සං�ජා�නනය පිළිබඳව බුදුදහමඇසුරින් සිදු කෙ�කෙ�න විචා�� පූර්ව� අධ්‍ය�යනයක්

 

සුජිත්නිශා�න්ත කෙ&වකෙ' කෙබ(ද්ධ්‍ය හ� පා�ලි අධ්‍ය�යන��ශාය

�,ලණිය විශ්වවිද��ලය �,ලණිය

පාටුන• හැ�ඳින්වීම• පර්යේෂණගැ�ටලුව• අධ්‍ය�යන අරමුණු• ක්‍ර�මයේ�දය• ප�තිඵල• නිගැමනය• යේය"ජන$• විමර්ෂණ

හැ�ඳින්වීම (Introduction)

• සං�ජා�නනය යනුකෙවන්හ,ඳින්කෙවනුකෙ3 ද,න ගැ,නීම හ� අවකෙබ6ධ්‍යයයි.

• යමක්නිසිකෙ8 වටහ� ගැනුකෙ3 සං�ජා�නනයනිසං�ය. සං�ජා�නනය ඉත� සං�කීර්ණවිෂයපාථයකි. සං�ජා�නන

ය සං�ම�න�සං�ජා�නනය

අසං�ම�න්@ ය

සං�ජා�නන ය

ඉන්ද්‍රීය සං�ජා�නනය

ඇසං

�ණ

න�සංය

දිව

සංම

අතීන්ද්‍රීය සං�ජා�නනය

ධ්‍ය�$න

අභිඤ්ඤා$

ම$ර්ගැඵල

විවිධ්‍ය විෂය දDෂ්ටි‍@කෙ�6ණවලින් සං�ජා�නනය විගැGහ කිරීමට කෙI පාර්කෙ3ෂණයතුළ දී පාMයත්න ද�නු ලබයි

ම$නවසං*ජ$නන

ය

සංම$ජවිද�$ව

මයේන"විද�$ව

වෛවද�විද�$ව

ජීවවිද්‍.ය$ව

අධ්‍ය�$පනවිද�$ව

දර්ශනය

පර්යේෂණගැ�ටලුව (Problem)

“ කෙම�ල ධ්‍යර්ම ශාNවණකෙයන් ම�ර්ගැඵල අවකෙබ6ධ්‍යය කෙන�ල,බීමට සං,බQ කෙ&තුව

කුමක්ද? ඒ සංඳහ� කෙය6ජාන� ��න පිළියIකෙම�නව�ද? ”

• ත්‍රිUපිටකෙ3 අන්තර්ගැතධ්‍යර්මය ශාN�ව�ය� විසින් සං�ජා�නනය��ගැනුලබනආ���ය නිව,�දිද?

• ද,නුම මඟින් පාමණක්ම�ර්ගැඵල අවකෙබ6ධ්‍යය ල,බිය කෙන�හ,ක්කෙක්ඇයි?

• එය සං�ජා�නනගැ,ටළුවක්ද? • යමක් නිව,�දිව සං�ජා�නනය��න්කෙන් කෙ�කෙ8ද? • ධ්‍යර්ම පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යයටඇත්‍රිනිව,�දි මඟකුමක්ද?

අධ්‍ය�යනයේ අරමුණු (Objectives)

• ජීව විද��, සං�යනි� මකෙන6වෛවද� විද�� සිද්ධ්‍ය�න්තහ� පාර්කෙ3ෂණ ද,නුම මඟින්

ම�නව සං�ජා�නනය විචා�� පූර්ව�ව  අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.

• සං�ඥා�ව හ,ඳිනීම හ� එහි විවිධ්‍යත�, මකෙන6උපාකෙද්ශානය, සංමය, සං��ධ්‍යර්ම, සංන්නිකෙ[දනය, අධ්‍ය��පානය, �සංඥාත�ව,

ආජීවයහ� භා�ෂ�ව අනු ම�තD�� �� සං�ජා�නනය පිලිබඳ කෙබ(ද්ධ්‍ය අර්ථ�ථනය

වටහ� ගැ,නීම.

• ද,නුම, ශිල්පා�eමකෙ[ද, 8ම�ණන��ය, ද,නුම, පාර්ය�ප්ත්‍රිය ඉන්ද්‍රියඥා�නය හ� එහිදුබලත�, කෙල6� සංIමුත්‍රිය, දDෂ්ටි‍ ගැGහණය,

විචා�� පූර්ව� බව, උපාකෙය6ගීත�වආදී අනු ම�තD�� මඟින් ඉන්ද්‍රියඥා�නය පිළිබඳ

ද,නුම ලබ� ගැ,නීම.• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නන�ළමන���ණය,

ම�නසි� කෙසං(ඛ්‍ය�, සංමථ විදර්ශාන� භා�වන�, පාMත්‍රිපාත්ත්‍රියහ� පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය, ධ්‍ය��න,

අභිඤ්ඤා� හ� ම�ර්ගැළුලආදී අනු ම�තD�� මඟින් අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නනය අවකෙබ6ධ්‍ය ��

ගැ,නීම.

• අර්හත්, සංIම� සංIබුද්ධ්‍ය, පාච්කෙචා� බුද්ධ්‍ය, යම� මහ� පා�ත්‍රිහ�ර්යය, සි[ පිළිසිඹිය�ව, සුක්� විපා8සං�, හසංත්තුපා�ද,

පාරිනිවර්ව�ණය ආදී ��,ණු මඟින් ක්ෂීණ�8@ �වයන්කෙ' සං�ජා�නන සුවිකෙශ්ෂීත� වටහ�

ගැ,නීම.• කෙම�ල පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය ලබ� ගැ,නීම �ළහ,කි

බවත් එය සං�ජා�නනය දියුණු කිරීකෙමන් අත්පාත් ��ගැත යුතු ආධ්‍ය��ත්ම� ගුණවත්

බවක් කෙලසංත් අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.

ක්‍ර�මයේ�දය (Methodology)

• ම�නව විධි විව�ණ පාර්කෙ3ෂණ ( Ethnographical Research)

දත්තරැ8කිරිම• කෙමම පාර්කෙ3ෂණ ව��පාDත්‍රිය පු8ත��ලය

ඇසු�,කෙ��ට පාM�ථමි�, ද්වීත්‍රියි� මූල�ශාN හ� විමර්ශානගැGන්ථ පාරිශීලනය මඟින් සිදුකිරීමට

බල�කෙපා�කෙ��ත්තු කෙ[.

ප�තිඵල (Results)

• බටහි� මකෙන6 විද�� ගු�,කුල අර්ථ, ජීව විද��, සං�යනි� මකෙන6වෛවද� විද�� සිද්ධ්‍ය�න්තහ� පාර්3ෂණ ද,නුම මඟින් සං�ජා�නනය මකෙන6වෛවද�

විද��ත්ම�ව වටහ� ගැ,නීම. • මකෙන6 උපාකෙද්ශානය, සංන්නිකෙ[දනය, සංමය, සං��ධ්‍යර්ම, අධ්‍ය��පානය, �සංඥාත�ව, ආජීවය

හ� භා�ෂ�ව, ආභිධ්‍යIමි� විශ්කෙල්ෂණහ� ෂඩ් ඉන්ද්@ රීය අධ්‍ය�යනකෙයන් කෙබ(ද්ධ්‍ය සං�ජා�නනය

  අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.• ද,නුම හ� එය ලබනශිල්පා�eමකෙ[ද හ� 8ම�ණය

පිළිබඳ න��යය, පාර්ය�ප්ත්‍රිය හ� ඉන්ද්‍රියඥා�නය, කෙල6� සංIමුත්‍රිය, දුබලත�, දDෂ්ටි‍ ගැGහණය, විචා�� පූර්ව� බව හ� උපාකෙය6ගීත�වආදී ම�තD�� ඔ8කෙ8 සං�ජා�නනයට අද�ළව ඉන්ද්‍රීයඥා�නය පිළිබඳ අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.

• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නන�ළමන���ණය, ම�නසි�කෙසං(ඛ්‍ය�, සංමථ විදර්ශාන� භා�වන�, පාMත්‍රිපාත්ත්‍රියහ� ප්@�ත්‍රිකෙ[ධ්‍යය, ධ්‍ය��න, අභිඤ්ඤා� හ� ම�ර්ගැළුල යන

ම�තD�� විගැGහ ��මින් සං�ජා�නනයට අද�ළව අතීන්ද්@ රිය සං�ජා�නනකෙ3 සුවිකෙශ්ෂත� පිළිබඳ අවකෙබ6ධ්‍ය ��

ගැ,නීම.• අර්හත්වය, සංIම� සංIබුද්ධ්‍ය, පාච්කෙචා� බුද්ධ්‍ය, යම�

මහ� පා�ත්‍රිහ�ර්යය, සුක්�විපා8සං�හ� සි[පිළිසිඹිය�, හසිතුප්පා�දය හ� පාරිනිර්ව�ණය, අකෙ8ඛ්‍යසං�ජා�නනය, පිළිබඳ අවධ්‍ය�නය කෙය�මු ��මින්

ක්ෂීණ�සං}වයන්කෙ' සං�ජා�නන සුවිකෙශ්ෂීත� පිළිබඳ අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.

• සං�ජා�නනය දියුණුකිරීකෙමන් ධ්‍යර්මය පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය�ළ   හ,කි බව අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැ,නීම.

බටහි� සං�ජා�නන විගැGහය• සං�ජා�නනය පිළිබඳ නූතන සං�යනි� මකෙන6

වෛවද� විද�� පාර්කෙ3ෂණමඟින්විගැGහ වී අත්‍රි සූක්ෂම මකෙන6විද�� විශ්කෙල්ෂණපිළිබඳ

අධ්‍ය�යනය.• ම�නව සං�ජා�නනය හ,ඳින්වීම, එහි විවිධ්‍ය

සීම� හ� පාMකෙ�ද විගැGහ කිරීම.

පාළමු පාරිච්කෙ�දය

• මකෙන6 විද�� න��ය, ජීව විද�� පාසුබිම, විඥා�නය (Consciousness ; සිහිය ) , සං�කෙ[ද

(Sense) සංIකෙප්Mෂණය කෙහවත් 8න�යු දත්ත සංන්නිකෙ[දනය ( කෙම�ළයට පාණිවිඩ

ල,බීකෙIකිeය�වලිය ), අභිකෙප්M�ණය(Motivation) හ� චිත්ත[ගැ, චින්තනය,

ඉකෙගැනුමහ� සිතීම, 8න�යු පාද්ධ්‍යත්‍රියහ� ම8ත්‍රිෂ්� ව�හය යන අනු ම�තD�� අධ්‍@

යයනයකිරීම.• බටහි� මකෙන6විද�� ගු�,කුලවල විවිධ්‍ය

නිර්වචානඇසුරින් සං�ජා�නනය පිළිබඳ සං�යනි� මකෙන6වෛවද� විද�� සිද්ධ්‍ය�න්ත

ඇසුරින් සං�ජා�නනකෙ3 දී කෙම�ළකෙයහි �සං�නි� කිeය���රීත්වය අධ්‍ය�යනයකිරීම.

කෙදවන පාරිච්කෙ�දය

කෙබ(ද්ධ්‍ය සං�ජා�නන විගැGහය• මනසංහ� ෂඩ් ඉන්ද්‍රීයකිeය���රීත්වය පිළිබඳ

ගැ,ඹු�, ආභිධ්‍යIමි� විශ්කෙල්ෂණ අධ්‍ය�යනය මඟින් සං�ජා�නනය පිළිබඳ කෙබ(ද්ධ්‍ය විගැGහය.

• සං�ජා�නනය (Perception) හ� සං�ඥා�ව (Sanna) හ,ඳිනීම, එහි විවිධ්‍යත� අධ්‍ය�යනය පා�ද�ව

මකෙන6 උපාකෙද්ශානය, සංන්නිකෙ[දනය, අධ්‍@ය�පානය, සංමය, සං��ධ්‍යර්ම, �සංඥාත�ව,

ආජීවයහ� භා�ෂ�ව යන අනු ම�තD��.

• බුදු දහකෙI සං�IපාMද�යි� අර්ථ විගැGහයන්වලදී සං�ජා�නනයකුමන අයුරින් විගැGහවීඇත්‍රිද,යි

අවකෙබ6ධ්‍ය ��ගැ,නීම.• ඒ යටකෙත් සං�ජා�නනය පාර්ය�ප්ත්‍රිය, ප්@

�ත්‍රිපාත්ත්‍රියහ� පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය යනත්‍රිUවිධ්‍ය ශා�සංනයතුළින් පාM��ශායට පාත්වීත්‍රිබීම

හඳුන�කෙගැනඇත. කෙI ත්‍රිUවිධ්‍ය ශා�සංනය සං�ජා�නනකෙ3ම විවිධ්‍ය��ල හ� අව8ථ� කෙලසං

බුදුදහකෙI විගැGහවීඇත්‍රිආ���ය විචා�� පූර්ව�ව විශ්කෙල්ෂණයකිරීම සංඳහ� කෙදවන

පාරිච්කෙ�දය කෙවන් වීත්‍රිකෙ�.

සං�ජා�නනය : ඉන්ද්‍රීයඥා�නය• ද,නුම කෙගැ�ඩ න,කෙඟන පිළිකෙවල හ� ද,නුම

ලබනශිල්පා�eමකෙ[ද• 8ම�ණය සංIබන්ධ්‍යන��යයන්• ද,නුම, පාර්ය�ප්ත්‍රිය හ� ඉන්ද්‍රියඥා�නය

ල,බීමට උපාකෙය6ගී වන අයු�,• කෙල6� සංIමුත්‍රිය, දුබලත�, දDෂ්ටි‍ ගැGහණය,

විචා�� පුර්ව� බව හ� උපාකෙය6ගීත�වආදී ම�තD�� ඉන්ද්‍රියඥා�නයට අද�ළව සං��ච්ඡා�

කෙ�කෙර්.

කෙතවන පාරිච්කෙ�දය

• ම�ර්ගැඵල අවකෙබ6ධ්‍යය��� ය� හ,කි සංDජු ක්@ �මකෙ[දය කෙසං�ය� ගැ,නීම පිළිබඳ සිදු ��

ඇත්‍රිවිචා�� පූර්ව� විගැGහය.• බුදු දහකෙI සං�IපාMද�යි� අර්ථ�ථන මඟින්

පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය ල,බිය හ,කි ද?• බුදු දහමනිව,�දිව සං�ජා�නනය�ළ

යුත්කෙත් කෙ�කෙ8ද? • සං�ජා�නනය��ගැනුලබන 8ව�Qපාකෙයහි

පාවත්‍රින්න� වූ විවිධ්‍ය අඩුපා�ඩු�Iනිසං� ප්@ �ත්‍රිකෙ[ධ්‍යයට ඉඩ�ඩ අහිමිවීම බුදු දහකෙI

ව�දක්නිසං� කෙන�වන බව කෙපාන්ව�දීම.

සං�ජා�නනය : අතීන්ද්‍රීයඥා�නය• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නනකෙ3 සුවිකෙශ්ෂත� හඳුන�ගැ,නීම

• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නනයඇත්‍රි වනආ���ය• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නන�ළමන���ණය,

ම�නසි� කෙසං(ඛ්‍ය�, සංමථ විදර්ශාන� භා�වන�, ප්@ �ත්‍රිපාත්ත්‍රියහ� පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය, ධ්‍ය��න,

අභිඤ්ඤා� හ� ම�ර්ගැළුල යන ම�තD�� සං�ජා�නනයට අද�ළව විගැGහ කිරීම

සි[ වන පාරිච්කෙ�දය

• බුදු දහම සං�IපාMද�යි�ව අර්ථ�ථනයකිරීම, එහිඓත්‍රිහ�සි� 8ව�Qපාය හ� ධ්‍යර්ම

පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය• සං�ජා�නනයනිව,�දි �� ගැන්න�ආ���ය• පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යයට ඉඩ�ඩ අහිමි වීඇත්කෙත් බුදු

දහකෙI ව�ද නිසං� කෙන�ව එය සං�ජා�නනය ��න 8ව�Qපාකෙ3 අද පාවත්‍රින විවිධ්‍ය

අඩුපා�ඩු�Iනිසං�ය.

ක්ෂිණ�ශාNවයන්කෙ' සං�ජා�නන සුවිකෙශ්ෂත�• අකෙ8ඛ්‍ය සං�ජා�නනකෙ3 සුවිකෙශ්ෂී බව• අර්හත්, සංIම� සංIබුද්ධ්‍ය, පාච්කෙචා� බුද්ධ්‍ය හ�

යම� මහ� පා�ත්‍රිහ�ර්යය යන අනු ම�තD�� සං�ජා�නනය සංමඟ තුලන�ත්ම�ව විගැGහ ��

ඇත.• අර්හත්, අන�ගැ�මී මඟඵල�භාය හ� නිකෙ�6ධ්‍ය

සංම�පාත්ත්‍රිය අත� සංබඳත�ව කෙමහි දී පා,හ,දිලි ��ඇත.

පා8 වන පාරිච්කෙ�දය

• සුක්� විපා8සං� හ� සි[ පිළිසිඹිය� සංහිත අර්හත්වකෙයහි කෙවනසං දක්ව� ත්‍රිකෙ�.

• සං�ජා�නනයට සං�කෙප්ක්ෂ�ව හසිතුප්පා�දය හ� පාරිනිර්ව�ණය විචා�� පූර්ව�ව කෙමහි

කෙපාන්ව� දී ඇත.• පාරිනිර්ව�ණකෙ3 විවිධ්‍ය පාMකෙ�ද දක්ව� පා�ලි

මූල�ශාN ඇසුරින් එය පාර්කෙ3ෂණ�ත්ම�ව විශ්කෙල්ෂණය �� ධ්‍ය�තු පාරිනිර්ව�ණය

කෙ��ව�දී මුල�ශාN අනුව වි8ත���ඇත.

නිගැමනය ( Conclusion)

• බටහි� මකෙන6 විද�� ගු�,කුල අර්ථ�ථන, ජීවවිද��, සං�යනි� මකෙන6වෛවද� විද��

සිද්ධ්‍ය�න්තහ� පාර්3ෂණමඟින් සං�ජා�නනය වෛවද� විද��ත්ම�ව විගැGහ වීඇත.

• ආභිධ්‍යIමි�, සූතU කෙද්ශාන�, මකෙන6උපාකෙද්ශානය, සංමය, සං��ධ්‍යර්ම, සංන්නිකෙ[දනය, අධ්‍ය��පානය, �සංඥාත�ව,

ආජීවයහ� භා�ෂ�ව, ආභිධ්‍යIමි� විශ්කෙල්ෂණ හ� ෂඩ් ඉන්ද්‍රීයකිeය���රීත්වයඇසුරින්

කෙබ(ද්ධ්‍ය සං�ජා�නනය විගැGහ වීඇත.

• ද,නුම, ශිල්පා�eමකෙ[ද හ� 8ම�ණන��යය, පාර්ය�ප්ත්‍රිය හ� ඉන්ද්‍රියඥා�නය, කෙල6� සංIමුත්‍රිය,

දුබලත�, දDෂ්ටි‍ ගැGහණය, විචා�� පූර්ව� බව හ� උපාකෙය6ගීත�වආදී ��,ණු ඔ8කෙ8 සං�ජා�නනයට

අද�ළ ඉන්ද්‍රීයඥා�නය විගැGහ වී ඇත.• මුල් බුදු සංමකෙයහි විදර්ශාන� භා�වන�කෙ[ දී භා�විත�

වනත�ක්ෂණි��eමකෙ[දය පිළිබඳව අවකෙබ6ධ්‍යයක් ලබ� දුන් අත� පාසු��ලීනව ඒ

කෙවනුවට ලබ� දී ඇත්කෙත් අද�ළ �eමකෙ[දය නිසි කෙලසං භා�විත� කිරීමට අවශා� ගු�,කුල පුහුණුවක්

පාමණකි.• විදර්ශාන� භා�වන� �eමකෙ[දය ධ්‍යර්ම ශාNවණකෙයන්

අවකෙබ6ධ්‍ය ��ගැතහ,කි වූ අත� අද�ළ �eමකෙ[දය පුහුණුකිරීකෙI දී භා�වන�ව අත�වශා� විය.

• ධ්‍යර්ම ශාNවණක්ෂණකෙයන් ම�ර්ගැඵල අවකෙබ6ධ්‍යයට පාත්විය හ,කි වූකෙ3 විදර්ශාන�

භා�වන�කෙ[ ත�ක්ෂණි��eමකෙ[දය අවකෙබ6ධ්‍යය�� ගැ,නීම නිසං�ය.

• කෙI ත�ක්ෂණි��eමකෙ[දය අද දක්ව� සු�ක්ෂිතව පාවතී. නමුත් එය අවකෙබ6ධ්‍ය ��

ගැ,නීම විදර්ශාන�ව �eමි�ව පුහුණුවීමට ද වඩ� ඉත� අසී�,ය.

• අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නන�ළමන���ණය, ම�නසි� කෙසං(ඛ්‍ය�, සංමථ විදර්ශාන� භා�වන�,

පාMත්‍රිපාත්ත්‍රියහ� පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය, ධ්‍ය��න, අභිඤ්ඤා� හ� ම�ර්ගැඵලආදිය වි8ත�

��මින් සං�ජා�නනයට අද�ළ අතීන්ද්‍රිය සං�ජා�නනකෙ3 සුවිකෙශ්ෂත� පිළිබඳ විගැGහ වී

ඇත.

• අර්හත්වය, සංIම� සංIබුද්ධ්‍ය, පාච්කෙචා� බුද්ධ්‍ය, යම�මහ� පා�ත්‍රිහ�ර්යය, සුක්�විපා8සං�

හ� සි[ පිළිසිඹිය�, හසිතුප්පා�දය හ�පාරිනිර්ව�ණය, අකෙ8ඛ්‍ය සං�ජා�නනය, පිළිබඳ

අවධ්‍ය�නය දක්ව� ක්ෂීණ�සං}වයන්කෙ' සං�ජා�නන සුවිකෙශ්ෂීත� විගැGහ වී ඇත.

• සං�ජා�නනයකුසංලත� දියුණුකිරීකෙමන් කෙම�ල වුව ද ධ්‍යර්මය පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යය ල,බිය

හ,කිය.• ඉන්ද්‍රිය සං�ජා�නන පිළිබඳආශ්ව�දය

අත්හ,රීකෙමන් ම�ර්ගැඵල අවකෙබ6ධ්‍ය �� ගැතහ,කිය.

• ඉන්ද්‍රීය සංන්නිකෙ[දන ජීව 8ව�Qපාකෙයන් කෙන� සං,ලකීම අවිද�� පාMහ�ණයටඇත්‍රි එ�ම සංත්@

ය ම�ර්ගැයයි.

යේය"ජන$ (Recommendation)

• විදර්ශාන� භා�වන�ව අධි�ව වඩ� ම�නසි� හු�,වක්ඇත්‍රි�� ගැත යුතුය.

• ධ්‍යර්ම කෙද්ශා�ය� කෙමන්ම ශාN�ව�ය�ද පූර්ව සං,�,8මක් සංහිත අය විය යුතුය. පා�ලි ත්@

රිපිට�ය පිළිබඳව මන� අවකෙබ6ධ්‍යයක් ලබ� ගැත යුතුය.

• ශාN�ව�ය�ට ධ්‍යර්ම පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යයට කෙය6ගැ� ජීව විද�� පාසුබිමක්ත්‍රිබිය යුතුය.

• ආධ්‍ය��ත්ම���,ණු මධ්‍ය�8ථව හ� විචා�� පූර්ව�ව සංල�� බල� නිගැමනවලට එළඹිය

හ,කි විය යුතුය.

• ධ්‍යර්ම ශාNවණකෙ3දී සංම�ධිගැත ම�නසි� ඒ��'@ �ත�වක් පාවත්ව� ගැත යුතුය.

• වචාන�ර්ථය ඉක්මවූ උසං8, ගැ,ඹු�, සංන්නිකෙ[දන හ,කිය�වක්ත්‍රිබිය යුතුය. (High & Deep

Communication Ability) • ම�ර්ගැඵල පාMත්‍රිකෙ[ධ්‍යයටආශ්ව�ද කෙ�කෙ�හි සිකෙත්

ඇත්‍රිඇලීම දු�ලීම අවශා� බ,වින් ඒ පිළිබඳව පුද්ගැලි�ව ද,ඩි �,ම,ත්තක්ත්‍රිබිය යුතුය.

• කෙ�ටි‍ ම� කෙන�කෙසං�ය�වෛධ්‍යර්යමත්ව සිහිඇත්‍රිව ආ�Iභා��ර්යය අවසංන්කිරීකෙI හ,කිය�ව

ත්‍රිබීම.• මුළ�වට පාත්කිරීමට කෙන�හ,කි අකෙයකු වියයුතුය.

• හදවත්‍රින්හ� මනසින් අව��ත්වය මත පිහිට� උත්සං�හ�ළ යුතුය.

• සියුI ම�නසි�ධ්‍යර්ම පිළිබඳ අධ්‍ය�යනයට �,ම,ත්තක්ත්‍රිබිය යුතුය.

• මතුපිට ඔපායට වඩ� අභා�න්ත� හ�ය ගැ�, ��න්කෙනකු විය යුතුය.

• යI අ�මුණ�ට�,පාවී කෙන�පාසුබසින වQයමකින්�ටයුතු�ළ යුතුය.

• යI අ�මුණ�ට මුව� වී ඇත්‍රි සං,ඟවුනු චිත්තගැත්‍රි 8වභා�වය පිළිබඳව නිව,�දි

විනිශ්චාය�ට එළඹීකෙIක්ෂණි�ම�නසි�හ,කිය�ව.

විමර්ෂණ (Refeance)

• ප�$ථමික්‍රමූල$ශය -1 1.ත්‍රිUපිට�ය, බුද්ධ්‍ය ජායන්ත්‍රිත්‍රිUපිට� මුද්‍රණය

• ප�$ථමික්‍රමූල$ශය -11 1. ත්‍රිUපිට� අට්ඨ�ථ� කෙ&ව�විත��ණමුද්‍රණය

ද්‍වීතියික්‍රමූල$ශය • අධ්‍ය��පාන දර්ශාන පාMකෙ[ශාය, කෙහන්රි වී�සි�හ, කෙ��ළඹ,1977• අධ්‍ය��පාන මකෙන6විද��ව, සං�8. ජිකෙත්න්ද්‍ර කෙම6හන්, පාරි: මහ�චා�ර්යකුලතු�ගැ 8වර්ණ�, අධ්‍ය��පාන ප්@

���ශාන කෙදපා�ර්තකෙIන්තුව, බත්ත�මුල්ල,1996• අධ්‍ය��පාන මකෙන6විද��ව සංහ ළමයි, කෙක්. කෙල�කෙවල්, අධ්‍ය��පාන පාM��ශාන කෙදපා�ර්තකෙIන්තුව, කෙ��ළඹ

1981• අධ්‍ය��පාන මකෙන6විද��ව හ� ගු�,ව�ය�, දය� කෙ�6හණ අතුකෙ�6�ළ, ශික්ෂ� මන්දි�ය, කෙබ�රැල්ල, 2000 • අධ්‍ය��පාන මකෙන6විද��ව හ� මිණුI, එ8. මුතුලි�ගැI, කෙ��ළඹ, 1979• අධ්‍ය��පාන මකෙන6විද��ව හ� අධ්‍ය��පාන ව�වහ�� පිළිබඳ �චාන�, දය� කෙ�6හණ අතුකෙ�6�ළ, ශික්ෂ�මන්දි�ය, කෙබ�රැල්ල, 1999

• අධ්‍ය��පාන ලිපි (මූලධ්‍යර්ම), කෙහන්රි වී�සි�හ, පූජා� මුද්‍රණ�ලය, කෙ��ළඹ,1980• අධ්‍ය��පාන සං��ල්පා කෙපා�දිගැ හ� අපා�දිගැ, කෙහන්රි වී�සි�හ, කෙ��ළඹ, 1982• අධ්‍ය��පානි� ද�ර්ශානි�ගැ,ටළු, කෙහන්රි වී�සි�හ, නුකෙ'කෙගැ�ඩ, 1993• අභිධ්‍යර්ම චාන්ද්‍රි��ව, පූජා� ම�ත� ශීN ධ්‍යර්මව�ශා හිමි, ��ල්ටන්මුද්‍රණ�ලය,ම�ත�,1956

• ආගැම දර්ශානය හ� සංද�චා��ය, එI. ඒ. මනු�ත්න, පාන්නිපිටි‍ය, 1995 • ආචා�� විද��ව,ඩ�.කෙක්.ෆ්‍රැ�,න්කින�, විචා���ත්ම�හ,ඳින්වීමක් සංහිත සි�හලපාරි:පී.ඩී.කෙප්මසිරි, එ8. කෙගැ�ඩකෙ' සංහ සංකෙහ6ද�කෙය6, කෙ��ළඹ, 1999

• ආචා��විද�� අධ්‍ය�යන ලිපි, සුකෙIධ්‍ය වී�වර්ධ්‍යන, කෙනත්මි පාM��ශා�කෙය6,කෙප්��කෙද්ණිය,2007• ආචා��ධ්‍යර්ම, �න්කෙදකෙගැ�ඩ විමලසූරිය හිමි, ජායකෙද්ව පාM��ශාන,කෙ��ළඹ,2003• ආගැමහ� සංම�ජාය, කෙ��ටකෙ&කෙන් පාඤ්ඤා�කීර්ත්‍රිහිමි, �,ලණිය, 1950• ආදී බුදුදහම, කෙදල්ගැල්කෙල්ඥා�නසුමන හිමි, කෙ��ළඹ, 1984 • ආදී කෙබ(ද්ධ්‍ය දර්ශානය, සුමනපා�ල ගැල්ම�කෙගැ�ඩ, �ඩවත, 1994• ඉන්දීය දර්ශානය, ��ධ්‍ය කිeෂ්ණන්,කෙ��ළඹ, 1970 • ඉකෙගැනුම පිළිබඳ මකෙන6විද��ව, කුලකෙ8න විද�නගැමකෙ', �ර්‍තෘD පාM��ශාන,න��Iමල,2003• ඉමQනුකෙමල්��න්ට්කෙ'ඥා�න විභා�ගැය කෙබ(ද්ධ්‍ය චින්තනයඇසුකෙ�න් කෙ�කෙ�න අධ්‍@යයනයක්, �පිල අභායව�ශා, පා�ලි හ� කෙබ(ද්ධ්‍ය පාශ්චා�ත් උපා�ධිආයතනය, �,ලණිය, විශ්වවිද��ලය, 1997 ( දර්ශාන විශා��දඋපා�ධිය සංඳහ� පා�ලි හ� කෙබ(ද්ධ්‍ය පාශ්චා�ත් උපා�ධි

ආයතනය මඟින්�,ලණිය විශ්වවිද��ලයට ඉදිරිපාත්��න ලද පාර්කෙ3ෂණනිබන්ධ්‍යනය)

• ඔබ පාවුල හ� සංම�ජාය, කෙ��8වත්කෙත් අරියවිමල හිමි, කෙ��ළඹ, 1988• ��ර්ය මූලි� පාර්කෙ3ෂණ පාMකෙ[ශාය, කෙගැ�ඩ්වින් කෙ��ඩිතුවක්කු, සුකෙන� ප්@���ශා�කෙය6,නුකෙ'කෙගැ�ඩ, 1996

• ��ලීන අධ්‍ය��පාන ලිපි, උපා�ලි ගුණකෙ8��, �ර්‍තෘD පාM��ශාන, ජාන� ප්@රින්ටර්8,මහ�ගැම,2000

• කෙ��ව�ද කෙබ(ද්ධ්‍ය දර්ශානය, කෙපා�ල්වත්කෙත් බුද්ධ්‍යදත්තහිමි,කෙ��ළඹ, 1960• දර්ශානව�ද සං�ගැGහය, බද්කෙද්ගැම විමලව�ශා න�හිමි,ව��කෙපා�ළ,1992

• නිර්ව�ණය හ� සංද�චා��ය, දීගැල්කෙල් මහින්ද හිමි,නුකෙ'කෙගැ�ඩ,1986• නූතන සංම�ජාය සංඳහ� කෙබ(ද්ධ්‍ය ජීවන දර්ශානය, කෙගැ�ඩගැම ම�ගැල හිමි, කෙපා�ල්කෙගැ�ල්ල,1998 ( දර්ශාන විශා��ද

උපා�ධිය සංඳහ� කෙප්��කෙද්ණිය විශ්වවිද��ලය කෙවත ඉදිරිපාත්��න ලද පාර්කෙ3ෂණනිබන්ධ්‍යනය)• පාර්කෙ3ෂණ�eම, ගැත�කෙර් ධ්‍යIමපා�ල හිමි, පියසිරි පිMන්ටි‍න් සි8ටI8, නුකෙ'කෙගැ�ඩ, 1998 • කෙපා�දිගැආචා��ධ්‍යර්ම,කෙ&.මු.ත්‍රිල��ත්න,ඇ8. කෙගැ�ඩකෙ' සංහ සංකෙහ6ද�කෙය6,කෙ��ළඹ,1999 • බුද්ධ්‍ය�ගැම ඉගැ,න්වීකෙI මූළධ්‍යර්ම, කෙහන්රි වී�සි�හ,නුකෙ'කෙගැ�ඩ,199990.• බුදුන් වද�ළ ධ්‍යර්මය, වල්කෙපා�ළ ��හුළ හිමි, කෙබ(ද්ධ්‍ය සං�8�Dත්‍රි� මධ්‍ය�8ථ�නය,න,දිම�ල, කෙදහිවල, 1997 • බුදුසංමය හ� ජානජීවිතය, මීකෙගැ�ඩ පාඤ්ඤා�කෙල6� හිමි,1979 • බුදුසංමය හ� ද�ර්ශානි�ගැ,ටළු, කෙද්ව�කෙල්ගැම කෙIධ්‍ය�නන්ද හිමි,කෙ��ළඹ,1982• බුදුසංමය හ� කෙවනත්ආගැI, කෙබල්ලන්විල විමලත්නහිමි,කෙ��ළඹ,2001• බුදුසංමකෙ3 උද�ව හ�ඓත්‍රිහ�සි� පාසුබිම, �ත්නපුකෙර් ��හුල හිමි, බ�ඳු��කෙගැ�ඩ,1995• බුදුසංමකෙ3 සං�මයි� පාසුබිම, කෙද්ව�කෙල්ගැම කෙIධ්‍ය�නන්ද හිමි, කෙ��ළඹ, 1980 • කෙබ(ද්ධ්‍ය අධ්‍ය�යන පාMකෙ[ශාය, කෙද්ව�කෙල්ගැම කෙIධ්‍ය�නන්ද හිමි, �,ලණිය,1997• කෙබ(ද්ධ්‍ය අධ්‍ය��පාන දර්ශානය, හ,ව,න්කෙපා�ළ �තනසං�� හිමි,�,ලණිය,1969• කෙබ(ද්ධ්‍ය චින්ත�කෙ[ ඉත්‍රිහ�සංය,ඊ.කෙ¡.කෙත6ම8,කෙ��ළඹ,1966• කෙබ(ද්ධ්‍ය දර්ශානය, හිරිපිටි‍කෙ3 පාඤ්ඤා�කිත්ත්‍රිහිමි,කෙ��ළඹ,1996• කෙබ(ද්ධ්‍ය දර්ශානය හ� චා�ණය,ඩ�.එ8.��,ණ��ත්න,කෙ��ළඹ,1987• කෙබ(ද්ධ්‍ය දර්ශානය හ� සංම�ජා දර්ශානය, උඩගැලකෙදණිකෙ3 කෙසං6ම��සි හිමි,කෙ��ළඹ,1974 • කෙබ(ද්ධ්‍ය භා��තය, රී8 කෙඩ්විඩ්8,කෙ��ළඹ,1956• කෙබ(ද්ධ්‍ය භික්ෂු සංම�ජාය, කෙද්ව�කෙල්ගැම කෙIධ්‍ය�නන්ද හිමි, ව��කෙපා�ල,1992• කෙබ(ද්ධ්‍ය සංද�චා��කෙ3 මූළධ්‍යර්ම, ගුණපා�ල ධ්‍යර්මසිරි, කෙබ(ද්ධ්‍ය සං�8�Dත්‍රි� මධ්‍ය�8ථ�නය,න,දිම�ල, කෙදහිවල, කෙදවන මුද්‍රණය,1996

• කෙබ(ද්ධ්‍ය සංIපාMද�ය හ� සං�8�Dත්‍රිය, කෙබල්ලන්විල විමල�ත්නහිමි,කෙ��ළඹ,2003• කෙබ(ද්ධ්‍ය සංම�ජා විද�� පාMකෙ[ශාය, ධ්‍යර්මකෙ8න කෙහට්ටි‍ආ�ච්චි,ඇ8. කෙගැ�ඩකෙ' සංහ සංකෙහ6ද�කෙය6, කෙ��ළඹ, 2001• කෙබ(ද්ධ්‍ය ශිෂ්ට�චා��ය පාදනI කෙ��ටගැත් සංම�ජා පාMගැත්‍රිය, ද�කෙගැ�ල්කෙල් පාඤ්ඤා�ව�සං හිමි, කෙ��ළඹ, 2002• කෙබ(ද්ධ්‍ය ශිෂ්ට�චා��ය මූළධ්‍යර්ම සංහ ව�ශා�ථ�ව, චාන්දිම විකෙ¡බණ්ඩ��,එච්.එI.කෙම��ටුකෙ[ගැම, කෙ��ළඹ, 1990

• භා��තීය දර්ශාන, න���විල ධ්‍යIම�තන,කෙ��ළඹ,1969• භා��තීය දර්ශාන ඉත්‍රිහ�සංය, ජිනද�සං �ළුපාහණ,කෙ��ළඹ,1961• මිනි8 ගැ,ටළු පිළිබඳ කෙබ(ද්ධ්‍ය විගැGහය, ත්‍රි8සංඥා�ණත්‍රිල�හිමි,කෙ��ළඹ,1984• මුල් බුදුසංමය හ� විව�ණගැ,ටළු, පා�කෙත්ගැමඥා�න���ම හිමි, සි�ගැප්පූ�,ව,1996• කෙෂ�කෙෆ්‍රැන්හවර් හ� නීට්කෙෂ්කෙ' දර්ශානය, ගුණපා�ල ධ්‍යර්මසිරි,කෙ��ළඹ,1987 • සංද�චා�� දර්ශානය ධ්‍යIමපාදය ඇසුකෙ�න්, අකෙ��ත්න සංම�කෙ�6න්, 8ව8ත්‍රි කෙපා�ත් පාM��ශා�කෙය6, ජා� ඇල,

2002• සංම�ජා නීත්‍රිය හ� කෙබ(ද්ධ්‍ය අයිත්‍රිව�සි�I පිළිබඳ කෙබ(ද්ධ්‍ය මතය,කෙක්.එන්.ජායත්‍රිල�, කෙබ(ද්ධ්‍ය ගැGන්ථ ප්@

���ශාන සංමිත්‍රිය, මහනුව�,1970• සංම�ජා විද�� පාර්කෙ3ෂණමූළධ්‍යර්ම, නන්දකෙ8න �ත්නපා�ල,කෙම��ටුව,1984• සං�ක්ෂිප්ත ඉන්දීය දර්ශානය,ඇI.හිරියන්ත,කෙ��ළඹ,1970• සං��ධ්‍යර්ම අධ්‍ය��පානය,ඒ.එ8.බ�ලසූරිය, විකෙ¡සූරිය ගැGන්ථ කෙ�න්ද්‍රය, පියසිරි පිMන්ටි‍න් සි8ටI8, නුකෙ'කෙගැ�ඩ, 1997

• An Introduction to Buddhist Psychology, Padmasiri De Silva,London,1979• Aspect of Buddhist Social Philosophy, K.N.Jayatilake, Kandy, 1969.• Biology and Emotion, N.Menaughton, Cambridge University Press, London, 1959.• Buddha Thought in India, Edward Conze, George Allen of Uniwin, London, 1962.• Buddhism and Social Action, Ken Jones, Kandy, 1981.• Buddhism and Society, O.H.De A.Wijesekara, Kandy, 1961.• Buddhism and the Cosmos, Daisaha Ikeda, London, 1925• Buddhism: The Religion and It’s Culture, Ananda W.P.Gugruge, Colombo, 1965.• Buddhist of Ethics, S.Saddhatissa, London, 1970.• Buddhist Manual of Psychological Ethics, Mrs.Rys David’s, London, 1923.• Buddhist Sociology, Nandasena Ratnapala, Delhi, 1993.• Buddhist Philosophy – Historical Analysis, D.J.Falupahana, Honolulu, 1976.

• Buddhist Psychology, C.A.F.Rhy David’s, London, 1914.• Cognition, F.H.George, Met hum & Co Ltd, London, 1962• Cognition and Categorization, Elenner Rosch, Barbara B. Lioys, Lawrence Erlbacam associates Publishers, New Jersey,

1978.• Cognition, Mental Structures and Processes, David H. Bold, Ramond M. White, Miami University, Oxford, 1938 • Communication and Affect Language and Thought, Fatricia Pliner, Lester Kremes, Thomas Aibway, Academic Press, New

York, 1972• Consciousness, Petter Carrathers, Oxford University, New York, 2005• Consciousness Explained, Daniel C. Dennah, Penguin Books, 1969 • Contemporary Moral Philosophy, G.I.Warnock, London, 1967• Development of Buddhist Ethics, G.S.P.Misra, New Delhi, 1989.• Developmental Psychology, Elizabeth Hurlock, United State of America,1959• Early Buddhist Theory of Knowledge, K.N.Jayatilake, London, 1965.• Educational Psychology, Prentice Hall, New Delhi, 1980.• Elementary Forms of the Religious Life, E.Durkheim, London, 1960. • Endowmentals of Buddhist Ethics, Gunapala Dharmasiri, Singapore, 1989.• Ethics in Buddhist Perspective, K.N.Jayatilake, Kandy, 1972.• Ethics in Buddhism, S.Tachibana, Colombo, 1961.• Ethical Philosophy of Soren Kierkegaard and Mencius, Braj Mohan Prasad Sinha, Commonwealth Publications, New Delhi,

India, 1989.• Evolving the Mind, on the nature of matter and the origin of consciousness, Cambridge University Press, Australia, 1996 • Experimental Psychology, Irwin P. Lenin, James Hinrichs, London, 1995• Foundation of Contemporary Psychology, Merle E. Meyer, The University of Florida, Oxford University Press, New York,

1979.• Studies in the Origins of Buddhism, G.C.Pande, Allahabad, 1957.• History of Buddhism in Ceylon, Rev.Walpola Rahula Thero, Colombo, 1958.• Human Cognitive Abilities, A Survey of Factor – analytic studies, John B. Carroll, Cambridge University Press, London, 1993

• Moral Norms, a tentative systematization, North Holland, New York, 1980• Morality, Bernard Williams, Cambridge University Press, London, 1972• Impossible Minds, Iqrr Aleksander, Imperial Collage Press, London, 1996• Introduction to Educational Psychology, Methuen Stone E, London, 1982.• Introduction to Educational Psychology, Stone E, London, 1982.• Introductory Psychology, Burns R.B., Harper and Row, New York, 1984.• Personality and Intelligence, Robert J. Steruberg, Patricia Ruzgis, Cambridge University

Press, Australia, 1974.• Psychology of Nirvana, Rune Johan son, London, 1963.• Reason and Spontaneity, A New Solution to the Problem of Fact and False, A.C.Graham,

London, 1985• The Doctrines of the Buddha, George Grimn, Leipzig, 1926.• The Development of Moral Values in Children, Eysent Birth Journal of Psychology, 1971.• The Message of the Buddha, K.N.Jayatilake, London, 1975.• The Moral Judgment of the Child, Piget Gean, Rout ledge and Kegan Paul, 1932.• The Psychology of cognition, Gillian Cohan, Academic Press, New York, 1998• The Sociology of Religion, Max Weber, London, 1966.• Value Orientations and Nation Building, Padmasiri De Silva, London, 1979.

8තුත්‍රියි• ම�කෙ'ආචා�ර්ය උපාකෙද්ශා�හිමිවූ කෙගැ(�වණිය මහ�චා�ර්ය පූජා�

කෙ��ල්ලුපිටි‍කෙ3 මහින්දසං�ඝ�ක්ඛිත මහන� හිමියන් වහන්කෙ8ට• නිබන්ධ්‍ය ම�තD��ව සං�8�� පාර්3ෂණසං,ල,8ම පිළිකෙයළ�� දුන්

මහ�චා�ර්ය පූජා� කෙද්ව�ල්ගැම කෙIධ්‍ය�නන්ද මහ න� හිමියන් වහන්කෙ8ට මහ�චා�ර්ය පුජා� න�ඹිරිතන්�ඩවලඥා�ණ�තන මහ� න�

හිමියන් වහන්කෙ8ට• මකෙ'ආද�ණීය අIම�• කෙප්��කෙදණිය විශ්වවිද��ලකෙ3 විද�� අධ්‍ය�යන��ශාකෙ3, විද�� ගු�,, විද්@ය�කෙ[දී, විද��පාත්‍රි, අධ්‍ය��පානපාත්‍රි �සි�� පිMයදර්ශානී�ළුපාහනකෙ'කෙමනවිය

• මකෙන6වෛවද� විකෙශ්ෂඥාවෛවද� සංමින්ද �ණසි�හ මහත�• �,ලණිවිශ්වවිද��ලයීය පු8ත��ලය�ධිපාත්‍රිතුම�, පා�ලි හ� කෙබ(ද්ධ්‍ය අධ්‍@

යයන පීඨකෙ3 සියළු�ථි��චා�ර්ය 8ව�මීන්වහන්කෙ8ල�කෙ' සිටඅ�ශා�ධිපාත්‍රිතුම�, පීඨ�ධිපාත්‍රිතුම�, සංහ��� කෙල්ඛ්‍ය��ධි��රීතුමිය,

පාශ්චා�ත් උපා�ධි අධ්‍ය�යන පීඨකෙ3 පීඨ�ධිපාත්‍රිතුම�, ඇතුළු ඉහත අ�ශාවල සංම8ත��ර්යමණ්ඩලයට ද

• ආචා�ර්ය ගැ�, ලක්සිරි පාMන�න්දු පියතුම� කෙවත