phan tich lam phat viet nam 2008 3272

8/3/2019 Phan Tich Lam Phat Viet Nam 2008 3272

1/16

VIN K TON V QUN TR DOANH NGIPTRNG CAO NG K THUT CNG NGHIP 2

L THUYT TI CHNH

THC TRNG LM PHT VIT NAMNM 2008

V BIN PHP GII QUYT

Ging vin hng dn: Thc s Nguyn Th MPhng

Nhm 2:

1. Nguyn Th Ngc Hu2. Trn Th Hin3. Nguyn Vn Mng4.

L Th Minh

5. Bi Vn Ph (Nhm trng)6. Nguyn Thu Bch Tho7. Nguyn Diu Thu8. Dng Th Xoan

TP.H Ch Minh, thng 11 nm 2008


2/16

2

Mc lc

1. TNG QUAN V LM PHT Trang 3

1.1. Cc quan im v lm pht Trang 3

1.2. Cch o lng lm pht Trang 4

1.3. Phn loi lm pht Trang 6

1.4. Nguyn nhn lm pht Trang 7

1.5. Cc bin pht kim ch lm pht Trang 8

2. TNG QUAN V TNH HNH LM PHT VN HIN NAY Trang 10

2.1. Tnh hnh kinh t v x hi Trang 10

2.2. Cc nguyn nhn gy ra lm pht VN Trang 13

3. CC BIN PHP KIM SOT LM PHT VN Trang 14

Danh mc ti liu tham kho Trang 16


3/16

3

1. TNG QUAN V LM PHT

1.1. Cc quan im v lm pht

Theo K.Marx, Lm pht l hin tng tin giy trn ngp cc knh lu thng tin

t, vt qu cc nhu cu ca kinh t thc t lm cho tin t b mt gi v phn phi li thunhp quc dn. Nh vy, theo ng Marx lm pht ch xut hin khi lng tin giy tronglu thng vt qu nhu cu tin t ca lu thng hng ho trong nn kinh t.

Trng phi Keynes th cho rng vic tng nhanh cung tin t s lm cho mcgi c tng ko di vi t l cao, do vy gy nn lm pht. Theo quan im ny, mtnhn t no khc ngoi tin t khng th gy nn lm pht cao c: hin tng v phacung cng khng phi l mt ngun gc ca lm pht cao (Frederic S.Mishkin, Quanim trng phi Keynes, Tin t, ngn hng v thtrng ti chnh,NXB Khoa hc vK thut, trang 810).

Ngc li, Paul A.Samuelson li cho rng: lm pht biu th mt s tng lntrong mc gi chung. T l lm pht l t lthay i mc gi chung.... Trn c s nga ra cc phng php c th tnh t l lm pht, nh phng php tnh theo ch sgi tiu dng (CPI Consumer Price Index), ch s gi sn xut (PPI Product PriceIndex) v ch s gim pht GDP (GDP Deflator). Tri vi quan im ca trng phiKeynes, Samuelson cho rng lm pht c th do nguyn nhn cu ko hoc nguyn nhnchi ph y, tc l lm pht c th xy ra ngoi nguyn nhn tin t.

Vo nhng nm 70 ca th k20, trc nhng tranh ci ko di v nguyn nhnca tnh trng gi ctng cao Mv cc nc phng Ty do cuc khng hong dula. Milton Friedman n i ting vi tuyn b lm pht d lc no v u cng lmt hin tng tin t. ng cn nhn mnh: Lm pht bt cni no lun l mthin tng tin t vi ngha l, n c v c thc to ra ch bng cch tng lngtin nhanh hn so vi tng sn lng. Nh vy theo ng mt stng gi c tm thi cth do nhiu nguyn nhn nhng khng th xy ra lm pht cao m khng c mt t ltng trng tin tnhanh c.

Tuy vy cng c mt khi nim thn trng c nhiu nh kinh t chp nhn nhsau: Lm pht l hin tng xy ra khi mc gi chung trong nn kinh t tng ko ditrong mt khong thi gian nht nh. Mc chung ca gi hng ho tc l mc trung bnhca gi c cc hng ho trong nn kinh t, n th hin c xu th bin ng chung camc gi c - biu th sc mua ca tin ti vi cc hng ho khc. Nhng cn lu rng mc gi chung phi tng mt cch vng chc v ko di trong mt thi gian nhtnh, thng l t vi thng trln mi c thcoi l xy ra lm pht.


4/16

4

1.2. Cch o lng lm pht

1.2.1. Chsgi c hng ho tiu dng CPI Consumer Price Index

Ch s gi c tiu dng x hi l mt t s phn nh gi ca r hng ho trong

nhiu nm khc nhau so vi gi ca cng rhng ho trong nm gc. Vit Nam chsny c tnh trn 10 nhm mt hng, c chia thnh 86 phn nhm, gm 236 mthng tiu dng chnh v 64 dch v. (S liu nm 2006)

Cch tnh chsgi tiu dng:

CPIt = Pi

tQ0

Pi0 Qi

0 100%

Trong :

CPIt: ch sgi tiu dng nm t Pit, Pi0: gi c ca sn phm i nm t v nm 0. Qi0: slng ca sn phm i dng tnh nm 0. Nm 0 c chn l nm gc.

Cch tnh tllm pht:

LCPI (t) =CPI CPIt1

CPIt1 100%

Trong :

LCPI (t): t l lm pht nm t (tnh theo CPI). CPIt: ch sgi tiu dng nm t so vi nm gc. CPIt-1: ch sgi tiu dng nm t-1 so vi nm gc.

Nhng thng tin v thc o lm pht n dn chng hng ngy ch yu c

tnh tphng php CPI. Nhng CPI li khng tho lm pht mt cch chnh xc bi

n btc ng bi hai yu t gy sai lch. Nhng yu t gy sai lch ny ch yu n trhng ha c qui nh trc.

Th nht l sai lch c cu v r hng ha chm thay i, n khng bao gm

nhng hng ha tiu dng mi pht sinh nhng c a sngi tiu dng s dng. V

dTP.HCM khi mi ngi u c mobile phone, gi ca mt hng ny ang gim theo

thi gian nhng n li khng nm trong r hng ha.

Sai lch th hai l sai lch thay th, khi gi c mt loi hng ha no trong r

gia tng, dn chng s chuyn sang tiu dng mt hng ha thay th vi gi rhn. V d


5/16

5

khi tht g trnn mc hn do dch cm th ng i tiu dung s chuyn sang n c bin

vi mc ch l cung cp cht m cho c th. T hai sai lch trn chng ta nhn thy

rng, nu tnh lm pht t CPI th c th dn n mt d bo lm pht qu mc v nhng

mt hng trong rang tng gi cn nhng mt hng ngoi r li ang gim gi.

1.2.2. Chsgi sn xut PPI Product Price Index

T l lm pht tnh theo PPI cng c cch tnh thng t nh tnh t l lm pht

theo CPI, nhng PPI c tnh trn mt s lng hng ho nhiu hn CPI v tnh theo

gi bn bun (gi trong ln bn u tin).

1.2.3. Chsgim pht tng sn phm quc ni GDP Deflator

Ch s gim pht GDP cn c vo ton b khi lng hng ha v dch v cui

cng c sn xut trong mt nm v gi chai thi im khc nhau, thng thng

theo ngn ng thng k l gi cnh (constant price) v gi hin hnh (current price).

Cch tnh chsgim pht GDP

=

100%

Trong :

PGDP: ch s gim pht GDP. GDPd: GDP danh ngha (o lng sn lng nm hin ti theo gi nm hin ti). GDPt: GDP thc t(o lng sn lng hin ti theo gi nm gc)

Cch tnh tllm pht:

() = () (1)

(1) 100%

Trong :

LGDP (t): t l lm pht nm t (tnh theo GDP). PGDP (t): ch s gim pht GDP nm t. PGDP (t-1): ch s gim pht GDP nm t-1.


6/16

6

Hn ch ca cch tnh ny l chtnh c lm pht ca mt nm sau khi c bo

co v GDP ca nm .

1.3. Phn loi lm pht

C nhiu cch phn loi lm pht v hin nay ang dng mt cch phn loi kh

ph bin l cn c vo tc v tc ng ca n. Theo cch phn loi ny, ngi ta

chia thnh 3 loi lm pht

1.3.1. Lm pht thp(hay lm pht va phi)

Lm pht va phi l loi lm pht xy ra vi gi chng ho tng chm v c th

don trc c, thng c gii hn mc mt con s mt nm.

Khi gi chng ho tng i n nh, ngi dn vn tin tng vo tin t v v

vy cc chc nng ca n vn c thc hin mt cch bnh thng. Thng thng cc

nc do loi lm pht thp c th don trc v ngi ta c th ch s ho vo cc

chnh sch ca Nh nc hoc cc hot ng kinh tnn hn chc cc tc ng

tiu cc ca n. Thm ch, loi lm pht ny cn c th c tc dng m rng tn dng

mt mt kch cu, mt mt gia tng u t, mrng v pht trin sn xut, thc y tng

trng kinh t, to thm vic lm, gim t l tht nghip. Chnh v th, trong chnh sch v

m ca hu ht cc quc gia hin nay, ngi ta thng chp nhn mt t l lm pht va

phi kch thch tng trng kinh t.

1.3.2. Lm pht phi m

Lm pht phi m l loi lm pht xy r khi gi chng ho tng nhanh mc t

2 n 3 con s mt nm. Nh Vit nam trong giai on va qua c thc xem l lmpht phi m.

Khi lm pht ny xy ra, do tin b mt gi rt nhanh nn ngi dn khng cn

mun nm gi tin m chuyn sang sn lng mua hng ho, vng, ngoi t ct gi. Tnh

trng ny cng lm cho gi ctng nhanh v bin ng bt thng. Thtrng ti chnh

s tn li v dng vn chy ra nc ngoi. Li sut thc c th gim bng khng hoc m,

hiu qu kinh t suy gim, nn kinh tri vo khng hong, thu nhp thc t ca ngi

lao ng b xi mn nghim trng, tht nghip tng cao.


7/16

7

1.3.3. Lm pht siu tc

Lm pht siu tc l loi lm pht xy ra khi gi chng ho tng rt nhanh vi

tc t 4 con s tr ln mt nm. V d nh Bolivia nm 1985 l 11.800% /nm,

Nht Bn nm 1949 l 23.700%/nm, v trong nm nay l Zimbawe vi hn11.000%/nm.

Biu hin c trng c bn ca lm pht siu tc l gi chng ho tng nhanh

qu mc, v bin ng bt thng khng th don trc c. Ngi dn chy trn

tin v chuyn sang ct tr mi th. Nn kinh t c th b bin dng v ri vo khng

hong trm trng, tht nghip trn lan, i sng nhn dn gim st nghim trng.

1.4. Nguyn nhn lm pht

1.4.1. Lm pht tin t(Monetary Inflation)

Loi lm pht ny xy ra khi tc tng trng cung tin vt qu tc tng

trng thc s ca nn kinh t. n gin hn l tin trong lu thng tng nhanh hn s

lng hng ha v dch vc sn xut ra trong nn kinh t. V d nh tc tng

trng cung tin l 10% nhng tc tng trng thc ca nn kinh t 7% th lm pht

tin t l 3%.

Loi lm pht ny thng xy ra ti cc nc ang pht trin khi cc nc ny

theo ui c ch p ch ti chnh (Financial repression) hoc trong trng hp quc gia

ang theo ui chnh sch tin t mrng. p ch ti chnh l tnh trng ngn hng trung

ng ti trcho thm ht ngn sch chnh ph bng cch in tin, qu nhiu tin trong lu

thng vt qu tc tng trng thc s dn n lm pht. Chnh sch tin t mrng

s kch thch tng cu hang ha dch v trong nn kinh t, khi tc tng trng tng cu

cao hn tc tng trng tng cung, th cng dn n lm pht.

1.4.2. Lm pht cu ko (Demand Pull)

Loi lm pht ny xut pht t s thay i hnh vi tng cu mang tnh t bin

trong nn kinh t. Cc nguyn nhn c th l do chnh ph chi tiu qu mc khi thc hin

chnh sch thu chi ngn sch mrng, hoc tng chi tiu tiu dng qu mc bnh thng


8/16

8

do khu vc hgia nh qu lc quan, hoc do khu vc hgia nh c ngun thu nhp t

trn tri ri xung nh vin trnc ngoi, thu nhp do gi c xut khu tng t bin...

1.4.3. Lm pht chi ph y (Cost Push)

Lm pht chi ph y l loi lm pht do thu hp tng cung hoc do cc doanh

nghip buc lng phi nng cao gi bn sn phm v nhng l do bt li.

Khc vi hai loi lm pht trn, th loi lm pht ny ch yu n t pha cung v

nguyn nhn ch yu t xut pht t hin tng tng chi ph sn xut khng mong i t

pha cc doanh nghip. Tng chi ph khng mong i t pha doanh nghip to ra nhng

c sc tng cung bt li. Cng nhn nh cngi tng lng din rng, gi nguyn

liu gia tng t bin, thm ha tnhin lm nh tr hot ng sn xut ca nhiu doanh

nghip l nhng ngi n ca loi lm pht ny.

1.5. Cc bin pht kim ch lm pht

1.5.1. Tht cht khi cung tin t

Khi khi cung tin ttrong lu thng tng ln slm tng tng cu v gi c hng

ha stng ln. Trong trng hp nn kinh t c du hiu lm pht NHTW s thc hinchnh sch tht cht khi cung tin t bng cc cng c ca mnh nh tng li su t chit

khu, ti chit khu, tng t l d tr php nh, khng pht hnh thm tin vo lu

thng.

1.5.2. Kim gigi c

Bng cc bin php:

Nhp khu lng hng m nn kinh t thiu Xut kho d tr ra bn Thc hin chnh sch kim sot gi

1.5.3.n nh mc li sut cao

Khi li sut tin gi c n nh mc cao s thu ht bt tin trong lu thng v,

tuy nhin s dng bin php ny cn s h trca NHTW v NSNN

1.5.4. Gim chi tiu ngn sch


9/16

9

Chi tiu ngn sch l 1 b phn quan trng ca tng cu, gim chi ngn sch

nhng khon cha tht s cn thit s lm gim sc p i vi tng cu v gi c s h

xung.

1.5.5. Hn chtng tin lng

Tin lng l 1 b phnh quan trng trong chi phsi sn xut, tng tin lng s

lm tng tng chi ph sn xut dn n lm gi c tng ln, ng thi tng tin lng

cng lm tng thu nhp cho dn chng gy sc p lm tng tng cu.

1.5.6. Lm pht chng lm pht

Nh nc gia tng u t mrng sn xut, kt qu ca u t slm tng cung

to iu kin cn bng quan h cung cu.

1.5.7. Thc hin chin lc thtrng cnh tranh hon ho

Cnh tranh hon ho strnh c c quyn y gi ln, mt khc cnh tranh s

thc y ci tin k thut, tit kim chi ph sn xut gp phn lm cho gi c hng ha h

xung

1.5.8. Mua ly 1 t ltht nghip v lm pht

Lm pht v tht nghip l 2 yu ti nghch nhau, ngi ta c th mua ly 1 t

l tht nghip v lm pht va phi m bo cho nn kinh t pht trin bnh thng v

i sng x hi n nh.


10/16

10

2. TNG QUAN V TNH HNH LM PHT VIT NAM HIN NAY

2.1. Tnh hnh kinh t v x hi

Biu lm pht, li sut ti cp vn v tng trng tn dng ca VN qua cc nm

Theo bo co, t l lm pht Vit Nam hin nay nm trong khong t 25-30%.

Mt s chuyn gia nhn nh vi ny th con s c thmc 29-30% vo cui nm

nay. Cn Chnh ph th ang k vng s kim sot n mc 25-26% vi t ltng trng

kinh t l 5-7%.

Tnh ring thng 5/2008 u t trc tip nc ngoi t 7,5 tUSD, a tng s

5 thng ln 14,7 t USD, cao gp trn 2,6 ln cng knm trc. Nu k c 0,6 t USD

ca cc dn tng vn th tng lng vn ng k mi v bsung t trn 15,3 t USD,

cao gp 2,3 ln cng knm trc, khng nhng ln nht so vi cng k ttrc ti nay

m cn ln hn mc cnm tnm 2006 trvtrc, bng trn hai phn ba lng vn

ca cnm 2007. Vi tnh hnh kinh t th gii ang khng hong nghim trng nh hin

nay th vic vn FDI vi lng ln v nc ta l mt iu ang lo ngi. V vic thc

hin cc cam kt v vn s kh m thnh cng.

Mc nhp siu 5 thng u nm l 14,4 t USD, chim 61,6% kim ngch xut

khu. Nhp siu ca khu vc c vn u t nc ngoi khng k du th l 2,5 t USD,


11/16

11

chim 17,6% tng kim ngch nhp siu; nhp siu ca khu vc kinh ttrong nc l 11,9

t USD, chim 82,4%. Bn cnh yu t vtng slng hng nhp khu, th stng gi

ca mt s mt hng nhp khu ch yu trong thi gian gn y cng gp ph n khng

nh gy nn tnh trng nhp siu.

Kim ngch xut khu 5 thng t 23,4 tUSD, tng 27% so vi cng k, trong

kim ngch xut khu ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi tng 24% so vi

cng knm trc. Tnh tu nm c 8 nhm hng t gi tr xut khu trn 1 t

USD gm du th, than , hng dt may, giy dp, g, thy sn, go v c ph. Nu

khng c stng trng t xut khu th nhp siu ca nc ta cn ln hn na. c bit

l gi du th gii tng cao trong thi gian va qua gp ph n lm gim s thm ht

cn cn thng mi nhvo vic xut khu du th.

S tng trng mnh m ca kiu hi (bao gm mt phn rt ln v ngy cng

tng tin gi ca ngi i xut khu lao ng), kt hp vi stng trng ca dng vn

u t nc ngoi chy vo Vit Nam. Mt s kt hp na l trong nm 2006, qu trnh

c phn ho cc doanh nghip nh nc v s pht trin ca thtrng chng khon

t nhng bc pht trin ln, khin Vit Nam trthnh mt a im hp dn v dng

vn u t gin tip chy mnh vo nc ta. Theo c lng khng chnh thc, c

khong hn 5 t USD kiu hi c gi v, v khong 1 n 2 t USD vn u t

gin tip c chuyn vo trong nc trong nm 2006 v nhng thng u nm 2007.

Tuy nhin, do chu nh hng ca gi c nguyn liu trn th gii tng khi n

chi ph sn xut cng nh gi thnh cc dch v tng ln, nhng hot ng thng mi

cng din ra kh si ng trn hu khp cc a bn trong cnc. Tng mc lu chuyn

bn l hng ha v dch v tiu dng x hi 5 thng u nm t 370.000 tng, tngti 29,5% so vi cng knm trc.

Xng du: l mt hng nhp khu 100%, k hoch cnm nhp khong 14,5 triu

tn cc loi. D kin sau thng 6, tu thuc vo tnh hnh ca thtrng trong v ngoi

nc B Ti chnh mi c phng thc x l thch hp i vi gi mt hng ny. Hin

nay, B Ti chnh cng ang tnh ton b mt phn ngn sch cho nhp khu xng du

m bo nhu cu nhp hn 2,2 triu tn du ca cc doanh nghip u mi trong nctnay n cui thng 6/2008.


12/16

12

Thp: Hip hi Thp Vit Nam cho bit gi bn thp xy dng trong nc gim

t200.000 n 650.000 ng/tn v sn nh trong thng ti

Theo VNA, hin gi thp xy dng cha tr chit khu v cha c thu gi tr gia

tng ti cc n v sn xut v lin doanh vi Tng Cng ty Thp Vit Nam pha Bcdao ng trong khong 14,8 triu ng - 15,3 triu ng/tn v pha Nam l 14,8 triu

ng - 15,2 triu ng/tn.

Xi mng:nng lc sn xut ca cc doanh nghip sn xut xi mng trong nc c

thp ng c nhu cu. Do vy, yu cu t ra i vi ngnh xi mng l gin nh

gi bn trong thi gian ti.

C ph: Sau khi tng nh vo trung tun thng 5/2008, cui tun (t 19-

23/5/2008) gi c ph xut khu ca nc ta n nh mc 2.120-2.135 USD/T. Trong

khi , gi thu mua c ph nhn trong nc vn tip tc tng thm 400-500 USD/T, ln

mc 33.700-34.000 /kg.

Phn bn: Gi th gii v gi nhp khu tng mnh cng vi tnh trng u c

y gi phn bn trong nc tu thng 5/2008 n nay lin tc tng, hin tng ti

20-30% so vi thng trc.

Go:tnh n ht thng 5, cc doanh nghip thc hin giao hng c khong

1,8 triu tn v d kin n ht qu II, cc doanh nghip s xut khu c khong 2,05-

2,1 triu tn go. thc hin ng ni dung cho ca Thtng Chnh ph, n ht

qu III, xut khu go c khng chkhng vt qu 3 triu tn. D bo, nu khng c

nhng din bin bt thng, nm 2008 xut khu go ca Vit Nam tuy khng t c

con s xut khu nh nm 2007 nhng scon s 4 triu tn.

Ch sgi tiu dng thng 5 tng 3,91% so v i thng 4, a tc tng sau

nm thng u nm ln n 15,96%, so vi thng 5.2007 tng ti 25,2%.

Mt im khc bit ca nm nay so vi my nm trc l tc tng gi theo

cch tnh mi (bnh qun so vi cng knm trc) cao hn cch tnh c (so v i thng

12 nm trc) do tc tng cc thng nm nay u cao hn tc tng ca cc thng

cng knm trc.


13/16

13

c im ng lu khc l h u nh tt c cc nhm hng ho, dch vgi u

tng. Trong , nhm hng n v dch vn ung gi tng cao nht (thng 5 tng 7,25%,

nm thng tng 26,56%, tnh theo nm tng 42,35%) v do chim t trng ln nht

(42,85%) trong tng gi tr hng ho, dch vtiu dng, nn tc ng ln nht n tc

tng gi chung, lm gim mc sng thc t ca nhng ngi ngho, ngi lm cng

n lng cnh v gp phn lm gia tng chnh lch giu ngho.

Tin thu nh, in, nc, vt liu xy dng thng 5 tng 1,2%, nm thng tng

12,17%, tnh theo nm tng 22,99%. Nhm phng tin i li, bu in thng 5 tng

0,34%, nm thng tng 10,2%, tnh theo nm tng 15,52%.

Ngoi cc din bin xu v kinh t, Vit Nam cn phi hng chu cc thit hi dothin tai v dch bnh gy ra. c bit l tnh hnh ma bo di n ra v cng phc tp

cc tnh min Bc vo u thng 11 va qua.

2.2. Cc nguyn dn gy ra lm pht Vit Nam trong thi gian va qua

C 5 nguyn nhn chnh:

V tin t, nm 2007, tng d ncho vay tng ti 53,8%, cao gp ri tc tngvn huy ng v cao gp trn 6 ln tc tng GDP. Nm thng u nm 2008,

d ncho vay tng 18%, cao gp trn 4 ln tc tng vn huy ng v cao gp

khong 2,5 ln tc tng GDP. Mi ti 19.5 mi b trn li sut huy ng, nn

tin t lu thng vo ngn hng c th tng cao hn tin t ngn hng ra lu

thng. Cng vi l mt lng ln ngoi t vo Vit Nam. ging tin

Vit n nh (nhm gi li th cho xut khu), c quan tin t Vit Nam ph i

mua vo ngoi t vi lng ngy cng ln. Do , hng nm mt lng ln tin c y vo lu thng. Lng tin ny c th ln ti 30% GDP hoc hn.

Vchi ph y vn tip tc tng cao, trong c chi ph vay vn, chi ph thu nhxng, chi ph nguyn nhin vt liu, vn chuyn, lm tng chi ph sn xut, lu

thng hng ho, dch v.

V cu ko, nu tnh theo gi thc t, tng mc bn l hng ho, dch v tiu dngtng ti 29,5%. Nu loi tr yu t tng gi, tng mc bn l vn cn tng trn

10%, tuy tng thp hn my nm trc, nhng vn cao gp ri tc tng

trng kinh t.


14/16

14

Nhp khu lm pht tip tc gia tng do hng nhp khu tnh bng ngoi ttng,do t gi VND/ngoi t ca nhiu nc tng m nc ta nhp khu ln; ring t

gi VND/USD tng thp, c thi gian ngn gim, nhng gn y li tng trli.

Mt lng tin ln u t vo chng khon trong nm trc v u t vo b tng sn tnm trc n u nm nay, nay do hai thtrng ny gim gi nn

chuyn sang thtrng hng ho, dch v, to p lc tng gi tiu dng.

Nhng nguyn nhn ni trn l nhng nguyn nhn c th. Chng ti cho rng

nguyn nhn su xa ca s bt n v kinh tVit Nam l s qun l yu km ca Nh

nc. Dn n vic u t ca cc doanh nghip v cc tp on ln ca Nh nc

khng hiu qu. Cc chnh sch v m c ra li c nhiu sai lm, khng c tm nhn

xa v suy tnh k, m c d cc chuyn gia kinh t trong v ngoi nc lin tc cnh

bo. Cng vi l s thiu minh bch trong cc thng tin ca Chnh ph, vic ku gi

ca Chnh ph trong cc vn sc ch hn nu cc thng tin l chnh xc v cng

khai. Nim tin phi c xy dng da trn s tht ch khng phi bng hnh thc tuyn

truyn. V cui cng l vic lng lo trong cc quy nh lm cho khnng kim sot nn

kinh t gp nhiu kh khn hn.

3. CC BIN PHP NHM KIM SOT LM PHT VIT NAM

Khi bit c ch xc ngun gc ca tng loi lm pht th vic cha tr n l

iu kh thi. Tuy nhin, trong tng phng thuc k n cho cn bnh lm pht bao gi

cng c tc dng ph. C ngha l khng c mt chnh sch n nh lm pht no hon

chnh v l tng c. V c th kim sot c lm pht, chng ta s phi tr gi bng

nhng li ch kinh t khc.

Trong thi gian va qua, Chnh ph thnh cng trong vic gim s bt n trong

ngn hn, tnh hnh lm pht ang c xu hng tng chm. Trong mt phn cng nh

vo gi c chung ca th gii ang gim, c bit l gi xng du, mt hng gy nh

hng ln n nn kinh t v gi c ca cc mt hng khc. Nhng nhng yu km v

mt c cu nn kinh t Vit Nam vn cha c gii quyt. Cc gii php mi ch cu

cha triu chng chcha phi l nguyn nhn ca cn bnh. V nh nn kinh t Vit

Nam b cm, v mt toa thuc ng lc c t cn st. ng tic l virus cm vn cnnm trong h thng. Ngng thuc th cn st li tng ln. Virus y chnh l s thiu


15/16

15

vng k lut trong h thng ti chnh. iu c ngha l nhng trc trc gp phi trong

thi gian va qua s ti din mt khi chnh sch ngn sch v tin t li c ni lng.

Vic duy tr tng trng nhanh khng thc c nu khng y mnh cng tc iu tit

v gim st h thng ti chnh, gim u t cng km hiu quv p t k lut thtrng

ln cc doanh nghip nh nc. Tr khi nhng vn ny c gii quyt, bt k n lc

ni lng chnh sch tin t v ngn sch no cng s kch hot lm pht tng trli.

Sau y nhm xin gii thiu mt s bin php, khuyn ngh ca cc chuyn gia

kinh t m nhm t ng hp c nhm gii quyt lm pht ni ring v tnh hnh

khng hong kinh tVit Nam ni chung:

1. Lm pht hin nay nc ta nn c xem xt nghim tc v thng thn l ccn nguyn t chnh sch tin t. Trn cs, cc chnh sch chng lm pht nn mang

tnh tin t. iu y ng ngha vi vic nn hn ch s dng chnh sch ti kha (nh

gim thu mt s mt hng c quan st thy l tng nhanh nht), hay chnh sch hnh

chnh (c thc doanh nghip, ku gi s h trca ngi dn). Chng ti cho rng cc

bin php ti kho v hnh chnh u mang tnh tho hip, tm thi v c khuynh hng

che y bn cht thc s ca lm pht. i km vi n l chi ph cao, hiu qu thp.

2. Cc bin php tin t mang tnh gc r l gim tc tng tin v tn dng. Cc

bin php nh tng d tr bt buc hay pht hnh tri phiu ch nn coi l tc thi v cc

b m thi. V d, chnh sch tng d tr bt buc khin khi ngn hng gnh nhiu chi

ph hn cc khu vc khc trong cng cuc chng lm pht. Ngc li, vic ct gim tn

dng v cung tin trn ton nn kinh t, p dng cho ton b cc thnh phn kinh t, s

san s chi ph chng lm pht mt cch bnh ng hn.

3. Bn cnh cam kt chng lm pht c th hin r rng ca chnh ph, cn

cng khai cc bin php c th th hin cam kt l ng tin cy, ng thi rng buc

chnh ph vo cam kt . iu ny sgip ngi dn hnh thnh k vng v mc lm

pht thp trong tng lai (nu h bit v tin cc chnh sch l ng n v cng rn), dn

n khnng thnh cng ddng hn ca chnh sch chng lm pht. (Mt chnh sch

ch c hiu lc khi ngi ta tin l n c hiu lc).

4. Khng nn duy tr quan im cho rng lm pht thp hn mc tng trng GDP

l tt, m c l chnn coi y nh mt kinh nghim phn u khi lm pht thnh


16/16

16

mt s ri. Hin nay cha t m th y cn c khoa hc cho lun im nu trn, do ,

chng ta khng nn t rng buc mc tiu lm pht vo mt gii hn kh d di (khong

8-9%), ri li b cun vo ni lo con rng s git t dy xch nh hin nay.

HT.

***************

Danh mc ti liu tham kho:

1. TS. L Th Tuyt Hoa ch bin, Tin t ngn hng, NXB Thng k, 2006.

2. Chng tr nh Ging dy Kinh t Fullbright trng Harvard Kennedy,Nguyn nhn

su xa vmt c cu ca btn v m,2008.

phan tich lam phat viet nam 2008 3272

Documents