phần a: mỞ ĐẦu · web viewvì vậy yêu cầu các em mạnh dạn nêu những suy nghĩ,...

www.huongdanvn.comTröông THCS Thò traán Phuø Myõ GV: Nguyeãn Thò Myõ Hieäp

Phần A: MỞ ĐẦU *************************

I. ĐẶT VẤN ĐỀ:

1. Thực trạng của vấn đề đòi hỏi phải có giải pháp mới để giải quyết

Thế kỉ XXI đã và sẽ chứng kiến tốc độ phát triển như vũ bão của khoa học và

công nghệ. Do đó không quá khó hiểu khi giới trẻ hiện nay có xu hướng tìm đến ngoại

ngữ, tin học và các môn khoa học tự nhiên như một sự bảo đảm cho tương lai. Điều đó

đã dẫn đến một thực trạng đáng buồn là một bộ phận học sinh coi nhẹ môn Ngữ văn và

một số môn xã hội nhân văn nói chung, dẫn đến thiếu đầu tư, yếu kém về năng lực cảm

thụ...Từ năm học 2006-2007, tôi được nhà trường phân công dạy môn Ngữ văn khối lớp

9. Trong những năm học này, mặc dù tôi đã rất cố gắng trong công tác giảng dạy, tìm

nhiều biện pháp để đưa chất lượng dạy học ngày càng được nâng cao, song hiệu quả

mang lại vẫn chưa đạt như mong muốn. Qua từng tiết dạy vẫn còn nhiều em chưa hào

hứng, đặc biệt qua các bài kiểm tra, bài thi có thể nhận thấy nhiều học sinh học theo kiểu

đối phó, học vẹt, lạm dụng tài liệu tham khảo, không chú ý đến khả năng diễn đạt, dùng

câu, từ thiếu sự sáng tạo…Kết quả điểm môn ngữ văn những lớp tôi được phân công đạt

không cao.Cuối năm học chỉ đạt 75% trung bình trở lên, còn 25% nữa là yếu kém. Trong

khi đó chỉ tiêu nhà trường bàn giao từ đầu năm là phải đạt 85% trở lên.

2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới

Xuất phát từ thực tế đó, tôi đã quyết tâm tìm ra những nguyên nhân dẫn đến

tình trạng học yếu môn Ngữ văn của học sinh, để có những giải pháp phù hợp nâng cao

chất lượng bộ môn. Sau đây là 5 nhóm giải pháp tôi đã áp dụng kể từ năm học 2009-

2010:

- Giải pháp khắc phục tình trạng học sinh không chịu tiếp xúc tác phẩm và đọc

sai.

SKKN: Một số bieän phaùp khaéc phuïc tình traïng hoïc sinh hoïc yeáu moân ngöõ vaên Trang 1


- Giải pháp khắc phục tình trạng học vẹt, không có khả năng vận dụng kiến

thức

- Giải pháp khắc phục tình trạng học sinh thụ động trong giờ học

- Giải pháp khắc phục tình trạng học sinh chưa xem trọng văn hóa đọc

- Giải pháp khắc phục tình trạng học sinh thiếu năng lực cảm thụ.

Có thể nói đây là những kinh nghiệm mà bản thân đã chắc lọc, chiêm nghiệm,

là tâm huyết của những ngày tháng đứng trên bục giảng, vì vậy nó có ý nghĩa vô cùng

lớn và bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực. Trong từng tiết dạy học sinh học hứng

thú hơn, kết quả bài làm cũng cao hơn. Tôi vô cùng phấn khởi và muốn đem những kinh

nghiệm của bản thân nhân ra diện rộng cho bạn bè đồng nghiệp cùng tham khảo. Đó

chính là lí do mà tôi lựa chọn và viết đề tài “Một số biện pháp khắc phục tình trạng học

sinh học yếu môn Ngữ văn”.

3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Với đề tài này, tôi đã áp dụng thực nghiệm trên các lớp 9 mà tôi đã được phân

công giảng dạy tại trường THCS Thị trấn Phù Mỹ trong hai năm học 2009-2010 và

2010- 2011. Phạm vi nghiên cứu chủ yếu của đề tài là triển khai các giải pháp thiên về

đổi mới phương pháp dạy học trên đối tượng học sinh. Nhưng không chỉ đơn thuần là

những giải pháp mang tính lí luận mà là những giải pháp bắt nguồn từ thực tiễn giảng

dạy, được soi chiếu bởi những tư tưởng tiến bộ và sự thôi thúc giải quyết những vấn đề

nội tại của thực tiễn.

II. Phương pháp tiến hành:

1. Cơ sở lí luận và thực tiễn có tính định hướng cho việc nghiên cứu, tìm

giải pháp của đề tài:

*Cơ sở lí luận

M. Go - rơ - ki từng nói“Văn học là nhân học”, văn học có vai trò quan trọng

trong đời sống và trong sự phát triển tư duy của con người.Văn học là nghệ thuật của

cuộc sống, là quà tặng tinh thần của con người, có khả năng khơi nguồn sáng tạo mãnh



liệt cho con người và tiếp tục làm phong phú cho tâm hồn bao thế hệ. Ngữ văn là môn

học chính yếu trong nhà trường phổ thông nhằm trau dồi kiến thức cũng như rèn luyện

kĩ năng nói, viết cho học sinh. Ngoài ra, môn Ngữ văn còn góp phần hình thành nhân

cách đạo đức và nuôi dưỡng tâm hồn, ý thức dân tộc trong mỗi học sinh. Nó cung cấp

những kiến thức về văn học, tiếng Việt, tập làm văn...Rèn luyện năng lực tư duy cho học

sinh theo hướng rèn luyện nhận thức, lí giải và tự đề ra được những quyết định, nhằm

giải quyết có hiệu quả các tình huống có vấn đề trong học tập và đời sống. Giúp các em

học tập tốt các bộ môn khác, tiếp thu kiến thức ở các lĩnh vực đời sống khác để học sinh

trở thành những người có năng lực thực hành.

* Cơ sở thực tiễn

- Về phía học sinh: Thực tế hiện nay số lượng học sinh học yếu môn Ngữ văn

không phải là nhỏ. Cụ thể: khả năng nói, nghe, đọc, viết nhiều em còn chưa thật thành

thạo, khả năng diễn đạt rất yếu, viết câu không đúng ngữ pháp, chưa biết cách dùng từ,

dựng đoạn, đặc biệt là tạo lập văn bản...

- Về phía giáo viên: Vấn đề này được các nhà trường và các tổ chuyên môn đặc

biệt quan tâm tìm mọi biện pháp để tháo gỡ những khó khăn về phương pháp giảng dạy

theo hướng đổi mới để giảm thiểu tối đa tình trạng học sinh ngồi nhầm lớp.

Xuất phát từ thực tế chung trong quá trình giảng dạy của thực trạng học sinh học

yếu môn ngữ văn nói chung, ở trường Trung học cơ sở nói riêng, với 9 năm trực tiếp

đứng lớp giảng dạy, tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng bạn bè đồng nghiệp một số kinh

nghiệm, giải pháp của bản thân đã áp dụng với mong muốn góp phần khắc phục tình

trạng học sinh học yếu môn văn trong trường phổ thông để từng bước nâng cao chất

lượng của việc dạy và học bộ môn ngữ văn trong tình hình hiện nay.

2. Các biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp :

Khi đi vào nghiên cứu vấn đề này, mỗi người có một hướng tiếp cận riêng.

Trong khuôn khổ phạm vi đề tài này tôi đã sử dụng chủ yếu một số phương pháp sau:

1. Phương pháp thực hiện bài tetx:



- Tôi tiến hành lập ra các phiếu trắc nghiệm với những thông tin cần thiết, phát

cho học sinh để các em tự ghi .

- Sau đó dựa vào những thông tin các em trao đổi trên phiếu, tôi phân loại

nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh học yếu kém môn Ngữ văn.

2. Phương pháp tìm kiếm giải pháp:

- Tìm đọc những tài liệu liên quan đến tâm sinh lí học sinh THCS, kĩ năng

sống của học sinh THCS, đổi mới phương pháp dạy học...

- Lựa chọn giải pháp áp dụng cho từng đối tượng để khắc phục triệt để những

yếu kém của học sinh.

3. Phương pháp thực nghiệm:

- Đưa những giải pháp được chọn lựa vào áp dụng thực nghiệm trên một số

lớp

- Thống kê, phân tích, tổng hợp để có sự đánh giá chính xác, khách quan hiệu

quả khi áp dụng các giải pháp.

- Điều chỉnh kịp thời những điểm còn vướng khi áp dụng và triển khai ra diện

rộng.

4. Phương pháp tổng hợp

- Sau khi đã có kết quả thực nghiệm, tổng hợp lại vấn đề để viết thành sáng kiến

kinh nghiệm.

* Thời gian nghiên cứu:

- Hè năm học 2008-2009: tìm kiếm thông tin, xác định nguyên nhân, xây dựng

giải pháp.

- Đầu năm học 2009 -2010 áp dụng giải pháp trên một số lớp thực nghiệm.

- Từ năm học 2010-2011 áp dụng trên toàn khối 9

- Tháng 9/2011 đăng ký đề tài; tháng 12/2011 xây dựng đề cương; tháng 2/2012

viết thô sáng kiến; tháng 4/1012 hoàn thiện công trình.

Phần B. NỘI DUNGSKKN: Một số bieän phaùp khaéc phuïc tình traïng hoïc sinh hoïc yeáu moân ngöõ vaên Trang 4


***************************

I.Mục tiêu:

Mục tiêu mà đề tài đặt ra là nhằm giải quyết những khó khăn còn vướng mắc

trong quá trình học Ngữ văn của học sinh, nhất là học sinh yếu, kém. Bằng những giải

pháp vừa mang tính lí luận vùa mang tính thực tiễn, tôi muốn giúp các em học sinh củng

cố kiến thức cơ bản, bổ trợ những kiến thức bị hỏng, có thói quen độc lập suy nghĩ, ý

thức tự giác trong việc học tập của bản thân, khắc phục những hạn chế còn tồn tại để

vươn lên trong học tập, biết viết văn, làm văn, cảm nhận văn học và hướng đến những

giá trị chân - thiện - mỹ do văn chương mang lại.

II. Mô tả giải pháp của đề tài:

1. Thuyết minh tính mới:

Như chúng ta đã biết, muốn giải quyết triệt để một vấn đề gì cũng cần tìm ra

nguyên nhân của nó. Và việc muốn khắc phục tình trạng học sinh học yếu môn Ngữ văn

cũng không là một ngoại lệ. Chính vì vậy, khi có ý định làm đề tài này việc đầu tiên tôi

phải đi tìm là nguyên nhân vì sao có nhiều học sinh học yếu môn Ngữ văn. Sau đây là

một số nguyên nhân cơ bản mà tôi đã tổng hợp được:

- Đối với học sinh yếu kém hầu như các em không chịu đọc tác phẩm, không

tiếp cận tác phẩm,.không soạn bài hoặc chép đối phó trước khi đến lớp, có em đọc chưa

đúng với yêu cầu: phát âm sai, đọc không đúng với ngữ điệu, đọc thêm hoặc bớt từ...

- Phần lớn các em học yếu là do các em thiếu năng lực cảm thụ, không hề có

sự rung động trước các hình tượng văn học, trước cái hay, cái đẹp của văn chương.

- Do một bộ phận không nhỏ học sinh lười suy nghĩ, học vẹt, không có khả

năng vận dụng kiến thức, không rèn từ, rèn câu, rèn viết mà chỉ học thuộc lòng văn mẫu,

bài mẫu và sao chép một cách rập khuôn máy móc theo một bài mẫu hoặc dàn ý có sẵn.

Khả năng viết bài, tạo lập văn bản giống như việc làm bài của các môn khoa học lịch sử,

địa lí.



- Kiến thức xã hội và đời sống thực tế, khả năng cảm nhận cuộc sống thực

tiễn của học sinh còn nghèo nàn, chủ yếu các em tranh thủ những lúc rảnh rổi để chơi

game hoặc xem tivi... Điều đó đã tác động không nhỏ đến thực trạng tâm lí học tập và

cảm thụ văn học của học sinh, khiến các em không có hứng thú học môn này.

- Một bộ phận học sinh ham chơi, lười biếng, chưa ham thích học tập. Trong

giờ học, các em còn thụ động,chưa mạnh dạn trao đổi, hỏi han do chưa hiểu sâu, chưa

nắm được kiến thức, thiếu tự tin, thiếu sự tư duy trước những câu hỏi, những vấn đề mà

giáo viên đặt ra mà chủ yếu trông chờ vào bài giảng của thầy cô.

- Một thực trạng cũng khá phổ biến hiện nay là văn hóa đọc đang bị lấn sân

trước các phương tiện nghe nhìn, học sinh chưa có phong trào đọc sách, chưa có thói

quen đọc sách, đọc tài liệu tham khảo hoặc đọc không đúng hướng. Theo một điều tra

gần đây cho thấy lớp trẻ mất dần thói quen đọc sách, 70% thanh thiếu niên thích nghe

nhạc, xem phim hơn là đọc sách. Số thanh thiếu niên yêu sách chiếm khoảng 57% nhưng

trong số đó chủ yếu là thích đọc truyện tranh. Đặc biệt đối với bộ môn ngữ văn thì việc

tìm tòi tài liệu, đọc sách tham khảo là rất cần thiết. Điều đó cũng làm ảnh hưởng tới

việc cảm thụ văn học của các em.

- Do tâm lí chung của một bộ phận học sinh và phụ huynh bị ảnh hưởng bởi xu

thế phát triển của nền kinh tế hiện đại nên chỉ hướng con cái của mình vào việc học một

số môn khoa học tự nhiên, ngoại ngữ , tin học... để có lợi cho công việc, cho việc chọn

nghề sau này mà ít hoặc không chú trọng đến môn Ngữ văn. Theo số liệu thống chung

cho thấy có đến 63% học sinh không thích học môn văn.

Trên đây là những nguyên nhân chủ yếu lớn nhất tồn tại trong những học sinh

yếu kém.Với mong muốn từng bước nâng cao chất lượng học sinh yếu kém, góp phần

nâng cao chất lượng dạy học môn ngữ văn cần phải có những giải pháp mới thiết thực và

hiệu quả để giải quyết vấn đề này.

Trước những thực trạng và nguyên nhân trên, qua nhiều năm giảng dạy ở khối

lớp 9, tôi thật sự trăn trở, lo lắng về chất lượng của bộ môn – đặc biệt là chất lượng thi



tuyển sinh vào lớp 10 hệ A công lập. Vì vậy, tôi xin đề xuất một số giải pháp nhằm khắc

phục và nâng cao chất lượng học văn của học sinh. Tính mới của đề tài được thể hiện

qua từng thực trạng:

* Đối với thực trạng học sinh không chịu tiếp xúc tác phẩm và đọc sai:

- Sau mỗi giờ học, trong phần: “Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp

theo” đối với phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên thường bỏ qua khâu này khi

thời gian tiết học đã hết, hoặc làm nhưng chỉ nói sơ qua. Nhưng theo tôi, đây là một khâu

quan trọng trong tiến trình của một tiết dạy. Giáo viên nên dành một khoảng thời gian

cần thiết để yêu cầu học sinh chuẩn bị bài mới của tiết học tiếp theo đó bằng cách: tóm

tắt ngắn gọn tác phẩm, nội dung cốt truyện hoặc phát hiện những hình ảnh đẹp trong thơ

văn cho các em nắm bắt để tạo được sự chú ý. Từ đó các em có thể về nhà tự giác đọc

tác phẩm. Mặt khác, giáo viên cần phải hướng cho các em đọc cái gì? Đọc như thế nào?

Cần chú ý điều gì trong tác phẩm đó?...Có như vậy các em mới phần nào cảm nhận nội

dung, nghệ thuật tác phẩm một cách dễ dàng hơn.

- Đối với thực trạng đọc sai, giáo viên cần đọc mẫu, uốn nắn cách đọc cho học

sinh. Hướng dẫn các em phát âm chuẩn, chính xác; sử dụng từ ngữ toàn dân, đọc chậm

rãi và đúng ngữ điệu. Đối với thực trạng này, muốn khắc phục được thì vai trò của người

giáo viên là vô cùng quan trọng. Bởi tác phẩm văn học không phải là những con chữ hồn

nhiên trên trang giấy mà muốn cảm nhận được chúng ta phải tiếp cận tác phẩm. Giáo sư

Lê Trí Viễn đã từng nói “Nói nhập thân vào nhân vật, chẳng qua cũng là nói một khía

cạnh của việc bản thân mình phải sống trong bài thơ mà thôi, sống như nhà thơ đã sống

để dựng dậy các cảm xúc đang ngủ yên trong chữ nghĩa”.Và để thực hiện được

việc“dựng dậy các cảm xúc đang ngủ yên trong chữ nghĩa” thì phải đọc. Trước hết giáo

viên phải đọc đúng và đọc hay, phải có giọng đọc truyền cảm. Bởi phương pháp đọc

trong dạy học ngữ văn là vô cùng quan trọng, nó như một khúc nhạc dạo đầu để dẫn dắt

học sinh đi vào thế giới của tác phẩm một cách dễ dàng, phù hợp với quy luật cảm thụ

văn học, để đưa các em tiếp cận với tác phẩm và bước đầu giúp các em cảm nhận cái



hay, cái đẹp của tác phẩm. Đọc văn chính là đọc cho sáng tỏ từng ý nghĩa, tình cảm, thái

độ, tâm trạng mà nhà văn định gửi gắm cho người nghe, người đọc. Tùy theo yêu cầu,

giáo viên có thể cho các em đọc một đoạn, đọc cả bài, đọc để minh chứng cho lời giảng,

đọc ở đầu giờ hoặc cuối giờ ...Người giáo viên đọc hay sẽ tác động lớn đối với các em,

kích thích được trí tưởng tượng, tái hiện hình ảnh hay duy trì cảm xúc.... Hơn nữa để

khắc phục thực trạng này giáo viên cần phải có thời gian và lòng kiên nhẫn. Khi các em

đọc sai phải tận tình uốn nắn, tuyệt đối không la mắng các em sẽ sợ sệt và giáo viên cũng

mất hứng thú trong giờ giảng văn.

Ví dụ: Khi yêu cầu học sinh đọc đoạn văn sau đây giáo viên cần hướng dẫn:

Đoạn văn:

“Chúng nó đánh cháu...vì...cháu...cháu... không có bố... không có bố.

- Sao thế - bác ta mỉm cười bảo- ai mà chẳng có bố.

- Em bé nói tiếp một cách khó khăn, giữa những tiếng nấc buồn tủi:

- Cháu...cháu không có bố.

- Bác công nhân bỗng nghiêm lại; bác nhận ra thằng bé con nhà chị Blăng- sốt,

và tuy mới đến vùng này, bác cũng đã mong manh biết chuyện của chị.

- Thôi nào- bác nói - đừng buồn nữa , cháu ơi, và về nhà mẹ cháu với bác đi.

Người ta sẽ cho cháu... một ông bố”

( Trích “ Bố của Xi- mông “– G. Đơ Mô-pa-xăng)

Khi đọc đoạn văn này các em phải thể hiện được trước hết giọng đọc phải rõ

ràng, mạch lạc. Ngoài ra còn phải thể hiện được diễn biến tâm trạng đau đớn, buồn

tủi,chán chường,tuyệt vọng của Xi – mông vì biết mình sinh ra trên cõi đời mà không có

bố. Tâm trạng ấy được thể hiện qua những tiếng nấc không nói nên lời “Cháu...”, lời nói

bị ngập ngừng đứt quãng thể hiện qua những dấu chấm lửng (...) hoặc sự lặp đi lặp của

điệp khúc “không có bố”. Thể hiện được sự ôn tồn, tấm lòng vị tha đầy yêu thương của

bác Phi- líp qua câu nói động viên Xi- mông... “ Thôi nào- bác nói - đừng buồn nữa ,

cháu ơi, và về nhà mẹ cháu với bác đi. Người ta sẽ cho cháu... một ông bố”. Đối với



những học sinh yếu, giáo viên cần tăng cường rèn cho các em đọc, luyện cho các em đọc

những đoạn phân vai và hướng dẫn, uốn nắn cho các em nhiều hơn.

Ngoài ra, khi áp dụng phương pháp dạy học mới, giáo viên có thể cho các em

nghe giọng đọc mẫu từ các sản phẩm băng đĩa của Bộ giáo dục và Đào tạo về việc đọc

minh họa những tác phẩm truyện, thơ... để tạo được sự hứng thú cho các em.

* Đối với thực trạng học vẹt, không có khả năng vận dụng kiến thức

- Giáo viên rèn luyện, uốn nắn giúp các em khắc phục những hạn chế của bản

thân từng em. Tăng cường rèn luyện cho các em cách dùng từ, đặt câu, diễn đạt và dần

dần đưa mức độ yêu cầu lên cao hơn. Mức độ bài tập từ dễ, khả năng nhận biết rồi sau đó

nâng dần lên khả năng thông hiểu, vận dụng.

Ví dụ sau khi dạy xong kiến thức lí thuyết về Liên kết câu và liên kết đoạn văn,

giáo viên có thể cho một đoạn văn ngắn và dễ yêu cầu các em phân tích các biểu hiện

liên kết. Giáo viên hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ từng biểu hiện, chẳng hạn đâu là liên kết nội

dung, đâu là liên kết hình thức... Sau đó yêu cầu học sinh làm bài tập. Hoàn thành bài

tập này, đấy là cơ sở để giáo viên đưa ra bài tập cao hơn ( bài tập vận dụng) bằng cách:

“Em hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 câu , có nội dung tự chọn, trong đó có thể

hiện sự liên kết câu”. Từ đó giáo viên tiếp tục hướng dẫn các em viết đúng câu, đúng

ngữ pháp, đúng bố cục của một đoạn văn... và cứ thế rèn luyện dần dần.

- Phân tích cho các em hiểu rằng cùng một câu thơ, một hình ảnh thơ có thể cảm

nhận bằng nhiều cách khác nhau tùy theo cảm xúc và khả năng cảm nhận của từng em.

Chẳng hạn như hình ảnh “Đầu súng trăng treo” trong bài thơ “Đồng chí” của Chính

Hữu có thể cảm nhận bằng nhiều cách miễn sao đúng được nội dung và tinh thần của

văn bản:

Cách 1: Đây là một hình ảnh vừa mang ý nghĩa tả thực, vừa mang ý nghĩa

biểu tượng. Nghĩa tả thực: những người lính ôm súng chiến đấu nơi rừng sâu, đêm khuya

vầng trăng xuống treo lơ lửng nơi đầu súng. Nghĩa biểu tượng: Súng tượng trưng cho



chiến tranh khốc liệt, trăng tượng trưng cho hòa bình. Khi ôm súng chiến đấu, người lính

mơ về hòa bình.

Cách 2: Đầu súng trăng treo là một hình ảnh vừa thực, vừa mơ, vừa xa lại vừa

gần, vừa mang tính chiến đấu, vừa mang tính trữ tình, vừa chiến sĩ, vừa thi sĩ. Đây là

hình ảnh đẹp, tượng trưng cho tình cảm trong sáng của người chiến sĩ. Mối tình đồng chí

vươn cao, tỏa sáng từ cuộc đời chiến đấu. Hình ảnh thơ thật độc đáo, gây cảm xúc bất

ngờ, thú vị cho người đọc. Hình ảnh ấy đã nói lên đầy đủ ý nghĩa cao đẹp của mục đích

lí tưởng chiến đấu và mối tình đồng chí thiêng liêng của những người lính.

Cách 3: ...Về khuya trăng tà, trăng lơ lửng trên không như đang treo vào đầu

súng. Vầng trăng là biểu tượng của đất nước đẹp, thanh bình. Súng mang ý nghĩa của

cuộc chiến đấu gian khổ hi sinh. Đầu súng trăng treo là một hình ảnh thơ mộng, nói lên

trong chiến đấu gian khổ hi sinh, anh bộ đội vẫn yêu đời, tình đồng chí thêm keo sơn gắn

bó, họ cùng mơ ước một ngày mai đất nước thanh bình...

- Cần dành thời gian cho việc chữa lỗi dùng từ, lỗi diễn đạt một cách cụ thể và

tỉ mỉ.Giáo viên chỉ cho các em chỗ viết sai, viết chưa hay và cách sửa lại cho hay và cho

đúng. Công việc này được tiến hành nhiều nhất là trong các tiết trả bài kiểm tra.

- Việc ra đề kiểm tra, đề thi phải phù hợp với yêu cầu và chuẩn kiến thức, chú ý

kết hợp những dạng đề thông thường và đề mở để tránh lối học vẹt, học thuộc lòng. Đặc

biệt việc ra đề kiểm tra theo hướng đề mở là một điểm mới, điểm quan trọng trong giai

đoạn hiện nay đối với bộ môn ngữ văn.

Ví dụ: Trong sách Ngữ văn 9, ở kiểu bài nghị luận xã hội, các em lại được tiếp

xúc với các đề mở như: Đạo lí :Uống nước nhớ nguồn; Đức tính khiêm nhường; Có chí

thì nên; Đức tính trung thực; Tinh thần tự học; Hút thuốc có hại; Lòng biết ơn thầy, cô

giáo...

Thời gian qua, dạng đề “mở” đã xuất hiện ngày càng nhiều trong các tiết kiểm

tra môn Ngữ văn ở các cấp học, nhất là bậc THCS và THPT. Đặc biệt, đề thi “mở” đã

“góp mặt” trong những kỳ thi quan trọng như: Thi tuyển vào lớp 10, Thi tốt nghiệp



THPT. Bên cạnh việc phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, một

ưu điểm khác cần được nói đến của dạng đề “mở” là có thể phân hoá được học lực của

học sinh. Cùng với các dạng đề nghị luận văn học, những đề văn nghị luận xã hội theo

hướng “mở” sẽ tạo cho học sinh cơ hội được bày tỏ nhận thức, suy nghĩ của mình đối với

những vấn đề khác nhau của xã hội. Từ đó, góp phần hình thành kỹ năng sống, kỹ năng

ứng xử phù hợp đối với những vấn đề đặt ra trong cuộc sống thường nhật. Cũng là cách

để “kéo” văn chương về gần hơn với cuộc sống. Điều cần lưu ý là, đáp án đối với dạng

đề “mở” cũng cần được soạn theo hướng “mở”. Nghĩa là, không nên ràng buộc người

viết vào một số ý nào có sẵn, cho trước mà chỉ cần định hướng về cách giải quyết. Chất

lượng của bài viết cũng không nên quá câu nệ vào dung lượng ngắn, dài. Điều quan trọng

là học sinh phải xác định đúng trọng tâm vấn đề cần trình bày và thể hiện nó một cách rõ

ràng, minh bạch, logic, có chủ kiến, có sức thuyết phục. Giáo viên khi chấm thi cũng

phải thật sự “vững tay” để không bỏ qua những suy nghĩ độc đáo, sáng tạo của học sinh

(có thể không có trong đáp án) thể hiện trong bài viết.

* Đối với thực trạng học sinh thụ động trong giờ học:

- Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn đề này nhưng bản chất là do các em thiếu

tư duy suy nghĩ trong giờ học, lười học, thờ ơ trước những câu hỏi, những vấn đề đặt ra

của thầy cô, không chịu khó.... Để khắc phục tình trạng này giáo viên cần vận dụng

phương pháp kể chuyện, có thể kể những câu chuyện liên quan đến nội dung bài học,

phần đang học để tạo sự lôi cuốn cho các em đối với bài học. Ví dụ khi dạy văn bản

“Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” của G. Mác- két, giáo viên có thể kể những câu

chuyện về chiến tranh và hậu quả của chiến tranh cho các em nghe để tạo sự lôi cuốn hơn

cho các em vào nội dung bài học. Hoặc khi dạy “Các phương châm hội thoại” cứ mỗi

phương châm , giáo viên lại minh họa bằng một câu chuyện.

Ví dụ: Dạy phương châm về lượng lại kể chuyện “Giấu đầu hở đuôi”. Câu

chuyện như sau : “Một ông nọ sai người hầu đi mua thịt chó nhưng dặn không được nói



cho ai biết. Người hầu xăm xăm đi mua. Gần về đến nhà thì gặp khách. Khách thấy anh

ta cầm cái gói, mới hỏi:

- Chú cầm gói gì trong tay đấy?

Người hầu nhớ lời chủ dặn, không dám nói thật nhưng lại giơ cao cái gói và đố:

- Ông đoán đi...Ông mà đoán đúng thì tôi xin biếu ông cả gói thịt chó này!”

( Theo Tuyển tập văn học dân gian Việt

Nam)

Qua câu chuyện trên, giáo viên giúp các em vừa cảm thấy vui, hài hước vừa

nhận biết được chuyện có tuân thủ phương châm hội thoại hay không.Và khi nhớ đến

câu chuyện, các em sẽ nhớ đến nội dung bài học.

Vận dụng phương pháp kể chuyện vào bài giảng không phải là việc làm mới

nhưng nó cũng đem lại những hiệu quả nhất định trong tiết dạy.

- Ngoài ra giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, các kĩ thuật

dạy học mới trong các tiết dạy của mình một cách phù hợp để làm tăng hiệu quả giảng

dạy.Trong các tiết dạy của mình, tôi luôn cố gắng cụ thể nội dung của tiết học bằng sơ đồ

để học sinh dễ dàng nắm bắt kiến thức, nhất là đối với học sinh yếu. Bởi các em nhìn vào

sơ đồ sẽ dễ nắm ý, dễ nhớ và mau thuộc bài hơn so với cách ghi bình thường. Ví dụ khi

dạy “ Sự phát triển của từ vựng” giáo viên có thể cung cấp sơ đồ sau:


Sự phát triển của từ vựng

Phát triển nghĩa Phát triển số lượng

Phươngthứcẩn dụ

Phươngthứcẩn dụ

Tạo từ ngữ mới

Mượn từ

Phương thức ghép

Phương thức láy

GốcHán

GốcChâuÂu


Giáo viên có thể cụ thể nội dung bài học bằng sơ đồ không chỉ phần tiếng Việt mà cả

phần dạy văn bản, phần dạy phương pháp tập làm văn...

Hoặc khi phân tích tình yêu làng, yêu nước của nhân vật ông Hai trong văn bản

”Làng” của Kim Lân cũng có thể cụ thể bằng sơ đồ: (Ghi chú : đây chỉ là một ví dụ có

tính chất tượng trưng)

- Đặc biệt trong năm học 2011-2012, việc dạy học và hệ thống kiến thức bằng

sơ đồ tư duy được ứng dụng rộng rãi đã mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác giảng

dạy. Dạy học theo phương pháp này nhằm phát huy tối đa tính sáng tạo của người học,


Tình yêu làng , yêu nước của ông Hai

Trước khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc

Khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc

Khi nghe được tin cải chính

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............


giúp các em dễ nhớ, dễ nhìn, dễ thuộc,dễ ghi. Rèn luyện xác định chủ đề và phát triển ý

chính, ý phụ một cách lôgic thông qua hệ thống hình ảnh, màu sắc, các cụm từ diễn

đạt...Giúp các em sáng tạo hơn, tiết kiệm thời gian, ghi nhớ tốt hơn, nhìn thấy bức tranh

tổng thể và phát triển nhận thức tư duy của các em.

Ví dụ khi dạy xong tiết 117- văn bản : Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

có thể vẽ sơ đồ tư duy như sau:

Hoặc sau khi dạy xong một đơn vị kiến thức nào đó trong bài học, từng phần của bài

học cũng có thể vẽ sơ đồ tư duy:

Ví dụ khi dạy tiết 118- văn bản: Viếng lăng Bác của Viễn Phương, xong khổ thơ

thứ nhất có thể vẽ:



Ví dụ như khi dạy xong tiết 120 tập làm văn 9 bài : Nghị luận về một tác phẩm

truyện hoặc đoạn trích, có thể cho học cụ thể hóa nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy:



- Hướng dẫn phương pháp học trên lớp: học sinh phải biết phối hợp nhịp nhàng

các kĩ năng cùng một lúc: mắt nhìn, tai nghe, tay viết, tham gia xây dựng bài; kết hợp

nghe giảng với quan sát sách giáo khoa. Đối với phân môn tiếng Việt, yêu cầu phải nắm

được khái niệm và những kiến thức trọng tâm để vận dụng làm bài tập. Đối với phần văn

bản: Thơ phải học thuộc lòng; truyện phải tóm tắt được cốt truyện. Ngoài ra phải nắm

được những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm, nội dung chính và đặc sắc nghệ thuật. Đối

với phân môn tập làm văn phải nắm được phương pháp cơ bản nhất của từng kiểu bài và

cách làm kiểu bài đó.

- Hướng dẫn cách viết bài tập làm văn phải rõ ràng bố cục ba phần, đoạn văn cân

đối mạch lạc, viết đúng ngữ pháp và chuẩn chính tả. Để viết được một bài tập làm văn

tương đối đảm bảo về nội dung và hình thức cần phải:

Ví dụ: Muốn làm được một bài văn nghị luận văn học (nghị luận về một bài thơ)

chẳng hạn, thì trước hết về cơ bản các em phải nắm được những kiến thức về tác giả,

hoàn cảnh sáng tác tác phẩm, nội dung của bài thơ, những nét đặc sắc nghệ thuật.... Để



nắm được kiến thức phải thông qua việc tìm hiểu nội dung phần đọc hiểu trong những

giờ giảng văn. Vì vậy tất cả các kĩ năng học và làm văn phải liên quan mật thiết với nhau.

Nắm được những yêu cầu ấy mới chỉ là bước đầu. Sau đó mới tiến hành xây dựng dàn ý.

Giáo viên cần rèn cho học sinh lập được dàn ý cơ bản và kĩ năng này phải được tiến hành

thường xuyên, liên tục trong những giờ làm văn.

Ví dụ khi cho đề bài: “Những cảm nhận của em về bài thơ “Ánh trăng” của

Nguyễn Duy” thì điều đầu tiên học sinh phải nắm được là những luận điểm chính cần

thể hiện trong bài văn là gì? Đó là:

+Cảm nghĩ về vầng trăng quá khứ

+ Cảm nghĩ về vầng trăng hiện tại

+ Niềm suy tư của tác giả và tấm lòng của vầng trăng

Từ những luận điểm chính ấy, các em phải tạo lập thành những đoạn văn tương ứng với

nội dung luận điểm dựa vào mạch cảm xúc của bài thơ và các hình ảnh thơ, các câu

thơ...

- Việc viết mở bài và kết bài cũng rất quan trọng, đôi khi chúng ta nghĩ rằng đấy là

điều đơn giản, các em sẽ làm được. Nhưng đối với những học sinh học yếu, giáo viên

nên rèn cho các em công thức viết mở bài trực tiếp theo ba bước đó là: Giới thiệu nét cơ

bản nhất về tác giả, hoàn cảnh sáng tác và nội dung tác phẩm. Chú ý rèn các em viết

đúng và tạo thành thói quen để hình thành được những bước khởi đầu tốt đẹp tiếp theo.

- Ví dụ mở bài trực tiếp: Nguyễn Duy là một nhà thơ trưởng thành trong kháng

chiến chống Mĩ. “Ánh trăng” là một trong những bài thơ hay của ông, viết vào 1978 tại

thành phố Hồ Chí Minh. Bài thơ như một lời tâm sự, một lời nhắn nhủ tâm tình với chính

mình, với mọi người về lẽ sống chung thủy, nghĩa tình.

Còn đối với kết bài, có thể hướng dẫn một phương pháp chung đó là : Khẳng định

lại nội dung và liên hệ, suy ngẫm.

- Ví dụ kết bài nên yêu cầu viết ngắn gọn : Bài thơ “Ánh trăng” là một lần “giật

mình” của Nguyễn Duy về sự vô tình trước thiên nhiên, với những kỉ niệm nghĩa tình của



một thời đã qua. Nó gợi trong lòng chúng ta nhiều suy ngẫm sâu sắc về cách sống, cách

làm người và sự ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ.

Sau nhiều lần rèn các em viết đúng, giáo viên có kế hoạch nhận xét sửa chữa và

động viên kịp thời thì các em sẽ tiến bộ hơn.

Mặt khác, giáo viên cần nhấn mạnh : để viết một bài văn tốt em cần chú ý các

điểm sau:

Nắm chắc phương pháp để viết bài văn theo trình tự nào. Bên cạnh đó, em cần suy

nghĩ tìm tòi, huy động những kiến thức đã học liên quan đến nội dung đề bài yêu cầu.

Hơn thế nữa, sự suy nghĩ, sáng tạo của cá nhân là rất quan trọng. Không nên lệ thuộc bài

văn mẫu một cách rập khuôn máy móc. Bởi vì quá trình tiếp nhận văn học là em tiếp

nhận những tri thức, cái hay, cái đẹp của tác phẩm. Cho nên khi các em diễn đạt thì

ngoài yếu tố câu cú, ngữ pháp, lời văn phải trong sáng còn yêu cầu là thể hiện tình cảm

của người viết. Bởi giáo viên luôn trân trọng và đánh giá cao vai trò sáng tạo trong tiếp

nhận của học sinh. Vì vậy yêu cầu các em mạnh dạn nêu những suy nghĩ, ý kiến, những

cảm nhận của cá nhân mình, có thể những ý kiến đó chưa hay, chưa đúng nhưng sẽ được

thầy cô giáo dạy văn định hướng và từ đó các em lại tiếp tục bày tỏ ý kiến cá nhân trên

cơ sở định hướng thẩm mỹ của thầy cô. Hướng dẫn các em nên dựa trên những định

hướng về nội dung, về kiểu bài, để có những sáng tạo nho nhỏ của chính mình, và mình

trân trọng những sáng tạo của riêng mình. Lâu dần các em sẽ viết văn tốt, tự tin, và đến

với môn văn một cách nhẹ nhàng, thoải mái, thú vị hơn.

. - Trong giờ dạy trên lớp giáo viên giao câu hỏi, bài tập dễ, vừa sức để các em có thể

thực hiện được. Khi giao bài tập về nhà cần lưu ý đến đối tượng học yếu này. Qua các

giờ trả bài kiểm tra, giáo viên hướng dẫn học sinh biết tự đánh giá bài của mình. Từ đó,

các em tự biết rút kinh nghiệm những thiếu sót trong bài làm của mình để tự sửa

chữa,khắc phục.



- Giáo viên bộ môn phải có sự theo dõi thường xuyên sự tiến bộ của học sinh qua

từng bài kiểm tra. Đối với học sinh yếu kém đặc biệt quan tâm hơn, hướng dẫn tỉ mỉ, cụ

thể, tận tụy động viên các em, tạo cho các em có nề nếp học tập .

- Cách giới thiệu bài của giáo viên cần tạo được lôi cuốn, hấp dẫn cho các em.

Người giáo viên phải luôn luôn sáng tạo và linh hoạt trong cách vào bài. Giáo viên phải

luôn biến đổi mô típ vào bài để tránh sự nhàm chán, bằng cách có thể hát một câu hát,

đọc một đoạn thơ có nội dung liên quan đến tác phẩm hoặc nêu một thực trạng khá gần

gũi, thiết thực để tạo hứng thú cho các em để hướng các em vào bài giảng.

- Thực hiện việc kiểm tra ở lớp bằng cách thường xuyên kiểm tra bài cũ bằng những

câu hỏi vừa sức với từng đối tượng học sinh, ghi điểm hợp lí để động viên kịp thời; kiểm

tra bằng nhiều hình thức khác nhau có thể kiểm tra miệng, có thể kiểm tra bằng giấy, có

thể kiểm tra đầu tiết cũng có thể kiểm tra cuối tiết học... Giao bài tập phù hợp với những

đối tượng học sinh này, rèn kĩ năng tóm tắt tác phẩm cho học sinh. Đây là một kĩ năng

tương đối khó đối với những học sinh yếu bởi nó liên quan đến nhiều kĩ năng khác như:

Đọc, thâu tóm nội dung kiến thức cơ bản, sắp xếp ý và khả năng diễn đạt... Vì vậy yêu

cầu các em phải đọc thật nhiều lần và đọc kĩ văn bản, rút ra được những ý chính từ đó

mới có thể tóm tắt được

- Luôn tạo cho tiết học một không khí vui vẻ, sôi nổi, tạo hứng thú cho học sinh tiếp

thu bài. Đây cũng là một yếu tố quan trọng tạo cho không khí lớp học thoải mái để các

em tiếp thu bài dễ dàng và bớt đi sự căng thẳng.

* Đối với thực trạng học sinh chưa có văn hóa đọc nói chung:

- Thứ nhất, chúng ta cần thừa nhận rằng sự cạnh tranh và thay thế của các loại

hình giải trí là chuyện bình thường trong lịch sử. Chúng ta vừa mới chứng kiến sự thoái

trào của loại hình sân khấu để nhường chỗ cho sự lên ngôi của vô tuyến truyền hình. Thế

mạnh của tivi, internet... là có hình ảnh động, nhiều màu sắc, âm thanh. Chúng là sự tổng

hợp tuyệt vời từ các loại hình nghệ thuật khác, vừa mang tính kịp thời, vừa thiết

thực...Trong khi đọc một cuốn sách văn chỉ thấy hiện lên những con chữ khô khan, trừu



tượng. Nhiều học sinh có thể không đọc sách văn học nhưng có thể ngồi say sưa quên giờ

giấc bên cạnh tivi, internet...Chính vì vậy việc dạy văn trong nhà trường muốn tạo được

sự lôi cuốn học sinh cần phải trang bị những thiết bị nghe nhìn hiện đại, bài học được

minh họa bởi âm thanh, hình ảnh sinh động.

- Người giáo viên dạy văn cần khuyến khích, động viên các em trong việc đọc

sách, phải giúp cho các em hiểu rằng mỗi tác phẩm là một đóa hoa đẹp, mỗi bông hoa

đẹp có một màu sắc riêng để làm đẹp thêm cho cuộc sống, tâm hồn của con người. Để

làm được điều này thì biện pháp mà người giáo viên có thể làm là đưa ra những đề thi,

đề kiểm tra tổng hợp, đề mở để kích thích học sinh đọc thật nhiều sách báo.

- Vấn đề thời gian cũng có tầm quan trọng trong việc đọc sách. Nhà trường hiện

nay có quá nhiều môn học và chương trình ngoại khóa nên học sinh không còn nhiều thời

gian để đầu tư cho việc đọc sách văn học. Để giải quyết tình trạng này, giáo viên không

nên yêu cầu học sinh đọc nhiều mà tùy vào trình độ và thi hiếu của mình học sinh có thể

chọn và đọc những tác phẩm mình thích trên cơ sở đã gợi ý sẵn. Ngoài ra, mỗi em còn

phải trang bị phương pháp khai thác thông tin trên mạng, ở thư viện hoặc cả ngoài

đời...Bởi một người tài giỏi không phải cái gì cũng biết, mà là người biết cách khai thác

thành công mọi thứ khi mình cần.

- Hơn nữa hiện nay các loại hình giải trí rất đa dạng cho nên túi tiền cũng phải

phân phát cho nhiều thứ mà giá sách lại quá cao. Để khắc phục tình trạng trên cũng cần

phải phát triển hệ thống thư viện của trường học nhằm tạo điều kiện cho học sinh không

tốn tiền mua sách mà vẫn có sách để đọc.

* Đối với thực trạng học sinh thiếu năng lực cảm thụ:

+ Với các phương tiện và thiết bị dạy học hiện đại như hiện nay, giáo viên cần

sử dụng triệt để những hình ảnh, âm thanh bằng cách áp dụng các phương tiện dạy học

tích cực (đèn chiếu, giáo án điện tử), sử dụng các phương tiện dạy học trực quan để các

em dễ dàng nắm bắt kiến thức. Đây cũng là một điểm mới so với phương pháp dạy học

truyền thống. Nhưng để làm tốt vấn đề này, người giáo viên cần chịu khó và dành nhiều



thời gian sưu tầm, chuẩn bị tư liệu cho tiết dạy. Tuy nhiên, cần tránh việc lạm dụng sẽ

làm mất đi sự cảm nhận cái hay, cái đẹp của văn chương. Chẳng hạn như khi dạy bài thơ

“ Mùa xuân nho nhỏ ” của Thanh Hải, với việc vận dụng các phương tiện dạy học như

hình ảnh, âm thanh ... giáo viên có thể dùng âm nhạc để minh họa tác phẩm thơ ca. Nếu

không thể hát được, giáo viên có thể ứng dụng công nghệ thông tin bằng cách cho học

sinh nghe giai điệu trong trẻo, du dương của bài thơ này khi được phổ nhạc thành bài hát.

Việc ứng dụng công cụ nghe nhìn cũng phục vụ đắc lực cho việc tìm hiểu tiểu sử tác giả,

tác phẩm, giúp các em tiếp cận những yếu tố ngoài văn bản để làm phong phú kiến thức

của mình một cách dễ dàng hơn, từ đó sẽ gúp các em cảm thấy thích thú hơn, lôi cuốn

hơn và việc cảm nhận cũng dễ dàng hơn.

+ Trong giờ giảng, giáo viên cần chọn và phân tích, giảng bình những từ ngữ,

hình ảnh then chốt để học sinh cảm nhận cái hay, cái đẹp của tác phẩm văn chương, để

tạo sự rung cảm cho tâm hồn các em, giúp các em thực sự lôi cuốn vào bài giảng. Chẳng

hạn như khi dạy đoạn trích “ Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng ( Sách Ngữ văn

9- Tập 1), giáo viên có thể làm cho các em rơi nước mắt và thực sự xúc động trước tình

phụ tử thiêng liêng sâu nặng của cha con ông Sáu và bé Thu khi bé Thu cất tiếng gọi

“ba....a...a...” thiêng liêng sau tám năm trời xa cách. Đó là tiếng gọi đầu tiên và cũng là

tiếng gọi cuối cùng nghe thật xót xa. Giáo viên có thể dẫn dắt ngược dòng thời gian để

đưa các em về sống với những năm tháng hào hùng lịch sử, của những năm tháng chiến

tranh chống Mĩ và những nỗi đau thương mất mát trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh

mà hàng triệu em bé trên đất nước Việt Nam phải gánh chịu....Các em có thể phần nào

cảm nhận được nỗi đau thương, bất hạnh do chiến tranh gây ra đối với họ, biết ngưỡng

mộ, khâm phục hơn những em bé như Thu... ...

+ Tập cho các em có một thói quen quan sát và cảm nhận bằng khả năng quan

sát thực tế. Chẳng hạn như ra đề văn thuyết minh về hoa mai, thì khâu đầu tiên các em

phải biết được hoa mai có đặc điểm cấu tạo, đặc điểm sinh học, công dụng,... như thế

nào.Việc quan sát và tìm hiểu thực tế cũng nhằm giúp các em cảm thụ được tốt hơn, giúp



các em có hứng thú hơn trong việc học tập. Hoặc để kích thích tư duy và sự quan sát

thực tế của học sinh, giáo viên có thể cung cấp cho các em những đoạn văn hay vào

những thời điểm thích hợp nhất. Đây cũng là một điểm mới theo tôi rất cần thiết để khơi

dậy những cảm xúc văn chương, làm sống lại những rung động trong lòng các em.

Ví dụ như đoạn trích sau: ”Đã bao giờ bạn ngắm nhìn cảnh mặt trời lên.

Không khí ban mai dịu ngọt, trong trẻo, ngắm những giọt sương be bé , xinh xinh... Mỗi

ngày trôi qua tôi lại thấy nó mới lại đến say mê. Sương đúng là điều kì dịu của cuộc

sống... Sương là hình thức ngưng tụ của hơi nước trong không khí đã bão hòa thành

những hạt li ti...Còn riêng bản thân mình, tôi luôn cho rằng sương được mẹ thiên nhiên

tạo ra. Sau khi từ giã cuộc sống, sương sẽ trở về với mẹ đất. Mẹ thiên nhiên không muốn

cây cối, vạn vật đơn độc nên cho sương xuống làm bạn vào mỗi sớm mai.

Sương mai trong suốt như pha lê vậy! Những giọt long lanh, bé xíu dường như

vô hình, mà cứ mỗi buổi sáng mai vẫn treo đầy ngọ cỏ, đậu trên những nụ hoa...Sương

mang một vẻ đẹp thật dung dị, mộc mạc không sặc sỡ sắc màu, mà trong vắt, tròn trĩnh,

đôi lúc chỉ một chút gió nhẹ lay động khiến sương tinh nghịch lượn qua lượn lại trên một

phiến lá rộng. Giọt sương là những gì thuần khiết nhất của ban mai đọng lại, nó thanh

sạch gợi lên trong tôi tinh thần minh mẫn, lạc quan, yêu đời khiến cuộc sống nhẹ nhàng

hơn, mở ra một ngày mới với bao trong lành, tươi sáng. Tôi yêu những giọt sương sớm

mai không chỉ vì vẻ đẹp của nó mà còn vì sương đánh thức tôi, thắp lên trong tôi những

khoảnh khắc, suy nghĩ về cuộc sống. Sương mang đến cho tôi cảm giác thư thái, êm đềm

cảm thấy cuộc đời bỗng dưng đáng sống biết bao!

Có chú ý quan sát mới thấy hết vẻ đẹp của những giọt sương. Những khoảnh

khắc như thế thật quý giá. Nhưng dường như không bao giờ sương còn mãi. Muôn vàn

tia nắng ấm áp của mặt trời sẽ bừng lên, những giọt sương sẽ tan biến vào hư vô để tôi

không kịp lưu luyến. Song chính sương đã gợi cho tôi liên tưởng đến những giá trị bình

thường giản dị của cuộc sống- Những giá trị bị bỏ quên, bởi nó cũng tựa như những giọt

sương bé nhỏ, mong manh, không phô trương mà lặng lẽ điểm tô cho cuộc đời này...”



( Tạp chí Văn học tuổi trẻ).

Đoạn văn trên sẽ giúp các em có cảm nhận tinh tế hơn về cuộc sống , về những

gì quen thuộc nhưng đôi khi ta lại vô tình lãng quên, nhằm khơi dậy trong các em tình

yêu cuộc sống, yêu văn chương và giúp các em hiểu rằng văn học không phải là những

điều xa vời mà nó rất gần gũi với cuộc sống, là tấm gương phản ánh cuộc sống nên nó rất

thiết thực với mỗi chúng ta.

Thực trạng thiếu năng lực cảm thụ là một thực trạng mà cách khắc phục không

hề đơn giản bởi ngữ văn thuộc về bộ môn năng khiếu, thể hiện năng lực cảm nhận văn

chương, cảm nhận cuộc sống. Giáo viên có thể tập cho các em cảm thụ dần bằng nhiều

cách như đã trình bày ở trên.

2. Khả năng áp dụng:

- Thời gian áp dụng hoặc thử nghiệm có hiệu quả:

- Áp dụng thử nghiệm ở các lớp 9A4, 9A5 năm học 2009- 2010. Năm sau tôi

áp dụng trên 3 lớp 9A4, 9A5, 9A6.

- Trong quá trình áp dụng những giải pháp trên đã mang lại hiệu quả tích cực:

học sinh hứng thú hơn trong từng tiết học, kết quả bài làm tốt hơn, tỉ lệ học sinh vào lớp

10 hệ A công lập năm sau cao hơn năm trước.

- Có khả năng thay thế giải pháp hiện có:

So với phương pháp dạy học trước đây, sau khi áp dụng những biện pháp này

bản thân tôi nhận thấy đã đem lại một số hiệu quả như mong muốn. Trước đây, trong

giờ giảng văn, thầy hoạt động nhiều, thiên về phương pháp giảng bình và thuyết trình,

còn học sinh chỉ ngồi nghe rất thụ động. Dạy học theo phương pháp mới - lấy học sinh

làm trung tâm, các em được quan sát, được nghe, được tự mình khám phá và cảm nhận

cái hay, cái đẹp của văn chương. Giáo viên chỉ đóng vai trò là người định hướng, hướng

dẫn cho các em lĩnh hội kiến thức.Chẳng hạn như trước đây, trong một giờ giảng văn,

phần đọc văn bản học sinh chỉ được nghe giọng đọc của thầy của bạn. Ngày nay, với sự

phát triển của công nghệ thông tin, trong giờ giảng học sinh có thể nghe giọng đọc mẫu



từ các nghệ sĩ hoặc phát thanh viên; nếu là thơ được phổ nhạc các em sẽ cảm nhận bài

thơ đó bằng âm nhạc... Nếu áp dụng thành công những biện pháp này trong giảng dạy

chắc chắn sẽ cải thiện được chất lượng học văn của học sinh trong giai đoạn hiện nay.

Trên đây là những kinh nghiệm thực tế của bản thân đúc kết từ thực tế giảng

dạy, với mong muốn được góp một số kinh nghiệm chia sẻ cùng với đồng nghiệp để

từng bước khắc phục tình trạng học sinh học yếu môn ngữ văn, phấn đấu vươn lên

trong học tập, để có thể từng bước góp phần giúp các em rộng mở cánh cửa tương lai

của các em đến với những chân trời tri thức mới mẻ hơn.

- Khả năng áp dụng ở đơn vị hoặc trong ngành: Kinh nghiệm này đã được áp

dụng trong thực tế giảng dạy của bản thân trong nhiều năm qua và thực tế cho thấy kết

quả giảng dạy từng bước được nâng lên đáng kể. Chất lượng thi vào 10 hệ A các lớp tôi

phụ trách đạt kết quả cao.Từ đó, tôi đã chia sẻ với đồng nghiệp trong nhóm bộ môn của

nhà trường. Trong thời gian tới, nhóm bộ môn Ngữ văn của trường sẽ áp dụng các biện

pháp này cho các khối lớp còn lại để đáp ứng yêu cầu dạy học văn trong giai đoạn hiện

nay, góp phần đưa môn ngữ văn trở về với vị trí xứng đáng của nó.

3. Lợi ích kinh tế- xã hội:

- Lợi ích có thể đạt đến trong quá trình giáo dục, công tác

Ở cấp độ vĩ mô, mục tiêu dạy học ngữ văn hiện nay là sự cụ thể hóa mục tiêu

giáo dục nói chung, chú trọng dạy chữ, dạy người và hướng nghiệp. Đi vào cụ thể, môn

học Ngữ văn nhấn mạnh ba mục tiêu chính sau:

1. Trang bị những kiến thức phổ thông, cơ bản, hiện đại, có tính hệ thống về ngôn

ngữ và văn học - trọng tâm là tiếng Việt và văn học Việt Nam - phù hợp với trình độ phát

triển của lứa tuổi và yêu cầu đào tạo nhân lực trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa

đất nước.

2. Hình thành và phát triển ở học sinh các năng lực sử dụng tiếng Việt, tiếp nhận

văn bản, cảm thụ thẩm mỹ, phương pháp học tập tư duy, đặc biệt là phương pháp tự học,

năng lực ứng dụng những điều đã học vào cuộc sống.



3. “Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu tiếng Việt, văn học, văn hóa, tình yêu gia

đình, thiên nhiên, đất nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự lập, tự cường, lý tưởng xã hội

chủ nghĩa, tinh thần dân chủ nhân văn, giáo dục cho học sinh trách nhiệm công dân, tinh

thần hữu nghị hợp tác quốc tế, ý thức tôn trọng và phát huy các giá trị văn hóa của dân

tộc và nhân loại"[3, tr. 39].

Mục tiêu dạy học Ngữ văn cũng được cụ thể hóa ở từng cấp học, lớp học,

phân môn... Chính vì thế, chương trình được tạo dựng theo hai trục tích hợp: “Đọc văn

và Làm văn" (Đỗ Ngọc Thống) [8, tr.10]. Phân môn Văn học có chức năng cung cấp một

hệ thống tri thức phổ thông, cơ bản, hiện đại về văn học Việt Nam và thế giới, thông qua

việc phân tích tác phẩm văn chương mà bồi dưỡng cho học sinh những giá trị chân -

thiện - mỹ. Học sinh không chỉ được rèn luyện năng lực phân tích, cảm thụ tác phẩm

nghệ thuật, mà còn biết vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống. Phân môn Làm văn có

chức năng rèn luyện kỹ năng viết văn bản. Ban đầu các đề thi chỉ yêu cầu làm nghị luận

văn học, càng về sau, nghị luận xã hội càng được chú trọng. Hiện nay, trong các đề thi

Ngữ văn tuyển sinh vào THPT và tuyển sinh Đại học có câu nghị luận xã hội (3 điểm),

bàn về một vấn đề tư tưởng đạo lý hoặc một vấn đề thuộc sự việc, hiện tượng đời sống xã

hội. Nghĩa là việc dạy học Ngữ văn ngày càng xích lại gần đời sống. Còn chức năng của

phân môn Tiếng Việt là: "Thứ nhất, hình thành và rèn luyện cho học sinh năng lực sử

dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ với bốn kỹ năng cơ bản: đọc, viết, nghe, nói, qua đó mà rèn

luyện tư duy. Thứ hai, giúp các em có những hiểu biết nhất định (tối thiểu ?) về hệ thống

tri thức tiếng Việt và ngôn ngữ để sử dụng tiếng mẹ đẻ một cách thành thạo, có ý thức.

Thứ ba, giúp học sinh biết yêu quý tiếng Việt, có ý thức giữ gìn, bảo vệ và phát triển

tiếng Việt; góp phần hình thành nhân cách và bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm ..." (Đỗ Ngọc

Thống) [7, tr. 60].

Học văn làm thế giới nội tâm phong phú: đi sâu vào những thế giới tâm trạng,

cùng buồn, cùng vui, cùng yêu, cùng ghét với nhà văn, nhà thơ, người học sinh sẽ biết

suy nghĩ nhiều hơn để trưởng thành.



Học văn làm suy nghĩ thêm sâu sắc: trong văn học sẽ luôn thấp thoáng bóng hình

của một tư tưởng sống, học văn rèn giũa lại nhân cách lại, dạo đức con người, chuẩn bị

bước vào xã hội. Văn học dạy ta cách sống sao cho có ích, sống ngẩng cao đầu, dạy ta

biết cách chấp nhận và giải quyết khó khăn.

Học văn là tìm về trong lịch sử: Những bài văn, bài thơ luôn là nơi phó thác một

tâm sự của người viết, các thế hệ cha anh, nhưng cũng là nơi gửi gắm một tâm tư chung

của toàn dân tộc. Trong văn chương sẽ đọng lại những dáng hình lịch sử. Trên con đường

4000 năm lịch sử dựng nước và giữ nước, ta sẽ tìm được những nét chung và riêng: Nhớ

về công lao các thế hệ trước, hiểu được những trăn trở và suy tư của họ, nhìn vào thời đại

ngày hôm nay, ta sẽ biết mình nên, và cần làm gì.

Ở cấp độ vi mô, giúp học sinh hiểu được bài, làm bài một cách tự tin trong các

kì thi. Môn ngữ văn là môn thi có ảnh hưởng lớn đến kết quả chung của kì thi tuyển sinh

vào lớp 10 công lập (đối với cấp THCS). Khi đỗ vào hệ A các em sẽ có điều kiện học

tập, môi trường học tập tốt hơn. Cánh cửa vào các trường đại học, cao đẳng sẽ rộng mở

hơn, tương lai của các em sẽ sáng sủa hơn.

Về mặt kinh tế, khi các em thi đậu và học hệ A sẽ tiết kiệm được một số chi phí

đáng kể cho gia đình vì mức học phí của hệ công lập thấp hơn so với hệ bán công. Đây

chính là lợi ích thiết thực nhất mà đề tài áp dụng thành công mang lại.

Mặt khác, nếu học tốt bộ môn ngữ văn sẽ giúp ích cho các em rất nhiều trong công

việc sau này như việc quản lí, điều hành, có kĩ năng nói tốt trước đám đông, vững vàng

trong việc sửa chữa, tạo lập, soạn thảo văn bản...

Qua hơn hai năm thực hiện các biện pháp này, chất lượng đào tạo từ trung bình trở

lên của học sinh từng bước được nâng lên. Một số học sinh từ chỗ học yếu đã vươn lên

trung bình, các em đã có sự tiến bộ rõ rệt trong học tập. Những lớp tôi giảng dạy các em

đã có hứng thú học văn, yêu thích môn ngữ văn hơn. Nhận thức của các em về môn ngữ

văn có thay đổi. Các em cần cù chịu khó hơn trong việc học tập bộ môn. Chất lượng của



môn học qua việc đánh giá được nâng lên rõ rệt. Nhiều em đã tự giác học tập, tự rèn

luyện, mạnh dạn trao đổi với cô giáo những điều còn vướng mắc hoặc hiểu chưa sâu.

Nói tóm lại, mục tiêu học tập môn Ngữ văn trong thời đại mới không phải là học

"biết để chơi" mà là "biết để làm". Môn Ngữ văn không chỉ là môn "bồi dưỡng tâm hồn"

mà quan trọng hơn là môn "công cụ" để học sinh có thể vận dụng những kiến thức và kỹ

năng đã học ứng dụng vào trong cuộc sống và công việc. Quá trình dạy Ngữ văn phải

hướng tới lợi ích của người học. Và chỉ khi nào người học hứng thú và thấy được lợi ích

thiết thực của môn học thì mục tiêu dạy học Ngữ văn của các nhà giáo dục vạch ra mới

đạt hiệu quả như mong muốn.

- Tính năng kĩ thuật, chất lượng, hiệu quả sử dụng:

- Rất nhiều kĩ năng mới được hình thành ở học sinh qua việc vân dụng những

phương pháp dạy học nói trên: kĩ năng thảo luận nhóm, kĩ năng cụ thể hóa nội dung bài

học bằng sơ đồ, kĩ năng nói trước đám đông, kĩ năng sống...Từ đó học sinh hiểu bài sâu,

nhớ và lưu giữ mãi những hình ảnh về tiết học, về thầy cô, bạn bè...giúp các em có được

những kiến thức cơ bản và không bị hụt hẫng khi học các lớp trên.Ngoài ra thay đổi

phương pháp dạy học còn giúp các em thay đổi trạng thái về tinh thần, tránh mệt mỏi

trong giờ học, có cảm hứng nhiều hơn đối với môn học.

- Nhìn vào kết quả đối chiếu so sánh trên thấy được chất lượng giáo dục khi áp

dụng cải tiến các biện pháp trên. Cụ thể: số lượng yếu kém ngày càng giảm dần, số lượng

học sinh học trung bình, khá giỏi tăng . Trong khi đó số lượng học sinh yếu kém khi

kiểm tra đầu năm thì chiếm quá nhiều, số lượng học sinh khá giỏi thì lại ít. Hiện nay các

em đã đã viết được những bài văn có nội dung, biết cách diễn đạt. Đây chính là chất

lượng thực tế qua quá trình áp dụng cải tiến một số biện pháp khắc phục tình trạng học

sinh học yếu môn ngữ văn trong quá trình dạy học. Được như vậy là nhờ vào sự kiên trì

nỗ lực của thầy và trò trong sự phối hợp giữa dạy và học, sự quan tâm về việc nâng cao

chất lượng dạy và học của bộ phận chuyên môn nhà trường.



- Hiệu quả của các biện pháp được thể hiện thông qua các tiết dạy: học sinh hứng

thú học tập.Giáo vên có tâm lí thoải mái tự tin trong quá trình truyền thụ kiến thức .Chất

lượng bộ môn được cải thiện đáng kể.

Hiệu quả của sáng kiến:

Năm học 2009 - 2010 tôi đã áp dụng các biện pháp trên đối lớp 9A4, 9A5 và đã đạt được hiệu quả như sau:

Kết quả đầu năm ( trước khi áp dụng-

Thông qua khảo sát chất lượng đầu năm)

Kết quả cuối học kì I (sau khi áp

dụng)

TS HS Giỏi Khá TB Yếu Kém Giỏi Khá TB Yếu Kém

42 1 9 20 9 3 3 12 21 5 1

43 0 12 21 8 2 3 13 21 5 1

Kết quả cả nămKết quả cả năm thông qua điểm TB các điểm bài kiểm tra

Tổng số HS Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém

42 4 15 21 2 0

43 4 14 23 2 0

Kết quả thi tuyển sinh vào 10 năm học 2009- 2010

TS HS Giỏi % Khá % TB % Yếu % Kém % TB↑ %

9A4 ∕42 3 7.1 10 23.8 19 45.2 9 21.4 1 2.4 32 76.2

9A5∕43 4 9.3 10 23.3 20 46.5 7 16.3 2 4.6 34 79.1

Năm học 2010 - 2011, kết quả môn Ngữ văn các lớp 9A4, 9A5, 9A6 cuối năm đã đạt được như sau:TS

HS

Giỏi % Khá % TB % Yếu % Kém TB↑ %

9A4 ∕36 3 8.3 13 36.1 19 52.8 1 2.7 0 35 97.2



9A5∕37 2 5.4 15 40.5 19 51.4 1 2.7 0 36 97.3

9A6∕34 3 8.8 11 32.4 17 50.0 3 8.8 0 31 91.2

Kết quả thi tuyển sinh vào 10 năm học 2010- 2011

TS HS Giỏi % Khá % TB % Yếu % Kém % TB↑ %

9A4 ∕36 4 11.1 10 27.8 14 38.9 6 16.7 2 5.5 28 77.7

9A5∕37 3 8.1 11 29.7 17 45.9 5 13.5 1 2.7 31 83.8

9A6∕34 4 11.8 10 29.4 13 38.2 7 20.6 1 2.9 26 76.5

Kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10 hệ A công lập rất cao so với mặt bằng chung

của cả huyện.

3.Tác động xã hội tích cực; cải thiện môi trường, điều kiện làm việc.

Văn học là sáng tạo của con người, vì lợi ích và đời sống của con người. Một tác

phẩm văn học hay phải mang tính “bồi dưỡng tình đời” giúp mỗi chúng ta có thái độ

sống đúng đắn hơn. Thông qua văn học, học tốt văn học chúng ta có thể hiểu hơn về cuộc

sống và con người. Văn học cũng dạy cho các em biết thế nào là lẽ phải, dạy cái hay, cái

đẹp và từ đó gieo vào lòng các em niềm say mê khám phá,chiếm lĩnh kiến thức…Hơn

nữa, theo một số nguồn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng cho biết trong lộ

trình đổi mới kỳ thi ĐH, CĐ thời gian tới, cùng với việc tổ chức thi nhiều môn khác nhau

trong một đợt thi, thì ngành nào cũng nên bắt buộc phải có một môn khoa học xã hội.

Ngữ văn là một trong những môn học có mặt trong tất cả các khối thi. Bởi “có chuyên

môn vững vàng nhưng vẫn cần thiết phải có kiến thức khoa học xã hội, nắm vững các giá

trị nhân văn nhất định mới có thể dễ đi đến thành công. Nhất là trong bối cảnh xã hội tri

thức hiện nay, ngày càng đòi hỏi nhân lực trình độ cao phải có sự cân đối giữa kiến thức

khoa học kỹ thuật và khoa học xã hội nhân văn”. Đây có thể xem là một tín hiệu đáng

mừng trong việc cải thiện vị trí của các môn xã hội, nhất là môn ngữ văn trong hệ thống

các môn học thuộc chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Nếu phương án đó sớm trở

thành sự thật thì chắc chắn môn ngữ văn sẽ có một vị trí xứng đáng - như nó cần có,

trong hành trang tri thức của học sinh.



Và một khi môn ngữ văn tìm lại đúng vị trí của nó, học sinh sẽ coi trọng môn văn,

thích thú học ngữ văn thì người giáo viên sẽ tâm huyết với nghề, sẽ nhập thân hết mình

vào bài giảng và giảng những giờ văn thật sự “bốc lửa”.

Phần C. KẾT LUẬN**********************************

1. Những điều kiện, kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp:

- Văn học là một môn học chứa đựng những nội dung phong phú, đa dạng về

cuộc sống, về tâm hồn của dân tộc.Vì lẽ đó, môn ngữ văn có một vị trí quan trọng trong

nhà trường phổ thông với một thời lượng lớn trong chương trình giảng dạy (4-5 tiết/

tuần). Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói “Văn học là một vũ khí vô song”. Tuy

nhiên trong thực tế vẫn còn tồn tại rất nhiều học sinh học chưa chịu học hoặc học yếu

môn Ngữ văn. Xuất phát từ lí do đó mà sau nhiều năm trăn trở trong quá trình giảng dạy

cùng với sự trao đổi cùng đồng nghiệp, bản thân đã đúc kết được một số kinh nghiệm

với mong muốn giúp học sinh yêu thích môn Ngữ văn và học tập ngày một tiến bộ hơn.

Các biện pháp đưa ra còn mang tính chủ quan của bản thân trong quá trình giảng dạy. Vì

vậy, tùy theo điều kiện cụ thể mà các bạn đồng nghiệp có thể áp dụng linh hoạt các biện

pháp trên.

- Mặt khác, với kinh nghiệm của bản thân, tôi nhận thấy sự phối kết hợp chung

cũng rất quan trọng:

+ Trước hết các giáo viên bộ môn cần làm công tác phân loại học sinh ngay từ

đầu năm học (học sinh khá giỏi, học sinh trung bình, học sinh yếu kém). Tìm hiểu

nguyên nhân yếu kém đối với những học sinh học yếu kém bộ môn thông qua học sinh

trong lớp và cha mẹ của các em học yếu đó. Trao đổi trực tiếp với cha mẹ của học sinh

về cách thức và phương pháp dạy con học tập ở nhà. Tạo điều kiện về thời gian và vật

chất, mua sắm cho con đầy đủ các trang bị sách vở đồ dùng học tập cho con cái. Sau đó



giáo viên trực tiếp hướng dẫn cụ thể các em sự chuẩn bị bài trước khi đến lớp như: những

tài liệu tham khảo cần thiết của môn Ngữ văn, sách giáo khoa, vở ghi... Hướng dẫn chi

tiết tỉ mỉ phương pháp học ở nhà cho các em: cách soạn bài, cách làm bài tập, học bài

cũ...

+ Sự chỉ đạo của chuyên môn nhà trường ( Ban giám hiệu ), phải sát sao luôn

quan tâm đến chất lượng và kế hoạch phụ đạo học sinh yếu kém đồng thời cũng tạo điều

kiện cho giáo viên được áp dụng kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn bằng cách phân

giảng dạy ổn định trên một khối lớp.

Sự phối kết hợp đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên bộ môn thực hiện tốt

việc phụ đạo học sinh yếu kém bộ môn của mình giảng dạy một cách có hiệu quả.

+ Ngoài ra giáo viên phải lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp; giáo viên

phải thiết kế bài giảng khoa học rõ ràng, chuẩn bị đồ dùng dạy học, áp dụng phương

pháp giảng dạy linh hoạt. Dành một thời lượng, thời gian nhất định hướng dẫn kĩ năng và

giáo dục tư tưởng cho các em.( Công việc này được tiến hành lồng ghép trong các tiết

dạy) Thực hiện chế độ thông tin hai chiều thường xuyên, kịp thời giữa giáo viên và cha

mẹ học sinh. Thông báo cụ thể về thực trạng học tập của học sinh trên lớp, cũng như các

em đã học tập ở nhà.

* Biện pháp đối với học sinh:

. Phải chú ý vận dụng phương pháp học tập trên lớp và ở nhà sao cho có hiệu

quả theo hướng dẫn của giáo viên.

. Phải cần cù, chịu khó học, đọc nhiều sách; học, đọc có chọn lọc .

. Phải ghi chép bài đầy đủ, đủ đồ dùng học tập tối thiểu.

. Phải biết tự đánh giá và rút kinh nghiệm về khả năng nhận thức của mình. Từ

đó điều chỉnh việc học tập của mình sao cho có hiệu quả cao nhất.

. Phải tạo được tính ham học, hiểu được ý nghĩa việc học của mình.

. Bài kiểm tra bị điểm yếu phải có tính kiên trì làm lại, viết đến bao giờ đạt hiệu

quả mới thôi.



- Phải hoà đồng, khiêm tốn; không ngại khó ngại khổ, rụt rè che dấu sự yếu

kém của mình. Khó khăn phải trao đổi trực tiếp với giáo viên bộ môn để tìm cách tháo gỡ

những vướng mắc.

. 2. Những triển vọng trong việc vận dụng và phát triển giải pháp:

Vận dụng tốt những giải pháp trên sẽ mang lại hiệu quả thiết thực góp phần nâng

cao chất lượng môn ngữ văn nói chung. Qua đó, học sinh sẽ biết cách soạn bài, học bài

cũ có chất lượng, chuẩn bị bài mới, biết cách hệ thống hóa kiến thức, biết cách lập dàn

bài, biết cách cảm nhận cái hay, cái đẹp của văn học và biết viết một bài văn đảm bảo

những yêu cầu cơ bản. Giúp các em có một tâm lí tốt hơn khi học bộ môn này: tích cực,

chủ động, rèn luyện thói quen và tinh thần tự học, kỹ năng vận dụng kiến thức vào những

tình huống khác nhau trong học tập và thực tiễn.Từ đó trở nên yêu thích môn văn học, có

đủ tự tin, không còn cảm giác e ngại khi bước vào các kì thi và góp một phần không nhỏ

vào việc nâng cao chất lượng điểm thi tuyển sinh vào 10 trong các trường PTTH.

3. Đề xuất, kiến nghị:

Để đạt được kết quả như mong muốn trên, ngoài yêu cầu chung là giáo viên phải

có năng lực chuyên môn sư phạm vững vàng còn đòi hỏi mỗi giáo viên phải có lòng say

mê, nhiệt tình, tâm huyết và tận tụy với nghề nghiệp, dành thời gian đầu tư cho công tác

soạn giảng, nghiên cứu chương trình, tìm ra những biện pháp dạy học tốt nhất, nâng cao

mở rộng kiến thức, tìm tòi sáng tạo không ngừng trong công tác dạy học.

Mặt khác, để đạt được hiệu quả cao trong việc khắc phục tình trạng học sinh học

yếu môn ngữ văn, giảm thiểu số học sinh ngồi nhầm lớp không phải là một sớm một

chiều. Đây là việc làm thường xuyên liên tục và là vấn đề đáng quan tâm của toàn ngành

giáo dục. Muốn thực hiện được cần dựa vào rất nhiều yếu tố tương tác nhưng quan

trọng nhất là yếu tố người dạy và sự cộng tác học tập của người học.

Con đường dẫn đến thành công trong việc giảng dạy tạo cho học sinh hứng thú học

tập và học tập tiến bộ môn ngữ văn có lẽ không phải là một con đường bằng phẳng

nhưng tôi tin các bạn sẽ tìm cho mình một con đường với những giải pháp hay nhất để



vượt qua tất cả và hoàn thành nhiệm vụ quan trọng nặng nề mà xã hội giao cho. Đó là

“sự nghiệp trồng người”

Phù Mỹ, ngày 7 tháng 04 năm 2012

Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Mỹ Hiệp

NHẬN XÉT NHẬN XÉT CỦA BAN GIÁM HIỆU TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN PHÙ MỸ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................



...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

....................................................................................

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phương pháp giảng dạy văn học – Phan Trọng Luận ( NXB Giáo dục )



2. Sách giáo khoa và sách giáo viên ngữ văn 9

3. Ngữ văn 9 nâng cao – Nguyễn Đăng Điệp, Đỗ Việt Hùng (NXB Giáo

dục)

4.Bình giảng văn 9 – Tạ Đức Hiền và một số tác giả ( NXB Tổng hợp

Thành phố Hồ Chí Minh)

5. Rèn luyện tư duy sáng tạo trong giảng dạy văn chương( NXB Giáo dục-

2001)

6. Đổi mới giảng dạy văn trong nhà trường (ĐHSP Huế 2002)

7.Tạp chí Văn học và tuổi trẻ

PHỤ LỤCSKKN: Một số bieän phaùp khaéc phuïc tình traïng hoïc sinh hoïc yeáu moân ngöõ vaên Trang 35


PHẦN A. MỞ ĐẦU Trang

I. Đặt vấn đề 1

1. Thực trạng của vấn đề 1

2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới 2

3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài 2

II. Phương pháp tiến hành 2

1.Cơ sở lý luận và thực tiễn 3

2. Các biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp 3

PHẦN B. NỘI DUNG

I. Mục tiêu ( Nêu rõ nhiệm vụ của đề tài) 4

II.Mô tả giải pháp của đề tài

1. Thuyết minh tính mới 4 -20

2. Khả năng áp dụng 20 - 21

3. Lợi ích kinh tế - xã hội 21 - 25

PHẦN C . KẾT LUẬN

- Những điều kiện, kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp 26

- Những triển vọng trong việc vận dụng và phát triển giải pháp 26-27

- Đề xuất, kiến nghị 27-28


phần a: mỞ ĐẦu · web viewvì vậy yêu cầu các em mạnh dạn nêu những suy nghĩ,...

Documents