pengurusan perolehan: peranan y kualiti …repo.uum.edu.my/602/1/nor_haiza_abd_aziz.pdf · kajian...

PENGURUSAN PEROLEHAN: PERANANKUALITI AUDIT DAN URUS TADBIR

KORPORAT

NOR HAIZA ABD AZIZSektor Audit Kerajaan Persekutuan

Jabatan Audit Negara

TAKIAH MOHD. ISKANDARNORMAN MOHD SALEH

Fakulti Ekonomi dan PerniagaanUniversiti Kebangsaan Malaysia

ABSTRAK

Kajian ini meneliti beberapa ciri tadbir urus korporat termasuk kebebasanlembaga pengarah, kemahiran pengetahuan perakaunan jawatankuasa audit,pemilikan ekuiti pengurusan dan hubungannya dengan pengurusanperolehan. Kajian juga turut melihat peranan kualiti audit sebagaipembolehubah tidak bersandar dan pemboleh ubah penyederhana. Sampelkajian terdiri daripada 812 buah syarikat bagi tahun 2001 dan 868 buahsyarikat tahun 2002 yang tersenarai di Papan Utama dan Papan Kedua BursaMalaysia. Dalam kajian ini, akruan boleh pilih merupakan pemboleh ubahbersandar. Teori agensi digunakan untuk menerangkan hubungan di antarapemboleh ubah kajian. Hasil kajian mendapati kebebasan lembaga pengarahmempunyai hubungan negatif yang signifikan dengan akruan boleh pilih.Hasil kajian ini juga menunjukkan hubungan negatif yang signifikan di antarakemahiran pengetahuan perakaunan jawatankuasa audit dan akruan bolehpilih. Penemuan ini menunjukkan kebebasan lembaga pengarah dan kemahiranpengetahuan perakaunan jawatankuasa audit merupakan faktor penting dalammembataskan kejadian pengurusan perolehan. Hasil analisis regrasi mendapatihubungan negatif yang signifikan di antara kualiti audit dengan akruan bolehpilih. Penemuan ini adalah konsisten dengan teori yang menjelaskanpengauditan berkualiti tinggi dapat mengurangkan kos agensi yang wujudkesan daripada pemisahan di antara pemilikan dan pengurusan syarikat. Hasilkajian ini menjelaskan bahawa mekanisma dalaman dan luaran tadbir uruskorporat adalah sama penting bagi memperkukuhkan pengawalan sesebuahsyarikat.

Kata kunci : Lembaga Pengarah Jawatankuasa Audit; Pemilikan ekuitipengurusan; Kualiti Audit; Akruan Boleh Pilih.

IJMS 13 (SPECIAL ISSUE), 163-188 (2006)w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y

164 IJMS 13 (SPECIAL ISSUE), 163-188 (2006)

ABSTRACT

This study has investigated certain corporate governance characteristics, whichinclude independence of board of directors, accounting skill and knowledge ofaudit committee, and managerial equity ownership, and the relationshipsbetween theses characteristics and earnings management. In addition, thisstudy has also examined the role of audit quality as an independent variableas well as a moderating variable. The sample consists of 812 and 868 companiesthat have been listed on both the First and Second Boards of Bursa Malaysiafor the years 2001 and 2002, respectively. In this study, the dependent variableis the discretionary accruals. The agency theory is used to explain therelationships between variables. Results show that independence of board ofdirectors has a significant relationship with discretionary accruals. It wasalso observed that there was a significant negative relationship betweenaccounting skill and knowledge of audit committee, and discretionary accruals.These findings indicate that the board of directors’ independence and auditcommittees’ accounting skill and knowledge are important factors in curtailingearnings management practices. The results of a regression analysis alsoindicate that audit quality has a significant negative relationship withdiscretionary accruals. This finding is consistent with the theory which statesthat high quality audit reduces agency costs resulting from the separationbetween ownership and company management. Overall, results of this studyprovide an explanation for the importance of both internal and externalmechanisms of corporate governance in strengthening the monitoring of thecompany.

Keywords: Board of directors; audit committee; managerial equity ownership;audit quality; discretionary accruals.

PENDAHULUAN

Amaun perolehan yang dilaporkan dalam penyata kewanganmerupakan ukuran penting untuk membuat penilaian prestasi syarikatoleh pihak yang mempunyai kepentingan dalam syarikat tersebut.Oleh kerana perolehan mempengaruhi pelbagai keputusan kewanganpihak berkepentingan, pengurus syarikat meluangkan banyak masadan tenaga menentukan perolehan tersebut (Wan Fazillah, 2000).Terdapat beberapa faktor yang mendorong pengurus syarikat campurtangan memanipulasikan perolehan yang dilaporkan antaranya ialahfaktor mendapat keuntungan peribadi pengurus itu sendiri sepertimemaksimumkan bonus dan meningkatkan harga saham (Schipper,1989).w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y

IJMS 13 (SPECIAL ISSUE), 163-188 (2006) 165

Pengurusan perolehan berlaku kerana piawaian perakaunanmembenarkan pengurus memilih mana-mana kaedah perakaunanyang difikirkan sesuai daripada beberapa kaedah alternatif yang bolehdigunakan. Kelonggaran ini membuka ruang kepada syarikatmemanipulasikan perolehan melalui pengurusan perakaunan akruan.Contohnya, pengurus boleh menentukan pengiktirafan hasil jualansecara kredit sebelum tunai diperoleh (Teoh, Wong & Rao, 1998).Pengurus juga boleh memastikan syarikat sentiasa mendapatkeuntungan di samping mencerminkan perolehan semasa sentiasalebih tinggi daripada perolehan lepas (Burgstahler & Dichev, 1997).

Sejak kebelakangan ini, pengurusan perolehan terus meningkat (Levitt,1998). Fenomena ini membimbangkan semua pihak khususnya yangmempunyai kepentingan dalam syarikat. Keadaan ini menyebabkanperanan juru audit luaran dalam kerangka kerja tadbir urus korporatmenjadi semakin penting terutamanya untuk melindungi kepentinganpemegang saham. Tadbir urus korporat adalah mekanisme untukmemantau dan mengawal pengurusan agar bertindak cekap danbersikap amanah, bertanggungjawab dan telus melalui pelaporankewangan yang berkualiti. Pelaporan kewangan berkualiti dijangkadapat mengatasi masalah ketidaksamaan maklumat di antarapemegang saham dan pengurusan syarikat. Di Malaysia, ekoran krisiskewangan yang melanda Asia dalam tahun 1997, tadbir urus korporatmula mendapat perhatian. Pada Mac 1998, Jawatankuasa KewanganTadbir Urus Korporat telah dibentuk oleh Kementerian Kewangan.Pada Mac 2000 Kod Tadbir Urus Korporat dan Praktis Terbaik diMalaysia telah diterbitkan. Kod tersebut menggariskan panduan yangperlu dipatuhi oleh syarikat, meliputi aspek kebebasan, pengetahuanperakaunan dan kewangan para pengarah dan jawatankuasa auditserta pemilikan ekuiti para pengarah.

Amalan terbaik tadbir urus korporat ini dijangka dapat mengurangkanmanipulasi perolehan dan seterusnya meningkatkan akauntabilitisyarikat. Di samping itu, pelantikan firma audit yang memberiperkhidmatan berkualiti juga dijangka dapat meningkatkan keyakinandan kepercayaan pemegang saham terhadap penyata kewangan yangdisediakan oleh pengurus syarikat (Watts & Zimmerman, 1986).

Persoalan yang timbul ialah sejauh mana mekanisme tadbir uruskorporat dapat membendung berlakunya pengurusan perolehan diMalaysia. Adakah kehadiran audit luaran dapat membantu lembagapengarah memperkukuhkan mekanisme tadbir urus korporat? Setakatini masih belum ada kajian yang melihat persoalan pengurusanperolehan bagi menguji keberkesanan tadbir urus korporat dan juruaudit luaran. Objektif kajian ini adalah untuk mendapatkan buktiw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


empirikal tentang keberkesanan tadbir urus korporat sebagaimekanisme dalaman dan kualiti audit sebagai mekanisme luarandalam memantau pengurusan perolehan di kalangan syarikattersenarai di Bursa Malaysia. Secara spesifiknya, kajian ini menelitihubungan di antara pengurusan perolehan dengan ciri-ciri tertentutadbir urus korporat seperti kebebasan lembaga pengarah,pengetahuan perakaunan dan kewangan jawatankuasa audit danpemilikan ekuiti oleh pengurusan. Kajian ini berbeza daripada kajianlepas yang lain dari segi pengujian pengaruh kualiti audit terhadaphubungan yang dinyatakan. Dalam kajian ini, kualiti audit diuji tentangkeupayaannya menyederhana hubungan di antara ciri tadbir uruskorporat masing-masing dengan pengurusan perolehan. Setakat artikelini ditulis, belum ada kajian lain yang melihat kualiti audit sebagaifaktor penyederhana dalam penilaian keberkesanan tadbir uruskorporat.

Artikel ini disusun seperti berikut. Bahagian kedua mengulaskerangkakerja teoritikal dan kajian lepas yang seterusnya digunakandalam membentuk hipotesis kajian. Metodologi kajian diterangkandalam bahagian ketiga, diikuti dengan bahagian empat yangmembincangkan hasil kajian. Artikel ini dirumus dalam bahagian lima.

ULASAN KARYA LEPAS DAN PEMBENTUKAN HIPOTESIS

Glautier (1997) berpendapat model teori agensi dapat menjelaskankelakuan manusia dalam organisasi yang melibatkan hubungan diantara prinsipal dan agen. Prinsipal merupakan pemberi modal,penanggung risiko dan pembentuk insentif, manakala agen membuatkeputusan bagi pihak prinsipal dan menanggung risiko keputusantersebut. Pemisahan di antara prinsipal dan agen menimbulkan konflikyang didorong oleh insentif agen untuk memaksimumkan kekayaanperibadinya dan bukan untuk memaksimumkan kekayaan pemilik.Konflik ini mengakibatkan kekayaan pemilik menjadi kurang danpengurangan ini merupakan kos agensi yang perlu ditanggung olehpemilik (Jensen & Meckling, 1976). Oleh itu, pihak prinsipal perlumembuat pemantauan terhadap tingkah laku pihak pengurusan yangmenimbulkan masalah. Jensen dan Meckling (1976) berpendapatkaedah pengawalan yang boleh dilakukan dengan melantik juru auditluaran, membentuk sistem kawalan rasmi, menghadkan belanjawandan membentuk skim pampasan yang dapat memahami kepentinganpihak pengurusan dengan lebih dekat.

Kajian lepas oleh Klein (2002), Park dan Shin (2003) dan Xie, Davidsondan Dadalt (2003) mengetengahkan beberapa ciri utama tadbir urusw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


korporat yang dijangka memainkan penting dalam pengurusanperolehan. Ciri-ciri tersebut termasuk kebebasan lembaga pengarah,pengetahuan perakaunan dan kewangan jawatankuasa audit, danpemilikan ekuiti pengurusan.

Kebebasan Lembaga Pengarah

Kajian lepas menunjukkan pengarah bebas bukan eksekutif danpengarah bukan eksekutif masing-masing dapat membendungkejadian pengurusan perolehan (Beasley & Mark, 1996; Klein, 2002;Xie et al., 2003). Walau bagaimanapun, kajian oleh Park dan Shin (2003)mendapati hanya pengarah bukan eksekutif daripada institusikewangan sahaja yang dapat membataskan kejadian pengurusanperolehan. Namun begitu, penemuan keupayaan pengarah bebasbukan eksekutif dan pengarah eksekutif memantau pengurusanperolehan tersebut telah disokong oleh kajian di Kanada yangmendapati amalan tersebut dipengaruhi oleh beberapa faktor ((Klein2002; Xie et al. 2003). Dalam kajian ini peratusan pengarah bebas yanglebih tinggi dalam jawatankuasa audit dibuktikan dapatmengurangkan akruan boleh pilih1 .

Kehadiran pengarah luar yang bebas membolehkan pendedahanmaklumat syarikat lebih telus. Peningkatan ketelusan ini dicapaikerana pengarah luar yang bebas dapat melaksanakan tugaspemantauan dengan lebih objektif dan mengutamakan kepentinganpemilik syarikat dan pihak lain. Semakin besar peratusan pengarahbebas, semakin berkesan usaha pengarah syarikat mengawal danmenghadkan manipulasi perolehan (Fama & Jensen, 1983). Kajian lepasjuga mendapati kebebasan pengarah luar mempunyai hubungannegatif yang signifikan dengan akruan boleh pilih (Klein 2002; Xie etal. 2003) dan pelaporan yang tidak benar (Beasley, 1996). Hasil kajianmenunjukkan bahawa semakin tinggi tahap kebebasan lembagapengarah amalan pengurusan perolehan melalui akruan boleh pilihdijangka menjadi lebih rendah.

Berasaskan perbincangan dapat disimpulkan bahawa pengarah luaryang bebas akan menjalankan tanggungjawab sebagai ahli lembagapengarah dengan lebih baik dan berkesan bagi memastikankepentingan pemegang saham dijaga. Oleh yang demikian, kehadiranpengarah bebas dalam lembaga pengarah dijangka membolehkanpendapat dan keputusan yang diambil menjadi lebih bijaksana dantidak dipengaruhi oleh pihak pengurusan syarikat. Berasaskanperbincangan, maka hipotesis seperti berikut dibentuk.w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


H1: Kebebasan lembaga pengarah mempunyai hubungan negatifdengan akruan boleh pilih.

Pengetahuan Perakaunan dan Kewangan Jawatankuasa Audit

Jawatankuasa Blue Ribbons berpendapat pengetahuan perakaunandan kewangan penting bagi mengurangkan amalan pengurusanperolehan selain membolehkan pengarah yang menganggotaijawatankuasa audit memahami amalan manipulasi perolehan denganlebih baik. Oleh yang demikian, jawatankuasa audit seperti itu dapatberfungsi dengan lebih baik bagi menyelia pelaporan kewangansyarikat. Pendapat ini disokong oleh Kalbers dan Forgarty (1993) yangmendapati jawatankuasa audit tidak dapat melaksanakan tugasdengan berkesan sekiranya kurang pengetahuan tentang perakaunandan kewangan. Kehadiran ahli yang mempunyai pengetahuanperakaunan dan kewangan dalam jawatankuasa audit juga didapatimempunyai hubungan negatif dengan akruan boleh pilih (Xie et al.2003).Sehubungan itu, Kod Tadbir Urus Korporat menetapkan setiapjawatankuasa audit perlu mempunyai sekurang-kurangnya seorangahli yang merupakan akauntan bertauliah. Keperluan PenyenaraianBursa Malaysia mencadangkan agar jawatankuasa audit mempunyaisekurang-kurangnya seorang ahli yang berdaftar dengan badanprofesional tempatan iaitu Malaysian Institute of Accountants (MIA), ataumempunyai sekurang-kurangnya tiga tahun pengalaman selepas luluspeperiksaan profesional dan menjadi ahli sebuah badan profesionalyang diiktiraf (Shamser & Zulkarnain, 2001). Keahlian seorangakauntan bertauliah dalam jawatankuasa tersebut membolehkannyamenjalankan tanggungjawab dengan lebih cekap dan berkesan.Pengetahuan dan pengalaman dalam bidang perakaunan, kewangandan pengauditan juga membantu jawatankuasa audit memastikansyarikat mematuhi peraturan yang ditetapkan. Berdasarkanperbincangan, hipotesis yang akan diuji dinyatakan seperti berikut.

H2 : Kemahiran perakaunan ahli jawatankuasa audit mempunyaihubungan negatif dengan akruan boleh pilih.

Pemilikan Ekuiti Pengurusan

Pemilikan pengurusan merupakan mekanisme kawalan dalaman yangdapat mengurangkan kos agensi daripada pemisahan pemegangsaham dan pihak pengurusan (Dhaliwal, Salamon & Smith, 1982;Warfield, Wild & Wild, 1995; Gul, Lyn & Tsui, 2001). Namun begitu,kajian Koh (2003) dan Klein (2002) mendapati hubungan yang tidaksignifikan di antara pemilikan pengurusan dengan akruan boleh pilih.w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Kajian oleh Chung, Firth dan Kim (2002) dan Koh (2003) pulamendapati pemilikan institusi jangka panjang dapat mengurangkantahap akruan boleh pilih sama ada secara langsung dan tidak langsung.

Kos agensi yang wujud akibat daripada pemisahan antara pemilik danpengurusan boleh dikurangkan apabila kepentingan pemilikanpengurus meningkat. Syarikat yang mempunyai pemilikanpengurusan berusaha memaksimumkan kekayaan pemegang sahamkerana kekayaan mereka sebagai pemilik dimaksimumkan Jensen danMeckling (1976). Kajian oleh Warfield et al. (1995) turut menyokongpenemuan ini dan mendapati hubungan negatif yang signifikan antarapemilikan pengurusan dan akruan boleh pilih. Penemuan inimenyokong pendapat bahawa pemilikan pengurusan merupakanmekanisme kawalan kos agensi yang dapat mendisiplinkan kelakuanpengurus syarikat (Jensen & Meckling, 1976).

Kajian ini menjangkakan apabila pengarah memegang ekuit syarikat,kecenderungan untuk memanipulasi perolehan akan berkurangan.Pegangan ekuiti yang tinggi juga mendorong pengarah mendedahkanlebih banyak maklumat mengenai syarikat dan memastikan maklumatyang dilaporkan kepada pemegang saham adalah benar. Pelaporanpenyata kewangan yang berkualiti perlu bagi menjaga kepentinganpelaburan pemegang saham agar mereka kekal melabur dalam syarikattersebut. Berasaskan perbincangan, maka hipotesis seperti berikutdibentuk.

H3: Pemilikan pengurusan mempunyai hubungan negatif denganakruan boleh pilih.

Kualiti Audit

Pengauditan merupakan salah satu mekanisme kawalan yangdigunakan oleh syarikat bagi menangani masalah agensi (Jensen &Meckling 1976; Watts & Zimmerman 1986). Melalui pengauditan,manipulasi laporan maklumat perakaunan dapat dikurangkan. Juruaudit lebih sensitif tentang pengurusan perolehan dan cuba sedayaupaya untuk menghalang manipulasi perolehan tersebut (Hirst 1994).Walau bagaimanapun, nilai pengauditan setiap firma adalah berubah-ubah bergantung kepada kualiti firma audit tersebut. Kualiti auditditakrifkan sebagai kebarangkalian juru audit menemui kecuaian danpenipuan dalam sistem perakaunan pelanggan dan melaporkanpenipuan tersebut (DeAngelo 1981).

Dalam kajian lepas, firma audit besar (Big 8, Big 6 atau Big 5) kerapdigunakan sebagai proksi kualiti audit (DeAngelo 1981; Davidson &w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Neu 1993; Becker, Defonel, Jiambalvo dan Subvomanyam 1998; Francis,Maydow dan Sparks 1999; Gul et al. 2001). Pelanggan firma bukan Big6 melaporkan akruan boleh pilih lebih tinggi berbanding akruan boleh pilihpelanggan firma audit Big 6 secara purata sebanyak 1.5% dan 2.15%daripada jumlah aset (Becker et al. 1998). Penemuan ini disokong olehFrancis et al. (1999) yang mendapati pelanggan firma audit Big 6mempunyai amaun akruan boleh pilih yang lebih rendah berbandingamaun akruan boleh pilih pelanggan firma audit bukan Big 6,walaupun firma audit Big 6 mempunyai jumlah akruan yang lebihbesar.

Kajian ini menjangkakan wujud perbezaan kualiti audit di antara firmaaudit Big 5 dengan firma bukan Big 5 dalam perkhidmatanpengauditan. Firma audit Big 5 lebih mampu memberikanperkhidmatan pengauditan yang berkualiti kerana firma tersebutmempunyai sumber yang lebih besar bagi melatih kakitangan agarlebih mahir berbanding dengan firma bukan Big 5. Kemahiran danpenggunaan teknologi yang terkini ini akan menyumbang kepadaperkhidmatan audit yang lebih berkualiti. Sehubungan itu, hipotesisseterusnya dibentuk.

H4: Kualiti audit mempunyai hubungan negatif dengan akruanboleh pilih.

Kesan Kualiti Audit sebagai Pemboleh Ubah Penyederhana

Kewujudan kualiti audit sebagai mekanisme kawalan mempengaruhihubungan antara kebebasan lembaga pengarah dengan kemahiranperakaunan jawatankuasa audit masing-masing dengan akruan bolehpilih (Gul et al. 2001). Kajian lepas mendapati kebebasan lembagapengarah mempunyai hubungan negatif dengan akruan boleh pilih(Klein 2002). Pengauditan oleh firma audit Big 5 dijangka akanmelemahkan hubungan tersebut.

Dengan kata lain, hubungan antara kebebasan dan kemahiran lembagapengarah masing-masing dengan akruan boleh pilih adalah lebihkukuh bagi firma yang tidak diaudit oleh firma Big 5. Ini keranakawalan oleh lembaga pengarah yang bebas dan berkemahiranmenjadi lebih penting apabila syarikat tidak diaudit oleh firma audityang berkualiti (Big 5) berbanding dengan syarikat yang diaudit olehfirma audit daripada kumpulan Big 5. Ciri yang baik dalam lembagapengarah atau jawatankuasa audit menjadi begitu penting bagi syarikatyang telah diaudit oleh juru audit daripada firma Big 5, berbandingdengan syarikat yang diaudit oleh juru audit daripada firma auditw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


yang lebih kecil. Berdasarkan perbincangan ini, hipotesis berikutdibentuk.

H5: Hubungan negatif antara kebebasan pengarah dan akruan bolehpilih adalah lebih kukuh bagi syarikat yang di audit oleh firmabukan-Big 5 berbanding dengan syarikat yang diaudit oleh firmaBig 5.

H6: Hubungan negatif antara pengetahuan perakaunan dankewangan ahli jawatankuasa audit dan akruan boleh pilihadalah lebih kukuh bagi syarikat yang diaudit oleh firma bukanBig 5 berbanding dengan syarikat yang diaudit oleh firma Big 5.

H7: Hubungan negatif antara pemilikan pengurusan dan akruanboleh pilih adalah lebih kukuh bagi syarikat yang diaudit olehfirma bukan Big 5 berbanding dengan syarikat yang diaudit olehfirma Big 5.

METODOLOGI KAJIAN

Reka Bentuk Kajian

Kajian ini berbentuk rentas industri bagi syarikat tersenarai di BursaMalaysia tahun 2001 dan 2002. Ianya menguji hubungan beberapapemboleh ubah tadbir urus korporat termasuk kebebasan lembagapengarah, pengetahuan perakaunan dan kewangan jawatankuasaaudit, pemilikan ekuiti oleh pengurus dan kualiti audit denganpengurusan perolehan.

Pengoperasian Pemboleh Ubah

Pemboleh ubah bersandar kajian ini adalah pengurusan perolehanyang diukur dengan akruan boleh pilih berasaskan model Jones (1991).Model Jones (1991) secara keratan rentas ini dipilih kerana ia mampumengesan akruan boleh pilih dengan amat baik (Bartov, Gul & Tsui2001). Berasaskan model tersebut, persamaan regrasi digunakan bagimendapatkan nilai akruan tidak boleh pilih. Parameter α, β

1, β

2

dianggarkan daripada model yang dibentuk bagi setiap industri danmasing-masing menerangkan hubungan di antara jumlah aset tahunsebelumnya, perubahan hasil dan jumlah aset tetap.

JAijt/Aijt-1 = α jt[1/Aijt-1] + β1jt [∆HASILijt/ Aijt-1] + β2jt [ HPKijt/ Aijt-1 ]+ εijt ..(1)w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


di mana:

JAijt = Jumlah akruan tahun t bagi firma i dalam industri j;∆HASILijt= Perubahan pendapatan tahun t dalam bagi firma i dalam

industri j;HPKijt = Hartanah, peralatan dan kelengkapan tahun t bagi firma i

dalam industri j;Aijt-1 = Jumlah aset dalam tahun t-1 bagi firma i dalam industri j;εijt = Ralat dalam tahun t bagi firma i dalam industri j;

Jumlah akruan ialah pendapatan bersih sebelum item luar biasa ditolakaliran tunai daripada aktiviti operasi (DeFond & Subramanyam, 1998;Becker et al., 1998; Klein, 2002). ABP ditakrifkan sebagai ralat (εijt)daripada persamaan tersebut. Ini kerana model jangkaan Jones (1991)memberikan hubungan normal antara jumlah akruan denganperubahan prestasi perolehan (∆HASIL) serta nilai aset boleh susutnilai (HPK). Jumlah akruan yang lebih tinggi atau lebih rendahdaripada amaun dijangkakan dianggap sebagai akruan boleh pilih.

Pemboleh Ubah Tidak Bersandar

Empat pemboleh ubah tidak bersandar kajian adalah kebebasanlembaga pengarah, pengetahuan perakaunan dan kewanganjawatankuasa audit, pemilikan ekuiti pengurusan dan kualiti juru auditluaran. Setiap pemboleh ubah ini seterusnya dibincangkan dalambahagian ini.

Kebebasan Lembaga Pengarah. Kebebasan lembaga pengarah diukurberasaskan peratusan pengarah bebas bukan eksekutif dalam lembagapengarah. Semakin tinggi peratusan pengarah bebas menggambarkanlembaga pengarah yang semakin bebas dan telus.

Pengetahuan Perakaunan dan Kewangan Jawatankuasa Audit. Pengetahuanperakaunan dan kewangan jawatankuasa audit diukur berasaskankeanggotaan sekurang-kurangnya seorang akauntan bertauliahsebagai ahli jawatankuasa tersebut. Pemboleh ubah patung digunakan,dengan diberi skor 1 sekiranya jawatankuasa audit mempunyaisekurang-kurangnya seorang akauntan bertauliah, dan skor 0sekiranya tiada. Akauntan bertauliah digunakan sebagai proksikemahiran perakaunan dan kewangan kerana ia merupakanpengiktirafan profesional kepada profesion perakaunan.

Pemilikan Ekuiti Pengurusan. Pemilikan ekuiti pengurusan ditentukanberasaskan peratusan jumlah ekuiti yang dimiliki secara langsung olehw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


pengurusan syarikat. Pemegangan ekuiti syarikat yang kurangpelbagai mengurangkan kebarangkalian berlaku konflik di antaraprinsipal dengan agen.

Kualiti audit. Kajian ini menggunakan saiz firma audit iaitu Big 5 danbukan Big 5 sebagai proksi kualiti audit. Skor 1 bagi syarikat yangdiaudit oleh firma audit Big 5 dan skor 0 bagi syarikat yang diauditoleh firma audit bukan Big 5.

Pemboleh Ubah Penyederhana

Di samping menjadi pemboleh ubah bebas, kualiti audit juga bertindaksebagai pemboleh ubah penyederhana yang dijangka mempengaruhihubungan di antara mekanisme kawalan kos agensi dalaman danakruan boleh pilih. Kesan pemboleh ubah penyederhana dapat dilihatdaripada koefisen hasil darab pemboleh ubah ini dengan pembolehubah bebas yang lain.

Pemboleh Ubah Kawalan

Enam pemboleh ubah kawalan dalam kajian ini adalah aliran tunaiaktiviti operasi, nisbah nilai pasaran terhadap nilai buku sahamditerbitkan, saiz, keumpilan, pulangan aset dan jenis industri.Pemboleh ubah ini dikawal kerana kajian lepas mendapati pembolehubah tersebut masing-masing mempunyai hubungan yang signifikandengan pengurusan perolehan. Contohnya, pengurusan perolehanberhubung secara positif dengan aliran tunai (Dechow, Sloon & Sweney1995; Becker et al. 1998; Yoon & Miller 2002), nisbah nilai pasaranterhadap nilai buku saham diterbitkan (Bartov et al. 2001), keumpilan(DeFond & Jiambalvo 1994; Dechow et al. 1995; Warfield et al. 1995;Becker et al. 1998; Francis et al. 1999; Bartov et al. 2001), dan pulanganke atas aset (Bartov et al. 2001; Klein 2002). Akruan boleh pilih jugadidapati berhubung secara negatif dengan saiz firma (DeFond &Jiambalvo 1994; Warfield et al. 1995; Becker et al. 1998; Bartov et al.2001). Oleh kerana akruan ini juga ditentukan berdasarkan industri,pemboleh ubah industri dimasukkan (Johl, Houghton & Jubb 2003).Pemilikan nomini merupakan ciri unik struktur pemilikan syarikat diMalaysia. Pemilikan nomini juga didapati mempengaruhi akruan bolehpilih (Takiah & Aini 2002), maka ia dijadikan sebagai pemboleh ubahkawalan.

Hubungan antara pemboleh ubah kajian dijelaskan dalam modelregrasi seperti berikut;w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


ABPit = β0 + β1ALIRAN TUNAIit + β2NILAI PASARANit +β3 SAIZit + β4KEUMPILANit + β5PULANGAN ASETit +β6PENGGUNAit + β7B/USAHAit + β8HARTANAHit +β9NOMINI + β10KEBEBASANit + β12KEMAHIRANit +β14PENGURUSANit + β16AUDITit +

β11AUDITit*KEBEBASANit+ β13AUDITit *KEMAHIRANit + β15AUDITit

*PENGURUSANit + ... (2)

di mana:

ABP = Akruan boleh pilihAUDIT = Firma ‘Big 5’ dinilaikan 1, firma bukan ‘Big 5’

dinilaikan 0ALIRAN TUNAI = Aliran tunai daripada aktiviti operasiNILAI PASARAN = Nisbah nilai pasaran kepada nilai buku saham

diterbitkanSAIZ = ‘Natural logarithm’ jumlah aset bagi firma i

dalam tahun tKEUMPILAN = Nisbah hutang per jumlah aset bagi firma i

dalam tahun tPULANGAN ASET = Perbezaan untung tahun t dan tahun t-1

dibahagi jumlah asetKEBEBASAN = Kebebasan lembaga pengarahKEMAHIRAN = Kemahiran perakaunan, kewangan

jawatankuasa auditPENGURUSAN = Pemilikan pengurusanPENGGUNA = Industri pengguna dan khidmat dagang

dikodkan 1, Industri lain dikodkan 0B/USAHA = Industri barang usaha dikodkan 1, industri lain

dikodkan 0HARTANAH = Industri pembinaan dan hartanah dikodkan 1,

industri lain dikodkan 0

ANALISIS DATA

Sampel

Sampel kajian terdiri daripada syarikat yang tersenarai di papan utamadan papan kedua Bursa Malaysia daripada semua industri, kecualiindustri kewangan dan industri lain yang berperaturan sepertiinsurans. Industri kewangan dikeluarkan daripada rangkapersampelan kerana ia tertakluk kepada beberapa peraturan dan garispanduan Bank Negara melalui Akta Institusi Perbankan dan Kewanganw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


1989. Syarikat industri lain yang berperaturan juga dikeluarkan daripadasampel kerana peraturan terhadap industri tersebut mewujudkaninsentif lain untuk mengurus perolehan dengan cara yang berbezadaripada syarikat yang tidak tertakluk kepada peraturan seperti itu(Becker et al. 1998).

Data diambil daripada laporan tahunan syarikat terpilih yang disimpandi perpustakaan Bursa Malaysia, Buku Panduan Bursa Malaysia danInvestors Digest. Tempoh kajian ini adalah tiga tahun selepas kodperaturan urus tadbir korporat lulus dan diterbitkan. Syarikat yangtidak mempunyai maklumat lengkap, tidak menyimpan laporantahunan di Bursa Malaysia, menukar tarikh akhir tahun kewanganatau menukar firma audit dikeluarkan daripada sampel kajian.

Sebanyak 812 buah syarikat tersenarai di Bursa Malaysia tahun 2001dan 868 tahun 2002 dipilih sebagai sampel yang keseluruhannyamenghasilkan sebanyak 1,680 syarikat-tahun. Walau bagaimanapun,selepas penapisan data seperti yang dinyatakan hanya 1,087 buahsyarikat-tahun terpilih sebagai sampel. Jadual 1 memperincikan sampelkajian.

Jadual 1Sampel Kajian

Maklumat Sampel Bilangan Kes

Bilangan Syarikat Terpilih Bagi Tahun 2001 dan 2002 1,397Tolak: Tiada laporan tahunan dan maklumat tidak lengkap 265Tolak: Syarikat menukar firma audit 31Tolak: Syarikat menukar tarikh akhir tahun kewangan 14Jumlah sampel boleh guna 1,087

Analisis Deskriptif

Jadual 2 menunjukkan syarikat yang diaudit oleh firma Big 5mempunyai nilai min log jumlah aset, aliran tunai dan keuntunganyang lebih besar berbanding nilai min log syarikat yang tidak diauditoleh firma Big 5. Hasil kajian ini mencadangkan syarikat yang diauditoleh firma Big 5 secara puratanya lebih besar dan mencatat keuntunganyang lebih tinggi berbanding syarikat yang diaudit oleh firma bukanBig 5selaras dengan Takiah, Ruhanita dan Aini (2000). Median logjumlah aset syarikat yang diaudit oleh firma Big 5 adalah 19.36berbanding median log jumlah aset syarikat yang diaudit oleh firmabukan Big 5. Perbezaan ini signifikan berasaskan ujian t (t statistik=3.243, p=0.001). Median keuntungan bagi syarikat yang diaudit olehfirma Big 5 pula adalah 3.98% daripada jumlah aset berbanding 2.8%w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


daripada jumlah aset bagi syarikat yang diaudit oleh firma bukan Big5. Manakala median aliran tunai daripada aktiviti operasi bagi syarikatyang diaudit oleh firma Big 5 adalah 4.8% daripada jumlah aset,berbanding 3.9% daripada jumlah aset bagi syarikat yang diaudit olehfirma bukan Big 5. Perbezaan ini juga signifikan (t-statistik = -3.371, p= 0.001).

Analisis korelasi dilakukan untuk menguji hubungan bivariat antarasemua pemboleh ubah sama ada nominal atau berterusan. Ujian inipenting untuk melihat sama ada wujud atau tidak masalahmultikolineariti terutamanya dengan koefisien korelasi melepasi 0.80(Cooper & Schindler 2001). Di samping itu, penelitian dibuat terhadapVariance Inflation Factors yang merupakan pertunjuk masalahmultikolineariti. Jadual 3 menunjukkan nilai korelasi antara pembolehubah kajian adalah di antara 0.004 (korelasi kualiti audit dan nisbahkeumpilan) hingga –0.371 (korelasi aliran tunai dan akruan boleh pilih).Hasil analisis ini menunjukkan bahawa semakin tinggi aliran tunaifirma, semakin kurang berlaku akruan boleh pilih. Kajian jugamendapati wujud korelasi di antara saiz dan pemilikan nomini dengannilai koefisien Pearson 0.223. Penemuan ini menunjukkan bahawa,secara purata, semakin besar saiz firma semakin besar pemilikannomini dalam syarikat.

Analisis Regrasi

Hasil analisis regrasi dalam Jadual 4 menunjukkan R2 terlaras yangsignifikan (p=0.000) bernilai 0.296. Hasil analisis menunjukkanpemboleh ubah tidak bersandar dalam model tersebut berjayamenerangkan 29.6% perubahan akruan boleh pilih sebagai pembolehubah bersandar.

Hubungan Kebebasan Lembaga Pengarah dengan Akruan Boleh Pilih

Jadual 4 menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan di antarakebebasan lembaga pengarah dan akruan boleh pilih (koefisien –0.056,p<0.05). Hasil analisis ini menunjukkan semakin tinggi kebebasanlembaga pengarah, semakin kurang tahap akruan boleh pilih.Penemuan ini menyokong H1 dan konsisten dengan penemuan kajianKlein (2002) dan Xie et al. (2003). Manakala, Norman, Takiah dan MohdMohid (2005) mendapati hubungan yang tidak signifikan di antarakebebasan lembaga pengarah dan akruan boleh pilih. Kajian tersebutmenggunakan data peratusan pengarah bebas yang lebih rendahberasaskan data kajian yang diambil dalam tahun pertama Kod TadbirUrus Korporat dilaksanakan di Malaysia. Kajian tersebut dipercayaikurang mencerminkan keadaan yang sewajarnya.w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Jad

ual

2A

nalis

is D

eskr

ipti

f

Sem

ua s

yari

kat

Sya

rika

t dia

udit

‘Big

-5’

Syar

ikat

dia

udit

buk

an ‘B

ig-5

’U

jian

t(N

=1,

087)

(N

=77

1)(N

=31

6)

Pem

bole

h ub

aha

min

med

ian

sisi

han

min

med

ian

sisi

han

min

med

ian

sisi

han

t-st

atis

tik

Nila

i ppi

awai

pia

wai

pia

wai

AB

P0.

0002

0.00

040.

0846

0.00

210.

0020

0.08

35-0

.004

5-0

.002

40.

0871

-1.1

570.

247

AL

IRA

N T

UN

AI

0.04

570.

0447

0.08

650.

0515

0.04

800.

0769

0.03

460.

0386

0.07

07-3

.371

0.00

1N

ILA

I PA

SAR

AN

1.86

951.

5100

1.39

791.

9229

1.57

001.

3947

1.73

931.

2950

1.39

921.

969

0.04

9SA

IZ19

.546

919

.259

91.

3524

19.6

317

19.3

603

1.37

6419

.340

019

.152

81.

2705

3.24

30.

001

KE

UM

PIL

AN

0.05

350.

0368

0.06

110.

0537

0.03

980.

0601

0.05

310.

0269

0.06

361.

015

0.31

0PU

LA

NG

AN

ASE

T0.

0002

0.00

020.

0728

0.00

170.

0009

0.07

41-0

.002

4-0

.000

30.

0733

-1.2

040.

229

NO

MIN

I0.

2965

0.27

320.

2095

0.30

320.

2795

0.21

000.

2804

0.25

100.

2074

1.62

80.

104

KE

BE

BA

SAN

0.39

350.

3950

0.10

570.

3923

0.39

230.

1020

0.39

960.

3951

0.11

42-0

.569

0.57

0K

EM

AH

IRA

N1.

0856

1.00

000.

2798

1.08

171.

0000

0.27

411.

0949

1.00

000.

2936

-0.7

070.

480

PEN

GU

RU

SAN

0.11

210.

0299

0.16

400.

1086

0.02

500.

1663

0.12

060.

0468

0.15

82-1

.096

0.27

3

Not

a:a A

BP

Akr

uan

bole

h pi

lihA

LIR

AN

TU

NA

IA

liran

tuna

i dar

ipad

a ak

tivi

ti o

pera

siN

ILA

I PA

SAR

AN

Nis

bah

nila

i pas

aran

kep

ada

nila

i buk

u sa

ham

dit

erbi

tkan

SAIZ

‘Nat

ural

loga

rith

m’ j

umla

h as

et b

agi f

irm

a i d

alam

tahu

n t

KE

UM

PIL

AN

Nis

bah

huta

ng p

er ju

mla

h as

et b

agi f

irm

a i d

alam

tahu

n t

PUL

AN

GA

N A

SET

Perb

ezaa

n un

tung

tahu

n t d

an ta

hun

t-1

dib

ahag

i jum

lah

aset

KE

BE

BA

SAN

Keb

ebas

an le

mba

ga p

enga

rah

KE

MA

HIR

AN

Kem

ahir

an p

erak

auna

n, k

ewan

gan

jaw

atan

kuas

a au

dit

PEN

GU

RU

SAN

Pem

ilika

n pe

ngur

usan

NO

MIN

IPe

mili

kan

nom

ini

AU

DIT

Firm

a ‘B

ig 5

’ din

ilaik

an1,

firm

a bu

kan

‘Big

5’ d

inila

ikan

0

ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my


Jad

ual

3A

nalis

is K

orel

asi P

ears

on

Pem

bole

h ub

aha

12

34

56

78

910

11

1A

BP

1.00

0-0

.371

0.18

1-0

.018

0.04

20.

270

-0.0

38-0

.060

-0.0

20-0

.006

0.03

52

AL

IRA

N T

UN

AI

1.00

00.

213

0.06

3-0

.084

0.03

8-0

.085

-0.0

480.

035

-0.0

990.

102

3N

ILA

I PA

SAR

AN

1.00

00.

157

-0.0

820.

069

-0.0

11-0

.050

-0.1

450.

011

0.06

04

SAIZ

1.00

00.

132

0.02

80.

011

0.01

2-0

.207

0.22

30.

084

5K

EU

MPI

LA

N1.

000

0.01

70.

028

-0.0

060.

075

0.11

20.

004

6PU

LA

NG

AN

ASE

T1.

000

0.02

1-0

.022

-0.0

280.

028

0.03

37

KE

BE

BA

SAN

1.00

00.

070

-0.0

420.

002

-0.0

178

KE

MA

HIR

AN

1.00

0-0

.073

0.00

8-0

.021

9PE

NG

UR

USA

N1.

000

-0.0

08-0

.033

10N

OM

INI

1.00

00.

049

11A

UD

IT1.

000

Not

a:a A

BP

Akr

uan

bole

h pi

lihA

LIR

AN

TU

NA

IA

liran

tuna

i dar

ipad

a ak

tivi

ti o

pera

siN

ILA

I PA

SAR

AN

Nis

bah

nila

i pas

aran

kep

ada

nila

i buk

u sa

ham

dit

erbi

tkan

SAIZ

‘Nat

ural

loga

rith

m’ j

umla

h as

et b

agi f

irm

a i d

alam

tahu

n t

KE

UM

PIL

AN

Nis

bah

huta

ng p

er ju

mla

h as

et b

agi f

irm

a i d

alam

tahu

n t

PUL

AN

GA

N A

SET

Perb

ezaa

n un

tung

tahu

n t d

an ta

hun

t-1

dib

ahag

i jum

lah

aset

KE

BE

BA

SAN

Keb

ebas

an le

mba

ga p

enga

rah

KE

MA

HIR

AN

Kem

ahir

an p

erak

auna

n, k

ewan

gan

jaw

atan

kuas

a au

dit

PEN

GU

RU

SAN

Pem

ilika

n pe

ngur

usan

NO

MIN

IPe

mili

kan

nom

ini

AU

DIT

Firm

a ‘B

ig 5

’ din

ilaik

an1,

firm

a bu

kan

‘Big

5’ d

inila

ikan

0

ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my


Jad

ual

4A

nalis

is R

egra

si

Tanp

a A

udit

Ber

sert

a A

udit

Koe

fisi

ent-

stat

isti

kp

Koe

fisi

ent-

stat

isti

kp

Kon

stan

-0.0

11-0

.316

0.75

2-0

.013

-0.3

620.

717

Pem

bole

h ub

ah k

awal

an

AL

IRA

N T

UN

AI (

-)-0

.522

-17.

306

0.00

0-0

.524

-17.

315

0.00

0N

ILA

I PA

SAR

AN

(+)

0.01

710

.007

0.00

00.

017

9.99

70.

000

SAIZ

(-)

-0.0

02-0

.574

0.56

6-0

.002

-0.5

160.

606

KE

UM

PIL

AN

(+)

0.04

01.

110

0.26

70.

040

1.08

90.

276

PUL

AN

GA

N A

SET

(+)

0.31

810

.684

0.00

00.

319

10.6

910.

000

PEN

GG

UN

A(?

)0.

024

2.49

40.

013

0.02

42.

473

0.01

4B

/U

SAH

A(?

)0.

027

2.78

00.

006

0.02

72.

769

0.00

6H

AR

TAN

AH

(?)

0.01

61.

489

0.15

10.

015

1.47

80.

140

NO

MIN

I(?)

-0.0

23-2

.154

0.03

1-0

.023

-2.1

490.

032

Pem

bol

eh u

bah

uji

an

KE

BE

BA

SAN

-0

.056

-2.7

130.

007

-0.0

56-2

.719

0.00

7K

EM

AH

IRA

N

-0.0

17-2

.145

0.03

2-0

.016

-2.0

740.

038

PEN

GU

RU

SAN

0.

013

0.92

40.

356

0.01

30.

954

0.34

0A

UD

IT

-0.0

11-2

.261

0.02

4-0

.011

-2.2

670.

024

KE

BE

BA

SAN

*AU

DIT

0.00

80.

188

0.85

1K

EM

AH

IRA

N*A

UD

IT0.

010

0.60

00.

549

PEN

GU

RU

SAN

*AU

DIT

-0.0

23- 0

.769

0.44

2

Saiz

Sam

pel

1,08

71,

087

F-St

atis

tik

36.3

1929

.527

Keb

aran

gkal

ian

>F

0.00

00.

000

R_

Terl

aras

0.29

70.

296

ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my


Hubungan Pengetahuan Perakaunan dan Kewangan Jawatankuasa Auditdengan Akruan Boleh Pilih

Hasil analisis dalam Jadual 4 menunjukkan hubungan negatif(koefisien = -0.016) yang signifikan (p=0.038) antara pengetahuanperakaunan dan kewangan jawatankuasa audit dengan akruan bolehpilih. Penemuan ini menyokong hipotesis H2. Kehadiran akauntanbertauliah sebagai anggota jawatankuasa audit membantujawatankuasa itu untuk memahami kejadian pengurusan perolehandengan lebih baik. Kepakaran ini dapat meningkatkan fungsipengawalan jawatankuasa audit dalam usaha membendung kejadiantersebut. Penemuan ini selaras dengan hasil kajian Xie et al. (2003) yangmendapati jawatankuasa audit yang di antara ahlinya mempunyaipengetahuan kewangan dan pengalaman sektor korporat berjayamengurangkan amalan akruan boleh pilih.

Hubungan Pemilikan Ekuiti Pengurusan dengan Akruan Boleh Pilih

Hasil analisis regrasi seperti dalam Jadual 4 menunjukkan pemilikanpengurusan tidak mempunyai hubungan yang signifikan denganakruan boleh pilih. Penemuan ini tidak menyokong hipotesis H3 yangmenjangkakan hubungan negatif antara pemilikan pengurusan denganakruan boleh pilih. Hubungan yang tidak signifikan yang dihasilkanini adalah kerana pegangan ekuiti di kalangan pengurusan dalamkajian ini adalah pada tahap peratusan yang rendah berbanding kajianterdahulu. Warfield et al. (1995) melaporkan lebih daripada 68% jumlahsampel yang dikaji mempunyai pegangan ekuiti melebihi 10%,manakala 25% lagi mempunyai pegangan ekuiti pada tahap 25% keatas. Namun, hasil kajian ini juga berbeza daripada Norman et al. (2005)yang mendapati pemilikan pengurusan mengurangkan akruan bolehpilih di Malaysia. Kajian tersebut (Norman et al. 2005) menggunakan561 buah syarikat tersenarai di Bursa Malaysia pada tahun 2001 danmenggunakan pemboleh ubah kawalan yang kurang bilangan.Penemuan kajian yang tidak konsisten ini mungkin disebabkanperbezaan data dan bilangan pemboleh ubah kawalan yang dianalisisatau disebabkan pemboleh ubah penting lain, seperti pegangan sahampelabur institusi dan kerajaan, yang tidak diambilkira dalam kajianini. Penemuan yang tidak konsisten ini memerlukan kajian selanjutnya.

Kesan Kualiti Audit terhadap Hubungan antara Kebebasan Lembaga Pengarahdengan Akruan Boleh Pilih

Hasil analisis menunjukkan bahawa nilai koefisien kesan interaksikebebasan lembaga pengarah dan kualiti audit (KEBEBASAN*AUDIT)w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


terhadap akruan boleh pilih adalah positif (0.008) tetapi tidaksignifikan. Penemuan ini menjelaskan tiada perbezaan yang signifikanantara pengurusan perolehan syarikat yang diaudit oleh firma auditBig 5 dengan pengurusan perolehan syarikat yang diaudit oleh bukanBig 5. Hasil analisis ini tidak menyokong hipotesis kajian yangmenjangkakan hubungan negatif yang signifikan antara akruan bolehpilih dan kebebasan lembaga pengarah apabila diaudit oleh firmabukan Big 5. Namun, hasil analisis yang tidak signifikan inimenggambarkan mekanisme kawalan dalaman dalam bentuk lembagapengarah yang bebas adalah baik dan kukuh bagi mengurangkan tahapakruan boleh pilih sama ada dalam syarikat yang diaudit oleh firmaBig 5 atau pun tidak. Kewujudan mekanisme kawalan luaran berbentukaudit berkualiti tidak banyak membawa kesan yang signifikanterhadap keadaan pengurusan yang sudah kukuh di bawahpengendalian lembaga pengarah yang bebas. Penemuan ini jugamenjelaskan kehadiran pengarah bebas bukan eksekutif membantulembaga pengarah memainkan peranan dengan berkesan bagimengurangkan amalan pengurusan perolehan.

Kesan Kualiti Audit terhadap Hubungan Kemahiran Perakaunan danKewangan Jawatankuasa Audit dengan Akruan Boleh Pilih

Hasil analisis mendapati interaksi antara kemahiran perakaunanjawatankuasa audit dan kualiti audit (KEMAHIRAN*AUDIT)menghasilkan hubungan yang positif (0.010) dengan akruan boleh pilihtetapi tidak signifikan. Penemuan ini menunjukkan kualiti audit tidakmengubah hubungan negatif dan signifikan yang sedia ada antarapengetahuan perakaunan dan kewangan dengan akruan boleh pilih.Hasil kajian ini tidak menyokong hipotesis yang menjangkakanhubungan negatif di antara pengetahuan perakaunan dan akruan bolehpilih yang menjadi lebih kukuh apabila diaudit oleh firma bukan Big 5berbanding dengan pengauditan firma Big 5.

Hasil analisis menjelaskan bahawa peranan kualiti audit sebagaipemboleh ubah penyederhana tidak membawa banyak perubahanterhadap hubungan antara pengetahuan perakaunan jawatankuasaaudit dengan akruan boleh pilih. Penemuan ini menunjukkan perananpengetahuan perakaunan jawatankuasa audit adalah sangat pentingbagi menghindari pengurusan perolehan melalui akruan boleh pilih.Peranan kualiti audit berhubung dengan pengurusan perolehanmenjadi tidak signifikan sekiranya mekanisme dalaman tadbir uruskorporat sudah kukuh. Hasil kajian menjelaskan keanggotaanakauntan bertauliah dalam jawatankuasa audit membolehkanjawatankuasa tersebut menyelia proses pelaporan penyata kewanganw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


dengan lebih cekap dan berkesan. Ini bermakna, akauntan bertauliahdapat memastikan sistem kawalan dalaman syarikat berada pada tahapyang lebih baik dan teratur. Oleh itu, tahap amalan akruan boleh pilihdapat dikurangkan dengan kehadiran akauntan bertauliah dalamjawatankuasa audit.

Kesan Kualiti Audit terhadap Hubungan Pemilikan Ekuiti Pengurusandengan Akruan Boleh Pilih

Hasil kajian mendapati nilai koefisien interaksi di antara pemilikanekuiti oleh pengurusan dan kualiti audit (PENGURUSAN*AUDIT)menunjukkan hubungan yang negatif (-0.023) dengan akruan bolehpilih tetapi tidak signifikan. Keputusan ini menunjukkan tiadaperbezaan yang signifikan dari segi pengurusan perolehan sama adasyarikat diaudit oleh firma Big 5 atau bukan Big 5. Penemuan ini tidakselaras dengan kajian oleh Gul et al. (2001) yang mendapati hubungannegatif yang lebih kukuh bagi syarikat yang diaudit oleh firma bukanBig 5 berbanding hubungan tersebut apabila syarikat diaudit oleh firmaBig 5.

Pemboleh Ubah Kawalan

Hubungan pemboleh ubah kawalan aliran tunai dengan akruan bolehpilih didapati negatif (-0.524) dan signifikan (p=0.000). Penemuan inimenjelaskan apabila aliran tunai rendah, pengurus cenderungmengambil langkah untuk meningkatkan pendapatan. Hasil analisisini selaras dengan kajian Dechow et al. (1995), Becker et al. (1998), Yoondan Miller (2002) yang mendapati hubungan negatif antara aliran tunaidan akruan boleh pilih. Hasil analisis menunjukkan hubungan positif(0.017) dan signifikan (p=0.000) antara nilai pasaran dan akruan bolehpilih. Keputusan ini menunjukkan semakin tinggi nilai saham semakincenderung akruan boleh pilih dilakukan dalam syarikat tersebut.Penemuan ini selari dengan kajian terdahulu (Bartov et al. 2001; Gul etal. 2001; Klein 2002; Xie et al. 2003) yang mendapati nilai pasaranmempengaruhi akruan boleh pilih dengan kesan positif.

Hasil analisis juga menunjukkan hubungan positif (0.319) dansignifikan (p=0.000) di antara akruan boleh pilih dan pulangan aset.Keputusan ini menjelaskan bahawa pulangan aset yang tinggimendorong pengurus meningkatkan akruan boleh pilih. Saiz yangberasaskan ‘natural logarithm’ jumlah aset didapati mempunyaihubungan negatif dengan akruan boleh pilih tetapi tidak signifikan.Selain itu keumpilan iaitu hutang jangka panjang dibahagi jumlah asettidak mempunyai hubungan yang signifikan dengan akruan bolehw

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


pilih. Hasil analisis mendapati nilai koefisien industri pengguna 0.024dan barang usaha 0.027 yang masing-masing mempunyai hubunganpositif dan signifikan dengan akruan boleh pilih. Ini menunjukkanpengurusan perolehan lebih banyak berlaku dalam kedua-dua industritersebut berbanding industri lain.

Hasil ujian juga mendapati hubungan di antara pemilikan nomini danakruan boleh pilih adalah signifikan (p=0.032) dengan nilai koefisiennegatif (-0.023). Penemuan ini menunjukkan bahawa semakin tinggipemilikan nomini semakin kurang tahap akruan boleh pilih. Namundemikian, penemuan ini tidak selaras dengan kajian oleh Takiah danAini (2003) yang mendapati hubungan di antara pemilikan nominidan akruan boleh pilih adalah positif dan signifikan. Penemuan yangtidak konsisten ini mungkin disebabkan oleh perubahan peraturankerajaan tentang penguatkuasaan kod tadbir urus korporat ke atassyarikat tersenarai di Bursa Malaysia. Pemilikan nomini ini terdiridaripada pelabur institusi yang merupakan pelabur yang lebihcanggih, dengan itu ianya dijangka lebih mampu mamantau amalanpengurusan perolehan dengan lebih berkesan. Hasil analisis mendapati54% daripada sampel kajian mempunyai pemilikan nomini pada tahapmelebihi 25%. Tahap pemilikan nomini yang tinggi ini didorong olehpeningkatan pelaburan firma sekuriti dalam syarikat rangkaian danpelaburan amanah saham.

RINGKASAN DAN PERBINCANGAN

Kajian mendapati kebebasan lembaga pengarah merupakan salah satufaktor utama untuk membendung pengurusan perolehan. Kesimpulanini diambil berdasarkan hasil analisis bahawa syarikat yangmempunyai peratusan pengarah bebas bukan eksekutif yang lebihtinggi dalam lembaga pengarah cenderung mempunyai tahap akruanboleh pilih yang rendah. Pengarah bebas bukan eksekutif yangmenganggotai lembaga pengarah mampu menjalankan tugas denganlebih bertanggungjawab bagi menjaga kepentingan pemegang sahamsyarikat. Lembaga pengarah itu juga memastikan maklumat penyatakewangan yang dilaporkan kepada pemegang saham adalah benardan lebih telus. Ciri lembaga pengarah seperti ini penting keranapengarah luar dipilih oleh pemegang saham untuk menjagakepentingan mereka. Harapan pemegang saham syarikat mendorongpengarah luar menjaga kredibiliti dan reputasi apabila menjalankantugas yang telah diamanahkan kepadanya. Penemuan ini selarasdengan hasil kajian lepas yang mendapati pengarah luar yang bebasdapat membataskan amalan pengurusan perolehan (Klein 2002; Xie etal. 2003).w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Pengetahuan perakaunan dan kewangan jawatankuasa auditmerupakan satu lagi faktor penting yang dapat mengurangkanmanipulasi perolehan. Penemuan ini menunjukkan keanggotaansekurang-kurangnya seorang akauntan bertauliah dalam jawatankuasaaudit dapat dikaitkan dengan akruan boleh pilih menjadi lebih rendah.Penemuan ini menggambarkan bahawa jawatankuasa auditmemerlukan ahli yang mempunyai kemahiran serta pengetahuandalam bidang perakaunan dan kewangan. Pengetahuan dalam bidangtersebut membolehkan jawatankuasa audit menjalankantanggungjawabnya sebagai penyelia proses pelaporan penyatakewangan dengan lebih berkesan. Ini kerana kemahiran dalam bidangperakaunan membolehkan mereka memahami dengan lebih baikkonsep pengurusan perolehan dan mengetahui cara mengatasi danmengurangkan manipulasi perolehan tersebut. Hasil kajian inimenyokong penemuan Xie et al. (2003) yang mendapati pengarah yangmempunyai kemahiran dalam bidang kewangan khususnya pelaburandapat mengurangkan tahap akruan boleh pilih.

Objektif ketiga ialah untuk menguji hubungan di antara pemilikanpengurusan dengan pengurusan perolehan. Hasil ujian mendapatitiada hubungan yang signifikan di antara pemilikan ekuiti pengurusandengan akruan boleh pilih. Penemuan ini berkemungkinan disebabkanpegangan ekuiti yang rendah di kalangan pengarah. Hasil analisis iniselaras dengan kajian oleh Klein (2002) dan Koh (2003) tetapi tidakselaras dengan kajian oleh Gul et al. (2001) dan Warfield (1995).Sehubungan itu, analisis tambahan terhadap hubungan antarapemilikan nomini dengan akruan boleh pilih menunjukkan semakintinggi pemilikan nomini, semakin kurang tahap akruan boleh pilih.Penemuan ini menjelaskan pemilikan nomini yang tinggi dapatmengawal tingkah laku pengurus agar bertindak selaras denganmatlamat pemilik. Bagi tempoh jangka panjang, pemilik nominidijangka dapat memainkan peranan sebagai mekanisme kawalan kosagensi. Namun, perkara ini memerlukan kajian lanjut.

Ujian hubungan di antara kualiti audit dengan akruan boleh pilihmenunjukkan hubungan negatif yang signifikan. Ini menjelaskansemakin tinggi kualiti audit, semakin rendah tahap akruan boleh pilih.Penemuan ini menyokong hujah bahawa firma yang berkualiti tinggilebih mampu membataskan kejadian pengurusan perolehan. Dalamkajian ini, firma Big 5 yang merupakan proksi kualiti audit mempunyaiperanan mekanisma kawalan yang lebih berkesan bagi mengurangkanakruan boleh pilih berbanding firma bukan Big 5. Firma Big 5 sentiasamenjaga kualiti pengauditan dan reputasi firma bagi mengelakkantindakan perundangan yang mungkin berlaku disebabkan kecuaian.w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Penemuan ini juga selaras dengan kajian Becker et al. (1998), Francis etal. (1999) dan Krishnan (2003) yang mendapati firma audit Big 5berhubung dengan bilangan kejadian akruan boleh pilih yang lebihkecil berbanding firma audit bukan Big 5.

Selanjutnya, ujian terhadap kualiti audit sebagai pemboleh ubahpenyederhana mendapati hasil yang tidak signifikan. Hasil analisismendapati interaksi antara kebebasan lembaga pengarah, pengetahuanperakaunan dan kewangan jawatankuasa audit dan pemilikan ekuitioleh pengurusan masing-masing dengan kualiti audit menunjukkanhubungan yang tidak signifikan dengan akruan boleh pilih. Penemuanini memperkukuhkan hasil analisis terhadap kebebasan lembagapengarah dan pengetahuan perakaunan yang mana masing-masingmempunyai hubungan signifikan dengan akruan boleh pilih.Penemuan ini membuktikan bahawa lembaga pengarah yang bebasdan jawatankuasa audit yang berpengetahuan perakaunan dankewangan merupakan mekanisme dalaman utama bagi membatasipengurusan perolehan. Walau bagaimanapun, mekanisme urus tadbirkorporat ini tidak dapat menggantikan keperluan terhadap auditluaran yang berkualiti sebagai mekanisme luaran untuk membendungamalan pengurusan perolehan. Penemuan ini sekali gus menyangkalpandangan bahawa apabila wujud mekanisme kawalan kos agensiyang lain seperti kualiti audit, keperluan terhadap lembaga pengarahyang bebas dan jawatankuasa audit berpengetahuan menjadi lemahbagi membendung manipulasi perolehan oleh pengurus.

Kajian ini berjaya membuktikan pentingnya unsur kebebasan dikalangan lembaga pengarah bagi memperkukuhkan pengurusansyarikat khususnya pengawalan amalan pengurusan perolehan.Penemuan ini selaras dengan cadangan dalam kajian lepas bahawapengarah luar yang bebas dapat berfungsi dengan lebih baik bagimenyekat amalan pengurusan perolehan. Penemuan ini selaras denganpendapat Watts dan Zimmerman (1986) yang menjelaskan bahawakualiti audit merupakan mekanisma kawalan kos agensi. Namun,penemuan kajian ini hanya dapat digeneralisasikan terhadap industriyang tidak tertakluk kepada peraturan yang ketat.

Komposisi majoriti pengarah bebas lebih mampu mengurangkan tahapakruan berbanding satu pertiga pengarah bebas dalam lembagapengarah. Selain itu, kemahiran pengetahuan perakaunan dankewangan di kalangan ahli jawatankuasa audit juga dibuktikan dapatmengurangkan amalan pengurusan perolehan. Hasil analisis inimenjelaskan bahawa kemahiran pengetahuan perakaunan adalahpenting bagi memastikan jawatankuasa audit melaksanakantanggungjawab dan fungsinya dengan lebih berkesan.w

ww

.ijm

s.uu

m.e

du.m

y


Hasil kajian juga mendapati pengauditan yang lebih berkualiti, iaituaudit oleh firma Big 5, dapat mengurangkan amalan pengurusanperolehan. Walau bagaimanapun, unsur merupakan kawalan utamaterhadap amalan pengurusan perolehan sehinggakan keperluanterhadap kualiti audit tidak perlu bagi tujuan pengawalan amalanpengurusan perolehan. Begitu juga kemahiran dan pengetahuanperakaunan jawatankuasa audit yang menjadi pengawal utamamembendung pengurusan perolehan. Kekukuhan keupayaanjawatankuasa audit menyebabkan peranan kualiti audit mengawalamalan tersebut menjadi tidak signifikan. Ini menjelaskan kebebasanlembaga pengarah dan kemahiran perakaunan jawatankuasa auditmerupakan mekanisma kawalan kos agensi yang baik dan dapatmengurangkan tahap kejadian akruan boleh pilih. Di samping kedua-dua unsur pemantauan di atas, pemilikan nomini iaitu pelaburan kekaloleh firma sekuriti dan amanah saham juga didapati menjadimekanisma kawalan penting bagi mengawal kejadian akruan bolehpilih.

NOTA AKHIR

Penulis ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada pesertaseminar Pusat Pengajian Perakaunan, UKM 2004 dan The 7thMalaysian Finance Association Conference 2005 di Kuala Terengganuyang telah memberikan komen yang membina. Kajian telah mendapatpembiayaan daripada Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasimelalui skim ‘Intensification of Research in Priority Areas’.

1. Akruan boleh pilih adalah akruan tidak normal yang didapatidaripada model regrasi.Bahagian metodologi kajian akanmenerangkan cara untuk mendapatkan akruan boleh pilih.

RUJUKAN

Bartov, E., Gul, F. & Tsui., J. (2001). Discretionary accruals models andaudit qualifications. Journal of Accounting and Economics 30: 421-452.

Beasley, M. S., (1996). An empirical analysis of the relation betweenthe board of director composition and financial statement fraud.The Accounting Review 71, 443-465.

Becker, L. C., Defond, M. L., Jiambalvo, J. & Subramanyam, K. R. (1998).The Effect of audit quality on earning management. ContemporaryAccounting Research Spring: 1-24.ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my


Burgstahler, D. & Dichev, I. (1997). Earnings Management to AvoidEarnings Decreases And Losses. Journal of Accounting andEconomics 24(1) : 99-126.

Chung, R., Firth, M., & Kim, J. B., (2002). Institutional Monitoring andOpportunistic Earnings Management. Journal of Corporate Finance8: 29-48.

Cooper, D. R. & Schindler, P. S. (2001). Business Research Methods.(7thed.) Singapura: McGraw Hill International Editions.

Davidson, R. A., &. Nue, D. (1993). A note on the association betweenaudit firm size and audit quality. Contemporary AccountingResearch, 9 (Spring): 479-488.

DeAngelo, L. E. (1981). Auditor size and audit quality. Journal ofAccounting and Economics 3 : 183-199.

Dechow, P. M., Sloan, R. D., & Sweeney, A. (1995). Detecting earningmanagement. Accounting Review 70 (2) : 193-225.

DeFond, M. L., & Jiambalvo, J., (1994). Debt covenant violation andmanipulation of accruals. Journal of Accounting and Economics 17:145-176.

DeFond, M., & . Subramanyam, K. R. (1998). ‘Auditor changes anddiscretionary accruals’. Journal of Accounting and Economics, 25:35-67.

Dhaliwal, D. S., Salamon, G. L. & Smith, E. D (1982). The effect ofowner versus management control on the choice of accountingmethods. Journal of Accounting and Economic 4(1), 41-53.

Fama, E. F., & Jensen, M. C., (1983). Separation of ownership andcontrol. Journal of Law and Economics 26: 301-325.

Francis, J. R., Maydew, E. L., & Sparks, H. C. (1999). The role of big 6auditors in the credible reporting of accruals. A Journal of Practiceand Theory 18 : 17-34.

Hirst, E. D. (1994). Auditor sensitivity to earnings management.Contemporary Accounting Research 11: 405-422.

Jensen M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of firm: managerialbehavior, agency costs and ownership structure. Journal ofFinancial Economics 3: 305-306.

Johl, S., Houghton, A. K., & Jubb, A. C. (2003). Audit Quality: EarningsManagement in The Context of The 1997 Asian Crisis. WorkingPaper. Multimedia University.

Jones, J. (1991). Earnings management during import reliefinvestigation. Journal of Accounting Research, 29: 193-228.

Kalbers, L. P. & Forgarty, T. J. (1993). Audit committee effectiveness:An empirical investigation of the contribution of power. Auditing:Journal of Practice and Theory . 12.(1). Spring: 24-40.

Klein, A. (2002). Audit committee, board of director characteristics,and earnings management. Journal of Accounting & Economics 33:375-400.ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my


Koh, S. P. (2003). The association between institutional ownership andaggressive corporate earnings management in Australia. TheBritish Accounting Review 35: 105-128.

Krishnan, V. G. (2003). Audit quality and the pricing of dicretionaryaccruals. Auditing: A Journal of Practice and Theory 22 (1): 109-126.

Norman, M., Takiah, M., & Mohd Mohid, R. (2005). Earningsmanagement and board characteristics: Evidence From Malaysia.Jurnal Pengurusan (Forthcoming).

Park, W. Y., & Shin, H. H. (2003). Board Composition and EarningManagement in Canada. Journal of Corporate Finance 185: 1-27.

Schipper, K. (1989). Commentary: earnings management. AccountingHorizons, 3: 91-102.

Shamser, M., & M. S. Zulkarnain. (2001). Role of audit committees in adisclosure based corporate environment. Akauntan Nasional, 16-18.

Suruhanjaya Sekuriti Malaysia. (2000). Jawatankuasa Kewangan TadbirUrus Korporat.

Takiah, M. I., Ruhanita, M. & Aini, A. (2000). Audit MarketConcentration and Auditors’ Industry Specialisation. EmpiricalEvidence in Malaysia. Utara Management Review. 1(1): 93-112.

Takiah, M. I. & Aini, A. (2002). The Effectiveness of Audit Committeein Monitoring The Quality of Corporate Reporting. WorkingPaper. Universiti Kebangsaan Malaysia.

Teoh, S. H., Wong, T. J. & Rao, G. (1998). Are accruals during initialpublic offerings opportunistic?. Review of Accounting Studies, 3:175-208.

Wan Fazilah W. Y. (2001). Earnings Management Behaviour andPerceived Earnings Quality. Akauntan Nasional 4 : 419-442.

Warfield, T. D., Wild, J. J. & Wild, K. L. (1995). Managerial Ownership,Accounting Choices, and Informativeness of Earnings. Journalof Accounting & Economics 20: 61-91.

Watts, R. L., & Zimmerman, J. L. (1986). Positive Accounting Theory.Prentice Hall: Englewood Cliffs. NJ.

Xie, B., Davidson, N. W., & Dadalt, J. P. (2003). Earnings Managementand Corporate Governance: The Role of The Board and The AuditCommittee. Journal of Corporate Finance 9: 295- 336.

Yoon, S. S., & Miller, G. A. (2002). Cash From Operations and EarningsManagement in Korea. Journal of Accounting 37: 395-412.

ww

w.ij

ms.

uum

.edu

.my

pengurusan perolehan: peranan y kualiti …repo.uum.edu.my/602/1/nor_haiza_abd_aziz.pdf · kajian...

Documents