Kadın Sağlığı Araştırması Raporu25 Kasım 2011

ERA Research & Consultancy

Proje Yönetimi

Elvan OKTAR

Nazlı YÜKSEL

Ela ERTEGÜN

Gamze ŞENGEL

ERA, ESOMAR (Dünya Araştırmacılar Birliği) ile Türkiye Araştırmacılar Derneği üyesi ve IriS (International Research Institutes) network Türkiye ortağıdır.

2

İçindekiler

Amaç, Yöntem ve Örnek Yapısı

Sonuçlar

Kadın Sağlığı

Kanser ve Meme Kanseri

Demografya

3

Amaç, Yöntem ve Örnek YapısıAmaç ve Kapsam

Çalışmada ana amaç, kadınların mevcut sağlık durumlarının, meme kanserine yönelik farkındalık düzeylerinin ve davranışlarının tespit edilmesidir.

Çalışma kapsamında incelenen konular aşağıda yer almaktadır:

Kadın Sağlığı•Mevcut fiziksel sağlık durumu•Fiziksel egzersiz yapma durumu•Önümüzdeki 5 yıl içinde sağlık üzerinde tehdit oluşturacağı düşünülen hastalıklar•Türkiye’deki sağlık hizmetlerinin kadınların ihtiyaçlarını karşılamadaki yeterliliği•Kadın sağlığı konusunda devletin öncelik vermesi ve kaynak ayırması gereken hastalıklar

4

Amaç, Yöntem ve Örnek YapısıAmaç ve Kapsam

Kanser ve Meme Kanseri• Kanser teşhis ve tedavisine yönelik ekipmanların yeterliliği• Muayene/ Kontrol amacıyla jinekoloğa gitme sıklığı• Kanserden korunmak için yapılanlar• Meme kanseri taraması/ kontrolü için doktora gitme durumu• Belirlenen meme kanseri taraması teşhis yöntemlerini yaptırmış olma durumu• İlk mamografi için önerilen yaşa ilişkin farkındalık• Düzenli mamografi çektirmenin meme kanseri teşhisine etkisine ilişkin farkındalık• Meme kanserinin erken evrede teşhis edilmesi durumunda %95 oranında tedavi edilebilmesine

yönelik farkındalık• Daha önce kendisine ve/ veya bir yakınına meme kanseri teşhisi konmuş olma durumu• Kendisine/ Yakınına meme kanseri teşhisi konduğunda ilk hissedilenler• Kanser teşhisi konması durumunda ilk kimle paylaşılacağı• Meme kanseri hakkında bilgi alınan kaynaklar

5

Amaç, Yöntem ve Örnek YapısıYöntem ve Örnek Yapısı

Çalışmada CATI (telefonla görüşme) tekniği kullanılmıştır.

Görüşmeler NUTS1 bölgelerine göre Türkiye genelinde 18 – 70 yaş aralığındaki kadınlar ile yapılmıştır.

Soru formu ERA Research & Consultancy tarafından hazırlanmış ve Philips’in yazılı onayına sunulmuştur.

Görüşme süresi ortalama 9 dakika sürmüştür.

Saha çalışması 1 - 11 Kasım 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.

Sonuçlar raporlanırken yaş grubu ve büyük iller (İstanbul, Ankara, İzmir)/ diğer iller bazında farklılıklar olup olmadığı incelenmiş, anlamlı farklılıklar belirtilmiştir.

6

Amaç, Yöntem ve Örnek YapısıYöntem ve Örnek Yapısı

Çalışma kapsamında 403 kişi ile görüşülmüştür. Görüşmelerin NUTS 1 bölgeleri bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:

NUTS 1 İl Görüşme Sayısı

İstanbul İstanbul 90

Ege İzmir 50

Akdeniz Adana 47

Güneydoğu Anadolu Gaziantep 38

Batı Anadolu Ankara 46

Doğu Marmara Bursa 39

Batı Karadeniz Samsun 20

Orta Anadolu Kayseri 16

Ortadoğu Anadolu Malatya 21

Batı Marmara Balıkesir 15

Doğu Karadeniz Trabzon 12

Kuzeydoğu Anadolu Erzurum 9

TOPLAM 4037

SonuçlarÖzet - Kadın Sağlığı

Kadınların çoğunluğunun (%62) fiziksel sağlık durumundan genel olarak memnun olduğu görülmektedir. Buna karşın, % 65’i yeterli düzeyde fiziksel egzersiz yapmadıklarını belirtmektedir.

Yüksek tansiyon, jinekolojik hastalıklar, eklem ağrıları ve meme kanseri görüşülen kişilerin önümüzdeki 5 yıl içerisinde sağlığı için tehdit oluşturacağından endişe ettikleri hastalıkların başında gelmektedir.

Türkiye’deki kadınların yarıdan fazlası sağlık hizmetlerini kadınların ihtiyaçlarını karşılamada yeterli bulmamaktadır. Devletin kadın sağlığına yönelik olarak öncelik vermesi ve kaynak ayırması gerektiği düşünülen hastalıkların başında kanser gelmektedir. Kanseri jinekolojik hastalıklar takip etmektedir.

8

SonuçlarÖzet - Kanser ve Meme Kanseri I

Görüşülen kişilerin sadece üçte biri Türkiye’deki kanser teşhis ve tedavisine yönelik teknik ekipmanları yeterli bulduğunu belirtmiştir.

Kanserden korunmaya yönelik birşeyler yapan kadınların oranı %44’tür. Yapılanların başında “Sağlıklı beslenmek” gelmektedir. Sağlıklı beslenmeyi “Spor/ Egzersiz yapmak” ve “Sigara içmemek/ az içmek” takip etmektedir.

Kadınların yaklaşık üçte biri jinekoloğa hiç gitmediğini belirtmiştir. Yılda 1 ve daha sık jinekoloğa gittiğini belirten kadınların oranı % 44’tür. Görüşülen kadınların %42’si bugüne kadar meme kanseri taraması yaptırmak ve kontrol amacıyla bir doktora ya da sağlık kurumuna gittiğini belirtmiştir. Meme kanseri taraması için en sık uygulandığı belirtilen teşhis yöntemi doktor muayenesidir.

9

SonuçlarÖzet - Kanser ve Meme Kanseri II

Görüşülen kişilerin %38’i ilk mamografi için önerilen yaşı bilmediğini belirtmiştir. %27’lik bir kesim 40 yaş cevabını vermiştir. Görüşülen kişilerin %78’i her yıl düzenli olarak mamografi çektirmenin meme kanseri teşhisine etkisinin büyük olduğunu düşünmektedir. Benzer biçimde, erken teşhisin tedavi edilebilirlik üzerindeki önemine yönelik farkındalığın da yüksek olduğu görülmektedir (%85).

Görüşülen kişilerin %41’i daha önce kendisine veya bir yakınına meme kanseri teşhisi konduğunu belirtmiştir. “Üzüntü”, bu haber karşısında ilk hissedilen duyguların başında gelmektedir. Eşler kişiye kanser teşhisi konması durumunda bu durumun ilk paylaşılacağı kişi olarak belirtilmiştir.

Meme kanseri konusunda etkili bilgi kaynakları incelendiğinde, televizyon programları ve uzman doktorların bilgi alınan kaynakların başında geldiği görülmektedir. Görüşülen kadınların %20’si ise meme kanseri hakkında hiçbir kaynaktan bilgi almadığını belirtmiştir.

10

Kadın SağlığıMevcut Fiziksel Sağlık Durumu

Okuyacaklarımdan hangisi şu andaki fiziksel sağlık durumunuzu en iyi ifade eder?

%Baz = 403

11

Kadın SağlığıFiziksel Sağlık

Yaşınız için yeteri kadar fiziksel egzersiz yaptığınızı düşünüyor musunuz?

%Baz = 403

12

Kadın SağlığıSağlık Üzerinde Tehdit Oluşturacağı Düşünülen Hastalıklar

Önümüzdeki 5 yıl içerisinde okuyacaklarımdan hangilerinin sağlığınız için tehdit oluşturacağından endişe ediyorsunuz?

Baz %Baz = 403

* % 4’ün üzerindeki cevaplar verilmiştir.13

Kadın SağlığıSağlık Hizmetlerinin Kadınların İhtiyaçlarını Karşılamadaki Yeterliliği

Genel olarak Türkiye’deki sağlık hizmetlerini KADINLARIN ihtiyaçlarını karşılamada ne derece yeterli buluyorsunuz?

%Baz = 403

5 üzerinden ortalama: 3,0614

Kadın SağlığıKadın Sağlığı Konusunda Devletin Öncelik Vermesi Gereken Hastalıklar

Sizce KADIN SAĞLIĞINA yönelik olarak devlet öncelikli olarak hangi hastalıkların tedavisine öncelik vermeli ve kaynak ayırmalı?

Baz %Baz = 403

15

Kanser ve Meme KanseriKanser Teşhis ve Tedavisine Yönelik Ekipmanların Yeterliliği

Kanser teşhis ve tedavisine yönelik Türkiye’deki teknik ekipmanları ne derece yeterli buluyorsunuz?

%Baz = 403

5 üzerinden ortalama: 2,9116

Kanser ve Meme KanseriJinekoloğa Gitme Sıklığı

Muayene ve kontrol amacıyla bir jinekoloğa/kadın doğum uzmanına gidiyor musunuz? Gidiyorsanız; ne sıklıkta gittiğinizi öğrenebilir miyim?

%Baz = 403

17

Kanser ve Meme KanseriKanserden Korunmak İçin Yapılanlar

Kendinizi kanserden korumak için herhangi bir şey yapıyor musunuz?

Neler yaptığınızı öğrenebilir miyim?

Baz %Baz = 178

%Baz = 403

18

Kanser ve Meme KanseriMeme Kanseri Taraması/Kontrolü

Bugüne kadar meme kanseri taraması yaptırmak ve kontrol amacıyla bir doktora ya da sağlık kurumuna gittiniz mi?

%Baz = 403

19

Kanser ve Meme KanseriMeme Kanseri Teşhis Yöntemleri

Meme kanseri taraması için okuyacağım teşhis yöntemlerinden hangilerini daha önce yaptırdığınızı öğrenebilir miyim?

Evet Hayır

%Baz = 403

20

Kanser ve Meme Kanseriİlk Mamografi İçin Önerilen Yaşa İlişkin Farklılık

İlk mamografi (meme kanseri taraması) için önerilen yaşı biliyor musunuz? Biliyorsanız hangi yaş olduğunu öğrenebilir miyim?

%Baz = 403

Ortalama yaş: 35 21

%Baz = 403

Kanser ve Meme KanseriDüzenli Mamografi Çektirmenin Meme Kanseri Teşhisine Etkisine İlişkin Görüşler

Her yıl düzenli olarak mamografi çektirmenin meme kanseri teşhisine ne derece yardımcı olabileceğini düşünüyorsunuz?

22

Kanser ve Meme KanseriMeme Kanserinin Erken Teşhisinin Tedaviye Etkisine İlişkin Farkındalık

Meme kanserinin erken evrede teşhis edildiğinde %95 oranında tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu daha önceden biliyor muydunuz?

%Baz = 403

23

Kanser ve Meme KanseriKendisine/ Yakınına Meme Kanseri Teşhisi Konmuş Olma Durumu

Siz ya da bir yakınınıza daha önce meme kanseri teşhisi kondu mu?

24

%Baz = 403

Kanser ve Meme KanseriKendisine/Yakınına Meme Kanseri Teşhisi Konduğunda Hissedilenler

Bunu duyduğunuzda ilk anda neler hissettiğinizi öğrenebilir miyim?

Baz %Baz = 403

25

%Baz = 403

Kanser ve Meme KanseriKanser Teşhisi Konması Durumunda İlk Kimle Paylaşılacağı

Elbette ne sizin ne de kimsenin böyle bir şey yaşamasını istemeyiz ama, ileride bir gün size kanser teşhisi konulsa, bunu ilk kiminle paylaşırdınız?

26

Kanser ve Meme KanseriMeme Kanseri Hakkında Bilgi Alınan Kaynaklar

Meme kanseri hakkında nerelerden bilgi alıyorsunuz?

27

Baz %Baz = 403

Demografya Yaş

%Baz = 403

Ortalama yaş: 42 28

Demografya Medeni Hal ve Çocuk Sahipliği

Medeni Hal Çocuk Sahipliği

Evli; 77,2

Bekar; 13,2

Dul/Boşanmış; 9,7

Evet; 94

Hayır; 6

%Baz = 403

%Baz = 403

29

Demografya Görüşülen Kişinin Eğitimi

%Baz = 403

30

Demografya Aylık Toplam Hanehalkı Geliri

%Baz = 403

31

Demografya Görüşülen Kişinin Mesleği

Cevap Sayısı %

Ev kadını 271 67,2

Emekli 53 13,2

Öğrenci 15 3,7

Vasıflı işçiler 14 3,5

İşsiz iş arayanlar 10 2,5

Kamu veya özel sektörde memur-büro/ofis/banka elemanı vb. 9 2,2

Hemşire/hostes/garson/barmen, sekreter vb. ara eleman 6 1,5

Vasıfsız işçiler/temizlik işçileri/inşaat işçileri/kapıcı 6 1,5

Küçük esnaf/küçük ölçekli işyeri sahibi 3 0,7

Öğretmen 3 0,7

Kamu veya özel sektörde üst kademe yönetici 2 0,5

Satış elemanı/tezgahtar/pazarlamacı 2 0,5

Teknik eleman/teknisyen/tıbbi mümessil/laborant vb. 2 0,5

Hastalık nedeniyle çalışamayanlar 1 0,2

Orta ölçekli işletme sahibi 1 0,2

Büyük tüccar/büyük toptancı/büyük esnaf 1 0,2

Küçük çiftçi 1 0,2

Kamu veya özel sektörde orta kademe yönetici 1 0,2

Doktor/eczacı/diş hekimi/mimar/avukat vb. konusunda yüksek okul okumuş meslek sahibi 1 0,2

Cevap yok 1 0,2

TOPLAM 403 100 32

33