perspektywy bankowości w europie Środkowo-wschodniej · © 2014 deloitte advisory sp. z o. o. 1...
TRANSCRIPT
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 1
Perspektywy bankowości
w Europie Środkowo-Wschodniej
Północ-Południe
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 2
2016 2014 2010 2012 2012 2016 2010 2014 2016 2014 2012 2010 2012 2014 2016 2010 2013
2012 2014 2010 2016 2010 2016 2014 2012 2016 2014 2012 2010 2012 2010 2016 2014
Trwa ożywienie gospodarcze w Europie Środkowo-Wschodniej…
Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, EIU
4%
3%
2%
1%
0%
-1%
-2%
4%
3%
2%
1%
0%
-1%
-2%
Bułgaria Czechy Chorwacja Węgry
Polska Rumunia Słowenia Słowacja
PKB EU (%) PKB krajów (%)
Wzrost realnego PKB
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 3
…a tegoroczny wzrost jest na dobrej drodze do spełnienia oczekiwań
PKB – prognozy i wartości rzeczywiste dla EU28 PKB – prognozy i wartości rzeczywiste
dla Europy Środkowo-Wschodniej (8 krajów)
3.0
2.5
2014 -0.5
1.5
-1.0
2012 2011
2.0
0.0
2013
1.0
0.5
Rzeczywiste (najnowsze prognozy EIU dla 2014)
-1.0
-0.5 2012 2011
2.0
1.5
2.5
1.0
0.0
2014
3.0
0.5
2013
Prognoza (w oparciu o prognozy KE z II półrocza 2013)
Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, EIU
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 4
Sprzedaż
aktywów i inne
Emisje CoCo3
Emisje akcji
Zatrzymane
zyski
Banki europejskie skoncentrowały się na umocnieniu bilansu…
Uwaga: 1. Na podstawie próbki bazy wskaźników EBA, obejmującej 90% aktywów w ramach testu warunków skrajnych całej UE, 2. Dla banków biorących udział w badaniu przeprowadzonym przez Europejski Urząd
Nadzoru Bankowego (EBA, lipiec 2013 – sierpień 2014), 3. Warunkowe obligacje zmienne
Źródło: ECB, EBA
Wskaźnik kapitału Tier 1 (%)1 Działania poprawiające strukturę bilansu2
Razem
203 bn EUR
9,2%
11,6%
0
2
4
6
8
10
12
2H12 1H12 2011 2H13 Punkt wyjścia
do przeglądu
jakości aktywów
1H13
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 5
…i poprawie pokrycia rezerwami
4
6
8
40
41
42
43
44
45
46
2011 2010 2009 2013 2012
Źródło: EBA Risk Dashboard, dane w oparciu o próbkę 55 banków UE
Pokrycie rezerwami (%) Udział kredytów zagrożonych (%)
Średnia ważona Kredyty przeterminowane (>90 dni) i zagrożone
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 6
Główne europejskie banki z ekspozycją na CE, pozytywnie przeszły
przegląd jakości aktywów i test warunków skrajnych
Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1, 2013
BCP
12,2%
Test warunków
skrajnych,
wymagane
minimum 5.5%
Przegląd jakości
aktywów,
wymagane
minimum 8%
Commerz
11,4%
Intesa
12,0%
Unicredit
9,8%
Santander
10,4%
Raiffeisen
10,4%
Erste
11,2%
OTP
15,9%
PKO
14,2%
KBC
13,3%
BNP
10,7%
SocGen
10,9%
Wpływ testu warunków skrajnych Wpływ przeglądu jakości aktywów
Braki kapitałów w Millenium BCP
(1.1bn EUR) zostały uzupełnione
poprzez zatrzymanie zysków
i sprzedaż aktywów w 2014
Source: EBA, KNF
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 7
Kryzys finansowy podzielił sektor bankowy w Europie
Środkowo-Wschodniej na Północ i Południe
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2010 2011 2012 2013 2014
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
2010 2011 2012 2013 2014
-10
-5
0
5
10
15
20
2010 2011 2012 2013 2014
17
Południe Północ
Wskaźnik należności zagrożonych (%) Koszty ryzyka (%) ROE (%)
Średni zwrot z kapitału w sektorze
bankowym w latach 2006-2008 w Europie
Środkowo-Wschodniej (%)
Na Południu, problemy ze spłatą
kredytów korporacyjnych...
… doprowadziły do 1,5x wzrostu
kosztów ryzyka...
… oraz ujemnej rentowności kapitału
HU
RO
BG
HR
SI
PL
CZ
SK
:Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of
Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 8
Segment detaliczny okazał się bardziej odporny niż segment
korporacyjny - szczególnie na Południu
Uwaga: 1. W oparciu o próbkę banków raportujących rentowność w podziale na segmenty. Południowe banki: United Bulgarian Bank, Raiffeisen Bulgaria, BCR, Abanka, Celje Banka, Zagrebacka Banka, Raiffeisen
Croatia oraz MKB. Północne banki: PKO BP, mBank, CSOB, Unicredit Czech Republic, and Tatra Banka.
Source: Sprawozdania finansowe banków, analizy Deloitte
Dynamika rentowności aktywów przed opodatkowaniem
(ROA) na Północy: PL, CZ, SK1 (%)
Dynamika rentowności aktywów przed opodatkowaniem
(ROA) na Południu: HU, RO, BG, HR, SI1 (%)
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
-0.5
-1.0
-1.5
2009 2010 2011 2013
4.0
3.5
2012
Segment korporacyjny Segment detaliczny
4.0
2.0
2010 2011 2013 2012
-1.5
-1.0
-0.5
0.0
0.5
1.0
1.5
2.5
3.0
3.5
2009
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 9
Oczekujemy, że wskaźnik należności zagrożonych będzie spadał
na Północy i zacznie niebawem maleć na Południu
0 %
2 %
4 %
6 %
8 %
10 %
12 %
14 %
16 %
18 %
20 %
22 %
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Bułgaria
Słowenia
Chorwacja
Rumunia
Węgry
0 %
2 %
4 %
6 %
8 %
10 %
12 %
14 %
16 %
18 %
20 %
22 %
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Słowacja
Polska
Czechy
W rezultacie spadną
wysokie koszty
ryzyka na Południu
Wskaźnik należności zagrożonych
na Północy
Wskaźnik należności zagrożonych
na Południu
Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia,
Croatian National Bank, prognozy Deloitte
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 10
Rynki Europy Środkowo-Wschodniej oferujące satysfakcjonujące zyski
są lepiej przygotowane do wzrostu
Uwaga: Wskaźnik kredyty do PKB, został skalkulowany na podstawie kredytów dla klientów nie-finansowych
Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian
Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia, Croatian National Bank, prognozy Deloitte
Wzrost kredytów w Europie Środkowo-Wschodniej
30
40
50
60
70
80
90
-4 -2 0 2 4 6 8 10
Kredyty/PKB (%)
Wzrost kredytów, cagr 2013 -16 (%)
SI
SK
RO
PL HU
HR
CZ
BG
Północ
Południe
9.110.9
15.0
5.5
-0.6
4.5
-7.6
-26.3
SK PL CZ BG RO HR HU SI
Średnia rentowność kapitału (ROE) 2010-14 (%)
Aktywa
250 mld EUR
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 11
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
Użytk
ow
nic
y b
an
ko
wo
ści in
tern
eto
we
j [%
]
PL SK
Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do internetu [%]
SI
RO
PT
NL
EE
AT
FR
ES
DE
NO
BG
FI
HU HR CZ GR
UK
SE
SI
BG RO
HU
DK
HR
CZ SK
PL
Penetracja bankowości internetowej zbliża nas do poziomu Europy
Zachodniej
Użytkownicy bankowości internetowej w Europie Środkowo-Wschodniej vs. UE, 2013
Inne
Europa Środkowo-Wschodnia (2007)
Południe Europy Środkowo-Wschodniej (2013
Północ Europy Środkowo-Wschodniej (2013)
CE 2013
Użytkownicy bankowości internetowej – osoby fizyczne (w wieku od 16-74 lat) korzystające z Internetu w celu dostępu do bankowości internetowej przez co najmniej 3 miesiące przed badaniem. Bankowość
internetowa zawiera transakcje elektroniczne, w celach dokonania płatności itp. Lub sprawdzanie danych o koncie bankowym.
Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do Internetu – Odsetek gospodarstw domowych, posiadających dosteę do Internetu w domu. Dotyczy wszystkich form dostępu do Internetu. Brana jest pod uwagę
ludność w wieku 16 do 74 lat.
Źródło: Eurostat
CE - 2007
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 12
0
20
40
60
80
100
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Zag
ęszcze
nie
pla
ców
ek (
na 1
00
000
do
rosły
ch
)
PL
Bankowość internetowa [%]
SE
SI
NO
RO
SK
PT
GR
AT
BG
ES
DE NL
HR
EE HU
UK
DK FR
FI
CZ
Wzrost penetracji bankowości internetowej jest odwrotnie skorelowany
z zagęszczeniem sieci placówek
Europa Środkowo-Wschodnia
Inne
Bankowość internetowa – osoby fizyczne (w wieku od 16-74 lat) korzystające z Internetu w celu dostępu do bankowości internetowej przez co najmniej 3 miesiące przed badaniem. Bankowość internetowa obejmuje
transakcje elektroniczne, w celach dokonania płatności itp. lub sprawdzanie danych o koncie bankowym.
Zagęszczenie placówek- Handlowe oddziały banku są detalicznymi lokalizacjami banków świadczącymi klientom usługi finansowe i będące fizycznie odseparowane od głównych siedzib, ale nie będące osobną formą
prawną. Dane o zagęszczeniu placówek w Wielkiej Brytanii pochodzą z 2011 roku, dla pozostałych krajów z 2012
Źródło: Eurostat, Bank Światowy
Zagęszczenie placówek bankowych i penetracja kanału internetowego
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 13
Oczekujemy, że wysoka rentowność utrzyma się na Północy, a na
Południu przekroczy poziom zero
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
-100 %
-5 %
15 %
5 %
-15 %
-10 %
-20 %
0 %
20 %
10 %
-20 %
-15 %
-10 %
-5 %
0 %
5 %
10 %
15 %
20 %
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Słowacja
Czechy
Polska
Północ
Bułgaria
Rumunia
Południe
Słowenia
Chorwacja
Węgry
Rentowność kapitału (ROE) na Północy Rentowność kapitału (ROE) na Południu
Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru FInansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia,
Croatian National Bank, prognozy Deloitte
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 14
W “nowej rzeczywistości” rentowność nie wróci do poziomu sprzed
kryzysu
11%
12%
13%
14%
15%
16%
2008 2009 2010 2011 2012 2013
Południe
Północ
CE
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
CE
Południe
Północ
2016 2014 2012 2010 2008 2006
Źródło: IMF
Uwaga: Dane za 2006 nie zawierają Rumunii
Źródło: Eurostat, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia,
Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, EB, Bank of Slovenia, Croatian
National Bank, prognozy Deloitte
Wskaźnik kapitału Tier I Rentowność kapitału (2006-16)
Wskaźnik Tier I (%) Rentowność kapitału
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 15
Dystrybucja zysku w sektorze jest nierówna: więksi gracze osiągają
ROE znacząco powyżej średniej
Uwaga: Analiza nie zawiera Słowenii
Źródło: Bankscope, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of
Slovenia, Croatian National Bank
Dystrybucja zysków (2013)
-10
-5
0
5
10
15
20
-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Średni udział w rynku (%)
4 kwartyl
3 kwartyl
2 kwartyl
1 kwartyl
4 kwartyl
Śre
dnia
rento
wność k
apitału
(R
OE
) (%
)
3 kwartyl
2 kwartyl
1 kwartyl
Południe
Północ
5 mld EUR (Średnie aktywa)
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 16
6%
6%
4%
3%
6%
3%
16%
9%
19%
20%
3%
8%
13%
2%
2%
7%
3%
18%
11%
4%
6%
6%
21%
8%
6%
7%
9%
17%
4%
20%
19%
26%
7%
9%
3%
17%
17%
8%
7%
15%
4%
7%
4%
10%
3%
1%
1%
1%
2%1% 2%
Banki działające na Południu mogą być bardziej otwarte na konsolidacje
1. UniCredit Bank Slovakia został wchłonięty przez jednostkę czeską w 2012, w związku z czym niedostępne są osobne sprawozdania finansowe
Źródło: Bankscope, Sprawozdania finansowe banków, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB,
Bank of Slovenia, Croatioan National Bank
Gracze regionalni (2013)
Market share (%)
Erste
Intesa
KBC
OTP
Pireus
RBI
Sberbank
SocGen
EFG
UniCredit1
NBG
CZ PL SK BG HR HU RO SL
ROE>5% ROE <5%
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 17
Południe powinno zwiększyć udział w zyskach regionu oraz aktywność
w obszarze przejęć
Udział w aktywach (%)
Uwaga: Południe nie zawiera słoweńskiego sektora bankowego, ze względu na spadek kapitału o 97% w 2013
Źródło: Eurostat, Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego, Czech National Bank, National Bank of Slovakia, Hungarian Financial Supervisory Authority, Bulgarian National Bank, ECB, Bank of Slovenia,
Croatian National Bank, Deloitte forecasts
Udział w zyskach (%)
33% 29%
67% 71%
2016 2013
8%15%
92%85%
2016 2013
Południe Północ
In Poland, the services are provided by Deloitte Advisory sp. z o.o., Deloitte Polska Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Sp.k., Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o., Deloitte PP sp. z o.o., Deloitte Polska
Sp. z o.o., Deloitte Strategy and Research Sp. z o.o., Deloitte Business Consulting S. A., Deloitte Legal,
Pasternak, Korba i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp. k., Deloitte Services sp. z o.o. (jointly referred to as
“Deloitte Poland) which are affiliates of Deloitte Central Europe Holdings Limited. Deloitte Poland is one of
the leading professional services organizations in the country providing services in audit, tax advisory, legal,
strategic and technology consulting, as well as enterprise risk management and financial advisory through
over 1300 national and specialized expatriate professionals.
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by
guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity.
Please see www.deloitte.com/pl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche
Tohmatsu Limited and its member firms.
© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o.
www.deloitte.com/pl/cebankingoutlook