PEYGAMBERİMİZİN GÜZEL PEYGAMBERİMİZİN GÜZEL AHLAKIAHLAKI

ATİKE ÖZKANATİKE ÖZKANERCİYES ÜNİVERSİTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİEĞİTİM FAKÜLTESİDİNKÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİDİNKÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ

PEYGAMBERİMİZİN ÖRNEK PEYGAMBERİMİZİN ÖRNEK AHLAKI AHLAKI

Hz. Muhammed Hz. Muhammed Aleyhissalâtü Vesselam.Aleyhissalâtü Vesselam.

PEYGAMBERİMİZİN AHLAKİ PEYGAMBERİMİZİN AHLAKİ ÖZELLİKLERİ ÖZELLİKLERİ

Peygamberimizin ahlâkının en önemli Peygamberimizin ahlâkının en önemli özelliği, Allah vergisi oluşudur. özelliği, Allah vergisi oluşudur.

O dünyaya gözünü açıp kapayıncaya O dünyaya gözünü açıp kapayıncaya kadar hep aynı huy ve ahlâk üzerinde kadar hep aynı huy ve ahlâk üzerinde yaşamıştır. yaşamıştır.

Ondaki güzel vasıflar yaratılışında Ondaki güzel vasıflar yaratılışında mevcuttu. mevcuttu.

Onu eğiten, edep ve ahlâkın en üstün Onu eğiten, edep ve ahlâkın en üstün özellikleriyle süsleyen Yüce Rabbidir. özellikleriyle süsleyen Yüce Rabbidir.

AHLAK SAHASINDA BÜYÜK AHLAK SAHASINDA BÜYÜK İNKILAPİNKILAP

Ahlâk alanında en büyük inkılâp ve Ahlâk alanında en büyük inkılâp ve değişikliği, Peygamber Efendimiz değişikliği, Peygamber Efendimiz yapmıştır. yapmıştır.

Peygamberimiz cahiliye devrindeki Peygamberimiz cahiliye devrindeki eski geleneksel tabuları kaldırmıştır.eski geleneksel tabuları kaldırmıştır.

Kız çocuklarını diri diri toprağa Kız çocuklarını diri diri toprağa gömme, puta tapma gibi…gömme, puta tapma gibi…

YAKINLARININ DİLİNDEN YAKINLARININ DİLİNDEN PEYGAMBERİMİZİN AHLÂKIPEYGAMBERİMİZİN AHLÂKI

Peygamberimiz hiçbir halini Peygamberimiz hiçbir halini insanlardan gizlememiş ve insanlardan gizlememiş ve saklamamıştır. Çünkü, onun her hali saklamamıştır. Çünkü, onun her hali Sahabîler için bir örnek oluşturuyordu. Sahabîler için bir örnek oluşturuyordu.

Bunun için Sahabîler ;Bunun için Sahabîler ; Peygamberimizin her halini, her Peygamberimizin her halini, her

hareketini ve sözünü takip ediyor, hareketini ve sözünü takip ediyor, öğrenerek zaptetmeye çalışıyorlardı. öğrenerek zaptetmeye çalışıyorlardı.

Bilemedikleri veya tereddüt ettikleri Bilemedikleri veya tereddüt ettikleri hususları da bizzat sorarak hususları da bizzat sorarak öğreniyorlardı. öğreniyorlardı.

Bundan dolayı, Peygamberimizin Bundan dolayı, Peygamberimizin bütün hayât safhaları Sahabîlerce bütün hayât safhaları Sahabîlerce bilinmekteydi. bilinmekteydi.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN TEVAZUUTEVAZUU

Engin gönüllü olmak, hakka boyun eğip Engin gönüllü olmak, hakka boyun eğip kabul etmek gibi manalara gelen kabul etmek gibi manalara gelen tevazuun en makbul olanı, tevazuun en makbul olanı, yaltaklanmadan ve zillete düşmeden, yaltaklanmadan ve zillete düşmeden, ölçülü ve itidalli bir şekilde bulunmaktır. ölçülü ve itidalli bir şekilde bulunmaktır.

Kibir ve gururun zıddı olan tevazu Kibir ve gururun zıddı olan tevazu ancak bu iki kötü huyun yenilmesi ancak bu iki kötü huyun yenilmesi sayesinde kazanılır. sayesinde kazanılır.

Sevgili Peygamberimiz (a.s.m) tevazuun Sevgili Peygamberimiz (a.s.m) tevazuun her çeşidini ve en idealini hayâtında her çeşidini ve en idealini hayâtında göstermiştir. göstermiştir.

Kur'ân-ı Kerimde Rabbi tarafından çeşitli Kur'ân-ı Kerimde Rabbi tarafından çeşitli defalar övüldüğü halde, hiçbir şekilde defalar övüldüğü halde, hiçbir şekilde insanlar arasında Peygamberlik insanlar arasında Peygamberlik imtiyazını kullanmamış ve kendisini imtiyazını kullanmamış ve kendisini onlardan üstün göstermeye onlardan üstün göstermeye çalışmamıştır. çalışmamıştır.

PEYGAMBERİMİZİN HİLMİ PEYGAMBERİMİZİN HİLMİ VE YUMUŞAK HUYLULUĞUVE YUMUŞAK HUYLULUĞU

  Hilm; yumuşak huylu, yavaş, uslu, Hilm; yumuşak huylu, yavaş, uslu, sessiz, sakin olmak, heyecana sessiz, sakin olmak, heyecana kapılmayıp öfkeyi yenmek, nefsine kapılmayıp öfkeyi yenmek, nefsine hakim olup kızmamak anlamlarına hakim olup kızmamak anlamlarına gelmektedir. gelmektedir.

Peygamberimiz, peygamberliğinden Peygamberimiz, peygamberliğinden önce de, sonra da insanların en önce de, sonra da insanların en halîmi, en yumuşak huylusuydu. halîmi, en yumuşak huylusuydu.

Âl-i İmran Sûresinin 159. âyetinde, Âl-i İmran Sûresinin 159. âyetinde, "Allah'ın bir rahmet eseridir ki, sen "Allah'ın bir rahmet eseridir ki, sen onlara karşı yumuşak davrandın. onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer huysuz ve katı kalpli birisi Eğer huysuz ve katı kalpli birisi olsaydın muhakkak onlar senin olsaydın muhakkak onlar senin etrafından dağılıp giderlerdi" etrafından dağılıp giderlerdi" buyurmaktadır. buyurmaktadır.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN HAYASIHAYASI

Haya, hoşa gitmeyen yahut terk edilmesi Haya, hoşa gitmeyen yahut terk edilmesi yapılmasından daha uygun olan, bir şeyin yapılmasından daha uygun olan, bir şeyin yapılması esnasında yüzünde beliren ince yapılması esnasında yüzünde beliren ince kızarma hali olarak tanımlanır. kızarma hali olarak tanımlanır.

Peygamberimiz son derece haya sahibiydi. Peygamberimiz son derece haya sahibiydi. Görülmesi ve açılması ayıp sayılan şeylere Görülmesi ve açılması ayıp sayılan şeylere

karşı gözü kapalı, âdeta yumuktu. karşı gözü kapalı, âdeta yumuktu. Bu hususta da insanların en edeplisiydi. Bu hususta da insanların en edeplisiydi.

Ebû Said el-Hudri, Peygamberimizin Ebû Said el-Hudri, Peygamberimizin fevkalâde haya sahibi olduğunu ifade fevkalâde haya sahibi olduğunu ifade ederek şöyle demektedir: ederek şöyle demektedir:

"Peygamber (a.s.m) öyle bir haya ve "Peygamber (a.s.m) öyle bir haya ve edep sahibiydi ki, kimseye edep sahibiydi ki, kimseye hoşlanmadığı şeyle hitap etmezdi." hoşlanmadığı şeyle hitap etmezdi."

PEYGAMBERİMİZİN COŞKUN PEYGAMBERİMİZİN COŞKUN MERHAMETİ VE ŞEFKATİMERHAMETİ VE ŞEFKATİ

Merhamet ve şefkat, Peygamberimizin Merhamet ve şefkat, Peygamberimizin yüce şahsiyetinin bir aynası gibidir. Onun yüce şahsiyetinin bir aynası gibidir. Onun kadar merhametli, onun kadar şefkatli ve kadar merhametli, onun kadar şefkatli ve ince ruhlu bir insan yeryüzüne gelmemişti.ince ruhlu bir insan yeryüzüne gelmemişti.

Tevbe Sûresinin 128. âyetinde bu gerçek Tevbe Sûresinin 128. âyetinde bu gerçek şöyle ifade edilir şöyle ifade edilir

"And olsun ki, size içinizden bir Peygamber "And olsun ki, size içinizden bir Peygamber geldi ki, sıkıntıya uğramanız ona çok ağır geldi ki, sıkıntıya uğramanız ona çok ağır ve güç gelir. Size çok düşkündür. Bütün ve güç gelir. Size çok düşkündür. Bütün mü'minlere merhametli ve esirgeyicidir." mü'minlere merhametli ve esirgeyicidir."

PEYGAMBERİMİZİN FAKİR PEYGAMBERİMİZİN FAKİR VE KİMSESİZLERE VE KİMSESİZLERE

MERHAMETİMERHAMETİ Peygamberimiz, kendisini, toplumun Peygamberimiz, kendisini, toplumun

zayıf ve kimsesizlerinden üstün görme zayıf ve kimsesizlerinden üstün görme duygusuna kapılanları da uyarır; her duygusuna kapılanları da uyarır; her tabakanın devamlı birbirlerine muhtaç tabakanın devamlı birbirlerine muhtaç olduklarını söylerdi. olduklarını söylerdi.

Peygamberimiz hep fakir ve Peygamberimiz hep fakir ve kimsesizlerle birlikte bulunmayı tercih kimsesizlerle birlikte bulunmayı tercih eder, gönüllerini alırdı. eder, gönüllerini alırdı.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN YETİMLERE ŞEFKATİYETİMLERE ŞEFKATİ

  Peygamberimizin yetim çocuklara Peygamberimizin yetim çocuklara apayrı bir şefkati vardı. apayrı bir şefkati vardı.

Onlara çok müşfik davranırdı. Onlara çok müşfik davranırdı. Yetimlere olan merhametinden Yetimlere olan merhametinden

dolayı, devamlı olarak onları korur, dolayı, devamlı olarak onları korur, haksızlığa uğradıkları zaman haksızlığa uğradıkları zaman haklarını arardı. haklarını arardı.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN KÖLELERE ŞEFKATİKÖLELERE ŞEFKATİ

  Peygamberimizin şefkat ve Peygamberimizin şefkat ve merhametinden en çok istifade eden merhametinden en çok istifade eden sahipsiz ve kimsesiz insanların sahipsiz ve kimsesiz insanların başında köleler geliyordu.başında köleler geliyordu.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN KADINLARA ŞEFKATİKADINLARA ŞEFKATİ

Kadınlara iyilik yapmanın, onlara Kadınlara iyilik yapmanın, onlara şefkatli davranmanın, imanın bir şefkatli davranmanın, imanın bir alâmeti olduğunu beyan ederek bu alâmeti olduğunu beyan ederek bu meseleye büyük önem verdi. meseleye büyük önem verdi.

PEYGAMBERİMİZİN SABRIPEYGAMBERİMİZİN SABRI

Peygamberimiz sabır kahramanı olduğu Peygamberimiz sabır kahramanı olduğu gibi, şükür deryasıdır. gibi, şükür deryasıdır.

Bir hadiste ifade buyurduğu gibi, "En çok Bir hadiste ifade buyurduğu gibi, "En çok musibet ve meşakkate uğrayanlar, musibet ve meşakkate uğrayanlar, insanların en hayırlıları ve olgunlarıdır." insanların en hayırlıları ve olgunlarıdır."

Peygamberimiz de insanların en olgunu ve Peygamberimiz de insanların en olgunu ve en hayırlısı olduğundan, imtihan için, en hayırlısı olduğundan, imtihan için, Cenab-ı Hak en çetin musibetleri ona Cenab-ı Hak en çetin musibetleri ona vermiştir. vermiştir.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN ŞÜKRÜŞÜKRÜ

Peygamberimiz, felâket ve Peygamberimiz, felâket ve musibetlere karşı sabrederken, bir musibetlere karşı sabrederken, bir lütuf ve nimete kavuştuğu zaman da lütuf ve nimete kavuştuğu zaman da şükrederdi şükrederdi

Çok ağır hastalıklara yakalandığında Çok ağır hastalıklara yakalandığında bile devamlı şükür içinde bulunurdu. bile devamlı şükür içinde bulunurdu.

PEYGAMBERİMİZİN TİCARÎ PEYGAMBERİMİZİN TİCARÎ AHLAKIAHLAKI

Peygamberimiz, henüz kendisine Peygamberimiz, henüz kendisine peygamberlik gelmeden önce peygamberlik gelmeden önce ticaretle meşgul oluyordu. ticaretle meşgul oluyordu.

Mekkeliler en kıymetli mallarını onun Mekkeliler en kıymetli mallarını onun yanına emanet olarak bırakıyor, her yanına emanet olarak bırakıyor, her alanda güven duyuyorlar; yalan, hile, alanda güven duyuyorlar; yalan, hile, aldatma gibi çirkin huyların zerresinin aldatma gibi çirkin huyların zerresinin dahi bulunmadığını çok iyi biliyorlardı dahi bulunmadığını çok iyi biliyorlardı

PEYGAMBERİMİZİN ANNE PEYGAMBERİMİZİN ANNE BABA SEVGİSİBABA SEVGİSİ

Rabbimiz, Peygamberimize hitaben Rabbimiz, Peygamberimize hitaben anne baba hakkının önemini şöyle anne baba hakkının önemini şöyle bildiriyor: bildiriyor:

"Rabbin şunu da emretti: Ondan "Rabbin şunu da emretti: Ondan başkasına ibadet etmeyin. Anne ve başkasına ibadet etmeyin. Anne ve babaya da iyilikte bulunun. babaya da iyilikte bulunun.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN AKRABALARlNA İYİLİĞİAKRABALARlNA İYİLİĞİ

  Peygamberimiz herkese iyilik yapar, Peygamberimiz herkese iyilik yapar, yardım ederdi yardım ederdi

Fakat akrabalarına daha fazla ikram Fakat akrabalarına daha fazla ikram ve ihsanda bulunmaya çalışırdı ve ihsanda bulunmaya çalışırdı

Akrabaya iyiliğin "sılâ-i rahm" adıyla Akrabaya iyiliğin "sılâ-i rahm" adıyla farz kılınması da daha çok önem farz kılınması da daha çok önem verilmesine sebep oluyordu. verilmesine sebep oluyordu.

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN ŞAKALARIŞAKALARI

Herkes gibi Peygamberimiz de şaka Herkes gibi Peygamberimiz de şaka yapar, lâtifeli konuşur, ama hiçbir yapar, lâtifeli konuşur, ama hiçbir zaman yalan söylemezdi zaman yalan söylemezdi

Ebû Hüreyre'nin rivayetine göre Ebû Hüreyre'nin rivayetine göre Peygamberimiz şöyle buyurmuşlardır: Peygamberimiz şöyle buyurmuşlardır:

"Kul şaka ile de olsa yalanı, doğru bile "Kul şaka ile de olsa yalanı, doğru bile olsa lüzumsuz tartışmayı bırakmadıkça olsa lüzumsuz tartışmayı bırakmadıkça tam inanmış bir mü'min olamaz." tam inanmış bir mü'min olamaz."

PEYGAMBERİMİZİN PEYGAMBERİMİZİN İLTİFATLARIİLTİFATLARI

Peygamber Efendimiz sık sık Peygamber Efendimiz sık sık insanların gönlünü alır, onlara iltifat insanların gönlünü alır, onlara iltifat ederdi. ederdi.

Özellikle kabiliyetli, fedakâr, akıllı ve Özellikle kabiliyetli, fedakâr, akıllı ve İslâmî hizmetlerde gayretli olan İslâmî hizmetlerde gayretli olan sahabîlere yaptığı değişik iltifat dolu sahabîlere yaptığı değişik iltifat dolu sözlerle onları sevindirirdisözlerle onları sevindirirdi