pl kpr w08 ins ii st - politechnika...

1

Za. nr 4 do ZW 33/2012 Politechnika Wrocawska WYDZIA CHEMICZNY

KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Projektowanie zwizkw biologicznie czynnych Nazwa w jzyku angielskim Design of biologically active compounds Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): Biotechnologia molekularna i biokataliza Stopie studiw i forma: II stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BTC023036

Grupa kursw NIE *niepotrzebne usun

Wykad wiczenia Laboratorium Projekt Seminarium

Liczba godzin zaj zorganizowanych w Uczelni

(ZZU)

30 30

Liczba godzin cakowitego nakadu pracy studenta (CNPS)

90 60

Forma zaliczenia egzamin

zaliczenie na

ocen

Dla grupy kursw zaznaczy kurs kocowy (X)

Liczba punktw ECTS 3 2 w tym liczba punktw ECTS

odpowiadajca zajciom o charakterze praktycznym (P)

2

w tym liczba punktw ECTS odpowiadajca zajciom

wymagajcym bezporedniego kontaktu (BK)

1 1

WYMAGANIA WSTPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJTNOCI I INNYCH KOMPETENCJI

1. Znajomo podstaw chemii organicznej 2. Znajomo podstaw biologii

CELE PRZEDMIOTU

C1 Zapoznanie studentw z podstawami projektowania zwizkw biologicznie aktywnych.

C2 Zapoznanie studentw ze sposobami doboru celu projektowania. C3 Poznanie ekonomicznych aspektw projektowania zwizkw biologicznie

czynnych.

C4 Nauczenie procesu projektowania substancji aktywnej.

C5 Poznanie czipw diagnostycznych i urzdze mikroprzepywowych.

2

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTACENIA Z zakresu wiedzy:

Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 zna podstawowe zasady projektowania lekw, PEK_W02 rozumie aspekty ekonomiczne i czasowe procesu projektowania, PEK_W03 ma podstawow wiedz o technikach projektowania lekw, PEK_W04 rozumie sposoby terapii celowanej, PEK_W05 potrafi analizowa biec literatur naukow z tematu wykadu.

Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01 potrafi zaprojektowa lek dla konkretnej, wybranej choroby.

TRECI PROGRAMOWE

Forma zaj - wykad Liczba godzin

Wy1

Ekonomiczne aspekty projektowania lekw. Koszty i czas potrzebny na wprowadzenie nowego leku na rynek. Przegld wiodcych firm farmaceutycznych i najlepiej sprzedajcych si lekw na tle przemysu chemicznego. Przegld firm produkujcych pestycydy. Globalizacja.

2

Wy2

Skryning jako technika poszukiwania nowych substancji

biologicznie czynnych. Ilustrowana przykadami historia odkrycia lekw metod skryningu. Ilustracja powiedzenia Ludwika Pasteura Tylko umysy przygotowane s zdolne do dokonywania prawdziwych odkry. Zrandomizowane odkrycia pestycydw.

2

Wy3

Produkty naturalne jako rdo nowych lekw i rodkw ochrony rolin. Historia odkrycia aspiryny, morfiny, artemizyniny, chininy, penicyliny i taksolu jako przykady dugotrwaych procesw prowadzcych do substancji biologicznie aktywnej. Nowoczesne metody poszukiwania lekw i pestycydw wrd substancji naturalnych - allelopatia.

2

Wy4

Wybr celu projektowania lekw na przykadzie AIDS. Fizjologia infekcji ludzkim wirusem braku odpornoci. Wybr celw projektowania lekw receptory, enzymy, procesy metaboliczne.

2

Wy5

Teoria analogii strukturalnej. Pionierskie prace Ehlicha i Domagka

i ich kreatywne rozwinicie. Analogi izoelektronowe i izosteryczne. Historia odkrycia glifozatu i inhibitorw biosyntezy aminokwasw alifatycznych. Roiny transgeniczne.

2

Wy6 Praktyczna teoria analogi strukturalnej. Zastpowanie grup funkcyjnych substratw i produktw reakcji enzymatycznych resztami o podobnej strukturze. Stosowane sposoby i triki.

2

3

Peptydomimetyki. Projektowanie substancji aktywnych o nieznanym

mechanizmie dziaania.

Wy7 Teoria analogi strukturalnej podobiestwo topograficzne. Projektowanie lekw w oparciu o trjwymiarow struktur efektorw enzymw i receptorw.

2

Wy8

Przestrzenna struktura receptora jako templat. Konstrukcja

farmakofora, metody komputerowe QSAR, mechanika i modelowanie molekularne. Krystalografia i NMR a przestrzenna

struktura enzymu.

2

Wy9

Inhibitory kowalencyjne. Przegld inhibitorw nieodwracalnych na stae wicych si z enzymami. Zalety i wady takich inhibitorw. Przegld grup reaktywnych stosowanych w tych inhibitorach.

2

Wy10

Inhibitory samobjcze konie trojaskie reakcji enzymatycznej. E. Bloch i pierwsze inhibitory samobjcze wymagajce obecnoci dwch zasad w centrum aktywnym enzymu. Substraty, ktre przeksztacane s przez enzymy w inhibitory kowalencyjne. Reakcja enzymatyczna wiodca do analogw stanu przejciowego. Inhibitory syntetazy glutaminy.

2

Wy11

Analogi stanu przjeciowego. Kinetyczny efekt izotopowy i modelowanie molekularne jako sposoby definiowania struktury

stanw przejciowych reakcji enzymatycznych. Fosforany i fosfoniany jako analogi wysokoenergetycznych intermediatw procesw hydrolizy amidw i estrw. Analogi karbokationw. Inhibitory dwusubstratowe.

2

Wy12

Inhibitory wice jon metalu w centrum aktywnym enzymu. Historia odkrycia kaptoprilu. Stosowane ligandy w inhibitorach

mataloenzymw. Wizanie metalu versus wizanie fragmentw organicznych inhibitora.

2

Wy13

Selektywny transport lekw do ich miejsc dziaania. Inwazyjne systemy dostarczania lekw (katetery, stenty, implanty). Zasytosowanie nanotechnologii w selektywnym transporcie lekw: liposomy, pcherzyki, nanopolimery, nanoczstki, dendrymery itp. Duchy bakteryjne i wirosomy. Prokleki aktywacja metaboliczna.

2

Wy14 Terapia genowa i terapie nietypowe. Antysensowne DNA, siRNA,

rybozymy. Terapia fotodynamiczna, krio- i termoablacja. 2

Wy15 Czipy i urzdzenia diagnostyczne. 2 Suma godzin 30

Forma zaj - projekt Liczba godzin

Pr1

Pr2

Pr3

Omwienie komputerowo-wspomaganych metod projektowania zwizkw biologicznie aktywnych konstrukcja farmakofora, QSAR, modelowanie molekularne. Przegld dostpnych programw

6

Pr4 do

Pr15

Przedstawianie, grupowa dyskusja i konsultacje wybranych przez

studentw rodkw biologicznie aktywnych 24

4

Suma godzin 30

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 wykad z prezentacj multimedialn N2 przygotowanie projektu

N3 interaktywny system elektronicznej konsultacji projektu

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA Oceny (F formujca (w trakcie semestru), P

podsumowujca (na koniec semestru))

Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia

Sposb oceny osignicia efektu ksztacenia

P (wykad) PEK_W01 do PEK_W05

Projekt substancji aktywnej dla wybranej

przez studenta choroby lub patogena

P (projekt) PEK_U01 Projekt substancji aktywnej dla wybranej

przez studenta choroby lub patogena

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPENIAJCA

LITERATURA PODSTAWOWA:

[1] K. M. Merz, Drug Design, structure and Ligand-Based Approaches, Cambridge

University Press, 2010

[2] The Organic Chemistry of Drug Design and Drug Action, Academic Press, 2004

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] Textbook of Drug Design and Discovery,edts. T. Liljefors, P. Krogsgaard-Larsen & U.

Madsen, Taylor& Francis, 2002

[2] Medicinal Chemistry and Drug Design, ed.D. Dnkici, Intech (open access), 2012

[3] Drug Design. Quantitative Approaches, eds. D. J. Livingstone & A. M. Davies, RSC

Publishing, 2012

[4] Herbicides and Plant Metabolism, ed. A. D. Ddge, Society of Experimental Biology,

2004

OPIEKUN PRZEDMIOTU

(Tytu, Imi, Nazwisko, adres e-mail)

Prof. dr hab. in. Pawe Kafarski, [email protected]

5

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU Chemia oglna

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU (wszystkie kierunki Wydziau Chemicznego)

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia

Odniesienie przedmiotowego efektu

do efektw ksztacenia zdefiniowanych dla kierunku studiw

i specjalnoci (o ile dotyczy)**

Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***

Narzdzia dydaktyczne

***

(wiedza)

PEK_W01

PEK-W03

S2bt2_W05 C1, C2 W2, W4-W12 N1, N2

PEK_W02 S2bt2_W05 C3 Wy1 N1

PEK_W04 S2bt2_W05 C1 W13,W14 N-1

PEK_W01

PEK-W03 S2bt2_W03, S2bt2_W05 C1, W3 N-1

PEK_W01 S2bt2_W05 C5 W15 N-1

PEK_U01 S2bt2_W05 C1, C4 Pr01 do Pr15 N2, N3

** - wpisa symbole kierunkowych/specjalnociowych efektw ksztacenia *** - odpowiednie symbole z tabel powyej

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Biologia I Nazwa w jzyku angielskim Biology I Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BLC011002



Liczba godzin zaj zorganizowanych w

Uczelni (ZZU)

30

Liczba godzin

cakowitego nakadu pracy studenta (CNPS)

60

Forma zaliczenia zaliczenie

na ocen


Liczba punktw ECTS 2 w tym liczba punktw

odpowiadajca zajciom o charakterze

praktycznym (P)

w tym liczba punktw ECTS odpowiadajca

zajciom wymagajcym bezporedniego kontaktu

(BK)

1

*niepotrzebne usun


1. Znajomo biologii na poziomie szkoy redniej.

CELE PRZEDMIOTU

C1 Poznanie podstaw molekularnych budowy komrki.

2

C2 Zrozumienie praw rzdzcych dziedziczeniem, rozwojem i cyklem yciowym komrek.

C3 Poznanie budowy organelli zwizanych z pozyskiwaniem i konwersj energii w organizmach ywych.


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 zna podstawowe pojcia i prawa obowizujce w biologii PEK_W02 zna struktury i funkcje makroczsteczek PEK_W03 ma podstawow wiedz z zakresu technik badawczych stosowanych w

cytofizjologii

PEK_W04- zna budow struktur osonowych komrek oraz funkcje bon cytoplazmatycznych

PEK_W05 zna budow i funkcje jdra komrkowego i cytoszkieletu wystpujcego w komrce

PEK_W06 ma wiedz o cyklu yciowym komrki PEK_W07 wie jak zbudowane s organella zwizane z przemianami energetycznymi w

komrkach

TRECI PROGRAMOWE

Forma zaj - wykad Liczba

godzin

Wy1

Podstawowe pojcia: takson, hierarchia taksonomiczna, gatunek, definicja ycia. Wizania i oddziaywania chemiczne wane dla struktur biologicznych: jonowe, wodorowe, hydrofobowe. Woda

jako podstawowy skadnik organizmw ywych: budowa i waciwoci fizyko-chemiczne: gsto, pojemno cieplna, struktura krystaliczna. Funkcje wody w organizmach ywych: rodowisko reakcji biochemicznych, czynnik termoregulacyjny.

2

Wy2

Chemiczne podstawy ycia. Klasy makroczsteczek kryteria podziau. Budowa cukrw: struktura i izomeria w obrbie cukrw prostych i zoonych. Charakterystyka wizania glikozydowego, porwnanie i waciwoci polimerw poczonych wizaniem - i/lub -glikozydowym. Oglna zasada syntezy i hydrolizy cukrw zoonych. Funkcje cukrw w organizmach ywych. Budowa i funkcje kwasw nukleinowych podstawowe pojcia: nukleotyd, nukleozyd, zasada azotowa, polinukleotyd.

2

Wy3

Chemiczne podstawy ycia. Budowa i klasyfikacja lipidw: trjglicerydy, kwasy tuszczowe (nasycone i nienasycone), woski, oleje, sterydy. Oglna zasada syntezy i hydrolizy trjglicerydw. Podstawowe funkcje lipidw: budulec i rezerwuar energii. Budowa i podzia biaek (ze wzgldu na funkcje i struktury chemiczne).

2

3

Struktura i charakterystyka aminokwasw klasyfikacja tych zwizkw ze wzgldu na budow acucha bocznego (niepolarne, polarne z niejonizujcym acuchem bocznym, kwane i zasadowe). Waciwoci fizyko-chemiczne aminokwasw (izomeria, punkt izoelektryczny definicja, podstawowa charakterystyka wizania peptydowego). Wprowadzenie pojcia rzdowoci biaek.

Wy4

Metody bada cytofizjologiczych. Obserwacje komrek pro- i eukariotycznych za pomoc technik mikroskopowych (mikroskop wietlny i elektronowy). Podstawowe metody bada fizjologii komrek: techniki histochemiczne, wykrywanie hydrolaz i dehydrogenaz, immunohistochemia.

2

Wy5

Budowa komrki. Budowa oson komrkowych komrek pro- i eukariotycznych. Struktura i funkcje bony cytoplazmatycznej oraz jej waciwoci fizyko-chemiczne. Struktura i funckje ciany komrkowej rolinnej i bakteryjnej.

2

Wy6

Budowa komrki. Mechanizmy transportu przez bony komrkowe. Transport pasywny mechanizm (dyfuzja prosta i uatwiona). Transport aktywny pierwszo- i drugorzdowy (symport i antyport). Wybrane przykady transportu aktywnego.

2

Wy7

Budowa komrki. Kompartmentacja komrki rola struktur plazmatycznych. Budowa i funkcje retikulum endoplazmatycznego i

aparatu Golgiego w transporcie wewntrzkomrkowym oraz syntezie, modyfikacji i degradacji metabolitw komrkowych.

2

Wy8

Budowa komrki. Specjalizacja i wytwory bony komrkowej. Polaryzacja strukturalno-czynnociowa i poczenia midzykomrkowe.

2

Wy9

Budowa komrki. Struktura i funkcje jdra komrkowego i jderka. Podstawowe informacje o budowie chromatyny i chromosomw. Mechanizmy transportu wewntrzkomrkowego midzy jdrem a cytoplazm.

2

Wy10

Podziay komrkowe. Cykl yciowy komrki pro- i eukariotycznej. Sekwencja zdarze zachodzcych podczas podziau mitotycznego. Znaczenie tego podziau dla rozwoju i wzrostu organizmw ywych.

2

Wy11

Podziay komrkowe. Sekwencja zdarze zachodzcych podczas podziau mejotycznego, ze szczeglnym uwzgldnieniem profazy I pierwszego podziau mejotycznego. ledzenie zmian iloci materiau genetycznego i liczby chromosomw przed i w trakcie tego podziau. Znaczenie tego procesu dla zmiennoci w obrbie gatunku oraz dla zachowania staej, charakterystycznej dla gatunku liczby chromosomw.

2

Wy12

Budowa komrki. Bodowa i funkcje cytoszkieletu komrki. Struktura i mechanizm dziaania biaek budujcych cytoszkielet. Budowa i funkcje wici i rzsek w komrkach pro- i eukariotycznych.

2

Wy13

Budowa komrki. Budowa i funkcje organelli komrkowych zwizanych z pozyskiwaniem i konwersj energii w komrce. Mitochondrium budowa ze szczeglnym uwzgldnieniem struktury bony cytoplazmatycznej i zakotwiczonego w niej ukadu redoks zasada uoenia kolejnych przenonikw. Chloroplast

2

4

budowa i funkcje fotosystemw i bon plazmatycznych z zakotwiczonymi w nich systemami akceptorw i transportu elektronw.

Wy14 Powtrzenie materiau. Kolokwium kocowe I termin. 2 Wy15 Powtrzenie materiau. Kolokwium kocowe II termin. 2

Suma godzin 30

Forma zaj - wiczenia Liczba godzin

w1 w2 w3 w4

..

Suma godzin

Forma zaj - laboratorium Liczba godzin

La1

La2

La3

La4

Suma godzin

Forma zaj - projekt Liczba

godzin

Pr1

Pr2

Pr3

Pr4

Suma godzin

Forma zaj - seminarium Liczba godzin

Se1

Se2

Se3

Suma godzin

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 Wykad z prezentacj multimedialn.

5



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia


P PEK_W01-

PEK_W07

Elektroniczne kolokwium kocowe



[1] Biology - Exploring Life; G.D. Brum, Willey 2000 [2] Podstawy biologii komrki cz. I i II; B. Alberts i wsp., PWN 2007 [3] Strukturalne podstawy biologii komrki; W. Kilarski, PWN 2005

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] Biologia Solomon, Berg, Martin,Ville; Mulico 2002 [2] Cytofizjologia pod redkcj K. Ostrowakiego I J. Kawiaka, PZWL, 1982

OPIEKUN PRZEDMIOTU


Dr hab. Ewa ymaczyk-Duda, prof. Pwr, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU Biologia I

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU Biotechnologia

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)

PEK_W01 K1Abt_W12 C1 Wy1 N1

PEK_W02 K1Abt_W12 C1 Wy2, Wy3 N1


PEK_W04 K1Abt_W12 C1 Wy5, Wy6,

Wy7, Wy8 N1

PEK_W05 K1Abt_W12 C1, C2 Wy9, Wy12 N1

PEK_W06 K1Abt_W12 C2 Wy10, Wy11 N1


6

** - wpisa symbole kierunkowych / specjalnociowych efektw ksztacenia *** - odpowiednie symbole z tabel powyej

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Biotechnologia Nazwa w jzyku angielskim Biotechnology Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BTC015004




Uczelni (ZZU)

30

Liczba godzin


90





praktycznym (P)



(BK)

1

*niepotrzebne usun


1. Znajomo biologii na poziomie uniwersyteckim. 2. Znajomo mikrobiologii na poziomie uniwersyteckim.

CELE PRZEDMIOTU

C1 Zrozumienie specyfiki biologicznego procesu technologicznego.

C2 Uzyskanie podstawowej wiedzy o mikroorganizmach uytecznych przemysowych. C3 Poznanie przykadw otrzymywania dbr konsumpcyjnych otrzymywanych

2

biologicznie

C4 Zapoznanie z nowoczesnymi trendami w biotechnologii.


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 potrafi scharakteryzowa proces biotechnologiczny PEK_W02 ma podstawow wiedz o mikroorganizmach uytecznych przemysowo. PEK_W03 potrafi scharakteryzowa fermentacyjne procesy produkcji antybiotykw PEK_W04 zna nowoczesne trendy i perspektywy biotechnologii w subie medycyny. PEK_W05 potrafi scharakteryzowa bioprocesy wykorzystywane do produkcji i

ulepszania ywnoci. PEK_W06 umie dokona charakterystyki metod bioprodukcji kwasw organicznych i

wybranych odczynnikw chemicznych. PEK_W07 ma wiedz o agrobiotechnologii PEK_W08 zna sposoby wykorzystania biotechnologii w ochronie rodowiska.

TRECI PROGRAMOWE


godzin

Wy1

Biotechnologia w ujciu historycznym. Kolory biotechnologii. Podstawowa charakterystyka procesu biotechnologicznego.

Pozyskiwanie mikroorganizmw uytecznych przemysowo. Kolekcje mikroorganizmw. Podstawowe informacje dotyczce ulepszania mikroorganizmw. Wykorzystanie zrekombinowanych szczepw w biotechnologii.

2

Wy2

Biotechnologia w subie medycyny. Podstawowe pojcia dotyczce antybiotykw. Przemysowy proces otrzymywania penicyliny G. Penicyliny semisyntetyczne. Znaczenie acylazy

penicylinowej w biotechnologii. Przykady antybiotykw -laktamowych otrzymywanych metodami fermentacyjnymi.

2

Wy3

Biotechnologia w subie medycyny. Charakterystyka antybiotykw aminoglikozydowych. Przemysowe otrzymywanie streptomycyny. Antybiotyki peptydowe. Przykady antybiotykw przeciwnowotworowych (charakterystyka, produkcja). Leki od pomysu do apteki.

2

Wy4

Biotechnologia w subie medycyny. Siderofory. Wykorzystanie biotransformacji do otrzymywania komercyjnie wanych lekw sterydowych. Biotechnologia sztucznych komrek. Projekt rozszyfrowania ludzkiego genomu (HGP). Nowoczesne szczepionki.

2

Wy5

Biotechnologia w subie medycyny. Podstawowa charakterystyka terapii genowej. Przeciwciaa monoklonale (otrzymywaniem, znaczenie, wykorzystanie). Komrki macierzyste. Doping genetyczny.

2

Wy6 Browarnictwo. Surowce do produkcji piwa. Drode browarnicze. 2

3

Podstawowe etapy produkcji piwa. Enzymologia produkcji piwa.

Rne gatunki piwa.

Wy7

Produkcja SCP (single cel protein). Przemysowe otrzymywanie drody piekarniczych. Biotechnologia fermentacji mlekowej. Produkcja serw. Biotechnologiczne przetwarzanie serwatki.

2

Wy8

Charakterystyka zakwasw mleczarskich. Produkty mleczne otrzymywane przemysowo (charakterystyka, rnice w produkcji). Probiotyki. HACCP w przemyle spoywczym.

2

Wy9

Otrzymywanie HFCS proces konwersji skrobi kukurydzianej. Preparaty enzymatyczne wykorzystywane w przemyle spoywczym (otrzymywanie, przykady wykorzystania -enzymy proteolityczne, amylolityczne, lipolityczne, pektynolityczne, cytolityczne).

Przykady enzymw o znaczeniu przemysowym (podpuszczka, laktaza, izomeraza glukozy)

2

Wy10

rodki smakowe i zapachowe pochodzenia mikrobiologicznego (metyloketony, diacetyl, laktony, kwas masowy, izowalerianowy, terpeny, jonony, mieszaniny kompleksowe). Aromat identyczny z

naturalnym wanilina.

2

Wy11

Biotechnologiczna produkcja aminokwasw. Otrzymywanie kwasu glutaminowego metod fermentacyjn. Otrzymywanie kwasu asparaginowego metod enzymatyczn.

2

Wy12

Biotechnologiczne otrzymywanie kwasw organicznych. Metody otrzymywania kwasu cytrynowego i jego znaczenie w

biotechnologii. Charakterystyka procesw produkcji kwasu mlekowego. Kwas glukonowy znaczenie w przemyle, produkcja. Surowce w produkcji kwasu octowego. Metody otrzymywania kwasu

octowego o rnym steniu (metoda orleaska, ociekowa, generatorowa, wgbna)

2

Wy13

Polisacharydy produkowane przez mikroorganizmy (ksantan,

dekstran, pulullan, alginian). Tuszcze pochodzenia mikrobiologicznego. Biotechnologiczne otrzymywanie

odczynnikw chemicznych. Produkcja i znaczenie kwasu itakonowego. Fermentacja acetono-butanolowa. 2,3-Butanodiol.

Glicerol. Etanol.

2

Wy14

Agrobiotechnologia. Perspektywy i nowe trendy. Znaczenie i

przykady wykorzystania rolin transgenicznych. Rolnicze szczepionki bakteryjne. Bioinsektycydy (Bacillus thuringensis,

grzyby entomopatogenne, bakulowirusy)

2

Wy15

Biotechnologia w ochronie rodowiska. Biologiczne metody oczyszczania ciekw. Technologie bioremediacji. Charakterystyka procesu fitoremediacji.

2

Suma godzin 30


w1 w2

4

w3 w4

..

Suma godzin


La1

La2

La3

La4

Suma godzin


godzin

Pr1

Pr2

Pr3

Pr4

Suma godzin


Se1

Se2

Se3

Suma godzin

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 Wykad z prezentacj multimedialn.



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia


P PEK_W01-

PEK_W08

Egzamin kocowy

5



[1] Podstawy Biotechnologii, red. C. Ratledge, B. Kristiansen, PWN 2011

[2] Biotechnologia ywnoci. red. W. Bednarski, A. Reps, WNT, Warszawa, 2003 [3] Podstawy Biotechnologii Przemysowej. red. W. Bednarski, J. Fiedurek, WNT,

Warszawa, 2007

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] Literatura naukowa (publikacje) z zakresu prezentowanego materiau.

OPIEKUN PRZEDMIOTU


Dr in. Magdalena Klimek-Ochab, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU Biotechnologia

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU Biotechnologia

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)



PEK_W03 K1Abt_W18 C1, C3 Wy2 N1

PEK_W04 K1Abt_W18 C4 Wy3 Wy5 N1 PEK_W05 K1Abt_W18 C1, C3 Wy6-Wy11 N1

PEK_W06 K1Abt_W18 C1, C3 Wy12 - Wy14 N1




1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Inynieria bioprocesowa Nazwa w jzyku angielskim Bioprocess engineering Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BTC016006




Uczelni (ZZU)

30

Liczba godzin


90


na ocen




praktycznym (P)



(BK)

1

*niepotrzebne usun


1. zaliczony kurs "Podstawy inynierii chemicznej"

CELE PRZEDMIOTU

C1 Poznanie zasad opracowywania schematw technologicznych C2 Poznanie sposobw kontroli parametrw procesu C3 Poznanie sposobw doboru i projektowania urzdze i armatury typowych dla

2

procesw biotechnologicznych C4 Zapoznanie si z branami wystpujcymi w projekcie procesowym


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 umie odczyta schematy technologiczne PEK_W02 umie sporzdzi schematy technologiczne PEK_W03 zna zagadnienia zwizane ze specyfik stosowania poszczeglnych procesw

jednostkowych w instalacji biotechnologicznej

PEK_W04 zna sposoby modernizacji istniejcych instalacji biotechnologicznych

Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01 umie odczyta schematy technologiczne PEK_U02 umie sporzdzi schematy technologiczne PEK_U03 potrafi oceni efektywno poszczeglnych procesw stosowanych w

biotechnologii

TRECI PROGRAMOWE


godzin

Wy1 Bilansowanie instalacji biotechnologicznych. Sekwencje procesw jednostkowych

2

Wy2 Schemat technologiczno-bilansowy instalacji. Zasady sporzdzania. Symbolika stosowana na schematach

2

Wy3 Przykady schematw technologiczno-bilansowych. Obliczenia 2 Wy4 Aparatura kontrolno-pomiarowa i regulacyjna. Przykady 2

Wy5 Schemat technologiczno-aparaturowy. Zasady sporzdzania. Symbolika stosowana na schematach

2

Wy6

Przestrzenne rozmieszczenie aparatw cigu technologicznego. Obiekty i urzdzenia towarzyszce. Remonty i naprawy. Przesyanie mediw. Zagadnienia logistyczne

2

Wy7 Media przemysowe. Ich charakterystyka oraz zastosowanie 2 Wy8 Sterylizacja strumieni i aparatury biotechnologicznej 2

Wy9 Natlenianie ukadw biotechnologicznych. Okrelanie stenia tlenu 2 Wy10 Metody intensyfikacji istniejcej instalacji. Przykady 2

Wy11 Procesy okresowe a procesy cige w instalacjach biotechnologicznych. Analiza porwnawcza

2

Wy12 Optymalizacja procesowa instalacji biotechnologicznych 2

Wy13 Charakterystyka wybranej, typowej aparatury pod wzgldem zastosowa do procesw biotechnologicznych

2

3

Wy14 Analiza idei procesowej wybranych instalacji biotechnologicznych. 2

Wy15 Wskaniki technologiczno-ekonomiczne procesu, charakterystyka brany typowych dla instalacji biotechnologicznych

2

Suma godzin 30

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 Wykad problemowy N2 Konsultacje



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia


P PEK_W01-04,

PEK_U01-03

Pisemne zaliczenie



[1] S. Aiba: Inynieria biochemiczna, WNT 1977

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] J.E. Bailey, D.F/ Ollis: Biochemical Engineering Fundamentals, McGraw-Hill, 1986

OPIEKUN PRZEDMIOTU


Prof. dr hab. in. Andrzej Noworyta [email protected]

4

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU

INYNIERIA BIOPROCESOWA

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU

BIOTECHNOLOGIA

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)

PEK_W01 K1Abt_W22 C1,C2 Wy1 - Wy6 N1,N2

PEK_W02 K1Abt_W22 C1, C2 Wy1-Wy6 N1,N2 PEK_W03 K1Abt_W22 C3 Wy7- Wy14 N1,N2 PEK_W04 K1Abt_W22 C4 Wy15 N1

(umiejtnoci)PEK_U01

K1Abt_W22 C1, C2 Wy1 - Wy6 N1,N2

PEK_U02 K1Abt_W22 C1, C2 Wy1 - Wy6 N1,N2 PEK_u03 K1Abt_W22 C3 Wy10 - Wy14 N1, N2


1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Matematyczne modelowanie procesw biotechnologicznych

Nazwa w jzyku angielskim Mathematical modeling of biotechnological processes

Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): Biotechnologia molekularna i biokataliza Stopie studiw i forma: II stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BTC023009

Grupa kursw NIE *niepotrzebne usun Wykad wiczenia Laboratorium Projekt Seminarium


(ZZU)

30


90

Forma zaliczenia

zaliczenie na

ocen


Liczba punktw ECTS 3 w tym liczba punktw ECTS


3



1


Znajomo matematyki w zakresie algebry oraz rachunku rniczkowego i cakowego. Znajomo podstaw chemii fizycznej.

CELE PRZEDMIOTU

C1 Przekazanie studentom umiejtnoci rozwizywania rnego rodzaju problemw matematycznych zwizanych z matematycznym modelowaniem procesw biotechnologicznych za pomoc nowoczesnych metod i narzdzi komputerowych.

2

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTACENIA

Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01 potrafi rozwizywa rwnania i ukady rwna liczbowych za pomoc

nowoczesnych narzdzi komputerowych, PEK_U02 potrafi za pomoc narzdzi komputerowych z wykorzystaniem metody

najmniejszych kwadratw wyznacza parametry modelowe, PEK_U03 potrafi za pomoc narzdzi komputerowych rozwizywa rwnania

rniczkowe modelujce rne procesy, PEK_U04 potrafi za pomoc narzdzi komputerowych wyznacza parametry kinetyczne

reakcji biotechnologicznych.

TRECI PROGRAMOWE

Forma zaj laboratorium Liczba godzin

w1 Sposb prowadzenia i zaliczenia wicze. Stosowane narzdzia. 2

w2 Przypomnienie podstawowych wiadomoci matematycznych niezbdnych do wykonania dalszych wicze

6

w3 Rozwizywanie rwna algebraicznych 3 go i 4 tego stopnia za pomoc narzdzi komputerowych.

2

w4 Numeryczne rozwizywanie rwna z 1 niewiadom za pomoc narzdzi komputerowych.

2

w5 Numeryczne rozwizywanie rwna oraz ukadw rwna liczbowych za pomoc narzdzi komputerowych.

6

w6 Wyznaczanie parametrw modelowych metod najmniejszych kwadratw. 6 w7 Wyznaczanie parametrw dla modeli rniczkowych. 4

w8 Wyznaczanie parametrw kinetycznych dla procesw biotechnologicznych

4

Suma godzin 30

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 prezentacja multimedialna

N2 rozwizywanie problemw za pomoc narzdzi komputerowych



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia


P (laboratorium) PEK_U01 PEK_U05

rednia z ocen raportw z poszczeglnych wicze

3



[1] A. Kozio, Materiay pomocnicze , Internet (adres podany na wykadzie) [2] D. M. Himmelblau, Basic Principles and Calculations in Chemical Engineering, Prentice-

Hall Inc. Englewood Clifs 1982.

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] R.G. Rice, D. D. Do, Applied Mathematics and Modeling for Chemical Engineers, J.

Wiley & Sons, Inc., New York 1995.

OPIEKUN PRZEDMIOTU


Prof.dr hab. in. Antoni Kozio, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU Matematyczne modelowanie procesw biotechnologicznych

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU inynieria chemiczna i procesowa

SPECJALNO biotechnologia molekularna i biokataliza

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(umiejtnoci)PEK_U01

S2Aic_U04 C1 w1 w5 N1, N2

PEK_U02 S2Aic_U04 C1 w6 N1, N2 PEK_U03 S2Aic_U04 C1 w7 N1, N2 PEK_U04 S2Aic_U04 C1 w8 N1, N2


1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Metody biotechnologiczne w ochronie rodowiska Nazwa w jzyku angielskim Biotechnological methods in environmental

protection

Kierunek studiw (jeli dotyczy): Biotechnologia Specjalno (jeli dotyczy): - Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu BTC016002

Grupa kursw TAK *niepotrzebne usun



Uczelni (ZZU)

30 15

Liczba godzin


60 30


na ocen

zaliczenie

na ocen


Liczba punktw ECTS 2 1 w tym liczba punktw


praktycznym (P)

1



(BK)

1 0,5

*niepotrzebne usun


1. Wiedza w zakresie obecnoci zanieczyszcze w rodowisku powietrzu, wodzie i glebie.

2. Wiedza w zakresie przepisw prawnych regulujcych maksymalne dopuszczalne poziomy zanieczyszcze.

3. Umiejtno w zakresie podstawowych operacji jednostkowych w technologiach

2

chemicznych i biotechnologiach.

CELE PRZEDMIOTU

C1 Celem kursu jest przedstawienie metod biotechnologicznych stosowanych w

oczyszczaniu wd, powietrza oraz w unieszkodliwianiu odpadw staych. Kurs obejmuje dyskusj zagadnie zwizanych zarwno z tradycyjnymi metodami oczyszczania ciekw komunalnych pracujcych na bazie osadu czynnego, zraszanych z biologicznych, tarczowych z zanurzanych, pl irygacyjnych, staww i lagun, jak i metod nowoczesnych usuwania zanieczyszcze nieorganicznych (w tym metali toksycznych) oraz organicznych (ksenobiotykw) biosorpcji i bioakumulacji.

C2 Przedmiotem kursu bd zarwno aspekty technologiczne, jak i podstawy biologiczne.

C3 Zostan przedstawione rwnie moliwoci zastosowania organizmw ywych do uzdatniania powietrza (biofiltry) oraz unieszkodliwiania odpadw staych (kompostowanie, biodegradacja).

C4 Zostan rwnie przedstawione metody bioremediacji.


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01

PEK_W02

T1A_W06

InzA_W01

T1A_W07

InzA_W02

InzA_W05

Ma uporzdkowan i szczegow wiedz obejmujc kluczowe zagadnienia z zakresu biotechnologii rodowiska, zna zasady pracy urzdze wykorzystywanych w tej dziedzinie. Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01

PEK_U02

T1A_U11

T1A_U13

InzA_U05

T1A_U14

InzA_U06

Potrafi dokona krytycznej analizy podstawowych metod biotechnologicznych w ochronie rodowiska oraz zna istniejce rozwizania techniczne stosowane w tej dziedzinie. Potrafi dokona pomiaru podstawowych wskanikw zanieczyszcze. Zna zasady bezpieczestwa i posiada przygotowanie do pracy w rodowisku przemysowym.

TRECI PROGRAMOWE

3


godzin

Wy1 Procesy biotechnologiczne w ochronie rodowiska. 1

Wy2 Charakterystyka zanieczyszczenia powietrza, wd oraz odpadw staych.

2

Wy3 Oczyszczanie ciekw metod osadu czynnego. 2

Wy4

Mikrobiologia ciekw i osadu czynnego. Statyka i kinetyka wzrostu mikroorganizmw oraz usuwania organicznych zwizkw wgla (BZT5).

2

Wy5 Nitryfikacja, denitryfikacja usuwanie zwizkw fosforu. 2

Wy6 Biosorpcja i bioakumulacja jonw metali toksycznych oraz zwizkw organicznych.

2

Wy7 Zastosowanie mikroorganizmw immobilizowanych do oczyszczania ciekw i unieszkodliwiania odpadw.

2

Wy8 Zastosowanie mikroalg i mikrofitw w biotechnologii rodowiskowej.

1

Wy9 Procesy biotechnologiczne w uzdatnianiu wody pitnej. 2

Wy10 Zraszane zoa biologiczne, tarczowe zoa zanurzane. 2 Wy11 Stawy, laguny i pola irygacyjne. 1

Wy12 Dezynfekcja. 1

Wy13 Procesy jednostkowe w technologiach oczyszczania ciekw. 2 Wy14 Zagospodarowanie i ponowne wykorzystanie ciekw. 1 Wy15 Metody biohydrometalurgiczne. 1

Wy16 Stabilizacja szlamw - trawienie tlenowe i beztlenowe. 1 Wy17 Zagospodarowanie odpadw staych metody kompostowania. 1 Wy18 Bioremediacja gruntw i gleb. 1 Wy19 Uzdatnianie powietrza z zastosowaniem filtrw biologicznych. 1 Wy20 Biotechnologia odsiarczania wgla i ropy naftowej. 1

Wy21 Przyszo zastosowania metod biotechnologicznych w ochronie rodowiska.

1

Suma godzin 30


w1 w2 w3 w4

..

Suma godzin


La1 Zbieranie informacji naukowej dotyczcych metod 1

4

biotechnologicznych w ochronie rodowiska. La2 Omwienie schematu publikacji naukowej. 1

La3 Metody statystyczne opracowywania wynikw bada biomonitoringowych.

3

La4 Przegld pimiennictwa biomonitoring skaenia rodowiska pierwiastkami toksycznymi.

2

La5 Opracowanie wynikw bada biomonitoringowych metodami statystycznymi.

3

La6 Wycieczka do oczyszczalni ciekw/zakadw uzdatniania wody. 5 Suma godzin 15


godzin

Pr1

Pr2

Pr3

Pr4

Suma godzin


Se1

Se2

Se3

Suma godzin

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 Wykad z prezentacj multimedialn N2 Laboratorium: prezentacja multimedialna

N3 Laboratorium: wykorzystanie oprogramowania Statistica

N4 Laboratorium: przygotowanie sprawozdania (forma publikacji naukowej)



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia


P (wykad) PEK_W01 PEK_W02

T1A_W06

InzA_W01

T1A_W07

InzA_W02

Egzamin kocowy

5

InzA_W05

F1 PEK_U01

PEK_U02

T1A_U11

T1A_U13

InzA_U05

T1A_U14

Kartkwka (maks. 5 pkt.) F2 Ocena przygotowania projektu (publikacji

naukowej) (maks. 5 pkt.)

F3 Sprawozdanie z wicze laboratoryjnych (przygotowanie publikacji naukowej (maks.

5 pkt.))

P (wiczenia) = 3,0 jeeli (F1 + F2 + F3) = 8,0 9,0 pkt.

3,5 jeeli (F1 + F2 + F3) = 9,5 10,5 pkt.

4,0 jeeli (F1 + F2 + F3) = 11,0 12,0 pkt.

4,5 jeeli (F1 + F2 + F3) = 12,5 13,5 pkt.

5,0 jeeli (F1 + F2 + F3) = 14,0 15,0 pkt.



[1] The Civil Engineering Handbook, CRC Press, 2003 Biological Wastewater Treatment

[2] Processes Wastewater Treatment, CRC, 1999

[3] The Engineering Handbook, CRC Press, 1998 Wastewater Treatment and Disposal

[4] Klimiuk E., Kinetyka reakcji i modelowanie reaktorw biochemicznych w procesach

[5] oczyszczania ciekw, 1995

[6] Forster, Christopher F. Environmental biotechnology, 1987

[7] Szklarczyk, M. Biologiczne oczyszczanie gazw odlotowych, 1991

[8] Buraczewski, G. Biotechnologia osadu czynnego, 1994

[9] Biotechnologia ciekw: praca zbiorowa, 2000

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] Volesky B., Biosorption of heavy metals, 1990

[2] Kalisz, L. Wykorzystanie makrofitow do oczyszczania ciekw w tzw. oczyszczalniach

korzeniowych, 1996

OPIEKUN PRZEDMIOTU


Prof. dr hab. in. Katarzyna Chojnacka, [email protected]


Metody biotechnologiczne w ochronie rodowiska


Biotechnologia

I SPECJALNOCI ..

6

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)

PEK_W01 C1, C2, C3, C4 W1-W3 N1

PEK_W02 C1, C2, C3, C4 W4-W6 N1

T1A_W06 K1Abt_W17; K1Abt_W18;

K1Abt_W22; K1Abt_W27 C1, C2, C3, C4 W7-W9 N1

InzA_W01 K1Abt_W10; K1Abt_W20;

K1Abt_W27 C1, C2, C3, C4 W10-W12 N1

T1A_W07

K1Abt_W14; K1Abt_W18;


K1Abt_W27

C1, C2, C3, C4 W13-W15 N1

InzA_W02



K1Abt_W27

C1, C2, C3, C4 W16-W18 N1

InzA_W05



K1Abt_W27

C1, C2, C3, C4 W19-W21 N1

(umiejtnoci)PEK_U01

PEK_U02

T1A_U11 K1Abt_U23; K1Abt_U24; C1, C2, C3, C4 La1, La2 N2, N3, N4

T1A_U13 K1Abt_U24; C1, C2, C3, C4 La3, La4 N2, N3, N4

InzA_U05 K1Abt_U24; C1, C2, C3, C4 La5 N2, N3, N4

T1A_U14 K1Abt_U24; C1, C2, C3, C4 La6 N2, N3, N4

** - wpisa symbole kierunkowych / specjalnociowych efektw ksztacenia

*** - odpowiednie symbole z tabel powyej

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Podstawy technologii chemicznej Nazwa w jzyku angielskim Fundamentals of chemical technology Kierunek studiw (jeli dotyczy): wykad-wszystkie kierunki Wydziau Chemicznego

projekt-Chemia, Technologia chemiczna, Inynieria materiaowa

Specjalno (jeli dotyczy): Stopie studiw i forma: I stopie stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu TCC014001




(ZZU)

30 30


90 60

Forma zaliczenia zaliczenie na

ocen

zaliczenie na

ocen




2



1 1

*niepotrzebne usun

WYMAGANIA WSTPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJTNOCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Znajomo chemii oglnej: waciwoci substancji, stechiometria 2. Znajomo chemii fizycznej: termodynamika, kinetyka 3. Znajomo matematyki: rniczkowanie, cakowanie, rwnania rniczkowe

CELE PRZEDMIOTU

C1 Zapoznanie z podstawowymi pojciami i prawami z zakresu technologii chemicznej.

C2 Zapoznanie z bilansem materiaowym i cieplnym procesu.

C3 Zapoznanie z waciwociami fizykochemicznymi substancji i sposobami ich oceny.

C4 Zapoznanie z obliczeniami inynierskimi procesu chemicznego.

C4 Nauczenie wykonywania prostych projektw z wykorzystaniem Arkusza kalkulacyjnego i programu profesjonalnego typu Chemcad i Polymath

2


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 zna podstawowe zasady technologiczne PEK_W02 - zna zasady sporzdzania bilansu materiaowego i energetycznego PEK_W03 - zna sposoby przewidywania waciwoci fizykochemicznych substancji PEK_W04 - zna podstawy obliczania skadu i temperatury ukadu reagujcego

Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01 - potrafi siga do rde danych o waciwociach substancji

PEK_U02 potrafi sporzdza proste bilanse materiaowe i energetyczne oraz przeprowadza ich analiz

PEK_U03 potrafi dokonywa proste obliczenia inynierskie

PEK_U04 - potrafi sporzdzi diagram strumieniowy

PEK_U05 - potrafi posugiwa si profesjonalnym programem typu Chemcad i Polymath

TRECI PROGRAMOWE


Wy1

Pojcia podstawowe: Proces technologiczny, koncepcja chemiczna metody, koncepcja technologiczna metody. Omwienie zasad technologicznych: zasada

najlepszego wykorzystania rnic potencjaw, zasada najlepszego wykorzystania

surowcw, zasada najlepszego wykorzystania energii, zasada najlepszego

wykorzystania aparatury, zasada umiaru technologicznego. Operacje jednostkowe.

Bilans materiaowy procesu chemicznego: zasada zachowania masy, zasada

zachowania atomw, zasada zachowania energii. Analiza bilansu materiaowego

procesw w stanie ustalonym.

2

Wy2

Bilans materiaowy ukadw z reakcj chemiczn. Stopie przemiany w stechiometrycznej i nie stechiometrycznej mieszaninie reagentw. Wydajno

procesu. Schemat procesu, symulacja diagramw strumieniowych. Programy

komputerowe suce do symulacji procesw chemicznych (CHEMCAD)

2

Wy3

Bilans energetyczny. Podstawowe pojcia: ukad, zmienne stanu ukadu, stan

ukadu. Zasada zachowania energii, skadowe energii ukadw: energia

wewntrzna, praca, ciepo, entalpia. Obliczanie zmian entalpii. Entalpia reakcji.

Wpyw temperatury i cinienia na entalpi reakcji.

2

Wy4

Gaz doskonay: rwnanie stanu gazu doskonaego, waciwoci. Wspczynnik ciliwoci. Praca sprania i ekspansji gazw. Przemiana politropowa. Bilanse w

stanie nieustalonym. Klasyfikacja procesw chemicznych, typy bilansw.

2

Wy5

Waciwoci substancji chemicznych. rda informacji technologicznych bazy danych. Fazy skondensowane. Przewidywanie waciwoci fizykochemicznych: gsto, lepko, parametry krytyczne. Waciwoci termodynamiczne. Metoda inkrementw grupowych lub atomowych, metoda stanw odpowiadajcych sobie. Stan krytyczny materii.

2

Wy6

Gaz rzeczywisty. Odchylenia od stanu doskonaego. Wspczynnik ciliwoci dla gazw rzeczywistych. Rwnania stanu gazu rzeczywistego. Wspczynnik acentryczny. Mieszaniny gazw rzeczywistych.

2

Wy7

Wspczynnik aktywnoci gazw i cieczy. Definicja lotnoci i wspczynnika lotnoci. Rwnania do oblicze wspczynnika lotnoci. Wspczynnik lotnoci skadnika mieszaniny gazw. Wspczynnik aktywnoci cieczy. Regua Lewisa-Randalla. Wyznaczanie wspczynnikw aktywnoci metodami udziaw grupowych. Rwnowagi fazowe. Funkcje odchylenia od stanu idealnego.

2

Wy8

Reakcja chemiczna. Stechiometria; stenie, stopie przereagowania odniesiony do stenia oraz do strumienia molowego (zmiana objtoci). Obliczenia HSC. Kierunek reakcji; eliminowanie reakcji skadowych w ramach chemicznej koncepcji procesu. Obliczenia skadu (bieg reakcji do koca).

2

3

Wy9

Skad w stanie rwnowagi. Staa rwnowagi. Zaleno temperaturowa staej rwnowagi. Reakcje ze zmian liczby moli; wpyw cinienia; zabiegi technologiczne (nadmiar reagenta, zmniejszanie stenia przykady). Obliczenia skadu rwnowagowego: synteza amoniaku, otrzymywanie styrenu, konwersja metanu par wodn.

2

Wy10

Oszacowanie skadu i temperatury. Bilans ciepa. Przykad: spalanie wglowodorw, obliczenia zakadajce stechiometri. Przykad: otrzymywanie bezwodnika kwasu siarkowego, obliczenia stechiometryczne oraz rwnowagowe. Zaoenie adiabatycznoci.

2

Wy11

Rwnanie kinetyczne. Szybko reakcji elementarnej; zaleno od stenia. Reakcje elementarne nieodwracalne i odwracalne; rozwizywanie odpowiednich rwna rniczkowych. Staa szybkoci.

2

Wy12

Zmienno skadu w czasie. Szybko reakcji realnej; peny model kinetyczny, opisy uproszczone. Przyblienie stanu rwnowagi i przyblienie stanu stacjonarnego. Przykady reakcji zoonych: rozkad ozonu, utlenianie tlenku azotu, spalanie wodoru. Wykorzystanie danych: szybko-stopie przereagowania.

2

Wy13

Reaktor zbiornikowy. Ukad o pracy okresowej; doskonae mieszanie, warunki nieustalone, zwizek objtoci ze stopniem przereagowania i czasem reakcji. Ukad przepywowy; rwnanie cigoci skadnika, doskonae mieszanie, stan ustalony, rwnanie projektowe reaktora zbiornikowego przelewowego, umowny czas reakcji.

2

Wy14

Reaktor rurowy. Rwnanie projektowe ukadu typu tokowego w stanie ustalonym. Porwnanie objtoci i stopnia przereagowania w reaktorach o pracy cigej: zbiornikowym i rurowym.

2

Wy15 Kolokwium zaliczeniowe 2

Suma godzin 30

Forma zaj - projekt Liczba godzin

Pr1 Objtociowe waciwoci gazw wyznaczane z rwna stanu gazu rzeczywistego trzeciego stopnia

2

Pr2 Objtociowe waciwoci gazw wyznaczane z rwnania stanu gazu rzeczywistego Lee-Keslera

2

Pr3 Praca sprania i ekspansji gazu 2

Pr4 Funkcje odchylenia od stanu doskonaego: energia swobodna, entalpia, entalpia swobodna, entropia, lotno

2

Pr5 Zapoznanie z programem Chemcad 2

Pr6 Schemat procesu. Symulacja diagramw strumieniowych 2

Pr7 Analiza bilansu materiaowego ukadu z reakcj chemiczn 2

Pr8 Powtrzenie materiau. Kolokwium I 2

Pr9 Analiza bilansu energetycznego ukadu z reakcj chemiczn 2

Pr10 Wpyw cinienia i temperatury na przebieg procesu rwnowagowego 2

Pr11 Analiza procesu chemicznego z uwzgldnieniem kinetyki 2

Pr12 Symulacja wybranego procesu 2

Pr13 Symulacja wybranego procesu - kontynuacja 2

Pr14 Symulacja wybranego procesu - kontynuacja 2

Pr15 Omwienie projektw. Kolokwium II 2

Suma godzin 30

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE

N1 Wykad z prezentacja multimedialn

N2 Arkusz kalkulacyjny (program Polymath)

N3 Tablice i wykresy waciwoci substancji

N4 Profesjonalny program Chemcad

4

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA Oceny (F formujca (w trakcie semestru), P podsumowujca (na koniec semestru))

Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia



kolokwium

F1 (projekt) PEK_U01 PEK_U02

kolokwium czstkowe I

F2 (projekt) PEK_U02 PEK_U05 Kolokwium czstkowe II

P (projekt) = (F1 + F2)/2



[1] S. Kucharski, J. Gowiski, Podstawy oblicze projektowych w technologii chemicznej, 3 wyd., Oficyna Wyd. PWr, Wrocaw 2010

[2] J. Szarawara, J. Piotrowski, Podstawy teoretyczne technologii chemicznej, WNT, Warszawa 2010

LITERATURA UZUPENIAJCA:

[1] R.C. Reid, J.M. Prausnitz, B.E. Poling, The properties of gases and Liquids, 4th ed., Mcgraw-Hill, New

York 1987

[2] Praca zbiorowa, Przykady i zadania do przedmiotu Podstawy technologii chemicznej, Oficyna Wyd. PWr, Wrocaw 1991

[3] W. Ufnalski, Wprowadzenie do termodynamiki chemicznej, Oficyna Wyd. PW, Warszawa 2004

OPIEKUN PRZEDMIOTU

(Tytu, Imi, Nazwisko, adres e-mail) Prof.dr hab. in. Jzef Gowiski, [email protected]

Dr in. Ewelina Ortyl, [email protected]


Podstawy technologii chemicznej


(wszystkie kierunki Wydziau Chemicznego; bez projektu na Biotechnologii)

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)

PEK_W01

K1Atc_W10, K1Aic_W10

K1Aim_W10,K1Ach_W11

K1Abt_W10

C1 Wy1 N1

PEK_W02


K1Aim_W10,K1Ach_W11

K1Abt_W10

C2 Wy2,Wy3 N1

PEK_W03 K1Atc_W10, K1Aic_W10 C3 Wy4-Wy7 N1

5

K1Aim_W10,K1Ach_W11

K1Abt_W10

PEK_W04


K1Aim_W10,K1Ach_W11

K1Abt_W10

C4 Wy8-Wy10

Wy11-Wy14 N1

(umiejtnoci)PEK_U01

K1Atc_U17, K1Aic_U09

K1Aim_U10, K1ach_U35 C3 Pr1,Pr2,Pr4 N2

PEK_U02 K1Atc_U17, K1Aic_U09

K1Aim_U10, K1ach_U35 C2-C5 N2,N4


K1Aim_U10, K1ach_U35 C4 Pr5-Pr7 N3


K1Aim_U10, K1ach_U35 C5 Pr6 N4

PEK_U05

K1Atc_U17, K1Aic_U09

K1Aim_U10, K1ach_U35 C5 Pr9-Pr14 N4


1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Podstawy chemii organicznej Nazwa w jzyku angielskim Principles of organic chemistry Kierunek studiw (jeli dotyczy): wszystkie kierunki Wydziau Chemicznego Specjalno (jeli dotyczy): Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu CHC013002

Grupa kursw NIE Wykad wiczenia Laboratorium Projekt Seminarium


(ZZU)

30 30


120 60


zaliczenie na

ocen


Liczba punktw ECTS 4 2 w tym liczba punktw ECTS


2



1 1


1. Zaliczenie kursu Chemia oglna

CELE PRZEDMIOTU

C1 Zapoznanie studentw z terminologi i symbolik chemii organicznej. C2 Poznanie zalenoci pomidzy budow zwizkw organicznych a ich

waciwociami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi. C3 Uzyskanie podstawowej wiedzy na temat reaktywnoci zwizkw organicznych. C4 Nauczenie podstawowych technik prowadzenia pracy laboratoryjnej i umiejtnoci

interpretacji wynikw.

2


Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_W01 ma podstawow wiedz na temat konstytucji i konfiguracji zwizkw

organicznych: typy wiza, hybrydyzacja, aromatyczno, rne rodzaje izomerii,

PEK_W02 potrafi opisa waciwoci fizykochemiczne poszczeglnych grup zwizkw, PEK_W03 rozrnia typy reakcji oraz zna mechanizmy ich przebiegu, PEK_W04 potrafi zapisywa rwnania chemiczne oraz przewidywa produkty reakcji w

zalenoci od warunkw ich prowadzenia, PEK_W05 zna budow polimerw syntetycznych oraz makroczsteczek naturalnych, PEK_W06 rozumie podstawowe pojcia kinetyki i termodynamiki reakcji, PEK_W07 zna podstawy teoretyczne spektroskopowych metod badania struktury

zwizkw organicznych: UV-Vis, IR, NMR i MS.

Z zakresu umiejtnoci: Osoba, ktra zaliczya przedmiot: PEK_U01 zna i przestrzega zasad bezpieczestwa pracy w laboratorium chemii

organicznej, zna podstawow aparatur i operacje laboratoryjne, PEK_U02 potrafi planowa i wykonywa proste eksperymenty laboratoryjne w zakresie

operacji jednostkowych jak: krystalizacja, destylacja, ekstrakcja, zna podstawy

fizykochemiczne tych procesw, PEK_U03 potrafi oceni czysto produktu wyznaczajc podstawowe stae

fizykochemiczne oraz obliczy wydajno reakcji, PEK_U04 potrafi przeprowadzi prost analiz jakociow substancji organicznej, PEK_U05 umie interpretowa widma spektroskopowe zwizkw organicznych.

TRECI PROGRAMOWE


Wy1

Pojcia podstawowe. Typy wiza, hybrydyzacja. Sposoby zapisu wzorw strukturalnych. Nomenklatura. Izomeria konstytucyjna i konfiguracyjna zwizkw organicznych. Konfiguracja wzgldna i absolutna.

2

Wy2

Wglowodory nasycone (alkany i cykloalkany). Reakcje rodnikowe chlorowcowanie, wykres postpu reakcji, energia aktywacji, produkt przejciowy. Budowa a trwao rodnikw.

2

Wy3

Fluorowcowe pochodne wglowodorw. Reakcje substytucji nukleofilowej i eliminacji mechanizmy i przykady. Stereospecyficzno. Budowa a trwao karbokationw.

2

Wy4

Wglowodory nienasycone (alkeny, dieny, alkiny). Reakcje addycji elektrofilowej mechanizmy i przykady. Regio- i stereoselektywno. Mezomeria. Reakcje elektrocykliczne.

2

Wy5

Wglowodory aromatyczne. Pojcie i warunki aromatycznoci. Reakcje substytucji elektrofilowej. Wpyw skierowujcy podstawnikw. Reakcje substytucji nukleofilowej. Kontrola kinetyczna i termodynamiczna reakcji.

2

Wy6 Metody badania struktury zwizkw organicznych. Spektroskopia 2

3

UV-Vis, IR, NMR, MS. Interpretacja widm.

Wy7 Pochodne tlenowe: alkohole i fenole. Organiczne kwasy i zasady. 2

Wy8

Zwizki karbonylowe: aldehydy i ketony. Reakcje addycji nukleofilowej do grupy karbonylowej. Enolizacja. Utlenianie i

redukcja.

2

Wy9 Kwasy karboksylowe i ich pochodne. Reakcje substytucji na

acylowym atomie wgla. Kwasy tuszczowe, lipidy. 2

Wy10 Azotowe pochodne wglowodorw: nitrozwizki i aminy. Zasadowo i nukleofilowo amin.

2

Wy11 Pochodne siarki i zwizki heterocykliczne. 2 Wy12 Reakcje oligo- i polimeryzacji. Polimery naturalne i sztuczne. 2

Wy13 Aminokwasy i peptydy. Struktura peptydw i biaek. Nukleotydy, kwasy nukleinowe.

2

Wy14 Cukry. Formy liniowe i cykliczne. Wizanie glikozydowe. 2 Wy15 Aktywno biologiczna zwizkw organicznych. Leki. 2

Suma godzin 30

Forma zaj wiczenia Liczba godzin

La1

Sposb prowadzenia i zaliczenia wicze. Prowadzenie dziennika laboratoryjnego. Podstawowa aparatura (szklana i metalowa) i

operacje laboratoryjne. Bezpieczestwo pracy w laboratorium: substancje szkodliwe, palne, itp.

4

La2

Ogrzewanie pod chodnic zwrotn (np. synteza acetanilidu). Sczenie substancji staych. Oczyszczanie przez krystalizacj. Wyznaczanie temperatury topnienia.

4

La3 Ekstrakcja i destylacja prosta (np. oczyszczanie estru). Temperatura

wrzenia i wspczynnik zaamania wiata. 4

La4

Reakcja substytucji elektrofilowej (np. nitrowanie acetanilidu).

Chromatografia cienkowarstwowa kontrola reakcji i identyfikacja izomerw.

4

La5 Reakcja utleniania (np. alkoholu benzylowego do kwasu

benzoesowego). Sublimacja produktu. 4

La6 Kolokwium. Analiza jakociowa substancji organicznej. Prby podstawowe i rozpuszczalno. Stae fizykochemiczne.

4

La7

Analiza jakociowa substancji organicznej c.d. (identyfikacja). Reakcje charakterystyczne. Interpretacja widmo IR,

1H NMR oraz

MS.

4

La8 Rozliczenie sprztu i dziennikw laboratoryjnych. 2 Suma godzin 30

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1 wykad z prezentacj multimedialn N2 wykonanie zada eksperymentalnych N3 sprawozdania w dzienniku laboratoryjnym

4



Numer

przedmiotowego

efektu ksztacenia



egzamin kocowy ocena 2,0: 0-50%

ocena 3,0: 51- 60%

ocena 3,5: 61-70%

ocena 4,0: 71- 80%

ocena 4,5: 81- 90%

ocena 5,0: 91- 99%

ocena 5,5: 100%

F1 (laboratorium) PEK_U01 PEK_U05

kolokwium lub rednia z 3-5 kartkwek wstpnych

F2 (laboratorium) PEK_U01 PEK_U05

poprawne wykonanie 5 zada (4 preparatw i 1 analizy), sprawozdania w dzienniku

laboratoryjnym

P (laboratorium) = (F1 + F2)/2



[1] J. McMurry, Chemia organiczna, tom 1-5, PWN, Warszawa 2005/2007/2010.

[2] A. Zwierzak, Zwizy kurs chemii organicznej, tom 1 i 2, Wydawnictwo Politechniki dzkiej, d, 2000, 2002.

[3] P. Mastalerz, Chemia organiczna, PWN, Warszawa, 1986.

[4] A. I. Vogel, Preparatyka organiczna, WNT, Warszawa, 2006.

[5] L. Achremowicz, M. Soroka, Chemia organiczna. Laboratorium, Skrypt Politechniki

Wrocawskiej, Wrocaw, 1980. Wersja elektroniczna: e-ksiki, www.bg.pwr.wroc.pl

LITERATURA UZUPENIAJCA: [1] P. Mastalerz, Podrcznik Chemii Organicznej, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocaw

1997.

[2] R. T. Morrison, R.N. Boyd, Chemia organiczna, PWN, Warszawa 2008.

[3] I. Gancarz, R. Gancarz, I. Pawlaczyk, Chemia organiczna laboratorium, Wrocaw 2002.

OPIEKUN PRZEDMIOTU

(Tytu, Imi, Nazwisko, adres e-mail) Prof. dr hab. in. Jacek Skarewski, [email protected] Dr hab. in. Bogdan Boduszek, prof. PWr, [email protected] Dr hab. in. Artur Mucha, prof. PWr, [email protected] Dr hab. in. Jerzy Zo, [email protected]

5

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU Podstawy chemii organicznej

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU (wszystkie kierunki Wydziau Chemicznego)

Przedmiotowy

efekt

ksztacenia




Cele

przedmiotu

***

Treci programowe

***


***

(wiedza)

PEK_W01

K1Abt_W07, K1Ach_W07,

K1Aic_W07, K1Aim_W07,

K1Atc_W07

C1 Wy1, Wy2,

Wy5 N1

PEK_W02



K1Atc_W07

C2 Wy2 Wy5, Wy6 Wy15

N1

PEK_W03



K1Atc_W07

C3 Wy2 Wy5, Wy8, Wy9

N1

PEK_W04



K1Atc_W07

C1, C3 Wy3 Wy5, Wy7 Wy12

N1

PEK_W05



K1Atc_W07

C2 Wy12 Wy14 N1

PEK_W06



K1Atc_W07

C1 Wy2 Wy5 N1

PEK_W07



K1Atc_W07

C2 Wy6 N1

(umiejtnoci)PEK_U01

K1Abt_U14, K1Ach_U08, K1Aic_U07

K1Aim_U07, K1Atc_U07 C4 La1 La5 N2

PEK_U02 K1Abt_U14, K1Ach_U08, K1Aic_U07

K1Aim_U07, K1Atc_U07 C4 La2 La7 N2, N3


K1Aim_U07, K1Atc_U07 C4 La2 La7 N2, N3


K1Aim_U07, K1Atc_U07 C2, C4 La6, La7 N2, N3


K1Aim_U07, K1Atc_U07 C2, C4 La7 N3


1

Za. nr 4 do ZW 33/2012 WYDZIA MECHANICZNO-ENERGETYCZNY

KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim: Spalanie i paliwa Nazwa w jzyku angielskim: Combustion and fuels Kierunek studiw: Mechanika i budowa maszyn Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu: MSN1010

Grupa kursw: NIE

Wykad wiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Liczba godzin zaj zorganizowanych w Uczelni

(ZZU)

30 15


90 30

Forma zaliczenia Egzamin zaliczenie na ocen




0 1



1,5 0,75


Wiedza, umiejtnoci i inne kompetencje z zakresu: podstaw mechaniki pynw oraz podstaw termodynamiki, chemii i fizyki.

CELE PRZEDMIOTU

C1. Zapoznanie z typowymi paliwami stosowanymi w transporcie i przemyle, mechanizmami ich spalania oraz okrelaniem zapotrzebowania powietrza i efektw cieplnych spalania. C2. Zapoznanie z organizacj spalania w podstawowych typach silnikw i komr spalania z uwzgldnieniem emisji wybranych zanieczyszcze i zagroe wybuchowych. C3 Wyrobienie u studentw umiejtnoci posugiwania si paliwami gazowymi, ciekymi i staymi oraz diagnozowania jakoci spalania.

2

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTACENIA (PEK) WIEDZA

W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien: PEK_W01 rozumie fizykochemiczne podstawy procesw spalania. PEK_W02 zna waciwoci i zastosowania paliw kopalnych, alternatywnych i biopaliw. PEK_W03 rozumie mechanizmy spalania paliw gazowych, ciekych i staych. PEK_W04 zna organizacj procesw spalania w silnikach tokowych i turbinach gazowych. PEK_W05 rozumie mechanizmy powstawania waniejszych zanieczyszcze powstajcych podczas

spalania paliw.

PEK_W06 zna dziaanie i zastosowania katalizatorw w procesach spalania oraz w ograniczaniu emisji zanieczyszcze z tych procesw.

PEK_W07 zna charakterystyki wybuchowe pyw oraz stwarzane przez nie zagroenia. PEK_W08 zna podstawowe metody diagnozowania procesw spalania.

UMIEJTNOCI W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien umie: PEK_U01 potrafi oceni typ i charakter pomienia. PEK_U02 umie oceni stabilno pomienia. PEK_U03 okreli jako rozdrobnienia paliw ciekych i staych. PEK_U04 okreli wspczynnik nadmiaru powietrza procesu spalania ze skadu spalin. PEK_U05 wyznaczy parametry wybuchowe paliw. PEK_U06 zastosowa katalizatory do zmniejszania emisji zanieczyszcze z procesw spalania. PEK_U07 sporzdza protok z bada.

TRECI PROGRAMOWE

Forma zaj-wykad Liczba

godzin

Wy1 Wprowadzenie do procesw spalania i waciwoci paliw gazowych. 2 Wy2 Cieke paliwa opaowe i napdowe. 2 Wy3 Wgle, biopaliwa i paliwa alternatywne. 2 Wy4 Stechiometria i kinetyka chemiczna procesw spalania. 2 Wy5 Termochemia procesw spalania. 2 Wy6 Aerodynamika pomieni i spalanie paliw gazowych. 2 Wy7 Spalanie paliw ciekych i ich rozpylanie. 2 Wy8 Spalanie i zgazowanie paliw staych. 2 Wy9 Spalanie w tokowych silnikach spalinowych z zaponem iskrowym. 2 Wy10 Spalanie w tokowych silnikach spalinowych z zaponem samoczynnym. 2 Wy11 Spalanie w turbinach gazowych. 2

Wy12 Mechanizmy powstawania zanieczyszcze w procesach spalania . 2 Wy13 Zastosowanie katalizatorw w spalaniu i do oczyszczania spalin. 2 Wy14 Wybuchowo gazw i pyw. 2 Wy15 Diagnostyka procesw spalania. 2 Suma godzin 30

3

Forma zaj laboratorium Liczba godzin

La1 Sprawy organizacyjne. Struktura pomienia. 2 La2 Aerodynamika spalania. 2

La3 Spalanie paliw ciekych. 2 La4 Rozpylanie paliw ciekych. 2 La5 Waciwoci wybuchowe pyw. 2 La6 Katalityczne dopalanie CO i CH. 2

La7 Piroliza paliw staych. 2 La8 Zaliczenie przedmiotu. 1

Suma godzin 15

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykad tradycyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. Konsultacje.

N3. Opracowanie sprawozda z laboratoriw.

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA - wykad Oceny

F formujca (w trakcie semestru)

P podsumowujca (na koniec semestru)

Numer efektu

ksztacenia Sposb oceny osignicia efektu ksztacenia

P PEK_W01PEK_W08 Egzamin

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA - laboratorium Oceny

F formujca (w trakcie semestr)


Numer efektu


F1 PEK_U01 PEK_U07 Sprawozdania z wicze laboratoryjnych.

F2 PEK_U01 PEK_U06 Sprawdzenie wiadomoci przed zajciami.

F3 PEK_U01 PEK_U06 Aktywno na zajciach. P=(2F1+F2+F3)/4

.

4

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPENIAJCA LITERATURA PODSTAWOWA:

[1] Spalanie i Paliwa - skrypt, red. W. Kordylewski, Politechnika Wrocawska, Wrocaw 2008

[2] Techniki Czystego Spalania J. Jarosiski, WNT, Warszawa, 1996

[3] Podstawy Procesw Spalania Kowalewicz, WNT, Warszawa, 2000


[1] Spalanie Wgla J. Tomeczek, Politechnika lska, Gliwice, 1992 [2] Niskoemisyjne Techniki Spalania w Energetyce, red. W. Kordylewski, Politechnika

Wrocawska, Wrocaw, 2000 [3] Gaz ziemny, Paliwo i surowiec, J. Molenda, WNT, Warszawa, 1996. [4] Flame and Combustion J.F. Griffiths, J.A. Barnard, Blackie [email protected], London

1995

[5] Combustion Engineering Issues for solid Fuel Systems B.G. Miller, D. A. Tillman, Elsevier,

New York 2008.

[6] Ocena zagroenia wybuchem Woliski M., Ogrodnik G., Tomczuk J., SzGSP, Warszawa 2007 [7] Spalanie i wspspalanie biopaliw staych, W. Rybak, Politechnika Wrocawska, Wrocaw 2005. OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMI, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Prof. dr hab. in. Wodzimierz Kordylewski, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW KSZTACENIA DLA PRZEDMIOTU SPALANIE I PALIWA

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU MECHANIKA I BUDOWA MASZYN

Przedmiotow

y efekt

ksztacenia



Cele

przedmiotu

Treci programowe

Numer narzdzia dydaktycznego

PEK_W01

K1MBM_W15 C1, C2

Wy1 - Wy5

N1, N2

PEK_W02 Wy2, Wy3

PEK_W03 Wy6 - Wy8

PEK_W04 Wy9 - Wy11

PEK_W05 Wy12, Wy13

PEK_W06 Wy13

PEK_W07 Wy14

PEK_W08 Wy15

PEK_U01

K1MBM_U14 C3

La1

N2, N3

PEK_U02 La2

PEK_U03 La3, La4

PEK_U04 La3, La6

PEK_U05 La5

PEK_U06 La6

PEK_U07 La1 - La7

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim: Nazwa w jzyku angielskim: Kierunek studiw: Stopie studiw i forma: Rodzaj przedmiotu:

Kod przedmiotu:

Grupa kursw:

Ekologia Ecology

Energetyka

I stopie, stacjonarna obowizkowy ESN0111

NIE


(ZZU)

30


60

Forma zaliczenia Zaliczenie na ocen




0



1


Wiedza, umiejtnoci i kompetencje potwierdzone wiadectwem maturalnym

CELE PRZEDMIOTU

C1 Przedstawienie mechanizmu funkcjonowania ekosystemu Ziemi C2 Zaznajomienie z problemami rozwoju cywilizacyjnego w aspekcie jego oddziaywania na rodowisko C3 Zaznajomienie z mechanizmami destrukcji atmosfery, hydrosfery i litosfery oraz technicznymi moliwociami jej ograniczenia C4 Wyksztacenie postawy, ktr cechuje wiadomo wanoci i zrozumienie pozatechnicznych aspektw i skutkw dziaalnoci inynierskiej i zwizanej z tym odpowiedzialnoci za podejmowane decyzje

2

PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTACENIA WIEDZA

W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien by w stanie: PEK_W01 objani podstawowe prawa opisujce funkcjonowanie ekosystemu ziemskiego

oraz zdefiniowa i zilustrowa przykadami formy relacji czowiek-rodowisko PEK_W02 zdefiniowa pojcie zdolnoci nonej ekosystemu i opisa mechanizmy wzrostu

liczebnoci populacji oraz w oparciu o teori Malthusa objani zwizek pomidzy wzrostem demograficznym a problemami energetycznymi wiata

WEK_W03 zdefiniowa pojcie temperatury efektywnej i opisa mechanizm efektu cieplarnianego

PEK_W04 w oparciu o teori Rowlanda i Moliny opisa mechanizm destrukcji ozonosfery PEK_W05 scharakteryzowa czynniki determinujce rozprzestrzenianie si zanieczyszcze

w atmosferze oraz opisa gwne kierunki jej ochrony PEK_W06 scharakteryzowa rda i mechanizmy zanieczyszczenia wd powierzchniowych

oraz objani podstawowe techniki oczyszczania ciekw PEK_W07 wskaza mechanizmy degradacji gleby oraz rozrnia operacje odzysku

odpadw i operacje utylizacji odpadw KOMPETENCJE SPOECZNE

W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien reprezentowa postaw charakteryzujc si: PEK_K01 wraliwoci na problemy ekologiczne, w szczeglnoci zwizane z produkcj

energii

TRECI PROGRAMOWE


Wy01

Wy02

Wy03

Ekosystem Ziemi: ekosfera, ekosystemy, biocykle; uniwersalne prawa

ekologiczne; migracja zanieczyszcze w ekosystemach 6

Wy04 Relacja czowiek rodowisko 2 Wy05 Eksplozja demograficzna modele wzrostu liczebnoci populacji 2 Wy06

Wy07

Wy08

Problemy energetyczne wiata: teoria Malthusa, globalne zasoby i rezerwy oraz prognozy zuycia paliw kopalnych, problemy rodowiskowe generowane w procesie produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze rde nieodnawialnych i odnawialnych

6

Wy09 Efekt cieplarniany 2

Wy10 Ozonosfera 2

Wy11

Wy12 Atmosfera: mechanizm rozprzestrzenianie si zanieczyszcze, gwne kierunki ochrony atmosfery

4

Wy13 Hydrosfera i problem ciekw 2 Wy14 Litosfera i problem odpadw 2 Wy15 Kolokwium zaliczeniowe 2

Suma godzin 30


N1. Wykad tradycyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej N2. Konsultacje

N.3. Praca wasna studenta przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego

3

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA - WYKAD Oceny

F formujca (w trakcie semestru),


Numer efektu


P PEK_W01PEK_W07 PEK_K01

Kolokwium zaliczeniowe



[1] Prezentacja wykadu w wersji elektronicznej [2] Aulay Mackenzie, Andy S. Ball, Sonia R. Viedee: Ekologia, PWN, Warszawa 2009

[3] Charles J. Krebs: Ekologia, PWN, Warszawa 2011

[4] Johansson A., Czysta technologia. rodowisko, technika, przyszo, WNT Warszawa 1997

[5] Kouchowski K., Przybylak R.: Efekt cieplarniany, Wyd. Wiedza Powszechna Warszawa, 1995

[6] Kompendium wiedzy ekologicznej, praca zbiorowa pod red. Strzako J, Mossor Pietraszewska T., PWN Warszawa-Pozna 1999 [7] Cieliski J., Mikielewicz J., Niekonwencjonalne rda energii, Wyd. Politechniki Gdaskiej, Gdask 1996.


[1] Roczniki statystyczne GUS Ochrona rodowiska [2] Periodyki popularno-naukowe (wiat Nauki, Wiedza i ycie, itp.)

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMI, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Maria Mazur, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW DLA PRZEDMIOTU Ekologia

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU Energetyka

Przedmiotowy

efekt ksztacenia

Odniesienie przedmiotowego efektu do

efektw ksztacenia zdefiniowanych dla kierunku studiw i specjalnoci

Cele

przedmiotu

Treci programowe

Numer

narzdzia dydaktycznego

PEK_W01

K2ENG_W19

C1, C2 Wy01Wy04

N1, N2, N3

PEK_W02 C1, C2 Wy05Wy08 PEK_W03 C1, C2 Wy09

PEK_W04 C1, C2 Wy10

PEK_W05 C1, C2 Wy11Wy12 PEK_W06 C1,C2 Wy13

PEK_W07 C3 Wy14

PEK_K01 K2ENG_K02 C4 Wy01Wy14 N1, N2

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim: Nazwa w jzyku angielskim: Kierunek studiw: Stopie studiw i forma: Rodzaj przedmiotu:

Kod przedmiotu:

Grupa kursw:

Energetyka a rodowisko Power Engineering and Environmental

Energetyka

I stopie, stacjonarna obowizkowy ESN0171

NIE


(ZZU)

15


30





0



0,5


wiadomo istnienia ogranicze rodowiskowych warunkujcych rozwj cywilizacyjny

CELE PRZEDMIOTU

C1 Przedstawienie obowizujcych w Polsce wymaga prawnych w zakresie gospodarczego korzystania ze rodowiska ze szczeglnym uwzgldnieniem energetyki C2 Zaznajomienie z gwnymi rozporzdzeniami dotyczcymi ograniczenia emisji zanieczyszcze do rodowiska w procesie produkcji energii cielnej i elektrycznej C3 Wyksztacenie postawy, ktr cechuje wiadomo wanoci i zrozumienie rodowiskowych aspektw i skutkw dziaalnoci inynierskiej i zwizanej z tym odpowiedzialnoci za podejmowane decyzje

2


W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien by w stanie: PEK_W01 objani gwne zaoenia strategiczne polityki energetycznej EU oraz Polski PEK_W02 omwi oglne zasady korzystania ze rodowiska ze szczeglnym

uwzgldnieniem ogranicze wynikajcych z gospodarczego korzystania ze rodowiska PEK_W03 wyjani jakich ekosystemw i jakich zanieczyszcze dotycz dyrektywy LCP,

IPPC oraz klimatyczna

PEK_W04 wskaza rnice pomidzy wymaganiami dyrektywy LCP oraz IPPC PEK_W05 objani pojcie efektywnoci energetycznej oraz wymieni i krtko

scharakteryzowa rodzaje wiadectw pochodzenia energii KOMPETENCJE SPOECZNE

W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien reprezentowa postaw charakteryzujc si: PEK_K01 wiadomym przestrzeganiem prawa ochrony rodowiska w procesie produkcji

energii

TRECI PROGRAMOWE


Wy01 Polityka energetyczna Unii Europejskiej i Polski 2

Wy02 Prawo ochrony rodowiska - oglne zasady korzystania ze rodowiska 2 Wy03 Ograniczenia prawne gospodarczego korzystania ze rodowiska 2 Wy04 Dyrektywa LCP 2

Wy05 Dyrektywa IPPC 2

Wy06 Dyrektywa klimatyczna 2

Wy07 Efektywno energetyczna, wiadectwa pochodzenia energii 2 Wy08 Kolokwium zaliczeniowe 1

Suma godzin 15


N1. Wykad tradycyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej N.2. Konsultacje

N.3. Praca wasna studenta przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego


F formujca (w trakcie semestru),


Numer efektu


P PEK_W01PEK_W05 PEK_K01

Kolokwium zaliczeniowe

3



[1] Prezentacja wykadu w wersji elektronicznej


[1] Obowizujce akty prawne (ustawa Prawo ochrony rodowiska i wynikajce z niej rozporzdzenia odpowiednich ministrw)

OPIEKUN PRZEDMIOTU (IMI, NAZWISKO, ADRES E-MAIL)

Maria Mazur, [email protected]

MACIERZ POWIZANIA EFEKTW DLA PRZEDMIOTU Energetyka a rodowisko

Z EFEKTAMI KSZTACENIA NA KIERUNKU Energetyka

Przedmiotowy

efekt ksztacenia

Odniesienie przedmiotowego efektu do

efektw ksztacenia zdefiniowanych dla kierunku studiw i specjalnoci

Cele

przedmiotu

Treci programowe

Numer

narzdzia dydaktycznego

PEK_W01

K1ENG_W29

C1 Wy01

N1, N2, N3

PEK_W02 C1 Wy02Wy03 PEK_W03 C2 Wy04Wy06 PEK_W04 C2 Wy04Wy06 PEK_W05 C2 Wy07

PEK_K01 K1ENG_K02 C3 Wy01Wy07 N1, N2

1


KARTA PRZEDMIOTU

Nazwa w jzyku polskim Gospodarka energi Nazwa w jzyku angielskim Energy management Kierunek studiw: Energetyka Specjalno: Energetyka cieplna Stopie studiw i forma: I stopie, stacjonarna Rodzaj przedmiotu: obowizkowy Kod przedmiotu ESN0240

Grupa kursw NIE


(ZZU)

30 15


60 30


Zaliczenie

na ocen




0 1



1 0,75


Wiedza i umiejtnoci z zakresu termodynamiki i przenoszenia ciepa oraz zagadnie zwizanych z produkcj energii w elektrowniach i elektrociepowniach.

\

CELE PRZEDMIOTU

C1 - Zapoznanie studentw z podstawami gospodarowania energi C2 - Zaznajomienie z gospodark energetyczn pastwa, producentw i odbiorcw energii C3 - Wyrobienie umiejtnoci analizy podstawowych i zoonych ukadw przetwarzania energii

C4 - Przygotowanie studentw do sporzdzania i opracowania bilansw energetycznych C5 - Zapoznanie z metodami energetycznej, egzergetycznej i ekonomicznej racjonalizacji

procesw cieplnych

C6 - Zaznajomienie z regulacjami dotyczcymi efektywnoci energetycznej

2


W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien by w stanie: PEK_W01 - opisa podstawowe aspekty gospodarki energetycznej na poziomie pastwa,

gminy i przedsibiorstwa

PEK_W02 - objani cele i metody prowadzenia gospodarki energetycznej przez producentw

i odbiorcw energii

PEK_W03 - scharakteryzowa schematy cieplne rnorodnych ukadw wytwarzania energii PEK_W04 - formuowa bilans energetyczny i egzergetyczny urzdzenia i duego ukadu

energetycznego

PEK_W05 - zaproponowa wstpn racjonalizacj wybranych procesw cieplnych PEK_W06 - opisa stan prawny dotyczcy wspierania efektywnoci energetycznej

UMIEJTNOCI W wyniku przeprowadzonych zaj student powinien by w stanie: PEK_U01 - oblicza zagadnienia cieplne z wykorzystaniem numerycznych tablic pary i spalin PEK_U02 - rozwizywa zagadnienia optymalizacyjne w ukadach cieplnych wytwarzania

energii (arkusze kalkulacyjne MathCad, Excel)

PEK_U03 - przeprowadzi analiz numeryczn zwizan z racjonalizacj wybranych procesw cieplnych

TRECI PROGRAMOWE


Wy1 Podstawy gospodarki energetycznej. 2

Wy2 Rynek energii. 2

Wy3 Gospodarka energetyczna w gminie. 2

Wy4 Globalne i sektorowe wskaniki efektywnoci energetycznej. 2 Wy5 Ustawa o efektywnoci energetycznej. 2 Wy6 Charakterystki energetyczne procesw. 2 Wy7 Zarzdzanie energi w przedsibiorstwie. 2 Wy8 Analiza energetyczna i egzergetyczna procesw cieplnych. 2

Wy9 Obliczenia cieplne w arkuszach kalkulacyjnych. Numeryczne tablice

pary i spalin 2

Wy10 Zagadnienia optymalizacyjne w ukadach cieplnych procesw wytwarzania energii

2

Wy11 Racjonalizacja procesw cieplnych. 2 Wy12 Skojarzona gospodarka cieplno-elektryczna. 2

Wy13 Odzysk energii, niskotemperaturowe rda ciepa. 2 Wy14 Efektywno energetyczna w budownictwie. 2 Wy15 Koszty, taryfy energetyczne. 2

Suma godzin 30

3


w1 Wykorzystanie numerycznych tablic pary i spalin w arkuszach kalkulacyjnych.

2

w2 Rozwizywanie obiegw cieplnych ukadw wytwarzania. 2 w3 Obliczenia obiegw ORC i obiegw gazowych. 2 w4 Optymalizacja wybranych prametrw ukadw cieplnych. 2 w5 Bilans energetyczny kota i bloku energetycznego. 2 w6 Odzysk ciepa. Rekuperatory, regeneratory, koty odzyskowe. 2 w7 Bilans cieplny budynku. Zapotrzebowanie mocy. 2 w8 Kolokwium zaliczajce wiczenia 1 Suma godzin 15

STOSOWANE NARZDZIA DYDAKTYCZNE N1. Wykad tradycyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. N2. wiczenia rachunkowe z wykorzystaniem arkuszy kalkulacyjnych MathCad, Excel; N3. Konsultacje


F formujca (w trakcie semestru), P podsumowujca (na koniec semestru)

Numer efektu


P PEK_W01PEK_W06 kolokwium

OCENA OSIGNICIA PRZEDMIOTOWYCH EFEKTW KSZTACENIA - WICZENIA Oceny

F formujca (w trakcie semestru), P podsumowujca (na koniec semestru)

Numer efektu


F1 PEK_U01PEK_U03 Odpowiedzi ustne F2 PEK_U01PEK_U03 Kolokwium

P = (F1 + 3F2)/4

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUP

pl kpr w08 ins ii st - politechnika...

Documents

dotcomm · filmy, plakaty, graffiti, piktogramy, smsy, gry komputerowe, etc. I choć ... 6 rok życia Wiązanie w rysunku trzech perspektyw cza-sowych,

pdf.helion.pl · Wyzwania zarządzania we współczesnej gospodarce 13 wiązanie wobec społeczeństwa. W związku z tym nie uważają one, że zysk jest jedynym celem biznesu

Wiązanie C - Hzcho.ch.pw.edu.pl/dyd_bio1b15.pdf · ADDYCJA ELEKTROFILOWA FLUOROWCÓW DO ALKENÓW I ALKINÓW W stereospecyficznej addycji (addycja „trans”) chloru bromu lub jodu

SŁOŃSK AKTUALNOŚCI GMINY SŁOŃSK - slonsk.pl · posiadających psy o zamykanie lub wiązanie swoich czworonogów, ... tańczyły i recytowały wierszyki. Goście ... Zaraz po

Cement portlandzki i wiązanie betonu

Załącznik nr 1 - pwr.edu.plpwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · 1BK –liczba punktów ECTS przypisanych godzinom zajęć wymagających bezpośredniego

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE - Politechnika Wrocławskapwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · C.1 Poznanie, przez studenta, sposobów wykorzystywania zasobów

Załącznik nr 2 - pwr.edu.plpwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · 20 Podstawy elektroniki 60 2 ECTS i miernictwa 60 2 ECTS Język angielski Podstawy 60

Leki stosowane w chorobach układu krążenia - umed.wroc.pl · dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego, wiązanie z białkami 98%, po podaniu dożylnym biologiczny okres półtrwania

Programowanie obiektowe i C++mst.mimuw.edu.pl/wyklady/poc/slajdy.pdf(metody wirtualne, wczesne i późne wiązanie metod). J. Jabłonowski (MIM UW) PO i C++ 21 marca 2012 15 / 211

PL KPR W03 IMA IIM ST - pwr.edu.plpwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · 1 Zał. nr 4 do ZW 33/2012 Politechnika Wrocławska WYDZIAŁ CHEMICZNY KARTA PRZEDMIOTU

E1 W16 - Politechnika Wrocławskapwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · Wy1 Wprowadzenie do tematyki 2h Wy2 Elementy dyskretne, scalone; schematy i specyﬁkacje

Zał. nr 4 do ZW WYDZIAŁ ***** KARTA PRZEDMIOTU ęzyku ...pwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · Parabola, elipsa, hiperbola. (W2, W4 i W7 do samodzielnego

alkeny (olefiny), alkinybudowa płaska izomeria E,Z Alkeny - nazewnictwo Nomenklatura (podstawa nazwy –najdłuższy łańcuch zawierający wiązanie podwójne, wiązanie to powinno

Zależności pomiędzy podstawowymi parametrami … · 2019. 10. 29. · przez dany narząd, a także wiązanie leku z białkami krwi oraz strukturami tkankowymi. Aby lepiej zrozumieć

CERESIT Produkty epoksydowe i reaktywne · Fuga epoksydowa CERESIT CE 79 posiada odporność na zabrudzenia z: sków, wina, tłuszczów, sosów itp. Super silne wiązanie i bardzo

2017 2018 - Politechnika Wrocławskapwr.edu.pl/fcp/JGBUKOQtTKlQhbx08SlkTUhZeUTgtCgg9... · +48 71 320 31 70 +48 71 320 37 19 +48 71 320 44 39 We look forward to seeing you at Wrocław

szkolalutry.plszkolalutry.pl/.../7-klasa-geografia-biologia-chemia1.docx · Web view2020/03/07 · Chemia – klasa VII Temat: Wiązanie jonowe Zeszyt ćwiczeń – ćw. 5,8,7a/66

Wiązanie azotu

C 1 wiązanie wychodzi do przodu, przed kartk C ( linia pogrubiona )wanda_kosinska.users.sggw.pl/mst/Wyklad_4.pdf · 2013-02-22 · 1 C 1 wiązanie wychodzi do tyłu, za kartkę C

O NITROZWIĄZKAC ALIFATYCZNYCHH . XXVI. WIĄZANIE …bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/3747/roczniki_chemii_v31_s37... · Tadeusz URBANSKI Katedra Technologii Organicznej U Politechniki,

EGZAMIN MATURALNY Z BIOLOGII POZIOM · PDF fileEgzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 2 Zadanie 1. (1 pkt) Na schemacie wyróżniono ramką wiązanie chemiczne, typowe dla

EN KPR W08 INS Ii ST - pwr.edu.plpwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku ... złożonych. Funkcje cukrów w organizmach

PLAN STUDIÓW - pwr.edu.plpwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · 23 ETD1066 2W 20000 Podstawy techniki cyfrowej i mikroproc. I ETD3079 1W+1L 10100 Mikrosystemy

Małgorzata Pawlik Pawlik, Małgorzata. (2018). Rola ... · ROS reactive oxygen species, reaktywne formy tlenu s.m. sucha masa ... Atom azotu Wiązanie chemiczne. Rola bakterii endofitycznych

Prezentacja programu PowerPoint - protein.pl · dla genetyka funkcje wyznacza fenotyp mutanta, dla fizjologa spojrzenie na funkcje jest jeszcze szersze - (a) wiązanie monomerów

DAISY - Dryden Aqua · świata, a ich stężenia zagrażają fotosyntezie, nawet w morzach południowych. Spadek produktywności zmniejsza wiązanie CO. 2 ... Ludzkie płuca o powierzchni

BioRoot RCS - septodont.com.pl RCS czy... · w obszarze płaszczyzna kontaktu materiał-ząb (21). Ta właściwość jest ważna dla uszczelniaczy, ponie-waż wiązanie uszczelniacza

Katalog produktów Ytong, Silka, Multipor · Bloczki muruje się na zaprawie docienkich spoin Ytong-Silka, a ︎ spoiny pionowe zastępuje roz-wiązanie pióro-wpust. Systemy Ytong

1. Krystalizacja w układach trójskładnikowych.kckizw.ceramika.agh.edu.pl/.../Wyklad_13.pdf · 2014. 6. 2. · 13. Wiązanie Si–O w krzemianach 14. Krzemiany jako struktury jonowe

Wykład z Chemii Ogólnej · stabilizują helisę DNA WIĄZANIE WODOROWE -przykłady 2.3. Elementy budowa materii Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej str. 2.3 / 28. Wiązania

KARTA PRZEDMIOTU - Politechnika Wrocławskapwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · 1.Pease Allan.; Mowa ciała. Jak odczytywać myśli innych ludzi z ich

Zał. nr 2 do ZW 33/2012 2 Kierunek Informatyka Studia ...pwr.edu.pl/fcp/2GBUKOQtTKlQhbx08SlkATxYCEi8pMgQGS38PRAobVm8... · Absolwent studiów II stopnia na specjalności Bezpieczeństwo

Sacrum i sztuka - Uniwersytet Śląski1984)133-148.pdfsztuce — to decyzja trwani a w e współczesnym układzi artystycznyme przy, wiązanie do sacrum sztuki tj, d.o przeświadczeni

Wyk.ad 17 cz.steczki -orbitale wydruklojewska/Wyklady/PrintWyklad 17...Energy diagram (a) Electron probability distri ++ ++ (b) Ha H2 Hb 1sa 1sb Co to jest wiązanie? *,2 1,1 1 MO