8/3/2019 Pigułka - Tatarkiewicz

http://slidepdf.com/reader/full/pigulka-tatarkiewicz 1/2

FILOZOFIA XIXw str.1Faza I 1830 – 1860- Comte i pozytywizm- Mill i empiryzm- Herbart i realizm- (Feuerbach i naturalizm)- Marks, Engels i materializm dialektyczny- (indywidualizm i elitaryzm)- filozofia wiaryFaza II 1860 – 1880- Spencer i ewolucjonizm- scjentyzm- parcelacja filozofii (psychologia, logika,etyka, estetyka)- (neokantyzm i empiriokrytycyzm)- (Wundt i Renouvier (metafizyka))- Taine i humanistyka

- Renan i sceptycyzmFaza III 1880 – 1900- opozycja w teorii przyrodoznawstwa- opozycja wśród humanistów- idealizm anglosaski- (Brentano)- Nietzsche

FILOZOFIA XXwFaza I 1900 – 1918- pragmatyzm (W. James)- Bergson- Fenomenologia- Brytyjska szkoła analityczna i realizm- odnowienie scholastyki- szkoła marburska i jej idealizm- marksizm - leninizmFaza II 1918 – 1930- filozofia w logice- filozofia w fizyce- filozofia w psychologii (funkcjonalizm ihromizm; psychologia postaci;

 behawioryzm; psychoanaliza; psychologiaradziecka)- filozofia w socjologii (Durkheim, Paret)- Whitehead i filozofia przyrody- Nicolai HartmanFaza III 1930 – 1945- neopozytywizm- egzystencjalizm

COMTE I POZYTYWIZMFilozofia pozytywna:- zajmuje się przedmiotami rzeczywistymi- bada rzeczy dostępne umysłowi- rozważa tylko tematy pożyteczne- służy polepszeniu życia- zajmuje się kwestiami ścisłymi- pracuje pozytywnie- wiedza ma za przedmiot wyłącznie faktyfizyczne- odrzucenie introspekcji ( jak można badaćwłasne wzruszenia, skoro badanie wymaga

właśnie opanowania)Filozof pozytywny:- rozumie, że nauki przyrodnicze stworzyłynieporównany wzór dochodzenianaukowego- wyrzeka się w filozofii spekulacji na rzecz badań czysto faktycznych- unika twierdzeń absolutnych i zastępuje je przez względne Nie posiadamy wiedzy o faktach

 psychicznych, bo niepodobna być zarazem podmiotem i przedmiotem poznania.Rozwój ludzkości:- filozofia pozytywna jako filozofiaminimalistyczna – ostrożna, trzymająca sięfaktów, unikająca spekulacji- F. P. jako filozofia uważająca tylko faktyzewnętrzne, dotyczące ciał, za jedyny przedmiot rzetelnej nauki- pozytywistyczne rozumienie świata jestnajdoskonalszym tworem ludzkim- fazy rozwoju umysłowego ludzkości(teologiczna – uczucia, duchy; metafizyczna

 – intelekt, pojęcia abstrakcyjne; pozytywna – najwyższy szczebel rozwoju)Stwierdzanie i przewidywanie faktów: Nie wypowiadać twierdzeń innych, jak tylkooparte na takim czy innym fakcie.- jedyną rzeczą dostępną dla umysłu są fakty- rejestrowanie faktów, to materiał dodalszych poszukiwań- nauka opiera się na doświadczeniach, a ledąży do tego, aby były zbędneKlasyfikacja nauk:- nauki abstrakcyjne (ogólne prawa rządząceelementarnymi faktami przyrody)- nauki konkretne (konkretne zespoły, w jakich fakty występują w doświadczeniu)

MILL I EMPIRYZMLogika ze stanowiska empiryzmu: logika pojęć ogólnych i wniosków koniecznych nie

 zgadza się z filozofią empiryzmu (trzeba jaopracować na nowo)Empiryzm u Milla:

- istnieją tylko rzeczy jednostkowe- brak ogółów, rodzajów, gatunków- ogólne mogą być tylko wyrazy- nominalistyczne rozumienie pojęć- indukcja i dedukcja współdziałają ze sobąRozumowanie dedukcyjne:- wyprowadzenie wniosków z twierdzeńogólnych- wiedzę czerpiemy z doświadczeń, adoświadczenia są jednostkowe- tylko przez indukcję możemy dojść do

doświadczeń od twierdzeń ogólnych str 2- postęp wiedzy przez analogię lub indukcję- przebiega od szczegółu do innychszczegółów i od szczegółów do ogółuRozumowanie indukcyjne:- nie może być zupełnie proste- uogólnianie poszczególnych doświadczeń- metody: jednej zgody, jednej różnicy,reszty i zmian towarzyszących. Logika: istnieją pewne ogólne prawdy pierwotne, które są oczywiste i nie

wymagają dowodu. Gdyby ich nie było, niemożna by przeprowadzić żadnego dowodu,bo nie byłoby go na czym oprzeć.

Teoria poznania ze stanowiska empiryzmu:- krytyka naczelnych pojęć teorii poznania(podstawa prawa przyczynowości wydaje

się z natury wyłącznie psychologicznej,subiektywnej; nie można wyrzec się prawa przyczynowości – jest ono nieodzownymzałożeniem indukcji)- krytyka pojęcia substancji i umysłu (są to pojęcia wyrażające nasze przeżycia; materia jest „stałą możliwością odbierania wrażeń)Trzy empiryzmy, które łączą się ze sobą:- genetyczny (psychologiczny – cała wiedza, jaką posiada jednostka pochodzi wyłączniez doświadczenia)- epistemologiczny (doświadczenie stanowikryterium wiedzy prawdziwej)- metodologiczny (nauka ma jedyniestwierdzać dane doświadczenia i uogólniać je indukcyjnie)

HERBART I REALIZM Naturalny obraz świata:- poznanie opiera się na doświadczeniu- poznanie ma za przedmiot rzeczy iuporządkowany przestrzennie i czasowo

świat- potoczne przekonania są jedynymmożliwym punktem wyjścia dla filozofiiMetafizyka:- pojęcie elementarnych, realnych bytów,wzajemnie niezależnych (są to „realia”)- sztuczny wytwór kombinacji pojęciowychPsychologia:- zastosowanie ogólnej koncepcji metafiz.- życie psychiczne pojmowane jak światzewnętrzny – zespół niezależnych,oddziałujących na siebie jednostek - wyobrażenia są elementami duszy- życie psychiczne jako mechanikawyobrażeń

MARKS, ENGELSI MATERIALIZM DIALEKTYCZNY

Dwa obozy (Engels):- idealistyczny (duch istniał przed przyrodą)- materialistyczny (przyroda przed duchem)Marks i Engels zwolennikami materializmu

Realistyczna teoria poznania:- materializm: jedyną pierwotną i samoistną postacią bytu jest materia (duch istniejetylko w związku z ciałem, jest wynikiemrozwoju materii)- idealizm (duch jest bytem pierwotnym isamoistnym, jest równie pierwotny isamoistny, jak materia)- realizm: materialny, zmysłowo postrzegalny świat jest rzeczywistymświatem, a nie tylko naszym wyobrażeniem(r. umiarkowany – przedmioty materialneistnieją niezależnie od naszych postrzeżeń,ale nie są nam w pełni dostępne;r. radykalny – przedmioty materialne, choćistnieją od postrzeżeń niezależnie, są imdostępne)realistyczny pogląd jest naturalnym poglądem człowiekaMaterializm niemechanistyczny:- zjawiska niemech. są objawem ducha- wszystko co realne jest postacią materii

(życie, świadomość, życie psychiczne)Materializm dialektyczny:- własność materialnej przyrody- przyroda ciągle się rozwija- przyroda składa się z rzeczy ze sobąspójnych, wzajemnie się warunkujących- p. jest w ciągłym ruchu, przemianie- rozwijając się wytwarza nowe jakości- motorem rozwoju jest walkawewnętrznych przeciwieństwMaterializm historyczny:- zjawiska społeczne w m. dialektycznym- dzieje ludzkie mają osnowę materialną- byt społeczny ludzi stanowi o ich bycie

FILOZOFIA WIARYNewman:Indywidualność rzeczy i abstrakcyjność poznania:- prawdziwym faktem jest tylko istnienieistot indywidualnych, wszystko pozostałe jest grą cieni

- rzeczy i ludzie są indywidualni- poznanie konkretne opiera się na dośw.- p. abstrakcyjne na analizie i uogólnieniuDowód a przeświadczenie:- dwojakość twierdzeń uznawanych za prawdziwe (dowód i przeświadczenie)- rzeciwstawienie wiedzy dyskursywnej iintuicyjnej, racjonalnej i irracjonalnejZmysł wnioskowania:- zdolność konkretnego rozumowania

- jest dobrem osobistym, nie metodą str 3KierkegaardFilozofia egzystencj alna :- zagadnienia religijne i moralne- myśliciel subiektywny „chcę znaleźć prawdę, która jest prawdą dla mnie”- myśliciel pluralistyczny(mnogość życia)- filozofia ogólna jest zbyt abstrakcyjnaSkończoność i nieskończoność w istnieniu:- istnienie ludzkie jest czasowe (zawsze sięrozwija; nie ma zakończenia)- filozofia stawania sięTypy życia:- pochłonięty możliwościami (nowekombinacje, przemiany);- etyczny (poszukiwanie rzeczywistości)- estetyczny (od jednych przezyć do 2)

- religijny (charakter osobisty)SPENCER I EWOLUCJONIZM

Ewolucjonizm:- ewolucja, czyli rozwój- rzecz, która podlega rozwojowi ulega przemianom, przemiany dokonują się stale istopniowo, w jednym kierunku, wedle jednego prawa- biologia jako punkt wyjścia (rozwój)- rozwój jako prawo powszechne- rzeczy = mechanizmy (funkcje materii,ruchu, siły)Ewol. Psychologia i teoria poznania:- zjawiska psychiczne stanowią ogniwaogólnego rozwoju przyrody organicznej- formy umysłu powstały przezdostosowanie się do warunków życiaAgnostycyzm:- poza zjawiskami istnieje prawdziwarzeczywistość, która jest niepoznana- niepoznawalne jest domeną religii

SCJENTYZMPogląd na naukę:- pewna wiedza jest tylko w nauce przyrod.- matematyka ma wartość pomocniczą- nauka polega na stwierdzaniu faktów- wsio co istnieje należy do zakresu nauki- zad. nauki są doniosłe zad. Praktyczne- stosunek nauki do teologii jest bezwzględnie ujemny- nauka potrzebuje uporządkowania- nauka opisuje postrzeganą rzeczywistość- nauka największą wartością ludzkości- ma służyć duchowi ludzkiemu i wolnejmyśli (uczeni – kapłani)Pogląd na świat:- wszystko w gruncie rzeczy je stzrozumiałe, jasne i dostępne dla umysłu- wszystko ma jedną naturęKonsekwencje:- negatywny stosunek do religii- liberalizm – jednoznaczny stosunek do

zagadnień społecznych- życie pod hasłem przyrody (tylko)- realistyczny stosunek do sztuki

PARCELACJA FILOZOFIIPsychologia:- introspekcja Anglików (empiryzm,opisowość)- p. exp. Niemców (uzupełnienieintrospekcji; eksperymenty; fakty wywołaneumyślnie; James, Wundt, Helmholtz)- p. fizjologiczna (badanie anatomicznych ifizjologicznych warunków, w których powstają zjawiska psychiczne)- psychofizyka (zjawiska zewnętrzne,stanowiące podniety stosunku zjawisk  psychicznych do zj. fizjologicznych;wywołanie dostrzegalnego przyrostuwrażenia; E. Weber, G. Fechner)- p. społeczna (o wyższych formach psychiki może uczyć tylko język, sztuka,religia, prawo itd.; Wundt, Lazarus)- p. Francuzów (materiał psychiatryczny dowyjaśniania psychologii normalnej; uznanie podobieństwa psychiki normalnej i chorej)Logika:- gramatyczna (Arystoteles), metafizyczna(Hegel), transcendentalna (Kant)- sądy i wnioski, które są fcjami psychiczn.- nauka o prawach myślenia- psychologizm logiczny (sprowadzenielogiki do psychologii)Etyka:- ustalenie norm (to, co być powinno)- normy mają uzasadnienie w faktachEstetyka:- charakter psychologiczny i empiryczny- badania nad sztuką- różnorodność form (środowisko i momenthistoryczny)- teorie (hedonistyczna – przyjemność;formalistyczna – przyjemność przezformalne właściwości przedmiotu;funkcjonalistyczna – przyj. Spowodowana

samym funkcjonowaniem umysłu)WUNDT I METAFIZYKA NIEMCÓW

Psychologia:- rzeczywistość psych. ma naturę przebiegu- dusza jest substancją- życie psychiczne nie rozwija się mechan.- apercepcja (doświadczenie)- paralelizm psychofizyczny (przyczyna jestzawsze jednorodna ze skutkiem)

Teoria poznania: str 4- wytyczanie granicy między tym, co myślidane a tym co ona wnosi do poznania- nigdy nie mamy do czynienia z czystymdoświadczeniem (opracowane przez myśl)- ani z czystą myślą (materiał jestdostarczany przez doświadczenie)Metafizyka:- filozofia - pogląd na świat zaspokajający potrzeby umysłu- nauka o poznaniu i nauka o zasadach- jest koniecznością dla umysłu ludzkiego- każda ostateczna hipoteza jest metafizycz.- świat jest zespołem istot obdarzonych wolą

TAINE I HUMANISTYKA POZYTYW.Metodologia:- nauka opiera się na faktach- drobne, codzienne wydarzenia kształtująkulturę i kierują dziejamiPsychologia:- umysł jako „potok wrażeń i impulsów”- świadomie atomistycznaTeoria kultury:- formy kultury tłumaczone „środowiskiem”- gr. społ. Nie zawiera nic poza jednostkami,które są czynnikiem kultury i dziejów- stanowisko indywidualistyczne

RENAN I SCEPTYCYZM W POZYT.Źródła sceptycyzmu:- rozczarowanie historia i filozofią- pewna niepewność wszystkiegoAmoralizm i hedonizm:- można wybierać dowolnie, bo nie marzeczy lepszych ani gorszych- nie można doradzać- zawsze zostają przyjemności widza

OPOZYCJA W TEORIIPRZYRODOZNAWSTWA

Bergson, J. Tannery, E. BoutrouxKontyngentyzm:- nauka rozpada się na wiele dziedzin, akażdą z nich rządzą inne prawa- z praw jednej dziedziny nie wynikają prawa innych- scjentystyczna koncepcja poznaniaKompromis przyrody i umysłu:- prawa nauki nie są niezmienne- nauka nie posiada stałych treści i form- narzędziami umysłu przy tworzeniu naukisą rozum i wyobraźniaKonwencjonalizm:- prawa naukowe nie są odtworzeniemrzeczywistości- pewniki są umownym tworem umysłu- prawa szczegółowe formowane na podstawie obserwacjiSymbolizm naukowy:- rozszerzenie konwencjonalności nawszelkie prawa naukowe

- prawa i fakty naukowe są konwencjami- fakt ma określony początek i koniec

OPOZYCJA WŚRÓD HUMANISTÓWDilthey, W. Windelband, E. Troeltsch Nauki o rzeczywistości dziejowo – społ.:- nauki humanistyczne są prawdziwyminaukami, ale są odmienne od przyrodnicz.- ich odrębność leży w przedmiocie nauk - psychologia opisowo – analityczna(analiza struktur i typów ludzkiej psychiki)- stwierdzenia (o faktach – ustalone przezhistorię; o prawach – wyodrębnione zfaktów elementy; wartościujące – prawidła,imperatywy, normy)- n. hum. Ustalają prawa „ strukturalne” Nauki idiograficzne:- odrębność nauk hum. leży w metodzie- różnice mdzy naukami (1 ustalają prawa 2fakty; 1 mówią o powtarzalności, 2 oindywidualności; 1 mają charakter ogólny, 2indywidualny; 1 są nomotetyczne 2

idiograficzne)- nauki o naturze i kulturze Nauki o duchu:- duch jest czymś różnym od ciała i duszy- jest niematerialny, nieindywidualny- świat duchowy jest przedmiotem n. hum.- czynnik duchowy nadaje sens wytworom

IDEALIZM ANGLOSASKIPostacie idealizmu:- umysł i to, co postrzega ma tę samą naturę- byt ma naturę umysłowąŹródła idealizmu:- świat stanowi zwartą całość, materiazawsze rozpada się na części- samorzutna wolność, twórczość,aktywność są właściwościami ducha- potrzeba uzyskania pewności, że istniejąsiły boskie, wieczne, doskonałePersonalizm:- świat składa się z mnogości wolnych osób,nad którymi jest 1 osoba nieskończona,

która je stworzyła- osoby są najwyższą postacią istnienia- wolne i odpowiedzialne, zasady moralne- społeczne, mają system moralny

NIETZSCHERelatywistyczna forma poznania:- wszystko warunkują potrzeby życiowe- prawda to to czego wymaga życie- umysł fałszuje rzeczywistość- nasze prawdy to złudzenia

Relatywistyczna forma wartości: str 5- nie ma powszechnej moralności- każdy ma taką moralność jak naturęPrzewartościowanie wszystkich wartości:- tylko życie posiada wartość bezwzględną- tylko silni mogą zapewnić sobie wolność- założenie nierówności (ludzi lepsi i gorsi)

PRAGMATYZMPsychologia:- wymagania skrajnie empiryczne- psychika nie jest prosta i niezmienna- brak odrębnych wyobrażeń- świadomość ma charakter ciągły- świadomość dziedzictwem pokoleń- biologiczne tło zjawisk Metoda pragmatyczna:- metoda rozstrzygania dyskusjimetafizycznych (jeśli z różnych tezwynikają te same konsekwencje, to nie mamiędzy nimi różnicy)Pragmatyczna teoria prawdy:- prawdy nie są kopiami rzeczywistości- prawdziwymi myślami są te, które spr. się przez swoje konsekwencjeRadykalny empiryzm:- charakter atomistyczny – doświadczenie,to suma prostych elementów- zwiększony zasięg empiryzmu (dośw.)Czyste doświadczenie:- d. pierwotne (wolne od dodatków iinterpretacji; nie ma niezależnej jaźni;substancje są fikcją umysłu)Pluralizm:- rzeczywistość – mnogość części- względna zależność tych części- rzeczywistość jest plastyczna

BERGSONKrytyka intelektu:

- nauka i poznanie są dziełem intelektu- intelekt służy celom praktycznym- poznaje tylko to, co dla życia ważne- przekształca to co poznajeIntuicja:- zamiennik intelektu- ujmuje najbardziej złożoną rzeczywistość- bezpośr. Znajomość rzeczy i wydarzeń- rodzaj instynktu, działa nieświadomie

FENOMENOLOGIAKrytyka psychologizmu:- przedmioty matematyczne (jak i logiczne)są wytworami umysłu- prawdy logiczne nie należą do procesu psychicznego- prawa logiczne nie są prawami psych.- prawa logiczne są prawdziwe i oczywisteIdea fenomenologii:- podstawa wszystkich innych nauk - bez założeń, hipotez, konstrukcji- stwierdza to co oczywiste

- bada istotę zjawisk Program fenomenologii:- ustalenie co jest bezpośrednio dane naszejświadomości i wyodrębnienie od tego co jest konstrukcja umysłu- umysł ludzki jest w stanie ustalić co bezpośrednio dane i oczywiste- intuicja pozwala wypowiadać bez indukcjisądy powszechne

BRYTYJSKA SZKOŁAANALITYCZNA I REALIZM

Pojmowanie filozofii:- zasady działania ustala się w toku działań- niektórych prawd nie trzeba uzasadniać- fakt poznania faktem ostatecznymArgumenty realizmu:- nie ma podstawy do zaprzeczeniasłuszności realizmu, który jest naturalnym poglądem wszystkich- zaprzeczenie realizmowi tłumaczone jest pomieszaniem pojęć

ODNOWIENIE SCHOLASTYKI- konserwatyzm- dalszy rozwój myśli średniowiecznej

SZKOŁA MARBURSKA I IDEALIZMKantyzm:- poznanie wyrasta ze zmysłów i myśli- poza zjawiskami istnieje niepoznany światRacjonalizm przeciw empiryzmowi:- brak zaufania do faktów – znamy je tylko przez dane zmysłowe- znaczące są tylko konieczności myślowe- odrzucenie kantyzmuAprioryzm przeciw psychologizmowi:- podmiot poznając narzuca formy przedm.- każdy podmiot musi posługiwać sięformami apriorycznymi, by poznawać przedmiotyMetoda transcendentalna vs spekulatywna:- nauka ścisła eliminuje dane zmysłowe- nauki najdoskonalsze (matematyka,matematyczne przyrodoznawstwo)

- abstrakcyjne nauki i abstr. obraz świataMARKSIZM – LENINIZM

Życiowy charakter filozofii:- myśl człowieka jest wyrazem jego klasy- idea bezpartyjności- świadomość klasowa i przynależność partyjna przyczyniają się do pozn. prawdy- wszystko we wszechświecie zmaga się zesobą – zwolennicy walki i wrogowiekompromisu

8/3/2019 Pigułka - Tatarkiewicz

http://slidepdf.com/reader/full/pigulka-tatarkiewicz 2/2

Realność i poznawalność świata: str 6- wszystko co poznajemy jest realne iistnieje od nas niezależnie- rzeczywistość można poznać, ująć myślą- myśl jest wytworem materialnego bytu- poznanie bytu nie jest nigdy zupełneMaterialność świata:- tylko materia jest pierwotnym, samoistnym bytem- myśl jest tylko własnością materii- materializm naturalnym poglądem człow.- idealizm przeciwieństwem materializmu

ROZWÓJ LOGIKI WSPÓŁCZESNEJI okres (1900 – 1914):- wprowadzenie metod matematycznych- anatomyje – zagadnienia logiczne prowadzące do sprzeczności- teoria typów Russella: zadania o zbiorach izadania o elementach zbiorów są innegotypu i nie mogą być ze sobą zestawianeII okres (do 1930):- system edukacyjny wolny od anatomyj- logika arystotelesowska: prawda i fałsz- logika 3-wart.: prawda, fałsz, możliwość

ZAGADNIENIA FILOZOFICZNEW PSYCHOLOGII

Funkcjonalizm i hormizm:- czynności psychiczne (p. powinnazajmować się czynnościami, nie treściami)- odejście od metody introspekcyjnej,analitycznej i teoretycznego rozumienia psychologii (p. nie może ograniczac się doobserwacji procesu świadomości)- zjawiska psychiczne i fizyczne splatają sięze sobą (brak dualizmu)- hormizm (cz. psychiczne mają źródłoenergii w sobie, tylko niektóre czynności sądynamiczne)

Psychologia postaci:- w życiu psychicznym całość jest bardziej pierwotna od części- nowe ujęcie psychologii (szczegółoweobserwacje, postaciowanie)Behawioryzm (Watson):- psychologia bez duszy (dusza jest hipoteząlub fikcją, brak dla niej miejsca w psychologii empirycznej)- psychologia zwierząt- filozofowie pozytywiści i materialiści- psychologia bez introspekcji (nie ma naukitam gdzie nie można sprawdzaćwypowiadanych twierdzeń)- p. jako nauka o zachowaniu się- p. bez dziedziczności (większość reakcji jest uwarunkowana a nie wrodzona)Psychoanaliza(Freud):- nieświadome zjawiska psychiczne- kompleksy i ich wyładowanie- determinizm i irracjonalizm

Psychologia radziecka (Bergson):- dialektyczne rozumienie zjawisk (nie manic niezmiennego, wszystkie zjawiskastanowią jedność)- związek zj. fizycznych z psychicznymi- ujmowanie zjawisk całościowo

ZAGADNIENIA FILOZOFICZNEW SOCJOLOGII

Socjologistyczna filozofia Durkheima:- fakty społeczne (coś zewnętrznego wstosunku do jednostki, reguły moralne,stawiają jednostce wymagania)- badanie samych faktów społecznych- wyobrażenia zbiorowe (do których jednostka samodzielnie by nie doszła- filozofia socjologiczna (zbiorowy,społeczny charakter zjawisk)- religia jako forma życia społecznegoFilozoficzna socjologia Patera:- metodologiczny radykalizm (usunięcie pojęcia przyczynowości)- różnorodność społeczna (wielośćczynników skł. się na ustrój społeczny)Whitehead: filozofia przyrody:- rozdwojenie przyrody (w umyśle i poza)- całość doświadczenia jest konkretnąrzeczywistością,a każdy jej wycinek jestabstrakcją- filozofia powinna prostować błędy- krytyka wiedzy bezpośredniej- realistyczna teoria poznania

NEOPOZYTYWIZMTrzy składniki neopozytywizmu:- empiryzm – doświadczenie- pozytywizm – fakty- fizykalizm – najdoskonalszym układem jest ten stworzony przez fizykęEmpiryzm logiczny:- tautologie (empiryzm nie może uznaćwiedzy nie opartej na apriori – dośw.; naukaalbo stwierdza fakty albo formułujetautologie)- twierdzenia sprawozdawcze (same fakty,

wyjaśnienia nie są możliwe)- pozytywizm (likwidacja metafizyki, teoriiwartości, filozofia jako analiza języka)

EGZYSTENCJALIZM str 7Punkt wyjścia:- nasz własny byt jest dla nas jedynymzupełnie konkretnym bytemIstnienie ludzkie i pozaludzkie:- byt, którego nie można wynieść z żadnejogólnej koncepcji (fakt pierwotny)- byt istot świadomych, dbających o własny byt- byt jest zespolony ze światem