pdf (full text)

PSZ 19 : 16 (Pind. 1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

JUD

Saya

mengaku mTeknologi M 1. Tesis a2. Perpus

sahaja.3. Perpus

pengaj4. **Sila

Alamat Tet Tarikh :
BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS
UL : KEBERKESANAN PENGELUARAN HAKMILIK KEKAL

BERDASARKAN PINDAAN KANUN TANAH NEGARA 1965

(AKTA 1104)

SESI PENGAJIAN : 2003/2004

HAJI ALIAS HAJI IBRAHIM (HURUF BESAR)

embenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universitialaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

dalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. takaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian takaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusiian tinggi. tandakan ( )

Disahkan oleh:

(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA)

ap: No. 777, Jalan Sekilau 2, Bukit Sekilau, 25200 Kuantan Prof. Dato’ Dr. Nik Mohd Zain Pahang Darul Makmur. Nik Yusof Tarikh :

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI (1972) TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD

CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertai bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

KEBERKESANAN PENGELUARAN HAKMILIK KEKAL BERDASARKAN

PINDAAN KANUN TANAH NEGARA 1965

(AKTA A1104)

HAJI ALIAS HAJI IBRAHIM

BSc (Hons) Surv. Sc. (Newcastle) UK

Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi,

Universiti Teknologi Malaysia.

September 2005

iii

PENGAKUAN

“Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tandatangan : ………………………………

Nama Penulis : Haji Alias bin Haji Ibrahim

Tarikh : ......................

iv

PENGESAHAN

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan

saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan

penganugerahan ijazah Sarjana Sains Pentadbiran dan Pembangunan Tanah”.

Tandatangan : ………………………………

Nama Penyelia : Prof. Dato’ Dr. Nik Mohd Zain Nik Yusof

Tarikh : ......................

v

DEDIKASI

Buat isteri, Hajjah Suryani Haji Ismail Anak-anak Mohd Faiz, Siti Fasihah, Muhammad Fakhrullah,

Abdul Fadhil, Siti Fatini dan Siti Fakhirah.... Terima kasih memberi semangat dan kekuatan

untuk meneruskan pengajian

vi

PENGHARGAAN

Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Ilahi atas limpah kurnia-Nya, saya dapat menyiapkan penulisan ini.

Jutaan perhargaan buat penyelia Projek Sarjana iaitu Prof. Dato’ Dr. Nik

Mohd Zain Nik Yusof. Atas usaha sama dan komitmen daripada beliau, saya ingin merakamkan jutaan terima kasih kepada beliau. Juga terima kasih atas bantuan dan dorongan pensyarah-pensyarah Jabatan Pentadbiran dan Pembangunan Tanah amatlah dikenang terutamanya Ketua Jabatan dan Penyelaras Program Sarjana-PEJUTA, Prof. Madya Dr. Haji Ismail bin Haji Omar.

Terima kasih juga diucapkan kepada pihak agensi-agensi kerajaan dan

swasta serta yang memberi kerjasama sewajarnya bagi saya menyelesaikan kajian emperikal, terutamanya Hajjah Ramlah Lani (Timbalan Pengarah Tanah dan Galian Pahang) dan Encik Othman Noh (Pejabat Tanah dan Daerah Bera). Berkat panduan dan sumbangan yang diberikan, amat dihargai dan tidak terbalas budi kalian.

Wassalam.

vii

ABSTRAK

Isu kelewatan pendaftaran dan pengeluaran hakmilik kekal telah berlaku sejak 1960-an. Dengan penggunaan teknologi moden, isu ini masih lagi berlaku dan menjadi masalah yang besar dalam pentadbiran tanah. Kelewatan penerimaan hakmilik kekal yang menjangkau sehingga puluhan tahun amat menyukarkan pemilik tanah berdaftar untuk menjalankan urusan pecah bahagi, pecah sempadan dan cantuman tanah. Selain itu, kelewatan juga merugikan kerajaan kerana pungutan hasil tanah yang dilaksanakan ke atas hakmilik sementara amat rendah kerana tiada pengukuran halus yang menjamin ketepatan sebenar keluasan tanah berkenaan. Justeru, kerajaan melalui JKPTG telah meminda Akta Kanun Tanah Negara 1965 pada tahun 2001 bagi memastikan tiada lagi tunggakan dalam urusan penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik kekal. Pindaan berkenaan berkaitan pilihan dalam pengeluaran hakmilik sementara ataupun hakmilik kekal. Kajian yang dijalankan melibatkan aspek teoritikal dan empirikal bagi memastikan keberkesanan pindaan berkenaan ke atas pendaftaran hakmilik kekal. Kajian menumpu kepada aspek kajian teoritikal mengenai urusan pendaftaran hakmilik kekal dan isu-isu kelewatan penyediaan hakmilik kekal, manakala kajian empirikal menumpu kajian kes dan analisis kajian secara kualitatif dan kuantitatif bagi memastikan keberkesanaan pindaan terkini KTN 1965. Responden-responden yang ditemubual terdiri daripada kakitangan dari Pejabat Tanah dan PTG serta Jurukur Berlesen. Hasil kajian merupakan penemuan yang menarik mengenai pelaksanaan pindaan berkenaan di Pejabat Tanah dan PTG bagi menyelesaikan isu penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik kekal.

viii

ABSTRACT

The issues of delay in the registration of the Final Title began since 1960. Lately, with the application of modern technology in land administration, these issues still a major problem for Land Administrators. Without a Final Title, the landowners have to wait for years before he is able to sub-divide, partition or amalgamate his land. Delay in issuing of Final Title resulted in the lost of revenue to the State Governments by way of quit rents. The Federal Government through its agency, Department of Director of Land and Mines (DLM) has amended the National Land Code 1965 (NLC 1965) with options of issuing Qualified Title or Final Title. In year 2001, on the amendments to the NLC 1965, by which Final Title may be registered and issued without issuing of Qualified Title in cases of sub-division, partition or amalgamation. Previously, before Final Title in registered, a Qualified Title must first be registered. By this amendment, there will be less number of Qualified Titles registered at Land Office in the country. Therefore, more time can be spent by the Land Officers to settle the issue of converting Qualified Title to Final Title. The objective of this study is to look at the effectiveness of the amendments of section 183A and 185A. However, the purpose of these amendments is not intentionally to abolish the Qualified Titles. This thesis will carry out a theoretical and empirical studies to evaluate the effectiveness of the new amendments. Our main respondents are Land Offices’ staff and Licensed Land Surveyors nationwide. The amendments of NLC 1965 can help to solve problems of replacing the Qualified Title to Final Title.

ix

SENARAI KANDUNGAN

BAB TAJUK MUKA SURAT

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS i HALAMAN JUDUL ii PENGAKUAN iii PENGESAHAN iv DEDIKASI v PENGHARGAAN vi ABSTRAK vii ABSTRACT viii KANDUNGAN ix SENARAI RAJAH xvi SENARAI SINGKATAN xvii SENARAI LAMPIRAN xix

SATU PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Pernyataan Masalah 2

1.3 Matlamat Kajian 6

1.4 Objektif Kajian 6

1.5 Skop Kajian 6

1.6 Kepentingan Kajian 9

1.7 Metodologi Kajian 10

1.7.1 Peringkat Kajian Awalan 10

1.7.2 Peringkat Kajian Literatur 10

x


1.7.3 Peringkat Pengumpulan Data 11

1.7.4 Peringkat Analisis Kajian 11

1.7.5 Peringkat Cadangan dan Rumusan 12

DUA SISTEM PENDAFTARAN HAKMILIK TANAH DI MALAYSIA

2.1 Pengenalan 14

2.2 Latar Belakang Sistem Pendaftaran Hakmilik 14

2.3 Sistem Torrens Dalam Undang-Undang Tanah di Malaysia 18

2.4 Konsep Hakmilik Tidak Boleh Disangkal 20

2.5 Ciri-Ciri Undang-Undang Tanah 21

2.5.1 Tiada Hak Pemegangan Tanah Walaupun Selama Mana 21

2.5.2 Pemakaian Prinsip Ekuiti 21

2.5.3 Pemakaian Undang-Undang Adat 22

2.5.4 Pengambilan Tanah Oleh Kerajaan 22

2.5.5 Pengembalian Tanah Kepada Negeri 22

2.5.6 Pengiktirafan Hakmilik Strata 22

2.5.7 Berstatus Tanah Rizab Melayu atau Tanah Adat 23 2.6 Jaminan Ketepatan Daftar Hakmilik 23

2.7 Daftar Hakmilik 24

2.8 Kesimpulan 25

xi


TIGA PELAKSANAAN PENDAFTARAN HAKMILIK TANAH

BERASASKAN SISTEM PENDAFTARAN TANAH BERKOMPUTER

3.1 Pengenalan 26

3.2 Proses Kerja Pendaftaran Hakmilik Tanah Menggunakan Sistem

Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB) 26

3.2.1 Hakmilik Kekal Pemberimilikan (HKBM) dan Hakmilik

Sementara Pemberimilikan (HSBM) 26

3.2.2 Hakmilik Kekal Menggantikan Hakmilik Sementara / AA

(HKGHS) 27

3.2.3 Hakmilik Kekal Provisional (HKP) dan Hakmilik

Sementara Provisional (HSP) 27

3.2.4 Hakmilik Kekal Cantuman (HKC), Hakmilik Sementara

Cantuman (HSC), Hakmilik Kekal Pecah Bahagian (HKPB),

Hakmilik Sementara Pecah Bahagian (HSPB), Hakmilik

Kekal Pecah Sempadan (HKPS) dan Hakmilik

Sementara Pecah Bahagian (HSPS) 29

3.2.5 Hakmilik Sementara 30

3.2.6 Hakmilik Kekal Ambil Balik Sebahagian Tanah (HKABS) 31

3.2.7 Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah (HKSB)

dan Hakmilik Sementara Serah Balik Sebahagian Tanah

(HSSB) 33

3.2.8 Hakmilik Kekal Sebab Hilang/Sambung (HKSHS) dan

Hakmilik Sementara Sebab Hilang/Sambung (HSSHS) 33

3.2.9 Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah dan

Berimilik (HKSBB) dan Hakmilik Sementara Serah Balik

Sebahagian Tanah dan Berimilik (HSSBB) 35

3.2.10 Hakmilik Kekal Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik

(HKSTB) dan Hakmilik Sementara Serah Balik Semua

Tanah dan Berimilik (HSSTB) 36

3.2.11 Hakmilik Kekal Habis Ruang (HKHR) dan Hakmilik

Sementara Habis Ruang (HSHR) 36

xii


3.2.12 Hakmilik Kekal Tukar Kawasan (HKTK) dan Hakmilik

Sementara Tukar Kawasan (HSTK) 36

3.2.13 Hakmilik Sambung TukarGanti Atas Permintaan Pemilik

(HMSTP) dan Hakmilik Sambung TukarGanti (HMSC) 37

3.2.14 Hakmilik Kekal - Sambungan Dari AA (HKSAA) dan

Hakmilik Sementara - Sambungan Dari AA (HSSAA) 37

3.2.15 Hakmilik Kekal Sambung Berasingan (HKSA) dan

Hakmilik Sementara Sambung Berasingan (HSSA) 37

3.2.16 Hakmilik Sementara Sebab Hilang / Sambung (HSSHS) 38

3.2.17 Hakmilik Sementara Tambah Pasangan GSA (HSTP) dan

Hakmilik Kekal Sementara Tambah Pasangan GSA (HKTP)38

3.2.18 Hakmilik Strata (HT), Hakmilik Tukarganti Interim Registar

(HTIR) dan Hakmilik kekal Interim Registrar (HKIR) 38

3.2.19 Hakmilik Strata Sambungan – Cantuman (HTSC), Hakmilik

Strata Sambungan - Pecah Bahagian (HTSPB), Hakmilik

Strata Sambungan - Pecah Sempadan (HTSPS) dan Hakmilik

Strata Sambungan - Provisional Blok Siap (HTSPV) 38

3.3 Kesimpulan 39

EMPAT ISU-ISU PENGELUARAN HAKMILIK KEKAL

4.1 Pengenalan 40

4.2 Kategori Hakmilik Tanah 41

4.2.1 Hakmilik Sementara 41

4.2.2 Hakmilik Kekal 41

4.2.3 Hakmilik Pejabat Pendaftar dan Hakmilik Pejabat Tanah 42

4.2.4 Hakmilik Strata 42

4.2.5 Surat Akuan 42

4.2.6 Hakmilik-Hakmilik Lain 42

4.3 Pendaftaran Hakmilik Tanah 43

xiii


4.3.1 Penukaran Hakmilik Sementara Kepada Hakmilik Kekal 43

4.3.1.1 Pendaftaran Hakmilik Sementara 44

4.3.1.2 Pendaftaran Hakmilik Kekal 47

4.3.2 Proses Kerja Penukaran Hakmilik Sementara Kepada

Hakmilik Kekal 48

4.4 Isu-Isu Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal 50

4.4.1 Senario Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal 50

4.4.2 Isu Pengeluaran Hakmilik Kekal 54

4.5 Memorandum PEJUTA Berhubung Dengan Hakmilik Sementara

dan Cadangan-Cadangan Menyeragamkan Prosedur Pentadbiran

Di Pejabat-Pejabat Tanah 55

4.6 Pindaan Kanun Tanah Negara 1965 Terhadap Isu Pengeluaran

Hakmilik Tanah 56

4.6.1 KTN 1965 (Pindaan 2001) Akta A1104 56

4.6.2 Pelaksanaan Pindaan Baru Berhubung Dengan Hakmilik

Sementara Atau Hakmilik Kekal 58

4.7 Cadangan Pemantapan Proses Kerja Pendaftaran Hakmilik Tanah 58

4.8 Kesimpulan 59

LIMA KAJIAN KES

5.1 Pengenalan 60

5.2 Latar Belakang Negeri Pahang 60

5.3 Urusan Pentadbiran Tanah Negeri 62

5.3.1 Cabaran Pentadbiran Tanah 63

5.3.2 Objektif Pentadbiran Tanah Negeri 64

5.3.3 Fungsi PTG Pahang 65

5.4 Pendaftaran Hakmilik Tanah Oleh PTG Pahang 66

5.4.1 Objektif Operasi Unit Pendaftaran 66

5.4.2 Prosedur Kerja Pendaftaran 67

xiv


5.4.3 Pendaftaran Hakmilik Tanah 68

5.4.3.1 Dokumen Hakmilik Daftar Komputer 68

5.4.3.2 Dokumen Hakmilik Keluaran Komputer 68

5.4.3.3 Borang B1 69

5.4.3.4 Borang B2 69

5.4.4 Pendaftaran Hakmilik Kekal dan Hakmilik Sementara 69

5.4.5 Prosedur Pendaftaran Hakmilik 70

5.5 Kesimpulan 72

ENAM ANALISIS DAN PENEMUAN KAJIAN

6.1 Pengenalan 73

6.2 Kaedah Kajian 74

6.2.1 Pemerhatian 74

6.2.2 Temubual 74

6.2.3 Soal Selidik 74

6.3 Analisis Kajian 75

6.3.1 Analisis Latar Belakang Responden 76

6.3.1.1 Taburan Responden Mengikut Bidang 76

6.3.1.2 Pengalaman Kerja 77

6.3.2 Analisis Pengetahuan Pengeluaran Hakmilik 77

6.3.3 Analisis Isu-Isu Pengeluaran Hakmilik Kekal Daripada

Hakmilik Sementara 78

6.3.3.1 Ketidakcekapan Pentadbiran Tanah 79

6.3.3.2 Kegagalan Kakitangan Pejabat Tanah Menyelesaikan

Tanggungjawab Mereka 79

6.3.3.3 Kelewatan Pejabat Tanah Mengemukakan

Permohonan Ukur Kepada JUPEM 80

6.3.3.4 Kegagalan Pejabat Tanah Menyediakan Surihan

Petempatan dan Permohonan Ukur 80

xv


6.3.3.5 KelewatanPejabat Tanah Menyediakan Borang

Permintaan Hakmilik Kepada JUPEM 80

6.3.3.6 Kegagalan JUPEM Menyediakan Ukuran Hakmilik 81

6.3.3.7 Kelewatan JUPEM Memperakui Kerja Ukur Halus

Jurukur Berlesen 81

6.3.3.8 Kegagalan Jurukur Berlesen Menyediakan Kerja

Ukur Halus Hakmilik 81

6.3.4 Analisis Penyelesaian Masalah Pengeluaran Hakmilik Kekal

6.4 Penemuan Kajian 82

6.4.1 Pandangan Responden Mengenai Implikasi Pindaan 2001

KTN 1965 Ke atas Pengeluaran Hakmilik 83

6.4.2 Pandangan Responden Mengenai Keberkesanan Pindaan

KTN 1965 (2001) 83

6.4.3 Pandangan Responden Mengenai Situasi Semasa Kerja

Mereka Dalam Pendaftaran Hakmilik Tanah 84

6.5 Kesimpulan 84

TUJUH RUMUSAN

7.1 Pengenalan 85

7.2 Pencapaian Objektif Kajian 85

7.3 Cadangan 86

7.4 Limitasi Kajian 86

7.5 Cadangan Kajian Lanjutan 87

7.6 Kesimpulan 87

BIBLIOGRAFI 88

LAMPIRAN 92

xvi

SENARAI RAJAH

BILANGAN TAJUK MUKA SURAT

Rajah 1.1 Metodologi Kajian 13

Rajah 5.1 Keluasan Daerah Di Pahang Darul Makmur (Hektar) 61

Rajah 5.2 Bilangan Hakmilik Mengikut Daerah 61

Rajah 5.3 Peratusan Jumlah Hakmilik Mengikut Daerah 62

Rajah 5.4 Jentera Pentadbiran Tanah Negeri Pahang Darul Makmur 63

Rajah 6.1 Peratusan Responden Kajian 76

Rajah 6.2 Pengalaman Responden Dalam Urusan Penyediaan Hakmilik 77

Rajah 6.3 Analisis Isu Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal 78

xvii

SENARAI SINGKATAN

AA Approved Application DHDK Dokumen Hakmilik Daftar Komputer DHKK Dokumen Hakmilik Keluaran Komputer ERM Enakmen Rizab Melayu GSA Group Settlement Area HKBM Hakmilik Kekal Pemberimilikan HSBM Hakmilik Sementara Pemberimilikan HS(D) Hakmilik Sementara Daftar HS(M) Hakmilik Sementara Mukim HKGHS Hakmilik Kekal Menggantikan Hakmilik Sementara HKP Hakmilik Kekal Provisional HSP Hakmilik Sementara Provisional HKC Hakmilik Kekal Cantuman HSC Hakmilik Sementara Cantuman HKPB Hakmilik Kekal Pecah Bahagian HSPB Hakmilik Sementara Pecah Bahagian HKPS Hakmilik Kekal Pecah Sempadan HSPS Hakmilik Sementara Pecah Bahagian HKABS Hakmilik Kekal Ambil Balik Sebahagian Tanah HKSB Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah HSSB Hakmilik Sementara Serah Balik Sebahagian Tanah HKSHS Hakmilik Kekal Sebab Hilang/Sambung HSSHS Hakmilik Sementara Sebab Hilang/Sambung HKSBB Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah dan Berimilik HSSBB Hakmilik Sementara Serah Balik Sebahagian Tanah dan

Berimilik HKSTB Hakmilik Kekal Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik HSSTB) Hakmilik Sementara Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik HKHR Hakmilik Kekal Habis Ruang HSHR Hakmilik Sementara Habis Ruang HKTK Hakmilik Kekal Tukar Kawasan HSTK Hakmilik Sementara Tukar Kawasan HMSTP Hakmilik Sambung TukarGanti Atas Permintaan Pemilik HMSC Hakmilik Sambung TukarGanti HKSAA Hakmilik Kekal - Sambungan Dari AA HSSAA Hakmilik Sementara - Sambungan Dari AA HKSA Hakmilik Kekal Sambung Berasingan HSSA Hakmilik Sementara Sambung Berasingan HSSHS Hakmilik Sementara Sebab Hilang / Sambung HSTP Hakmilik Sementara Tambah Pasangan GSA HKTP Hakmilik Kekal Sementara Tambah Pasangan GSA HT Hakmilik Strata HTIR Hakmilik Tukarganti Interim Registar

xviii

HKIR Hakmilik kekal Interim Registrar HTSC Hakmilik Strata Sambungan – Cantuman HTSPB Hakmilik Strata Sambungan - Pecah Bahagian HTSPS Hakmilik Strata Sambungan - Pecah Sempadan HTSPV Hakmilik Strata Sambungan - Provisional Blok Siap (HTSPV) JKPTG Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian JUBL Jurukur Tanah Berlesen JUPEM Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia KTN 1965 Kanun Tanah Negara 1965 LJT Lembaga Jurukur Tanah MMKN Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri NGO Pertubuhan Bukan Kerajaan NMB Negeri Melayu Bersekutu NMTB Negeri Melayu Tidak Bersekutu PBN Pihak Berkuasa Negeri PBT Pihak Berkuasa Tempatan PEJUTA Persatuan Jurukur Tanah PTD Pejabat Tanah dan Daerah PTG Pejabat Pengarah Tanah dan Galian SPTB Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer TRM Tanah Rizab Melayu Upen Unit Perancang Ekonomi

xix

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN A Borang Temubual

LAMPIRAN B Keratan-Keratan Akhbar

BAB SATU

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Tanah boleh dikatakan sebagai salah satu faktor ekonomi yang utama. Maka,

perkara-perkara perundangan dan pentadbiran berkenaan dengan tanah perlu

diuruskan dengan berkesan dan sentiasa dikemaskini. Kanun Tanah Negara 1965

(KTN 1965) iaitu undang-undang tanah utama sentiasa disemak dari semasa ke

semasa dalam usaha memperkemaskannya selari dengan perkembangan

pembangunan negara yang pesat kebelakangan ini. Kebelakangan ini, beberapa

masalah dalam pentadbiran tanah yang telah dibangkitkan perlu dilaksanakan kajian

semakan semula ke atas peruntukan-peruntukan tertentu dalam KTN 1965.

Isu utama yang telah dikenalpasti mempunyai pertimbangan ke atas pindaan

KTN 1965 ialah kelewatan pengeluaran hakmilik kekal. KTN 1965 (Akta 1104)

telah dipinda pada tahun 2001 berkenaan bagi urusan-urusan tanah termasuklah

pilihan hakmilik sementara boleh tidak dikeluarkan lagi selepas pemberian milik,

pecah sempadan, pecah bahagian, serah balik kurnia semula dan cantuman tanah

diluluskan, dan bagi serah balik kurnia semula, hakmilik sementara sambungan

daripada hakmilik kekal tidak boleh digunakan lagi untuk permohonan pecah

sempadan, pecah bahagian dan cantuman.

2

Walaupun peruntukan mengenai pengeluaran hakmilik sementara dalam

Bahagian 11 KTN 1965 masih kekal tetapi dengan pindaan ini, Pejabat Pendaftar

atau Pejabat Tanah boleh memilih untuk terus mengeluarkan hakmilik kekal jika

difikirkan sesuai dan berpatutan. Oleh itu, permohonan hakmilik kekal dijangka akan

bertambah berlipat kali ganda kerana hakmilik kekal diperlukan untuk urusniaga dan

pemajuan tanah. JUPEM dan JUBL yang mempunyai lebih kurang 800,000 lot untuk

diambil tindakan di samping kerja-kerja yang belum dimohon nombor lot, maka

sesuatu strategi perlu dirangka untuk membolehkan hakmilik kekal dapat

dikeluarkan dengan cepat.

Secara umumnya, KTN 1965 telah dipinda beberapa kali bagi menyelaraskan

akta dengan keperluan dan kehendak semasa. Akta ini dipinda pada tahun 2001

dengan berlakunya pindaan pada Seksyen 79, 135, 140, 146, 204B dan Bab 3

Bahagian 11. Seterusnya, tiga seksyen baru juga telah dimasukkan pada akta ini.

Akta ini dikenali sebagai Akta A1104.

1.2 Pernyataan Masalah

Satu cabaran kepada pengurusan tanah adalah pengenalpastian kaedah

penyelesaian isu kelewatan dalam pengurusan tanah itu sendiri (Nik Mohd Zain,

2003). Menurut beliau lagi, sebanyak 59 peratus maklum balas yang diterima oleh

Biro Pengaduan Awam (BPA) ialah isu kelewatan dan kekurangan tindakan oleh

pihak pentadbiran tanah. Berdasarkan laporan BPA, isu kelewatan adalah berkisar

kepada lapan aduan utama. Aduan-aduan berkenaan ialah seperti berikut :-

• Kelewatan pemprosesan permohonan tanah kerajaan. Dalam kes-kes

tertentu, isu ini berlarutan sehingga berpuluh-puluh tahun.

• Kelewatan penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik kekal. Adalah

diunjurkan kira-kira tiga juta lot tanah yang terlibat. Sebagai contoh, di

Selangor sahaja, terdapat 800,451 hakmilik sementara atau 83 peratus

3

• daripada nilai keseluruhan hakmilik tanah, manakala hanya kira-kira 17

peratus (162,220 hakmilik) sahaja berstatus hakmilik kekal.

• Kelewatan pemprosesan tukar syarat, pecah sempadan, pecah bahagian

dan penyatuan tanah. Kelewatan dikenalpasti ketika pemberian kelulusan

oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMKN).

• Kelewatan pengeluaran hakmilik strata bagi bangunan berbilang tingkat.

• Kelewatan pembayaran pampasan kepada pemilik-pemilik tanah akibat

urusan pengambilan tanah di bawah Akta Pengambilan Tanah 1960.

• Kelewatan pemberitahuan kelulusan MMKN mengenai permohonan lot

tanah yang dipohon oleh pemohon tanah kerajaan.

• Ketiadaan pemakluman kepada pemilik tanah bahawa dokumen hakmilik

telah siap diproses dan boleh diambil di Pejabat Tanah.

• Kelewatan pemberian kelulusan kebenaran pindah milik, pajakan dan

gadaian oleh MMKN dan Pentadbir Tanah kerana sekatan kepentingan

tanah berkenaan.

Sejak sekian lama, isu kelewatan pengeluaran hakmilik kekal dianggap begitu

sinonim dengan pentadbiran Pejabat Tanah. Sumbangan pentadbiran tanah dalam

proses pembangunan negara amat nyata terutamanya dalam pembangunan sektor

hartanah. Sektor ini telah meningkat dengan pesat sejak akhir-akhir ini,

membolehkan penawaran rumah kediaman meningkat sebanyak 1.6 peratus pada

suku pertama tahun 2002. Kepesatan pembangunan ini mencerminkan keupayaan

sistem pentadbiran tanah yang semakin efisyen. Oleh kerana pembangunan harta

tanah berkait rapat dengan sektor pembinaan, maka secara langsung kelicinan sistem

pentadbiran tanah juga menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Implikasi kelewatan pelaksanaan projek fizikal bukan setakat menjejaskan prestasi

perbelanjaan Jabatan dan Agensi, tetapi juga kadar pemulihan aktiviti ekonomi

negara kerana aktiviti-aktiviti ekonomi swasta turut terjejas (Tan Sri Samsudin

Osman, 2002).

4

Pemodenan pentadbiran tanah secara menyeluruh amat penting bagi

mempercepatkan proses kerja. Automasi juga perlu dipertingkatkan terutamanya

apabila sesuatu proses kerja itu berkaitan di antara unit-unit di dalam pentadbiran

Pejabat Tanah. Peruntukan RM10 juta bagi pembelian peralatan ukur moden (total

station) dan lain-lain peralatan sokongan untuk dibekalkan kepada PTG dan Pejabat

Tanah, akan digunakan sepenuhnya. Ini bertujuan meningkatkan produktiviti dan

kualiti kerja terutamanya yang berkaitan dengan proses penukaran hakmilik

sementara kepada hakmilik kekal.

Masalah kelewatan pengeluaran hakmilik ini dialami di kebanyakan negeri

termasuklah Sabah. Maka, Kerajaan Sabah telah mengeluarkan kenyataan akan

mempercepatkan proses pengeluaran hakmilik tanah kepada penduduk kampung di

seluruh negeri yang kebanyakannya tertangguh sejak 20 tahun lalu (Berita Harian. 17

Februari 1997. “Pengeluaran geran tanah dipercepat.”). Datuk Yong Teck Lee

menyatakan kerajaan menyedari kelewatan masalah geran tanah yang dihadapi

penduduk sejak dulu lagi dan berusaha mengatasinya secepat mungkin dalam tempoh

setahun ini. Arahan telah dikeluarkan kepada Jabatan Tanah dan Ukur Sabah untuk

mempercepatkan pemberian hak milik kepada penduduk terbabit dan berusaha

mengatasi masalah yang timbul berhubung masalah berkenaan. Masalah yang wujud

telah menyebabkan berlakunya kelewatan memproses hak milik tanah, di antaranya

termasuklah kekurangan kakitangan dan peralatan yang dihadapi Jabatan Tanah dan

Ukur. Namun, pihak Kerajaan sentiasa berusaha mencari jalan bagi mempercepatkan

proses pengeluaran dokumen hakmilik tanah kepada penduduk.

Hakmilik tanah membuktikan pemilikan seseorang pemilik tanah ke atas

tanahnya yang berdaftar. Milikan ini membenarkan pemilik tanah menjalankan

urusan pindah milik, pajakan, gadaian dan isemen ke atas tanahnya. Secara asasnya,

sesuatu hakmilik mempunyai dua aspek utama iaitu ialah nama pemilik tanah dan

lokasi tanah yang dimiliki. Namun, terdapat pelbagai maklumat tambahan

dimasukkan untuk tujuan tertentu. Maklumat berkenaan ialah cukai tahunan, syarat-

syarat nyata dan tersirat serta sekatan kepentingan bagi membantu pemilik tanah

5

melaksanakan tanggungjawab mereka sebagai pemilik tanah yang berdaftar. Selain

itu, terdapat terma-terma yang tidak dinyatakan pada hakmilik. Peringatan mengenai

pindah milik, pajakan, gadaian, isemen dan pindahan sebab kematian perlu

dimasukkan untuk menunjukkan pemilik dan pihak-pihak yang berkepentingan

ketika itu. Sekatan kaveat, perintah larangan dan catatan-catatan mengenai

perampasan dan pengambilan secara paksa ada dinyatakan pada hakmilik bagi

memberi amaran kepada bakal pembeli mengenai situasi dan keadaan yang mungkin

menyebabkan mereka tertipu.

KTN 1965 telah dipinda pada tahun 2000 bagi mengurangkan isu-isu yang

timbul dalam pembangunan tanah. Pindaan dilaksanakan melalui seksyen-seksyen

79, 135, 140, 146, 204B, Chapter 3 Part Eleven dan tambahan Seksyen 183A, 184A

dan 185A. Pindaan berkenaan dilihat membawa dua implikasi iaitu:-

• Hakmilik sementara boleh tidak dikeluarkan lagi selepas pemberian

milik, pecah sempadan, pecah bahagian, serah balik kurnia semula dan

cantuman tanah diluluskan,

• Bagi serah balik kurnia semula, hakmilik sementara sambungan daripada

hakmilik kekal tidak boleh digunakan lagi untuk permohonan pecah

sempadan, pecah bahagian dan cantuman.

Bagi kajian ini, walaupun peruntukan mengenai pengeluaran hakmilik

sementara dalam Bahagian Sebelas KTN 1965 masih kekal tetapi dengan pindaan

ini, Pendaftar atau Pentadbir Tanah boleh memilih untuk terus mengeluarkan

hakmilik kekal jika ia difikirkan sesuai dan berpatutan. Strategi perlu dirangka untuk

membolehkan hakmilik kekal dapat dikeluarkan dengan cepat.

1.3 Matlamat Kajian

Kajian ini bermatlamat untuk mengkaji rasional dan keberkesanan pindaan

dilaksanakan kepada seksyen-seksyen dalam KTN 1965 berkenaan dengan

6

pengeluaran hakmilik kekal. Seksyen-seksyen berkenaan ialah Seksyen 79, Seksyen

134, Seksyen 140 dan Seksyen 146. Di samping itu, tiga sub-seksyen iaitu seksyen

183A, 184A dan 185A juga dimasukkan dalam KTN 1965 bagi mempercepatkan

pengeluaran hakmilik kekal kepada pemilik-pemilik tanah.

1.4 Objektif Kajian

Bagi mencapai matlamat tersebut, tiga objektif kajian telah dirangka.

Objektif-objektif berkenaan ialah :

(a) Mengenalpasti prosedur pengeluaran hakmilik kekal oleh Pejabat Tanah,

(b) Mengkaji implikasi kelewatan pengeluaran hakmilik kekal,

(c) Mengkaji keberkesanan prosedur pengeluaran hakmilik kekal sebelum

dan selepas pindaan KTN 1965 pada tahun 2001.

1.5 Skop Kajian

Berdasarkan Laporan Sistem Permodenan Pejabat Tanah (2002) oleh

MAMPU dan JKPTG, berkaitan dengan pindaan KTN 1965 pada tahun 2001,

keperluan bagi JKPTG tetapi bukan dengan segera adalah berkenaan pemansuhan

pengeluaran hakmilik sementara. Adalah dicadangkan bahawa tanah milik negeri

perlu diberimilik di bawah hakmilik kekal sahaja. Pengukuran pra-hitungan

komputer perlu dilaksanakan sebelum permohonan tanah dikemukakan. Ini

bermakna, hakmilik sementara tidak perlu dikeluarkan pada masa hadapan.

Penubuhan pasukan petugas akan menyelesaikan isu permohonan tertunggak sedia

ada. Sebagai isu kebangsaan, JKPTG akan bekerjasama dengan JUPEM untuk

menukar hakmilik sementara sedia ada kepada hakmilik kekal.

7

Di antara kajian berkaitan yang telah dilaksanakan oleh penulis terdahulu adalah

menerusi Saiful Nizam Not (1998). Beliau mengkaji mengenai hakmilik kekal,

bentuk pendaftaran dan masalah berkaitan permohonan hakmilik kekal. Daripada

kajian ini Saiful Nizam melanjutkan kajiannya dalam Projek Sarjana Mudanya

dengan pengkhususan kepada topik “Sebab-Sebab Kelewatan Pengeluaran Hakmilik

Kekal”. Ini menunjukkan Saiful telah melihat kajian awalannya lebih menjurus

kepada isu kelewatan kelulusan permohonan hakmilik kekal.

Selain itu, dua lagi penulis iaitu Junaidi Baklin (1999) dan Zulkipli Talip

(2000) juga mengkaji mengenai proses permohonan hakmilik di Sabah dan Sarawak.

Junaidi dengan kajian bertajuk “Prosedur Penukaran Hakmilik Tanah Daripada

Native Title kepada Country Lease”, juga mendapati terdapatnya isu kelewatan bagi

proses penukaran hakmilik ini di Sabah seperti isu kekurangan kakitangan dan

penggunaan kaedah manual yang lambat. Dengan topik bertajuk “Proses

Permohonan Hakmilik Tanah di Sarawak”, Zulkipli pula mendapati proses

pendaftaran hakmilik sangat memerlukan pemahaman dan penelitian yang tinggi

bagi memastikan hasil permohonan hakmilik pada tahap yang cekap bagi

mengelakkan isu kelewatan pemberian hakmilik kekal kepada pemilik tanah.

Kajian ke atas permohonan hakmilik kekal telah banyak dilaksanakan oleh

para akademis dan pegawai-pegawai Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar

(dahulunya dikenali sebagai Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi).

Kebanyakan kajian adalah mengenai isu-isu dan masalah-masalah yang dihadapi

daripada segi prosedur permohonan yang memakan masa yang panjang dan

melibatkan kos yang tinggi terhadap pemilik tanah kerana kelewatan pengeluaran

hakmilik kekal. Oleh itu, penulisan ini akan mengkaji keberkesanan langkah kerajaan

meminda KTN 1965 (Akta A1104) pada tahun 2001 untuk merealisasikan proses

permohonan hakmilik kekal yang efisyen.

Setelah KTN 1965 dipinda pada tahun 2001, Datuk Haji Mahadi Haji Arshad

(matan Timbalan Ketua Pengarah Tanah dan Galian, JKPTG) telah membentangkan

kertas kerja bertajuk “Pindaan Kanun Tanah Negara” pada Seminar Undang-Undang

Tanah Malaysia pada 10 Julai 2001 di Hotel Nikko, Kuala Lumpur. Beliau

8

menjelaskan mengenai pindaan terkini tahun 2001 kepada KTN 1965 sedia

ada. Pindaan berkenaan termasuklah berkaitan pindaan proses pengeluaran hakmilik

kekal dipercepatkan tanpa hakmilik sementara. Tambah beliau, pindaan dan

peruntukan baru yang dinyatakan adalah menjurus ke arah kecekapan dan

keberkesanan pentadbiran tanah serta menyelesaikan isu dan masalah tanpa

menggugat kepentingan kerajaan sendiri.

Di samping itu, semasa dialog di antara JUPEM dengan Persatuan Jurukur

Tanah Bertauliah (PEJUTA) semasa Persidangan Pengarah-Pengarah Ukur 2001 di

Kota Kinabalu pada 11 hingga 12 Oktober 2001, satu sesi perbincangan mengenai

Implikasi Pindaan Akta Kanun Tanah Negara (Pindaan 2001) kepada Hakmilik

Kekal telah diadakan. Isu ini ditekankan kerana pindaan ini akan memberikan tugas,

tanggungjawab dan beban kerja yang lebih kepada kedua-dua belah pihak iaitu

JUPEM dan PEJUTA dalam pengeluaran hakmilik kekal dalam jangka masa yang

singkat. Di samping itu, dengan terdapatnya lebih kurang 733,000 lot tanah di

seluruh negara masih di peringkat pengukuran halus sebelum hakmilik kekal

diluluskan, strategi yang cekap bagi pihak-pihak ini diperlukan untuk memastikan

keberkesanan pindaan berkenaan.

Pada Seminar Pengurusan Ukur Kadaster yang diadakan di Kuala Lumpur

pada 29 Mac 2002, Hanafi Mamat (2002) telah membentangkan kertas kerja bertajuk

“Pindaan Akta Kanun Tanah Negara 2001 - Implikasi Terhadap Jurukur Tanah

Berlesen”. Setelah hampir dua tahun dikuatkuasakan, pindaan yang dilakukan ke atas

KTN 1965 bagi mempercepatkan pengeluaran hakmilik kekal telah memberikan

kesan kontra kepada tiga pihak iaitu JUBL, JUPEM dan Pejabat Tanah. Di antara isu

yang timbul ialah beban kerja dalam pengeluaran hakmilik kekal terhadap JUBL,

kekurangan pegawai JUPEM dalam penguatkuasaan kerja-kerja yang dilaksanakan

oleh JUBL dan kekurangan kakitangan Pejabat Tanah untuk memeriksa dan

mendaftarkan hakmilik kekal.

Maka, penulisan ini akan mengkaji keberkesanan pengenalan baru ke atas

prosedur pengeluaran hakmilik kekal yang diperkenalkan bagi mempermudahkan

9

pemilik tanah memperolehi hakmilik bagi tanah mereka. Berasaskan rujukan-rujukan

terdahulu oleh para pengkaji, penulis mengambil inisiatif dalam kajian ini untuk

membantu pihak-pihak berkenaan terutamanya Pejabat Tanah, JUPEM,

JUBL dan pemilik-pemilik yang memohon hakmilik sementara bagi menyelesaikan

isu-isu yang wujud.

1.6 Kepentingan Kajian

Bagi pihak kerajaan, Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar melalui

JKPTG dapat menggunakan hasil kajian ini bagi merangka strategi yang lebih

mantap dan mapan bagi memastikan pindaan yang dilaksanakan memberikan faedah

kepada semua pihak terutamanya pemilik tanah yang memohon hakmilik kekal.

Kajian ini juga bermanfaat kepada agensi kerajaan yang lain iaitu Pejabat

Tanah dan JUPEM dalam melaksanakan prosedur pengeluaran hakmilik kekal

dengan mudah, cepat dan efisyen. Selain itu, para pemohon hakmilik kekal iaitu

pemilik-pemilik tanah dapat memahami proses pengeluaran terkini dan dapat

memperolehi hakmilik dengan lebih cepat daripada proses terdahulu.

Melalui kajian ini juga, agensi-agensi pembangunan yang terdiri daripada

syarikat kewangan, institusi perbankan, pemaju, firma penilaian, perunding harta

tanah dan sebagainya dapat memahami situasi sebenar permohonan pengeluaran

hakmilik dan dapat merancang pembangunan dengan sempurna.

Isu kelewatan pengeluaran hakmilik perlu ditangani dengan baik kerana

sebarang masalah yang timbul hanya akan mengurangkan keyakinan rakyat terhadap

kerajaan dengan mendakwa berlakunya birokrasi di kalangan agensi-agensi kerajaan

terlibat.

1.7 Metodologi Kajian

10

Penulisan ini dilaksanakan berasaskan lima peringkat kajian untuk

melancarkan proses pelaksanaan kajian. Peringkat-peringkat kajian ini dapat

digambarkan pada Rajah 1.1.

Rajah 1.1 : Metodologi Kajian

PERINGKAT PERTAMA (Kajian Awalan)

PERINGKAT KEDUA

(Kajian Teoritikal)

PERINGKAT KETIGA

(Aktiviti Pengumpulan Data)

PERINGKAT KELIMA

(Cadangan dan Rumusan)

PERINGKAT KEEMPAT

(Aktiviti Analisis Data Kajian)

11

1.7.1 Peringkat Kajian Awalan

Peringkat kajian awalan adalah proses pemilihan tajuk penulisan dan

pemahaman awal berkenaan metodologi kajian. Sesi perjumpaan di antara penulis

dengan penyelia projek diadakan untuk menyelaras penulisan kajian ini. Peringkat

ini juga dilaksanakan dengan merujuk bahan-bahan daripada kajian-kajian terdahulu,

buku-buku teks, akhbar dan internet yang berkaitan. Pernyataan masalah telah

dikenalpasti setelah kajian awal dilaksanakan bagi membentuk objektif-objektif

penulisan.

1.7.2 Peringkat Kajian Teoritikal

Peringkat ini amat penting dengan menjalankan penekanan terhadap

pembacaan ke atas bahan-bahan rujukan yang telah dihimpunkan untuk memperolehi

fakta-fakta berkenaan perundangan yang berkaitan dengan prosedur pengeluaran

hakmilik kekal oleh Pejabat Tanah dan isu-isu kelewatan pengeluaran hakmilik

kekal. Pembacaan berkenaan kajian ini dijuruskan terhadap bahan-bahan bercetak

seperti buku teks, tesis, kajian topik, keratan akhbar, internet, kertas seminar,

undang-undang berkaitan dan lain-lain. Kajian teoritikal secara umumnya adalah

mengenai isu kelewatan pengeluaran hakmilik kekal dan keberkesanan pindaan KTN

1965 (Akta 1104) yang dipinda bagi menyelesaikan isu kelewatan ini.

1.7.3 Peringkat Pengumpulan Data

Perolehan data-data daripada data primer dan data sekunder berkenaan

pindaan KTN 1965 pada tahun 2001 bagi mempercepatkan pengeluaran hakmilik

kekal kepada pemilik-pemilik tanah. Perkara ini amat ditekankan kerana sejak sekian

12

lama isu kelewatan pengeluaran hakmilik kekal ini menyelubungi pentadbiran

Pejabat Tanah di seluruh negara sehingga terdapat kes-kes pengeluaran yang lewat

sehingga tempoh 20 tahun. Kajian ini meliputi data-data seperti berikut :-

i. Data Primer

Data primer diperolehi melalui penyelidikan iaitu secara pemerhatian dan sesi

temubual dengan responden pegawai-pegawai tanah di Pejabat Tanah di Pahang

Darul Makmur. Sesi soal selidik juga dilakukan ke atas permohonan-permohonan

pengeluaran hakmilik kekal bagi mengetahui keberkesanan permohonan berasaskan

pindaan KTN 1965 pada tahun 2001.

ii. Data Sekunder

Data-data sekunder adalah kajian-kajian terdahulu, undang-undang tanah,

laporan tahunan, risalah, buku teks, keratan-keratan akhbar dan laman web agensi-

agensi kerajaan yang berkaitan pindaan terkini KTN 1965 (Akta 1104) dan isu-isu

kelewatan pengeluaran hakmilik kekal.

1.7.4 Peringkat Analisis Data

Peringkat analisis data-data primer dilakukan untuk memenuhi objektif-

objektif kajian awalan. Data-data dianalisis berdasarkan sesi temubual ke atas para

pegawai Pejabat Tanah yang terpilih di negeri Pahang.

1.7.5 Peringkat Cadangan dan Rumusan

13

Peringkat cadangan dan rumusan merupakan peringkat terakhir dalam kajian

ini. Cadangan bagi penulisan ini adalah berkisar kepada langkah-langkah yang harus

dilaksanakan oleh Pejabat Tanah, JUPEM, JUBL serta pemilik-pemilik tanah bagi

memudahkan urusan pengeluaran hakmilik kekal. Penulisan dirumus

berasaskan analisis mengenai pengalaman pegawai Pejabat Tanah dan JUPEM serta

JUBL dalam menguruskan pengeluaran hakmilik kekal.

BAB DUA

SISTEM PENDAFTARAN HAKMILIK TANAH DI MALAYSIA

2.1 Pengenalan

Sistem pendaftaran hakmilik perlu diuruskan dengan efisyen bagi

memastikan kelancaran proses kerja berkaitan pentadbiran dan pembangunan tanah.

Sistem ini dilaksanakan selaras dengan perundangan tanah yang setelah sekian lama

diaplikasikan di Semenanjung Malaysia iaitu KTN 1965. Penguatkuasaan Akta yang

berasaskan Sistem Torrens (juga dikenali sebagai Sistem Pendaftaran Hakmilik)

sejak 1 Januari 1966 dan menjadi amalan di negeri-negeri Semenanjung Malaysia.

Urusan berkenaan tanah adalah berdasarkan Akta ini, termasuklah proses kerja

pendaftaran hakmilik-hakmilik tanah yang berkait terus kepada penulisan ini.

2.2 Latar Belakang Sistem Pendaftaran Hakmilik

Sebelum Sistem Torrens diperkenalkan, sudah terdapat satu sistem undang-

undang dan pentadbiran tanah berasaskan adat Melayu dan undang-undang Islam di

negeri-negeri Melayu. Peraturan Tanah Am yang seragam telah digubal dan

dikuatkuasakan di semua Negeri Melayu Bersekutu yang terdiri daripada Perak,

Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang dan diikuti dengan Peraturan Pendaftaran

Hakmilik dan Enakmen Tanah Pahang 1897. Namun, semua undang-undang ini

kemudiannya dimansuhkan dan diganti dengan Enakmen Tanah Negeri-Negeri

15

Melayu Bersekutu 1911 dan Enakmen Pendaftaran Hakmilik Negeri-Negeri Melayu

Bersekutu 1911.

Menurut Salleh Buang (1993), pelaksanaan kedua-dua undang-undang ini

sememangnya merupakan satu perubahan yang radikal daripada undang-undang

tanah adat Melayu memandangkan terdapat enam ciri utama Sistem Torrens. Ciri-ciri

berkenaan adalah seperti berikut :-

• Semua tanah dimiliki Raja yang berkuasa mutlak untuk memberikan

tanah kepada sesiapa sahaja (rakyat) sama ada berupa milik kekal atau

milik bertempoh (maksimum 999 tahun),

• Menggunakan borang-borang tertentu dalam semua urusan tanah dan

didaftarkan kepada pihak berkuasa jika tidak ia dianggap tidak sah dan

terbatal,

• Pemilik tanah mempunyai hakmilik yang tidak boleh disangkal

(dipersoalkan) melainkan dalam keadaan tertentu sahaja,

• Cara pemilikan tanah yang diiktiraf mengikut undang-undang tanah adat

seperti dengan cara membuka dan mengerjakan tanah hutan, tanah paya

(tanah mati) dan sebagainya telah dihapuskan,

• Bentuk urusan yag diperakui di bawah undang-undang ini ialah pindah

milik, pajakan melebihi tiga tahun, gadaian dan lien; dan

• Memperakui dua bentuk kaveat iaitu kaveat peersendirian dan kaveat

pendaftar.

Kedua-dua undang-undang ini telah mengekalkan pengelasan tanah dalam

negara kepada dua kategori yang berlainan iaitu Enakmen Tanah dipakai bagi semua

tanah desa yang mempunyai keluasan tidak melebihi 100 ekar dan diletakkan dalam

Daftar Mukim iaitu semua tanah yang sebelum ini digolongkan dalam kategori

pemegang tanah adat. Sementara Enakmen Pendaftaran Hak Milik pula dipakai bagi

semua tanah bandar dan tanah desa yang melebihi 100 ekar serta estet. Ia

kemudiannya dimansuhkan dan diganti dengan Kanun Tanah 1926 yang

berkuatkuasa pada 1 Januari 1928 yang kemudiannya dikenali sebagai Kanun Tanah

1928.

16

Dalam Kanun Tanah 1928, terdapat beberapa perubahan telah dilakukan ke

atas Sistem Torrens tanpa memansuhkan ciri-ciri utama yang sedia ada iaitu :-

• Memperkemaskan prinsip hak milik tanah yang tidak boleh disangkal

dengan lebih terperinci dengan menghuraikan pengecualiannya sekali;

• Hak milik tanah individu tidak boleh hilang akibat pemilikan

bertentangan; hak milik pihak berkuasa negeri telah pun diberi

perlindungannya dalam undang-undang Torrens yang terdahulu;

• Pemegangan tanah di bawah Adat Perpatih diperakui dan dikekalkan;

• Terdapat kelonggaran undang-undang daripada segi kewajipan

menggunakan borang-borang tertentu dan mendaftarkan urusan, berbeza

dengan kedudukan undang-undang sebelumnya.

• Jenis-jenis tanaman khusus atau kaedah mengerjakan tanah telah

ditentukan dalam undang-undang.

Walaupun begitu, penyeragaman undang-undang ini hanya berlaku di Negeri

Melayu Bersekutu sahaja sementara di Negeri Melayu Tidak Bersekutu masih tidak

berubah. Menjelang Merdeka, Persekutuan Tanah Melayu mempunyai tujuh

perundangan tanah yang berbeza-beza iaitu :-

• Satu Kanun Tanah yang seragam bagi empat Negeri Melayu Bersekutu.

• Lima undang-undang tanah yang berlainan di semua Negeri Melayu

Tidak Bersekutu iaitu Enakmen Tanah 1910 di Johor, Enakmen Tanah

1906 dan Enakmen Konsesi 1909 di Kedah, Enakmen Tanah 1926 di

Kelantan, Enakmen Tanah 1929 di Terengganu dan Enakmen Tanah 1938

di Perlis.

• Sistem surat ikatan Inggeris yang masih dipakai di Pulau Pinang dan

Melaka.

Namun bertitik tolak dari hasrat untuk mewujudkan sebuah negara yang

merdeka, maka dirasakan perlu diwujudkan satu undang-undang tanah yang seragam

untuk seluruh negara. Oleh itu, Bank Pembangunan dan Pembinaan Semula

Antarabangsa telah mengambil inisiatif dengan menubuhkan satu badan petugas

17

yang dipimpin oleh Sir Louis Chick bagi mengkaji undang-undang tanah yang sedia

ada, seterusnya mengemukakan cadangan kepada pihak kerajaan. Pada tahun 1955,

satu laporan telah dikemukakan yang menyarankan kerajaan untuk mewujudkan satu

kanun tanah kebangsaan bagi menggantikan undang-undang tanah yang sedia ada.

Saranan ini disambut baik oleh kerajaan dengan menubuhkan Suruhanjaya Pakar

bagi mengkaji secara terperinci laporan badan petugas tersebut.

Di antara kelemahan dalam undang-undang dan pentadbiran tanah negara

yang telah dikesan oleh badan petugas dan perlu diberi perhatian lanjut oleh

Suruhanjaya Pakar adalah seperti berikut :-

• Pengeluaran dan pembaharuan lesen pendudukan sementara yang tidak

dirancang dan tidak teratur menyebabkan orang ramai salah faham

tentang kedudukan undang-undang yang sebenar mengenainya.

• Kegagalan kerajaan Negeri mengawasi dan menghalang penduduk secara

haram tanah Kerajaan dan tanah berimilik.

• Pembahagian tanah berimilik yang berleluasa.

• Pelupusan tanah yang tidak teratur oleh Pihak Berkuasa Negeri.

• Kedudukan Tanah Rizab Melayu yang tidak seimbang.

Kanun Tanah 1928 inilah yang kemudiannya menjadi model dalam merangka

satu Kanun Tanah Negara yang baru untuk seluruh negara. Satu Akta Khas juga telah

digubal dan diluluskan bagi memansuhkan sistem surat ikatan Inggeris yang

digunapakai di Pulau Pinang dan di Melaka kepada satu sistem undang-undang tanah

yang baru iaitu Sistem Torrens. Kedua-dua undang-undang yang baru ini telah

dikuatkuasakan pada tarikh yang sama iaitu 1 Januari 1966.

18

2.3 Sistem Torrens Dalam Undang-Undang Tanah di Malaysia

Ketika penjajahan British, negeri-negeri di Malaysia berada dalam empat

sistem sosio-politik yang berbeza iaitu, negeri-negeri Selat, Negeri-negeri Melayu

Bersekutu (NMB), Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu (NMTB) dan negeri-

negeri Borneo iaitu Sabah dan Sarawak. Setiap negeri ini mengalami perubahan

undang-undang tanah berbeza-beza.

Bagi negeri-negeri Selat, pelaksanaan undang-undang common law Inggeris

dan ekuiti bermula melalui Piagam Keadilan yang pertama, untuk Pulau Pinang pada

1807. Melaka dan Singapura pula tertakluk kepada undang-undang Inggeris mulai

1826 melalui Piagam Keadilan yang kedua. Piagam-piagam Keadilan ini telah

menyebabkan Negeri-negeri Selat menerimapakai undang-undang tanah yang

berasaskan Sistem Surat Ikatan Inggeris Sistem Surat Ikatan ini terus diaplikasikan

sehingga dimansuhkan melalui Akta Kanun Tanah Negara (Hakmilik Pulau Pinang

dan Melaka) 1963, dan digantikan dengan Sistem Torrens melalui penguatkuasaan

KTN 1965.

Bagi NMB, undang-undang Inggeris berkuatkuasa melalui Sistem Residen

yang bermula di Perak melalui Perjanjian Pangkor pada 1873. Undang-undang tanah

yang berasaskan Sistem Torrens pula mula dilaksanakan oleh British di Selangor

pada 1882 melalui Peraturan Tanah Am. British melaksanakan Sistem Torrens

berasaskan empat peringkat perundangan iaitu :-

• Peraturan Tanah Am yang seragam dan dikuatkuasakan di Selangor

(1882), Negeri Sembilan (1887), Pahang (1888) dan Perak (1897).

• Peraturan Pendaftaran Hakmilik yang seragam dan dilaksanakan di

Selangor (1891), Perak dan Pahang (1897) dan Negeri Sembilan (1898)

• Enakmen Tanah NMB 1911 dan Enakmen Pendaftaran Hakmilik NMB

1911 berkuatkuasa dan memansuhkan semua undang-undang negeri yang

berasingan terdahulu.

• Kanun Tanah 1928 yang memansuhkan kedua-dua enakmen terdahulu.

19

Kanun Tanah 1928 ini terus berkuatkuasa di semua NMB sehingga dimansuhkan

melalui penguatkuasaan KTN 1965.

Bagi NMTB, penguasaan British melalui perlantikan Penasihat di Kedah,

Kelantan dan Terengganu bermula pada 1909 melalui perjanjian antara British dan

Siam. Undang-undang tanah Inggeris yang berasaskan sistem Torren diperkenalkan

secara berasingan di negeri-negeri berkenaan. Undang-undang tersebut adalah

Enakmen Tanah 1910 di Johor, Enakmen Tanah 1906 (Pindaan 1912) dan Enakmen

Konsesi 1909 di Kedah, Enakmen Tanah 1926 di Kelantan, Enakmen Tanah 1929 di

Terengganu dan Enakmen Tanah 1938 di Perlis. Enakmen-enakmen terus

berkuatkuasa di negeri masing-masing sehingga dimansuhkan melalui

penguatkuasaan KTN 1965.

Di Sabah dan Sarawak pula, Inggeris turut memperkenalkan undang-undang

tanah melalui penguatkuasaan beberapa ordinan. Kedua-dua negeri ini melaksanakan

undang-undang tanah yang berasingan dengan negeri-negeri lain di Semenanjung

Malaysia. Sarawak mempunyai undang-undang sendiri iaitu Kanun Tanah Sarawak

(Cap 81) yang juga berasaskan Sistem Torrens. Namun, Sabah pula tertakluk kepada

Ordinan Tanah Sabah (Cap 68) yang tidak berasaskan Sistem Torrens.

Seperti yang dijelaskan di atas, terdapat tiga perundangan tanah yang berbeza

di Malaysia. Pertama, KTN 1965 yang berkuatkuasa di seluruh Semenanjung

Malaysia, Kanun Tanah Sarawak (Cap 81) untuk Sarawak dan Ordinan Tanah Sabah

(Cap 68) untuk Sabah. Bagi menyesuaikan pelaksanaan KTN 1965 dengan undang-

undang tanah berasaskan Sistem Surat Ikatan yang sedia ada di Pulau Pinang dan

Melaka, maka Parlimen telah meluluskan satu undang-undang penyelarasan yang

dikenali sebagai Akta KTN (Hakmilik Pulau Pinang dan Melaka) 1963 yang hanya

berkuatkuasa di dua negeri terbabit. Semua negeri termasuk Pulau Pinang, Melaka

dan Sarawak mengamalkan Sistem Torrens kecuali Sabah. Oleh itu, prinsip-prinsip

Sistem Torrens terutamanya prinsip hakmilik tidak boleh sangkal tidak berkuatkuasa

di Sabah.

20

2.4 Konsep Hakmilik Tidak Boleh Disangkal (Indefeasibility Of Title)

Sistem Torrens diperkenalkan oleh British untuk meningkatkan kecekapan

dan keberkesanan pentadbiran tanah. Sistem Torrens ini menjadikan pendaftaran

sebagai elemen penting di dalam membuktikan fakta berkaitan hak dan kepentingan

seseorang ke atas tanah. Butiran ini termasuklah nama pemilik, butir-butir mengenai

tanah, keluasan, lokasi, pelan ukur dan sempadan.

Terdapat dua prinsip kembar yang berkaitan dengan Sistem Torrens iaitu

‘Prinsip Cermin’ dan ‘Prinsip Tabir’. Prinsip Cermin menjelaskan bahawa maklumat

pada dokumen hakmilik adalah seperti cermin yang dapat menunjukkan segala

maklumat yang penting dan perlu mengenai tanah kepada mana-mana pihak yang

memerlukan maklumat seperti bakal pembeli atau bakal pemegang gadaian. Prinsip

Tabir pula bermaksud daftar hakmilik berperanan sebagai tabir iaitu mana-mana

pihak yang terlibat dengan transaksi berkaitan dengan tanah hanya perlu bergantung

kepada maklumat yang terdapat pada dokumen hakmilik tidak perlu menyelak tabir

untuk mencari maklumat lebih jauh sebalik itu. Dua prinsip kembar ini mewujudkan

konsep ‘hakmilik tak boleh sangkal’ (indefeasibility of title). Konsep ini diiktiraf

secara jelas pada Seksyen 340(1) KTN 1965.

Mengikut keputusan kes Teh Bee lwn K. Maruthamuthu [1977] 2 MLJ 7,

Mahkamah Persekutuan telah memutuskan bahawa di dalam Sistem Torrens,

‘pendaftaran adalah segala-galanya’. Ini bermaksud, maklumat yang terdapat dalam

dokumen daftaran menunjukkan segala-galanya berkaitan dengan tanah tersebut.

Maklumat-maklumat lain adalah lemah dan tidak dapat menyangkal atau menandingi

kekuatan bukti dan hujah yang terdapat pada dokumen hakmilik.

Namun, prinsip ini diketepikan oleh kes Boonsom Boonyanit lwn Adorna

Properties Sdn Bhd (1995) 2 MLJ 865 dan Boonsom Boonyanit lwn Adorna

Properties Sdn Bhd (1997) 2 MLJ 62 yang mana plaintif seorang warganegara

Thailand adalah seorang pemilik hartanah di Pulau Pinang. Seorang lain telah

memalsukan pasport dan menjual harta tersebut kepada defendan untuk balasan

bernilai. Perayu hanya mengetahui pemalsuan berkenaan setelah defendan berjaya

didaftarkan sebagai pemilik harta tersebut. Perayu mendakwa defendan di

21

Mahkamah Tinggi, namun hakim memihak kepada penentang kerana perayu gagal

membuktikan pemalsuan melampaui keraguan munasabah.

Pihak yang terlibat tidak perlu menyiasat atau berusaha menentukan

kesahihan maklumat berkaitan dengan tanah seperti yang terdapat pada dokumen

daftaran hakmilik. Amalan membenarkan siasatan ke atas hak seseorang pemilik

berdaftar merupakan amalan yang salah kerana akan menjejaskan maksud dan tujuan

pendaftaran. Namun, kemuktamadan pendaftaran adalah berbentuk prima facie yang

masih boleh dicabar berdasarkan alasan yang wajar seperti yang diperuntukkan oleh

undang-undang. Cabaran-cabaran ini hanya dibenarkan sebagai pengecualian kepada

konsep ‘hakmilik tak boleh sangkal’. Sebahagian dari pengecualiannya terkandung di

dalam Seksyen 304(2) KTN 1965.

2.5 Ciri-Ciri Undang-Undang Tanah

Ciri-ciri utama Sistem Torrens ialah frasa kata ‘pendaftaran adalah segala-

galanya’. Di samping itu, terdapat ciri-ciri tambahan kepada undang-undang tanah di

Malaysia seperti sub-topik seterusnya.

2.5.1 Pendudukan Haram Tidak Dibenarkan

Peruntukan dalam KTN 1965 tidak mengiktiraf pendudukan di atas tanah

yang tidak dimiliki sendiri secara sah tanpa kebenaran sama ada tanah itu milik

kerajaan atau milik perseorangan.

2.5.2 Tiada Hak Pemegangan Tanah Walaupun Selama Mana

Tempoh pemegangan tanah yang lama, ketekunan pengusaha tanah, dan

kesungguhan pengusaha tanah membangunkan tanah tidak dapat menentukan hak

seseorang pemegang tanah termasuk pemegang LPS seperti di dalam kes Teh Bee

lwn K. Maruthamuthu (1977) 2 MLJ 7.

22

2.5.3 Pemakaian Prinsip Ekuiti

Prinsip ekuiti yang berasaskan undang-undang Inggeris diterima di dalam

undang-undang tanah di Malaysia. Prinsip ini membenarkan pihak yang menuntut

hak untuk mendapatkan hak atau kepentingannya walaupun tanpa hak atau

kepentingannya tidak didaftarkan. Penerimaan prinsip ini terbukti di dalam kes

Mahadevan s/o Mahalingam lwn Manilal & Sons (M) Sdn. Bhd. (1984) 1 CLJ 286.

2.5.4 Pemakaian Undang-Undang Adat

Beberapa prinsip undang-undang adat seperti jualjanji dan harta sepencarian

diiktiraf di dalam undang-undang tanah di Malaysia. Dalam kes Robert lwn Umi

Kalthom (1966) 1 MLJ 163, mahkamah telah memutuskan pemindahan hakmilik

berasaskan prinsip harta sepencarian.

2.5.5 Pengambilan Tanah Oleh Kerajaan

Peruntukan Akta Pengambilan Tanah 1960 membolehkan kerajaan

mengambil tanah untuk maksud tertentu dengan pembayaran pampasan yang adil

kepada pemilik tanah seperti dijamin di bawah Perkara 13 Perlembagaan

Persekutuan.

2.5.6 Pengembalian Tanah Kepada Negeri

Tanah beri milik boleh menjadi milikan PBN semula dalam keadaan tertentu

seperti apabila tanah pajakan telah tamat tempohnya, kecuali jika tempoh pajakan

telah disambung semula. Begitu juga jika pemiliknya meninggal dunia dan tidak

meninggalkan waris. PBN juga boleh merampas tanah apabila berlaku pelanggaran

syarat yang ditentukan di atas tanah itu.

23

2.5.7 Pengiktirafan Hakmilik Strata

KTN 1965 turut memperuntukkan kuasa PBN untuk mengeluarkan dokumen

hakmilik strata untuk bangunan bertingkat seperti kompleks pejabat, pangsapuri dan

kondominium. Terdapat Akta Hakmilik Strata 1985 yang mengendalikan secara

khusus peraturan berkaitan dengan hakmilik strata.

2.5.8 Berstatus Tanah Rizab Melayu atau Tanah Adat

Undang-undang tanah mewujudkan perlindungan khusus untuk bangsa

Melayu melalui peruntukan tanah rizab Melayu atau tanah adat yang dinyatakan

dalam Perlembagaan Persekutuan. Peraturan terperinci berkaitan dengan TRM ini

terkandung dalam enakman-enakman negeri yang berbeza di antara satu negeri

dengan negeri yang lain.

2.6 Jaminan Ketepatan Daftar Hakmilik

Tanah adalah milik kerajaan negeri, maka kerajaan negeri melalui PBN

mempunyai kuasa penuh bagi melupuskan tanah. Kuasa pelupusan PBN amat luas

dan tidak terhad. Ini dibuktikan melalui Seksyen 42 KTN 1965 secara jelas

memperuntukkan bahawa kerajaan negeri mempunyai kuasa untuk memberi milik

tanah (Seksyen 76), merizabkan tanah Kerajaan (Seksyen 62) dan memberi pajakan

tanah rizab (Seksyen 63), mengeluarkan lesen pendudukan sementara (LPS) di atas

tanah kerajaan, tanah rizab dan tanah lombong (Seksyen 65), mengeluarkan permit

bagi pengeluaran bahan batuan daripada mana-mana tanah selain dari hutan

simpanan (Seksyen 70) dan mengeluarkan permit penggunaan ruang udara di atas

tanah kerajaan dan tanah simpanan (Seksyen 75A).

Di samping itu, PBN juga mempunyai kuasa untuk mengenakan syarat-syarat

nyata apabila melakukan pemberimilikan. Kuasa pelupusan oleh PBN ini menjadikan

sebarang pemilikan atau pendudukan adalah tidak sah kecuali melalui saluran PBN.

24

Seksyen 48 secara khususnya melarang pendudukan tanah secara haram. Ia tidak

mengiktiraf sebarang pemilikan atau hakmilik tanah melalui pendudukan atau

pemegangan walau selama mana sekali pun. Keadaan ini menjadikan para setinggan

atau pemegang LPS yang telah luput tarikh tidak dapat melindungi hak dan

kepentingannya.

Di dalam kes Sidek & 461 LL lwn Kerajaan Negeri Perak & SL (1982) 1

MLJ 313, mahkamah telah memutuskan bahawa setinggan tidak ada hak dari segi

undang-undang atau ekuiti kerana Seksyen 48 telah menghalang mereka dari

mendapat sebarang hak atau kepentingan. Bahkan pendudukan tanah secara haram

merupakan satu kesalahan di bawah Seksyen 425 KTN 1965. Hanya pelupusan yang

diberikan oleh PBN sahaja dapat memberikan hak yang sah kepada individu atau

badan. Kuasa pelupusan PBN boleh dibahagikan kepada dua iaitu ‘pelupusan dengan

pemberimilikan’ dan ‘pelupusan selain dari pemberimilikan’. Pelupusan dengan

pemberimilikan boleh dilakukan sama ada dengan memberikan hakmilik kekal atau

hakmilik pajakan. Manakala, pelupusan selain daripada pemberimilikan terdiri

daripada pemberian tanah rizab, pemberian LPS, pemberian permit pengeluaran

batuan dan penggunaan ruang udara.

2.7 Daftar Hakmilik

Daftar hakmilik adalah dokumen yang membuktikan hak berdaftar seseorang

pemilik tanah. Selain itu, dokumen ini juga mengandungi segala perkara dan

maklumat yang penting berkaitan dengan tanah seperti geran, pajakan negeri,

pajakan mukim, pelan tanah, keluasan, nombor lot dan lain-lain. Pada peringkat awal

pendaftaran, terdapat dua bentuk dokumen hakmilik tanah yang boleh dikeluarkan di

bawah Seksyen 77(1) dan (2) KTN 1965 iaitu dokumen hakmilik kekal yang

diberikan selepas kawasan sebenar dan sempadan terperinci telah ditentukan dengan

jelas, manakala dokumen hakmilik sementara yang hakmilik ini diberikan secara

sementara selepas pemberimilikannya telah diluluskan oleh PBN sementara

menunggu proses pengukuran dan penyediaan pelan bagi menentukan kawasan

sebenar dan sempadan terperinci.

25

Hakmilik kekal pula terbahagi kepada dua iaitu (Seksyen 77 (3) KTN 1965)

Hakmilik Pejabat Pendaftar yang dibuat melalui PTG di peringkat negeri. Hakmilik

jenis ini adalah untuk tanah bandar dan tanah pekan; lot tanah desa melebihi empat

hektar dan bahagian pinggir laut atau dasar laut. Hakmilik Pejabat Tanah pula dibuat

melalui Pejabat Tanah di peringkat daerah. Hakmilik jenis ini adalah untuk mana-

mana lot tanah desa yang tidak melebihi empat hektar, tertakluk kepada ketetapan

PBN dan peruntukan Seksyen 11, Akta Tanah (GSA) 1960.

Di bawah hakmilik muktamad, terdapat dua dokumen yang dibuat oleh

Pajabat Pendaftaran dan Pejabat Tanah iaitu dokumen hakmilik daftaran iaitu

dokumen hakmilik yang disimpan di Pejabat Pendaftar atau Pejabat Tanah. (Seksyen

85 sehingga Seksyen 88) dan dokumen hakmilik keluaran iaitu dokumen hakmilik

yang dikeluarkan kepada pemilik tanah untuk dipegang olehnya. (Seksyen 85 dan

Seksyen 90).

Dokumen hakmilik adalah satu dokumen yang muktamad dan tidak boleh

disangkal seperti yang diperuntukkan di bawah Seksyen 92 KTN 1965.

Ketidakbolehsangkalan hakmilik (indefeasibility of title) ini terbukti di dalam

beberapa kes mahkamah seperti kes Teh Bee lwn K. Maruthamuthu (1977) 2 MLJ 7.

2.8 Kesimpulan

Dengan berasaskan perundangan dan kes-kes mahkamah yang berkaitan, jelas

sekali bahawa pemilikan tanah melalui pengeluaran dokumen hakmilik tanah

menunjukkan bahawa pengesahan pemilikan yang sah. Dibuktikan dengan

pengenalan Sistem Torrens yang mengatakan bahawa “pendaftaran adalah segala-

galanya”, semua maklumat yang dicatatkan pada hakmilik terutamanya nama

pemilik, nombor lot dan keluasan tanah menunjukkan ketepatan maklumat berkenaan

menjamin pendudukan atau pemilikan pemilik tanah yang sah ke atas tanah

berkenaan.

BAB TIGA

PELAKSANAAN PENDAFTARAN HAKMILIK TANAH BERASASKAN

SISTEM PENDAFTARAN TANAH BERKOMPUTER

3.1 Pengenalan

Di bahagian ini, akan dijelaskan bentuk prosedur yang dilaksanakan bagi

setiap urusan jenis pendaftaran hakmilik di dalam Sistem Pendaftaran Tanah

Berkomputer (SPTB) di Pejabat Tanah dan Pejabat Pendaftar.

3.2 Proses Kerja Pendaftaran Hakmilik Tanah Menggunakan Sistem

Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB)

3.2.1 Hakmilik Kekal Pemberimilikan (HKBM) dan Hakmilik Sementara

Pemberimilikan (HSBM)

Pendaftaran hakmilik ini adalah berdasarkan Seksyen 158 dan Seksyen 85

hingga 90 KTN 1965 1965. Fail Kelulusan pemberimilikan tanah berserta dengan

Pelan Akui HKBM atau tanpa Pelan Akui HSBM. Pengeluaran Dokumen Hakmilik

Daftar Keluaran (DHDK) dan Dokumen Hakmilik Komputer Keluaran (DHKK)

yang baru dalam bentuk Borang 5B, Borang 5C, Borang 5D dan Borang 5E

mengikut mana-mana yang berkenaan dan Notis Borang 5F (Seksyen 86,87,88 dan

90). Dalam proses ini, tugas Pendaftar adalah seperti berikut:-

27

• Menerima Fail Kelulusan Pemberimilikan Tanah berserta dengan Pelan

Akui yang dikeluarkan oleh Jupem

• Menyediakan DHDK yang sewajarnya samada Borang 5B, Borang 5C,

Borang 5D atau Borang 5E mengikut mana-mana yang berkenaan

(Seksyeh 85,86(b) dan 87(a))

• Menyediakan DHKK mengikut seperti DHDK (Sek.85,86(b) dan 87(b))

• Menghantarkan notis Borang 5F kepada pemilik tanah/pemohon (Seksyen

90(1))

3.2.2 Hakmilik Kekal Menggantikan Hakmilik Sementara / AA (HKGHS)

Pendaftaran ini dilaksanakan mengikut Seksyen 189 hingga 194 KTN 1965.

Mana-mana tanah yang dipegang di bawah hakmilik sementara yang telah diukur

halus dengan sempurna, maka, hakmilik kekal hendaklah dikeluarkan sebagai

sambungan kepada hakmilik sementara. Dokumen hakmilik kekal yang disediakan,

didaftarkan dan dikeluarkan adalah terdiri daripada Geran, Pajakan Negeri, Geran

Mukim dan Pajakan Mukim mengikut sama ada tanah itu dipegang di bawah

hakmilik sementara bersamaan dengan hakmilik Pejabat Pendaftar dan Pejabat Tanah

untuk selama-lamanya atau untuk tempoh beberapa tahun. Ia adalah satu dokumen

keluaran dalam bentuk yang sama dengan DHDK.

DHDK ditandatangani dan dimeterai oleh Pendaftar dan Pentadbir Tanah dan

tarikh pendaftaran hendaklah ditulis oleh Pendaftar dan Pentadbir Tanah di atas

setiap DHDK dan DHKK. Jika DHDK sementara telah wujud, Pendaftar atau Pejabat

Tanah meminta supaya dikemukakan dan jika tidak dikemukakan, maka langkah

selanjutnya akan diambil di bawah Seksyen 168 KTN 1965. Dokumen keluaran

hakmilik kekal tidak dikeluarkan kepada pemilik tanah jika tanah itu tertakluk

kepada gadaian atau lien. Proses endorsan melibatkan butiran berikut (Seksyen 433A

dan 436A):-

28

• Nama orang/badan yang terakhir didaftarkan di dalam hakmilik

sementara

• Nama (Individu atau syarikat)

• Nombor kad pengenalan / Undang-undang

• Syarikat, syer dan kewarganegaraan

• Alamat di Malaysia.

Ruangan-ruangan berikut dalam hakmilik kekal hendaklah dimasukkan

maklumat seperti “Tarikh mula-mula diberimilik”, “Nombor Hakmilik asal (Kekal

atau Sementara)”, “Nombor Hakmilik yang akhir sekali (jika berlainan daripada yang

di atas)” dan “Semua ingatan-ingatan dan catatan lain yang masih berkuatkuasa di

dalam Hakmilik Sementara hendaklah dimasukkan catatannya di dalam Hakmilik

Kekal. Bagi kes-kes tanah AA yang terus dikeluarkan hakmilik kekal, semua rujukan

dan pembatalan adalah dibuat dari dan di atas Daftar AA berkenaan.

3.2.3 Hakmilik Kekal Provisional (HKP) dan Hakmilik Sementara Provisional

(HSP)

Pendaftaran ini adalah merujuk kepada Seksyen 175 KTN 1965. Pendaftaran

hakmilik provisional disebabkan DHDK (DHD) telah rosak, hancur atau hilang. Bagi

proses ini, Pendaftar bertanggungjawab untuk melakukan perkara-perkara berikut:-

• Pewartaan Borang 10E mengikut Seksyen 175A

• Siasatan dan pengumpulan maklumat

• Selepas tiga bulan warta 10E, Daftar Hakmilik Provisional.

• Pewartaan 10H di bawah Seksyen 175D

• Hantar notis kepada pihak berkepentingan

• Bantahan, jika ada melalui Borang 10I

• Selepas tiga bulan tarikh warta 10H, membatalkan Warta Provisional,

sekiranya tiada bantahan (Seksyen 175H)

29

3.2.4 Hakmilik Kekal Cantuman (HKC), Hakmilik Sementara Cantuman

(HSC), Hakmilik Kekal Pecah Bahagian (HKPB), Hakmilik Sementara

Pecah Bahagian (HSPB), Hakmilik Kekal Pecah Sempadan (HKPS) dan

Hakmilik Sementara Pecah Bahagian (HSPS)

Merujuk Seksyen 164 dan 171 hingga 173 KTN 1965, mana-mana tanah

yang dipegang di bawah hakmilik kekal boleh disambung dengan hakmilik kekal

apabila berlaku keadaan mengikut Seksyen 166, urusan pecah sempadan, pecah

bahagian dan cantuman tanah (Seksyen 164(1) - (4)). Dokumen hakmilik kekal yang

disediakan, didaftarkan dan dikeluarkan terdiri daripada Geran, Pajakan Negeri,

Geran Mukim atau Pajakan Mukim mengikut sama ada tanah itu dipegang di bawah

hakmilik bersamaan dengan hakmilik Pejabat Pendaftar dan Pejabat Tanah untuk

selama-lamanya atau tempoh beberapa tahun (Seksyen 173(1)(a)).

Satu Dokumen Keluaran dikeluarkan dalam bentuk yang sesuai sama dengan

Dokumen Hakmilik Daftar. Kemudian, DHKK yang sedia ada hendaklah

dimusnahkan. Pengendosan juga dilakukan dengan merujuk kepada:-

• Nama orang/badan yang terakhir didaftarkan di dalam hakmilik daftar

sedia ada

• Nama (Individu atau syarikat)

• Nombor kad pengenalan/Undang-undang

• Syarikat, syer, kewarganegaraan dan alamat di Malaysia

• Ruangan-ruangan berikut pada hakmilik kekal hendaklah dimasukkan

maklumat:-

(a) “Tarikh mula-mula diberimilik”

(b) “Nombor Hakmilik asal (Kekal atau Sementara)”

(c) “Nombor Hakmilik yang akhir sekali (jika berlainan daripada

yang di atas)”

(d) Semua ingatan dan catatan lain yang masih berkuatkuasa di dalam

hakmilik sedia ada hendaklah dimasukkan catatannya di dalam

hakmilik baru

30

(e) Hendaklah mengandungi tandatangan dan dimeterai Pendaftar

dengan tarikh pendaftarannya

3.2.5 Hakmilik Sementara

Peruntukan Seksyen 183 KTN 1965 mempunyai kuasa yang sama dengan

pengubahsuaian yang perlu iaitu bagi pendaftaran hakmilik sementara akibat

kelulusan cantuman tanah, hakmilik sementara Pejabat Tanah disediakan jika semua

lot merupakan tanah di bawah hakmilik Pejabat Tanah dan kelulusan seluruh tanah

tidak melebihi empat hektar. Hakmilik Pejabat Pendaftar hendaklah disediakan di

bawah keadaan; Seksyen 183(4) (yang dipakai kerana Seksyen 185(1)), jika semua

lot di bawah hakmilik Pejabat Tanah dan keluasan keseluruhan tanah melebihi 4

hektar (Seksyen185(2)(a)), jika semua lot berada di bawah hakmilik Pejabat

Pendaftar (Seksyen183(4)(e) (yang terpakai oleh kerana Seksyen 185(1)) dan jika

sebahagian lot berada di bawah hakmilik Pejabat Tanah dan sebahagian di bawah

hakmilik Pejabat Pendaftar (Seksyen 185(2)(a)).

Jika wujud perbezaan mengenai tempoh pegangan di antara lot-lot seperti

Seksyen 147(2)(c)(i) KTN 1965, Pendaftar atau Pentadbir Tanah hendaklah

menentukan salah satu daripada rangkaian sama ada hakmilik itu adalah “Pajakan

selama tempoh ..... tahun habis tempoh pada.......” atau “Geran untuk selama-

lamanya” dalam Borang HSM atau HSD. Ini bergantung kepada arahan yang

diberikan oleh PBN di bawah Seksyen 147(3).

31

3.2.6 Hakmilik Kekal Ambil Balik Sebahagian Tanah (HKABS)

Tugas Pendaftar Hakmilik Tanah dalam urusan pendaftaran ini adalah seperti

berikut:-

• Permohonan hendaklah dikemukakan oleh pemilik tanah yang terlibat

atau mana-mana orang atau badan yang menuntut melalui pemilik tanah.

Permohonan hendaklah dikemukakan secara bertulis kepada Pendaftar

atau Pentadbir Tanah. Sebelum mengambil langkah-langkah di bawah

Seksyen 168, permohonan hendaklah dikemukakan dan disokong oleh

bukti kehilangan, kemusnahan atau keengganan menyerah, biasanya

dibuat dalam bentuk Surat Akuan Bersumpah

• Jika penyimpan DHKK enggan mengemukakan DHKK kepada Pendaftar

atau Pentadbir Tanah atau DHKK hilang atau keseluruhan atau

sebahagian DHKK telah musnah atau “improperly or wrongfully

withheld”, Borang 10D hendaklah diwartakan dan disampaikan salinan

Borang 10D kepada semua pihak yang berkepentingan dan disiarkan

mengikut peruntukan Seksyen 433

• Bayaran berhubung dengan pengeluaran hakmilik sambungan adalah

seperti yang ditetapkan dalam Kaedah-kaedah Tanah, dibayar oleh

pemohon bagi kes di bawah Seksyen 166(1)(a) dan yang lainnya dibawa

oleh pemilik tanah (Jika bayaran itu tidak dijelaskan ianya dianggap

menjadi sebahagian dari sewa tahunan yang kena bayar pada tahun

berikutnya telah tidak berkaitan lagi kerana bayaran seumpama itu hanya

bagi kes Seksyen 166(1)(a) dan tidak perlu di bawah SPTB)

• Hakmilik kekal hendaklah didaftarkan dengan nama orang atau badan

yang terakhir didaftarkan di dalam hakmilik sedia ada. Ruangan-ruangan

berikut dalam hakmilik kekal hendaklah dimasukkan maklumat berikut:-

32

(i) “Tarikh mula-mula diberimilik”

(ii) “Nombor Hakmilik asal (Kekal atau Sementara)”

(iii) “Nombor Hakmilik yang akhir sekali (jika berlainan

daripada yang di atas)”

(iv) “Mana-mana petak sebuah bangunan yang dipegang di

bawah hakmilik subsidiari, nombor hakmilik yang wujud

itu”

• Semua ingatan dan catatan lain yang masih berkuatkuasa yang di dalam

hakmilik yang wujud hendaklah dimasukkan catatannya di dalam

Hakmilik Kekal. Jika hakmilik tersebut dikeluarkan di bawah undang-

undang terdahulu, hendaklah nyatakan dengan sepenuhnya syarat dan

sekatan kepentingan yang tersebut di dalamnya (Seksyen170(2)(c))

Pendaftar atau Pentadbir Tanah menandatangani mengikut Seksyen 165(2)

menurunkan meterainya dan tarikh pendaftaran tercatat di atas dokumen hakmilik

baru. Sebaik sahaja didaftarkan hakmilik kekal, Pendaftar atau Pentadbir Tanah

hendaklah membuat pendaftaran maklumat pada rekod hakmilik sedia ada dengan

perkataan “Hakmilik ini telah disambung dalam Geran/Pajakan Negeri/Geran

Mukim/Pajakan Mukim No.....”. Dokumen Keluaran Hakmilik Sementara (jika ada)

hendaklah dimusnahkan.

Butir-butir hakmilik kekal itu hendaklah dicatatkan di dalam Faharasat

Hakmilik Daftar (untuk hakmilik Pejabat Pendaftar). Dokumen keluaran hakmilik

kekal janganlah dikeluarkan kepada pemilik jika tanah itu tertakluk kepada Gadaian

atau Lien (Proviso kepada Seksyen 165(3)). Sama seperti proses pendaftaran lain,

endosan juga dilakukan ke atas nama pemilik adalah nama orang atau badan yang

terakhir didaftarkan di dalam hakmilik sedia ada, nama (individu atau syarikat),

nombor kad pengenalan/undang-undang, syarikat, syer, kewarganegaraan dan alamat

di Malaysia (Merujuk Seksyen 433A dan 436A). Ingatan dan catatan lain yang masih

berkuatkuasa di dalam hakmilik sedia ada dimasukkan catatannya di dalam hakmilik

baru. Catatan “Hakmilik ini telah disambung dalam Geran/Pajakan Negeri/Geran

Mukim/Pajakan Mukim No....” di dalam DHDK dan DHKK.

33

3.2.7 Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah (HKSB) dan Hakmilik

Sementara Serah Balik Sebahagian Tanah (HSSB)

Seksyen 202 (3)(a) menjelaskan bahawa secepat mungkin selepas dibuat

ingatan, bahagian yang disimpan oleh pemilik hendaklah, dalam hal tanah yang

dipegang di bawah hakmilik Pejabat Pendaftar atau Pejabat Tanah, diukur semula

menurut peruntukan-peruntukan Seksyen 396 KTN 1965; dan apabila selesai

pengukuran itu, Pendaftar atau Pentadbir Tanah hendaklah mengeluarkan hakmilik

sambungan kepada bahagian yang disimpan sedemikian seolah-olah ia mengeluarkan

hakmilik sambungan kepada tanah secara keseluruhan. Menurut Seksyen 202 (4)

pula, jika bahagian yang disimpan oleh pemilik tanah dipegang di bawah hakmilik

sementara, Pendaftar atau Pentadbir Tanah hendaklah membetulkan sempadan-

sempadan yang ditunjukkan di atas dokumen hakmilik daftaran itu dan, jika wujud

dan ada di tangannya, di atas dokumen hakmilik keluaran.

3.2.8 Hakmilik Kekal Sebab Hilang/Sambung (HKSHS) dan Hakmilik

Sementara Sebab Hilang/Sambung (HSSHS)

Seksyen 166 (1)(d) menyatakan bahawa apabila sesuatu permohonan

sambungan hakmilik telah dibuat oleh mana-mana orang dan badan menurut

peruntukan seksyen kecil (2) dan (3) atas alasan bahawa dokumen pajakan hakmilik

telah hilang, atau keseluruhannya atau sebahagiannya telah musnah, atau dengan

tidak sepatutnya atau dengan alahnya enggan menyerahkannya.

Dalam memproses perdaftaran hakmilik ini, tugas Pendaftar memproses

permohonan yang dikemukakan oleh pemilik tanah yang terlibat atau mana-mana

orang atau badan yang menuntut melalui pemilik tanah. Permohonan hendaklah

dikemukakan secara bertulis kepada Pendaftar atau Pentadbir Tanah. Sebelum

mengambil langkah-langkah di bawah Seksyen 168, permohonan hendaklah

dikemukakan dan disokong oleh bukti kehilangan, kemusnahan atau keengganan

menyerlah, biasanya dibuat dalam bentuk Surat Akuan Bersumpah.

34

Jika penyimpan DHKK enggan mengemukakan DHKK kepada

Pendaftar/Pentadbir Tanah atau DHKK hilang atau keseluruhan atau sebahagian

DHKK telah musnah atau “improperly or wrongfully withheld”, Borang 10D

hendaklah diwartakan dan disampaikan salinan Borang 10D kepada semua pihak

yang berkepentingan dan disiarkan mengikut peruntukan Seksyen 433. Bayaran

berhubung dengan pengeluaran hakmilik sambungan adalah seperti yang ditetapkan

dalam Kaedah-kaedah Tanah, dibayar oleh pemohon bagi kes di bawah Seksyen

166(1)(a) dan yang lainnya dibawa oleh pemilik tanah. Jika bayaran itu tidak

dijelaskan ianya dianggap menjadi sebahagian dari sewa tahunan yang kena bayar

pada tahun berikutnya telah tidak berkaitan lagi kerana bayaran seumpama itu hanya

bagi kes Seksyen 166(1)(a) dan tidak perlu di bawah SPTB.

Hakmilik kekal hendaklah didaftarkan dengan nama orang/badan yang

terakhir didaftarkan di dalam hakmilik sedia ada. Ruangan-ruangan berikut dalam

hakmilik kekal hendaklah dimasukkan maklumat:-

• “Tarikh mula-mula diberimilik”

• “Nombor Hakmilik asal (Kekal atau Sementara)”

• “Nombor Hakmilik yang akhir sekali (Jika berlainan daripada yang di

atas)”.

• “Mana-mana petak sebuah bangunan yang dipegang di bawah hakmilik

subsidiari, nombor hakmilik yang wujud itu.”

Semua ingatan dan catatan lain yang masih berkuatkuasa yang di dalam

hakmilik yang wujud hendaklah dimasukkan catatannya di dalam hakmilik kekal.

Jika hakmilik tersebut dikeluarkan di bawah undang-undang terdahulu, nyatakan

dengan sepenuhnya syarat dan sekatan kepentingan yang tersebut di dalamnya

(Seksyen 170 (2) (c)). Pendaftar/Pentadbir Tanah menandatangani, Seksyen 165(2)

menurunkan meterainya dan tarikh pendaftaran tercatat di atas dokumen hakmilk

baru. Sebaik sahaja didaftarkan hakmilik kekal, Pendaftar atau Pentadbir Tanah

hendaklah membuat pendaftaran maklumat pada rekod hakmilik sedia ada dengan

perkataan “Hakmilik ini telah disambung dalam Geran/Pajakan Negeri/Geran

35

Mukim/Pajakan Mukim No.....”. Dokumen Keluaran Hakmilik Sementara (jika ada)

hendaklah dimusnahkan (Seksyen174).

Butir-butir Hakmilik Kekal itu hendaklah dicatatkan di dalam Faharasat

Hakmilik Daftar (untuk Hakmilik Pejabat Pendaftar). Dokumen Keluaran Hakmilik

Kekal janganlah dikeluarkan kepada pemilik tanah jika tanah itu tertakluk kepada

Gadaian atau Lien (Proviso kepada Sek.165(3)). Endosan ialah ke atas perkara

berikut:-

• Nama pemilik adalah nama orang/badan yang terakhir didaftarkan di

dalam hakmilik sedia ada

• Nama (Individu atau Syarikat)

• Nombor kad pengenalan / undang-undang

• Syarikat, Syer, Kewarganegaraan dan alamat di Malaysia. (Rujuk

Seksyen 433A dan 436A)

Ingatan dan catatan lain yang masih berkuatkuasa di dalam hakmilik sedia

ada dimasukkan catatannya di dalam hakmilik baru. Catatan “Hakmilik ini telah

disambung dalam Geran/Pajakan Negeri/Geran Mukim/Pajakan Mukim No...” di

dalam DHDK dan DHKK.

3.2.9 Hakmilik Kekal Serah Balik Sebahagian Tanah dan Berimilik (HKSBB)

dan Hakmilik Sementara Serah Balik Sebahagian Tanah dan Berimilik

(HSSBB)

Hakmilik ini didaftarkan mengikut Seksyen 203 hingga 204 KTN 1965.

Hakmilik terdahulu tidak dibatalkan kerana masih ada sebahagian lagi yang tidak di

serahbalik. Hakmilik baru adalah secara pemberimilikan.

36

3.2.10 Hakmilik Kekal Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik (HKSTB) dan

Hakmilik Sementara Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik (HSSTB)

Seksyen 203-204 KTN 1965 memperuntukkan pendaftaran Hakmilik Kekal

Serah Balik Semua Tanah dan Berimilik (HKSTB) dan Hakmilik Sementara Serah

Balik Semua Tanah dan Berimilik (HSSTB). Ini ermakna hakmilik terdahulu

dibatalkan. Manakala, hakmilik baru adalah secara pemberimilikan.

3.2.11 Hakmilik Kekal Habis Ruang (HKHR) dan Hakmilik Sementara Habis

Ruang (HSHR)

Seksyen 166 (1) (a) (i) (ii) bagi DHD, Seksyen 166 (1) (b) bagi DHDK

adalah tidak berkaitan dengan SPTB. Apabila berlaku keadaan-keadaan di mana

hakmilik sambungan boleh dikeluarkan secara bersambungan kepada mana-mana

tanah seperti berikut :-

i. Apabila Pendaftar atau Pentadbir Tanah membuat apa-apa kemasukan di

dalamnya, bahawa tidak ada ruang yang mencukupi untuk kemasukan

selanjutnya,

ii. Apabila pada bila-bila masa, Pendaftar atau Pentadbir Tanah mendapati

dokumen berkenaan tidak boleh digunakan berikutan keadaan fizikalnya

3.2.12 Hakmilik Kekal Tukar Kawasan (HKTK) dan Hakmilik Sementara

Tukar Kawasan (HSTK)

Seksyen 11(ca), Seksyen 160B, 160C, 166(1) KTN 1965. (Hakmilik Kekal)

Seksyen 187 AA untuk pendaftaran hakmilik ini.

37

3.2.13 Hakmilik Sambung TukarGanti Atas Permintaan Pemilik (HMSTP) dan

Hakmilik Sambung TukarGanti (HMSC)

Pendaftaran Hakmilik Sambung Tukar Ganti Atas Permintaan Pemilik

(HMSTP) dan Hakmilik Sambung Tukar Ganti (HMSC) adalah merujuk kepada

arahan Jadual Ke-14 Perkara 8 (6) KTN 1965 dan KPTG Bil 2/1997.

3.2.14 Hakmilik Kekal - Sambungan Dari AA (HKSAA) dan Hakmilik

Sementara - Sambungan Dari AA (HSSAA)

Mengikut Seksyen 180, fail Kelulusan pemberimilikan tanah berserta dengan

Pelan Tanah. Pengeluaran DHDK dan DHKK yang baru dan Notis Borang 5F.

Dalam pendaftaran ini, tugas Pendaftar adalah menerima Fail Kelulusan

Pemberimilikan Tanah, menyediakan DHDK yang sewajarnya sama ada HS(D) atau

HS(M) mengikut nama yang berkenaan, menyediakan DHKK mengikut seperti mana

DHDK dan menghantar notis Borang 5F kepada pemilik tanah. Bagi AA catatan di

dalam daftar AA perlu dibuat secara manual yang menyatakan hakmilik sementara

telah dikeluarkan.

3.2.15 Hakmilik Kekal Sambung Berasingan (HKSA) dan Hakmilik Sementara

Sambung Berasingan (HSSA)

Seksyen 166(I)(G) menjelaskan bahawa hakmilik sambungan boleh

dikeluarkan jika dokumen-dokumen hakmilik berkenaan adalah lebih daripada satu

lot.

38

3.2.16 Hakmilik Sementara Sebab Hilang / Sambung (HSSHS)

Pendaftaran berasaskan Seksyen 187A. Jika DHDK di bawah hakmilik

sementara hilang, musnah seluruhnya atau sebahagiannya atau tidak boleh dibaca

hendaklah diganti mengikut Peruntukan 175A hingga 175F (Seksyen 187A).

3.2.17 Hakmilik Sementara Tambah Pasangan GSA (HSTP) dan Hakmilik

Kekal Sementara Tambah Pasangan GSA (HKTP)

Urusan ini adalah untuk mendaftarkan hakmilik kawasan penempatan

berkelompok (GSA) di mana pasangan atau pasangan-pasangannya telah didaftarkan

terlebih dahulu.

3.2.18 Hakmilik Strata (HT), Hakmilik Tukarganti Interim Registar (HTIR)

dan Hakmilik kekal Interim Registrar (HKIR)

Pendaftaran adalah merujuk Akta Hakmilik Strata 1985 yang dilaksanakan

secara manual.

3.2.19 Hakmilik Strata Sambungan – Cantuman (HTSC), Hakmilik Strata

Sambungan - Pecah Bahagian (HTSPB), Hakmilik Strata Sambungan -

Pecah Sempadan (HTSPS) dan Hakmilik Strata Sambungan -

Provisional Blok Siap (HTSPV)

Juga didaftarkan mengikut peruntukan Akta Hakmilik Strata 1985 yang

diproses pendaftarannya adalah secara manual.

39

3.3 Kesimpulan

Bahagian ini telah menjelaskan mengenai prosedur pendaftaran hakmilik-

hakmilik tanah yang dilaksanakan di Pejabat Tanah melalui SPTB. Walaupun

pendaftaran hakmilik telah diselaraskan dalam pangkalan data, namun masih berlaku

isu kelewatan ke atas pendaftaran hakmilik tanah. Bagi mengenalpasti isu kelewatan

pengeluaran hakmilik kekal, bab yang seterusnya akan mengkaji mengenai isu

berkenaan secara kajian literatur.

BAB EMPAT

ISU-ISU PENGELUARAN HAKMILIK KEKAL

4.1 Pengenalan

Pentadbiran tanah berperanan besar dalam proses pembangunan khususnya

pembangunan hartanah. Pembangunan hartanah semakin meningkat penawaran

rumah kediaman kepada 1.6 peratus pada suku pertama tahun 2002 (Laporan

Ekonomi Kementerian Kewangan, 2002). Ini menunjukkan kepentingan sektor

pentadbiran tanah yang semakin cekap dalam menguruskan sistemnya. Disebabkan

pembangunan amat berkait rapat dengan industri pembinaan, secara tidak langsung

menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara. Maka, sebarang kelewatan

projek pembangunan seperti projek perumahan dan industri, akan memberi kesan

yang kontra. Semua perkara di atas bermula dengan proses pembangunan di Pejabat

Tanah iaitu dengan pengeluaran hakmilik tanah sebelum mana-mana pembangunan

dapat direalisasikan. Hakmilik kekal dikeluarkan setelah pengukuran halus telah

dilakukan oleh JUPEM. Seperti kita maklum, sebelum pemilik tanah menerima

hakmilik kekal, mereka akan menerima hakmilik sementara bagi mengesahkan dan

menentukan lokasi dan butiran yang tedapat pada tanah mereka.

41

4.2 Kategori Hakmilik Tanah

4.2.1 Hakmilik Sementara

Hakmilik Sementara ialah sebelum Hakmilik Kekal dikeluarkan. Perbezaan

utama keduanya ialah tanah hakmilik sementara belum diukur secara halus.

Walaupun begitu, ia memberi hak yang sama kepada seseorang pemilik seperti

hakmilik kekal. Hakmilik sementara tidak boleh dipecah lot, pecah sempadan, pecah

bahagian atau cantuman tanah. Biasanya kita dapat melihat dalam hakmilik ditulis

dengan ringkas seperti berikut:-

(a) HS(D) iaitu Hakmilik Sementara yang dikeluarkan oleh Pejabat Pendaftar

Hakmilik Negeri.

(b) HS(M) iaitu Hakmilik Sementara yang dikeluarkan oleh Pejabat Tanah.

4.2.2 Hakmilik Kekal

Hakmilik Kekal akan dikeluarkan setelah ukuran secara halus dibuat

mengikut Seksyen 396 (KTN 1965). Biasanya kita akan dapat melihat singkatan

tulisannya seperti berikut:-

(a) Pajakan Negeri/Geran Negeri iaitu Hakmilik Kekal yang dikeluarkan oleh

Pejabat Pendaftar Hakmilik Negeri di PTG. Hakmilik ini disimpan dan

berurusan di Pejabat Pendaftar.

(b) Pajakan Mukim/Geran Mukim iaitu Hakmilik Kekal yang dikeluarkan

oleh Pejabat Tanah.

42

4.2.3 Hakmilik Pejabat Pendaftar dan Hakmilik Pejabat Tanah

Hakmilik Pejabat Pendaftar adalah tanah-tanah Pekan dan desa yang melebihi

sepuluh ekar ke atas. Manakala Hakmilik Pejabat Tanah adalah tanah-tanah desa

yang kurang daripada sepuluh ekar.

4.2.4 Hakmilik Strata

Hakmilik ini dikeluarkan terhadap bahagian dalam sebuah bangunan (yang

mempunyai dua tingkat atau lebih) yang telah dipecah bahagi biasanya kediaman ini

disebut kondominium, pangsapuri, apartmen dan nama-nama lain lagi.

4.2.5 Surat Akuan

Ia merupakan dokumen hakimilik yang memberi kuasa kepada seseorang

untuk menduduki tanah negeri sementara menunggu pendaftaran hakmilik.

4.2.6 Hakmilik-Hakmilik Lain

Tanah juga dipegang di bawah Enakmen Pemegangan Adat (Melaka dan

Negeri Sembilan), Ordinan Orang Asli dan Akta Tanah Berkelompok.

43

4.3 Pendaftaran Hakmilik Tanah

4.3.1 Penukaran Hakmilik Sementara Kepada Hakmilik Kekal

Mengikut peruntukan KTN 1965, semua hakmilik sementara perlu ditukarkan

kepada hakmilik kekal. Walau bagaimanapun, daripada segi pemilikan dan

kegunaan, nilai hakmilik sementara hampir sama dengan hakmilik kekal. Namun,

ketiadaan hakmilik kekal boleh menjejaskan urusan-urusan lain seperti pengeluaran

hakmilik strata, pecah sempadan, pecah bahagian dan cantuman tanah kerana urusan-

urusan ini hanya boleh dilaksanakan di atas tanah yang telah mempunyai hakmilik

kekal.

Hakmilik kekal meliputi hakmilik Pendaftar dan hakmilik Pejabat Tanah.

Hakmilik sementara pula terdiri daripada hakmilik Pendaftar (HS(D)) dan hakmilik

Pejabat Tanah (HS(M)). Mengikut perangkaan JKPTG pada 31 Disember 2002,

terdapat 2,688,137 kes hakmilik sementara yang belum ditukar kepada hakmilik

kekal. Kebanyakan negeri di Semenanjung Malaysia menghadapi isu tunggakan ini

dengan Selangor sebanyak 800,451, Johor (418,998), Perak (312,407), Pahang

(259,155), Kedah (256,333), Negeri Sembilan (214,905), Kelantan (100,643),

Terengganu (88,218), Pulau Pinang (88,039), Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur

(67,372), Melaka (51,058) dan Perlis (30,560).

Terdapat empat keadaan tunggakan kerja-kerja penukaran hakmilik

sementara kepada hakmilik kekal. Keadaan berkenaan adalah seperti berikut:-

(a) Permohonan Ukur (PU) tidak dipohon atau belum disediakan atau PU

telah disediakan tetapi tidak sempurna oleh Pejabat Tanah

menyebabkan JUPEM tidak dapat menyediakan Pelan Akui (PA)

selepas diukur halus. Bagi kes PA telah disediakan oleh JUPEM pula,

Pejabat Tanah gagal megesahkan dan menyerahkan semula PA ke

JUPEM. Ini menyebabkan hakmilik kekal tidak dapat didaftarkan.

(b) Kekurangan keutamaan terhadap pengeluaran hakmilik kekal.

(c) Kekurangan kakitangan di Unit Pendaftaran Pejabat Tanah atau

Pejabat Pendaftar untuk mendaftarkan hakmilik kekal.

44

(d) Kesukaran mendapatkan fail asal permohonan tanah bagi kes

permohonan individu. Rujukan kepada fail permohonan asal perlu

sekiranya terdapat perbezaan keluasan tanah setelah diukur halus oleh

JUPEM.

Proses pendaftaran hakmilik sementara dan hakmilik kekal telah

dikomputerisasikan di bawah SPTB. Oleh itu, jika di peringkat ini penambahbaikan

terhadap proses pendaftaran tanah tidak dapat dilaksanakan akan sedikit sebanyak

menjejaskan kelancaran SPTB sedia ada. Namun, langkah ini boleh dilakukan ke atas

proses-proses sebelum urusan pendaftaran.

4.3.1.1 Pendaftaran Hakmilik Sementara

Pendaftaran hakmilik sementara melibatkan 12 proses utama (Kajian

Pentadbiran Daerah dan Tanah Dengan Tumpuan Kepada Urusan Tanah, 2004).

Proses-proses berkenaan digariskan seperti berikut:-

(a) Proses mendaftar hakmilik sementara sambungan berikutan pecah

bahagian tanah (Hakmilik Pejabat Tanah). Proses ini melibatkan 43

aktiviti daripada penerimaan fail dari Unit Pembangunan dan diakhiri

penyimpanan akuan penerimaan Dokumen Hakmilik Keluaran

Komputer (DHKK) dalam bilik kebal. Secara umumnya, proses ini

memakan masa selama 1 jam 50 minit untuk diselesaikan.

(b) Proses mendaftar hakmilik sementara sambungan berikutan pecah

bahagian tanah (Hakmilik Pejabat Pendaftar). Proses ini juga

melibatkan 43 aktiviti yang sama seperti aktiviti Pejabat Tanah dan

keseluruhan proses ini juga mengambil masa yang sama.

(c) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan penyatuan

tanah bagi hakmilik Pejabat Pendaftar. Proses ini melibatkan 44

aktiviti bermula daripada penerimaan fail dari Unit Pembangunan

dengan diakhiri dengan penyimpanan akaun penerimaan DHKK

45

dalam bilik kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan proses mengambil

masa 1 jam 45 minit untuk diselesaikan.

(d) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan penyatuan

tanah bagi hakmilik Pejabat Tanah melibatkan 34 aktiviti bermula

daripada penerimaan fail dari Unit Pembanguanan dengan diakhiri

dengan penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik kebal.

Tanpa gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 1 jam 15 minit

untuk diselesaikan.

(e) Proses pendaftaran hakmilik sementara pendua berikutan DHKK

hilang, musnah keseluruhan atau sebahagian – Seksyen 187(1)b

(Hakmilik Pejabat Pendaftar). Proses ini melibatkan 42 aktiviti

bermula daripada penerimaan permohonan diakhiri dengan

penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik kebal. Tanpa

gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 2 jam 5 minit untuk

diselesaikan.

(f) Proses pendaftaran hakmilik sementara pendua berikutan DHKK

hilang, musnah keseluruhan atau sebahagian (Hakmilik Pejabat

Tanah). Proses ini melibatkan 45 aktiviti bermula daripada

penerimaan permohonan diakhiri penyimpanan akaun penerimaan

DHKK dalam bilik kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan proses

mengambil masa 2 jam 5 minit untuk diselesaikan.

(g) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan serah

balik dan berimilik semula (Hakmilik Pejabat Pendaftar). Proses ini

melibatkan 41 aktiviti bermula daripada penerimaan permohonan

diakhiri dengan penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik

kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 1 hari

14 jam 10 minit untuk diselesaikan.

(h) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan serah

balik dan berimilik semula (Hakmilik Pejabat Tanah). Proses ini

46

melibatkan 31 aktiviti bermula daripada penerimaan permohonan

diakhiri dengan penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik

kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 1 hari 5

jam 10 minit untuk diselesaikan.

(i) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan

pemberimilikan/sambungan (AA) (Hakmilik Pejabat Pendaftar).

Proses ini melibatkan 42 aktiviti bermula daripada penerimaan

permohonan daripada Unit Pelupusan diakhiri dengan penyimpanan

akaun penerimaan DHKK dalam bilik kebal. Tanpa gangguan,

keseluruhan proses mengambil masa 1 jam 15 minit untuk

diselesaikan.

(j) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan

pemberimilikan/sambungan (AA) (Hakmilik Pejabat Tanah). Proses

ini melibatkan 31 aktiviti bermula daripada penerimaan permohonan

daripada Unit Pelupusan diakhiri dengan penyimpanan akaun

penerimaan DHKK dalam bilik kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan

proses mengambil masa 1 jam 15 minit untuk diselesaikan.

(k) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan pecah

sempadan (Hakmilik Pejabat Pendaftar). Proses ini melibatkan 43

aktiviti bermula daripada penerimaan permohonan daripada Unit

Pembangunan diakhiri dengan penyimpanan akaun penerimaan


mengambil masa 1 hari 19 jam 36 minit untuk diselesaikan.

(l) Proses pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan pecah

sempadan (Hakmilik Pejabat Tanah). Proses ini melibatkan 32 aktiviti

bermula daripada penerimaan permohonan daripada Unit

Pembangunan diakhiri dengan penyimpanan akaun penerimaan


mengambil masa 1 hari 5 jam 10 minit untuk diselesaikan.

47

4.3.1.2 Pendaftaran Hakmilik Kekal

Proses pendaftaran hakmilik kekal perlu bagi membolehkan urusan seperti

pengeluaran hakmilik strata, pecah bahagian, pecah sempadan, cantuman dan

pembangunan tanah dilaksanakan. Terdapat empat proses yang berkenaan dengan

pendaftaran hakmilik kekal (Kajian Pentadbiran Daerah dan Tanah Dengan Tumpuan

Kepada Urusan Tanah, 2004).

(a) Proses pendaftaran hakmilik kekal bagi menggantikan hakmilik

sementara (Hakmilik Pejabat Pendaftar). Proses ini melibatkan 42

aktiviti bermula daripada penerimaan Surat Pengesahan Lot telah

diukur, No Lot dan Pelan Akui daripada Pengarah Ukur dan diakhiri

dengan penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik kebal.

Tanpa gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 1 jam 25 minit.

(b) Proses pendaftaran hakmilik kekal bagi menggantikan hakmilik

sementara (Hakmilik Pejabat Tanah). Proses ini melibatkan 42 aktiviti

bermula daripada penerimaan Surat Pengesahan Lot telah diukur, No

Lot dan Pelan Akui daripada Pengarah Ukur dan diakhiri dengan

penyimpanan akaun penerimaan DHKK dalam bilik kebal. Tanpa

gangguan, keseluruhan proses mengambil masa 1 jam 25 minit.

(c) Proses pendaftaran hakmilik kekal sambungan berikutan penyerahan

sebahagian tanah atau pengambilan sebahagian tanah (Hakmilik

Pejabat Pendaftar). Proses ini melibatkan 44 aktiviti bermula daripada

penerimaan Surat Pengesahan Lot telah diukur, No Lot dan Pelan

Akui daripada Pengarah Ukur dan diakhiri dengan penyimpanan,

akaun terima DHKK dalam bilik kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan

proses mengambil masa 1 jam 30 minit.

(d) Proses pendaftaran hakmilik kekal sambungan berikutan penyerahan

sebahagian tanah atau pengambilan sebahagian tanah (Hakmilik

Pejabat Tanah). Proses ini melibatkan 35 aktiviti bermula daripada

penerimaan Surat Pengesahan Lot telah diukur, No Lot dan Pelan

48

Akui daripada Pengarah Ukur dan diakhiri dengan penyimpanan,

akaun terima DHKK dalam bilik kebal. Tanpa gangguan, keseluruhan

proses mengambil masa 2 jam 15 minit.

4.3.2 Proses Kerja Penukaran Hakmilik Sementara Kepada Hakmilik Kekal

Terdapat dua perkara penting yang berkaitan dengan proses kerja penukaran

hakmilik sementara kepada hakmilik kekal iaitu Permohonan Ukur (PU) dan

penyediaan Permintaan Hakmilik(RT). Permohonan Ukur dilakukan apabila pemilik

tanah mengemukakan permohonan untuk pengukuran terperinci bagi membolehkan

tanah ditukarkan daripada hakmilik sementara kepada hakmilik kekal.

Permintaan RT disediakan apabila pengukuran terperinci telah dibuat dan PA

telah disediakan oleh JUPEM negeri. JUPEM memerlukan RT daripada Pejabat

Tanah bagi membolehkan Pelan Hakmilik Kekal SPTB dikeluarkan. Pelan ini

diperlukan untuk membolehkan Pejabat Tanah menyediakan Dokumen Hakmilik

Kekal. Proses kerja yang terlibat adalah seperti berikut:-

(a) Peringkat permohonan yang bermula di Unit Pelupusan setelah

pemohon mendaftarkan permohonan dan mengemukakan dokumen-

dokumen berikut:-

(i) Pelan Akui yang diluluskan oleh Pengarah Ukur

(ii) Salinan hakmilik sementara

(iii) Cukai tanah

(iv) Surat permohonan

(v) Bayaran penyediaan hakmilik dan bayaran pelan

(b) Peringkat semakan yang dilakukan oleh Unit Pelupusan dan

menyediakan Borang RT secara manual.

49

(c) Peringkat penyerahan fail secara manual kepada Unit Pendaftaran

Tanah di Pejabat Tanah. Seterusnya, Unit Pendaftaran Tanah akan

mengemukakan RT berkenaan kepada JUPEM untuk penyediaan

Pelan Hakmilik Kekal SPTB.

(d) Peringkat penyediaan pelan hakmilik kekal SPTB yang disediakan

oleh JUPEM.

(e) Peringkat pendaftaran di dalam SPTB, JUPEM akan menghantar

salinan Pelan Akui, Surih Alih dan Borang Pengesahan Pengarah

Ukur kepada Unit Pendaftaran Tanah, Pejabat Tanah. Unit ini akan

mendaftarkan maklumat hakmilik berkenaan di dalam SPTB.

(f) Peringkat pengeluaran Dokumen Hakmilik Kekal, sekiranya terdapat

perubahan proses kemaskini dilakukan sebelum dokumen dicetak.

Notis akan dikeluarkan kepada pemohon untuk mengambil dokumen

hakmilik dan pelan tanah yang diluluskan.

SPTB telah diaplikasikan di semua Pejabat Tanah Semenanjung Malaysia

bagi mempercepatkan proses pendaftaran tanah. Pelaksanaan sistem ini bertujuan

untuk meningkatkan keupayaan Pejabat Tanah dalam menguruskan proses

pendaftaran tanah. Sebelum ini, pendaftaran tanah dilakukan secara manual yang

sedikit sebanyak menjadi punca isu tunggakan kerja kerana permohonan gagal

diselesaikan mengikut jangka masa yang dikekalkan. Berdasarkan aktiviti-aktiviti

yang dijalankan dalam setiap proses pendaftaran hakmilik sementara, halangan

berlaku di peringkat kemasukan data dan maklumat ke dalam komputer. Ini

disebabkan kekurangan kakitangan yang bertugas dan ketidakcekapan pengendalian

tugasan.

Proses pendaftaran hakmilik kekal bermula dengan penerimaan Surat

Pengesahan Lot telah diukur, No Lot dan Pelan Akui daripada Pengarah Ukur negeri.

Kerani kemasukan di pejabat berkenaan akan menyediakan Pelan Hakmilik dan

memasukkan maklumat ke dalam pangkalan data. Kemudian, Pendaftar atau

Pentadbir Tanah akan menandatangani Dokumen Hakmilik Daftar Komputer

50

(DHDK) dan Dokumen Hakmilik Keluaran Komputer (DHKK). Akuan penerimaan

hakmilik DHKK pula akan dimasukkan ke dalam fail dan disimpan di bilik kebal.

Sehingga 31 Disember 2002 juga, terdapat sebanyak 241,151 kes Pelan Akui

(PA) telah diperolehi daripada JUPEM, namun hakmilik kekal gagal didaftarkan.

Daripada jumlah berkenaan Selangor mempunyai tunggakan tertinggi (110,030),

Kelantan (85,966), Perak (77,655), Johor (30,325), Negeri Sembilan (18,864),

Pahang (12,126), Terengganu (5,922), Perlis (5,207), Pulau Pinang (2,353), Wilayah

Persekutuan Kuala Lumpur (2,201) dan Melaka (532).

4.4 Isu-Isu Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal

4.4.1 Senario Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal

Isu pengeluaran hakmilik kekal telah lama dibincangkan di peringkat

nasional. Dalam Mesyuarat Majlis Tanah Negara (MTN) pada 1982, usul bagi

mengurangkan tunggakan kerja ukur hakmilik tanah telah dikeluarkan. Hasilnya,

MTN merumus bahawa kadar bilangan kakitangan dan peralatan moden perlu

diseimbangkan dengan beban kerja. Ini kerana kekurangan kakitangan ketika itu

telah menyebabkan kerja ukur hakmilik tanah ketinggalan dan wujud tunggakan

kerja ukur sehingga berjumlah 292,506 lot pada akhir tahun 1977. Jumlahnya terus

meningkat kepada 275,738 lot pada akhir tahun 1981 (Mesyuarat MTN, 1982).

Seterusnya, pada Mesyuarat Timbalan Ketua Pengarah Tanah dan Galian

pada tahun 2002, satu garis panduan pilihan sama ada mengeluarkan hakmilik

sementara atau hakmilik kekal telah dipersetujui. Garis panduan ini bertujuan

menasihatkan semua Pendaftar Hakmilik dan Pentadbir tanah berhubung dengan

pilihan sama ada mengeluarkan hakmilik sementara atau terus kepada hakmilik kekal

di bawah KTN. Ia diperkenalkan kerana hampir sebahagian daripada jumlah

hakmilik tanah ialah hakmilik sementara yang berjumlah lebih kurang 2,500,000

hakmilik. Proses penukaran hakmilik kekal mengambil masa dan prosedur yang

panjang, maka dua strategi telah digubal bagi menguruskannya.

51

Strategi yang pertama ialah dengan pengeluaran pekeliling dan pelaksanaan

bengkel untuk membantu Pendaftar hakmilik dan Pentadbir tanah dalam

mempercepatkan pengeluaran hakmilik kekal. Strategi yang kedua ialah meminda

KTN bagi membolehkan hakmilik kekal dikeluarkan tanpa mengeluarkan hakmilik

sementara mengikut amalan terdahulu bagi mengelakkan pendaftaran hakmilik dua

kali ke atas tanah yang sama iaitu hakmilik sementara pada peringkat awal dan

akhirnya hakmilik kekal. Pindaan yang terbaru kepada KTN pada tahun 2001

bertujuan memberi pilihan kepada Pendaftar hakmilik dan Pentadbir tanah untuk

memutuskan sama ada mengeluarkan hakmilik sementara atau terus hakmilik kekal

jika difikirkan adil dan suai manfaat iaitu hakmilik kekal boleh dikeluarkan dalam

jangka masa yang pendek. Bagi anjakan paradigma, pentadbiran tanah diberi kuasa

undang-undang mengambil tindakan mengatasi masalah jangka panjang di peringkat

paling awal lagi iaitu budi bicara mengeluarkan hakmilik sementara atau hakmilik

kekal.

Di samping itu, kerja-kerja luar berhubung penyediaan pelan hakmilik kekal

telah dipendekkan dengan penggunaan peralatan ukur tanah yang moden dan

canggih. Input daripada kerja ukur tanah boleh disambung terus kepada sistem

komputer untuk tindakan seterusnya seperti perhitungan, penyediaan dan percetakan

pelan hakmilik. Di peringkat Pejabat Tanah pula, SPTB telah mewujudkan prosedur

kerja yang membolehkan data-data hakmilik dimasukkan secara berkomputer dengan

mudah dan pantas berbanding dengan cara ‘engrossment’ secara manual pada masa

dahulu. Teknologi baru dan penggunaan sistem komputer tersebut di atas telah

membolehkan hakmilik kekal disediakan dengan lebih cepat.

Dengan kepesatan pembangunan yang berlaku di negara ini, kadar ini adalah

diramalkan akan berterusan dengan rentak yang sama sehingga meniti abad ke-21. Di

samping itu, pembinaan pelbagai projek mega yang sedang dan akan dilaksanakan

meningkatkan lagi kadar pertambahan hakmilik sementara pada tahap yang tinggi

dan amat merunsingkan (Dato’ Haji Mohd Noor Abd Rahim, 1996). Satu kaedah

bagi melihat isu hakmilik sementara ini ialah selagi pengeluarannya berterusan dan

tiada kaedah penggantian kepada pengeluaran terus hakmilik kekal, maka selama

itulah Kerajaan Negeri dan Persekutuan dilihat akan “berhutang” dengan pemilik-

pemilik berdaftar hakmilik sementara yang terus menunggu pengeluaran hakmilik

52

kekal mereka untuk jangka masa yang lama. Sebagai contoh, di Johor sahaja, pada

tahun 1994 dan 1995, jumlah purata penyediaan hakmilik kekal adalah sebanyak

8,500 hakmilik setahun. Maka, bagi menyelesaikan tuntutan hakmilik semasa pada

1996 iaitu 508,427 hakmilik sementara, tempoh penyelesaiannya akan mengambil

tempoh selama 60 tahun.

Dengan faktor semasa iaitu proses kerja yang terhad, bilangan hakmilik

sementara sedia ada, kadar jangkaan pertambahan kepada hakmilik sementara sedia

ada dan kadar purata tahunan penyediaan hakmilik kekal bagi menggantikan

hakmilik sementara, jelas menunjukkan isu hakmilik sementara yang lambat

digantikan dengan hakmilik kekal menjadi “kudis” yang berterusan memaliti

pentadbiran tanah kerana bilangannya akan terus bertambah mengikut perkembangan

pembangunan tanah di negara ini.

Bagi mengatasi isu lambakan hakmilik sementara ini, Johor telah mengambil

langkah alternatif bagi mengatasinya (Dato’ Haji Mohd Noor Abd Rahim, 1996).

Klasifikasi kes di bawah tatacara proses Serah Balik Kurnia Semula (SBKS)

dibahagikan kepada dua iaitu:-

• Penyelesaian urusan penyediaan hakmilik kekal bagi hakmilik sementara

sedia ada

• Mengurangkan saiz pertambahan hakmilik sementara yang berlaku

disebabkan oleh pembangunan berbentuk perumahan dan perindustrian

yang begitu pesat membangun

Prosedur berkenaan memerlukan kerjasama daripada tiga pihak utama iaitu

JUPEM, jurukur berlesen dan Pejabat Tanah. Langkah ini dilihat mampu

mengurangkan saiz beban dan hakmilik kekal juga dapat didaftarkan dalam jangka

masa yang lebih cepat berbanding dengan pendaftaran hakmilik sementara yang

diamalkan sebelum ini. Proses kerja ini dengan sedikit pengubahsuaian dilaksanakan

ke atas pengurniaan tanah oleh kerajaan Negeri bagi tanah-tanah yang telah diukur

halus. Proses pengeluaran hakmilik yang diamalkan sekarang telah mengakibatkan

kelewatan dalam pengeluaran hakmilik kekal. Ini disebabkan proses kerja

penyediaan Pelan Akui yang terpaksa melalui beberapa proses yang panjang (Dato’

53

Haji Mohd Noor Abd Rahim, 1996). Bagi mempermudahkan dan mempercepatkan

pengeluaran hakmilik kekal berkenaan, maka amat perlulah proses tersebut

dipendekkan tanpa melanggar peruntukan KTN 1965.

Isu pengeluaran hakmilik menjadi semakin teruk dari semasa ke semasa.

Menurut laporan (Berita Harian, 12 Mei 2004), kira-kira 180,000 permohonan

pendaftaran hakmilik tanah di semua Pejabat Tanah dan Galian (PTG) Johor, masih

tertangguh sehingga akhir Julai lalu, walaupun sistem berkomputer digunakan sejak

April 2001. Pengerusi Jawatankuasa Majlis Peguam Johor, M Gana meminta

kerajaan negeri agar bertindak mengatasi masalah ini kerana menjejaskan banyak

pihak. Isu ini bukan sahaja menjejaskan peguam saja, tetapi juga pihak institusi

perbankan, pemaju perumahan dan pengguna. Berikutan kelewatan pengeluaran

hakmilik, beberapa isu timbul apabila pinjaman kerajaan tidak dibayar sehingga

semua dokumen terbabit dengan pengesahan diberikan kepada Kementerian

Kewangan.

Selain itu, institusi kewangan mula sukar memberi pinjaman kepada pemaju

perumahan selagi mereka tidak menerima pengesahan pendaftaran hakmilik

peminjam. Namun, pihak bank tidak boleh mengambil sebarang tindakan undang-

undang kepada peminjam sekiranya mereka tidak membayar balik pinjaman bulanan

kerana hakmilik tanah atau rumah berkenaan bukan atas nama peminjam. Kelewatan

itu juga menyebabkan pembeli yang berpotensi membeli hartanah enggan membeli

disebabkan masalah dalam mendaftarkan hakmilik sama ada rumah atau tanah.

Berdasarkan laporan berkenaan juga, PTG Johor mengambil masa yang

paling lama iaitu selama dua tahun untuk mendaftarkan hakmilik tanah berbanding di

negeri lain. PTG Negeri Sembilan mengambil masa setahun untuk mendaftarkan

hakmilik tanah, Melaka dan Pulau Pinang (enam bulan); Kedah, Perlis dan Pahang,

masing-masing dua bulan; Perak dan Kelantan, masing-masing satu bulan dan

Selangor tiga minggu. Bagaimanapun, tiada sebarang masalah di Kuala Lumpur

apabila semua dokumen pendaftaran hakmilik iaitu borang 14A, 16N dan 16A

dipulangkan serta-merta selepas dilakukan. Bagi isu berkenaan, Setiausaha Kerajaan

Negeri, Datuk Mohd Razali Mahusin menjelaskan akan meneliti dan menyelesaikan

masalah itu selain memberikan alasan bahawa hanya ada tiga orang Pendaftar yang

54

melakukan semua pendaftaran hakmilik di negeri ini, selain berpunca daripada

pertukaran sistem daripada manual kepada komputer. Namun, apa yang dikesalkan

ialah Peraturan Tanah Johor (Pindaan) 2002 yang diluluskan pada awal tahun 2004,

yang menyaksikan peningkatan kadar pendaftaran hakmilik tanah antara 100 hingga

900 peratus, sedangkan masalah kelewatan ini terus berlaku.

4.4.2 Isu Pengeluaran Hakmilik Kekal

Isu penyediaan hakmilik kekal dapat dibahagikan kepada tiga peringkat iaitu

masalah permintaan ukur, masalah pendaftaran dan masalah pengeluaran. Hasil

daripada kajian merumus bahawa kerja-kerja pemprosesan pengeluaran hakmilik

kekal tidak diselaraskan dan tidak dipertanggung jawabkan kepada pegawai yang

berkenaan untuk mengurus, menyemak dan mengawal tindakannya secara berkesan.

Di antaranya adalah seperti berikut :-

(a) Bilangan permohonan ukur yang belum disediakan (tunggakan) tidak

diketahui. PU disediakan hanya setelah fail pemberimilikan diedarkan

kepada Pegawai penempatan.

(b) PU disediakan setelah hakmilik sementara didaftarkan.

(c) Kerja-kerja menyediakan PU tidak menjadi keutamaan setelah hakmilik

sementara didaftarkan dan apabila pelan tiada di dalam fail.

(d) Sesetengah Pejabat Tanah tidak mempunyai daftar PU, akibatnya pegawai

yang berkenaan tidak mengetahui kedudukan dan kemajuannya.

(e) Di sesetengah Pejabat Tanah, Pegawai Petempatan Kanan tidak

memainkan peranan yang berkesan dalam mengawal, menyelia kerja

penyediaan dan penyelesaian PU.

(f) Apabila surihan penempatan atau PA diterima daripada JUPEM,

penerimaan ini tidak dicatat sebelum diedarkan untuk dimasukkan ke

dalam fail berkenaan.

(g) Kekeliruan mengenai permohonan hakmilik. Terdapat Pejabat Tanah

yang mengemukakan permintaan hakmilik kepada Pengarah Ukur bagi

55

tanah yang diberimilik dan ukurannya dibuat oleh JUPEM. Ada juga yang

tidak mengemukakan permintaan hakmilik kecuali untuk tanah-tanah

yang diukur halus oleh JUBL.

(h) Kebanyakan tunggakan permintaan hakmilik berlaku terhadap tanah yang

dipegang di bawah hakmilik Pendaftar. Ada kalanya Pejabat Tanah

menyediakan borang permintaan hakmilik ini dan dihantar ke Pejabat

Pendaftar. Tetapi, Pejabat Pendaftar tidak menghantarnya ke JUPEM.

Ada pula berlaku Pejabat Tanah tidak menyediakan dan Pejabat Pendaftar

tidak mengetahui kedudukannya.

(i) Penerimaan borang-borang hakmilik tidak direkodkan. Akibat jumlah

hakmilik yang telah diterima tidak dapat diketahui dengan tepatnya dan

kemajuannya juga tidak dapat dikesan.

(j) Pejabat Ukur apabila menghantar borang-borang hakmilik kekal ke

Pejabat Tanah tidak mencatatkan nombor rujukan Pejabat Tanah. Borang-

borang hakmilik ini pada lazimnya dihantar secara kelompok. Pejabat

Tanah menghadapi kesukaran mencari fail-fail berkenaan untuk tindakan

penyediaan dan pendaftaran.

4.5 Memorandum PEJUTA Berhubung Dengan Hakmilik Sementara Dan

Cadangan-Cadangan Menyeragamkan Prosedur Pentadbiran Di

Pejabat-Pejabat Tanah

Sebagai agensi swasta yang menguruskan kerja-kerja pengukuran hakmilik

tanah, PEJUTA telah menggariskan memorandum kepada JKPTG bagi

menyeragamkan proses pentadbiran tanah dengan pengutamaan ke atas pengeluaran

hakmilik tanah. Memorandum ini telah dibentangkan di Persidangan PTG

Semenanjung Malaysia tahun 1985. Memorandum PEJUTA kepada Ketua

Setiausaha Kementerian Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah (kini Kementerian

Sumber Asli dan Alam Sekitar) telah menyentuh dua perkara utama yang dianggap

sebagai kelemahan Pejabat Tanah dan menjadi masalah kepada ahli-ahli PEJUTA

dan orang awam.

56

Dua kelemahan utama yang dibangkitkan itu adalah masalah penyediaan dan

pengeluaran hakmilik sementara dan penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik

kekal di pejabat-Pejabat Tanah, dan masalah pengurusan dan pentadbiran tanah iaitu

kelemahan dan kepincangan prosedur yang diamalkan oleh Pejabat Tanah. Isu jangka

masa yang diambil oleh Pejabat Tanah untuk memproses permintaan penyatuan

tanah dan pecah sempadan tanah amat lama, kadangkala lebih daripada satu tahun.

Ini menyebabkan masalah untuk menjalankan kerja ukur dan menghalang rancangan

pembangunan ke atas tanah berkenaan. Maka, PEJUTA mengesyorkan Kementerian

supaya membuat satu peraturan bagi membolehkan kelulusan serentak diberikan ke

atas permohonan penyatuan tanah dan pecah sempadan tanah.

Isu lambakan hakmilik sementara yang tidak ditukarkan kepada hakmilik

kekal. Proses penyediaan dan pengeluaran hakmilik-hakmilik kekal memakan masa

yang lama. Sempadan-sempadan tanah di bawah hakmilik sementara tidak dapat

ditentukan dengan tepat melainkan yang berasal dari hakmilik kekal, tanah hakmilik

sementara tidak boleh dipecah bahagi. Di Semenanjung Malaysia, dianggarkan

sejumlah lebih satu juta hakmilik sementara masih belum ditukarkan kepada

hakmilik kekal. Keadaan ini akan bertambah buruk dari masa ke masa dan menjadi

satu masalah besar dalam pengurusan pentadbiran tanah. Bagi mengatasi masalah ini,

dicadangkan supaya hakmilik kekal disedia dan dikeluarkan sebagai ganti hakmilik

sementara dalam tempoh masa tertentu. Ini memerlukan pindaan ke atas KTN sedia

ada.

4.6 Pindaan Kanun Tanah Negara 1965 Terhadap Isu Pengeluaran Hakmilik

Tanah

4.6.1 Kanun Tanah Negara 1965 (Pindaan 2001) Akta A1104

Pindaan-pindaan berhubung dengan hakmilik sementara dan hakmilik kekal

dalam KTN (Pindaan 2001) Akta A1104 yang berkuatkuasa mulai 1 Disember 2001

(disiarkan melalui PU(B) 559/2001) ialah seperti berikut :

57

(a) Seksyen 79(2)9ba)

• Para (ba) yang lama yang mensyaratkan bahawa PBN mesti menetapkan

hakmilik sementara Pendaftar atau Pejabat Tanah dalam kelulusan

pemberimilikan tanah telah dimansuhkan

• Pemansuhan perenggan (ba) di bawah Seksyen 79(2) seolah-olah

memberi kesan hakmilik sementara tidak boleh dikeluarkan lagi kerana

tiada peruntukan untuk berbuat demikian wujud lagi. Namun, Seksyen

80(3) seolah-olah masih membenarkan pengeluaran hakmilik sementara

• Ini bermakna PBN tidak terikat dengan syarat supaya hakmilik sementara

sahaja disediakan tetapi memberi pilihan kepada PBN untuk menetapkan

sama ada hakmilik sementara atau hakmilik kekal dikeluarkan. Pindaan

ini tidak bermaksud memansuhkan pengeluaran hakmilik sementara

(b) Seksyen 183A, Seksyen 184A dan Seksyen 185A

Seksyen-seksyen baru ini memberi pilihan Seksyen 184A kepada Pendaftar

hakmilik dan Pentadbir tanah sama ada mengeluarkan hakmilik kekal jika

difikirkan adil dan suai manfaat berikutan dengan pecah sempadan, pecah

bahagian dan penyatuan tanah.

(c) Seksyen 135(1), Seksyen 140 (1) dan Seksyen 146(1)

Penggunaan hakmilik sementara sambungan Seksyen 140(1) daripada

hakmilik kekal bagi tujuan permohonan pecah sempadan, pecah bahagian dan

penyatuan diberhentikan. Tindakan untuk menyediakan hakmilik kekal harus

diambil serta merta.

Sementara menunggu pengeluaran hakmilik kekal, jika pemilik tanah ingin

pecah sempadan, pecah bahagian atau menyatukan tanah, mereka boleh

dinasihatkan supaya memohon di bawah peruntukan khas berhubung dengan

penyerahanbalik dan pemberimilikan semula di bawah Seksyen 204A-204H,

KTN.

58

Mana-mana permohonan pecah sempadan, pecah bahagian atau menyatukan

tanah yang melibatkan tanah yang didaftarkan dengan hakmilik sementara

sambungan daripada hakmilik yang dikemukakan sebelum berkuatkuasanya

Akta A1104, tetap yang masih dalam proses hendaklah diteruskan

4.6.2 Pelaksanaan Pindaan Baru Berhubung Dengan Hakmilik Sementara

Atau Hakmilik Kekal

Sebelum diambil keputusan sama ada mengeluarkan hakmilik sementara atau

hakmilik kekal, dinasihatkan semua pihak yang terlibat terutama PTG Pentadbir

tanah, Pengarah JUPEM, JUBL dan pemilik tanah/pemaju yang berkenaan, perlu

berunding dan mencapai persefahaman dalam soal kemampuan masing-masing dan

sama ada hakmilik kekal dapat dikeluarkan dalam tempoh masa yang munasabah

iaitu seperti masa yang diambil untuk mengeluarkan hakmilik sementara. Komitmen

untuk mengelakkan pengeluaran hakmilik sementara seberapa yang boleh adalah

sangat dialu-alukan.

4.7 Cadangan Pemantapan Proses Kerja Pendaftaran Hakmilik Tanah

Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi menjelaskan kadar jumlah kes

tertunggak di Pejabat Tanah di seluruh negara kini semakin serius dan kerajaan akan

menubuhkan pasukan tindakan khas bagi menyelesaikannya kerana isu ini amat

membebankan rakyat. Mesyuarat Majlis Tanah Negara (MTN) pada tahun 2003,

bersetuju dengan cadangan menyusun semula pentadbiran di Pejabat Tanah di

seluruh negara. MTN bersetuju bahawa amat penting menyelesaikan masalah yang

ada di Pejabat Tanah seperti tukar syarat dan pindah milik yang pada waktu ini

begitu banyak (tertunggak) dan menimbulkan kesusahan kepada rakyat. Sehubungan

itu, penubuhan satu pasukan tindakan khas terdiri daripada beberapa kumpulan yang

59

kemudiannya dihantar ke Pejabat Tanah yang terdapat tunggakan dengan banyak itu

(Berita Harian, 19 Disember 2003).

Pasukan ini diharap dapat membantu memproses kes-kes tertangguh yang

tidak dapat diselesaikan sebelum ini. Menteri Besar dan Ketua Menteri akan

bekerjasama dengan mengarahkan Pentadbir Tanah di negeri masing-masing supaya

membantu pasukan petugas khas itu. Kes-kes tertunggak sedia ada yang terlalu

banyak telah menjejaskan usaha kerajaan untuk memajukan negara terutama di

kawasan-kawasan luar bandar.

4.8 Kesimpulan

Mengikut Laporan Cadangan Baru Pentadbiran Tanah (Jilid 7) Sistem

Permodenan Pejabat Tanah, mencadangkan keperluan penghapusan pengeluaran

hakmilik sementara. Saranan semua tanah milik negeri hanya perlu diberimilik di

bawah hakmilik kekal sahaja. Aktivit pengukuran pra-komputer pelu dilaksanakan

sebelum permohonan tanah dikemukakan. Ini bermakna, hakmilik sementara tidak

perlu dikeluarkan pada masa hadapan. Penubuhan pasukan petugas diperkenalkan

bagi menyelesaikan isu permohonan tertunggak sedia ada. Berasaskan saranan,

ternyata aktiviti pengeluaran hakmilik sementara dan penukaran hakmilik sementara

kepada hakmilik kekal, telah mendatangkan masalah dan membebankan kakitangan

Pejabat Tanah. Pengurusan yang tidak efisyen menyukarkan lagi usaha

mempermudahkan aktiviti-aktiviti tersebut. Maka, penulisan diteruskan pada bab

yang berikutnya iaitu kajian kes. Kajian kes akan melihat kepada pengurusan urusan

pendaftaran hakmilik tanah sama ada hakmilik sementara atau hakmilik kekal di

PTG Pahang bagi mengetahui sejauh mana isu pendaftaran dan pengeluaran

hakmilik.

BAB LIMA

KAJIAN KES

5.1 Pengenalan

Di dalam bab ini, penulis akan membincangkan mengenai urusan pendaftaran

dan pengeluaran hakmilik kekal yang dilaksanakan oleh PTG Pahang. Sebelum

penulis menghuraikan mengenai kes kajian tersebut, terlebih dahulu penulis

membincangkan mengenai sistem pengurusan dan pentadbiran tanah negeri Pahang

Darul Makmur. Di samping itu, data-data berkenaan tanah di kawasan kajian ini juga

dinyatakan.

5.2 Latar Belakang Negeri Pahang

Pahang Darul Makmur merupakan negeri yang ketiga tebesar di Malaysia

selepas Sarawak dan Sabah. Di Semenanjung Malaysia pula, ia adalah negeri yang

terluas dengan keluasan 359,7300 hektar. Pahang mempunyai sebelas daerah iaitu

Bentong, Cameron Highlands, Jerantut, Kuantan, Kuala Lipis, Pekan, Raub,

Temerloh, Rompin, Maran dan Bera. Sehingga tahun 2003, negeri ini mempunyai

sebanyak 432,489 hakmilik hasil daripada tanahnya yang luas dan dapat

dimanfaatkan dengan pengeluaran hakmilik sama ada secara individu dan

sebagainya.

61

Rajah 5.1 : Keluasan Daerah Di Pahang Darul Makmur (Hektar) )

Cam

Keluasan (He

183100

71200

756100

296800

519800

380539

226900

225000

524661

191700

221500

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

Bentong CameronHighlands

Jerantut Kuantan KualaLipis

Pekan Raub Temerloh Rompin M aran B

h

Sumber : PTG Pahang (2004)

Rajah 5.2 : Bilangan Hakmilik Mengikut Daerah

23321

112

30537

71700

32464

27293

31394

45705

16882

42845

23152

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000 100000

Bentong

eron Highlands

Jerantut

Kuantan

Kuala Lipis

Pekan

Raub

Temerloh

Rompin

Maran

Bera

Hakmilik PTD Hakmilik PTG

h

15423

3159

378322383

2344

1997

10762

15200

4044

799

7190

)


Keluasan (He

era

Daera

Daera

62

Rajah 5.3 : Peratusan Jumlah Hakmilik Mengikut Daerah

9% 1%8%

21%

8%7%10%

14%

5%

10%7%

Bentong Cameron Highlands JerantutKuantan Kuala Lipis PekanRaub Temerloh Rompin Maran Bera


5.3 Urusan Pentadbiran Tanah Negeri

Pentadbiran tanah negeri telah diwujudkan sejak tahun 1940-an bertujuan

menguruskan dan mentadbir tanah secara lebih baik lagi. Tanah amat penting kepada

semua pihak sama ada individu, kumpulan, syarikat mahupun kerajaan sebagai asas

kehidupan dan projek pembangunan. Bagi Pahang, hasil cukai tanah merupakan satu

sumber hasil yang utama di samping perhutanan, bekalan air dan sebagainya. Dengan

itu, PTG Pahang telah menetapkan objektif utama pentadbiran tanah negeri untuk

menjadikan hasil tanah sebagai sumber utama hasil Kerajaan Negeri. Pengurusan dan

pentadbiran tanah negeri meliputi lima pemain utama yang menjadi kunci ke arah

gerak kerja yang berkesan. Pemain utama pentadbiran tanah terdiri daripada PBN,

PTG Pahang sendiri, Jawatankuasa Teknikal, Jawatankuasa Penapis Negeri dan

Jawatankuasa Pembangunan Tanah Daerah (Rajah 5.4). Setiap pemain mempunyai

fungsi dan peranan yang berbeza-beza di antara satu sama lain.

63

Rajah 5.4 : Jentera Pentadbiran Tanah Negeri Pahang Darul Makmur


PTG

JawatankuasaPenapis Negeri

Jawatankuasa Pembangunan Tanah Daerah

Jawatankuasa Negeri

PBN

5.3.1 Cabaran Pentadbiran Tanah

Terdapat sepuluh cabaran dalam pentadbiran tanah yang telah dikenalpasti.

Cabaran-cabaran berkenaan adalah seperti berikut:-

(a) Mengujudkan kepimpinan berwibawa agar mampu membawa perubahan

kepada pentadbiran tanah

(b) Membina pentadbiran yang mempunyai kemahiran, pengetahuan dan

pengalaman bagi menjadikan pentadbiran tanah satu pentadbiran yang

bermutu tinggi dan berkualiti

64

(c) Menuju ke arah pengurusan yang mempunyai profesionalisme untuk

diseimbangkan dengan kepesatan pembangunan negara

(d) Mengamalkan nilai pengurusan korporat bagi membolehkan negara

memenuhi wawasannya

(e) Menggunakan sepenuhnya teknologi informasi dalam pengurusan untuk

membolehkan negar mendapat faedah daripadanya

(f) Menyedari akan faedah-faedah yang wujud daripada era globalisasi dan

implikasi terhadap pentadbiran tanah

(g) Menyedari hakikat negara akan mempunyai penduduk 70 juta. Kepesatan

ini memerlukan perancangan guna tanah disesuaikan dengan guna tanah

yang bertambah

(h) Merancang dan mengawasi agar alam sekitar tidak tercemar dan musnah

bagi kepentingan generasi akan datang

(i) Memainkan peranan dalam pembangunan sektor industri dan pembuatan

untuk membolehkan negara menjadi sebuah negara maju

(j) Memahami bahawa tanah adalah semakin berkurangan. Dengan itu,

perancangan yang tepat perlu diberi perhatian

5.3.2 Objektif Pentadbiran Tanah Negeri

Di samping objektif utama pentadbiran tanah negeri untuk menjadikan hasil

tanah sebagai sumber utama hasil Kerajaan Negeri, PTG Pahang menyasarkan enam

lagi objektif pentadbiran tanah, seperti berikut:-

(a) Melaksanakan dasar-dasar tanah negeri

(b) Merancang pembangunan pemberimilikan tanah

(c) Memungut hasil tanah yang maksima

(d) Mengujudkan SPTB yang dikemaskini

(e) Penguatkuasaan dan pendakwaan mengikut KTN 1965

(f) Mengadakan sistem pentadbiran tanah yang berkesan

65

5.3.3 Fungsi PTG Pahang

Fungsi-fungsi PTG Pahang adalah seperti berikut:-

(a) Menyemak dan melaporkan perjalanan pengurusan di Pejabat Tanah di

seluruh negeri Pahang daripada struktur organisasi termasuk bidang

kawalan, pembahagian tugas, penurunan kuasa, tatacara kerja, sistem

pelaporan dan maklum balas sistem rekod dan sistem peralatan

(b) Menyenggara sistem pelaporan untuk mengesan, mengumpul, mengatur

dan menganalisa data dan maklumat berkaitan tanah melalui laporan-

laporan berkala secara bulanan, suku tahunan dan tahunan serta membuat

penyelidikan bagi meningkatkan prestasi Pejabat Tanah

(c) Penggubalan dasar-dasar peraturan dan arahan yang berkaitan dengan

perundangan serta pentadbiran tanah yang seterusnya menilai dasar-dasar

dan peraturan yang ditetapkan telah diikuti dan dipatuhi pentadbiran tanah

daerah

(d) Mendaftar hakmilik sementara dan kekal, serahan urusniaga dna bukan

urusniaga, serta semua jenis tatacara seperti pengambilan tanah,

permohonan tukar syarat, pecah sempadan, pecah bahagi, cantuman

tanah, notis hutang, pembahagian pesaka dan sebagainya

(e) Merancang sistem pembangunan tanah mengikut jenis guna tanah di

bawah Seksyen 124/124A KTN 1965 bagi tujuan penyusunan semula

masyarakat dan pertumbuhan bandar-bandar

(f) Memodenkan sistem pentadbiran tanah agar dapat memberikan

perkhidmatan yang lebih cekap dan berkesan, merancang dan menyelaras

pembangunan serta pelaksanaan SPTB di Pejabat-Pejabat Tanah

(g) Meningkatkan kutipan cukai tanah di samping mengurangkan tunggakan

cukai tanah yang tinggi

(h) Bertanggungjawab menerima, mendaftar, menyemak, memproses dan

mengemukakan kepada PBN mengenai semua jenis permohonan tanah

biasa oleh individu, agensi swasta dan kerajaan, permohonan tanah

berkelompok, LPS, sijil kebenaran cari gali dan pajakan melombong

(i) Mengawal, mengatasi dan mengambil tindakan di atas kesalahan-

kesalahan yang berlaku mengikut peruntukan-peruntukan KTN 1965

66

5.4 Pendaftaran Hakmilik Tanah Oleh PTG Pahang

Bagi urusan pendaftaran hakmilik, Unit Pendaftaran PTG Pahang adalah unit

yang bertanggungjawab. Unit ini telah diwujudkan sejak 1980-an dan mengendalikan

skop tugas yang luas dan berbeza-beza. Unit ini merupakan unit yang mempunyai

bilangan kakitangan yang ramai bagi mengendalikan urusan pendaftaran. Oleh itu,

jelaslah unit ini berfungsi untuk menyenggara sistem pendaftaran hakmilik tanah,

pendaftaran suratcara urusniaga, memproses permohonan kebenaran pindahmilik,

mencagar dan memajak tanah menikut peruntukan undang-undang. Ia juga

mempunyai tugas bagi mengemaskini data hakmilik tanah dengan maklumat terkini

berdasarkan urusniaga dan pendaftaran hakmilik baru.

5.4.1 Objektif Operasi Unit Pendaftaran

Berikut adalah objektif-objektif operasi Unit Pendaftaran:-

(a) Menerima suratcara urusniaga dan bukan urusniaga, serta

memasukkannya ke dalam rekod perserahan

(b) Menyemak dokumen berkenaan penentuan kelayakan pendaftaran selaras

dengan keendak perundangan

(c) Membuat catatan memorial pendaftarannya ke dalam dokumn hakmilik

daftar dan keluaran mengenai semua urusan yang diserahkan

(d) Menyedia dan mendaftar hakmilik sementara dan hakmilik kekal

(e) Memproses untuk mendapat keputusan PBN ke atas permohonan

kebenaran pindah milik, cagaran dan pajakan tertakluk kepada sekatan

kepentingan

(f) Memproses permohonan pecah bahagi bangunan untuk pengeluaran

hakmilik strata

(g) Memproses, menyedia dan mendaftar hakmilik sambungan kerana

hakmilik asal rosak, hilang dan perlu diganti kerana dimakan usia

(h) Menyediakan sijil carian bagi tanah berimilik

(i) Menyemak dan menjilid dokumen hakmilik, suratcara urusniaga dan

bukan urusniaga

(j) Menyenggara kutipan hasil untuk mengemaskini akaun unit

67

5.4.2 Prosedur Kerja Pendaftaran

Dengan penggunaan SPTB, segala urusan pendaftaran dilakukan sepenuhnya

menggunakan teknologi berkenaan. Prosedur pendaftaran terbahagi kepada tiga

peringkat iaitu Peringkat Awalan, Kemasukan dan Pendaftaran. Pada Peringkat

Awalan, penyerahan perjanjian pendaftaran yang dijalankan oleh pemohon dengan

berurusan terus di kaunter dengan pembayaran. Penyerahan permohonan yang

dihantar adalah borang permohonan, bayaran, salinan resit cukai tanah terkini dan

hakmilik tanah. Kerani kaunter akan menandakan senarai semakan dan memasukkan

nomber serahan iaitu nombor resit bayaran. Dokumen-dokumen berkenaan

dimasukkan ke dalam fail merah iaitu “AWALAN’ sebelum dihantar kepada kerani

versi. Kerani carian versi akan memasukkan versi-versi bagi fail berkenaan bagi

pengeluaran dokumen hakmilik daftar dengan menggantikan versi yang lama.

Fail “AWALAN” akan ditukar kepada fail kuning iaitu “KEMASUKAN”.

Pada Peringkat Kemasukan, semakan fail dijalankan berdasarkan dokumen hakmilik

daftar yang disertakan bagi menentukan kelayakan permohonan unuk didaftar atau

sebaliknya. Apabila proses di atas menepati kriteria yang ditetapkan, pendaftaran

akan dimasukkan ke dalam komputer sebelum diserahkan kepada Pendaftar bagi

tujuan pendaftaran. Pendaftaran yang dimasukkan secara sah akan ditandatangani

Pendaftar yang akan mencatatkan urusan terkini di dokumen hakmilik daftar dan

keluaran yang seterusnya akan mencetak hakmilik yang baru untuk disahkan.

Keputusan Pendaftaran terdiri daripada tiga iaitu Daftar, Tolak dan Gantung.

Sebelum diserahkan kepda kerani isihan, Pendaftar akan menukar fail kuning kepada

fail hijau iaitu “PENDAFTARAN”. Dokumen-dokumen dalam fail kuning akan terus

dipindahkan ke fail hijau bagi urusan isihan.

Apabila dalam fail hijau, ini bermakna permohonan tersebut sudah

mempunyai keputusan sama ada berjaya didaftar, ditolak ataupun digantung. Fail

“PENDAFTARAN” akan diisih oleh kerani isihan di mana senarai isihan diisi

dengan maklumat pendaftaran sebelum ditandatangani pemohon ketika mengambil

kembali dokumen hakmilik daftar yang baru.

68

5.4.3 Pendaftaran Hakmilik Tanah

Pendaftaran hakmilik bermaksud satu tindakan penyediaan hakmilik, sama

ada untuk selama-lamanya atau tempoh tertentu. Ia mengandungi butiran seperti

nama pemilik, pelan, guna tanah, syarat-syarat nyata, sekatan kepentingan, nilai

cukai tanah dan lain-lain. Mengikut SPTB, terdapat empat istilah baru yang

digunakan dalam dokumen hakmilik iaitu Dokumen Hakmilik Daftar Komputer,

Dokumen Hakmilik Keluaran Komputer, Borang B1 dan Borang B2.

5.4.3.1 Dokumen Hakmilik Daftar Komputer

DHDK adalah dokumen hakmilik daftar berkomputer yang disimpan di PTG

dan Pejabat Tanah dalam bentuk berikut:-

(a) Hakmilik Kekal

Borang 5BK (Geran) dan B1

Borang 5CK (Pajakan Negeri) dan B1

Borang 5DK (Geran Mukim) dan B1

Borang 5EK (Pajakan Mukim) dan B1

(b) Hakmilik Sementara

Borang 11AK (Hakmilik sementara bersamaan hakmilik PTG) dan

B2

Borang 11BK (Hakmilik sementara bersamaan hakmilik Pejabat

Tanah) dan B2

5.4.3.2 Dokumen Hakmilik Keluaran Komputer

DHKK adalah dokumen hakmilik berkomputer keluaran ang disimpan oleh

pemilik tanah, sama ada hakmilik kekal ataupun sementara. Borang hakmiliknya

adalah sama seperti DHDK, kecuali perkataan DHKK yang terdapat di sebelah atas

bahagian kanan hakmilik berkenaan.

69

5.4.3.3 Borang B1

Borang B1 ialah borang untuk menampal pelan hakmilik kekal (Geran

mukim atau pajakan mukim dan geran atau pajakan negeri). Borang ini dikepilkan

bersama-sama hakmilik berkenaan.

5.4.3.4 Borang B2

Borang B2 pula ialah borang untuk menampal pelan hakmilik sementara. Ia

juga dikepilkan bersama-sama hakmilik sementara.

5.4.4 Pendaftaran Hakmilik Kekal dan Hakmilik Sementara

Permohonan pendaftaran hakmilik kekal atau sementara dikemukakan oleh

Pejabat Tanah kepada PTG. Oleh itu, kerjasama di antara kedua-dua pihak amat

penting bagi memastikan kelancaran pendaftaran. Terdapat lima perkara yang

membolehkan pendaftaran hakmilik kekal iaitu:-

(a) Pendaftaran hakmilik kekal berikutan kelulusan pemberimilikan

(b) Pendaftaran hakmilik kekal berikutan penggantian hakmilik sementara

atau sambungan

(c) Pendaftaran hakmilik kekal sambungan berikutan pengambilan tanah atau

serah balik sebahagian tanah

(d) Pendaftaran hakmilik kekal pendua berikutan dokumen hakmilik keluaran

hilang

(e) Pendaftaran hakmilik kekal pendua berikutan hakmilik rosak

70

Bagi pendaftaran hakmilik sementara pula, terdapat enam perkara yang

membolehkan pendaftaran dilaksanakan iaitu:-

(a) Pendaftaran hakmilik sementara berikutan kelulusan sambungan

(b) Pendaftaran hakmilik sementara sambungan berikutan kelulusan pecah

sempadan tanah

(c) Pendaftaran hakmilik sementara sambungan berikutan pecah bahagian

tanah

(d) Pendaftaran hakmilik sementara sambungan berikutan kelulusan

cantuman tanah

(e) Pendaftaran hakmilik sementara sambungan berikutan kelulusan serah

balik kurnia semula

(f) Pendaftaran hakmilik sementara pendua berikutan dokumen hakmilik

keluaran hilang atau rosak

5.4.5 Prosedur Pendaftaran Hakmilik

5.4.5.1 Aktiviti 1 Di Pejabat Tanah

Pembantu tadbir pendaftaran hakmilik akam memproses permohonan

setelah menerima surat pengesahan lot yang telah diukur halus

Fail permohonan disediakan

Kandungan fail disemak berdasarkan senarai semak yang mengandungi

butiran mengenai keperluan sebelum permohonan dihantar

Apabila dokumen berkenaan teratur, draf hakmilik dan pelan hakmilik

disediakan dan dimasukkan ke dalam fail sebelum dihantar ke PTG

71

5.4.5.2 Aktiviti Di PTG

Pembantu tadbir akan merekodkan fail yang diterima daripada Pejabat

Tanah dan menyemak kandungannnya

Sekiranya fail teratur, maklumat akan dimasukkan ke dalam komputer

mengikut prosedur yang ditetapkan

Nombor penyerahan dan nombor hakmilik dicatatkan di atas draf

hakmilik

Apabila maklumat selesai dimasukkan, draf dokumen hakmilik daftar

komputer dan pelan B atau B2 akan disemak

Fail akan diserah kepada Timbalan Pendaftar selepas pembantu tadbir

menandatangani draf DHDK dan Timbalan Pendaftar akan semak draf

untuk dibandingkan dengan draf yang disediakan oleh Pejabat Tanah

Timbalan Pendaftar akan memasukkan maklumat ke dalam komputer

berdasarkan nombor penyerahan dan menandatangani draf DHDK,

DHKK, Notis 5F dan memasukkannya ke dalam fail

Timbalan Pendaftar akan mengembalikannya kepada pembantu tadbir

yang akan menyediakan surat akaun terima hakmilik baru sebelum

mengisih dokumen-dokumen dalam fail berkenaan. DHDK akan

dimasukkan ke dalam fail mengikut nombor siri hakmilik dan disimpan

dalam bilik kebal, sementara DHKK, Notis 5F dan draf DHDK dihantar

semula ke Pejabat Tanah selepas direkodkan

5.4.5.3 Aktiviti 2 Di Pejabat Tanah

Setelah menerima fail daripada PTG, pembantu tadbir akan merekodkan

urusan dan mengisih dokumen-dokumen. Isihan dilaksanakan di mana

DHKK disimpan di bilik kebal sebelum diserahkan kepada pemilik,

sementara Notis 5F diedarkan kepada penghantar notis untuk diserahkan

kepada pemilik sebagai makluman bahawa pemohonan hakmiliknya telah

selesai

72

Fail berkenaan disimpan untuk tujuan penyerahan hakmilik kepaa

pemilik. Apabila pemilik datang, pembantu tadbir akan mendapatkan

DHKK dari bilik kebal dan fail berkenaan. Pembantu tadbir akan

menerima bayaran Notis 5F dan denda RM20.00 sekiranya hakmilik

lewat dikutip sehingga tiga bulan notis dimaklumkan. DHKK diserahkan

kepada pemilik dan pemilik tandatangani surat akaun terima hakmilik

baru. Apabila selesai, fail disimpan semula di bilik kebal.

5.5 Kesimpulan

Secara umumnya, bab ini telah menyingkap maklumat mengenai urusan

pentadbiran tanah negeri dengan mengkaji urusan penyediaan dan pendaftaran

hakmilik tanah yang dilaksanakan oleh Unit Pendaftaran, PTG Pahang. Sehubungan

itu, penulisan dapat mengetahui dengan lebih dekat lagi proses sebenar bagi urusan

permohonan hakmilik di Pejabat Tanah dan PTG. Bab yang seterusnya akan

menganalisis maklumat-maklumat yang telah diperolehi daripada PTG Pahang dan

maklum balas temubual yang telah dilaksanakan.

BAB ENAM

ANALISIS DAN PENEMUAN KAJIAN

6.1 Pengenalan

Dalam bab ini, penulis akan menganalisis maklum balas yang diperoleh

daripada borang temubual yang telah diedarkan kepada para responden.

Penerangannya pula akan ditumpukan pada pendekatan yang diaplilasikan dalam

pengumpulan data-data bagi mengenalpasti keutamaan keberkesanan pindaan KTN

1965 (Akta 1104) bagi memberi pilihan pengeluaran hakmilik sementara atau

hakmilik kekal bagi menangani isu kelewatan penukaran hakmilik ini kepada

hakmilik kekal. Data-data yang dianalisis merupakan data-data yang berbentuk

kuantitatif dan kualitatif. Data kuantitatif diperolehi melalui borang soal selidik yang

telah diedarkan kepada agensi-agensi yang mengemukakan permohonan hakmilik

manakala data kualitatif pula merupakan data yang diperolehi daripada temubual

dengan PTG dan Pejabat Tanah. Analisis ke atas kedua-dua pihak responden adalah

bertujuan menjawab objektif ketiga kajian ini iaitu mengkaji keberkesanan prosedur

pengeluaran hakmilik kekal sebelum dan selepas pindaan KTN 1965 pada tahun

2001.

74

6.2 Kaedah Kajian

Seperti yang dinyatakan dalam Bab Satu, data-data yang diperolehi adalah

data primer dan data sekunder berkenaan prosiding dan masalah pendaftaran dan

penyediaan hakmilik sementara dan penukarannya hakmilik ini kepada hakmilik

kekal. Penganalisisan dilaksanakan ke atas data-data primer dan sekunder bagi

mencapai objektif-objektif kajian. Data-data yang dianalisis adalah berdasarkan

borang temubual dan borang soal selidik yang telah diedarkan kepada para responden

terlibat. Ia dianalisis bagi mendapatkan rumusan kajian berkenaan keberkesanan

pindaan KTN 1965 (Akta 1104) ke atas pendaftaran hakmilik sementara yang

didaftarkan terus kepada hakmilik kekal.

6.2.1 Pemerhatian

Kaedah pemerhatian diaplikasikan bagi meninjau kawasan kajian iaitu Unit

Pendaftaran PTG Pahang. Ini penting kerana kajian ingin melihat sendiri kaedah

pendaftaran dan pengeluaran hakmilik di pejabat ini.

6.2.2 Temubual

Kajian secara temubual perlu bagi mendapatkan secara terus perkembangan

penggunaan pindaan berkenaan dalam memastikan tiada lagi masalah pengeluaran

hakmilik kekal. Sesi temubual telah dilakukan pada awal kajian kerana temubual

berkenaan akan memacu kajian yang seterusnya.

6.2.3 Soal Selidik

Secara umumnya, penyediaan soal selidik adalah bertujuan mencapai objektif

ketiga kajian ini iaitu mengkaji. keberkesanan prosedur pengeluaran hakmilik kekal

sebelum dan selepas pindaan KTN 1965 pada tahun 2001.

75

6.2.3.1 Pembentukan Borang Soal Selidik dan Temubual

Borang soal selidik dan borang temubual telah dibahagikan kepada tiga

bahagian utama iaitu :

(a) Bahagian A – Latar Belakang Responden

(b) Bahagian B – Pengetahuan Mengenai Prosedur Pengeluaran Hakmilik

Kekal

(c) Bahagian C – Pandangan Mengenai Implikasi Pindaan KTN 1965

(Akta 1104) Terhadap Proses Pengeluaran Hakmilik Kekal

6.2.3.2 Pengenalpastian Responden dan Pengedaran Borang Soal Selidik

Pengenalpastian para responden telah dilaksanakan dengan mengkaji proses

kerja pendaftaran hakmilik di PTG Pahang. Selepas itu, kajian telah menyenaraikan

pihak-pihak yang perlu ditemubual dan disoal selidik. Sesi temubual dijalankan

dengan pegawai-pegawai yang menguruskan pendaftaran dan pengeluaran hakmilik

tanah di PTG Pahang dan Pejabat Tanah Bera. Borang soal selidik pula diedarkan

kepada agensi-agensi yang memohon pendaftaran hakmilik iaitu JUBL.

6.3 Analisis Kajian

Data-data yang diperolehi melalui temubual ke atas para responden dianalisis

untuk mengetahui sejauh mana keadaan semasa pengeluaran hakmilik kekal dan

pelaksanaan pindaan KTN 1965 (Akta 1104) ke atas pilihan memilih pendaftaran

hakmilik kekal atau hakmilik sementara.

76

6.3.1 Analisis Latar Belakang Responden

6.3.1.1 Taburan Responden Mengikut Bidang

Bagi temubual, sebanyak 80 set borang telah diedarkan kepada Pejabat-

Pejabat Tanah di seluruh Semenanjung Malaysia. Seramai tujuh orang responden

telah memberikan respon terdiri daripada kakitangan Pejabat Tanah. Responden-

responden amat berpengalaman luas dalam pentadbiran tanah dan berpengetahuan

menguruskan urusan pendaftaran dan pengeluaran hakmilik sementara dan hakmilik

kekal.

Bagi soal selidik pula sebanyak 300 set borang soal selidik telah diedarkan

kepada JUBL di seluruh Semenanjung Malaysia. Namun, hanya lapan set soal selidik

yang dikembalikan semula. Ini bermakna sebanyak lapan orang responden soal

selidik adalah JUBL yang terdiri daripada mereka yang berpengalaman luas dalam

bidang pengukuran tanah bagi maksud pengeluaran hakmilik bagi pihak permohonan

individu.

Rajah 6.1 : Peratusan Responden Kajian

47%

53%

Pejabat Tanah JUB

Sumber : Kajian sendiri (2004)

77

6.3.1.2 Pengalaman Kerja

Temubual juga ditumpukan kepada pengalaman kerja responden dalam

bidang yang dijawat. Pengalaman kerja responden yang ditemubual adalah di antara

empat sehingga 24 tahun. Ini menunjukkan mereka amat mahir dalam urusan

pendaftaran dan penyediaan hakmilik sementara mahupun hakmilik kekal.

Rajah 6.2 : Pengalaman Responden Dalam Urusan Penyediaan Hakmilik

2 23

2

6

0

1

2

3

4

5

6

<5 tahun 6-10 tahun 11-15tahun

16-20tahun

>20 tahun

r


6.3.2 Analisis Pengetahuan Pengeluaran Hakmilik

Kedua-dua set borang temubual dan soal selidik mengemukakan

mengenai pengetahuan para responden mengenai pengeluaran hakmilik

dianalisis, para responden yang terdiri daripada kakitangan PTG dan Pe

serta JUBL memberikan pandangan sangat faham dan mengetahui meng

jenis hakmilik tanah, pemahaman mengenai hakmilik kekal, pemahama

hakmilik sementara, perbezaan di antara kedua-dua jenis hakmilik berke

pemahaman mengenai proses pengeluaran hakmilik kekal. Maklum bala

menunjukkan sebanyak 95 peratus daripada responden memberikan tan

mereka mempunyai pengetahuan dan kepakaran yang mantap dalam uru

pendaftaran hakmilik tanah di negara ini.

Umu

Responden

soalan

. Setelah

jabat Tanah

enai jenis-

n mengenai

naan dan

s ini

da bahawa

san

78

6.3.3 Analisis Isu-Isu Pengeluaran Hakmilik Kekal Daripada Hakmilik

Sementara

Responden telah menggariskan masalah dalam menjalankan urusan

pendaftaran hakmilik tanah. Rajah 6.3 menunjukkan analisis ke atas pandangan

mereka. Sebanyak 75 peratus responden bersetuju terdapat pelbagai isu pengeluaran

hakmilik kekal yang dikeluarkan bagi menggantikan hakmilik sementara. Secara

umumnya, analisis kajian mendapati terdapat empat faktor utama yang menjurus

kepada kelewatan penukaran dan pengeluaran hakmilik kekal daripada hakmilik

sementara. Empat faktor berkenaan berkisar kepada pentadbiran tanah, Pejabat

Tanah, JUPEM dan JUBL. Hasil daripada empat faktor berkenaan, analisis kajian

memperolehi lapan masalah yang melewatkan penukaran hakmilik sementara kepada

hakmilik kekal. Sub-topik berikutnya menunjukkan penjelasan responden mengenai

masalah kelewatan penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik kekal.

Rajah 6.3 : Analisis Isu Kelewatan Pengeluaran Hakmilik Kekal

Responden

Ketida

kcek

apan

Pen

tadbir

an Tan

ah

Kegag

alan K

akita

ngan

Pejaba

t Tan

ah ...

Kelewata

n Peja

bat Tan

ah M

enge

mukak

..

Kegag

alan P

ejaba

t Tan

ah M

enye

diaka..

.

Kelewata

nPeja

bat Tan

ah M

enye

diaka

n...

Kegag

alan J

upem M

enye

diaka

n Uku

ra...

Kelewata

n Jup

em M

empe

rakui

Kerja U

...

Kegag

alan J

uruku

r Berl

esen

Men

yedia

k..

7

9

12 1314

1515

9

0246

810

1214

16


Isu-isu

79

6.3.3.1 Ketidakcekapan Pentadbiran Tanah

Kebanyakan responden menjelaskan bahawa punca utama isu penukaran

hakmilik sementara kepada hakmilik kekal adalah kerana ketidakcekapan

pentadbiran tanah kerana urusan ini bukan menjadi sasaran utama kerja pentadbiran.

Sebanyak 47 peratus responden menyatakan bahawa Pentadbir Tanah didapati lebih

mengutamakan urusan pemberimilikan, tukar syarat, pembangunan dan urusniaga

serta bukan urusniaga. Mereka beranggapan tugasan mereka selesai apabila hakmilik

sementara telah didaftarkan. Ini menjadi sebab utama kelewatan penukaran hakmilik

kekal.

6.3.3.2 Kegagalan Kakitangan Pejabat Tanah Menyelesaikan Tanggungjawab

Mereka

Seterusnya, sebanyak 60 peratus responden iaitu JUBL yang sentiasa

berurusan dengan Pejabat Tanah bagi urusan hakmilik kekal, menyatakan bahawa

masalah kekurangan kakitangan Pejabat Tanah berbanding bilangan urusan

pendaftaran hakmilik tanah yang semakin bertambah sejajar dengan pembangunan

negara. Selain itu, responden berpandangan bahawa kakitangan adalah tidak

berpengalaman dalam urusan perundangan tanah. Ini kerana mereka sering

ditukarkan di antara agensi-agensi kerajaan menyebabkan mereka yang baru bertugas

tidak mampu memahami perundangan dan pentadbiran tanah dalam jangka masa

yang singkat sedangkan bilangan urusan pendaftaran hakmilik semakin bertambah

dan tidak berhenti begitu sahaja. Di samping itu, pengenalan kepada penggunaan

SPTB dalam urusan pendaftaran menyebabkan mereka terpaksa belajar dan

memahami semula prosedur kerja yang amat berbeza jika dibandingkan dengan

sistem manual yang telah digunakan sejak tahun 1950-an lagi.

80

6.3.3.3 Kelewatan Pejabat Tanah Mengemukakan Permohonan Ukur Kepada

JUPEM

Seterusnya, masalah ditumpu kepada masalah prosedur penukaran hakmilik

kekal yang bermula di Pejabat Tanah. Proses bermula apabila Pejabat Tanah

menyediakan permohonan ukur untuk dihantar kepada JUPEM. Dengan bebanan

tugas yang semakin bertambah, kebanyakan hakmilik sementara yang telah lama

dihimpunkan menjadi sukar untuk diuruskan. Ini menyebabkan Pejabat Tanah lewat

menyediakan permohonan ukur hakmilik tanah kepada JUPEM. Kelewatan ini

menjadi punca kepada kelewatan aktiviti yang seterusnya. Hakikat ini dibuktikan

dengan pandangan responden sebanyak 80 peratus yang bersetuju bahawa kelewatan

Pejabat Tanah mengemukakan Permohonan Ukur kepada JUPEM menjadi masalah

pengeluaran hakmilik kekal.

6.3.3.4 Kegagalan Pejabat Tanah Menyediakan Surihan Petempatan dan

Permohonan Ukur

Selain kelewatan penyediaan permohonan ukur, sebanyak 87 peratus

responden yang terdiri daripada JUBL juga berpandangan bahawa masalah

kelewatan penukaran hakmilik disebabkan kegagalan Pejabat Tanah menyediakan

suruhan petempatan dan permohonan ukur mengikut jangka masa yang ditetapkan.

Kegagalan ini menyebabkan JUPEM tidak dapat meneruskan tugas mereka bagi

melaksanakan permohonan berkenaan.

6.3.3.5 KelewatanPejabat Tanah Menyediakan Borang Permintaan Hakmilik

Kepada JUPEM

Selain itu, sebanyak 93 peratus responden JUBL juga berpandangan

kegagalan Pejabat Tanah menyediakan borang permintaan hakmilik kepada JUPEM

juga menjadi punca kelewatan penukaran hakmilik kekal. Ini menyebabkan

lambakan hakmilik sementara yang gagal ditukarkan kepada hakmilik kekal. Borang

permintaan hakmilik gagal disediakan oleh Pejabat Tanah kerana kekurangan

81

maklumat bayaran penyediaan hakmilik kekal yang diperlukan oleh JUPEM dan juga

ketiadaan maklumat pendaftaran hakmilik sementara bagi lot berkenaan kerana buku

fahrasat yang tidak dikemaskini.

6.3.3.6 Kegagalan JUPEM Menyediakan Ukuran Hakmilik

Sebagai agensi swasta yang sentiasa berurusan dengan JUPEM, responden

JUBL turut berpandangan JUPEM juga menjadi punca kelewatan penukaran

hakmilik tanah. Ini kerana banyak permohonan ukur yang diterima dari Pejabat

Tanah tertunggak di JUPEM. Sebanyak 100 peratus responden JUBL berpendapat

tunggakan berkenaan disebabkan JUPEM gagal menyiapkan ukuran mengikut norma

masa yang ditetapkan.

6.3.3.7 Kelewatan JUPEM Memperakui Kerja Ukur Halus JUBL

Selanjutnya, 100 peratus responden JUBL dan Pejabat Tanah menyatakan

JUPEM gagal memperakui kerja-kerja ukur halus yang telah dilaksanakan oleh

JUBL. Ini menyebabkan berlakunya lambakan kerja ukur JUBL di JUPEM yang

belum diperakui. Dalam urusan ini, JUPEM dikehendaki menyemak hitungan dan

pelan akui kerja JUBL sebelum ukuran hakmilik tanah akhir disahkan dan ditentukan

dalam pelan hakmilik.

6.3.3.8 Kegagalan JUBL Menyediakan Kerja Ukur Halus Hakmilik

Akhir sekali, 60 peratus responden Pejabat Tanah dan PTG juga menyatakan

pandangan mereka mengenai kegagalan sebilangan JUBL menyediakan kerja ukur

halus hakmilik tanah. Kerja ukur hakmilik sementara amat perlu sebelum hakmilik

berkenaan mendapat statius hakmilik kekal. Responden JUBL menyatakan kegagalan

mereka menyediakan kerja ukur berkenaan disebabkan bayaran ukur yang yang tidak

diterima bagi meneruskan kerja mereka.

82

6.3.4 Analisis Penyelesaian Masalah Pengeluaran Hakmilik Kekal

Daripada sesi temubual dan soal selidik, para responden yang terdiri daripada

kakitangan PTG, Pejabat Tanah dan JUBL menyatakan pandangan masing-masing

bagi penyelesaian pengeluaran hakmilik kekal. Hasilnya, terdapat cadangan

penyelesaian yang telah disarankan. Mereka bersetuju bahawa Pejabat Tanah dan

JUPEM perlu menyediakan satu sistem kawalan pengurusan fail yang masih lagi

berselerak dan tidak seragam antara satu sama lain. Sistem ini berfungsi merekodkan

pergerakan fail Pejabat Tanah, mengemaskini maklumat rekod pemberimilikan

khususnya bayaran pemilik tanah pada satu daftar hakmilik yang dikeluarkan.

Bagi masalah tunggakan dan lambakan hakmilik sementara, semua responden

amat bersetuju dengan penubuhan pasukan petugas yang berfungsi membantu

Pejabat Tanah menyelesaikan dan mendaftar tunggakan penukaran hakmilik

sementara kepada hakmilik kekal. Pasukan petugas akan mempunyai fungsi mereka

tersendiri tanpa mengganggu urusan semasa Pejabat Tanah yang masih

bertanggungjawab menguruskan urusan-urusan semasa di pejabat berkenaan.

6.4 Penemuan Kajian

Mengikut Seksyen 92 (1) KTN 1965, hakmilik kekal mempunyai hak yang

tidak boleh disangkal. Apabila memperolehi hakmilik kekal, pemilik tanah boleh

menjalankan menjalankan aktiviti pecah sempadan, pecah bahagi dan cantuman

tanah serta lain-lain urusniaga. Ini menunjukkan bahawa pemilikan hakmilik kekal

oleh seseorang pemilik tanah memberikan banyak kelebihan kepada mereka. Dalam

penulisan ini, kajian mendapati penemuan kajian yang amat signifikan terhadap

kepentingan pemilikan hakmilik kekal. Berikut adalah penemuan-penemuan kajian

ini.

83

6.4.1 Pandangan Responden Mengenai Implikasi Pindaan 2001 KTN 1965 Ke

atas Pengeluaran Hakmilik

Bagi membincangkan penemuan ini, kajian membahagikan pandangan

responden kepada dua iaitu pandangan responden Pejabat Tanah dan JUBL. Bagi

responden Pejabat Tanah, sebanyak 80 peratus daripada mereka berpandangan

bahawa pindaan berkenaan pemansuhan hakmilik sementara dapat membolehkan

hakmilik kekal didaftarkan terus tanpa pendaftaran hakmilik sementara. Ini

membolehkan Pejabat Tanah mendaftarkan hakmilik kekal seterusnya mengelakkan

lambakan hakmilik sementara di Pejabat Tanah. Pindaan mampu mempercepatkan

perancangan pembangunan tanah dengan pengenalan kepada beberapa prosedur

pendaftaran yang lebih efektif dan efisyen. Namun, pada masa yang sama sebanyak

20 peratus responden berpendapat urusan kerja Unit Pendaftaran semakin rumit

kerana mereka terpaksa mendaftarkan hakmilik kekal yang lengkap dengan ukuran

halus. Bagi semua responden JUBL berpandangan bahawa pindaan berkenaan amat

baik kerana aktiviti penandaan batu sempadan di tapak tidak perlu dilakukan lagi.

Amat memadai dengan pengeluaran pelan lakar sahaja. Pindaan berkenaan dapat

mengurangkan masa menunggu pemilik tanah berdaftar bagi memiliki hakmilik

kekal.

6.4.2 Pandangan Responden Mengenai Keberkesanan Pindaan KTN 1965

(2001)

Berdasarkan maklum balas, kebanyakan responden menyatakan pindaan

terbaru ini masih belum dilaksanakan sepenuhnya oleh Pejabat Tanah dan PTG di

Semenanjung Malaysia. Mereka mendakwa prosedur baru ini hanya dilaksanakan

semasa awal pindaan pada tahun 2001 dan 2002. Namun, selepas itu pendaftaran

hakmilik kekal secara terus tanpa penyediaan hakmilik sementara terhenti. Prosedur

sekarang diteruskan dengan proses lama bagi pengeluaran hakmilik sementara. Ini

menunjukkan pindaan berkenaan tidak dilaksanakan sepenuhnya dan jelas

menunjukkan pindaan gagal mengesani proses pendaftaran dan pengeluaran hakmilik

kekal secara terus.

84

6.4.3 Pandangan Responden Mengenai Situasi Semasa Kerja Mereka Dalam

Pendaftaran Hakmilik Tanah

Secara keseluruhannya, kajian mendapati para responden memberikan

pandangan bahawa pindaan ini amat baik bagi memenuhi keperluan Seksyen 79 (2)

KTN 1965. Ia juga dapat mengurangkan bebanan kerja kerana hakmilik kekal dapat

didaftarkan terus dan menjimatkan masa menunggu bagi pemilik tanah. Ini turut

memberikan implikasi yang positif selaras dengan penggunaan SPTB dalam urusan

pendaftaran tanah di PTG dan Pejabat Tanah di Semenanjung Malaysia.

6.5 Kesimpulan

Secara kesimpulannya, berdasarkan analisis kajian ini, penulisan mendapati

pindaan KTN 1965 ke atas pemansuhan hakmilik sementara belum mampu

dilaksanakan secara meluas walaupun mempunyai kelebihan daripada segi bebanan

kerja dan masa menunggu pemilik tanah memperolehi hakmilik kekal. Oleh itu,

pihak JKPTG seharusnya menjalankan kajian yang terkini bagi menggelakkan isu

pendaftaran hakmilik kekal terus membelenggu pentadbiran tanah yang disasarkan

ke arah pentadbiran bertaraf dunia menjelang 2020. Bab yang seterusnya akan

merumus keseluruhan penulisan ini.

BAB TUJUH

RUMUSAN

7.1 Pengenalan

Penulisan ini akan diakhiri dengan bab ini yang akan merumus keseluruhan

kajian yang telah dilaksanakan berdasarkan kajian teoritikal dan empirikal. Rumusan

keseluruhan hasil kajian berkaitan tiga objektif kajian. Selain itu, limitasi kajian yang

dihadapi semasa kajian dilaksanakan dan cadangan kajian lanjutan akan

dibincangkan dalam penulisan bab ini.

7.2 Pencapaian Objektif Kajian

Kajian ini bermatlamat untuk mengkaji rasional dan keberkesanan pindaan

dilaksanakan kepada seksyen-seksyen dalam KTN 1965 berkenaan dengan

pengeluaran hakmilik kekal. Seksyen-seksyen berkenaan ialah Seksyen 79, Seksyen

134, Seksyen 140 dan Seksyen 146. Di samping itu, tiga sub-seksyen iaitu seksyen

183A, 184A dan 185A juga dimasukkan dalam KTN 1965 (Akta 1104) bagi

mempercepatkan pengeluaran hakmilik kekal kepada pemilik-pemilik tanah. Setelah

menjalankan kajian ini, penulisan berjaya mencapai ketiga-tiga objektif kajian.

Objektif pertama kajian iaitu bagi mengenalpasti prosedur pengeluaran hakmilik

kekal oleh Pejabat Tanah berjaya dicapai pada Bab Tiga. Seterusnya, Bab Empat

iaitu kajian teoritikal mengenai isu-isu pengeluaran hakmilik kekal bagi mencapai

objektif kajian kedua. Objektif ketiga yang juga objektif yang terakhir iaitu mengkaji

86

keberkesanan prosedur pengeluaran hakmilik kekal sebelum dan selepas pindaan

KTN 1965 pada tahun 2001 dicapai dalam Bab Lima dan Bab Enam.

7.3 Cadangan

Bahagian cadangan ini akan merumus mengenai pendaftaran dan pengeluaran

hakmilik kekal. Di samping itu, cadangan dan saranan disenaraikan bagi memastikan

koordinasi di antara pihak-pihak yng terlibat dalam penyedian hakmilik kekal iaitu

Pejabat Tanah, JUPEM, JUBL dan pemilik tanah itu sendiri.

(a) Pejabat Tanah perlu sentiasa mengutamakan urusan pendaftaran dan

pengeluaran hakmilik kekal kerana hakmilik kekal adalah hak mutlak

pemilik tanah yang mempunyai kepentingan ke atas tanah berkenaan.

(b) Semua pihak perlu bergerak menjalankan urusan pendaftaran hakmilik

kekal secara satu pusat sehenti. Melalui konsep ini, masa pergerakan fail

permohonan tidak dibazirkan kerana didapati tempoh berkenaan menjadi

punca kelewatan pengeluarannya.

(c) Hakmilik sementara masih penting dalam urusan tanah. Maka,

pendaftarannya perlu diteruskan tetapi pada masa yang sama dikurangkan

dengan pendaftaran terus hakmilik kekal bagi permohonan yang baru.

7.4 Limitasi Kajian

Dalam menjalankan penulisan ini, permasalahan yang timbul adalah

mengenai urusan yang berkaitan pindaan KTN 1965 masih belum dilaksanakan

secara sepenuhnya di Pejabat Tanah. Ini menyukarkan penulis mengetahui sejauh

mana keberkesanan pindaan dalam mengurangkan isu tunggakan hakmilik sementara

di Pejabat Tanah. Selain itu, maklum balas responden yang dipilih amat

mengecewakan. Daripada sejumlah 400 set borang soal selidik yang diedarkan,

hanya 15 set sahaja yang dikembalikan. Jika diberikan peratusan, hanya 3.75 peratus

87

sahaja responden memberikan maklum balas. Penulis telah memberikan jangka masa

yang munasabah bagi mereka untuk memberikan respon iaitu selama enam sehinga

lapan bulan. Namun, limitasi ini tidak menghalang penulisan ini kerana para

responden yang memberikan maklum balas adalah mereka yang berpengalaman dan

berpengetahuan luas dalam urusan penyediaan, pendaftaran dan pengeluaran

hakmilik kekal dan hakmilik sementara.

7.5 Cadangan Kajian Lanjutan

Sebagai satu kajian yang memerlukan penumpuan pada skop yang lebih

khusus, ternyata banyak lagi perkara-perkara berkenaan skop yang tidak dapat dikaji

dengan lanjut. Berikut adalah cadangan kajian lanjutan yang boleh dilaksanakan oleh

para pelajar Sarjana Muda (Sains) dan Sarjana (Sains) Pentadbiran dan

Pembangunan Tanah, UTM:-

• Kajian Ke arah Pemantapan dan Kecekapan Pengeluaran Hakmilik Kekal

• Kajian Mengujudkan Pusat Sehenti Bagi Pendaftaran Hakmilik Kekal

• Perbandingan Pengeluaran Hakmilik Tanah Di Semenanjung Malaysia,

Sabah dan Sarawak

7.6 Kesimpulan

Penulisan ini diselesaikan dengan jayanya berikutan pencapaian tiga objektif

kajian. Keseluruhannya, ternyata KTN 1965 (Akta 1104) masih gagal mengatasi isu

tunggakan penukaran hakmilik sementara kepada hakmilik kekal di Pejabat Tanah.

Ini membawa kepada pengujudan Pasukan Petugas Khas JKPTG yang terpaksa

diwujudkan bagi mengambil alih urusan penukaran ini. Akhir sekali, segala usaha

kerajaan bagi memastikan sistem penyampaian yang berkesan tidak akan berjaya,

selagi masyarakat kita terutamanya pihak pelaksana lalai dan gagal memahami

fungsi mereka dalam memberikan perkhidmatan yang berkualiti kepada rakyat.

BIBLIOGRAFI

Akta Kanun Tanah Negara (Pindaan) 2001. Akta A1104. Percetakan Nasional

Berhad. Kuala Lumpur.

Azlin Azizan (1998). Projek Sarjana Muda. “Keperluan Aspek-Aspek Teknikal

Dalam Permohonan Hakmilik Stratum”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains

Geoinformasi. Universiti Teknologi Malaysia. Johor.

Hanafi Mamat, Haji (2002). Kertas Seminar. “Pindaan Akta Kanun Tanah Negara

2001 - Implikasi Terhadap Jurukur Tanah Berlesen”. Seminar Pengurusan

Ukur Kadaster. Kuala Lumpur.

Junaidi Baklin. Kajian Topik (1999). “Prosedur Penukaran Geran Tanah Daripada

Native Title Kepada Country Lease”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains


Junaidi Baklin (1999). Projek Sarjana Muda. “Kajian Masalah Penukaran Geran

Native Title Kepada Country Lease di Sabah”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains


Mahadi Arshad, Datuk, Haji (2001). Kertas Seminar. “Amendments To The National

Land Code”. Seminar On Malaysian Land Laws. Anjuran Jabatan Ketua

Pengarah Tanah dan Galian. Kuala Lumpur.

Mohd Mohidin Seman, Dato’ Haji (2003). Kertas Seminar. “Pembangunan Hartanah

(Sektor Industri, Komersial, Perumahan dll) di Negeri Pahang, Hala Tuju,

Peluang dan Cabaran di Abad ke-21”. Seminar Pentadbiran Tanah Dan

89

Peluang Pelaburan Hartanah Dekad Pertama Abad Ke-21 Negeri Pahang.

Anjuran Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang dan Pejabat Pengarah

Tanah Dan Galian Pahang. Genting Highlands.

Nik Mohd Zain Nik Yusof (1992), Profesor, Dato’, Dr. Kertas Seminar. “Recent

Amendments To The National Land Code - An Overview”. Seminar On

Malaysia Land Laws and The Latest Amendments To The National Land

Code”. Anjuran Persatuan Pengurusan Tanah Semenanjung Malaysia. Kuala

Lumpur.

Nik Mohd Zain Nik Yusof (2002), Profesor, Dato’, Dr. Kertas Seminar. “The

Formulation Of The National Land Policy : The Way Forward For A World-

Class Land Administration System In Malaysia”. National Land Convention

2002. Kuala Lumpur.

Nik Mohd Zain Nik Yusof (2003), Profesor, Dato’, Dr. Kertas Seminar. “Pentadbiran

Tanah, Cabaran dan Penyelesaian”. Seminar Pentadbiran Tanah Dan Peluang

Pelaburan Hartanah Dekad Pertama Abad Ke-21 Negeri Pahang. Anjuran

Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang dan Pejabat Pengarah Tanah Dan

Galian Pahang. Genting Highlands.

Noorul Amilin (1998). Projek Sarjana Muda. “Faktor-Faktor Kelewatan Hakmilik

Strata”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi. Universiti Teknologi

Malaysia. Johor.

Quah Chong Beng (1998). Projek Sarjana Muda. “Masalah Kelewatan Pengeluaran

Hakmilik Strata”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi. Universiti

Teknologi Malaysia. Johor.

Radzi Yusof, Dato’, Haji (2003). Kertas Seminar. “Dasar-Dasar Tanah dan

Pentadbiran Tanah di Negeri Pahang. Isu dan Cabaran”. Seminar Pentadbiran

Tanah Dan Peluang Pelaburan Hartanah Dekad Pertama Abad Ke-21 Negeri

90

Pahang. Anjuran Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang dan Pejabat

Pengarah Tanah Dan Galian Pahang. Genting Highlands.

Raleigh Barlowe. “Land Resource Economics - The Economics of Real Property”.

Edisi Kedua. Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs. N.J.

Saidon Salim (2003). Kertas Kursus. “Jenis-Jenis Hakmilik Di bawah KTN 1965”.

Kursus Pentadbiran dan Perundangan Tanah. Anjuran INSTUN. Perak.

Saiful Nizam Not (1998). Kajian Topik. “Hakmilik-Hakmilik Kekal, Bentuk

Pendaftaran Dan Masalah”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi.

Universiti Teknologi Malaysia. Johor.

Saiful Nizam Not (1998). Projek Sarjana Muda. “Sebab-Sebab Kelewatan

Pengeluaran Suratan Hakmilik Kekal”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains


Salleh Buang, Prof (1993). “Undang-Undang Tanah di Malaysia”. Dewan Bahasa

dan Pustaka. Kuala Lumpur.

Sulaiman Bakri (2003). Projek Sarjana. “Prosedur dan Proses Penukaran Hakmilik

Sementara Kepada Hakmilik Tetap – Amalan Pentadbiran Di negeri

Selangor.”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi. Universiti Teknologi

Malaysia. Johor.

Zainul Ayob, Dato’, Haji (2003). Kertas Seminar. “Fokus Pembangunan Hartanah

Negeri Pahang, Peluang dan Prospek Pembangunan di Kawasan Jajaran Lebuh

Raya Pantai Timur”. Seminar Pentadbiran Tanah Dan Peluang Pelaburan

Hartanah Dekad Pertama Abad Ke-21 Negeri Pahang. Anjuran Pejabat

Setiausaha Kerajaan Negeri Pahang dan Pejabat Pengarah Tanah Dan Galian

Pahang. Genting Highlands.

91

Zulkipli Talip (2000). Kajian Topik. “Proses Permohonan Hakmilik Tanah Di

Sarawak”. Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi. Universiti Teknologi

Malaysia.

____________. Nota. “Tatacara Pengeluaran Suratan Hakmilik Kekal Tanpa Suratan

Hakmilik Sementara Bagi Permohonan Serah Balik Kurnia Semula”. Pejabat

Pengarah Tanah Dan Galian Johor. Johor.1996.

____________. Kertas Kerja. “Implikasi Pelaksanaan Akta Kanun Tanah Negara

(Pindaan) 2000 Kepada Proses Pengeluaran Hakmilik Kekal. Majlis Dialog

JUPEM-Pejuta. Persidangan Pengarah-Pengarah Ukur 2001. Sabah. 11-12

Oktober 2001.

____________. Nota. “The System and Structure of Land Administration In

Malaysia”. Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi. 1992.

____________. Nota. “The Structure and System of Land Administration In

Peninsular Malaysia”. Kementerian Tanah dan Pembangunan Koperasi. 1993.

LAMPIRAN A BORANG TEMUBUAL

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA JABATAN PENTADBIRAN DAN PEMBANGUNAN TANAH

BORANG TEMUBUAL

KEBERKESANAN PROSEDUR PENGELUARAN HAKMILIK KEKAL BERDASARKAN PINDAAN KANUN TANAH NEGARA 1965

(AKTA A1104)

Temubual ini bermatlamat untuk mengkaji rasional dan keberkesanan pindaan dilaksanakan kepada seksyen-seksyen dalam KTN 1960 berkenaan dengan pengeluaran hakmilik kekal. Seksyen-seksyen berkenaan ialah seksyen 79, seksyen 134, seksyen 140 dan seksyen 146. Di samping itu, tiga sub-seksyen iaitu seksyen 183A, 184A dan 185A juga dimasukkan dalam KTN 1960 bagi mempercepatkan pengeluaran hakmilik kekal kepada pemilik-pemilik tanah. Bagi mencapai matlamat tersebut, tiga objektif kajian telah dirangka. Objektif-objektif berkenaan ialah :

(a) Mengenalpasti prosedur pengeluaran hakmilik kekal oleh pejabat tanah, (b) Mengkaji masalah pengeluaran hakmilik kekal, (c) Mengkaji keberkesanan prosedur pengeluaran hakmilik kekal sebelum

dan selepas pindaan KTN 1965 (Akta A1104) pada tahun 2001.

OLEH : Haji Alias Haji Ibrahim

Sarjana (Sains) Pentadbiran dan Pembangunan Tanah Fakulti Kejuruteraan dan Sains Geoinformasi

Sesi 2003/2004

Borang temubual ini mengandungi empat (4) muka surat yang terbahagi kepada tiga (3) bahagian. Temubual dikhususkan kepada kakitangan Pejabat Tanah, Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia dan jurukur berlesen. Maklumat anda adalah RAHSIA untuk tujuan

akademik semata-mata

Bahagian A Latar Belakang Responden

(1) Nama : _____________________________ (2) Umur : _____________________________ (3) Status : Pejabat tanah/JUPEM/JUBL (4) Nama agensi : _____________________________ (5) Jawatan : _____________________________ (6) Pengkhususan tugas : _____________________________ (7) Pengalaman kerja : _____________________________ (8) Pengalaman agensi : _____________________________

Bahagian B Pengetahuan Mengenai Prosedur Pengeluaran Hakmilik Kekal

(9) Sejauh pengetahuan anda, berapakah jenis hakmilik tanah? Ulaskan. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(10) Apakah yang anda faham mengenai hakmilik kekal? Jelaskan. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(11) Ulaskan pula pemahaman anda mengenai hakmilik sementara. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(12) Nyatakan perbezaan di antara kedua-dua jenis hakmilik berkenaan. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(13) Apakah yang anda faham mengenai proses pengeluaran hakmilik kekal? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(14) Adakah anda menghadapi masalah dalam menjalankan urusan berkenaan? Ulaskan. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(15) Nyatakan isu-isu yang timbul ketika pengeluaran hakmilik kekal hasil daripada hakmilik sementara. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(16) Bagaimana kaedah terbaik bagi mengurangkan masalah bagi pihak anda menyelesaikan pengeluaran hakmilik kekal kepada pemohon? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bahagian C Implikasi Pindaan KTN 1960 (Pindaan 2001) Terhadap Proses Pengeluaran Hakmilik Kekal

(17) Adakah anda tahu/faham mengenai pindaan terhadap proses pengeluaran hakmilik kekal pada tahun 2001? Jelaskan. ____________________________________________________________________________________________________________

(18) Nyatakan pandangan anda mengenai pindaan ini ____________________________________________________________________________________________________________

(19) Pernahkah anda menjalankan proses pengeluaran hakmilik kekal berdasarkan pindaan berkenaan? Jika TIDAK, mengapa? ____________________________________________________________________________________________________________

(20) Apakah perbezaan di antara proses pengeluaran hakmilik kekal daripada hakmilik sementara dengan pengeluaran terus hakmilik kekal? Ulas. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(21) Adakah anda menghadapi masalah sebagaimana masalah yang wujud ketika mengikut prosedur sebelum pindaan KTN 1960? Jelaskan. ____________________________________________________________________________________________________________

(22) Pada pandangan anda, adakah pindaan berkenaan membantu pihak berkenaan mempercepatkan pengeluaran hakmilik, sekaligus menangani isu kelewatan pengeluaran hakmilik? Mengapa? ____________________________________________________________________________________________________________

Sekian, terima kasih

LAMPIRAN B KERATAN-KERATAN AKHBAR

1. “National Land Code 2001 (NLC 2001) amendments”. 15 Jun 2001. Property Times : New Straits Times

2. “Last Chance for Land Office” . 24 Januari 2004. Property Times: New Straits Times

3. “A Premier On Land Ownership”. 11 May 2002. Property Times: New Straits Times

4. “Pindaan Terbaru Kanun Tanah Negara” . 29 Mei 2001. Utusan Malaysia.

5. “Orang ramai muak karenah birokrasi Pejabat Tanah” . 13 Disember 2002.

Berita Harian.

6. “Aduan mengenai Pejabat Tanah banyak diterima BPA” . 17 Disember 2002 Berita Harian

7. “Kajian menyeluruh atasi karenah Pejabat Tanah” . 28 Disember 2002.

Berita Harian

8. “Quick clearance of land cases” . 18 Disember 2003. New Strait Times.

9. “Pejabat Tanah diperkemas-Pasukan khas dibentuk atasi masalah kes

tertunggak ”. 19 Disember 2003. Utusan Malaysia.

10. “Segerakan pasukan khas atasi urusan tanah”. 19 Disember 2003. Berita Harian

11. “180,000 daftar hakmilik tanah tertangguh”. 18 Disember 2003. Berita Harian

12. “Transaksi tanah tertunggak selesai tahun depan”. 19 Disember 2003. Berita

Harian

13. “Sistem ukur berkomputer di 108 Pejabat Tanah”. 17 Disember 2002. Berita

Harian

14. “SKH, DRB-Hicom raih projek e-tanah RM500juta”. 4 Oktober 2004.

Utusan Malaysia.

pdf (full text)

Documents