บทท 13 การชาระบญชหางหนสวน

(Partnership Liquidation)

การเลกหางหนสวน หมายถง การเปลยนแปลงความสมพนธของผเปนสวนจนเปนเหตใหหนวยงานทางกฎหมายตองยตลง ใน ก รณ น ห าง ห น ส วน จะ ต อ ง ถ กช าระบ ญ ช (Liquidation)

กระบวนการชาระบญชประกอบดวยการจายชาระหนสน การขาย

สนทรพยและการแบงเงนทเหลอใหแกหนสวน

การเลกหางหนสวน

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1055 กาหนดวาหางหนสวนสามญยอมเลกกนดวยเหตผลดงกลาวตอไปน

1. ถาในสญญามกาหนดกรณอนเปนเหตทจะเลก 2. ถาสญญาทาไวกาหนดเวลาสนสด 3. ถาสญญาทาไวเฉพาะเพอทากจการอยางหนงอยางใดแตเพยงอยางเดยว เมอเสรจภารกจนน

4. เมอผเปนหนสวนคนใดคนหนงบอกเลก ถาไมมกาหนดเวลาให

เลก

13-2 การบญชขนกลาง II

5. เมอผเปนหนสวนคนใดคนหนงตายหรอลมละลาย หรอตกเปนผ

ไรความสามารถ 6. เมอหนสวนคนใดฟองรองขอใหศาลสงใหเลกหางหนสวน เชน

เมอมกรณดงน (1) หนสวนคนใดคนหนงลวงละเมดบทบงคบใดๆ อนเปน

ขอสาระสาคญซงสญญาหนสวนกาหนดไวโดยจงใจหรอ

เลนเลออยางรายแรง (2) เมอกจการของหางหนสวนนนจะทาไปกมแตผลขาดทน

อยางเดยว และไมมหวงจะกลบฟนตวไดอก (3) มเหตอนๆ ทาใหหางหนสวนนนเหลอวสยทจะดารงคง

อยตอไปได

กระบวนการชาระบญช

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 1061 กลาวไววา

ปกตการชาระบญช มขนตอนดงน

เปลยนสนทรพยทไมใชเงนสดใหเปนเงนสด รบร กาไรหรอขาดทนและคาใชจายในการชาระบญชทเกดข นในระหวางการชาระบญช

จายชาระหนสนทงหมด จดสรรเงนสดใหแกหนสวนตามสดสวนยอดคงเหลอของบญชทน

การชาระบญชหางหนสวน 13-3

ขอสมมตของกระบวนการชาระบญช มดงน

หางหนสวนสามารถชาระหนได (สนทรพยของหางหนสวน

มากกวาหนสนของหนสวน) หนสวนทกคนมสทธเรยกรองในสนทรพยสทธของหางหนสวน ไมมเงนกคางชาระของหนสวนคนใดคนหนงเหลออย สนทรพยทงหมดถกแปลงเปนเงนสดกอนการจดสรรเงนสดใหแกหนสวน

เมอหางหนสวนเลกกนแลว กฎหมายกาหนดใหจดการชาระบญช

โดยใหทาตามลาดบดงน

1. ใหชาระหน ซงคางชาระแกบคคลภายนอก

2. ใหชดใชเงนทดรองและคาใชจายซงผเปนหนสวนไดออกของตนไปเพอการจดการของหาง

3. ใหคนทนทรพยซงผเปนหนสวนแตละคนไดลงเปนหน

4. ถายงมทรพยเหลออยอกเทาไร กใหเฉลยแจกเปนกาไรใน

ระหวางผเปนหนสวน แตเมอไดชาระหนใหแกบคคลภายนอก

และชดใชเงนทดรองและคาใชจายแลว สนทรพยทยงอยไมพอจะ

คนแกผเปนหนสวนใหครบจานวนทลงหน สวนทขาดคอขาดทน

ซงตองคดเฉลยผลขาดทนเชนกน

13-4 การบญชขนกลาง II

การชาระบญชหางหนสวนครงเดยว (Single partnership liquidation)

หมายถง การแปลงสนทรพยของหนสวนทงหมดเปนเงนสดดวยการ

จดสรรเงนสดใหแกหนสวนเมอสนสดความสมพนธเพยงครงเดยว

ตวอยางท 13-1 งบแสดงฐานะการเงนของนาย ก และนาย ข ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 มดงน หางหนสวน ก และ ข งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 (บาท)

สนทรพย หน สนและทน เงนสด 20,000 เจาหน 80,000 ลกหน-สทธ 60,000 เงนกจากนาย ก 20,000 สนคา 60,000 ทนนาย ก 50,000 สนทรพยถาวร-สทธ 80,000 ทนนาย ข 70,000 220,000 220,000

นาย ก และนาย ข ตกลงแบงกาไรขาดทนในอตรา 70% และ 30%

สญญาจะชาระบญชทนทภายหลงวนท 1 มกราคม 25x7

หากกจการขายสนคาในราคา 50,000 บาท ขายสนทรพยถาวรได

ในราคา 60,000 บาทและเกบเงนจากลกหนได 44,000 บาท การ

บนทกรายการชาระบญชมดงน

การชาระบญชหางหนสวน 13-5

เงนสด ................................... 50,000 ทนนาย ก .................................. 7,000 ทนนาย ข .................................. 3,000 สนคา ......................................... 60,000 บนทกการขายสนคาและจดสรรขาดทน 10,000 บาทใหแกหนสวนทงสอง

เงนสด ................................... 60,000 ทนนาย ก ............................... 14,000 ทนนาย ข .................................. 6,000 สนทรพยถาวร-สทธ ..................... 80,000 บนทกการขายสนทรพยถาวรและจดสรรขาดทน 20,000 บาทใหแก

หนสวนทงสอง

เงนสด ................................... 44,000 ทนนาย ก ............................... 11,200 ทนนาย ข .................................. 4,800 ลกหน-สทธ ................................ 60,000 บนทกการเกบเงนจากลกหน 44,000 บาท และตดจาหนายลกหนทเหลอ

16,000 บาท เปนขาดทนใหแกหนสวนทงสอง

งบแสดงฐานะการเงนภายหลงบนทกรายการขางตน มดงน

13-6 การบญชขนกลาง II

หางหนสวน ก และ ข งบแสดงฐานะการเงน 5 มกราคม 25x7 (บาท) (ภายหลงการขายสนทรพยและเกบเงนจากลกหน)

สนทรพย หน สนและทน เงนสด 174,000 เจาหน 80,000 เงนกจากนาย ก 20,000 ทนนาย ก 17,800 ทนนาย ข 56,200 174,000 174,000

ขนตอนสดทายของการชาระบญช กจการจะจดสรรเงนสดใหเจาหน

และผเปนหนสวน ดงน

ลาดบการจายเงน 1. ใหแกเจาหนสาหรบหนคงคาง 80,000 บาท

2. ใหแกนาย ก สาหรบเงนกยม 20,000 3. ใหแกนาย ก สาหรบยอดคงเหลอของบญชทน 17,800 ใหแกนาย ข สาหรบยอดคงเหลอของบญชทน 56,200 รวมจานวนเงนทจดสรร 174,000

การบนทกรายการชาระบญชสาหรบขนตอนสดทายในสมดรายวน

ทวไป มดงน

การชาระบญชหางหนสวน 13-7

เจาหน ................................... 80,000 เงนสด ....................................... 80,000 จายชาระหนสน

เงนกจากนาย ก ....................... 20,000 เงนสด ....................................... 20,000 จายชาระเงนกยมใหแกนาย ก

ทนนาย ก ............................... 17,800 ทนนาย ข ............................... 56,200 เงนสด ....................................... 74,000 จายเงนสดใหแกหนสวนในการชาระบญชขนสดทาย

งบการชาระบญชหางหนสวน (Partnership liquidation statement)

กจการควรจดทารายการสรปและยอดคงเหลอระหวางการชาระ

บญช ดงน

13-8 การบญชขนกลาง II

ตารางท 13-1 งบการชาระบญชหางหนสวน

งบการชาระบญชหางหนสวน ก และ ข สาหรบงวด 1 มกราคม 25x7 ถง 31 มกราคม 25x7

(พนบาท) เงนสด สนทรพย

ทไมใชเงน

สด

หนสน เงนกจาก

นาย ก ทนนาย ก (70%)

ทนนาย ข

(30%)

คงเหลอ 1 มค. 25x7 20 200 80 20 50 70 ขายสนคา 50 (60) (7) (3) ขายสนทรพยถาวร 70 140 80 20 43 67 60 (80) (14) (6)

130 60 80 20 29 61 เกบเงนจากลกหน 44 (60) (11.2) (4.8)

174 - 80 20 17.8 56.2 จายชาระเงนใหเจาหน (80) (80) 94 - 20 17.8 56.2 จายชาระเงนกใหแกนาย ก (20) (20) 74 - 17.8 56.2 จดสรรสวนทเหลอใหแก

หนสวน

(74)

(17.8)

(56.2)

- - -

การชาระบญชหางหนสวน 13-9

บญชทนทมยอดคงเหลอดานเดบตในการชาระบญช

หนสวนตองนาสนทรพยสวนตวมาจายชาระภาระผกพนของหาง

หากผเปนหนสวนทมยอดทนเดบตไมมสนทรพยสวนตวทจะจายชาระหน

หนสวนทมยอดดลทางดานเครดตจะเปนผรบผดชอบ

ตวอยางท 13-2 หางหนสวน ก ข และ ค อยระหวางกระบวนการชาระ

บญช ยอดคงเหลอของบญชทนภายหลงสนทรพยทงหมดแปลงสภาพ

เปนเงนสดและชาระหนสนหมดแลว มดงน

เดบต เครดต เงนสด 50,000 ทนนาย ก (40%) 6,000 ทนนาย ข (40%) 32,000 ทนนาย ค (20%) 24,000 รวม 56,000 บาท 56,000 บาท

ถานาย ก มความสามารถในการชาระหน นาย ก จะตองจายเงนสด

ใหแกหางจานวน 6,000 บาท เพอลางยอดคงเหลอดานเดบต การชาระจะ

ทาใหเงนสดของหางเพมขนเปน 50,000 ซงจะจายชาระใหแกนาย ข และ

นาย ค ในทสด

13-10 การบญชขนกลาง II

ถานาย ก ไมสามารถจายชาระยอดเดบตได นาย ข และนาย ค

จะตองรบภาระขาดทนดงกลาวตามอตราสวนแบงกาไรขาดทน นาย ข จะ

แบงขาดทนจานวน 4,000 บาท (6,000 บาท x 0.4/0.6) และนาย ค จะแบง

ขาดทนเทากบ 2,000 บาท (6,000 บาท x 0.2/0.6)

ในทางปฏบต เมอหนสวนมยอดคงเหลอของทนทางดานเดบต

จานวนเงนทหางหนสวนจะตองชาระใหแกหนสวนจะหกกลบกบยอด

คงเหลอทางดานเดบตเรยกวา การชดเชย (Offset)

ตวอยางท 13-3 ยอดคงเหลอของบญชทนหนสวน ก ข และ ค มดงน

เดบต เครดต เงนสด 50,000 เงนกจากนาย ก 10,000 ทนนาย ก (40%) 16,000 ทนนาย ข (40%) 32,000 ทนนาย ค (20%) 24,000 รวม 66,000 บาท 66,000 บาท

การจายคนทปลอดภยใหแกหนสวน

การจายคนทปลอดภย (Safe payment) คอการจานวนเงนทจดสรรใหแกหนสวนเพอเปนหลกประกนวาหนสวนไมตองสงเงนสดคนภายหลง

เพอชาระหนหรอเนองจากปรบทนของหนสวนใหม

การชาระบญชหางหนสวน 13-11

ขอสมมตของการจายคนทปลอดภย มดงน 1. หนสวนทกคนลมละลาย (หนสวนไมสามารถจายเงนใดๆ ใหแก

หางหนสวนได) 2. เกดผลขาดทนจากการขายสนทรพยทไมใชเงนสด เมอคานวณการจายคนทปลอดภย หางหนสวนจะตองกนเงนสดใน

มอไวจานวนหนงเพอใหครอบคลมคาใชจายในการชาระบญช หนสนท

ไมไดจดบนทกและภาระผกพนทอาจเกดข น เงนสดทกนไวถอเปน

ขาดทนทอาจเกดขน (Contingent losses) ของกจการ

ตารางการจายคนทปลอดภย

ตวอยางท 13-4 หางหนสวน ก ข และ ค อยระหวางกระบวนการชาระ

บญช ยอดคงเหลอของบญชตางๆ มดงน

เดบต เครดต เงนสด 160,000 เงนกจากนาย ค 40,000 เงนใหกแกนาย ข 20,000 ทนนาย ก (50%) 100,000 ทดน 40,000 ทนนาย ข (30%) 140,000 อาคาร-สทธ 280,000 ทนนาย ค (20%) 220,000 500,000 บาท 500,000 บาท

กจการจายชาระหนสนทงหมดแลวยกเวนหน สนทตองจายใหหนสวน

13-12 การบญชขนกลาง II

หนสวนคาดวาการขายทดนและอาคารอาจตองใชเวลาพอสมควร ดงนนหนสวนจงตกลงรวมกนวาจะจดสรรเงนสดในมอหลงจาก

กนไวสาหรบคาใชจายและภาระผกพนทอาจเกดข น 20,000

บาทแลว ตารางท 13-2 การจายคนทปลอดภย

หางหนสวน ก ข และ ค

การจายคนทปลอดภย ขาดทน

ทอาจเกดขน ทนนาย ก

(50%) ทนนาย ข (30%)

ทนนาย ค (20%)

ทนของหนสวน (ทน±เงนกคงเหลอ)

100,000

120,000

260,000

ขาดทนทอาจเกดขนจาก สนทรพย ทไมใชเงนสด

ราคาตามบญชของทดน และอาคาร

320,000

(160,000)

(96,000)

(64,000)

(60,000) 24,000 196,000 ขาดทนทอาจเกดขน เงนสดทกนไวเผอเหตการณ ทอาจเกดขน

20,000

( 10,000)

( 6,000)

( 4,000)

(70,000) 18,000 192,000 ขาดทนทอาจเกดขนจากนาย ก ยอดคงเหลอดานเดบตของ นาย ก จดสรรใหแกนาย ข

และนาย ค ในอตราสวน 60:40

70,000

(42,000)

(28,000)

การชาระบญชหางหนสวน 13-13

0 (24,000) 164,000 ขาดทนทอาจเกดขนจากนาย ข ยอดคงเหลอดานเดบตของ นาย ข จดสรรใหแกนาย ค

24,000

( 24,000)

0 140,000

การบนทกการคนเงนสดใหแกนาย ค จะทาโดยชาระเงนกพรอมกบ

ลดทนของนาย ก ดงน

เงนกจากนาย ค .......................... 40,000 ทนนาย ค ............................... 100,000 เงนสด ....................................... 140,000

หลงจากบนทกรายการขางตน ยอดคงเหลอของบญชตางๆ มยอด

ดงน เดบต เครดต

เงนสด 20,000 ทนนาย ก (50%) 100,000 เงนใหกแกนาย ข 20,000 ทนนาย ข (30%) 140,000 ทดน 40,000 ทนนาย ค (20%) 120,000 อาคาร-สทธ 280,000 360,000 บาท 360,000 บาท

13-14 การบญชขนกลาง II

การจดสรรเงนลวงหนาตองการความเหนชอบจากหนสวนทกคน

การจดสรรเงนใหหนสวนกอนการขายสนทรพยไมหมนเวยน

จาเปนตองไดรบความยนยอมจากหนสวนทกคน มฉะนนการจายเงน

ลวงหนาจะไมสามารถกระทาได

ตวอยางท 13-5 นาย ก นาย ข และนาย ค เปนหนสวนทตกลงปนสวน

กาไรขาดทนเทากน หางหนสวนอยระหวางการชาระบญช ยอดคงเหลอ

ของบญชตาง ๆ หลงจากจายชาระหนสนทไมใชของหนสวนไปแลว มดงน

เดบต เครดต เงนสด 60,000 เงนกจากนาย ก 30,000 อปกรณ 90,000 ทนนาย ข 60,000 ทนนาย ก 20,000 ทนนาย ค 80,000 170,000 บาท 170,000 บาท

หากกจการจดสรรเงนสดทมอย กจการตองจายเงนสดใหแกนาย ก

20,000 บาท และใหแกนาย ค 40,000 บาท ตามตารางการจดสรรดงน

การชาระบญชหางหนสวน 13-15

ตารางท 13-3 การจายคนทปลอดภย หางหนสวน ก ข และ ค การจายคนทปลอดภย

ขาดทน ทอาจเกดขน

ทนนาย ก

ทนนาย ข

ทนนาย ค

ทนของหนสวน 10,000 60,000 80,000 ขาดทนทอาจเกดขนจาก

สนทรพยทไมใชเงนสด

ราคาตามบญชของ อปกรณ

90,000

(30,000)

(30,000)

(30,000)

(20,000) 30,000 50,000 ขาดทนทอาจเกดขนจาก นาย ก

ยอดคงเหลอจดสรร ในอตราสวน 50:50 20,000 (10,000) (10,000) จานวนเงนจายคนท ปลอดภย

-

20,000

40,000

การชาระบญชแบบเปนงวด (Installment liquidation)

หมายถงการทยอยจายคนเงนสดใหแกหนสวนในระหวางงวดการ

ชาระบญชกอนการรบรกาไรและขาดทนทงหมด หากกจการมเงนสด

เพยงพอ จานวนเงนทจะจดสรรในแตละงวดใหคานวณจากตารางการจาย

คนทปลอดภย

13-16 การบญชขนกลาง II

ตวอยางท 13-6 หางหนสวน กขค จะชาระบญชหลงวนท 31 ธนวาคม 25x6 เงนสดคงเหลอในมอทงหมดยกเวนเงนสด 40,000 บาททกนไวสาหรบภาระผกพนทอาจเกดขน จะแบงใหกบหนสวนทกๆ สนเดอนจนกวาการชาระบญชจะเสรจสน

กาไรและขาดทนแบงใหแกนาย ก นาย ข และนาย ค ในอตรา 5:3:2 ตามลาดบ

เหตการณการชาระบญชทเกดขน มดงน

มกราคม 25x7 ชดเชยเงนท ใหนาย ค กยมกบยอดคงเหลอของบญชทน ตด

จาหนายคาความนยมออกทงหมด เกบเงนจากลกหน ได 400,000 บาท ขายสนคาราคาทน 320,000 บาทในราคา 400,000 บาท และ

จดสรรเงนสดทเหลอ

กมภาพนธ 25x7 ขายอปกรณราคาตามบญช 160,000 บาท ไปในราคา 120,000 บาท

ขายสนคาท เหลออยในราคา 360,000 บาท จายคาใชจายในการ

ชาระบญช 8,000 บาท มหนสนทยงไมบนทกเกดข น 16,000 บาท

และจดสรรเงนสดทเหลอ

มนาคม 25x7 ขายทดนเปนเงน 300,000 บาท จายคาใชจายในการชาระบญช

10,000 บาท และจดสรรเงนสดทเหลอ

เมษายน 25x7 ขายอปกรณทเหลอในราคา 300,000 บาท และตดจาหนายลกหน ท

เหลอ และจดสรรเงนสดทเหลอใหแกหนสวน

งบแสดงฐานะการเงนของหางหนสวน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 มดงน

การชาระบญชหางหนสวน 13-17 หางหนสวน กขค งบแสดงฐานะการเงน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 (บาท)

สนทรพย หน สนและทน เงนสด 480,000 เจาหน 600,000 ลกหน-สทธ 560,000 ตวเงนจาย 400,000 เงนใหกแกนาย ค 80,000 เงนกจากนาย ข 40,000 สนคา 800,000 ทนนาย ก (50%) 680,000 ทดน 200,000 ทนนาย ข (30%) 680,000 อปกรณ-สทธ 600,000 ทนนาย ค (20%) 400,000 คาความนยม 80,000 2,800,000 2,800,000

การชาระบญชเดอนมกราคม เหตการณของหางหนสวน กขค ทเกดขน

ระหวางเดอนมกราคม 25x7 บนทกในสมดบญชไดดงน

ทนนาย ค .................................. 80,000 เงนใหกแกนาย ค ........................... 80,000 ชดเชยเงนใหนาย ค กยมกบบญชทนนาย ค

ทนนาย ก ................................. 40,000 ทนนาย ข .................................. 24,000 ทนนาย ค .................................. 16,000 คาความนยม ................................. 80,000 ตดจาหนายคาความนยม

13-18 การบญชขนกลาง II

เงนสด .................................... 400,000 ลกหน ........................................ 400,000 บนทกการเกบเงนจากลกหน

เงนสด .................................... 400,000 สนคา ......................................... 320,000 ทนนาย ก .................................... 40,000 ทนนาย ข ..................................... 24,000 ทนนาย ค ..................................... 16,000 บนทกการขายสนคาในราคาทมกาไร

เจาหน ................................... 600,000 ตวเงนจาย ............................... 400,000 เงนสด ....................................... 100,000 จายชาระหนใหแกเจาหนทไมใชหนสวน

เงนกจากนาย ข ......................... 40,000 ทนนาย ข ................................ 200,000 เงนสด ....................................... 240,000 บนทกการจายเงนสดใหแกนาย ข

การชาระบญชหางหนสวน 13-19

ตารางท 13-4 งบการชาระบญชหางหนสวนระหวางกาล

หางหนสวน กขค

งบการชาระบญชหางหนสวน สาหรบงวด 1 มกราคม 25x7 ถง 1 กมภาพนธ 25x7

เงนสด สนทรพย ทไมใช เงนสด

หนสน ทมลาดบ

การชาระกอน

ทนนาย ก (50%)

เงนกจาก นาย ข

ทนนาย ข

(30%) ทนนาย ค

(20%)

คงเหลอ 1 มค. 480,000 2,320,000 1,000,000 680,000 40,000 680,000 400,000 ชดเชยเงนกใหแก

นาย ค

(80,000) (80,000)

ตดจาหนายคาความ

นยม (80,000) (40,000) (24,000) (16,000)

เกบเงนจากลกหน 400,000 (400,000) ขายสนคา 400,000 (320,000) 40,000 24,000 16,000 ยอดคงเหลอ กอนการจด สรร 31 มค.

1,280,000

1,440,000

1,000,000

680,000

40,000

680,000

320,000

จดสรรเดอนมค. ชาระเจาหนและตว

เงนจาย

(1,000,000) (1,000,000)

นาย ข ( 240,000) (40,000) (200,000) คงเหลอ 1 กมภาพนธ

40,000

1,440,000

0

680,000

0

480,000

320,000

13-20 การบญชขนกลาง II

ตารางท 13-5 การจายคนทปลอดภย การจายคนทปลอดภย ณ วนท 31 มกราคม 25x7

ขาดทน ทอาจเกดขน

ทนนาย ก (50%)

ทนนาย ข

(30%) และเงนก

ทนนาย ค

(20%)

ทนของหนสวน 31 ธค.

25x7 680,000 720,000 320,000

ขาดทนทอาจเกดขนจาก

สนทรพยทไมใชเงนสด*

1,440,000

(720,000)

(432,000)

(288,000) (40,000) 288,000 32,000 ขาดทนทอาจเกดขนจาก

ภาระผกพน -กนเงนสด

40,000

(20,000)

(12,000)

(8,000) (60,000) 276,000 24,000 ขาดทนทอาจเกดขนจาก

นาย ก

ยอดคงเหลอเดบต จดสรร

60,000

(36,000)

(24,000)

ในอตราสวน 60:40 0 240,000 0

* ลกหน 160,000 บาท + สนคา 480,000 บาท + ทดนและอปกรณ 800,000 บาท

การชาระบญชหางหนสวน 13-21

การชาระบญชเดอนกมภาพนธ เหตการณของหางหนสวน กขค ท

เกดขนระหวางเดอนกมภาพนธ 25x7 บนทกในสมดบญชไดดงน

เงนสด .................................... 120,000 ทนนาย ก .................................. 20,000 ทนนาย ข .................................. 12,000 ทนนาย ค ................................... 8,000 อปกรณ-สทธ ............................... 160,000 บนทกการขายอปกรณในราคาทขาดทน 40,000 บาท

เงนสด .................................... 360,000 ทนนาย ก ................................. 60,000 ทนนาย ข .................................. 36,000 ทนนาย ค .................................. 24,000 สนคา ......................................... 480,000 บนทกการขายสนคาทเหลอในราคาทขาดทน 120,000 บาท

ทนนาย ก .................................. 4,000 ทนนาย ข ................................... 2,400 ทนนาย ค ................................... 1,600 เงนสด ........................................... 8,000 บนทกการจายคาใชจายในการชาระบญช

13-22 การบญชขนกลาง II

ทนนาย ก .................................. 8,000 ทนนาย ข ................................... 4,800 ทนนาย ค ................................... 3,200 เจาหน .......................................... 16,000 บนทกหนสนทไมไดจดบนทก

เจาหน ...................................... 16,000 เงนสด ......................................... 16,000 บนทกการจายชาระเงนใหเจาหน

ทนนาย ก ............................... 168,000 ทนนาย ข ................................ 172,800 ทนนาย ค ................................ 115,200 เงนสด ....................................... 456,000 บนทกการจายเงนสดใหแกหนสวน (ดตารางท 13-7)

ตารางท 13-6 แสดงงบการชาระบญชสาหรบงวด 1 มกราคม 25x7 ถงวนท 1 มนาคม 25x7

การชาระบญชหางหนสวน 13-23

ตารางท 13-6 งบการชาระบญชหางหนสวนระหวางกาล

หางหนสวน กขค

งบการชาระบญชหางหนสวน สาหรบงวด 1 มกราคม 25x7 ถง 1 มนาคม 25x7

เงนสด สนทรพย ทไมใช เงนสด

หนสน ทมลาดบ การชาระ

กอน

ทนนาย

ก (50%)

เงน

กยม

จาก นาย ข

ทนนาย

ข

(30%)

ทนนาย ค

(20%)

คงเหลอ 1 มค. 480,000 2,320,000 1,000,000 680,000 40,000 680,000 400,000 ชดเชยเงนกใหแก

นาย ค

(80,000) (80,000)

ตดจาหนายคาความ

นยม (80,000) (40,000) (24,000) (16,000)

เกบเงนจากลกหน 400,000 (400,000) ขายสนคา 400,000 (320,000) 40,000 24,000 16,000 ยอดคงเหลอกอน

การจดสรร 31 มค.

1,280,000

1,440,000

1,000,000

680,000

40,000

680,000

320,000 จดสรรเดอน มค. เจาหนและตวเงน

จาย

(1,000,000) (1,000,000)

นาย ข ( 240,000) (40,000) (200,000) คงเหลอ 1 กพ. 40,000 1,440,000 0 680,000 0 480,000 320,000 ขายอปกรณ 120,000 (160,000) (20,000) (12,000) (8,000) ขายสนคา 360,000 (480,000) (60,000) (36,000) (24,000) คาใชจายในการ ชาระบญช

(8,000)

(4,000)

(2,400)

(1,600)

หนสนเกดขน 16,000 (8,000) (4,800) (3,200) ยอดคงเหลอกอน การจดสรร 28 กพ.

512,000

800,000

16,000

588,000

424,800

283,200

จดสรรเดอน กพ. ใหเจาหน (16,000) (16,000) ใหหนสวน (456,000) (168,000) (172,800) (115,200) คงเหลอ 1 มค. 40,000 800,000 0 420,000 252,000 168,000

13-24 การบญชขนกลาง II

ตารางตอไปนแสดงการคานวณเงนสดทจดสรรใหแกหนสวนในวนท

28 กมภาพนธ 25x7

ตารางท 13-7 การจายเงนสดทปลอดภย

การจายเงนสดทปลอดภย ณ วนท 28 กมภาพนธ 25x7 ขาดทน

ทอาจ

เกดขน

ทนนาย ก (50%)

ทนนาย ข

(30%) และ เงนก

ทนนาย ค

(20%)

ทนของหนสวน 28 กพ. 25x7 588,000 424,800 283,200 ขาดทนทอาจเกดขนจาก

สนทรพยทไมใชเงนสด

800,000

(400,000)

(240,000)

(160,000) 188,000 184,800 123,200 ขาดทนทอาจเกดขนจากภาระ

ผกพน -กนเงนสด

40,000

(20,000)

(12,000)

(8,000) ในอตราสวน 60:40 168,000 172,800 115,200

การชาระบญชเดอนมนาคมและเมษายน เหตการณของหางหนสวน

กขค ทเกดขนระหวางเดอนมนาคมและเมษายน 25x7 บนทกในสมดบญชไดดงน

การชาระบญชหางหนสวน 13-25

เดอนมนาคม

เงนสด ................................... 300,000 ทนนาย ก ..................................... 50,000 ทนนาย ข ..................................... 30,000 ทนนาย ค ..................................... 20,000 ทดน .......................................... 200,000 บนทกการขายทดนในราคาทมกาไร 100,000 บาท

ทนนาย ก .................................. 5,000 ทนนาย ข ................................... 3,000 ทนนาย ค ................................... 2,000 เงนสด ......................................... 10,000 บนทกคาใชจายในการชาระบญช 10,000 บาท

ทนนาย ก ............................... 145,000 ทนนาย ข .................................. 87,000 ทนนาย ค .................................. 58,000 เงนสด ....................................... 290,000 บนทกการจายเงนสดใหแกหนสวน (ดตารางท 13-8)

13-26 การบญชขนกลาง II

เดอนเมษายน

เงนสด .................................... 300,000 ทนนาย ก ................................. 70,000 ทนนาย ข .................................. 42,000 ทนนาย ค .................................. 28,000 อปกรณ-สทธ ............................... 440,000 บนทกการขายอปกรณในราคาทมขาดทน 140,000 บาท

ทนนาย ก ................................. 80,000 ทนนาย ข ................................. 48,000 ทนนาย ค .................................. 32,000 ลกหน ........................................ 160,000 บนทกการตดจาหนายลกหนทเหลอ ทนนาย ก ............................... 170,000 ทนนาย ข ................................ 102,000 ทนนาย ค .................................. 68,000 เงนสด ....................................... 340,000 บนทกการจายเงนสดใหแกหนสวนสาหรบการชาระบญช (ดตารางท

13-8)

การชาระบญชหางหนสวน 13-27

ตารางท 13-8 งบการชาระบญชหางหนสวน หางหนสวน กขค

งบการชาระบญชหางหนสวน สาหรบงวด 1 มกราคม 25x7 ถง 30 เมษายน 25x7

เงนสด สนทรพย ทไมใช เงนสด

หนสน ทมลาดบ

การชาระกอน

ทนนาย ก (50%)

เงนกยม

จาก นาย ข

ทนนาย ข

(30%) ทนนาย ค

(20%)

คงเหลอ 1 มค. 480,000 2,320,000 1,000,000 680,000 40,000 680,000 400,000 ชดเชยเงนกนาย ค (80,000) (80,000) ตดจาหนายคาความ นยม

(80,000)

(40,000)

(24,000)

(16,000)

เกบเงนจากลกหน 200,000 (400,000) ขายสนคา 200,000 (320,000) 40,000 24,000 16,000 ยอดคงเหลอกอน

การจดสรร 31 มค.

1,280,000

1,440,000

1,000,000

680,000

40,000

680,000

320,000

จดสรรเดอน มค. เจาหนและตวเงน

จาย

(1,000,000) (1,000,000)

นาย ข ( 240,000) (40,000) (200,000) คงเหลอ 1 กพ. 40,000 1,440,000 0 680,000 0 480,000 320,000 ขายอปกรณ 120,000 (160,000) (20,000) (12,000) (8,000) ขายสนคา 360,000 (480,000) (60,000) (36,000) (24,000) คาใชจายในการ ชาระบญช

(8,000)

(4,000)

(2,400)

(1,600)

หนสนเกดขน 16,000 (8,000) (4,800) (3,200) ยอดคงเหลอกอน การจดสรร 28 กพ.

512,000

800,000

16,000

588,000

424,800

283,200

13-28 การบญชขนกลาง II

เงนสด สนทรพย ทไมใช เงนสด

หนสน ทมลาดบ

การชาระกอน

ทนนาย ก (50%)

เงนกยม

จาก นาย ข

ทนนาย ข

(30%) ทนนาย ค

(20%)

ยอดคงเหลอกอน การจดสรร 28 กพ.

512,000

800,000

16,000

588,000

424,800

283,200

จดสรรเดอน กพ. ใหเจาหน (16,000) (16,000) ใหหนสวน (456,000) (168,000) (172,800) (115,200) คงเหลอ 1 มค. 40,000 800,000 0 420,000 252,000 168,000 ขายทดน 300,000 (200,000) 50,000 30,000 20,000 คชจ.ในการชาระ

บญช

( 10,000) (5,000) (3,000) (2,000)

ยอดคงเหลอกอน การจดสรร 31 มค.

330,000

600,000

465,000

279,000

186,000

อตราการจดสรร

มค. (50:30:20)

(290,000)

(145,000)

(87,000)

(58,000)

คงเหลอ 1 เมย. 40,000 600,000 320,000 192,000 128,000 ขายอปกรณ 300,000 (440,000) (70,000) (42,000) (28,000) ตดลกหน (160,000) (80,000) (48,000) (32,000) คงเหลอ 30 เมย. 340,000 0 170,000 102,000 68,000 อตราการจดสรร (50:30:20)

340,000

170,000

102,000

68,000

เสรจสนการชาระ

บญช 30 เมย.

0

0

0

0

การชาระบญชหางหนสวน 13-29

แผนการจดสรรเงนสด (Cash distribution plan)

ตารางการจายคนทปลอดภย (Safe payment schedule) เปนวธทม

ประโยชนสาหรบการคานวณจานวนเงนทจายคนใหแกหนสวนบางคน

มากเกนไปอยางไรกตามตารางการจายคนทปลอดภยมใชเครองมอทใช

ในการวางแผน

แผนการจดสรรเงนทาไดโดยการจดอนดบหนสวนแตละคนตาม

เงอนไขของความออนไหวตอขาดทนทอาจเกดข น และใชอนดบความ

ออนไหว (Vulnerability rank) ในการจดทาตารางการรบผลขาดทนทสมมตขน (Schedule of assumed loss absorption)

การจดอนดบความออนไหว (Vulnerability ranking)

นาย ก และนาย ข มทนคงเหลอคนละ 680,000 บาท

นาย ค มยอดคงเหลอของบญชทน 400,000 บาท

สวนของเจาของ (ทน±เงนกคงเหลอ) เทากบ 680,000 บาท

720,000 บาทและ 320,000 บาทตามลาดบ

การคานวณความออนไหวตอขาดทนทอาจเกดขนทาไดโดยหารสวน

ของเจาของดวยอตราสวนแบงกาไร เพอหาผลขาดทนสงสดทหนสวนแต

ละคนจะรบไดโดยไมทาใหสวนของเจาของลดลงตากวาศนย

13-30 การบญชขนกลาง II

ตารางท 13-9 การจดอนดบความออนไหว สวนของ

เจาของของ

หนสวน แตละคน

อตราสวน แบงกาไร

ขาดทนทรบได อนดบ ความออนไหว (1 ออนไหวมาก

ทสด) นาย ก 680,000 บาท 0.5 1,360,000 บาท 1 นาย ข 720,000 บาท 0.3 2,400,000 บาท 3 นาย ค 320,000 บาท 0.2 1,600,000 บาท 2

นาย ก มความออนไหวตอการขาดทนมากทสด

นาย ข มความออนไหวตอผลขาดทนนอยทสด

การรบผลขาดทนทสมมตขน ตารางท 13-10 การรบขาดทนทสมมตขนของนาย ก นาย ข และนาย ค

นาย ก (50%)

นาย ข (30%)

นาย ค (20%)

รวม (บาท)

สวนของเจาของ

กอนการ ชาระบญช

680,000

720,000

320,000

1,720,000

ขาดทนทสมมต

แบงให ทนนาย ก

(50:30:20)

(680,000)

(408,000)

(272,000)

(1,360,000)

คงเหลอ - 312,000 48,000 360,000

การชาระบญชหางหนสวน 13-31

นาย ก (50%)

นาย ข (30%)

นาย ค (20%)

รวม (บาท)

คงเหลอ - 312,000 48,000 360,000 ขาดทนทสมมต

แบงให ทนนาย ค

(60:40)

(72,000)

(48,000)

(120,000)

คงเหลอ 240,000 - 240,000

แผนการจดสรรเงนสด

นาย ข จะไดรบเงนจดสรร 240,000 บาทใหแกหนสวนเปนลาดบแรก แผนการจดสรรเงนสดสาหรบหางหนสวน กขค ท จดทาข นจาก

ตารางการรบผลขาดทนทสมมตขน มดงน

ตารางท 13-11 แผนการจดสรรเงนสดของนาย ก นาย ข และนาย ค

หนสนทม ลาดบการ

ชาระกอน

เงนกยม

จากนาย ข

นาย ก นาย ข นาย ค

1,000,000 บาทแรก 100% 40,000 บาทถดไป 100% 200,000 บาทถดไป 100% 120,000 บาทถดไป 60% 40% คงเหลอ 50% 30% 20%