passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet

XIOS HOGESCHOOL LIMBURG DEPARTEMENT N-TECHNOLOGIE

PASSIEFHUIS & LAGE ENERGIEWONING IN HOUTSKELETMattheus HERMANS

Afstudeerwerk ingediend tot het behalen van het diploma van bachelor in de bouw

Promotoren: dhr. D. Bokken (HSBB) mevr. M. Hendrix (XIOS Hogeschool Limburg)

ACADEMIEJAAR 2009 - 2010

XIOS hogeschool Limburg

Hermans Mattheus

INHOUDSOPGAVEAbstract ...............................................................................................................................................4 Lijst met afkortingen en symbolen .....................................................................................................5 1 2 Voorwoord ..................................................................................................................................6 Algemene bepalingen .................................................................................................................7 2.1 Passiefhuis...........................................................................................................................8

Isolatie .........................................................................................................................................8 Luchtdichting...............................................................................................................................9 Hoogrendementsglas ..................................................................................................................9 Ventilatiesysteem .....................................................................................................................10 Passiefhuis certificaat ...............................................................................................................10 2.2 2.3 3 Lage energiewoning ..........................................................................................................11 E-peil .................................................................................................................................12

Opbouw houtskelet ..................................................................................................................13 3.1 Vloer op volle grond..........................................................................................................14

Fundering ..................................................................................................................................14 Dekvloer ....................................................................................................................................14 Ankers, Ytong ............................................................................................................................15 Roofing ......................................................................................................................................15 Muurplaat, Diba ........................................................................................................................15 Drukvaste isolatie......................................................................................................................15 Praktisch ....................................................................................................................................16 Verschil met lage energie..........................................................................................................17 3.2 Wandstructuur ..................................................................................................................18

FJI, Kerto, vezelplaat, multiplex raamkader, waterdichting .....................................................18 Celit ...........................................................................................................................................19 Isofloc ........................................................................................................................................19 Spouwisolatie ............................................................................................................................19 Gevelafwerking .........................................................................................................................19 Praktisch ....................................................................................................................................20 Verschil met lage energie..........................................................................................................20 3.3 Raam .................................................................................................................................21

Driedubbel glas, thermisch onderbroken profiel......................................................................21 Multiplex raamkader, PUR, luchtdichting .................................................................................21 Praktisch ....................................................................................................................................22 1 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

Verschil met lage energie..........................................................................................................23 3.4 Verdiepingsvloer ...............................................................................................................24

Dampscherm, koppelregel ........................................................................................................24 Kerto, bevestigingsbeugels .......................................................................................................25 Randbalk, regel .........................................................................................................................25 Finnjoist .....................................................................................................................................25 OSB, stelregel ............................................................................................................................25 Akoestische isolatie...................................................................................................................26 Praktisch ....................................................................................................................................26 Verschil met lage energie..........................................................................................................26 3.5 Dakstructuur .....................................................................................................................27

Stelregel, Diba ...........................................................................................................................27 Nokbalk, bandstaal....................................................................................................................27 Finnjoist, zielversterking ...........................................................................................................28 Celit ...........................................................................................................................................28 Dampscherm .............................................................................................................................28 Praktisch ....................................................................................................................................28 Verschil met lage energie..........................................................................................................29 4 Kostenplaatje ............................................................................................................................30 4.1 4.2 4.3 5 Passiefhuis.........................................................................................................................31 Lage energiewoning ..........................................................................................................33 Resultaat ...........................................................................................................................34

Verbruik.....................................................................................................................................37 5.1 5.2 5.3 PHPP ..................................................................................................................................38 U-waarde...........................................................................................................................38 Passiefhuis.........................................................................................................................39

U-waardes constructieonderdelen ...........................................................................................39 U-waardes beglazing .................................................................................................................41 Ventilatie ...................................................................................................................................42 Transmissieverliezen .................................................................................................................43 Energiekengetal ........................................................................................................................44 5.4 Lage energiewoning ..........................................................................................................45

U-waardes constructieonderdelen ...........................................................................................45 U-waardes beglazing .................................................................................................................46 Ventilatie ...................................................................................................................................47 Transmissieverliezen .................................................................................................................48

2 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

Energiekengetal ........................................................................................................................48 5.5 6 Resultaat ...........................................................................................................................50

Terugverdientermijn .................................................................................................................51 6.1 6.2 6.3 Overzicht gegevens ...........................................................................................................52 Berekening terugverdientermijn.......................................................................................52 Interpretatie resultaten ....................................................................................................54

7

Subsidies ...................................................................................................................................55 7.1 7.2 7.3 7.4 Premies en subsidies door de gemeente ..........................................................................56 Premies en subsidies door Eandis .....................................................................................56 Premies en subsidies door de provincie ...........................................................................56 Premies en subsidies door Vlaanderen.............................................................................56

Federale belastingvermindering voor de bouw van of het verbouwen tot een lage energiewoning ..........................................................................................................................57 Federale belastingvermindering voor de bouw van of het verbouwen tot een passiefwoning ..................................................................................................................................................57 7.5 7.6 8 9 10 10.1 10.2 10.3 10.4 11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8 11.9 Groene lening....................................................................................................................58 Invloed op terugverdientermijn ........................................................................................59

Conclusie ...................................................................................................................................63 Referenties ................................................................................................................................64 Bijlages ..................................................................................................................................65 Doorsnede skelet ..............................................................................................................66 Grondplannen voorbeeldwoning ......................................................................................67 PHPP-berekening ..............................................................................................................72 Vergelijk gasprijzen ...........................................................................................................84 Technische fiches ..................................................................................................................85 Celit 4D ..............................................................................................................................86 Ewitherm, driedubbel glas ................................................................................................87 Finnforest, finnjoist ...........................................................................................................88 Finnforest, Kerto ...............................................................................................................89 Isofloc, isolatiemateriaal ...................................................................................................90 Siga, Majpell 5 ...................................................................................................................91 Pavatex, pavapor...............................................................................................................92 Proclima, Solitex UD ..........................................................................................................94 Ytong, cellenbeton ............................................................................................................95



Hermans Mattheus

ABSTRACTTitel: Auteur: Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet Mattheus Hermans

Interne begeleider: Mevr. Martine Hendrix Externe begeleider: Dhr. Dirk Bokken (HSBB)

Sinds 1 januari 2010 is de energieprestatie-eis voor woningen verlaagd van E100 naar E80. Het is een feit dat woningen steeds energiezuiniger (moeten) worden en deze trend zal in de toekomst beslist worden doorgetrokken. Bijgevolg heb ik als stageplaats gekozen voor het bouwbedrijf HSBB. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het bouwen van lage energiewoningen en passiefhuizen in houtskelet. Bouwen in hout brengt veel voordelen met zich mee. Houtskeletbouw is een manier van bouwen waarbij prefabricage ver wordt doorgedreven. Hierdoor is bouwen in hout snel en worden fouten tot een minimum herleid. Ook schikt bouwen in hout zich goed voor het construeren van laag energetische woningen. Hierdoor heeft houtskeletbouw een stapje voor in de almaar strenger wordende energiestandaard. Bij het bouwproces van een woning in hout komen veel belangrijke aspecten aan bod die afwijken van de traditionele woningbouw. Bijgevolg geef ik een overzicht van alle noodzakelijke elementen van dergelijk type woning. Tegenwoordig overwegen steeds meer mensen om een lage energiewoning of een passiefhuis te bouwen. Maar wat de meest rendabele oplossing is, blijft voor de meesten een raadsel. Een uitgebreide kostenanalyse brengt duidelijkheid. Hiernaast wordt er ook onderzoek gedaan naar het verbruik van beide woningtypes. Via een PHPP- berekening wordt het verbruik van deze huizen berekend en vervolgens gekoppeld aan de actuele brandstofprijzen. Op deze manier wordt het duidelijk op welke termijn een lage energiewoning in houtskelet rendabel wordt. Zo kan ieder voor zich de voor -en nadelen afwegen.



Hermans Mattheus

LIJST MET AFKORTINGEN EN SYMBOLENE-peil G-waarde LE n50 PHPP PUR SLS U-waarde Energieprestatie-eis Zontoetredingsfactor Lage energiewoning Referentiewaarde luchtdichtheid PassiefHuisProjecteringsPakket Polyurethaan Scandivian Lumber Standard Warmtedoorgangscofficint

R

Thermische weerstand Thermische geleidbaarheid Waardes voor koudebruggen Rendement



Hermans Mattheus

1 VOORWOORDSinds 1 januari 2010 is de energieprestatie-eis voor woningen verlaagd van E100 naar E80. Het is een feit dat woningen steeds energiezuiniger (moeten) worden en deze trend zal in de toekomst beslist worden doorgetrokken. Deze trendverschuiving is op verschillende gebieden waar te nemen: Wettelijke bepalingen waaraan woningen die tegenwoordig gebouwd worden moeten voldoen, worden aangepast. Aandacht voor energie- en waterverbruik vormen hierin de rode draad. Subsidies die door verschillende instanties uitgereikt worden hebben steeds meer betrekking op de energie-efficinte van woningen. Met deze subsidies wordt het energiezuinig bouwen vanuit verschillende fronten aangemoedigd. Aannemers en producenten van bouwmaterialen spelen op deze evolutie in door diensten en producten aan te bieden die het mogelijk maken om laag energetische woningen te bouwen. Houtskeletbouw is een manier van bouwen die al vele jaren bestaat. Toch wordt deze techniek in Belgi nog niet veel toegepast. Nochtans brengt bouwen met een houten skeletstructuur vele voordelen met zich mee op gebied van energie-efficintie. Omwille van bovenstaande redenen zal ik in dit proefstuk informatie geven over passiefhuizen en lage energiewoningen in houtskelet. Hierbij heb ik zowel aandacht voor het technische als voor het financile aspect. In dit proefstuk zal ik volgende vragen beantwoorden: Waaraan moet een passiefhuis en lage energiewoning tegenwoordig voldoen? Hoe zit de opbouw van een houtskeletstructuur in mekaar? Is het rendabel om te kiezen voor een passiefhuis i.p.v. een lage energiewoning? Welke subsidies bestaan er voor dergelijke woningen? Het is de bedoeling van deze bachelorproef om de lezer een beeld te geven over energiezuinige woningen in houtskelet. Om dit zo duidelijk mogelijk aan te tonen zal ik een bestaande passieve woning omvormen tot een lage energiewoning en zo de verschillen duidelijk maken. Dit document zou niet tot stand zijn gekomen zonder de gewaardeerde medewerking van mijn promotoren Dhr. D. Bokken en Mevr. M. Hendrix, alsook de werknemers van HSBB die altijd klaarstonden met antwoorden op mijn vragen. Waarvoor dank!



Hermans Mattheus

2 ALGEMENE BEPALINGENU heeft ongetwijfeld al van de termen passiefhuis, lage energiewoning en E-peil gehoord. De laatste jaren heeft het energiezuinig bouwen een ongekende opmars gekend. Dit energiezuinig bouwen wordt in de praktijk vertaald naar verschillende normen en bepalingen waaraan huizen moeten voldoen. Maar wat houden de termen passiefhuis, lage energiewoning en E-peil nu precies in?



Hermans Mattheus

2.1 PASSIEFHUISEen passiefhuis wordt gekenmerkt door een uitstekend winter-en zomercomfort en is hiernaast erg energiezuinig. In theorie veronderstelt men dat een passiefhuis enkel kan opgewarmd worden door passieve energiebronnen. Hiermee bedoelen we dat er geen klassiek verwarmingssysteem nodig is om het huis op te warmen. Hiervoor wordt in de eerste plaats beroep gedaan op de zon. Naast de zon wordt er ook warmte gewonnen uit de afgifte van lichaamswarmte van de bewoners alsook uit stralingswarmte van elektrische apparaten. Dit maakt een passiefhuis 75% zuiniger dan een traditionele nieuwbouwwoning en zelfs 85% zuiniger t.o.v. het huidige Vlaamse woningbestand.

Afbeelding: vergelijking energieverbruik Bron: PassiefhuisPlatform Door het gebrek aan een verwarmingssysteem zal een passiefhuis op een andere manier moeten omgaan met aanwezige warmte dan bij een traditionele woning. Dit wordt bereikt door het in acht nemen van een aantal principes.

ISOLATIEEen eerste basisvereiste is het aanbrengen van een doorgedreven isolatie. Bij traditionele woningen in Belgi wordt er slechts zoveel isolatie gebruikt als bij woningen in Spanje en Itali. Woningen in Belgi hebben dus logischerwijs een groot warmteverlies met als gevolg dat een vrij krachtige verwarmingsinstallatie noodzakelijk is. Een passiefhuis daarentegen is zo goed 8 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

gesoleerd dat er maar een laag vermogen nodig is om het huis te verwarmen. Dit vermogen kan vergeleken worden met dat van een strijkijzer. Om dit te bereiken plaatst men zon 20cm isolatie in de vloer, 25 tot 35cm isolatie in de wanden en 40 tot 45cm isolatie in het dak. De ramen worden gekenmerkt door een driedubbele beglazing waarbij de profielen thermisch onderbroken zijn. De verschillende constructieonderdelen moeten aan volgende waardes voldoen: U-waarde van vloeren, muren, daken < 0,15 W/mK U-waarde van buitenschrijnwerk < 0,8 W/mK U-waarde van beglazing < 0,8 W/mK

LUCHTDICHTINGNaast het aanbrengen van een warme jas rond het gebouw zal men ook trachten de warmteverliezen doorheen kieren en spleten tot een minimum te beperken. Ongecontroleerde luchtlekken kunnen aanleiding geven tot vochtige lucht binnen in de woning waardoor schimmels ontstaan. Een onaangenaam binnenklimaat is het resultaat. Daarom zal er bij een passiefhuis voldoende aandacht besteed worden aan het luchtdicht afwerken van het gebouw. Hierbij moet men voornamelijk aandacht hebben voor aansluitingen met buitenschrijnwerk, wanden en dak. De luchtdichtheid van het gebouw wordt bewezen met een pressurisatieproef. Hierbij wordt de woning in over-of onderdruk gezet met een drukverschil van 50Pa (de n50-waarde), waarna men gaat kijken welke de drukverliezen zijn binnen het beschermd volume.

HOOGRENDEMENTSGLASAangezien de warmte in een passiefhuis voor een groot deel afkomstig is van de zon, is het erg belangrijk dat de zon ook de kans krijgt om het huis op te warmen. Daarom wordt er in een passiefhuis glas aangewend dat, door een hoge G-waarde, een grote zontoetreding toelaat. Hiernaast is het belangrijk dat glasvlakken zo zuidelijk mogelijk gericht zijn. Dit heeft het voordeel dat in de winter het huis zoveel mogelijk wordt opgewarmd door de gratis energie die de zon uitstraalt. In de zomer wordt oververhitting voorkomen door een doelbewust geplaatste zonnewering. Om deze zonnetoetreding in zo groot mogelijke mate toe te laten wordt er glas gebruikt met een G-waarde groter dan 50%.



Hermans Mattheus

VENTILATIESYSTEEMZoals eerder vermeld, wordt van een passiefhuis verwacht dat het luchtdicht is. Dit heeft als nadeel dat het volume lucht binnen het gebouw niet ververst wordt zonder toevoeging van een extern hulpmiddel. Een woning waarvan de lucht niet ververst wordt, is ongezond en bijgevolg onleefbaar. Daarom zal men in een passiefhuis een balansventilatiesysteem plaatsen om verse lucht in te blazen en ongezonde lucht af te voeren. Aangezien de afgevoerde lucht nog veel warmte bezit, wordt er gekozen voor een ventilatiesysteem met een bypass waardoor de warmte van deze afgevoerde lucht kan worden overgedragen op de ingeblazen lucht. Zo herbruikt men op een optimale manier de aanwezige warmte in de woning. Het ventilatiesysteem wordt verondersteld aan volgende eigenschappen te voldoen: Efficinte gelijkstroomventilator < 0,45 W/(mh) Rendement warmterecuperatie > 75%

PASSIEFHUIS CERTIFICAATWanneer men het certificaat van passiefhuis wil behalen, moet men voldoen aan volgende 3 verplichtingen: Netto energiebehoefte voor verwarming 15 kWh/m2/jaar Luchtdichtheid n50: 0,6/h Temperatuuroverschrijdingsfrequentie boven 25C 5%

In Belgi moet een passiefhuis beschikken over een isolatiewaarde van maximaal K15. De energieprestatiewaarde (E-peil) is niet gedefinieerd omdat deze grote schommelingen vertoont die veroorzaakt worden door installaties die zich in het huis bevinden.



Hermans Mattheus

2.2 LAGE ENERGIEWONINGHet binnenklimaat in een lage energiewoning is in tegenstelling tot een passiefhuis niet onafhankelijk. Het energieverbruik oftewel de behoefte aan externe energiebronnen is bij een lage energiewoning echter wel een stuk lager in vergelijking met een traditionele woning. Het principe van een lage energiewoning loopt zowat parallel met dat van een passiefhuis. De meeste elementen die bij het passiefhuis aan bod zijn gekomen gelden hier ook, maar worden niet zo ver doorgedreven. De geografische ligging van de woning t.o.v. de zon is nog steeds belangrijk maar men is er niet meer zo aan gebonden dan bij een passiefhuis. De isolatie van de schil is in de meeste gevallen niet zo ver doorgedreven dan bij een passiefhuis. Dit heeft als gevolg dat een lage energiewoning wel nog behoefte heeft aan een verwarmingssysteem. Het vermogen van dergelijk verwarmingssysteem schommelt gewoonlijk tussen de 4 9 kW. Bij de meeste lage energiewoningen wordt er aan de luchtdichtheid van een lage energiewoning minder aandacht geschonken. Kritieke punten zoals aansluitingen van ramen, deuren, worden steeds afgekit, maar aan de binnenzijde wordt er geen luchtdichte folie geplaatst. Ook een lage energiewoning wordt uitgerust met een ventilatiesysteem. Bij de keuze van het systeem heeft men nu echter meer vrijheid. Er kan worden geopteerd om de verse lucht via verluchtingsgaten in de ramen binnen te halen en via het dak de vervuilde lucht uit te stoten. Het voordeel van deze grotere vrijheid bij de keuze van deze verschillende elementen is dat een lage energiewoning gecreerd kan worden uit een bestaand huis. Bij de verbouwing van een bestaande woning kan men aan de orintatie van de woning, de opbouw van gemeenschappelijke muren en in veel gevallen de funderingsopbouw niet meer veel veranderen. Maar het is wel mogelijk de rest van het gebouw zo aan te passen dat het deze nadelen zoveel mogelijk neutraliseert. Energieprestatie waarde: Max. E60 Isolatiewaarde: Max. K33 Energievraag voor ruimteverwarming: 50 kWh/m Luchtdichtheid n50: 3,0/h



Hermans Mattheus

2.3 E-PEILEen term waar de laatste jaren veel mensen mee vertrouwd zijn geraakt, is het zogenaamde Epeil. Wanneer men tegenwoordig te maken krijgt met bouwen, verbouwen of het kopen van een huis zal men zonder uitzondering met de term E-peil in aanraking komen. Het E-peil is een maat voor de energieprestatie van een woning en de vaste installaties ervan in standaardomstandigheden. Het E-peil van een huis is afhankelijk van volgende elementen: de compactheid de thermische isolatie de luchtdichtheid de ventilatie de verwarmingsinstallatie en het systeem voor warmwatervoorziening de orintatie en bezonning de koelinstallatie Zoals gezegd is het E-peil van een huis ook afhankelijk van de vaste installaties die erbij horen. Dit houdt in dat een huis met zonnepanelen een lager E-peil heeft dan hetzelfde huis zonder zonnepanelen. Het plaatsen van een warmtepomp kan leiden tot een daling van 35 punten. Voor de bereiding van warm tapwater en voor het verwarmen van een huis zijn er verschillende combinaties van vaste toestellen mogelijk: een zonnecollector voor de bereiding van warm water via zonnewarmte, een warmtepomp die warmte uit de omgevingslucht haalt en dit afscheidt aan lucht of water, een condenserende gasketel die via fossiele brandstoffen water verwarmt, luchtverwarming via een elektrische weerstand in het ventilatiesysteem zijn enkele van de vele soorten installaties die op de markt zijn. De keuze van het type installatie of combinaties ervan is een keuze die individueel gemaakt moet worden. Sommige toestellen zullen bij bepaalde huizen meer voordelen hebben dan bij andere. Daarom zullen we in onze berekeningen de huishoudelijke installaties buiten beschouwing laten. U ziet dus dat uit de waarde van het E-peil niet kan afgeleid worden of een huis al dan niet goed gesoleerd is. Evenmin zegt de waarde van het E-peil iets over het verbruik van een huis. Dit maakt dat u verderop ook weinig van deze norm zal tegenkomen. Bijgevolg zullen we ons beroepen op andere normen en berekeningen die wel zullen bewijzen wat we hier nodig hebben.



Hermans Mattheus

3 OPBOUW HOUTSKELETOm een beter inzicht te krijgen in de materie van de houtskeletbouw zal in dit hoofdstuk de opbouw van een houten huis besproken worden. Ook de materialen die worden gebruikt in deze woningen verschillen dermate van de traditionele woningbouw dat ik het noodzakelijk achtte hier over uit te wijden. Aan de hand van enkele details worden hier de verschillen tussen een passieve en een laag energetische structuur duidelijk gemaakt. Deze details zijn gebaseerd op een bestaande passieve woning en maken bijgevolg duidelijk hoe een passieve structuur er uit ziet. Elke paragraaf wordt aangevuld met enkele fotos die weergeven hoe dit er in de praktijk aan toe gaat. Ook wordt telkens het verschil met een lage energiewoning beschreven.



Hermans Mattheus

3.1 VLOER OP VOLLE GROND

Afbeelding: opbouw vloer volle grond

FUNDERINGZowel bij het bouwen van een huis in houtskelet als bij een traditioneel huis is de fundering het uwen huis, eerste belangrijke constructieonderdeel dat uitgevoerd wordt. De bovenkant van de fundering ovenkant moet op voldoende diepte onder de grond zitten om beschermd te zijn tegen vorst. Voordat men de fundering uitvoert, wordt er in de sleuf eerst een aardingslus gelegd om lekstromen af te leiden naar de grond.

DEKVLOEROp de fundering rust de dekvloer die bestaat uit gewapend beton. De hoeveelheid wapening De wordt bepaald door de architect of het studiebureau. Op plaatsen waar nadien veel druk zal worden uitgeoefend, ook wel drukpunten genoemd, zal meestal extra wapening worden voorzien. , Deze drukpunten doen zich voor bij bijvoorbeeld het steunpunt van een balk, onder een kolom, Voordat men begint met het storten van de dekvloer moet men zich ervan vergewissen dat alle noodzakelijke leidingen en wachtbuizen geplaatst zijn.



Hermans Mattheus

ANKERS, YTONGNadat de dekvloer is uitgehard, worden er op de plaats waar de muren komen staan op regelmatige afstand van elkaar gaten geboord. Hierin worden ankerstaven geplaatst die met behulp van chemisch anker op hun plaats worden gehouden. Vervolgens wordt op de dekvloer een isolerende steen gemetst. Meestal wordt hiervoor Ytong gebruikt omdat deze goede isolerende eigenschappen heeft en ook drukvast is. In deze steen worden gaten geboord op de plaats waar de ankerstaven komen. Bij elk drukpunt wordt er in plaats van Ytong voor beton gekozen omdat deze een hogere druksterkte heeft. Dergelijk drukpunt wordt bekist en het beton wordt ter plaatste verwerkt.

ROOFINGFundering, dekvloer en isolerende steen worden beschermd tegen water door middel van een roofing. De roofing wordt hierop gebrand zodat het bitumen zich goed kan hechten aan de ondergrond. Uiteindelijk zal deze roofing tot op dezelfde hoogte als de muurplaat worden afgesneden zodat de roofing niet stoort bij het plaatsen van de wand. Dit afsnijden gebeurt uiteraard na het plaatsen van de muurplaat.

MUURPLAAT, DIBADe laatste stap voordat men met het plaatsen van de wanden kan beginnen, is het aanbrengen van de muurplaat. Deze wordt aan de onderzijde voorzien van Diba om het hout te beschermen tegen eventueel opstijgend vocht. De muurplaat wordt ook voorzien van gaten waardoor de ankerstaven worden geleid. Nadien wordt de muurplaat vastgezet door middel van de ankers. Deze muurplaat dient in de eerste plaats om er de wandstructuur aan te bevestigen. Een bijkomend voordeel is dat deze balk de erop uitgeoefende krachten verdeelt en gelijkmatig afvoert naar de aanzet.

DRUKVASTE ISOLATIEIn de afwerkingsfase zal er op de dekvloer een drukvaste isolatie worden voorzien. Meestal opteert men voor het gespoten PUR omdat het vrij gemakkelijk en snel aan te brengen is. De dikte van de isolatie speelt een belangrijke rol in het uiteindelijke verbruik van de woning. Daarom wordt een dikte van 20cm als standaard genomen.



Hermans Mattheus

PRAKTISCHOp de linkse foto kan u zien hoe de funderingsopbouw van een passiefhuis eruit ziet. We zien de dekvloer met daarop een Ytong cellenbeton van 30cm breed voor de buitenwanden. Doorheen oer deze Ytong zijn de ankers geboord om de muurplaat aan te bevestigen. Aan d buitenzijde wordt de het geheel afgedekt met een roofing. De rechtse foto laat zien hoe de wand op de cellenbeton bevestigd wordt. De muurplaat wordt door de ankers op zijn plaats gehouden. Hierop komen de wandpanelen die door middel van voldoende schroeven in de muurplaat bevestigd worden. Het betonnen drukpunt en mee n et meerdere SLS-balken dienen om de belasting van het profiel te kunnen dragen. Dit profiel waar de profiel, vloerroostering op steunt, wordt door de wand gedragen.



Hermans Mattheus

VERSCHIL MET LAGE ENERGIEAangezien de wandstructuur van een lage energiestructuur minder dik is (zie verder), heeft de isolerende steen hier ook een kleinere breedte. Bij een passieve structuur wordt er een breedte van 30cm gehanteerd terwijl dit bij een laag energetische structuur slechts 14cm is. Bijgevolg zal ook de breedte van de muurplaat minder zijn. De isolatie wordt bij een lage energiewoning niet zo ver doorgedreven als bij een passiefhuis. Bijgevolg zal men bij een lage energiewoning meestal voor 10cm PUR opteren. Dit komt overeen met een U-waarde die ongeveer 0,128 W/mK hoger ligt dan bij een passief huis.



Hermans Mattheus

3.2 WANDSTRUCTUUR ANDSTRUCTUUR

Afbeelding: opbouw wand

FJI, KERTO, VEZELPLA VEZELPLAAT, MULTIPLEX RAAMKADER, WATERDICHTING DER,De wandopbouw bij een passiefhuis bestaat hoofdzakelijk uit Finnjoists, afgekort FJI. Deze I Iliggers hebben een breedte van 30cm en zijn opgebouwd uit flenzen van Kerto en een OSB uit OSB-lijf. Kerto wordt geproduceerd door fabrikant Finnforest en bestaat uit laagjes hout die op elkaar worden gelijmd en geperst. De I I-liggers worden aan de bovenkant en beneden met elkaar verbonden via een Kerto Kerto-plaat. Aan de binnenkant wordt er tegen de I-liggers een vezelplaat bevestigd. In het verleden werd hiervoor OSB gebruikt maar deze bleek uit testen niet volledig gebruikt, luchtdicht te zijn. Daarom wordt er tegenwoordig, zeker bij passiefhuizen, geopteerd voor een speciaal behandelde vezelplaat. Naden tussen de vezelplaten worden ter plekke afgewerkt met luchtdichte tape. Indien een raam voorzien is in de wand, wordt er tussen de Finnjoists een kader in multiplex gemonteerd. Boven en naast dit kader wordt een vochtwerende folie voorzien. Deze wordt na de plaatsing van het raam op het profiel gelijmd om waterinfiltratie te voorkomen.



Hermans Mattheus

CELITWanneer de wanden van een verdieping geplaatst zijn, kan men tegen de structuur Celit-platen bevestigen. Celit is gemaakt uit houtvezels die door toevoeging van additieven tot een geheel worden geperst. Celit heeft de eigenschap vochtafstotend en waterdampdoorlatend te zijn. Deze diffuse capaciteit zorgt voor de ontwatering van vocht in bouwmaterialen. Naast dit beschikt Celit ook over isolerende eigenschappen. Er zijn verschillende types van Celit op de markt, maar voor deze toepassing wordt Celit 4D gebruikt. Deze platen zijn voorzien van een zwaluwstaartverbinding die verhindert dat er water via naden naar binnen stroomt. Het is erg belangrijk is dat deze platen geschrankt worden geplaatst zodat de naden bij elke plaat verspringen.

ISOFLOCWanneer de structuur geplaatst is, wordt de holle wand opgevuld met Isofloc. Dit isolatiemateriaal bestaat uit versnipperd krantenpapier waaraan additieven tegen schimmels en brand worden toegevoegd. Het opvullen van de holle ruimte gebeurt door in de OSB aan de binnenkant een rond gat te maken waarna de Isofloc door middel van een slang in de wand wordt geblazen. De holte in de OSB wordt nadien terug afgewerkt met luchtdichte folie.

SPOUWISOLATIEDe spouwisolatie bestaat uit minerale wol van 6cm die gelijktijdig met de gevelafwerking wordt geplaatst. Naast spouwisolatie kan het ook gebeuren dat de architect kiest voor isolatie aan de binnenzijde van het skelet. Deze extra isolatie wordt gekozen i.p.v. van extra dikke wanden met meer Isofloc omdat dit in de meeste gevallen niet meer rendabel is. Niet alleen stijgt in dit geval de kost van de wandstructuur, maar is men ook meer beperkt in de ruimte die men heeft om te bouwen.

GEVELAFWERKINGDe keuze van het type gevelafwerking hangt af van de bouwheer. Grofweg zijn er 3 grote varianten te onderscheiden. Deze afwerking kan bestaan uit metselwerk, een buitenpleister of houten latten. Varianten of combinaties zijn natuurlijk mogelijk. Het is erg belangrijk dat er bij een gevelafwerking in poreuze materialen (zoals gevelsteen) een luchtspouw wordt gehanteerd. Vocht dat wordt opgenomen door deze steen krijgt dan niet de mogelijkheid om via de isolatie doorheen naden binnen te dringen.



Hermans Mattheus

PRAKTISCHDe linkse foto toont de opbouw van de buitenwand bij een passiefhuis. We zien hier de Kerto siefhuis. Kerto-balk waar de FjIs op bevestigd zijn. Aan de buitenzijde wordt nadien Celit tegen de I buitenzijde I-liggers geniet. De verschillende wandpanelen worden eerst gekoppeld aan mekaar, nadien gaat men na met een metskoord of de volledige wand een rechte lijn vertoont. De rechtse foto toont de waterdichting bij een raam. Deze wordt op de I raam. I-liggers rondom het raam geniet. Dit gebeurt voordat de Celit wordt geplaatst, zodat men de Celit gedeeltelijk over de waterdichting kan aanbrengen.

VERSCHIL MET LAGE ENERGIEZoals u kan zien is de dikte van de wandstructuur bepalend voor de hoeveelheid isolatie die in de holle ruimtes van de wand kan worden voorzien. Bij een lage energiewoning wordt het isolatiepeil Bij niet zo ver doorgedreven dan bij een passiefhuis. Het is omwille van die reden dat de wanddikte bij een lage energiewoning kleiner is. Waar men bij een passiefhuis spreekt van 30cm wanddikte energiewoning is dit bij een LE woning slechts 14cm. Dit heeft als gevolg dat de wand uit andere (minder dure) cm. materialen wordt opgebouwd. De Finnjoists en Kertos die bij een passieve wand instaan voor de structuur, worden vervangen door SLS-hout (Scandinavian Lumber Standard Dit is massief Standard). naaldhout waarin de soorten vuren, grenen en dennen gemengd kunnen voorkomen. De luchtdichtheid van de woning is bij LE van minder belang dan bij passief. Daar Daarom wordt er aan de binnenzijde van de wand gekozen voor OSB in plaats van een vezelplaat. De extra spouwisolatie of isolatie aan de binnenzijde wordt bij een lage energiewoning meestal achterwege gelaten.



Hermans Mattheus

3.3 RAAM

Afbeelding: inbouw raam In een passiefhuis zijn de ramen een erg belangrijke factor. Niet alleen moeten ze de koude buiten houden, ze moeten ook de opwarming van het huis toelaten. Hiernaast zijn ramen kritieke punten in een gevel omdat het risico bestaat dat er langs kieren lucht gaat stromen. lucht

DRIEDUBBEL GLAS, THERMISCH ONDERBROKEN P THERMISCH PROFIELDe goede isolerende eigenschappen worden mogelijk gemaakt door het plaatsen van driedubbel glas in een thermisch onderbroken profiel. Dit geheel heeft een U-waarde lager dan 0,8 W/mK, waarde wat onder de passiefhuis er passiefhuisnorm ligt. Hiernaast heeft het glas een G-waarde van 52% met als gevolg waarde dat straling van de zon voor een groot deel wordt opgenomen door het glas dan dat het gereflecteerd wordt.

MULTIPLEX RAAMKADER, PUR, LUCHTDICHTINGRond het profiel van het raam wordt een multiplex kader gemonteerd. Dit geheel wordt vastgezet iplex in het multiplex kader van de wand. De naden worden met PUR opgevuld. Nadien wordt het raam luchtdicht afgewerkt door middel van een luchtdichte folie die deels op het profiel en de op de deels multiplex wordt bevestigd. Ook het kader waarin het raam is bevestigd wordt luchtdicht gemaakt door middel van een folie die de naad tussen multiplex en vezelplaat afdicht. 21 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

PRAKTISCHAan de binnenzijde wordt een raam met verschillende soorten luchtdichte tape afgewerkt. Eerst en vooral wordt het multiplex kader rond het raam luchtdicht afgewerkt tot op het multiplex kader van de wand. Verder zorgt een ander soort tape ervoor dat er gee lucht tussen het profiel geen en het kader kan dringen. Aan de buitenzijde wordt de waterdichting op het raamprofiel gekleefd. Aan de onderzijde wordt er geen waterdichting voorzien omdat hier nadien nog een dorpel wordt geplaatst. Toch wordt deze ruimte ook waterdicht afgewerkt met speciale tape om zodoende een ondoordringbaar k geheel te creren.



Hermans Mattheus

VERSCHIL MET LAGE ENERGIEIn een lage energiewoning wordt meestal gekozen voor ramen met een lagere U-waarde. Een lagere U-waarde betekent in dit geval ook een lagere kostprijs. Omdat ramen een belangrijke hap uit het budget nemen, wordt de keuze van de ramen meestal goed afgewogen. Bij een lage energiewoning heeft men de keuze tussen dubbel en driedubbel glas. De U-waardes van deze ramen schommelen tussen de 1,3 en 1,0. Hoewel de luchtdichting bij een lage energiewoning niet zo belangrijk is als bij een passiefhuis, wordt hier meestal niet op bespaard. Het luchtdicht afwerken van een woning is een relatief lage kost vergeleken met het financieel voordeel dat een luchtdichte woning met zich meebrengt.



Hermans Mattheus

3.4 VERDIEPINGSVLOER

Afbeelding: opbouw verdiepingsvloer In de wereld van de houtskeletbouw kunnen we 2 types van vloeropbouw onderscheiden. In de eerste plaats bestaat er het balloon systeem. Eigen aan deze techniek is dat hier de balloon-systeem. vloerroostering tussen de wanden wordt bevestigd. Het gevolg hiervan is dat de wanden van 2 ussen verdiepingen op elkaar worden geplaatst waardoor de isolatie van de wand niet onderbroken wordt. Een andere, veel gebruikte, methode is het platformsysteem. Zoals hierboven getoon draagt . getoond de vloerroostering op de onderstaande wanden. Aangezien de wanden van 2 verdiepingen niet rechtstreeks op elkaar worden geplaatst, wordt een kamer gecreerd waar nadien isolatie in zal worden aangebracht. Deze kamer wordt rondom rond gemaakt, dus niet alleen waar de roostering ophangt.

DAMPSCHERM, KOPPELREGELWanneer de wanden van de onderliggende verdieping geplaatst zijn, zal men hierop het dampscherm bevestigen. Bij het plaatsen laat men deze folie aan de binnenzijde een aantal binnenzijde centimeter oversteken, dit geeft nadien de kans om de folie tegen de vezelplaat te bevestigen. Bij het plaatsen van het dampscherm moet men oppassen dat de folie niet beschadigd wordt, dit kan de luchtdichtheid van het gebouw in gevaar brengen. Nadat het dampscherm bevestigd is, wordt hierop een koppelregel geplaatst. Zoals het woord zelf zegt, zorgt de koppelregel ervoor dat de regel geplaatst. 24 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

afzonderlijke wandpanelen met elkaar verbonden worden en zich zo als een geheel gaan gedragen. De koppelregel biedt ook extra bescherming aan het dampscherm tijdens de plaatsing van de vloer.

KERTO, BEVESTIGINGSBEUGELSOp deze koppelregel wordt aan de binnenzijde een Kerto-balk geplaatst. Hierop worden bevestigingsbeugels gemonteerd om de vloerroostering in op te hangen. Het handigste is dat de Kerto op de grond wordt voorzien van deze beugels en vervolgens wordt geplaatst. Op deze manier vermijdt men meetfouten en verloopt het werk snel. De dikte van de Kerto is afhankelijk van de plaats. Boven een raam zal bijvoorbeeld voor een dikkere Kerto gekozen worden om de stabiliteit van het onderliggende vlak te garanderen.

RANDBALK, REGELDe andere zijde van de doos wordt gevormd door de randbalk. Ook dit is een Kerto-balk die wordt vastgehouden door een regel die op zijn beurt in de stelregel is vastgenageld.

FINNJOISTDe structuur van de vloer wordt gevormd met Finnjoists die zijn opgehangen in de bevestigingsbeugels. Het type I-ligger en de hoeveelheid ervan die nodig is om de vloer te kunnen dragen, wordt door de architect of de ingenieur bepaald. Om het plaatsen mogelijk te maken, worden de twee ophangpunten iets verder uit elkaar gelegd dan nodig. Eenmaal de Finnjoist in de beugel hangt, worden de ophangpunten naar elkaar toe getrokken en zal men de I-ligger vastnagelen in de beugel.

OSB, STELREGELWanneer de I-liggers vernageld zijn, wordt hierop OSB bevestigd. Deze platen zorgen enerzijds voor een stabiele onderlaag om er de vloerafwerking op aan te brengen. Anderzijds zorgen ze voor stabiliteit in het horizontale vlak. Daarom is het ook belangrijk om de OSB-platen te leggen met een geschrankte voeg. Naden die niet onderbroken worden, kunnen bewegen t.o.v. elkaar. Nadien wordt het dampscherm over de OSB geplooid en daarop wordt een stelregel vastgenageld. Dit is de basis voor een nieuwe verdieping. Het dampscherm zal nadien bevestigd worden aan de binnenzijde van de bovenstaande wand.



Hermans Mattheus

AKOESTISCHE ISOLATIEBij gebrek aan massieve materialen in de verdiepingsvloer is het gebruik van een akoestische isolatie een noodzaak. Het is namelijk zo dat trillingen in de holle ruimtes van het skelet versterkt jk worden wat tot overlast kan leiden. Over deze isolatieplaten wordt een waterwerende folie geplaatst die de platen beschermen tegen water, eventueel afkomstig van de chape.

PRAKTISCHLinks zien we de vloerroostering voor de verdiepingsvloer. De I liggers waaruit de roostering is I-liggers opgebouwd, worden met de hand geplaatst. Het is belangrijk dat bij de plaatsing van de roostering ook direct de ventilatiekanalen worden geplaatst omdat men de er anders niet meer plaatst deze in krijgt. De rechtse foto toont de randbalk van de verdiepingsvloer. We zien dat de binnenste zijde van de randbalk wordt gevormd door de eerste I ligger. Ook is het dampscherm te zien dat onder de I-ligger. koppelregel aan de binnenzijde uit uitsteekt.

VERSCHIL MET LAGE ENERGIEBij de vloeropbouw van een lage energiewoning worden de FJIs niet gedragen door bevestigingsbeugels die gemonteerd zijn aan een balk, maar lopen de I-liggers door tot tegen de Irandbalk. Bijgevolg worden de binnenste Kerto en de bevestigingsbeugels overbodig. Tussen de I Kerto Iliggers wordt er tegen de binnenzijde van de randbalk een isolatie aangebracht. In de langsrichting van de FJIs wordt er meestal voor gekozen om de eerste I richting I-ligger juist op de onderliggende muur te plaa plaatsen om zodoende een kamer te creren waar nadien Isofloc kan worden ingeblazen.



Hermans Mattheus

3.5 DAKSTRUCTUUR

Afbeelding: opbouw dakstructuur

STELREGEL, DIBAOp de verdiepingsvloer van de zolder wordt, zoals hierboven beschreven, een stelregel ingsvloer gemonteerd. De breedte van de stelregel is hier afhankelijk van de hoogte van het dakspoor. Het is de bedoeling dat de stelregel het hele spoor ondersteunt. De buitenzijde van de stelregel wordt schuin afgezaagd zodat nadien de Celit hier vlak op gemonteerd kan worden. Voordat men de Celit plaatst, wordt onder de eerste rij een strook Diba genageld. Deze D wordt nadien achter Diba de regengoot vastgemaakt om zo vochtinfiltratie te vermijden.

NOKBALK, BANDSTAALAan de bovenzijde worden de sporen ondersteund door de nokbalk. Om het geheel extra stevigheid te geven worden de daksporen op de nokbalk bevestigd door middel van bandstaal. Deze nokbalk wordt door de buitenwanden gedragen. Waar de nokbalk op deze wand ligt, wordt 27 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

een extra versteviging in de wand voorzien om de krachten die door het dak worden uitgeoefend, op te vangen.

FINNJOIST, ZIELVERSTERKINGDe structuur van het dak wordt gevormd door daksporen. Dit zijn Finnjoists die, volgens de helling van het dak, schuin worden gezaagd. Het type I-ligger en de hoeveelheid ervan wordt door de architect of de ingenieur berekend. Om het dak stabiel te maken worden er aan de zijkant horizontale I-liggers tussen de sporen gemonteerd. Dit kan men vergelijken met een windverband. De daksporen zijn aan de onderzijde voorzien van een zielversterking. Dit dient om te beletten dat de I-ligger zou gaan vervormen onder de hoge druk. Deze zielversterking wordt op maat gezaagd en op de werf aan de Finnjoist bevestigd. Het dakspoor wordt via een hoekijzer, dat aan de zielversterking is bevestigd, vastgezet in de stelregel.

CELITNadat de daksporen geplaatst zijn, bevestigt men hierop Celit-platen. Deze Celit-platen vervangen het traditionele onderdak en zorgen voor een stabiele ondergrond om nadien een traditionele dakafwerking met tengellatten, panlatten en dakpannen op aan te brengen. Ook hier is het weer van groot belang dat de voegen geschrankt worden om waterinfiltratie doorheen de naden te vermijden.

DAMPSCHERMHet dampscherm wordt bevestigd tegen de sporen door middel van nagels of nieten. Naden in de folie moeten overlappen en deze naden worden nadien afgewerkt met luchtdichte tape. Door het gewicht van de Isofloc die nadien in de holle ruimte wordt geblazen, kan het dampscherm gaan scheuren. Daarom wordt het dampscherm verstevigd door latten die aan de sporen worden bevestigd.

PRAKTISCHLinks is te zien hoe de draagstructuur van het dak eruit ziet. Eerst wordt de nokbalk geplaatst. Deze is op voorhand voorzien van bandstaal waar een dakspoor zal komen. Nadien plaatst men de sporen en worden ze bevestigd aan de nokbalk en muurplaat. Nadien wordt er nog bandstaal kruiselings over de sporen bevestigd, zodanig dat deze niet kunnen knikken.



Hermans Mattheus

De andere foto toont hoe zon dakspoor aan de muurplaat bevestigd wordt. Dit gebeur door gebeurt middel van badhaken die aan de zielversterking van het dakspoor bevestigd wordt. Aan de buitenzijde wordt Celit op de daksporen geniet. Verder zien we ook het dampscherm dat onder de stelregel naar binnen wordt geplooid.

VERSCHIL MET LAGE ENERGIEHet grootste verschil met een passieve woning is de hoogte van de daksporen. Deze zijn 40cm hoog bij passief en 30cm bij een lage energiewoning. Bijgevolg wordt ook de nokbolk minder hoog, alsook de stelregels die minder breed moeten zijn. De kleinere hoo hoogte van de daksporen betekent ook dat er een kleinere hoeveelheid Isofloc in het dak wordt geblazen.



Hermans Mattheus

4 KOSTENPLAATJENu dat we meer inzicht hebben in de opbouw van een houtskeletstructuur, zijn we klaar om het financile plaatje nader te bekijken. In dit hoofdstuk wordt onderzocht wat het verschil is in prijs voor het bouwen van een passiefhuis of een lage energiewoning. Laat het duidelijk zijn dat hier geen totale prijs wordt berekend maar enkel het verschil tussen de twee types. Om tot een juist resultaat te komen worden de berekeningen gebaseerd op een bestaande passieve woning. Voor dezelfde woning zijn de hoeveelheden berekend indien dit een lage energiewoning zou zijn. Het is een bewuste keuze geweest om te vertrekken van een passieve woning. Het is namelijk niet mogelijk om van een lage energiewoning zomaar een passiefhuis te maken. Een passiefhuis is afhankelijk van enkele externe factoren zoals orintatie en geografische ligging. Deze zijn zo gekozen zodat ze optimaal worden benut door het passiefhuis. De grondplannen en doorsneden van de woning waarop deze berekeningen gebaseerd zijn, kan u terugvinden in bijlage.



Hermans Mattheus

4.1 PASSIEFHUISOnderstaand is de kostenberekening terug te vinden voor de passieve structuur. Hierin zijn enkel de elementen opgenomen die verschillen met die van een laag energetische structuur. Zo is bijvoorbeeld de kost voor Celit-platen hier niet in opgenomen omdat deze bij beide types hetzelfde is. In de prijzen die gegeven zijn, is de plaatsing inbegrepen.A Houtskelet ruwbouw 1 Houtskelet wanden Buitenwanden gelijkvloers FJI 45/300 alle 60cm Buitenwanden verdiep FJI 45/300 alle 60cm Buitenwanden kopgevels FJI 45/300 alle 60cm Muurplaat Kerto Q Koppelregel en stelregel Kerto Q 36/300 36/300 Maat Eenheid m m m lm lm Aantal 111,74 109,39 79,4 36 210 EH prijs 62,71 62,71 62,71 22,48 18,48 Totaal () 7007,22 6859,85 4979,17 809,28 3880,80 23536,32

2 Tussenvloer Gelijk Randbalk roostering in Kerto S Randbalk roostering in Kerto S Balkhangers FJI Balkhangers FJI Balkhangers FJI Verdiep Randbalk roostering in Kerto S Randbalk roostering in Kerto S Balkhangers FJI

Maat

Eenheid

Aantal

EH prijs

Totaal ()

36/300 75/300 58/300 45/300 89/300

lm lm st st st

53,26 86,65 8 78 24

24,47 40,16 6,52 6,71 6,88

1303,27 3479,86 52,16 523,38 165,12

36/300 75/300 45/300

lm lm st

55,3 68,25 73

24,47 40,16 6,71

1353,19 2740,92 489,83 10107,74

3 Dak Muurplaat Kerto S Muurplaat Kerto S Nokbalk Kerto S Daksporen FJI Daksporen FJI Daksporen in Kerto

Maat 45/300 45/400 75/700 89/400 45/400 45/400

Eenheid lm lm lm lm lm lm

Aantal 19,01 19,01 25,76 229,65 22,11 36,94

EH prijs 28,1 32,12 80,36 24,56 19,82 32,12

Totaal () 534,18 610,60 2070,07 5640,20 438,22 1186,51 10479,79

Totaal deel A:

44.123,85


XIOS hogeschool LimburgB Isolatie + Luchtdichting 1 Buitenmuren Isofloc inblazen tussen FJI Luchtdichting van wand op beton gelijmd Rockwool 6cm Afplakken OSB naden Maat 30cm Eenheid m lm m lm Aantal 80 55 377,4 350

Hermans Mattheus

EH prijs 78 12 9,8 3,56

Totaal () 6240,00 660,00 3698,52 1246,00 11844,52

2 Balken laag Luchtdichting ter hoogte van verdiepingsvloeren Isoleren randbalk met Isofloc

Maat

Eenheid lm m

Aantal 120 5

EH prijs 8,8 84

Totaal () 1056,00 420,00 1476,00

3 Ramen en deuren Luchtdicht maken en inbouwen volgens norm

Maat

Eenheid lm

Aantal 110

EH prijs 18

Totaal () 1980,00

4 Dak Luchtdichting tegen daksporen Isofloc tussen daksporen

Maat

Eenheid m

Aantal 180 70

EH prijs 13,34 84

Totaal () 2401,20 5880,00 8281,20

40cm

m

5 Isolatie op dekvloer PUR gespoten op beton

Maat 20cm

Eenheid m

Aantal 120

EH prijs 34,82

Totaal () 4178,40

Totaal deel B:

27.760,12

C

Ramen en deuren Leveren en plaatsen Ewitherm Energyplus 1 raam Ramen worden ingebouwd en voorzien van multiplex omkasting die luchtdicht aansluit op het raam en waar nadien de luchtdichting van binnen op verlijmd kan worden st 1 28737,27 28737,27 Maat Eenheid Aantal EH prijs Totaal ()

Totaal:

100.621,24



Hermans Mattheus

4.2 LAGE ENERGIEWONINGA Houtskelet ruwbouw 1 Houtskelet wanden Buitenwanden gelijkvloers sls 38/140 alle 60cm Buitenwanden verdiep sls 38/140 alle 60cm Buitenwanden kopgevels sls 38/140 alle 60cm Muurplaat vuren gempregneerd Koppelregels en stelregels 63/140 38/140 Maat Eenheid m m m lm lm Aantal 111,74 109,39 79,4 36 210 EH prijs 41,16 41,16 41,16 12,34 8,16 Totaal () 4599,22 4502,49 3268,10 444,24 1713,60 14527,65

2 Tussenvloer Gelijk Randbalk roostering in Kerto S Randbalk roostering in Kerto S Balkhangers FJI Balkhangers FJI Balkhangers FJI Verdiep Randbalk roostering in Kerto S Randbalk roostering in Kerto S Balkhangers FJI

Maat

Eenheid

Aantal

EH prijs

Totaal ()

36/300 75/300 58/300 45/300 89/300

lm lm st st st

53,26 76,61 4 60 22

24,47 40,16 6,52 6,71 6,88

1303,27 3076,66 26,08 402,60 151,36

36/300 75/300 45/300

lm lm st

45,26 58,21 28

24,47 40,16 6,71

1107,51 2337,71 187,88 8593,08

3 Dak Muurplaat Kerto S Nokbalk Kerto S Daksporen FJI Daksporen FJI Daksporen in Kerto

Maat 45/450 75/600 89/300 45/300 45/300

Eenheid lm lm lm lm lm

Aantal 19,01 25,76 229,65 22,11 36,94

EH prijs 35,82 72,4 22,08 16,58 28,1

Totaal () 680,94 1865,02 5070,67 366,58 1038,01 9021,23

Totaal deel A:

32.141,96

B

Isolatie + Luchtdichting 1 Buitenmuren Isofloc inblazen tussen sls Maat 14cm Eenheid m Aantal 37,33 EH prijs 78 Totaal () 2911,74

2 Balken laag Isoleren randbalk met Isofloc

Maat

Eenheid m

Aantal 3

EH prijs 84

Totaal () 252,00


XIOS hogeschool Limburg3 Dak Luchtdichting tegen daksporen Isofloc tussen daksporen 30cm Maat Eenheid m m Aantal 180 52,5

Hermans MattheusEH prijs 13,34 84 Totaal () 2401,20 4410,00 6811,20

4 Isolatie op dekvloer PUR gespoten op beton

Maat 10 cm

Eenheid m

Aantal 120

EH prijs 21,05

Totaal () 2526,00

Totaal deel B:

12.500,94

C

Ramen en deuren 1 Leveren en plaatsen Ramen worden ingebouwd en voorzien van multiplex omkasting die luchtdicht aansluit op het raam en waar nadien de luchtdichting van binnen op verlijmd kan worden st 1 20005,93 20005,93 Maat Eenheid Aantal EH prijs Totaal ()

Totaal:

64.648,83

4.3 RESULTAATWe zien dat de kosten voor een huis in houtskelet terug te brengen zijn in 3 grote onderdelen. Namelijk de kosten voor het skelet zelf (de ruwbouw), kosten voor de isolatie en de luchtdichting en ten slotte de kosten voor het buitenschrijnwerk. In onderstaande tabel worden alle prijzen overzichtelijk weergegeven.


XIOS hogeschool Limburg Passief Houtskelet ruwbouw wanden tussenvloer dak Isolatie + luchtdichting buitenmuren balken laag ramen en deuren dak dekvloer Ramen en deuren Totaal 44.123,85 23.536,32 10.107,74 10.479,79 27.760,12 11.844,52 1.476,00 1.980,00 8.281,20 4.178,40 28.737,27 100.621,24 Lage energie 32.141,96 14.527,65 8.593,08 9.021,23 12.500,94 2.911,74 252,00 0,00 6.811,20 2.526,00 20.005,93 64.648,83

Hermans Mattheus Verschil 11.981,88 9.008,66 1.514,66 1.458,56 15.259,18 8.932,78 1.224,00 1.980,00 1.470,00 1.652,40 8.731,34 35.972,40 27,16 % 38,28 % 14,99 % 13,92 % 54,97 % 75,42 % 82,93 % 100,00 % 17,75 % 39,55 % 30,38 % 35,75 %

Zoals gezien in hoofdstuk 3 bestaan er, vergeleken met een passiefhuis, structurele verschillen in de opbouw van een lage energiewoning. Deze verschillen in opbouw zullen zich ook vertalen naar een verschil in kostprijs. Voor het skelet van de woning zien we dat het grootste verschil zich voordoet bij de wanden. De reden hiervoor is dat de wanden van een passieve structuur worden opgebouwd met Finnjoists, terwijl dit bij een laag energetische structuur gebeurd met balken uit SLS. De productieprijs van deze Finnjoists ligt een stuk hoger dan die van SLS. Ook bij de tussenvloer en het dak zijn verschillen in prijs op te merken, deze zijn echter een stuk kleiner in vergelijking met de wanden. Dit verschil is het gevolg van het materiaalgebruik met andere afmetingen alsook het verschil in de hoeveelheid ervan. Op gebied van isolatie en luchtdichting zien we dat er zich grote prijsverschillen voordoen. In totaal kost de isolatie en luchtdichting bij een passief huis meer dan het dubbele dan bij een lage energiewoning. Met een prijsverschil van zon 75% zijn vooral de buitenwanden oorzaak van deze hoge meerkost. Omwille van de kleinere hoeveelheid aan isolatie bij een lage energiewoning zal de prijs zakken. Minder Isofloc in de wanden en het wegvallen van de spouwisolatie zorgen voor een duidelijk verschil in prijs. In het algemeen zien we dat het verschil in luchtdichting de prijs van een lage energiewoning verder drukt. 35 Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet


Hermans Mattheus

Een laatste, maar niet te onderschatten, onderdeel is het buitenschrijnwerk. Hier zien we dat de prijs van ramen en deuren bij een lage energiewoning zon 30% lager ligt. Concreet spreken we hier van 8.731 prijsverschil. Het is duidelijk dat minder goed gesoleerde beglazing en profielen met een hogere U-waarde, een lagere kostprijs tot gevolg hebben. In totaal kunnen we stellen dat de constructieonderdelen die invloed hebben op het verbruik van een woning bij een laag energetische structuur ongeveer 36% goedkoper zijn dan bij een passieve structuur.



Hermans Mattheus

5 VERBRUIKWanneer het huis eenmaal gebouwd is, zijn nog niet alle kosten geschiedt. Voor het verwarmen van een huis is externe energie nodig dat op zijn beurt ook kosten met zich meebrengt. Het is nu net de hoeveelheid aan energie die nodig is om het huis te verwarmen die we willen onderzoeken.



Hermans Mattheus

5.1 PHPPWaar het E-peil enkel iets zegt over de energie-efficinte van het gebouw en het K-peil het enkel heeft over de isolatiewaarde, brengt de PHPP berekening alles samen. Het PassiefHuisProjecteringsPakket is oorspronkelijk ontwikkeld in Duitsland waar het reeds vele jaren fungeert als het ontwerpinstrument van de Duitse passiefhuisprojecten. De PHPP-berekening is gebaseerd op Europese normen en legt een karakteristiek energiekengetal vast voor elk uniek gebouw. Om een zo juist mogelijk resultaat te bekomen wordt er in de PHPP-berekening met verschillende factoren rekening gehouden. Zo kunnen er parameters worden ingegeven voor de U-waardes van de gebouwschil, orintatie, schaduw, ventilatie, koeling, zonthermische warmwaterbereiding,... Om de hoeveelheid energie te berekenen dat nodig is om het gebouw binnen tot 20C te verwarmen, hebben we enkele gegevens nodig. In de eerste plaats moeten de warmtedoorgangscofficinten van bodem, buitenwand, dak en buitenschrijnwerk berekend worden. Vervolgens worden deze gelinkt aan de orintatie van elk desbetreffend bouwonderdeel om zo het warmteverlies te kunnen berekenen. De volledige PHPP-berekening van het passiefhuis is terug te vinden in de bijlage.

5.2 U-WAARDEOm de berekeningen verder in dit hoofdstuk beter te kunnen begrijpen, is het noodzakelijk dat er even wordt stilgestaan bij de term lineaire warmtedoorgangscofficint. De U-waarde (vroeger de K-waarde) drukt de hoeveelheid warmte uit die per seconde, per 1 m en per graad temperatuurverschil tussen de ene en de andere zijde van een constructie, doorgelaten wordt. De waarde geeft de mate van isolatie van de constructie aan: een hoge U-waarde betekent een slecht gesoleerd gebouw. De eenheid voor de U waarde is W/(mK). Hieronder geven we aan hoe we de U-waarde in het lineaire geval kunnen berekenen. Een lineair detail betekent hier dat het warmtetransport door het detail voornamelijk lineair verloopt, zoals muren, daken, glasoppervlak.



Hermans Mattheus

De U-waarde is het omgekeerde van de warmteweerstand R, die als volgt berekend wordt: = 1

=

Met L de dikte van de laag in meter, de thermische geleidbaarheid in W/mK.

5.3 PASSIEFHUIS U-WAARDES CONSTRUCTIEONDERDELENDe opbouw van de buitenschil samen met de overeenstemmende -waardes en diktes worden hieronder gegeven. In onderstaande tabel worden de verschillende constructieonderdelen opgesomd waaruit de buitenwand is opgebouwd. Er is ook te zien dat de Isofloc-isolatie in verschillende delen wordt geteld. Dit is omdat er tussen de isolatie om de 60cm een FJI is geplaatst om de wandstructuur te dragen. Deze FJI wordt in 3 delen opgesplitst (2 flensen, OSB-lijf) en als deelvlak ingevoerd.Buitengevel (zowel boven- als benedenverdieping) deelvlak 1 1 Gipsplaat 2 Spouw 45mm 3 OSB 4 Isolatie 5 Isolatie 6 Isolatie 7 Celit 8 Isolatie [W/(mK)] 0,52 0,244 0,13 0,039 0,039 0,039 0,055 0,034 Totaal: U-waarde: flens 0,13 flens 0,13 lijf lijf lijf 0,13 0,13 0,13 deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 12 45 18 40 220 40 22 60 45,7cm 0,101


XIOS hogeschool LimburgDak deelvlak 1 1 Celit 2 Isolatie 3 Isolatie 4 Isolatie 5 luchtdichting 6 Spouw 7 Gipsplaat 0,136 0,350 Totaal: [W/(mK)] 0,055 0,039 0,039 0,039 flens 0,13 flens 0,13 lijf lijf lijf deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel)

Hermans Mattheus

br/dikte [mm] 22 0,13 0,13 0,13 40 320 40 0 25 12 45,9cm 0,099

[W/(mK)]

U-waarde:

Vloer deelvlak 1 1 Chape 2 PUR isolatie [W/(mK)] 1,500 0,028 Totaal: U-waarde: deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 70 200 27cm 0,136

Vloer boven inkom deelvlak 1 1 Chape Akoestische 2 isolatie 3 Isolatie 4 Isolatie 5 Isolatie 6 OSB 7 Spouw 0,040 0,039 0,039 0,039 0,130 0,270 Totaal: U-waarde: flens 0,13 flens 0,13 lijf lijf lijf 0,13 0,13 0,13 20 40 220 40 18 44 45,2cm 0,127 [W/(mK)] 1,500 deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 70


XIOS hogeschool LimburgDak uitbouw deelvlak 1 1 Celit 2 Isolatie 3 Isolatie 4 Isolatie 5 Luchtdichting 6 Spouw 7 Gipsplaat 0,136 0,350 Totaal: [W/(mK)] 0,055 0,039 0,039 0,039 flens 0,13 flens 0,13 lijf lijf lijf deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel)

Hermans Mattheus

br/dikte [mm] 22 0,13 0,13 0,13 40 320 40 0 25 12 45,9cm 0,096

[W/(mK)]

U-waarde:

Leidingenspouw deelvlak 1 1 isolatie [W/(mK)] 0,039 deelvlak 2 (optioneel) balken [W/(mK)] 0,13 Totaal: U-waarde: deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 40 4cm 1,127

U-WAARDES BEGLAZINGOok het type van beglazing en thermisch onderbroken profielen komen hier aan bod. Bij de beglazing is de G-waarde van het glas van belang omdat deze bepaalt hoeveel warmte wordt weerkaatst door het glas. Bij de ramen wordt de U-waarde van het profiel gegeven, alsook de breedte ervan. Dit is nodig om de juiste afmetingen van het effectieve glasoppervlak te weten. Hiernaast zijn ook waardes voor koudebruggen opgenomen in de tabel. spacer geeft de waarde aan van de afstandshouder tussen de glaspanelen, installatie geeft een waarde voor mogelijke onregelmatigheden bij de plaatsing van het raam.Type beglazing Ug-waarde Beglazing 1 Unitop 0.60 - 52 - UNIGLAS G-waarde 0,520 W/mK 0,6


XIOS hogeschool LimburgRaamtype Uf Ramen 1 Ewitherm vast 2 Ewitherm DK 3 Ewitherm deur W/mK 0,82 0,82 0,82 Links m 0,09 0,11 0,15 Rechts m 0,09 0,11 0,15 Onder m 0,1 0,13 0,2 Boven m 0,1 0,11 0,15 spacer W/mK 0,04 0,04 0,04

Hermans Mattheus

installatie W/mK 0,04 0,04 0,04

VENTILATIENaast de U-waardes van de constructieonderdelen, is de luchtdichtheid een belangrijke factor in het verbruik van een gebouw. Onderstaand is een klein onderdeel van de ventilatieberekening te zien. In deze berekening wordt bij het ontwerp van een huis de maximale toegelaten waarde voor de luchtdichtheid van een passiefhuis ingevuld, namelijk 0,6. Aan de hand van deze luchtdichtheid wordt berekend hoe groot het infiltratieventilatievoud is. Dit is de vrije stroom van lucht tussen binnen en buiten die ontstaat onder invloed van wind en drukverschil. Aan de hand van deze gegevens worden nadien de ventilatieverliezen berekend. Deze verliezen zullen hoger liggen wanneer de woning minder goed luchtdicht wordt afgewerkt. Ook het rendement van de warmteterugwinning speelt hier een belangrijke rol. Bij een ventilatiesysteem zonder warmteterugwinning zullen de verliezen beduidend hoger liggen.WindbeschuttingscofficintenMeerdere cofficint e voor beschuttingsklasse geen beschutting matige beschutting Hoge beschutting cofficint f En

blootgestelde zijde zijden blootgesteld 0,1 0,03 0,07 0,04 15 0,02 0,01 20

voor het jaarlijkse verbruik: Windbeschuttingscofficint, e Windbeschuttingscofficint, f Ventilatievoud luchtdichtheidstest 0,1 15 n50 1/h 0,6

voor het verwarmings vermogen: 0,25 15 0,6



Hermans Mattheus

TRANSMISSIEVERLIEZENVervolgens wordt voor elk onderdeel de bijhorende oppervlakte bereken Voor elke oppervlakte berekend. wordt er, aan de hand van de U waarde van dit constructieonderdeel, bereken hoeveel warmte U-waarde berekend er hierlangs zal wegvloeien. Deze hoeveelheid warmte wordt gedeeld doo het totale door warmteverlies van alle oppervlaktes. Het resultaat van deze berekening wordt samengevat in onderstaande grafiek.

Afbeelding: Aandeel transmissieverliezen passiefhuis



Hermans Mattheus

ENERGIEKENGETALNu zijn alle gegevens aanwezig om te bepalen hoeveel warmte er nodig is om het gebouw op te warmen. Eerst zal men alle transmissieverliezen (zie hierboven) alsook de ventilatieverliezen optellen. Dit geeft een som van alle warmteverliezen. Vervolgens berekent men de warmtewinsten, veroorzaakt door zoninstraling. Ook de interne warmtewinsten worden berekend. Dit zijn warmtewinsten te wijten aan activiteit in het huis (lichaamswarmte, warmteafgifte elektrische toestellen,). De som van de warmtewinsten noemt men de vrije warmte. Aan de hand van deze gegevens wordt het energiekengetal berekend.

Resultaat

15

kWh/m



Hermans Mattheus

5.4 LAGE ENERGIEWONINGWe voeren nu dezelfde berekening uit maar dan met de opbouw van een lage energiewoning. Oppervlaktes, orintatie,... zijn niet gewijzigd. Enkel de opbouw van de wanden, U-waardes van de ramen en de mate van luchtdichtheid zijn veranderd. Omdat de basis van de berekening hetzelfde blijft, worden hier enkel de belangrijkste waardes weergegeven.

U-WAARDES CONSTRUCTIEONDERDELENBuitengevel (zowel boven- als benedenverdieping) deelvlak 2 deelvlak 1 1 Gipsplaat 2 Spouw 45mm 3 OSB 4 Isolatie 5 Celit 6 Isolatie [W/(mK)] 0,520 0,244 0,130 0,039 0,055 0,034 Totaal: U-waarde: sls 0,13 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 12 45 18 140 22 0 23,7cm 0,240

In vergelijking met de opbouw van een passieve wand zien we dat hier de isolatie in de wand slechts 14cm dik is i.p.v. 30cm. Ook wordt er hier gebruik gemaakt van SLS-balken als structuur van de wand i.p.v. FJIs. Verder is ook de spouwisolatie weggelaten. Dit maakt dat de totale wanddikte ongeveer de helft bedraagt dan die van een passiefhuis. De Uwaarde van de buitengevel bedraagt meer dan het dubbele.


XIOS hogeschool LimburgDak deelvlak 2 deelvlak 1 [W/(mK)] 1 Celit 2 Isolatie 3 Isolatie 4 Isolatie 5 luchtdichting 6 Spouw 7 Gipsplaat 0,136 0,350 Totaal: U-waarde: 0,055 0,039 0,039 0,039 flens 0,13 flens 0,13 lijf lijf lijf 0,13 0,13 0,13 (optioneel) [W/(mK)] (optioneel) deelvlak 3 [W/(mK)]

Hermans Mattheus

br/dikte [mm] 22 40 220 40 0 25 12 35,9cm 0,130

In het dak van een lage energiewoning wordt er zon 10cm minder isolatie voorzien. Dit zorgt ervoor dat de U-waarde van het dak stijgt met ongeveer 30% t.o.v. een passief dak.

Vloer deelvlak 1 1 Chape 2 PUR isolatie [W/(mK)] 1,500 0,028 Totaal: U-waarde: deelvlak 2 (optioneel) [W/(mK)] deelvlak 3 (optioneel) [W/(mK)] br/dikte [mm] 70 100 17cm 0,264

Ook de vloer van een lage energiewoning wordt minder goed gesoleerd. Met name 10cm gespoten PUR in plaats van 20cm. Hierdoor bedraagt de U-waarde van de vloer bijna het dubbele dan die van de vloer van een passiefhuis.

U-WAARDES BEGLAZINGType beglazing Ug-waarde Beglazing 1 Unitop1,00 - 63 - UNIGLAS G-waarde 0,630 W/mK 1,1


XIOS hogeschool LimburgRaamtype Uf Ramen 1 Ewitherm vast 2 Ewitherm DK 3 Ewitherm deur W/mK 1,3 1,3 1,3 Links m 0,068 0,088 0,128 Rechts m 0,068 0,088 0,128 Onder m 0,078 0,108 0,178 Boven m 0,078 0,088 0,128 spacer W/mK 0,04 0,04 0,04

Hermans Mattheus

installatie W/mK 0,04 0,04 0,04

Bij de ramen zien we dat U-waardes van de beglazing en het profiel gestegen zijn in vergelijking met de ramen, gebruikt in een passiefhuis. Ook de G-waarde van het glas ligt hoger. Hiernaast zijn de profielen van deze ramen niet zo dik als die van een passiefhuis. Dit maakt dat de gemiddelde U-waarde van deze ramen ongeveer 30% hoger ligt dan de Uwaarde van de passiefhuis ramen.

VENTILATIEIn een lage energiewoning is de luchtdichtheid meestal minder ver doorgedreven dan bij een passiefhuis. Een lage energiewoning mag op wettelijke basis ook een groter drukverlies hebben. Daarom wordt er bij het ontwerp de maximale waarde van 3,0/h voor de luchtdichtheid gehanteerd. Een groter drukverlies betekent een minder goede luchtdichting van de woning. Hierdoor kan meer luchtuitwisseling tussen binnen en buiten gebeuren waardoor het binnenklimaat verstoord wordt. Bij de berekening van de ventilatieverliezen bij een lage energiewoning heeft men de keuze tussen een ventilatiesysteem met warmteterugwinning of een systeem met enkel mechanische extractie. Ik heb ervoor gekozen deze berekening te maken met een systeem met warmteterugwinning, dit om de vergelijking zo correct mogelijk te houden.



Hermans Mattheus

TRANSMISSIEVERLIEZENUit onderstaande verdeling van de transmissieverliezen blijkt dat de buitenwanden in verhouding minder gesoleerd zijn dan de andere constructiedelen. In vergelijking met een passieve structuur zullen andere constructiedelen daarom procentueel minder warmte doorlaten.

Aandeel transmissieverliezenVensters noord 3% Dak/Plafond contact buitenlucht 13% Buitenwand contact bodem 0% Bodemplaat 11% Vensters oost 9% Vensters zuid 14% Vensters west 10% Buitenwand contact buitenlucht 40%

Afbeelding: aandeel transmissieverliezen bij lage energiewoning

ENERGIEKENGETALMet de gegevens die we hierboven besproken hebben, kunnen we nu het energiekengetal van de lage energiewoning berekenen.

Resultaat

46

kWh/m



Hermans Mattheus

De minder goed gesoleerde buitenschil heeft een groot aandeel in deze stijging. Dit komt omdat deze oppervlakte het grootste deel van de woning beschrijft. Uit bovenstaande grafiek is ook af te leiden dat de buitenwanden in verhouding minder goed gesoleerd zijn, wat deze stijging verder aanmoedigt. Ook de minder goede luchtdichtheid speelt een belangrijke rol in de stijging van het energiekengetal. Door een grotere uitwisseling van lucht mogelijk te maken, zien we dat het verbruik van de woning de hoogte in gaat. De minder goed isolerende vensters hebben een beperkte invloed op deze stijging. Dit komt omdat deze vensters een vrij klein oppervlak innemen ten opzichte van de buitenschil. Een bijkomende reden is dat de ramen die bij een lage energiewoning gebruikt worden, uit zichzelf al vrij goed isolerend zijn.



Hermans Mattheus

5.5 RESULTAATIn onderstaande tabel zijn de resultaten van beide berekeningen opgenomen. De PHPPberekening geeft een energiekengetal weer. Dit staat voor de hoeveelheid energie (kWh) die nodig is per jaar en per m vloeroppervlakte om het gebouw op te warmen tot 20C. Om aan deze hoeveelheid energie een kost te verbinden, is er een vergelijking gemaakt van de prijzen van de grootste leveranciers. In woningen waar vrij weinig energie nodig is wordt er meestal gebruikt gemaakt van een gascondensatieketel. Daarom is geopteerd om de gasprijzen van de leveranciers te vergelijken. U zal zien dat er een eenheidsprijs is berekend voor het passiefhuis alsook voor de lage energiewoning. Gasprijzen zijn namelijk afhankelijk van de hoeveelheid waarin ze worden afgenomen. Bij een passiefhuis is er beduidend minder energie nodig waardoor deze eenheidsprijs ook hoger zal liggen dan die van een lage energiewoning. Andere vormen van verwarming zoals pelletkachel, warmtepomp, verwarmen via ventilatie, zijn ook mogelijk maar hiervoor moet men een andere eenheidsprijs berekenen. Tegenwoordig hebben gascondensatieketels een rendement dat schommelt tussen 90% en 110%. Wij gaan er hier daarom vanuit dat per kWh gas, n kWh warmte wordt geproduceerd. geconditioneerde vloeroppervlakte eenheidsprijs gas passief eenheidsprijs gas lage energie 274,4 m 0,0782 /kWh 0,06 /kWh

Resultaat PHPP berekening Totaal verbruik per jaar Kosten per jaar

Passief 15 kWh/m 4116 kWh 321,87 435,47

Lage energie 46 kWh/m 12622,4 kWh 757,34 57,50%

We kunnen vaststellen dat het verbruik van de lage energiewoning het driedubbele bedraagt van dat van het passiefhuis. Onder invloed van de groter afname van gas bij een lage energiewoning wordt het verschil in prijs gereduceerd naar 57,50%. Deze lage energiewoning verbruikt bijgevolg 435,47 meer dan het passiefhuis.



Hermans Mattheus

6 TERUGVERDIENTERMIJNMet de resultaten die we in de vorige hoofdstukken berekend hebben, gaan we in dit hoofdstuk na of het rendabel is te kiezen voor een passiefhuis in plaats van een lage energiewoning.



Hermans Mattheus

6.1 OVERZICHT GEGEVENSIn onderstaande tabel zijn de gegevens terug te vinden waarop de berekening van de terugverdientermijn gebaseerd is. Prijsverschil passief - LE 35.972,4 Passief 321,87 35972,4 +(X * 321,871) Lage energie 757,34 X * 757,34

Verbruik per jaar in Kosten na X jaar in

We zien dat X (het aantal jaar) in grote mate afhankelijk is van het prijsverschil tussen een passiefhuis en een lage energiewoning. Anderzijds is X ook afhankelijk van het verbruik van beide woningen.

6.2 BEREKENING TERUGVERDIENTERMIJNHet passiefhuis is rendabel vanaf het moment dat bovenstaande vergelijkingen aan mekaar gelijk zijn. 35972,4 + 321,871 = 757,34

Nu rest ons enkel nog de waarde van X te achterhalen:

35972,4 = 757,34 321,871 35972,4 = 435,469 = 82,6 = 83

Onderstaande grafiek verduidelijkt deze berekening



80.000

70.000

Passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet30 40 50 Jaar 60 70 80 83 90

62.556 60.000

50.000 kosten passief () kosten LE ()

40.000

30.000

20.000

10.000

0

Hermans Mattheus

0

10

20

53


Hermans Mattheus

6.3 INTERPRETATIE RESULTATENU ziet dat na 83 jaar de uitgaven voor beide woningen in balans is. Of anders gezegd, u moet met dit passiefhuis 62.556 (incl. meerkost) uitgeven voordat het voordeliger is dan deze lage energiewoning. Deze termijn van 83 jaar zal voor de meeste mensen als vrij lang in de oren klinken. Dit is ook niet verwonderlijk aangezien de meesten onder ons geen 83 jaar in hetzelfde huis zullen wonen. Toch moeten deze gegevens op de juiste manier genterpreteerd worden. Deze terugverdientermijn is het resultaat van een vergelijking van een passiefhuis en een lage energiewoning. In bovenstaande berekening is te zien dat de meerkost van een passiefhuis op termijn wordt ingehaald door het verschil in verbruik van beide woningen. We hebben ook gezien dat het verschil in verbruik tussen beide woningen zon 419 bedraagt, we vergelijken hier immers een huis met een erg laag verbruik en een huis met laag verbruik. Dit verschil in verbruik staat dan ook in schril contrast met de meerprijs van 36.450. Een andere factor die van belang is in deze berekening, is de prijs voor energie. De kost die nodig is om het huis te verwarmen, is in vergelijking met de meerprijs, erg laag. Het is dus effectief zo dat het een tijdje zal duren voordat het passiefhuis rendabel wordt. Echter, de prijzen voor brandstof zoals we ze nu kennen, zullen in de toekomst niet onveranderd blijven. De uitputting van fossiele brandstoffen is een feit, en vanaf het moment dat tekorten zich aanbieden, zal de prijs voor brandstof onherroepelijk de hoogte in gaan. Deze stijging van de prijzen zal ook de terugverdientermijn van onze woningen benvloeden. Het verbruik blijft logischerwijs hetzelfde, maar het prijsverschil tussen beide woningen zal stijgen waardoor men een kortere terugverdientermijn zal bekomen. Wanneer we nu beslissen om te bouwen of verbouwen, moet we er rekening mee houden dat deze woning in de toekomst nog betaalbaar moet blijven. Het is immers onbekend wanneer en met hoeveel de brandstofprijzen zullen stijgen. We weten wel dat zon en wind altijd gratis zullen blijven. We moeten er dus oog voor hebben dat deze woning (in de mate van het mogelijke) zo weinig mogelijk afhankelijk is externe energiebronnen.



Hermans Mattheus

7 SUBSIDIESIn dit hoofdstuk zal meer uitleg gegeven worden over de verschillende subsidies die kunnen aangevraagd worden door de bouwheer. Deze subsidies kunnen een impact hebben op de terugverdientermijn van een huis. Dat maakt het interessant om hier iets meer over te zeggen. De voorbeeldwoningen die in dit document worden besproken, zijn nieuwbouwwoningen. Daarom zullen hier ook enkel de subsidies voor nieuwbouw aan bod komen. Subsidies die verband houden met het E-peil van de woning worden hier niet opgenomen, omdat de vaste installaties van een woning hier niet worden besproken (zie 2.3).



Hermans Mattheus

7.1 PREMIES EN SUBSIDIES DOOR DE GEMEENTEElke gemeente beslist voor zichzelf welke subsidies het voorziet voor de inwoners van haar grondgebied. Zo is het goed mogelijk dat het plaatsen van isolatie in de ene gemeente goedkoper uitvalt dan in een andere gemeente. Onze voorbeeldwoning is gebouwd in Zichem, Scherpenheuvel waar men geen subsidies voorziet die in ons voordeel spelen.

7.2 PREMIES EN SUBSIDIES DOOR EANDISEandis (netbeheerder van gas en elektriciteit) keert ook subsidies uit voor degene die energiezuinig wil bouwen. Deze subsidies zijn afhankelijk van de streek waar gebouwd wordt. Eandis keert vooral subsidies uit voor bestaande woningen (woningen vanaf 5 jaar). Zo worden er bijvoorbeeld subsidies uitgekeerd voor het plaatsen van extra isolatie, vervangen van enkel glas door dubbel glas, In de streek van onze voorbeeldwoning worden echter geen subsidies uitgekeerd voor nieuwbouw.

7.3 PREMIES EN SUBSIDIES DOOR DE PROVINCIEOok elke provincie voorziet een aantal subsidies die te maken hebben met energiezuinig wonen. Deze subsidies zijn verschillend van provincie tot provincie. Men doet er dus goed aan zich te informeren welke subsidies er van toepassing zijn. Voor de provincie Vlaams-Brabant, waar onze voorbeeldwoning gelegen is, worden er echter geen subsidies uitgekeerd die dit project ten gunste komen.

7.4 PREMIES EN SUBSIDIES DOOR VLAANDERENOok op federaal vlak worden er subsidies uitgekeerd aan degene die energiezuinig willen bouwen. Hieronder wordt er een overzicht gegeven van de verschillende subsidies die voor ons project in aanmerking komen op federaal gebied.



Hermans Mattheus

FEDERALE BELASTINGVERMINDERING VOOR DE BOUW VAN OF HET VERBOUWEN TOT EEN LAGE ENERGIEWONINGWanneer u een lage energiewoning bouwt of uw woning verbouwt tot een lage energiewoning, kan u van een fiscaal voordeel genieten Aanvraagvoorwaarden Voor een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning moet een certificaat worden voorgelegd waaruit blijkt dat het over een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning gaat. Het volstaat dat de belastingplichtige het desbetreffende vakje invult in de belastingaangifte dat voorzien is op de belastingbrief. U voegt tevens het origineel of een eensluidend verklaarde fotokopie van de facturen (of ereloonnota's) van de werkzaamheden bij de aangifte en de betalingsbewijzen ervan. Het werk moet door een geregistreerde aannemer uitgevoerd worden. Premiebedrag 300 euro (420 euro gendexeerd) per jaar gedurende 10 jaar. Wie kan de premie aanvragen Particulieren

FEDERALE BELASTINGVERMINDERING VOOR DE BOUW VAN OF HET VERBOUWEN TOT EEN PASSIEFWONINGWanneer u een passiefwoning bouwt of uw woning verbouwt tot een passiefwoning, kan u van een fiscaal voordeel genieten. Aanvraagvoorwaarden Voor een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning moet een certificaat worden voorgelegd waaruit blijkt dat het over een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul energiewoning gaat. Het volstaat dat de belastingplichtige het desbetreffende vakje invult in de belastingaangifte dat voorzien is op de belastingbrief. U voegt tevens het origineel of een eensluidend verklaarde



Hermans Mattheus

fotokopie van de facturen (of ereloonnota's) van de werkzaamheden bij de aangifte en de betalingsbewijzen ervan. Het werk moet door een geregistreerde aannemer uitgevoerd worden. Premiebedrag 600 euro (830 euro gendexeerd) per jaar gedurende 10 jaar. Wie kan de premie aanvragen Particulieren

7.5 GROENE LENINGEen vrij nieuw type van subsidie is de zogenaamde groene lening. Bij een groene lening helpt de federale overheid u een handje met een rentekorting van 1,5%. Bij het afsluiten van zo'n groene lening, of lening met interestbonificatie, loopt alles via de bank. De bank stuurt de aanvraag, met een fotokopie van de factuur van de werkzaamheden, naar de overheid en ontvangt zelf de rentekorting. Als kredietnemer hoeft u alleen de rest van de rente aan de bank te betalen. De groene investeringen waarvoor een lening met rentekorting kan worden afgesloten, zijn dezelfde als waarvoor een belastingvermindering kan worden aangevraagd: Vervanging van een oude stookketel Onderhoud van stookketels. Installatie van een waterverwarmingssysteem op zonne-energie Plaatsing van zonnepanelen Plaatsing van uitrustingen voor geothermische energieopwekking Plaatsing van dubbele beglazing Aanbrengen van dak-, muur- en vloerisolatie (nieuw sinds 2009) Plaatsing van een warmteregeling op een centrale verwarmingsinstallatie door middel van thermostatische kranen of door een kamerthermostaat met

passiefhuis & lage energiewoning in houtskelet

Documents