TAJUK : ASPEK ANATOMI DALAM PERGERAKAN MANUSIA

- sistem rangka

- sistem sendi

- otot dan fungsinya dalam biomekanik

SISTEM SISTEM RANGKARANGKA

SISTEM RANGKA•TULANG

•RAWAN

•LIGAMEN

•TENDON

PENGENALAN TULANG

206 Tulang dalam tubuh orang dewasa

Jumlah berat sistem rangka seorang dewasa

merupakan 14 % daripada jumlah berat

badannya

Meliputi tulang tengkorak, tulang badan, tulang

anggota

Bahan Asas : Protein & Mineral ( Kalsium &

Posforus )

Komponen : 50 % Air & 50 % Bahan Pejal

( Organan 2/3 , B. Organan 1/3 )

KANDUNGAN TULANGKANDUNGAN TULANG

Bahan Organik : Sel-sel tulang, serat dan bahan

dasar termasuk glikoprotein glikosaminoglikin

Bahan Bukan Organik : garam mineral seperti kalsium karbonat dan

kalsium fostat.

TULANGTULANG Kalsium dan fosfurus adalah bahan-bahan

mineral yang membentuk struktur badan

manusia. Gabungan kedua-dua bahan ini menjadi

tulang keras dan tegap.

Setiap tulang merupakan organ kepada sistem rangka.

Pembentukan tulang adalah dari tisu-tisu yang kuat dan aktif

Terbentuk dan bertindakbalas mengikut fungsi.

Saiz & bentuk yang membezakan antara tulang

RAWANPejal tetapi elastik.

Cth. : cuping telinga, hujung hidung, hujung

tulang

Peranan :- Rangka penyokong dalam peringkat

embrio- menyerap hentakan

LIGAMEN Merupakan tisu bergentian yang berwarna

putih atau kuning pucat

Tisu ini adalah liat dan kuat

Ligamen menghubungkan tulang-tulang yang

bersendi

Ia merupakan tisu yang menghubung satu

tulang dengan tulang yang lain

TENDON Merupakan tisu bergentian yang berwarna

putih

Ia adalah jalur tisu yang kuat

Tendon melekatkan otot pada tendon

Tendon bersifat tidak kenyal tetapi tidak boleh

melentur

Cth. : melekatkan bisep pada tulang radius

melekatkan otot tisep pada tulang ulna

JENIS-JENIS TULANGJENIS-JENIS TULANG

Tulang panjang (Long Bone)

Tulang pendek (Short Bone)

Tulang leper ( Flat Bone)

Tulang tidak tentu bentuk ( Irregular Bone)

Tulang bulat (Round Bone)

Tulang Panjang (Long Bone)

Berbentuk panjang dan lurus Kedua-dua hujung membengkak (epiphysis) .

Contoh : humerus, femurus, radius, ulna dan tibula.

Tulang Pendek (Short Bone)

Berbentuk kiub dengan panjang dan lebar hampir sama.

Contoh : tarsals carpals, meta tarsal phalanges.

Tulang Leper (Flat bone) Mempunyai permukaan yang lebar

Contoh : scull, scapula, sternum, pelvis.

Tulang tidak tentu bentuk (Irregular Bone) Mempunyai berbagai bentuk. Bercantum dengan tulang-tulang yang lain

Contoh Veterbrae

Tulang bulat (Round Bone) Bersaiz kecil

Contoh : patella

FUNGSI TULANG

Penyokong

Pergerakan

Perlindungan

Penghasilan Darah Merah Tempat Menyimpan Sumber Mineral

Penyokong

Membentuk sistem rangka tubuh Memberi perlekatan kepada otot dan ligamen Menyokong tisu-tisu lembut

Pergerakan Pelekatan otot untuk membantu proses pergerakan dan proses

kontrasi bagi menghasilkan pergerakan Contoh : memegang, melentur, menarik, dan menolak.

Perlindungan Melindungi organ-organ penting daripada mengalami kecederaan. Contoh : skull atau cranium – melindungi otak. ribs – melindungi jantung dan paru-paru.

Penghasilan Sel Darah Merah

Sel-sel darah merah serta sebahagian sel darah putih dihasilkan melalui proses Hemopoiesis atau Hemotopaisis

Tempat Menyimpan Sumber Mineral

Menyimpan fosforus, sodium, kalsium, potessium dan mineral lain bagi menghasilkan ostoblas (sel pembina tulang)

RANGKARANGKA

Gabungan tulang dan sendi yang dicantum oleh ligamen berfungsi untuk membentuk sebagai satu bingkai pelindung atau penyokong.

Sistem RangkaSistem Rangka

Terbahagi kepada 2 bahagian Rangka paksi (Axial skeleton) – 80 Rangka anggota (Appendicular skeleton )

- 126

Bahagian utama sistem rangka

Tulang Anggota Atas Kranium – 8 Face (Bahagian muka) – 14

Tulang Anggota Tengah

Vertebra (tulang belakang) Tulang rusuk (Rib) Tulang bahu Tulang pangkal lengan (Humerus) Tulang lengan bawah Pergelangan tangan (karpus) tapak tangan, jari, pelvis.

Tulang Anggota bawah

Paha (Femur)

Tempurung Lutut (patella)

Keting (Tibia)

Betis (Fibula)

Pergelangan kaki (Tarsus)

Tapak kaki (Metatarsus)

Jari kaki (Falang)

SISTEM SISTEM SENDISENDI

PENGENALANPENGENALAN

Sendi adalah tempat dua atau lebih tulang bertemu. Permukaan tulang yang bertemu dengan tulang lain dikenali sebagai permukaan artikular.

PENGELASAN SENDIPENGELASAN SENDI

Synarthrosis (sendi berserat tanpa bergerak)

Amphiarthrosis ( sendi separa bergerak)

Diarthrosis ( sendi sinovial – bergerak)

JENIS – JENIS SENDIJENIS – JENIS SENDI

Sendi Bahu - Sendi Lesung Sendi Siku – Sendi Engsel Sendi Tapak Tangan & Jari – Sendi Pelana Sendi Pergelangan Tangan – Sendi Bonggol Sendi Antara Atlas – Sendi Paksi Sendi Pergelangan kaki – Sendi Telangsar

FUNGSI SENDIFUNGSI SENDI

Sinarthrosis – Dua tulang akan rapat tetapi tiada pergerakan .

contoh : tengkorak (skull)Diarthrosis – Pergerakan pelbagai arah

contoh : sendi lutut, sendi bahuAmphiarthrosis – Pergerakan yang sedikit

contoh : vetebra (tulang belakang)

GERAKAN SENDIGERAKAN SENDI

Sendi Bahu – Ekstensi , Fleksi , rotasi,

hiperekstensi Sendi Siku – Ekstensi , Fleksi Sendi Pelana – Fleksi , Ekstensi Sendi Bonggo – Fleksi , Ekstensi , Hiperekstensi Sendi Paksi – Fleksi , Ekstensi , Hiperekstensi Sendi Telangsa – Dorsi Fleksi , Plantar Fleksi.

Contoh Pergerakan Sendi :

(Pada Pergerakan Sendi Siku)

Pergerakan Fleksi Ekstensi

Jenis sendi Engsel Engsel

Satah pergerakan Frontal Frontal

Akssis Medial lateral Medial axis

axis(elbow joint) (elbow joint)

SISTEM SISTEM OTOTOTOT

JENIS-JENIS OTOT40 % hingga 50 %berat badan terdiri drp. tisu

otot

L/kurang 600 otot terdapat dalam badan manusia

Terbahagi kepada 3 jenis :

1. Otot Kardiak (cardiac muscle)

2. Otot Licin (smooth muscle)

3. Otot Rangka (skeletal muscle)

JENIS TISU OTOTJENIS TISU OTOT

Otot rangka

Otot kardiak

Otot licin

OTOT KARDIAKIa adalah otot jantung

Gerakannya sekata

Bertindak tanpa ransangan saraf

Kuncupannya dicepat dan dilambatkan oleh

kuasa sistem saraf otonomi

Mengepam darah keseluruh badan

OTOT LICINIa adalah otot perut

Terdapat pada

1. Dinding saluran pencernaan

2. Dinding saluran darah

3. Kelopak mata

Ia tanpa jalur

Gerakannya tidak dapat dikawal dengan kemahuan

sendiri

Di bawah kawalam sistem saraf otonomi

OTOT RANGKADi kenali sebagai otot terkawal/otot berjalur

Membaluti sistem rangka tubuh

Berfungsi untuk menggerakkan rangka

Tindakannya si bawah kawalan sistem saraf

pusat

Gerakannya dapat dikawal oleh kemahuan

sendiri

CIRI-CIRI OTOTCIRI-CIRI OTOT

Excitabiliti/Keterujaan– keupayaan tisu otot untuk menerima dan

bertindakbalas terhadap rangsangan

Kontraktiliti– keupayaan tisu otot untuk memendek dan

menebal apabila menerima rangsangan

Ekstensibiliti– keupayaan tisu otot untuk diregang atau

berada dalam keadaan rehat

Elastisiti/Kekenyalan– keupayaan tisu otot untuk kembali kepada

bentuk asal selepas kontraksi

FUNGSI OTOTFUNGSI OTOT

Menghasilkan pergerakanMengekalkan posisi badan dan posturMenyokong tisu lembutMengekalkan suhu badan

STRUKTURSTRUKTUR

TIGA LAPISAN

– epymisium– perymisium– endomysium

AKSI OTOTAKSI OTOT

Fleksi Ekstensi Adduksi Abduksi Protraksi Retraksi Elevasi

Depresi

Rotasi

Sirkumduksi

Pronasi

Supinasi

Inversi

ORIGIN & INSERTIONORIGIN & INSERTION

Setiap otot bermula pada origin dan berakhir pada insertion

Ia berkontraksi bagi menghasilkan aksi.Umumnya, origin bersifat tetap dan insertion

bergerak.Cth: otot triceps brachii melekat pada

olecranon process dan origin pada bahu

PENGOLONGAN AKSIPENGOLONGAN AKSI

Pengerak Utama (Agonist)– otot yang berkontraksi menghasilkan

pergerakan– cth: otot biceps brachii merupakan pengerak

utama fleksi siku

Antagonist– pengerak utama yang aksinya berlawanan

dengan agonist– cth: triceps brachii merupakan pengerak

utama meekstensikan siku– ia merupakan antagonist bagi biceps brachii

Synergist– ia membantu pengerak utama dalam

menghasilkan pergerakan– ia menyediakan tarikan tambahan dan

penetap origin

KUMPULAN OTOT SEMASA PERGERAKAN

FLEKSI (Fleksor)

EKSENTASI (Ekstensor)

ADDUKSI (Adduktur)

ABDUKSI (Abduktur)

DORSIFLEKSI

PLANTARFLEKSI

PENGUNCUPAN OTOTISOMETRIK

- Penguncupan otot yang tidak melibatkan

pergerakan sendi

ISOTONIK

- Penguncupan otot yang melibatkan pergerakan kaki,

tangan dan badan

- Terbahagi 2 :

I. Penguncupan konsentrik – otot memendek untuk

menggerakkan rintangan

ii. Penguncupan esentrik – otot menguncup memanjang

ISOKINETIK

- Penguncupan ini bergerak dgn. Kadar yg. Sama dan mempunyai

rintangan sama

SEKIAN, TERIMA KASIH.