KATOWICE, MAJ 2013

SPOŁECZNA KONCEPCJA ZAGOSPODAROWANIA PARKU BOGUCKIEGO

partnerzy

Wniosek Inicjatywy Nasze Osiedle Ścigały do specyfikacji przetargowej na projekt zagospodarowania Parku Boguckiego, położonego w Katowicach – Bogucicach w rejonie ulic: Kopalnianej, Sztygarskiej, Nadgórników, Ścigały i Roździeńskiego, przygotowany w ślad za warsztatami projektowania partycypacyjnego.

2

spis treści

I. PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 3

„Nasz Plac” - czym jest i czemu służy?Przedmiot i cel pracy warsztatowejOrganizacje zaangażowanie w realizację projektuMetoda i harmonogramOpis konstrukcji dokumentu

II. WYNIKI DIAGNOZY PARTYCYPACYJNEJ 6

Uwagi wstępneWyniki badania przestrzeniWartościowe elementy zagospodarowania parkuProblemy związane z zagospodarowaniem i funkcjonowaniem parkuAkceptowane formy użytkowania przestrzeni parku

III. KONCEPCJE PROJEKTOWE 14

IV. WNIOSKI 16

V. ZAŁĄCZNIKI 20

I. PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE

4

Warsztaty „Nasz Park” w Bogucicach stanowią kolejny element grupy projektów partycypa-cyjnych pod wspólnym tytułem „Nasz Plac”, prowadzonych przez Fundację Napraw Sobie Miasto od 2012 r.

Metoda pracy ze społecznością lokalną została oparta na doświadczeniu własnym naszej organizacji oraz Pawła Jaworskiego, tj:

2011/05/09 w warsztatach z mieszkańcami budynków mieszkalnych wielorodzinnych po łożonych w Ełku przy ul. Armii Krajowej.

2012/07-09 w warsztatach “Nasz Plac” dotyczących podwórka w rejonie ulic: Zielonogór-skiej i Świdnickiej w Katowicach – Ligocie,

2012/09 zaangażowaniu w warsztaty „Design w Terenie” w Radlinie, przygotowanych przez Design Silesia,

a także studiach nad dobrymi praktykami w zakresie planowania partycypacyjnego.

Sposób użycia narzędzi został dostosowany do ograniczeń czasowo-organizacyjnych, niezależ-nych od Fundacji.

5

„Nasz Plac” - czym jest i czemu służy?

„Nasz Plac” to szereg działań, które mają doprowadzić do ożywienia i przekształcenia okre-ślonej przestrzeni – parku, placu, fragmentu ulicy, podwórka – w oparciu o wiedzę i oczekiwania mieszkańców oraz użytkowników wybranego obszaru, a także przy ich pełnym zaangażowaniu. Wspólnie ze społecznością lokalną metodą warsztatową opracowujemy koncepcję projektową, która wskazuje sposób rozwiązania problemów, a także nadaje kształt wizji, jak wybrane miejsce powinno funkcjonować. To, co możemy razem zrealizować, od razu, natychmiast wprowadzamy w życie: sadzimy drzewa lub sprzątamy trawniki. Działania, które wymagają dłuższego i systemowe-go zaangażowania, podejmujemy przy wsparciu lokalnych liderów oraz ekspertów: radnych rady miasta oraz jednostek pomocniczych, urzędników, zarządców nieruchomości, prawników, urbani-stów oraz architektów związanych z Fundacją.

Cały proces uważamy za zakończony, gdy zrealizowana zostanie wybrana przez ludzi kon-cepcja. Stają się oni strażnikami przekształconej lub przebudowanej przestrzeni, ponosząc odpo-wiedzialność za jej dalszy los.

Przedmiot i cel pracy warsztatowej

Zgodnie z zasadą: „wspieramy KONKRETNĄ społeczność lokalną w rozwiązywaniu jej REAL-NYCH problemów”, przyjęliśmy zaproszenie do pracy nad społeczną koncepcją zagospodarowania Parku Boguckiego. W związku z tym staraliśmy się przeanalizować sposób jego obecnego funk-cjonowania, następnie – wspólnie z wolontariuszami – przygotowaliśmy różne propozycje zmiany zagospodarowania tego terenu, odwołując się za każdym razem do głosu mieszkańców. Wyniki na-szej wspólnej pracy zostały zebrane w formie niniejszego raportu, który składamy do Prezydenta Miasta Katowice, Rady Miasta Katowice i Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach jako wniosek dot. specyfikacji przetargowej na projekt parku.

Organizacje zaangażowanie w realizację projektu

Warsztaty zostały zorganizowane przez Inicjatywę Nasze Osiedle Ścigały, z którą pracuje Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Bona Fides. Wsparcie merytoryczne zapewniały: Fundacja Napraw Sobie Miasto, Towarzystwo Urbani-stów Polskich o/Katowice, studenckie koła naukowe Nieruchomości i AREA z Uniwersytetu Eko-nomicznego w Katowicach, studenckie koło naukowe antyRAMA z Politechniki Śląskiej w Gliwi-cach.

Autorska metoda pracy warsztatowej została przygotowana przez Pawła Jaworskiego z Fun-dacji. Za przeprowadzenie akcji informacyjnej oraz aktywizację uczestników spotkań odpowie-dzialni byli członkowie Inicjatywy. Wolontariusze ze studenckich kół naukowych prowadzili bada-nia i pracowali nad koncepcjami projektowymi.

6

Metoda i harmonogram

Warsztaty składały się z części badawczej i projektowej, podzielonych łącznie na cztery etapy.

ETAP I

W pierwszej kolejności przeprowadziliśmy diagnozę partycypacyjną. Jej celem było przede wszystkim pozyskanie wiedzy bezpośrednio od samych użytkowników parku o sposobie jego funkcjonowania, a także zaletach i wadach jego zagospodarowania. Chcieliśmy ponadto wzmoc-nić integrację grupy mieszkańców Bogucic, którzy wyrazili wolę uczestniczenia w dalszych eta-pach, a także zaprezentować im zasady naszej pracy.

Spotkanie odbyło się w sobotę, 20 kwietnia, w Parku Boguckim. Rozpoczęło się o godzi-nie 15:00 w muszli koncertowej, położonej w centralnej części badanego terenu. Składało się z      dwóch równoległych działań adresowanych do użytkowników obszaru:

- dyskusji połączonej ze wspólnym rysowaniem mapy wyobrażeniowej przestrzeni, modero-wanych przez członków zarządu Fundacji Napraw Sobie Miasto,

- serii wywiadów indywidualnych prowadzonych przez wolontariuszy w oparciu o przygotwa-ną wcześniej listę pytań kierunkujących, z których wnioski zapisywane były na bieżąco na      podkładach mapowych.

Równocześnie Urząd Miasta Katowice prowadził własne badania ankietowe.

ETAP II

Drugim krokiem było spotkanie, w trakcie którego zbieraliśmy wytyczne do koncepcji. Jego celem było ukierunkowanie prac projektowych w oparciu o wyniki diagnozy. Warsztat odbył się 26 kwietnia w Miejskim Dom Kultury w Bogucicach. Rozpoczął się o godzinie 17:00.

Na wstępie Anna Szary z Urzędu Miasta Katowice zaprezentowała roboczą wersję wyników badania ankietowego, sporządzoną po zebraniu wyłącznie ankiet w formie wydruku. Następnie

7

przedstawiciel Zarządu Zieleni Miejskiej omówił wnioski dot. zagospodarowania parku, zbie-rane przez jednostkę, którą zaprezentowano zgromadzonym. Później członkowie zarządu Fun-dacji Napraw Sobie Miasto przedstawili podsumowanie dyskusji i wywiadów, prowadzonych tydzień wcześniej, a także ich interpretację graficzną.

W drugiej części wolontariusze-projektanci rozpoczęli pracę w grupach projektowych, roz-mawiając z mieszkańcami Bogucic i pracownikami Zarządu.

ETAPIII

W trzecim etapie, który trwał od 27 kwietnia do 8 maja wolontariusze-projektanci opra-cowali autorskie propozycje zagospodarowania parku w oparciu o zgromadzoną wiedzę oraz przygotowali prezentacje.

ETAP IV

Warsztaty zamykała otwarta debata, która odbyła się 9 maja w Miejskim Domu Kultury w        Bogucicach w godzinach 17:00 – 20:00. Po krótkim wprowadzeniu zawierającym informacje o wynikach badania ankietowego (Urząd Miasta Katowice) oraz podsumowaniu dotychczaso-wych działań warsztatowych (Fundacja Napraw Sobie Miasto), przedstawione i omówione zo-stały cztery projekty koncepcyjne.

Opis konstrukcji dokumentu

Wyniki powyżej opisanej pracy warsztatowej zostały zgromadzone w niniejszym raporcie. Doku ment został opracowany przez:

- Pawła Jaworskiego (Fundacja Napraw Sobie Miasto, Towarzystwo Urbanistów Polskich o/Kato-wice), pawel.jaworski@naprawsobiemiasto.eu,

- Annę Karłowską (Fundacja Napraw Sobie Miasto), anna.karlowska@naprawsobiemiasto.eu,w oparciu o zebrane materiały.

W raporcie zawarte są:

- informacje podstawowe o projekcie, tj. o sposobie organizacji, metodzie i harmonogramie warsztatów,

- wyniki diagnozy partycypacyjnej, która była podstawą sformułowania tez projektowych,- koncepcje projektowe przygotowane przez wolontariusz-projektantów,- wnioski opracowane przez autorów raportu.

II. WYNIKI DIAGNOZY PARTYCYPACYJNEJ

9

W trakcie rozmowy z użytkownikami terenu opracowana została powyższa mapa, na której zebrano odpowiedzi na pytania moderatorów.

Równocześnie prowadzone były wywiady indywidualne, których zapisy stanowią załączniki nr 1 – 9 do niniejszego raportu.

Po przeanalizowaniu wszystkich materiałów zestawiliśmy informacje w nich zawarte, a także przygotowaliśmy ich interpretację graficzną (załącznik nr 10).

I. Uwagi wstępne

Przeszłość

Częśćużytkownikówparkuwskazywałanato,żetenterenmajużokresświetnościzasobą.ZwiązanybyłonzpatronatemKWK„Katowice”,któraorganizowałażyciemieszkańcówdzielnicy:byłagłównympracodawcą,utrzymywałainfrastrukturęspołeczną,atakżeanimowałaifinanso-wałaróżnewydarzenia,wtymrównieżodbywającesięnaterenieparku,wmuszlikoncertowej.Uwagęzwracanoponadtonadziałalnośćdawnejzasadniczejszkołygórniczej,którejbudynkizaj-mujeobecnieplacówkaprywatna,niezwiązanajużtaksilniezotoczeniem.

Funkcje parku

Użytkownicyparkupodkreślaliwielokrotnie,żeparkstanowizjednejstronyzapleczerekre-acyjno-sportowedzielnicy, z drugiej stronynatomiast jest terenem, przez który chcą sprawniei szybkoprzejść.Tędwoistośćnależybraćpoduwagęwtrakcieprojektowania.

Wizje parku

Wwywiadachujawniałysiębardzoróżnewizjeparku.Zjednejstronywskazywanonato–i takipogląddominował–żepowinienzachowaćswójlokalnycharakterijakotakiwymagaje-dynieuporządkowanialubszeregupracnaprawczych,zdrugiejnatomiastrysowanowizjęcałko-witejzmianyzagospodarowania,któranadałabymuwyjątkowegocharakteru.Wtymkontekście

10

zastanawianosię,wjakisposóbotwarcienowejsiedzibyMuzeumŚląskiegowpłynienafunkcjo-nowanieterenówzielonychiwprowadzinowykontekstdlaprojektu.

II. Wyniki badania przestrzeni

Granice parku

- Południowągranicęobszaruwyznaczaul.Kopalniana,atakżeterenypołożonepomiędzyjezd-niąidawnymnasypemkolejowym(tenpasniejestadministrowanyprzezZarządZieleniMiej-skiej),atakżesamwspomnianynasyp,którystanowibardzoczytelnąbarierę,aponadtoposia-dawtórnąfunkcję(naturalny„ekranakustyczny”).

- Odwschoduparkzamykaul.Ścigałyorazzabudowazlokalizowanapojejwschodniejstronie.

- Północnagranicaprzebiegaprzywzdłużul.Sztygarskiej,przyktórejusytuowanesąbudynkiszkolneorazboisko,dalejwzdłużdziałek,którenależądoWyższejSzkołyZarządzaniaOchronąPracy i KatowickiegoHoldinguWęglowegoS.A.wKatowicach, a takżeprzy zabudowaniachstanowiącychwłasnośćZwiązekWyznaniaŚwiadkówJehowy.Tęgranicęprzesuwanorównieżażdoul.Nadgórników.

- Zachodniągranicęwjednoznacznysposóbokreślaprzebiegprzedłużeniaul.Dudy-Graczaorazterennowej siedzibyMuzeumŚląskiego. Rozmówcywskazywali, że obszar parkuprzed roz-poczęciemprzebudowyukładudrogowegobyłwiększy,sięgałażdowyburzonychbudynkówmieszkalnychprzydawnejkopalni.

Sąsiedztwo

Wotoczeniuparkuznajdująsięnieużytkiigarażeprzyul.Kopalnianej,wspomnianynasyporaz–wdalszejodległości–OsiedleGwiazdy.Wzdłużul.Ścigałypołożonesąbudynkibiurowei mieszkalne,zanimizlokalizowanejestprzedszkoleiMiejskiDomKultury.Wrejonieulic:Szty-garskiejiNadgórnikówusytuowanesąww.budynkiszkolneorazboisko,budynekZwiązekWy-znaniaŚwiadkówJehowy,domymieszkalnejednorodzinne,OsiedleŚcigały,awjegosąsiedztwieterenyzlikwidowanychogrodówdziałkowych.Nazachódodparkubudowanyjestobiektmuzeal-ny.

Wejścia do parku

Doparkunajczęściejwchodzisię:

- odstronypółnocnej(ul.Nadgórników)poprzezścieżkęwysypanążwirem,położonąnadziałcenależącejdoKatowickiegoHoldinguWęglowego,którąporuszająsię–pieszoinarowerze–przedewszystkimmieszkańcyosiedlaŚcigały,

- przyskrzyżowaniuulic:SztygarskiejiŚcigały,zktóregokorzystająprzedewszystkimmieszkań-cycentralnejczęściBoguciciuczniowiepobliskichszkół,

- przyskrzyżowaniuulic:KopalnianejiŚcigały,

- odstronyul.Roździeńskiego(DTŚ)ijesttogłównewyjściewkierunkucentrummiasta,zapew-

11

niającedostępdoparkumieszkańcomOsiedlaGwiazdyistudentomUniwersytetuŚląskiego. Ww.wejściasącałkowicieotwarte,nieodnotowanożadnychstałychutrudnieńwkorzystaniuznich.

Rozwiązaniawymagajedyniekwestiazabłoceniapoopadachwejściaodstronypółnocnej,atakżewejściaodstronyDTŚ,którezostałozniszczonewtrakciebudowyprzedłużeniaul.Dudy-Gracza.Zwróconoponadtouwagęnaproblemdojściadoparkuprzezul.Ścigały,poktórej–pozakończe-niuremontów–znówbędąmogłyswobodnieporuszaćsięsamochody.Stwarzatopotencjalnezagrożeniedladzieciidącychnaplaczabaw. Jakokwestiędoprzemyśleniazasygnalizowanoproblemdostępuobszaruparkudlaosóbnie-pełnosprawnych.

Główne ścieżki

Uczestnicywarsztatówwskazalinadwagłówneprzejściaprzezobszarparku,którerównocze-śniestanowiąważneprzejazdyrowerowe:

- oorientacjiwschód– zachód, łączącą skrzyżowanieulic: Sztygarskiej i Ścigałyorazul.Roź-dzieńskiego,

- oorientacjipółnoc–południe,prowadzącąodul.NadgórnikówdoDTŚ.

Ponadtowspominano,żeużytkownicyporuszająsięrównież:

- poobrzeżuparku(ul.Kopalniana),gdyżwtensposóbmogąnajszybciejdotrzećdomiejscapracylubdoprzystankukomunikacjimiejskiej,

- wyasfaltowanymprzejściemprzyplacuzabaw,położonympojegozachodniejstronie,atakżedojściemdotejścieżkiodskrzyżowaniaulic:SztygarskiejiŚcigały,

- wydeptanymskrótemłączącymdawnykrągtanecznyorazterenyuczelniwyższej.

Główneścieżkiłącządzielnicęzcentrummiasta,zakładamipracy,urzędami,uczelniami,przy-stankamiautobusowymi.Wdrugąstronęnatomiastprzezparkprzechodząosobyudającesiędokościołalubnacmentarz.

Największymproblemem jest stan nawierzchni tych ścieżek ich zbytmała szerokość, brakoświetlenialubniesprawnośćistniejących,nielicznychlatarni,atakżebrakławek.

Ponadtoprzejścieoorientacjipółnoc–południeprowadziprzezterenzaniedbanyizaśmie-cony, postrzegany jako niebezpieczny (działka Katowickiego Holdingu Węglowego). Ścieżkao orientacjiwschód–zachódjestnatomiastzajmowanawweekendyprzezsamochodystuden-tów,atakżewykorzystywanajakoprzejazdwkierunkuzachodniejczęściparku.

Naww. tle pozytywniewyróżnia się ścieżka położonawzdłuż ul. Kopalnianej: jest dobrzeoświetlonalatarniamiulicznymi,aposąsiedniejjezdninieporuszająsięzbytczęstosamochody,więcmożnaponiejspokojniespacerować.

Parkingi

12

Doparkujegoużytkownicynajczęściejprzychodzą,rzadkoprzyjeżdżająsamochodem,agdyjuż torobią, topojazdypozostawiająwówczasprzyul.Ścigały.Większa liczbaautpojawiasięw sąsiedztwieanalizowanegoterenuwtrakcieDniBogucic,wktórychbiorąudziałmieszkańcynawetodległychdzielnic.Gościeparkująsamochodywzdłużul.Kopalnianej.

Problemem,którywymagapilnegorozwiązania,jestnielegalneparkowanieprzyul.Sztygar-skiej, jużnaterenieparku.Głazy,któremiałyuniemożliwićpozostawienieautawtymmiejscu,zostałypoprzesuwane,więcobecnieniespełniająswojejroli.

Drugąkwestiąjestokazjonalneparkowanieprzybudynku,którynależydoZwiązekWyznaniaŚwiadkówJehowy.

Części parku i ich użytkownicy

Parkwpierwszejkolejnościjestobszaremrekreacyjnymdlaludziwróżnymwieku.Najegoobszarzemożnajednakwydzielićkilkamniejszychterenówimiejscorazprzyporządkowaćjegru-pomużytkownikóworazichaktywnościom:

• rodzinyzdziećmi–zabawanaplacuzabaworazodpoczynekwdawnymkręgutanecznym,

• przedszkolaki–zbieranieliści,

• młodsze dzieci – zabawa na placu zabaw, zjeżdżanie na sankach przymuszli koncertowej(dawniejprzy ścieżceoorientacjipółnoc–południe),grawpiłkęnożnąnaprowizorycznieurządzonychboiskachnapółnocodplacuzabaw,

• starszedzieciimłodzież –grawpiłkęnożnąnaboiskupomiędzybudynkami szkolnymi,jazdanarolkachideskorolkinajezdniul.Kopalnianej,

• studenci–odpoczynek,

• ludziewyprowadzającypsy–obszarprzyul.Kopalnianej,

• ludziepijącyalkohol–wdawnymkręgutanecznym,napołudnieodmuszlikoncertowej,

• ludzieuprawiającyseks–natereniebyłegoplacuzabaworazwkrzakachwpółnocnejczęściparku,

• narkomani–używanienarkotykówpomiędzygarażamiprzyul.Kopalnianejidawnymnasy-pemkolejowym,

• emeryci–spacerowaniewzdłużul.Kopalnianej,opiekanadwnukami,czytaniew dawnymkręgutanecznym,

• uczestnicyfestiwalu„Turon–NowaMuzyka”–nocowaniewmuszlikoncertowej,wypoczynekwjejsąsiedztwie,

• uczestnicyDniBogucic–udziałwimprezachodbywającychsięwmuszlikoncertowej,atakżewydarzeniach,któremająmiejscewzdłużgłównejścieżkioorientacjiwschód–zachód.

Ogólnierzeczbiorącwschodniaczęśćparkupostrzeganajestjakobezpieczna,natomiastza-chodniajakoniebezpieczna.

13

Wartościowe elementy zagospodarowania parku

+ „Serceparku”, jegowizytówka, który stanowią: dawny krąg taneczny zmuszlą koncertowąze względuna jegowartość sentymentalną, użytkową (miejsceorganizacji imprez,miejscedo siedzenia i czytania) oraz zagospodarowanie (terenpołożonyw cieniu, istniejąca infra-struktura).

+ Ul.Kopalniana:brakruchusamochodowegoiwygodnemiejscedojazdynarolkachideskorol-kach.

+ Odpowiedniiwogólnymzarysiewystarczającyukładścieżekpieszych.+ Dawnynasypkolejowy,któryobecniestanowinaturalny„ekranakustyczny”,ochraniającyte-

renparkuprzedhałasemzul.Roździeńskiego.+ Starodrzew.

Problemy związane z zagospodarowaniem i funkcjonowaniem parku

Kwestie architektoniczne:

• zniszczonewejścieodstronyul.Roździeńskiego,któreutrudniawejściedoparkuodstronypołudniowo-zachodniej,alerównieżniechroniwwystarczającymstopniuprzedhałasemz DTŚ,

• brakoświetleniacałegoparku,

• brakszaletów,

• złystannawierzchniścieżek,brakichoświetlenia,brakławekikoszynaśmieciwzdłużnich,

• brakurządzeniaścieżek:przedłużeniaścieżkiprzyterenienieistniejącejtawernywkierunkupółnocnymorazstanowiącejskrótwdojściudogarażywnarożnikuulicKopalnianejiŚcigały,

• brakścieżekrowerowychpołączonychzistniejącąsieciąibraksegregacjiruchupieszegoro-werowego,

• brakwybiegudlapsów,cozjednejstronypowodujeto,żezwierzątniemożnaspuścićzesmy-czy,agdywłaścicielzwierzęciajużtozrobi,todzieciniemogąsięswobodniebawić,

• brakzabezpieczeniamuszlikoncertowejprzedwandalizmem,brakzadaszenianadwidownią,złeoświetlenieibrakprzyłączadosiecielektroenergetycznej,brakzapleczadlaartystów,złystantechnicznyistniejącychsiedzisk,

• zniszczeniedawnegokręgutanecznego,

• brakróżnorodnychatrakcjinaplacuzabaworazichniedostosowaniedoużytkuprzezdziecido5lat,brakławekwokółplacu,

• brakzapleczaparkingowego,

• braknasadzeńzieleni.

Kwestie organizacyjno-zarządcze:

• zaniedbanapółnocnaczęśćorazokolicedawnegonasypukolejowego:miejscezaśmiecone,

14

niedo-świetlone,wktórymludziespożywająalkohol,

• zaśmiecanieparkuodchodamipsów,czegopowodemmożebyć,zgodniezewskazaniamiuczestnikówwarsztatów:niewielkaliczbapojemników,brakworkówwistniejącychkoszachlubbraknawykówsprzą-taniaposwoimzwierzęciu,

• nagminnespożywaniealkoholuprzezmłodzieżsiedzącąnaławkach,

• brakpoczuciabezpieczeństwa,którewynikaćmożez:brakupatrolipolicjilubstrażymiej-skiej,niewy-starczającegooświetlenia,brakumonitoringu.

• brakjasnościwsprawiemożliwościizasadkorzystaniazboiskapołożonegopomiędzybu-dynkamiszkolnymi,

• nielegalneparkowaniesamochodównaobszarzeparku,

• ograniczenieswobodydojściadoparkuzewzględunaruchsamochodowynaul.Ścigały.

• brakbieżącejkonserwacjiurządzeńnaplacuzabaw,

• „niebezpiecznetowarzystwo”.

Kwestie inne:

• wypędzenieprzezsrokiinnychptakówzparku.

Akceptowane formy użytkowania przestrzeni parku

• Odpoczynekbierny,

• piknikowanie,

• czytanie,

• spacerowanieinordicwalking,

• wyjściezpsem,

• bieganieibieganienanartach-biegówkach,

• zabawazpodopiecznym,

• jazdanasankach,

• grawpiłkęnożną,

• jazdanarowerze,

• jazdanarolkachideskorolkach,

• udziałwimprezachokolicznościowych.

15

W trakcie rozmów z użytkownikami parku zanotowano również następujące pomysły, zwią-zane z funkcjonowaniem i zagospodarowaniem parku, nie poddając ich weryfikacji pod względem technicznym lub finansowym:

• urządzenie deptaka z dojściem od ul. Markiefki,

• ogrodzenie parku, alternatywnie: odseparowanie żywopłotem obszaru od ulic: Ścigały i Ko-palnianej,

• zaakcentowanie wejść do parku,

• urządzenie parkingu dla studentów na zachód od budynków szkoły,

• budowa parkingu przy ul. Kopalnianej, na zachód od garaży,

• ściągnięcie asfaltu z jezdni ul. Kopalnianej, odsłonięcie historycznego bruku i stworzenie deptaka,

• otwarcie dla wszystkich mieszkańców dzielnicy boiska pomiędzy budynkami szkolnymi,

• budowa boiska do piłki nożnej lub plażowej na północ od placu zabaw,

• budowa skate-parku,

• budowa urządzeń rekreacyjno-sportowych dla dorosłych takich, jak siłownia plenerowa, sto-ły szachowe itd.

• wydzielenie wybiegu dla psów w jednym z następujących miejsc: przy ul. Kopalnianej, na zachód od miejsca, w którym stała tawerna, na południe od granicy działki należącej do Ka-towickiego Holdingu Węglowego,

• obsadzenie drzewami ścieżki o orientacji północ – południe i stworzenie alei spacerowej,

• zastosowanie nawierzchni brukowanej na ścieżkach pieszych i asfaltowej na ścieżkach dla rowerzystów i rolkarzy,

• wprowadzenie stabilnych, wytrzymałych i jednocześnie estetycznych ławek plastikowych,

• wykorzystanie kamieni/głazów z budowy obiektu muzealnego do urządzenia małej architek-tury parku,

• zasłonięcie widoku na garaże,

• wyrównanie terenu położonego na wschód od muszli koncertowej,

• wprowadzenie dodatkowych nasadzeń zieleni.

• zawieszenie karmników dla ptaków,

• dalsze organizowanie imprez w parku.

III. KONCEPCJE PROJEKTOWE

17

Wolontariusze-projektanci przygotowali koncepcje projektowe w następujących grupach:

• Małgorzata Łukowicz,

• Karolina Czuwara, Adrian Duda, Aleksandra Hantkiewicz, Łukasz Harat, Aleksandra Harazin, Magdalena Pielech, Szymon Zdziebko,

• Joanna Mękal, Sonia Piprek, Patrycja Starzec, Michał Lorbiecki, Agnieszka Majorek, Sylwia Bogdanowicz, Karolina Dudzik, Anna Pyziak,

• Monika Nowacka, Angelika Pawelec, Anna Soba, Katarzyna Szostok, Paulina Włosiak, Marta Wypiór.

Przygotowane rysunki i opisy stanowią załączniki nr 11 – 14 do niniejszego raportu.

IV. WNIOSKI

19

Po zamknięciu całego cyklu pracy warsztatowej, opierając się na wynikach diagnozy, kon-cepcjach projektowych oraz informacji zwrotnej uzyskanej w trakcie debaty, przedstawiamy nas-tępujące wnioski dot. projektu Parku Boguckiego.

1. Granice parku

Ze względu na konieczność zapewnienia dojścia do parku od strony północnej, a także uszczuple-nie terenów zielonych w wyniku realizacji nowego układu drogowego, należy zabezpieczyć przed ewentualną zabudową tereny położone przy ul. Nadgórników, pomiędzy budynkiem Związek Wyznania Świadków Jehowy a uczelnią. Proponuje się równoczesne ponowne podjęcie starań o wykup tego terenu przez gminę oraz opracowanie miejscowego planu zagospodarowania prz-estrzennego, w którym cały obszar parku, teren administrowany przez Zarząd Zieleni Miejskiej oraz ww. działki, zostanie przeznaczony pod „tereny zieleni urządzonej”.

2. Dojście do parku

Należy odtworzyć bezpieczne i wygodne wejście na obszar parku od strony ul. Chorzowskiej, a także zaproponować rozwiązania, które będą zapobiegały kolizji ruchu pieszego i samochodo-wego na ul. Ścigały (np. wyniesione przejście dla pieszych). Uczestnicy warsztatów sygnalizują również, że na tej ulicy samochody przed jej remontem poruszały się zbyt szybko, jeżeli weźmiemy pod uwagę jej charakter. Obawiają się, że sytuacja będzie podobna po zakończeniu prac budow-lanych.

3. „Serce parku”

Po szczegółowym przedyskutowaniu kwestii stanu technicznego i problemu niszczenia muszli koncerto-wej uznano, że z punktu widzenia interesów użytkowników parku zachować należy jej funkcję, ale niekoniecznie formę. W związku z tym uczestnicy warsztatów dopuszczają stworzenie nowej sceny z zadasze-niem rozbieralnym, pod warunkiem, że zostanie ona wyposażona w niez-będną infrastrukturę techniczną i zaplecze dla artystów.

4. Ścieżki piesze i rowerowe oraz obiekty małej architektury

Uczestnicy warsztatów nie widzą potrzeby budowy nowych ścieżek, jednak proponują alternaty-wnie:

• urządzenie obecnych przejść jako ścieżek pieszo-rowerowych, bez wydzielonego pasa dla rowerów, kształtowanego jednak w taki sposób, żeby ograniczać prędkość przejazdu,

• całkowite rozdzielenie ruchu bez możliwości krzyżowania się tras różnego typu.

Bezdyskusyjna pozostaje kwestia wprowadzenie pełnego oświetlenia całego parku.Kontrowersje budzi nadal problem małej architektury, w szczególności ławek. Z jednej strony, uczestnicy warsztatów zwracali uwagę na to, że większość elementów może zostać zniszczona, jeżeli nie będzie wykonana z trwałych materiałów, jednak propozycja wprowadzenia elementów betonowych spotkała się ze sprzeciwem. Należy zatem szczególną uwagę zwrócić na rozwiązania projektowe w tym zakresie i przedstawić mieszkańcom rozwiązania alternatywne do wyboru.

5. Urządzenia i tereny rekreacyjno-sportowe

Szczególną uwagę uczestników warsztatów zwróciła propozycja połączenia strefy sportowej dla doro-słych i dla dzieci: budowy urządzeń typu outdoor fitness wokół i w bezpośrednim sąsiedztwie

20

placu za-baw w taki sposób, żeby osoby dorosłe opiekujące się dziećmi bawiącymi się na placu zabaw mogły równocześnie odpoczywać aktywnie.Pozytywnie oceniony został pomysł urządzenia toru saneczkowego, jednak precyzyjne wyznacze-nie jego przebiegu – ze względu na długość – wymaga rozwiązania problemu kolizji z siecią ścieżek pieszych.Użytkownicy parku uznali, że nie ma potrzeby budowy boisk na jego terenie, natomiast pilnego wyjaśnienia wymaga kwestia możliwości korzystania z istniejącego boiska przy ul. Sztygarskiej, zlokalizowanego pomiędzy budynkami szkół. Uczestnicy warsztatów wnioskują o wyjaśnienie, kto, kiedy i według jakich zasad może z niego korzystać

6. Parkowanie

Problemem, który należy rozwiązać niezwłocznie jest parkowanie samochodów przez studentów na tere-nie parku, przy ul. Sztygarskiej. Konieczne jest z jednej strony wprowadzenie rozwiązań architektonicz-nych, które będą odporne na zniszczenie przez kierowców, choć nie będą trwale blokowały drogi poża-rowej i pozwolą na dostęp samochodów używanych w trakcie konserwacji parku. Z drugiej strony należy zobowiązać uczelnię do zapewnienia odpowiedniej liczby miejsc postojowych dla swoich studentów na własnym terenie, lub ich zbilansowania w wyraźnie wyznac-zonym miejscu, które będzie urządzone i użyt-kowane wyłącznie jako parking.

7. Toaleta publiczna

Uczestnicy warsztatów zgodnie uznali, że budowa toalety jest konieczna, gdyż brakuje tego typu obiek-tów w otoczeniu. Zgłoszony przez Zarząd Zieleni Miejskiej pomysł toalety samoczyszczącej nie mógł być oceniony, gdyż brak danych i doświadczeń związanych z użytkowaniem podobnej na Placu Miast Partnerskich w Katowicach.

8. Psy jako użytkownicy parku

Kluczowe dla rozwiązania problemu obecności psów w parku jest urządzenie wybiegu. W kon-cepcjach zaproponowano dwa różne pomysły: z jednej strony – wygrodzenie miejsca, w którym można swobodnie wypuścić zwierzęta, z drugiej – wzbogacenie o urządzenia do zabaw dla nich. Miejsce to lokalizowano w głębi parku lub w pasie pomiędzy ul. Kopalnianą i dawnym nasypem kolejowym.

9. Działalność komercyjna w parku

Przyjęto, że obiekty o funkcji komercyjnej nie powinny dominować w parku. Uczestnicy debaty, skonfrontowani z jedną z propozycji, uznali, że akceptują sytuację, w której tylko jeden przed-siębiorca uzyskuje zgodę na prowadzenie działalności gospodarczej i wykonuje ją w obiekcie ruchomym.

10. Strefa do samodzielnego zagospodarowania przez mieszkańców

Uczestnicy debaty uznali, że eksperyment polegający na przeznaczeniu części terenu parku pod ogród, który zostanie urządzony przez samych mieszkańców, może być dobrym pomysłem, jednak należy wdra-żać go ostrożnie. W pierwszej kolejności mogłaby to być przestrzeń, w której działają dzieci. Udostępnie-nie jej dorosłym wymaga podjęcia decyzji, w jaki sposób i według jakich zasad społeczność lokalna będzie nią zarządzała. Taka sytuacja będzie doskonałą lekcją samoorganizacji.

11. Nasadzenia zieleni

21

W trakcie warsztatów z jednej strony wielokrotnie podkreślano wartość istniejącego drzewosta-nu, z dru-giej natomiast zwracano uwagę na konieczność wprowadzenia nasadzeń zieleni niższej. Uznanie zdobyła propozycja wprowadzenia zestopniowanych kwietników w miejscu obecnej wid-owni, jeżeli muszla zo-stałaby zlikwidowana i przeniesiona w inne miejsce.

V. ZAŁĄCZNIKI

23

ZAŁĄCZNIK NR 1

Opracowanie: Karolina Czuwara, Aleksandra Hantkiewicz, Łukasz Harat

---

WARSZTATY „NASZ PARK” /BOGUCICE

Studenckie Koło Naukowe antyRAMA

Ankieterzy: Karolina Czuwara, Ola Hantkiewicz, Łukasz Harat

WYNIKI BADANIA:

GRUPY WIEKOWE:

a) DZIECI (>11)

CO ROBIĄ W PARKU: sport (piłka nożna), zabawa na placu zabaw

GRANICE PARKU: od szkoły, po teren budowy

WEJŚCIE DO PARKU: wejście przy szkole

DOBRE: Muszla, drzewa

ZŁE: Plac zabaw (za mały), brak boiska (szkolne cały czas zajęte przez starszych), za mało ludzi, za mało trawy, zła nawierzchnia

b) NASTOLATKI (13-16 lat)

CO ROBIĄ W PARKU: Bieganie, sport, spotkania ze znajomymi

GRANICE PARKU: Od szkoły po garaże

WEJŚCIE DO PARKU: wejście przy szkole (mało wyróżnione, chęć zaakcentowania wejść)

DOBRE: Muszla (przebudować ją, żeby był dach nad widownią), układ komunikacyjny, drzewa

ZŁE: Plac zabaw (za mały), za mało ławek

c) DOROŚLI (30-40)

CO ROBIĄ W PARKU: spacer z żoną, dzieckiem, siedzenie na ławce, droga do pracy, zabawa z dzieckiem

GRANICE PARKU: Od szkoły po teren budowy (ważne, żeby muzeum było włączone w park)

WEJŚCIE DO PARKU: wejścia tak jak układy komunikacyjne – każde jest główne zależenie od punktu, w którym dana osoba mieszka (mało wyróżnione, chęć zaakcentowania wejść)

DOBRE: Muszla (przebudować ją, żeby był dach nad widownią), układ komunikacyjny, drzewa,

ZŁE: Plac zabaw (za mały), za mało ławek, za mało drzew, brak oświetlenia, za mało koszy na śmieci i na psie od-chody (mimo, że jest jeden to nie wystarcza), samochody (ulica Ścigały powinna być wyłączona z ruchu, bądź ruch na

24

niej powinien być spowolniony, zła nawierzchnia, brak górki do zjazdu na sankach, spożywanie alkoholu w parku (poli-cja nic z tym problemem nie robi), brak toalety, nic się nie dzieje (brak wydarzeń), brak ścieżek rowerowych

d) WIEK ŚREDNI (41-60)

CO ROBIĄ W PARKU: spacer z żoną, dzieckiem, wnukiem, droga do pracy, zabawa z dzieckiem, wnukiem, bieganie na nartach

GRANICE PARKU: Od szkoły po teren budowy (ważne, żeby muzeum było włączone w park)

WEJŚCIE DO PARKU: wejście przy szkole (mało wyróżnione, chęć zaakcentowania wejść)

DOBRE: Muszla, układ komunikacyjny, drzewa

ZŁE: Plac zabaw (za mały), za mało ławek (powinny być odporne na wandali), zła nawierzchnia, brak oświetlenia, brak pamięci i aktywności kręgu tanecznego,

e) STARSI (60+)

CO ROBIĄ W PARKU: spacery, wypoczynek na ławkach

GRANICE PARKU: Od szkoły po teren budowy (ważne, żeby muzeum było włączone w park)

WEJŚCIE DO PARKU: wejście przy szkole (mało wyróżnione, chęć zaakcentowania wejść)

DOBRE: Muszla (przebudować ją, żeby był dach nad widownią), drzewa

ZŁE: Plac zabaw (za mały i niebezpieczny – dzieci wybijają sobie o metalowe części zęby itp., plac zabaw najczęściej użytkuje pijąca młodzież), za mało ławek (powinny być odporne na wandali), zła nawierzchnia, brak oświetlenia, za mało koszy na śmieci i na psie odchody (mimo, że jest jeden to nie wystarcza), układ komunikacyjny, nieuporządko-wany las w sąsiedztwie, brak interwencji policji w parku, brak imprez dla dzieci, brak kwietników i klombów, niebezpie-czeństwo związane z ruchem samochodowym na ulicy Ścigały, za mało drzew, brak wybiegu dla psów, brak ścieżki koło placu zabaw

WNIOSKI (oznaczenia na mapie + wyjaśnienia)

LEGENDA:

A – najważniejsza ścieżka (komunikacja z miastem, przystanek autobusowy) BRAK OŚWIETLENIA (wieczorem jest niebezpiecznie)

B – śmietniki, bałagan, przyszły parking

C – Krąg taneczny, potrzeba aranżacji tego miejsca

D, E, F – proponowane wejścia do parku zaakcentowane, aczkolwiek delikatnie (bez bramy), żywopłot

G – inne ważne ścieżki

H – nowa muszla – potrzebna jako obiekt (festyny, imprezy itp.), ale: zadaszona, porządne siedzenia na widowni, trwale wykończona (zapobiec wandalizmowi)

I – propozycja zamknięcia ulic lub ograniczenia ruchu w tych miejscach; potrzeba ogrodzenia parku od strony tych ulic (żywopłoty)

J – ruch samochodowy, OGRANICZYĆ!

25

K – Muzeum Śląskie – potrzeba, aby park był jego kontynuacją

L – plac zabaw do zmiany – więcej obiektów, aktualne nie jest bezpieczny! (jest nudny i mało urozmaicony)

M – propozycja boiska do piłki plażowej lub do piłki nożnej

PONADTO TRZEBA:

-więcej zieleni (np. kwietniki, krzewy, drzewa)

-więcej ścieżek o LEPSZEJ NAWIERZCHNI

-więcej ławek – ALE ODPORNY NA WANDALI

-oświetlenie

-więcej koszy na śmieci, TEŻ NA PSIE ODCHODY!

-należy wydzielić obszar – WYBIEGI PSÓW

-należy zwrócić uwagę na możliwość bezpiecznego „przecięcia” parku wieczorem/nocą, wracając z pracy/miasta

-problem z obszarem ul. Kopalnianej: dziki parking – szczególnie w weekend (WSZOP)

-propozycja monitoringu/ochrony

SPOSOBY SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU W PARKU:

- zabawa z dzieckiem – gra w piłkę

- książki

- spacery z żoną, psem

- ZIMĄ – sanki, narty biegówki

- okolicznościowe imprezy – Muszla

PRZEWAŻAJĄCA CZĘŚĆ MIESZKAŃCÓW UŻYWA NAZYWA PARK BOGUCICKI

26

27

ZAŁĄCZNIK NR 2

Opracowanie: Katarzyna Berniak, Natalia Seniuk

---

WARSZTATY „NASZ PARK” /BOGUCICE

Studenckie Koło Naukowe antyRAMA

Ankieterzy: Kasia Berniak, Natalia Seniuk

WYNIKI BADANIA:

1. Co stanowi granice parku? Granicą parku są generlanie ciągi pieszo jezdne (ul. Ścigały i ul Kopalniana)

2. W dalszym sąsiedztwie granic znajdują się bloki mieszkalne i szkoła dla dzieci niepełnosprawnych a także budują-ce się muzeum

3. Ludzie wchodzą do parku od skrzyżowania ulicy Sztygarskiej ze Ścigały, od końców ul Kopalnianej i dróżki prowa-dzonej z ul Nadgórników

4. Utrudnienie wejścia do parku mogą stanowić przejeżdżające auta (niebezpieczeństwo dla dzieci chodzących na plac zabaw)

5. Wejścia są całkowicie otwarte. Brak ogrodzeń.

6. Ludzie przechodzą przez park najczęściej ścieżkami wiodącymi po granicach (tymi dochodzą najszybciej na przy-stanek/do pracy) jak i ścieżką wiodącą przez środek parku.

7. Ludzie przechodzą z terenów bloków na przystanek autobusowy najczęściej do pracy/uczelnie. Wybierają wtedy najszybszą drogę, czyli po granicach parku lub na przełaj

8. Przeszkadzają nieutwardzone ścieżki, zbyt wąskie, słabe oświetlenie a przy tym słabe poczucie bezpieczeństwa.

9. Użytkownikami parku są generalnie pobliscy mieszkańcy, rzadko ktoś przyjeżdża tu samochodem. Wyjątek stano-wią Dni Bogucic, kiedy zjeżdżają się mieszkańcy okolic. Przechodnie oznajmili, że problemów z małą liczbą parkigów nie ma.

10. Zdarza się, że auta są zostawiane na parkingu zaraz obok parku, przy ulicy Ścigały i na końcu Sztygarskiej. Zwią-zane jest to pewnie z prywatnymi sprawami kierowców

11. Dorośli z dziećmi przychodzą najczęściej w porach popołudniowych, emeryci z wnukami przez cały dzień. Dużo osób przychodzi tu w wolnym czasie (po szkole/uczelni/pracy) w celach odpoczynku, poczytania książki. Wiele osób przychodzą tu wyprowadzać psy o każdej porze

12. Emeryci – głowne ścieżki dzieci – plac zabaw dorośli, młodzież – bez ograniczeń

13. Nie powinna być usunięta muszla koncertowa, która przydaje się przy święcie Dni Miasta, którą też wielu miesz-kańców darzy sentymentem.

14. Problem stanowi zalesiony obszar przy szkole, gdzie ludzie urządzają sobie picie alkoholu. Wielu starszym lu-dziom przeszkadza młodzież pijąca alkohol na ławkach, gdzie policja rzadko patroluje, występuje wandalizm. Miesz-kańcy skarżą się na ścieżki będące w złym stanie technicznym oraz na innych użytkowników wyprowadzających psy na trawnikach parku. Ogólnie przeszkadza niewystaraczające oświetlenie ścieżek.

15. Czytanie książek, zabawa z podopiecznymi, wyprowadzanie psów, odpoczynek, piknik.

28

ZAŁĄCZNIK NR 3

Opracowanie: Michał Lorbiecki

---

Spostrzeżenia:

- Dawniej kopalnia dawała prace, teraz ludzie są bezrobotni, młodzież się nudzi.

- Szkoła zawsze była w parku.

- Dawniej parkiem zajmowała się kopalnia i szkoła. Były organizowane imprezy, atrakcje – dzisiaj nic się nie dzieje.

- Lepszy nasyp kolejowy, niż ekrany akustyczne – dobrze, że jest.

- Przechodzi się przez park do kościoła, na cmentarz, do pracy.

- „Chętnie bym poczytał tu książkę, ale wolę jechać do innego parku”.

- Stare drzewa są bardzo ważne.

Obszary problemowe:

- Jest niebezpiecznie. Brak patroli policyjnych, interwencji straży miejskiej w związku z menelami i wandalami.

- Dawniej był jeden znany mieszkańcom dzielnicowy, który sprawował porządek w okolice – dzisiaj nikt nie wie, czy taki dzielnicowy jest.

- Policja zwraca uwagę na młodzież, żeby ściągnąć z nich mandaty (z ich rodziców), a meneli zostawiają w spokoju, bo ich znają i wiedzą, że nie zapłacą.

- Ławki zajęte przez pijaków, więc nikt nie siada.

- Wieczorami kobiety boją się przechodzić. Jest ciemno – brak działających latarni.

- Garaże = menele.

- Drewniane ławki są niszczone – wandalizm.

- Wszędzie psie odchody – nikt nie sprzata po swoim pupilu.

- Jeśli coś się zrobić, to od razu będzie zdewastowane.

- Problem własności – nie moje, to nie ruszam, nie sprzątam, nie zwracam uwagi.

- Brakuje ścieżek rowerowych.

- Plac zabaw otoczony płotem z powodu psów.

- Zapuszczone chaszcze.

- Dzikie wysypiska.

- Nie ma gdzie zaparkować.

Sugestie:

- Stabline, mocne i jednocześnie estetyczne plastikowe ławki (z przetworzonego plastiku – bardziej ekologiczne, niż coroczne deski)

- Monitoring, patrole.

29

- Wyrównać alejki.

- Można ogrodzić park, zamykać na noc.

- Atrakcje dla dorosłych – siłownia, meble parkowe (ławeczki ze stolikami), szachownice.

- Elementy sporotowo-rekreacyjne – stół do ping-ponga, tory dla rolkarzy.

- Dosadzić drzew

30

.

31

ZAŁĄCZNIK NR 4

Opracowanie: Karolina Dudzik, Sylwia Bogdanowicz

---

Ankieta 1

Granica przebiega: Tam gdzie wyburzyli kamienice. Park był dużym obszarem, który został zmniejszony w wyniku przebudowy. Ze stron wschodniej i zachodniej granicami są ulice Dudy-Gracza i Ścigały.

Przy ulicy Dudy-Gracza budują muzeum, od Ścigały są budynki.

Wejście jest przy szkole od ulicy Ścigały – wejście nie jest utrudnione.

Ludzie najczęściej chodzą przedłużeniem Sztygarskiej do Roździeńskiego w kierunku centrum – nawierzchnia utrud-nia przejście.

Rano w parku są mieszkańcy z psami, popołudniu dzieci na placu zabaw

Ścieżki powinny być bardziej zaznaczone i zmieniona ich powierzchnia.

Scena (muszla) powinna być przebudowana

W parku można by było biegać ale jest to utrudnione

Ankieta 2

Granice: od południa granicą jest skarpa

Od wschodniej budynki mieszkalne

Od północnej ulica Nadgórników

Od zachodniej Muzeum

W sąsiedztwie znajduje się osiedle Gwiazdy, bloki i muzeum

Wejście do parku od ulicy Ścigały i Kopalnianej (nie jest utrudnione)

Najczęściej przechodzi się przez przejście obok muszli – nie jest utrudnione. Ludzie idą usiąść w „kole” na ławkach, chodzą na spacery a wieczorami biegają

Przejścia przez park nie są utrudnione

Ludzie przyjeżdżają do parku samochodami, parkują na ulicy Ścigały

Studenci już nie parkują w parku (bo zostały ustawione kamienie)

Do południa w parku przebywają osoby starsze, potem młodsze. Na boisku przy szkole przebywa młodzież

Muszla powinna zostać odnowiona. Przed festynami muszla jest malowana ale zaraz potem dewastowana

W parku powinno być wydzielone miejsce do grania np. w siatkówkę oraz więcej kwiatów

Ankieta 3

Granicami parku są ulice Ścigały, Nadgórników oraz Muzeum

Wejścia do parku są od strony szkoły i ulicy Nadgórników

32

Wejścia są utrudnione: od strony szkoły roboty na drodze, od Nadgórników błoto

Ludzie najczęściej chodzą przedłużeniem Sztygarskiej

Samochody nie parkują na terenie parku ale na ulicy

Popołudniu w parku przebywają dzieci a starsze panie uprawiają Nordic Walking

Zagospodarowania parku nie zmieniać oprócz ścieżek (nawierzchnia powinna zostać taka sama ale powinna zostać wyrównana)

Nie wycinać drzew

Problemem w parku są rozkopane drogi

Ankieta 4

Utrudnienia w parku: błoto

Nie wycinać drzew (a jak się wycina to dosadzić)

Zachować Muszlę

Plac zabaw nie jest zbyt ciekawy

W parku nic się nie zmieniło przez 20-30 lat, dlatego potrzebne są zmiany

Park powinien być oryginalny, mieć charakter, być miejscem inspiracji, budzić pozytywne wrażenia (żeby było co po-kazać przyjezdnym). Wymieszać tradycję z nowoczesnością – miejsce ma być klimatyczne.

Powinny znaleźć się przemyślanie wybudowane ścieżki rowerowe

Do pracy nad parkiem trzeba zaangażować ludzi z pomysłami

Nie powinno się dążyć do podpatrywania projektów (park musi być oryginalny, charakterystyczny dla tego miejsca)

Potrzebne jest zaplecze parkingowe i toalety

Ankieta 5

Zachować muszlę – ale ją naprawić

Ławki odnowić

Weście od strony szkoły jest utrudnione remontem

Ludzie najczęściej chodzą wejściem od strony szkoły na Roździeńskiego

Ścieżki są rozkopane – trzeba to naprawić

Nie dopuszczać do parkowania w parku na trawniku. Kiedyś studenci parkowali ale pomogły postawione kamienie

W parku wieczorami jest dużo ludzi z psami

Jest dużo dzieci na placu zabaw i na boisku szkolnym

33

ZAŁĄCZNIK NR 5

Opracowanie: Natalia Kulisz

---

1.Przyłączyć teren do parku i odpowiednio zagospodarować (np. mały lasek)

2. Przyłączyć skarpę do parku

3. Teren całkowicie zniszczony – należy go odnowić, ponieważ sprawia trudności przy przechodzeniu i wpływa negatywnie n estetykę parku ( według mieszkańców teren ten należy do parku)

4. Posadzić drzewa wzdłuż ścieżki i na wskazanym terenie, stworzenie „alejki”, którą miło będzie się przechadzać oraz postawić wzdłuż tej ścieżki ławeczki

5.1.Zasadzić drzewa – naturalne ekrany pochłaniające hałasy z zewnątrz

5.2.naturalna „zasłona”, aby zakryć widoki garaży

6. Teren, gdzie dzieci grają w piłkę

7. Przedłużenie ścieżki

8. zlikwidować ścieżkę – nieużytkowana

9. zlikwidować ścieżkę – nieużytkowana

10. błąd na mapie (tego punktu nie ma )

11.1 i 11.2 główne ścieżki

12.zlikwidować asfalt, pod nim znajdują się „kocie łby” , które dodłyby uroku otoczeniu i stworzyły deptak

13. stworzyć ścieżkę, ludzie często przechodzą tą drogą skracając sobie drogę do garaży

14.1 i 14.2 niebezpieczne miejsca, przeciadują tam pijacy i niebezpieczne towarzystwo

15. w ramach możliwości przyłączyć ten teren do szkoły i stworzyć z niego parking szkolny

16.1 i 16.2 teren, gdzie dzieci grają i bawią się

17. „tor saneczkowy” – kiedyś dzieci zjeżdżały tam na sankach, dawniej często użytkowany teren w tym celu

18. w miarę możliwości wyrównać teren

19. zaplecze dla artystów ( w czasie festynów, koncertów)

20. stworzyć parking

21.1 i 21,2 zbiera się niebezpieczne towarzystwo

22. na zlokalizowanie wybiegu dla psów

23. położyć ścieżkę

24. ścieżkę odnowić, sprawić aby była bardziej użyteczna

25. wybieg dla psów

Główne wejścia

Dodatkowe informacje:

34

1. Ścieżki w parku

- wszystkie wymagają odnowienia, sprawiają trudności, nawet przy zwykłych spacerach

-nawierzchnia: z kostki, brukowane, asfalt ( dzieci, młodzież chce jeździć na rolkach)

2. Park

-wykorzystać kamienie/głazy z budowy muzeum, stworzyć w parku kamienne kompozycje w celach estetycznych i jako „domki” dla zwierząt

-Karmniki dla ptaków

-stworzyć szpalery drzew

- PROBLEM! Jest niedostateczna ilość ławeczek, zwłaszcza w środku parku. Postawić ławeczki między drzewa-mi, wzdłuż ścieżek

PROBLEM! Niedostateczna ilość koszy na śmieci!

PROBLEM! Za mało drzew, krzewów, które by ożywiły park. Drzewa powinny być wysokie (jest kilka drzew w par-ku które korony mają bardzo nisko, nie chodzi o młode drzewa)

-odnowić muszlę

-krąg taneczny ma zostać, jedynie można go odnowić, odpowiednio oświetlić

- nie ma potrzeby aby powstawała fontanna

- zwiększyć liczbę atrakcji na placu zabaw. Obecny plac zabaw nie jest odpowiedni dla dzieci poniżej 5 lat, np. zjeżdżalnia ma drabinkę z szeroko rozstawionymi szczeblami

-ludzie przejeżdżają na rowerach koło dawnej ślizgawki (nr 17) i główną ścieżką (nr 11.2)

- PROBLEM! Zdarzają się kradzieże

- za garażami przebywa niebezpieczne towarzystwo

- PROBLEM! ludzie mieszkający dalej od parku nie dbają o niego, śmiecą w nim

-propozycja stworzenia skateparku

-PROBLEM! Ławki przy muszli łatwo się łamią

- PROBLEM! Złe oświetlenie muszli

3. Bezpieczeństwo parku

-monitoring

-oświetlenie – dookoła parku ni jest najgorzej, wewnątrz jest go jednak brak

- wprowadzić ochronę

4. Psy

-sprzątanie po psach: istnieją specjalne kosze na psie odchody, które się nie sprawdzają, ponieważ zawsze bra-kuje przy nich woreczków, ludzie nie przynoszą swoich

- uzgodnienie 1-2 ścieżek na wyprowadzanie psów, propozycja: okolice nasypu

35

5. Inne

-kiedyś w parku można było spotkać wiewiórki, sowy, różne gatunki ptaków

-organizować festyny

- budowane muzeum przesłania widok budynków o pięknej, starej architekturze

- deptak z Markiefki

- boisko przy szkole jest zawsze otwarte

36

37

ZAŁĄCZNIK NR 6

Opracowanie: Agnieszka Majorek

---

Bogucice – „Nasz park”

(To nie są dokładne wypowiedzi, ale starałam się jak najlepiej je odtworzyć, żeby zaznaczyć ich charakter)

1. Przede wszystkim w parku brakuje bezpieczeństwa. Kiedyś ten park tętnił życiem. Jak była kopalnia to był krąg taneczny, był tor saneczkowy. W tych budynkach, gdzie teraz jest jakaś prywatna szkoła to była szkoła górnicza. Jak były imprezy to w muszli odbywały się koncerty, obok, w tym kręgu parkiet, gdzie ludzie tańczyli i to wszystko żyło. Częściej się coś działo. Teraz to nawet jak są Dni Bogucic to naustawiają pełno tych budek z piwem, później wszyscy piją i nawet jak jest jakiś kabaret to nie można spokojnie pooglądać, bo zaraz obok ktoś komentuje występ. Kiedyś też było miejsce, gdzie można było wypić i dobrze, że tego nie ma, bo tylko więcej takich ludzi by tu to ściągało. Nie jestem przeciwnikiem ogólnie spożywania alkoholu, ale nie trzeba się z tym tak afiszować.

Park się bardzo zmienił. Kiedyś był o wiele większy, aż pod samą kopalnię. Muzeum zaszkodziło parkowi. Można by go się starać powiększyć, o ten teren przy skarpie, czy wyburzyć te stare baraki (różowy budynek przy ul. Nadgórników).

Brakuje wybiegu dla psów i koszy na odchody (zwłaszcza woreczków!). Można np. pomyśleć czy nie wy-dzielić taki teren dla psów przy skarpie, po drugiej stronie drogi, bo tam i tak nic nie ma. Jest za mało ławek. Nie trzeba akcentować wejść, myślę, że są one dla wszystkich jasno określone. Teraz tylko dostęp do parku jest utrudniony przez budowy.

Ścieżki mogłyby być szersze, bo jak idzie kobieta z wózkiem to już rower jej nie ma jak minąć. W kręgu lubią przesiadywać matki z wózkami. I lubią tutaj też jeździć na rowerach. Może jakąś ścieżkę rowerową wydzielić. Ale i tak alejki powinny być szersze, bo nawet z psem jak się idzie, to czasem ciężko się mijać. Tylko, żeby tego nie było za dużo, bo zieleni jest jeszcze dużo, ale mniej niż było. Żeby już tej zieleni nie ruszać.

Z parku korzystają głównie mieszkańcy, ale też uczniowie tych szkół, dzieci na placu zabaw i w okolicy, a tutaj przy muszli czy przy kręgu to bardziej studenci w przerwie, czy na papierosie czy śniadanie zjeść. Mieszkańcy przechodzą, bo skracają sobie drogę do domu przechodząc przez park, albo emeryci przychodzą odpocząć i się zrelaksować. Główne są takie 3 drogi w parku [na fioletowo], które łączą osiedla z centrum. Wzdłuż tej jednej drogi i przy osiedlu mogłyby być ławki. [na pomarańczowo]

Tam gdzie głazy stoją to było to zniszczone przez samochody. Jak muszą gdzieś być parkingi to też przy skarpie, bo tutaj nie ma miejsca na parking. Albo przy tej nowej drodze, którą mają budować. Ale żeby już nie niszczyć tej zieleni. I żeby ją zabezpieczyć jakoś, np. słupkami, czy takimi głazami, żeby nie mieli nawet jak zaparkować.

Garaże, które przylegają do parku są nieestetyczne i ten nasyp jest nieużytkowany, a przecież można tam coś posadzić, zazielenić go i już inaczej by to wyglądało.

Można ścieżki przystosować też pod Nordic Walking, bo lubię chodzić z kijkami i inni też, ale tu jest za mało miejsca. Szkoda by było na to tej zieleni, żeby tu jeszcze ścieżki wciskać. To mieszkańcy jeżdżą na Trzy Stawy. Albo plac Nieborowskiego jest lepiej zadbany, mówi się, że to jest taki „wybieg dla piesków”, ale on jest bardzo zadbany i czysty, czystszy niż ten park. Jeszcze przy ul. Ryszarda jest taki skwer przy ogródkach działkowych, który też jest zadbany, grabiony, jest koszona trawa, itp. A tutaj brakuje tej dbałości o porządek. O, proszę spojrzeć: worek na śmieci obok kosza. Worek wymieniony, ale już worek został obok. I kosze też ciągle pełne, albo do połowy co najmniej.

Brakuje też jakiś atrakcji w parku, jakiś wydarzeń, które by zrzeszały ludzi. Bo są tylko te Dni Bogucic, ale to wtedy same budki z piwem wzdłuż ścieżek są i to nie jest fajne. Kiedyś to dużo było takich rzeczy organizowa-nych i teraz tego brakuje.

2. Park można poszerzyć o tę część, która znajduje się przy skarpie i o to co jest powyżej kręgu tanecznego, bo tam już nic nie ma. Park został też okrojony przez muzeum, bo on tam dalej jeszcze był, no i jeszcze jak teraz

38

te drogi dojazdowe na plac budowy zrobili..

Jest dużo osób, które spacerują z psami. I sporo osób sprząta po swoich pupilach, ja też noszę zawsze ze sobą woreczki, ale jest za mało koszy na psie odchody. Bo jest jeden kosz tam na początku parku (od strony osiedla). Za mało jest tych kubłów. Jest bardzo dużo osób, którzy nie sprzątają i wtedy nasz wysiłek idzie na marne, bo te kupy i tak są. A nasze zwierzaki też później muszą po tym chodzić. I mówią, żeby był zakaz dla psów, ale to jak zakaz dla psów to też i dla ludzi. Bo krytykuje się psy, a tu przecież też pełno śmieci, jakieś butelki poroz-bijane i ile razy nasz pies miał coś w nodze i trzeba było do weterynarza. Jest dużo śmieci i one też szkodzą.

Raczej większość osób to mieszkańcy, emeryci przychodzą sobie odpocząć, pospacerować. Czasem na trawie dzieci w piłkę grają. Ale żeby tu nie robić żadnego boiska, bo ten park i tak jest już mały. Dzieci sobie poradzą, poustawiają z plecaków bramki, albo między drzewami i mogą grać. Boisko jest też przecież przy szkole.

Mogłoby być więcej trawy, żeby to jakoś wyglądało. Ta trawa jest zmaltretowana, trzeba to wyrównać, żeby korzenie nie wystawały, żeby ta trawa była. Bo tu żadne cuda nie są potrzebne. Tylko ławki, alejki, kosze na śmieci, żeby było więcej światła. Bo tam, za kręgiem tanecznym, do góry to aż strach, tam to tylko w ostatecz-ności się chodzi. A i tak tylko w dzień, jak tam z psem chodziłam, to parę razy się zdarzało, że pies w krzakach znalazł torebkę pustą. Nie było dokumentów, co najwyżej jakieś chusteczki, a przecież torebka sama z siebie się tam nie znalazła. Ale w ogóle jak się szaro robi, jak wracam do domu czasem ok. 19 z centrum na osiedle to jest strach. Jest niebezpiecznie, bo nie wiadomo czy ktoś nie wyskoczy z za drzewa.

Fajne jest to, że w parku mnóstwo ludzi chodzi. Jest taki przechodni też, bo jak z osiedli do centrum to najbliżej przez park, ale i mieszkańcy sobie spacerują.

Jest brudno. Widziałam jak kobieta stary chleb wyrzucała, że niby dla ptaków, ale to przecież się psuje. Myśmy przed blokiem zbudowali karmnik dla ptaków i wiadomo, że ludzie czasem dziwne rzeczy tam dają (ugotowane ziemniaki w reklamówce), ale swoją rolę spełnia i może i tutaj taki karmnik by się przydał.

I samochody jeżdżą przez park! Sama raz zwróciłam uwagę, ale mi tam kierowca powiedział, że przewozi oso-bę niepełnosprawną i ma zezwolenie. I tam, aż pod sam ten różowy budynek podjechali. Nie powinno tak być. Ja nie widzę tu miejsca na samochody, naprawdę, nie wiem gdzie mógłby być parking. Może przy ul. Nadgór-ników, ale nie wiem. Tu nie ma miejsca na samochody.

Można jakiś stolik całoroczny postawić, tam gdzie jest krąg. Np. ping-pong albo coś. Ale nie robić żadnej fon-tanny, bo to też by miejsce zajmowało i dużo kosztuje. Po prostu poprawić to co jest. Krzaczki, trawy. Żeby park był dla ludzi, żeby tu był spokój. Lepiej żeby tu więcej się nic nie budowało, dzieci mogą się bawić między drzewami. Żeby tu było więcej zieleni. Bo np. ta muszla, taka duża a taki mały park, nie wiem po co. Dobrze, że tawerny nie ma.

3. (student złapany w biegu, wracający ze szkoły) Jestem tu dwa razy w tygodniu i park jest zwykle pusty, nikogo tu nie ma. Korzystam z niego tylko przechodząc i nie znam reszty parku, widzę, że jest tam plac zabaw, ale nie chodzę tamtędy. Zdecydowanie brakuje ścieżek łączących trasę: szkoła – wyjście do centrum. Chodzę między drzewami. Brakuje też miejsc parkingo-wych, ciężko się dostać do szkoły samochodem.

Fajny jest ten amfiteatr, spędzamy tam przerwy (dzisiaj np. z kolegą na ławce piwko piliśmy), ale nic się tam nie dzieje. Warto, żeby ten amfiteatr zostawić, może dla mieszkańców fajnie by było jakby tam organizowano jakieś wydarzenia.

4. Plac zabaw mógłby być zamykany na noc, bo chodzę tam z wnuczkiem, a wieczorem z koleżanką widziałam jak tam taka młodzież przesiaduje i dziewczyny psa na zjeżdżalni puszczały, a później te dzieci mają się tam bawić.

Park nie jest przyjazny ludziom starszym. Jest za mało ławek. Te przy placu zabaw to takie dla tych matek, dla tych rodziców zmęczonych, to nie chcę im zajmować, ale jakby tam dalej też ławki były, żeby na te starsze dzieci tak z daleka można było tylko patrzeć i mieć na oku to byłoby dobrze. Może tam u góry, żeby był widok na te dzieci [na pomarańczowo]. Jest czysto np. na placu zabaw, ale dalej to już nie, żeby te psy nie zostawia-ły tyle brudu. Bo nie sprzątają tych kup. Kiedyś widziałam taką kobietę, która zawsze miała swoje woreczki i sprzątała, ale to była taka jedna, a dawno jej nie widziałam już.

Nie jest tu bezpiecznie. Do muszli to jak spaceruję z wnukiem to nawet nie dochodzimy tylko zawracamy wcześniej. Tam pod tą muszlą siedzi później już ta młodzież. Kupują, bo tutaj zaraz obok jest sklep, alkohol i tam przesiadują. Tam jest pusto, nie ma ludzi i jest strach chodzić. Jak się przechodzi to zaczepiają i są agresywni, wyzywają. Z koleżankami boimy się odezwać. Tu jest dużo wdów po górnikach i tak trzymamy się razem, bo tak jest bezpieczniej. Nie tak, żeby się słyszało, że ktoś został zaatakowany, czy pobity, ale takim to nigdy nie

39

wiadomo co do głowy przyjdzie, nie ma co prowokować. Gdyby tam coś się organizowało to byłoby spokojniej. Bo kiedyś to tu było dużo ludzi. Były koncerty, a wraz z kopalnią wszystko umarło. Zespoły były (nawet z Ustro-nia przyjeżdżali), kabarety i orkiestra górnicza. Brakuje teraz, żeby tu się coś działo, jak Dni Bogucic. Żeby były karuzele, żeby przy niedzieli można było wyjść z dziećmi i coś zrobić.

Brakuje tutaj nadzoru, jest duży wandalizm, niszczą. Nawet na klatkach schodowych, a policja jak przyjeżdża to nic nie może zrobić, bo oni ich wyśmieją, kiedyś większy szacunek był. Teraz nie boją się kary. Wieczorami, jak się robi szaro to w ogóle się tu nie chodzi, bo strach. Też np. była tabliczka „zakaz wyprowadzania psów” to ją zniszczyli, pognietli. Te psy to tyle brudzą. To dziecku się zawsze zwraca uwagę, a psy to wszystko mogą robić. I też jak pan z zieleni miejskiej powiedział, że nie mogą z tym nic zrobić, żeby ich jakoś ukarać albo coś, to ludzie stracili trochę zapał. Bo tu jest takie „Wolność Tomku w swoim domku”, brakuje dyscypliny.

Są w MDK ludzie, którzy lubią grać w szachy czy w karty, jakby zrobić takie wydarzenia, zorganizować to lu-dzie byliby chętni. Jakby była taka tablica i wypis wydarzeń, ludzie by się zaktywizowali. Jest dużo ludzi, którym na tym parku zależy.

5. Rozmowa z wnukiem:

Podoba Ci się w parku?

Tak.

A co Ci się podoba?

Plac zabaw.

A tam dalej, jest coś ciekawego?

Nie ma, kiedyś był taki „kręciołek”.

A co to był „kręciołek”?

Taka karuzela, ale teraz tam już nic nie ma fajnego.

40

41

ZAŁĄCZNIK NR 7

Opracowanie: Joanna Mękal, Anna Pyziak

---

Wnioski z przeprowadzonych badań ankietowych z użytkownikami parku Bogucickiego 20.04.2013

Osoby korzystające z Parku

Osoby korzystające z Parku to przede wszystkim mieszkańcy dzielnicy Bogucice (głównie mieszkający w blokach przy ulicy Franciszka Ścigały). Osoby te głównie przychodzą do parku, nie przyjeżdżają do niego samochodami.

Większość z ankietowanych osób przechodzi przez park (Centrum-Bogucice) nie zatrzymując się na dłużej. Wyjątek stanowią osoby wyprowadzające psy.

W godzinach, w których przeprowadzone było badanie w parku najczęściej pojawiają się dzieci korzysta-jące z placu zabaw (Strefa 5), osoby wyprowadzające psy oraz mieszkańcy Bogucic idący w kierunku cen-trum miasta lub z niego wracając. Z parku korzysta znacznie więcej osób starszych niż młodzieży.

Granice i wejścia do Parku

Jako granice parku wskazywane są ulice: od strony południowej - Kopalniana, od wschodniej - Ścigały, od strony północnej – Sztygarska oraz Nadgórników oraz od zachodu tereny po kopalni Katowice.

W większości korzystający z parku nie życzą sobie odgradzania Parku ogrodzeniem typu siatka czy płot. Część z nich przychyla się do odgrodzenia parku żywopłotem lub inną „zieloną granicą”, szczególnie od strony ulicy Kopalnianej (Z1).

Jako główne wejście ankietowane osoby wskazują wejście od ulicy Księdza Ścigały ulicą Sztygarską (różo-we punkty ). A najczęściej użytkowana ścieżka prowadzi od tego wejście w kierunku Muzeum Śląskiego – Centrum miasta.

Otoczenie parku wpływa na niego raczej negatywnie. Zwłaszcza od strony ulicy Kopalnianej, gdzie znajdują się garaże, które stanowią główny obszar problemowy (Strefa 2).

Główne problemy

• Bardzo zły stan techniczny ścieżek w Parku – konieczne utwardzenie obecnie wyznaczonych ście-żek( ), nie ma potrzeby wyznaczania nowych, gdyż użytkownicy uważają, że są w dobrych miejscach i kierunkach

• Niedostateczne oświetlenie parku, przez co wieczorami użytkownicy nie czują się parku bezpiecz-

42

nie, przez co nie odwiedzają go wieczorami (brak )

• Niedostateczna liczba ławek przy alejkach (brak )

• Psy – właściciele nie sprzątają po swoich psach, brak strefy tylko dla psów – wiele osób boi się spuszczonych ze smyczy zwierząt (głownie Strefy 4,5,7,9)

• Niezagospodarowana część, przylegająca do parku (a którą użytkownicy uważają za jego część) jest zaniedbana, wyrzucane są w niej śmieci (małe wysypisko) Strefa 1

• Parkowanie na terenie parku, głównie przez studentów WSZOP w weekendy

Inne uwagi zgłaszane przez mieszkańców

• Muszla koncertowa wskazana jest, jako miejsce, które trzeba zachować i odremontować, gdyż sta-nowi wizytówkę parku (Strefa 3)

• Wyznaczenie ścieżki rowerowej w śladzie głównej ścieżki w parku (od ulicy Ścigały w kierunku cen-trum), która łączyłaby się ze ścieżką rowerową przy alei Roździeńskiego ( )

• Użytkownicy chętnie korzystaliby z urządzeń typu. „outdoor fitness” na terenie parku (można je umieścić w strefach 5,9 albo 1)

• Użytkownicy parku życzyliby sobie również większej liczy patroli policji oraz straży miejskiej

• Nowa zieleń i wymiana starej

43

44

ZAŁĄCZNIK NR 8

Opracowanie: Monika Nowacka

---

W punkach od 1 do 5 opisane to, co ma swoje odzwierciedlenie na mapie. Reszta wykropkowana.

1. Często wykorzystywana droga, punkt przechodni do pracy: ścigały – nowotel, ścieżka powinna zostać.

2. Wskazane najczęściej wykorzystywane wejścia do parku

3. Samochody na chodniku blokujące przejście/wejście do parku (dobrze byłoby wyznaczyć jakieś miejsca par-kingowe)

4. Granica parku wg. jednego z użytkowników

5. Wybieg dla psów, oddalony od centralnej części parku (gdzieś na uboczu)

Zgłaszane problemy/zalecenia/rozwiązania

• brak ścieżek utwardzonych, czy przygotowanych do biegania (gdyby były spędzaliby tu więcej czasu)

• brak wydzielonego miejsca dla psów (wybieg dla psów)

• muszla powinna zostać, powód: wykorzystywana podczas lokalnych wydarzeń

• aktualny układ ścieżek jest odpowiedni należy je tylko utwardzić

• brak ubikacji

• brak oświetlenia

• brak woreczków i koszy na odchody psów

• gniazda srok, co spowoduje brak innych ptaków w parku

• siłownia w parku

• więcej zieleni/nowe nasadzenia

45

46

ZAŁĄCZNIK NR 9

Opracowanie: Aleksandra Harazin, Magdalena Pielech

---

Raport z konsultacji społecznych

Pomimo nieładnej pogody i niewielkiej liczby mieszkańców spacerujących w okolicy udało się wysunąć istotne wnioski odnośnie rewitalizacji Parku Bogucice. Osoby przebywające w parku chętnie udzielały odpowiedzi na nasze pytania.

• Granice według badanych wychodzą poza faktyczny obszar Parku. Najczęściej mieszkańcy w skład parku wliczają także obszar zlokalizowany za szkołą.

• W parku przebywa dużo osób. Są to przede wszystkim ludzie starsi, matki z dziećmi i młodzież.

• Wejść do parku jest wiele. Najczęściej wyliczano 4 wejścia (zaznaczone na planie): od ulicy Sztygarskiej, od ulicy Kopalnianej z części wschodniej, od ulicy Kopalnianej z części zachodniej oraz od ulicy Nadgórników z północnej części parku.

• Znaczna część użytkowników korzysta z Parku jako miejsca przejściowego, z domu na przystanek lub do pra-cy i odwrotnie.

• Przejścia są utrudnione dla matek z wózkami, przez zniszczoną nawierzchnię

• Najczęściej ludzie przechodzą przez park dwoma ścieżkami. Jedna z nich zlokalizowana jest w centralnej części, natomiast druga biegnie wzdłuż ulicy Kopalnianej

• Liczba ścieżek asfaltowych jest wystarczająca. Jedyną istotną ingerencją powinna być wymiana nawierzchni oraz poszerzenie ścieżek i wydzielenie trasy pieszej i rowerowej, co ułatwiłoby poruszanie się rowerzystom jak i pieszym.

• Zazwyczaj mieszkańcy przychodzą do parku na spacer.

• Większość respondentów przebywa w parku prawie codziennie w różnych porach dnia, w zależności od pogody.

• Samochodem do parku przyjeżdża niewiele osób. Większą liczbę parkujących wzdłuż ulicy Kopalnianej moż-na zauważyć podczas Dni Bogucic, raz w roku.

• Większość mieszkańców chciałaby zostawić muszlę ze względów sentymentalnych oraz drzewa

• Park jest uznawany jako ciemny, zaniedbany i niebezpieczny. Mieszkańcy boją się przychodzić do parku póź-nym wieczorem.

• Wśród respondentów pojawił się pomysł stworzenia strefy dla osób aktywnych fizycznie, poprzez lokalizację sprzętu do ćwiczeń oraz wydzielenie obszaru na wybieg dla psów.

Problemy:

• Często poruszanym problemem było niesprzątanie przez właścicieli odchodów psich, przez co dzieci nie mogą się swobodnie bawić.

• Do głównych problemów należy zaliczyć niewielką liczbę ławek, brak koszów na psie odchody, zły stan na-wierzchni ścieżek, brak toalety, słabe oświetlenie.

• Problem stwarzają także grupy osób przesiadujące w parku i pijące alkohol.

• Również w kwestii placu zabaw mieszkańcy wypowiadali się negatywnie. Według nich nie spełnia swoich funkcji, jest niebezpieczny i ponury.

47

48

Załącznik 10

50

Koncepcja przebudowy Parku Boguckiego

Katowice 2013

ZAŁĄCZNIK NR 11

Opracowanie: Małgorzata Łukowicz

51

1. Przedmiot opracowania, istniejący stan parku

Przedmiotem opracowania jest teren Parku Boguckiego. Park ten znajduje się w Bogucicach, dzielnicy Katowic, a jego granice wyznaczają:

– od południa: ul. Kopalniana, garaże, nasyp kolejowy, – od zachodu: tereny dawnej kopalni KWK Katowice (obecnie budowa Muzeum Śląskiego),

budynek należący do zgromadzenia Świadków Jehowy, – od północy: tereny należące do Holdingu oraz do szkoły (tereny te formalnie nie należą do

terenu parku, ale wizualnie stanowią jego część i są traktowane przez użytkowników jak tereny przynależne do parku), ul. Sztygarska,

– od wschodu: ul. Ks. Ścigały, budynek biurowy, budynki mieszkalne. Powierzchnia parku wynosi ok. 4ha. Na jego terenie znajdują się: krąg taneczny, muszla koncertowa wraz z widownią oraz plac zabaw. Park przecinają liczne ścieżki i dróżki. Część z nich jest utwardzona. Ze względu na znaczący spadek terenu w kierunku południowym widoczne sąliczne podmycia gruntu powodujące zniszczenia nawierzchni oraz urządzeń w parku.

2. Główne problemy dotyczące obecnego zagospodarowania parku

Stan techniczny urządzeń oraz ścieżek w parku jest zły (nowy element stanowi plac zabaw, który zgodnie z informacjami uzyskanymi od użytkowników nie jest konserwowany). Nawierzchnia wymaga remontu lub całkowitej wymiany. Krąg taneczny oraz muszla koncertowa ulegają dewastacji (powyrywane deski, napisy i graffiti). Ze względu na zaniedbania pielęgnacji zieleni oraz niewystarczającą ilość oświetlenia w parku powstały miejsca, uważane przez użytkowników za niebezpieczne (garaże – narkomani, tereny Holdingu – pijaństwo, seks plenerowy, muszla koncertowa – pijaństwo, bezdomni) lub które są zaśmiecone (tereny Holdingu i szkoły). Brak wybiegu dla psów powoduje dyskomfort użytkowników parku (lęk przed zwierzętami, „psie kupy”) oraz jest utrudnieniem dla licznych właścicieli czworonogów. Ze względu na brak parkingów na terenie szkoły, samochody są parkowane na terenie parku (ul. Sztygarska, ul. Ks. Ścigały). Stanowi to utrudnienie dla użytkowników (zagrodzone ścieżki piesze i rowerowe) oraz niszczy istniejącą zieleń. W parku brakuje miejsc do siedzenia oraz urządzeń (fitness), z których mogliby korzystać dorośli użytkownicy. Brak toalety publicznej. Szybko poruszające sięsamochody po ul. Ks Ścigały stanowią zagrożenie dla dzieci i młodzieży korzystającej z terenu parku. Ograniczony dostęp do parku dla osób niepełnosprawnych. Użytkownicy parku skarżą się na niewystarczające interwencje ze strony policji lub straży miejskiej i zgłaszają zapotrzebowanie na montaż monitoringu.

3. Koncepcja przebudowy parku

Przed przystąpieniem do wykonania koncepcji zapoznano się z wynikami przeprowadzonych warsztatów z użytkownikami parku (mieszkańcami pobliskiego osiedla), ankiety internetowej przeprowadzonej przez Urząd Miasta Katowice a także z opinią Zarządu Zieleni Miejskiej. W ramach zaproponowanej koncepcji pojawił się podział parku na trzy strefy:

– strefę rekreacji obejmującą plac zabaw oraz proponowany krąg fitness z urządzaniami do ćwiczeń oraz ławkami,

– strefę reprezentacji rozpoczynającą się wejściem do parku od strony północno-wschodniej (teren trawiasty) i opadającą w kierunku schodów terenowych oraz miejsca pod mobilnąscenę,

– strefę relaksu obejmującą krąg taneczny oraz miejsce ze stolikami do gry w szachy (dawna muszla koncertowa).

52

Ze względu na dużą ilość czworonogów wyodrębnia się dodatkowa strefa wybiegu dla psów. Proponuje się przewidzieć tereny nasypu kolejowego na wybieg. Wybieg ten należy ogrodzić, oraz wyposażyć w pojemniki na odchody. Zaleca się wyposażenie wybiegu w urządzenia do zabawy dla psów.

3.1. Budynki i elementy małej architektury W ramach przebudowy parku proponuje się wyburzenie istniejącej muszli koncertowej i zaprojektowanie miejsca pod mobilną scenę. Wykorzystując naturalny spadek terenu można wykonać schody terenowe, które stanowiłyby widownię przed sceną. W miejscu starej muszli proponuje się wykonanie stolików do gry w szachy lub innych gier plenerowych. Krąg taneczny proponuje się wzbogacić o roślinność kwitnącą (krzewy, kwiaty). Wzmocnienie skarpy otaczającej krąg można wykonać za pomocą murków oporowych, siatki, geowłókniny lub gazonów z roślinami. Ważne jest wykonanie drenażu zapobiegającego dalszemu wymywaniu ziemi. Wokół istniejącego placu zabaw proponuje się wykonanie kręgu, w którym znalazłyby sięurządzenia fitness oraz ławki. Wzdłuż ciągów pieszo-rowerowych można przewidzieć miejsce na tablice informacyjne/ekspozycyjne, urządzenia edukacyjne lub inne elementy małej architektury odnoszące się np. do tradycji miejsca (KWK Katowice, dzielnica Bogucice). Ze względu na problemy z samochodami należy przewidzieć zabezpieczenie terenu wzdłużul. Sztygarskiej np. słupkami drogowymi. Proponuje się wydzielenie części terenu przy garażach na miejsca postojowe dla przyjezdnych użytkowników parku.

3.2. Układ komunikacyjny Proponuje się pozostawić dwie główne drogi komunikacyjne łączące poszczególne wejścia do parku i zaprojektowanie ich jako ciągów pieszo – rowerowych wykonanych z dwukolorowego asfaltu szerokości min. 2,50m. Pozostałe ścieżki, w większości powtarzające trasę istniejących ciągów pieszych proponuje się wykonać z kostki betonowej (główne ścieżki piesze szerokości min. 2,00m) oraz jako wysypane ubitymi kamykami lub żwirem (ścieżki powtarzające ślad wydeptanych dróg, szerokość 1,50m). Ze względu na bezpieczeństwo użytkowników parku proponuje się wykonanie fragmentów nawierzchni ciągów pieszo – rowerowych narażonych na kolizję z kostki brukowej. Ten sam zabieg proponuje się wykonać przy wjazdach na teren parku.

3.3. Uzbrojenie terenu Ze względu na organizowane w parku imprezy okolicznościowe w miejscu utwardzonego placu przewidzianego pod mobilną scenę należy zaprojektować skrzynkę elektrycznąumożliwiającą podłączenie sprzętu do prądu. Spadek terenu w stronę południową pozwala na wybudowanie zbiornika na wodę opadową co może wpłynąć na koszty utrzymania parku. Konieczne jest wykonanie prawidłowego odprowadzania wód opadowych z terenu, co zapobiegnie dalszemu wypłukiwaniu ziemi. Należy zaprojektować większą ilość oświetlenia terenu oraz instalację monitoringu. Na terenie parku należy przewidzieć miejsce na toaletę samoczyszczącą.

3.4. Ukształtowanie zieleni Park Bogucki charakteryzuje duża różnorodność gatunków drzew i wystarczające zadrzewienie. Użytkownicy parku wyrazili potrzebę urozmaicenia zieleni o krzewy kwitnące i kwiaty. Zaproponowano wykonanie klombu w kręgu tanecznym oraz wykorzystanie fragmentu widowni na kaskadowo ułożone rośliny kolorowe. Wzdłuż zachodniej granicy parku proponuje się wykonanie naturalnego toru saneczkowego.

53

3.5 Inne dane

Przy podejmowaniu tematu przebudowy Parku Boguckiego należy rozważyć dwie ważne kwestie dotyczące własności terenu.

Teren w północnej części parku nie należy do gminy. Jednocześnie jest on traktowany przez użytkowników jako integralna część parku. Ze względu na zaniedbania właściciela, teren ten ma negatywny wpływ na obszar parku. Zaśmiecenie, dzikie krzewy oraz niedostateczne oświetlenie terenu sprawiają, że użytkownicy parku boją się korzystać z części należącej do Holdingu, a śmieci z tego terenu przenoszą się na teren parku. Należy zatem rozważyć możliwość zobowiązania właściciela do zadbania o przedmiotową działkę lub podjąć próbę wykupienia działki od właściciela.

Teren przewidziany w koncepcji pod wybieg dla psów stanowi własność Skarbu Państwa. Należy rozważyć możliwość zakupu terenów nasypu kolejowego.

55

ZAŁĄCZNIK NR 12

Opracowanie: Czuwara Karolina, Duda Adrian, Hantkiewicz Ola,

Harat Łukasz, Harazin Ola, Pielech, Magdalena, Zdziebko Szymon

56

Proponowana przebudowa Parku Boguckiego w Katowicach – Bogucicach.

1. Proponujemy wydzielenie konkretnych stref parkowych: rodzinna (w tym także: strefa dla osób starszych), sportowa, rozrywkowa, ekologiczna/edukacyjna, (dodatkowo: obszar zarezerwowany dla toalet bezobsługowych). Zabieg ten nie ma na celu podziału użytkowników parku, a jedynie uporządkowanie, usystematyzowanie przestrzeni. Dlatego też granice stref są umowne. Mają stanowić pomoc podczas dalszych prac projektowych. 2. Trasy spacerowe, ścieżki. Sugerujemy umieszczenie dodatkowych tras spacerowych poprowadzonych głównie po śladzie obecnie wydeptanych ścieżek. Istniejące ścieżki – główne, istniejące trasy komunikacyjne – pozostałyby bez zmian. Do każdego rodzaju ścieżek należałoby przyjąć nawierzchnię odpowiednią do zastosowania. Wzdłuż wcześniej opisanych ścieżek zamontowane zostałoby oświetlenie, najlepiej wykorzystujące energię odnawialną. Chcemy również zwrócić uwagę użytkowników na wartościowy starodrzew, który poprzez odpowiedni oświetlenie stanie się interesującym elementem przestrzeni (co dodatkowo wpłynie na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób korzystających z parku nocą). Ponadto sugerujemy, aby mała architektura (ławki, kosze na śmieci) została zrobiona z betonu. Jest to jedyny materiał, który zapewnia trwałość i odporność na wandalizm, kradzieże, niszczenie, które stanowią poważny problem na obszarze Parku Boguckiego. Jednocześnie elementy takie mogą odznaczać się wyjątkowo atrakcyjną estetyką.

57

Proponowana przebudowa Parku Boguckiego w Katowicach – Bogucicach.

1. Proponujemy wydzielenie konkretnych stref parkowych: rodzinna (w tym także: strefa dla osób starszych), sportowa, rozrywkowa, ekologiczna/edukacyjna, (dodatkowo: obszar zarezerwowany dla toalet bezobsługowych). Zabieg ten nie ma na celu podziału użytkowników parku, a jedynie uporządkowanie, usystematyzowanie przestrzeni. Dlatego też granice stref są umowne. Mają stanowić pomoc podczas dalszych prac projektowych. 2. Trasy spacerowe, ścieżki. Sugerujemy umieszczenie dodatkowych tras spacerowych poprowadzonych głównie po śladzie obecnie wydeptanych ścieżek. Istniejące ścieżki – główne, istniejące trasy komunikacyjne – pozostałyby bez zmian. Do każdego rodzaju ścieżek należałoby przyjąć nawierzchnię odpowiednią do zastosowania. Wzdłuż wcześniej opisanych ścieżek zamontowane zostałoby oświetlenie, najlepiej wykorzystujące energię odnawialną. Chcemy również zwrócić uwagę użytkowników na wartościowy starodrzew, który poprzez odpowiedni oświetlenie stanie się interesującym elementem przestrzeni (co dodatkowo wpłynie na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa osób korzystających z parku nocą). Ponadto sugerujemy, aby mała architektura (ławki, kosze na śmieci) została zrobiona z betonu. Jest to jedyny materiał, który zapewnia trwałość i odporność na wandalizm, kradzieże, niszczenie, które stanowią poważny problem na obszarze Parku Boguckiego. Jednocześnie elementy takie mogą odznaczać się wyjątkowo atrakcyjną estetyką.

58

3. Ulica Ścigały Proponujemy delikatnie odgrodzić ulicę Ścigały od parku poprzez elementy niskiej zieleni. Dodatkowo, aby zwiększyć bezpieczeństwo, sugerujemy wybudowanie podwyższonych przejść dla pieszych w zaznaczonych miejscach. 4. Ulica Kopalniana Proponujemy zorganizowanie ciągu pieszo jezdnego na ulicy Kopalnianej. Dzięki temu obszar ten stałby się bardziej bezpieczny bez konieczności eliminowania ruchu samochodowego w tym miejscu. 5. Strefa rodzinna oraz dla osób starszych. Plac zabaw dla dzieci. Sugerujemy rozbudowanie tej przestrzeni o kolejne elementy do zabawy, które przeznaczone byłyby dla dzieci młodszych (do 5 lat). Przykłady rozwiązań:

59

3. Ulica Ścigały Proponujemy delikatnie odgrodzić ulicę Ścigały od parku poprzez elementy niskiej zieleni. Dodatkowo, aby zwiększyć bezpieczeństwo, sugerujemy wybudowanie podwyższonych przejść dla pieszych w zaznaczonych miejscach. 4. Ulica Kopalniana Proponujemy zorganizowanie ciągu pieszo jezdnego na ulicy Kopalnianej. Dzięki temu obszar ten stałby się bardziej bezpieczny bez konieczności eliminowania ruchu samochodowego w tym miejscu. 5. Strefa rodzinna oraz dla osób starszych. Plac zabaw dla dzieci. Sugerujemy rozbudowanie tej przestrzeni o kolejne elementy do zabawy, które przeznaczone byłyby dla dzieci młodszych (do 5 lat). Przykłady rozwiązań:

W wyznaczonej strefie proponujemy również pozostawienie przestrzeni dla dziecięcej kreatywności oraz wyobraźni i umożliwienie tworzenie im części placu zabaw po swojemu, wykorzystując do tego naturalne materiały takie jak piasek, kamienie, patyki oraz rośliny. W tym obszarze dużą inspiracją powinny stać się działania pracowni k. Oto przykłady:

60

W strefie przeznaczonej dla osób starszych proponujemy ustawienie stolików szachowych jako jedną z propozycji spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. Stoliki te byłyby oczywiście atrakcją dla wszystkich użytkowników parku, dla każdego kto zechciałby z nich skorzystać.

61

W strefie przeznaczonej dla osób starszych proponujemy ustawienie stolików szachowych jako jedną z propozycji spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. Stoliki te byłyby oczywiście atrakcją dla wszystkich użytkowników parku, dla każdego kto zechciałby z nich skorzystać.

6. Strefa sportu Proponujemy umieszczenie na określonym obszarze kilku przyrządów do ćwiczeń dla osób dorosłych. Dodatkowo proponujemy „wyznaczenie” obszaru przeznaczonego na boisko z możliwością wstawienia słupków i rozwinięcia siatki do gry w piłkę siatkową jak i np. ringo. Z racji wiadomych zagrożeń ze strony chuliganów i złomiarzy proponujemy zastosowanie słupków wymiennych, Gdzie jedynym na stale przymocowanym do podłoża elementem byłyby tuleje zagłębione w ziemi. Do tych tulei będzie można mocować słupki i siatkę, które na stałe mogłyby znajdować przechowanie w pobliskim oddziale MDK i byłyby wynajmowane na prośbę użytkowników. Boisko w naszym przekonaniu nie powinno odstawać od pozostałych części parku, więc jedyną zmianą jaką ewentualnie przewidujemy byłaby minimalna zmiana dylatacji terenu aby na potrzeby gier dany obszar możliwie wypłaszczyć. 7. Strefa edukacyjna/ekologiczna. Obecnie teren holdingu jest zaniedbany i zniszczony. Potencjał tego miejsca jest zupełnie niewykorzystany. Proponujemy zaangażować do jego odbudowy samych mieszkańców oraz sąsiadującą z tym terenem szkołę, aby konkretne osoby/ użytkownicy poczuły się odpowiedzialne za rozwój tego miejsca. W jaki sposób? Naszym pomysłem jest stworzenie w tym miejscu ogródka na wzór Edible Playgrounds (jadalnych placów zabaw), o którego dbać będą uczniowie oraz chętni mieszkańcy. W ten sposób uczniowie odkrywaliby świat przyrody poprzez obserwacje oraz doświadczanie zmian jakie zachodzą w przyrodzie oraz uprawę roślin, które mogliby następnie wykorzystać do przygotowania posiłków. Byłaby to okazja na uwrażliwienie uczniów na tematy ekologiczne oraz zdrowotne, ale także zabawa oraz możliwość aktywnego spędzenia czasu na powietrzu. Odkrywanie świata przyrody mogłoby stać się również elementem integracji międzypokoleniowej (np podczas przekazywania wiedzy o sadzeniu czy uprawie). Przykłady podobnych działań:

62

63

64

Ważnym elementem przy projektowaniu ogrodu będzie wykorzystanie do jej nawadniania deszczówki, którą można zbierać z wykorzystaniem specjalnie do tego celu zaprojektowanych zbiorników. Przykład ( Bas van der Veer "Pure Rain"). Elementem wzbogacającym omawianą przestrzeni mogłyby być umiejscowione tam karmniki dla ptaków, a także domki dla owadów. Miejsca te mogłyby zostać zrobione z materiałów odpadów dzięki czemu koszt produkcji takich elementów byłby znikomy. Przykład (Marta Szafraniec "Karmnik miejski"):

65

Ważnym elementem przy projektowaniu ogrodu będzie wykorzystanie do jej nawadniania deszczówki, którą można zbierać z wykorzystaniem specjalnie do tego celu zaprojektowanych zbiorników. Przykład ( Bas van der Veer "Pure Rain"). Elementem wzbogacającym omawianą przestrzeni mogłyby być umiejscowione tam karmniki dla ptaków, a także domki dla owadów. Miejsca te mogłyby zostać zrobione z materiałów odpadów dzięki czemu koszt produkcji takich elementów byłby znikomy. Przykład (Marta Szafraniec "Karmnik miejski"):

8. Tor saneczkowy. Sugerujemy możliwość wskrzeszenia dawnego toru saneczkowego w postaci odpowiednio uformowanego terenu. 9. Krąg taneczny, muszla. Ten obszar charakteryzuje się większym spadkiem terenu, co chcielibyśmy wykorzystać i podkreślić w sposób następujący:

66

Widoczne na zdjęciach murki mogłyby również zostać wykorzystane jako siedziska w muszli. Kolejnym argumentem przemawiającym za tego typu rozwiązaniem jest to że tego rodzaju siedziska/murki są stosunkowo trudne do zniszczenia, na którą to kwestię często zwracali uwagę użytkownicy parku. Aktualny krąg taneczny proponujemy przebudować tworząc tam „wyspę” zbudowaną z kwietników nawiązujących formą do zaproponowanych przez nas ławeczek i murków. W ten sposób ta jedna część parku stanie się bardziej intymna i przestanie straszyć olbrzymią powierzchnią spękanego, starego betonu. Kształt oraz funkcja muszli koncertowej jest chyba najważniejszym problemem z jakim musieliśmy się zmierzyć. Jak wynikało z ankiet większość respondentów podoba się aktualny kształt muszli, porównywalna ilość zgadzała się z tym twierdzeniem dodatkowo uzupełniając je pragnieniem niewielkiej przebudowy muszli z zachowanie obecnej formy aby lepiej spełniała swoje funkcje. Przeważająca zaś większość ankietowanych potwierdziła, że muszla jest elementem nadającym parku Boguckiemu charakter i traktują ją jako jego najważniejszy element. Z tego to powodu od początku odrzuciliśmy możliwość usunięcia muszli. Chcąc zachować jej kształt spotkaliśmy się jednak z problemem. Dość stara myśl techniczna jaka stoi za tego rodzaju miejscami widowiskowymi zamiast ułatwiać organizowanie tam imprez wręcz je utrudnia. Problemem jest wręcz brak możliwość podwieszenia na muszli oświetlenia oraz sprzętu nagłaśniającego co zupełnie nie zmniejsza kosztów a tylko je dodatkowo tworzy (koszty wynajmu dodatkowych stojaków itd.) 2 argumentem przemawiającym za wyburzeniem muszli była jej postępująca dewastacja przez miejscowych chuliganów (koszty utrzymania i remontów). Stąd pojawił się pomysł wyburzenia muszli w aktualnej formie i na istniejącym cokole zbudowania metalowego łuku, przystosowanego do celów podwieszania na nim ww. sprzętu. Pomysł ten może i wydawać się drastyczny ale wydaje się nam najlepszym ponieważ: zmniejsza koszty utrzymania a także korzystania z muszli. Zaś na problem braku zadaszenia odpowiadamy faktami mówiącymi, że statystycznie taniej jest wynająć i

67

Widoczne na zdjęciach murki mogłyby również zostać wykorzystane jako siedziska w muszli. Kolejnym argumentem przemawiającym za tego typu rozwiązaniem jest to że tego rodzaju siedziska/murki są stosunkowo trudne do zniszczenia, na którą to kwestię często zwracali uwagę użytkownicy parku. Aktualny krąg taneczny proponujemy przebudować tworząc tam „wyspę” zbudowaną z kwietników nawiązujących formą do zaproponowanych przez nas ławeczek i murków. W ten sposób ta jedna część parku stanie się bardziej intymna i przestanie straszyć olbrzymią powierzchnią spękanego, starego betonu. Kształt oraz funkcja muszli koncertowej jest chyba najważniejszym problemem z jakim musieliśmy się zmierzyć. Jak wynikało z ankiet większość respondentów podoba się aktualny kształt muszli, porównywalna ilość zgadzała się z tym twierdzeniem dodatkowo uzupełniając je pragnieniem niewielkiej przebudowy muszli z zachowanie obecnej formy aby lepiej spełniała swoje funkcje. Przeważająca zaś większość ankietowanych potwierdziła, że muszla jest elementem nadającym parku Boguckiemu charakter i traktują ją jako jego najważniejszy element. Z tego to powodu od początku odrzuciliśmy możliwość usunięcia muszli. Chcąc zachować jej kształt spotkaliśmy się jednak z problemem. Dość stara myśl techniczna jaka stoi za tego rodzaju miejscami widowiskowymi zamiast ułatwiać organizowanie tam imprez wręcz je utrudnia. Problemem jest wręcz brak możliwość podwieszenia na muszli oświetlenia oraz sprzętu nagłaśniającego co zupełnie nie zmniejsza kosztów a tylko je dodatkowo tworzy (koszty wynajmu dodatkowych stojaków itd.) 2 argumentem przemawiającym za wyburzeniem muszli była jej postępująca dewastacja przez miejscowych chuliganów (koszty utrzymania i remontów). Stąd pojawił się pomysł wyburzenia muszli w aktualnej formie i na istniejącym cokole zbudowania metalowego łuku, przystosowanego do celów podwieszania na nim ww. sprzętu. Pomysł ten może i wydawać się drastyczny ale wydaje się nam najlepszym ponieważ: zmniejsza koszty utrzymania a także korzystania z muszli. Zaś na problem braku zadaszenia odpowiadamy faktami mówiącymi, że statystycznie taniej jest wynająć i

wybudować rozbieralne zadaszenie niż łożyć na utrzymanie skazanej na ciągłe niszczenie muszli. Łuk, który proponujemy zastosować nie wynika z naszego widzimisię ale nawiązuje do formy jaką teraz posiada muszla i właśnie ten element jest według nas łącznikiem między tym co starym, niewydajnym ale na swój sposób lubianym i oswojonym- z nowym, ekonomicznym i funkcjonalnym. Zdajemy sobie sprawę, że jest to element porównywalnie najdroższy z wymienionych w tym dokumencie ale zgodnie uznaliśmy, że przy tak skromnych i tanich ławkach oraz ścieżkach park powinien posiadać pewną dominantę, na którą muszla w naszej odsłonie nadaje się idealnie. 10. Wybieg dla psów. W trakcie badań element ten uznano za niezmiernie ważny. Proponowana przez nas lokalizacja dla wybiegu dla psów oznaczona została na mapie. Taki obszar zapewnia dostatecznie dużo miejsca na zorganizowanie dużego wybiegu dla psów.

68

ZAŁĄCZNIK NR 13

Joanna Mękal, Sonia Piprek, Patrycja Starzec, Michał Lorbiecki, Agnieszka Majorek, Sylwia Bogdanowicz, Karolina Dudzik i Anna Pyziak

Na rewitalizowanym obszarze zostało zidentyfikowane wiele problemów „twardych” i „miękkich”. Za te pierw-sze rozumie się problemy natury infrastruktury technicznej, zagospodarowania przestrzennego, eksploatacji oraz in-nych elementów materialnych. Problemy “miękkie” nawiązują do czynników kulturowych, behawioralnych, zachowań interesariuszy przedmiotowego obszaru. Rysunek koncepcji uwzględnia proponowane możliwości rozwiązania istnie-jących na obszarze problemów „twardych”. Realizacja oraz wdrażanie rozwiązania danego problemu wymaga jednak również uwzględnienia sfery “miekkiej”, której nie da się stricte zaprojektować (np. porozumienie stron - właścicieli nieruchomości).

Ze względu na zaistniały problem - czy park powinien być parkiem dzielnicowym, czy miejskim - zaproponowa-no nieformalny podział rewitalizowanego obszaru na dwie częsci:

a) wschodniej - strefy “intymnej” poświęconej w głównej mierze mieszkańcom okolicznych osiedli, obszaru rekreacji lokalnej (na rysunku koncepcji został on zakreskowany na zielono);

b) zachodniej - części otwartej na tworzoną w bezpośrednim sąsiedztwie strefę kultury, obszaru wypoczynku i imprez sezonowych;

Po analizie wyników badań terenowych i badania ankietowego oraz po wprowadzeniu poprawek naniesionych przez mieszkańców na konsultacjach i dyskusji publicznej udało się wypracować następujące rozwiązania:

1 Podkreślenie istotności lokalnej kręgu tanecznego poprzez nadanie mu funkcji miejsca spotkań oraz upiększe-nie go nasadzeniami kwiatowymi.

2 Zaakcentowanie głównych aleji poprzez nasadzenie wzdłuż nich drzew o różnych kolorach liści/kwiatów (np. aleja różowa - kwitnące wiśnie, biała aleja - brzozy).

3 Odkrycie bruku z ulicy Kopalnianej i przekształcenie jej w atrakcyjny deptak.

4 Zachowanie głównych bieżących aleji przecinających obszar parku oraz modernizacja ich nawierzchni (“twar-de alejki” zaznaczone na rysunku koncepcji).

5 Zastosowanie nawierzchni przepuszczalnych dla ścieżek o niższym natężeniu ruchu pieszego.

6 Stworzenie bezpośredniego przejścia między parkiem, a boiskiem szkolnym oraz umożliwienie korzystania poprzez otwarcie “boiska po godzinach” szkolnych.

7 Zachowanie muszli koncertowej i jej modernizacja (możliwość zadaszenia sceny i widowni podczas imprez, doprowadzenie prądu i budowa systemu odprowadzającego wody opadowe) lub - ze względu na brak wyko-rzystania - przekształcenie widowni w ogród kwiatowy.

8 Przystosowanie ścieżek do ruchu rowerowego.

9 Zniwelowanie problemu niebezpieczeństwa poprzez modernizację infrastruktury oświetlenia parku.

10 Powiększenie placu zabaw poprzez wyposażenie w większą liczbę huśtawek i innych sprzętów dla dzieci w różnym wieku.

11 Przekształcenie zaniedbanej północnej części parku w strefę aktywności czworonogów - wybieg dla psów wy-posażony w sprzęt i zabawki dla psów.

12 Zwiększenie liczby ławek, zwłaszcza w okolicy placu zabaw.

13 Stworzenie strefy fitness - plenerowej siłowni, wkomponowującej się w krajobraz parku.

14 Pozostawienie polanki na środku parku na piknikowanie.

15 Utworzenie miejsc parkingowych w południowej częsci parku, na zachód od garaży.

69

16 Uniemożliwienie wjazdu samochodom do parku przez ustawienie stałych przeszkód (ruchomych dla drogi pożarowej).

17 Zaakcentowanie głównych wejść do parku łukami kwiatów.

18 Umieszczenie toalety publicznej w ustronnym, ale jednocześnie łatwo dostępnym miejscu.

19 Umożliwienie użytkownikom parku korzystania z Internetu poprzez umieszczenie hot-spotu.

20 Wyznaczenie granic parku za pomocą żywopłotu (za wyjątkiem odcinka przy wejściu do strefy kultury)

21 Stworzenie “cichej” strefy ponad kręgiem tanecznym dającej możliwość spędzenia wolnego czasu na grze w szachy oraz wykorzystanie nierówności terenu w celu stworzenia miejsc spotkań przy schodach do amfitear-tru.

22 Lokalizacja rowów melioracyjnych w południowej części parku w celu zniwelowania problemu zalewania ście-żek.

Problemy, które wymagają zmian w zachowaniach użytkowników:

- szanowanie przestrzeni parku i jego elementów

- dawanie dobrych przykładów: sprzątanie po swoim pupilu i po sobie

- organizacja imprez plenerowych z wykorzystaniem amfiteatru

- “pilnowanie się” nawzajem

- rozstrzygnięcie problemów związanych z własnością nieruchomości

- porozumienia sąsiedzkie, np. ze szkołami ws. boiska, parkingów itp.

Obrazki:

1 http://d.naszemiasto.pl/k/r/39/ef/4b519161225e9_o.jpg

2 http://www.tapeta-ogrod-brama-rozany.na-pulpit.com/zdjecia/ogrod-brama-rozany.jpeg

3 http://yourhappinessblog.files.wordpress.com/2013/03/hello-march-lush-pink-trees-envelope.jpg?w=1092

4 http://farm5.static.flickr.com/4128/5041940464_de77bd7d3e.jpg

5 http://www.gs24.pl/apps/pbcsi.dll/bilde?NewTbl=1&Site=GS&Date=20120812&Category=SZCZECIN&Art-No=811009998&Ref=PH&Item=15&MaxW=670&MaxH=600&border=0

6 http://nuhomedesigns.com/wp-content/uploads/2012/04/dynamic-garden-plants-layouts.jpg

7

8 http://www.conrad.de/medias/global/ce/2000_2999/2100/2170/2178/217864_BB_00_FB.EPS_1000.jpg

9 http://metropolitalny.szczecin.pl/UMSzczecinFiles/image/SSOM/aktualnosci/rowery.JPG

10 http://www.gardenvisit.com/assets/madge/berkeley_rose_garden_california/600x/berkeley_rose_garden_california_600x.jpg

11 http://www.tvproducts.pl/picts/allegro/pergola-01.jpg

12 http://www.spolnota.com.pl/images/11/11small.JPG

13 http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.harrachov.com/data/news/279-lg/wi-fi-hot-spo-

70

t-harrachov.jpg&imgrefurl=http://www.harrachov.com/pl/news/wi-fi-hot-spot-harrachov-279.html&h=620&w=877&sz=137&tbnid=JuJYPLPwBOjIxM:&tbnh=90&tbnw=127&zoom=1&us-g=__7nHqZp4tDVvMHogRFvD6UhLLoTQ=&docid=3pRk3LbsaSdkgM&sa=X&ei=UseQUbDmJMmvOYn_ga-gN&ved=0CFwQ9QEwBQ&dur=875

14 http://www.google.pl/imgres?q=pergola+r%C3%B3%C5%BC&hl=pl&biw=1536&bih=739&tb-m=isch&tbnid=sb_RCEdLa_JNDM:&imgrefurl=http://www.swiatkwiatow.pl/poradnik-ogrodniczy/pergole-ogrodowe--jaka-pergola-do-ogrodu-id138.html&docid=TNUTnFSG8Y_7QM&imgurl=http://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/pergole_ogrodowe33.jpg&w=600&h=387&ei=NjOKUb2XM-5HY4QTEx4HYDg&zoom=1&ved=1t:3588,r:25,s:0,i:163&iact=rc&dur=915&page=2&tbnh=167&tbnw=262&-start=24&ndsp=31&tx=152.4000244140625&ty=87.4000244140625

15 https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQCH-j5GRKnqoDdaA7kaxpKJOY9s4WSuGXElBY-COxZbo3Lu2Seo

16 http://img2.sprzedajemy.pl/540x405_ogrodowy-ogrodowy-lawki-stoly-me-15957072.jpg

17 http://www.nasze.fm/files/amfi_nowy_5.jpg

18 http://www.inowroclaw.pl/uploads/pub/pages/page_23/text_images/ogr%C3%B3d%20kolor%C3%B3w.JPG

19 http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/3334bc8c4f637f9f.html

71

ZAŁĄCZNIK NR 14

Opracowanie: Monika Nowacka, Angelika Pawelec, Anna Soba, Katarzyna Szostok, Paulina Włosiak, Marta Wypiór

74

I. Rozpoznanie użytkowników parku

1. Potrzeby i zachowania dominujących grup użytkowników

Grupa beneficjentów Zidentyfikowane potrzeby i zachowaniaMłodzież 10 – 16 Zabawa na placu zabaw, gra w piłkę na tra-

wie obok placu zabaw, zjeżdżanie na san-kach; URZĄDZENIA: kosze na śmieci, toa-lety, tor saneczkowy

17 - 25 Jazda na rolkach i deskorolkach, gra w piłkę na boiskach szkoły, odpoczynek. URZĄDZE-NIA: kosze na śmieci, toalety, ławki, tor do jazdy na rolkach i deskorolkach

Rodziny z dziećmi Zabawa na placu zabaw, wypoczynek na obszarze starego koła tanecznego, spacery z wózkami. URZĄDZENIA: kosze na śmieci, toalety, ławki, plac zabaw dla dzieci, tor sa-neczkowy

Osoby w średnim wieku Nordicwalking, odpoczynek, czytanie ksią-żek, wyprowadzanie psów, fitness, jazda na rowerze, przechodzenie przez park do pracy. URZĄDZENIA: kosze na śmieci, toalety, ławki, kosze i woreczki na psie odchody, plac zabaw dla dorosłych

Seniorzy Nordicwalking, spacery, wyprowadzanie psów, odpoczynek, granie w szachy. URZĄ-DZENIA: kosze na śmieci,toalety, ławki, ko-sze i woreczki na psie odchody, stoły do gry w szachy

Grupy przedszkolne z nauczycielami Zabawa na placu zabaw, zbieranie liści. URZĄDZENIA: kosze na śmieci, toalety, ławki, plac zabaw dla dzieci

Obserwatorzy imprez ( ludzie z różnych grup wiekowych)

Udział w imprezach odbywających się na terenie parku. URZĄDZENIA: toalety, kosze na śmieci, ławki, scena, stoiska z przekąska-mi i napojami, karuzele

2. Użytkowanie parku w sposób uznany za niedopuszczalny

Osoby łamiące prawo Zachowania chuligańskie, niszczenie obiek-tów małej architektury, dewastacja „muszli” oraz infrastruktury, spożywanie alkoholu, używanie narkotyków

Osoby zakłócające porządek społeczny Nie sprzątanie psich odchodów, śmiecenie, uprawianie seksu

Inne Nocowanie w muszli koncertowej podczas festiwalu „Tauron – Nowa Muzyka”, wjeż-dżanie samochodami na teren parku

75

II. Zasadyorganizujące przestrzeń parku Boguckiego

ZASADA NIEOGRANICZONEGO DOSTEPU. Park jest przestrzenia publiczną, z której korzystać mogą wszyscy mieszkańcy w sposób nieodpłatny i czasowo nieograniczony.

ZASADA UROZMAICENIA FUNKCJI. Rekomendowanym rozwiązaniem jest urozmaicenie przestrzeni parku poprzez wprowadzenie nowych elementów i urządzeń oraz stworzenie miejsc dających możliwość prowadzenia różnych form aktywności.

ZASADA ZHARMONIZOWANIA PRZESTRZENI. Przestrzeń parku powinna być urządzona w sposób bezkolizyjny, umożliwiający łącznie różnych funkcji i ich wzajemne uzupełnianie poprzez wyznaczenie od-powiednich stref różnorakich aktywności.

ZASADA ZACHOWANIA WARTOŚCIOWYCH ELEMENTÓW ZAGOSPODAROWANIA. Ze względu na przywiązanie mieszkańców do niektórych elementów obecnego zagospodarowania oraz ich funkcjonal-ności, należy na każdym etapie projektowania zwrócić na nie szczególną uwagę oraz zachować je w jak naj-większym stopniu.

III. Wskazania planistyczne i przykładowe rozwiązania

Strefa I – dla dzieci

Strefa ta obejmuje teren pomiędzy ul. Ścigały i ul. Sztygarskiej oraz główną aleją parkową. Na obszarze strefy lokalizowane są w czasie Dni Bogucic budki z przekąskami i karuzele, dlatego przestrzenie te powinny zostać niezabudowane. Umiejscowiony jest tu także plac zabaw dla dzieci.

1. Plac zabaw dla dzieci – wokół istniejącego placu zabaw rekomendujemy utworzenie ścieżki oraz umieszczenie przy niej ławek i koszy na śmieci, a także zamontowanie zamykanej furtki uniemożli-wiającej wejście zwierząt.

Przykładowe rozwiązania:

Źródło: Zdjęcie autorskie

76

Strefa II – rozrywki

Strefa ta obejmuje teren pomiędzy ul. Kopalnianą a główną aleją parkową, kończy się przy skrzyżowaniu alei głównych.

1. Estrada, scena – rekomendujemy przeniesienie do tej strefy funkcji pełnionej przez amfiteatr i stwo-rzenie miejsca, które umożliwiałoby organizowanie plenerowych imprez, np. Dni Bogucic.

Przykładowe rozwiązania:

2. WC – zaleca się umieszczenie toalety w czasie, kiedy odbywać się będą imprezy plenerowe na tere-nie parku.

Strefa III – odpoczynku i rekreacji

Strefa jest zlokalizowana na wschód od Muzeum. Rekomendujemy stworzenie „suchej rzeki”, która rozwią-załaby problem podmywania obszaru amfiteatru, a także usunięcie z tego miejsca Muszli koncertowej i prze-niesienie pełnionej przez nią funkcji do Strefy II. Sugeruje się uporządkowanie i wyrównanie terenu strefy.

1. Schody amfiteatru - na pozostałych po amfiteatrze schodach rekomendujemy utworzenie kaskady kwiatowej, która będzie pełniła zarówno funkcję estetyczną

i krajobrazową, jak i będzie miejscem, gdzie można usiąść i odpocząć.

77

Przykładowe rozwiązania:

Źródło: Wizualizacja wizji oświęcimskich Bulwarów

2. Krąg taneczny – zaleca się zachowanie istniejącego kręgu, ze względu na funkcję jaką pełni (małe dzieci jeżdżą tam na rowerkach). Rekomenduje się wymianę ławek i koszy na śmieci.

3. Stoliki szachowe – rekomendujemy umieszczenie stolików szachowych w pobliżu kręgu tanecznego oraz uporządkowanie i wyrównanie terenu, na którym zostaną one ustawione.

Przykładowe rozwiązania:

78

4. Tor saneczkowy – stworzenie bezpiecznego miejsca umożliwiającego bezpieczne dla dzieci zimowe zjazdy saneczkowe.

Strefa IV – fitness

Strefa ta znajduje się pomiędzy Strefą III oraz boiskiem sportowym, od północy ogranicza ją Strefa zieleni.

1. „Plac zabaw” dla dorosłych – rekomendujemy utworzenie miejsca rekreacji dla dorosłych, gdzie sugeruje się umieszczenie urządzeń i sprzętu do ćwiczeń fizycznych.

Przykładowe rozwiązania:

Źródło: zdjęcie autorskie Źródło: zdjęcie autorskie

Strefa V – dla rolkarzy

Strefa zlokalizowana jest na ulicy Kopalnianej, od wejścia do parku ze strony południowo-zachodniej do

79

miejsca, w którym rozpoczynają się garaże.

Rekomendujemy wyłączenie tej strefy z ruchu dla pojazdów samochodowych poprzez rozgraniczenie skła-danymi słupkami w miejscu, gdzie rozpoczynają się garaże i stworzenie w niej miejsca dla rolkarzy. Zale-cane jest dostosowanie nawierzchni drogi dla potrzeb rolkarzy. Strefa dla pieszych oddzielona będzie pasem zieleni w postaci żywopłotu.

Przykładowe rozwiązania:

Źródło: img2.techramps. Skatepark-Bierutow,chaag,a,gaa.jpg com

Strefa VI – wybieg dla psów

Strefa znajduje się pomiędzy skarpą a ulicą Kopalnianą.

Proponuje się wyznaczenie w tym miejscu terenu przeznaczonego na wybieg dla psów, tak aby właściciele mogli je swobodnie wypuścić beż żadnych obaw. Teren wymaga uporządkowania i ogrodzenia. Niezbędne jest umieszczenie dodatkowej infrastruktury w postaci koszy na psie odchody wraz z woreczkami.

80

Przykładowe rozwiązania:

Źródło:krakow.naszemiasto.pl/artykul/1310141,krakow-jest-500-tys

-zl-na-na-nowe-wybiegi-dla-psow

Źródło: www.gazetaecho.pl/foto/60227_b.jpg Źródło: www.gazetaecho.pl/wybiegi-dla-psow-

ekstrawagancja_59227

Strefa VII – zieleni

Strefa zlokalizowana jest w najbardziej wysuniętej na północ części parku oraz obejmuje niewielki fragment przy ulicy Sztygarskiej.

Rekomenduje się uporządkowanie istniejącej zieleni oraz wprowadzenie nowych nasadzeń. Wzdłuż ulicy Sztygarskiej zaleca się zasadzenie krzewów aby zapobiec parkowaniu przez pojazdy samochodowe na tere-nie parku.

81

MAŁA ARCHITEKTURA PARKOWA

1. Ławki parkowe – wzdłuż alejek sugeruje się ustawienie ławek w celach wypoczynkowych oraz w konkretnych miejscach w strefach jak zostało to

wspomniane powyżej.

Propozycje:

2. Kosze na śmieci – sugeruje się ustawienie koszy w celu utrzymania czystości w parku. Kosze powin-ny być z materiału trwałego i odpornego na różnego rodzaju zniszczenia

i wandalizm.

82

Propozycje:

3. Latarnie – ustawienie latarni wzdłuż alejek w celu zwiększenia bezpieczeństwa w parku oraz w ce-lach estetycznych.

Propozycje:

4. Kosze na psie odchody – umieszczenietakich koszy w Strefie dla psów.

Propozycje:

83

5. Tablice informacyjne – ustawienie tablic przy wejściach do parku z regulaminem korzystania z par-kuoraz tablicy informującej o prawidłowym wykonywaniu ćwiczeńnordicwalking (wzdłuż głównej alei), jak również umieszczenie takiej tablicy w Strefie dla dorosłych z regulaminem korzystania z urządzeń służących do ćwiczeń fizycznych.

Propozycje:

84

ALEJKI PARKOWE

Sugeruje się utwardzenie wszystkich ścieżek na terenie parku. Dla ścieżekprzeznaczonych dla pieszychreko-mendowane jest pokrycie nawierzchnią wodoprzepuszczalną, natomiast dla wyznaczonej ścieżki rowerowej sugeruje się oddzielenie części dla pieszych od części dla rowerzystów poprzez np. rozróżnienie nawierzch-ni kolorami oraz oznaczeniami na nawierzchni.

Propozycje: