We leven in sociaal netwerk.

Hekkert definieert ‘aesthetic’ als: ‘pleasurable to the senses’. Hij bekijkt esthetiek vanuit het perspectief van de evolutionaire psychologie. Een esthetische ervaring onderga je met al je zintuigen ofwel modaliteiten, waartoe hij naast zicht, gehoor, tast, reuk en smaak ook ‘mind’ rekent, de geest.

Biologische wetten onderscheiden dat wat goed is van dat wat schadelijk is voor ons welzijn. Hekkert betoogt dat je een product slechts gedeeltelijk op ‘esthetisch’ of aangenaam voor de zintuigen beoordeelt. In de esthetische waardering spelen cognitie en emotie een grote rol. Het esthetische gevoel is in dit proces van waarnemen echter een belangrijke verbindende factor bij de product ervaring waarin het oordeel over de verschillende aspecten (perceptie, betekenis) gevormd wordt.

Aan dit esthetische oordeel liggen volgens Hekkert vier basisprincipes ten grondslag. Deze principes gelden voor alle zintuigen.

1. Maximaal effect met minimale middelen (maximum effect for minimum means) Dit principe is de overkoepelde regel die bepaalt of ons iets bevalt. Ons systeem werkt zo economisch mogelijk. Een voorbeeld van de esthetische waardering van ‘maximaal effect met minimale middelen’ is het gebruik van een metafoor. De elegantie van een raak gekozen metafoor is aangenaam. Snel kunnen bevatten van iets dat we nodig hebben om te overleven (om te leren) is aangenaam.

2. Eenheid in verscheidenheid (unity in variety) In het zoeken naar orde en betekenis in de chaos die de wereld om ons heen is leggen onze zintuigen verbanden op basis van visuele informatie. Een meer geoefende beschouwer legt sneller verbanden dan een leek. Hierdoor zal de mate van expertise van de gebruiker/beschouwer de esthetische ervaring beïnvloeden.

3. Meest geavanceerd maar toch aanvaardbaar (most advanced, yet acceptable) Een uitspraak van ontwerper Raymond Loewy uit 1951 en later bevestigd in psychologisch onderzoek: MAYA. Most Advanced, Yet Acceptable. We houden van het evenwicht tussen vertrouwd en nieuw en hebben een voorkeur voor zogenaamde prototypische vormen.

4. Consistentie van alle zintuigelijke indrukken (optimal match) De betekenis die een product heeft moet congruent zijn met de boodschap die via ieder afzonderlijk zintuig binnenkomt.

Deze psychologische benadering van esthetiek geeft duidelijke richtlijnen voor het bespreken van de esthetische waardering van een product of van een ontwerp van een product. De principes zijn bruikbaar voor Multi sensorisch ontwerpen. Door de technische mogelijkheden spelen taszin en gehoor een steeds grotere rol in het ontwerpen van informatie.