznej

Zużycie [MWh] Wskaźnik

emisji [Mg] Emisja CO2

4 768,10 0,89 4 243,61

Z tytułu zużycia gazu

Zużycie [GJ] Wskaźnik


4 863,03 0,055 267,47


54 | S t r o n a

Z tytułu zużycia ciepła systemowego



54 121,06 0,094 5 087,38

Z tytułu zużycia węgla opałowego



1 181,70 0,098 115,81

Łączna emisja dwutlenku węgla generowana przez obiekty publiczne wynosi 9 714,26 MgCO2.

Tabela 19. Łączna emisja CO2 generowana przez obiekty użyteczności publicznej (dane z ankiet).

Emisja łączna

Kategoria Emisja CO2 [Mg]

Obiekty publiczne 9 714,26

4.6 Ciepło

W wyniku przeprowadzonej ankietyzacji oraz na podstawie danych uzyskanych z przedsiębiorstwa

PGNiG TERMIKA, ustalono iż na cele grzewcze wykorzystywane są następujące rodzaje paliw i

energii:


55 | S t r o n a

Rysunek 16. Struktura źródeł ciepła w sektorze mieszkalnictwa na terenie miasta Pruszków w roku 2012 (dane uzyskane dzięki ankietyzacji mieszkańców).

Zgodnie z powyższą strukturą emisja z tytułu zaspokajania potrzeb cieplnych budynków w roku

obliczeniowym przedstawia się następująco:

Tabela 20. Struktura wykorzystania nośników energii cieplnej wraz z emisją CO2 w mieście Pruszków w roku 2012 (źródło: PGNiG TERMIKA oraz dane GUS: Zużycie Energii w gospodarstwach domowych w 2012 roku).

2012 % Zużycie [GJ] wskaźnik emisji [MG CO2/GJ]

Emisja [Mg CO2]

ciepło systemowe 56,50% 698 731,45 0,094 65 680,76

ogrzewanie gazowe 22,65% 280 110,92 0,055 15 406,10

węglowe 13,40% 165 716,84 0,098 16 240,25

ogrzewanie elektryczne 7,05% 87 186,84 0,890 77 596,29

biomasa 0,40% 4 946,77 - -

SUMA

1 236 692,82

174 923,40

W porównaniu do roku 2000, zauważalny jest wzrost zużytego ciepła, a tym samym emisji

dwutlenku węgla. Wynika to ze stale rosnącej ilości mieszkańców, mieszkań oraz przedsiębiorstw,


56 | S t r o n a

działających na terenie gminy. Zużycie ciepła i emisję CO2 w roku 200 przedstawia tabela

zamieszczona poniżej. Biomasa jest traktowana jako paliwo zaliczane do kategorii odnawialnych

źródeł energii, w związku z czym uznaje się je za źródło zero emisyjne.

Tabela 21. Struktura wykorzystania nośników energii cieplnej wraz z emisją CO2 w mieście Pruszków w roku 2000 (opracowanie własne na podstawie danych w „Aktualizacji założeń …”)


Emisja [Mg CO2]



węglowe 13,40% 139 120,65 0,098 13 633,82


biomasa 0,40% 4 152,86 - -

SUMA

1 038 213,82

146 849,64

W strukturze odbiorców ciepła sieciowego kluczowe miejsce zajmują gospodarstwa domowe

odpowiadające za wykorzystanie 78 % całkowitego ciepła z terenu gminy.

Poniższa tabelka przedstawia prognozowane zużycie energii cieplnej w roku 2020 wraz z emisją CO2. Prognozowane wartości

Tabela 22. Struktura wykorzystania nośników energii cieplnej wraz z emisją CO2 w mieście Pruszków w roku 2020 (opracowanie własne na podstawie danych w „Aktualizacji założeń …”)


Emisja [Mg CO2]



węglowe 13,40% 189 607,26 0,098 18 581,51


biomasa 0,40% 5 659,92 - -

SUMA

1 414 979,55

200 141,07


57 | S t r o n a

Rysunek 17. Struktura odbiorców ciepła sieciowego z podziałem na sektory na terenie miasta Pruszków w roku 2012 (źródło: PGNiG TERMIKA).

Przekłada się to również na całościową strukturę wykorzystania energii cieplnej i paliw opałowych,

w ramach której mieszkalnictwo odpowiada za 90 % całkowitych potrzeb gminy w tym zakresie, co

obrazuje zamieszczony poniżej wykres.

Rysunek 18. Emisja CO2 pochodząca z wykorzystania paliw opałowych w 2012 roku z podziałem na sektory (źródło: PGNiG TERMIKA).

Ostateczną wielkość emisji prezentuje tabela zamieszczona poniżej.


58 | S t r o n a

Tabela 23. Emisja CO2 pochodząca z wykorzystania paliw opałowych z podziałem na sektory, w roku 2000, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (opracowanie własne na podstawie danych z ankiet oraz PGNiG TERMIKA).

Emisja 2000

[Mg CO2] Emisja 2012 [Mg CO2]

Emisja 2020 [Mg CO2]

Mieszkalnictwo 85 784,32 174 923,40 200 141,07

Obiekty publiczne 6 413,04 8 887,32 8 887,32

Przedsiębiorstwa 7 604,75 10 538,81 10 644,20

SUMA 99 802,11 194 349,53 219 672,59

4.7 Podsumowanie części inwentaryzacyjnej

Zgodnie z przeprowadzoną inwentaryzacją, emisja dwutlenku węgla w roku bazowym (rok 2000)

wyniosła 473 028,08 Mg, a kluczowym czynnikiem emisji było zużycie energii elektrycznej (25 %)

oraz wykorzystanie paliw i energii na potrzeby cieplne (paliwa opałowe 21% i ciepło systemowe

20% – razem 41%).

Rysunek 19. Procentowy udział poszczególnych rodzajów paliw i energii w emisji całkowitej na terenie miasta Pruszków w roku 2000 (opracowania własne).


59 | S t r o n a

Jednakże wraz z budową autostrady A2 oraz rosnącym natężeniem ruchu samochodowego

najpoważniejszym źródeł emisji w 2012 roku stał się transport, który aktualnie odpowiada za 42%

emisji.

Rysunek 20. Procentowy udział poszczególnych rodzajów paliw i energii w emisji całkowitej na terenie miasta Pruszków w roku 2012 (opracowanie własne).

Tabela 24. Bilans emisji CO2 w ujęciu sektorowym (opracowanie własne)

Bilans emisji wg sektorów

2000 2012 prognoza 2020

Mieszkalnictwo 233 902,59 315 967,45 355 727,24

Przedsiębiorstwa 88 239,09 88 623,55 95 695,20

Transport lokalny 43 629,87 164 734,66 164 734,66

Tranzyt 90 518,25 142 161,58 201 889,73

Oświetlenie 3 390,12 2 040,84 2 040,84

Obiekty publiczne 11 767,89 14 242,17 14 242,17

Pozostałe 1 580,27 2 101,74 1 491,64

SUMA 473 028,08 729 871,99 835 821,48


60 | S t r o n a

Szczegółowe zestawienie emisji z wykorzystania poszczególnych źródeł paliw i energii

zamieszczono na poniższym wykresie i tabeli.

Rysunek 21. Graficzne zestawienie emisji CO2 z podziałem na wykorzystywane paliwa na terenie miasta Pruszków w roku 2000, 2012 i prognoza na rok 2020 (opracowanie własne).

Tabela 25. Bilans emisji wg rodzaju wykorzystywanego paliwa na terenie miasta Pruszków w roku 2000, 2012 oraz prognoza na rok 2020 (opracowanie własne).

Bilans emisji wg rodzajów paliw

2000 2012 prognoza 2020

energia elektryczna 118 685,06 110 076,09 121 111,20

gaz 27 028,51 32 412,67 33 732,20

paliwa transportowe 134 148,12 306 896,24 366 624,39

paliwa opałowe 99 802,11 194 349,53 219 672,60

ciepło systemowe 93 364,28 86 137,46 94 681,09

SUMA 473 028,08 729 871,99 835 821,48


61 | S t r o n a

Zestawiono również dobową emisję CO2 oraz dobową emisję CO2 na 1 mieszkańca w Mieście

Pruszków w roku 2000, 2012 oraz prognozowanym 2020 r. Wyniki zestawiono w poniższych

tabelach (tabela 26, 27) oraz na wykresach (rysunek 21, 22).

Tabela 26. Dobowa emisja CO2 [kg] w Mieście Pruszków (opracowanie własne)

ROK 2000 2012 prognoza 2020

Emisja CO2 [kg] 1 295 967,33 1 999 649,32 2 289 921,83

Rysunek 22. Zestawienie dobowej emisji CO2 [kg] w Mieście Pruszków w poszczególnych latach (opracowanie własne)

Dobowa emisja CO2 [kg] od 2000 roku wzrasta. Wzrasta również dobowa emisja CO2 [kg]

przypadająca na jednego mieszkańca Miasta Pruszków. W 2000 roku przeciętny mieszkaniec

Miasta Pruszków emitował 23,85 kg CO2. W 2012 roku już 33,88 kg CO2. Utrzymując trend lat

poprzednich, prognozuję się, że w 2020 roku przeciętny mieszkaniec Miasta Pruszków będzie

emitował 37,09 kg CO2.


62 | S t r o n a

Tabela 27. Dobowa emisja CO2 [kg] w Mieście Pruszków na 1 mieszkańca (opracowanie własne)

ROK 2000 2012 prognoza 2020

Emisja CO2 [kg] 23,85 33,88 37,09

Rysunek 23. Dobowa emisja CO2 [kg] w Mieście Pruszków na 1 mieszkańca w poszczególnych latach (opracowanie własne)


63 | S t r o n a

Część II – Plan działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej

Celem doboru działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej jest przedstawienie planu prac i

uwarunkowań, sprzyjających redukcji emisji CO2. Działania te mogą zostać pogrupowane w

następujące struktury.

Działania służące redukcji zużycia energii finalnej na terenie Miasta. Redukcji emisji

gazów cieplarnianych, ma w tym przypadku charakter pośredni. Przykładem takich działań

jest chociażby termomodernizacja obiektów publicznych.

Działania bezpośrednio przyczyniające się do redukcji emisji gazów cieplarnianych – są to

takie działania jak modernizacja kotłowni, czy budowa instalacji wykorzystujących

odnawialne źródła energii.

Drugim podziałem charakteryzującym wybrane działania jest podział na zadania:

Realizowane przez struktury administracyjne, oraz

Realizowane przez mieszkańców i podmioty gospodarcze – działania te nie są uzależnione

bezpośrednio od aktywności gminy, aczkolwiek istotna jest rola samorządu w promocji i

upowszechnianiu tychże działań.

W ramach Planu zostały przeanalizowane uwarunkowania i możliwości redukcji zużycia

energii, wraz z oceną ich efektywności ekologiczno-ekonomicznej. Dla wybranych działań

opracowano harmonogram realizacji z określeniem odpowiedzialności określonych struktur

administracyjnych. Wskazano również możliwe źródła finansowania zewnętrznego

zaplanowanych działań.

Jako podstawę doboru działań Plan wykorzystuje wyniki Raportu z inwentaryzacji emisji gazów

cieplarnianych dla Miasta Pruszków (w zakresie potencjału ekologicznego) oraz możliwości

budżetowych wynikających z wieloletniej prognozy finansowej (zakres i możliwości finansowania

inwestycji)

Mając na uwadze zmienność warunków otoczenia, a także fakt, iż każde z podejmowanych działań

niesie ze sobą określone rezultaty i doświadczenia, niniejszy plan może, a w niektórych

przypadkach nawet powinien, być systematycznie korygowany. Stąd też wykazane działania mają

charakter kierunkowy i powinny zostać korygowane wraz ze zmianami w postępie technicznym,

czy możliwościami finansowymi Miasta.


64 | S t r o n a

1. Metodologia doboru działań

Dobierając działania wybrane do realizacji konieczne jest uwzględnianie i równoważenie równych

czynników. Przeprowadzona inwentaryzacja pozwoliła zidentyfikować kluczowe obszary wysokiej

emisji (transport, zużycie energii elektrycznej). Są to miejsca gdzie działania zmierzające do

ograniczenia emisji dwutlenku węgla są szczególnie potrzebne. Z drugiej jednakże strony istnieją

poważne ograniczenia które utrudniają, bądź wręcz uniemożliwiają podjęcie reakcji ze strony

władz samorządowych.

Pierwszym ograniczeniem jest brak właściwej kompetencji.

Jedno z głównych źródeł emisji – Autostrada A2 – jest głównym krajowym szlakiem

komunikacyjnym pozostającym w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Miasto Pruszków, nie jest zatem władna aby podejmować na tym jakiekolwiek działania. Podobnie

w przypadku obiektów osób prywatnych i przedsiębiorstw, w stosunku do których Miasto nie

może podejmować działań inwestycyjnych. Rozwój odnawialnych źródeł energii, czy budownictwa

energooszczędnego, może się odbywać tylko staraniami i nakładami indywidualnych inwestorów

– rolą samorządu jest jedynie promocja i pomoc (m.in. na szczeblu procedur administracyjnych) w

prowadzeniu takich inwestycji.

Drugim ograniczeniem to możliwości finansowe.

Podejmowanie działań inwestycyjnych w dziedzinie ochrony środowiska, wiąże się z dużymi

nakładami finansowymi, a rentowność taki inwestycji jest rozciągnięta na wiele lat. Stąd też wiele

z przewidzianych działań ma charakter warunkowy, przewidziany do realizacji w sytuacji

pozyskania dodatkowych środków finansowych. Perspektywy te otwiera chociażby nowa

perspektywa unijna na lata 2014-2020, która otwiera nowe możliwości finansowania inwestycji

(czemu służy też opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej), wiele działań inwestycyjnych

które mogłyby zostać przeprowadzone na terenie gminy,

Przy doborze działań zrezygnowano również z działań społecznie kontrowersyjnych, takich jak

budowa elektrowni wiatrowych, czy biogazowni, które chociaż wykazują pozytywny efekt

ekologiczny (produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych), to jednak wiążą się z licznymi

sprzeciwami sąsiedzkimi.


65 | S t r o n a

2. Sektorowy potencjał redukcji emisji CO2

Możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych z obszaru Miasta Pruszków związane są

przede wszystkim z zastosowaniem środków poprawy efektywności energetycznej,

zastosowaniem nowych technologii niskoemisyjnych, pozyskiwaniem energii ze źródeł

odnawialnych. Równie istotny potencjał tkwi w ograniczaniu ruchu pojazdów samochodowych i

odnawialnych źródłach energii.

Efektywność energetyczna

Wprowadzenie środków wspomagających efektywność energetyczną, ułatwi osiągnięcie celu

zmniejszenia zużycia paliw kopalnych i redukcji emisji CO2. W tej kategorii można wykazać

następujące działania:

optymalizacji oświetlenia ulic;

promocji zastosowania oświetlenia energooszczędnego w obiektach prywatnych;

wymianie oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne w budynkach jednostek

podległych Urzędowi miasta

wymiana sprzętu AGD i RTV na energooszczędny

Budynki

Podstawowym narzędziem służącym poprawianiu efektywności energetycznej w rękach gminy

jest termomodernizacja. Kompleksowa termomodernizacja obejmować może następujące

działania:

• zwiększenie izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych,

• zwiększenie szczelności przegród zewnętrznych,

• modernizacja systemu grzewczego i wentylacyjnego,

• modernizacja systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej,

• modernizacja systemu oświetlenia i innych urządzeń wykorzystujących energii elektrycznej

• ewentualnie zamian konwencjonalnego źródła ciepła na źródło niekonwencjonalne (energia z

biomasy, wody, wiatru, geotermalna, słoneczna itp.).


66 | S t r o n a

Przedsięwzięcie Potencjalny efekt

Termomodernizacja budynku Obniżenie zużycia energii o 50%

Modernizacja systemu elektroenergetycznego

(wymiana oświetlenia wewnętrznego i

zewnętrznego)

Obniżenie zużycia energii o 50%

Modernizacja systemu ciepłej wody

użytkowej

Obniżenie zużycia wody o 30%

Monitoring sprawności systemów ciepłej

wody użytkowej i ogrzewania

Obniżenie zużycia energii na ogrzewanie i

ciepłą wodę użytkową o 15 %

Edukacja w zakresie energooszczędnego

użytkowania lokali

System monitoringu i zarządzania zużyciem

energii

Źródło: M. Robakiewicz, System Doradztwa Energetycznego w Zakresie Budynków, Biblioteka Fundacji Poszanowania Energii.

Oświetlenie uliczne

Wymiana oświetlenia ulicznego, na najnowsze dostępne technologie, może przyczynić się

nawet do 70% redukcji zużycia energii elektrycznej. Z uwagi na niedawną wymianę oświetlenia

ulicznego na źródła sodowe ewentualna modernizacja obejmować może jedynie montaż źródeł

typu LED oraz tzw. systemów smart-lighting czyli systemów inteligentnego sterowania

oświetleniem ulicznym (w zależności od natężenia ruchu, czy klasy oświetleniowej drogi)


67 | S t r o n a

Transport

Emisja z transportu uzależniona jest od dwóch dużych czynników:

Ruchu tranzytowego – w szczególności na autostradzie A2 przebiegającą przez teren gminy,

Ruchu lokalnego – związany zwłaszcza z dojazdami do miejsc pracy w Warszawie

Potencjał ograniczenia ruchu tranzytowego jest bardzo ograniczony – perspektywa rosnącego

natężenia ruchu skutkować będzie raczej wzrostem emisji CO2 w tym sektorze, miasto może

jednakże aktywnie działać w obszarze ruchu lokalnego. W szczególności w zakresie:

zwiększenie wykorzystania komunikacji zbiorowej, zarówno autobusowej jak i

kolejowej,

promowania systemu podwózek sąsiedzkich tzw. carpooling,

promowanie wykorzystania samochodów i pojazdów jednośladowych z napędem

elektrycznym,

rozwój infrastruktury rowerowej,

Odnawialne źródła energii

Z uwagi na wysoki stopień zurbanizowania miasta nie przewiduje się możliwości lokowania

dużych, infrastrukturalnych inwestycji takich jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne. Na terenie

zabudowanym, zwłaszcza w budownictwie, istnieją natomiast warunki do wykorzystania

małych tzw. prosumenckich źródeł energii. Potencjalne technologie to:

• panele fotowoltaiczne (PV);

• kolektory słoneczne (termiczne);

• pompy ciepła;

• biomasa (kotły biomasowe).


68 | S t r o n a

3. Działania na rzecz gospodarki niskoemisyjnej

3.1. Zestawienie działań

W niniejszym rozdziale przedstawiono działania z zakresu poprawy efektywności energetycznej i

wykorzystania odnawialnych źródeł energii zaplanowane do realizacji w celu osiągnięcia

zakładanej redukcji emisji CO2 o minimum 20% do 2020 roku. Realizacja tego celu jest możliwa

przez podejmowanie szeregu działań w zakresie zrównoważonej energii , zarówno inwestycyjnych,

edukacyjnych i administracyjnych we wszystkich sektorach, a zwłaszcza w priorytetowych

obszarach działania. Działania przedstawione poniżej, w celu zachowania przejrzystości

podzielono na poszczególne sektory uwzględnione w raporcie z inwentaryzacji emisji CO2 w roku

bazowy i obliczeniowym.

3.1.1. Sektor użyteczności publicznej

Lp 3.1.1.1.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM UŻYTECZNOŚĆ PUBLICZNA

CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Inwestycyjne/wysokonakładowe

POLE DZIAŁANIA Budynki użyteczności publicznej

należących do Miasta Pruszków

NAZWA DZIAŁANIA Program termomodernizacji budynków

SZACOWANY EFEKT REDUKCJI ENERGII

ELEKTRYCZNEJ

-


CIEPLNEJ

3 273 (GJ/rok)

SZACOWANY EFEKT REDUKCJI CO2 370 (Mg CO2/rok)

SZACOWANY KOSZT 4 500 400 PLN


69 | S t r o n a

Poczynania prowadzące do ograniczania zapotrzebowania energetycznego budynków poprzez

wzrost efektywności czy oszczędzanie, są bardzo ważnym elementem. Działania dla Miasta

Pruszków bazują na zwiększeniu efektywności energetycznej budynków, które są zależne od

Urzędu Miasta. Budynki te mają ogromny potencjał oszczędności zużywanej energii cieplnej, który

wykorzystany zostanie poprzez działania termomodernizacyjne. Dodatkowo wpłyną one na

zwiększenie komfortu cieplnego użytkowników oraz ugruntują pozycje sektora publicznego jako

lidera w racjonalnym gospodarowaniu energią. Wszystkie przedstawione działania zostały

przewidziane w wieloletniej prognozie finansowej.

Inwestycje związane z termomodernizacją budynków użyteczności publicznej przewidują działania

w następujących obiektach:

Urząd Miejski mieszczący się przy ul. Kraszewskiego - zakres prac to m.in. regulacja

instalacji c.o. ocieplenie stropodachu, ścian oraz wymiana okien i drzwi - przewidywalny

koszt inwestycji to 2 034 000 zł. Zmniejszy to zużycie energii cieplnej o 799 (GJ/rok) i

ograniczy emisję CO2 o 90,287 (Mg CO2/rok);

Gimnazjum nr 4 mieszczące się przy ul. Hubala - w jej ramach przewidziane jest m.in.

wymiana instalacji c.o., ocieplenie przegród, wymiana luxferów oraz drzwi - przewidywalny

koszt inwestycji to 1 105 000 zł. Zmniejszy to zużycie energii cieplnej 832 (GJ/rok) a

redukcja emisji CO2 zmniejszy się o 94,016 (Mg CO2/rok);

Szkoła Podstawowa nr 6 mieszcząca się przy ul. Lipowej - zakres prac to m.in. wymiana

instalacji c.o., wymiana okien i drzwi, likwidacja luxferów oraz ocieplenie ścian i

stropodachu - przewidywalny koszt inwestycji to 1 005 000 zł. Działanie te ograniczą

zużycie energii cieplnej o 1388 (GJ/rok) i emisji CO2 o 156,84 (Mg CO2/rok);

Przedszkole Miejskie nr 4 mieszczące się przy ul. B. Prusa - zakres prac to m.in. ocieplenie

ścian, stropu oraz tarasu a także wymiana drzwi - przewidywalny koszt inwestycji to 356

400 zł. Zmniejszy to zużycie energii cieplnej o 254 (GJ/rok) a redukcja emisji CO2 zmniejszy

się o 28,7 (Mg CO2/rok).


70 | S t r o n a

Lp 3.1.1.2.



POLE DZIAŁANIA Budynki użyteczności publicznej należących do

Miasta Pruszków

NAZWA DZIAŁANIA Monitoring zużycia energii oraz wody w

budynkach użyteczności publicznej


ELEKTRYCZNEJ

800 (MWh/rok)

SZACOWANY EFEKT REDUKCJI CO2 712,1 (Mg CO2/rok)

SZACOWANY KOSZT 500 000 PLN

Obecnie zużycie energii oraz wody w budynkach użyteczności publicznej monitorowane jest za

pomocą bazy faktur. Celem tego działania jest gromadzenie informacji o zużyciu oraz kosztach.

Jest ono pomocne w bieżącym zarządzaniu obiektami, w pewnym stopniu pozwala to również na

planowanie działań energooszczędnych.

Usprawnienie w dziedzinie monitoringu wiąże się z nabyciem systemu monitorowania on-line

sytuacji energetycznej budynków.

System on-line pozwala na bieżąco monitorować zmiany wielkości zużywanych mediów oraz

ponoszonych koszty, wykrywać wszelkie stany w poborze mediów odbiegające od normy dzięki

czemu możliwe jest natychmiastowe reagowanie prowadzące do zminimalizowania strat.

Zakup systemu do monitoringu zużycia energii oraz wody jest działaniem fakultatywnym,

uzależnionym od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowych.


71 | S t r o n a

Lp 3.1.1.3.


CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Administracyjne/ bez nakładowe

POLE DZIAŁANIA Podmioty zobligowane do stosowania

zamówień publicznych

NAZWA DZIAŁANIA System "zielonych zamówień publicznych"

SZACOWANY EFEKT REDUKCJI

ENERGII ELEKTRYCZNEJ

25 (MWh/rok)


SZACOWANY KOSZT 0 PLN

Zielone zamówienia publiczne (green public procurement) oznaczają politykę, w ramach której

podmioty publiczne włączają kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur

udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań ograniczających negatywny wpływ

produktów/usług na środowisko oraz uwzględniających cały cykl życia produktów, a poprzez to

wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych.

Istotą zielonych zamówień jest uwzględnianie w zamówieniach publicznych także aspektów

środowiskowych jako jednych z głównych kryteriów wyboru ofert. Zielone zamówienia powinny

obejmować działania takie jak:

zakup energooszczędnych urządzeń AGD, sprzętu komputerowego

wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne

zakup energooszczędnych i ekologicznych środków transportu

wykorzystywanie inteligentnych systemów klimatyzacji i wentylacji w obiektach

wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych


72 | S t r o n a

Lp 3.1.1.4.



POLE DZIAŁANIA Budynki użyteczności publicznej należących

do Miasta Pruszków

NAZWA DZIAŁANIA Montaż Odnawialnych Źródeł Energii dla

budynków użyteczności publicznej



47,5 (MWh/rok)



Montaż Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) na budynkach użyteczności publicznej pozwala

redukować emisję CO2, dla przykładu instalacja fotowoltaiczna o mocy 10 kW pozwala

wyprodukować rocznie ok 9500 kWh „zielonej energii”, co prowadzi do redukcji emisji na

poziomie 8,45 Mg CO2 rocznie. Jako przykład podawana jest instalacja fotowoltaiczna, ponieważ

budowa instalacji o mocy do 40 kW nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, w związku z

czym jej realizacja jest dużo łatwiejsza niż w przypadku innych odnawialnych źródeł energii. Dla

osiągnięcia wyznaczonego celu założono montaż 5 instalacji o mocy 10 kW każda.

Działania związane z wykorzystaniem OZE są działaniami fakultatywnymi. Ich realizacja

uwarunkowana jest od pozyskania zewnętrznych form wsparcia.


73 | S t r o n a

3.1.2 Oświetlenie uliczne

Lp 3.1.2.1.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM OŚWIETLENIE ULICZNE


POLE DZIAŁANIA Oświetlenie uliczne

NAZWA DZIAŁANIA Zastosowanie inteligentnego systemu

sterowania oświetleniem ulicznym



336,3 (MWh/rok)



W roku 2013 Miasto Pruszków dokonała modernizacji oświetlenie ulicznego poprzez wymianę

lamp rtęciowych na efektywniejsze lampy sodowe. W wyniku tych działań zużycie energii

elektrycznej na cele oświetleniowe zmniejszyło się o ponad 57 %, przy jednoczesnym spadku

emisji CO2 o ok. 52 %. W celu kontynuacji podjętych działań przewiduje się dodatkowo

zainstalowania systemu sterowania oświetleniem ulicznym, dzięki któremu możliwe będzie dalsze

ograniczenie zużycia energii.

Doprowadzi to do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej o 336,3 (MWh/rok) i redukcję emisji

CO2 o 299 (Mg CO2/rok). Szacowany koszt inwestycji wynosi 2 610 000 PLN.

Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym jest działaniem

fakultatywnym. Realizacja zadania uzależniona jest od pozyskania zewnętrznych źródeł

finansowania.


74 | S t r o n a

Lp 3.1.2.2.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM OŚWIETLENIE ULICZNE


POLE DZIAŁANIA Oświetlenie uliczne

NAZWA DZIAŁANIA Wymiana oświetlenia ulicznego na

energooszczędne



917 (MWh/rok)



Mimo niedawnej modernizacji oświetlenia ( wymiana źródeł rtęciowych na źródła sodowe),

rozwój LED-owych źródeł światła, prowadzący do wzrostu wydajności przy jednoczesnym spadku

ich kosztów w perspektywie najbliższych lat możliwa jest ponowna modernizacja oświetlenia,

dzięki której możliwe będzie dalsze obniżanie zużycia energii elektrycznej oraz emisji CO2.

Działanie to ma jednak charakter fakultatywny, jego realizacja jest związana z pozyskaniem

zewnętrznych źródeł finansowania.


75 | S t r o n a

3.1.2. Transport

Lp 3.1.3.1.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM TRANSPORT


POLE DZIAŁANIA Transport

NAZWA DZIAŁANIA Modernizacja i budowa ścieżek

rowerowych na terenie miasta



- (MWh/rok)



Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na stworzenie dogodnych warunków

rozwoju komunikacji alternatywnej na terenie miasta. Dostępność i odpowiednie przygotowanie

tras rowerowych wpływa na atrakcyjność roweru jako środka transportu. Tego typu rozwiązanie

komunikacyjne wpływa na zmniejszenie ruchu samochodowego oraz przynosi wymierne efekty

ekologiczne. Działanie to ma charakter fakultatywny, jego realizacja jest związana z pozyskaniem

zewnętrznych źródeł finansowania.


76 | S t r o n a

Lp 3.1.3.2.


CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Edukacyjne/ niskonakładowe


NAZWA DZIAŁANIA Promocja i wsparcie transportu

publicznego


ELEKTRYCZNEJ

- (MWh/rok)



Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na tworzenie dogodnych warunków

podróżowania bez udziału samochodu osobowego. Działania powinny skupiać się na tworzeniu

odpowiedniego wizerunku komunikacji publicznej jako bezpiecznego i ekologicznego środka

transportu. Tego typu działania mogą przyjmować różną formę np.: promocyjne ceny biletów,

reklamy na przystankach autobusowych, organizowanie dni bez samochodu.


77 | S t r o n a

Lp 3.1.3.3.




NAZWA DZIAŁANIA Promowanie zachowań energooszczędnych w

transporcie - ECODRIVING



- (MWh/rok)



Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na zmianę przyzwyczajeń kierowców na

bardziej energooszczędne. Sposobów promocji tego typu zachowań jest wiele, np. broszury

informacyjne, szkolenia dla kierowców, informacje w prasie lokalnej, kampanie informacyjne.

Ekojazda oznacza sposób prowadzenia samochodu, który jest równocześnie ekologiczny i

ekonomiczny. Ekologiczny - ponieważ zmniejsza negatywne oddziaływanie samochodu na

środowisko naturalne, ekonomiczny - gdyż pozwala na realne oszczędności paliwa.


78 | S t r o n a

Lp 3.1.3.4.




NAZWA DZIAŁANIA Kampanie edukacyjno-informacyjne z

zakresu zrównoważonego zużycia energii

i ekologii w sektorze transportu.



- (MWh/rok)



Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na zwiększenie ekologii w sektorze

transportu. Takie działania mogą zostać osiągnięte poprzez np. wprowadzenie systemu opłat za

parkowanie ze zniżkami dla pojazdów spełniających określone standardy emisyjne połączone z

promocją biopaliw oraz promocje transportu publicznego i jazdy na rowerze jako alternatywy dla

indywidualnych środków transportu.


79 | S t r o n a

Lp 3.1.3.5.


CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Administracyjne/ bez nakładowe


NAZWA DZIAŁANIA Wybór przewoźnika dla transportu,

którego tabor wyposażony jest w

ekologiczne jednostki napędowe


ELEKTRYCZNEJ

- (MWh/rok)


SZACOWANY KOSZT 0 PLN

Planowane działanie polega na wyborze przewoźnika dla transportu publicznego, którego tabor

wyposażony jest ekologiczne jednostki napędowe, tj. spełniający najnowsze normy EURO 6.

Działania te nie wymagają żadnych nakładów finansowych.


80 | S t r o n a

3.1.3. Społeczność lokalna

Lp 3.1.4.1.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA


POLE DZIAŁANIA Społeczność lokalna

NAZWA DZIAŁANIA Edukacja lokalnej społeczności w

zakresie efektywności energetycznej i

odnawialnych źródeł energii


ELEKTRYCZNEJ

54 746,5 (MWh/rok)

SZACOWANY EFEKT REDUKCJI CO2 48 724 (Mg CO2/rok)


Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na zwiększenie świadomości

społeczeństwa w zakresie możliwości wpływania na wysokość rachunków za energię elektryczną

oraz zanieczyszczenie środowiska naturalnego, poszerzenie wiedzy na temat nowoczesnych

energooszczędnych technologii oraz odnawialnych źródeł energii.

Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł

energii, która obejmuje m.in.

promocję energooszczędnych źródeł światła i oszczędności energii wśród mieszkańców

kampania edukacyjno-informacyjna na temat możliwości zmniejszenia zużycia energii w

domu

promocja mechanizmów finansowych dotyczących montażu kolektorów słonecznych, ogniw

fotowoltaicznych i innych źródeł energii,

utworzenie stałego działu na portalu miejskim poświęconego efektywności energetycznej i

OZE.


81 | S t r o n a

Lp 3.1.4.2.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA

CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Inwestycyjny / niskonakładowe

POLE DZIAŁANIA Wytwarzanie energii

NAZWA DZIAŁANIA Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych

o mocy 4 kW przez mieszkańców



190 (MWh/rok)



Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej o mocy 4 kW daje roczną produkcję energii na poziomie 3

800 kWh. Szacuje się, iż dzięki Programowi "Prosument" prowadzonym przez Narodowy Fundusz

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach którego można uzyskać do 40 % dotacji na

mikroinstalację dla osoby fizycznej, na terenie gminy Pruszków zostanie zamontowanych co

najmniej 50 takich instalacji.

Rolą Miasta w tym działaniu będzie wielopoziomowa edukacja mieszkańców, w zakresie

dostępności zewnętrznych środków finansowania inwestycji, m. in. wymienionego Programu

„Prosument”, pomoc merytoryczna przy procedurze ubiegania się o środki, zachęcanie

mieszkańców do ubiegania się o środki.


82 | S t r o n a

Lp 3.1.4.3.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM OBIEKTY HANDLOWO-USŁUGOWE

CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Edukacyjne / niskonakładowe

POLE DZIAŁANIA Edukacja przedsiębiorców

NAZWA DZIAŁANIA Edukacja przedsiębiorców prowadzących

działalność na terenie gminy


ELEKTRYCZNEJ

10 752 (MWh/rok)



Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na zwiększenie świadomości firm w

zakresie oszczędnego gospodarowania energią, wspieranie działań proefektywnościowych przez

podmioty, zaangażowanie sektora prywatnego w działania energooszczędne.


83 | S t r o n a

Lp 3.1.4.4.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM PRZEMYSŁ

CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Inwestycyjny / wysokonakładowe

POLE DZIAŁANIA Wytwarzanie energii

NAZWA DZIAŁANIA Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o

mocy 40 kW przez przedsiębiorców



380 (MWh/rok)



Instalacja o mocy 40 kW pozwala wyprodukować rocznie ok. 38 000 kWh. W ramach

wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska, przedsiębiorcy mogą uzyskać wsparcie na

inwestycje w formie preferencyjnych pożyczek, dopłat do oprocentowania oraz umorzeń. Budowa

instalacji o mocy 40 kW nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, w związku z czym jej

realizacja jest dużo łatwiejsza niż w przypadku innych odnawialnych źródeł energii.

Rolą Miasta w tym działaniu będzie edukacja przedsiębiorców, w zakresie dostępności

zewnętrznych środków finansowania inwestycji, m. in. wymienionego Programu „Prosument”

oraz pomoc merytoryczna przy procedurze ubiegania się o środki.


84 | S t r o n a

3.1.4. Działania międzysektorowe

Lp 3.1.5.1.

SEKTOR OBJĘTY DZIAŁANIEM Międzysektorowe

CHARAKTER/RODZAJ DZIAŁANIA Inwestycyjny / wysokonakładowe

POLE DZIAŁANIA Wykorzystanie nowych technologii

NAZWA DZIAŁANIA Wykorzystanie systemów „Plug&Charge”

– publicznych systemów ładowania

urządzeń i pojazdów.


ELEKTRYCZNEJ

1 000 (MWh/rok)



Systemy „Plug&Charge” są to systemy umożliwiające ładowanie urządzeń jak i pojazdów

elektrycznych. Elektryczna motoryzacja jest jednym z celów wyznaczonych przez Komisję

Europejską. Samochody elektryczne są coraz bardziej popularnym środkiem transportu, jednak ich

rozwój nie jest możliwy bez budowy odpowiedniej infrastruktury. Położenie geograficzne Gminy

Pruszków może korzystnie wpłynąć na rozwój transportu elektrycznego, poprzez dostępność stacji

ładowania na terenie aglomeracji warszawskiej.

Celem działania jest również promocja oraz montaż wolnostojących, publicznych systemów

ładowania urządzeń takich jak telefony komórkowe, tablety, komputery. Urządzenia te są zasilane

dzięki energii słonecznej.


85 | S t r o n a

Tabela 28. Zbiorcze zestawienie działań wraz obliczoną redukcją zużycia energii i emisji CO2.

Lp. NAZWA DZIAŁANIA REDUKCJA

ENERGII REDUKCJA EMISJI CO2

SZACOWANY KOSZT

3.1.1.1. Program termomodernizacji

budynków 909 MWh/rok

370 MgCO2/rok

4 500 400 PLN

3.1.1.2. Monitoring zużycia energii

oraz wody w budynkach użyteczności publicznej

800 MWh/rok 712,1

MgCO2/rok 500 000 PLN

3.1.1.3 System "zielonych zamówień

publicznych" 25 MWh/rok

22,25 MgCO2/rok

0 PLN

3.1.1.4. Montaż Odnawialnych Źródeł

Energii dla budynków użyteczności publicznej

47,5 MWh/rok 42,27


3.1.2.1. Zastosowanie inteligentnego

systemu sterowania oświetleniem ulicznym

336,3 MWh/rok 299 MgCO2/rok 2 610 000 PLN

3.1.2.2 Wymiana oświetlenia

ulicznego na energooszczędne

917 MWh/rok 816 MgCO2/rok 5 000 000 PLN

3.1.3.1. Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na

terenie miasta - MWh/rok 872 MgCO2/rok 2 500 000 PLN


86 | S t r o n a

3.1.3.2. Promocja i wsparcie

transportu publicznego - MWh/rok

2181 MgCO2/rok

15 000 PLN

3.1.3.3. Promowanie zachowań energooszczędnych w

transporcie - ECODRIVING - MWh/rok

2129 MgCO2/rok

20 000 PLN

3.1.3.4.

Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu

zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze

transportu.

- MWh/rok 3490


3.1.3.5.

Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor

wyposażony jest w ekologiczne jednostki

napędowe.

- MWh/rok 155 MgCO2/rok 0 PLN

3.1.4.1.

Edukacja lokalnej społeczności w zakresie

efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii

54 746,5 MWh/rok

48 724 MgCO2/rok

25 000 PLN

3.1.4.2. Montaż mikroinstalacji

fotowoltaicznych o mocy 4 kW przez mieszkańców

190 MWh/rok 169,1

MgCO2/rok 1 600 000 PLN


87 | S t r o n a

3.1.4.3. Edukacja przedsiębiorców

prowadzących działalność na terenie miasta

10 752 MWh/rok

9 569,5 MgCO2/rok

20 000 PLN

3.1.4.4. Montaż mikroinstalacji

fotowoltaicznych o mocy 40 kW przez przedsiębiorców

380 MWh/rok 338,2

MgCO2/rok 3 200 000 PLN

3.1.5.1.

Wykorzystanie systemów „Plug&Charge” – publicznych

systemów ładowania urządzeń i pojazdów.

1 000 MWh/rok 890 MgCO2/rok 2 000 000 PLN

SUMA 70 103,30

MWh/rok

70 779,42

MgCO2/rok

22 400 400 PLN


88 | S t r o n a

3.2. Uwarunkowania realizacji działań

Dla celów planowania działań przeanalizowano silne i słabe strony Miasta oraz możliwości i

zagrożenia, jakie będą sprzyjały bądź utrudniały realizację celu redukcji. Posłużono się analizą

SWOT (ang. Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats – analiza mocnych I słabych stron).

Na podstawie wyników analizy, należy wskazać, w kontekście realizacji przyjętego celu

redukcji, następujące uwarunkowania

Czy

nn

iki w

ewn

ętr

zne

Silne strony Słabe strony

Aktywna postawa Urzędu

Miasta w tematyce

zarządzania energią

Dotychczasowe

osiągnięcia miasta w

dziedzinie oszczędnego

gospodarowania energią

(wymiana oświetlenia

publicznego)

Zaangażowanie jednostek

społecznych i organizacji

pozarządowych na

terenie miasta w

promowaniu

racjonalnego

gospodarowania energią i

wykorzystanie

odnawialnych źródeł

energii (m.in. działalność

stowarzyszenia Przyszłość

Pruszków Porozumienie.

Ograniczenia budżetowe

utrudniające

podejmowanie

zaplanowanych działań.

Wciąż niska świadomość

społeczna dotycząca

racjonalnego

wykorzystania energii i

źródeł odnawialnych

Ograniczony wpływ

Miasta na emisję CO2


89 | S t r o n a

Czy

nn

iki z

ewn

ętr

zne

Szanse Zagrożenia

Planowany wzrost udziału

energii odnawialnej w

skali kraju do 15% w

końcowym zużyciu

energii w roku 2020

Zewnętrzne źródła

finansowania inwestycji

(m.in. Program

Prosument)

Wzrastająca presja na

racjonalne

gospodarowanie energią i

ograniczanie emisji w

skali europejskiej i

krajowej

Rozwój technologii

energooszczędnych oraz

ich coraz większa

dostępność (np. tanie

świetlówki

energooszczędne)

Naturalna wymiana floty

transportowej i sprzętu

AGD na energooszczędny

Brak kompromisu w skali

globalnej co do

porozumienia w sprawie

celów redukcji emisji CO2

i osłabienie roli polityki

klimatycznej UE

Trudności proceduralne w

dostępie do źródeł i

sposobów finansowania

Utrzymujący się

(ogólnokrajowy) trend

wzrostu zużycia energii

elektrycznej

Korzystanie z coraz

większej ilości urządzeń

zasilanych elektrycznie

Rosnąca ilość pojazdów

na drogach

Wysoki koszt inwestycji w

Odnawialne Źródła

Energii


90 | S t r o n a

3.3. Harmonogram realizacji

Harmonogram realizacji przytoczonych działań na rzecz redukcji emisji CO2 przedstawiono w

poniższej tabeli. W celu umożliwienia swobodnego wdrażania działań zakłada się termin

zakończenia realizacji zadań opisanych w niniejszym Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta

Pruszków zgodnie z przyjętymi założeniami, do roku 2020.

Tabela 29. Harmonogram realizacji działań.

Lp Sektor objęty

zadaniem Charakter/rodzaj

działania Opis działania

Okres realizacji

rozpoczęcie zakończenie

3.1.1.1. Użyteczność

publiczna inwestycyjne/

wysokonakładowe

Program termomodernizacji

budynków

2020



wysokonakładowe

Monitoring zużycia energii oraz wody w

budynkach użyteczności

publicznej

2020

3.1.1.3 Użyteczność

publiczna administracyjne /beznakładowe

System "zielonych zamówień

publicznych"

2020



wysokonakładowe

Montaż Odnawialnych Źródeł

Energii dla budynków

użyteczności publicznej

2020

3.1.2.1. Oświetlenie

uliczne inwestycyjne/

wysokonakładowe

Zastosowanie inteligentnego

systemu sterowania oświetleniem

ulicznym

2020

3.1.2.2 Oświetlenie

uliczne inwestycyjne

/wysokonakładowe

Wymiana oświetlenia ulicznego na

energooszczędne

2020

3.1.3.1. Transport inwestycyjne/

wysokonakładowe

Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie miasta

2020

3.1.3.2. Transport edukacyjne

/niskonakładowe

Promocja i wsparcie transportu

publicznego

2020

3.1.3.3. Transport edukacyjne/

niskonakładowe

Promowanie zachowań

energooszczędnych w transporcie -

ECODRIVING

2020


91 | S t r o n a

3.1.3.4. Transport edukacyjne/

niskonakładowe

Kampanie edukacyjno-

informacyjne z zakresu

zrównoważonego zużycia energii i

ekologii w sektorze transportu.

2020

3.1.3.5. Transport administracyjne/

beznakładowe


wyposażony jest w ekologiczne

jednostki napędowe.

2020

3.1.4.1. Społeczność

lokalna edukacyjne/

niskonakładowe

Edukacja lokalnej społeczności w

zakresie efektywności

energetycznej i odnawialnych źródeł

energii

2020

3.1.4.2. Społeczność

lokalna inwestycyjne/

niskonakładowe

Montaż mikroinstalacji

fotowoltaicznych o mocy 4 kW przez

mieszkańców

2020

3.1.4.3. Obiekty

handlowo-usługowe

edukacyjne/ niskonakładowe

Edukacja przedsiębiorców

prowadzących działalność na terenie miasta

2020

3.1.4.4. Przemysł inwestycyjne/

wysokonakładowe

Montaż mikroinstalacji

fotowoltaicznych o mocy 40 kW przez przedsiębiorców

2020

3.1.5.1. Międzysektorowe inwestycyjne/

wysokonakładowe

Wykorzystanie systemów

„Plug&Charge” – publicznych

systemów ładowania urządzeń i pojazdów.

2020


92 | S t r o n a

3.4. Realizacja i ewaluacja działań

Etap wdrożenia i ewaluacji działań jest kluczowym elementem realizacji założeń planu gospodarki

niskoemisyjnej. Na tym odcinku rozstrzyga się bowiem, czy Plan pozostanie zbiorem

niezrealizowanych postulatów, czy też wywrze konkretny wpływ na życie Miasta.

W momencie podjęcia decyzji o realizacji poszczególnych zadań powinny być sporządzone

szczegółowe plany realizacji zadań z wyznaczeniem osób odpowiedzialnych i harmonogramem ich

realizacji.

Odpowiedzialność za całościową realizację Planu spoczywa na Prezydencie Miasta.

Poszczególne działania ogólne i zadania szczegółowe realizowane będą przez różne jednostki

organizacyjne w ramach struktur urzędu miasta. W celu koordynacji całości procesu realizacji

działań i kontroli osiąganych efektów postuluje się powołanie jednostki bądź zespołu

koordynującego prowadzone zadania.

Do najważniejszych zadań jednostki koordynującej należeć będzie:

• Kontrola i w razie potrzeby korekta Planu w perspektywie realizacji celów do roku 2020,

Monitorowanie dostępności zewnętrznych środków finansowych umożliwiających realizację

zadań,

Raportowanie postępów realizacji Planu do Prezydenta Miasta i wobec podmiotów

zewnętrznych (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej),

Informowanie opinii publicznej o osiąganych rezultatach i budowanie poparcia społecznego

dla realizowanych działań – kontakt ze stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi

działającymi na terenie Miasta.

Część działań z uwagi na swój innowacyjny charakter (np. systemy wspierania ekologicznych

środków transportu, wsparcie dla zastosowania Odnawialnych Źródeł Energii), powinna zostać

przeprowadzona w formie pilotażowej, aby zbadać jaki odbiór społeczny i jaki efekt przyniosą.

Jeżeli działania okażą się skuteczne można je wdrożyć w pełnej skali – w przeciwnym razie należy

rozważyć ich modyfikację bądź wdrożenie wariantu alternatywnego.

Dla skutecznego wdrożenia działań konieczne jest ustalenie źródła i sposobu finansowania.

Przewiduje się, że działania będą finansowane ze środków zewnętrznych i z budżetu miasta.

Ze względu na znaczące koszty realizacji wielu zadań, konieczne jest pozyskanie finansowania

zewnętrznego. Środki są dostępne w postaci krajowych i europejskich funduszy, oraz środków

międzynarodowych, w formie preferencyjnych kredytów i bezzwrotnych pożyczek i dotacji.


93 | S t r o n a

Planując szczegółową realizację działań należy uwzględnić terminy w jakich można ubiegać

się o środki z zewnętrznych źródeł finansowania.

W ramach ewaluacji działań za monitoring realizacji planu odpowiada jednostka koordynująca.

Monitoring działań będzie polegał na zbieraniu informacji o postępach w realizacji zadań oraz ich

efektach.

Do danych zbieranych na potrzeby monitoringu należą:

Terminy realizacji planowanych zadań, jednostki realizujące i postępy prac,

Koszty poniesione na realizację zadań

Osiągnięte rezultaty działań (efekty redukcji emisji i zużycia energii),

Napotkane przeszkody w realizacji zadania

Ocena skuteczności działań (w szczególności w jakim stopniu zrealizowano założone cele)

Efektem ewaluacji będzie ocena, czy działania są w rzeczywistości na tyle skuteczne na ile

zakładano i czy nie jest wymagana modyfikacja planu. Jeżeli działania nie będą przynosiły

zakładanych rezultatów konieczna będzie aktualizacja Planu Działań.


94 | S t r o n a

Tabela 30. Proponowane wskaźniki monitoringu działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej.

Sektor użytkowników energii lub jednostka

wdrażająca

Typ, rodzaj działania Wskaźniki monitoringu

Użyteczność publiczna

Program termomodernizacji

budynków

Montaż Odnawialnych Źródeł Energii dla budynków


Budynki użyteczności publicznej należących do Miasta Pruszków

inwestycyjne/wysokonakładowe

Ocena efektów energetycznych:

Przeprowadzenie audytu

energetycznego w celu

określenia oszczędności

energii

Monitorowanie zużycia

energii, ciepła i paliw

gazowych przed i po

wykonaniu inwestycji

Ilość energii uzyskanej z

odnawialnych źródeł energii

Określenie rezultatu redukcji emisji

na podstawie ilości zaoszczędzonej

energii i dla danego nośnika energii

wskaźnika emisji CO2.

Użyteczność publiczna

Monitoring zużycia energii oraz wody w budynkach użyteczności

publicznej

Budynki użyteczności publicznej należących do Miasta Pruszków

Inwestycyjne/wysokonakładowe


Monitorowanie

rzeczywistego zużycia

energii i wody w budynkach




energii i wody oraz dla danego

nośnika energii wskaźnika emisji

CO2.


Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania

oświetleniem ulicznym

Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne


Inwestycyjne/wysokonakładowe


Ilość zużywanej energii

elektrycznej

Moc jednostkowa punktów

świetlnych



energii elektrycznej oraz dla danego

nośnika energii wskaźnika emisji

CO2.


95 | S t r o n a

Transport publiczny

Promocja i wsparcie transportu publicznego


wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe

Transport

Edukacyjne/ niskonakładowe

Ocena efektów:

Liczba tzw.

Wozokilometrów w ciągu

roku

Zużycie paliwa

Porównanie w kolejnych

latach wskaźnika zużycia

paliwa w l/100 km

Transport lokalny

Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu

zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu.

Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie

- ECODRIVING

Transport


Ocena efektów:

Liczba uczestników szkoleń i

innych wydarzeń

Zużycie paliwa

Społeczność lokalna

Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności

energetycznej i odnawialnych źródeł energii

Społeczność lokalna


Ocena efektów:

Liczba uczestników szkoleń i

innych wydarzeń

Monitoring zużycia energii

elektrycznej w obiektach

miejskich oraz

gospodarstwach domowych

(dane GUS)


96 | S t r o n a

4. Źródła finansowania

4.1. Unijna perspektywa budżetowa 2014-2020

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ 2014-2020) to narodowy

program mający na celu wspieranie gospodarki niskoemisyjnej, ochronę środowiska,

powstrzymywanie lub dostosowanie się do zmian klimatu, komunikację oraz bezpieczeństwo

energetyczne. POIiŚ 2014-2020 jest przedłużeniem i kontynuacją najważniejszych kierunków

inwestycji wyznaczone w edycji wcześniejszej- POIiŚ 2007-2013. Odnoszą się one w szczególności

do postępu technicznego państwa w priorytetowych sektorach gospodarki. Program POIiŚ 2014-

2020 skierowany jest do podmiotów publicznych (włączając w to jednostki samorządu

terytorialnego) orz do podmiotów prywatnych (szczególnie do dużych przedsiębiorstw).

Podstawowym źródłem finansowania POIiŚ 2014-2020 będzie Fundusz Spójności, którego

głównym zadaniem jest wspieranie rozwoju europejskich sieci komunikacyjnych oraz ochrony

środowiska w krajach Unii Europejskiej. Ponadto planuje się dofinansowania z Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).

Program skierowany jest na inwestycje takie jak:

Priorytet I (FS)- promowanie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej:

Wytwarzanie, rozprowadzanie i wykorzystywanie OZE (poprzez budowę lub modernizację

farm wiatrowych, instalacji na biomasę lub biogaz;

Udoskonalenie efektywności energetycznej w obszarze publicznym i mieszkaniowym

Rozwinięcie inteligentnych systemów dystrybucji i wdrażanie ich (np. tworzenie sieci

dystrybucyjnych średniego i niskiego napięcia)

Planowany wkład unijny: 1 5218,4 mln euro.

Priorytet II (FS ) - ochrona środowiska (włączając w to dostosowanie się do zmian klimatu):

Wspieranie rozwoju infrastruktury środowiskowej (modernizacja oczyszczalni ścieków, sieci

kanalizacyjnych, inst6alacji do zagospodarowania odpadów komunalnych)

Protekcja i odbudowanie różnorodności biologicznej, polepszeniu stanu środowiska

miejskiego (np. zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza)

Adaptacja do zmian klimatu (np. ochrona terenów miejskich przed niekorzystną pogodą czy

prowadzenie projektów z zakresu małej retencji)

Planowany wkład unijny: 3 808,2 mln euro


97 | S t r o n a

Priorytet III (FS)- modernizacja infrastruktury komunikacyjnej nastawiona na ochronę środowiska:

Modernizacja drogowego i kolejowego zaplecza w sieci TEN-T, poza tą siecią i w

aglomeracjach

Niskoemisyjna komunikacja miejska, śródlądowa, morska i intermodalna

Zwiększenie bezpieczeństwa w ruchu lotniczym

Planowany wkład unijny: 16 841,3 mln euro.

Priorytet IV (EFRR) - nasilenie transportowej sieci europejskiej:

Udoskonalenie przepustowości infrastruktury drogowej (włączając w to obwodnice i trasy

wylotowe)


Priorytet V (EFRR) - udoskonalenie infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego:

Rozwinięcie inteligentnych systemów rozprowadzania, gromadzenia i przesyłu gazu

ziemnego i energii elektrycznej (np. poprzez rozbudowę sieci przesyłowych i

dystrybucyjnych)


4.2. Środki NFOŚiGW

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stanowi jedno z głównych źródeł

polskiego systemu finansowania przedsięwzięć służących ochronie środowiska, wykorzystujący

środki krajowe jak i zagraniczne. Na najbliższe lata przewidziane jest finansowanie działań w

ramach programu ochrona atmosfery, który podzielony jest na cztery działania priorytetowe:

poprawa jakości powietrza, poprawa efektywności energetycznej, wspieranie rozproszonych,

odnawialnych źródeł energii oraz system zielonych inwestycji (GIS – Green Inwestment Scheme).

Poprawa jakości powietrza

Program poprawa jakości powietrza ma na celu zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie

zanieczyszczeń powietrza w tych strefach, gdzie dopuszczalne i docelowe stężenia zanieczyszczeń

uległy przekroczeniu. W tym celu należy opracowywać programy ochrony powietrza oraz

zmniejszać emisję zanieczyszczeń, szczególnie pyłów PM2,5 i PM10 oraz emisji CO2. Program

dzieli się na dwie części. Pierwsza dotyczy współfinansowania opracowania programów ochrony

powietrza i planów działań krótkoterminowych i jest skierowana do województw. Druga część


98 | S t r o n a

programu finansuje działania związane z likwidacją niskiej emisji wspierającą wzrost efektywności

energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii (program KAWKA).

Beneficjentami są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Poprawa efektywności energetycznej

Program poprawa efektywności energetycznej realizowany jest w ramach zadania Inwestycje

energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach. Forma wsparcia to kredyt i dotacja do

100% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Dotacja wynosi: 10% kapitału kredytu bankowego

wykorzystanego na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia; 15%kapitału kredytu

bankowego (w przypadku, gdy inwestycja została poprzedzona audytem energetycznym) oraz

dodatkowo do 15% kapitału kredytu bankowego na pokrycie poniesionych kosztów wdrożenia

systemu zarządzania energią. Innym zadaniem w ramach programu poprawa efektywności

energetycznej jest REGION – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej

realizowanych przez WFOSiGW. Beneficjentami są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i

gospodarki wodnej, a następnie podmioty realizujące przedsięwzięcia na rzecz intensyfikacji

regionalnych działań ochrony środowiska lub gospodarki wodnej. Forma finansowania to

pożyczka do 100% kosztów wskazanych w koncepcji opisanej we wniosku o dofinansowanie.

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii

W ramach programu wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii finansowane są

następujące działania: BOCIAN - Rozproszone, odnawialne źródła energii oraz Prosument – linia

dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.

Program BOCIAN ma na celu ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 poprzez zwiększenie produkcji

energii z instalacji, które wykorzystują odnawialne źródła energii. Z programu mogą skorzystać

przedsiębiorcy. Forma finansowania działań w ramach programu to pożyczka w wysokości 2 – 40

mln zł.

Program PROSUMENT ma na celu promowanie nowych technologii OZE oraz postaw

prosumenckich (podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej), a także rozwój rynku

dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze. Program

skierowany jest do osób fizycznych, spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, a

także jednostek samorządu terytorialnego. Uzyskać można pożyczkę i dotację łącznie do 100%

kosztów kwalifikowanych instalacji, z czego dotacja stanowi 40%.

W ramach programu System zielonych inwestycji (GIS – Green Inwestment Scheme) realizowany

będzie program SOWA Energooszczędne oświetlenie uliczne, którego celem jest wspieranie


99 | S t r o n a

realizacji przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną systemów oświetlenia

publicznego. W ramach programu możliwe będzie uzyskanie dotacja(do 45 %kosztów

kwalifikowanych przedsięwzięcia) i pożyczki (do 55%kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia).

Wsparcie skierowane jest do jednostek samorządu terytorialnego.

Programy międzydziedzinowe

Finansowanie działań na rzecz poprawy jakości środowiska i efektywności energetycznej

realizowane jest z programów międzydziedzinowych: Wsparcie przedsiębiorców w zakresie

niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki. Program został podzielony na dwie części: Audyt

energetyczny/elektroenergetyczny przedsiębiorstwa i Zwiększenie efektywności energetycznej.

Wsparcie finansowe skierowane jest dla przedsiębiorców realizujących inwestycje w zakresie

audytów energetycznych lub zwiększenia efektywności energetycznej. Inwestycje finansowane

będą w formie dotacji w wysokości do 70% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Program GEKON – Generator Koncepcji Ekologicznych ma służyć efektywnemu wykorzystaniu

potencjału innowacji technologicznych dla realizacji celów środowiskowych i gospodarczych, a

także podnoszeniu konkurencyjności na rynku. Skierowany jest do przedsiębiorców, konsorcjów

naukowych oraz grup przedsiębiorców wspólnie działających. Działania w ramach programu

obejmują fazę badawczo – rozwojową (36 mln zł) oraz fazę wdrożeniową (160 mln zł).

4.3. Środki WFOŚiGW

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w celu poprawy

efektywności energetycznej i poprawy jakości powietrza przewiduje wsparcie finansowe dla osób

fizycznych, przedsiębiorców i jednostek samorządu terytorialnego.

Jednostki samorządu terytorialnego

Jednym z programów finansowania skierowanym do jednostek samorządu terytorialnego jest

Modernizacja oświetlenia w celu racjonalizacji zużycia energii elektrycznej przez jednostki

samorządu terytorialnego. Na realizację przedsięwzięć w tym zakresie przewidziana jest pożyczka

w wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych.

Drugim programem jest Termomodernizacja budynków jednostek samorządu terytorialnego.

Możliwe jest uzyskanie na ten cel dotacji w wysokości do 25% kosztów kwalifikowanych i pożyczki

do 50% kosztów kwalifikowanych lub tylko pożyczki w wysokości do 100% kosztów

kwalifikowanych inwestycji.


100 | S t r o n a

Innym działaniem finansowanym ze środków WFOŚiGW jest Modernizacja źródeł ciepła przez

jednostki samorządu terytorialnego w celu ograniczenia zanieczyszczeń z niskiej emisji. Pula

środków przeznaczona na ten cel wynosi 1 mln zł.

WFOŚiGW przewiduje także środki na Projekty z zakresu odnawialnych źródeł energii

realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Możliwe jest uzyskanie pożyczki do

100% kosztów kwalifikowanych. Pula środków przeznaczona na realizacje tego zadania wynosi 1

900 000 zł.

Przedsiębiorcy

Wspieranie zadań z zakresu termomodernizacji oraz związanych z odzyskiem ciepła z wentylacjito

program skierowany do przedsiębiorców. W celu realizacji przedsięwzięć w tym zakresie

przewidziana jest pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, w wysokości 10

mln zł.

Kolejnym programem skierowanym do przedsiębiorców jest Ograniczenia zanieczyszczeń z niskiej

emisji poprzez modernizację źródeł ciepła. Pula środków przeznaczona na działania w zakresie

tego programu wynosi 800 000zł.

W ramach WFOŚiGW będą również finansowane projekty z zakresu odnawialnych źródeł energii.

Środki przeznaczone będą dla przedsiębiorców inwestujących w fotowoltaikę. Pula środków

przeznaczona na realizację tego zadania wynosi 2 mln zł.

Osoby fizyczne

Osoby fizyczne mogą liczyć na finansowe wsparcie z WFOŚiGW w realizacji przedsięwzięć

modernizacji systemów cieplnych, a także projektów z zakresu OZE.

Modernizacja systemów cieplnych o niskiej sprawności i złym stanie technicznym, produkcja

ciepła w kogeneracji oraz wprowadzanie nowych technologii w zakładach przemysłowych

mających na celu ograniczenie emisji jest programem skierowanym do osób fizycznych i osób

prawnych (z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego). Całkowita pula środków

przewidziana na realizację tego typu działań to 25 mln zł. Możliwe jest uzyskanie pożyczki w

wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych.


101 | S t r o n a

Innym typem działań finansowanych przez WFOŚiGW jest Modernizacja indywidualnych kotłowni

przez osoby fizyczne. Pula środków przeznaczona na inwestycje w tym zakresie to 500 000 zł.

Formy wsparcia finansowego do dotacja w wysokości 45% kosztów kwalifikowanych oraz

pożyczka w wysokości 55% kosztów kwalifikowanych.

WFOŚiGW przewiduje środki na projekty z zakresu OZE realizowane przez osoby fizyczne

prowadzące działalność gospodarczą. Pula środków przeznaczona na ten cel wynosi 2 mln zł.

4.4. Inne programy krajowe i międzynarodowe

Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy to bezzwrotna pomoc finansowa

dla Polski, bierze się z trzech krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, którzy są

jednocześnie członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tj. Norwegii, Islandii i

Liechtensteinu. Polska przystępując do Unii Europejskiej, przystąpiła również do Europejskiego

Obszaru Gospodarczego. Na mocy Umowy o powiększeniu EOG z 14 października 2003 r.

ustanowiona została pomoc finansowa dla krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu,

tworzących EOG.W październiku 2004 roku polski rząd podpisując dwie umowy, upoważnił się do

korzystania z innych, oprócz funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej,

źródeł bezzwrotnej pomocy zagranicznej: Memorandum of Understanding wdrażania

Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Memorandum of

Understanding wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Darczyńcami są 3 kraje EFTA:

Norwegia, Islandia i Liechtenstein. Obydwa programy obowiązują jednolite zasady i procedury

oraz zależą od jednego systemu zarządzania i wdrażania w Polsce. Koordynację nad tymi

Mechanizmami sprawuje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Wprowadzanie tych programów

na terytorium Polski ma miejsce na podstawie Regulacji ws. Wdrażania MF EOG i NMF,

uwzględniając jednocześnie wytyczne, przygotowane przez państwa- darczyńców.

Program operacyjny PL04 „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii”

realizowany jest w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014. Celem tego planu

jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza oraz zwiększenie udziału

energii ze źródeł odnawialnych w bilansie zużycia energii. Programem tym objęte są projekty, w

ramach Programu pn: „Zmniejszenie produkcji odpadów i emisji zanieczyszczeń do powietrza,

wody i ziemi” mające na celu modernizację lub odbudowę istniejących źródeł ciepła wraz z

odnową procesu spalania lub korzystania z innych nośników energii. Dofinansowaniu nie

podlegają projekty budowania nowych źródeł ciepła lub budowania/unowocześniania czy


102 | S t r o n a

wymianie źródeł zastępczych czy awaryjnych a także projekty dotyczące współspalania węgla z

biomasą. Pierwszeństwo natomiast mają projekty polegające na modernizacja źródeł ciepła o

najwyższym wskaźniku obniżenia emisji dwutlenku węgla. Minimalna wartość ograniczenia emisji

CO2 wynosi 100 000 Mg/rok.


103 | S t r o n a

Załącznik I – Baza emisji


104 | S t r o n a

Załącznik II – Literatura

http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Gospodarka+niskoemisyjna

Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjęte przez Radę

Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 r.)

Polityka energetyczna Polski do 2030r., załącznik do uchwały nr 202/2009 Rady Ministrów Z

dnia 10 listopada 2009 r.

POLITYKA KLIMATYCZNA P O L S K I Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce

do roku 2020, Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 04.11.2003 roku

Zaktualizowany Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 przyjęty Przez

Radę Ministrów 28 maja 2013 r., zwany dalej „POIiŚ” Skrót publikacji dostępnej pod

adresem: http://sdrv.ms/16xt2ui Piotr Ciepiela, Instytut Ekonomii Środowiska.

Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjęte przez Radę

Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 r.

„Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2011”,

dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 10 sierpnia 2011 r.

„Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w

dniu 10 listopada 2009 r.

„Strategia Rozwoju Kraju 2020”, dokument przyjęty przez Ministerstwo Rozwoju

Regionalnego w listopadzie 2011 r.

„Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020” dokument przyjęty przez

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w dniu 8 stycznia 2014 r.

„Polityka Klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do

2020 roku”, dokument przyjęty przez Ministerstwo Środowiska dnia 4 listopada 2003 roku.

http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Gospodarka+niskoemisyjna

http://sdrv.ms/16Xt2UI


105 | S t r o n a

Załącznik III – Uwagi zgłoszone w ramach konsultacji społecznych

L.p. Data wpływu Zgłaszający Dział którego

dotyczy uwaga

Treść uwagi Sposób

rozpatrzenia

1.

…

plan gospodarki niskoemisyjnej - strona główna · na płaszczyźnie regionalnej, działania...

Documents