parametrat prodhues dhe riprodhues të metiseve sharr & virtemberg
TRANSCRIPT
UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETI I BUJQËSISË DHE VETERINARISËDEPARTAMENTI I BIOTEKNOLOGJISË NË ZOOTEKNI
Punim Diplome
Parametrat prodhues dhe riprodhues tek deletmetis Sharri x Virtembergut
Udhëheqes : Kandidati:
Prof.Dr. Hajrip Mehmeti Azem Zogaj
Prishtinё, 2012
HYRJE
Karakteristikat e deleve
Delet janë një familje ripërtypëse të gjinisë Ovis dhe familjes Ovinae
Prejardhja e deleve:
Moufloni – Ovis musimon dhe
Argali - Ovis amoni
Karakteristikat e deleve
Latësia e xhidavisë :
Delet 55-100 cm
Deshët 60- 110 cm
Pesha e tyre :
Delet 30 -100 kg
Deshët 45- 180 kg
Karakteristikat e deleve
Pjekuria seksuale: 5-7 muaj Mënyrat e çiftëzimit:
Natyrale Artificiale barrёshmëria zgjatë midis 145 – 155
ditë
Qengjat posalindur : 3-7 kg
Karakteristikat e deleve
Delet e rritura - 32 dhëmbë Ndërrimi i dhëmbëve 12- 18 muaj
Ngjyra e qimeve të deleve:
Bardhë Zezë Gri dhe - Larme
Karakteristikat e deles së Sharrit dhe Virtembergut
Mufloni evropian
Badem- Wirtemberg dhe Bavari
• Karakteristikat e trupit dhe të leshit
• Laktacioni
Objekti për vendosjen e deleve
• Dimensionet e objektit
• Faktorët klimatik
• Të ushqyerit e deleve tё hulumtara
QЁLLIMI I HULUMTIMEVE
• Qëllimi i hulumtimit tonë ka qenë të
njihemi me karakteristikat fenotipore
prodhuese dhe riprodhuese të deles metis
Sharri x Virtemberg në komunën e
Malishevës
MATERIALI DHE METODAT E PUNЁS
• Delet metis Sharrit x Virtemberg
• Parametrat:Pesha e qengjave të sapo lindur dhe përcjellja e tyre për çdo 30-60-90-120 dhe deri në 150 ditë.
Përcaktimin e raportit të gjinisë së qengjave, Përcaktimi i gjatësis së shtapelit, Përcaktimin e peshës së bashkës Përcjellja e periudhës llaktative gjerë në gjashtë muaj
MATERIALI DHE METODAT E PUNЁS
• Peshorja
• Vizorja
• Gërshërët
Tabela 1. Shtimi mesatar ditor i qengjave meshkuj
Nr. Parametri n X Sd Se Cv% Min Max
1. Masa nё lindje (kg) 15 4.94 0.71 0.50 14.37 3.9 6.1
2. Masa trupore pas 30 ditёve (kg) 15 11.25 2.11 4.45 18.97 8.8 15
3. Masa trupore pas 60 ditёve (kg) 15 17.5 3.29 10.82 18.8 13.9 23.55
4. Masa trupore pas 90 ditёve (kg) 15 23.83 4.40 19.36 18.46 19.75 31.1
5. Masa trupore pas 120 ditёve (kg) 15 31.57 5.18 26.88 16.41 25.1 39.45
6. Masa trupore pas 150 ditёve (kg) 15 40.25 4.29 18.39 10.65 33.7 48.1
REZULTATET DHE DISKUTIMET
Tabela 2. Shtimi mesatar ditor i qengjave femra
Nr. Parametri n X Sd Se Cv% Min Max
1. Masa nё lindje (kg) 13 4.13 0.49 0.24 11.86 3.25 4.9
2. Masa trupore pas 30 ditёve (kg) 13 9.21 1.42 2.02 15.41 7.1 11.95
3. Masa trupore pas 60 ditёve (kg) 13 15.64 2.67 7.17 17.06 11.45 19.8
4. Masa trupore pas 90 ditёve (kg) 13 21.73 2.32 5.38 10.67 18.75 26.35
5. Masa trupore pas 120 ditёve (kg) 13 27.90 2.42 5.86 8.67 22.85 29.75
6. Masa trupore pas 150 ditёve (kg) 13 34.52 2.00 4.03 5.76 30.95 36.95
REZULTATET
Tabela 3. Shtimi mesatar ditor i qingjave binjakё
Nr. Parametri n X Sd Se Cv% Min Max
1. Masa e qengjave nё lindje 22 3.83 0.51 0.26 13.82 2.9 4.6
2. Masa trupore pas 30 ditёve (kg) 22 8.45 1.12 1.27 13.25 6.1 9.8
3. Masa trupore pas 60 ditёve (kg) 22 12.52 1.08 1.17 8.71 10.1 14.45
4. Masa trupore pas 90 ditёve (kg) 22 19.09 1.49 2.29 7.81 16.0 22.45
5. Masa trupore pas 120 ditёve (kg) 22 25.60 1.92 3.69 7.5 21.55 29.45
6. Masa trupore pas 150 ditёve (kg) 22 33.54 2.61 6.84 7.77 28.9 37.45
REZULTATET
Tabela 4. Pёrmasat e gjatёsisё sё shtapelit dhe masës sё bashkёs
Nr. Parametrat n X Sd Se Cv% Min Max
1. Gjatёsia e shtapelit 40 4.42 1.06 1.12 23.92 3 7
2. Masa e bashkёs 40 1.79 0.59 0.35 32.97 1.4 3.45
REZULTATET
Tabela 5. Përcjellja e periudhës së laktacionit tek delet
Muajt e Laktacionit n X Sd Se Cv% Min Max
I 30 0.456 0.15 0.022 32.89 0.200 0.800
II 30 0.605 0.16 0.025 24.79 0.400 1.00
III 30 0.796 0.14 0.020 17.58 0.600 1.200
IV 30 0.650 0.14 0.020 21.53 0.400 1.00
V 30 0.430 0.13 0.017 30.23 0.200 0.800
VI 30 0.100 0.09 0.009 90.0 0.100 0.500
REZULTATET
REZULTATET
Periudha e llaktacionit
Konkluzione* Qengjat meshkuj lindin me masё mesatare 4.94 kg me gjёrёsi tё variacionit 3.9-6.1 kg, ndërsa femrat lindin me masё mesatare 4.13 kg me gjёrёsi tё variacionit 3.2-4.9 kg, ku masa në lindje favorizon qengjat meshkuj mesatarisht për 0.81 kg.
* Qengjat meshkuj nё 30 ditё arrijnё masёn mesatare trupore 11.12 kg me gjёrësi tё variacionit 8.8-15 kg, ndёrsa femrat masën mesatare nё 30 ditё e arrijnë 9.21 kg me gjёrёsi tё variacionit 7.1-11.95 kg.
* Në këtë periudhë qengjat meshkuj tregojnë afinitet me të lart për trashje kundrejt atyre femra edhe atë për 1.91 kg.
Konkluzione* Në fund të mëmëzimit qengjat meshkuj arrijnë masёn mesatare 23.83 kg, me gjёrёsi tё variacionit 19.75-31.1 kg, ndёrsa femrat arrijnë masën mesatare 21.73 kg, me gjёrësi tё variacionit 18.75-26.35 kg.pra qengjat meshkuj për 2.1 kg shtohen me teper
* Qengjat meshkuj nё ditёn e 150 (fundi i të qenit qengj) e arrijnё masёn mesatare 40.25 kg, me gjёrësi tё variacionit 33.7-48.1 kg, ndёrsa femrat e arrijnё masёn mesatare 34.7 kg, me gjёrёsi tё variacionit 30.90-36.95 kg. pra shtim me i lart tek meshkujt për 5.5 kg.
*Qengjat meshkuj kundrejt atyre ferma kanë afinitet më të lartë për 5.73 kg, ndërsa kundrejt binjakëve 6.71 kg, kurse fermat kundrejt binjakëve kanë afinitet rreth 0.98 kg.
Konkluzione* Sipas rezultateve tё fituara mund tё konstatojmë se kryqëzimi i deles sё Sharrit me Delen e Virtembergut drejton në dobi të sasisë dhe cilësisë së leshit dhe mishit.
* Metisët e fituar me kryqëzim të Deles së Sharrit me merinosin Gjerman nuk përfitojn në sasi dhe cilësi të qumështit pasi që merinosi gjerman është dele e drejtimit të prodhimit mish – lesh.
* Gjithmonë sipas rezultateve që kemi fituar mund të konkludojm se kёto metise janë tё përshtatshme pёr mbarështimin e mëtutjeshëm dhe kanё njё prodhimtari tё kënaqshme nё llojllojshmёrinё e prodhimeve dhe ju pёrshtaten mirё kushteve klimatiko-metrologjike tё regjionit (Malishevёs).
JU FALEMINDERIT