pepe carballude

Pepe Carballude

EntrevistaIES Manuel García Barros

A Estrada

Literatura Galega do Século XX e da Actualidade

Texto: © Cc-by-sa-3.0Fotos: © Todos os dereitos reservados

Pepe Carballude naceu en Rubín (A Estrada-Pontevedra) no ano 1956. Licenciouse en Filoloxía Clásica pola Universidade de Santiago de Compostela no ano 1980. Na actualidade é catedrático de Latín no IES Xosé Neira Vilas de Perillo (Oleiros). A súa obra literaria é eminentemente narrativa infanto-xuvenil, destacando obras como a súa primeira novela O xílgaro pintor (1987), ou O deus desaparecido (1991) e De como o santo dos croques se fai peregrino (2002) ambas premio “Barco de Vapor”. Tamén é autor de traducións ao galego de obras de literatura clásica.

miércoles 26 de febrero de 2014

Eran tempos de traballo arreo, no campo, duro certamente, pero que me permitiron apalpar en carne propia a dignidade de noso, da lingua, da cultura e de todo o que eramos. Aprendín de onde viña para non esquecelo nunca máis. Non me arrepinto daquela escola por dura que fose.

Pepe Carballude

1. Como lembra aquela aldea, aquela escola, aqueles labores... daqueles fins dos cincuenta e comezos do sesenta? Que pegadas puideron deixar en Vostede e na súa obra literaria futura?

2. Con doce anos colleu as maletas para se ir interno nin máis nin menos que a Ourense (supoñemos que só sabía desta provincia polos seus estudos de xeografía...) Que supuxo aquel afastamento de familia, amizades... para Vostede e un mundo novo, independente...?

Foi durísimo porque daquela para o caso nunca saíra da aldea e supuxo unha caste de emigración, de desterro, de saudade dos amigos, dos xogos, do coñecido… Tiven que aprender case todo.

3. Os seus primeiros contactos coa nosa literatura foi precisamente no seu “exilio” estudantil a Ourense. Que supuxeron para Vostede aqueles mestres literarios e até que punto influíron no seu compromiso futuro coa nosa literatura?

Ourense para min no literario foi un descubrimento, primeiro porque alí comecei a ler en galego e a valoralo (cousa impensable na aldea porque estaba vetado); e despois porque coñecín escritores vivos. Eu pensaba que todos os escritores estaban mortos (Cervantes, Quevedo, García Lorca…) e de súpeto un día coñecín a Blanco Amor, Méndez Ferrín, Carlos Casares… e iso abriume unha xanela nova.

Si. Eran anos certamente difíciles, de trincheiras, de protestas, de aprender a facer vida só. Teño que dicir que procurei non meterme en moitos compromisos.

4. No ano 1975 produciuse o seu desembarco en Compostela. Novo mundo, sociedade convulsa, últimos anos da ditadura... Que supuxo este contacto con aquel mundo novo para Vostede?


Pepe Carballude

5. Decidiuse polos estudos da Filoloxía Clásica. A que se debeu esta escolla? Volvería a escoller esta especialidade? Por que na súa futura literatura apenas se amosa este mundo de heroes clásicos, algo sen embargo moi presente na literatura para os máis cativos?

Na universidade aprendín moito. Lin, na súa lingua orixinal, unha chea de autores gregos e latinos, que conformaron a miña formación. Homero, Virxilio, Horacio, Ovidio, Séneca, Catulo… foron e seguen a ser compañeiros de viaxe ós que acudo a miúdo seguro de atopar conforto. Na miña literatura aparecen poucos heroes ó estilo clásico, pero en todos os meus libros nótase o pouso das lecturas. Son dos que pensa que o escritor crea a partir de vivencias, de lecturas e de imaxinación.

6. A súa extensísima obra practicamente só abrangue o espazo da literatura infanto-xuvenil. Como se podería xustificar esta escolla? Quedan nos seus baúis algúns intentos de se mergullar na lírica ou no teatro así coma nunha narrativa para os máis adultos?

Estou a gusto escribindo para nenos e mozos, aínda que cada día teño menos clara esa distinción. Escribo libros que pode ler calquera, tamén os nenos e mozos.

Quería saber como era iso de escribir a dúas mans con outra persoa. Coñecía casos de escritores que o fixeran e eu quixen experimentar. Foi algo moi bonito que me fixo ver que escribir a medias é algo coma casar: perdemos parte do noso para adquirir un complemento do outro. Unha experiencia interesante, pero acabou.

7. Tamén observamos un feito excepcional: o de compartir autoría dunha obra narrativa. Como se pode xustificar este feito máxime se pensamos que o feito de imaxinar, de escribir, de crear... se restrinxe ao autor da obra?


Pepe Carballude

8. En que se inspira para a creación dos seus personaxes? Sabemos que algúns dos personaxes pertencen á vida real ou á súa vida familiar... até que punto as súas obras se inspiran na súa propia vida e até que punto bota man á imaxinación?

En certa ocasión díxome Torrente Ballester que a literatura por moi fantástica que sexa parte sempre de algo real, concreto, porque un non pode escribir do que descoñece. Os meus personaxes, por moi fantasiosos que parezan, son sempre reais. Tan reais que ás veces están sacados do entorno familiar ou de amigos, transformados iso si pola miña imaxinación, pero recoñecibles tan axiña como se esgaravelle un chisco. Lembro que un día lle preguntaron a García Márquez quen era o mellor lector da súa obra. El contestou que era súa nai porque ela coñecía as claves primeiras, a intrahistoria das historias. “Ela sabe que no fondo eu sei que ela sabe”, expuxo maxistralmente Gabo.

9. Que pretende cando revive nas súas obras crenzas, mitos... da nosa Galiza como serían os propios gazafellos, Pedro Chosco...? Era Vostede consciente que estes mitos eran locais pero que gardaban fondas concomitancias con outros doutras terras galegas?

Pretendo que non se perdan. Son personaxes da miña infancia que coma tantas outras cousas desaparecerían. Un xeito de que perduren é darlles vida literaria.

10. Tamén tocou Vostede o apartado das traducións, no seu caso de obras clásicas. Bota de menos máis tradución de clásicos estranxeiros ou tamén que a nosa literatura se traduza en maior proporción a outros idiomas?

Traducín as Fábulas de Fedro e algunha obra de Cicerón. Poder ler no noso idioma as obras da literatura latina paréceme un xeito de normalizar. Por iso o fixen. Cada día vai habendo máis traducións ó galego, non así autores galegos traducidos a outros idiomas. Se non estamos traducidos non nos coñecerán fóra e iso tamén é importante.


Pepe Carballude

11. Como pode xustificar que até o 2001 case tirase unha obra por ano, ou máis, e a partir de aí a sua produción se espaciase máis? Imponlle cada vez máis o intentar superarse ou cre que a súa aportación á nosa produción xa está case consolidada?

12. Acábase de entregar a 25ª edición do Premio de Novela García Barros. Non lle gustaría a Vostede ser o primeiro estradense en acadar semellante galardón? Poderíanos confesar se algunha vez presentou unha novela súa a este certame?

Era máis novo e tiña máis fogaxe. Hoxe son máis esixente, interésame menos publicar por publicar. Non quero arrepentirme dun libro feito á presa, para publicalo canto antes.

Gustaríame, claro que si. De feito presenteime unha vez ( hai dous ou tres anos) e cheguei á final. O libro titulábase Xograres dun tempo novo.

Retrato de Pepe Carballude realizado por:

André Díaz, alumno do MGB


CUESTIONARIO


A Torre de

Hércules.

Un monumento

salientábel?

Un só? “Xente de aquí e

de acolá” de Cunqueiro.Un/ha autor/-a e unha obra

literaria galegos?

Urbano Lugrís. Estranxeiro, Tiziano.

Un personaxe galego e un estranxeiro?

“Cien años de soledad” de

García Márquez.Un/ha autor/-a e unha obra

literaria estranxeiro

s?

Seguramente con Balbino

de Neira Vilas e Ulises de Homero.

Un personaxe literario co que se

identifique?

“Viaje a ninguna parte” de Fernando Fernán Gómez. “O bosque animado” de Cuerda.

Unha película de cine?

O traballo de todos os días.

Cal é a súa fonte de inspiración

“Edipo rei” de Sófocles.

Unha obra teatral?


Xubilarme para ter máis

tempo para min.Un anceio por realizar? Rural con praia

preto.

Mundo rural/urbano? Praia/montaña?

Estambul. Calquera cidade con mar de fondo.

Un lugar para visitar? e un lugar para descansar?

O suicidio colectivo

no Monte Medulio.

Un feito histórico?

Gobernantes que

miren polo ben dos

demais.

Unha utopía?

O salón da miña casa

con lume e chuvia fóra.

Un lugar axeitado para a lectura?

A de cantautor. “Al alba” de Luís Eduardo Aute.

Un tipo de música? Unha canción?

Plenamente con ningún. Tento ser eu mesmo.

Un/ha autor/-a con quen se identifique?

A arte e os artistas nosos.

Outro entretemento ademais da lectura?


pepe carballude

Education