performans ve rİsk denetİm terİmlerİ...performans ve risk denetim terimleri 3 ilişkin olarak,...

Araştırma/İnceleme/ÇeviriDizisi

PERFORMANS VE RİSK DENETİMTERİMLERİ

Derleme

Ocak 2000

PERFORMANS VE RİSK DENETİMTERİMLERİ

Derleme

Ocak 2000

Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi: 5Performans ve Risk Denetim Terimleri

Yayıma HazırlayanUzman Denetçi Arife Coşkun

Derlemede Emeği GeçenlerPerformans Denetimi Grubu elemanlarından Uzman DenetçilerLevent Karabeyli, Orhun Çelebi, Mehmet Efendi, Nevin Atakan

Başdenetçi Derya Kubalı ve Denetçi Nuray Yılmaz

Sayıştay mensupları için bastırılmıştır.

RedaksiyonSacit Yörüker

DizgiEmine Özkorul

Son Okuma ve MizanpajBaran Özeren

Baskı ve CiltSayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü

Birinci BasımOcak 2000

TC SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI06100 ULUS ANKARA

Tlf: 310 23 00Fx: 310 65 45

e-mail:saybsk4 @ turnet.net.tr

SUNUŞ

Kurumumuzun performans ve risk denetimi alanındakiçalışmaları günden güne mesafe kazanmakta ve olgunlaşmaktadır. Budenetimlerle ilgili olarak dilimize kazandırılan kitapçıklar hem sayıhem çeşitlilik yönünden küçümsenmeyecek bir düzeye ulaşmıştır.

Bu sözlük, başta dilimize kazandırılan kaynaklar olmak üzeredenetimle ilgili literatüre başvurularak hazırlanmıştır. Kuşkusuzmeslektaşlarımızın yaptığı bu derleme, alanında ilk çalışma olmanıngetirdiği sıkıntıları taşımaktadır. Böyle olmakla birlikte; derlemenin,yeni denetim yaklaşımları ile ilgili önemli terimleri ilgilenenlerinistifadesine sunduğu yadsınamaz. Bu mütevazı çalışmanın güzel birbaşlangıç oluşturacağına, performans ve risk denetim alanlarınınanlaşılmasına ve kavranmasına yardımcı olacağına inanıyorum.

Bu vesileyle derlemeyi yapan ve yayına hazırlayanmeslektaşlarımı kutlar, dizgi ve baskıda emeği geçen mensuplarımızateşekkür ederim.

Prof. Dr. M. Kâmil Mutluer

Başkan

Performans ve Risk Denetim Terimleri

1

A

Açık SoruOpen Question

Yanıtlayıcıların anket formundan yardımalmaksızın kendi kelimeleri ile yanıtladıkları,fikir, görüş ve düşüncelerin derinlemesinetoplanmasına olanak sağlayan sorulardır.

Açık OlmaDisclosure

Kaydedilen işlemlerin doğru olarak tasnif edilmişve ait olduğu hesaba dahil edilmiş olmasıdır.

Açıklayıcı SorularExplanatory Questions

Açıklayıcı sorular, olayların nasıl ve niçinoluştuğunu araştıran sorulardır. Bu sorularolayları, standarttan sapmaları ve özel sonuçlarınnedenlerini açıklamayı amaçlar. Bu niteliktekisorular, genellikle, araştırma ve soruşturmatekniklerinden yararlanmayı gerektirir.

Ağ AnaliziNetwork Analysis

Bir hizmetin tamamlanması için gerekli olanfaaliyetleri bir diyagramla gösterir. Modeloluşturma tekniklerindendir. Bu teknik, birprojenin kaynaklarının ve süresinin, bölümlereayrılmasını veya bir faaliyet planının daha küçükişlere bölünmesini amaçlar. Her bir görevin,görev süresinin belirlenmesi, bir görevbaşlamadan hangi görevin tamamlanmasıgerektiğinin belirlenmesini içerir.

Alan ÖrneklemesiArea Sampling

Coğrafi alanların örnekleme çerçevesi olarakkullanılmasıdır.


2

Alan ÇalışmasıStandartlarıField Work Standards

Alan çalışması standartları, denetim göreviniyerine getirmek için gerekli çatıyı kurar. AlanÇalışması standartlarının amacı, denetçininizlemek zorunda olduğu amaçlı, dengeli vesistematik aşamaların kriterlerini koymak, çatısınıoluşturmaktır. Bu aşamalar belli bir sonucavarmak için denetçinin takip etmesi gerekliaraştırma kurallarını belirtmektedir. Bütündenetim türlerine uygulanabilir alan çalışmasıstandartları şunlardır:• Denetçi denetimini yüksek kaliteli bir

denetimin verimli, etkin ve tutumluyürütülmesini sağlayacak şekildeplanlamalıdır.

• Her seviyedeki denetim görevlisininçalışması denetim sırasında sürekli kontroledilmeli ve dokümanlar denetim grubununkıdemli bir üyesi tarafından gözdengeçirilmelidir.

• Denetimin kapsamına karar verirken denetçi,denetlenen kurumun iç kontrolününgüvenilirliğini gözden geçirmeli ve yeterincedeğerlendirmelidir.

• Denetlenen kuruluşa ilişkin olarak elde edilensonuçlar ve denetçinin yargısı yeterli, ilgili vegüvenilir kanıtlara dayanmalıdır.

Alt Konu/Alt SoruSub-Question

Temel performans konularının alt konularaayrılarak detaylandırılmasıdır.

AmaçAim

Genel anlamda,başarmak için niyetlenilen şeydir.Performans denetiminde, bir faaliyet veyaprogramın, belirlenen bir sorumluluk alanına


3

ilişkin olarak, belirli zaman sürecindegerçekleştirilmesi planlanan ulaşım düzeyidir.Belirlenen sorumluluk alanı, genellikle amacınsağlanmasıyla eş anlamlıdır. Amaç koyma,hedefleri başlayış ve bitiş zamanları belli kısavadeli amaçlara dönüştürmektir.

Ana DosyaMaster File

Denetimleri destekleyen temel referans belgeleriolarak, denetim ekipleri tarafından tutulandosyalardır. Her yıl güncelleştirilen budosyalarda, denetlenen kurumun profilini verengenel bilgiler yer alır:

• Organizasyon yapısı,• İlgili yasa, yönetmelik ve diğer

düzenlemeler,• Muhasebe bilgileri(Mali bilgiler),• İç denetim raporları,• Değişik yıllardaki denetim

programları• Basında denetlenen kurum/kuruluş ya

da faaliyet hakkında yer alanhaberler.

Analitik İncelemeAnalytical Review

Mali ve/veya mali olmayan veriler arasındakiilişkileri karşılaştırarak değerlendirme yapmaprosedürüdür.

Analitik KanıtAnalytic Evidence

Diğer kaynaklardan elde edilen bilgilerin analizedilmesi sonucu elde edilen kanıtlardır. Çeşitlisayısal (nicel) teknikler, karşılaştırmalar,bilgisayar temelli sistem verileri, örnekleme vekamuoyu araştırmaları bu tip kanıtlara dahildir.


4

AnalizAnalysis

Analiz, konunun, içeriğinin, anlamının veeğilimlerinin daha açık anlaşılmasını sağlamakiçin denetim sırasında toplanan verilerin vebilgilerin analizi yapılarak yeni bir kanıtüretilmesidir. Rasyolar, yüzdeler, fayda-maliyetanalizleri bazı analiz örnekleridir.

AnketSurvey/Questionnaire

Çok sayıda kişi ve kurumdan amaca uygunhazırlanan özel sorularla standardize bilgitoplamak için kullanılan yöntemdir. Performansdenetiminde kullanılan kanıt toplamaaraçlarından birisidir. Anketler, bütünpopülasyon hakkında tahminde bulunmakamacıyla istatistiki örneklemeye dayanır.

AnlamlılıkSignificancy

Ele alınan konunun, raporun okuyucusununyargılarını ve kararlarını ne ölçüde etkilediğinindeğerlendirilmesidir. Anlamlılık dört faktöredayanır. Harcama ve gelirlerin hacmi, yaratacağıetki (sosyal, ekonomik ve çevresel), duyarlılık verisk.

Arka Plan BilgiBackgroundInformation

Performans denetiminin planlanması için yapılançalışmalar sonucu düzenlenen çalışma teklifi veön çalışma raporunda üst yönetimindeğerlendirme yapabilmesi için bilmesi gerekenve konunun çerçevesini oluşturan incelemehedefi, incelenecek alanlar, hedefler ve politikaaraçları, inceleme nedenleri gibi bilgilerdir.

Asimetrik BilgiAsymmetricInformation

Diğer kurumlardan daha fazla bilgiye sahipkurumların işlemlerinin işleyişiyle ilgilenen kanıtanaliz tekniğidir.


5

Ayrıntılı DenetimRehberiAudit Kits

Kanada Sayıştay'ı uygulamasında denetimin belliyönlerine ilişkin ayrıntılı denetim prosedürleri,programları ve diğer araçları içermek üzerekullanılmaktadır. Ayrıntılı denetim rehberi,uygun kanıtı belirlemek, denetim projelerinitasarlamak ve denetim raporlarında yer alankonular üzerinde mutabakata varmak için gereklidirektif ve tavsiyeleri içerir.


6

B

Basit TesadüfiÖrneklemeSimple RandomSampling

Basit tesadüfi örnekleme, kamuoyuaraştırmalarında ana kütlenin her bireyinin eşitseçilme şansını güvence altına alan, ana kütlenintam bir listesinin olduğu fakat örnekleme içinbaşka bir bilginin bulunmadığı ve diğeryöntemlerden ucuz olduğu durumlarda kullanılanörnekleme türüdür. Örnek seçimi, veri analizi veörnekleme hatası hesaplamasında kolaylıklakullanılır.

Basit Trend AnaliziBasic Trend Analysis

Net trendler, modeller ya da değişiklikler (birfaaliyetteki en üst ve en alt düzeydekidalgalanmalar, dönemsel ve çevrimseldeğişiklikler gibi) için bir zaman periyodu içindedüzenli aralıklarla yapılan bir gözlemin ya dagözlemler dizisinin incelenmesidir. Performansölçümlerinde ve göstergelerde zaman içindemeydana gelen değişikliklerin anlamınınaraştırılmasında yararlı bir araçtır.

BaşarısızlıkMasraflarıFailure Costs

İşin bir defada tam olarak yapılmamasıdurumunda ve herhangi bir tazminat maliyetioluştuğunda (yeniden çalışma, erteleme, israf vetakip) cezaları ve maliyetleri içeren kaliteyeilişkin maliyet unsurudur.


7

Belirlenen RisklerIdentified Risks

Denetim alanında gözlemlenen ve algılananzayıflıklardan ve belli kanıtlardan çıkarılan,denetlenen kurumun verimlilik, etkinlik vetutumluluğa ulaşamama riskidir

BenzetimSimulation

Model oluşturma tekniklerindendir. Bazılarısabit, bazıları değişken bir dizi bileşenin yeraldığı ve “farz edelim ki” tipindeki problemlerinçözümünde farklı varsayımlarla olası bir dizisonucu göstermek amacıyla oluşturulan bir modelaracılığı ile bir sistemin temsil edilmesinisağlayan bir tekniktir. Sistemi temsil eden modelüzerinde deneyler yapılarak, belli gerçekler vevarsayımlara göre sistemin davranışı incelenmeyeçalışılır.

Bilişim YönetimiInformationManagement

Kanada Hazine Kurulu tarafından, “sahip olunanbilgi ve teknoloji yatırımları da dahil olmak üzerebir kurumun bilgi temelli kaynaklarınınkoordineli bir şekilde idaresi, genel hedeflereulaşabilmek, program ve hizmetlerigerçekleştirebilmek amacıyla, kurumun bilgitemelli kaynaklarının planlanması, idaresi vekontrol edilmesi” olarak tanımlanmaktadır.

Bilgisayar DestekliDenetim TeknikleriComputer AssistedAudit Techniques(CAATS)

Elle yürütülen denetim prosedürlerinin vedenetimin verimliliğini artırmak üzere bilgisayaryardımıyla yapılmasına imkân veren araçlardır.


8

Birim StratejikPlanlarıUnit Strategic Plans

Genel araştırma ve güncelleştirme faaliyetlerisonucunda denetim grupları tarafından hazırlanan3-5 yıllık faaliyet programları olup, Sayıştay'ınstratejik planlamasının da çekirdeğinioluştururlar. Birimlerin hazırladığı stratejikplanlar üst yönetim tarafından önceliklendirmeyetabi tutularak kurumsal plan yapılır.

Bütçe ÇevrimiBudget Cycle

Bütçenin hazırlanmasından kanunlaşmasına kadargeçen aşamaları kapsayan süreçtir.

Bütçe TahminleriBudget Estimators

Hükümetin bir mali yıl boyunca yapacağı tümharcamalar ile bu harcamaların karşılanacağı tümgelirlerin tahmin edilmesi için yapılandeğerlendirmelerdir.

Büyüklükle OrantılıOlasılık ÖrneklemesiProbabilityProportional to SizeSampling (PPS)

Bu metot, örneklerin büyüklükleriyle orantılıolarak seçilmesi için kullanılır. Birimler veyakümeler büyüklükleriyle birlikte listelenir. Birimbüyüklüklerinin kümülatif toplamı oluşturulur.Kümülatif toplam gerekli küme sayısınabölünerek örnekleme aralığı belirlenir.Örnekleme aralığından büyük boyutlu birimlerseçilir.


9

C/Ç

Çalışma KağıtlarıWorking Papers

Çalışma kağıtları, denetim görevini yerinegetirirken denetçinin yaptığı çalışmaları vetespitleri kaydettiği dokümanlardır. Çalışmakağıtları, yapılan çalışmalarla denetim raporuarasında bağlantı kurar ve denetçinin ulaştığısonuçlara, denetçi kanaatine ve denetimbulgularına dayanak oluşturur. Çalışmakağıtlarına denetim konusu ile ilgili bilgilerkaydedilmeli; ifadeler açık , anlaşılır, düzgün vekolay okunabilir olmalıdır.

ÇıktıOutput

Program, proje veya faaliyetler sonucundasağlanan ürün, hizmet ya da diğer kalemlerdir.Geleneksel olarak çıktıların ölçülmesi üretiminhacmi ya da miktarı üzerinde yoğunlaşmıştır.Ancak, çıktılar incelenirken malların veyahizmetlerin kalitesi de artan bir biçimde önemkazanmıştır.

Çıktı BütçelemesiOutput Budgeting

Çıktı bütçelemesi yöntemi, performansdenetiminde veri analizinde kullanılantekniklerden biri olup; eğitim, sağlık gibifaydanın parasal olarak hesaplanamadığı,(fayda/maliyet oranı, net bugünkü değer ve içkârlılık oranı) sosyal sektördeki projelerdeuygulanır.


10

Çok AşamalıÖrneklemeMulti-Stage Sampling

Kamuoyu araştırmalarında, bilginin saklanmaşekline bağlı olan ve birden fazla mahaldeyapılan denetimde olduğu gibi iki ya da daha çokbasamaktan oluşan örnekleme türüdür. Çokaşamalı örneklemede örnek, iki veya daha çokaşamada seçilir. İlk aşamada popülasyon,büyüklükle orantılı olasılık olarak adlandırılantemel örnekleme birimleri alt gruplara ayrılır. İkiveya daha çok aşamadan her biri tesadüfimetotlardan biri uygulanarak yürütülebilir.

Çok DeğişkenliAnalizlerMultivariate Analysis

Birkaç değişken arasındaki ilişkiye incelemekamacıyla kullanılan ana birleşenler analizi, faktöranalizi, küme analizi ve ayırıcı analizler gibi birdizi istatistiksel tekniği içeren model oluşturmatekniğidir.


11

D

Danışman/Fonksiyonel DenetimAlanından SorumluYöneticiFunctional Leader

Kanada Sayıştay'ında kurumsal bazda denetimyapan denetçilere danışmanlık hizmeti ve zamanzaman personel desteği sağlamaktan sorumluyöneticidir.

Destek HizmetlerSupport Services

Organizasyonların enerji, telefon, postahizmetleri vb. faaliyetlerdir.

DeğerlendiriciSorularEvaluative Questions

“Etki”yi araştıran sorular olarak da adlandırılır.Genel olarak, program etkinliği meselelerinecevap aramaya yönelen sorulardır. Değerlendiricisorular, modelleme, sebep ve etki analizleri,örnek gruplarla yapılan deneysel testler gibioldukça karmaşık metodolojilerin kullanılmasınıgerektirir.

DeğerlendirmeMaliyetleriAppraisal Costs

İşin bir defada tam olarak yapılıp yapılmadığını,belirlemek üzere performans izleme ve kontrolmaliyetleri ile ilgili kaliteye ilişkin maliyetunsurudur.

Denetim HedefleriAudit Objectives

Denetimin amacının ve hangi sorulara cevapvermesi gerektiğinin belirlenmesidir.

Denetim Kanaati(Görüşü)Audit Opinion

Düzenlilik denetimi sonucunda bir dizi muhasebeverisine ve mali verilere dayalı olarak denetçininvardığı yazılı sonuçtur.


12

Denetim KriterleriAudit Criteria

Denetlenen kurum veya kuruluşun, ilgilifaaliyetinin doğruluğunu, düzenliliğini,uygunluğunu, verimliliğini, etkinliğini,tutumluluğunu ölçmeye yarayan, karşılaştırmayapılabilmesini mümkün kılan ve denetimsonucunda anlamlı yargılara ulaşılabilmesinisağlayan standartlardır. Yönetim ve denetçilertarafından fiili performansın ölçülebildiği vedeğerlendirilebildiği referans noktalarıdır.

Denetim MetodolojisiAudit Methodology

Denetimin planlanmasında, yürütülmesinde,sonuçlarının, raporlanmasında ve izlenmesindeöngörülen aşamalar ve usullerdir.

Denetim PlanıAudit Plan

Denetim programı çerçevesinde hazırlanan veçalışmanın onaylanıp onaylanmamasına kararvermeye yetecek kadar bilgiyi içeren plandır.

Denetim ProgramıAudit Programme

Denetimin yürütülmesinde ve denetim raporununhazırlanmasında izlenmesi öngörülen aşamalarınve usullerin yer aldığı belgedir. Denetimprogramı; bir denetim çalışmasının yürütülmesiiçin ön inceleme raporları sonuçlarına bağlıolarak hazırlanır.

Denetim RaporuAudit Report

Denetim sonuçlarının yüksek denetim kurumununüst yönetimine, denetlenen kurumlara veparlamentoya bildirildiği rapordur. Denetçinin,denetim çalışmasının nihai ürünüdür. Denetimraporu güncel ve geçerli bilgiler içermeli, doğruve tarafsız olmalıdır.

Denetim RiskiAudit Risk

Önemli bir hata veya usulsüzlüğün denetçitarafından atlanması riskidir.


13

Denetim StandartlarıAuditing Standards

Denetçiye denetim hedefine ulaşmak içinuygulayacağı denetim aşama ve prosedürlerininkapsamını tayin etmede yardımcı olacakölçütlerdir. INTOSAI denetim standartlarını dörtgrupta toplamaktadır: Temel Önermeler, GenelStandartlar, Alan Çalışması Standartları veRaporlama Standartları. Denetimingüvenilirliğini etkileyen asgari koşullar olup,denetimde uygulanacak prosedürlerin veaşamaların sınırları ile denetim sonuçlarınınniteliklerinin belirlenmesini sağlar. Denetçiningerçekleştireceği hedefler, uygulayacağı denetimprosedürleri ve teknikleri , iş kalitesi vehazırlayacağı rapor bakımından uyması gerektiğikuralların tamamıdır.

Denetim BulgusuAudit Finding

Denetim hedeflerine ulaşmak için denetçitarafından toplanan belli kanıtlara dayanılarakulaşılan sonuçlardır. Denetim kanıtı ile denetimkriterlerinin karşılaştırılması sonucu elde edilir.Diğer denetim türlerinde olduğu gibi performansdenetimi bulguları da yeterli,uygun ve güvenilirkanıtlara dayanmalıdır.

Denetim İlkeleriAudit Principles

Bildirilecek görüşe dayanak teşkil edecek yeterli,uygun ve kaliteli kanıtlar toplayabilmek amacıylauygulanan,gerek maddi doğruluğu ve gerçekliğigerekse mevzuata uygunluğu araştırmaya yönelikdenetim işlemleriyle ilgili ilkelerdir.

Denetimin AşamalarıAudit Phases

Denetimin planlama, yürütme, raporlama veizleme olmak üzere dört aşaması vardır.


14

Denetimin KapsamıAudit Scope

Denetim alanının ve konusunun sınırlandırılarakbelirlenmesidir.

DenetimYaklaşımlarıAudit Approaches

Denetim yaklaşımları, denetim programıhazırlanırken, belge incelemesi, yerinde incelemeyapılması, ilgililerin görüşmelerinin alınması vebelli verilerin kontrol edilmesi suretiyle, hangianalitik yöntemlerin kullanılacağına kararverilmesidir.

Denetim Yetkisi veGöreviAudit Mandate

Anayasa ve/veya yasalar tarafından verilendenetim yetkisi, sorumluluğu ve görevi iledenetimin zamanını ve denetime tabi olacakkurumu seçme hakkıdır.

Denetlenen KurumAuditee/AuditedBody/Audited Entity

Yüksek Denetim Kurumunun (Sayıştay)denetimine tabi örgüt, program, faaliyet veyaişlevlerdir.

Denetleme KuruluAudit Commission

İngiltere ve Galler’de yerel idarelerin ve sağlıkkurumlarının mali ve performans denetimindensorumlu kurumdur.

Denetim GüvenDüzeyiAudit Assurance

Denetçinin raporunun yetersiz olmadığı veyayanlış anlamaya yol açmadığı konusunda sahipolduğu güven düzeyini ifade eder. Denetimingüvenilirliği denetim hedefleriyle bağlantılıkriterlerin doğruluğuna, uygunluğuna vekriterlerle ilgili olarak varılan sonuçları vebulguları destekleyen kanıtların gücünedayanmaktadır.


15

DenetlenebilirlikAuditability

Derinlemesine incelenecek konuların seçimindenönce; sorunun karmaşıklığı, ihtiyaç duyulandenetim metodolojisi ve becerileri ile kaynaklarınulaşılabilirliği göz önüne alınarak konunundenetlenebilirliğinin belirlenmesidir.

Denetim KurumunaYönelik RiskRisks to Audit Office

Denetim kurumunun denetim sonuçlarının,denetim hizmetlerinin başlıca kullanıcıları olanparlamento, kamuoyu ve kamu kurumlarınınbeklentilerinin karşılamama durumudur.

DenetimAuditing

Ekonomik faaliyet ve olaylarla ilgili olarakgerçekleşmiş sonuçları önceden belirlenmişamaçlar, kriterler ve standartlara göre, tarafsızolarak analiz etmek ve ölçmek suretiyle kanıtlaradayanarak değerlendirmek, gelecekteki hatalarınönlenmesine yardımcı olmak, kişi ve kuruluşlarıngelişmesine, mali yönetim ve kontrolsistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı halegelmesine rehberlik etmek ve elde edilen sonuçve bulguları ilgililere duyurmak için uygulanansistematik bir süreçtir.

Denetim TeknikleriAudit Techniques

Denetim için gerekli bilgilerin toplanması içindenetçinin yararlandığı araçlardır.

Deteksiyon (HatanınAtlanması) RiskiDetect Risk

Hata bulmada denetimin yetersiz kalmasıdır.

Dış DenetimExternal Auditing

Denetlenen kurumun fonksiyonel ve örgütselhiyerarşisi ile ilgisi olmayan ve ondan bağımsızolan, denetim elemanlarınca ve kurumlarıncailgili kurumun mali tabloları ile hesap ve


16

işlemlerinin yasallığı, düzenliliği ve yönetiminverimlilik, tutumluluk ve etkinliği hakkında görüşbildirmeye yönelik olarak yapılan denetimdir.

Dikey YüzdelerAnaliziVertical Analysis

Dikey yüzdeler analizi, bilanço kalemlerinitoplam aktif ile kârın; zarar kalemlerini de toplamgelirlerin yüzdesi olarak ifade eden veri analizitekniklerinden biridir.

Doğruluk(Hesaplamada,Değerlendirmede veÖlçümde)Measurement

Denetim ilkelerinden birisidir. Kaydedilenişlemlerin doğru olarak hesaplanmış,değerlendirilmiş ve ölçülmüş olmasıdır.

DoğrusalProgramlamaLinear Programming

Çıktılarda arzulanan sonuçlara ulaşmak veya eldebulunan kaynaklarla erişilebilecek çıktınınverimliliğini belirlemek için kaynakların enuygun kombinasyonunu bulmada birmatematiksel model veya grafik modelikullanımıdır.

Belgeye Dayalı KanıtDocumentary Evidence

Dosyalar ve her türlü belgeler üzerinde yapılanincelemelerle elde edilen kanıt tipidir. Engüvenilir kanıt türüdür. Kullanımı kolay olduğugibi dış kurumlardan da elde edilebilir. Ancakdeğerlendirilmesi zaman alıcı olup, hatalı yorumyapmaya da açıktır ve gereğinden fazlakullanıldığında kağıt yığını yaratır.

Duyarlılık AnaliziSensitivity Analysis

Veri analizinde kullanılan tekniklerden biri olanduyarlılık analizi, bir projenin kapsamında yeralan değişkenlerin, projenin getirilerini nasıletkiliyeceğini inceleyen bir yöntemdir.


17

Düşünce ÖğrenmeSorularıProbe Questions

Soruşturan, inceleyen sorulardır. Ek bilgiaraştırır. Belli düşüncelerin açıklanmasınısağlamak için kullanılmalıdır. Örneğin (x)programı iptal olursa ne olur?

Doğruluk(Sosyal ve AhlakiDavranışlarBakımından)Propriety

Kamu hizmetlerinin yürütülmesi, kaynakların,gelirlerin ve giderlerin idaresi konusundaparlamentonun beklentilerine ve teamüllereuygun davranılması gerekliliğidir. Sosyal veahlaki davranışlar bakımından doğruluk, kamuparasının ve mallarının idaresi ve kullanılmasısırasında önem arz eden ve yazılı olmayan, ancakgenel olarak kabul görmüş kurallardan oluşanyönetim ve davranış standartlarıyla uyumluolmayı içerir.

Düzenlilik DenetimiRegularity Audit

Kamu fonlarının alınması, muhafazası veharcanmasında, yürürlükteki mevzuata uygunhareket edilip edilmediğini, mali tabloların (idarehesabı cetvelleri) önceden belirlenen usul veesaslara göre hazırlanıp hazırlanmadığını vehesapların doğruluğunun araştırılması suretiyleilgililerin mali sorumluluklarının tespitineyönelik denetim türüdür. Düzenlilik denetimimali denetim (finansal denetim) ve uygunlukdenetimi şeklinde gerçekleştirilir.


18

E

Ekonomik AnalizEconomic Analysis

Ekonomik analiz, yatırım önerilerinin tümtopluma faydası ve maliyetleri açısından genelekonomiye yaptığı katkılarındeğerlendirilmesidir.

Endirekt GiderlerinAbsorbeEdilme OranlarıYöntemiOverhead AbsorptionRate

Bir maliyet merkezi ya da birimi için endirektgiderlerin tahmine ve beklenen emanet (kurumunkendi gücünü kullanarak yapacağı) iş sayısınaveya makinaların çalışma saatleri temelinedayanan maliyet sistemidir.

Etkin İletişimSuccessfulCommunication

Performans denetim mesajlarının, herkesinanlayacağı açık bir dille, kısa, net, yanlışyorumlara yol açmayacak ve mesajın özel amaç,etki ve sonuçlarını vurgulayacak şekilde yasakoyucuya aktarılmasıdır.

EtkinlikEffectiveness

Hedeflere ulaşma derecesi ve bir faaliyetinarzulanan etkisi ile gerçekleşen etkisi arasındakiilişkidir. Çıktılar ve etkiler, stratejik hedeflerleilgili politikalar ve yapılması istenenlerlekarşılaştırılır.


19

F

Faaliyet PlanıÇerçevesiOperational PlanFramework

Bir programın ve onun faaliyetleriyle ilgilihedefin net biçimde açıklanmasını içeren birbildiridir.

Kurumun veFaaliyetlerinDoğasındanKaynaklanan RisklerInherent Risks

Denetlenen kurumun kontrolu dışındakiunsurlardan kaynaklanan verimlilik, etkinlik vetutumluğun sağlanamama riskidir.

FaaliyetlerinSonuçları NasılEtkilediğiniGösterme/ModellemeModelling/Servqual

Faaliyetlerin sonuçları nasıl etkilediğiniaçıklamak için model oluşturulmasıdır. Modelinözünü analiz edilecek kalemler arasındakiilişkilerin tahmin edilmesi oluşturur. Örneğinsimülasyon ve mantık modelleri.

Faaliyet ve SüreçBazındaMaliyetlendirmeActivity and ProcessCosting

Faaliyet ve süreçlere maliyet dağılımı yapılmasınıve program için bir maliyet hattı oluşturulmasınıgerektirir. Faaliyet ve süreçlerdeki değişikliklerinkabul edilmiş maliyet hattı üzerindeki olasıetkilerinin ölçümü yapılır.


20

Faaliyet DenetimiOperational Audit

İç denetimden daha kapsamlı olan bu denetimde;kurum ve kuruluşun örgütsel yapısı, bağlı olduğumevzuat, iç kontrol sistemleri, iş akışları veuygulamaları irdelenir. Faaliyet denetimi, ilgiliorganizasyonun saptanmış hedef ve amaçlaraulaşıp ulaşamadığını ve faaliyetlerle ilgilifinansal nitelikte olmayan konuları da araştırır.Performans ve risk denetimleri, faaliyet denetimikapsamında yer alır.

Finansal (Mali)DenetimFinancial Audit

Mali tabloların, durumu yeterli olarak yansıttığıve gerçeklere uygun görünüm arz ettiğikonusunda, parlamentoya makul bir güvendüzeyini garanti eden ve bunların ilgilidüzenlemeler, belirlenmiş kriterler ve genel kabulgörmüş muhasabe ilkeleri ve diğer isterler ileuyumlu olup olmadığını bildiren denetim türüdür.

Finansal (Mali)KontrollerFinancial Controls

Finansal kontroller, mevzuata uygunluğun vedüzgünlüğün ihlal edilmesine engel olan, devletparasının ve malının hesabının iyi tutulması, iyiidare edilmesi ve kullanılmasını teşvik eden vesağlayan, mali, idari ve işlemsel mekanizmalar veuygulamalar serisidir.

FizikiGözlem/YerindeİncelemePhysical Observation/Site Visit

Faaliyetler ve faaliyet çevresi hakkında ilk eldenbilgi toplanması amacına yönelik veri ve kanıttoplama tekniklerinden biridir.


21

Fiziksel KanıtPhysical Evidence

Doğrudan gözlemle elde edilen kanıtlardır.Harcamaların ve yatırımların fiziki doğrulanmasıbu tip kanıtlara örnek olarak verilebilir.

FonksiyonelKıyaslamaFunctionalBenchmarking

Bir kuruluşun belli fonksiyonlarının ya daişlerinin aynı sanayiden ya da sektörden ya dafarklı sektörlerden diğer kuruluşların fonksiyonuya da işleriyle karşılaştırılmasıdır.


22

G

Gant ŞemalarıGantt Charts

Basit projelerin planlanmasında kullanılan enpopüler teknik olan ve I. Dünya Savaşı sırasındaHenry L.Gantt tarafından geliştirilen bu şemalar,proje faaliyetlerinin planlanması ve planlanan ilegerçekleşen sürecinin karşılaştırmalı olarakkontrol edilmesini sağlar. Gant Şemaları, zamanesasına göre hazırlanır. Şemanın yatay eksenindezaman ölçüsü, dikey deseninde faaliyetler yeralır.

Gelir SüreciRevenue Process

Hükümetin giderlerini karşılamak amacıylakaynak elde etme sürecidir. Bu süreçte, yenivergiler konabilir, süresi dolmuş bir vergininsüresi uzatılabilir, vergi oranları değiştirilebilir,ya da yeni kişi, mal ve işlemler vergi kapsamınaalınabilir.

Genel AraştırmaGeneral Survey

Potansiyel performans denetimi konularınıbelirlemek amacıyla; denetlenen kurumun hedefve amaçlarının, temel faaliyetlerinin, belli başlıkaynaklarının ve kurumun verimli, etkin, tutumluçalışmasını önleyecek potansiyel risklerintanımlandığı, denetimin planlama sürecinin ilkaşamasıdır.


23

Geniş KapsamlıKıyaslamaGeneric Benchmarking

Bir kuruluşun genel performansının,karşılaştırmaya uygun kuruluşlarınperformansıyla karşılaştırılmasıdır.

GerçekleşmişlikOccurrence

Denetim ilkelerinden birisidir. Kaydedilmişbulunan işlem ve olayların ilgili dönem içindegerçekten cereyan etmiş olmasıdır.

GirdiInput

Malların üretimi veya hizmetlerin yerinegetirilmesi için gerekli olan personel, sermaye,nakit ve tüketilebilir kaynaklardır.

Görevlendirme AmiriAssignment Director

İç denetim raporlarını, basın ve parlamentoaçıklamalarını, milletvekillerinden, halktan vediğer kaynaklardan elde edilen bilgilerideğerlendirerek denetim projesi hazırlanıphazırlanmadığına karar verecek olan yetkilidir.

GözlemObservation

Gözlem, denetçinin kurum/ kuruluş faaliyetlerinetanıklığıdır. Diğer denetim tekniklerinin etkinolarak uygulanması gözlemlerin iyi yapılmasınabağlıdır. Gözlem fiziki incelemeden farklıdır.Fiziki inceleme bir varlığın sayılmasını veyaincelenmesini kapsarken, gözlem, faaliyetlerinkim tarafından nasıl ve ne zaman yapıldığınınanlaşılmasına yöneliktir.


24

GüncelleştirmeMarking/Up-Date

Denetlenen kurumun genel durumundakideğişiklikleri denetim stratejisine yansıtmakamacıyla, verimlilik, etkinlik, tutumlulukla ilgilibilgi ve gelişmelerin izlenerek genel araştırmaaşamasında tutulan dosyalarıngüncelleştirilmesidir. Güncelleştirme her yılyapılır.

Güven AralığıConfidence Interval

Doğru rakamın, belli bir güvenlik derecesiyle birdeğer dizisi içinde bulunduğunu ifade eder.

GüvenilirlikReliability

Hizmet Kalite Modeline göre, hizmet kalitesinindeğerlendirilmesinde müşteriler tarafındandikkate alınan veya önem verilen 5 temeletmenden biridir. Daha önce yapılması için sözverilen belli bir hizmet kalitesinin, müşterilerin(halkın) beklentilerini karşılayacak şekildesunulmasıdır.


25

H

Halk Paneli (Maliyet-Etki Ölçümünde)Public Panel

Kamu hizmetlerinden yararlanan kişilerarasından, ülkenin tümünden rastgele seçilenkişilerden oluşan topluluk. Panel, sağlık, eğitimve sosyal hizmetler gibi alanlarda maliyet-etkiölçümünde, kişilerin düşüncelerinin veeğilimlerinin belirlenmesine yardımcı olmaktadır.(İngiltere’de halk panelleri genellikle 5 binkişiden oluşur.)

HedefObjective/Target

Bir programın veya faaliyetin, istenen sonucunutanımlayan önceden belirlenmiş amacıdır. Birörgütün belli bir zaman döneminde hizmet ve malüretim, tüketim ve yatırım sonuçlarını gösteren;ölçülebilir, nicelik belirten ölçütleridir.

Hesap VermeSorumluluğuAccountability

Kamu kaynaklarının yönetimi ile görevli kişiveya kurumların, bu kaynaklara ilişkin mali, idarive program sorumlulukları nedeniyle hesapverme durumunda bulunmaları ve sorumluluğuyükleyenlere rapor verme zorunluluklarıdır.

Hesapları İncelemeKuruluAccounts Commission

İskoçya yerel idareler ve Ulusal SağlıkKurumlarının mali ve performans denetimindensorumlu kurumdur.

Hizmet DüzeyiLevel Of Service

Hizmet düzeyi, hizmetin sıklığı, zamanındayapılması, hizmet alternatifleri ve hizmeteulaşabilirlik gibi hizmetin "zenginliğini"belirleyen karakteristik özelliklere göre belirlenir.


26

Hizmet düzeyi standartları genellikle kanun,yönetmelik ve politikalarla belirlenir. Bustandartlar hizmetin maliyetini etkilediği kadarkalitesini de etkileyebilir.

Hizmet-İçi EğitimIn Service Training

Kamu personeline, kamu yönetimi yetkililerincebelirli bir eğitim süresi içinde belirli görevkonularında sağlanan eğitimdir.

HizmettenYararlananlar/MüşterilerClients/Customers

Denetlenen kurumun kendi personelini, kamukurumlarını, diğer bağlı kurum ve kuruluşlar gibidış alıcılar ile denetlenen kurumun çeşitlibirimleriyle teması olan kişi ve kurumları kapsar.


27

I/İ

İç DenetimInternal Auditing

İç denetim, bir kurumun/kuruluşun kendipersonelinin, yönetsel kontrolün etkin ve doğrubiçimde sürdürülüp sürdürülmediği, kayıtlar veraporların -mali, muhasebe ve diğer konularda-gerçek işlemleri yansıtıp yansıtmadığı, doğru vehızlı sonuçlar verip vermediği, her şube, daire yada diğer birimlerin sorumlu oldukları yöntem,politika ve planları uygulayıp uygulamadığıkonularında birinci elden işbaşındaki gözlemleredayanarak yönetim adına yaptığı bir seriaraştırma yol ve tekniklerden oluşur. Kurumsistem ve usullerini değerlendirmek vehesaplardaki yolsuzluk, maddi hata, yanlışlık veverimsiz uygulama ihtimallerini asgariyeindirmek amacıyla yapılır.

İç KıyaslamaInternal Benchmarking

Bir kuruluş içinde yer alan benzer işlemlerdeki yada süreçlerdeki performans düzeylerininkarşılaştırılmasıdır.

İç KontrolStandartlarıInternal ControlStandards

Etkin bir kontrol yapısı için asgari bir çerçeveoluşturur. Bu standartlar tüm kurum faaliyetleriiçin öngörülen kontrollerin tesisinde esasalınmalıdır.


28

İç KontrollarInternal Controls

Mevzuata uygunluğun sağlamasını, yönetim vedavranış standartları ilkelerinin ihlal edilmesineengel olunmasını, devlet parasının ve malınınhesabının iyi tutulmasını, iyi idare edilmesini vekullanılmasını güvence altına almayı hedefleyenher türden kontrollardır. Yönetim hedefleriningerçekleşme yolunda olduğu konusunda yeterligüvence sağlamanın aracıdır. Bunlar hemyönetsel kontrolleri hem de muhasebekontrollarını kapsar.

İç Kontrol SistemiInternal ControlSystem

Yönetsel politikalara uygunluk da dahil olmaküzere işlerin düzenli ve etkin yürütülmesi,varlıkların korunması, hata, hile veusulsüzlüklerin belirlenmesi ve önlenmesimuhasebe kayıtlarının doğru ve eksiksiz olmasıve mali bilgilerin güvenilir olarak zamanındaderlenmesi amacıyla kuruluşta uygulananorganizasyon planı ile bunlara ilişkin tümyöntemler.

İdari KontrollerAdministrative Control

İç kontrol çeşididir. Kurumun hedeflerineulaşması için çalışanların, öngörülen faaliyetleriyürütmesini sağlayacak kararname prosedürlerineilişkin işleyiş ve kayıtlardır.

İhmal Edilebilir(Mevzuata) AykırılıkImmaterialIrregularity

Önemlilik düzeyinin altında kalan aykırılıklardır.


29

İhmal EdilmişHizmetler“Cinderella” Services

Kuruluşların düşük profili olan veya çok ilginçbulunmayan hizmetleridir.

İnsan KaynaklarıYönetimiHuman ResourcesManagement

İnsan kaynağının kullanımını planlayan, etkileyenyönlendiren kontrol eden yöneticinin yerinegetirdiği işlevlerdir.

İnsan KaynaklarıHuman Resources

Bir kuruluşun amaçlarını gerçekleştirmedeihtiyaç duyduğu insanlardır.

İnsan KaynaklarıPlanlamasıHuman ResourcesPlanning

Gelecekteki insan kaynağı ihtiyacınınbelirlenmesini ve bu ihtiyacı karşılamak üzerestratejiler oluşturmayı içerir. İnsan kaynağıplanlamasının amacı, kuruluşun kısa ve uzunvadeli hedeflerini gerçekleştirmek üzere, uygunsayıda ve gerekli becerilerle donanmış personeleihtiyaç duyulan zaman ve yerde sahip olunmasınısağlamaya yardımcı olmaktır.

İstatistiksel OlmayanÖrneklemeNon-StatisticalSampling

İstatistiksel olmayan örnekleme, kamuoyuaraştırmalarında örnek seçiminin tamamentakdire dayalı olarak yapıldığı örnekleme türüdür.

İstatistikselÖrneklemeStatistical Sampling

Bir grup içinden genelleme yapmamızıkolaylaştıracak bir sonuç çıkarmaya elvereceksayıda örneğin seçilmesidir. Sonuçlar objektiftirve savunulabilir.


30

İş Akış DosyalarıCurrent Audit File

Denetimi destekleyen temel reformu belgeleriolarak, denetim ekipleri tarafından tutulandosyalarıdır. Çalışma kağıtlarından oluşan budosyalarda denetimin hedefleri, kapsamı, denetimkriterleri, denetim programları, alan planı, içkontrol değerlendirmeleri, örnekleme, mülakatnotları vb. bilgiler yer alır.

İşletim MaliyetiOperating Cost

Malzemenin kullanım süresi boyunca işletimmaliyeti ile tamir bakım maliyeti toplamındanhizmet dışı bırakılma anındaki hurda bedelinindüşülmesi ile elde edilen maliyettir.

İş SüreçlerininYeniden TasarımıBusiness ProcessRe-engineering

Bu yöntemde maliyet, zaman, hizmet ve dağıtımıgeliştirmek için süreçlerde yapılabilecek radikaldeğişikliklerin belirlenmesi için mevcut sistemdeğerlendirilir. Bu teknik görece pahalı ve zamanalıcıdır. Ancak, prosedürlerdeki darboğazlarıbelirlemek için kullanılabilir.

En İyi/İyi UygulamaBest/Good Practice

Benzer faaliyet gösteren kuruluşların örnekalınabilecek başarılarıdır.

En İyi/İyi UygulamaKriterleriBest / Good PracticeCriteria

Benzer faaliyet gösteren kuruluşların örnekalınabilecek başarılarının yönetimindeğerlendirebileceği makul standartlar olarakkullanılmasıdır.

İzlemeFollow Up

Sayıştay raporlarındaki önerilerin ilgiliParlamento Komisyonunda görüşülmesi sonucu


31

alınan kararlara denetlenen kamu kuruluşunun neölçüde uyduğunu tespit etmek üzere izlemeye tabitutulmasıdır.

İzleme RaporuFollow Up Report

Sayıştay'ın, performans ve risk raporlarındakiönerilerinin ne ölçüde yerine getirildiğinigösterdiği ve Parlamentoya sunduğu rapordur.


32

K

Kalite GüvencesiQuality Assurance

Tüm süreçlerde iş ve işlemlerin, doğruluğuönceden kanıtlanmış yöntemlere göre yapılmasıve bu süreçlerin yeterlik düzeylerinin kontrolaltına alınmasıdır.

Kamu HesaplarıKomisyonuPublic AccountsCommission

İngiltere’de Avam kamarasında 1989 yılındaoluşturulmuş bir komisyondur. Sayıştay itaamirini belirlemek, Sayıştayın dış denetimi içindenetçi görevlendirmek ve Sayıştay bütçesi ilekurumsal planını incelemekle görevlidir.

Kamu HesaplarıKomitesiCommittee of PublicAccounts

Avam Kamarasında 1861’de oluşturulmuş olupSayıştayın mali ve performans denetimraporlarının görüşüldüğü komitedir. Kamuharcamaları için parlamento tarafından verilenödeneklerin tam olarak hesabının verilmesini,kamu kaynaklarının parlamentonun istediğişekilde harcanmasını ve verimlilik, etkinlik,tutumluluğa ulaşılmasını sağlayacak birparlamento üst ihtisas komisyonudur.

Kamusal HesapVerme SorumluluğuPublic Accountability

İdari faaliyetlerin genel bir tatmin sağlaması vegenel olarak arzu edilen sosyal sonuçlaraulaşılması hususunda teminat elde edilmesidir.

Karar TeorisiDecision Analysis

Birçok seçenek arasında “en iyi”sini belirlemekiçin kullanılan bir model oluşturma tekniğidir. Buteknikte tüm seçeneklerin özellikle aynı kriter seti


33

kullanılarak değerlendirilmesi söz konusudur.Görevli maliyetler ve olasılıklar her seçenek içinbelli bir kritere bağlanır. Bu yaklaşım, setinalınacak ekipman, seçilmesi gereken yatırımprojeleri veya programlar hakkında karar vermekiçin uygulanabilir.

KarşılaştırmalıTablolar AnaliziHorizontal Analysis

Karşılaştırmalı tablolar analizi, bir işletmeninveya kuruluşun farklı tarihlerdeki iki veya dahafazla mali tablolarının karşılaştırılması, her hesapve hesap gruplarında meydana gelen değişikliklerile bunların trendlerinin saptanması veyorumlanmasıdır.

Karma KıyaslamaHybrid Benchmarking

Pazar testine benzer bir yaklaşımla benzeralanlarda kamu ve özel sektör performansıylaseçilen alanlarda kurum performansınıkarşılaştıran bir verimlilik tekniğidir.

Kanıtın GüvenilirliğiEvidence Reliability

Kanıtın doğruluğu konusunda şüphe olmaması vedenetçi görüşüne etkide bulunmasıdır.

Kanıtın GeçerliliğiEvidence Validity

Elde edilen kanıtların elde edilmesi gerekenkanıtları temsil edebilme derecesidir.

KanunilikRegularity

Denetim ilkelerinden birisidir. Yasaldüzenlemelerin ihlal edilmemiş olmasını ifadeeder.

Kapalı Uçlu SorularClosed Questions

Cevapları genellikle bir kontrol listesindebulunan sınırlı yanıt kategorileri ile kısıtlayan,


34

standart bir formda bilgi toplamak için kullanılan,belirsizlik olasılığını ve yanıtlayıcının ne kadarbilgi sağlayacağı sorununu asgariye indirensorulardır.

Kapsamlı DenetimComprehensiveAuditing

Kanada Sayıştayı uygulamasında uygunluğu, malitabloların doğruluğu ve performansdenetimlerinin eş zamanlı olarak yürütülmesiniiçeren denetim setidir.

Kapasite KullanımıCapacity Utilisation

Kapasite kullanımı, kullanılabilir kapasitenin,fiilen kullanılan kapasiteye oranlaması olarakifade edilir.

Kapasite YönetimiCapacity Management

Kapasite yönetimi, kaynakların ne kadar maliyetetkin biçimde kullanıldıklarıyla ilgilidir.

Katmanlı ÖrneklemeStratified Sampling

Kamuoyu araştırmalarında, ana kütle hakkındadaha detaylı bilgiye sahip olunduğundauygulanan, ana kütlenin değişik alt gruplarınıntemsilinin sağlandığı örnekleme türüdür. Popülerbir örnekleme uygulamasıdır ve popülasyonhakkında daha fazla bilgi toplamak mümkünolduğunda kullanışlı olur. Popülasyon, çalışmayauygun birden fazla karaktere dayanan homojenalt gruplara ayrılır ve bu karşılıklı geniş gruplarkatman olarak adlandırılır. Her katmandanönceden belirlenmiş büyüklükte tesadüfi örnekseçilir.


35

Kaynak MaliyetiResource Cost

İstek hazırlama bölümünün kendi dolaylı maliyetiile mal ve hizmetlerin satın alımını ve sunumunugerçekleştiren ortak hizmet birimlerinin maliyetiyanında inşaat yapma ve/veya kiralama maliyetikaynak maliyetini oluşturur. Tasarım satın almakoşullarını hazırlama sözleşme yönetimi ve kalitekontrol gibi olanakların maliyeti bu kalemegirebilir.

KaynaklarResources

Performans denetimi açısından bir kurumunkaynakları insan, para, makine ve malzemedenoluşur.

KıyaslamaBenchmarking

Göreceli olarak performansın değerlendirilmeyollarından birisidir. Kuruluşların halen nasıl birperformans sergilediklerini belirlemek,performanslarındaki eksiklikleri saptamak veiyileştirmelerin nasıl yapılabileceğine ilişkinönerilerde bulunmak amacıyla kuruluş içinde yada dışarıdan bir kuruluşla ya da genel kabulgörmüş sanayi ve iş standartlarıylakarşılaştırılmasıdır.

KontrolControl

Bir kuruluşun faaliyetlerinin arzu edilen birfaaliyet planına uymasını sağlayan süreçtir.

Kontrol RiskiControl Risk

Denetlenen kuruluşun iç kontrol sistemininhataya yol açma ihtimalidir. Sözgelişi, satın almaprosedürlerindeki kurulu sistemden gelenaksamalar, görevlerin ayrılması prensibine tersdüşen uygulamalar örnek olarak gösterilebilir.


36

Kontrol riskinin düzeyi, kurumun iç kontrolsistemlerinin incelenmesi sonucunda denetçitarafından belirlenir.

Kota ÖrneklemesiQuota Sampling

Kamuoyu ve pazar araştırmalarında,ana kütlehakkında yeterince bilgi sahibi olunmasınakarşın,ayrıntılarıyla tanımlama imkanınınbulunmadığı ya da kurumların (veya bireylerin)eksiksiz birer listesinin olmadığı zamanlardakullanılan örnekleme türüdür. İlgilenilenpopülasyonun şekli en azından yaklaşık olarakbilinmelidir. Örneğin, farklı yaşlarda, cinsiyetteve etnik gruplardaki kişilerin oranları. Kotalıörnekleme bunların örnek içindeki yüzdeleriniyansıtmaya çalışır.

Kritik Yol YöntemiCritical Path Method(CPM)Critical PathAnalysis(CPA)

Bir işin mümkün olan en ucuz maliyetle ve enkısa sürede tamamlanması için faaliyetlerinplanlanmasında kullanılan bir yöntemdir. Bütünfaaliyetler (örneğin bir baraj inşaatında)aşamalara ayrılır, şemada her aşama bir oklagösterilir, okların uzunluğu her aşamanın alacağıtahmini süreye bağlıdır. Ok zincirinin temsilettiği beklenen en uzun süre kritik yoldur(Critical Path). Şemada, her aşamanın diğerleriile bağlantısı gerekli işgücü, malzeme, alet edevatvb. ile birlikte gösterilir. Kritik Yol Yöntemi,üretimdeki faaliyet sayısını ve gecikmeleriasgariye indiren, işin bütününün çeşitliparçalarını eşgüden ve eş zamanlayan, projelerintamamlanmasını hızlandıran bir yöntemdir. Buyöntem, birçok ticari faaliyete uygulanabildiğigibi denetimin planlanmasında da kullanılır.


37

Kriter TemelliSorularCriteria BasedQuestions

Performans incelemelerinde en çok bilgi sağlayansorulardır. Bu sorularla, fiili performans bir normstandart ya da amaçla kıyaslanır ve nitel (örneğin,iyi uygulama) ya da nicel (örneğin, performansölçüleri) kriterlerle ilişkilendirilir. Bu sorular, “neolmalı”yı ele alır ve genellikle şu ya da bufaaliyetin başarılıp başarılmadığını içerir.

Kuyruk TeorisiQueuing Theory

Tahmin edilen istekleri dikkate almak, hizmettaleplerinde gereken süreyi hesaplamak ve işlerinyapılması için gerekli mevcut kaynaklarıgöstermek amacıyla oluşturulan modellerdir.

KurumsalKarşılaştırmalarOrganisationalComparisons/(Benchmarking)

Bir kurumun verimlilik, etkinlik vetutumluluğunun hesaplanmasında; alanda liderolarak nitelenen ve benzer işi yapan diğerkurumların ulaştıkları noktayı standart olarakkabul ederek veyahut genel kabul görmüşendüstri ya da iş standartlarıyla da karşılaştırmayapılmasıdır.

Küme ÖrneklemesiCluster Sampling

Kamuoyu araştırmalarında genellikle hem basithem de tesadüfi örneklemeden daha hızlı, kolayve ucuz olduğu için kullanılan, ana kütleyi kişikümelerine ayırmayı gerektiren örneklemetürüdür. Popülasyondaki birimlerin çoğunluklacoğrafi kümelerde bulunduğu gerçeğindenyararlanır. Kümeler tesadüfi seçilir ve seçilenkümedeki tüm elemanlar incelenir. Kümeörneklemesi en iyi şekilde, her bir kümepopülasyonun küçük bir kopyası olarak kabuledildiğinde çalışır.


38

L

Levazım YönetimiStores Management

Depolardaki ihtiyaç fazlası mevcutların miktarınıazaltmak ve kayıpları önlemek için geliştirilenprosedürlerdir. Kaynakların daha etkinkullanımına imkân sağlar.


39

M

Maddi KaynaklarPhysical Resources

Bir kuruluşun sahip olduğu ya da kiraladığımalzeme (araç, gereç ve teçhizat) ve duranvarlıklardır.

Mali KaynaklarFinancial Resources

Bir kuruluşun amaçlarına ulaşmada ihtiyaçduyduğu hizmetler ya da diğer kaynaklarısağlamak için veyahut programlarını finanseetmek için kullandığı para ve geçici yatırımlardır.

Mali Olmayan NicelEtkilerQuantified Non-Financial Impacts

Müşteri memnuniyeti, bekleme süreleri, işoranları, yardım ve ödeneklerle ilgili iş çevrimzamanlarındaki iyileştirmeler, örneğin daha kısayapım süreleri, yüzde oranları veya diğer maliolmayan sair araçlar olarak ifade edilebilir.

Marjinal VerimlilikMarginal Efficiency

Belli bir girdide ortaya çıkan bir birimlikdeğişmenin (artışın veya azalışın) meydanagetirdiği değişme artış veya azalış oranıdır.

Mali TablolarFinancial Statements

Denetlenen kurumun belli bir zaman dilimindekimali konumunu, işlem sonuçlarını, nakit akışınıveya mali durumundaki değişimleri yansıtanmuhasebe kayıtlarından alınmış mali verilerin vebilgilerin yer aldığı belgelerdir.


40

Mali Tablolar AnaliziFinancial StatementsAnalysis

Mali tablolar analizi, bir işletmenin veyakuruluşun mali durumunun, faaliyet sonuçlarınınve mali yönden gelişmesinin yeterli olupolmadığını saptamak ve o işletme ile ilgiligeleceğe ait tahminlerde bulunabilmek için, malitablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerinve bunların zaman içinde göstermiş olduklarıeğilimlerin incelenmesidir.

Mali YönetimFinancialManagement

Parlamento, bakanlar ve bakanlık yöneticileri gibikarar verici durumundaki mercilerin almışoldukları kararların mali sonuçlarını bilmeleri,istek ve beklentilerinin ne ölçüde yerine geldiğikonusunda bilgi sahibi olmalarıdır.

Mali YönetimdenSorumlu Üst DüzeyYöneticiAccounting Officer

Kurumun mali yönetim sisteminden veuygulamalarından sorumlu olan üst düzeyyöneticidir.

Maliyet EtkinliğiAnaliziCost Effective Analysis

Faydaları parasal olarak ifade edilemeyenprogramların maliyetlerinin sayısal olarak ifadeedilmesidir. Örneğin Eğitim programının kişibaşına ortalama maliyeti 20 milyon liradır.

Maliyet/FaydaAnaliziCost/Benefit Analysis

Bir programın veya faaliyetin mali etkilerininölçülmesinde kullanılır. Maliyet/Faydaanalizinde, bir program veya faaliyetin parasaldeğerler olarak maliyetleri ile faydalarınınkarşılaştırılması yapılır.


41

Masraf TahsisYöntemiCost Allocation

En basit üretim ya da işlem sistemi için dahikullanılabilir. Bütünü oluşturan tüm maliyetunsurlarını parçalarına ayırmadan veyabölmeden, sistemin tüm maliyetinin üretim veyamasraf merkezlerine yüklenmesidir.

MaliyetlerinPaylaşılması YöntemiCost Apportionment

Maliyet sistemlerinden olan tüm ortakharcamaların (ısınma ve aydınlanma gibi) tümmasraf merkezleri veya birimleri arasındafaydalarını da yansıtacak bir biçimdepaylaşılmasıdır.

Malzemenin MaliyetiCost of Equipment

Malzemenin ilk maliyeti, elde tutma maliyeti,dağıtım ve tüketim maliyetlerini içerir.

Mesleki AhlâkKurallarıCode Of Ethics

Mesleki ahlâk kuralları, denetçilerin meslekiuygulamalarını yönlendirmek amacına yönelikdeğerleri ve prensipleri içeren kapsamlı birbildiridir.

(Mevzuata) UygunlukRegularity

Risk ve tasdik denetiminin asli unsurlarındandırve önemli ölçüde mevzuata aykırılık olupolmadığı konusunda bir görüşe varabilmek için,yeterli ve uygun denetim kanıtları toplamayı vebunları değerlendirmeyi içerir.

MuhasebeKontrollarıAccounting Controls

İç kontrol çeşididir. Varlıkların korunması vemali kayıtların güvenilirliğine ilişkin prosedürlerve belgeleme düzenidir.


42

Mutabakat BildirisiMemorandum OfUnderstanding

Kanada’da, Bakan, bakanlık müsteşarı ile HazineKurulu Başkanı ve Sekreteri arasında yapılan,bakanlık ve Hazine Kurulu arasındaki karşılıklıilişkilere ilişkin yetkileri ve hesap vermesorumluluklarını belirleyen bir anlaşmadır.

MülakâtInterview

Görüşmeler yoluyla bilgi toplama yöntemidir.Mülakatlar, denetçinin kurduğu kişisel iletişimlegüvenilir bilgiler toplamasına, kurumun faaliyetve programları konusunda şüphesine, sonuç veönerilerinin rapor sunulmasından öncegeçerliliğinin sağlamasına yardımcı olur.Performans ve risk denetiminde organizasyon vefaaliyetlerin tanınması, verilerin toplanması,bulguların doğrulanması ve denetlenen kuruluşungörüşünün alınması için, ilgililerle yapılangörüşmelerdir.

MisyonMission

Kişi veya topluluğun (örgüt, kurum) üstlendiğiözel görevdir.


43

N

Network (Şebeke)DiyagramıNetwork Diagram

Network diyagramı projedeki faaliyetlerinsürülerinin ve faaliyetler arasındaki ilişkilerintasvir edilmesinde ve analizinde kullanılan biraraçtır. Kritik yol analizinin yapılmasında dayaygın şekilde kullanılmaktadır.

NezaretMonitoring

Verilen görevlerin amaçlandığı gibi yürütülüpyürütülmediğinin; arzulanan sonuçlara hemniceliksel hem de niteliksel olarak ulaşılıpulaşılmadığının takibi için yönetim tarafından(sürekli olarak) yinelenen işlem ve faaliyetleringözden geçirilmesi sürecidir.

Nitel EtkilerQualitative Impacts

Nitel etkiler, devlet faaliyetlerinin ıslah edenveya kamuya daha iyi hizmet sunançalışmalardan doğan etkilerdir.

Nicel - Nitel VerilerQuantitative-Qualitative Data

Performans denetçisinin, planlama safhasındariskli bulduğu konulara ilişkin olarak toplamakzorunda olduğu verilerden miktarlarla ilgili olanve sayıları içeren veri grubu nicel veriler;durumun, olaylar, insanlar, tanımlar ve davranışgözlemlerine ilişkin veri grubu ise nitel verilerolarak adlandırılır.


44

Nicel Mali EtkilerQuantified FinancialImpacts

Nicel mali etkiler, harcamalardaki tasarruflar yada artan gelirlerdir. Bu etki, bahse konu alanınfinansmanında gerçek ve hemen ulaşılabilirdeğişiklikleri ifade eder.


45

O/Ö

Odak GruplarıFocus Groups

Hizmet hakkında nitel bilgi toplanması amacıylabu hizmetten yararlanan kişilerden oluşturulangrupları ifade eder.

Olasılık AnaliziScenario Analysis

Projelerin riskli ve belirsiz unsurlarını azaltmayöntemlerinden biri olarak tanımlanabilenolasılık analizinde tek bir değişkenin değerindekideğişmeler yerine, bütün değişkenlerin değerleriiyimser, kötümser ve ikisinin ortalaması olmaküzere tahmin edilerek yaratılan olasılıklar değişikkoşullar altında projenin uygulanabilirliğinigöstererek yöneticiler için karar almayıkolaylaştırmaktadır.

Olumlu GörüşUnqualified Opinion

Olumlu görüş, finansal tabloların gereken veyeterli düzeyde güvenilir olması durumundaverilir. Örneğin, alacaklar ve borçlar gibitahakkuk işlemlerinden oluşan bir hesap hakkında"Finansal tabloların gerçeğe uygun ve dürüst birgörünüm arz ettiği" (True and fair view)belirtilir. Nakit işlemleri ile ilgili bir hesaphakkında ise,"Finansal tablolar kuruluşunödemelerini ve tahsilatını yeterli ve uygunbiçimde yansıtmaktadır" (Properly present)ibaresi kullanılır.


46

Olumsuz GörüşQualified Opinion

Olumsuz görüş, saptanan hata ve aykırılıklarıntolere edilebilir düzeyi aşması durumunda sözkonusudur. Olumsuz görüş bildirilmesi belirsizlikya da emin olamama (uncertainty) veya kabuletmeme (disagreement) olarak iki şekilde olur.

Belirsizlik/emin olamama durumunda, denetiminçalışmasını tamamlayabilmek için gerekli bilgi veaçıklamaları elde edememesi veya elde ettiğibilgilerle objektif bir sonuca ulaşılabilmesininmümkün olmaması söz konusudur. Denetçi budurumu "bu konuda ihtiyaç duyduğum bilgilerielde edemediğimden kanaat oluşturamadım"şeklinde ifade eder. Muhasebe kurallarınauyulmaması veya yanlış uygulanması, hesapta yeralan rakamların hatalı olması ve yasalara ve diğerdüzenlemelere aykırı bulunması durumunda;denetçi, "finansal tabloların durumu gerçeğeuygun olarak yansıttığının kabuledilemeyeceğini" bildirir.

Oran (Rasyo) AnaliziRatio Analysis

Oran analizi, mali tablolarda, özellikle bilanço ilegelir tablosunda yer alan kalemler arasındakiilişkilerin ifadesidir.

Ortak HizmetlerYönetimiUtilities Management

Telefon, enerji, su, kira ve bakım hizmetleriniiçerir. Bunların en uygun fiyatla sağlanıpsağlanmadığı, bina ve tesislerin ne kadar iyiyönetildiği ve tüketimi kısma imkânları ileilgilidir.


47

Ön İnceleme/ÖnÇalışmaPreliminarySurvey/PreliminaryStudy/PreliminaryExamination

Denetimin tam inceleme aşamasının yapılıpyapılmayacağına; çalışma devam ederse,önceliklerin neler olduğunun belirlenmesi,özellikle araştırılması gereken performanskonularına karar verilmesi, performansla ilgili veonu etkileyecek riskli durumların saptanması ileperformans denetiminin uygulanmasındakullanılacak zaman ve parasal kaynaklarındeğerlendirildiği denetimin planlama sürecininikinci aşamasıdır.

Ön İnceleme RaporuPreliminary SurveyReport /PreliminaryExamination Report/Preliminary StudyReport

Ön inceleme çalışması sonucu düzenlenen;incelemenin arka planının denetim konularının vekriterlerinin, denetim yaklaşımının, denetiminbütçesinin ve çalışma takviminin yer aldığı,Sayıştay üst yönetiminin denetime devam edilipedilmemesi konusundaki kararı için bilgisağlayan bir karar dokümanıdır.

ÖnemlilikMateriality

Performans denetiminde önemlilik, denetimkonusunun, denetim raporunun kullanıcılarınınilgisini çekmesi ve onları etkileyebilmeihtimalinin yüksek olması olarak ifade edilebilir.Mali denetimde önemlilik, finansal tablolardakihata, ihmal ve aykırılıkların; kuruluşun faaliyetve işlemleri hakkında olumlu görüş bildirilmesineolanak vermeyecek miktar ve boyutta olupolmamasını ifade eder.

Önemlilik DüzeyiMateriality Level

Tolere edilebilir hata düzeyidir. Bu düzeyleregöre denetim sıklığı ve şekli değişebilmektedir.


48

Bazı durumlarda mevzuat ihlalleri ya da hatalıişlemlerin parasal miktarları önemlilik düzeyiniaşmasa da bunlar denetimin kapsamına alınabilir.Zira bazı mevzuat ihlalleri parasal tutarlarıtoplam harcamaya göre küçük de olsaparlamentonun ilgisini çekmektedir.

Önleyici MasraflarPrevention Costs

Eğitime yapılan yatırımı, standart oluşturulmasınıve işin bir defada tam olarak yapılmasınısağlayacak planlamayı içeren kaliteye ilişkinmaliyetlerdir.

Örnek OlayÇalışmalarıCase Studies

Bilginin analizinde ve sunumundayararlanabilecek etkin bir yöntemdir. Örnek olayçalışmaları genellikle bir faaliyetin tam işleyişinekavramak için nicel ve nitel verileri bir arayatoplayarak derinliğine analiz yapmayı amaçlar.Sonuçları hedef kitleye uygulanabilecek olaylarseçilir.

ÖrneklemeSampling

Ana popülasyonun özelliklerini araştırmakamacıyla istatistiki yöntemler kullanarak eldeedilen popülasyon parçasıdır. Başlıca örneklememetotları: Yargıya dayalı örnekleme (judgament),Kotalı örnekleme, Basit tesadüfi örnekleme,Katmanlı örnekleme (Stratified), Kümeliörnekleme (cluster), Büyüklükle orantılı olasılık(probability proportional size), Para biriminedayalı örnekleme (monetary unit sampling), Çokaşamalı örnekleme (multi-stage), Farktahminleyici (difference estimator), Orantahminleyici (ratio estimator), Regresyontahminleyici (regression estimator).


49

Örnekleme TasarımıSampling Design

Örnekleme seçim yöntemini, örneğin yapısını,analiz yapma planlarını ve sonuçlarıyorumlamayı kapsar. Tasarımın hedefi, ilgilimaliyetlerle gerekli kesinliği dengeleyerekverimli bir örnekleme yaratmaktadır. Örneklemetasarımları basitten çok karmaşığa kadar çeşitlilikgösterebilir ve ihtiyaç duyulan bilgi türüne veörnekleme seçilebilme metotlarına dayanır.Tasarım, örneklemenin büyüklüğü ve tahminlerinhesaplanması açısından farklılık yaratabilir.Örneklemenin büyüklüğünü arttırmadan kesinliğigeliştirmenin bir yolu tasarımı geliştirmektedir.Popülasyon ile ilgili güvenilir tahminler uygunbir tasarım kullanıldığı durumlarda sağlanabilir.

Örneklem HatasıSampling Error

Popülasyon değeri ile örneklemeye göre tahmindeğeri arasındaki farktır. Seçilen her öge ile ilgilibir örnekleme hatası söz konusudur. Buörnekleme ile popülasyon rakamı arasındaki olasıbir farklılığın ölçüsüdür. Örnekleme hatasınıazaltmanın bir yolu, örnekleme büyüklüğünüarttırmak, diğer bir yolu da daha etkin birörnekleme tasarımı kullanmaktadır.


50

P

Para Birimine DayalıÖrneklemeMonetary UnitSampling

Daha çok mali denetimde kullanılan bir metottur.Para birimine dayalı örnekleme, kaydedilmiş veincelenmiş değerler arasındaki farkın öncedenbelirlenmiş düşük seviyeden az olup olmadığınıbulmada kullanılır. İlk parasal birim, tesadüfi birnumarayla seçilir ve müteakip seçmeler her birörnekleme aralığında yapılır.

PerformansGöstergesiPerformance Indicator

Performans veya çıktı hakkında bilgi verenistatistiktir. Açık ve kesin ölçüm yapılmadığıveya açık sebep sonuç ilişkileriningösterilemediği hallerde performans göstergelerikullanılabilir.

Performans İstatistiğiPerformance Statistic

Ölçüler ve göstergelerin daha hassas bir şekildetanımlandığı sayısal performans bilgisinikapsayan genel bir terimdir.

PerformansKıyaslamasıPerformanceBenchmarking

Kuruluşların performansını ya da farklı faaliyetbirimlerinin ya da tek bir kuruluşun yerelofislerinin performansını karşılaştırmak içinçeşitli göstergelerin ve ölçümlerinkullanılmasıdır. Göstergeler; üretkenlik, personelsayısı, çıktı birimlerinin üretilmesi ya da satınalımına ilişkin maliyet ve belli bir işi üretmek yada sunmak için harcanan ortalama süre vb. içerir.


51

Performans ÖlçümüPerformanceMeasurement

Kuruluşun neyi ve neleri elde etmeyiamaçladığını, kullandığı mali ve fizikikaynakların, insan gücünün neler olduğu, elindekikaynakları hangi yöntem ve usuller uygulayarakamaçladığı hedeflere dönüştürdüğü, faaliyetlerisonucunda elde ettiği mal ve hizmetlerin,hedeflenen amaçların direkt olarak eldeedilmesindeki kesin etkileri ile diğer yanamaçların elde edilmesindeki geniş ve dolaylıetkilerin değerlendirilmesidir.

Performans ÖlçümTeknikleriPerformanceMeasurementTechniques

Performans ölçüm sistemlerinin incelenmesindeyararlanılan tekniklerdir. Örneğin performansboşluklarını ölçmek için planlanan ve gerçekleşensonuçlar arasındaki farkların incelenmesi gerekir.Etkiler nicel, nitel ve mali olabilir.

PerformansDenetimi/Paranın KarşılığıDenetimPerformanceAuditing/Value ForMoney Auditing

Performans denetimi, kaynakların verimlilik,etkinlik, tutumluluk ilkeleri doğrultusundayönetilip yönetilmediğini ve mali sorumluluğungereklerinin makul ölçüde karşılanıpkarşılanmadığını görmek için bir kurumunfaaliyetlerinin denetlenmesidir.

Performans YönetimiPerformanceManagement

Örgütlerde tüm çalışanları performansın sürekligelişimini hedefleyen ortak amaçlardabirleştirmeyi ve bu amaçlara ulaşmak için gerekliplanlama, ölçme, yönlendirme, kontrol işlerini,yönetimin diğer işlevleri ile eşgüdümlü olarakyürütmeyi öngören bir yönetim biçimidir.


52

PerformansStandartlarıPerformanceStandards

Verimlik, etkinlik ve tutumluluğun ölçülmesi vedeğerlendirilmesi için bir referans noktası ya daölçme yapmak için kullanılan bir ölçütoluşturmaktadır. Bunlar, kurumlarca umulanperformansın makul bir düzeyini temsil ettiğidüşünülen normal ve yıllık hedeflerdir.

Performans AçığınınÖlçümüPerformance GapMeasurement

Amaçlanan sonuçlarla fiili sonuçlar arasındakifarkları incelemek için yapılır. Bu yaklaşım,yapısı itibariyle rutin alanlarda iyi uygulamakriterlerinin daha iyi belirlendiği ve kabuledildiği yerlerde çok yararlıdır.

Performansa OlanRisklerRisks to VFM

Performans riski tutumluluk, verimlilik veetkinliğin gerçekleşmeme riskidir. Riskinbelirlenmesi bilimsel kesinlikte değildir ve birşeydeki riski belirleyecek mekanik bir formülyoktur. Ancak, performansın risk altındaolduğunu gösteren, maliyet ve süre artışları,tüketici gruplarının şikayetleri gibi pek çok faktörvardır.

PerformansİncelemesiPerformance Study

Faaliyetlerin planlanması ve izlenmesi; spesifikçalışmaların sürdürülmesi; denetlenen kurumunyönetimine ve Parlamento’ya rapor hazırlanması;ve belli bir amaçla yapılan soruşturmalar veyazışmaların incelenmesi dahil yapılan bütündenetim çalışmalarıdır.


53

Performans RejimiPerformance Regime

Performans hedeflerinin başarılı bir şekildeuygulanması için ihtiyaç duyulan kurumsalyapılar ve değerlerdir, yani performansı izlemekve raporlamak ve sonuçlara göre önlem almaküzere sistemler kurulmasıdır.

PopülasyonPopulation

İçinden örneğin seçildiği toplam ilgi alanıdır.

PlanlamaPlanning

Gerçekleştirilecek hedeflerin tespiti; belirlisonuçların saptanması için izlenecek yollarınönem ve öncelik sıralarıyla öncedendüşünülmesidir.

Planlama TeknikleriPlanning Techniques

Projelerin planlanması ve denetiminde kullanılan,çeşitli teknikler vardır. Performans denetimininplanlamasında da kullanılan bu teknikleri iki anabaşlık altında toplamak mümkündür.

• Teknik planlama (faaliyetlerin planlaması)

- Gant Şemaları,

- Program değerlendirme ve gözdengeçirme yöntemi

- Kritik yol yöntemi

- Grafikler

• Yönetim planlaması (kaynaklarınplanlanması)

- İhtiyaçların planlanması

- Kaynakların planlanması


54

Potansiyel RiskPotential Risk

Genel alan taraması sonucunda elde edilmiş olanbilgilerin, potansiyel performans konularınınbelirlenmesi ve önceliklerin tespiti hakkında birön çalışma yapılarak değerlendirilmesi sonucumaddi hata, yolsuzluk ve suistimal konularınınbelirgin olarak ortaya çıktığı alanlara potansiyelrisk unsuru taşıyan alanlar adı verilir.

ProgramProgramme

Ortak bir hedef veya hedefleri elde etmeyeyönelik olarak bir araya gelmiş farklı girdiler,faaliyetler ve çıktılar grubudur.

ProgramDeğerlendirme veGözden GeçirmeYöntemleri/TeknikleriProgram EvaluationAnd ReviewTechniques (PERT)

Büyük projelerin faaliyetlerinin planlanması,şemalaştırılması, koordine edilmesi, izlenmesi vekontrol edilmesinde yaygın olarak kullanılan birplanlama tekniğidir.

Program EtkinlikÖlçümüProgrammeEffectivenessMeasurement

Program etkinlik ölçümü, bir alanda olandeğişikliklerin derecesini ve bunların programaatfedilip atfedilemeyeceğini ölçmekle ilgilidir.


55

R

RantabiliteRantability

Genellikle belli bir zaman parçası içinde işletmefaaliyetleri sonucunda elde edilen toplam kârın,aynı zaman parçası içinde kullanıldığı kabuledilen ortalama işletme sermayesine oranıdır.

Rantabilite = Kâr x 100 Sermaye

RaporlamaStandartlarıReporting Standards

Her denetimin sonunda denetçinin bulgularınıortaya koyduğu raporda uyması gerekenkurallardır. Bu raporun kapsamının kolayanlaşılır olması ve belirsizlikten uzak olması,yalnız yeterli ve ilgili denetim kanıtına dayananbilgileri içermesi ve bağımsız, objektif, doğru,tam ve yapıcı olması gerekmektedir.

RaporlamaReporting

Performans denetiminin son aşaması olup,denetim sonuçlarının, gözetim ve kontrolündensorumlu, yetkili otoritelere ve parlamentoyasunulmasıdır.

Rekabetçi KıyaslamaCompetitiveBenchmarking

Bir kuruluşun belli süreçlerinin, büyük rakipleriolan kuruluşların süreçleriyle karşılaştırılmasıdır.


56

Regresyon AnaliziRegression Analysis

İki ya da daha fazla değişkenin arasındaki ilişkiyiaçıklamak ve güçlü bir bağlantının bulunmasıhalinde olası sonuçları tahmin etmek içinkullanılan bir model oluşturma tekniğidir.

Risk DeğerlendirmesiRisk Evaluation

Harcama yapılırken, gelir toplanırken ya daborçlanırken yasayla verilen yetkinin koyduğusınırlara ve amaca önemli bakımlardanuyulmaması olasılığının denetim yöneticisincedeğerlendirilmesi ve karara bağlanması sürecidir.Yapılması amaçlanan incelemelere ilişkin olarakalınacak muhtelif kararların değerlendirilmesi veönem derecesine göre sıralanması için olasıhataların önem derecesi, denetlenebilirlikzamanın uygun olup olmadığı gibi hususlar gözönünde bulundurularak yapılan bir denetimplanlaması aşamasıdır.

Risk DenetimiRisk Audit

Risk denetimi, mali, idari sistem ve kontrolmekanizmalarının risk, hata ve zayıflıklarınınbelirlenmesi ve iyi uygulama örneklerininyaygınlaştırılması yoluyla sistemleringeliştirilmesi hedeflerine yönelik olarak,mevzuata uygunluk, yönetim ve davranışstandartlarıyla, iç kontrolların denetimikonularında yoğunlaşan denetim türüdür.

Risk GöstergeleriRisk Indicators

Muhtemel risk alanlarının teşhis araçlarıdır.Faaliyet raporları, yayınlanmış geçmiş yıllardenetim sonuçları, kuruluşu ziyaret, personel ilegörüşmeler, yıllık bütçe tahminleri, iç denetimsonuçları parlamento ilgisi ve medya ilgisi riskgöstergeleri olarak sıralanabilir.


57

S/Ş

Saf İletişimPure Communication

Bilginin amaç, etki ve sonucuyla ilgilenmeksizinaktarılmasıdır.

Sıfır Bazlı BütçeZero Based Bugdet

Sıfır bazlı bütçe, tüm yöneticilerin sıfırdanbaşlayarak (sıfır bazlı) tüm bütçe taleplerinidoğrulamalarını gerektiren bir işletme, planlamave bütçeleme sürecidir. Bu yöntem, işin, nasıldaha iyi yapılabileceğinin yanı sıra, harcanan herkalem paranın savunulması sorumluluğunu dayöneticilere yükler.

Sistem TemelliDenetim/SistemTabanlı DenetimSystems-Based Audit

Örgütlerin, kendi iç kontrol sistemlerinin (manuelya da bilgisayar destekli prosedürler) uygun biryapıda olup olmadığını belirleyip, varsaeksikliklerin giderilmesi için öneriler geliştirendenetim türüdür.

SistematikÖrneklemeSystematic Sampling

Sistematik örnekleme kamuoyu araştırmalarında,ana kütle hakkında sağlam bilgiye sahipolunduğu, ancak bu bilgilerin birer form halindebulunduğu (yerel elle yazılmış listeler gibi)durumlarda ve tam tesadüfi örneklemeyöntemlerinin zaman alıcı ve pahalı olduğuzamanlarda kullanılan örnekleme türüdür.Örnekleme, ana kitle listesinin ilk aralığındatesadüfi olarak seçilmiş bir başlangıç noktasındansonra standart bir aralık uygulanarak seçilir.


58

Sonuç ÖlçümDenetimiResult MeasurementAudit

Program ve süreçlerin ortaya çıkardığı önemliürünler ve sonuçların tanımlanması üzerindeyoğunlaşmayı gerektiren denetimdir. Denetiminamacı, program ya da süreçlerin sonuçlarındakizayıflıkları tanımlamaktadır.

Sonuç YönelimliDenetim YaklaşımıResult Based AuditingApproach

Verimlilikte başarıyı gösteren bilgiler (örneğinçıktıların birim maliyeti ya da üretkenlik oranları)üzerinde yoğunlaşarak, bütün olarak denetimsonuçlarına maliyet-etkin bir şekildeulaşılmasında yardımcı olur.

SonuçlarOutcomes

Sonuçlar, bir programın ürününe veya çıktısınabağlı olarak, değişen veya değişebileceğidüşünülen olaylardır. Bu olaylar grubu planlananveya planlanmayan program sonuçlarını kapsar.

Sözel KanıtTestimonial Evidence

Yazılı ve sözlü ifadelerden elde edilenkanıtlardır.

Stok KontrolüStock Control

Stok bulundurma maliyeti ile faydaları arasındadoğru bir denge sağlamak amacıyla yapılankontrollerdir.

Stratejik PlanStrategic Plan

Verimsiz işlemlerin risklerinin ve sonuçlarınınbelirlenmesini, programların yürütülmesisırasında daha az maliyetli bir yöntemebaşvurulmasının fizibilitesini, sağlanan mal vehizmetlerin çeşitliliğinin mantıklı biraçıklamasını ve uygun olduğu taktirde dahaverimli işleyebilmesi için kurumun yenidenyapılandırılmasını içeren planlardır.


59

Süreç KıyaslamasıProcess Benchmarking

Kuruluşların süreçlerinin ve sistemlerinin(işlemler, yönetim sistemleri, idari süreçler)ayrıntılı olarak karşılaştırılmasıdır. Süreçkıyaslaması, nicel performans verileriyle ortayakonan farklılıklar ve bunların nedenleri, çıktı,oluşan maliyetler, toplanan gelirler ve genelperformans açısından etkilerinin incelenmesindekullanılabilir.

Süreç YönetimiProcess Management

Süreç seçimi, süreç analizi, ölçüm,değerlendirme, değiştirme gibi iş süreçleriüzerinde odaklanma yoluyla organizasyonunperformansındaki gelişmeyi sağlamaya yönelikbir yönetim yaklaşımdır.

Şarta BağlıMasraflarContingent Costs

Uygun mal hizmet ya da olanakların gerektiğizamanda, gerektiği yerde bulunmamasının sonkullanıcıya ait olan maliyetidir.


60

T

Tam (Esas) İncelemeFull Investigation

Denetim alanında verimlilik, etkinlik vetutumluluğun sağlanıp, sağlanamadığına ilişkinsonuçlar çıkarmak için yeterli, güvenilir ve ilgilikanıtların toplandığı denetimin yürütülmeaşamasıdır.

Tam Gün İstihdamEdilenlerFull-time Equivalents

Tam gün çalışmayan personelin çalışmasürelerinin tam güne iblağ edilip, tam günçalışanlara ilavesiyle bulunan fiktif bir sayıyıifade eder.

TamlıkCompleteness

Bütün işlem ve olayların ne eksik ne fazlabiçimde kayıtlara geçirilmiş olmasıdır.

Tasdik DenetimiCertification Audit

Kamu kurum ve kuruluşlarının hesaplarının(finansal tablolarının) bağımsız bir kurum olanSayıştay'ca incelenerek, bunlar hakkında uygun,yeterli ve güvenilir kanıtlara dayanılarakparlamentoya bilgi vermek ve görüş belirtmekiçin yapılan denetimdir.

Tasvir Edici SorularDescriptive Questions

“Kimi” , “nerede”, “ne zaman”, “ne” türündensoru sözcükleri ile oluşturulurlar. Bu sorular,parlamento incelemesine anlamlı bilgi sunmayıve okuyuculara olgular hakkında kendiyorumlarını yapabilme imkânı sağlamayıamaçlar.


61

Taşınır ve TaşınmazMal YönetimiEstate And AssetManagement

Kapasiteyi artırmak veya kullanım için yer açmakamacıyla arazinin, binaların, araçların ekipman veyerleşim imkânlarının daha iyi kullanılmaçabalarıdır.

Tarihi (GeçmişDönemlerle İlgili)StandartlarHistorical Standards

Mevcut performansın geçmişte baz alınan örnekbir zaman sürecindeki performans ilekarşılaştırılmasıdır.

TasarlanmışStandartlarEngineered Standards

Ulaşılması gereken makul bir üretkenlik düzeyiniyansıtmak üzere geliştirilmiş standartlardır.

TavsiyelerRecommendations

Herhangi bir performans denetimi çalışmasında,denetlenen kuruma performansını nasıl arttıracağıkonusunda, denetim kurumunun yapıcıönerilerdir.

TavsiyelerinOluşturacağıMaliyetlerCostingRecommendations

Denetim kurumunun performansın geliştirilmesikonusunda denetlenen kuruma yaptığıtavsiyelerin uygulanmasının getireceğimaliyetlerdir.

Tesadüfi ÖrneklemeHaphazard Selection/Random Sampling

Bütün ana kütle için sonuç çıkarmak amacıylagelişi güzel seçilen kalemlerin incelenmesidir.


62

Temel PerformansKonularıBasic PerformanceIssues

Performans denetiminin ön inceleme aşamasında,denetçilerin tam incelemede çalışmalarınıyoğunlaştıracağı temel performans konularınıbelirlemesi gerekir. Temel performanskonularının tespiti çalışma alanının ve sınırlarınınbelirlemesi açısından önemlidir. İngiltere'deNational Audit Office, onbir adet temelperformans konusu belirlemiştir.

• Yetki (Authority); kurumun faaliyetleriniyasal çerçeve içinde yürütüp yürütmediğiincelenen alanda yetkili ve görevli olupolmadığı;

• İhtiyaç (Need); Kamu sektörünün bu alandakaynak kullanılmasına ve harcamayapılmasına gerek olup olmadığı, denetlenenkurumun bu kapsamda görev yapmasınınhaklı ve makul gereklerinin olup olmadığı;

• Alternatifler (Alternatives), ihtiyaçlarınkarşılanması anlamında uygun başkaalternatifler var mı? En iyi alternatif seçilmişmi?

• Metot (Method), faaliyetler planlandı,organize edildi ve kabul edilebilir bir şekildeyürütüldüğü mü?;

• Standartlar (Standards), seçilmiş hedeflereulaşmak için ölçütler oluşturulmuş mu? İdarebaşarılı olmak için kendine hedeflerbelirlemiş mi?

• Zamanlama (Timeliness), işler uygun birşekilde ve gecikmeden yürüyor mu, gereksizharcama yapmaktan kaçınılıyor mu?


63

• Kontroller (Controls), tatmin edici birverimlilik, etkinlik ve tutumluluk için yeterlikontroller var mı?;

• Maliyet (Cost), kaynaklar verimli ve tutumlubir şekilde kullanılmış mı?;

• Maksimum Hasıla (Recovery), gelir-hasılaoranı optimize edilmiş mi?;

• Başarı (Achievement), amaçlanan hedefleretamamen ulaşıldı mı? Önemli sayılabilecekolumsuz etkiler veya amaçlanmayan etkilerortaya çıktı mı?;

• Dahil edilebilecek başka konular(Implications), ilgilenilen faaliyet alanındatoplumda oluşmuş (mali veya mali olmayan)ve performans konusu olabilecek önemlibaşka şeyler var mı?

Toplam (Bütünsel)Kalite YöntemiTotal QualityManagement

Bir kuruluşta üretilen mal ve hizmetlerin, işletmesüreçlerinin ve personelin sürekli iyileştirilmesive geliştirilmesi yolu ile en düşük toplam maliyetdüzeyinde, önceden belirlenmiş olan müşteriihtiyaç ve beklentilerinin, tüm çalışanlarınkendilerinden beklenen yükümlülükleri yerinegetirmeleri ile tatmin edilerek (karşılanarak)işletme performansının iyileştirilmesistratejisidir.


64

Trend AnaliziTrend Analysis

Trend analizi, bir firmanın performansınınanalizinde kullanılan metotlardan biri olup, farklıdeğişkenlerin gelecekteki olası değerlerinintahmin edilmesi için, zaman şeridindeki verilerinsistematik analizidir.

TutumlulukEconomy

Kurumun amaçları da göz önündebulundurularak, kaynakların uygun miktar vekalitede, uygun zamanda ve uygun yerde enuygun maliyetle elde edilmesidir.


65

U/Ü

UluslararasıKıyaslamaInternationalBenchmarking

Kuruluşun genel performansının, farklıülkelerdeki benzer kuruluşların performansıylakarşılaştırılmasıdır.

UygulanabilirlikApplicability

Kapsamı, amaçları, denetlenecek faaliyetlerinyapısı hakkında toplanan bilgilere ve kullanılacakdenetim yaklaşımına göre; hangi temel kriterlerinve alt kriterlerin uygun olduğuna karar vermekiçin kullanılan mesleki yargıdır.

Uygunluk DenetimiCompliance Audit

Yasal düzenlemelere, yazılı sözleşmelere, üstyönetici ve mercilerin belirlediği politika, kuralve talimatlara uyulup uyulmadığını araştırandenetim türüdür. Bu denetimde, elde edilenbulgular ve varılan sonuçlar daha çok denetlenenkurumun üst yönetimine raporlandığından, büyükölçüde iç denetçiler tarafından yürütülür.

Uygulama veDavranışStandartlarıStandards of Conductand Behaviour

Devlet parasının ve mallarının idaresi, kamuhizmetlerinin yürütülmesi konusunda önem arzeden; ancak, yazılı olmayan, dürüst ve basiretlibir yönetimin uygulamaya koyması beklenengenel kabul görmüş işleyiş, prosedür ve davranışbiçimleridir.


66

Üçüncü Kişiler/ İlgiliTaraflar/PaydaşlarStakeholders

Performans incelemelerini yürüttüğümüzalanlarla ilgilenen üçüncü kişilerdir. Bunlargenellikle hükümetin diğer inceleme organları,medya ve bilim adamları, uzmanlar ve danışmangruplarıdır.

Üretkenlik(Prodüktivite)Productivity

Mal veya hizmet miktarının (çıktıların) üretimiçin kullanılan kaynak miktarına (girdilere)oranıdır. Yani bir birim çıktı tarafından kullanılankaynaklar ya da bir birim girdi tarafından üretilençıktı olarak tanımlanabilir.

Ürün MaliyetiProduct Cost

Sağlanan mal ve hizmetlerin doğrudan maliyeti,ya da inşaatın ve/veya mülk kiralamanınmaliyetidir. Genelde, sözleşmede belirtilen çıplakfiyatın karşılığıdır. Fakat buna taşıma maliyeti ilemontaj maliyeti de eklenmelidir.

Üst DüzeyKarşılaştırmalarHigh-levelComparisons

Diğer kuruluşların deneyim ve görüşlerindenyararlanmak amacıyla, aynı işlevlere sahip ya dabenzer faaliyetlerde bulunan diğer kuruluşlarlasöz konusu kuruluşun karşılaştırılmasıdır.Kıyaslamalar, farklı kurumsal yapılar, işletmepolitikaları ve her bir kuruluşun belli bir sorununasıl ele aldığı gibi farklı yönlerden yapılabilir.


67

V

VaktindelikTimeliness

Raporların, mutabakatların, belge incelemelerininve özel kontrol hedeflerine hizmet eden diğerprosedürlerin ve tekniklerin zamanındahazırlanması ve uygulanmasıdır.

Denetim programında konuların ayrıldığıbölümlerin tamamlanması için gereken sürelergösterilmelidir.

Veri AnaliziData Analysis

Veri analizi; sosyal araştırmaların, mevcut kayıtve istatistiklerin, yönetim raporlarının hesaplarınve diğer dokümanların gözden geçirilmesi,yöneticilerle görüşmeler ve yerinde incelemesonucunda farklı kaynaklardan elde edilenverilerin, doğru ve güvenilir denetim bulgularınave sonuçlarına ulaşacak şekilde analizedilmesidir.

Veri TransferiData Transfer

Verilerin, bir yazılım paketinden diğerinetransferidir.

Verilerin ToplanmasıData Collection

Performans denetiminin planlama safhasındariskli olduğu düşünülen konulara ilişkin malitablolar ve belgeler ile diğer alışılmamışyöntemlerle bilgi toplanmasıdır.


68

VerimlilikEfficiency

Kurumun hedeflerini göz önünde tutarak, belligirdilerle en yüksek çıktının elde edilmesini veyasabit değer ve miktardaki çıktının en az girdiyleelde edilmesini ifade eder.

VerimlilikStandartlarıEfficiency Standards

Verimliliğin ölçümü ve değerlendirilmesi içinoluşturulan referans noktaları veya kıstaslardır.

VerimlilikGöstergeleriEfficiency Indicators

Üretkenlik, kalite, hizmet düzeyi, çıktı miktarı vb.verimlilik ve onunla ilgili faktörlerin ölçümündekullanılan göstergelerdir. Örneğin, GerçekleşenKalite/Kalite Standardı.

VizyonVision

Kişi veya kurumsal hedefler doğrultusunda bireyve grup olarak sahip olunan düşünsel imgeler,ileriyi görme gücüne dayalı olarak çizilen yön.


69

Y

Yargıya(Muhakemeye)Dayalı ÖrneklemeJudgement-BasedSampling

Bu örnekleme, muhakeme yoluyla seçimyapılması üzerine kurulmuştur ve herhangi birtesadüfi süreç içermez. Bu metodun kullanımıpopülasyon hakkında fikir sahibi olmayıgerektirir. Seçilen her olayın öncedenkararlaştırıldığı ve şansa dayanmadığı birmetottur.

Yasayla VerilenYetkiye UygunluğunDenetimiAudit Compliance withLegislative

Kanada Sayıştay'ı uygulamasında, yürütmeninfonların harcanmasında, tahsilinde, borçlanmadaya da diğer amaçlarla giriştiği mali işlemlerde,parlamento tarafından verilen yetkinin amaçlarınave sınırlarına uyup uymadığını saptamak içinyapılan denetimdir.

Yaşam ÇevrimiMasraflarıLife-Cycle Costs

Bir varlığın, bir sistemin, bir sürecin yaşamdevresi boyunca toplam maliyetini belirlemesürecidir.

Yetki DevriDelegation ofAuthority

Bir kişi tarafından diğer bir kişiye sınırları belirlibir sorumluluk alanı içerisinde karar alma veeyleme geçmek üzere verilen yetki olup,sorumluluğa tabidir. Yetki devri, karar veeylemlere ilişkin olarak, devredeni sorumluluktanya da hesap vermekten kurtarmaz.


70

Yıllık YönetimRaporuAnnual ManagementReport

Kanada’da bakanlığın faaliyet durumunu belirten,bakanlık müsteşarının performansla ilgiligörüşlerini içeren, içinde mutabakat bildirisindeistenilen nicel performans verilerinin yer aldığıve bakanlık tarafından Hazine Kuruluna sunulanbir rapordur.

YinelemeReplication

Denetim sırasında, istenildiği şekilde sistemin vesürecinin işleyip işlemediğini belirlemek içinfaaliyetin bütün aşamalarının tekrarlanmasıdır.

Yönetim Bilgi SistemiManagementInformation System

Yönetim için gerekli olan bilgilerin toplanması,analiz edilmesi, özetlenmesi, saklanması ve ilgiliyerlere iletilmesini sağlayan sistemdir. Sistem,yöneticinin planlama ve kontrol fonksiyonlarınıgerçekleştirilebilmesi için organize edilmişbilgiler temin eder. Bilgisayarların YönetimBilgi Sistemlerinde geniş biçimde kullanılmasısonucu, Yönetim Bilgi Sisteminin bilgisayaradayalı tanımları günümüzde daha geçerlilikkazanmıştır. Bu açıdan Yönetim Bilgi Sistemikurumun/kuruluşun ilgili kişilerine gereklibilgileri sağlayan ve belirli rutin kararlarınverilmesini programlar dahilinde olurlu kılanotomatik bir sistem şeklinde tanımlanmaktadır.Bununla birlikte Yönetim Bilgi Sistemininvarlığını bilgisayara bağlı olarak düşünmemekgerekir. Çünkü bilgisayar bir Yönetim BilgiSistemi değildir. Ancak sistemin etkinliğiniarttıran bir araçtır.


71

Yönetsel KontrollerManagement Controls

İç kontrol çeşididir. Kuruluşun hedeflerinigerçekleştirebilmesi açısından çalışanlar içingerekli olan organizasyon, plan, politika,prosedür ve uygulamalar çerçevesinin tümüdür.

Yönetsel HesapVerme SorumluluğuManagementAccountability

Kamu görevlilerinin kamu fonları, malları, işgücüve diğer kaynakların kullanımında mevzuatauygunluğun sağlanması yanında verimlilik vetutumluğun sağlanması sorumluluğunu da ifadeeder.

Yüksek DenetimSupreme Audit

Kamu gelirlerinin elde edilmesi, kamuharcamalarının yapılması ve kamu mallarınınkorunmasıyla görevli olanların hesap ve işlemleriüzerinde, parlamento ve yürütme erkindenbağımsız bir organ tarafından; denetlenenkurumların hesap ve işlemlerinin düzenliliği,yasallığı ve mali yönetim performansınınönceden belirlenmiş standartlara uygunluğununincelenmesi ile mevcut ya da muhtemelaksaklıkların giderilmesi ve sorumlularınsorumluluklarının tespiti için parlamento veyayargıya rapor hazırlama sürecidir.


72

Z

Zaman SerileriTime Series

Göstergelerin ve ölçümlerin birbirini izleyenzaman birimleri itibarıyla aldığı değerlerinsıralanmasıdır. Bu göstergelerdeki önemlideğişikliklerin incelenmesinde yararlı biryöntemdir. Zaman serileri gelecekte belli birzaman için tahminler yapmakta kullanılır.


73

İNGİLİZCE-TÜRKÇE İNDEKS

A

Accountability : Hesap Verme SorumluluğuAccounting Controls : Muhasebe KontrollarıAccounting Officer : Mali Yönetimden Sorumlu Üst

Düzey YöneticiAccounts Commission : Hesapları İnceleme KuruluActivity and Process Costing : Faaliyet ve Süreç Bazında

MaliyetlendirmeAdministrative Control : İdari KontrollerAim : AmaçAnalysis : AnalizAnalytic Evidence : Analitik KanıtAnalytical Review : Analitik İncelemeAnnual Management Report : Yıllık Yönetim RaporuApplicability : UygulanabilirlikAppraisal Costs : Değerlendirme MaliyetleriArea Sampling : Alan ÖrneklemesiAssignment Director : Görevlendirme AmiriAsymmetric Information : Asimetrik BilgiAudit Approaches : Denetim YaklaşımlarıAudit Assurance : Denetim Güven DüzeyiAudit Commission : Denetleme KuruluAudit Compliance withLegislative

: Yasayla Verilen YetkiyeUygunluğun Denetimi

Audit Criteria : Denetim KriterleriAudit Finding : Denetim BulgusuAudit Kits : Ayrıntılı Denetim RehberiAudit Mandate : Denetim Yetkisi ve GöreviAudit Methodology : Denetim Metodolojisi


74

Audit Objectives : Denetim HedefleriAudit Opinion : Denetim Kanaati (Görüşü)Audit Phases : Denetimin AşamalarıAudit Plan : Denetim PlanıAudit Principles : Denetim İlkeleriAudit Programme : Denetim ProgramıAudit Report : Denetim RaporuAudit Risk : Denetim RiskiAudit Scope : Denetimin KapsamıAudit Techniques : Denetim TeknikleriAuditee/Audited Body/AuditedEntity

: Denetlenen Kurum

Auditability : DenetlenebilirlikAuditing : DenetimAuditing Standards : Denetim Standartları

B

Background Information : Arka Plan BilgiBasic Performance Issues : Temel Performans KonularıBasic Trend Analysis : Basit Trend AnaliziBenchmarking : KıyaslamaBest / Good Practice Criteria : En İyi/İyi Uygulama KriterleriBest/Good Practice : En İyi/İyi UygulamaBudget Cycle : Bütçe ÇevrimiBudget Estimators : Bütçe TahminleriBusiness Process Re-engineering

: İş Süreçlerinin Yeniden Tasarımı


75

C

Capacity Management : Kapasite YönetimiCapacity Utilisation : Kapasite KullanımıCase Studies : Örnek Olay ÇalışmalarıCertification Audit : Tasdik Denetimi“Cinderella” Services : İhmal Edilmiş HizmetlerClients/Customers : Hizmetten Yararlananlar/

MüşterilerClosed Questions : Kapalı Uçlu SorularCluster Sampling : Küme ÖrneklemesiCode Of Ethics : Mesleki Ahlâk KurallarıCommittee of Public Accounts Kamu Hesapları KomitesiCompetitive Benchmarking : Rekabetçi KıyaslamaCompleteness : TamlıkCompliance Audit : Uygunluk DenetimiComprehensive Auditing : Kapsamlı DenetimComputer Assisted AuditTechniques (CAATS)

: Bilgisayar Destekli DenetimTeknikleri

Confidence Interval : Güven AralığıContingent Costs : Şarta Bağlı MasraflarControl : KontrolControl Risk : Kontrol RiskiCost Allocation : Masraf Tahsis YöntemiCost Apportionment : Maliyetlerin Paylaşılması YöntemiCost Effective Analysis : Maliyet Etkinliği AnaliziCost of Equipment : Malzemenin MaliyetiCost/Benefit Analysis : Maliyet/Fayda AnaliziCosting Recommendations : Tavsiyelerin Oluşturacağı

MaliyetlerCriteria Based Questions : Kriter Temelli Sorular


76

Critical Path Method(CPM)/Critical PathAnalysis(CPA)

: Kritik Yol Yöntemi/Analizi

Current Audit File : İş Akış Dosyaları

D

Data Analysis : Veri AnaliziData Collection : Verilerin ToplanmasıData Transfer : Veri TransferiDecision Analysis : Karar TeorisiDelegation of Authority : Yetki DevriDescriptive Questions : Tasvir Edici SorularDetect Risk : Deteksiyon (Hatanın Atlanması)

RiskiDisclosure : Açık OlmaDocumentary Evidence : Belgeye Dayalı Kanıt

E

Economic Analysis : Ekonomik AnalizEconomy : TutumlulukEffectiveness : EtkinlikEfficiency : VerimlilikEfficiency Indicators : Verimlilik GöstergeleriEfficiency Standards : Verimlilik StandartlarıEngineered Standards : Tasarlanmış StandartlarEstate And Asset Management : Taşınır ve Taşınmaz Mal YönetimiEvaluative Questions : Değerlendirici Sorular


77

Evidence Reliability : Kanıtın GüvenilirliğiEvidence Validity : Kanıtın GeçerliliğiExplanatory Questions : Açıklayıcı SorularExternal Auditing : Dış Denetim

F

Failure Costs : Başarısızlık MasraflarıField Work Standards : Alan Çalışması StandartlarıFinancial Management : Mali YönetimFinancial Audit : Finansal (Mali) DenetimFinancial Controls : Finansal (Mali) KontrollerFinancial Resources : Mali KaynaklarFinancial Statements : Mali TablolarFinancial Statements Analysis : Mali Tablolar AnaliziFocus Groups : Odak GruplarıFollow Up : İzlemeFollow Up Report : İzleme RaporuFull Investigation : Tam (Esas) İncelemeFull-time Equivalents : Tam Gün İstihdam EdilenlerFunctional Benchmarking : Fonksiyonel KıyaslamaFunctional Leader : Danışman/ Fonksiyonel Denetim

Alanından Sorumlu Yönetici

G

Gantt Charts : Gant ŞemalarıGeneral Survey : Genel AraştırmaGeneric Benchmarking : Geniş Kapsamlı Kıyaslama


78

H

Haphazard Selection/RandomSampling

: Tesadüfi Örnekleme

High-level Comparisons : Üst Düzey KarşılaştırmalarHistorical Standards : Tarihi (Geçmiş Dönemlerle İlgili)

StandartlarHorizontal Analysis : Karşılaştırmalı Tablolar AnaliziHuman Resources : İnsan KaynaklarıHuman ResourcesManagement

: İnsan Kaynakları Yönetimi

Human Resources Planning : İnsan Kaynakları PlanlamasıHybrid Benchmarking : Karma Kıyaslama

I

Identified Risks : Belirlenen RisklerImmaterial Irregularity : İhmal Edilebilir (Mevzuata)

AykırılıkIn Service Training : Hizmet-İçi EğitimInformation Management : Bilişim YönetimiInherent Risks : Kurumun ve Faaliyetlerin

Doğasından Kaynaklanan RisklerInput : GirdiInternal Auditing : İç DenetimInternal Benchmarking : İç KıyaslamaInternal Control Standards : İç Kontrol StandartlarıInternal Control System : İç Kontrol SistemiInternal Controls : İç KontrollarInternational Benchmarking : Uluslararası KıyaslamaInterview : Mülakât


79

J

Judgement-Based Sampling : Yargıya (Muhakemeye) DayalıÖrnekleme

L

Level Of Service : Hizmet DüzeyiLife-Cycle Costs : Yaşam Çevrimi MasraflarıLinear Programming : Doğrusal Programlama

M

Management Accountability : Yönetsel Hesap VermeSorumluluğu

Management Controls : Yönetsel KontrollerManagement InformationSystem

: Yönetim Bilgi Sistemi

Marginal Efficiency : Marjinal VerimlilikMarking/Up-Date : GüncelleştirmeMaster File : Ana DosyaMateriality : ÖnemlilikMateriality Level : Önemlilik DüzeyiMeasurement : Doğruluk (Hesaplamada,

Değerlendirmede ve Ölçümde)Memorandum OfUnderstanding

: Mutabakat Bildirisi

Mission : MisyonModelling/Servqual : Faaliyetlerin Sonuçları Nasıl


80

Etkilediğini Gösterme/ModellemeMonetary Unit Sampling : Para Birimine Dayalı ÖrneklemeMonitoring : NezaretMulti-Stage Sampling : Çok Aşamalı ÖrneklemeMultivariate Analysis : Çok Değişkenli Analizler

N

Network Analysis : Ağ AnaliziNetwork Diagram : Network (Şebeke) DiyagramıNon-Statistical Sampling : İstatistiksel Olmayan Örnekleme

O

Objective/Target : HedefObservation : GözlemOccurrence : GerçekleşmişlikOpen Question : Açık SoruOperating Cost : İşletim MaliyetiOperational Plan Framework : Faaliyet Planı ÇerçevesiOperational Audit : Faaliyet DenetimiOrganisational Comparisons/(Benchmarking)

: Kurumsal Karşılaştırmalar

Outcomes : SonuçlarOutput : ÇıktıOutput Budgeting : Çıktı BütçelemesiOverhead Absorption Rate : Endirekt Giderlerin Absorbe

Edilme Oranları Yöntemi


81

P

Performance Auditing/ValueFor Money Auditing

: Performans Denetimi/ParanınKarşılığı Denetimi

Performance Benchmarking : Performans KıyaslamasıPerformance GapMeasurement

: Performans Açığının Ölçümü

Performance Indicator : Performans GöstergesiPerformance Management : Performans YönetimiPerformance Measurement : Performans ÖlçümüPerformance MeasurementTechniques

: Performans Ölçüm Teknikleri

Performance Regime : Performans RejimiPerformance Standards : Performans StandartlarıPerformance Statistic : Performans İstatistiğiPerformance Study : Performans İncelemesiPhysical Evidence : Fiziksel KanıtPhysical Observation/Site Visit : Fiziki Gözlem/Yerinde İncelemePhysical Resources : Maddi KaynaklarPlanning Techniques : Planlama TeknikleriPlanning : PlanlamaPopulation : PopülasyonPotential Risk : Potansiyel RiskPreliminary Survey Report : Ön İnceleme RaporuPreliminarySurvey/PreliminaryStudy/PreliminaryExamination

: Ön İnceleme/Ön Çalışma

Prevention Costs : Önleyici MasraflarProbability Proportional to SizeSampling (PPS)

: Büyüklükle Orantılı OlasılıkÖrneklemesi

Probe Questions : Düşünce Öğrenme SorularıProcess Benchmarking : Süreç Kıyaslaması


82

Process Management : Süreç YönetimiProduct Cost : Ürün MaliyetiProductivity : Üretkenlik (Prodüktivite)Program Evaluation AndReview Techniques (PERT)

: Program Değerlendirme ve GözdenGeçirme Yöntemleri/ Teknikleri

Programme : ProgramProgramme EffectivenessMeasurement

: Program Etkinlik Ölçümü

Propriety : Doğruluk (Sosyal ve AhlakiDavranışlar Bakımından)

Public Accountability : Kamusal Hesap VermeSorumluluğu

Public Accounts Commission : Kamu Hesapları KomisyonuPublic Panel : Halk Paneli (Maliyet-Etki

Ölçümünde)Pure Communication : Saf İletişim

Q

Qualified Opinion : Olumsuz GörüşQualitative Impacts : Nitel EtkilerQuality Assurance : Kalite GüvencesiQuantified Financial Impacts : Nicel Mali EtkilerQuantified Non-FinancialImpacts

: Mali Olmayan Nicel Etkiler

Quantitative-Qualitative Data : Nicel - Nitel VerilerQueuing Theory : Kuyruk TeorisiQuota Sampling : Kota Örneklemesi


83

R

Rantability : RantabiliteRatio Analysis : Oran (Rasyo) AnaliziRecommendations : TavsiyelerRegression Analysis : Regresyon AnaliziRegularity : Kanunilik/(Mevzuata) UygunlukRegularity Audit : Düzenlilik DenetimiReliability : GüvenilirlikReplication : YinelemeReporting : RaporlamaReporting Standards : Raporlama StandartlarıResource Cost : Kaynak MaliyetiResources : KaynaklarResult Based AuditingApproach

: Sonuç Yönelimli DenetimYaklaşımı

Result Measurement Audit : Sonuç Ölçüm DenetimiRevenue Process : Gelir SüreciRisk Audit : Risk DenetimiRisk Evaluation : Risk DeğerlendirmesiRisk Indicators : Risk GöstergeleriRisks to Audit Office : Denetim Kurumuna Yönelik RiskRisks to VFM : Performansa Olan Riskler

S

Sampling : ÖrneklemeSampling Design : Örnekleme TasarımıSampling Error : Örnekleme HatasıScenario Analysis : Olasılık Analizi


84

Sensitivity Analysis : Duyarlılık AnaliziSignificancy : AnlamlılıkSimple Random Sampling : Basit Tesadüfi ÖrneklemeSimulation : BenzetimStakeholders : Üçüncü Kişiler/ İlgili

Taraflar/PaydaşlarStandards of Conduct andBehaviour

: Uygulama ve Davranış Standartları

Statistical Sampling : İstatistiksel ÖrneklemeStock Control : Stok KontrolüStores Management : Levazım YönetimiStrategic Plan : Stratejik PlanStratified Sampling : Katmanlı ÖrneklemeSub-Question : Alt Konu/Alt SoruSuccessful Communication : Etkin İletişimSupport Services : Destek HizmetlerSupreme Audit : Yüksek DenetimSurvey/Questionnaire : AnketSystematic Sampling : Sistematik ÖrneklemeSystems-Based Audit : Sistem Temelli Denetim/Sistem

Tabanlı Denetim

T

Testimonial Evidence : Sözel KanıtTime Series : Zaman SerileriTimeliness : VaktindelikTotal Quality Management : Toplam (Bütünsel) Kalite YöntemiTrend Analysis : Trend Analizi


85

U

Unit Strategic Plans : Birim Stratejik PlanlarıUnqualified Opinion : Olumlu GörüşUtilities Management : Ortak Hizmetler Yönetimi

V

Vertical Analysis : Dikey Yüzdeler AnaliziVision : Vizyon

W

Working Papers : Çalışma Kağıtları

Z

Zero Based Bugdet : Sıfır Bazlı Bütçe

performans ve rİsk denetİm terİmlerİ...performans ve risk denetim terimleri 3 ilişkin olarak,...

Documents