pİyasa analİzİ

29
PİYASA ANALİZİ PİYASA ANALİZİ Doç. Dr. Ömer Özçiçek

Upload: wells

Post on 04-Jan-2016

71 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

PİYASA ANALİZİ. Doç. Dr. Ömer Özçiçek. Piyasalar: Para Piyasası Sermaye Piyasası Döviz Piyasası Faktör Piyasaları Vadeli Piyasalar Ve piyasalar arası ilişkiler. Destekleyici Dersler Para ve Banka İstatistik 1 İktisat Matematik Yazık değil mi? (başarının sırrı). - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: PİYASA ANALİZİ

PİYASA ANALİZİPİYASA ANALİZİ

Doç. Dr. Ömer Özçiçek

Page 2: PİYASA ANALİZİ

Piyasalar:Piyasalar:

1.1. Para PiyasasıPara Piyasası

2.2. Sermaye PiyasasıSermaye Piyasası

3.3. Döviz PiyasasıDöviz Piyasası

4.4. Faktör PiyasalarıFaktör Piyasaları

5.5. Vadeli PiyasalarVadeli Piyasalar

Ve piyasalar arası ilişkilerVe piyasalar arası ilişkiler

Page 3: PİYASA ANALİZİ

Destekleyici DerslerDestekleyici Dersler Para ve BankaPara ve Banka İstatistik 1İstatistik 1 İktisatİktisat MatematikMatematik

Yazık değil mi?Yazık değil mi?(başarının sırrı)(başarının sırrı)

Page 4: PİYASA ANALİZİ

Dersler zamanında başlar ve Dersler zamanında başlar ve zamanında biterzamanında biter

Başarıda belirleyici unsur gayrettirBaşarıda belirleyici unsur gayrettir Öğrencilerin bunu bilip bir strateji Öğrencilerin bunu bilip bir strateji

belirlemesi gerekirbelirlemesi gerekir Not dilenme ve mazeret beyanı bu Not dilenme ve mazeret beyanı bu

stratejinin bir parçası olamaz.stratejinin bir parçası olamaz. Amaç kişisel gelişim olmalıdır (?)Amaç kişisel gelişim olmalıdır (?)Kitap: Yatırım Analizi ve Portföy Kitap: Yatırım Analizi ve Portföy

YönetimiYönetimi Prof. Dr. Mehmet Baha KaranProf. Dr. Mehmet Baha Karan

Page 5: PİYASA ANALİZİ

Kısaca bu piyasalar serbest piyasa Kısaca bu piyasalar serbest piyasa ekonomisinin işlemesi için temel ekonomisinin işlemesi için temel görev olan fon (tasarruf) arzı ile fon görev olan fon (tasarruf) arzı ile fon talebinin ilişki kurmasını sağlar. talebinin ilişki kurmasını sağlar. Bunun yanı sıra bu piyasalar kişi ve Bunun yanı sıra bu piyasalar kişi ve kuruluşların mal ve hizmet alımı ve kuruluşların mal ve hizmet alımı ve üretimi için gerekli araçların üretimi için gerekli araçların sağlanması, riski azaltmak ve yok sağlanması, riski azaltmak ve yok etmek imkanı sağlayan işlemlerin etmek imkanı sağlayan işlemlerin yapılmasını sağlar.yapılmasını sağlar.

Page 6: PİYASA ANALİZİ

Piyasalar:Piyasalar:

1.1. Para Piyasası (kısa vadeli tahvil, repo Para Piyasası (kısa vadeli tahvil, repo vs)vs)

2.2. Sermaye Piyasası (uzun vadeli tahvil, Sermaye Piyasası (uzun vadeli tahvil, hisse senedi)hisse senedi)

3.3. Faktör Piyasaları (petrol, metal, gayri Faktör Piyasaları (petrol, metal, gayri menkul vs)menkul vs)

4.4. Döviz PiyasasıDöviz Piyasası

5.5. Vadeli Piyasalar (future, opsiyon, Vadeli Piyasalar (future, opsiyon, swap)swap)

Page 7: PİYASA ANALİZİ

Para piyasası ve sermaye piyasasında Para piyasası ve sermaye piyasasında orta ve uzun vadeli tahviller orta ve uzun vadeli tahviller borçlanma senetleridir. Para piyasası borçlanma senetleridir. Para piyasası kısa vadeli olması açısından risk daha kısa vadeli olması açısından risk daha az, az, likiditelikiditesi daha yüksektir. si daha yüksektir.

LikiditeLikidite bir mal veya varlığı (asset) bir mal veya varlığı (asset) ne kadar kısa sürede arzu edilen ne kadar kısa sürede arzu edilen başka bir mal veya varlığa başka bir mal veya varlığa dönüştürülebileceğini kasteder. Para dönüştürülebileceğini kasteder. Para en likit varlıktır.en likit varlıktır.

Page 8: PİYASA ANALİZİ

Sermaye piyasası,Sermaye piyasası, orta ve uzun vadeli orta ve uzun vadeli ödünç verilebilir fonların menkul ödünç verilebilir fonların menkul kıymetlerin alım satımı suretiyle kıymetlerin alım satımı suretiyle tasarruf sahiplerinden yatırımcılara tasarruf sahiplerinden yatırımcılara aktarılmasını sağlayan ortamın, başka aktarılmasını sağlayan ortamın, başka bir ifade ile yatırımcılar, tasarruf bir ifade ile yatırımcılar, tasarruf sahipleri ve bunlar arasındaki fon sahipleri ve bunlar arasındaki fon akımını sağlayan aracı kurum ve akımını sağlayan aracı kurum ve bankalar, yatırım ortaklıkları ve yatırım bankalar, yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları gibi aracı ve yardımcı fonları gibi aracı ve yardımcı kuruluşlarından oluşan modern kuruluşlarından oluşan modern finansman sisteminin adıdır.finansman sisteminin adıdır.

Page 9: PİYASA ANALİZİ

Piyasa aktörleriPiyasa aktörleri1)1) KişilerKişiler2)2) ŞirketlerŞirketler

Banka Banka Sigorta, emeklilik vsSigorta, emeklilik vs FonlarFonlar Diğer ŞirketlerDiğer Şirketler

3)3) KamuKamu Merkez bankasıMerkez bankası HazineHazine

4)4) Uluslararası kuruluşlarUluslararası kuruluşlar

Page 10: PİYASA ANALİZİ

Banka (aracı)

Tasarruf Fon talebi olan

Dolaylı Finansman

(Fon Fazlası)

Page 11: PİYASA ANALİZİ

Dolaylı Finansman AracılarıDolaylı Finansman Aracıları BankaBanka Sigorta, emeklilik, vs. şirketleriSigorta, emeklilik, vs. şirketleri FonlarFonlar

Page 12: PİYASA ANALİZİ
Page 13: PİYASA ANALİZİ

Hisse senediHisse senedi Borçlanma senetleriBorçlanma senetleri OrtaklıkOrtaklık

Yatırım veya üretime tasarruf sahibi Yatırım veya üretime tasarruf sahibi kendisi fon sağlıyorsa.kendisi fon sağlıyorsa.

Doğrudan Finansman

Page 14: PİYASA ANALİZİ

Günümüzde söz konusu piyasalar Günümüzde söz konusu piyasalar sözleşmelerin alım ve satımları sözleşmelerin alım ve satımları şeklinde işlemektedir.şeklinde işlemektedir.

Page 15: PİYASA ANALİZİ

Kişilerin yatırım amacı ile edindikleri, ortaklık Kişilerin yatırım amacı ile edindikleri, ortaklık veya alacak hakkı sağlayan ve çıkarılması veya alacak hakkı sağlayan ve çıkarılması için için Sermaye Piyasası KuruluSermaye Piyasası Kurulundan izin alınan ndan izin alınan kıymetli evraklara kıymetli evraklara menkul kıymetmenkul kıymet denir. denir.Bunlar hisse senetleri, hisse senedi türevleri, Bunlar hisse senetleri, hisse senedi türevleri, geçici ilmühaberler, yeni pay alma geçici ilmühaberler, yeni pay alma kuponları,Tahviller, tahvil türevleri, tahvil kuponları,Tahviller, tahvil türevleri, tahvil faiz kuponları, hazine bonoları, katılma intifa faiz kuponları, hazine bonoları, katılma intifa senetleri, ksenetleri, kââr ve zarar ortaklığı belgeleri, r ve zarar ortaklığı belgeleri, banka bonoları, banka garantili bonolar, banka bonoları, banka garantili bonolar, finansman bonoları, varlığa dayalı menkul finansman bonoları, varlığa dayalı menkul kıymetler gelir ortaklığı senetleri, kıymetler gelir ortaklığı senetleri, gayrimenkul sertifikalarıgayrimenkul sertifikaları

Page 16: PİYASA ANALİZİ
Page 17: PİYASA ANALİZİ
Page 18: PİYASA ANALİZİ

Hisse senediHisse senedi

1)1) AdiAdi

2)2) İmtiyazlıİmtiyazlı

3)3) Oydan YoksunOydan Yoksun

TahvilTahvil

1)1) Kuponlu-kuponsuzKuponlu-kuponsuz

2)2) Teminatlı-teminatsızTeminatlı-teminatsız

3)3) Vergiden muaf…vsVergiden muaf…vs

Page 19: PİYASA ANALİZİ

Oydan Yoksun Hisse Senetleri (OYHS) ihracı için Oydan Yoksun Hisse Senetleri (OYHS) ihracı için kâr payında imtiyaz tanınması zorunludur. kâr payında imtiyaz tanınması zorunludur. OYHS sahipleri diğer ortaklarla birlikte, Kanun OYHS sahipleri diğer ortaklarla birlikte, Kanun ve tebliğlerde belirtilen miktarda birinci ve tebliğlerde belirtilen miktarda birinci temettüden payları oranında yararlanırlar. temettüden payları oranında yararlanırlar. OYHS sahipleri dağıtılan birinci temettüye ek OYHS sahipleri dağıtılan birinci temettüye ek olarak, kalan kârdan, pay başına düşen olarak, kalan kârdan, pay başına düşen birinci temettünün esas sözleşmede (bu birinci temettünün esas sözleşmede (bu senetlerin imtiyazına ilişkin olarak) belirtilen senetlerin imtiyazına ilişkin olarak) belirtilen oranında kâr payı alırlar. OYHS sahiplerine oranında kâr payı alırlar. OYHS sahiplerine tanınan imtiyazlı kâr payı ayrılmadıkça, başka tanınan imtiyazlı kâr payı ayrılmadıkça, başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve yönetim kurulu üyeleri ile aktarılmasına ve yönetim kurulu üyeleri ile memur, müstahdem ve işçilere kârdan pay memur, müstahdem ve işçilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemez.  dağıtılmasına karar verilemez. 

Page 20: PİYASA ANALİZİ

Sermaye Piyasası KuruluSermaye Piyasası Kurulu1. 1. Sermaye piyasasının güven ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak Sermaye piyasasının güven ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak

ve tasarruf sahiplerinin haklarını korumak,ve tasarruf sahiplerinin haklarını korumak,2. Sağlanan güven ve kararlılık ortamı içinde mobilize edilen 2. Sağlanan güven ve kararlılık ortamı içinde mobilize edilen

tasarrufları iktisadi kalkınmanın emrine sunmak ve şirketleri tasarrufları iktisadi kalkınmanın emrine sunmak ve şirketleri sermaye bakımından halka açarak mülkiyetin tabanını sermaye bakımından halka açarak mülkiyetin tabanını yaygınlaştırmak.yaygınlaştırmak.

SPKSPK 1. Her türlü menkul kıymetlerin halka arz ve satışını düzenlemek ve 1. Her türlü menkul kıymetlerin halka arz ve satışını düzenlemek ve

denetlemek,denetlemek, 2. Halka arz olunan, menkul kıymetlere ilişkin bilgilerin halka tam ve 2. Halka arz olunan, menkul kıymetlere ilişkin bilgilerin halka tam ve

gerçeğe uygun olarak açıklanmasını sağlamak,gerçeğe uygun olarak açıklanmasını sağlamak, 3. Şirketlerin halka açılmasını kolaylaştıracak kurumlar getirmek,3. Şirketlerin halka açılmasını kolaylaştıracak kurumlar getirmek, 4. Sermaye piyasasını etkin bir şekilde denetleyecek bir kurum 4. Sermaye piyasasını etkin bir şekilde denetleyecek bir kurum

oluşturmak,oluşturmak, 5. Sermaye piyasasında faaliyet gösteren yardımcı kurumları 5. Sermaye piyasasında faaliyet gösteren yardımcı kurumları

düzenlemek ve disipline etmek, mahiyetleri itibariyle sermaye düzenlemek ve disipline etmek, mahiyetleri itibariyle sermaye piyasası yardımcı kuruluşlarının faaliyetleri ile bağdaşmayan bugün piyasası yardımcı kuruluşlarının faaliyetleri ile bağdaşmayan bugün uygulanmakta olan bazı işlemlere son vermek ve bugüne kadar uygulanmakta olan bazı işlemlere son vermek ve bugüne kadar yapılmış işlemlerin bir geçiş dönemi içinde tedricen tasfiye yapılmış işlemlerin bir geçiş dönemi içinde tedricen tasfiye edilmesini sağlamak,edilmesini sağlamak,

6. Menkul kıymetler borsalarının çalışmasına elverişli bir ortam 6. Menkul kıymetler borsalarının çalışmasına elverişli bir ortam hazırlamak.hazırlamak.

Page 21: PİYASA ANALİZİ

Borsa (securities exchange)Borsa (securities exchange) Tezgah üstü piyasa (over the Tezgah üstü piyasa (over the

counter)counter)

Broker (simsar-aracı)Broker (simsar-aracı)

Page 22: PİYASA ANALİZİ
Page 23: PİYASA ANALİZİ
Page 24: PİYASA ANALİZİ

Menkul Kıymet BorsalarıMenkul Kıymet Borsaları

OrganizeOrganize Menkul Kıymet Borsaları Menkul Kıymet Borsaları• Türkiye’de İMKBTürkiye’de İMKB• Amerika’da Amerika’da NYSE, AMEX, NYSE, AMEX, ve yerel borsalarve yerel borsalar Gerçek fiziksel müzayede salonları vardırGerçek fiziksel müzayede salonları vardır

Tezgah Üstü (Tezgah Üstü (Over-the-CounterOver-the-Counter)) PiyasaPiyasa• Amerika’da NASDAQAmerika’da NASDAQ• Birbirine bilgisayar terminalleri ve telefonla Birbirine bilgisayar terminalleri ve telefonla

bağlanmış bir aracılar ağıbağlanmış bir aracılar ağı

Page 25: PİYASA ANALİZİ

1)1) Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınır.Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınır.

2)2) Birincil piyasada satış (primary)Birincil piyasada satış (primary)

3)3) İkincil piyasada satış (secondary)İkincil piyasada satış (secondary)

Fiyat belirleme, güven sorunu.Fiyat belirleme, güven sorunu.

Yardımcı kuruluşlar: Yatırım bankası Yardımcı kuruluşlar: Yatırım bankası (underwriter-yüklenim aracılığı), (underwriter-yüklenim aracılığı), Takasbank (clearinghouse)Takasbank (clearinghouse)

İMKB halka azr rehberiİMKB halka azr rehberi

Menkul Kıymet İhracı

Page 26: PİYASA ANALİZİ

Piyasalarda alış-Piyasalarda alış-satış açık satış açık artırma şeklinde artırma şeklinde gerçekleşir.gerçekleşir.

ALIŞALIŞ SATIŞSATIŞ

2.10 2.10 (5000)(5000) 2.20 2.20 (6000)(6000)

2.00 2.00 (7000)(7000) 2.30 2.30 (6500)(6500)

1.90 1.90 (8000)(8000) 2.40 2.40 (7500)(7500)

1.80 1.80 (5000)(5000) 2.50 2.50 (8000)(8000)

Page 27: PİYASA ANALİZİ

Vadeli PiyasalarVadeli PiyasalarSözleşmeler şimdi yapılır, mal veya Sözleşmeler şimdi yapılır, mal veya

menkul kıymet takası gelecekteki bir menkul kıymet takası gelecekteki bir tarihte gerçekleşir. Amaç riski tarihte gerçekleşir. Amaç riski azaltmak veya spekülasyon yapmak.azaltmak veya spekülasyon yapmak.

Spot PiyasalarSpot Piyasalar

Page 28: PİYASA ANALİZİ

Arbitraj ve spekülasyonArbitraj ve spekülasyon

Arbitraj hiçbir belirsizliğin olmadığı Arbitraj hiçbir belirsizliğin olmadığı bir işlem sonucu kazanç bir işlem sonucu kazanç sağlamak.sağlamak.

Spekülasyon kişinin beklentilerin Spekülasyon kişinin beklentilerin gerçekleşmesi halinde kazanç gerçekleşmesi halinde kazanç sağlamayı umarak bir pozisyona sağlamayı umarak bir pozisyona girmesi.girmesi.

Page 29: PİYASA ANALİZİ

Menkul kıymet tanımıMenkul kıymet tanımı Hisse senedi ve tahvil ihracıHisse senedi ve tahvil ihracı SPK ve diğer yardımcı kuruluşlarSPK ve diğer yardımcı kuruluşlar Borsa ve alım satımBorsa ve alım satım