pefni t14 november february 2010

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)περίοδος Β’ • Τεύχος 14 • Νοέμβριος 2009 - Φεβρουάριος 2010

Θέσεις - παρεμβάσεις - συναντήσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Φάκελος «υγεία»: περί αρθρίτιδας / περί καρδιαγγειακής φαρμακολογίας

Εκδηλώσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

περιεχόμενα

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.)

περίοδος Β’ • Τεύχος 14 • Νοέμβριος 2009 - Φεβρουάριος 2010

Ι ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΥΛΗΣΙ Τσικαλάκη ΕιρήνηΜακριδάκη Δέσποινα

Ι ΓΡΑΦΕΙΑ Π.Ε.Φ.Ν.Ι. ΙΜιχαλακοπούλου 99 - 115 27 ΑθήναΤηλ./fax: 210 7753 104e-mail: pefni@ ath.forthnet.grhttp://www.pefni.gr

Ι ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι Αυγερινός ΝίκοςΒαϊόπουλος ΑπόστολοςΓεννηματά ΔήμητραΓούλας ΒασίληςΔέδε ΖωήΔιαμαντοπούλου ΓλυκερίαΙωακειμίδου ΆννυΛάκκας ΝίκοςΜακριδάκη ΔέσποιναΠερλαντίδης ΕυριπίδηςΤσιατά ΑικατερίνηΤσικαλάκη ΕιρήνηΤζίμης Λεωνίδας

Ι ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Π.Ε.Φ.Ν.Ι.Ι

Πρόεδρος: Τσικαλάκη Ειρήνη / Ν. “Α. Συγγρός”

Αντιπρόεδρος: Τσιατά Αικατερίνη / Π.Γ.Ν. “Πατρών - Ρίο”

Γεν. Γραμματέας: Μακριδάκη Δέσποινα / Γ.Ν. “Σισμανόγλειο”

Ταμίας: Βαϊόπουλος Απόστολος / Γ.Ν. “Βόλου”

Μέλος: Αυγερινός Νίκος / Γ.Ν. “Κέρκυρας”

Μέλος: Γεννηματά Δήμητρα / Γ.Ν. “Σωτηρία”

Μέλος: Περίκος Νίκος / Γ.Ν. “Χίου”

Εditorial

Θέσεις - παρεμβάσεις Για τη φαρμακευτική πολιτική...Για τις προσλήψεις φαρμακοποιών...Για τις εφημερίες…

Η δράση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. - συναντήσεις Συνάντηση με το Γενικό Γραμματέα του Υ.Υ.Κ.ΑΛ. κ. Νίκο ΠολύζοΣυνάντηση με την Υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα Λούκα Κατσέλη

Αλληλογραφία συναδέλφων

Επιστημονικές εκδηλώσεις Ελληνικό Φόρουμ Υγείας 2009 (16-17 Οκτωβρίου 2009, Πόρτο Χέλι)

Φάκελος «υγεία»: περί αρθρίτιδας Περί αυτοάνοσων νοσημάτωνΑσφαλή και αποτελεσματικά τα βιολογικά φάρμακα στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδαςFit for Work«Οδηγός του Πολίτη με Ρευματικά Νοσήματα», από το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής

Φάκελος «υγεία»: περί φαρμακολογίαςΚαρδιαγγειακή φαρμακολογία σε ηλικιωμένους: Κίνδυνοι και προφυλάξεις

Εκδηλώσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.Η κοπή της πίτας του Συλλόγου μας

Ελεύθερο βήμαΟι θέσεις της Π.Ε.Φ. για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη

Ανακοινώσεις

Ι ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Ι

editorial

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες μιας συστηματικής επίθεσης που δέχεται ο κλάδος μας,

αλλά και γενικότερα το φάρμακο, από δημοσιεύματα εφημερίδων.

Υπόγειες διαδρομές, συνωμοσίες, σκοτεινοί συνεργάτες, παράνομες προμήθειες, λαθρεμπόριο κουπονιών, μίζες

που διαχέονται στον αέρα και γενικώς μια εικόνα ενός ανύπαρκτου δημόσιου συστήματος ελέγχου και υπαλλή-

λων βουτηγμένων στη διαφθορά και τελικά υπαίτιων για τη διόγκωση του δημόσιου χρέους.

Δεν μας έφτανε η οικονομική κρίση, τα χρέη των νοσοκομείων (που σίγουρα δεν τα δημιουργήσαμε, συντηρήσα-

με ή διογκώσαμε εμείς), η επιτήρηση από τα Ευρωπαϊκά όργανα, οι δραματικές ελλείψεις σε προσωπικό στα νο-

σοκομειακά φαρμακεία, έχουμε και τον Τύπο να κρεμάει στο «τσιγκέλι» συλλήβδην όλους τους νοσοκομειακούς

φαρμακοποιούς δίνοντας βάση σε ψιθύρους και ιδιόχειρα σημειώματα που ψάρεψε κάποιος στα σκουπίδια του

υπουργείου.

Ας αναζητήσουν τους πραγματικούς υπαίτιους ανάμεσα σε εκείνους που καθοδηγούσαν τις νομοθετικές ρυθμί-

σεις, ανάμεσα σε εκείνους που είχαν την ευθύνη της διοίκησης των νοσοκομείων και της μη επιβολής αυστηρών

προδιαγραφών και ελέγχων, ανάμεσα σε εκείνους που δεν εφάρμοσαν κανέναν κανόνα ορθολογικοποίησης των

φαρμακευτικών δαπανών στα νοσοκομεία (παρόλο που εμείς τους είχαμε προτείνει έγκαιρα), ανάμεσα σε εκεί-

νους που είχαν την ευθύνη της μη εγκατάστασης σύγχρονων μηχανογραφικών συστημάτων και εν πάσει περιπτώ-

σει ας επιληφθεί η δικαιοσύνη για όσους συμμετείχαν σε οποιοδήποτε κύκλωμα.

Όπως λέει και ο λαός «η φτώχεια γεννάει γκρίνια» αλλά όχι και έτσι.

Και επειδή ο λαός λέει επίσης ότι «όταν δεν μπορείς να χτυπήσεις το γάιδαρο, χτυπάς το σαμάρι», εμείς δηλώνου-

με ότι δεν είμαστε πρόθυμο σαμάρι.

Η πρόεδρος

Ειρήνη Τσικαλάκη

θέσεις - παρεμβάσεις

Για τη Φαρμακευτική Πολιτική...

Με την έναρξη της θητείας της νέας Υπουργού Υ.Κ.ΑΛ. κας Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου το νεοσυσταθέν Δ.Σ. του Συλλόγου μας απέστειλε το υπ. αρ. πρ. 199/16-11-09 έγγραφο με τις προτάσεις μας για τη νέα φαρμακευτική πολιτική στα νοσοκομεία.

Αθήνα 16-11-09 Αρ. Πρωτ: 199

Προς την Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου

ΘΕΜΑ: Προτάσεις για μια νέα φαρμακευτική πολιτική στα νοσοκομεία

Κυρία Υπουργέ,

Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων είναι ο σύλλογος που έχει ως μέλη όλους τους φαρμακοποιούς που εργάζονται στα δημόσια νο-σοκομεία της χώρας. Στην προσπάθειά σας να περιοριστεί η φαρμακευτική κατα-νάλωση στα νοσοκομεία, θα θέλαμε να θέσουμε υπόψη σας μια δέσμη προτάσεων οι οποίες, κατά τη γνώμη μας, θα μπο-ρούσαν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο συζήτησης και σχεδια-σμού δράσεων και παρεμβάσεων για τον έλεγχο της φαρμα-κευτικής δαπάνης, αλλά και της βελτίωσης γενικότερα των συνθηκών παροχής της φαρμακευτικής περίθαλψης.Όπως είναι γνωστό, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη για το έτος 2007 κυμάνθηκε στα 6 δισ. €, η δε φαρμακευ-τική δαπάνη στα νοσοκομεία για το ίδιο έτος ξεπέρασε το 1,5 δισ. € σε νοσοκομειακές τιμές, όταν το 2004 ήταν 836 εκ. €, το 2003 768 εκ. € και το έτος 2002 ήταν 626 εκ. €. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης στα νοσοκομεία είναι της τάξης του 20% και με βάση τα νέα δεδομένα που αφορούν την τιμολόγηση των φαρμάκων, εί-ναι πιθανό να είναι υψηλότερος τα επόμενα χρόνια. Τα είδη φαρμάκων που διακινούνται από τα νοσοκομειακά φαρμα-κεία είναι περίπου 2000 σε σύνολο περίπου 8000 που έχουν άδεια κυκλοφορίας, και σε αρκετές περιπτώσεις αφορούν διαφορετικά ιδιοσκευάσματα της ίδιας δραστικής ουσίας.Μερικοί από τους βασικούς λόγους που συμβάλλουν στο ρυθμό αύξησης της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπά-νης είναι οι ακόλουθοι:

Η συνταγογράφηση γίνεται με την εμπορική ονομασία και όχι με την ονομασία της δραστικής ουσίας, με αποτέ-λεσμα να πραγματοποιούνται πολλαπλές προμήθειες του ιδίου κατ’ ουσίαν φαρμάκου.

Δεν υπάρχουν νοσοκομειακές συσκευασίες ημερήσιας δόσης και σχετική σήμανση, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να χορηγούνται στους ασθενείς τέτοιες πο-σότητες φαρμάκων οι οποίες λόγω συσκευασίας είναι με-γάλες σε σχέση με την ημερήσια ανάγκη σε φάρμακα και με τις συνολικές ημέρες νοσηλείας, γεγονός που οδηγεί στη συσσώρευση σημαντικών αποθεμάτων φαρμάκων στα νοσηλευτικά τμήματα, με άγνωστη κατάληξη.

Δεν γίνονται μειοδοτικοί διαγωνισμοί ή κάποιου είδους διαπραγμάτευση για μείωση των τιμών αγοράς, τη στιγ-μή που το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία αποτε-λούν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τους μοναδικούς και αποκλειστικούς αγοραστές των φαρμάκων.

Η ανυπαρξία ενός ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος για όλα τα φαρμακεία των νοσοκομείων (Pharma Taxis) δεν παρέχει τη δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων κατανάλωσης καθώς και συγκριτικής μελέτης της συντα-γογραφίας, μεταξύ ομοειδών τμημάτων, ειδικοτήτων και νοσοκομείων.

Δεν εφαρμόζονται θεραπευτικά πρωτόκολλα στην αντι-μετώπιση των διαφόρων νοσημάτων, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να χορηγούνται περισσότερα φάρ-μακα ή σε μεγαλύτερες δόσεις ή και εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων για συγκεκριμένες παθήσεις.

Με βάση λοιπόν την υφιστάμενη κατάσταση, όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω, θεωρούμε επιτακτική την ανά-γκη λήψης μιας σειράς μέτρων και αποφάσεων οι οποίες θα έχουν ως στόχο την ορθολογικοποίηση της φαρμα-κευτικής δαπάνης, αλλά και τη δημιουργία ακόμα καλύ-τερων συνθηκών ασφαλούς χορήγησης των φαρμάκων προς τους ασθενείς.


Προτεινόμενα μέτρα

1. Νοσοκομειακή συσκευασία. Όπως είναι γνωστό, τα σύγχρονα συστήματα χορήγησης φαρμάκων σε νοση-λευόμενους ασθενείς προβλέπουν μια σειρά διαδικασι-ών οι οποίες ως κοινό παρονομαστή έχουν την ασφαλή χορήγηση φαρμάκου, την ημερήσια δοσολογία, την ατομική χορήγηση και τον έλεγχο της δαπάνης. Στη χώρα μας αντίθετα οι συσκευασίες φαρμάκων οι οποίες προορίζονται για νοσοκομειακή χρήση είναι οι ίδιες με αυτές οι οποίες χορηγούνται μέσω των ιδιωτικών φαρ-μακείων στο κοινό και μπορούμε να πούμε ότι σε καμία περίπτωση δεν πληρούν τα κριτήρια τα οποία αναφέρο-νται παραπάνω. Οι υπάρχουσες συσκευασίες φαρμάκων είναι ασφαλείς και πρακτικές για τους εξωτερικούς ασθε-νείς, αλλά οδηγούν σε σπατάλη πόρων στο νοσοκομείο ή στην αντίθετη περίπτωση σε μειωμένα επίπεδα ασφα-λούς χορήγησης, διότι ο ασθενής ή θα λαμβάνει συ-σκευασία με μεγαλύτερη ποσότητα απ’ όση χρειάζεται ή την ποσότητα που χρειάζεται με ελλιπή όμως σήμαν-ση (είδος φαρμάκου, ημερομηνία λήξης, παρτίδα κτλ.). Ο σύλλογός μας συμμετείχε σε επιτροπή του Ε.Ο.Φ. που μελέτησε το θέμα και εξέδωσε σχετική θετική απόφαση, χωρίς όμως αυτή να τύχει ακόμη εφαρμογής.Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η χώρα μας είναι από τις ελάχιστες υγειονομικά ανεπτυγμένες χώρες που δεν διαθέτει νοσοκομειακή συσκευασία φαρμάκων.

2. Διαπραγμάτευση τιμών - μειοδοτικοί διαγωνισμοί. Η προμήθεια φαρμάκων από τα νοσοκομεία γίνεται σήμε-ρα σε νοσοκομειακές τιμές, ανεξάρτητα από την ποσό-τητα, το είδος, το χρόνο αποπληρωμής κτλ. Το σίγουρο είναι ότι το Δημόσιο, ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής, δεν ασκεί το διαπραγματευτικό του δικαίωμα όπως θα έπρεπε. Με εξαίρεση τα σκευάσματα εκείνα που είναι πρωτότυπα και προστατεύονται με δικαιώματα ευρεσι-τεχνίας (πατέντα) τα οποία και προσφέρονται στην αγο-ρά από έναν παραγωγό, όλα τα υπόλοιπα προσφέρονται από πολλούς παραγωγούς. Έτσι θα μπορούσε για έναν πολύ μεγάλο αριθμό φαρμάκων η προμήθεια να γίνεται με βάση τη δραστική ουσία και με διαδικασίες αντίστοι-χες αυτών που εφαρμόζονται για τις προμήθειες του Δημοσίου ή ακόμη και με διαπραγματεύσεις τιμών ανά θεραπευτική κατηγορία. Είναι προφανές ότι οι τιμές τις

οποίες θα επετύγχανε το Δημόσιο με αυτές τις διαδικα-σίες θα ήταν σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι οι νοσοκο-μειακές με τις οποίες αγοράζει σήμερα.

3. Συνταγογραφία με βάση τη δραστική ουσία. Λογικό επακόλουθο της εφαρμογής του προηγούμενου μέτρου θα είναι και η αλλαγή του τρόπου συνταγογράφησης. Σήμερα η συνταγογράφηση γίνεται με βάση το εμπορικό όνομα του φαρμάκου και όχι τη δραστική ουσία. Αυτό έχει σαν συνέπεια, μεταξύ άλλων, το ίδιο φάρμακο να αποθηκεύεται στο φαρμακείο με διαφορετικά ονόμα-τα και φυσικά σε ποσότητες πολύ μεγαλύτερες από τις πραγματικές ανάγκες του νοσοκομείου, με αποτέλεσμα όχι μόνο την επιδείνωση των οικονομικών συντελεστών του νοσοκομείου αλλά γενικότερα της δημοσιονομικής κατάστασης (χρέη νοσοκομείων κτλ.).

4. Κωδικοποίηση ενδείξεων χορήγησης, θεραπευτικά πρωτόκολλα. Είναι γνωστό ότι το 20% περίπου της νο-σοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης αφορά τα φάρμα-κα υψηλού κόστους, δηλαδή αυτά τα οποία χορηγούνται στους εξωτερικούς ασθενείς των ασφαλιστικών ταμείων ή αυτά των οποίων το κόστος για τους νοσηλευόμενους ασθενείς δεν περιλαμβάνεται στο κλειστό ημερήσιο νο-σήλιο και η επιπλέον δαπάνη καλύπτεται επίσης από τα ασφαλιστικά ταμεία. Για αυτά λοιπόν τα φάρμακα, τα οποία είναι περίπου εκατό σκευάσματα, έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει τάση υπερσυνταγογράφησης ακόμη και πέρα από τις εγκεκριμένες από τον Ε.Ο.Φ. ενδείξεις χορήγησης. Έτσι, επειδή θεωρούμε ότι η κατάργηση της θεώρησης των συνταγών έχει ενισχύσει την τάση υπερσυνταγογρά-φησης και προκειμένου να τηρούνται οι εγκεκριμένες εν-δείξεις χορήγησης κατά τη συνταγογράφηση, θα πρέπει άμεσα να κωδικοποιηθούν αυτές οι ενδείξεις, εισάγοντας κωδικό κατά ένδειξη (π.χ. τετραψήφιο αριθμό), χωρίς την καταχώριση του οποίου σε συγκεκριμένο πεδίο της συ-νταγής δεν θα είναι δυνατή η εκτέλεση της συνταγής.

5. Εγκατάσταση ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος. Τα νοσοκομειακά φαρμακεία στο σύνολό τους είναι μη-χανογραφημένα, παρά το γεγονός ότι από το σύνολο των νοσοκομείων μόνο ένα μικρό μέρος διαθέτει Ολο-κληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα (Ο.Π.Σ.). Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η μηχανοργάνωση των νοσοκομειακών φαρμακείων προηγήθηκε αρκετά χρόνια της εγκατά-


στασης του οποιουδήποτε πληροφορικού συστήματος στα νοσοκομεία και αυτό πρέπει να αποδοθεί στη θετική υποδοχή της νέας τεχνολογίας από τους νοσοκομεια-κούς φαρμακοποιούς. Η ύπαρξη όμως διαφορετικών συ-στημάτων που εφαρμόζονται στα νοσοκομεία αλλά και στα φαρμακεία (περίπου 10) δεν μας επιτρέπει να έχουμε αξιόπιστα συγκρίσιμα μηχανογραφικά αρχεία. Η ύπαρξη ενός ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος για όλα τα φαρμακεία των νοσοκομείων (Pharma Taxis) θα παρέχει τη δυνατότητα διασταύρωσης στοιχείων κατανάλωσης αλλά και συγκριτικής μελέτης της συνταγογραφίας, με-ταξύ ομοειδών τμημάτων, ειδικοτήτων και νοσοκομείων. Επίσης θα παρέχει στην πολιτεία όλες εκείνες τις πληρο-φορίες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικής για τη Δημόσια Υγεία.

6. Διασύνδεση Νοσοκομειακών Φαρμακείων με Βάση Δε-δομένων Ε.Ο.Φ. - Ι.Φ.Ε.Τ. Όπως είναι γνωστό, κάθε χρόνο κυκλοφορούν περισσότερα από διακόσια νέα σκευά-σματα φαρμάκων. Για όλα αυτά τα νέα σκευάσματα, είτε πρόκειται για πραγματικά νέα φάρμακα είτε πρόκειται για γνωστές δραστικές ουσίες ή συνδυασμούς ουσιών με νέα εμπορική ονομασία, δεν υπάρχει καμία επίσημη διαδικα-σία ενημέρωσης παρά μόνο από τα δίκτυα μάρκετινγκ των ενδιαφερόμενων φαρμακευτικών εταιρειών. Το Εθνικό Συνταγολόγιο, που εκδίδεται από τον Ε.Ο.Φ., υπολείπεται κατά δύο χρόνια της κυκλοφορίας νέων φαρμάκων, ενώ ο Κατάλογος Φαρμάκων, μια αξιόλογη προσπάθεια ηλε-κτρονικής έκδοσης από το Ι.Φ.Ε.Τ., αφενός μεν χρειάζεται συμπλήρωση και τακτική ενημέρωση, αφετέρου δε δεν δι-ατίθεται δωρεάν ούτε στα νοσοκομειακά φαρμακεία (κό-στος αγοράς 50€). Η ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των νοσοκομειακών φαρμακείων με τις επιστημονικές βάσεις δεδομένων του Ε.Ο.Φ. και του Ι.Φ.Ε.Τ., για την άμεση και επί-σημη πληροφόρηση σε ό,τι έχει σχέση με το φάρμακο, θα πρέπει να είναι ένας τομέας ο οποίος να εποπτεύεται από την επίσημη πολιτεία και όχι να βρίσκεται στη διάθεση των οποιωνδήποτε ιδιωτικών συμφερόντων. Η ετήσια τακτική έκδοση του Εθνικού Συνταγολογίου πρέπει να αποτελεί μια από τις πρώτες προτεραιότητες του Ε.Ο.Φ., καθώς και η δι-αρκής ενημέρωση του ηλεκτρονικού Οδηγού Φαρμάκων, ο οποίος εκδίδεται από το Ι.Φ.Ε.Τ. και ο οποίος θα πρέπει να διατίθεται δωρεάν στα νοσοκομεία. Τέλος για λόγους προ-στασίας της Δημόσιας υγείας θα πρέπει να γίνεται διαρκώς

μια ισχυρή καμπάνια φαρμακοεπαγρύπνησης, καθώς και ετήσια αξιολόγηση όλων των νοσοκομείων σε σχέση με την ανταπόκρισή τους στην υποχρέωση του προσωπικού να συμπληρώνει την ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ (παρενέργειες φαρ-μάκων). Η χώρα μας κατέχει το θλιβερό ρεκόρ μεταξύ των υγειονομικά ανεπτυγμένων χωρών να συμπληρώνει μόλις το 10% του μέσου όρου του αριθμού των Κίτρινων Καρ-τών ανά εκατομμύριο κατοίκους.

Κυρία υπουργέ,

Με την ελπίδα ότι οι απόψεις μας θα τύχουν της προσοχής σας, καθώς και την προσοχή των συνεργατών σας και των υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου, αναμένουμε την πρόσκλησή σας προκειμένου να σας εκθέσουμε με κάθε λε-πτομέρεια τις προτάσεις μας, αλλά και να υποστηρίξουμε με τις γνώσεις μας και με το θεσμοθετημένο ρόλο μας τα κατάλ-ληλα μέτρα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της φαρμακευτικής περίθαλψης. Τέλος για μια ακόμη φορά θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι ακόμα και μια μικρή μείωση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης της τάξης του 3% αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 50 εκατ. € ετησίως, δηλαδή στο κόστος μισθοδοσίας όλων των νοσοκομειακών φαρ-μακοποιών της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της υπε-ρωριακής αποζημίωσης για εφημερίες, για τα επόμενα τρία χρόνια.

Με τιμή

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ MSc ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ MSc

Κοινοποίηση:Γρ. Υπ. Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου Γρ. Υπ. Οικονομίας κ. Λ. Κατσέλη Γρ. Υπ. Εργασίας & Κοιν. Ασφάλισης κ. Α. Λοβέρδου Γρ. Υφ. Υγείας κ. Φ. Γεννηματά Γρ. Υφ. Εργασίας και Κοιν. Ασφάλισης κ. Γ. Κουτρουμάνη Γεν. Γραμ. Υπουργείου Υγείας κ. Ν. Πολύζο Γεν. Γραμ. Υπ. ΕργασίαςΥπ. Υγείας Δ/νση Ανάπτυξης μονάδων ΥγείαςΥπ. Υγείας Δ/νση Φαρμάκων και Φαρμακείων Γεν. Γρ. Οικονομικών και Οικονομίας


Για τις προσλήψεις φαρμακοποιών...

Επανήλθαμε και στο φλέγον ζήτημα της στελέχωσης των νοσοκομειακών φαρμακείων. Ακολουθεί το σχετικό μας έγγραφο προς το Υ.Υ.Κ.ΑΛ.

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

Αθήνα 4-12-09

Αρ. Πρωτ: 206

Προς το Υπουργείο Υγείας Δ/νση Προσωπικού ΝΠΔΔ

Θέμα: Πλήρωση θέσεων νοσοκομειακών φαρμακοποιών του Ε.Σ.Υ.

Όπως γνωρίζετε, βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο επεξεργα-σίας στο Συμβούλιο της Επικρατείας το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τη ρύθμιση της διαδικασίας προκήρυξης και πλήρωσης των θέσεων του κλάδου των νοσοκομειακών φαρμακοποιών του Ε.Σ.Υ., κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 44, παρ. 2 του ν. 2519/1997 (ΦΕΚ 165). Η διαδικασία μέχρι σήμερα έχει διαρκέσει τρία χρόνια και η τελική του υπογρα-φή θα επιτρέψει την προκήρυξη και πλήρωση των θέσεων νοσοκομειακών φαρμακοποιών. Τα τελευταία χρόνια δεν προκηρύσσονται θέσεις από το ΑΣΕΠ εξαιτίας της μη έκδο-σης του συγκεκριμένου Π. Διατάγματος. Πληροφορηθήκαμε ότι το υπουργείο Εσωτερικών προωθεί την ψήφιση νέου νόμου για τις προσλήψεις στο Δημόσιο.

Δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενό του και θεωρούμε σχεδόν βέβαιο ότι δεν έχει λάβει υπόψη του το συγκεκριμένο ειδικό νόμο που αφορά τους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς. Θεωρούμε σκόπιμο και εξαιρετικά επείγον να γίνει παρέμ-βαση από το υπουργείο Υγείας, ώστε στο νέο νόμο του υπουργείου Εσωτερικών να υπάρξει ρητή διάταξη που να αναφέρεται στις διατάξεις του άρθρου 44, παρ. 2 του ν. 2519/1997 για την πρόσληψη νοσοκομειακών φαρμακο-ποιών στα δημόσια νοσοκομεία.

Με τιμή


Κοινοποίηση:Γραφείο Υπουργού κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου Γραφείο Υφυπουργού κ. Φ. Γεννηματά Γενικό Γραμματέα κ. Ν. Πολύζο Γενική Διευθύντρια Υγείας κ. Τσαγδή Γραφείο Υπουργού Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούση Νομικό Σύμβουλο Υπουργείου Εσωτερικών

Αθήνα 29-1-2010

Αρ. Πρωτ. 215



Με την παρούσα θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ένα σοβαρό πρόβλημα που εμφανίστηκε τα τελευταία χρό-νια στις φαρμακευτικές υπηρεσίες των δημόσιων νοσο-

κομείων και που, κατά τη γνώμη μας, απειλεί τόσο την ασφάλεια της φαρμακευτικής περίθαλψης των ασθενών όσο και τα οικονομικά των νοσοκομείων. Όπως σας έχουμε ήδη γνωστοποιήσει με προηγούμε-νη επιστολή μας, στα φαρμακεία των 132 νοσοκομείων της χώρας υπηρετούν σήμερα μόλις 286 φαρμακοποι-οί, αριθμός που υπολείπεται κατά 45% από τις ήδη ξε-περασμένες προβλέψεις των Οργανισμών των νοσοκο-μείων του 1986, όταν μάλιστα στο ίδιο αυτό διάστημα οι φαρμακευτικές δαπάνες έχουν ξεπεράσει το 850%.


Τα νοσοκομειακά φαρμακεία διαχειρίζονται κατά μέσο όρο το 30% των λειτουργικών των νοσοκομείων. Η νο-σοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη καλπάζει προς τα 2 δισεκατομμύρια €, κατά τους δικούς μας υπολογι-σμούς, και συμβάλλει κατά το ένα τρίτο περίπου στο συσσωρευμένο χρέος των νοσοκομείων. Το πρόβλημα είναι ακόμη πιο σοβαρό όταν ανατρέξουμε σε επιμέρους στοιχεία, δηλαδή:

1. Σε δέκα (10) νοσοκομεία δεν υπηρετεί κανένας φαρ-μακοποιός (Πανεπιστημιακό Λάρισας, Γ.Ν. Τρικάλων, Γ.Ν. Βέροιας, Γ.Ν. Δράμας, Γ.Ν. Ρόδου, Γ.Ν. Σπάρτης, Γ.Ν. Καρπενησίου, Γ.Ν. Αιγίου, Γ.Ν. Αμαλιάδας και Κ.Υ. Νοσο-κομείο Καλαβρύτων).

2. Σε 56 άλλα νοσοκομεία υπηρετεί μόνον ένας φαρ-μακοποιός.

3. Σε μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας υπηρετούν δύο μόνο φαρμακοποιοί, με αδυναμία κάλυψης της εφη-μερίας και απρόβλεπτες συνέπειες στην καθημερινή λειτουργία των νοσοκομείων.

4. Στην ίδια απαράδεκτη εικόνα έρχεται να προστεθεί και η συνεχής αποχώρηση χωρίς αναπλήρωση των βοηθών φαρμακείου, κλάδος απόλυτα απαραίτητος που όμως φαίνεται πως δεν αποτελεί προτεραιότητα στον προγραμματισμό προσλήψεων του υπουργείου.

Η λύση των αποσπάσεων είναι πλέον ανέφικτη αλλά και επικίνδυνη, αφού ο αριθμός των υπηρετούντων έχει ξε-περάσει προ πολλού κάθε όριο ασφαλείας. Το πρόβλημα έχει επιδεινωθεί ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια που δεν γίνεται καμία προκήρυξη από το ΑΣΕΠ, διότι καθυστερεί η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος, κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 2517/97, το οποίο περιγράφει τη διαδικασία προσλήψεων και εξέ-λιξης του κλάδου νοσοκομειακών φαρμακοποιών του Ε.Σ.Υ. και το οποίο βρίσκεται (μετά από αναπομπή από το Συμβούλιο της Επικρατείας) στο υπουργείο σας για τις τελικές διορθώσεις. Το θέμα χειρίζεται η Δ/νση Νο-μικών Προσώπων. Η γρήγορη προώθηση του Προεδρικού Διατάγματος είναι η μόνη λύση για την πρόσληψη νοσοκομειακών

φαρμακοποιών, πράγμα που αναγνωρίζουν και οι υπη-ρεσίες του υπουργείου σας, αφού −όπως μας ενημέρω-σαν− έχουν προβλεφθεί πιστώσεις για την πρόσληψη 100 φαρμακοποιών σε πρώτη φάση. Θα θέλαμε επίσης να επισημάνουμε ότι είναι εξίσου σημαντικό να προταχθεί και η πρόσληψη βοηθών φαρμακείου στην πρώτη προγραμματισμένη σας προ-κήρυξη. Είμαστε στη διάθεσή σας, προκειμένου να συνεργα-στούμε για τον καλύτερο προγραμματισμό των επό-μενων προσλήψεων, όπως επίσης και για την αναμόρ-φωση των οργανισμών σε σχέση με τις φαρμακευτικές υπηρεσίες των νοσοκομείων, έτσι ώστε να αποφύγου-με υπερβολές που μπορεί να οδηγήσουν σε ακύρωση κάθε θετικής προσπάθειας. Με δεδομένη την ιδιαίτερη έμφαση που δίνετε εσείς προσωπικά αλλά και οι υπηρεσίες για τον έλεγχο των φαρμακευτικών δαπανών στα δημόσια νοσοκομεία, πι-στεύουμε ότι αφενός θα προωθήσετε άμεσα το Προε-δρικό Διάταγμα, αφετέρου θα υπάρχει εποικοδομητική συνεργασία για τον εκσυγχρονισμό και την αναμόρφω-ση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας ενός σύγχρονου νοσοκομειακού φαρμακείου.

Με τιμή

Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ε.Φ.Ν.Ι.


Κοινοποίηση: Υφυπουργό Υγείας κ. Φ. Γεννηματά Γενικό Γραμματέα κ. Ν. Πολύζο Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας κ. Α. ΔημόπουλοΓενική Δ/ντρια Υγείας Δ/νση ΝΠΔΔΔ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας


Για τις εφημερίες...

Το Δ.Σ. της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. με το υπ. αρ. πρ. 202/16-11-09 έγγραφό του κατέθεσε εκ νέου στο Υ.Υ.Κ.ΑΛ. το σχέδιο πρότασης για την αλλαγή του τρόπου εφημεριών και αμοιβών των νοσοκομειακών φαρμακοποιών.

Αθήνα 16-11-2009

Αρ. πρωτ.: 202



Τους τελευταίους μήνες γίναμε μάρτυρες μιας νεολογικής πρακτικής των Διοικητών των νοσοκομείων, που εξαντλεί τη διάθεση για περικοπές δαπανών στις εφημερίες των 300 νοσοκομειακών φαρμακοποιών της χώρας. Η εφημερία των φαρμακευτικών τμημάτων είναι απαραί-τητη για την ομαλή λειτουργία των νοσοκομείων, τόσο για την καθημερινή όσο και για τη «μεγάλη» εφημερία.Οφείλουμε λοιπόν να σας ενημερώσουμε για τα ακόλουθα:

1. Για τους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς οι ενερ-γείς εφημερίες είναι υποχρεωτικές και έχουν καθιε-ρωθεί από το έτος 1992, ο δε αριθμός τους κυμαίνεται μεταξύ οκτώ και δέκα, ανάλογα με το εάν το νοσοκο-μείο βρίσκεται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή στην περι-φέρεια. Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι στα φαρ-μακευτικά τμήματα των νοσοκομείων δεν υπηρετούν ειδικευόμενοι και οι εφημερίες εκτελούνται μόνο από τους φαρμακοποιούς όλων των βαθμίδων, συμπερι-λαμβανομένων και των διευθυντών.

2. Πέρα από το γεγονός ότι με την καθιέρωση των ενεργών εφημεριών, τα νοσοκομεία καλύπτονται καθημερινά και σε εικοσιτετράωρη βάση, η αμοιβή από αυτές τις εφημερίες, μετά από δεκαεπτά χρό-νια, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των μηνιαίων αποδοχών των νοσοκομειακών φαρμακοποιών. Οι αμοιβές για τους τριακόσιους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς από τις εφημερίες ανέρχονται στο ποσό των 5 εκ. € το έτος και αποτελούν το 0,36% της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, η οποία για το έτος 2008 είναι περίπου 1,8 δισ. €.

3. Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί με συγκεκριμένες προτάσεις (νοσοκομειακή συσκευασία, διαγωνισμοί προμήθειας φαρμάκων, ενιαίο μηχανογραφικό σύστη-μα, κωδικοποίηση ενδείξεων κτλ.), έχουμε αποδείξει το ενδιαφέρον μας για τον έλεγχο και την ορθολογι-κοποίηση της φαρμακευτικής δαπάνης και θεωρού-με ότι κάθε κίνηση, η οποία θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δυσμενέστερη οικονομική μας θέση, αποτελεί ένα μήνυμα για μια αδιάφορη και παθητική στάση. Οι νο-σοκομειακοί φαρμακοποιοί έχουν την ευθύνη μιας μέ-σης διαχειριστικής δαπάνης κατ’ άτομο, περίπου 6 εκ. € ετησίως. Είναι δε υποχρεωμένοι να παρέχουν υπηρεσί-ες πέρα από τους νοσηλευόμενους ασθενείς και σε χιλιάδες εξωτερικούς ασθενείς, απόρους και ασφαλι-σμένους στα διάφορα ασφαλιστικά ταμεία.

4. Θεωρούμε ότι η μείωση του αριθμού των εφημεριών, πέρα από το γεγονός ότι θα δημιουργήσει πρόβλη-μα στη λειτουργία όλων των νοσοκομείων και στην παροχή υπηρεσιών στους εξωτερικούς ασθενείς, θα έχει σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του οποιουδήπο-τε οικογενειακού προγραμματισμού σε ένα ολόκληρο κλάδο εργαζομένων, μιας και η αμοιβή από τις εφη-μερίες αντιπροσωπεύει σημαντικό τμήμα των αποδο-χών μας, με συνέπεια μεγάλος αριθμός φαρμακοποι-ών να εγκαταλείψει τα νοσοκομεία.

5. Επιπροσθέτως, η εφαρμογή των διατάξεων του Π.Δ.76/19.05.05 Τροποποίηση του Π.Δ.88/99 «Ελάχι-στες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 93/104» (Φ.Ε.Κ. 94 Α) σε συμμόρφωση με την οδηγία 2000/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Φ.Ε.Κ. Α΄ 117/19.05.2005) έχει δημιουργήσει προ-βλήματα ερμηνείας για το αν και κατά πόσο οι δια-τάξεις αυτές επηρεάζουν και το χρόνο εργασίας των νοσοκομειακών φαρμακοποιών και προσέφεραν τη χρυσή ευκαιρία σε διοικητές νοσοκομείων για περι-κοπές, χωρίς να λάβουν υπόψη την ομαλή λειτουρ-γία των νοσοκομείων.


Εφόσον το υπάρχον σύστημα εφημεριών κρίνεται ανα-γκαίο να αλλάξει, θα πρέπει εκ μέρους του υπουργείου Υγείας να γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες (νομοθετι-κές, διοικητικές κτλ.) που θα διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία των νοσοκομείων, αλλά και θα αποτρέπουν την οποιαδήποτε μείωση των αποδοχών μας.

Στη βάση αυτή θα θέλαμε να σας καταθέσουμε την ακόλουθη πρόταση για το σύστημα εφημεριών των νοσοκομειακών φαρμακοποιών, η οποία και αντιμετω-πίζει με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες φαρμακευτι-κής περίθαλψης των νοσοκομειακών και εξωτερικών ασθενών, δεν αντιβαίνει τις διατάξεις του Π.Δ. 76/19-05-05, αλλά και διατηρεί την προκαλούμενη δαπάνη ίδια ακριβώς με αυτή που απαιτείται για το σημερινό σύστημα εφημεριών.

Εφημερίες Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών – Πρόταση

Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί του Ε.Σ.Υ. όλων των βαθμών εφημερεύουν στα νοσοκομεία με καθεστώς μεικτής εφημερίας και εφημερίας ετοιμότητας.

α) Η μεικτή εφημερία λογίζεται ως εξάωρη ενεργός εφημερία πέραν του κανονικού πρωινού ωραρίου και ως εφημερία ετοιμότητας για το υπόλοιπο 24ωρο και αποζημιώνεται με το 70% της κανονικής ενεργού εφημερίας. Για τα Σάββατα, τις Κυριακές και τις αργίες η εξάωρη ενεργός εφημερία λογίζεται για το πρωινό ωράριο λειτουργίας του φαρμακείου και η υπόλοιπη μέχρι την κάλυψη του 24ώρου ως εφημερία ετοιμό-τητας και αποζημιώνεται με το 40% της ενεργού εφη-μερίας. Το πρόγραμμα των εφημεριών συντάσσεται κάθε μήνα και εγκρίνεται από τα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου, μέσα στο πλαίσιο της νομοθεσίας όπως κάθε φορά ισχύει. Σε κάθε περίπτωση ο αριθμός των μεικτών εφημεριών δεν μπορεί να είναι μικρότερος των πέντε.

β) Για την κάλυψη των αναγκών των νοσοκομείων οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί υποχρεούνται και σε εφημερία ετοιμότητας, για την οποία αμείβονται με πάγια αποζημίωση εφημεριών ετοιμότητας ως εξής:

Διευθυντές : 900€ ανά μήνα Επιμελητές Α΄ : 800€ ανά μήνα Επιμελητές Β΄ και Γ΄ : 700€ ανά μήνα

Το πρόγραμμα των εφημεριών ετοιμότητας συντάσ-σεται ανά μήνα και εγκρίνεται από τα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου. Σε κάθε περίπτωση ο αριθμός των εφημεριών ετοιμότητας δεν μπορεί να είναι μεγαλύ-τερος των δέκα.Όσες φορές και αν κληθούν στο νοσοκομείο, κατά τη διάρκεια της εφημερίας ετοιμότητας, υποχρεούνται να ανταποκριθούν και δεν δικαιούνται άλλης πρόσθετης αποζημίωσης.

γ) Η απουσία των φαρμακοποιών του Ε.Σ.Υ., είτε για λει-τουργικές ανάγκες είτε για κάθε είδους άδεια, εφόσον δεν υπερβαίνει τις δεκαπέντε ημέρες μηνιαίως, δεν συ-νεπάγεται περικοπή της αποζημίωσης των εφημεριών ετοιμότητας.

Επισημαίνουμε: Η πρόταση είναι εναρμονισμένη με τις διατάξεις του Π.Δ. 88/99 «Ελάχιστες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 93/104» (Φ.Ε.Κ. 94 Α).Το ποσό των συνολικών εφημεριών που αντιστοιχεί σε όλους τους φαρμακοποιούς σήμερα (όπως προκύ-πτει από τη σχετική κοινή Υπουργική Απόφαση) είναι 5.000.000€ από το σύνολο των 13.500.000€ της από-φασης. Το ίδιο αυτό ποσό, χωρίς καμία πρόσθετη επιβάρυν-ση, καλύπτει τη νέα πρόταση ως εξής: τα 3.104.000€ θα αντιστοιχούν στις εφημερίες ετοιμότητας και το υπό-λοιπο 1.896.000€ θα καλύψει τις μεικτές εφημερίες.

Με τιμή



Κοινοποίηση: Γ.Γ. Υ.Υ.Κ.Α. κ. Ν. Πολύζο


... Επίσης μετά από παρέμβασή μας (έγγραφο 200/16-11-09) εγκρίθηκε το Δεκέμβρη συμπληρωματικό κονδύλι για την πληρωμή των εφημεριών που είχαν περικοπεί το 2009.Δυστυχώς η καθυστερημένη αντίδραση των εσωτερικών μηχανισμών σε κάποια νοσοκομεία στέρησε από κάποιους συναδέλφους τη δυνατότητα αυτής της απολαβής.

Αθήνα 16-11-2009

Αρ. πρωτ.: 200


ΕΠΕΙΓΟΝ

Θέμα: Εφημερίες Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών έτους 2009

Κυρία υπουργέ,

Η επιστολή αυτή είναι απόρροια σοβαρών προβλημά-των τα οποία υπάρχουν στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα της χώρας και για τα οποία πιστεύουμε ότι θα έχουμε την άμεση συμπαράστασή σας.Είναι γνωστό ότι παρά τον απελπιστικά μικρό αριθμό των υπηρετούντων φαρμακοποιών στα νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. (286 φαρμακοποιοί σε 130 νοσοκομεία!!!), καλύπτουμε ουσιαστικά τις ανάγκες των ασθενών σε 24ωρη βάση.Παρατηρείται όμως το φαινόμενο όχι μόνο να περικό-πτεται ο αριθμός των εφημερεύοντων φαρμακοποιών στα προγράμματα εφημερίας, αλλά και να μην κατα-βάλλονται δεδουλευμένα.Έτσι σήμερα οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί έχουν να

πληρωθούν δεδουλευμένες εφημερίες από τον Ιούλιο του 2009, με την επίκληση από πλευράς διοικήσεων των νοσοκομείων άλλοτε της έλλειψης κονδυλίων και άλλοτε διαδικαστικού χαρακτήρα εμποδίων (π.χ. δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί τα απαιτούμενα ποσά).Όπως αντιλαμβάνεσθε, αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτε-ρα δυσάρεστη για έναν κλάδο που η παρουσία του στις εφημερίες είναι απόλυτα απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία του Ε.Σ.Υ.

Το θέμα έχει καταστεί εξαιρετικά επείγον, λόγω του ότι σε λίγες μέρες κλείνουν τα χρονικά περιθώρια έκδοσης των σχετικών ενταλμάτων.

Είμαστε στη διάθεσή σας ώστε να καταθέσουμε την εμπειρία μας και να συμβάλλουμε στη μείωση των φαρμακευτικών δαπανών που αφορούν το νοσοκο-μειακό περιβάλλον.

Με τιμή



Κοινοποίηση: Γεν. Γρ. Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύηςκ. Ν. Πολύζο

η δράση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. - συναντήσεις

Συνάντηση με το Γενικό Γραμματέα του Υ.Υ.Κ.ΑΛ. κ. Νίκο ΠολύζοΣτις 8/12/09 πραγματοποιήθηκε συνάντηση του προεδρείου της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. με το Γενικό Γραμματέα του Υ.Υ.Κ.ΑΛ. Στο πλαίσιο της πρώτης γνωριμίας μας, αναφερθήκαμε στα τρέχοντα θέματα (προσλήψεις, λειτουργικά προβλήματα, εφημερίες 2009, δαπάνες νοσοκομείων). Μας ζητήθηκε περαιτέρω περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης καθώς και κατάθεση σχετικών προτεινόμενων μέτρων, τα οποία και επανακοινοποιήσαμε.

Αθήνα 18/12/2009Αρ. πρωτ.: 211

Προς: Γενικό Γραμματεά Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Ν. Πολύζο

Κύριε Γενικέ,

Σε συνέχεια των όσων συζητήσαμε κατά την πρόσφατη συ-νάντησή μας στο Υπουργείο, σας στέλνουμε ένα συνοπτικό ενημερωτικό σημείωμα για την κατάσταση που επικρατεί στα φαρμακευτικά τμήματα των νοσοκομείων και τις προ-τάσεις μας τόσο για την καλύτερη οργάνωση και λειτουργία τους όσο και για τα αναγκαία μέτρα προς εξοικονόμηση πό-ρων από τη φαρμακευτική κατανάλωση στα νοσοκομεία.

Περιγραφή της σημερινής κατάστασης Ο κλάδος των νοσοκομειακών φαρμακοποιών αριθμεί σήμερα 286 νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς που υπη-ρετούν στα 132 δημόσια νοσοκομεία της χώρας και καλύ-πτουν λιγότερες από το 50% των οργανικών θέσεων, αριθ-μός που καθιερώθηκε με συνθήκες του1986, σε χρόνο που η φαρμακευτική κατανάλωση στα δημόσια νοσοκο-μεία αντιπροσώπευε μόλις το 10% της σημερινής. Η ίδια και χειρότερη εικόνα επικρατεί και στη στελέχωση των νο-σοκομειακών φαρμακείων με βοηθούς φαρμακείου, έναν κλάδο απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία μας.Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί ανήκουν στην Ιατρική Υπηρεσία των νοσοκομείων, συμμετέχουν ενεργά στη φαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών και διαχειρίζο-νται κατά μέσο όρο το 30% των λειτουργικών δαπανών των νοσοκομείων (20-25% στα Γενικά νοσοκομεία και έως 50% στα Αντικαρκινικά). Σήμερα η νοσοκομειακή φαρμα-κευτική δαπάνη καλπάζει προς τα 2 δισ. €, σύμφωνα με δι-κούς μας υπολογισμούς, και συμβάλλει κατά το ένα τρίτο περίπου στο συσσωρευμένο χρέος των νοσοκομείων.

Μερικοί από τους λόγους που συμβάλλουν στον έντονο ρυθμό αύξησης της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δα-πάνης είναι και οι ακόλουθοι: Η συνταγογράφηση γίνεται με την εμπορική ονομα-

σία και όχι με την ονομασία της δραστικής ουσίας. Δεν υπάρχουν νοσοκομειακές συσκευασίες με μερίδες

ημερήσιας δοσολογίας των φαρμάκων και κατάλληλη σήμανση.

Δεν γίνονται μειοδοτικοί διαγωνισμοί ή κανενός είδους διαπραγμάτευση για μείωση των τιμών αγοράς.

Δεν υπάρχει ένα ενιαίο μηχανογραφικό σύστημα για όλα τα φαρμακεία των νοσοκομείων (Pharma Taxis).

Δεν εφαρμόζονται συστηματικά επιστημονικά πρωτό-κολλα στις θεραπείες.

Δεν θέλουμε να γίνουμε μάντεις κακών, αλλά η κατάστα-ση αυτή θα οξυνθεί όσο δεν λαμβάνεται κανένα μέτρο και κυρίως όσο συνεχίζουν τα φαρμακευτικά τμήματα των νοσοκομείων να χαρακτηρίζονται από: Τραγικά ελλιπή στελέχωση που συνεχώς επιδεινώνεται. Δραματική καθυστέρηση έκδοσης ενός Προεδρικού Δι-

ατάγματος (επί τρία χρόνια) που ρυθμίζει τη διαδικασία προσλήψεων νοσοκομειακών φαρμακοποιών.

Απουσία εκπαίδευσης του προσωπικού. Απαράδεκτα χαμηλές αμοιβές. Απουσία ενός σοβαρού και σύγχρονου θεσμικού πλαι-

σίου λειτουργίας και εργαλείων οργάνωσης (μηχανο-γράφηση, σύγχρονα συστήματα διαχείρισης και διανο-μής, εργαστήρια κτλ.).

Αδυναμία διευθέτησης του καθεστώτος και των αμοι-βών των εφημεριών μας.

Αντιμετώπιση των φαρμακευτικών τμημάτων από τις εκάστοτε διοικήσεις ως «τον κάλαθο των αχρήστων» όλων των διαχειρίσεων των νοσοκομείων.

Συνεχώς αυξανόμενη προσέλευση εξωτερικών ασθε-νών (μέσα στο νοσοκομειακό φαρμακείο λειτουργεί και ένα ιδιωτικό φαρμακείο). [...]

Με τιμή




Συνάντηση με την Υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα Λούκα Κατσέλη

Στις 18/1/10 πραγματοποιήθηκε συνάντησή μας με την Υπουργό Οικονομίας κα Κατσέλη και το Γεν. Γραμματέα κο Κομνηνό. Κατά τη διάρκεια της εποικοδομητικής συνομιλίας μας, ασχοληθήκαμε με τα εξής θέματα:I. Επαναφορά λίστας φαρμάκων - Κριτήρια εισαγωγής. II. Τροποποίηση καταλόγου με τα «89» φάρμακα.III. Τιμολόγηση πρωτοτύπων & γενοσήμων φαρμάκων. IV. Μηχανοργάνωση νοσοκομείων.V. Νοσοκομειακή συσκευασία - Σήμανση φαρμάκων.Η πρώτη μας επαφή με την ηγεσία του Υπουργείου έδειξε ότι, εκτός από τον κοινό στόχο της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης, υπάρχουν πολλές παράλληλες δυνατότητες συνεργασίας.Υποσημείωση: Να επισημάνουμε εδώ ότι αποτέλεσμα της επιτυχούς παρέμβασης του Συλλόγου μας είναι η συμμετοχή ενός νοσοκομειακού φαρμακοποιού με προϋπηρεσία >5 χρόνων στην Επιτροπή κατάρτισης της λίστας φαρμάκων. Δημοσιεύουμε το ΦΕΚ 3816 που αναφέρεται στη λίστα φαρμάκων και τα ακριβά νοσοκομειακά φάρμακα.

ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΆΡΙΘ. 3816Ρύθμιση επιχειρηματικών και επαγγελματικών

οφειλών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, διατάξεις για την επεξεργασία δεδομένων

οικονομικής συμπεριφοράς και άλλες διατάξεις.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

[...]

ΜΕΡΟΣ Β’ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

[...]

Άρθρο 12Επανεισαγωγή καταλόγου συνταγογραφούμενων

φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων και εξορθολογισμός πλαισίου χορήγησης

ιδιοσκευασμάτων για σοβαρές ασθένειες

1. α. Το Δημόσιο, οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης και κάθε φορέας και κλάδος ασφάλισης δικαιού-


χων περίθαλψης εγκρίνουν και εξοφλούν ιατρι-κές συνταγές μόνο εφόσον αυτές περιλαμβάνουν φάρμακα που περιέχονται σε κατάλογο συνταγο-γραφούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων και μόνο για τις εγκεκριμένες ενδείξεις, όπως αυ-τές καθορίζονται στην περίληψη χαρακτηριστι-κών του φαρμακευτικού προϊόντος.

β. Για την κατάρτιση, την αναθεώρηση και τη συ-μπλήρωση του καταλόγου εφαρμόζονται αντι-κειμενικά κριτήρια, τα οποία καθορίζονται και εξειδικεύονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομίας, Αντα-γωνιστικότητας και Ναυτιλίας, η οποία δημοσιεύ-εται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αναρ-τώνται στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων.

γ. Ο κατάλογος του εδαφίου α΄ καταρτίζεται από συνιστώμενη στον Ε.Ο.Φ. Ειδική Επιτροπή και εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, που δημο-σιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο κατάλογος αναθεωρείται και συμπληρώνεται τουλάχιστον κατ’ έτος από την ίδια επιτροπή και με την ίδια διαδικασία.

δ. Η Ειδική Επιτροπή του εδαφίου γ΄ συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινω-νικής Αλληλεγγύης, είναι εννεαμελής και απο-τελείται από έναν καθηγητή φαρμακευτικής του πανεπιστημίου (οποιασδήποτε βαθμίδας), έναν καθηγητή ιατρικής του πανεπιστημίου (οποιασδήποτε βαθμίδας), έναν εκπρόσωπο του Ε.Ο.Φ. (ιατρό ή φαρμακοποιό), που ορίζε-ται από το Διοικητικό Συμβούλιο αυτού, έναν εκπρόσωπο (ιατρό) του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.), που ορίζεται με απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής αυτού, έναν φαρμακο-

ποιό με προϋπηρεσία άνω των πέντε ετών στο Ε.Σ.Υ., και από έναν εκπρόσωπο (ιατρό ή φαρ-μακοποιό) του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, του ΟΓΑ, του ΟΠΑΔ και του ΟΑΕΕ, που ορίζονται με απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων αυτών.Για καθένα μέλος ορίζεται αντίστοιχα και ο ανα-πληρωτής του. Με την απόφαση συγκρότησης ορίζεται ο πρόεδρος της επιτροπής και ο ανα-πληρωτής του από τους ως άνω καθηγητές Πα-νεπιστημίου και ο γραμματέας της επιτροπής με τον αναπληρωτή του από τους υπαλλήλους του Ε.Ο.Φ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομικών ορίζεται η αποζημίωση των μελών της ειδικής επιτροπής και του γραμματέα που κατά τις κεί-μενες διατάξεις βαρύνει τον προϋπολογισμό του Ε.Ο.Φ., καθώς και κάθε διαδικαστική λεπτομέρεια για τον τρόπο διεξαγωγής των εργασιών της.

ε. Εντός δεκαπέντε ημερών από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης του εδαφίου γ΄ του παρόντος, οι ενδιαφερόμενοι παρασκευαστές και εισαγωγείς φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, που δεν έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση συμπερίληψής τους ενώπιον της ειδικής επιτροπής. Με την αίτη-ση συνυποβάλλονται τα στοιχεία για την υποστή-ριξή της και οι αιτούντες καλούνται για προφο-ρική ανάπτυξη των ισχυρισμών τους ενώπιον της ειδικής επιτροπής. Εντός τριάντα ημερών από την υποβολή της αίτησης η ειδική επιτροπή, εφόσον, με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια της παραγρά-φου 2, κρίνει το αίτημα ως βάσιμο, καταρτίζει συ-μπληρωματικό κατάλογο, που εγκρίνεται με τον τρόπο που ορίζεται στο εδάφιο γ΄ του παρόντος.

στ. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου ή του υπ’ αυτού νομίμως εξουσιοδοτημένου ορ-γάνου του φορέα ασφάλισης, η οποία εκδίδεται εντός δέκα ημερών από της υποβολής σχετικής αιτήσεως, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις


εγκρίνεται η χορήγηση φαρμάκων που δεν πε-ριλαμβάνονται στον κατάλογο για την περίοδο θεραπείας του ασθενούς. Η απόφαση εκδίδεται κατόπιν αιτιολογημένης έκθεσης ιατρού του αιτούντος και ύστερα από γνώμη της ειδικής επιτροπής του εδαφίου γ΄ της παρούσας παρα-γράφου του παρόντος άρθρου.

ζ. Από τη δημοσίευση του καταλόγου του εδαφί-ου α’ της παρούσας παραγράφου του παρόντος νόμου καταργείται η παράγραφος 1 του άρ-θρου 1 του ν. 3457/2006. Οι διατάξεις του άρ-θρου 19 του ν. 1902/1990 (ΦΕΚ138 Α΄) και του άρθρου 31 του ν. 2166/1993 (ΦΕΚ 137 Α΄), καθώς και οι κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικές αποφάσεις εξακολουθούν να ισχύουν. Επίσης, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις που προβλέπουν την κάλυψη από το Δημόσιο και τους φορείς και κλάδους ασφάλισης ασθε-νείας της δαπάνης των φαρμάκων που χορη-γούνται στους οικονομικά αδύνατους και ανα-σφάλιστους.

2. α. Οι εξωτερικοί ασθενείς που είναι ασφαλισμέ-νοι στο Δημόσιο και στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή δυνάμει ειδικών διατάξεων δικαι-ούνται περίθαλψης μπορούν να προμηθεύο-νται, τόσο από τα φαρμακεία των κρατικών νο-σοκομείων όσο και από τα ιδιωτικά φαρμακεία, χωρίς συμμετοχή τους στη δαπάνη, φαρμακευ-τικά ιδιοσκευάσματα για θεραπεία σοβαρών ασθενειών, που έχουν άδεια μόνο για νοσοκο-μειακή χρήση ή άδεια για έναρξη χορήγησης στο νοσοκομείο και παρακολούθηση από ειδι-κό ιατρό.

β. Τα ιδιωτικά φαρμακεία προμηθεύονται τα χο-ρηγούμενα κατά το εδάφιο α’ της παρούσας παραγράφου φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα με τους ίδιους όρους και στην ίδια τιμή που τα προμηθεύονται τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων.

γ. Με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εργασί-ας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, που δημο-σιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εγκρίνεται, μετά από εισήγηση του Ε.Ο.Φ., κατά-λογος με τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα για θεραπεία σοβαρών ασθενειών της παραγρά-φου 2 του παρόντος άρθρου. Με την ίδια δια-δικασία ο εν λόγω κατάλογος αναθεωρείται και συμπληρώνεται τουλάχιστον κατ’ έτος. Για τον προσδιορισμό του κόστους λαμβάνεται υπόψη η χονδρική τιμή των ιδιοσκευασμάτων και η συσκευασία τους σε συνδυασμό με το κόστος ημερήσιας θεραπείας. Ο τρόπος διαμόρφωσης της τιμής διάθεσης τους από τα νοσοκομεία ή τα ιδιωτικά φαρμακεία καθορίζεται με αγορα-νομική διάταξη.

δ. Ο κατάλογος των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμά-των της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου εγκρίνεται υπό την προϋπόθεση ότι περιέχονται οπωσδήποτε στον κατάλογο των συνταγογρα-φούμενων φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων της προηγούμενης παραγράφου του παρόντος άρθρου του παρόντος νόμου. Η ως άνω προϋ-πόθεση δεν απαιτείται για το διάστημα μέχρι την έκδοση του πρώτου καταλόγου συνταγογραφού-μενων ιδιοσκευασμάτων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου του παρόντος νόμου, για το οποίο διάστημα και μέχρι την έκδοση του κατα-λόγου κατ’ εφαρμογή του παρόντος άρθρου, εξα-κολουθεί να ισχύει ο κατάλογος φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων της κοινής υπουργικής απόφα-σης ΔΥΓ3α/Γ.Π.151509/19.12.2008 (ΦΕΚ 2717 Β΄, 31.12. 2008).

ε. Το άρθρο 26 του ν. 2072/1992, όπως έχει αντι-κατασταθεί, καταργείται από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης του εδαφίου γ’ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου.

αλληλογραφία συναδέλφων@

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΙΚΑΙΑ, 16/11/09 Β΄ Υ.ΠΕ. ΠΕΙΡΑΙΑ-ΑΙΓΑΙΟΥΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ«ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ»

ΤΜΗΜΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΚΩΝ/ΝΑ ΜΑΛΕΓΚΟΥ ΤΗΛ.: 213 20.76.247, 213 20.77.109 ΘΕΜΑ: «ΕΠΕΙΓΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ»

Με το έγγραφό μας προς τη Διεύθυνση του νοσοκομείου με αριθμ. πρωτ. 37709/23-9-09 (το οποίο και επισυνά-πτεται) είχαμε τονίσει την επιτακτική ανάγκη, ως ελάχιστο μέτρο προστασίας για το φαρμακείο που εξακολου-θεί να στεγάζεται σε άθλιες συνθήκες, της παρουσίας ατόμου από την Υπηρεσία Ασφάλειας του νοσοκομείου τις ημέρες Τρίτη και Πέμπτη και τις ώρες 9:00-13:30, όταν εξυπηρετούνται τα βιβλιάρια πρόνοιας (απορίας). Δυστυχώς όχι μόνο άτομο της ασφάλειας δεν παρουσιάστηκε, αλλά δεν είχαμε την παραμικρή αντίδραση από κανένα αρμόδιο γραφείο του νοσοκομείου.

Την Πέμπτη 12/11/09 επαληθευτήκαμε πανηγυρικά για τις ανησυχίες μας. Προσπαθώντας για άλλη μια φορά να επιτελέσουμε το καθήκον μας, δεχτήκαμε εξαιρετικά βίαιη επίθεση από άτομο το οποίο προσήλθε με ληγμένο βι-βλιάριο πρόνοιας να προμηθευτεί τα φάρμακά του. Υπήρξαμε θύματα ωμής βίας με κατ΄ εξοχήν αντικείμενά της τις φαρμακοποιούς του νοσοκομείου και δη την αναπληρώτρια διευθύντρια. Σε έξαλλη κατάσταση ειδοποιήσαμε την Υπηρεσία Ασφάλειας και προσφύγαμε στη διοίκηση του νοσοκομείου, η οποία δήλωσε ότι θα μήνυε το δράστη εάν το επιθυμούσαμε. Επιτόπου προσήλθε ο διοικητικός διευθυντής.

Η εξιστόρηση των λοιπών γεγονότων δεν είναι ο σκοπός μας. Το μόνο ίσως που θα είχε αξία να αναφερθεί είναι ότι την Παρασκευή 13/11/09, σαν τη μόνη «σίγουρη» λύση προστασίας που είχαμε και κυριευμένοι από το αίσθημα του φόβου, παραμείναμε κλειδωμένοι στο χώρο του φαρμακείου. Ένας δε εξ ημών ανέλαβε χρέη θυρωρού προκειμέ-νου να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του φαρμακείου. Να σημειωθεί ότι ο δράστης είχε αφήσει το βιβλιάριό του και αναμέναμε την επιστροφή του. Δυστυχώς η Υπηρεσία Ασφάλειας μας δήλωσε ότι λόγω ελλιπούς προσωπικού θα μπορούσε να έχει μόνο το «νου» της.

Τα παραπάνω γεγονότα καταδεικνύουν ως επιτακτική ανάγκη την αλλαγή των συνθηκών εργασίας του προσωπικού του φαρμακείου.

Ζητούμε: 1) Την υλοποίηση, έστω και μετά από 4 χρόνια από την εκκένωση του χώρου του παλιού ΕΚΠΑ που ανήκει εξ

ολοκλήρου στο φαρμακείο με απόφαση Δ.Σ., του σχεδιασμού για την άμεση διαμόρφωση ενός σύγχρονου

Από τις συναδέλφους του Νοσοκομείου Νίκαιας «Άγιος Παντελεήμονας» λάβαμε επιστολή σχετικά με την ασφάλεια του Φαρμακευτικού Τμήματος. Η απάντηση - παρέμβαση της Π.Ε.Φ.Ν.Ι. στη Διοίκηση του Νοσοκομείου παρατίθεται μαζί με τα έγγραφα των συναδέλφων.


φαρμακείου. Ενός φαρμακείου λειτουργικού για τους υπαλλήλους του και όσων εξυπηρετούνται από αυτό και κυρίως ασφαλές από κάθε άποψη. Ενός φαρμακείου ενιαίου, με τις διαχειρίσεις του στον ίδιο λειτουργικό χώρο, χωρίς συναδέλφους στο υπόγειο, σε ανήλιαγες συνθήκες, δίπλα σε λημνάζοντα νερά, απειλούμενους από σμήνη κουνουπιών. Είναι γνωστό ότι η μεγαλύτερη διαχείριση του φαρμακείου, αυτή του Υγειονομικού Υλικού λειτουρ-γεί υπό άθλιες συνθήκες.

2) Την αμεσότατη μέριμνα για την ύπαρξη ξεχωριστής εισόδου για τους εξωτερικούς ασθενείς που εξυπηρετού-νται από το φαρμακείο με την ύπαρξη προθαλάμου και ειδικού παραθύρου εξυπηρέτησης, ούτως ώστε να είναι αδύνατη η πρόσβασή τους στον καθεαυτό χώρο εργασίας μας, συνθήκη αναγκαία για την ασφάλειά μας και την προστασία της υγείας μας.

3) Την παρουσία ασφάλειας έξω από το χώρο του φαρμακείου μέχρι την υλοποίηση των άμεσων μέτρων διαμόρ-φωσης της παραγράφου 2, ειδικά τις ημέρες Τρίτη και Πέμπτη και ώρες 9:00-13.30, όπως και από τις 23/9/09 είχε ζητηθεί.

Το φαρμακείο αποτελεί νευραλγικό τμήμα του νοσοκομείου, από το οποίο εισάγονται και διακινούνται πληθώρα φαρμάκων και λοιπών υλικών. Η εύρυθμη λειτουργία του καθορίζει ουσιαστικά το νοσοκομείο καθ’ όσον είναι αδύ-νατο να «πολεμήσεις χωρίς όπλα». Να τονιστεί δε ότι το οικονομικό βάρος το οποίο αντιστοιχεί στις διαχειρίσεις των προαναφερθέντων υλικών είναι τεράστιο.

Ζητούμε από τη διοίκηση του νοσοκομείου να στρέψει επιτέλους το βλέμμα της και σε εμάς. Σ΄ ένα χώρο όπου υπάλληλοι χρόνων, με μοναδικά τους κίνητρα το προσωπικό τους φιλότιμο και το ενδιαφέρον για τον ασθενή συνάνθρωπο, εργάζονται κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες στο πιο δύσκολο και ιδιαίτερο, κατά γενική ομολογία, νοσοκομείο.

Ως πρώτο μέτρο πίεσης για την υλοποίηση των όσων ζητούμε, σας αναφέρουμε ότι την Τρίτη 17/11/09 δεν θα εξυπηρετήσουμε βιβλιάρια πρόνοιας, αν άτομο της ασφάλειας του νοσοκομείου δεν βρίσκεται στην είσοδο του φαρμακείου.

Επιδιώκουμε ανθρώπινες συνθήκες εργασίας ως ελάχιστο μέτρο για την επιβίωσή μας σ΄ ένα νοσοκομείο που υπηρετούμε φιλότιμα εδώ και χρόνια.

ΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ

Κοινοποίηση: Γρ. ΔιοικητήΓρ. Αναπλ. ΔιοικήτριαςΓρ. Διοικητικού ΔιευθυντήΔιευθυντής Ιατρικής ΥπηρεσίαςΔιευθυντής Εργαστηριακού ΤομέαΥπηρεσία Ασφαλείας (Εποπτείο)Σύλλογος Εργαζομένων


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΙΚΑΙΑ, 23/9/09 Β΄ Υ.ΠΕ. ΠΕΙΡΑΙΑ-ΑΙΓΑΙΟΥΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ«ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ»

ΤΜΗΜΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΚΩΝ/ΝΑ ΜΑΛΕΓΚΟΥ ΤΗΛ.: 213 20.76.247, 213 20.77.109

ΘΕΜΑ: «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ»

Το φαρμακείο ανέκαθεν αντιμετώπιζε θέματα ασφάλειας-προστασίας του προσωπικού τις ημέρες που εξυπηρετού-νται τα βιβλιάρια των ασθενών της πρόνοιας (απορίας). Να τονιστεί δε ότι:

1. Λόγω της θέσης του νοσοκομείου μας, προσέρχεται στο φαρμακείο τεράστιος αριθμός απόρων από την ευρύτε-ρη περιοχή.

2. Το φαρμακείο εξακολουθεί να στεγάζεται σε άθλιες συνθήκες, οι οποίες δεν παρέχουν καμία προστασία στους εργαζόμενούς του (άπαντες εισέρχονται στο φαρμακείο χωρίς κανένα περιορισμό).

Τον τελευταίο καιρό σημειώθηκαν ιδιαίτερα βίαια κρούσματα συμπεριφοράς απόρων σε βάρος του προσωπικού του φαρμακείου, για τα οποία είναι μάλιστα ενήμερη και η ασφάλεια του νοσοκομείου. Για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη, ως ελάχιστο μέτρο προστασίας μας, η τοποθέτηση ατόμου από την υπηρεσία ασφα-λείας στο φαρμακείο τις ημέρες εξυπηρέτησης απόρων, δηλαδή Τρίτη και Πέμπτη και ώρες 9.00-13.30.

Ελπίζουμε όπως μεριμνήσετε για το παραπάνω ζήτημα, γιατί η προάσπιση της σωματικής μας ακεραιότητας και της ψυχικής μας υγείας αποτελεί ελάχιστη συνθήκη για την επιτέλεση των καθηκόντων μας και θεωρούμε ότι αποτελεί υποχρέωση του νοσοκομείου.

Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

Κοινοποίηση:

Γρ. ΔιοικητήΓρ. Αναπλ. ΔιοικήτριαςΓρ. Διοικητικού ΔιευθυντήΔιευθυντής Ιατρικής ΥπηρεσίαςΔιευθυντής Εργαστηριακού ΤομέαΥπηρεσία Ασφαλείας (Εποπτείο)


ΝΙΚΑΙΑ, 29/1/2010

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ ΠΡΟΣ: ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Π.Ε.Φ.Ν.Ι.) «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ»ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 99, 115 27 ΑΘΗΝΑΤΗΛ./ΦΑΞ: 210 77.53.104E-MAIL: [email protected] www.pefni.gr

ΘΕΜΑ: «AΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ»

ΣΧΕΤΙΚΑ: Έγγραφα Φαρμακευτικού Τμήματος με αρ. πρ. 37700/23.9.09 & 45380/16-11-09

Κύριε Διοικητή,

Ενημερωθήκαμε από τους υπηρετούντες συναδέλφους στο νοσοκομείο σας για τα σοβαρά προβλήματα που αντι-μετωπίζουν κατά την εξυπηρέτηση των εξωτερικών ασθενών.

Θεωρώντας ότι κατανοείτε πλήρως το νευραλγικό ρόλο του φαρμακευτικού τμήματος, καθώς και ότι η παροχή υπη-ρεσιών σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ασθενείς του νοσοκομείου δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα των εργαζομένων, παρακαλούμε όπως μεριμνήσετε κατά προτεραιότητα:

1. Για την κατάλληλη διαμόρφωση του χώρου υποδοχής και εξυπηρέτησης του κοινού στο φαρμακευτικό τμήμα.

2. Για την ύπαρξη υπαλλήλου Security στο φαρμακευτικό τμήμα κατά τις μέρες και ώρες προσέλευσης των εξωτε-ρικών ασθενών.

3. Για τη λήψη άλλων συμπληρωματικών μέτρων σε συνεργασία με τη διεύθυνση του φαρμακείου, ώστε να εξασφα-λισθούν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας σε αυτό το κομβικό τμήμα του νοσοκομείου.

Ευελπιστώντας για την άμεση επίλυση του θέματος, ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τις σχετικές σας ενέργειες.

Με τιμή

Για το Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ MSc ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ MSc Κοινοποίηση:Φαρμακευτικό Τμήμα Ν. Νικαίας «Αγ. Παντελεήμων»


ΘΕΜΑ: «ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ»

Διαχειριζόμενος επί σειρά ετών στο νοσοκομείο της Κέρκυρας το υγειονομικό υλικό και γνωρίζοντας ότι και αρκετοί άλλοι συνάδελφοι αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, έχω να κάνω κάποιες εκτιμήσεις σχετικά με την αποτελεσμα-τικότητα των διαγωνισμών αλλά και κάποιες διαπιστώσεις για την όλη διαχείριση και διακίνηση των υλικών αυτών.Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί το γεγονός ότι όλοι μας έχουμε σπουδάσει Φαρμακευτική και όχι διαχείριση υγειο-νομικού υλικού και αντιδραστηρίων και κάποτε θα πρέπει η πολιτεία να πάρει αποφάσεις, ώστε να μην ξοδεύουμε άσκοπη ενέργεια και πολύτιμο χρόνο από τα κύρια καθήκοντά μας που είναι η παροχή υπηρεσιών στον τομέα του φαρμάκου. Το κόστος του υγειονομικού υλικού, τουλάχιστον στο δικό μας νοσοκομείο, ανέρχεται στο ίδιο περίπου ποσό με αυτό των φαρμάκων και το μεγαλύτερο μέρος (95%) των προμηθειών γίνεται με διαγωνισμούς.Βέβαια, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση είναι δραματική με τους διαγωνισμούς διότι το υπουργείο, θέλοντας να πραγματοποιεί κεντρικούς διαγωνισμούς (πράγμα δύσκολο λόγω της ιδιομορφίας κάθε νοσοκομείου), στέλνει εγκυ-κλίους οι οποίες φάσκουν και αντιφάσκουν.Ξέχωρα όμως από αυτές τις καταστάσεις, τα προβλήματα που προκύπτουν μετά την κατοχύρωση των μειοδοτών (γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι διαγωνισμοί είναι μειοδοτικοί) είναι πολλά και μεγάλα.Το πρώτο και μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι εξαρτάσαι από έναν προμηθευτή και όποιες και αν είναι οι διαθέσεις του ή τα προβλήματα που έχει, είσαι υποχρεωμένος να τον ανέχεσαι και κάθε φορά να μη γνωρίζεις το λόγο που δεν σου στέλνει υλικά, είτε διότι δεν έχει πληρωθεί είτε διότι δεν μπορεί να εκτελωνίσει είτε για ένα σωρό άλλους λόγους.Το αμέσως μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ποιότητα των υλικών που, λόγω της φθηνότερης τιμής, αρκετές φορές είναι προβληματικά ή δεν συμφωνούν με όσα βάσει συμβάσεως έχουν κατοχυρωθεί (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για εκείνους που διαχειρίζονται τη διακίνηση).Εκτός δε αυτών, έχει διαπιστωθεί ότι οι τιμές που προσφέρονται στους διαγωνισμούς είναι κατά πολύ ακριβότερες από εκείνες του ελεύθερου εμπορίου.Όλα αυτά αλλά και πολλά άλλα προβλήματα θα μπορούσαν να εξαλειφθούν με πολύ απλές και γρήγορες διαδικασί-ες, με σημαντικό οικονομικό όφελος για τα νοσοκομεία αλλά και για τα άτομα που αναλαμβάνουν τη διακίνηση των υλικών αυτών.Αυτό που δεν γίνεται στην Ελλάδα και συμβαίνει σε όλα σχεδόν τα μέρη του κόσμου είναι ότι δεν υπάρχει προϋπολο-γισμός στα νοσοκομεία για τις ανάγκες τους σε φάρμακα και υλικά.Εάν γινόταν αυτό, τότε κάθε νοσοκομείο θα έπαιρνε το λεγόμενο «budget» του και θα το διαχειριζόταν όπως ήθελε, μέσω των διοικητών, επιτυγχάνοντας πολύ καλύτερες τιμές και σίγουρα την καλύτερη ποιότητα.Δεν θα απασχολούνταν τα άτομα που εργάζονται στο γραφείο προμηθειών ή δεν θα χρειάζονταν τόσοι πολλοί για να διεκπεραιώνουν τόνους άχρηστων εντύπων και έτσι θα προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε άλλους νευραλγικούς χώρους των νοσοκομείων.Σε προσωπικές συζητήσεις που είχα με προμηθευτές, μου έχουν εκμυστηρευτεί ότι αν πληρώνονταν σε σύντομο χρο-νικό διάστημα, οι τιμές τους σε σχέση με εκείνες των διαγωνισμών θα ήταν στο 1/3 της τιμής προμήθειας.Αλήθεια είναι τόσο δύσκολο να τολμήσει κάποτε η πολιτεία να εφαρμόσει ό,τι εφαρμόζεται εδώ και πάρα πολλά χρό-νια στον υπόλοιπο κόσμο;

Νίκος ΑυγερινόςΔιευθυντής Φαρμακευτικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Κερκύρας


Εφημερίδα «Η ΑΛΗΘΕΙΑ»

Τετάρτη, 30 Δεκεμβρίου 2009

Πικρές ΑλήθειεςΤο πολύπαθο δημόσιο...

Ο Γιώργος Αμβροσίου σχολιάζει την επικαιρότητα

Στο προηγούμενο διάστημα ασχοληθήκαμε αρκετά με τα έργα και τις ημέρες του νοσοκομείου Καρδίτσας. Δημο-σιεύουμε επιστολές υπαλλήλων του νοσοκομείου, απαντήσεις της διοίκησης, σχόλια. Το μείζον πρόβλημα τελικά, στο δημόσιο γενικά, είναι ότι οι υπάλληλοι διορίζονται σε μια θέση και ελάχιστα χρόνια μετά ψάχνουν τρόπους να μετακινηθούν σε άλλες. Και να μείνουμε στα νοσοκομεία.

Είχα χθες μια συζήτηση με τον φαρμακοποιό του Νοσοκομείου Καρδίτσας κ. Γεώργιο Κομποδιέτα και ομολογουμέ-νως από την κουβέντα μας έγινα σοφότερος. Ο άνθρωπος μου είπε αυτό που αποκρύβουν επιμελώς οι περισσότε-ροι αλλά και οι συνδικαλιστές. Ήταν χειμαρρώδης ο λόγος του και από όσα μπόρεσα να συγκρατήσω σας μεταφέρω τα παρακάτω.

Αφού μου είπε ότι παρακολούθησε τη συζήτηση που αναπτύχθηκε μέσω της εφημερίδας μας, τόνισε τα εξής: «Αν θέλει το κράτος να πάει μπροστά, πρέπει να απαγορεύσει να γίνονται μετατάξεις. Όποιος μπαίνει στο δημόσιο σε μια θέση να παραμένει σε αυτή. Λέει η κυβέρνηση ότι θα διορίσει 3000 νοσηλευτές. Σε μερικά χρόνια πάλι θα ψάχνουμε να τους βρούμε, διότι θα έχουν γίνει όλοι διοικητικοί υπάλληλοι.»

Επίσης μας είπε: «Οι θέσεις όλες πρέπει να προκηρύσσονται μέσω ΑΣΕΠ και να δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά μας να παίρνουν μέρος στους διαγωνισμούς και να καταλαμβάνουν τις θέσεις». Ιδού και ένα παράδειγμα: έχουμε ένα παιδί που τελείωσε π.χ. διοίκηση νοσοκομείου και έχει κάνει και ένα master σε αυτή την ειδικότητα.

Τέτοια θέση στα νοσοκομεία δεν θα προκηρυχθεί ποτέ, διότι πάντα τις διοικητικές θέσεις θα καταλαμβάνουν νο-σοκόμοι, θυρωροί, καθαριστές και πάσης φύσεως υπάλληλοι με άσχετες ειδικότητες που μπήκαν στο δημόσιο ως απόφοιτοι λυκείου, αλλά στη συνέχεια κατέλαβαν ανώτερες θέσεις.

Έτσι, η δημόσια διοίκηση δεν θα στελεχωθεί ποτέ με ειδικευμένο προσωπικό, αλλά θα προσπαθεί να κάνει τη δου-λειά της με τους υπάρχοντες υπαλλήλους που, ενώ βρισκόμαστε στην εποχή των διαστημοπλοίων, θα καταδικάζουν το φορέα που υπηρετούν να κινείται με ατμομηχανή καίγοντας κάρβουνο. Πώς να πάμε μπροστά έτσι; Είναι δυνατόν οι καλύτερα αμειβόμενοι υπάλληλοι να είναι οι λιγότερο αποδοτικοί;

Μας είπε όμως και κάτι ακόμη πιο σπουδαίο ο κ. Κομποδιέτας: ότι όλα αυτά συμβαίνουν διότι οι πολιτικοί θέλουν υπαλλήλους χωρίς αξιοπρέπεια˙ υπαλλήλους που θα τρέχουν στα γραφεία τους για να κάνουν τη δουλεία τους. Και όταν περάσουν το κατώφλι τους, τότε γίνονται έρμαια στα χέρια τους και εξυπηρετούν τις επιδιώξεις τους.

Συμφωνώ απόλυτα μαζί του και είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι όλα πρέπει να γίνονται με απόλυτη αξιοκρατία και χωρίς καμία πολιτική μεσολάβηση. Να φύγει ο κόσμος από τα πολιτικά γραφεία για να μπορεί να είναι ελεύθερος. Για να ψηφίζει τους πραγματικά καλύτερους για το κοινωνικό σύνολο και όχι απλά και μόνο όποιον τον εξυπηρετεί προσωπικά. Να μάθουμε επιτέλους σε αυτή τη χώρα ότι υπάρχουν νόμοι και ότι οι νόμοι εφαρμόζονται.

επιστημονικές εκδηλώσεις

Ελληνικό Φόρουμ Υγείας 2009 (16-17 Οκτωβρίου 2009, Πόρτο Χέλι)

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο AKS - Πόρτο Χέλι, στις 16-17 Οκτωβρίου 2009, το Ελληνικό Φόρουμ Υγείας 2009, το οποίο διοργανώθη-κε από τη Μη Κερδοσκοπική Μη Κυβερνητική Οργάνωση επιστημονικού και κοινωνικού χαρακτήρα, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΥΓΕΙΑΣ (ΕΦΥ) και υπό την αιγίδα του Υπουρ-γείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της Επιτρό-που Υγείας και Διατροφής της Ε.Ε.

«Η Υγεία, υπέρτατο αγαθό, αποτελεί την κορυφαία ευχή που όλοι ανταλλάσσουμε σε κάθε εορταστική ευκαιρία, σε κάθε μείζονα κοινωνική στιγμή. Η διασφάλιση της αποτελεί ση-

μαντικότατη αποστολή του κράτους και επιχειρείται μέσα από πολυποίκιλους μηχανισμούς παροχής υπηρεσιών που απαιτούν άριστη ποιότητα ανθρώπινου επιστημονικού και διοικητικού δυναμικού, υψηλού επιπέδου οργάνωση και συντονισμό, αλλά και άφθονους πόρους στην κατάλληλη χρονική περίοδο.Η υπηρέτηση της Υγείας του πολίτη - του ανθρώπου, είτε από τους δημόσιους, είτε από τους ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών υγείας είναι κεντρικό μέλημα μιας ανθρώπινης και εξελιγμένης κοινωνίας. Είναι όμως τόσο πολυπαραγοντι-κή υπόθεση ώστε μόνο ο εύρυθμος, ο σχεδόν μουσικά αρ-μονικός συντονισμός όλων των παραγόντων, όλων των συ-νιστωσών μπορεί να αποδώσει το επιθυμητό και αναγκαίο επίπεδο υπηρεσιών υγείας.Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και παράγοντες, πρωτοβάθμι-ας ή δευτεροβάθμιας υγείας, φαρμάκου, ιατρικών και παρα-ϊατρικών υλικών, ιατροί, νοσηλευτικό και διοικητικό προσω-πικό, επιχειρηματίες της υγείας, εκδότες και δημοσιογράφοι, πολιτειακοί παράγοντες και οργανώσεις καταναλωτών υγεί-ας, όλοι οφείλουν να συνεργαστούν και αρχικά να συζητή-σουν ανοιχτά και χωρίς υστεροβουλίες μεταξύ τους. Ένα βήμα για μία τέτοια συζήτηση φιλοδοξεί να αποτελέσει το ΕΦΥ.» (http://www.hh-forum.org).

Το συνέδριο παρακολούθησαν περίπου τριακόσιοι (300) λειτουργοί της υγείας από τον ακαδημαϊκό, κλι-νικό, εργαστηριακό και πολιτικό χώρο, εκπρόσωποι ΜΜΕ, εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών, όλοι προσκεκλημένοι της Οργανωτικής Επιτροπής. Κύριοι στόχοι της συνάντησης ήταν η τεκμηριωμένη έκθεση και αξιολόγηση των Υπηρεσιών Υγείας, που προσφέρονται στον Έλληνα πολίτη, η υπεύθυνη, αξι-όπιστη και έγκυρη ενημέρωση για τρέχοντα θέματα Δημόσιας Υγείας (π.χ. πανδημία γρίπης), η εξαγωγή συμπερασμάτων και η διατύπωση προτάσεων για την επίλυση των προβλημάτων που ταλανίζουν την Υγεία στην Ελλάδα, διαχρονικά.

Το συνέδριο χαιρέτησαν με επιστολή τους η Υπουργός και η Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τονί-

από τη Δήμητρα Γεννηματά, Pharm.D., Ph.D., Μέλος Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.


ζοντας με έμφαση την ανάγκη υποβολής προτάσεων από όλους τους εμπλεκομένους με την υγεία φορείς, ώστε να ληφθούν αποφάσεις και να εφαρμοστούν μέτρα, τα οποία θα έχουν την υποστήριξη όλων και θα διασφαλίζουν την παροχή υψηλής ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας στον πολίτη, σ’ όλο το φάσμα της (πρόληψη, θεραπεία, αποκατάσταση). Η ηγεσία του Υπουργείου προσκάλεσε την Οργανωτική Επι-τροπή να καταθέσει τα συμπεράσματα της συνάντησης.

Κατά την έναρξη του συνεδρίου, ο Νομάρχης Αργολίδας αναφέρθηκε στην ανάγκη θέσπισης αξιοκρατικών και αντικειμενικών κριτηρίων αξιολόγησης των Υπηρεσιών Υγείας. Στην συνέχεια, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών υπενθύμισε ότι η υγεία αποτελεί μείζον κοινωνικό αγαθό και εθνική υπόθεση και ως εκ τούτου απαιτεί την εμπλοκή και συνεργασία όλων, μελέτη, συντονισμό και οργάνωση και την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Τέλος, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αργολίδας, αφού καλω-σόρισε τους συνέδρους, τους κάλεσε να επεξεργαστούν με ευρύτητα πνεύματος όλα τα δεδομένα που θα παρου-σιαστούν, ώστε να καταλήξουν σε χρήσιμα συμπεράσματα και κυρίως ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις.

Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκίνησαν με την παρουσίαση των δεδομένων για την πανδημία της γρίπης, από την εκ-πρόσωπο του Π.Ο.Υ στο Γραφείο της Ευρώπης, Δρ Nedret Emiroglu, όπου υπερτονίστηκε η ανάγκη ενεργοποίησης, τήρησης και επικαιροποίησης όλων των επιχειρησιακών σχεδίων προετοιμασίας και αντιμετώπισης της πανδημί-ας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ταυτόχρονα, μέσα από πλη-θώρα ερωτήσεων και παρεμβάσεων, κατέστη φανερή η ανάγκη αποκατάστασης μιας αξιόπιστης και έγκυρης επικοινωνίας μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, προκει-μένου να υπάρχει σε κάθε περίπτωση σαφής και έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών σε φλέγοντα θέματα Δημόσιας Υγείας, όπως π.χ. η ανάγκη έναρξης του εμβολιασμού των ευπαθών ομάδων με το πανδημικό εμβόλιο για τον Η1Ν1. Στην συνέχεια, η Δρ Ανδρούλα Ευστρατίου, εκπρόσωπος του Γραφείου Προστασίας της Υγείας (Health Protection Agency) του Ηνωμένου Βασιλείου εστίασε την παρου-σίασή της στην εμφάνιση δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων, κυρίως από σταφυλόκοκκο και στρεπτόκοκ-κο, που συνοδεύουν πολλά περιστατικά γρίπης και απο-

τελούν τον βασικότερο κίνδυνο επιπλοκών που έχουν καταγραφεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, προτείνοντας την διεξαγωγή και βακτηριακών καλλιεργειών στα δείγματα του ανωτέρου αναπνευστικού, ασθενών με γρίπη. Τέ-λος, η εκπρόσωπος της Επιτρόπου Υγείας και Διατροφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κα Δέσποινα Σπανού ανέπτυ-ξε τις δραστηριότητες που έχει αναλάβει το Γραφείο της Επιτρόπου για την Προαγωγή και Προστασία της Υγείας στην Ευρώπη και την αξιοποίηση Δυναμικών Συστημά-των και Νέων Τεχνολογιών και κάλεσε τους συνέδρους να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Καταναλωτών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής www.ec.europa.eu/health, όπου μπορούν να ενημερω-θούν και να συμμετέχουν σε δράσεις, προγράμματα και πρωτοβουλίες όπως η Διασυνοριακή Υγεία, η Ηλεκτρο-νική Υγεία (e-Health), η Ασφάλεια Ασθενή, η Εκπαίδευση και Κατάρτιση, οι Ανισότητες στην Υγεία, κ.α.

Τα τέσσερα στρογγυλά τραπέζια, που έλαβαν χώρα κατά την δεύτερη ημέρα του συνεδρίου, επεξεργάστηκαν θέμα-τα που αφορούσαν την Οργάνωση του Συστήματος Υγείας, την Οικονομική Αξιολόγηση Ιατρικών Πράξεων και Υπη-ρεσιών, την Σύγχρονη Τεχνολογία Υγείας (Προοπτικές και Επιπτώσεις) και την Σχέση Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στην Υγεία. Οι ομιλητές ήταν τόσο ακαδημαϊκοί όσο και επαγγελματίες υγείας και οι εισηγήσεις τους ενισχύθηκαν από πλήθος ερωτήσεων και παρατηρήσεων από το κοινό.

Έστω και επιγραμματικά, αξίζει να αναφέρει κανείς ορι-σμένα καίρια σημεία των παρουσιάσεων, καθώς επίσης και παρατηρήσεις που έγιναν και ερωτήσεις που τέθηκαν, κατά την διάρκεια των παραπάνω θεματικών διαλέξεων:Η αναζήτηση μιας ιδανικής σύνθεσης, ενόψει της αποτυ-χίας της αγοράς και της αστοχίας του κράτους στις υγει-ονομικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, αφού η υγεία είναι ένα επενδυτικό, μη ανταλλάξιμο αγαθό. Όμως η ανταποδοτικότητα στην παραγωγή, διανομή και χρημα-τοδότηση της υγειονομικής φροντίδας προϋποθέτει μια έξυπνη, στοχευμένη παρέμβαση του κράτους με κριτήρια τόσο κοινωνικά όσο και ισότιμης πρόσβασης αλλά και με ταυτόχρονη ενίσχυση του κυριάρχου ρόλου του πολίτη-καταναλωτή υπηρεσιών υγείας. Συνεπώς μια διαβάθμιση της ασφαλιστικής κάλυψης, σύμφωνα με τις πραγματικές


ανάγκες (κι όχι αυτές της προκλητής ζήτησης) του ελληνι-κού πληθυσμού σε υπηρεσίες υγείας (σ΄όλο το φάσμα και τις βαθμίδες της) θα πρέπει να διερευνηθεί και να εφαρ-μοστεί. Πόσο όμως είναι αυτό εφικτό σε μια χώρα, σαν την Ελλάδα, όπου ο μέσος πολίτης - εργαζόμενος πληρώ-νει ασφαλιστικές εισφορές, που ωστόσο δεν τον καλύ-πτουν όταν χρειάζεται έγκαιρα βασικές υπηρεσίες υγεί-ας και συχνά υποχρεώνεται να βάζει το χέρι βαθιά στην τσέπη; Και ποια είναι η θέση των επαγγελματιών υγείας σε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας, που δύσκολα δικαιώνει τον χαρακτηρισμό του ώς «εθνικό» και «σύστημα», ενώ αφορά ελάχιστα την «υγεία», αφού επικεντρώνεται στην ασθένεια και ίσως είναι αποτελεσματικό στα τελευταία στάδια της ζωής του πολίτη-ασθενή;

Ένα Εθνικό Σύστημα Πληροφοριών Υγείας θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα των προσφερομένων υπηρε-σιών, επιτυγχάνοντας καλύτερη διαχείριση των πόρων και των αναγκών. Ωστόσο, μια τέτοια δομή προϋποθέ-τει την συνύπαρξη μιας σειράς τεχνικών (π.χ. σύστημα υποστήριξης αποφάσεων, επαγγελματική πιστοποίηση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση), προσωπικών (π.χ. συνερ-γασία και ηγεσία, ηθικές αρχές, διαπροσωπικές σχέσεις, συμμετοχή των χρηστών) και μελλοντικών παραγόντων υπεροχής (π.χ. καινοτομία, σχεδιασμός πολιτικής και δι-αδοχή της, ορθολογιστική χρήση πόρων). Πόσο έτοιμη είναι η πολιτική ηγεσία, η υγειονομική κοινότητα αλλά και ο κάθε πολίτης να αντιληφθούν την Υγεία και τις υπη-ρεσίες της ολιστικά, σφαιρικά και ολόπλευρα;

Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας βρίσκεται ακόμη στα «σπάργανα», αφού θεσμοί όπως τα Κέντρα Υγείας, ο Οικογενειακός Γιατρός και τα Εξωτερικά Ιατρεία οργανι-σμών και ταμείων αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού που συρρέει στα νοσοκομεία (αν και τρι-τοβάθμια, στην φροντίδα υγείας), χωρίς κάποια παραπο-μπή από πάροχο πρωτοβάθμιας υπηρεσίας υγείας. Ποιος αλήθεια θα καταρρεύσει πρώτος, ο επαγγελματίας υγείας ή ο πολίτης-ασθενής;

Μήπως η πρόληψη στοιχίζει περισσότερο από την θερα-πεία; Υπάρχουν πολιτικές ελέγχου και περιορισμού επικίν-δυνων για την υγεία συμπεριφορών και πόσο ανταποδο-τικές είναι στην αποφυγή της ασθένειας, την διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας και την εξοικονόμηση πόρων;

Οι νέες τεχνολογίες (π.χ. βιοτεχνολογία, πληροφορική) στον χώρο της Υγείας συμβάλλουν στην έγκαιρη διά-γνωση και θεραπεία ασθενειών, αυξάνοντας ωστόσο το κόστος των υπηρεσιών. Γίνεται σήμερα κατάχρηση των νέων τεχνολογιών, υπάρχουν πρωτόκολλα που ακολου-θούν οι λειτουργοί της υγείας, τα οποία διασφαλίζουν ότι δεν γίνεται «κατάχρηση» των εργαλείων που έχουν στην διάθεση τους; «Αν κανείς δεν ξέρει τι χρειάζεται, τίποτα δεν είναι αρκετό» είχε παρατηρήσει ο Eric Hoffer.

Στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα τα δημόσια νο-σοκομεία αυξήθηκαν από 122 το 1983 σε 140 το 1993. Πα-ράλληλα, ο ιδιωτικός τομέας στον χώρο της υγείας πέτυχε το 2007 να διαθέτει 14707 κλίνες σε σύνολο 53888 και το 28,7% του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού υψηλής τεχνο-λογίας. Οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας εμφάνισαν μεταξύ του έτους 1998 (574 εκατομμύρια €) και του 2008 (1985 εκατομμύρια €) ετήσια αύξηση 13,2%. Ο ιδιωτικός τομέ-ας ανταγωνίζεται τον δημόσιο προσφέροντας σύγχρονη βιοιατρική τεχνολογία, ποιότητα υπηρεσιών, επέκταση δικτύου, συνεργασία με ασφαλιστικούς φορείς και ανα-κατατάξεις εταιρειών μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Ωστόσο, ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι ακόμη ενταγμένος στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας, ως εάν να μην υφίσταται. Στις ευρωπαϊκές στατιστικές η χώρα μας εμφα-νίζεται να καταναλώνει το 9,9% του ΑΕΠ σε δαπάνες υγείας ενώ το 45% του οικογενειακού προϋπολογισμού αφορά έξοδα για Υπηρεσίες Υγείας. Ασφαλώς, υψηλότερες δα-πάνες δεν συνεπάγονται καλύτερη υγεία. Τι πρέπει λοιπόν να κάνει ο μέσος πολίτης, αυτός που πληρώνει φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, για να έχει τις Υπηρεσίες Υγείας που δικαιούται, σε όλο τους το φάσμα (πρόληψη-θεραπεία- αποκατάσταση), όταν τις χρειάζεται και με την ποιότητα που απαιτείται;

Τα επίσημα συμπεράσματα του Ελληνικού Φόρουμ Υγεί-ας 2009 θα υποβληθούν σε πολιτικούς, υγειονομικούς και κοινωνικούς φορείς, θα δημοσιευθούν στο περιοδι-κό «Εύρος Απόψεων», που εκδίδεται εξαμηνιαία από το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΥΓΕΙΑΣ (ΕΦΥ) και θα αναρτηθούν, μαζί με τις εισηγήσεις των ομιλητών, στην ιστοσελίδα της ΜΚΜΚΟ http://www.hh-forum.org.

Αναμένουμε, ελπίζοντας …

φάκελος «υγεία»: περί αρθρίτιδας

Περί αυτοάνοσων νοσημάτων

Το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού αποτελείται από ένα σύνολο κυττάρων που σκοπό έχουν να μας προ-φυλάσσουν από κάθε είδους «εισβολείς» του οργανισμού, όπως τα βακτηρίδια, τους ιούς και κάθε άλλη ξένη ουσία. Η λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος διεκπεραιώ-νεται κυρίως μέσα από τη δράση δύο ειδών κυττάρων, των Τ και Β κυττάρων. Τα κύτταρα αυτά εκκρίνουν διάφορες ουσίες (αντισώματα, κυτταροκίνες) που καταστρέφουν τους επίδοξους εισβολείς. Βέβαια η διαδικασία αυτή είναι πολύπλοκη και συμμετέχουν και άλλα κύτταρα και άλλες ουσίες που συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Στα αυτοάνοσα νοσήματα ο οργανισμός επιτίθεται εναντίον των συστατικών του, επειδή για κάποιο λόγο

τα αναγνωρίζει ως ξένα. To αμυντικό σύστημα στα αυ-τοάνοσα άτομα δεν είναι δυσλειτουργικό, είναι υπερ-δραστήριο. Αντιδρά σε οτιδήποτε, χωρίς να ξεχωρίζει τι είναι δικό του και τι ξένο (δηλαδή τα άτομα με αυ-τοάνοσο νόσημα έχουν χάσει τη βασική ιδιότητα του αμυντικού συστήματος, την ανοσολογική ανοχή).Οι αυτοάνοσες διαταραχές κατατάσσονται σε δύο γενι-κά είδη: τα συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα (επηρε-άζονται πολλά όργανα ταυτόχρονα) και τα οργανοειδι-κά (μόνο ένα όργανο ή ιστός καταστρέφεται από την αυτοάνοση διεργασία). Τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα αναφέρονται παρακάτω:

Μακριδάκη Δέσποινα, Διευθύντρια Φαρμακοποιός Ε.Σ.Υ., Κλινικός Φαρμακοποιός ΜSc

Αλλαγιάννη Καλλιόπη, Επιμελήτρια Β΄ Φαρμακευτικού Τμήματος ΜScΦαρμακευτικό Τμήμα Γ.Ν.Α. Σισμανόγλειο

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

Σκλήρυνση κατά πλάκας Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου Ι

Βαριά μυασθένεια Θυρεοειδίτιδα του Hashimoto

Αυτοάνοσες νευροπάθειες Aυτοάνοση ωοθηκίτιδα και ορχίτιδα

Σύνδρομο Guillain-Barrè Αυτοάνοση νόσος των επινεφρίδιων αδένων

ΑΙΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία Νόσος του Crohn

Κακοήθης αναιμία Ελκώδης κολίτιδα

Αυτοάνοση θρομβοκυτταροπενία Πρωτοπαθής χολική κίρρωση

Αυτοάνοση ηπατίτιδα

ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ ΔΕΡΜΑ

Κροταφική αρτηρίτιδα Λεύκη

Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο Ψωρίαση

Αγγειίτιδες όπως η κοκκιωμάτωση Wegener Ερπητοειδής δερματίτιδα

Νόσος Αδαμαντιάδη-Behçet. Πέμφιγα & πεμφιγοειδές


Τέσσερις παράμετροι σε συνδυασμό μπορούν να πυρο-δοτήσουν την αυτοάνοση αντίδραση του οργανισμού:1. Το γενετικό υπόστρωμα υπό την έννοια της γενετικής

προδιάθεσης, καθώς συνήθως οι ασθενείς αυτοί έχουν συγγενείς με το ίδιο ή άλλο αυτοάνοσο νόσημα. Πά-ντως το ίδιο το νόσημα δεν θεωρείται ότι κληρονομεί-ται, κληρονομείται μόνο η προδιάθεση για νόσηση.

2. Οι ορμόνες του φύλου, για το λόγο αυτό οι γυναίκες προσβάλλονται περισσότερο και μερικές φορές το αυ-τοάνοσο νόσημα εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της λοχείας.

3. Το στρες, καθώς είναι γνωστό ότι αποσυντονίζει το ανοσολογικό σύστημα αφενός, αφετέρου ο εγκέφα-λος ανταπαντά και κάνει το αμυντικό σύστημα υπερ-δραστήριο. Σήμερα η αποφυγή του στρες, η άσκηση και η υγιεινή διατροφή έχουν αναγνωρισθεί ως εξίσου σημαντικές με τη φαρμακευτική αγωγή για την καλή πορεία των ασθενών.

4. Άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το φως (προκαλεί έξαρση συμπτωμάτων στο Σ.Ε.Λ. η έκθεση στον ήλιο), φάρμακα (π.χ. προκαϊναμίδη) ή ιογενείς λοιμώξεις.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με αυτοάνο-σα νοσήματα περιλαμβάνει:1. Αντικατάσταση της υπολειμματικής ή απούσας

λειτουργίας του πάσχοντος οργάνου. Αυτό αφορά κυρίως ενδοκρινείς αδένες που έχουν προσβληθεί από αυτοάνοση νόσο. Έτσι, στο σακχαρώδη διαβή-τη τύπου Ι, όπου καταστρέφονται τα κύτταρα του

παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, χορηγείται η ινσουλίνη εξωγενώς. Στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα του Hashimoto χορηγείται θυροξίνη και στη νόσο του Addison, όπου υπολειτουργούν τα επινεφρίδια, χορηγούνται οι ορμόνες των επινεφριδίων, δηλαδή κορτικοστεροειδή και αλατοκορτικοειδή.

2. Τα συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα αντιμετωπί-ζονται επιπλέον με τη χορήγηση ενός ή περισσό-τερων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, με σκοπό αφενός την καταστολή της λανθασμένης υπερδιέ-γερσης του ανοσολογικού συστήματος και την ύφε-ση του νοσήματος, αφετέρου τη διατήρηση όσο το δυνατόν ανέπαφης της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσολογικού συστήματος που είναι η άμυνα κατά των λοιμώξεων.

3. Όλοι οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα που θερα-πεύονται με ανοσοκατασταλτικά ή ανοσοτροποποιητι-κά φάρμακα πρέπει κάθε χρόνο, πριν από την έναρξη του χειμώνα, να εμβολιάζονται με αντιγριπικό και ανά πενταετία με αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο. Τα εμβό-λια είναι αποτελεσματικά και δεν προκαλούν έξαρση της νόσου ή άλλες επιπλοκές περισσότερο από ό,τι στο γενικό πληθυσμό.

4. Oι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα καλό είναι να συμβουλευτούν τον ιατρό τους πριν από τη λήψη αντι-συλληπτικών.

5. Όλοι οι ασθενείς σε μακροχρόνια θεραπεία με κορτι-κοστεροειδή (π.χ. κορτιζόνη, πρεδνιζολόνη) πρέπει συγχρόνως να λαμβάνουν:

ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΟΛΛΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ (περιλαμβανομένου και του μυοσκελετικού

Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και ρευματοειδής αρθρίτιδα

Συστηματικός ερυθηματώδης Λύκος (Σ.Ε.Λ.)

Σκληρόδερμα

Πολυμυοσίτιδα

Δερματομυοσίτιδα

Σύνδρομο Sjogren

συστήματος, δηλαδή μύες, αρθρώσεις, τένοντες κ.ά.)


α) προφυλακτική θεραπεία για την οστεοπόρωση και β) φαρμακευτική προφύλαξη για φυματίωση, όταν

είναι θετική η δερματική αντίδραση φυματίνης (γνωστή ως αντίδραση Mantoux).

6. Η αποφυγή υπερέντασης (stress), η άσκηση και η υγιεινή διατροφή (μεσογειακή δίαιτα χαμηλή σε θερμίδες, λίπος και πρωτεΐνη και εμπλουτισμένη με ω-3 λιπαρά οξέα) είναι τόσο σημαντικά όσο και η θε-ραπευτική αγωγή.

Το κόστος των αυτοάνοσων νοσημάτωνΤο οικονομικό και ψυχοκοινωνικό κόστος των αυτοάνο-σων νοσημάτων είναι δύσκολο να εκτιμηθεί συνολικά. Νοσήματα όπως η λεύκη έχουν πολύ μικρό κόστος, τόσο οικονομικό όσο και ψυχοκοινωνικό. Άλλα νοσήματα όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας έχουν τεράστιο κόστος ανά ασθενή αλλά –λόγω του μικρού τους επιπολασμού στο γε-νικό πληθυσμό– δεν επιβαρύνουν πολύ το σύστημα υγεί-ας. Από τα 4 συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα, δηλαδή το σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τη νόσο Graves και τη νόσο Hashimoto, τα 2 πρώτα έχουν πολύ σημαντικό συνολικό κόστος, ενώ για τα 2 τελευ-

ταία το κόστος είναι χαμηλό. Παραδείγματος χάρη, για το σακχαρώδη διαβήτη που πλήττει νέα άτομα, οι ασθενείς πρέπει εφ’ όρου ζωής να λαμβάνουν ινσουλίνη, να παρα-κολουθούν καθημερινά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και να κάνουν συχνά εξετάσεις, ώστε να προληφθούν τυχόν επιπλοκές της νόσου στα όργανα-στόχους (η διαβητική αγγειοπάθεια και η διαβητική νεφροπάθεια εμφανίζουν ακόμη μεγάλα ποσοστά νοσηρότητας αλλά και θνησιμό-τητας). Σχετικά δε με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, η εισα-γωγή των βιολογικών παραγόντων στη θεραπευτική προ-σέγγιση της νόσου, τα τελευταία χρόνια, έχει προκαλέσει ουσιαστική βελτίωση ανά ασθενή σε ατομικό επιπεδο τις περισσότερες φορές, όμως έχει εκτινάξει σε πολύ υψηλά επίπεδα το συνολικό κόστος για το σύστημα υγείας.

Βιβλιογραφία:

1. Χ.Μ. Μουτσόπουλος: Νέα Επιτεύγματα στην Ιατρική-Αυτοάνοσα Νοσήματα, σελ. 77-83.

2. Χ.Μ. Μουτσόπουλος: Αιτίες αυτοάνοσων νοσημάτων, ΙΑΣΠΙΣ Ιδεώδες Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής (αναθεώρηση 2006).

3. Μ. Σαμάρκος, Π.Γ. Βλαχογιαννόπουλος: Αυτοάνοσα Νοσήματα: Επιπολασμός, παράγοντες, πρόληψη. Βιοϊστολόγιο (htpp://kekbio. spaces.live.com/blog/cns!1441173D2FA44B10!380.trak).


Ασφαλή και αποτελεσματικά τα βιολογικά φάρμακα στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια μορφή αρθρί-τιδας, η οποία συνήθως προσβάλλει τα δάκτυλα των χεριών και ποδιών και τις αρθρώσεις των καρπών και αστραγάλων, αν και μπορεί να προσβάλλει οποια-δήποτε άρθρωση, όπως τα γόνατα, τα ισχία και τους ώμους. Αν η φλεγμονή των αρθρώσεων επιμείνει για μακρύ διάστημα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλά-βη, καταστρέφοντας τους τένοντες, τους συνδέσμους, το χόνδρο, ενώ μπορεί να καταστρέψει και να παρα-μορφώσει τα οστά. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα αφορά περίπου το 1% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως. Η νόσος εκδηλώνεται διπλάσια στις γυναίκες από όσο στους άνδρες και παρότι μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως εμφανίζεται μεταξύ της ηλικίας των 40 και 70 ετών.Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι αυτοάνοση ασθένεια και το αίτιό της δεν είναι γνωστό. Ωστόσο θεωρείται ότι ορισμένα άτομα μπορεί να κληρονομήσουν κά-ποια γονίδια που επηρεάζουν τον τρόπο με το οποίο λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα και να είναι έτσι γενετικά ευπαθέστερα στη νόσο από άλλα άτομα. Πε-ριβαλλοντικοί παράγοντες, όπως μια λοίμωξη, μπορεί επίσης να πυροδοτήσουν την εκδήλωσή της και να προκαλέσουν λανθασμένη ανταπόκριση του ανοσο-ποιητικού συστήματος. Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκαμ-ψία των χεριών, συνήθως πρωινή, οίδημα, το οποίο μπορεί να παρατηρηθεί σε οποιαδήποτε άρθρωση, αλλά συνήθως παρατηρείται στις μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, κόπωση, πυρετό, απώλεια βάρους και κατάθλιψη. Στα περισσότερα περιστατικά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα παρουσιάζονται και υποχωρούν μετά λίγες μέρες, με επακόλουθες φάσεις εξάρσεων ή υφέ-σεων. Σε περιπτώσεις σοβαρής μορφής της ασθένειας,

οι εξάρσεις αυτές μπορεί να διαρκέσουν για αρκετά χρόνια ή για μια ζωή και οδηγούν σε σοβαρή βλάβη των αρθρώσεων και αναπηρία. Η καταστροφή της άρ-θρωσης μπορεί να έχει ραγδαία εξέλιξη από τα πρώιμα στάδια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ενώ η βλάβη στην άρθρωση είναι εμφανής στο 70% των ακτινογρα-φιών των ασθενών που λαμβάνονται εντός των πρώ-των δύο ετών της νόσου.Η ρευματοειδής αρθρίτιδα έχει συσχετιστεί με αυξημέ-νο κίνδυνο για άλλες σοβαρές παθήσεις, όπως καρδι-οπάθεια, λοιμώξεις και καρκίνο. Σε σοβαρή μορφή της νόσου οι μόνιμες βλάβες των αρθρώσεων μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια της λειτουργικότητας, καθή-λωση του ασθενούς και πρώιμο θάνατο από πολλές αι-τίες. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι ψυχολογικές επι-πτώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, καθώς πολλοί ασθενείς εμφανίζουν σοβαρά συμπτώματα κατάθλι-ψης, λόγω της χαμηλής ποιότητας της ζωής τους και της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες τις καθημερινότητάς τους.

Αλέξιος Ηλιόπουλος, Ρευματολόγος, Διευθυντής Ρευματολογικού Τμήματος Νοσοκομείου ΝΙΜΤΣ


Η οριστική διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας θα πρέπει να γίνει από εξειδικευμένο ρευματολόγο, στον οποίο θα πρέπει να απευθυνθεί κανείς, εφόσον έχει κά-ποια από τα παραπάνω συμπτώματα. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να έχει έγκαιρη διάγνωση της νόσου, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική εφόσον η καταστροφή των αρθρώσεων μπορεί να έχει ραγδαία εξέλιξη στα πρώιμα στάδια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και οι αρχικές βλά-βες να μην είναι αναστρέψιμες όταν η θεραπεία αρχίσει με αρκετή καθυστέρηση.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη ρευματοειδή αρθρίτιδα;

Είναι σημαντικό η ρευματοειδής αρθρίτιδα να αντιμετω-πίζεται σε πρώιμο στάδιο της πορείας της, με κύριο σκο-πό να τεθεί υπό έλεγχο η φλεγμονή, ώστε να διασφαλι-σθεί ότι η αναπηρία και η μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις θα είναι ανύπαρκτη ή –στη χειρότερη περίπτωση– η ελάχιστη δυνατή. Πρόσφατα, για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας αναπτύχθηκε μια νέα κατη-γορία φαρμάκων που ονομάζονται «βιολογικά». Αντί-θετα από τα υπόλοιπα φάρμακα, τα οποία παρασκευ-άζονται με συνδυασμό χημικών ουσιών, τα βιολογικά φάρμακα παρασκευάζονται από ανθρώπινες και ζωικές πρωτεΐνες. Ενώ τα κλασικά τροποποιητικά φάρμακα έχουν πολυεπίπεδη δράση στο ανοσοποιητικό σύστη-μα, τα βιολογικά είναι περισσότερο στοχευμένα και ο οργανισμός δεν εκτίθεται σε εκτεταμένες παρενέργειες από τα ζωτικά όργανα, όπως τα νεφρά και το ήπαρ. Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημά τους είναι η αυξημένη αποτελεσματικότητα έναντι των παραδοσιακών τροπο-ποιητικών της νόσου φαρμάκων. Η έγκαιρη χορήγηση βιολογικής θεραπείας για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορεί να σταματήσει την επιδείνωση της νόσου και να βο-ηθήσει τους πάσχοντες να επανακτήσουν κανονική ποιότητα ζωής.

Πώς λειτουργούν τα βιολογικά φάρμακα;

Κανονικά, η φλεγμονή είναι μια χρήσιμη αμυντική αντίδρα-ση του οργανισμού. Το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργο-

ποιείται προκειμένου να εξουδετερώσει έναν εχθρό, όπως μια λοίμωξη. Οι κυτταροκίνες είναι οι «αγγελιοφόροι» που μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων στο ανοσο-ποιητικό σύστημα. Ορισμένες κυτταροκίνες επιταχύνουν τη φλεγμονώδη διαδικασία, ενώ άλλες την επιβραδύνουν. Η ισορροπία μεταξύ των διεγερτικών και κατασταλτικών κυτταροκινών είναι σημαντική για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Στη ρευματοειδή αρ-θρίτιδα και σε άλλα ρευματικά νοσήματα, αυτή η ισορρο-πία διαταράσσεται. Το ανοσοποιητικό σύστημα “αστοχεί” και η μη ελεγχόμενη φλεγμονώδης αντίδραση κατευθύνε-ται κατά των ιστών του ίδιου του σώματος. Ο παράγοντας νέκρωσης όγκων άλφα (TNFα) είναι μια κυτταροκίνη η οποία διαδραματίζει ένα βασικό ρόλο στη διέγερση και συντήρηση της φλεγμονώδους δια-δικασίας. Για την αναστολή της δράσης του έχουν κα-τασκευαστεί αρκετοί βιολογικοί παράγοντες. Ο τρόπος με τον οποίο το επιτυγχάνουν ποικίλλει από φάρμακο σε φάρμακο. Το γεγονός ότι διαφορετικά φάρμακα λειτουργούν με διαφορετικούς μηχανισμούς αποτελεί πλεονέκτημα. Έχει διαπιστωθεί ότι εάν ένα βιολογικό φάρμακο αποδειχθεί αναποτελεσματικό για συγκεκρι-μένους ασθενείς, οι ασθενείς αυτοί μπορούν να αλ-λάξουν αγωγή και να πάρουν κάποιο άλλο βιολογικό φάρμακο με καλά αποτελέσματα.Οι βιολογικοί παράγοντες συνήθως χορηγούνται όταν ένας ασθενής έχει ήδη δοκιμάσει άλλες θεραπευτικές αγωγές οι οποίες έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματι-κές ή ανεπαρκείς. Σε περιστατικά σοβαρής ρευματο-ειδούς αρθρίτιδας, οι βιολογικοί παράγοντες μπορεί μερικές φορές να χρησιμοποιηθούν σε ένα πιο πρώιμο στάδιο της θεραπευτικής διαδικασίας. Συνήθως, αλλά όχι πάντα, οι βιολογικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλες μορφές φαρμακευτικής αγω-γής. Χορηγούνται μέσω ενδοφλέβιας βραδείας στά-γδην έγχυσης επί αρκετές ώρες στο νοσοκομείο ή με τη μορφή ενέσεων, τις οποίες οι ασθενείς μαθαίνουν να κάνουν μόνοι τους στο σπίτι.Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια πολύπλοκη νόσος και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι μέτρησης της επιτυχίας μιας θεραπείας. Αρκετές μελέτες δεί-


χνουν ότι η βιολογική θεραπεία δίνει στους ασθενείς μια καλύτερη ευκαιρία από τα παραδοσιακά φάρμακα να σταματήσουν την επιδείνωση της νόσου. Επιπλέον έχουν δείξει τα οφέλη της θεραπείας στην καθημερινή ζωή των ασθενών, μειώνοντας τις ημέρες που χάνονται από την εργασία εξαιτίας της νόσου. Το σημαντικότερο συμπέρασμα των μελετών που αφορούν την έκβαση της λειτουργικότητας των ασθενών είναι η ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και η ανάδειξη του ρόλου των βιολογικών θεραπειών, όχι μόνο στο να αποτρέψουν την πρόκλη-ση μεγαλύτερης βλάβης από τη νόσο, αλλά και στο να επιτρέψουν στους ασθενείς να συνεχίσουν φυσιολογι-κά τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα και παιδιά

Η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (ΝΙA) είναι μια μορφή αρ-θρίτιδας που μπορεί να προσβάλει παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας από έξι μηνών και μετά. Η κατάσταση προκαλεί συμμετρικά φλεγμονή και ευαισθησία στις αρθρώσεις στα χέρια, τα πόδια, τους καρπούς, τα ισχία και τα γόνατα των παιδιών. Η ΝIA μπορεί να ποικίλλει ως προς τη βα-ρύτητά της και τον αριθμό των αρθρώσεων που μπορεί να προσβάλει και μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη στις αρθρώσεις των παιδιών εντός των πρώτων δύο ετών από την εκδήλωση των συμπτωμάτων.Η κατάσταση ονομάζεται «ιδιοπαθής» αρθρίτιδα, που σημαίνει ότι το αίτιο δεν είναι γνωστό. Φαίνεται ότι τα λευκά αιμοσφαίρια του παιδιού χάνουν την ικανότητά τους να διακρίνουν μεταξύ των υγιών κυττάρων του ορ-γανισμού και των επιβλαβών εισβολέων, όπως είναι ιοί και βακτήρια. Αυτό προκαλεί το ανοσοποιητικό σύστημα να ανταποκρίνεται αποδεσμεύοντας φλεγμονώδεις ουσί-ες και ένζυμα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή και βλάβη στους υγιείς ιστούς.Δεδομένου ότι πολλοί πιστεύουν ότι η αρθρίτιδα είναι μια κατάσταση που προσβάλλει μόνο τους ηλικιωμέ-νους, αρκετά συχνά η διάγνωση στα παιδιά μπορεί να καθυστερήσει. Τα συμπτώματα που δείχνουν ότι ένα παιδί μπορεί να έχει προβλήματα με τις αρθρώσεις πε-ριλαμβάνουν δυσκολία στην κίνηση και τη διεξαγωγή

απλών δραστηριοτήτων, όπως το πλύσιμο και το ντύσι-μο, απροθυμία συμμετοχής σε φυσικές δραστηριότη-τες, μη φυσιολογική μεταβολή στη διάθεση. Για παρά-δειγμα το παιδί κουράζεται και αποσύρεται κοινωνικά, δείχνει απροθυμία χρήσης ιδιαίτερα του ενός άκρου, αχαρακτήριστα κακή συμπεριφορά, προβλήματα στον ύπνο που του προκαλεί ο πόνος.Όλες οι θεραπείες της νεανικής ιδιοπαθούς αρθρίτιδας στοχεύουν στην ανακούφιση του πόνου, στη μείωση της φλεγμονής και στην αποκατάσταση της λειτουργι-κότητας των αρθρώσεων. Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορεί να συντελέσουν στην ελαχιστοποίηση της φλεγ-μονής και του πόνου. Ωστόσο δεν αλλάζουν την πορεία της κατάστασης ή τα υποκείμενα αίτια. Στις βαρύτερες περιπτώσεις, οι ασθενείς αντιμετωπίζονται με τροποποι-ητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs). Τα φάρμακα αυτά καταστέλλουν το υπερδραστήριο ανοσο-ποιητικό σύστημα του οργανισμού και/ή τα φλεγμονώδη υποσυστήματά του, ελέγχοντας (ή τροποποιώντας) με τον τρόπο αυτό μια πλευρά της φλεγμονώδους εξεργα-σίας της νόσου. Ένα σημαντικό όμως ποσοστό των παιδι-ών που πάσχουν από αρθρίτιδα δεν ανταποκρίνεται στην κλασική αγωγή. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χρήση των βιολογικών φαρμάκων επέφερε μια θεραπευτική επανά-σταση, ώστε σήμερα ελάχιστες περιπτώσεις νεανικής αρ-θρίτιδας να μην μπορούν να ελεγχθούν με τις διαθέσιμες θεραπείες. Τα καινούργια φάρμακα δεν θεραπεύουν την αρθρίτιδα. Είναι εξάλλου δύσκολο να φτιαχτεί φάρμακο που να θε-ραπεύει μια νόσο που δεν γνωρίζουμε ακόμη πού οφεί-λεται. Αποτελούν όμως μια επαναστατική εξέλιξη στην ιατρική, γιατί η ρευματοειδής αρθρίτιδα σταμάτησε να εί-ναι μια απελπιστική διάγνωση, όπως ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια. Κάθε ασθενής έχει τη δυνατότητα να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Με αυτή την έννοια θα πρέπει όποιος έχει πρόβλημα να απευθύνεται έγκαιρα στους ειδικούς γιατρούς. Τα φάρμακα σταματούν τη νόσο αλλά δεν τη γυρίζουν πίσω. Η εποχή που οι ασθενείς εγκατέλειπαν τον εαυτό τους, γιατί «και που παίρνω φάρμακα τίποτα δεν γίνεται», φαίνεται ότι πέρασε πια για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.


Fit for Work

Στις 30 Σεπτέμβριου 2009 στις Βρυξέλ-λες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πα-ρουσιάσθηκε η Πανευρωπαϊκή μελέτη με τίτλο «Fit for Work». Η πρωτοπορια-κή αυτή μελέτη εξετάζει τις επιπτώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλ-λων μυοσκελετικών παθήσεων στην οικονομική, κοινωνική και κυρίως την επαγγελματική ζωή των ασθενών, ενώ παράλληλα προτείνει λύσεις που πρέ-πει να υλοποιηθούν στο εργασιακό πε-ριβάλλον προκειμένου να βοηθηθούν οι άνθρωποι αυτοί και να παραμείνουν «ικανοί για εργασία».

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 25 ευρωπαϊκές χώρες –συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας– από τον ερευ-νητικό οργανισμό The Work Foundation, ένα μη κερδο-σκοπικό οργανισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος στοχεύει μέσα από το ερευνητικό, συμβουλευτικό και πα-ρεμβατικό έργο του, να βελτιώσει την ποιότητα του εργα-σιακού βίου. Το έργο Fit for Work υποστηρίζεται από μια επιχορήγηση για έρευνα της Abbott, εταιρείας στο χώρο της υγείας, ενώ τα ευρήματα της μελέτης εκδίδονται ανε-ξάρτητα από το The Work Foundation, με το ίδρυμα να έχει αποκλειστικά τη συντακτική επιμέλεια.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι μυοσκελετικές παθήσεις ευθύνο-νται για τις μισές σχεδόν (49%) από το σύνολο των ημερών ασθένειας που προκύπτουν στον εργασιακό χώρο και για το 60% των περιστατικών μόνιμης ανικανότητας για εργα-σία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τόσο αυτές όσο και άλλες κοι-νωνικοοικονομικές επιπτώσεις που επιφέρουν οι παθήσεις των μυών και των αρθρώσεων επιβαρύνουν την Ευρώπη με κόστος που εκτιμάται ότι εγγίζει τα 240 δισ. € *.

Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, 100 εκατομμύ-ρια Ευρωπαίοι υποφέρουν από χρόνιο μυοσκελετικό πόνο, εκ των οποίων περίπου 40 εκατομμύρια είναι εργαζόμενοι, ενώ το 40% αναγκάζεται να αφήσει την εργασία του εξαιτίας της κατάστασής του. Επιπρόσθετα, η μελέτη έδειξε ότι η έγκαιρη διάγνωση και

θεραπευτική παρέμβαση στις περι-πτώσεις των μυοσκελετικών παθήσε-ων μειώνει την επιβάρυνση των κρα-τικών προϋπολογισμών για την υγεία και την ανικανότητα και βελτιώνει με μετρήσιμο τρόπο τις συνθήκες διαβί-ωσης των Ευρωπαίων πολιτών και την απόδοση των εργαζομένων. Η έρευ-να προτείνει ακόμα μια νέα και πιο ουσιαστική μέθοδο αξιολόγησης του κόστους - αποδοτικότητας στη θερα-πεία μιας νόσου γενικότερα αλλά και συγκεκριμένα των μυοσκελετικών πα-

θήσεων: μια μέθοδο που δεν περιορίζεται στο άμεσο μόνο κόστος της ιατρικής δαπάνης, αλλά συμπεριλαμβάνει και ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους –όπως την παραγωγικότητα– στις οικονομικές και ιατρικές αξιολογή-σεις για τη θεραπεία των μυοσκελετικών διαταραχών και άλλων χρόνιων παθήσεων. Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτού του είδους η προσέγγιση θα μπορούσε να προσφέρει μια πιο ολιστική και ίσως ρεαλιστική αξιολόγηση του συνολι-κού κόστους και των ωφελειών της διάγνωσης, της πρόλη-ψης και της θεραπείας.

Με βάση την πανευρωπαϊκή αυτή μελέτη, η καμπάνια Fit for Work ξεκίνησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυ-ξέλες με τη συμμετοχή Ευρωβουλευτών και με ομιλίες από το Βέλγο υπουργό Απασχόλησης και Ίσων Ευκαιριών, Joëlle Milquet και από την κα Isabel de la Mata, επικεφα-λής σύμβουλο με ειδικό ενδιαφέρον σε θέματα δημόσιας υγείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενικής Διεύθυνσης για την υγεία και τον καταναλωτή. H πρωτοβουλία Fit for Work έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ σε όλη την Ευρώπη, ενώ ιδιαίτερης σημασίας εί-ναι η δημοσίευση μέρους της μελέτης στο κορυφαίο ιατρι-κό περιοδικό «The Lancet».

Στατιστικά στοιχεία από Γερμανία σχετικά με την αρθρίτιδαΦαρμακευτική θεραπεία της πρώιμης ρευματοειδούς αρθρίτιδαςΣύμφωνα με έρευνα της INSIGHT Health, οι πωλήσεις σε

παρουσίαση: Ειρήνη Τσικαλάκη

* Η έρευνα Fit for Work έδειξε ότι οι μυοσκελετικές διαταραχές επιβαρύνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά το 0,5% - 2% του ΑΕΠ ετησίως. Το ΑΕΠ της Ε.Ε. των 27 χωρών μελών το 2007 ήταν 12,3 τρισεκατομμύρια €. Μια επιβάρυνση της τάξης του 2% είναι περίπου 240 δισεκατομμύ-ρια €. Τα μεγέθη υπολογίστηκαν από το Europe in Figures - Eurostat yearbook 2009, που δημοσιεύθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2009.


συστηματικά θεραπευτικά σκευάσματα για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας κατά το 2008 ανέρχονταν στο ποσό των 739 εκ. €. Με μέσο ρυθμό ετήσιας ανάπτυ-ξης σχεδόν 21%, η αγορά αυτή έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2004.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) έχει επιπολασμό 0,5-1%, πλήττοντας το γυναικείο πληθυσμό με συχνότητα περί-που διπλάσια από τον ανδρικό. Στη Γερμανία εκτιμάται ότι οι ασθενείς ανέρχονται περίπου σε 800.000. Παρά τη μικρή επίπτωσή της, αλλά λόγω της χρόνιας πορείας και της βαρύτητάς της, η ΡΑ είναι ένα νόσημα με σημαντικό αντίκτυπο. Θεωρείται συστηματική νόσος, η οποία δεν προσβάλλει μόνο τις αρθρώσεις αλλά και την καρδιά, τους πνεύμονες και τα μάτια [βλ. Deutsche Rheuma-Liga Bundesverband, e.V.: Rheumatoide Arthritis Therapie und Lebensperspektiven (Θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρί-τιδας και προοπτικές ζωής), 2008 (4. εκδ.), σελ. 9 κ.ε.].Στην αντιμετώπιση της ΡΑ, η έγκαιρη έναρξη μιας θεραπεί-ας με συστηματικά θεραπευτικά σκευάσματα, τα λεγόμενα φάρμακα θεραπείας εφόδου ή τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARD), έχει καθοριστική ση-μασία για την περαιτέρω πορεία της νόσου. Προκειμένου να αξιοποιηθεί το «παράθυρο ευκαιρίας» που προσφέ-ρει η έγκαιρη διάγνωση, η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει εντός τριμήνου από τη διάγνωση της ΡΑ. Η κατά το δυνα-τόν πιο έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι επίσης σκό-πιμες από την άποψη του κόστους για το σύστημα υγεί-ας: Ενώ το άμεσο κόστος της ΡΑ διαμορφώνεται περίπου στις 4.700€, το έμμεσο κόστος, λόγω απουσίας από την εργασία, πρόωρης συνταξιοδότησης κτλ. είναι σχεδόν δι-πλάσιο [βλ. Deutsche Gesellschaft fόr Rheumatologie e.V.: Φkonomische Implikationen der RA (Οικονομικές επιπτώ-σεις της ΡΑ), σελ. 12].Οι πρώτες επιτυχίες της βελτιωμένης διάγνωσης και θερα-πείας είναι ήδη ορατές: Κατά το χρονικό διάστημα από το 2001 έως το 2007, η διάρκεια της ανικανότητας προς εργα-σία λόγω φλεγμονωδών-ρευματικών νοσημάτων έχει μει-ωθεί κατά το ήμισυ, ενώ και η συχνότητα της ανικανότητας προς εργασία έχει μειωθεί αισθητά [βλ. Hubert Rheuma-Patienten jetzt besser versorgt (Καλύτερη φροντίδα των ασθενών με ρευματισμό), Δrzte Zeitung, 20/21.03.2009, σελ. 1 κ.ε.]. Από την άλλη, οι πωλήσεις σε φάρμακα συ-στηματικής θεραπείας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση νέων, πρωτο-ποριακών φαρμάκων.

Θετική επίδραση των DMARD στην πορεία του νοσήματοςΗ φαρμακευτική αγωγή για την πρώιμη ΡΑ γίνεται με τα σχετικά σκευάσματα συστηματικής θεραπείας. Σκοπός των φαρμάκων αυτής της κατηγορίας –σε αντίθεση με μια συμπτωματική θεραπεία που μπορεί να γίνει με μη στερο-ειδή αντιρευματικά (NSAR) ή αντιφλεγμονώδη– είναι να επηρεαστεί η πορεία του νοσήματος. Η διαρκής θεραπεία με DMARD στοχεύει στην πρόληψη ή καθυστέρηση της καταστροφής των αρθρώσεων και σε διατήρηση της λει-τουργικότητάς τους. Τα συστηματικά φάρμακα που ανα-φέρονται στην κατευθυντήρια οδηγία για τη θεραπεία της πρώιμης ΡΑ αποτελούν τη βάση για την παρακάτω ανάλυ-ση δεδομένων [βλ. Schneider et al. (2007): DGRh-Leitlinie: Management der frόhen rheumatoiden Arthritis (Κατευθυ-ντήρια Οδηγία DGRh: Διαχείριση πρώιμης ρευματοειδούς αρθρίτιδας), σελ. 13 κ.ε.].

Σταθερή αύξηση στις πωλήσεις συστηματικών φαρμάκωνΑναλύοντας την εξέλιξη των πωλήσεων στα φάρμακα που αναφέρονται στην κατευθυντήρια οδηγία DGRh (2007) με βάση τα δεδομένα από τις προμήθειες των φαρμακεί-ων, προκύπτει για το 2008 ένας όγκος αγοράς 739 εκ. € με βάση τις τιμές διάθεσης των φαρμακευτικών επι-χειρήσεων (ApU) ή 962 εκ. € με βάση τις τιμές πώλησης των φαρμακείων (AVP). Τόσο οι πωλήσεις (κατά ApU) σε ανοσοκατασταλικά που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία (2008: 389 εκ. €) όσο και σε ειδικά αντιρευματικά (2008: 351 εκ. €) έχουν αυξηθεί σημαντικά κατά τα τελευταία χρό-νια. Και οι δύο δείκτες πωλήσεων υπερδιπλασιάστηκαν κατά το χρονικό διάστημα από το 2004 έως το 2008, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης και στις δύο υποκατη-γορίες ανέρχεται σχεδόν σε 21%.

Οι διαφορές που παρουσιάζονται έχουν άμεση επίπτωση στη χρηματική κάλυψη της θεραπείας των ασθενών με ΡΑ: Ανάλογα με τη θεραπευτική προσέγγιση που επιλέγε-ται, το άμεσο ετήσιο κόστος της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να ανέρχεται από μερικές εκατοντάδες έως πολύ περισσότερο από 10.000€. Επιπλέον, ακόμα και μια μικρή αύξηση στη συνταγογράφηση των πρωτοποριακών φαρ-μάκων DMARD μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αυξή-σεις σε πωλήσεις και έξοδα.


Kυκλοφόρησε ο «Οδηγός του Πολίτη με Ρευματικά Νοσήματα» από τις εκδόσεις Παπαζήση.

Πρόκειται για ένα πρακτικό οδηγό με χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν στα ρευματικά νοσήματα καθώς και στις ρυθμίσεις της Πολιτείας και των ασφαλιστικών ταμείων για τις δυνατότητες, τις παροχές και τις διευκολύν-σεις των ασθενών.

Το βιβλίο εκδόθηκε με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και διανέ-μεται δωρεάν από τους συλλόγους ασθενών, ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. και Ρευματοπαθών Κρήτης, από τους Ρευματολόγους γιατρούς και από τις εκδόσεις Παπαζήση.

φάκελος «υγεία»: περί φαρμακολογίας

Καρδιαγγειακή φαρμακολογία σε ηλικιωμένους: Κίνδυνοι και προφυλάξεις

Η αυξημένη νοσηρότητα των ηλικιωμένων ατόμων

αποτελεί ένα πολύ μεγάλο ιατρικό, κοινωνικό αλλά και

οικονομικό πρόβλημα. Οι τεράστιες οικονομικές επι-

πτώσεις αποτελούν σοβαρό δημοσιονομικό πρόβλη-

μα και σε όλο τον κόσμο απειλούν με κατάρρευση όλα

τα συστήματα υγείας και ασφάλισης.

Γενικά ως ηλικιωμένοι θεωρούνται οι άνω των 65 ετών.

Αν και στη γηριατρική χωρίζονται αναλυτικά σε 3 ομά-

δες: 65-75, 75-85 και άνω των 85 ετών, στην κλινική

πράξη συνήθως χωρίζονται σε δύο: 65-80 και άνω των

80 ετών, αφού γενικά οι παθοφυσιολογικές μεταβολές

είναι σαφώς σημαντικές στις ηλικίες άνω των 80 ετών.

Η φαρμακευτική αντιμετώπιση των ηλικιωμένων συνε-

πάγεται σημαντικό κόστος και χρειάζεται ιδιαίτερη προ-

σοχή από γιατρούς και φαρμακοποιούς για πολλούς λό-

γους. Καταρχάς η μεγάλη ηλικία από μόνη της προκαλεί

μεταβολές στη φαρμακοκινητική και φαρμακοδυναμική και επομένως είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος εμφάνισης παρενεργειών. Οι ηλικιωμένοι έχουν επίσης πολλές πα-θήσεις και χρειάζονται συνήθως πολλά φάρμακα. Είναι δε γνωστό ότι ο σημαντικότερος λόγος εμφάνισης πα-ρενεργειών από φάρμακα είναι ο αριθμός των λαμβα-νόμενων φαρμάκων. Στις Η.Π.Α. υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο κάθε ηλικιωμένος παίρνει 4,5 φάρμακα την ημέρα και πολλά από αυτά χωρίς συνταγή. Οι ηλικιωμέ-νοι σε ιδρύματα παίρνουν 3-8 χάπια την ημέρα. Μελέτες δείχνουν ότι η συγχορήγηση 2 φαρμάκων αυξάνει τον κίνδυνο κατά 15%, 4 φαρμάκων κατά 50-60%, ενώ στα 8 χάπια ο κίνδυνος εμφάνισης παρενεργειών φθάνει στο 100%. Οι ασθενείς με έμφραγμα ή καρδιακή ανεπάρκεια, με βάση τις ισχύουσες επιστημονικές οδηγίες (evidence based medicine), πρέπει να παίρνουν 4-5 φάρμακα.Για τους λόγους αυτούς η περίθαλψη των ηλικιωμένων χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επιβάλλει τη λήψη ορισμένων προληπτικών μέτρων, τα σημαντικότερα από τα οποία είναι:Η τροποποίηση της δοσολογίας είναι σημαντικός πα-ράγων για την αποφυγή παρενεργειών. Πρέπει λοιπόν να μειώνονται οι δόσεις και πάντα η τιτλοποίηση να γίνεται πιο αργά.Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη δοσολογία φόρτι-σης. Οι δόσεις φόρτισης πάντα πρέπει να είναι χαμη-λότερες και να ρυθμίζονται ανάλογα με το by-pass.Η κάθαρση-αποβολή των φαρμάκων είναι νεφρική ή ηπατική. Ο υπολογισμός της κάθαρσης της κρεατι-νίνης είναι σήμερα βασικό και απαραίτητο κριτήριο και δεν πρέπει να στηριζόμαστε απλά στη μέτρηση κρεατινίνης. Είναι τόσο σημαντικό που πρέπει να πα-

Χ. Αντωνακούδης, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας

Χ. Μανέτος, Ειδικευόμενος Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας

Ν. Λάκκας, Διευθυντής Φαρμακευτικού Τμήματος Ασκληπιείου Βούλας

φάκελος «υγεία»: περί φαρμακολογίας

ρακολουθείται συχνά, ιδιαίτερα σε ασθενείς που βρί-σκονται σε αστάθεια. Προσοχή απαιτείται στην ηπα-τική λειτουργία με φάρμακα που μεταβολίζονται στο ήπαρ (κυτόχρωμα P450). Φάρμακα που αποβάλλονται από την ίδια οδό μπορεί πιο εύκολα να εμφανίσουν παρενέργειες. Πρέπει πάντα να υπολογίζεται ο βαθμός νεφρικής και ηπατικής κάθαρ-σης του φαρμάκου καθώς και να λαμβάνεται υπόψη ότι η βιοδιαθεσιμότητα των φαρμάκων σε ηλικιωμένους δεν είναι προβλέψιμη.Επειδή η συγχορήγηση πολλών φαρμάκων είναι ο πιο ισχυρός παράγων κινδύνου για εμφάνιση παρενεργει-ών, θα πρέπει να χορηγούνται όσο το δυνατό λιγότε-ρα φάρμακα. Όταν η συγχορήγηση είναι απαραίτητη, πρέπει να εξετάζεται με προσοχή η ιδιότητα του φαρ-μάκου και πιθανές αλληλεπιδράσεις.Στους ηλικιωμένους πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη ση-μασία στη διατροφή, τη λήψη βιταμινών, το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ. Η λήψη φαρμάκων χωρίς συνταγή αποτελεί έναν πολύ μεγάλο κίνδυνο και πρέπει πάντα να εξετάζεται.Το φύλο και το βάρος σώματος πρέπει να υπολογίζονται.Σοβαρή παράμετρος είναι η ασυνέπεια στη λήψη των φαρμάκων και η κακή συμμόρφωση των ηλικιωμένων, γεγονός που σαφώς επηρεάζεται από τη νοητική τους κατάσταση, καθώς το 40% των ηλικιωμένων άνω των 80 ετών έχουν διαταραχές μνήμης. Οπτικά βοηθήματα και φιλικές συσκευές-κουτάκια λή-ψης φαρμάκων βοηθούν αλλά είναι απαραίτητη και η συνεχής επίβλεψη του ασθενή στη λήψη των φαρμάκων.Ο ρόλος του φαρμακοποιού επίσης είναι σημαντικός. Πρόσφατη αυστραλιανή μελέτη έδειξε ότι η συνεργα-σία του φαρμακοποιού και του γιατρού με τον ασθενή με στόχο την υπενθύμιση για καλύτερη συμμόρφω-ση μείωσε τις εισαγωγές στα νοσοκομεία ασθενών με

καρδιακή ανεπάρκεια κατά 7%. Και είναι γνωστό ότι η νοσηλεία σε νοσοκομεία απαιτεί πολύ μεγάλο κόστος, ιδιαίτερα σε καρδιακή ανεπάρκεια.Τέλος, τα συχνότερα κλινικά καρδιολογικά σύνδρομα που μπορεί να εμφανισθούν σε ηλικιωμένους λόγω της πολυφαρμακίας είναι τα εξής:

Ορθοστατική υπόταση

Είναι συχνό φαινόμενο και χρειάζεται προσοχή στη συγχορήγηση αγγειοδιασταλτικών, νιτρωδών, α-απο-κλειστών, β-αποκλειστών, ανταγωνιστών ασβεστίου, δι-ουρητικών, αναστολέων μετατρεπτικού ενζύμου ή ΑΤ1 αποκλειστών, Viagra κτλ.

Βραδυαρρυθμίες

Προσοχή στη χρήση αμιοδαρόνης, β-αναστολέων, κλονιδίνης, δακτυλίτιδος, διλτιαζέμης ή βεραπαμίλης.

Τοξικός δακτυλιδισμός

Υπερκαλιαιμία

Προσοχή στη συγχορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγ-μονωδών φαρμάκων με αναστολείς μετατρεπτικού εν-ζύμου ή αλδοστερόνη ή διουρητικά, επειδή είναι πιθα-νή η πρόκληση νεφρικής βλάβης και υπερκαλιαιμίας.

Αντιπηκτική αγωγή

Ενώ η φαρμακοκινητική δεν φαίνεται να επηρεάζεται, σίγουρα επηρεάζεται η φαρμακοδυναμική των αντι-πηκτικών. Η σχετικά μεγαλύτερη εμφάνιση αιμορραγι-ών απαιτεί συχνότερο έλεγχο, προσοχή στη διατροφή, προσοχή στη λήψη ασπιρίνης ή αντιφλεγμονωδών και προσοχή και έλεγχος για την εμφάνιση οστεοπόρω-σης, η οποία είναι μια όχι πολύ γνωστή παρενέργεια των αντιπηκτικών.

Βιβλιογραφία

Schwartz JB. Gender-specific implications for cardiovascular medication use in the elderly. Cardiol Rev 2003;11:275-98.Cheng JW. Cytochrome P450 mediated cardiovascular drug interactions. Heart Disease 2000;2:254-8.Pharmacist – doctor teams help keep Heart Failure patients out of the hospital. HEART FAILURE, Aug 2009.

εκδηλώσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

Η κοπή της πίτας του Συλλόγου μας

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση του Συλλόγου μας για την κοπή της πίτας, την Παρασκευή 29/1/2010 στο ξενοδοχείο London στη Γλυφάδα. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο υφυπουρ-γός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κος Γ. Κουτρου-μάνης, ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας κος Αντ. Δημόπουλος, ο πρόεδρος του Σ.Φ.Ε.Ε. κος Δ. Φιλιώτης, ο πρόεδρος της Π.Ε.Φ. (φαρμακοποιών) κος Αντ. Αυγερινός, ο γενικός διευθυντής της Π.Ε.Φ. (φαρμακοβιομηχάνων) κος Ολλανδέζος, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρ-μακαποθηκών κος Κάτσαρης, η αντιπρόεδρος κα Ειρ. Μπο-γδάνου-Βαξεβανάκη και ο γενικός γραμματέας κος Μπ. Χαρός του Φ.Σ.Α., ο πρόεδρος του Συλλόγου Νέων Φαρ-μακοποιών κος Μπόλος, η γενική διευθύντρια της ΡΝΑ κ. Θ. Κουκίδου, ο γενικός διευθυντής της ΙΜS κος Γιαννούλης και εκπρόσωποι από ασφαλιστικά ταμεία. Στην εκδήλωση συμμετείχαν φαρμακοποιοί από τα περισσότερα νοσοκο-

μεία της Αθήνας και μερικοί συνάδελφοι από νοσοκομεία της επαρχίας που κατάφεραν να έρθουν παρά τις αντίξοες συνθήκες του καιρού και των κλειστών δρόμων.Η πρόεδρος του Συλλόγου μας κα Ειρήνη Τσικαλάκη, μετά το καλωσόρισμα των επισήμων και των παρευρισκόμε-νων συναδέλφων, έκανε μια μικρή αναφορά στα τρέχο-ντα θέματα του κλάδου, δίνοντας έμφαση στην έλλειψη φαρμακοποιών από τα νοσοκομεία. Κατέληξε τονίζοντας ότι περιμένουμε τα σχετικά μέτρα από την πολιτεία και ότι θα είμαστε αρωγοί σε κάθε προσπάθεια που στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών στο χώρο της υγείας.Ο υφυπουργός κος Κουτρουμάνης, λίγο πριν κόψει την πίτα μας (μαζί με τον κο Δημόπουλο), αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο σημαντικό ρόλο των νοσοκομειακών φαρμα-κοποιών. Τόνισε δε ότι θα προσπαθήσει από τη μεριά του για την επίσπευση των διαδικασιών πρόσληψης νέων συ-ναδέλφων, ώστε να ενδυναμωθεί ο κλάδος ο οποίος σε αυ-

Ο κ. Φροντίνι, ο κ. Κουτρουμάνης, ο κ. Δημόπουλος, Μέλη του Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

εκδηλώσεις Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

τούς τους οικονομικά δύσκολους καιρούς μπορεί να συμ-βάλει στην εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων για την υγεία.Πρώτη φορά μας τίμησε με την παρουσία του ο προ-έδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νοσοκομειακών Φαρ-μακοποιών (EAHP) κος Roberto Frontini, ο οποίος στο σύντομο χαιρετισμό του δήλωσε λάτρης του ελληνικού πολιτισμού, μας ευχαρίστησε για το αντίγραφο από Κυ-κλαδικό Κρατήρα που του προσφέραμε και ευχήθηκε σε όλους καλή και δημιουργική χρονιά. Η βραδιά κύλησε πολύ ευχάριστα με μουσική, καλό φα-γητό και κουβεντούλα στο ζεστό χώρο που μας φιλοξέ-νησε, ενώ δίπλα στην πισίνα κάποιοι τολμηροί επέδειξαν τις χορευτικές τους ικανότητες. Στο τέλος της εκδήλωσης οι τρεις τυχεροί συνάδελφοι που κέρδισαν τα ισάριθμα φλουριά (Νίκος Αυγερινός / Γ.Ν. Κέρκυρας και μέλος Δ.Σ. Π.Ε.Φ.Ν.Ι., Όλγα Καλογερο-

πούλου/ Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» και Έσμα Σαρμή / Λαϊκό Ν.Α.) έφυγαν με ένα ξεχωριστό αναμνηστικό δώρο από το Μουσείο Μπενάκη.

Η ευχή όλων ήταν να συναντιόμαστε πάντα με τέτοιες ευχάριστες αφορμές.

Φωτογραφικές αναμνήσεις από την κοπή της πίτας

Στις 13 Μαρτίου 2010, ημέρα Σάββατοθα γιορτάσουμε

την Ημέρα της Γυναίκαςστη Θεσσαλονίκη

Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχήςστο τηλέφωνο: 210 77.53.104

ελεύθερο βήμα

Οι θέσεις της Π.Ε.Φ. για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη

Η ελληνική φαρμακευτική βιομηχα-νία εκφράζεται συλλογικά και θεσμικά μέσω της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρ-μακοβιομηχανίας, η οποία αριθμεί 47 φαρμακοβιομηχανίες-μέλη που απα-σχολούν περί τους 15.000 εργαζομέ-νους. Ο κύριος όγκος της παραγωγής αφορά γενόσημα φάρμακα με εμπο-ρική ονομασία (branded generics). Η ελληνική φαρμακευτική βιομηχανία, απαλλαγμένη από την εσωστρέφεια του παρελθόντος, επενδύει τα τελευταία χρόνια σημαντικά κεφάλαια σε έρευνα και σε συστήματα διασφάλισης της ποι-ότητας, αξιοποιώντας το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας. Η προσπάθεια αυτή έχει αρχίσει να δικαιώνεται: Καταξιωμένες και αξιόπιστες, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες εξάγουν σήμερα σε 60 χώρες, ανα-πτύσσουν τεχνογνωσία, δημιουργούν θέσεις εργασίας. Με αφορμή τις πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης, οι ελληνικές παραγωγικές βιομηχανίες καταθέτουμε τις απόψεις μας σχετικά με τη συγκράτηση της φαρμα-κευτικής δαπάνης των νοσοκομείων.

1. Θεωρούμε ότι η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω του ελέγ-χου των τιμών αλλά κυρίως μέσω εκλογίκευσης της κατανάλωσης. Στο πλαίσιο άλλωστε αυτό κινούνται και όλες οι ανάλογες προσπάθειες στα σύγχρονα κράτη. Κατά συνέπεια θεωρούμε απαραίτητη τη μη-χανοργάνωση και τον έλεγχο του συστήματος διακί-νησης, ώστε να καταστεί εφικτή η ακριβής ανάλυση της νοσοκομειακής δαπάνης ανά νοσοκομείο, κλινι-κή, κωδικό φαρμάκου. Η ενέργεια αυτή θα επιτρέ-ψει την εφαρμογή στοχευμένων παρεμβάσεων εκεί όπου διαπιστώνονται προβλήματα. Στο ίδιο πλαίσιο θα θέλαμε να δούμε την ενίσχυση της Επιτροπής

Φαρμάκων κάθε νοσοκομείου με αρμοδιότητες τον προγραμματισμό των προμηθειών και τον έλεγχο των αποθεμάτων π.χ. για την αποφυγή αδρανούς στοκ.

2. Η χρήση από τα νοσοκομεία των φθηνότερων επώνυμων γενοσή-μων φαρμάκων, με την παράλληλη θέσπιση σχετικών συνταγογρα-φικών οδηγιών, αποτελεί το μόνο αποδοτικό εργαλείο συγκράτησης της δαπάνης. Μόνο τα επώνυμα ου-σιωδώς όμοια φάρμακα μπορούν

να περιορίσουν την υποκατάσταση των παλαιότερων από νέες ακριβότερες θεραπείες, γεγονός που αποτελεί και βασική παράμετρο της αύξησης των φαρμακευτικών δαπανών. Ασφαλώς για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητη η εκπαίδευση και η συνεχής επιμόρφωση των νοσοκομειακών ιατρών και φαρμακοποιών σε θέματα ορθής συνταγογρά-φησης. Σε ό,τι δε αφορά τις νέες ακριβότερες θερα-πείες είναι απαραίτητη η υιοθέτηση και εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων ώστε να αποφεύγο-νται οι αυθαιρεσίες.

3. Το φάρμακο πρέπει να παραμείνει επώνυμο (με εμπο-ρική ονομασία). Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ποιότητα της θεραπείας και καταπολεμούνται τα πλα-στά φάρμακα, ένα πρόβλημα με τεράστιες διαστάσεις σε πολλές χώρες. Ένα σύστημα συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία θα μειώσει μεν πρόσκαιρα τη δαπάνη που προκαλούν τα off-patent φάρμακα και τα γενόσημά τους, αφήνοντας όμως ανεπηρέαστη τη δαπάνη εκείνη που προκαλείται από τα πρωτότυπα in-patent φάρμακα, για τα οποία δεν υπάρχει καμία δι-αφορά είτε συνταγογραφούνται με την εμπορική ονο-

Θεόδωρος ΚωλέτηςΠρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης

Φαρμακοβιομηχανίας

ελεύθερο βήμα

μασία είτε με τη δραστική ουσία. Παράλληλα όμως το σύστημα αυτό, ενταγμένο σε μια λογική διαγωνισμών με κριτήριο τη φθηνότερη τιμή, ανοίγει το δρόμο σε φθηνές αλλά αμφίβολης ποιότητας δραστικές ουσίες από τρίτες χώρες, μια κατάσταση που συνιστά ευθεία απειλή για τη δημόσια υγεία. Η λογική αντίδραση στην απειλή αυτή θα έρθει με τη μορφή της μαζικής μετα-τόπισης της συνταγογραφίας προς τα νέα ακριβότερα προστατευμένα με πατέντα φάρμακα, γεγονός που θα επιβαρύνει περαιτέρω τη δαπάνη. Τέλος, οι συνέπειες θα ήταν επίσης ολέθριες και για την ελληνική φαρμα-κοβιομηχανία, η οποία παράγοντας και όχι εισάγοντας, δεν θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τις εξαιρετικά χα-μηλές τιμές των εισαγομένων από τις τρίτες χώρες. Αποτέλεσμα: αναστολή επενδύσεων, απώλεια θέσεων εργασίας, αποβιομηχάνιση.

4. Αναφορικά με το θέμα των προμηθειών, θεωρούμε απαραίτητο τον καθορισμό νοσοκομειακών τιμών αναφοράς για τα παλαιά off-patent πρωτότυπα φάρ-μακα και τα γενόσημά τους σε συνδυασμό με τον καθορισμό εκπτώσεων-επιστροφών ανάλογα με τον όγκο και την αξία των πωλήσεων. Για τις νέες ακρι-βές θεραπείες θεωρούμε απαραίτητη την εκτίμηση της σχέσης κόστους- θεραπευτικού αποτελέσματος με την εισαγωγή μεθόδων φαρμακοοικονομικής αξιολόγησης.

5. Σε ό,τι αφορά το θέμα της συσσώρευσης χρεών των νοσοκομείων, θεωρούμε ότι η εξόφληση των προ-μηθευτών θα πρέπει να γίνεται σε τακτά προκαθο-ρισμένα και εύλογα χρονικά διαστήματα, ώστε να καθίσταται εφικτός ο προγραμματισμός των δρα-στηριοτήτων και της παραγωγής εκ μέρους των φαρμακοβιομηχανιών. Η εικόνα των χρεών αποτελεί παράφορη υπέρβαση των συναλλακτικών ηθών και όνειδος για το Ε.Σ.Υ.

Η φαρμακευτική πολιτική σε κάθε χώρα αποτελεί εθνι-κή υπόθεση που συνίσταται στον τριπλό στόχο της

προστασίας της δημόσιας υγείας, της συγκράτησης της δαπάνης και της στήριξης της εγχώριας φαρμακοβιομη-χανίας. Η προσφορά των ελληνικών παραγωγικών μονά-δων σε προστιθέμενες αξίες στην ελληνική οικονομία και κοινωνία είναι τεράστια (επενδύσεις, εξαγωγές, έρευνα, τεχνογνωσία, 50% των θέσεων εργασίας του κλάδου), σε σχέση με τη συμμετοχή τους στη συνολική φαρμακευτι-κή δαπάνη (12%). Δυστυχώς, με τα πρόσφατα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση φαίνεται ότι αγνοείται η διάστα-ση αυτή, ακυρώνοντας την προσπάθεια μιας νέας γενιάς Ελλήνων παραγωγών για την ανάπτυξη της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.

ανακοινώσεις

Hμερολόγιο Συνεδρίων

Πολλά και ενδιαφέροντα συνέδρια για τους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς έχουν προγραμματιστεί για το πρώτο εξάμηνο του 2010. Επιλέξαμε και σας παραθέτουμε:

ΕΑΗP 15th Congress «Focus on pharmacotherapy - hospital pharmacists advancing patient care»

(24 - 26 March 2010), Nice, France • http://www.eahp.eu/Annual-Congresses

8o Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας και Υπηρεσιών Υγείας «Κοινωνικές Επιδημίες»(Αθήνα, 15 - 17 Μαρτίου 2010), Ξενοδοχείο Divani - Caravel • http://www.publichealthcongress.gr

7th World Meeting on Pharmaceutics, Biopharmaceutics and Pharmaceutical Technology

(8 - 10 March 2010), Valletta, Malta • http://www.worldmeeting.org

8th International Conference and Workshop on Biological Barriers - in vitro Tools, Nanotoxicology

and Nanomedicine (21 March - 1 April 2010), Saarbr�cken, Germany

e-mail:[email protected]

14th Hellenic Symposium on Medicinal Chemistry (23 - 25 April 2010) Thessaloniki, Greece

http://www.helmedchem2010.gr

28th Camerino - Cyprus - Noordwijkerhout Symposium «Trekking Through Receptor Chemistry»(16 - 20 May 2010) Camerino, Italy • http://www.unicam.it/farmacia/symposium/index.html

«Διλήμματα και αντιθέσεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού IΧ»Στρογγυλά Τραπέζια με «Μπαλκόνι», Screening - Διάγνωση - Παρακολούθηση (24 - 25 Απριλίου 2010)

Aθήνα, Ξενοδοχείο Divani - Caravel • τηλ.: 210 77.11.673, 210 77.56.336 • e-mail: [email protected]

Ιστοσελίδες που αξίζει να επισκεφθείς

Πολλά και ενδιαφέροντα τα sites με χρήσιμες ανακοινώ-σεις, ενημέρωση και απαντήσεις σε πολλά ερωτήματά μας. Εμείς απλά αναφέρουμε κάποια από αυτά: http://www.fip.orghttp://www.eahp.euhttp://www.escpweb.orghttp://www.stabilis.orghttp://www.pharm.uoa.grhttp://www.pharm.auth.gr/gr/index.htmhttp://www.pharmacy.upatras.gr

3o Φαρμακευτικό Συνέδριο Π.Ε.Φ.Ν.Ι.

«Φαρμακευτική Πολιτική στο νοσοκομείο.

Παρόν και μέλλον»

17 - 19 Ιουνίου 2010Πάτρα

pefni t14 november february 2010

Documents