partitË nË hamendje pËr kthimin e shtatË anËtarËve · paralelet me mësim në gjuhën shqipe...

Gongola, ikonae Venecias nërrezik ngazhdukja

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 17 prill - Nuk është asgjë e re te thuhet secilësia e shkollimit në gjuhën shqipe ështëshumë më e dobët se ajo në gjuhën maqedona-se dhe nuk ka asnjë dyshim se një kontribut tëmadh në këtë drejtim kanë kushtet e pabara-barta në të cilat mësojnë nxënësit, duke filluarnga cilësia e shkollave, numri i nxënësve në kla-së, laboratorët, librat,pajisjet mësimore dhepërgatitja profesionale e mësimdhënësve, që te

paralelet me mësim në gjuhën shqipe janë nëtë gjitha rastet problematike. Megjithatë, tëgjitha këto dallime nuk janë aq të thella saçështë ndryshimi në cilësinë e shkollimit, re-spektivisht rezultate shumë më ët dobëta qëtregojnë nxënësit shqiptarë si në nivel të matje-ve brenda Maqedonisë ashtu edhe në nivelndërkombëtarë. Rezultat nga testimi ndër -kombëtarë PISA 2015 të...

Arsimi shqip dhe maqedonisht s'janë të barabartë

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Alarmi iJunckerit

Në kohën kur Komisioni Euro-pian po prezanton progres - ra-portin për vendet e BallkanitPerëndimor, Presidenti i Komi-sionit Europian, Jean ClaudeJuncker u shpreh para Parlamen-tit Europian se argumenti bazë iekzekutivit europian për nxitjene perspektivës së zgjerimit, ështëevitimi i rikthimit të luftërave nërajonin e Ballkanit. Përderisa joshumë larg Juncker ishte kundërzgjerimit në një afat të shkurtër tëBE-së, ai tani i ka nxitur ligjdhënë-sit europian...

120c |230c

Dhjetësekretet më të mëdhaskandaloze tëMasonëve

Shkupi largonHaradinajn

nga lista e tëkërkuarve nga

Interpoli

NIS PROCESIGJYQËSOR

� Fq.3 Fq.5 � Fq.22

“Monstrën” vetëm Zaevimundet ta deshifroj�

Partitë në pushtet - LSDM dhe BDI kanë insistuar të pritet njëherë çfarë do të thuhet për KSHZ-në në Raportin e progresit dhe më pas të përkrahin VMRO për kthimin e përbërjes së vjetër prej shtatëanëtarëve si zgjidhej e përkohshme, pa përfaqësimin e ekspertëve siç ka qenë këto dy vite

PARTITË NË HAMENDJE PËR KTHIMIN E SHTATË ANËTARËVE

Fq.17

Fq.4

Fq.3

Fq.16

Fq.2

Viti XII • Numri 3344 • e mërkurë 18 prill, 2018

EDITORIAL

REPORTAZH

DOSSIER

Nuk ka KSHZ pa aminin e ndërkombëtarëve

� Fq.10

Paratë në futboll janë si puna e lumturisë së miliarderit

Optimizmi ipesimizuar

2 AKTUALEKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

2

Kanina është fshat në rrethin e Vlorës, nëshpatin verior të malit të Lungarës. Bën pjesë nëfshatin e bashkuar Sherishtë. Gërmimetarkeologjike e dëshmojnë si vendbanim që nëgjysmën e parë të mijëvjeçarit të fundit p.e.s.Në shek.IV p.e.s. u shndërrua në qytet tëfortifikuar me mure. Brenda kështjellës sëKaninës janë zbuluar rrënoja banesash, rrugëme kalldrëm, sterra uji etj. E vijoi jetën si

kështjellë dhe qytet mesjetar mbi bazën antikeduke u rindërtuar disa herë. Emri i Kaninëspërmendet për herë të parë në shek.XI. Përshkak të pozitës së saj strategjike, ajo u gjetshpesh herë e përfshirë në ngjarjet e mëdhaluftarake të kohës. Që nga shek.XIII Kaninapërmendet si seli e një peshkopate tërëndësishme. Emri i Kaninës deri në shek.XVdel gjithmonë i bashkuar me Vlorën.

ATËHERË KUR NUK KISHIMFACEBOOK?!“Problemet me të cilët sot po ballafaqohemi neapo dikush që po i shtron në Facebook e në rrethete tyre vicioze, janë më të vjetra. Do ishte mirë qëatëkohë të ndihmonin mediat që ishim ca qëbënim misionin tonë për të hapur debat dhe për tëparandaluar këtë të keqe. Ishte vështirë të flisninintelektualë e burra tjerë, sepse i shmangeshinthirrjeve dhe insistimeve tona me ligështësi. E psekjo?Sepse ishin të verbrit e sëmurë që nuk shihninpërtej interesave të tyre, prisnin punë nga nënaparti apo ishin rehatuar me punë e në strofullat qëu sillnin mirëqenie familjare me benefitet e tjera.O “trima” paqeje, mjaft me demagogji. Punoni dhelëreni pak të kalojë një kohë e punën tuaj tavlerësojë dikush! P.S. Po del se këtyre tipave vërtetë‘jetën’ ua solli Zaevi?!”, ka shkruar në profilin e tij nëFacebook, gazetari Naser Pajaziti.

Vuçiq: Për Kosovënflasim meokupuesit e sajNuk i kemi kundërshtarë e asbashkëbisedues në çështjen eKosovës shqiptarët, por i kemiata që e kanë krijuar atë shtetdhe ata që na e kanë rrëmbyerterritorin, ka deklaruar sotkryetari i Serbisë AleksandarVuçiq. Ai për tv pink, siçpërcjell politika e Beogradit, kathënë se “ne për Kosovënflasim me Shtetet e Bashkuaratë Amerikës, Britaninë eMadhe dhe edhe me disavende të Bashkimit Europian”.Vuçiq ka shtuar se tash është eqartë se ne për çështjen eKosovës në fakt bisedojmë meSHBA-në e jo me pushtetin nëPrishtinë, dhe se në këtëkuptim mbetet pyetja nëseduam ta shikojmë rolin tonënë 10, 15 dhe 20 vjetët eardhshëm. I pyetur nëseSerbinë e presin momente tëvështira, ai ka thënë se këtomomente janë gjithmonë tëpranishme. “Gjithsesi se ky vitnuk do të jetë i lehtë. Do tëekzistojë dëshira e madhe përzgjidhjen e çështjes sëKosovës, por a do të mundemita bëjmë këtë, pasi jemi ne, nëSerbi njëra anë, dhe në anëntjetër janë ata, pala ePrishtinës dhe amerikanët përtë cilët vetë Haradinaj tha seata e udhëheqin politikën etyre të jashtme.

(PINK, 17 prill)

NATO lavdëroiPolicinë e Kosovëspër arrestimin e Gjuriçit Ministrit të jashtëm serb, IvicaDaçiq po i duket epabesueshme se NATO e kalavdëruar Policinë e Kosovëspër arrestimin e Gjuriqit.Por kryediplomati serb, Daçiqka thënë se do të kërkojë njëraport zyrtar nga kjo aleancë.“Nëse këto janë të vërteta, dhejo vetëm raporte të mediave,atëherë kjo është parimi isimetrisë së fajit”, tha Daçiq.Burime të NATO-s i thanë djeagjencisë Beta se Gjuriqikishte hyrë pa leje në Kosovë.Madje zyrtarët e kësaj aleancethanë se veprimet e Policisë sëKosovës ishin “profesionaledhe të pjekura”. “Kosova veproivetë, pa ndërhyrjen e KFOR-it.Kjo tregoi se ata kanë filluar tëpjeken si shtet, dhe tëmenaxhojnë situatat e tilla nëkufirin e tyre”, thanë zyrtarëtanonimë të NATO-s.

(BETA, 17 prill)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Në kohën kur Komisioni Europian po prezanton progres - raportinpër vendet e Ballkanit Perendimoir, Presidenti i Komisionit Euro-pian, Jean Claude Juncker u shpreh para Parlamentit Europian seargumenti bazë i ekzekutivit europian për nxitjen e perpektivës sëzgjerimit, është evitimi i rikthimit të luftërave në rajonin e Ballka-nit.

Përderisa jo shumë larg Juncker ishte kundër zgjerimit në një afattë shkurtër të BE-së, ai tani i ka nxitur ligjdhënësit europian të tre-gohen të hapur ndaj anëtarësimit të Ballanit në familjen e përba-shkët europiane.

“Nëse nuk hapemi ndaj vendeve në atë rajon aq të ndërlikuar etragjik dhe nëse nuk hapim një perspektivë europiane për ta, dotë shohim një rikthim të luftës në atë zonë, siç dëshmuam në1990. Unë nuk dua që lufta të kthehet në Ballkan, ndaj na duhettë jemi të hapur për ta”, ka deklaruar Junker.

Ai pastaj ka sqaruar se qysh në samitin e Selanikut në 2003-shënishte vendosur që t’i jepet një perspektivë e besueshme europia-ne vendeve të Ballkanit. Junker është koshient për të gjitha vësh-tirësitë që ekzistojnë rreth kësaj çështjeje, por sipas tij pritet që Ko-misioni Europian do të ketë një debat lidhur me këtë mepërfaqësuesen e lartë Federica Mogherini dhe të tjerë.

Deklarata e Presidentit të Komisionit Europian vjen në prag tësamitit të përbashkët mes udhëheqësve të Bashkimit Europiandhe të Ballkanit në Sofje, ku pritet në fokus të punimeve të të jetëzhvillimi i mëtejshëm i lidhjeve mes vendeve të rajonit. Ndonësepolitikat e zgjerimit nuk kanë ndjekur gjithmonë nevojën eurgjencës për të larguar sa më shumë ndikimin rus në Ballkan, tanipo shihet se perspektiva e anëtarësimit në BE është kthyer në njëmotor nxitës të reformave në Ballkan.

Këto sinjale shpresdhënëse që vijnë nga Brukseli do të duhej tëkuptohen si inkurajim për elitat politike por edhe për shoqëritë evendeve të Ballkanit Perendimor që të punojnë në avancimin e tëgjithë faktorëve që premtojnë qëndrueshmëri politike, institu-cionale, ekonomike e sociale. Krimi i organizuar dhe korrupsioni,aq shumë të përfolur, po fare pak të çrrënjosur nga mendësia dhepraktikat institucionale, do të jenë edhe një kohë një prej sfidavemë madhore që pritet të testojnë gatishmëritë dhe vullnetet e se-cilit vend veç e veç. Ajo çka aktualisht po ndodhë në këtë fushë, nukpremton ndonjë kthesë radikale, për arsye se shtetet që presin tëanëtarësohen në BE ende nuk kanë krijuar strategji efikase për luf-timin e krimit dhe korrupsionit. Nëse vazhdohet vetëm me dëni-min e opozitarëve dhe lënien anash të njerëzve të pushtetit, krimidhe korrupsioni do të kenë mundësi të transformohen në praktikatë sofistikuara, pa ndonjë kanosje nga sistemi i drejtësisë, i cili ak-tualisht është i pareformuar dhe shumë i politizuar.

Një sfidë tjetër e vendeve të Ballkanit Perëndimor vazhdon tëjetë ndikimi rus. Deklaratat e fundit të Presidentit të KomisionitEuropian, Jean Claude Juncker, japin të kuptojnë se Brukseli me se-riozitet e ka marrë çështjen e pasojave të konflikteve të vitevenëntëdhjetë në Ballkan dhe rrezikun e rikthimit të atyre konflik-teve. Por, konfliktet nuk mund të kthehen nëse ka çështje të hapu-ra, të cilat shfrytëzohen tinëzisht nga Rusia për të future agjendëne saj të “zgjidhjes” së atyre çështjeve. Tani për tani temë më neu-ralgjike paraqet “kauza e pambaruar nacionale” e Serbisë në Ko-sovë, e cila në urën e Ibrit ka skicuar në mënyrë të kamufluar edheinteresat ruse.

Brukseli në të ardhmen reflektorët duhet ti fokusojë pikërisht nëKosovë, aty ku kufiri i ndikimit rus mund të ridefinojë ndonjëhartë të re gjeopolitike.

Alarmi i Junckerit

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

ÇFARË DIHET PËR HISTORINË E KANINËS?

BEOGRADI NUK IA KA ARRITURQË TË KRIJOJË MISION RADIKALNË SHQIPËRI“Sot sigurisht që në rrafsh global ka një konfliktmidis islamit radikal dhe Uashingtonit. Dhekuptohet që politika ruse, njëlloj si dikur politikasovjetike, kërkon ta shfrytëzojë në favor të saj këtë.Këtu vjen e futet edhe Shqipëria. Në Shqipëripopullsia është e përzierë se ka muslimanë dhe tëkrishterë, me përqindje të përafërta midis tyre. Por,në tre shekuj, qëkurse ka filluar në Shqipërindërrimi i fesë nga të krishterë në muslimsnë, nukka pasur kurrë konflikt fetar, ndonëse Beogradi dheAthina, e, sidomos Beogradi ka dashur ta krijojëkëtë konflikt duke financuar islamin radikal. Por,duke përjashtuar rebelimin islam të Haxhi Qamilitnë vitin1914, dhe lëvizjen islame të Esat Toptanit,Beogradi nuk ia ka arritur që të krijojë më njëmision radikal në Shqipëri edhe pse në fillim tëviteve nëntëdhjetë shpresoi shumë të çifti Beisha-Gazidede dhe te një aradhë islamësh radikalë nëSHIK, dhe nëpër xhamitë e financuara ngaBeogradi.Duke u nisur nga ky fakt dhe nga reaksioniantireformë i liderëve të korruptuar shqiptarë,politika amerikane ka qenë shumë e vëmendshmedhe prezente me logjistikë dhe me forcë politike,dhe e ka neutralizuar lëvizjen sporadike të islamitradikal në Shqipëri.Kjo është arsyeja që korrupsion i lartë politikshqiptar nuk u afrua që të shfrytëzonte ato pakqëndra islamiko-radikale, duke mos përjashtuarkëtu aktivitetin Rama me Erdoganin, në lidhje merikonstruksionin e xhamive të mëdha.Ndërsa duhet pranuar se islami shqiptar ështëshumë i moderuar dhe sot përbën një vlerë tëmadhe kulturore në rrafsh botëror.Pikërisht ky fakt, e ka ngritur shumë personalitetine shoqërisë shqiptare në Perëndim, sepse i kagoditur rëndë shpifjet antishqiptare të Beograditdhe Athinës”, avokati Spartak Ngjela, përmes njëpostimi në facebook, ka shkruar lidhur me atë se simund të reflektojë situata e politikës globale nëfatin e Shqipërisë.

3AKTUALEKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Fatos RUSHITI

Shkup, 17 prill -Në funksion tëmarrjes së rekomandimit pozitivnga Komisioni Evropian, pozitadhe opozita kanë intensifikuar ba-shkëpunimet për ligjet reformue-se, së fundmi me miratimin e disaligjeve në sferën e gjyqësorit. Pornë grupet punuese mes LSDM-sëdhe VMRO-së jo gjithçka ka shkuarmirë sa i përket temave për të cilatështë biseduar. Në lidhje mepërbërjen e KSHZ-së, merret veshse arsyeja se pse ka ngecur punaështë se LSDM dhe BDI nuk kanëdashur të ndërmarrin veprime pasmarrë mendimin e ndërkombë-tarëve. Konkretisht, partitë në pu-shtet kanë insistuar të presinnjëherë çfarë do të thuhet përKSHZ-në në Raportin e progresitdhe më pas të përkrahin VMRO-në për kthimin e përbërjes së vjetërprej shtatë anëtarëve, pa përfaqë-simin e ekspertëve siç ka qenë këtody vite.

BDI në parim është për përfa-qësimin politik, kryetari ti takojëopozitës, ndërsa shumica e partivenë pushtet, ndërkohë që kjo të jetënjë zgjidhje e përkohshme derisatë ketë një debat më të gjerë për tëarritur deri tek zgjidhja afatgjate."Por, edhe nëse shkohet nëzgjidhje afatgjate, prapë përfaqë-

simi politik mendojmë se nukduhet të mungojë. Përveç kësaj,duhet shtuar edhe kapacitetet eKSHZ-së e jo vetëm të synohetrritja e anëtarëve të saj", thonë de-putetët e BDI-së. Nga Lëvizja BESAme kryetar Bilall Kasamin thonëse përfaqësimi nga partitë politike,siç ka qenë në të kaluarën, nukduhet të përsëritet në formën si kaqenë. “Ne kemi parë në përgjigje seçfarë luhet me KSHZ-në, d.m.thçfarë na ka sjell ky përfaqësim.Elektorati shqiptarë ka pësuar ngakjo KSHZ, sepse na kanë mbivo-tuar anëtarët maqedonas. Duhetgjetur mekanizma që shqiptarëttë mos mbivotohen dhe një përfa-qësim sa më i madh në KSHZ tëanëtarëve shqiptarë”, thonë zyrtarëtë lartë të kësaj partie. Edhe nga

Aleanca Shqiptare po ashtu janëkritik ndaj heqjes së ekspertëvedhe zvogëlimit të përbërje sëKSHZ-së nga 9 në 7 anëtarë.

”Kjo flet për jo seriozitetin eLSDM-së, e cila më herët insiston-te në ekspertë, ndërsa tani me njëvizë do t’i heq duke dëgjuarVMRO-në. Jo se ata ekspertët qëishin kishin rol apolitik, por tëpaktën ishin më balancues nëKSHZ. Maqedonia nuk mund tëpretendojë në reforma kur nukreformon institucionin më tërëndësishëm në shtet - KSHZ, qëka dorën e fundit për mandate de-putetësh”, thonë zyrtarë të ASH-së.Nga LSMD thonë se kjo është njëzgjidhje e përkohshme, ndërsa nëparim nuk janë për heqjen e ek-spertëve. “Ende s’ka një marrëve-

shje definitive, por presim çfarë dotë thuhet në Raportin e progresitpër Maqedoninë. Në parim nukjemi për heqjen e ekspertëve. Nëlidhje me kthimin e përfaqësimitpolitik prej 7 anëtarëve, ende nukështë definitive, por edhe nëse dotë ndodh, do të jetë vetëm njëzgjidhje e përkohshme ashtu siçjemi marrë vesh me VMRO-në”,thonë në LSDM. Në VMRO mbe-ten në qëndrimin se përfaqësimipolitik duhet të jetë i përkohshëm,por se janë të hapur për propozimetë ndryshme mes atyre edhe qëpërbërja të jetë administrative aponga ana e gjyqtarëve me short siçështë folur më herët. Ndryshe, për-veç përbërje së KSHZ-së, ballafaqi-mi pushtet-opozitë nuk do të jetë ilehtë as sa i përket sistemit

zgjedhor. Së fundi, nënkryetarja eLSDM-së, Radmilla Sheqerinskatheksoi se partia e saj dëshiron tëshoh modelin proporcional tëzgjedhjeve me Një njësi zgjedho-re, që e njëjta thotë se ishte pjesë eProgramit partiak parazgjedhor,por për këto çështje, shtoi Sheqe-rinska, duhet konsensus midis par-tive politike. Gjithashtu, në lidhjeme KSHZ-në, Sheqerinska infor-moi se është arritur marrëveshjeqë të shkohet në dy faza. Në tëparën do të trajtohet problemi izgjedhjes së anëtarëve, ndërsa nëfazën e dytë do të shqyrtohenndryshimet në Kodin zgjedhor, kudo të merren parasysh edhe vë-rejtjet e OSBE-së dhe OJQ-ve. Ngaana tjetër, VMRO vështirë se do tëpërkrah një ide të tillë për faktin seçdoherë ku është biseduar si temëgjatë negociatave për implementi-min e Marrëveshjes së Përzhinos,ajo ka këmbëngulur të mbeten me6 njësi zgjedhore. BDI po ashtu pri-tet të jetë kategorike kundër siste-mit më Një njësi zgjedhore me ar-syetimin se humbet shumë nëvotat shqiptare. Nga partia e Ah-metit të vetmin kompromis qëmund të bëjë është ndarja në Trenjësi zgjedhore, kur njësia 1 dhe 2të bëhen një njësi, njësia 5 dhe 6një njësi dhe 3 dhe 4 një njësizgjedhore. Partitë tera shqiptareLëvizja BESA dhe Aleanca për Sh-qiptaret përkrahin idenë që Maqe-donia të kalojë në Një njësizgjedhore.

Shkup, 17 prill - Një ditë para vizitësnë Shkup, të kryeministrit të Ko-sovës, Ramush Haradinaj, burimetë gazetës "Koha" bëjnë të ditur seautoritetet e Maqedonisë e kanëlarguar nga lista e të kërkuarëvenga autoritetet serbe të azhurnuar

përmes Interpolit, në fund të javëssë kaluar.

Këto burime thonë për gazetën"Koha" se kryeministri i Kosovës,krahas 20 ish komandantëve tëtjerë të ish UCK-së, ka qenë i përf-shirë në pjesën e sipërme të kësaj li-

ste, e cila u aktivizua së fundi ngaSerbia. Javën e kaluar ministri iBrendshëm i Serbisë, Nebojsha Ste-faniviq, bëri të dituar se përmes In-terpolit, institucioni që drejton ai,ka riaktivizuar kërkesën për arre-stim të mbi 20 pjesëtarëve të ishUCK-së së Kosovës, duke përfshirëedhe presidentin Hashim Thaçi dhekryeministrin Ramush Haradinaj,ndërkaq për këta dy të fundit përshkak të pozicionit aktual që kanë"janë në sistemin e kërkimit, por përmomentin janë të padukshëm", kathënë Stefanoviq.

Lajmin për largimin e Haradi-najt dhe Thaçit nga lista e tëkërkuarve nga Interpoli e ka kon-firmuar zyrtarisht edhe MPB e Ma-qedonisë, e cila i ka thënë gazetësKOHA se “sipas MPB, për personatHashim Thaçi dhe Ramush Hara-

dinaj nuk ka fletëndjekje aktivendërkombëtare lëshuar nga Inter-poli”. Ndryshe, kryeministri Hara-dinaj në Shkup, krahas takimit mehomologun e vetë Zaev, do të jetënë një darkë të përbashkët me krye-ministrat e rajonit dhe Komesarenpër Politikë të Jashtme të BE-së, Fe-derika Mogherini. Krahas kryemi-nistrit Haradinaj, në Shkup e kanëkonfirmuar prezencën e tyre edhekryeministrat tjerë të rajonit, dukepërfshirë Edi Ramën e Shqipërisë,atë serbe, Ana Bërnabiq, si dhe ako-ma e pakonfirmuar është edhe pre-zenca e kryeministrit Bullgar, Bori-sov, në cilësinë e kryesuesit të BE-së.Po ashtu, kryeministri Haradinaj dotë jetë prezent edhe në Samitindigjital për Ballkanit Perëndimorqë mbahet të mërkurën e të enjtennë Shkup.

NJË DITË PARA VIZITËS NË MAQEDONI

Shkupi largon Haradinajn nga lista e të kërkuarve nga InterpoliLajmin për largimin eHaradinajt dheThaçit nga lista e tëkërkuarve ngaInterpoli e kakonfirmuarzyrtarisht edhe MPBe Maqedonisë, e cila ika thënë gazetësKOHA se “sipas MPB,për personat HashimThaçi dhe RamushHaradinaj nuk kafletëndjekje aktivendërkombëtarelëshuar ngaInterpoli”

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

PARTITË NË HAMENDJE PËR KTHIMIN E SHTATË ANËTARËVE

Nuk ka KSHZ pa aminin e ndërkombëtarëve

Partitë në pushtet -LSDM dhe BDI kanëinsistuar të pritetnjëherë çfarë do tëthuhet për KSHZ-në nëRaportin e progresit dhemë pas të përkrahinVMRO për kthimin epërbërjes së vjetër prejshtatë anëtarëve sizgjidhej e përkohshme,pa përfaqësimin eekspertëve siç ka qenëkëto dy vite

Koha


Laura PAPRANIKU

Shkup, 17 prill - Nuk është asgjë e re tethuhet se cilësia e shkollimit nëgjuhën shqipe është shumë më edobët se ajo në gjuhën maqedona-se dhe nuk ka asnjë dyshim se njëkontribut të madh në këtë drejtimkanë kushtet e pabarabarta në të ci-lat mësojnë nxënësit, duke filluarnga cilësia e shkollave, numri inxënësve në klasë, laboratorët, li-brat,pajisjet mësimore dhe përga-titja profesionale e mësimdhënë-sve, që te paralelet me mësim nëgjuhën shqipe janë në të gjitha ra-stet problematike. Megjithatë, tëgjitha këto dallime nuk janë aq tëthella saç është ndryshimi në cilë-sinë e shkollimit, respektivisht re-zultate shumë më ët dobëta që tre-gojnë nxënësit shqiptarë si në niveltë matjeve brenda Maqedonisë ash-tu edhe në nivel ndërkombëtarë. Re-zultat nga testimi ndërkombëtarëPISA 2015 të analizuara në këtëkëndvështrim, janë dëshpëruesepër shqiptarët. Në përgatitje të orga-

nizimit të testimeve të radhës (PISA2018) që në Maqedoni do të nisinmë 23 prill, Beti Lameva nga Qen-dra Shtetërore e Provimeve bëri pu-blike rezultatet e krahasuara sipasllojit të shkollimit, elementit gjuhë-sor, ambientit të shkollës dhe të dhë-nave nëse nxënësit që u përfshinënë testimin PISA 2015 kishinfrekuentuar ose jo institucionet earsimit parashkollor. Në të gjithakëto dimensione vërehen dallime,por më të theksuara kanë të bëjnëme përkatësinë gjuhësore të nxënë-sve. Kështu, rezultate për matema-tikën, ku Maqedonia në nivelndërkombëtarë radhitet në vendin e68 nga gjithsej 72 vende pjesë-

marrëse në PISA 2015, pjesa dër-muese e nxënësve që nuk kanë ka-luar rezultatet e nivelit të parë (nive-li më i ulët) janë nxënësit shqiptarë.Në tabelën e Rezultateve sipasgjuhës në të cilën flasin nxënësit nështëpi, tregohet se nga nxënësit qëflasin maqedonisht në nivelin mëtë ulët të njohurive janë gati 62 përqind, ata që falsin serbisht 70 përqind, ata që falsin turqisht 89 përqind, ndërsa ata që falsin shqip gati90 për qind. Nga numri i përgjith-shëm i nxënësve shqiptarë të cilatkanë marrë pjesë në PISA 2015vetëm 10 për qind e tyre kanë arriturtë ngjiten në shkallën e dijeve ba-zike, pasi 90 për qind e nxënësve që

në shtëpi flasin në gjuhën shqipekanë treguar rezultatet të dobëtaapo të nivelit të parë. Në Maqedonika dallim jo të vogël edhe të rezulta-teve (në këtë rast të cilësisë së shkol-limit) sa i përket llojit të arsimit, pranëse bëhet fjalë për nxënës që janëregjistruar në gjimnaze apo shkollatë mesme profesionale. PISA 2015,sikurse bëri të ditur Lameva ngaQSHP tregojnë se shkollat profesio-nale janë për 44 pikë më poshtë segjimnazet. Sa i përket përfshirjes osejo të nxënësve në çerdhe, rezultongjithashtu se më mirë (në lexim,matematikë dhe shkencë) kanë dalëata që janë me më tepër se një vit ar-simi parashkollor, pastaj ata me

vetëm një vit dhe të fundit renditenata që nuk janë përfshirë fare nëkëtë nivel arsimimi. Dallimi qy-tet/fshat sa i taton rezultateve të kë-tij testimi, nuk është edhe aq i madhpasi diferenca është për 12 pozitamë poshtë për nxënësit që arsiminfillor e kanë kryer në shkolla rurale.Testimet PISA bëjnë matjen në nive-lin e njohurve të nxënësve të mo-shës 15 vjeçare, pra të atyre që krye-sisht janë në vit të parë dhe kanë përqëllim të identifikojnë problema-tikat ku duhet të fokusohen politikatarsimore dhe të matin paraprakishtnivelin dhe aftësinë e nxënësve meshkathtësi jetësore. Të dhënat që upublikuan nga OECD në dhjetor të2016-ës treguan performancëshumë të dobët për lexim me logjikë,matematikë aplikative dhe njohuri-ve nga shkenca të nxënësve nga Ma-qedonia. Nëse mesatarja e të gjithashteteve është 493 pikë për të gjithashtete në shkencë, nxënësit nga Ma-qedonia gjenden në kuotën e 384pikëve, në lexim raportet janë 493me 325, kurse në matematikë 490me 371 pikë. Nxënësit shqiptarë kanëtreguar rezultate më të dobëta edhenë testimet tjera ndërkombëtare siTMSS apo PIRLS, njëlloj së në testete maturës shtetërore dhe në rezulta-tet e instrumenteve tjera të matjes sëcilësisë në arsim.

Fatos RUSHITI

Shkup, 17 prill - Komisioni Evropiantë martën i ka rekomanduar Kë-shillit të Bashkimit Evropianhapjen e negociatave me Shqipë-rinë për anëtarësim, ndërsa përMaqedoninë ka rekomanduar filli-min e negociatave për anëtarësimnë BE. Në raportin për përparimine vendit, të publikuar në Strasburg,Komisioni Evropian dha dritë je-

shile që të fillojnë negociatat.“Ruajtja dhe thellimi i momentittë tanishëm për prioritetet urgjen-te të reformave do të jenë vendim-tare. Komisioni që ta përkrah këtë,do të zbatojë qasje të përforcuarnë kapitujt negociues në pjesën egjyqësorit, të drejtat fundamenta-le, lirinë dhe sigurinë e vendit”, shk-ruan në raport. “Komisioni thek-son ndryshim pozitiv në mendiminpolitik- diçka që nuk është pasurnë vitet paraprake, por edhe që ish-

te pengesë në procesin reformues”.Në raport theksohet se edhepërkundër vështirësive për shkakmungesës së partisë kryesore opo-zitare, nga dhjetori deri në fund tëjanarit, strategjitë kryesore dheligjet janë miratuar, ndërsa shumëtë tjera janë në përgatitje për mira-tim në muajt e ardhshëm.Ndërkaq, Komisionerja për poli-tikë të jashtme dhe të sigurisë, Fe-derika Mogerini, gjatë publikimittë Raportit vuri theksin tek përpa-

rimi i Serbisë dhe Malit të Zi, ndër-sa në rrugë të njëjtë siç shtoi ajojanë edhe Shqipëria dhe Maqedo-nia. “Ne vlerësojmë politikën ezgjerimit të BE në një mënyrë tëhollësishme, zgjerimi është në in-teresin tonë, që të kemi një poli-tikë të suksesshme. Zgjerimi rritstabilitetin dhe sigurinë. Procesiështë ndërtuar në kushtëzim tëdrejtë dhe rigoroz dhe çdo vendvlerësohet në bazë të meritës sëvet për reformat. Do të them pakfjalë për Ballkanin Perëndimor. Dotë shkoj, në Tiranë, Shkup, Podgo-ricë dhe Beograd. Ballkani ështëEuropë dhe do të jetë pjesë e sëardhmes së BE, të fortë dhe stabël,është përgjegjësi e përbashkët. Kyështë momenti që njohim arritjetpozitive. Kemi forcuar angazhiminme rajonin përmes strategjisë përBallkanin, që kreu Juncker dheduke përgatitur edhe samitin.Ende nuk ka zgjerim apo angazhi-mi ynë është i madh. Nga gjashtë

partnerët, Serbia dhe Mali i Zi kanëecura mirë, sot KE vendos që të ha-pen negociata hapjen e negocia-tave për Shqipërinë dhe Maqedo-ninë, po punojmë për Bosnjën dheprogresin për Kosovën”, tha Fede-rika Mogherini. Ndërkaq Komisio-ni Evropian rekomandoi që Maqe-donia të fillojë negociatat përanëtarësim në Bashkimin Evro-pian. Kjo u bë e ditur sot në Brukselnga eurokomisari për zgjerim,Johannes Hahn, gjatë prezantimittë raportit të progresit për Maqe-doninë. Ai theksoi se rekomandi-mi bazohet në një analizë të thel-lë lidhur me përparimet e bëra nëvend. “Është bërë shumë dhe kjoduhet lavdëruar, ndërsa BE këtyrepërpjekjeve duhet tu përgjigjet nëmënyrë adekuate”, theksoi euroko-misari Hahn. Ai tha se reformatduhet vazhduar në sferën e admi-nistratës, luftës kundër krimit dhekorrupsionit si dhe në sferën e gjy-qësorit.

KE PUBLIKON RAPORTIN E PROGRESIT PËR VENDET E BALLKANIT PERËNDIMOR

Maqedonia në rrugë të mbarë për në BEKomisari JohanesHan gjatë publikimittë Raportit theksoi sereformat duhetvazhduar në sferën eadministratës, luftëskundër krimit dhekorrupsionit si dhe nësferën e gjyqësorit

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DIFERENCAT SIPAS PRIZMIT TË PISA-S

Arsimi shqip dhe maqedonishtnuk janë të barabartë

Sipas llojit të shkollimit,gjuhës, vendbanimit dhepjesëmarrjes ose jo tënxënësve në institucionete arsimit parashkollor - delse 90 për qind e atyre qënë shtëpi flasin gjuhënshqipe nuk kanëkapërcyer nivelin e parë(të ulët të diturive) ndërsaprej atyre që flasinmaqedonisht në shtëpi nëpo këtë nivel janë 62 përqind e nxënësve

Koha

Koha


Tre raste të reja tësulmeve të qenveTre raste të reja të sulmeve të qenve ndajshkupjanëve janë denoncuar gjatë ditëssë djeshme. Në tre rastet personat janëlënduar. Sipas buletinit policor, një-zetvjeçari M.B. mbrëmë në Stacionin Po-licor në Gazi Babë ka denoncuar se rrethorës 21 derisa ka lëvizur në rrugën "Ta-shko Karaxha" është sulmuar nga një qenendacak i cili e ka kafshuar në këmbën edjathtë. Ditën e njëjtë në orën 17.10 mi-nuta në Stacionin Policor në Qendër ngaana e 41-vjeçares B.L. është denoncuarse rreth orës 9 në rrugën "Maqedonia"derisa ka lëvizur me biçikletë është sul-muar nga disa qenë endacakë prek tëcilëve njëri e ka kafshuar në këmbën edjathtë. Lëndime në këmbën e majtë ngakafshimi i qenit ka marrë M.T. (50) më 13prill në rrugën "Antonio Grunisishq".

Dorëzohet tetovari i përfshirë në rrahje me thikaTë hënën rreth orës 15 në Stacionin Policornë Tetovës është "dorëzuar" tetovari meiniciale M.E i dyshuar për pjesëmarrje nëpërleshje që ka ndodhur më 12 prill rrethorës 23 në Tetovë. Sipas policisë së Te-tovës, tetovari dyshohet se ka goditur methikë 37 vjeçarin G.M, të cilit i janë shkak-tuar lëndime të rënda trupore. Tetovaritme këtë rast i është konfiskuar një thikëxhepi për ekspertizë. Pas zbardhjes sëplotë të rastit, ndaj tetovarit do të ketëedhe padi adekuate.

Aksidentohet njëkëmbësor në GostivarTë hënën rreth orës 12 në rrugën Ilinden-ska në Gostivar, vetura Suzuki Vitara metarga të Gostivarit e drejtuar nga 71 vjeça-ri J.B nga Gostivari ka aksidentuar njëkëmbësor me iniciale I.U. Aksidenti kandodhur në rrugën e Ilindenit në Gosti-var, ndërsa personi i lënduar është dër-guar në Spitalin e Gostivarit ku edhe iështë dhënë ndihma e parë e mjekësore.Sipas njohurive te para nga inspektimi nëvendin e ngjarjes, shkak i aksidentitështë pakujdesia e këmbësorit.

Digjet vetura Audi në Tetovë Personi me iniciale N.A 42 vjeçar nga fsha-ti Llërcë i rrethinës së Tetovës, të hënënrreth orës 18 ka denoncuar se automjeti itij "Audi A3" me targa të Tetovës është përf-shirë nga zjarri. Automjeti ka qenë iparkuar në rrugën e Ilindenit në Tetovëdhe ka qenë i ndezur. Zjarri së pari ka ka-pluar pjesën e pasme të automjetit,njëkohësisht në automjet në karrigen epasme ka qenë djali i tij 3-vjeçar, të cilin meshpejtësi e ka larguar nga automjeti.Ndërkohë, zjarri me shpejtësi të madhe kapërfshirë në tërësi automjetin. Me interve-nim të njësitit të zjarrfikësve, zjarri ështëlokalizuar. Është kryer inspektim në vendtë ngjarjes, dhe është duke u punuar nëzbardhjen e shkaqeve të këtij zjarri. (U.H)

KRONIKË

Omer XHAFERI

Shkup, 17 prill - Seanca e parë përrastin “Monstra”, nën udhëhe-qjen e Prokurorisë Speciale Pu-blike, të martën u anulua.Gjendja e rëndë shëndetësoredhe qëndrimi në spital i të aku-zuarit Fejzi Aziri, ishte shkakukryesor se pse gjykatësi OgnenStaverv e prolongoi procesingjyqësor për vrasjen e pesëfishtënë Liqenin e Smilkovës. Përderi-sa pala mbrojtëse mungesën eAzirit e vërtetoi vetëm me njëshkresë nga doktori specialist iQendrës Klinike “Nëna Terezë”,prokurorja speciale Fatime Fe-tai reagoi ashpër dhe kërkoi ngaavokati Naser Raufi të parash-trojë dëshmi shtesë përgjendjes shëndetësor të klien-tit të tij.

“Si avokat, nga Klinika mëthanë se ky vërtetim përgjendjen shëndetësor të FejziAzirit, mjafton si dëshmi. Përdokumentacion shtesë, i cili mëhollësisht do ta tregojë gjendjene tij, ju duhet t’i drejtoheni Spi-talit. Vlen të theksohet se Aziriedhe gjatë seanca të kaluara kaqëndruar i sëmurë në Gjykatë,megjithatë tash ai është shtrirënë spital. Duhet ta keni parasy-sh se nga gjithsej 50 seanca sajanë zhvilluar deri më tani për‘Monstrën’, kjo është e vetmjaqë anulohet për shkakun tonë.Njeriu me të vërtet është nëgjendje të rendë shëndetësoredhe nuk kemi ndonjë tendencëtjetër, këtë mund ta vërtetoni nëspital”, tha avokati Raufi.

Kryesuesi i Trupit gjykues,Ognen Stavrev, pasi e anuloiseancën, tha se menjëherë dotë kërkojë qasje deri te dosjashëndetësore e të akuzuarit Fej-zi Aziri në Klinikën i cili ai përmomentin është duke i kryerkontrollet shëndetësore. Ndajkëtij vendimi, prokurorja Fetaie shoqëruar nga dy prokurorëttjerë, Lençe Ristovska dhe Ga-vrill Bubevski, tha se pret tëgjithë palët në proces kësajlëndë t’i qasen me seriozitetinmë të madh dhe anulimi iseancës së fundit, siç tha ajo,mos të përsëritet më.

“Ne ishim të gatshëm që sottë fillojmë me fjalët hyrëse dhefillimin e shqyrtimit kryesor.Megjithatë, sinqerisht ishim tëbefasuar nga mungesa e të aku-zuarit Fejzi Aziri. I qartë ështëinteresi i lartë i opinionit për

këtë rast dhe njohjen e më tepërdetajeve për këtë ngjarje dhezbulimin e fakteve të reja. Kjoështë e natyrshme, për shkak seburon nga rrethanat e deritani-shme ku një numër tepër imadh i pyetjeve për këtë lëndëjanë adresuar deri te prokuro-ria jonë. Njëkohësisht, i pakon-testueshëm është fakti se e vër-teta duhet të dëshmohet nëmënyrën e duhur, deri te e cilamund të arrihet përmes një pro-cedurë të re dhe të drejtë. Nëkëtë drejtim, të vetmen gjë qëmund të them është se PSP-jado t’i shfrytëzoj të gjitha resursenjerëzore, teknike dhe materia-le për arritjen e qëllimit, respek-tivisht për zbulimin e të vër-tetës”, tha prokurorja Fetai.

Ngjashëm si në seancën efundit për “Monstrën”, edhe kë-saj radhe nuk munguan reagi-met emocionale të familjarëvetë viktimave të vrarë gjashtë vitemë parë te Liqeni i Smilkovës.Vendimi për prolongimin eradhës të këtij procesi gjyqësorato aspak nuk e pritën mirë dhenë këtë mënyrë - prindërit e tëndjerit Aleksandara Naqevski,

para Trupi gjykues në procesver-bal shpalosën disa të elementetë reja për këtë rast.

“Kërkojmë vërtetimin e rolittë të akuzuarve në këtë rast,qoftë si ekzekutor apo ndihmës.Po ashtu, kërkojmë nga Gjykatatë vërtetojë përfshirjen e funk-sionarëve të BDI-së në këtëngjarje, gjegjësisht SMS poro-sitë e pesë funksionarëve të kë-saj partie. Nga takimet që i kemipasur me kryeministrin ZoranZaev, ne kemi parë disa transk-ripta, ku shihet biseda mes Fej-zi Azirit dhe një PP (personi tëpanjohur). Në këto bisedadëgjohet zëri i Azirit duke thënë:Mbrëmë kam ëndërruar njëëndërr të keqe. Ëndërroja si ialidhnin duart djalit dhe qaja. Poflisja me vete, mos të gëzohem,mos ta mbaroj atë maskara”, thaZorica Naqevska, nëna e të ndje-rit Aleskadar Naqevski.

Tutje, ajo kërkoi nga Gjykataqë t’ua kthejë telefonin celulartë djalit, për shkak se ai vlenshumë për ata dhe nënvizoi sepasi djemtë janë vrarë të enjtenmbrëma, atyre deri në prag tëvarrimit ju kanë lotuar sytë. "Kë-

shtu që ju apeloi të gjithë qëluajnë me fëmijët e tyre të frikë-sohet nga lotët e të ndjerëve".Përveç Zoricës, e cila në seancëmori pjesë si publik ( ligjërisht tëcilës nuk i lejohej të mbajë fja-lim), para Gjykatës të martënfoli edhe Goran Naqeski, i cilitha se kryeministri Zoran Zaev,rastin “Monstra” e shfrytëzon përshantazh dhe kërcënime, meçka kërkoi arrestimin e tij.

“Mua dhe familjarëve tjerë,në takimin që kemi pasur mekryeministrin Zaev, ku kanëmarrë pjesë edhe avokatët, najanë treguar transkripta të bise-dave mes Fejzi Azirit dhe NevzatBejtës, ish-kryetari të Gostivarit,anëtar i Kryesisë së BDI-së. Nevlerësojmë se këto materiale tëcilat Zaevi nuk i jep, janë nëzyrën e LSDM-së. Kështu qëkërkojmë që kjo zyrë të bastiset,pasi kreu i kësaj partie ështëduke manipuluar”, tha Naqev-ski. Seanca e radhës për “Mon-strën” është caktuar të mbahetmë datë 15 maj, me çka avokatëte viktimave apeluan që atëseancë përfundimisht të fillonrigjykimi i kësaj lëndë.

FAKTE TË REJA PËR VRASJEN NË LIQENIN E SMILKOVËS

“Monstrën” vetëm Zaevimundet ta deshifroj

Ngjashëm si nëseancën e fundit për“Monstrën”, edhekësaj radhe nukmunguan reagimetemocionale tëfamiljarëve tëviktimave të vrarëgjashtë vite më parëte Liqeni i Smilkovës

AJDARI:TË PUBLIKOHET BISEDA MES FEJZI AZIRIT DHE NEVZAT BEJTËS

Familjari i Fejzi Azirit, Bedri Ajdari, paragazetarëve e komentoi deklaratën eGoran Naqevskit, me çka nuk e mohoikontaktin e vëllait të tij me NevzatBejtën. “Ne nuk e dimë se çfarë materialeposedon PSP-ja. Ditë më parë lexuam seekzistojnë mbi 38 mijë përgjime për këtë lëndë.Nga ato përgjime ne posedojmë diçka, për mostë thënë asgjë. Sigurisht është e ditur se vëllaiim, gjatë kohë ka qenë i afërt me BDI-në dhevlerësoj se është e natyrshme të ketë pasurkomunikim, për shkak se ne jemi sistemdemokratik. Por sa lidhet me këtë ngjarje, unëdyshoj se është e vërtet. Familjarët e viktimavenë fjalimet e tyre e komentuan një ëndërr, tëcilën vëllai im e ka parë. Unë e kuptoj frustrimine familjarëve të viktimave, megjithatë fyerja

dhe komentimi nuk lejohen. Tashçfarë duhet të bëjë unë, tëkomentoj vendimin e tyre përmarrjen e parave nga shteti dhe

për çfarë arsye janë marrë atopara? Dhe pse Goran Naqevski nuk

foli për telefonin, respektivisht i kujtishte celulari i agjentëve dhe çfarë fotografie kapasur aty. Sidoqoftë, këtu shihet një pjesë potolerohet dhe një pjese jo. Për mua nuk paraqetpengesë edhe vetë kryeministri Zaev tëkomentoj deklaratë. Unë dëshiroj të publikohetai transkripit, pavarësisht se i njëjti është imbuluar me Masa të Posaçme Hetuese. Lirishtle të prezantohet telefonata se çfarë kanëbiseduar vëllai im dhe Nevzat Bejta”, thaAjdari.

Koha


Zejnulla VESELI

Shkup, 17 prill - Pas incidentit të fun-dit më armë zjarri që ndodhi ditëne premte, ku mbeti e plagosur njëvajze e punësuar në marketin “Kip-per” , Komuna e Çairit ka kërkuarshtimin e patrullave policore nëorët e vona të mbrëmjes, ndërkohëqë ka insistuar që organet kompe-tente urgjentisht të zbulojnë au-torët e të gjitha rasteve që kanëndodhur muajt e fundit në terri-torin e komunës së Çairit.

Edhe pse nga komuna thonë seinstitucion përgjegjës për të bërëinspektimin dhe parandalimin ekriminalitetit në territorin e ko-munës së Çairit është Ministria ePunëve të Brendshme respektivi-sht Sektori për Punë të Brendsh-me në qytetin e Shkupit,megjithatë kërkohet urgjentishttë shtohet numri i patrullave poli-core të cilët do të qarkullojnënëpër rrugët e komunës në orët embrëmjes. Zëdhënësi i Komunëssë Çairit, Kushtrim Alla, shprehetse kjo komunë nuk posedon meka-nizma parandalues për aksidentinme armë zjarri që po ndodhin dhepo përfundojnë me humbjen e

jetës së njerëzve. “Ajo që po ndërmarrim si ko-

munë është vetëdijesimi i qyte-tarëve posaçërisht të rinjtë që tëmos përdorin armët dhe në ba-shkëpunim me organizatat rinorepo punojmë në parandalimin edhunës e cili tanimë po bëhet njëfenomen i shpeshtë në territorin ekomunës së Çairit. Gjëja e parë qëka bërë komuna e Çairit ka kërkuarvazhdimisht në rrugicat e ko-munës të ketë patrulla policore tështuara për dallim nga e kaluara,kështu që për çdo ditë në orët embrëmjes patrulla policoreqarkullojnë në komunën e Çairit.Sidomos pas rastit të fundit qëndodhi në maketin “Kipper”, nëÇair, në afërsi të stadiumit, kemikërkuar inspektim të menjëher-shëm të të gjitha procedurave dhe

zbulimin e personave që kanëqenë të përshirë në këtë incident jovetëm në rastin e fundit por edhepër të gjitha rastet që kanëndodhur këto 6 muajt e fundit”,thotë Kushtrim Alla, zëdhënës i ko-munës së Çairit.

Incidentin në fjalë e kanë kon-firmuar edhe nga MPB-ja. “Tëpremten në orën 14:38 ndaj vajzësme iniciale Gj. A., e lindur më 17mars të vitit 1992, është shtënë mearmë zjarri nga personi me inicia-le A. Sh.. Sulmuesi menjëherë pasika shtënë ndaj viktimës është lar-guar në drejtim të panjohur. Janëduke vazhduar hetimet për këtërast.”, deklaroi zëdhënësi i MPB-sëToni Angellovski. Njëherit ai infor-mon se Komuna e Çairit muaj mëparë me shkrim ka kërkuar të sh-tohet numri i patrullave policore

në territorin e kësaj komune dhe seMPB-ja i është përgjigjur pozitivi-sht kësaj kërkesë.

“Gati një muaj nëpër rrugët eKomunës së Çairit po patrullojnëforca të shtuara policore dhe kjopo bëhet me kërkesën e autoritete-ve të kësaj komune. Njëherit MPBpunon në zbardhjen e të gjitha ra-steve të shëmtuara që kanëndodhur në këtë komunë këtyre 6muajve të fundit dhe se MPB-jakonform kompetencave të saja popunon me përkushtim për të riven-dosur mirëbesimin e qytetarëvetek institucionet”, thotë Angelov-ski.

Ndërkohë merret vesh Sekre-tariati i Punëve të Brendshme(SPB) Shkup dhe Prokuroria Pu-blike po punojnë në zbulimin dhendjekjen e autorëve të vrasjeve.

Shkup, 17 prill - Avokati i Popullit edënon mungesën e reagimit mekohë dhe adekuat për parandalimtë dhunës mes pjesëmarrësve dhei përkujton përgjegjësit në shkolla,si dhe komunitetin se shkolla ështëinstitucion edukativ arsimor, i cilika detyrim të sigurojë kujdes dhembrojtje të fëmijëve dhe të ndër-merr masa për parandalimin edhunës mes fëmijëve, por edhembi fëmijët. Pret që organet kom-petente tërësisht dhe deri në fundtë ndërmarrin masa për zbardhjene rasteve të dhunës në shkolla, esidomos të vërtetohet efikasiteti i

masave për parandalim të dhunësmes dhe ndaj fëmijëve në shkol-la. Paralajmëron se këtë vit do tëzbatojë hulumtim të veçantë përkëtë.

"Duke i pasur parasysh rastet edhunës mes nxënësve në shkollëne Negotinës, dhunë mbi një nxënë-sve nga një i punësuar në njëshkollë në Manastir, Avokati i po-pullit kërkon nga përgjegjësit eshkollave, pushtetet lokale dhe in-spektorati i arsimit të ndërmarrinmasa me qëllim që të sigurohenshkolla pa dhunë, në të cilat do tësundojë klima pozitive, respekt i

ndërsjellë dhe shoqërim mesnxënësve", thonë nga Zyra e Avoka-tit të popullit. Potencoi se përAvokatin e popullit incidenti medhunën në gjimnazin e Gostivaritështë para se gjithash akt i marrë,por edhe shembull i keq përnxënësit që arsimohen në atëshkollë, për shkak të së cilës i bëjnëthirrje Ministrisë së Arsimit dheShkencës të reagojë me qëllim tësigurimit të shkollave, në të cilat tëgjithë do të ndjehen në sigurt. Si-pas Avokatit të Popullit, është e do-mosdoshme të përforcohen kapa-citetet e arsimtarëve që të

parandalojnë dhe të pengojnë sjel-lje të dhunshme tek fëmijët, poredhe të angazhohen për komu-nikim mes fëmijëve, tolerancë,

ndërtim i vetëbesimit dhe nëshkollat të vendosen mekanizmapër intervenim përkatës dhe mekohë gjatë dhunës.

320 të sëmurënga hemofilia,mungon terapiae rregulltShkup, 17 prill - Pacientët mehemofili po përballen me fur-nizim të parregullt të terapisësë nevojshme me çka vihet nërrezik jeta e tyre, paralajmë-rojnë nga Shoqata e hemofi-likëve të Maqedonisë me ra-stin e Ditës Botërore tëHemofilisë. Nga Shoqata thek-sojnë se tenderi i ri për furni-zim të terapisë së nevojshmeende nuk është shpallur përshkak të asaj se pacientët dombesin pa të. "Për momentin,fëmijët të cilët janë në profi-laksi kanë faktor deri në fundtë prillit. Tenderi i ri nuk ështëshpallur, e pse është kjo kështuduhet të përgjigjen institucio-net. Të gjithë ia hedhin fajinnjëri-tjetrit", deklaroi LiljanaRajçevska, kryetare e Shoqatëssë hemofilikëve. Sipas saj,është shumë e rëndësishme qëpacientët ta marrin terapinë,ndërsa për shkak të mospasjessë faktorit për koagulim tëgjakut nuk është bërë asnjë in-tervenim ortopedik te pa-cientët të cilët kanë dëmtimenë eshtra. "Pa faktor, për nenuk ka jetë. Me secilën ditë kurnuk ka faktor të pranojnë tera-pi, pacientët marrin më shumëdëmtime", paralajmëronRajçevska. Për shkak të mosfurnizimit të terapisë dhemarrjes së saj në mënyrë tëparregullt, dy fëmijë të sëmurënga hemofilia gjatë gjithëjavës nuk kanë shkuar nëshkollë. Zyrtarisht, sipas tëdhënave nga Qendra për He-mofili, në Maqaedoni ka 320persona të sëmurë nga hemo-filia A dhe B dhe katër pacientëme hemofili inhibitore e cilavlerësohet si forma më e rëndëku mjekimi është më i kom-plikuar. Vlerësohet se në botënga hemofilia vuajnë 400 mijënjerëz, ndërsa 25 për qind nukkanë mjekim adekuat.

REAGON AVOKATI I POPULLIT

Detyrim i shkollave është të parandalojnë dhunën mes fëmijëve

PARANDALIM I INCIDENTEVE NË LAGJET SHQIPTARE

Kërkohet shtimi ipatrullave policore Pas plagosjes me armë zjarri të njëpunonjëse në marketi “Kipper” nërrugën “Kemal Sejfullah” në Çair tëShkupit, autoritet e kësaj komunekanë kërkuar shtimin e forcavepolicore në orët e vona të mbrëmjes

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


Evis HALILI

Shkup, 17 prill - Kontrata kolektivepër mbi tre mijë punonjës në kul-turë pritet të jetë gati deri në fundtë këtij viti. Atëherë kur do të dihetme saktësi kostoja financiare, poredhe ndryshimet eventuale tëpërmbajtjes së këtij dokumenti,përpilimi i të cilit ka zgjatur disavjet. Por nga Sindikata e ArsimitShkencës dhe Kulturës (SASHK)paralajmërojnë se nuk do të nën-shkruajnë dokumentin në rast senuk do të kenë garanci të forta përzbatimin e saj. Pak ditë më parëMinistria e Kulturës informoi opi-nionin se kontrata është përparafinalizimit, pas një sërë konsulti-mesh dhe takimesh me përfaqë-sues të SASHK dhe institucioneve

të tjera. Po ashtu për nënshkrimindhe zbatimin e kësaj marrëveshjekolektive deri në fund të këtij vitiduhet që të përgatiten edhe ndry-shimet e duhura në Ligjin për sek-torin publik dhe të miratohet njëligj i ri për kulturës, që do të duhettë zhvillohet si një proces paralel,pasi që marrëveshja kolektive nukështë kompaktibile me rregulla-tivën ligjore ekzistuese, bënë medije nga Ministria e Kulturës. Porpër Jakim Nedellkovski, kreu i SA-SHK, çdo korrektim eventual do tëduhej të bëhej në marrëveshje mesindikatën dhe në favor të pu-

nonjësve të kulturës, për të zhbërëpadrejtësinë disavjeçare ndaj tyre.Edhe pse teksti i Kontratës është injëjtë, Nedellkovski thotë se nërast të ndryshimeve eventuale, atoduhet të jenë në drejtim të për-mirësimit të situatës në përgjithë-si.

“Ministria na ka premtuar sedo të mundohet të gjejë fond përrealizimin e kësaj kontrate. Por asmë parë dhe as tani në nuk do tënënshkruajmë Kontratën nëse nukkemi garanci të forta për imple-mentimin e saj, sidomos në pjesënme koeficientet për të shlyer kësh-

tu padrejtësinë disavjeçare që iuështë bërë disa vendeve të punësme pagesa më të vogla. Janë pa-ralajmëruar ndryshime në tekst,të cilat nëse janë pozitive janë tëmirëseardhura, por nëse cenojnëtë drejtat e punës do të kemi pro-bleme, dhe nuk do të pranohenprej nesh. Problemi i shtyrjes sëprocesit të nënshkrimit kishte tëbëjë me sigurimin e financave. Pasiteksti i kontratës ka qenë po ky qëkemi në duar dhe që për vlerësi-min tonë është i mirë. Nëse ndry-shimet do të jenë të atilla që do tëcenohen të drejtat e punës atëherë

ne si partnerë sociale nuk do tanënshkruajmë. Nuk e di sesa qeve-ria e ka kuptuar se kultura ështënjë veprimtari thelbësore, jo vetëmveprimtaria që zhvillohet brendainstitucioneve si pjesë e kultivimittë traditës, por edhe promovimidhe prezantimi jashtë vendit.Prandaj duhet të kushtohet një vë-mendje shumë e madhe ndaj kë-saj veprimtarie strategjike, këtyreambasadorëve të kulturë jashtëvendit dhe të financohet mëshumë e të shpërblehen për aktivi-tetet e tyre”, thotë Nedellkonvski.Nga SASHK nuk japin asnjë ko-ment për koston dhe implikimetfinanciare të Kontratës, të cilatmbajtën peng nënshkrimin përdisa vjet me radhë. Kjo zvarritje kaprekur më shumë institucionet sh-qiptare të kulturës, të cilat ope-rojnë pa kontratë dhe përrrjedhojë dallimet mes pagave përvendet e njëjta të punës në këtoinstitucione nacionale me të tjerajanë drastike. Përfaqësuesit sin-dikalë të këtyre institucioneve ikanë paraqitur kërkesat në SASHK,jo vetëm për nivelizimin e pagavemujore, por edhe për përfitimin etë gjitha benificioneve të tjera, sispecializime, akordimin e shuma-ve të njëjta për programet vjetore,e të tjera.

Delvina KËRLUKU

Shkup, 17 prill - Kufizim i paarsye-shëm i lirisë, torturës, trajtimit de-gradues dhe poshtërues dhe pri-vim i paarsyeshëm nga liria, fjala eurrejtjes dhe vepra nga urrejtjandaj emigrantëve, janë pjesë e pri-shjes së të drejtave që i konstatonKomiteti i Helsinkut për të drejtate njeriut në Raportin për të drejtate emigrantëve dhe azilkërkuesvenë Maqedoni gjatë vitit të kaluar."Kriza e refugjatëve është leksion imirë se disa territore nga fusha erespektimit të së drejtës që kemi

menduar se janë pushtuar, nukjanë, dhe se ende duhet të luf-tojmë për to. Humanizmi që ekzi-ston në letër, nuk ekziston nëvepër. Vitin e kaluar u përballëmme fushatë të ndyrë mediale, kse-nofobinë dhe urrejtjen", tha krye-tarja e Komitetit të Helsinkit, Ura-nija Pirovska.

Edhe pse në raport potencohetse intensiteti i krizës emigrueseështë zvogëluar në krahasim mevitin 2016, nga Komiteti poten-cojnë se ajo në asnjë rast të konsi-derohet si e përfunduar, duke e pa-sur parasysh gjendjen e rrezikuar

në të cilën janë, rreziku për jetën eemigrantëve dhe refugjatëve tëcilët janë ende në lëvizje. Në Ma-qedoni ka rreth 200 persona tëcilët janë në qendrat pranuese dhetansitore, por sipas Komitetit,mundësia më e madhe përshkeljen e të drejtave ekzistojnë teato persona të cilët lëvizin nëpërrrugë të parregullta.

Për atë nga Komiteti i Hel-sinkut japin rekomandime se si sh-teti më lehtë të ballafaqohet me

këtë çështje dhe përgjigjja e saj tëjetë sipas standardevendërkombëtare. Elena Bërmbeskanga Komiteti i Helsinkut thotë senevojitet të ndërpritet praktika edeportimit grupor të refugjatëvedhe emigrantëve, në afat tëshkurtër të mundshëm të silletstrategji kombëtare për integrimine emigrantëve dhe refugjatëve dheligji për mbrojtje të përkohshmedhe ndërkombëtare, si dhe të ven-doset sistem i regjistrimit të rre-

gullt, dhe në kohë. Thotë se e drej-ta e azilit duhet të garantohet përtë gjithë personat të cilët janë nda-lur në territorin e Maqedonisë,ndërsa veprimi policor të jetë nëpajtim me standardet ndër -kombëtare. Sipas KH, nevojitetedhe mbrojtje më e madhe e ado-leshentëve pa shoqërim, të reali-zohen aktivitete arsimore në qen-dra, të mos praktikohet lëshimiselektiv i emigrantëve, si dhe tëmos u kufizohet liria e lëvizjes.

KONSTATIM I KOMITETI I HELSINKIT

Në Maqedoni ka rreth 200 persona të cilët janënë qendrat pranuese dhe tansitore, por sipasKomitetit, mundësia më e madhe për shkeljene të drejtave ekzistojnë te ato persona të cilëtlëvizin nëpër rrugë të parregullta

Torturohen emigrantët||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

SASHK-U KËRKON GARANCI PËR PUNONJËSIT

JO kontratës së kulturës nëse cenon të drejtat

Për Jakim Nedellkovski,kreu i SASHK, çdokorrektim eventual do tëduhej të bëhej nëmarrëveshje mesindikatën dhe në favortë punonjësve tëkulturës, për të zhbërëpadrejtësinë disavjeçarendaj tyre duke ndryshuarkoeficientët diskri -minues për disa vendepune. Realizimi i kësajkontrate është shtyrë përshkak të kostos finan -ciare që Qeveria nukmundi ta përballonte.Minsitri Allagjozovski kapremtuar disa ndry -shime ligjore, si edhesigurimin e një fondi përimplementimin e sajvitin e ardhshëm

Koha

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

8 MARKETINGKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

REPUBLIKA E MAQEDONISË MINISTRIA E KULTURËS

Nr.___________________ _____________2018

Shkup Ministria e kulturës, në bazë të neneve 22, 23, 24, 25, 26 dhe 27 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta zyrtare e RM” nr. 62/05,

106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15 dhe 129/15), ndërsa në lidhje me nenin 22 paragrafi (1) alineja 2 e Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 27/14, 199/14 dhe 27/2016), publikon

SHPALLJE PËR PUNËSIM TË 2 (dy) PERSONAVE PËR KOHË TË CAKTUAR NË MINISTRINË E KULTURËS

Ministria e kulturës publikon shpallje për punësim të 2 (dy) personave përmes lidhjes së marrëdhënies së punës për kohë të caktuar për vendet e punës: 1. Bashkëpunëtor i lartë për përpilimin e dokumenteve për realizim të projekteve me interes nacional nga sfera e letërsisë dhe veprimtarisë

botuese, Departamenti për letërsi dhe veprimtarisë botuese, Sektori për veprimtari botuese (Sektori i librit) – 1 realizues Kandidati, krahas kushteve të përgjithshme të parapara me ligj, është e nevojshme që: Të ketë nivel të kualifikimit VIB sipas Kornizës maqedonase të kualifikimit dhe së paku 180 kredi të fituara sipas SETK ose shkallë të VII/1 – psikologji, Të njeh gjuhën angleze, Të njeh programet kompjuterike, Të ketë së paku dy vjet përvojë pune në profesion.

2. Bashkëpunëtor i ri për përpilimin e të dhënave për furnizimet publike, Departamenti për realizim të furnizimeve publike, Sektori për

furnizime publike – 1 realizues Kandidati, krahas kushteve të përgjithshme të parapara me ligj, është e nevojshme që:

Të ketë nivel të kualifikimit VIB sipas Kornizës maqedonase të kualifikimit dhe së paku 180 kredi të fituara sipas SETK ose shkallë të VII/1 – shkencat juridike, ekonomike ose organizative dhe menaxhim (menaxhment),

Të njeh gjuhën angleze, Të njeh programet kompjuterike, Të ketë të dhënë provimin për person për furnizime publike, Me ose pa përvojë pune në profesion.

Kushtet e përgjithshme të cilat duhet të përmbushë kandidati: Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, Në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase, Të jetë i moshës së rritur, Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore, Me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetës shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Dëshmitë për përmbushjen e kushteve duhet të jenë në origjinal ose kopje të vërtetuara në noter. 1. Dëshmi për shtetësi të Republikës së Maqedonisë 2. Dëshmi për aftësinë e përgjithshme shëndetësore për vendin e punës 3. Dëshmi se me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës 4. Certifikatë/diplomë për shkallën e mbaruar të arsimit 5. Dëshmi për njohje të gjuhës angleze 6. Dëshmi për përvojën e punës 7. Dëshmi për njohje të programeve kompjuterike 8. Dëshmi për provim të dhënë për personin për furnizime publike (për vendin e punës me numër rendor 2) 9. Biografi

Orari i kohës së punës: orët e punës në javë - 40; orari i punës me fillim mes orës 7:30 dhe 8:30 dhe mbarim mes orës 15:30 dhe 16:30 Ditët e punës – prej ditës së hënë deri ditën e premte Shuma në të holla e neto-pagesës fillestare: 23 231 denarë për vendin e punës me numër rendor 1 Shuma në të holla e neto-pagesës fillestare: 20 961 denarë për vendin e punës me numër rendor 2 Dokumentacioni i nevojshëm duhet të parashtrohet në zarf të mbyllur në adresën në vijim: Ministria e kulturës së RM rr. “Gjuro Gjakoviq” nr. 61, 1000 Shkup (me shenjë “për shpallje për punësim”. Për shkak të urgjencës së procedurës, fletëparaqitjet parashtrohen vetëm në arkivin e Ministrisë së kulturës ose përmes dërgesës rekomanduese me postë. Fletëparaqitjet të cilat nuk do të parashtrohen në mënyrën e theksuar dhe në afatin e caktuar dhe fletëparaqitjet të cilat nuk do të përmbajnë dokumentet e nevojshme do të konsiderohen si të vonuara dhe të pakompletuara dhe nuk do të shqyrtohen. Afati për parashtrimin e dokumenteve është pesë (5) ditë nga dita e publikimit të shpalljes në shtypin ditor (duke mos konsideruar ditën e vet publikimit). Zgjedhja e kandidatëve do të realizohet në afat prej 45/90/120 ditëve pas kalimit të afatit për paraqitje në pajtim me nenin 23 paragrafi 2 të Ligjit për marrëdhënie pune. Me kandidatët e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar.

Në bazë të neneve 22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 167/15 – teksti irishikuar dhe 27/16) dhe neni 21 (1) dhe (2) të Ligjit për Punonjësit e Sektorit Publik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë Nr. 27/14,199/14 dhe 27/16), Drejtori i Përgjithshëm i Ndërmarrjes Publike për Shërbime Publike dhe Infrastrukturë“Kratovo” Kratovë, shpall

KONKURS PUBLIKpër pranim punëtorësh për kohë të pacaktuar

1. Shpallet konkurs për vënie të marrëdhënies së punës përkohë të pacaktuar për vendet vijuese të punës:

KDR 0102 V01 003 – Këshilltar për kontabilitet financiar – 1punonjës

KDR 0102 V04 004 – Bashkëpunëtor për punë administrative –1 punonjës

KDR 0305 V02 030 – Varrmihës – 1 punonjësKDR 0402 03 005 – Punonjës rojtar për mirëmbajtje të

varreve – 1 punonjësKDR 0305 B02 075 – Referent inkasant – 1 punonjësKDR 0405 03 001 – Korrier – 1 punonjësKDR 0305 B02 082 – Vozitës i makinës komunale – 1 punonjësKDR 0305 V02 011 – Punonjës për heqje mbeturinash– 11

punonjësKDR 0305 B04 064 – Vozitës traktori – 1 punonjës2. Kushtet e përgjithshme:të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisëtë dijë të përdorë gjuhën maqedonasetë jetë i moshës madhoretë ketë shkathtësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e

punësme aktvendim të plotfuqishëm të mos i jetë shqiptuar ndalesë

për ushtrim profesioni, veprimtarie apo detyre3. Kushtet e veçanta: Këshilltar për kontabilitet financiarLloji i arsimimit: Së paku 240 kredi të marra sipas sistemit EKTS

apo kryerje të shkallës VII/1 të fushës të shkencave ekonomikeNjohje të një prej tri gjuhëve që përdoren më së shpeshti në

BE (anglisht, frëngjisht apo gjermanisht)Njohje aktive e programeve kompjuterike për punë në zyrëVërtetim për kontabilist të autorizuarPërvojë pune me më së paku tri vjet përvojë pune në këtë

profesionRroga bazë është 22.724,00 denarë Bashkëpunëtor i ri për punë administrativeLloji i arsimimit: së paku 180 kredi sipas sistemit EKTS apo

kryerje të shkallës VII/1 të fushës së shkencave ekonomike, juridike,administratë publike,

Njohje të një prej tri gjuhëve që përdoren më së shpeshti nëBE (anglisht, frëngjisht apo gjermanisht)

Njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrëMe apo pa përvojë pune në këtë profesionRroga bazë është 18.772,00 denarë VarrmihësLloji i arsimimit: fillorMe apo pa përvojë puneRroga bazë është 12.844,00 denarë Punonjës rojtar për mirëmbajtje të varreveLloji i arsimimit: fillorMe apo pa përvojë puneRroga bazë është 12.004,00 denarë InkasantLloji i arsimimit: i mesëm

Së paku dy vjet përvojë pune në këtë profesionRroga bazë është 13.338,00 denarë KorrierLloji i arsimimit: fillorMe apo pa përvojë puneRroga bazë është 13.041,00 denarë Vozitës i makinës komunaleLloji i arsimimit: i mesëmPatent shoferi i kategorisë B dhe CSë paku dy vjet përvojë pune në këtë profesionRroga bazë është 14.326,00 denarë Punonjës për heqje mbeturinashLloji i arsimimit: fillorMe apo pa përvojë puneRroga bazë është 12.004,20 denarë Vozitës traktoriLloji i arsimimit: i mesëmPatent shoferi i kategorisë së duhurMe apo pa përvojë puneRroga bazë është 14.029,60 denarë

4. Dokumentet e duhuraFletëparaqitje (Lutje)Vërtetim / diplomë për arsimim të kryerVërtetim për shtetësiDëshmi që nuk i është shqiptuar ndalesë për ushtrim

profesioni, veprimtarie apo detyreVërtetim / dëshmi për përvojën e punës Dhe në varësi prej vendit të punës është e duhur të

dorëzohen edhe:Vërtetim / Dëshmi për njohje të një prej tri gjuhëve që

përdoren më së shpeshti në BE (anglisht, frëngjisht apogjermanisht)

Vërtetim / Dëshmi për njohje aktive e programevekompjuterike për punë në zyrë

Vërtetim për kontabilist të autorizuar5. Orari i punës ditor dhe javor do të organizohet në varësi prej

programit për punë të punëdhënësit, kurse në suaza të orarit javor40 orësh të punës – për punonjësit e heqjes së mbeturinave, kursepër të tjerët është nga orën 8 e deri në orën 16, nga e hëna e deri tëpremten.

6. Shpallja publike zgjat 5 (pesë) ditë pune, llogaritur nga dita epublikimit në shtypin ditor.

7. Përzgjedhja e kandidatëve do të bëhet në afat prej 45, 90 apo120 ditë, pas skadimit të afatit për paraqitje, në varësi prej numrittë paraqitjeve të arritura.

8. Dokumentacioni jashtë afatit kohës dhe ai që është iparregulluar nuk do të shqyrtohen.

9. Aplikimet me dokumentacionin e duhur kandidatët janë tëdetyruar t’i dorëzojnë te NP për Shërbime Publike dheInfrastrukturë “Kratovo” – Kratovë, në rrugën “Sheshi MarshallTito” p.n. Kratovë.

Telefoni për kontakt: 031/481 202; personi për kontakt: MiteCvetanovski.

Republika e Maqedonisë

Ministria e Arsimit dhe Shkencës

Ftesë për ndarje të granteve për financim të projekteve të shkollave të mesme publike profesionale në Republikën e Maqedonisë

Projekti për zhvillim të aftësive dhe mbështetje të inovacioneve Huaja nr. 8332-MK Republika e Maqedonisë ka siguruar mjete financiare përmes huajë nga Banka botërore për realizim të Projektit për zhvillim të aftësive dhe mbështetje të inovacioneve që implementohet përmes Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës. Një pjesë e këtyre mjeteve është paraparë të shfrytëzohen për realizimin e grant programit qëllimi i të cilit është avancimi i mësimit praktik dhe aftësive për punësim të nxënësve nga shkollat e mesme publike profesionale pas përfundimit të arsimit të mesëm, përmes lidhjes së shkollave me kompanitë. Në atë drejtim, grant programi parasheh ndarje të mjeteve financiare për realizim të projekteve të përbashkëta të shkollave të mesme publike profesionale dhe biznes sektorit. Ministria e Arsimit dhe Shkencës fton shkollat e mesme publike profesionale në bashkëpunim me partner kompanitë të shprehin interesimin e tyre për fitimin e mjeteve financiare përmes parashtrimit të propozim projekteve për arsimin e mesëm katërvjeçar (teknik) profesional që kanë të bëjnë me vendosjen e bashkëpunimit mes shkollave dhe shoqërisë së biznesit, ndërsa janë përpiluar në pajtim me doracakun operativ të programit për ndarje të granteve që është i mundshëm në ueb faqen e Ministrisë së Arsimti dhe Shkencës www.mon.gov.mk Kushtet për pjesëmarrje të shkollës së mesme publike profesionale në Republikën e Maqedonisë në grant programin janë:

Të parashtrojë propozim projekt për të cilin implementim ka nevojë të qartë dhe reale për mjete financiare Propozim projekti të jetë për arsimin e mesëm katërvjeçar (teknik) profesional dhe në pajtim me qëllimet e grant programit Menaxhimin me mjetet financiare ta realizojë në pajtim me procedurat e theksuara në grant programin dhe në pajtim me ligjet dhe dispozitat për punë financiare në

Republikën e Maqedonisë

Grantet të cilat ndahen janë në shumë prej 10.000 euro dhe 30.000 euro në kundërvlerë denarë. Shkollat mund të aplikojnë me parashtrimin e një ose më shumë propozim projekteve për secilën nga masat e parapara me grant programin. Një shkollës mund t’i ndahen më shumë grante, por vetëm një për secilën prej masave të parapara. Zgjedhjen e propozim projekteve për të cilat do të ndahen grantet e bën komisioni i formuar nga ana e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës në bazë të kualitetit dhe qëndrueshmërisë së aplikacioneve të arritura. Me shkollat dhe partner kompanitë e tyre Ministria e Arsimit dhe Shkencës do të lidhë marrëveshje për grant. Aplikacionet, gjegjësisht propozim projektet parashtrohen në formë me shkrim deri në Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës – Projekti për zhvillim të aftësive dhe mbështetje të inovacioneve, bul. “Sv. Kiril i Metodi” nr. 54, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisë, me shenjë “APLIKIM PËR GRANT” si dhe në formën elektronike në adresën në vijim: [email protected] më së voni deri më 1 qershor 2018. Aplikacionet dhe të gjitha informacionet shtesë mund të gjenden në doracakun operativ të programit për ndarje të granteve. Për të gjitha shkollat e mesme publike profesionale të interesuara dhe partner kompanitë e tyre, Ministria e Arsimit dhe Shkencës do të sigurojë ndihmë teknike për njohjen me procedurat për aplikim përmes organizimit të trajnimeve të cilat do të realizohen gjatë muajit maj të vitit 2018. Për datat dhe terminët e sakta, si dhe lokacionet për mbajtje të trajnimeve, shkollat e mesme publike profesionale do të informohen enkas. Informacione më të detajuara mund të sigurohen në Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës – Projekti për zhvillim të aftësive dhe mbështetje të inovacioneve, personi për kontakt Milica Mojsoska – koordinator i programit për ndarje të granteve, numri i telefonit 02/3 112 705, adresa elektronike [email protected]


Urim HASIPI

Tetovë, 17 prill - Qendra Sportive nëTetovë si pjesë e vetme për rek-reacion dhe sport në qytetin e Te-tovës pothuajse është lënë në har-resë, ndërsa krahas sallës që ështënë funksion, pjesët tjera janë tëamortizuara. Aktualisht funksio-non një park rekreativ dhe një fu-shë për futboll, kurse salla sporti-ve është jashtë funksionimit viteme radhë. Kështu, një pjesë e qen-drës sportive në Tetovë të lë për-shtypjen e një vendi të braktisurprej kohësh. Për çdo ditë shihen tëmoshuarit me nipërit e tyre, tëcilët shprehen se, fëmijët mëshumë lëndohen nga hekurat,ndërkohë që shpeshherë iu ndodhtë shkelin edhe mbi pelena fë-mijësh të hedhura. Në këtëqendër mungon pastërtia, nuk kavende për rekreim, nuk ulëse,ndërsa krahas stadiumit i cili disavite më parë u ndërtua, hapësirattjera janë të parregulluara. Mun-

gojnë stazat për këmbësorë, mun-gon gjelbërimi ndërsa e vetmjagjë që funksionon është një sta-dium i vogël, por edhe ai me asfalttë prishur. Që nga 24 shkurti i vitit2014, Qeveria vendosi që objektetme karakter sportive të kalojnë nëmenaxhim të komunës së Te-tovës. Disa herë shoqatat joqeve-ritare kanë kërkuar nga autorite-tet e komunës që të rregullohetkjo hapësirë. Edhe pse disa herëështë paralajmëruar se qendrasportive në Tetovë do të rregul-lohet dhe do të merr pamjen eduhur e cila do të ishte një qendërme plotkuptimin e fjalësmegjithatë e njëjta vijon të jetëjo tërheqëse dhe në gjendje tëmjerueshme. Komuna e Tetovëska rregulluar hapësirën në afërsitë qendrës sportive në Tetovë qëështë dedikuar për argëtimin e fë-mijëve, një hapësire kjo që derimë tani ka qenë e pa shfrytëzue-shme, ndërsa tash e tutje në këtëhapësirë do të vendosen lodrat efëmijëve gjegjësisht mini veturate fëmijëve që funksionojnë me

bateri, të cilat me vite kanë uzur-puar qendrën e qytetit. Këtë hapkomuna e Tetovës e ka ndërmarrënë kuadër në kuadër të vazhdimittë aksionit për pastrimin e hapësi-rave publike, dhe qendrës së qyte-tit me qëllim që kjo qendër të li-rohet dhe të ketë funksionin e vetsi shesh kryesor i qytetit, ndërsahapësira në afërsi të qendrës spor-tive do të jetë në shërbim të tërinjve, prindërve, dhe fëmijëvepër të pasur sa më shumë hapë-sira për argëtim. “Me të vërtetnjë Tetovë e gjelbër fillon me ty,është fjala për një aktivitet i cilaka vlerën e tij, përparësitë dhemundësit e veta. Vendi që ështësot, ku jemi të gjithë së bashkukëtu është zgjerim i hapësirëspër argëtim të fëmijëve më tëvegjël dhe siç mund të shihni nëpërfundimin e punëve dhe mërregullimin e ndriçimit përfun-dimisht kjo hapësirë do të vihetnë disponimë të gjitha atyre që ikanë pasur makinat e tyre nëqendrën e Tetovës, me qëllim qëtë lirojmë qendrën e qytetit për

të pasur funksionin e vet si she-sh kryesor i qytetit” tha Kryetarjae Komunës së Tetovës, Teuta Ari-fi. Ajo ka thënë se pritet që të mi-ratohet edhe plani gjeneralubranistik për qytetin me ç`rastka një investim për vazhdimin errugës Industriale nëpër qen-drën sportive. Përndryshe akt-vendimi për shfrytëzimin esipërfaqes publike të qendrëssportive për vendosjen apo hua-zimin e lojërave të fëmijëve mi-niveturave me bateri, ka të bëjëpër periudhën nga data një pril-li deri më 30 shtator ndërsa çmi-mi për shfrytëzimin e hapësirëspër metër katrorë është 10 de-narë në ditë. Secili person mundtë huazojë maksimum 6 metër ka-trorë. Hapësira për vendosjen dhehuazimin e lojërave të fëmijëveminiveturave, do të jepet sipas pa-rimit i pari që vjen, i pari shër-behet”, qëndron në shpalljen pu-blike të komunës së Tetovës lidhurme dhënien e lejes për shfrytëzimtë hapësirës në afërsi të qendrëssportive.

"Trajektorja",refuzohetkërkesa eGruevskitShkup, 17 prill - Seanca përlëndën "Trajektorja" e PSP-sëpasditen e martë vazhdoi pasigjykatësi Goran Boshevski kum-toi se është refuzuar si e pabazëkërkesa e mbrojtjes për përja-shtimin e Këshillit Gjyqësor dhegjykatësve porotë. Ka reaguaravokati Elenko Milanov dukevlerësuar se refuzimi i kërkesëspër përjashtimin e Gëshillit Gjy-qësor dhe refuzimin e kërkesëspër përjashtimin e kryetarit tëGjykatës Penale Ivan Gjolev dhegjykatësve nga Apeli është nëkundërshtim të të drejtës.Prokurorja Lile Stefanovska thase sot duhet të nxirren dëshmimateriale ku një pjesë janë au-dio regjistrime. Duke pasur pa-rasysh se regjistrimet në pjesëtë vogël përmbajnë edhe bise-da private Stefanovska kërkoitërheqjen e disa bisedave. Kjoështë arsyeja e njëjtë për shkaktë së cilës u kërkuan përjashti-me edhe në lëndët e tjera tëPPS-së. Në "Trajektoren" janë tëakuzuar janë ish-kryeministriNikolla Gruevski, ish-zë-vendëkryeministri Vlladimir Pe-shevski, ish-ministri i Transpor-tit dhe Lidhjeve, Mile Janakieskidhe ish-drejtori i Agjencisë përRrugë Shtetërore, Ljupço Geor-gievski. Ata sot kanë ardhur nëGjykatën Penale. Ata janë tëakuzuar se në gjysmën e dytë tëvitit 2012 dhe gjatë vitit 2013ndërmorën disa veprime me tëcilat në procedurën përzgjedhje të kompanisë përndërtim të autostradave Milla-dinovci - Shtip dhe Kërçovë -Ohër i kanë shfrytëzuar dhetejkaluar autorizimet e tyre. Si-pas PSP-së me veprim tëkundërligjshëm të të akuzuarvekompania kineze "Sinohidro" kapërfituar dobi pronësore-juri-dike prej 155.117.256 euro, ndër-sa shuma e dëmit paraqet dal-lim mes shumës së çmimit që sishtet ia paguajmë "Sinohidros"dhe çmimit që kjo kompani uapaguan prodhuesve. Avokatët,ndërkaq, pohojnë se do të dësh-mojnë se rrethanat dhe të dhë-nat me të cilat disponuan tëakuzuarit gjatë sjelljes së ven-dimeve nuk është bërë veprimkundërligjor.

Shkup, 17 prill - Problemet me aj-rin, ujërat dhe biodiversitetiishin temat kryesore për të cilatdje në Shkup biseduan ministri iMjedisit Jetësor dhe PlanifikimitHapësinor, Sadulla Duraki dhekolegia e saj nga Kosova, AlbenaReshitaj. "Biseduam për natyrëndhe për shpalljen e Malit Sharrpër park nacional. Kosova ta-shmë e ka atë, ndërsa së shpejtido të bëhet edhe tek ne. Pritetbashkëpunim për këtë temë mi-

dis dy shteteve. Biseduam edhepër çështjet të cilat kanë të bëjnë

me ujërat, për lumin Lepenc dhepër problemin me ajrin", deklaroi

ministri Duraki pas takimit. Mi-nistrja e Mjedisit Jetësor e Ko-sovës, Albena Reshitaj theksoi sedo të bëjnë gjithçka për ta për-mirësuar mjedisin jetësor të tëdyja vendeve. "Qëllimi i jonë, i të dyja shteteve,është integrimi në BE dhe kjoështë një mundësi për ne që tëzhvillojmë më tej bashkëpuni-min tonë dhe ashtu së bashku tëecim drejtë BE-së", theksoi Re-shitaj.

Bashkëpunim me Kosovën në ekologji//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

RIGJALLËRIMI I NGADALËSUAR I QENDRËS SPORTIVE

Një pjesë e Qendrëssportive e braktisur

"Hapësira përvendosjen dhehuazimin e lojërave tëfëmijëve -miniveturave, do tëjepet sipas parimit ipari që vjen, i parishërbehet”, qëndronnë shpalljen publiketë Komunës sëTetovës lidhur medhënien e lejes përshfrytëzim tëhapësirës në afërsi tëQendrës sportive

Koha

10 FORUMKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e martë 17 prill | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Kjo javë filloi me lajme shpre-sëdhënëse për Ballkanin. Nëzgjedhjet presidenciale nëMal të Zi, fitoi vija pro- euro-

piane, kurse në BE paralajmërohetrekomandimi i pa-kushtëzuar për filli-min e negociatave anëtarësuese përMaqedoninë- deri në fund të vitit dhehapja e tyre për Shqipërinë. Edhepsederi në momentin e shkrimit të kësajkolumne - drafti është ende jozyrtar,(derisa dokumenti formalisht të sh-pallet- sot- nga Komisioni Europian), airi-konfirmon shpresën e premtuar tëshkurtit të këtij viti, nga “Strategjia përZgjerim Kredibil” të BE në BallkaninPerëndimor.

Raportet e Progresit të KomisionitEuropian, që do shpallen për secilinnga gjashtë shtetet ballkanike, pritet tëemitojnë dy mesazhe kryesore.

I pari; se Bashkimi Europian do tëndërpres status-quon 15 vjeçare nëprocesin gati të harruar të integrimiteuropian për vendet e rajonit. Sido-mos për: Shqipërinë, pas pritjes 15vjeçare nga nënshkrimi i SAA; dhe përMaqedoninë, pas tetë rekomandime-ve paraprake pozitive. Vetëm Turqia,ka stazhin më të gjatë pritjeje para por-tave të Brukselit. Rreth katër dekadanë marrëdhënie kontraktuale me BEdhe 13 vite nga fillimi i negociataveanëtarësuese - që mbetën pezull. Kystatus pezull, pritet të ri-përsëritetedhe në raportin e sotëm për Anka-ranë, pas vërejtjeve të BE në fushën esundimit të ligjit dhe të drejtave dhe tëlirive të njeriut.

Mesazhi i përbashkët nga raportete sotme të progresit, pritet të jetë seanëtarësimi nuk është i garantuar, porvetëm i merituar. Nuk është dhuratë,por fitore e bazuar në përkushtim.Sikur që as vetë BE-ja nuk është qëllim,por mjet përmes të cilit aspirantëtbëhen pjesë e familjes se vlerave tëpërbashkëta.

Fundja edhe nëse Bashkimi Euro-pian nuk do të na impononte kriteretdhe standardet: politike, juridike, eko-nomike dhe administrative, ato duhetti bëjmë vetë për veten, për shoqëritëtona për gjeneratat e ardhshme.

Gjeopolitikisht, Brukseli, (mbaseedhe me shtytjen e SHBA), nuk do lejojqë Ballkani të lihet një zonë e vakumittë sigurisë, sidomos në kohën e shtimittë apetiteve të lojtarëve veri-lindor dhejug-lindor. Fundja këtë më miri e përm-blodhi shefja e politikës së jashtmeMogerini në prag të vizitës në rajon seBallkani është i rëndësisë strategjikepër BE-në.

Porosia gjeopolitike nga raportete sivjetme të progresit është e dyfishtë:

e përgjithshme dhe e veçantë. Porosia e përgjithshme është se

nuk ka anëtarësim- pa zgjidhjen e pro-blemeve bilaterale fqinjësore, sepseBashkimi Europian nuk do pranojë im-port të jo-stabilitetit. Sidomos, jo sotkur stabiliteti Europian kërcënohet ngaprania gjithnjë e më e shtuar Ruse nërajon. Në të kundërtën, me mbylljen esyve dhe anëtarësimin në BE të shtete-ve me konteste të pazgjidhura: histo-rike, etnike e kufitare; Brukseli do për-sëriste gabimin e vitit 2004 mepranimin e Qipros së ndarë në gjiun evet, me çka Brukseli do pranonte bal-lkanizimin e Europës, në vend të eu-ropianizimit të Ballkanit.

Porosia e veçantë, ndërkaq i adre-sohet Serbisë dhe Kosovës, për siçthuhet: “normalizimin e marrëdhënie-ve” midis tyre. Në gjuhën e rëndomtë,kjo do të thotë që Beogradi nuk mundtë llogaris në anëtarësimin në BE - panjohur realitetin e ri në Kosovës, pas17 shkurtit 2018.

Fundja, katër ditë para shpalljes sëraporteve të progresit, këtë ia thamjaftë qartë Presidentit Vuçiq, në Ber-lin Kancelarja Merkel. Po edhe sikurajo mos t ia thoshte këtë porosi poli-tike, Serbia as teknikisht (kapitulli 35)nuk do mund të anëtarësohet në BEme territor e kufij shtetëror të pa-për-caktuar qartë, nëse vazhdon të insistojvirtualisht se ”Kosova është pjesë e saj”,kur realisht, ajo tash e dy dekada nuk e

ushtron atje sovranitetin e saj shtetë-ror! Transformimi i Ballkanit: ngahapësira gjeografike- në atë politikeeuropiane; do të ndodhë vetëm kurvendet e rajonit do bindin Brukselin, senuk do ketë më keqqeverisje, e cila doti “ftonte” në rajon, lojtarët jashtë ko-munitetit Euro- Atlantik. E kjo do thotë:vetëm kur të çrrënjoset korrupsionidhe krimi i organizuar, nga gjyqësor ipavarur. Vetëm kështu do u mbylletdera për “aterrimin”- nga jashtë, tëregjimeve të huaja autoritare. Kjo, se-pse, në Ballkan, korrupsioni nuk kavetëm dimensionin e vet ekonomik.Para se gjithash ai mbetet një kërcë-nim sigurie.

Për të parën herë, këto raporte pro-gresi të KE shpallen sivjet në pranverë,në vend të vjeshtës- siç ishin shpalluargjatë 14 viteve të fundit. Madje, kyështë raporti i progresit i KomisionitEuropian, që shpallet pas dy vitesh -pas atij të fundit të vitit 2016.

Mali i Zi dhe Serbia, do vazhdojnëtë mbahen në “Agjendën e Junkcerit:2025”, mirëpo së paku verzioni i funditi draftit, shpreh poashtu shqetësiminpër rritmin- jo aq të shpejtë, siç pritej tëreformave në këto dy vende. Sikur qëbrengosje për ecurinë reformuese dotë notohet edhe për Kosovën dhe Bo-snje e Hercegovinën. Pra, optimizmifillestar, nuk mbulon brengosjen e BEpër, siç thuhet, ende gjendjen e “shte-

tit të kapur” në rajon. As nuk mohonekzistimin e korrupsionit, krimit të or-ganizuar, dhe mungesën e sundimittë ligjit dhe të gjyqësorit të pavarur.Këto mbeten kërkesa kontinuele, pa tëcilat asnjë vend i Ballkanit nuk domund të llogaris anëtarësimin.

Sidomos jo sot, kur vetë BE, po për-ballet me praktika të ngjashme të anë-tarëve të saj. Para Gjykatës Europianetë së Drejtës, pritet procedimi kundërdy shteteve anëtare: Hungarisë dhePolonisë, (sipas procedurës së nenit 7)të Trakatait të Lisbonës, me të cilën sh-teteve që nuk u përmbahen të drejtëssë BE, u merret e drejta e votës në insti-tucionet e BE-së. Ndërkaq po disku-tohet edhe përjashtimi i tyre nga sh-frytëzimi i mjeteve të BE nga fondetkohezive.

Në muajin maj, kjo porosi “teknike”e Brukselit, pritet tu thuhet si shqetësi-me politike, liderëve ballkanik në Sa-mitin e Sofjes, ndërkaq në qershor, nësamitin e Këshillit Europiane dhe sivendime zyrtare.

Me fjalë të tjera, raportet e sotmetë progresit të Komisionit Europianduken si optimizmi të pesimizuara.

Apo: si gota përgjysmë e mbushur,e cila për disa, duket përgjysmë e mbu-shur; kurse për të tjerët përgjysmë ezbrazët.

(Autori është kolumnist i rregullt i gazetës KOHA)

Optimizmifillestar, nukmbulonbrengosjen e BEpër, siç thuhet,ende gjendjen e“shtetit tëkapur” në rajon.As nuk mohonekzistimin ekorrupsionit,krimit tëorganizuar, dhemungesën esundimit tëligjit dhe tëgjyqësorit tëpavarur. Këtombeten kërkesakontinuele, patë cilat asnjëvend i Ballkanitnuk do mund tëllogarisanëtarësimin

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Optimizmi i pesimizuar Nga Blerim REKA

Ndërtimet pa leje po vazhdojnë tëndërtohen gjatë dekadës së fun-dit. Kudo në rrugë shohim duke uzaptuar hapësirat publike oseblerë pronën publike për 1 euronjë metër katror duke u bë shkeljee Ligjit për legalizim dhe Ligjit përprivatizimin e tokës ndërtimore qëështë pronë e përbashkët e qyte-tarëve.Këto dëme bëhen me tolerancën eInspektoratit të ndërtimit që nukmerr veprime, aksione ndëshkue-se ose parandaluese konformpërgjegjësive ligjore për ndalimin,ndërprerjen dhe mënjanimin endërtimeve, pjesë-ndërtimeve sidhe mbindërtimeve për ta paran-daluar degradimin si imazhin ur-banistik të qytetit. Nga Sektori për urbanizëm lë-shohen leje për ndërtim, pjesë-ndërtime si dhe mbindërtimeduke bërë shkelje të mëdha nëkundërshtim me Ligjin për ndër-tim, Ligjin për procedurë tëpërgjithshme administrative, sidhe të Ligjit për planifikim hapësi-nor dhe urbanistik.Për administratorët e punësuarekzistojnë rrethana që vënë në dy-shim paanshmërinë si dhe justi-fikimi i paaftësive dhe dyshimepër ndonjë interes. Bëhen keqpër-dorime të detyrës zyrtare duketejzgjatur procedurën administra-tive për përsëritjen e procedurës,shkelin të drejtat e personit tjetër,i shkaktojnë dëm personit tjetër,bëjnë moskryerje me dashje tëpërcaktuar nenin 17 të Ligjit përprocedurë të përgjithshme admi-nistrative. Citoj: Proceduraudhëhiqet në mënyrë ekonomikedhe urgjente pa prolongim, me samë pak shpenzime dhe humbje tëkohës për palën dhe personat etjerë që marrin pjesë në proce-durë, ashtu që do të gjendetgjithçka që është e duhur për për-caktimin e drejtë të gjendjes fak-tike dhe për miratimin e ligjshëmdhe të drejtë të vendimit. Nga Ministria e Transportit dheLidhjeve, si organ i shkalles sëdytë, shfuqizohen lejet për ndër-tim të pjesë-ndërtimeve dhembindërtime të lëshuara ngakryetari i Komunës. Arsyet janë seështë bë shkelje e Ligjin për ndër-tim, Ligjit për procedurë tëpërgjithshme administrative, sidhe të Ligjit për planifikim hapësi-nor dhe urbanistik.

Nga Mitat ISENI

Në Tetovëshkelet Ligji përndërtim

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Nga Roman GONÇARENKO

Projektligji u paraqit të hënënnë një mbledhje urgjente të Kë-shillit të Dumës Shtetërore, tëdhomës së deputetëve të parla-mentit rus. Ai është përgjigjjaruse ndaj sanksioneve të vendo-sura në 6 prill kundër Moskës,sanksionet më të ashpra që prejaneksimit të Krimesë në 2014. Memasat kundër sipërmarrësvedrejtues dhe nëpunësve të nivelittë lartë, Uashingtoni me sa duketpreku një nerv, që bëri që tregjete aksioneve dhe të devizave rusetë lëkunden deri më sot. Ame-rika i argumentoi kufizimet e rejame "aktivitetet e liga" të përbotsh-me të Rusisë, me këtë nuk qe fja-la vetëm për Ukrainën, por edhepër Sirinë.

KUFIZIME JO PËRMEDIKAMENTE AMERIKANE

Në thelb Rusia përgatit atë,të cilën Kongresi i SHBA e miratoinë verë 2017 si ligjin-CAATSA(Countering Americas's Adversa-

ries Through Sanctions Act): njëbazë për raunde të tjera dhe mëtë gjera sanksionesh. Kjo në njëkohë kur tregtia midis Rusisë dheSHBA nuk është veçanërisht emadhe: në vitin 2017 ajo kapishumën 24 miliardë dollarë, bëritë ditur agjencia shtetërore e laj-meve RIA. Rusia shiti shumë mëtepër në Amerikë: 17 miliardëpërballë shtatë miliardë dollarë-ve. Në këtë kuadër për Moskënështë e vështirë që ta prekë ndje-shëm Uashingtonin. Projektligjiduket si një larje hesapesh e stilittë gjerë me pak përjashtime. Janëparashikuar para së gjithash ku-fizime për prodhime bujqësoretë SHBA, ushqime, alkool, duhandhe medikamente. Përjashtohenato medikamente, për të cilat nukka zëvendësuese në Rusi.

Veç kësaj, mund të ketë marrëfund bashkëpunimi i Rusisë meSHBA në fushën e energjisë ato-mike, në ndërtimin e avionëvedhe në teknikën raketore. Lloga-ria e Moskës është që me një haptë tillë të godasë ndër të tjera

ndjeshëm konstruktorin ame-rikan të avionëve Boeing, i cili im-porton për shembull titan ngaRusia. Edhe shitja e tokave të tje-ra të rralla mund të konsiderohete ndaluar ose e kufizuar. Në tek-nikën raketore ky ligj mund t'inxjerrë telashe sipërmarrjesamerikane të fluturimeve nëhapësirë "United Launch Alliance"(ULA), tek e cila ka pjesë edheBoeingu. Në raketën bartëse tëtij "Atlas V" përdoren motorë rusëtë tipit RD 180.

PREKEN BOEING DHE MICROSOFT

Ligjvënësit rusë duan të kufi-zojnë edhe përdorimin e progra-meve kompjuterike amerikanenë Rusi. Kjo do të prekte para sëgjithash koncernin Microsoft,produktet e të cilit janë mëshumë të instaluara në zyratruse. Më tej mendohet se do tëbëhet përgjithësisht e vështirëpër qytetarë të SHBA që tëshkojnë në Rusi dhe të bëjnë atjebiznese. Edhe shoqërive ajrore

të SHBA mund t'u duhet të pa-guajnë më shumë në aeroporte.Leximi i parë i ligjit është para-shikuar për në 15 maj. Mund tënisemi nga fakti që ky dokumentdo t'i kalojë me shpejtësi tëgjitha stacionet, do të nënshk-ruhet nga Presidenti Putin dhedo të hyjë në fuqi. Për ta vënë nëjetë do të jetë detyrë e qeverisësë re, e cila do të krijohet pas fil-limit të mandatit nga Putini nëfillim të majit.

Në degët e pakta ekonomikeqë nuk janë prekur deri tani ngasanksionet ruse janë fluturiminë hapësirë dhe dega e kinema-së. Por nuk duket e papërfytyrue-shme më që dikur Rusia tëkundërshtojë dhe të mos i lejojëastronautët e SHBA të shkojnënë Stacionin Ndërkombëtar tëHapësirës (ISS) ose që të dëbojënga ekranet filma të Hollivudit.Për t'u diskutuar po diskutohetpër këto që tani. Lamtumira ndajAmerikës së urryer prej shumërusëve duket se po përshpej-tohet. (DW)

Ministri i Jashtëm gjerman, HeikoMaas dëshiron dialog me Ru-sinë. Ndërkohë në Ministrinë eJashtme kanë një qëndrim më

realist ndaj synimeve të Rusisë. Është edrejtë, kur ministri i Jashtëm Maas dëshirontë përpiqet edhe më tej për një dialog meRusinë. Tema për të diskutuar do të kishteboll, ajo që ndodh në Siri, në Ukrainën Lindo-re, sulmet kibernetike ruse dhe kështu me

radhë. Por kur dialogu degjeneron në një far-së të ritualizuar, atëherë mundimi nuk iavlen. Në Perëndim, ka vënë re Maasi, shumë-ve u ka ardhur në majë të hundës nga kjomungesë përmbajtjeje. Paardhësit e tij nëMinistrinë e Jashtme kanë lejuar t'i ushqejnëpër një kohë tepër të gjatë me këtë munge-së përmbajtjeje; ata e kanë pasur të vështirëtë pranojnë të dukshmen: sjellja e Moskësështë armiqësore. Me sa duket, ndryshimi i

një pjese të ekipit çon në një realizëm të ri.Edhe vetë kancelarja përdor një ton të ri

në rastin e tubacionit të gazit Nord Stream 2.Për herë të parë ajo foli për faktorë politikë.Kjo ka të bëjë me konjunkturën globale, ndo-shta me vizitën e afërme në Shtëpinë eBardhë. Por as Schröderianë nuk ka më mepozicione qendrore në qeveri. Gatishmëriapër dialog është e mirë, realizmi i ri nuk ështëmë pak i mirë.

Realizmi i ri Nga Klaus-DIETER FRANKENBERGER

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MIRUPAFSHIM AMERIKË: Sanksionet e reja të MoskësToka të rralla,medikamente,programekompjuterike -përgjigjja më efortë e Rusisëndajsanksioneve tëSHBA merrkonturet e para.Në objektiv:Uashingtoni,por edhe aleatëte tij

12 STUDIMEKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

E njohur për egjiptianët sibima e pavdekësisë dhe përamerikanët indigjenë si skeptri iparajsës, aloe vera ka një sericilësish shëruese të mrekullue-shme - për disa prej të cilavemund të jeni të vetëdijshëm.Ndoshta keni edhe aloe vera tëmbjellë në shtëpinë tuaj, përemergjenca si gërvishtjet,prerjet dhe plagët, por a e dinitqë aloe vera nuk është e kufi-zuar për përdorime të tilla tipikedhe është në fakt edhe më dobi-prurëse për trupin, kur merretnga goja? Aloe Vera përmbanmë shumë se 200 përbërës bio-logjikisht aktivë, që përfshijnëpolisakaridet, vitaminat, enzi-mat, aminoacidet, dhe mineraleqë nxisin përthithjen e ushqye-sve. Sipas Revistës së ShkencësMjedisore dhe Shëndetit, AloeVera zotëron edhe cilësi antibak-teriale, anti-virusore që ndih-

mojnë sistemin imunitar në pa-strimin e trupit nga toksinat dhepatogjenët invadues. Por kjonuk është gjithçka që Aloe Veramund të ofrojë.

- Minerale. Aloe vera kashumë minerale, duke përfshirëkalciumin, magnezin, zinkun,kromin, selenin, natriumin,hekurin, kaliumin, bakrin dhemanganin. Të gjithë këta mine-rale bashkëpunojnë për të for-cuar rrugët metabolike.

- Enzima. Aloe vera përmbanenzima të rëndësishme si amila-za, dhe lipaza, që ndihmojnëtretjen duke shpërbërë dhjamindhe molekulat e sheqerit. Njëmolekulë në veçanti, Bradikina-sa, ndihmon në reduktimin e in-flamacionit.

- Vitamina. Një studim katreguar se aloe vera përmban vi-taminën B12, e cila kërkohet përprodhimin e qelizave të kuqe të

gjakut. Ky është lajm shumë imirë për vegjetarianët, të cilëtshpesh nuk marrin sasinë eduhur të B12 përmes dietës sëtyre të rregullt. Por, mbani para-sysh, se nuk duhet të mbështe-teni vetëm tek aloe vera për ne-vojat e përditshme të B12. Tëtjerë studime kanë treguar se tëmarrësh aloe, mund të ndihmo-sh në disponueshmërinë bio-logjike të vitaminës B12, që do tëthotë se trupi mund ta përthithëdhe përdorë më kollaj. Kjomund të parandalojë mangë-sinë e kësaj vitamine. Aloe veraështë gjithashtu burim i vitami-nave A, C, E, acidit folik, kolinës,B1, B2, B3 dhe B6.

- Aminoacide. Aloe verapërmban 20 nga 22 aminoaci-det thelbësore që kërkohen ngatrupi i njeriut. Ajo përmbangjithashtu acid salicilik, që luf-ton inflamacionet dhe bakteret.

Çka duhet tëdimë përBORZILOKUN?Borziloku origjinën e ka nga India. Porshija dhe efekti që i jep ushqimit e kabërë që tashmë të rritet pothuajse nëtërë botën. Fjala borzilok rrjedh ngafjala greke ‘basilikohn’ që do të thotë‘mbretërore’, pasi që në kohën antikeborziloku është konsideruar erëz e kla-sit së lartë. Në Itali borziloku është konsideruar ishenjtë dhe si simbol i dashurisë. Kamë shumë se 60 lloje të borzilokut qëdallojnë nga njëra tjetra, si në shijeashtu edhe në pamje. Por të gjithë ngakëto lloje konsiderohen si anti-bakte-rial, po ashtu edhe antioksidues. Për juqë nuk keni truall ose kopsht, duhet tadini se borzilokun mund ta mbillniedhe në saksi, në tarracën tuaj, ose nënjë vend që e rrezon dielli mjaftue-shëm. Po ashtu borzilokun e ndihmonnë ndalimin e stresit. 2 deri 3 gjethe tëborzilokut në çaj të ftohtë mund tëndalojnë stresin. Borziloku po ashtundihmon në ndalimin dhe pastriminnga helmet në mëlçi. Kjo vlen sidomospër ata që konsumojnë alkool. Për mëtepër borziloku përdoret për trajtimin eproblemeve si artriti reumatik dhe pro-bleme me zorrët e pezmatuara. Borzi-loku është shtesë e shkëlqyer në salla-ta, supa, gjella të ndryshme dhe recetame oriz. Po ashtu përdoret në receta kupërbërës është salca e domateve. Borziloku shkon mirë edhe me patël-lxhan të zi dhe kungullesha. Vitaminatqë borziloku përmban janë: vitaminaA, C, K dhe acidi folik. Mineralet qëborziloku përmban janë: kalciumi,hekuri, magneziumi, fosfori, kaliumidhe natriumi.

Vaji i ullirit është një nga burimet më tëmira të Omega-s, që të nevojiten për shënde-tin, për sistemin nervor dhe për atë kardiva-skular. Por ajo që specialistët neglizhojnë tëthonë është fakti që këto benefite shumë tëmira të këtij lloj vaji mund të shkatërrohengjatë kohës që digjet.

Është e vërtetë se gjatë kohës që vaji i ul-lirit digjet, mund të shkaktojë shumë dëmenë shëndet, përfshirë edhe sëmundje të rën-da si kanceri. Djegia e vajit shkakton shkatër-rimin e enzimave, proteinave natyrale, dukesjellë në këtë mënyrë rritjen e karbohidrate-ve dhe sheqerit, humbjen e vitaminave dhemineraleve, si dhe eliminimin e ujit.

Pra, është i rrezikshëm gatimi me vaj ul-liri? OK, është një pikëpyetje që është bërëshpesh: Duhet të gatuash apo jo me vaj ulli-ri? As nga shkenca nuk ka një përgjigje të

prerë, ama nga studimet e fundit, ka rezul-tuar se nëse gatuhet, vaji i ullirit i humbet tëgjitha cilësitë e tij që e bëjnë të ndryshëmnga të tjerët, sa u përket vetive kurative. Si-pas studiuesve, në çdo lloj gatimi në tem-peratura të larta, vihet re humbja e cilësive tëvajit të ullirit. Kur vaji i ullirit nxehet, cilësiae tij degradon, duke humbur një pjesë tëmadhe të vlerave. Kjo vlen për të gjithamënyrat e gatimit (ushqimet e skuqura apotë pjekura).

Skepticizmi i disa studiuesve u vërtetuapas testimeve në grupet e ndryshme tënjerëzve. Vaji i ullirit, sigurisht nuk është nëgrupin e vajrave me përmbajtje të lartë tok-sike, por edhe pse e vogël, edhe ai ka sasioksidimi. Nëse vazhdoni të përdorni vaj ul-liri ekstra të virgjër për gatim, atëherë duhettë bëni kujdes që të jetë vërtet i tillë.

Është i rrezikshëm gatimi me vaj ulliri? Përgjigjen e jep shkenca

“Bima e pavdekësisë”

Sipas Revistës sëShkencës Mjedisoredhe Shëndetit, AloeVera zotëron edhecilësi antibakteriale,anti-virusore qëndihmojnë sisteminimunitar nëpastrimin e trupitnga toksinat dhepatogjenëtinvadues. Por kjonuk është gjithçkaqë Aloe Vera mundtë ofrojë

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

13STUDIMEKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Stresi është një prej faktorëveqë shkakton shumë sëmundje apoprobleme në trupin e njeriut, por si-pas një studimi të kryer së fundmiai shkakton edhe plakjen. Revista“Molecular Psychiatry” ka botuarstudimin ku janë përfshirë vajza tëmoshës 10 deri në 14 vjeçe, të cilatkishin kaluar gjendje depresioniapo stresi të lartë.

Krahasuar me bashkëmosha-tarët e tyre, të cilat nuk kishin ka-luar të njëjtat probleme, këto vajzakishin një rritje më të hershme, ecila vinte si pasojë e prodhimit tëmadh të hormonit të kortizolit. Kor-tizoli njihet si faktor kyç në dëmti-min e sistemit imunitar dhe dëmti-

min e shumë organeve jetësore,përfshirë trurin. Gjithashtu vajzatqë kishin patur probleme në fë-mijërinë e tyre kishin edhe telo-merë më të shkurtër krahasuar mëbashkëmoshatarët e tyre. Telome-ri është një shtojcë në fund të kro-mozomit, e cila shkurtohet sa herëqë një qelizë ndahet apo personiekspozohet ndaj stresit. Telomeriështë një tregues i mirë i plakjesapo rritjes së parakohshme.

Me kalimin e viteve, telomerëtfillojnë të shkurtohen. Sipas profe-sorit të Universitetit të Stanfordit,Ian Gotlib, drejtuesi i këtij studimi,një kurë e mirë antistres ështëkryerja e ushtrimeve. Studiuesit

matën nivelin e kortizolit para njësituate relativisht stresuese dhe passaj dhe vunë re që pati një prodhimmë të lartë kortizoli, i cili shkaktonrritjen e parakohshme.

“Menjëherë pas eksperimentitkëto vajza kryen disa ushtrime an-tistres dhe u konstatua që ushtri-met e ngadalësojnë lëshimin e kor-tizolit, pra edhe rritjen eparakohshme. Gjatësia e telomerë-ve të këtyre vajzave ishte e bara-bartë me 18- vjeçarët, pra kishin njëplakje të parakohshme. Mënyramë e mirë për ngadalësimin e këtijprocesi është kryerja e ushtrimevetë përditshme për të ngadalësuarlëshimin e kortizolit”, tha Gotlib.

Shkencëtarët në Universitetin britanik të Bir-mingamit kanë kryer një studim ku kanë gjeturse edhe bimët kanë tru, apo më saktësisht nëembrionin e çdo bime ndodhen qelizat që ve-projnë si tru dhe analizojnë kushtet e mjedisitdhe kështu diktojnë afatin se kur fara duhet tëmbijë. “Vendimi se kur duhet mbirë është ven-dimi më i rëndësishëm për tërë jetën e çdobime. Nëse mbinë shumë herët, ajo do të pë-sojë nga të ftohtit, nëse mbijnë me vonesë, ajodo të rrezikohet nga bimët tjera dhe do të mbe-së prapa në zhvillimin”, theksohet në pjesënhyrëse të elaboratit të cilin studiuesit e pu-blikuan në revistën “PNAS”. Hulumtimet kanë treguar se vendimin përmbirje e marrin qelizat e vogla në embrionet ebimëve që kryejnë funksionin e trurit të njerëzitdhe kafshët. E ashtuquajtura “Qendra e ven-dimmarrjes” te bimët Arabidopsis përbëhetnga dy lloje të qelizave, ku të parat mbrojnëgjendjen e qetë të farës, kurse të dytat nxisinmbirjen. “Këto dy grupe qelizash komunikojnë me njëri-tjetrin me ndihmën e hormoneve lëvizëse, qëështë i ngjashëm me mekanizmin analog qëndodh në trurin e njeriut gjatë vendimit për tëpushuar apo lëvizur”, thuhet në rezultatet e hu-lumtimit. Udhëheqësi i ekipit hulumtues Geor-ge Bassel ka thënë se ky hulumtim është irëndësishme për shkak të ndarjes thelbësorebrenda embrionit me qëllim të përcaktimit tësinjalit për fillimin e mbirjes. Shkencëtari Iain Johnson ka krahasuarmënyrën se si bima me kujdes analizon mjedi-sin për të mbirë me një njeri i cili lexon katërkritika të ndryshme, dhe vetëm pastaj shkon nëkinema për të parë një film. Zbulimi i funditnga shkencëtarët britanikë mund që potenciali-sht të zbatohet edhe në aspektin komercial përkultivimin e disa kulturave duke nxitur mbirjendhe kështu më pak të përdoren herbicidet.

Jo gjithmonë e qara e një të sapolin-duri tregon se ka uri, thuhet në gazetën“New York Times” pas disa hulumtimeve.

E QARA NË VEND TË FJALËVE. Fo-shnja ende pa mbushur vitin përdor tëqarën, si të ishin fjalë, për të komunikuar.Është e vetmja mënyrë që ka për të pasurnjë komunikim me ambientin dhe meprindërit.

E ARDHMJA. Nëse lotëve do t’upërgjigjeni me ushqyerje, më vonë eardhmja do të lidhet gjithmonë me ush-qimin. “Fëmijë kapricioz? Ta ushqesh nukështë gjithmonë përgjigjja”, kështu titul-lohet artikulli i “New York Times”, që re-flekton mbi të gjitha llojet e së qarës,duke cituar të tjera studime që shpje-gojnë se çfarë ndikon në rritjen e tij dhenjëherësh në oreksin e tij.

TË GJITHA HERËT E SË QARËS. I vo-gli qan sepse është i frustruar, i bezdisur,nuk është mirë, sepse ka uri e për shumëarsye të tjera. Por si mund të arrish tanjohësh arsyen e së qarës? Rregulli i parëështë ta dëgjosh dhe të mundohesh takuptosh. Asnjëherë mos u shpejto, se-pse do të pengosh aftësinë e të shprehu-rit të vogëlushit.

RËNDËSIA E DESHIFRIMIT. Një ek-speriment i “Insight Study”, shikon reagi-met e ndryshme të prindërve përballë tëqarës së një foshnjeje. Ky eksperimentkishte si qëllim t’i mësonte prindërit tëmësonin sinjalet e foshnjave të tyre.“Shumë i mësojnë mamatë e reja që t’ijapin gji sa herë qan fëmija, por në tëvërtetë jo sa herë foshnja qan duhet ush-qyer me gji. Ata prindër që kanë arritur tënjohin të qarën e foshnjës së tyre kur nukështë i uritur, u flenë më mirë dhe kanënjë raport shumë të mirë me ushqimin.Nëse çdo lloj frustrimi apo emocioni doi përgjigjeni me ushqim, fëmija kur tërritet do të gjejë gjithmonë ngushëllimtek e ngrëna për të pakësuar emocionet.

JO VETËM QUMËSHT. Jo vetëmqumështi është kryesorja te një i porsa-lindur, por edhe një muzikë e lehtë nësfond, ndërrimi i pozicionit, ndërrimi ipampersit apo dhe vëmendja mbi të.Përgjigjet e të qarave mund të jenë tëndryshme, siç janë të ndryshme dhe tëqarat.

MOS U TRISHTONI NGA TË QARAT.Nuk duhet të trishtoheni nga të qarat efëmijës, por të mundoheni ta kuptoni ar-

syen e saj, ndryshe do të prishni qetësinëdhe ekuilibrin.

TË PAKËNAQUR. Është fakt se kafëmijë që janë shumë të uritur, dhe kue qara e urisë është vështirë të kontrol-lohet.

Në këtë rast kemi të bëjmë me njëfoshnjë të pangopur, pjesë e natyrës sëtij. Disa studime të tjera evidentojnënjë aspekt tjetër të rëndësishëm të sëqarës dhe ushqyerjes: foshnjat nukjanë të gjitha njësoj dhe pangopësiaështë gjenetike. Oreksi në fakt varetedhe nga faktorë të natyrave të tjera.

FËMIJËT NUK JANË TË GJITHËNJËSOJ. Një studim britanik i 2007-s, irealizuar mbi 2400 binjakë, vë në dukjese si të vegjlit kanë një raport të ndry-shëm me ushqimin. Studimi ka treguarkatër aspekte të ndryshme: reagiminpër ushqim, koha për t’u ushqyer, pra-gu i ngopjes dhe kënaqësia e marrë ngatë ushqyerit. Rezultati është se që fo-shnjë jemi të ndryshëm, pavarësishtnga përgjigjet e të rriturve ndaj nevoja-ve tona. Por e rëndësishme është që tëarrihet të kuptohet nëse fëmija ështënjë ngrënës nga natyra apo jo.

Vajzat që stresohen shpesh, plaken më shpejt

Edhe bimëtkanë tru!

Kur qan një i sapolindur? Jo gjithnjë është çështje urie

Foshnja ende pambushur vitin përdor tëqarën, si të ishin fjalë,për të komunikuar.Është e vetmja mënyrëqë ka për të pasur njëkomunikim meambientin dhe meprindërit

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

14 RAJONKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Në kuadër të 19-vjetorit të ek-sodit të shqiptarëve të Kosovës drejtShqipërisë dhe pritjes që iu bë aty-re në Kukës, analisti Fatos Lubonjaka prezantuar pasditen e së dielësnë qytetin e Kukësit ekzpozitën fo-tografike me pamje nga qyteti iKukësit në vitin 1999. Këto foto kanëvënë në qendër të tyre eksodi i sh-qiptarëve të Kosovës, në vitin e vë-

shtirë të luftës ndaj pushtetit të Sl-lobodan Millosheviçit. I ftuar nëprezantimin e ekspozitës, së bashkume autorin Lubonja, ishte edhekryetari i Partisë Vetëvendosje, Al-bin Kurti, me të cilin do të zhvilluannjë bashkëbisedim me temë“Marrëdhëniet Shqipëri -Kosovë.

Lidhur me projektin e bashki-mit doganor mes Kosovës dhe Sh-qipërisë, kreu i Vetëvendosjes, thase duhet bërë sa më shpejt të jetë emundur. “Ne e dimë që vendet e BE,janë shumë më të integruara menjëra-tjetrën sesa Kosova dhe Sh-qipëria. Ne nuk e kemi ende një tregtë përbashkët. Ne nuk e kemi endeinterkonjeksionin për energjinëelektrike. Ne nuk kemi një valutë tëpërbashkët dhe gjithashtu ne ikemi bankat tona qendrore të nda-ra. Çdo hap drejt integrimit të Ko-

sovës me Shqipërinë është më mirëpër të dy vendet dhe për BE. Kashumë marrëveshje mes Kosovësdhe Shqipërisë mirëpo më duhet tëthem që implementimi i tyre lëshumë për të dëshiruar. Prandajedhe bashkimi doganor është I ne-vojshëm dhe i dëshirueshëm porduhet ta bëjmë realitet sa më sh-pejt të jetë e mundur”, tha AlbinKurti. Albin Kurti mendon se Sh-qipëria e Kosova kanë shtete tëdobëta, për shkak se janë të ndara,ndërsa për analistin Fatos Lubonjabashkimi i Shqipërisë me Kosovënhipotetikisht mund të çonte edhenë një konflikt civil ku bajraktarët eKosovës në pushtet do të ngrihe-shin kundër bajraktarëve të Shqipë-risë, duke përcjellë tensione përshkak të sundimit të tyre. Por ky ver-sion i analistit Fatos Lubonja është

kundërshtuar nga Albin Kurti, tran-smeton Koha Ditore.

Sipas Kurtit, ka pasur e mund tëketë luftë bajraktarësh, por jeta evështirë e qytetarëve shqiptarë në tëdyja anët e kufirit shpeshherë ështësi rezultat i marrëveshjeve të baj-raktarëve, jo veç prej luftërave tëtyre. Qëndrimet e tyre, lideri i Vetë-vendosjes, Albin Kurti, dhe analistie publicisti Fatos Lubonja i kanë sh-prehur në një tryezë debati të zhvil-luar në Kukës.

Sa i përket tarifës së vënë ngaqeveria Rama për kalimin nëRrugën e Kombit, Kurti tha se njëvendim i tillë është i tepërt dhe i pa-studiuar.

“Besoj që mirëmbajtja e Rrugëssë Kombit duhet të rregullohetndryshe. Së pari taksa e qarkullimitnuk është e ulët. Kemi një çerekeuro për çdo litër naftë që shkonpër taksën e qarkullimit. Duhet tëmerren vesh Prishtina e Tirana mestyre e jo të fusin duart në xhepat eqytetarëve të varfër në të dyja anëte kufirit që na ndan padrejtësishtduke nxjerrë 5 euro sa herë që ka-lojnë aty”, tha Kurti. Në 19-vjetorin eeksodit të shqiptarëve të Kosovësdrejt Kukësit, Kurti tha se Kuksianët“na mbështetën e ndihmuan nëmomentet më të vështira”.

Aa ke vrarë dikë nëluftë? Ja si përgjigjetRamush HaradinajKryeministri i Kosovës, RamushHaradinaj, në një intervistë përtelevizionin serb “Happy”, ci-tohet të ketë thënë se “ne jemipjesë e Evropës dhe bashkëpu-nojmë me Brukselin dhe Berli-nin. Megjithatë, kur bëhet fjalëpër politikën e jashtme, nejemi pjesë e klubit të vendeveqë udhëhiqen nga Amerika. Përneve kjo nuk është problem qëta pranojmë, nuk kemi as kohëpër t’u marrë me problemet nëbotë”, ka thënë Haradinaj.Duke folur për mundësinë ekrijimit të Asociacionit të Ko-munave Serbe, Haradinaj kathënë se “Asociacionin mund taformojmë, por në kuadër Kush-tetutës së Kosovës”, transme-ton Telegrafi. Ai tha gjithashtuse derisa Serbia nuk e njeh Ko-sovën do të ketë dy pozicione“siç e shohim ne, dy të vërteta.Realiteti është se Kosova ekzi-ston”, tha Haradinaj. Haradinajgjithashtu ka folur edhe lidhurme arrestimin e Gjuriqit, dukethënë se ishte një situatë të çu-ditshme. “Megjithatë ndodhinjë situatë e pakëndshme. Ai ekishte të ndaluar hyrjen. E dijaparaprakisht se ai do të arre-stohej. Ky arrestim ka qenë njësituatë e pakëndshme për tëgjithë”, tha ai. Ishin interesantekujtimet e Haradinajt për qën-drimin e tij në Tribunalin eHagës, ku u takua me njënumër të madh serbësh, si Sh-livanqanin dhe Sheshel.“Haga ishte një Jugosllavi e re,por nga një perspektivë nacio-naliste. Realiteti ishte se jeto-nim shumë keq nën regjimin eMillosheviqit. Pushteti dhe po-licia bënë gjëra të tmerrshme,por populli serb e dinte se kjonuk ishte e drejtë. Do të kërkojanga Beogradi zyrtar që të sigu-rojë më shumë hapësirë përserbët nga këtu”, ka thënë Ha-radinaj. Gazetari serb i ka sh-truar një pyetje të drejtpër-drejtë lidhur me periudhën eluftës, duke e pyetur Haradi-najn nëse e kishte vrarë dikë?“Nuk e di, ndoshta. Lufta ështëluftë. E kam veshur uniformën ivetëdijshëm për pasojat. Kamhumbur dy vëllezër nëuniformë. Njësoj gjykon edhenjë ushtar serb kur shkon nëluftë. Nëse nuk mund ta përbal-loni këtë, atëherë mos hyni nëkonflikt”, tha Haradinaj. Kryemi-nistri i Kosovës ka thënë se dyherë është përballë me procesegjyqësore në Tribunlin e Hagësdhe ia ka dalë të triumfojë dukedëshmuar pafajësinë dhe pa-stërtinë e luftës që ka bërë

“Ruajtja dhe thellimi reforma-ve aktuale në fushën kyçe të zbati-mit të ligjit, në mënyrë të veçantë,në të gjitha pesë prioritetet kyçedhe vijimi i rezultateve të vazhdue-shme dhe të prekshme në rivlerë-simin e gjyqtarëve dhe prokurorë-ve (vettingu), do të jetë vendimtarpër progresin e mëtejshëm të Sh-qipërisë. Për të mbështetur këtë,Komisioni do të aplikojë qasjen epërforcuar për kapitujt e negocia-tave që lidhen me gjyqësorin, tëdrejtat themelore dhe drejtësinë,lirinë dhe sigurinë e vendit”, shk-ruhet në pjesën e rekomandimitpër Shqipërinë.

Komisioni ka vlerësuar se ven-di “ka vijuar të bëjë një përparim tëvazhdueshëm në zbatimin e pesëprioriteteve kyçe për hapjen e ne-gociatave të anëtarësimit. Refor-ma e administratës publike u kon-solidua, me qëllim përforcimin eprofesionalizmit dhe depolitizimittë saj. Veprime të mëtejshme u

ndërmorën për të përforcuar pa-varësinë, efikasitetin dhe besue-shmërinë e institucioneve tëdrejtësisë, veçanërisht përmesecjes përpara në zbatimin e njëreforme gjithëpërfshirëse nëdrejtësi. Kjo përfshin rezultatet epara të prekshme në rivlerësimin etë gjithë gjyqtarëve dhe proku-rorëve (vettingun), me dorëheqjene 15 gjyqtarëve dhe prokurorëve tënivelit të lartë, dhe me dëgjesat epara që çuan në shkarkimin e njëgjyqtari të Gjykatës Kushtetuese sidhe konfirmimin në detyrë të njëtjetër gjyqtareje të Gjykatës Kush-tetuese”.

Komisioni europian vëren se“përpjekje të mëtejshme të vendo-sura u ndërmorën në luftënkundër korrupsionit dhe krimit tëorganizuar, përfshi ato në luftënkundër trafikut të drogës dhe kul-tivimit të saj, duke kontribuar drejtarritjeve solide në hetime proakti-ve, arrestime e dënimeve. U morën

masa të mëtejshme për të garan-tuar mbrojtjen efektive të të drej-tave të njeriut, përfshi personat qëu përkasin pakicave si dhe komuni-tetit rom, si dhe politikat anti-disk-riminim, ashtu sikurse edhe zbati-min e të drejtave të pronës”.

Duke përshkruar situatën poli-tik theksohet se “polarizimi i fortënë skenën politike ishte i prani-shëm”. Sa i përket administratëspublike Komisioni vëren se “Sh-qipëria është relativisht e përgati-tur për reformën” në këtë fushë.Lidhur më Drejtësinë, fjala kyçeështë zbatimi i Reformës që “kaçuar në një përparim të mirë të

përgjithshëm” dhe veçanërishtprocesi i rivlerësimit të gjyqtarëvedhe prokurorëve i cili “ka filluardhe po jep rezultatet e para tëprekshme”. Edhe lidhur me luftënndaj korrupsionit, ndërsa flitet përnjë “përparim të mirë”, sërish vihennë dukje institucionet e reja të pa-rashikuara nga Reforma në Drejtë-sisë që do të merren me luftënndaj korrupsionit e “që janë nëfazën e krijimit të tyre”. Por rapor-ti thekson se “dënime të zyrtarëvetë nivelit të lartë ndodhën kryesi-sht në gjyqësor (gjyqtarë dheprokurorë); megjithatë, shkalla edënimeve përfundimtare për zyr-tarët e lartë mbetet në përgjithësishumë e ulët. Korrupsioni mbetetmbizotërues në shumë fusha dhevazhdon të jetë një problem se-rioz”.

Raporti njeh përparime dhe nëluftën ndaj krimit të organizuar “si-domos në luftën kundër kultivimittë kanabisit”, por kërkon që “të in-tensifikohet konfiskimi i pasuriveqë u përkasin bandave kriminaledhe të vijohet me shkatërrimin e tëgjithë sasive stok të kanabisit”.Gjithashtu raporti vëren se “ka pa-sur pak përparim në shkatërrimine grupeve kriminale të organizua-ra.

KE rekomandon hapjen e bisedimeve me ShqipërinëKomisioni europian do të rekomandojë zyrtarishthapjen e bisedimeve për anëtarësim me Shqipërinë.Në raportin e publikuar të martën Komisionivlerëson përparimet e bëra nga Shqipëria, dhe këtëherë rekomandimi i tij është i pakushtëzuar

Kurti e Lubonja me qëndrime tëkundërta rreth bashkimit kombëtarAlbin Kurti mendon seShqipëria e Kosova kanështete të dobëta, për shkakse janë të ndara, ndërsapër analistin Fatos Lubonjabashkimi i Shqipërisë meKosovën hipotetikishtmund të çonte edhe në njëkonflikt civil ku bajraktarëte Kosovës në pushtet do tëngriheshin kundërbajraktarëve të Shqipërisë,duke përcjellë tensione përshkak të sundimit të tyre.Por ky version i analistitFatos Lubonja ështëkundërshtuar nga AlbinKurti

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

15GLOBIKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Projektligji u paraqit të hënënnë një mbledhje urgjente të Kë-shillit të Dumës Shtetërore, tëdhomës së deputetëve të parla-mentit rus. Ai është përgjigjja rusendaj sanksioneve të vendosura në6 prill kundër Moskës, sanksionetmë të ashpra që prej aneksimit tëKrimesë në 2014. Me masat kundërsipërmarrësve drejtues dhe në-punësve të nivelit të lartë, Uashing-toni me sa duket preku një nerv,që bëri që tregjet e aksioneve dhetë devizave ruse të lëkunden derimë sot.

Amerika i argumentoi kufizi-met e reja me “aktivitetet e liga” tëpërbotshme të Rusisë, me këtë nukqe fjala vetëm për Ukrainën, poredhe për Sirinë.

KUFIZIME JO PËRMEDIKAMENTE AMERIKANE

Në thelb Rusia përgatit atë, tëcilën Kongresi i SHBA e miratoi nëverë 2017 si ligjin-CAATSA (Coun-tering Americas’s Adversaries Th-rough Sanctions Act): një bazë për

raunde të tjera dhe më të gjerasanksionesh. Kjo në një kohë kurtregtia midis Rusisë dhe SHBA nukështë veçanërisht e madhe: në vi-tin 2017 ajo kapi shumën 24 mi-liardë dollarë, bëri të ditur agjenciashtetërore e lajmeve RIA. Rusiashiti shumë më tepër në Amerikë:17 miliardë përballë shtatë mi-liardë dollarëve. Në këtë kuadërpër Moskën është e vështirë që taprekë ndjeshëm Uashingtonin.Projektligji duket si një larje hesa-pesh e stilit të gjerë me pak përja-shtime.

Janë parashikuar para sëgjithash kufizime për prodhimebujqësore të SHBA, ushqime,alkool, duhan dhe medikamente.Përjashtohen ato medikamente,për të cilat nuk ka zëvendësuesenë Rusi.

Veç kësaj, mund të ketë marrëfund bashkëpunimi i Rusisë meSHBA në fushën e energjisë ato-mike, në ndërtimin e avionëve dhenë teknikën raketore. Llogaria eMoskës është që me një hap të til-

lë të godasë ndër të tjera ndje-shëm konstruktorin amerikan tëavionëve Boeing, i cili importon përshembull titan nga Rusia. Edheshitja e tokave të tjera të rrallamund të konsiderohet e ndaluarose e kufizuar. Në teknikën raketo-re ky ligj mund t’i nxjerrë telashesipërmarrjes amerikane të fluturi-meve në hapësirë “United LaunchAlliance” (ULA), tek e cila ka pjesëedhe Boeingu. Në raketën bartë-se të tij “Atlas V” përdoren motorërusë të tipit RD 180.

PREKEN BOEING DHEMICROSOFT

Ligjvënësit rusë duan të kufi-zojnë edhe përdorimin e progra-meve kompjuterike amerikane nëRusi. Kjo do të prekte para sëgjithash koncernin Microsoft, pro-duktet e të cilit janë më shumë tëinstaluara në zyrat ruse.

Më tej mendohet se do tëbëhet përgjithësisht e vështirë përqytetarë të SHBA që të shkojnë nëRusi dhe të bëjnë atje biznese.

Edhe shoqërive ajrore të SHBAmund t’u duhet të paguajnë mëshumë në aeroporte.

Leximi i parë i ligjit është para-shikuar për në 15 maj. Mund të ni-semi nga fakti që ky dokument dot’i kalojë me shpejtësi të gjitha sta-cionet, do të nënshkruhet nga Pre-sidenti Putin dhe do të hyjë nëfuqi. Për ta vënë në jetë do të jetëdetyrë e qeverisë së re, e cila do tëkrijohet pas fillimit të mandatitnga Putini në fillim të majit.

Në degët e pakta ekonomikeqë nuk janë prekur deri tani ngasanksionet ruse janë fluturimi nëhapësirë dhe dega e kinemasë. Pornuk duket e papërfytyrueshme mëqë dikur Rusia të kundërshtojë dhetë mos i lejojë astronautët e SHBAtë shkojnë në StacioninNdërkombëtar të Hapësirës (ISS)ose që të dëbojë nga ekranet fil-ma të Hollivudit. Për t’u diskutuarpo diskutohet për këto që tani.Lamtumira ndaj Amerikës sëurryer prej shumë rusëve duket sepo përshpejtohet. DW

Vdes në rrethanamisterioze gazetariinvestigativ rusNjë gazetar in-vestigativ ruska vdekur nërethana miste-rioze pasi ranga aparta-menti në katin e pestë të një go-dine. Maxim Borodin, i cili sëfundmi kishte publikuar një ar-tikull për vdekjen e mercenarë-ve në Siri, u gjet nga fqinjët nëgjendje të rëndë për jetën. Ai utransportua në spital ku ndërroijetë disa çaste më pas. Në apar-tamentin e tij nuk u gjet asnjëletër vetëvrasje ndërsa zyrtarëtlokalë hedhin poshtë mundë-sinë që gazetari të jetë vrarë. Porshoku i tij i afërt ka thënë sevetëm një ditë para ngjarjes sërëndë, banesa e Borodin ishte errethuar nga “njerëz të sigurisë”.Vyacheslav Bashkov e përshk-ruan Borodin si një gazetar tëndershëm dhe parimor. Ba-shkov thotë se Borodin e kon-taktoi atë ditë në orën 5 tëmëngjesit dhe i tha se kishteparë një person të armatosur nëballkonin e tij ndërsa shkallët epallatit ishin të mbushura menjerëz me maska e të kamu-fluar. Borodin kishte shrkuar sëfundmi për mercenarët rusë qëluftojnë në Siri, të njohur si“Wagner Grup”. Dhjetra merce-narë rusë që luftojnë krah forca-ve pro-qeveritare besohet sejanë vrarë gjatë përplasjes merebelët. Këtë lajm e bëri me dijekreu në ikje i CIA-s, Mike Pom-peo dhe u konfirmua më pasnga autoritetet ruse.

Kryeministri i Turqisë, Bi-nali Yildirim i ka bërë thirrjeGreqisë që të përmbahet nga“lëvizjet provokuese”,pasirojet bregdetare turke kanëhequr një flamur grek të ven-dosur në zonat e kontestuartë detit Egje të distriktit të Di-

dimit në jug-perëndim të Tur-qisë. “Ata tentuan të vendosinnjë flamur grek në shkëm-binjtë e resortit Didim të Tur-qisë. Roja jonë bregdetarebëri atë që ishte e nevojsheduke larguar flamurin,” u thaai gazetarëve në Stamboll, ra-

porton “Hurriyet”. “Këshillajonë për Turqinë është që tëqëndrojë brenda kufijve të sajdhe të jetë një fqinj i mirëduke shmangur provokacio-net që shumë lehtë mund tëkalojnë në një përshkallëzimtë tensioneve. Askush nukduhet të mendojë se ne do tëbëjmë lëshime për të drejtattona. Ne jemi të vendosur t’ujapim përgjigje kundër këtyreintervenimeve de facto,” thaYildirim. Kryeministri gjitha-shtu tha se vendosja e flamu-rit në këtë tokë është e ngjash-me me atë të muajit shkurt qëkishte ndodhur në ishujt Kar-dak. Ndërkohë, qeveria grekedeklaroi se nuk ka njohuri mbikëtë incident.

Gjermania mund tëndërmjetësojë meMoskën për SirinëMinistri i Jashtëm gjerman,Heiko Maas tha se shteti i tij kanjë rol të posaçëm ndërmjetë-sues, që e lejon të mbajë një dri-tare të hapur për dialog me Ru-sinë, lidhur me krizën në Siri.Këto komente Maas i bëri gjatënjë konference për media në Ber-lin, ku po ashtu tha se për proce-sin e paqes për konfliktin në Sirido të diskutohet edhe gjatë sa-mitit të ministrave të jashtëm tëG7-s që do të mbahet në Toronto,transmeton Reuters. “Ne duhet tashfrytëzojmë këtë moment për tërinisur procesin politik”, tha ai.“Ne na duhet Rusia të jetë e përf-shirë në këtë dialog”, shtoi mini-stri gjerman Maas, duke sugje-ruar se marrëdhëniet mesGjermanisë dhe Rusisë, mund tëndihmojnë në ndërmjetësiminpër krizën në Siri.

Juncker: Nuk dua rikthimtë luftës në Ballkan“Unë i njoh përpjekjet e Ballkanit Perëndi-mor për tu bërë pjesë e Bashkimit Europiandhe nuk dua rikthim të luftës në BallkaninPerëndimor”. Kanë qenë këto fjalët e presi-dentit të Komisionit Europian, Jean-ClaudeJuncker në seancën plenare të BE-së, ku pozhvillohet debat me presidenti francez, Em-manuel Macron. Ai e quan të rëndësishmeintegrimin e Ballkanit perëndimor në BE,teksa disa eurodeputetë kanë përshëndeturkëtë deklaratë të tij, e cila është shpërndarëmenjëherë në Twitter nga shumë persona.

Përgjigjja ruse ndajsanksioneve amerikane

Toka të rralla,medikamente,programekompjuterike -përgjigjja më e fortë eRusisë ndajsanksioneve të SHBAmerr konturet e para.Në objektiv:Uashingtoni, poredhe aleatët e tij.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Turqia kërcënon seriozisht Greqinë

Kur është fjala për të mbijetuar në Tokë, kashumë gjëra që ne si njerëz mund t’i bëjmë.Sigurisht, ne mund të ngjitemi në malet mëtë larta në planet dhe të zhytemi në thellë-sitë e oqeanit, por në fund të ditës të gjithëjemi shumë të vegjël në krahasim me Tokën.Kjo do të thotë se kur përballemi me kata-strofa natyrore si uragane, përmbytje, tër-mete dhe tornado, ne jemi shumë të pafuqi-shëm. Për shkak të ndryshimeve klimatike tëshkaktuara nga vetë njerëzit, ekzistojnërreth 6 qytete të cilat e kanë mundësinë mëtë madhe për t’u zhdukur nga Toka në tëardhmen. Këto janë ato:Bangkok, Tajlandë. Edhe Bangkoku njëjtë siVenecia mund të zhytet në ujë, pasi nivelet eoqeanit po pësojnë rritje çdo vit e mëshumë.San Francisko, Kaliforni. Ky qytet është pady-shim një nga qytetet më mahnitëse nëSHBA. Por për fat të keq, qyteti është në rre-zik të madh nga tërmetet, për shkak të ma-gnitudës së lartë të tërmeteve - duke u rre-zikuar të goditet nga një tërmet i fortë 75%më shumë se çdo qytet tjetër.Venecia, Itali. Nëse keni qenë në Venecia, si-gurisht e dini se sa i bukur dhe romantikështë ky qytet. Ai njihet për rrugët me ujë tëcilat rrethojnë gjithë qytetin. Sapo niveli idetit të pësojë rritje edhe këtu, Veneciamund të zhytet plotësisht në ujë në të ardh-men. Mexico City, Meksikë. Thuhet se ky qy-tet ishte një shtrat i madh lumi i cili ishtetharë para se të bëhej një nga qytetet më tëfamshme në botë. Sipas ekspertëve, ky qytetfundoset rreth 4 inç çdo vit. Ai është fundo-sur për rreth 10 metra në katër dekadat efundit. Banjul, Gambia. Brenga më e madhee këtij qyteti është rritja e vazhdueshme e ni-veleve të oqeanit. Ai shtrihet në vijën breg-detare të vendit afrikan; duke u lidhur meqytetet e tjera dhe pjesën tjetër të botës për-mes oqeanit. Kjo vendndodhje i shton shan-set që ky qytet të ‘lahet’ nga uji tërësisht. Na-poli, Itali. Është një nga qytetet më të lashtanë të cilin njerëzit kanë migruar për shekujtë tërë. Përveç se është i bukur, Napoli sh-trihet afër vullkanit i cili zhduki qytetin ePompejit në vitin 79. Ky vullkan është endeaktiv dhe i gjallë. Nëse shpërthen përsëri,mund ta zhdukë nga harta Napolin.

Qytetet që pritet tëzhduken në të ardhmen

16 REPORTAZHKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Gondolat, varkat turistike në rrugët ujore të Veneciasjanë ikona romantike dhe simboli i qytetit italian. Tëprodhuara për herë të parë në shekullin e 19, gondolatunike tani janë në rrezik nga zhdukja. Disa thonë se atojanë viktimë e një brezi të ri që duket më pak i interesuarnë ruajtjen e këtyre varkave të veçanta. Por, siç njoftonkorrespondentja e Zërit të Amerikës, një punishte nëkëtë qytet ia ka vënë mision vetes për të prodhuar dheruajtur gondolat për brezat e ardhshëm. Gondolat u ja-pin turistëve pamje të pahar-rueshme të qytetit të bukur tëVenecias. Rreth 400 prej tyrelundrojnë nëpër kanalet e qy-tetit. "Kam dëgjuar se gondolaështë objekti më i fotografuarnë botë dhe kjo më bën të lum-tur", thotë Roberto Tramontin, ikompanisë “Tramontin & Figli”.

Roberto është marrë mendërtimin e gondolave në pu-nishten e tij për 48 vjet, një biz-nes familjar që e themeloistërgjyshi i tij në vitin 1884. "Aihapi punishten e tij kur ishte 32vjeç, pasi mori njohuritë dheaftësitë nga mjeshtrit e asajkohe", thotë ai. Ndërtimi i njëgondole merr rreth dy muaj.Duke përdorur tetë lloje druri,varka montohet me kujdes me280 pjesë të përgatitura me punë dore. Dërrasave u je-pet forma duke i njomur me ujë, dhe përmes përpunimittë tyre në zjarr pas procesit të tharjes. Për të ruajturorigjinalitetin e tyre, punishtja e Tramontin-it ende për-dor matje tradicionale veneciane. Sistemi metrik nukhyri në përdorim në Itali deri në fund të shekullit të 19-të. "Kur erdha këtu solla një vizore metrike druri, porshumë shpejtë mësova se në këtë punishte nuk përdo-ret centimetri, por këmbët veneciane", thotë zdrukthë-tari Matteo Tamassia.

Kërkesat për gondola tradicionale kanë rënë me ka-limin e viteve. Në vitet 1960, punishtja e Tramontin-itprodhonte tre gondola në ditë, por tani, ajo prodhonvetëm një në vit. Por, mjeshtëria që zbatohet në prodhi-min e çdo varke vlerësohet nga pronarët krenarë të pro-dukteve të prodhuara nga Tramontini. "E veçanta e gon-dolave të Tramontinit është manovrimi i lehtë. Ajolundron me lehtësi dhe ka një formë dhe siluetë unike",thotë Alessio Trentin, pronar gondole. Por, Tramontinishpesh mendon për fatin e këtyre anijeve krenare vene-ciane. "Gjithmonë do të ketë diçka të zezë që lundron nëVenedik, të zbukuruar mirë, që do ta quajnë gondola. Pornëse jo, atëherë ndoshta do të ketë varka plastike ose go-mone", thotë ai. Një gjë është e sigurt thotë ai: gondolae Tramontinit do të vazhdojë të prodhohet njësoj si pa-raardhëset e saj, me vëmendje të madhe ndaj detajevedhe traditës. (voa)

GONGOLA,ikona eVenecias në rreziknga zhdukja

Kërkesat përgondolatradicionalekanë rënë mekalimin e viteve.Në vitet 1960,punishtja eTramontin-itprodhonte tregondola në ditë,por tani, ajoprodhon vetëmnjë në vit

17DOSSIERKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Duke trashëguar traditatdhe sekretet nga një brezfillestarësh tek tjetri, atae bëjnë të vështirë që të

tjerët të mund të zbulojnë se çfarëështë e vjetruar dhe çfarë prak-tikohet ende. Më poshtë po rendi-sim 10 rite masonike si fakte tëpërkohshme - ne nuk i dimë me si-guri, por është gjithmonë një ush-trim interesant të imagjinojmë seçfarë mund të ndodhë pas shpinëstonë.

10. Ata nuk do të dëshmojë tëvërtetën kundër njëri-tjetrit. Fri-masonët janë të urdhëruar që tëmos dëshmojnë të vërtetën, kurnxirret një gjyq njëri prej tyre. Atae pranojnë se rrezikojnë të ndë-shkohen për dëshmi të rreme, porpër ta, është një mëkat shumë mëi madh të mos mbrojnë vëllezërit eshoqërisë sekrete.

9. Kanë një shtrëngim duarshsekret. Ndonëse disa anëtarë emohojnë këtë në publik, frimaso-net kanë të paktën një shtrëngimduarsh sekret. Me sa duket, ekzi-stojnë edhe fraza të veçanta që njëmason mund të përdorë kur për-ballet me një rrezik të madh -nëmënyrë që anëtarët e tjerë të nxi-tojnë t’i vijnë në ndihmë. Theme-luesi i Mormonizmit, XhozefSmith, thuhet të ketë thënë njëfrazë të tillë në momentet e funditpara vdekjes.

8. Kanë disa fjalëkalime tëfshehta. Ky është një nga faktet mëtë njohura në lidhje me masonët,por perceptimi i përgjithshëmështë se ata kanë vetëm njëfjalëkalim. Në fakt, ekzistojnë disafjalëkalime për raste dhe arsye tëndryshme. Nëse një person merrokjen e fundit për fjalën e fun-dit sekrete vritej, ata e zëvendëso-nin “mor-bon-zi” për këtë fjalë, dhevetëm shumë pak njerëz e dinëfjalën sekrete aktuale. Kjo fjalë efshehtë përdoret vetëm gjatë cere-monive:”tu-bal-cain” është fjalëka-limi sekret më i zakonshëm, nëmajë të gjuhës së çdo masoni.

7. Ritualet e tyre përfshijnë njëlak prej litari. Ritualet e fillimit -ndonëse të përshkruara nga ma-sonët si ceremoni të bukura - përf-shijë një lak. Është e vështirë tëthuhet nëse ky element ështëmenduar si një formë kërcënimi,një apel për të ruajtur sekretin, apothjesht si simbol i kordonit kërthi-zor (siç pretendojnë ata), por nëçdo rast, është një mjet mjaft i pa-zakontë për të garantuar sekretin.

6. Janë të obsesionuar me Diel-lin. Masonët besojnë se lindja sim-

bolizon rilindjen. Ata i këndojnëDiellit në fluturimin e tij - dukekundruar rrugëtimin e tij nëpërqiell. Lozhat masonike kanë prirjentë ndërtohen me fytyrë nga lindjadhe perëndimi, si një përpjekje përtë kontrolluar energjinë diellorepër qëllimet e tyre.

5. Masonët përjashtojnë anë-tarësimin e ateistëve. Është e pa-mundur të bëheni një mason nësejeni një ateist. Kërkesa e parë ështëqë anëtarët e mundshëm, duhettë besojë në një fuqi më të lartëapo diçkaje të ngjashme. Ata nukpretendojnë të hetoni se cila është

kjo fuqi e lartë, por duhet që ta për-caktoni atë për veten tuaj. Ju mundtë gënjeni për të, por feja duket tëjetë një çështje nderi në mesin etyre. Nga ana tjetër, grupet tradi-cionalisht të përjashtuara - si me-shkujt homoseksualë - janë tëpërfshirë në masoneri, për aq kohë

sa sillen në të njëjtën mënyrë mo-rale si grupet e tjera. Tempulliende përjashton gratë, por disagrupe janë duke e sfiduar këtë fakt.

4. Ata punojnë për të kontrol-luar politikën dhe financat në ven-de të ndryshme. Korrupsioni zyrtari masonerisë është i mirë-doku-mentuar, por shpesh i maskuar.Gjysmë milionë masonë në Anglijanë të përfshirë në mënyrë dispro-porcionale në sektorin bankar, po-litikë dhe qeveri. Edhe spitalet dheuniversitetet janë të kontrolluarashpesh prej tyre.

3. Simboli i tyre gjendet nëkartëmonedhën e dollarit. Nëse ekeni parë ndonjëherë nga afërkartëmonedhën e dollarit, ndosh-ta keni vënë re simbolin e Syrit qëSheh Gjithçka lart piramidës. Aiështë një simbol mason, dhe frazalatine një moto e masonëve, që dotë thotë “rendi i ri botëror”. Shumëvetë thonë se vendimi për të përf-shirë këtë simbol masonik nuk undikua nga frimasonët - Benxha-min Frenklin ishte i vetmi masonnë komitetin e dizenjimit të mo-nedhës- por rastësia mbetetmagjepsëse.

2. Anders Breivik ishte një ma-son. Breivik - përgjegjës për vra-sjet masive të vitit 2011 në Norvegji- ishte një anëtar i Llozhës së ShënOlafit në Oslo. Ai u përjashtuamenjëherë - por shkalla e përf-shirjes së tij brenda organizatës,mbetet ende objekt debatesh.

1. Masonët kanë luajtur një roltë rëndësishëm në eksplorimin ehapësirës. Disa pretendojnë semasonët kanë një agjendë për tëvënë botën nën kontrollin e tyre -por të tjerë thonë se masonët

kanë shkelur në Hënë. Astro-nautët e programit Apollo - dukepërfshirë edhe Baz Aldrinin -qenë masonë të vetë-deklaruar.Rritet e tyre me flamurin ame-rikan gjatë uljes në hënë dhe nëkthim qenë domethënëse, dheAldrin duket se e kreu misionitpër llogari të lozhës së tij maso-nike në Teksas. Disa nga këto sek-rete të çuditshme dhe skandalo-ze të masonëve janë qartazilegjenda urbane, dhe duhet tëmerren me një farë mosbesimi;por të tjerat duket se përmbajnënjë shkallë të së vërtetës. Një gjëështë e sigurt - masoneria nukështë aspak një kult i vjetruar. Ajoka ende shumë anëtarë aktivë, tëcilët duket se janë duke punuarpër një qëllim - edhe pse të gjithëmund të mos biem dakord se ciliështë ai.

Dhjetë sekretet më të mëdhaskandaloze të Masonëve

Frimasonët janë njënga grupet më tëfshehta dhe tëdiskutueshmefetare në botë. Atakanë ekzistuar përshekuj me radhë -dhe nëse u besojmëpretendimeve tëtyre, kanë ekzistuarnë mënyrë tëfshehtë prej njëkohe edhe më tëgjatë. Cilado qoftëhistoria e tyre,spekulimet kanëqenë gjithmonë njëlojë zbavitëse, dhekjo ështëveçanërisht e vërtetënë rastin e sekretevemë skandaloze tëmasonëve

18 KULTURËKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Krahas përdorimit të shprehje-ve nga gjuha angleze, që është ekuptueshme, në gjuhën ose zhar-gonin e të rinjve zviceranë ështëshumë i shprehur edhe përdorimi ishprehjeve nga gjuha shqipe dheajo turke. Në përgjithësi, gjuhët bal-lkanike janë “in” sa i takon “slangut”ose zhargonit rinor, shkruan 20Mi-nuten dhe merr për këtë mendimine dy ekspertëve gjuhësorë.

Disa fjali që në fakt janë për-zierje në mes të gjermanishtes (dia-lektit zviceran), anglishtes, shqipesdhe turqishtes janë pjesë e përdit-shmërisë nëpër “shisha-baret”(lokalet ku frekuentojnë shumë tërinj, kryesisht adoleshentë) ose nëoborret e shkollave, transmeton al-binfo.ch. Por përse është kështu?pyet gazeta ndërsa përgjigjen për-piqen ta japin studiuesit e gjuhës,Christina Siever nga Universiteti iCyrihut dhe Daniel Perrin nga uni-versiteti ZHAW.

Sipas Siever, në krijimin e

gjuhës së të rinjve në Zvicër luannjë rol të madh i ashtuquajturi“Code-Switching” ose huazimi i sh-prehjeve nga gjuhët tjera. “Angli-shtja ka një prestigj të madh, parasë gjithash për faktin se shumë fil-ma dhe këngë janë në këtë gjuhë.Ndërsa shprehjet në gjuhën shqipedhe turke janë të pëlqyera në Zvicërpër faktin se kemi këtu përfaqësues(folës) të këtyre gjuhëve”.

Por nuk përbëjnë vetëm sh-prehjet nga Ballkani aspekt tërëndësishëm të gjuhës së sotme tëtë rinjve. Është edhe stili i huaj i të

folurit, i njohur me emërtimin“Balkanslang” ai që karakterizonkëtë gjuhë.

Ja se si e shpjegon këtë studiue-si Daniel Perrin: “Kur një stil të folu-ri tingëllon fuqishëm, ai përvetë-sohet nga ata njerëz që dëshirojnëtë duken të fuqishëm dhe tùtakojnë të fuqishmëve”.

Perrin shton se gjuhët gjith-monë kanë disa funksione në tënjëjtën kohë. Dy prej tyre janë:funksioni për të impresionuar tëtjerët dhe ai për tù distancuar ngatë tjerët.

Ndërsa Siever thotë se “sh-prehjet e caktuara përdoren për tùdistancuar nga gjeneratat më tëvjetra. Këtu luan rol në mënyrë tëqartë edhe segmenti protestues:gjuha rinore bie ndesh shpesh menormat gjuhësore dhe ato shoqëro-re. Madje këto shprehje përdorenpër tù distancuar edhe nga grupi-met tjera të të rinjve. Po ashtu tërinjve u pëlqen loja me gjuhën dhezbulimi i gjërave që janë të tyre, metë cilat identifikohen vetëm ata.

Është për tù theksuar se nuk eflasin të rinjtë e të gjitha regjione-

ve të Zvicrës të njëjtën gjuhë rino-re, përcjell albinfo.ch. “Vendi i bani-mit nuk ka ndikim vetëm në sjel-ljen e të rinjve por edhe në gjuhëne tyre”, sqaron Perrin. Një banorfshati nga malet, fjala vjen, fletndryshe nga një banor qyteti. Poashtu ka dallime në mes të regjio-neve ashtu si dhe në mes të dialek-teve. Por në të njëjtën kohë ka edheshprehje që njihen dhe pëlqehennë gjithë hapësirën gjermani-shtfolëse pasi që medie të caktua-ra në Gjermani dhe në Zvicër i kon-sumojnë ato.

Edhe pse mendoj se ndalimi i li-brave duhej të ishte një çështje etejkaluar, e vërteta është se qindralibra çdo vit përjashtohen nga bi-bliotekat apo edhe listat e leximitnëpër shkolla. Një javë e tërë akti-vitetesh çdo vit i kushtohet pikëri-sht kësaj çështjeje, me qëllim leji-min e librave ose më mirë lejimin etë drejtës së gjithsecilit për tëzgjedhur vetë se çfarë do të lexojë.

Sot kemi bërë bashkë disa titujlibrash që duhen lexuar patjetër,sidomos nga femrat; janë libra tëndaluar në disa vende sepse traj-tojnë lirinë seksuale të femrës,çfarë do të thotë të jesh grua nëvende dhe kohë të ndryshme.

ZGJIMI - Kate Chopin, 1899Personazhi kryesor i librit “Zgji-

mi” është në kërkim të një pozicio-ni jashtë normave të shoqërisë. Ro-mani u ndalua për shkak tësubjektit imoral dhe përmbajtjesseksuale, madje u cilësua helm nënjë kritikë.

I DASHUR - Toni Morrison,1987

Romani që i dha çmimin Pulit-zer është një përshkrim i mrekul-lueshëm i një gruaje të përndjekurnga vdekja e fëmijës së saj. Libri

përmban pasazhe dhune, pjesë tëtëra me përmbajtje seksuale dheshumë prindër në Amerikë çdo vitkërkojnë heqjen e tij nga listat edetyrueshme të leximit nëpërshkolla.

I DASHURI I ZONJËS SHATER-LI - D.H. Lawrence, 1928

Kjo është historia e marrëdhë-nies seksuale mes një gruaje të sh-tresës së lartë dhe një burri të kla-sës punëtore, e cila nga shumënjerëz u cilësua si skandaloze. Li-bri u ndalua në SHBA për gati 30vjet, ndërsa në Britaninë e madheteksti nuk u lejua i plotë deri në vi-tet 1960.

E DI PSE KËNDOJNË ZOGJTË

NË KAFAZ - Maya Angelou, 1969Biografia e Maya Angelou

përmban shumë nga sfidat që kaloinë moshë të re, përfshirë përdhuni-min e saj kur ishte ende fëmijë. Si-pas shumë përfaqësuesve të shkol-lave, libri inkurajonte sjelljedevijuese.

ESHTRAT E DASHURA - AliceSebold, 2002

Pasi përdhunohet dhe vritet,një vajzë adoleshente shikon ngaparajsa e saj se si familja dhe miqtëpërballen me këtë tragjedi.

Prindërit në shumë shtete tëAmerikës kërkuan heqjen e libritnga stendat e librarive për shkak tëmaterialit, sipas tyre, të frikshëm.

Më 10 prill 20018, me rastin e patro-nazhit të Shkollës fillore “AshimAgushi”, e në bashkëpunim me dyprofesoreshat Elvira Mustafai dheNertila Loga, Shtëpia botuese“Shkupi”, në frymën e fushatës sëdhurimit të librave, kësaj shkolle idhuroi 100 libra nga letërsia për fë-mijë bashkëkohore shqipe dhebotërore. Me këtë rast, i falende-rojmë profesoreshat Elvira MirsonMustafai Elvira Mustafai dhe Nerti-la Loga, për shprehjen mirënjohësetë tyre, të shprehur edhe në portalin“Strugalajm”, për një vepër kaq tëvogël tonën. Duke shprehur befa-sinë tonë të këndshme nga ky gjestmirënjohës, jemi shumë të lumturqë fushata jonë “SHKUPI” PËRSHKUPIN!, filloi të “pikoi”, e do të

vazhdoj të “pikoj”, gjithkund ku dotë ketë mundësi të dhuroj libra.“Shkupi” për Shkupin!, vazhdoi fu-shatën e dhurimit të librave për bi-bliotekat shkollore të shkollave tëmesme në Shkup. Së pari patëm kë-naqësinë që me Bilgin Hajredinin tëshpërndajmë libra për Bibliotekëne SHMQSH “Arsenie Jovkov” ku napranoi zv.drejtori Nazmi Rahmanidhe Milaim Rakipi, ndërkaq tekSHMQSH "Cvetan Dimov" ish drejo-ri dhe këshilltari aktual i Qytetit tëShkupit Besnik Ajeti dhe shumëprofesorë të tjerë. Në këtë shkollë,patëm rastin të shikojmë edhe Bi-bliotekën e shkollës, ku në të ardh-men shpresojmë ta pasurojmëedhe me tituj të rinj të Shtpisë bo-tuese “Shkupi”.

Shtëpia botuese “Shkupi” dhuron libra

Libra të ndaluar me përmbajtje seksuale////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Zviceranëve u pëlqen të përdorinshprehje në gjuhën shqipe

“Anglishtja ka një prestigjtë madh, para së gjithashpër faktin se shumë filmadhe këngë janë në këtëgjuhë. Ndërsa shprehjetnë gjuhën shqipe dheturke janë të pëlqyera nëZvicër për faktin se kemikëtu përfaqësues (folës) tëkëtyre gjuhëve”, vlerësojnëChristina Siever ngaUniversiteti i Cyrihut dheDaniel Perrin ngauniversiteti ZHAW

19SPORTKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Bujar KURTAJ

Shkup, 17 prill - Arena "Filipi i dytë"në Shkup sot (e mërkurë) do të jetënikoqire e derbit të madh meskampionit aktual Vardarit dhekampionit të ri (pritet zyrtarizimi)Shkëndijës, në kuadër të javës së28 në Ligën e parë futbollistike tëMaqedonisë. Futbollistët e Varda-rit do të luajnë për prestigj, pasikanë humbur gjitha shpresat përtitull sidomos pas 20-të pikëve qëkundërshtari i tyre i sotëm i ka kun-drejt tyre, derisa kuqezinjtë ngaTetova synojnë të vazhdojnë se-rinë e suksesshme dhe fitimin e trepikëve të cilët do ti afronin ataedhe më afër titullit të dytë. Njëhe-rit kjo do të jetë derbi i fundit meskëtyre dy ekipeve, ku nga pesë për-balljet që i kanë zhvilluar deri mëtani, skuadra tetovare ka dy fitore,një ka Vardari, kurse tre përballjepërfunduan baras. Ndryshe, nëShkup sot djemtë e trajnerit QatipOsmani vijnë pas disa ndeshjevepozitive si dhe një atmosfere ja-shtëzakonisht të mirë. Nëse arrijnëtë luajnë si në ndeshjet e deritani-shme, ata janë të bindur se do të fi-

tojnë tre pikët e reja. "Në këtë mo-ment presioni nuk është më nëanën tonë, kemi diferencë tëmadhe dhe sot kemi mundësi tëshkojmë edhe më pranë realizimittë një objektivi të madh me fitoreeventuale. Nëse nuk ndodh duhettë ruajmë qetësinë për momentine vërtetë. Vijmë pas disa ndeshje-ve me rezultate pozitive dhe atmo-sferë të mirë dhe tani hyjmë për tëpërsëritur gjërat e njëjta që i kemibërë në ndeshjet paraprake. Nëseluajmë ashtu besoj se do të dalim

me tre pikë. Jemi të koncentruardhe të gjithë e dimë rëndësinë efitores në këtë ndeshje”, deklaroipër gazetën KOHA, braziliani nëradhët e Shkëndijës, Stenio Zhu-nior. FC Shkupi pas barazimit 1-1ndaj Vardarit, do të jetë përsëri my-safir, kësaj radhe në Turnovë ku dotë përballet me Akademija Pande-vin. Pika e marr ndaj rivalit tëmadh Vardari të dielën, ka rikthyersado pak atmosferën në ekip dhenë kampin bardheblu besojnë sedo të arrijnë të marrin një rezultat

pozitiv, i cili do ti mbante ata nëlojë për pozitën e katërt. "Të dielënkemi luajtur një ndeshje tëmrekullueshme por që në fundnuk arritëm të marrim tre pikët.Por gëzon fakti që jemi kthyer nëformë të mirë dhe shpresojmë tëpërsërisim lojën e mirë edhe nëndeshjet e radhës. Ndaj Akade-mija Pandevit nuk kemi se çkahumbim, duke respektuar kundër-shtarin por duke kërkuar që tëmarrim pikë edhe në këtë takim.Luajmë tri ndeshje si mysafir dhe

çdo pikë për ne do të jetë me vlerë,që më pas ta kemi edhe më lehtëkur të kthehemi në fushën tonë",tha për faqen e klubit, Shpend Asa-ni.

Renova do të jetë nikoqir në Te-tovë, ku do të pret Rabotniçkin, njëndeshje e cila gjithashtu zgjon in-teresim të madh dhe është njëndeshje ku pikët janë shumë mevlerë për të dyja skuadrat. Cekim,edhe Renova, por edhe Rabotniçkime fitoret e fundit kanë mbajturgjallë shpresat për pozitën e katërt,e cila qon në Evropë, në rast se KFShkëndija arrin të fiton trofeun eKupës së Maqedonisë. Ndërkohë,"Skopje" për shkak të suspendimittë fushës në lagjen Hekuran pasincidenteve që ndodhën ndaj Ra-botniçikit nga ana e FFM-së, nde-shjen si nikoqir ndaj Sileksit do taluan në Kërçovë. Të gjitha nde-shjet, në përjashtim të asaj nëShkup mes Vardarit dhe Shkën-dijës e cila luhet në ora 15.00, do tëluhen në terminin e zakontë, ora16.00.

Shkup, 17 prill - Kalimi i Kristal Aba-zajt te Anderlehti, është një tregues iqartë se niveli i kampionatit shqiptarështë rritur ndjeshëm pasi tashmë edhefutbollistët e kampionatit të Shqipërisëmund të bëjnë hapin e madh në karrierëduke u transferuar menjëherë në klubetë mëdha evropiane. Gjithçka është me-ritë e dy menaxherëve të mirënjohur ngaMaqedonia, Shkumbin Qormemeti dheHaris Fakiq por edhe klubit të Skënder-beut që ka ndryshuar trendin e merkatosnë Shqipëri dhe tanimë lojtarët e rëndë-sishëm të kampionatit shqiptar nuk lar-gohen për shifra mediokër ose me para-metra zero jashtë vendit. Por, cilat janëpesë shitjet e bujshme të Qormemetitdhe Fakiq në periudhën e fundit.

Piter Olajinka (Gent)Ishte i pari futbollist që falë dyshes

Qormemeti-Fakiq, u largua nga Katego-ria Superiore për një shifër rekord pasinga transferimi i tij te Gent, korçarët për-fituan rreth 1,1 milionë euro.

Bernard Berisha (Anzhi)Vetëm disa ditë pas largimit të

Olajinkas, Qormemeti dhe Fakiq ngaSkënderbeu shitën në Rusi një tjetër loj-tar të spikatur, Bernard Berishën përrreth 600 mijë euro te Anzhi në PremierLigën ruse.

Agim Zeka (Lill)Agim Zeka ishte i treti i larguar. Edhe

pse talenti i kombëtares shpresa kishteluajtur fare pak me bardhekuqtë, falëdyshes Haris Fakiç-Shkumbin Qorme-

meti, Zeka u transferua te Lill në Francëpër 300 mijë euro.

Liridon Latifi (Akademia Puskas)Në verë menjëherë pasi siguruan

kualifikimin në grupet e "Europa League"duke kaluar katër xhiro dhe duke bërëhistorinë, korçarët u privuan nga shërbi-met e Liridon Latifit, i cili u transferua nëHungari te skuadra e Akademia Puskas.Nga shitja e Latifit, Skënderbeu përfitoi1 milionë euro.

Kristal Abazaj (Anderleht)Kristal Abazaj ishte i fundit lojtar që

la Skënderbeun për të kaluar në njëklub të rëndësishëm evropian. Edhe psenuk u aktivizua aspak te korçarët,bardhekuqtë përfituan 750 mijë euronga shitja e një prej talenteve më tëmëdhenj të futbollit shqiptar. Abazajnuk është shitja më e shtrenjtë e Skën-derbeut kjo edhe për faktin sebardhekuqtë nuk kontribuuan aspak nërritjen e tij si futbollist, megjithatëështë ndoshta shitja më e bujshme eSkënderbeut pasi duket e pabesuesh-me kur e mendon që një lojtar që në dysezonet e fundit ka luajtur për njëskuadër modeste si Luftëtari dhe që prejsezonit të ardhshëm do të mbajë ve-shur fanellën e gjigandëve belgë të An-derleht.

LIGA E PARË - JAVA E 28

Vardari luan për prestigj, Shkëndija për fitore

Futbollistët e Vardarit do tëluajnë për prestigj, pasikanë humbur gjithashpresat për titull sidomospas 20-të pikëve qëkundërshtari i tyre i sotëm ika kundrejt tyre, derisakuqezinjtë nga Tetovasynojnë të vazhdojnëserinë e suksesshme dhefitimin e tre pikëve të cilëtdo ti afronin ata edhe mëafër titullit të dytë nëhistorinë e tyre

DYSHET:A.PANDEV - SHKUPIVARDARI - SHKËNDIJAPELISTERI - POBEDARENOVA - RABOTNIÇKISKOPJE - SILEKSI

Pesë shitjet e bujshme të Qormemetit dhe Fakiq Bajerni rrit interesin për HysajnNë Angli kanë shprehur interesim për të gjigandëte futbollit britanik, emra sugjestionues si Mançe-ster Junajted, Arsenal apo Çellsi, por ndërkohë qënga Gjermania, Bajerni i Munihut hedh një hapmë konkret që tregon se interesimi për Elseid Hy-sajn është real. Siç raporton faqja e specializuaritaliane e merkatos “Tuttomercatoweb”, disa emi-sarë të kampionëve të freskët të Gjermanisë, këtëtë diel do të jenë në "Juventus Stadium", për tëndjekur gjatë kryesfidës së javës në Itali, pikërishtJuventus - Napoli, nga pranë paraqitjen e mbrojtë-sit të Kombëtares Shqiptare. Hysaj është një ndërpikat fikse të formacionit titullar të Napolit nëndrejtimin e trajnerit Maurizio Sarri, dhe gjith-monë duke ju referuar mediave italiane, vlerësimiqë i bën klubi i Aurelio De Laurentis, kartonit të 24vjeçarit nga Shkodra është 50 milionë euro, shifërkjo që konsiderohet disi e lartë nga klubi bavarezqë shpreson të ketë një ulje për të përfituar shër-bimet e Hysajt. Bajerni është në kërkim të zë-vendësuesit të Rafinjas i cili pritet të lërë Munihunpas disa viteve eksperiencë me bavarezët, dhe Hy-saj konsiderohet si profili ideal për Bajernin. Vlenkëtu të kujtohet se interesimi i klubit që dominonfutbollin gjerman për Hysajn nuk është i ri,ndërkohë që janarin e kaluar dhe Arsenali bërilëvizjet e tij për të kuptuar nëse kishte mundësipër të hapur një tratativë me Napolin përmbrojtësin shqiptar.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

20 MARKETINGKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Në bazë të Vendimit për shitje të materialit bartës dhe nenit 2 të Rregullores për kushtet, mënyrën dhe procedurën për shitje të materialit të nxjerrë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtrati i lumit të Shoqërisë aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë në pronësi të shtetit, Shkup përmes ankandit publik me gojë nr. 0202-3572 të datës 30.09.2016, publikohet:

THIRRJE PUBLIKE Për shitje të materialit shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtretërit e lumit

Shoqëria aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë në pronësi të shtetit, Shkup bën shitjen e

materialit tepricë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë për shkak të mbrojtjes dhe përmirësimit të regjimit të ujërave nga shtrati i Lumit Vardar, të aksit v.q Ilkova Llaka KK Crveni Bregovi 1 dhe 2, mbi ujë deri në Kodrën e Krivollakut KK Crveni bregori 1 dhe 2 në gjatësi prej 2823,26 m, Komuna e Negotinës në rajonin e rrjedhës së Lumit Vardar, për shkak të rregullimit të regjimit të ujërave në pajtim me Lejen për nxjerrje të rërës, zhavorrit dhe gurit nga shtrati dhe brigjet e trupave të ujërave sipërfaqësor nga shtrati dhe brigjet e trupave sipërfaqësor të Lumit Vardar, në aksin v.q Illkova Llaka KK Crveni Bregovi 1 dhe 2, mbi ujë deri në Kodrën e Krivollakut KK Crveni Bregovi 1 dhe 2 në gjatësi prej 2823,26 m, Komuna e Negotinës në rajonin e rrjedës lumore të Vardarit, për shkak të rregullimit të regjimit të ujërave nr. UP1 11/5-151/2018 të datës 16.04.2018 të dhënë nga Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor.

Çmimi fillestar i materialit tepricë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtrati i lumit është 45, denarë plus 7 % kompensim për ujërat plus 18 % TVSH, ndërsa sasia nuk guxon të kalojë më shumë se 226 869,78 m3.

Ngarkimi i materialit të lumit bie në barrë të blerësit. Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë nga dita e publikimit. Ofertat duhet të jenë në zarf të mbyllur me shenjë “OFERTË – MOS HAP”, për Komisionin për realizim të

procedurës së ankandit publik, pa adresë, vulë dhe shenja të tjera në të. Oferta duhet të përmbajë: emrin dhe selinë e firmës, numër tatimor, personi përgjegjës, kontakt telefon, llogari dhe bankë

deponuse, me theksim të saktë shumës së ofruar në ofertë të mbyllur. Së bashku me ofertën parashtrohen dokumentet në vijim për dëshmim të:

1. Gjendjes personale: - Deklaratë të operatorit ekonomik se në pesë vitet e fundit nuk i është shqiptuar vendim i plotfuqishëm për pjesëmarrje

në organizatë kriminale, korrupsion, mashtrim ose larje parash, - Vërtetim se nuk i është hapur procedurë për falimentim nga organi kompetent, - Vërtetim se nuk i është hapur procedurë për likuidim nga organi kompetent, - Vërtetim nga Regjistri i dënimeve për vepra të realizuara penale të subjekteve juridike se nuk i është shqiptuar dënim

i rendit të dytë ndalesë për pjesëmarrje në procedurë për thirrje publike, ndarje të marrëveshjes për furnizim publik dhe marrëveshje për partneritet publik privat,

- Vërtetim nga Regjistri i dënimeve për vepra të realizuara penale të subjekteve juridike se nuk i është shqiptuar dënim i rendit të dytë ndalesë e përkohshme ose e përhershme për kryerje të veprimtarive të veçanta,

- Vërtetim se me vendim të plotfuqishëm nuk i është shqiptuar sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, gjegjësisht ndalesë të përkohshme për kryerje të veprimtarisë së veçantë

- Vërtetim për tatime të paguara. 2. Aftësi për kryerje të veprimtarisë profesionale: - Dokument për veprimtari të regjistruar – si dëshmi se është i regjistruar si subjekt fizik ose juridik,

Dokumentet e kërkuara nuk guxojnë të jenë më të vjetra se 6 (gjashtë) muaj, ndërsa parashtrohen në origjinal ose kopje të vërtetuar nga ofertuesi.

Së bashku me ofertën duhet të parashtrohet dëshmi për depozitë të paguar në shumë prej 150.000, denarë. Ofertuesve që nuk janë të zgjedhur u kthehet depozita e paguar, në afat prej 15 ditëve nga dita e mbajtjes së ankandit.

Depozita duhet të paguhet në llogarinë me numër 200002947890520 deponent Stopanska Banka SHA Shkup. Hapjen e ofertave do ta realizojë Komisioni për realizim të procedurës për ankand publik, emëruar nga Drejtori i

përgjithshëm ekzekutiv i Shoqërisë aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup më datë 23.04.2018 në ora 11.00 në lokalet e SHA Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup në rr. “3-ta Makedonska Brigada” nr. 10a Shkup.

Shitja e materialit shkarkues bëhet përmes ankandit publik me gojë. Procedura për ankandin publik realizohet në tri faza: Faza e parë – përcaktimi i kandidatëve që përmbushin kushtet për pjesëmarrje në ankand Faza e dytë – identifikim të regjistrimit të pjesëmarrësve Faza e tretë – ankandi publik Ankandi publik do të mbahet edhe në qoftë se ka arritur vetëm një ofertë. Në ankandin publik mund të merr pjesë vetëm personi përgjegjës i ofertuesit ose personi i autorizuar nga ai.

Pas zgjedhjes së realizuar, SHA Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup do të lidhë marrëveshje me ofertuesin më të volitshëm të zgjedhur për rregullim të të drejtave dhe obligimeve të ndërsjella, që është i obliguar që të parashtrojë garanci bankare në shumë prej 10% të vlerës së përgjithshme të marrëveshjes.

Informacione më të detajuara mund të merren në numrin e telefonit 078-440-515 – Andrea Najdenovski. .

Në bazë të Vendimit për shitje të materialit bartës dhe nenit 2 të Rregullores për kushtet, mënyrën dhe procedurën për shitje të materialit të nxjerrë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtrati i lumit të Shoqërisë aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë në pronësi të shtetit, Shkup përmes ankandit publik me gojë nr. 0202-3572 të datës 30.09.2016, publikohet:

THIRRJE PUBLIKE Për shitje të materialit shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtretërit e lumit

Shoqëria aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë në pronësi të shtetit, Shkup bën shitjen e

materialit tepricë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtrati i Lumit Bregallnica, të aksit v.q Nadba KK Istibanje PK 4212 dhe PK 7988, mbi ujë në gjatësi prej 1900 m në rajonin e rrjedhës së Lumit Bregallnica, për shkak të rregullimit të regjimit të ujërave në pajtim me Lejen për nxjerrje të rërës, zhavorrit dhe gurit nga shtrati dhe brigjet e trupave të ujërave sipërfaqësor nga shtrati dhe brigjet e trupave sipërfaqësor të Lumit Bregallnica në aksin v.q Nadba KK Istibanje, mbi ujë në gjatësi prej 1900 m në rajonin e rrjedhës së Lumit Bregallnica, për shkak të rregullimit të regjimit të ujërave nr. UP1 11/5-278/2018 të datës 14.03.2018 të dhënë nga Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor.

Çmimi fillestar i materialit tepricë shkarkues – rërë, zhavorr dhe gurë nga shtrati i lumit është 40, denarë plus 7 % kompensim për ujërat plus 18 % TVSH, ndërsa sasia nuk guxon të kalojë më shumë se 18.825,18 m3.

Ngarkimi i materialit të lumit bie në barrë të blerësit. Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë nga dita e publikimit. Ofertat duhet të jenë në zarf të mbyllur me shenjë “OFERTË – MOS HAP”, për Komisionin për realizim të procedurës

së ankandit publik, pa adresë, vulë dhe shenja të tjera në të. Oferta duhet të përmbajë: emrin dhe selinë e firmës, numër tatimor, personi përgjegjës, kontakt telefon, llogari dhe bankë

deponuse, me theksim të saktë shumës së ofruar në ofertë të mbyllur. Së bashku me ofertën parashtrohen dokumentet në vijim për dëshmim të:

1. Gjendjes personale: - Deklaratë të operatorit ekonomik se në pesë vitet e fundit nuk i është shqiptuar vendim i plotfuqishëm për pjesëmarrje në

organizatë kriminale, korrupsion, mashtrim ose larje parash, - Vërtetim se nuk i është hapur procedurë për falimentim nga organi kompetent, - Vërtetim se nuk i është hapur procedurë për likuidim nga organi kompetent, - Vërtetim nga Regjistri i dënimeve për vepra të realizuara penale të subjekteve juridike se nuk i është shqiptuar dënim i

rendit të dytë ndalesë për pjesëmarrje në procedurë për thirrje publike, ndarje të marrëveshjes për furnizim publik dhe marrëveshje për partneritet publik privat,

- Vërtetim nga Regjistri i dënimeve për vepra të realizuara penale të subjekteve juridike se nuk i është shqiptuar dënim i rendit të dytë ndalesë e përkohshme ose e përhershme për kryerje të veprimtarive të veçanta,

- Vërtetim se me vendim të plotfuqishëm nuk i është shqiptuar sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, gjegjësisht ndalesë të përkohshme për kryerje të veprimtarisë së veçantë

- Vërtetim për tatime të paguara. 2. Aftësi për kryerje të veprimtarisë profesionale: - Dokument për veprimtari të regjistruar – si dëshmi se është i regjistruar si subjekt fizik ose juridik,

Dokumentet e kërkuara nuk guxojnë të jenë më të vjetra se 6 (gjashtë) muaj, ndërsa parashtrohen në origjinal ose kopje të vërtetuar nga ofertuesi.

Së bashku me ofertën duhet të parashtrohet dëshmi për depozitë të paguar në shumë prej 150.000, denarë. Ofertuesve që nuk janë të zgjedhur u kthehet depozita e paguar, në afat prej 15 ditëve nga dita e mbajtjes së ankandit.

Depozita duhet të paguhet në llogarinë me numër 200002947890520 deponent Stopanska Banka SHA Shkup. Hapjen e ofertave do ta realizojë Komisioni për realizim të procedurës për ankand publik, emëruar nga Drejtori i

përgjithshëm ekzekutiv i Shoqërisë aksionare Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup më datë 23.04.2018 në ora 10.00 në lokalet e SHA Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup në rr. “3-ta Makedonska Brigada” nr. 10a Shkup.

Shitja e materialit shkarkues bëhet përmes ankandit publik me gojë. Procedura për ankandin publik realizohet në tri faza: Faza e parë – përcaktimi i kandidatëve që përmbushin kushtet për pjesëmarrje në ankand Faza e dytë – identifikim të regjistrimit të pjesëmarrësve Faza e tretë – ankandi publik Ankandi publik do të mbahet edhe në qoftë se ka arritur vetëm një ofertë. Në ankandin publik mund të merr pjesë vetëm personi përgjegjës i ofertuesit ose personi i autorizuar nga ai.

Pas zgjedhjes së realizuar, SHA Ekonomia e ujërave të Republikës së Maqedonisë, në pronësi të shtetit, Shkup do të lidhë marrëveshje me ofertuesin më të volitshëm të zgjedhur për rregullim të të drejtave dhe obligimeve të ndërsjella, që është i obliguar që të parashtrojë garanci bankare në shumë prej 10% të vlerës së përgjithshme të marrëveshjes.

Informacione më të detajuara mund të merren në numrin e telefonit 078-440-515 – Andrea Najdenovski. .

Në bazë të nenit 126 paragrafi (1) alineja 7 e Ligjit për arsim fillor (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 103/08, 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 42/11, 51/11, 6/12, 100/12, 24/13, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15, 98/15, 145/15, 30/16, 127/16 dhe 67/17), ndërsa në lidhje me Vendimin për publikim të shpalljes publike për zgjedhje të drejtorit të SHF “Krste P. Misirkov” Orizari, komuna e Koçanit nr. 08-165/3 të datës 16.01.2018, të sjellë nga Kryetari i Komunës së Koçanit, Këshilli i shkollës së SHF “Krste P. Misirkov”, Orizari publikon

SHPALLJE PUBLIKE

PËR ZGJEDHJE TË DREJTORIT TË SHF “KRSTE P. MISIRKOV” ORIZARI 1. Kandidatët për drejtor të SHF “Krste P. Misirkov” Orizari krahas kushteve të përgjithshme, duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim: - të ketë së paku arsim sipëror dhe të përmbushë kushtet për mësimdhënës ose bashkëpunëtor profesional në shkollë fillore, - të ketë së paku 5 vjet përvojë pune në përvojë pune në punë edukativo arsimore, - të ketë të dhënë për drejtor, - të ketë të dhënë test psikologjik dhe test për integritet, - në momentin e emërimit me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. 2. Me përjashtim, nëse nuk ka kandidatë të paraqitur me provim të dhënë për drejtor, për drejtor mund të zgjidhet edhe personi i cili nuk ka dhënë provimin për drejtor por është i obliguar të njëjtin ta japë në afat prej një viti nga dita e zgjedhjes për drejtor. 3. Kandidatët për drejtor të shkollës duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim: - Fletëparaqitje, me biografi të shkurtë ( V); - Program për punë për periudhë prej 4 vjet; - Diplomë/Certifikatë për arsim të mbaruar sipëror; - Vërtetim për përvojën e punës në institucion edukativo arsimor; - Certifikatë për provim të dhënë për drejtor; - Certifikatë të shtetësisë; - Vërtetim për test të dhënë psikologjik dhe test për integritet; - Certifikatë/vërtetim se me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Shpallja publike zgjatë 5 ditë pune nga dita e publikimit. 5. Zgjedhja do të realizohet në afat prej 15 ditëve pas përfundimit të shpalljes. 6. Fletëparaqitjet me dokumentet e nevojshme, në origjinal ose kopje të vërtetuara në noter, të parashtrohen deri tek Këshilli i shkollës pranë SHF “Krste P. Misirkov” Orizari personalisht ose përmes postës në adresë: SHF “Krste P. Misirkov” Orizari, rr. “Marshall Tito” nr. 20, 2302 Orizari, në zarf të mbyllur me mbishkrim “Në lidhje me shpalljen publike për drejtor”. 7. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh. 8. Me kandidatët të cilët përmbushin kushtet, do të realizohet intervistë, për çka do të informohen enkas.

SHF “Krste P. Misirkov” Këshilli i shkollës

Kryetar, Marija Georgieva

Korrigjim i Shpalljes publike nr. 02/2018 për themelim të marrëdhënies së punës për kohë të pacaktuar në NP “Pyjet e Maqedonisë” – Shkup

Në Shpalljen publike nr. 02/2018 për themelim të marrëdhënies së punës për kohë të

pacaktuar në NP “Pyjet e Maqedonisë” – Shkup të publikuar më datë 16.04.2018 në gazetat ditore Nova Makedonija, Veçer dhe Koha bëhet korrigjim tek vendet e shpallur a të punës me numër rendor 1, 2, 3, 4 dhe 5 fjalët “shkalla VI B ose së paku 180 kredi të arritura sipas SETK” zëvendësohen me fjalën “PSP”.

Në pjesën e mbetur të shpalljes mbetet i pandryshueshëm. Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve është 15 ditë duke llogaritur nga dita e

publikimit të korrigjimit.

NP “Pyjet e Maqedonisë” – Shkup

Në bazë të nenit 19 të rregullores për mënyrën e realizimit të ekskursioneve shkollore për nxënësit e shkollës fillore me numër 07-9992/2 të datës 05.06.2014,Komisioni për pranimin e ofertave për realizimin ekskursioneve pranë SHF “Naim Frashëri“-Negotinë e Pollogut më date ____04.2018 publikon :

SHPALLJE PUBLIKE Për pranimin e ofertave për realizimin e ekskursionit përfundimtar për nxënësit për vitin shkollor 2017/2018

SHF “Naim Frashëri“-Negotinë e Pollogut në pajtim me programin për ekskursion për vitin shkollor 2017/2018, organizon ekskursion përfundimtar për nxënësit më 05.05.2018 dhe 12.05.2018, me këtë destinacion një ditor.

Negotinë e Pollogut – Gostivar- Kërçovë- Strugë- Ohër, dhe anasjelltas.

Kushtet për pjesëmarrje:Oferta me shkrim duhet të përpilohet dhe parashtrohet në pajtim me kërkesat e theksuara në shpallje dhe kërkesat e definuar në përmbajtjet e aktiviteteve-rekreacion për ekskursion përfundimtar shkollor sipas programit së ekskursionit për nxënës. Kopje nga programi për ekskursionet e nxënësve mund të merren në zyrën e arkivit të SHF “Naim Frashëri“-Negotinë e Pollogut. Në ofertën me shkrim duhet të theksohet: Çmimi individual për nxënës, kushtet për transport,kushtet për ushqim,mënyra e pagesës,numri i mësimdhënësve dhe mjek,kushte të volitshme për nxënësit të cilët vijnë nga familjet e prekura sociale. Kushtet minimale të cilët duhet ti përmbush ofertuesi janë:

Të jetë I regjistruar në pajtim me dispozitat pozitive në R.M-së për kryerje të veprimtarisë përkatëse turistike. Të ketë të realizuara së paku 3 ekskursione për nxënës në 3 vitet e fundit. Të përmbush kushtet për transport të grupeve për fëmijë në pajtim me Ligjin për siguri në kominikacion rrugor

dhe rregulloren për kushtet e posaçme teknike të makinave me të cilët udhëtojnë grupet e fëmijëve.

Në pajtim me rregulloren për ekskursionet e nxënësve kriter për lidhje të marrëveshjes është çmimi më i ulët. Në ditën e nënshkrimit të kontratës ofertuesi më i volitshëm parashtron garanci bankare prej 5% nga vlera e përgjithshme e marrëveshjes. Afati për parashtrimin e ofertave: është 5 (pesë) ditë pune nga dita e shpalljes prej orës 08:00 deri në ora 14:00 . Mënyra dhe vendi për parashtrimin e ofertave : Në zarf të mbyllur në arkivin e SHF“ Naim Frashëri “ Negotinë e Pollogut, Rr.101, nr. Pa nr. me shenjë “Deri te te komisioni për realizimin e të procedurës për zgjedhje të ofertuesit për realizim të ekskursionit të nxënësve” Secila ofertë e arritur pas afatit përfundimtar, nuk do të shqyrtohet.

SHF“ Naim Frashëri “ Negotinë e Pollogut Komisioni për pranimin e ofertave

U R G J E N T I S H TShes truall të urbanizuar Po+Pr+2 menjëherë në fillim të Industrisë së

lehtë “Momin Potok” – Shkup, me sipërfaqe të përgjithshme prej 890 m2 sëbashku me objektet ekzistuese prej 180 m2. Çmimi 178.000 euro. Numri i

telefonit: 078 – 201 – 960

Hoze Murinjo e ka humbur du-rimin e tij me Pol Pogba dhe ështëi vendosur të lejojë që francezi tëlargohet nga Mançester Junajtedikëtë verë, raporton “Daily Mail”. 25-vjeçari francez ka parë stolin në eki-pin e tij, këtë sezon, në mes të zëra-ve për një marrëdhënie tëtensionuar me trajnerin portugez.Dhe Murinjo tani është gati ta she-

së mesfushorin, me Entony Mar-tial, Matteo Darmian dhe DalejBlind në listën e lojtarëve, që traj-neri i “Djajve të Kuq” do të lejojë tëlargohen nga “Old Trafford”. Pra,nuk ka dyshime. “Special One” e kapërfshirë Pogban në listën e lojtarë-ve, që mund të shiten merkaton ekësaj vere, ndërsa përpiqet të mbyl-lë hendekun me kampionët e të

rinj të Mançester Siti. Perspektiva ePogbas, duke lënë “Old Trafford”,dy vite pas rikthimit në klub për 89milionë euro, është paralajmëruaredhe nga Pep Guardiola, i cili zbu-loi 11 ditë më parë se lojtari iu ofruaMançester Sitit në janar. Marrëdhë-nia e Pogba me Murinjon ështëpërkeqësuar me shpejtësi këtë se-zon dhe 25-vjeçari është zëvendë-

suar përsëri në humbjen në shtëpitë së dielës, me Uest Brom. France-zi është lënë në stol, ose ështëhedhur si zëvendësues në 7 nga 11ndeshjet e fundit. Pogba ështëpërpjekur të përshtatet në sistemine Murinjos te Mançester Junajtedi,por nuk ka prodhuar shfaqje tëmjaftueshme si ajo në derbin efundit të Mançesterit.

Al-Khelaifimohonmarrëveshjenme TuçelPresidenti i Paris Sen-Zhermen,Nasser Al-Khelaifi ka hedhurposhtë njoftimet se klubi i tij ta-shmë e ka nënshkruar me To-mas Tuçel si trajnerin e tyre tëardhshëm. PSZH ishin në formëtë pamëshirshme të dielën,duke mposhtur Monakon merezultat të thellë 7-1 dhe dukerifituar titullin e Ligue 1 me stil.Edhe pse PSZH mund të për-fundojë sezonin me një ‘tri-pletë’ brenda Francës, Emerypritet të largohet nga klubi kurkontrata e tij të përfundoj nëqershor. Trajneri gjerman,Tuçel, thuhet se është rreshtuarsi zëvendësim i Emeryt, por Al-Khelaifi pretendon se nuk kamarrëveshje të tillë. “Po të ki-shim nënshkruar me dikë, do ta

kishim njoftuar”, kathënë fillimisht Al-

Khelaifi për "Canal+". “Sot kemi një

trajner i cili ishte nëfushë. Ne jemi shumë

të ndershëm, sot keminjë trajner që punon me

ne, me një kontratë deri nëfund të sezonit. Le të jemi son-te pozitiv, kemi bërë shumë

gjëra pozitive. Ne jemikampionë, është një

gjë e mrekulluesh-me, falënderoj tëgjithë. Dhe sezoninuk ka mbaruarakoma, ka Kupaende për të fituar.Liga e Kampionë-ve është qëllimiynë i madh, pornuk është e

lehtë. Ne pu-nojmë shumë, por

klubet e tjera e bëjnëedhe këtë”, përfundoi presidentii PSZH-së.

Sipas faqes franceze "10 Sport", presidenti i Paris Sen Zhermen,Nasser Al-Khelaifi do të ishte gati të linte të lirë EdisonKavanin për një ofertë 80-100 milionë euro. Një shumë emadhe që mesa duket do t’i trembë klubet e interesua-ra. Skuadra që e kërkon me çdo kusht është Juventusi. Aimbërriti në vitin 2013 nga Napoli por ky mund të jetësezoni i tij i fundit në Francë. Dy vite para se t’i përfun-dojë kontrata, golashënuesi më i mirë i historisë sëPSZH do të ishte gati të rikthehej në Serie A, te kam-pionët në fuqi Juventus. Sipas "Rai Sport", përfaqë-suesit e uruguaianit janë takuar disa herë me drej-tuesit e Juve-s për të gjetur një marrëveshje me31-vjeçarin. Thuhet se negociatat janë në fazë tëavancuar dhe nëse arrihet akordi, i vetmi qëduhet bindur është klubi i PSZH, por nëselojtari insiston për largimin çmimi i tijduhet të ulet tek rreth 50-60 milionëeuro që Juve është gati t’i paguajë.

Barça e shikon Albertonsi zëvendësues tëIniestasCaku i Barcelonës është që të gjejë sa më shpejtnjë zëvendësim për Andres Iniestan gjatë verës.Veterani spanjoll pritet të largohet nga klubi ka-talunas në fund të sezonit dhe të vazhdojë kar-rierën në MLS apo Super Ligën e Kinës. Sipas "Gaz-zetta dello Sport", Barça është duke konsideruarLuis Alberton si zëvendësues dhe në derbin e krye-qytetit ndaj Romës ka dërguar vëzhgues për tandjekur lojtarin nga afër. Barcelona e kishte hua-zuar atë nga Sevilja në sezonin 2012/13, por Al-berto nuk u ble nga katalunasit pavarësisht 11 go-lave të shënuar në 28 ndeshje për Barcelona B.Lacio kërkon së paku 30 milionë euro për Alber-ton, i cili ka shënuar 10 gola dhe 16 asistime në tëgjitha garat këtë sezon. Në të kaluarën lojtari kaqenë pjesë edhe e Liverpulit, Malagas dhe së fund-mi Deportivo de La Korunjas. Luis Alberto ka qenënjë nga lojtarët më në formë te Lacio dhe në SerieA këtë sezon.

HOZE MURINJO I HAP DERËN FRANCEZIT

Juventusi në bisedime tëavancuara me Kavanin

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

21

U R G J E N T I S H TShitet shtëpi në lagjen Serava-Shkup në rr. “7 korriku” nr. 8 afër spitalit

gjinekologjik, shtëpia është e ndërtimit të ri me dokumentacion tëkompletuar. Kontakt tel. 070-775-703; 071 372 221

SHFK “Hristian Todorovski Karposh” f. Dragomance, Nagoriçan i Vjetër tel. 031 495 101, e-mail: ouh.karpos_dragomance @yahoo.com

_____________________________________________________________________________________

Në bazë të Vendimit nr 04-177 të datës 17.04.2018, drejtori i SHFK “Hristian Todorovski Karposh” f. Dragomance, komuna e Nagoriçanit të Vjetër më datë 17.04.2018 ka sjellë

VENDIM Për publikim të anulimit të shpalljes për punësim dhe korrigjim të shpalljes për punësim për kohë të

caktuar të punës deri më 31.08.2018

Në bazë të nenit 2 të Vendimit për anulim të shpalljes për punësim dhe korrigjim të shpalljes për punësim për kohë të caktuar të punës nr. 04-177 të datës 17.04.2018, anulon shpalljen për punësim për kohë të caktuar të punës deri më 31.08.2018 nr. 04-125 të datës 22.03.2018 të publikuar në gazetat ditore “Veçer” më datë 24 dhe 25.03.2018 dhe “Koha” më 27.03.2018 dhe Korrigjim të shpalljes për punësim për kohë të caktuar të punës deri më 31.08.2018 nr. 04-135 të datës 28.03.2018 të publikuar në gazetat ditore “Veçer” dhe “Koha” më datë 29.03.2018.

Në bazë të nenit 3 nga e njëjta e shpallë në dy gazeta ditore. 17.04.2018 Drejtor f. Dragomance Stojka Spasovska

SPORTKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Pogba në listën e largimeve teMançesterit

Murinjo tani është gati ta shesë mesfushorin, me Entony Martial, Matteo Darmian dhe Dalej Blind në listën elojtarëve, që trajneri i “Djajve të Kuq” do të lejojë të largohen nga “Old Trafford”. Pra, nuk ka dyshime. “SpecialOne” e ka përfshirë Pogban në listën e lojtarëve, që mund të shiten merkaton e kësaj vere

Rexhep Nuredin nga Tetova me banim ne Suedi kërkon punëtore për shërbimeshtëpiake në vendqëndrimin e tij në Suedi. Të interesuarat duhet të jenë të

moshës 55-65 vjeçare. Kontakt telefoni 071 955 998

Publicitet

22 SPORTKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

Maurisio Pokettino beson seTotenhemi mund ta sfidojëMançester Sitin për titullin e Pre-mier Ligës, sezonin e ardhshëm,pavarësisht se nuk është nëgjendje të konkurrojë financiari-sht me kampionët e rinj. Skuadra ePep Guardiolës u kurorëzua tëdielën kampione, pasi rivalët mëtë afërt, Mançester Junajted, pësoihumbje 1-0 në shtëpi, ndaj UestBrom. “Qytetarët” u shpërblyen passhpenzimeve të mëdha, duke përf-shirë edhe nënshkrimin e Ualker

nga Totenhemi, për një marrëve-shje që thuhet se ka vlerën e 50milionë sterlinave. Pokettino pra-non se “Spurs” nuk mund t’i përku-lin “muskujt” e tyre financiarë në tënjëjtën mënyrë si Siti, ose Junaj-ted, megjithatë beson se një qasje“e guximshme”, së bashku me gati-shmërinë për të punuar më shumëse ekipet e tjera në Angli, është emjaftueshme për t’i bërë ata pre-tendentë seriozë. Dhe, ndërsa eki-pi i tij ka ende punë për të bërëkëtë kampionat, për të siguruar njëvend mes katër të parëve në Pre-mier Ligë, trajneri argjentinas ta-shmë po mendon se si mund tambyllë boshllëkun me preten-

dentët në sezonin 2018-2019. “Nukështë e pamundur t’i mundim ata,duhet ta fillojmë më mirë sezonin,por, natyrisht, është e vështirë", –tha Pokettino. – Nuk është e gjithae lidhur me paratë në futboll, porky faktor ndihmon shumë. Kjoështë si puna e lumturisë. Nukështë e padiskutueshme që, nësejeni miliarder, atëherë do të jeniedhe të lumtur, por sigurisht qëndihmon shumë. Në futboll ështëe njëjta gjë. Ju mund të punoni nëmënyrë të pabesueshme, mund tëkeni ide për futbollin si trajner, poratëherë keni nevojë për aktorëtkryesorë. Natyrisht, nëse keni loj-tarë më të mirë, keni edhe cilësi

më të mirë. Nëse dëshironi njështëpi më të madhe, ju duhet tëpaguani atë që tregu thotë. Nësedëshironi pesë dhoma, duhet tëkeni paratë për të paguar për pesëdhoma. Nëse dëshironi dy, ose njëdhomë, keni nevojë për më pakpara, por pastaj cilësia ështëkrejtësisht e ndryshme. Në futbollështë e njëjta gjë. Ose keni një brezspontan, si Barcelona me Çavi, An-dres Iniesta, Lionel Messi, XherardPike, Cesk Fabregas, Karles Pujol,ose si gjenerata e vitit 1992 teMançester Junajtedi. Është një gje-neratë spontane, që e bën ekipintuaj të pabesueshëm”, deklaroitrajneri i Totenhemit.

Çeik Diabate është një nga prota-gonistët e muajit të fundit të Seri-së A, me gjashtë gola të realizuarnë tri ndeshjet e fundit, dy ndajVeronas, dy ndaj Juventusit dhedy ndaj Sassuolos. Ka pak mundë-si që golat e tij ta ndihmojnë Be-neventon të shpëtojë nga rënia nëSerinë B, por sigurisht kanë ndih-muar në shpërthimin e tij, veçanë-risht pas aventurës zhgënjyese mefanellën e Osmanlispor, prej kuështë marrë me formulën e huazi-mit janarin e kaluar. Askush nuk epriste që ai të bëhej protagonistnë kategorinë kryesore të futbollititalian. Në fakt, askush në Serinë Anuk ka mesataren e tij të golavepër minutë: 1 çdo 41 minuta. Përmë tepër, askush në 17 vitet e fun-dit të kampionatit italian nuk kaarritur të realizojë më shumë senjë gol në tri ndeshje të njëpasnjë-shme (Hubner 2001). Kujdes, nukflitet për Eto’o-n apo Drogban e ri,të cilët janë idhujt e tij, por gjithse-si bëhet fjalë për një paraqitjembresëlënëse. I transferuar nëFrancë në moshën 18 vjeç, Diaba-te ka pasur vështirësi të përshtatet.Me kalimin e kohës ka gjetur vetendhe, pavarësisht se nuk ka veshurfanellën e një klubi prestigjioz,sulmuesi që pëlqen të flasë për ve-ten në vetën e tretë ka marrë disakënaqësi në fushën e lojës. Njënga këto kënaqësi ka qenë edheKupa e Francës e fituar në 2013-ënme Bordon (dy gola në finale) dhembijetesën me Metz vitin e kaluar.përtej Alpeve, gazetari dhe ko-miku i "RMC", Julien Cazarre, i kadedikuar një këngë me titull “OutéCheick Diabaté”. Në Beneventoështë bërë idhulli i një qytetit tëtërë. Misioni i radhës? Të befasojë.Normaliteti për një djalosh qëthërret veten “Cheick san limite”.

Leonardo Bonuçi beson se ai, gjitha-shtu, mund ta kishte humbur kon-trollin, nëse ende po luante për Ju-ventusin, kur u dha penalltia në favortë Real Madridit, në çerekfinalen ekthimit të Ligës së Kampionëve.Gjianluigji Buffon u largua në këtëmoment, pasi reagoi me zemërimkundër gjyqtarit Majkëll Oliver, i cili

dha atë penallti të diskutueshme nëminutën e 93-të dhe shuajti shpresate bardhezinjve për të avancuar mëtej në këtë kompeticion. Bonuçi, i ciliu largua nga Juve për Milanin nëfund të sezonit të kaluar, tha se i ish-te mirënjohës Zotit, që nuk ishte ipranishëm, kur u dha penalltia, përnjë faull të Medhi Benatia ndaj Lukas

Vazkuez. “Çfarë mendova unë në atëmoment? Faleminderit Zotit që nukisha aty, kur gjyqtari akordoi penal-ltinë", i tha ai “Premium Sport”. –Mendova se ndoshta nuk mund t’imbaja nën kontroll instinktet e mia.Buffon është portieri më i mirë nëhistorinë e futbollit”, deklaroi ish-mbrojtësi i Juves.

Gjanluigji Buffon është lojta-ri më besnik i pesë kampionate-ve kryesore të Evropës.

CIES, observatorindërkombëtar i futbollit ka pu-blikuar një klasifikim mbi futbol-listët më besnikë dhe Buffon,prej 17 vitesh tek Juventusi, ështënë krye.

Numri një i Juventusit ka pa-rakaluar një tjetër italian, SergjoPelissier, te Kievo prej 16 vitesh egjysmë. Pas tyre vijne AndresIniesta, te Barcelona prej 16 vite-sh, dhe Daniele De Rossi, teRoma prej 15 vitesh e gjysmë.

BONUÇI FLET PËR PENALLTINË E REALIT NDAJ JUVES

Faleminderit Zotit që s’isha aty

ASKUSH SI AI NË 17 VITET E FUNDITTË SERISË A

I panjohuriDiabate

Paratë në futboll janë si punae lumturisë së miliarderit

"Nuk është e gjitha e lidhurme paratë në futboll, por kyfaktor ndihmon shumë. Kjoështë si puna e lumturisë.Nuk është e padiskutueshmeqë, nëse jeni miliarder,atëherë do të jeni edhe tëlumtur, por sigurisht qëndihmon shumë. Në futbollështë e njëjta gjë. Ju mund tëpunoni në mënyrë tëpabesueshme, mund të keniide për futbollin si trajner, poratëherë keni nevojë përaktorët kryesorë", thotëPoketino

SIPAS CES (OBSERVATORIT NDËRKOMBËTAR TË FUTBOLLIT)

Buffon e Pelissier, futbollistët më besnikJA KLASIFIKIMI I PLOTË:

GJIGJI BUFFON – JUVENTUS 17 VITESERGIO PELISSIER – KIEVO 16.5 VITEANDRES INIESTA – BARCELONA 16 VITEROMAN VEIDENFELLER–DORTMUND 16 VITELEON BRITTON – SVANSI 15.5 VITELAURENT PIONNER – MONTPELLIER 15.5 VITEDANIELE DE ROSSI – ROMA 15.5 VITEXABI PRIETO – REAL SOSIEDAD 15 VITEDAVID GRACIA – LAS PALMAS 15 VITELOIC PERRIN – ST. ETIENNE 15 VITEJULIAN SPERONI – KRISTAL PALAS 14 VITELIONEL MESSI – BARCELONA 14 VITEALEKSANDER MEIER – FRANKFURT 14 VITESERGJO RAMOS – REAL MADRID 13 VITEGJIORGJIO KIELINI – JUVENTUS 13 VITEFRANÇESKO MAGNANELLI–SASSUOLO 13 VITE

23MOZAIK/PËRKUJTIMKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

DASHI 21. mars - 20. prillDo të jetë një ditë e bukur, për të jetuar me dashuritë e vër-

teta, por nganjëherë ndjenja e pakënaqësisë nga ana juaj do të ndihet.Përkundër gjithçkaje, ju do të jeni edhe më të bindur për zgjedhjentuaj. Beqarët do të kenë disa pasiguri që do t’i çojë të bëjnë konside-rata të pasakta. Takimet e biznesit do të favorizohen. Ju me të vërtetëdëshironi të mësoni dhe nuk keni frikë të punoni shumë.

DEMI 21. prill - 21. majVendos fajin mënjanë dhe zgjidh një situatë të dobët.

Nëse doni që gjithçka të shkojë mirë ju duhet ti jepni partnerit/s tuajmë shumë siguri. Beqarët sot mund të mbështeten në njohjet enjerëzve të rinj dhe interesantë. Ata mund të jenë miq të mirë, porkush e di! Dita do të jetë e mbushur me pritshmëri. Vlerësonimundësitë më të mira që ju ofrohen.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorJeta e zotëruar nga Hëna dhe Venusi nuk ju japin afat. Një

ftesë në mbrëmje do t’ju japë mundësinë për të takuar njerëz të rinj,por edhe për të nxitur zemërimin me të dashurin/ën tuaj. Miqësi tëreja për beqarët që duan të kenë përvoja të reja. Lavdërimet e ko-legëve dhe eprorëve do t’ju bëjnë shumë të lumtur. Jeta juaj e punëspo shkon mirë.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikMos i kushtoni vëmendje disa humoreve të këqija që në

mëngjesin e hershëm do ta errësojnë lidhjen tuaj në çift, do të jetëvetëm një moment dhe marrëdhënia do të kthehet si më parë. Zem-rat e vetmuara sot mund të ndërmarrin hapa përpara me një persontë sapo-njohur, por bëni kujdes. Kushtojini shumë vëmendje çë-shtjeve të sotme, do të ketë situata të ngatërruara që do të zgjidhen.

LUANI 23. korrik - 22. gushtÇdo gjë sot duket kundër jush, por nuk thuhet se vazhdon

deri në fund të ditës. Një keqkuptim me të dashurin/ën tuaj do t’jundihmojë të kuptoni se si të jeni më mirëkuptues. Beqarët nuk dokenë takime interesante apo surpriza këtë të martë! Një pengesëmund t’ju ndalojë të mbani në duart tuaja një projekt. Çlirojiningërçet para se të vazhdoni.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorSot ju ndiheni të dashur nga ata përreth jush. Ju keni kup-

tuar se ju duhet të pranoni gjërat ashtu siç janë dhe kështu jetoniedhe më mirë. Beqarët që duan të takojnë dashurinë do të bëjnë mirëpër të moderuar polemikat dhe kritikat. Sot mund të takoni një per-son me influencë që mund t’ju inkurajojë të merrni një nismë qëështë afër zemrës suaj në sektorin profesional.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorHarmonia mbretëron në marrëdhënien tuaj si një çift

dhe jeni me të vërtetë në qiellin e shtatë! Së fundmi, pak ‘pushim’pas shumë ditësh pune është vërtet emocionuese. Takime të rejadhe situata të reja për zemrat e vetmuara, ju mund të afroheni mepersonin që ju pëlqen shumë. Vonesat dhe pengesat do t’ju bëjnëtë humbni shumë kohë të çmuar sot.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorNë mëngjes ju mund të keni disa ngjarje të papritura

dhe disa grindje me të dashurin/ën tuaj. Largoji mënjanë konflik-tet dhe bëni paqe. Beqarët do të jenë në gjendje të rifitojnëmarrëdhënien me një person që atyre u intereson. Tregoni se jeniprofesional dhe përqendroni të gjitha përpjekjet tuaja në një ngaprojektet tuaja.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorDo të ndiheni të hutuar dhe madje pak të zhgënjyer nga

sjellja e partnerit/es. Do të doni të kuptoni pse ndodh kjo dhe dokërkoni sqarime. Një përgjigje e drejtpërdrejtë është më e mirësesa një nënshtrim. Zemrat e vetmuara do të jenë në gjendje tëmarrin lajme të rëndësishme që mund të jenë vendimtare për da-shurinë.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarMos e neglizhoni gjysmën tuaj, në këtë moment ju duhet

të lini mënjanë gjërat e kota dhe të kujdeseni për më të rëndësish-mit. Demonstroni se jeni aty kur ka nevojë për ju. Beqarët sot mundtë takohen me personin e zemrës dhe të fillojnë një histori të bukurdashurie. Shfrytëzoni mundësitë në ajër, fati favorizon zgjedhjettuaja. Është koha për t’i dhënë formë projekteve.

UJORI 21. janar - 19. shkurtKini më shumë besim te vetja dhe kujdesuni që ta përdor-

ni zemrën tuaj për të zgjidhur një pyetje me partnerin/en tuaj. Ju dotë zhgënjeni nga një miqësi që besoni të jeni të sinqertë. Nëse jenivetëm, Mërkuri në favorin tuaj premton shumë takime interesantedhe intriguese. Mëngjesi në punë fillon me nervozizëm, për fat tëmirë këmbëngulja juaj ju shtyn të jepni më të mirën nga vetja.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsSot kënaqësitë që do t’ju japë dashuria do t’ju bëjnë të

keni një shpresë të vogël për të përmirësuar situatën tuaj, pasi nësektorët e tjerë ajo nuk shkon shumë mirë. Beqarët do të kenë fa-tin në anën e tyre dhe do të kenë mundësi të reja për të ardhmen.Disa pasiguri në punë mund t’ju bëjnë të shikoni gjithçka të zezë,por nëse e lini veten të udhëhiqet nga intuita, nuk do gaboni.

NEXHMI BOROVASot më 18 PRILL mbushen plot 30 vjet që Ty u ndavenga jeta. Ishe në lule të rinisë, plot energji dhe elanpër jetën që nuk qe e shkruar ta jetoje. Edhe psefizikisht nuk je midis nesh, Ty jeton përjetësisht nëzemrat tona. Lotët nuk teren edhe pas tre dekadavepor janë burim i pashterur i syve tone i dashuri yn.

Të përkujtojnë përgjithmonë me mall -FAMILJABOROVA NGA SHBA DHE DIBRA

30 VJET PA ME TE DASHURIN TON

24 MOZAIKKoha, e mërkurë 18 prill, 2018

1025 - Bolesław Chrobry kurorë-zohet në Gniezno duke u bërë Mbre-ti i parë i Polonisë.

1738 - Real Academia de la Historia("Akademia Mbretërore e Historisë)themelohet në Madrid.

1797 - Franca dhe Austria nënshk-ruajnë armëpushim.

1902 - Danimarka bëhet shteti iparë për të miratuar gjurmët e gishtë-rinjve për të identifikuar kriminelët.

1923 - Polonia përvetëson Litua-ninë Qendrore.

1925 - Hapet Panairi botëror nëÇikago.

1942 - Fillon botimin gazeta përforcat e armatosura amerikane "Stars& Stripes".

1945 - Bashkimi Sovjetik lidhëmarrëdhënie diplomatike me Boli-vinë.

1948 - Formohet GjykataNdërkombëtare e Drejtësisë në Hagëtë Holandës.

1951 - Franca, Gjermania Perëndi-more dhe Shtetet e Beneluksit for-mojnë Komunitetin Evropian të Çe-likut dhe Qymyrit.

BIONDJA E ZGJUAR- Në cilin trup qiellor ke dëshirëtë shkosh?- Në diell! - përgjigjet biondja- Në diell?? Po nuk e di ti se sa tëafrohesh atje do të digjesh eshkrihesh nga nxehtësia?- Pse budallaqe jam unë, siguri-sht që atje do të shkoj natën!

Gjithmonë i kam menduar fjalët sifurnizime arti.

(Douglas Coupland)

Sipas statistikave, 80 për qind eduhanpirësve jetojnë në vende metë ardhura të mesme ose të ulëta.Të gjitha cigaret që janë konsu-muar për vitin 2011, mendohet t’ukenë kushtuar njerëzve 8.37 mi-liardë dollarë. Përllogaritet se 19për qind e të gjithë të rriturve kon-sumojnë duhan. 21.6 për qind e tëgjithë meshkujve dhe 16.5 për qinde femrave pinë cigare. 69 për qind ekonsumuesve të duhanit duan tëheqin përfundimisht dorë prej tij.Australia është kontinenti që kaligjet më të ashpra ndaj duhanit. Tërinjtë dhe duhani Çdo ditë, rreth4000 persona që nuk kanë mbu-shur akoma 18 vjeç, provojnë ciga-ren e tyre të parë. Po ashtu çdo ditë,1000 të rinj poshtë moshës 18 vjeçbëhen duhanpirës të rregullt.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 1

8 P

RIL

LT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...

Një top golfi i Tiger Woods shitet24 mijë euro!Për fat të mirë në botën e golfit ka ako-ma ndonjë të pasionuar pikërisht përtë bërë çmenduri. Pasioni dhe çmen-duria kanë lejuar një person të paiden-tifikuar të paguajë 24.600 euro për to-pin e golfit që Tiger Woods ka përdorurnë vitin 2005 për të fituar në turneun“Augusta Masters dhe një tjetër të blin-te 36 mijë euro për një shkop metalikgolfi të përdorur në vitin 2001 gjithnjënga Fenomeni amerikan i këtij sporti.Ishin këto çmimet e vendosura nëankandin online i promovuar në ditëte shkuara në sajtin e specializuarGreenJacketAuctions.com.

Studentët kanë zhvilluar një tekno-logji bartëse, e cila synon të parandalojësulmet seksuale. Jayun Patel ka dizaj-nuar një byzylyk që alarmon policinënëse bartësi i saj do të sulmohet papritur.Byzylyku i mençur u dërgon autoriteteve

koordinatat e vendit ku ndodhet perso-ni i sulmuar. Ekipi që ka krijuarbyzylykun, profesor Ragib Hasan dhestudenti i tij Jayun Patel shpresojnë sepajisja mund të parandalojë sulmet sek-suale, të cilat janë jashtëzakonisht të sh-

peshta në kampuset e kolegjeve nëSHBA. Byzylyku i mençur posedon sen-sorin e presionit, GPS dhe mikrofonat.Sensorët i lejojnë byzylykut që tëmbledhin të dhënat e aktiviteteve të për-doruesit dhe shenjave vitale në mënyrëtë vazhdueshme. Pajisja detekton ndry-shimet në lëvizjet e rregullta të personitqë e bart atë dhe nëse heton lëvizje të pa-zakonshme që mund të jenë indikator indonjë sulmi, atëherë i dërgon sinjaletnë polici.

Çdo i katërti fëmijënën 6 vjeç katelefon të mençurTelefonat e mençur kanë marrëbotën që një kohë dhe atë me sh-pejtësi të madhe. Pavarësisht seprindërit insistojnë, duke u nisur ngahulumtimet shkencore, se periudhaideale për telefonin e parë të mençurështë mosha 11-vjeçare, në Britani tëMadhe 25 për qind e fëmijëve nën 6-vjeç posedojnë telefon. Përdorimi itelefonave të mençur nga fëmijët ekësaj moshe mund të shkaktojë pro-bleme serioze shëndetësore. Në fakt,në hulumtimin e kryer nga MusicMagpie tregon se fëmijët kalojnë me-satarisht 21 orë në javë në telefon tëmençur. Kjo është tri orë në ditë, gjë ecila nuk është e rekomandueshme.Për fëmijët nën moshën 6-vjeç reko-mandohet që të përdorin telefoninvetëm një orë në ditë dhe dy orëshikim të ekranit televiziv.

Disa kafshë shtëpiake janë “tëmira”, disa “të prapë”, disa të tjerë i kanësytë “të ëmbël” dhe ndonjë me vësh-trim “të dashur”. Pastaj është edhe Loki,macja më e inatosur në botë. Ajo ipërket racës së “Sphynx” me rrudha nëfytyrë, që i japin një pamje mjaft “tënervozuar”. Për këtë arsye, macja që je-ton në Nju Jork së bashku me pronarëte saj, është bërë një yll i vërtetë në Insta-gram, duke arritur të ketë deri në 65mijë ndjekës. Megjithatë, Loki nukështë dhe aq e zemëruar sa ç’duket. Ezonja e saj, Sara, në blogun “Vajzat dhemacet e tyre”, e ka cilësuar “jashtëzako-nisht të dashur, përkëdhelëse dhe llafa-zane”. Sara dhe miku i saj Brent, e kanëadoptuar “Sphynx” në 2014-ën. Kanëzgjedhur këtë racë, sepse Brent ështëalergjik nga qimet e maceve, ndërsaSara i do shumë, ndaj me Lokin kanëgjetur mirëkuptimin e duhur. “Nuk kamdashur asnjëherë një kafshë me njëpersonalitet të tillë, - ka thënë Sara, -

jemi të pandashme. Është mikesha imëmë e mirë”. Pasi ka adoptuar Lokin, Sarai ka dedikuar edhe një faqe në Insta-gram, që brenda pak kohësh ështëkthyer në një sukses. “Macja më inatço-re në botë” ka thuajse 65 mijë ndjekës.“Loki më ka ndihmuar të tregoj anënmë krijuese dhe pozitive timen, në njëmoment ku ndihesha e trishtuar dhepa asnjë motivim. Do t’i jem gjithnjëmirënjohëse”, - shton ajo.

Byzylyku i mençurqë njofton policinë

kur sulmoheni

Loki, macja më “inatçore” në botë

partitË nË hamendje pËr kthimin e shtatË anËtarËve · paralelet me mësim në gjuhën shqipe...

Documents