BAB 3

BAB 8

PERNIAGAAN ANTARABANGSA18.0PERNIAGAAN ANTARABANGSA8.1DEFINISI DAN PERANAN PERNIAGAAN ANTARABANGSADefinisi Perniagaan AntarabangsaPeranan Perniagaan Antarabangsa

8.2KAEDAH PERNIAGAAN ANTARABANGSA

8.3KONSEP DALAM PERNIAGAAN ANTARABANGSAKonsep Perniagaan Antarabangsa

8.4GALAKAN DAN SEKATAN PERDAGANGANPeranan Agensi Kerajaan Menggalakkan Perdagangan AntarabangsaGalakan Perdagangan AntarabangsaPakatan DaganganSekatan Dagangan

8.5CABARAN PERNIAGAAN ANTARABANGSA a. Cabaran Syarikat Multinasional

28.1DEFINISI DAN PERANAN PERNIAGAAN ANTARABANGSAMaksud Perniagaan AntarabangsaPeranan Perniagaan AntarabangsaTukaran AsingPasaran LuasGuna TenagaPemindahan TeknologiSumbangan Kepada Ekonomi Tempatan3

3a.DEFINISI PERNIAGAAN ANTARABANGSA Aktiviti jual beli barang dan perkhidmatan dengan menggunakan wang @ alatan lain bagi memenuhi keperluan dan kehendak pelanggan pada harga, masa dan tempat yang sesuai bagi mendapatkan keuntungan, faedah dan kepuasan yang melampaui sempadan politik sesebuah negara

Perniagaan yang melibatkan operasi menyeberangi sempadan negara dengan bermatlamatkan keuntungan.

kegiatan perniagaan di antara individu, organisasi, atau kerajaan sebuah negara dengan negara lain

-urusniaga pergerakan barang, perkhidmatan hakcipta, paten, tanda perdagangan, pelaburan modal, pemindahan teknologi, kakitangan, maklumat atau data dan juga penyeliaan pekerja44SEBAB BERLAKUNYA PAB5

-perbezaan faktor pengeluaran-perbezaan iklim-pengkhususan yang berbeza-perbezaan citarasa-perbezaan tingkat teknologi-peningkatan taraf hidup5b. PERANAN PERNIAGAAN ANTARABANGSAKadar Tukaran AsingMendapat banyak kadar tukaran asing seperti US$, pound, maka ekonomi negara jadi kukuh.Kadar nilai matawang sesebuah negara yang bertukar dengan nilai matawang sebuah negara yang lain. Peningkatan masuk tukaran asing akan menambahkan pendapatan negara.

Pasaran LuasMenawarkan pasaran-pasaran baru kepada perniagaan tempatanMeluaskan pasaran bagi produk sehingga keluar negara bagi produk yang mengalami lebihan dalam negara. Pengeluaran besar-besaranPelbagai aktiviti dijalankan, keuntungan bertambahMemanjangkan jangka hayat produk

Guna TenagaMewujudkan peluang pekerjaan di dalam dan di luar negaraMobiliti faktor-faktor pengeluaranMeningkatkan taraf hidup.6

6Pemindahan teknologiMenerima pemindahan teknologi dari luar negara, kepakaran dan kemahiranMengeratkan hubungan dua hala dan pelbagai hala.

Sumbangan kepada ekonomi tempatanKemasukan firma luar menyebabkan peluang pekerjaan kepada penduduk tempatan (mengurangkan kadar pengangguran), banyak kegiatan ekonomi yang baru boleh diwujudkan seterusnya meningkatkan pendapatan negara

7

8.2KAEDAH PERNIAGAAN ANTARABANGSAImport (barangan dan perkhidmatan)Eksport (barangan dan perkhidmatan)PerlesenanFrancaisUsahasamaKontrak PengeluaranPelaburan Langsung88a.IMPORT (BARANGAN DAN PERKHIDMATAN)Aktiviti pembelian barangan dan perkhidmatan dari negara luar dan dibawa masuk untuk kegunaan dalam negara oleh individu atau organisasiImport terbahagi kepada dua :secara langsung melalui ejen asing atau wakil penjualtidak langsung menerusi ejen tempatan yang bertindak sebagai perantara firma dengan pelanggan asing9Contoh :Buah kurma diimport dari negara-negara Arab Saudi semasa bulanRamadhan

9b. EKSPORT (BARANGAN DAN PERKHIDMATAN)Aktiviti penjualan barangan dan perkhidmatan ke luar negara kepada pembeli individu atau organisasi di negara asingPasaran tempatan sudah tepu, barangan berlebihan dalam pasaran domestik bagi mengelakkan pembaziran dan kerugian kepada syarikatEksport terbahagi kepada dua :- secara langsung melalui wakil penjual atau ejen asing- tidak langsung menerusi ejen tempatan yang bertindak sebagai perantara firma dengan pelanggan asing

Contoh :Malaysia mengeksport minyak sawit bertapis ke Amerika Syarikat

10

c.PELESENANPemberian hak dan kebenaran kepada sesebuah syarikat di negara asing untuk mengeluar atau memasar atau kedua-dua sekali sesuatu jenama produknya (pemberi lesen) di pasaran tempatanSesuai apabila kitaran hayat produk mencapai kematangan di pasaran tempatanContoh-contoh perlesenan: jenama, formula, paten, mengedar, mengeluar, trade mark, proses, hakcipta, program dan lain-lain.

11d.FRANCAISPemberian satu pakej di mana francaisi dibenar mengguna tanda niaga perniagaan, perkhidmatan dan produk, prinsip-prinsip pengoperasian atau pengurusan syarikat, peraturan pengurusan dan khidmat nasihat dalam segala aspek yang berkaitan dengan perjalanan syarikat daripada francaisor.

Contoh : McDonalds, KFC, IKEA, BONIA, EON

11e.USAHASAMAgabungan beberapa syarikat antarabangsa menjalankan perniagaan yang bermotifkan keuntungan serta mencapai misi tertentu.usahasama membolehkan syarikat asing mendapat pengalaman dan menembusi pasaran di negara lain dengan menggunakan kepakaran dan sumber-sumber syarikat tempatanboleh terdiri dalam bentuk pelesenan, kontrak pengurusan, pemilikan minoriti dalam syarikat atau kontrak jangka panjang berdasarkan perjanjian tertentu

Contoh : Sony Ericson, Pepsi Cola12

12melalui perjanjian perlesenan, pemberi lesen memberi kebenaran kepada penerima kontrak seperti paten, tanda perniagaan, teknologi, penggunaan jenama, spesifikasi kepada firma penerima kontrak untuk membuat, mengeluar/menjual produk strategi memasuki pasaran berisiko/halangan/sekatan ketatKebiasaannya syarikat pemberi kontrak akan membeli semula komponen atau produk yang dikeluarkan oleh penerima kontrakCth, Boeing memberikan kontrak kepada syarikat-syarikat untuk membina komponen-komponen kapal terbangnya

13f. KONTRAK PENGELUARAN13g.Pelaburan langsungMerupakan aktiviti pelaburan dari luar negara ke dalam sesebuah negara tertentu dan membolehkan pelabur tersebut mengawal terhadap aset-aset yang dimiliki di negara berkenaan.2 jenis pelaburan langsung ialah;Greenfield:memulakan pelaburan dengan mengadakan peralatan atau kemudahan baru atau menambahkan bilangan yang sedia ada. Kaedah ini merupakan sasaran utama usaha-usaha promosi negara hos (tuan rumah yang menerima pelaburan,) untuk mewujudkan peluang pekerjaan, pemindahan teknologi dan pengetahuan serta boleh memberikan peluang / laluan ke arah pasaran global. Biasanya ini adalah kaedah melabur di negara membangun.1414Mergers and Acquisitions (Penggabungan dan Pengambilalihan): Terjadi apabila aset-aset dari negara asal dipindahkan ke negara luar. Penggabungan dengan syarikat dari negara luar berlaku apabila aset-aset dan operasi dari sesebuah negara digabungkan untuk menubuhkan satu entiti perniagaan yang baru. Pengambilalihan merentasi sempadan berlaku apabila kawalan ke atas aset dan operasi dipindahkan dari syarikat tempatan kepada syarikat dari negara luar. Biasanya ini adalah kaedah melabur di negara-negara maju.

15158.3KONSEP PERNIAGAAN ANTARABANGSAKonsep Perniagaan AntarabangsaGlobalisasiLokalisasiPasaran Menimbul (Emerging Market)Nasionalisasi1616i.GLOBALISASIIalah inisiatif perniagaan yang berdasarkan kepercayaan bahawa dunia sekarang semakin bergerak ke arah menjadi satu pasaran yang homogen atau pembentukan operasi syarikat di serata tempat di dunia di samping membangunkan standard produk dan pemasaranPengurangan bermakna dalam sempadan domestik, penambahan pertukaran dalam perniagaan, pengembangan teknologi maklumat, aliran kewangan merentasi sempadan dan pemindahan budaya17

17pembentukan operasi syarikat di serata tempat di dunia di samping membangunkan standard produk dan pemasaranEkonomi global yang kompetitif tanpa sempadan.Sempadan dihapuskan dengan sistem telekomunikasi dan pengangkutan.Barangan pengguna bersifat universal dari segi nilai dan permintaan.Pengguna tidak memilih negara pengeluar tetapi mementingkan kualiti, harga, reka bentuk, nilai dan cita rasa.18

ii.LOKALISASIMaksud lokalisasi. Lokalisasi ialah mengubah/ menukar/ meminda subsidiari/ syarikat asing kepada organisasi bersesuaian dengan citarasa tempatan di negara ia beroperasi. Satu bentuk strategi yang biasa digunakan oleh syarikat multinasional untuk menghasilkan produk atau perkhidmatan yang sesuai dengan negara tempatanmengambil kira soal-soal tempatan seperti kebudayaan, citarasa, bahasa, penggunaan modal, bahan mentah dan tanggapan sesuatu barangan atau perkhidmatan yang dipasarkan. Contoh Mc Donald tidak menawarkan Beef Burger di India.

19Tiga jenis lokalisasi dalam Perniagaan Antarabangsa. i. Lokalisasi produk - membuat, merekabentuk dan memasarkan keluaran yang bersesuaian dengan negara asing - kesesuaian mengikut sosiobudaya dan ekonomi. ii. Lokalisasi laba - keuntungan yg diperolehi drpd perniagaan di negara tempatan. - keuntungan tersbt dilaburkan semula utk pembangunan perniagaan bg negara tersbt. iii. Lokalisasi pengeluaran - wujud pasaran tempatan yg besar - mengggunakan bahan tempatan dan pekerja tempatan menjalankan proses pengeluaran. iv. Lokalisasi operasi dan pengurusan organisasi - mengubah nama organisasi, operasi, gaya pengurusan dan falsafah pengurusan menggunakan tenaga pengurus dan pekerja tempatan

20iii.PASARAN MENIMBUL (EMERGING MARKET)Kawasan yang baru dikenalpasti mempunyai keadaan ekonomi yang mampu menyediakan pasaran bagi pengeluaran dunia dan perniagaan antarabangsa atausebuah negara yang berusaha untuk berubah dan memperbaiki sektor ekonominya dengan tujuan mempertingkatkan prestasi seimbang dengan negara-negara yang lebih maju di dunia melalui pembukaan pasarannya kepada pelabur antarabangsa.Ia memberi peluang kepada syarikat untuk memasukinyaWujud disebabkan perubahan dasar pemerintah seperti dasar membuka pintu perdaganganContoh: Negara sedang membangun seperti China dikenalpasti sebagai pasaran menimbul kerana peningkatan perdagangannya di peringkat duniaContoh negara pasaran menimbul lain seperti Vietnam, India, Argentina, Mexico dan lain-lain. pasaran menimbul tidak semestinya miskin @ kecil2121iv.NASIONALISASIMerujuk kepada tindakan sesebuah kerajaan mengambil alih pemilikan sesebuah firma asing & menjadikan firma tersebut sebagai milik negaraPenjualan aset secara paksaan oleh syarikat multinasional (asing) kepada pembeli tempatan di mana syarikat multinasional itu hanya dibayar sedikit pampasan atau hanya sebagai pihak minoriti dalam syarikat berkenaan.jenis nasionalisasi termasuklah:expropriation pampasan dibericonfiscation tidak ada pampasan22

228.4GALAKAN DAN SEKATAN PERDAGANGANPeranan Agensi Kerajaan Menggalakkan Perdagangan Antarabangsa-MITI-MATRADE

b)Galakan Perdagangan Antarabangsa- Pengecualian Cukai- Pembiayaan Eksport- Taraf Perintis- Skim Jaminan Eksport- Subsidi- Kempen Belilah Barangan Buatan Malaysia

23Pakatan Dagangan- WTO- AFTA- NAFTA- EU-ASEAN- APEC

Sekatan Dagangan- Tarif - Bukan Tarif24a. Peranan Agensi Kerajaan Menggalakkan Perdagangan AntarabangsaMITI (Ministry Of International Trade and Industry)MITI merupakan sebuah kementerian di bawah kerajaan persekutuan Malaysia. Kementerian ini diberi tanggungjawab menyelia kegiatan perdagangan yang dijalankan oleh Malaysia seperti import dan eksport selain menyelaras kegiatan dan dasar-dasar perindustrian negara.

Kementerian ini yang ditubuhkan bermodelkan kementerian yang sama di Jepun mengetuai usaha-usaha penggalakan pelaburan asing di Malaysia melalui Lembaga Kemajuan Perindustrian Malaysia, agensi yang dipertanggungjawabkan kepadanya yang mempunyai pejabat di beberapa buah negara dagang utama Malaysia, seperti Amerika Syarikat, Jepun, Australia, United Kingdom dan Jerman. Selain itu, kakitangan MITI yang diketuai oleh seorang menteri mewakili negara ini dalam rundingan berkaitan perjanjian-perjanjian perdagangan dengan negara asing seperti Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA).25

25 Antara fungsi dan peranan MITIMerancang, menggubal dan melaksanakan dasar-dasar pelaburan, pembangunan perindustrian dan perdagangan luar Negara; Merangka dasar dan strategi pembangunan perindustrian; Menggubal dan menggalakan hubungan perdagangan dua hala dan pelbagai hala serta kerjasama perdagangan serantau; Merancang dan menggalak pembangunan prestasi eksport Malaysia di pasaran antarabangsa; Merancang, menyelaras dan mengesan pembangunan perusahaan-perusahaan kecil dan sederhana; Memaju dan memperbaiki kemahiran pengurusan, penyeliaan dan keusahawanan amnya kepada golongan swasta dan khususnya kepada Bumiputera; Memastikan negara mendapat faedah yang maksimum daripada institusi pembuatan. 26ii.MATRADE The Malaysia External Trade Development Corporation @ Perbadanan Pembangunan Perdagangan Luar Malaysia.Ditubuhkan pada tahun 1 Mac 1993 di bawah Kementerian Perindustrian dan Perdagangan Antarabangsa.Merupakan satu agensi (badan berkanun) promosi perdagangan luar negara.27

27

Peranan MATRADEMemperkenalkan, mewujudkan dan membangunkan perdagangan luar negara dengan penekanan kepada eksport barangan siap dan separuh siapMerangka dan melaksanakan strategi pemasaranMenyediakan sistem maklumat pasaran yang menyeluruhMemastikan keupayaan bersaing di peringkat antarabangsa bagi keluaran MalaysiaMenasihati kerajaan kepada perkara yang berkaitan dan bertindak sebagai agen kepada kerajaan, individu atau organisasi berkaitan perdagangan luar negara.Membangunkan, mempromosikan dan memberikan khidmat nasihat berkaitan dengan perdagangan.Mewakili Malaysia dalam forum antarabangsa berkaitan dengan perdagangan.28

28b)Galakkan Perdagangan AntarabangsaPENGECUALIAN CUKAIKelonggaran untuk tidak membayar cukai seperti yang ditetapkan oleh pihak berkuasaContoh: pengecualian cukai terhadap pendapatan dari royalti.

PEMBIAYAAN EKSPORTContoh: Skim pembiayaan semula kredit eksportSkim ini memberi kemudahan kepada pengeksport untuk mendapatkan dana segera bagi mengeksport produk yang dijual secara kredit29

29TARAF PERINTIS- Pengecualian cukai selama lima tahun akan diberi kepada syarikat yang berjaya mendapat status perintis.

SKIM JAMINAN EKSPORTSkim yang ditawarkan oleh kerajaan untuk meningkatkan pengeksportan dan membantu firma bersaing secara efektif di peringkat antarabangsaPotongan berganda terhadap perbelanjaan promosi eksport bertujuan menggalakkan para pelabur mempromosi produk Malaysia di pasaran antarabangsa.Disediakan oleh Syarikat Insurans Eksport Kredit Berhad (MECIB) usahasama kerajaan dan swasta.Skim yang menjamin pembayaran pampasan kepada pengeksport sekiranya pengimport asing tidak menjelaskan bayaran atas barang-barang import.3030SUBSIDISejumlah bayaran yang dibayar oleh kerajaan terus kepada pengeluar untuk mengurangkan bebanan kerugian daripada penjualan produk di peringkat antarabangsaSubsidi membolehkan produk dijual dengan harga lebih murah atau lebih menguntungkan syarikat berkenaan

KEMPEN BELILAH BARANGAN MALAYSIAKempen yang diusahakan oleh pihak kerajaan bagi menggalakkan pembelian dan penggunaan barangan buatan Malaysia di negara luarTujuan kempen untuk membangun dan mengembangkan sektor perindustrian dan perkilangan serta keupayaan mengeksport lebih banyak barang-barang keluaran dalam negara ke pasaran luar31

31c)Pakatan DaganganWTO (World Trade Organization)Sebelum ini dikenali sebagai GATT (General Agreement on Tariffs and Trade)Objektif penubuhan ialah untuk meliberalisasikan perdagangan dengan menghapuskan tarif, subsidi, kuota import dan lain-lain halangan perdagangan.Ditubuhkan pada 1947 dengan anggota seramai 19 buah negara dan meningkat menjadi lebih 140 negara (2006).Pengurangan tarif dilakukan dengan berperingkat-peringkat menerusi pusingan rundingan bermula pada 1986 hingga 1993Setiap pusingan akan membincangkan pengurangan tarif.32

32- AFTA (ASEAN Free Trade Area/Kawasan Perdagangan Bebas)

Keputusan penubuhan sewaktu Sidang Kemuncak Ke 4 ASEAN pada 1992.Mesyuarat Menteri-Menteri Ekonomi ASEAN pada September 1994 bersetuju pelaksanaan sepenuhnya pada 2008 dipercepatkan kepada 2003 secara berperingkat-peringkat.

Tujuan penubuhanMeningkatkan perdagangan di rantau ASEAN dengan melaksanakan pasaran bebasPasaran bebas - ini bermaksud barangan ASEAN boleh menembusi pasaran negara anggota tanpa sebarang tarif @ tarif yang minimum iaitu 0 hingga 5%Meningkatkan kedudukan ASEAN sebagai kawasan pengeluaran yang berdaya saing dan memenuhi pasaran global33

33NAFTA (North America Free Trade Agreement Perjanjian Perdagangan Bebas Amerika Utara)

Pada 1988 perjanjian perdagangan bebas antara AS dan Kanada di tandatangani dan mula beroperasi pada 1 Jan 1989Dianggotai Amerika Syarikat, Kanada dan MexicoTujuan: Hapuskan halangan tarif dikalangan negara anggota menjelang 1989Pada 1991 A.S. Kanada dan Mexico mengadakan rundingan untuk tubuhkan NAFTA1 Jan 1994 NAFTA dikuatkuasakan 34

34EU (European Union/Kesatuan Eropah)Awalnya dikenali European Economic Community (EEC) dalam perjanjian Rome.Pada 1967 dikenali sebagai EC hasil gabungan antara European Coal and Steel Community (ECSC), European Atomic Energy Community (EURATOM) dan EECPada I Jan 1994 menerusi Perjanjian Maastricht EC telah ditukar namanya kepada European Union (EU)Dianggotai oleh Belgium, Perancis, Italy, Luxemburg, Belanda, German, Denmark, Ireland, UK, Greek, Sepanyol dan Portugal.Menerusi perjanjian ini 4 elemen yang digariskan ialah:Mewujudkan satu matawang tunggal Polisi pertahanan dan hal ehwal negara yang seragamSatu kerakyatanParlimen EU yang berkuasa35

35 ASEAN (Association of Southeast Asia Nation)Ditubuhkan pada 8 Ogos 1967 di Bangkok dengan anggota terdiri daripada negara-negara ASEAN.Dianggotai oleh Malaysia, Singapura, Brunei, Thailand, Indonesia, Filipina, laos, Myanmar, Vietnam dan KembojaTujuan Penubuhan:Mempercepatkan pertumbuhan ekonomi kemajuan sosial dan perkembangan budaya di rantau Asia TenggaraMenggalakkan keamanan dan kestabilan politikMenyediakan bantuan antara satu sama lainMeningkatkan taraf hidup penduduk negara anggota melalui kerjasama dalam pertanian, perusahaan dan perdagangan.Mengadakan hubungan yang erat dan menguntungkan dengan persatuan antarabangsa dan serantau.Menggalakkan kerjasama dalam bidang ekonomi, sosial, budaya teknikal, saintifik dan pentadbiran.Menggembleng tenaga untuk memanfaatkan bidang industri dan pertanian serantau dan memperluaskan aktiviti perdagangan.36

36APEC (Asia-Pacific Economic Cooperation/Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik)

Ditubuhkan pada tahun 1989 di Canberra, Australia.Negara anggota: ASEAN, A.S., Kanada, Mexico, Chile, Australia, New Zealand, Jepun, Korea Selatan, China, Taiwan, Hong Kong dan Papua New Guinea.Tujuan penubuhan : Memajukan perdagangan bebas, mempercepatkan pertumbuhan ekonomi di rantau Asia Pasifik dan mengeratkan kerjasama ekonomi antara negara anggota.

37

37d)SEKATAN DAGANGANTarif - Tarif bermaksud cukai kerajaan yang dikenakan terhadap barangan yang dibawa masuk atau dihantar ke dalam dan luar negara.

i. Tarif Import- Sekiranya cukai yang dikenakan itu dipungut oleh negara pengimport.- digunakan untuk menaikkan harga barangan yang diimport dan mengekalkan barangan keluaran tempatan.- tarif import dibahagi kepada 3 jenis iaitu :a. Duti ad-valorem berdasarkan peratusan ke atas nilai produk. b. Duti spesifik/khusus dinilai berasaskan sesuatu unit.(Cth : RM 1 bagi setiap kg)c. Duti Kompaun Kombinasi antara duti ad-valorem dengan duti khusus ke atas produk yg sama. (Cth : RM 1 bagi setiap kg ditambah 5% duti ad-valorem.

ii. Tarif Eksport- Sekiranya cukai dikutip oleh negara pengeksport /cukai yang dikenakan ke atas barangan yang dijual ke luar negara.

38

38Bukan TarifKUOTAHad yang dikenakan terhadap jumlah unit atau nilai sesuatu barangan yang boleh dikeluarkan atau digunakan atau diimportKuota import - sekatan yang menghadkan kuantiti sesuatu barangan yang diimportTujuan dikenakan ialah untuk mengurangkan saingan terhadap barangan tempatan

EMBARGOLarangan kerajaan secara rasmi untuk mengimport atau mengeksport sesuatu barangan atau perkhidmatan dari/ke sesebuah negaraContoh: Malaysia dengan Israel.39

39SUBSIDIBantuan yang diberikan oleh kerajaan kepada individu, unit pengeluaran atau pengeksport samada dalam bentuk bayaran langsung seperti geran atau pinjaman, atau langkah-langkah yang memberikan kesan yang sama seperti bayaran langsung.Langkah-langkah termasuklah jaminan terhadap harga dan pasaran, khidmat atau kemudahan bantuan dan pemotongan atau pengecualian cukai.Subsidi membolehkan produk dijual dengan harga lebih murah dari barangan luar atau lebih menguntungkan syarikat berkenaan

PIAWAIANSatu standard kualiti yang dikenakan ke atas produk yang ingin dipasarkan di peringkat antarabangsa.Jika piawaian yang tinggi dikenakan ke atas produk menjadi penghalang kepada kemasukan produk luar yang tidak mencapai piawaian (contoh dalam industri makanan, kosmetik, elektronik dsbgnya.)

40

408.5CABARAN PERNIAGAAN ANTARABANGSACabaran Syarikat MultinasionalStruktur dan KawalanPolitik dan Undang-UndangEkonomiSosiobudaya dan Pengurusan Rentas BudayaPerubahan TeknologiPerubahan Tukaran Matawang Asing4141SYARIKAT MULTINASIONAL (SMN)Organisasi yang melibatkan diri dalam aktiviti perniagaan di peringkat antarabangsa dengan tahap penglibatan yang tinggi.

Merupakan syarikat yang bersaiz besar, beroperasi di banyak negara, di mana syarikat bukan sahaja menjual produk mereka di pasaran luar tetapi juga mengeluar, menjalankan penyelidikan, melatih pekerja tempatan serta membangunkan produk baru di pasaran yang mereka masuki.

Mempunyai sumber kewangan dan tenaga manusia yang besar, dapat mengawal seluruh aktiviti syarikat di seluruh dunia.

Contoh : Coca Cola, Tesco, Sony, Nestle, Hyundai42

42CABARAN SYARIKAT MULTINASIONAL i.STRUKTUR DAN KAWALAN Struktur: Merujuk kepada struktur organisasi yang akan diubahsuai mengikut cara sesebuah organisasi itu beroperasi di tempat yang berbezaKawalan: cara kawalan yang asas mewujudkan objektif kawalan, mengadakan piawai pengukuran dan penilaian mengikut keperluan setempat termasuk sosiobudaya, keadaan ekonomi, politik dan undang-undang dsb.harus membuat perubahan mengikut keadaan semasa sesuatu negara supaya operasi dapat berjalan dengan lancar.antara masalah yang mementingkan penstrukturan:konflik antara bahagian-bahagian berkenaan bidang kuasakegagalan operasi asing dari segi perancangan & jangkaankurang kawalan kewangan ke atas operasi luar negarapertindanan tugas di kalangan kaki tangankemudahan pengeluaran tidak dioptimumkanpertindihan tugas antara pejabat jualan dengan jurujual di sesuatu kawasan pertambahan dalam bilangan pengedar rungutan pelanggan ke atas perkhidmatan operasi di luar negara4343Pemilihan struktur organisasi yang sesuai adalah penting kerana ianya merupakan satu bentuk mekanisma kawalan yang utama.Kepentingan aktiviti kawalan :Menjamin operasi berjalan dengan lancarMengelakkan kerugian dan mengukur kejayaan sesuatu perancangan. 44

Pendekatan kawalan yang diamalkan boleh diperolehi dengan:Centralization ( pemusatan kuasa ) - aktiviti dikawal selia oleh ibu pejabat (menegak)Lambat, tak serasi dengan budaya negara lain

Decentralization ( pemencaran ) - anak syarikat bebas bertindak mengikut kesesuaian persekitaran (mendatar)Sukar dikawal

45

45ii.POLITIK DAN UNDANG-UNDANG berlaku semasa campurtangan oleh kerajaan tuan rumah untuk jaga kepentingan negarapolisi & undang-undang bercanggah dengan negara asaluntuk mengawal persaingan dengan syarikat domestik negara asalpaksaan untuk menjayakan program tempatansyarat yang dikenakan untuk menggunakan bahan mentah tempatanpenyekatan aliran keluar keuntungan dari operasi (sebahagian % disyaratkan dilabur semula)peraturan perdagangan yang ketat (tarif & bukan tarif disebabkan prosedur)dasar keutamaan oleh kerajaan tempatancukai korporat yang tinggi46

46iii.EKONOMI persaingan dengan syarikat tempatan oleh syarikat multinasional boleh menjejaskan ekonomi tempatan; maka sekatan dibuatkawalan ke atas import; duti import yang tinggiboleh jejaskan imbangan perdagangan tempatan; jadi sekatan dalam aktiviti pelaburan langsungkes bagi SMN untuk keluar dari sesuatu negara kerana nilai pelaburan yang banyakkemerosotan ekonomi (kawalan aliran keluar matawang)47

47iv.SOSIOBUDAYA DAN PENGURUSAN RENTAS BUDAYA Sosiobudaya: kombinasi lebih daripada dua budaya yang berlainanPengurusan rentas budaya: merujuk kepada aspek-aspek perbezaan dalam budaya dan kerumitan dalam pengurusan yang disebabkan oleh latarbelakang budaya yang berlainankesukaran dalam mengadaptasikan sesuatu budaya yang bukan menjadi kebiasaan dirikonflik antara budaya SMN dengan pekerja tempatanmasalah komunikasipenjejasan identiti negara (penjajahan budaya)48

48v.PERUBAHAN TEKNOLOGI pengimportan teknologi memakan belanja yang banyak (dari negara asal)hak cipta (teknologi ditiru)masalah dalam mengikuti perubahan semasa (teknologi maklumat)49vi.PERUBAHAN TUKARAN MATA WANG ASINGPasaran kewangan dapat mempengaruhi kadar tukaran mata wang asing.Kadar tukaran mata wang asing kadar yang digunakan untuk menukarkan mata wang sesebuah negara ke dalam mata wang negara lainKadar tukaran mata wang asing boleh memberi kesan kepada permintaan barangan dan perkhidmatan sesebuah negaraCampurtangan kerajaan sesebuah negara dlm menetapkan nilai mata wang negaranya, cth: Malaysia mengikat nilai Ringgit dengan Dollar Amerika semasa krisis ekonomi 199749