paper-iii archaeology -...
TRANSCRIPT
1. Write your roll number in the space provided on the top ofthis page.
2. This paper consists of seventy five multiple-choice type ofquestions.
3. At the commencement of examination, the question bookletwill be given to you. In the first 5 minutes, you are requestedto open the booklet and compulsorily examine it as below :(i) To have access to the Question Booklet, tear off
the paper seal / polythene bag on the booklet. Do notaccept a booklet without sticker-seal / withoutpolythene bag and do not accept an open booklet.
(ii) Tally the number of pages and number of questionsin the booklet with the information printed on thecover page. Faulty booklets due to pages/questionsmissing or duplicate or not in serial order or anyother discrepancy should be got replaced immediatelyby a correct booklet from the invigilator within theperiod of 5 minutes. Afterwards, neither theQuestion Booklet will be replaced nor any extratime will be given.
(iii) After this verification is over, the OMR Sheet Numbershould be entered on this Test Booklet.
4. Each item has four alternative responses marked (A), (B),(C) and (D). You have to darken the circle as indicated belowon the correct response against each item.Example :where (C) is the correct response.
5. Your responses to the items are to be indicated in the OMRSheet given inside the Booklet only. If you mark at anyplace other than in the circle in the OMR Sheet, it will not beevaluated.
6. Read instructions given inside carefully.7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.8. If you write your Name, Roll Number, Phone Number or
put any mark on any part of the OMR Sheet, except for thespace allotted for the relevant entries, which may discloseyour identity, or use abusive language or employ any otherunfair means, you will render yourself liable todisqualification.
9. You have to return the original OMR Sheet to the invigilatorsat the end of the examination compulsorily and must notcarry it with you outside the Examination Hall. You arehowever, allowed to carry duplicate copy of OMR Sheet onconclusion of examination.
10. Use only Blue/Black Ball point pen.11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.12. There is no negative marks for incorrect answers.
Number of Pages in this Booklet : 16 Number of Questions in this Booklet : 75Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßõÖÖÙ£ÖμÖÖë Ûêú ×»Ö‹ ×®Ö¤ìü¿Ö
1. ¯ÖÆü»Öê ¯Öéšü Ûêú ‰ú¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü †¯Ö®ÖÖ ¸üÖê»Ö ®Ö´²Ö¸ü ×»Ö×ÜÖ‹ …2. ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÆü¢Ö¸ü ²ÖÆãü×¾ÖÛú»¯ÖßμÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü …3. ¯Ö¸üßõÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ †Ö¯ÖÛúÖê ¤êü ¤üß •ÖÖμÖêÝÖß … ¯ÖÆü»Öê
¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖÛúß ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ•ÖÖÑ“Ö Ûêú ×»Ö‹ פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê, וÖÃÖÛúß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖÛúÖê †¾Ö¿μÖ Ûú¸ü®Öß Æîü :(i) ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ÜÖÖê»Ö®Öê Ûêú ×»Ö‹ ¯Öã×ßÖÛúÖ ¯Ö¸ü »ÖÝÖß ÛúÖÝÖ•Ö Ûúß ÃÖᯙ /
¯ÖÖê×»Ö£Öß®Ö ²ÖîÝÖ ÛúÖê ±úÖ›Ìü »Öë … ÜÖã»Öß Æãü‡Ô μÖÖ ×²Ö®ÖÖ Ã™üßÛú¸ü-ÃÖᯙ /ײ֮ÖÖ ¯ÖÖê×»Ö£Öß®Ö ²ÖîÝÖ Ûúß ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü …
(ii) Ûú¾Ö¸ü ¯Öéšü ¯Ö¸ü ”û¯Öê ×®Ö¤ìü¿ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú ¯Öéšü ŸÖ£ÖÖ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûúß ÃÖÓÜμÖÖ ÛúÖê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “ÖîÛú Ûú¸ü »Öë ×Ûú μÖê ¯Öæ¸êüÆïü … ¤üÖêÂÖ¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ ×•Ö®Ö´Öë ¯Öéšü/¯ÖÏ¿®Ö Ûú´Ö ÆüÖë μÖÖ ¤ãü²ÖÖ üÖ †ÖÝÖμÖê ÆüÖë μÖÖ ÃÖß׸üμÖ»Ö ´Öë ®Ö ÆüÖë †£ÖÖÔŸÖË ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü Ûúß¡Öã×™ü¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ã¾ÖßÛúÖ¸ü ®Ö Ûú¸ëü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖμÖ ˆÃÖê»ÖÖî™üÖÛú¸ü ˆÃÖÛêú ãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆüß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ »Öê »Öë …‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ †Ö¯ÖÛúÖê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü פüμÖê •ÖÖμÖëÝÖê … ˆÃÖÛêú ²ÖÖ¤ü ®ÖŸÖÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß •ÖÖμÖêÝÖß †Öî ü ®Ö Æüß †Ö¯ÖÛúÖê†×ŸÖ׸üŒŸÖ ÃÖ´ÖμÖ ×¤üμÖÖ •ÖÖμÖêÝÖÖ …
(iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ“Ö Ûêú ²ÖÖ¤ü OMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ÛÎú´Ö ÃÖÓÜμÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ßÖÛúÖ¯Ö¸ü †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü ¤ëü …
4. ¯ÖÏŸμÖêÛú ¯ÖÏ¿®Ö Ûêú ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ×¾ÖÛú»¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) פüμÖêÝÖμÖê Æïü … †Ö¯ÖÛúÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Ûêú ¾Öé¢Ö ÛúÖê ¯Öê®Ö ÃÖê ³Ö¸üÛú¸ü ÛúÖ»ÖÖ Ûú¸ü®ÖÖ Æîü•ÖîÃÖÖ ×Ûú ®Öß“Öê פüÜÖÖμÖÖ ÝÖμÖÖ Æîü …ˆ¤üÖÆü¸üÞÖ : •Ö²Ö×Ûú (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æîü …
5. ¯ÖÏ¿®ÖÖë Ûêú ¢Ö¸ü Ûêú¾Ö»Ö ÖÏ¿®Ö Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê OMR Ö¡ÖÛú Ö¸üÆüß †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸ü®Öê Æïü … μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ¾Öé¢Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ×ÛúÃÖß †®μÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü דÖÅ®ÖÖÓ×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ˆÃÖÛúÖ ´Öæ»μÖÖÓÛú®Ö®ÖÆüà ÆüÖêÝÖÖ …
6. †®¤ü¸ü פüμÖê ÝÖμÖê ×®Ö¤ìü¿ÖÖë ÛúÖê ¬μÖÖ®Ö¯Öæ¾ÖÔÛú ¯ÖœÌëü …7. Ûú““ÖÖ ÛúÖ´Ö (Rough Work) ‡ÃÖ ¯Öã×ßÖÛúÖ Ûêú †×®ŸÖ´Ö ¯Öéšü ¯Ö¸ü Ûú¸ëü …8. μÖפü †Ö¯Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ¯Ö¸ü ×®ÖμÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö Ûêú †»ÖÖ¾ÖÖ †¯Ö®ÖÖ ®ÖÖ´Ö, ¸üÖê»Ö
®Ö´²Ö¸ü, ±úÖê®Ö ®Ö´²Ö¸ü μÖÖ ÛúÖê‡Ô ³Öß ‹êÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯ÖÛúß ¯ÖÆü“ÖÖ®Ö ÆüÖêÃÖÛêú, †Ó×ÛúŸÖ Ûú¸üŸÖê Æïü †£Ö¾ÖÖ †³Ö¦ü ³ÖÖÂÖÖ ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, μÖÖ ÛúÖê‡Ô†®μÖ †®Öã×“ÖŸÖ ÃÖÖ¬Ö®Ö ÛúÖ ¯ÖÏμÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æïü, ŸÖÖê ¯Ö¸üßõÖÖ Ûêú ×»ÖμÖê †μÖÖêÝμÖ‘ÖÖê×ÂÖŸÖ ×ÛúμÖê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …
9. †Ö¯ÖÛúÖê ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯ŸÖ ÆüÖê®Öê ¯Ö¸ü ´Öæ»Ö OMR ¯Ö¡ÖÛú ×®Ö¸üßõÖÛú ´ÖÆüÖê¤üμÖ ÛúÖê»ÖÖî™üÖ®ÖÖ †Ö¾Ö¿μÖÛú Æîü †Öî¸ü ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ Ûêú ²ÖÖ¤ü ˆÃÖê †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö¯Ö¸üßõÖÖ ³Ö¾Ö®Ö ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü ®Ö »ÖêÛú¸ü •ÖÖμÖë … ÆüÖ»ÖÖÓ×Ûú †Ö¯Ö ¯Ö¸üßõÖÖ ÃÖ´ÖÖׯŸÖ ¯Ö¸üOMR ¯Ö¡ÖÛú Ûúß ›ãü¯»ÖßÛêú™ü ¯ÖÏ×ŸÖ †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö »Öê •ÖÖ ÃÖÛúŸÖê Æïü …
10. Ûêú¾Ö»Ö ®Öß»Öê/ÛúÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ™ü ¯Öê®Ö ÛúÖ Æüß ‡ÃŸÖê ÖÖ»Ö Ûú ëü …11. ×ÛúÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛúÖ¸ü ÛúÖ ÃÖÓÝÖÞÖÛú (Ûîú»ÖÛãú»Öê™ü¸ü) μÖÖ »ÖÖÝÖ ™êü²Ö»Ö †Öפü ÛúÖ
¯ÖÏμÖÖêÝÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æîü …12. ÝÖ»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë Ûêú ×»Ö‹ ÛúÖê‡Ô †ÓÛú ÛúÖ™êü ®ÖÆüà •ÖÖ‹ÑÝÖê …
[Maximum Marks : 150Time : 2 1/2 hours]
PAPER-IIIARCHAEOLOGY
(To be filled by the Candidate)
Signature and Name of InvigilatorOMR Sheet No. : ...............................................
Roll No.
(In words)
1. (Signature) __________________________(Name) ____________________________
2. (Signature) __________________________(Name) ____________________________
Roll No.________________________________(In figures as per admission card)
J-67-13 1 P.T.O.
6 7J 1 3
Paper-III 2 J-67-13
1. The famous Kailashnath Temple at Ellora was carved out during the time of
(A) Cholas (B) Rashtrakutas (C) Pallavas (D) Guptas 2. Which one of the following places
has recently yielded an inscribed sculpture of Ashoka ?
(A) Junagadh (B) Delhi (C) Hampi (D) Sannati 3. Which of the following figure is
mainly depicted on the coins of Gangeyadeva Kalachuri ?
(A) Lakshmi (B) Vishnu (C) Saraswati (D) Kartikeya 4. Which inscription mentions by name
both Kalidasa and Bharavi ? (A) Allahabad Prashasti of
Samudra Gupta (B) Talagunda Pillar inscription of
Kakustha Varma (C) Girnar inscription of
Rudradaman (D) Aihole inscription of Pulakesin
– II 5. Who is the founder of Pashupata
religion ? (A) Shantinatha (B) Sreekara Pandita (C) Purana Kashyappa (D) Lukulish 6. Nalanda University was primarily a (A) Shaiva Centre (B) Vaishnava Centre (C) Buddhist Vihara (D) Jaina Centre 7. Main characteristic feature of the
Vesara style of Architecture is (A) Oval shape plan (B) Square shape plan (C) Stellate (star) shape plan (D) Triangular shape plan
8. The main characteristic feature of
megalithic culture is (A) Large stone burials (B) Large brick burials (C) Large stone temples (D) Large brick temples 9. The Buddha was first time
represented anthropomorphically on the coins of
(A) Menander (B) Kanishka I (C) Huvishka (D) Vasudeo 10. Who among the following introduced
the gold coins ? (A) Demetrius (B) Wema Kadphises (C) Kanishka I (D) Kujula – Kadphises 11. Who issued the coins depicting the King
seated on a couch playing the vina ? (A) Chandragupta Maurya (B) Kumara Gupta I (C) Kanishka I (D) Rudradaman 12. The earliest stone tools are known as (A) Olduwan (B) Acheulian (C) Retouched tool (D) Flake tool 13. The composer of Aihole Inscription
of Pulakeshina II was (A) Harisena (B) Chapada (C) Banabhatta (D) Ravikirti 14. Which of the following was the most
important river of RigVedic Age ? (A) Ganga (B) Yamuna (C) Saraswati (D) Sindhu 15. Who allowed for the first time Indian
Universities to take up archaeological excavation ?
(A) A. Cunningham (B) R.E.M. Wheeler (C) A. Ghosh (D) M. S. Vats
ARCHAEOLOGY Paper – III
Note : This paper contains seventy five (75) objective type questions of two (2) marks each. All questions are compulsory.
J-67-13 3 Paper-III
1. ‹»ÖÖê¸üÖ Ûêú ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü Ûîú»ÖÖ¿Ö®ÖÖ£Ö ´ÖÓפü¸ü ÛúÖ ×®Ö´ÖÖÔÞÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛêú ÛúÖ»Ö ´Öë Æãü†Ö ?
(A) “ÖÖê»ÖÖë Ûêú (B) ¸üÖ™ÒüÛæú™üÖë Ûêú (C) ¯Ö»»¾ÖÖë Ûêú (D) ÝÖ㯟ÖÖë Ûêú 2. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü †¿ÖÖêÛú Ûúß
ˆŸÛúßÞÖÔ ´ÖæÙŸÖ ÆüÖ»Ö Æüß ´Öë ×´Ö»Öß Æîü ? (A) •Öæ®ÖÖÝÖœÌü (B) פü»»Öß (C) Æü´¯Öß (D) ÃÖ®®ÖŸÖß 3. ÝÖÖÓÝÖêµÖ¤êü¾Ö Ûú»Ö“Öã׸ü Ûêú ×ÃÖŒÛúÖë ¯Ö¸ü ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ
´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛúß †ÖÛéú×ŸÖ ¯ÖÏ´ÖãÜÖ ºþ¯Ö ÃÖê †Ó×ÛúŸÖ ×´Ö»ÖŸÖß Æîü ?
(A) »Öõ´Öß (B) ×¾ÖÂÞÖã (C) ÃÖ¸üþ֟Öß (D) ÛúÖÙŸÖÛêúµÖ 4. ×ÛúÃÖ †×³Ö»ÖêÜÖ ´Öë ÛúÖ»ÖߤüÖÃÖ †Öî ü ³ÖÖ¸ü×¾Ö ¤üÖê®ÖÖë
Ûêú ®ÖÖ´ÖÖë ÛúÖ ˆ»»ÖêÜÖ Æîü ? (A) ÃÖ´Öã¦üÝÖã¯ŸÖ Ûúß ‡»ÖÖÆüÖ²ÖÖ¤ü ¯ÖÏ¿Ö×ÃŸÖ (B) ÛúÛãúÃ£Ö ¾Ö´ÖÖÔ ÛúÖ ŸÖÖ»ÖÝÖãÓ›üÖ ÃŸÖÓ³Ö»ÖêÜÖ (C) ¹ý¦ü¤üÖ´Ö®Ö ÛúÖ ×ÝÖ¸ü®ÖÖ¸ü †×³Ö»ÖêÜÖ (D) ¯Öã»ÖÛêú×ÃÖ®Ö-II ÛúÖ ‹êÆüÖê»Ö †×³Ö»ÖêÜÖ 5. ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ¯ÖÓ£Ö Ûêú ÃÖÓãÖÖ¯ÖÛú ÛúÖî®Ö £Öê ? (A) ¿ÖÖÓן֮ÖÖ£Ö (B) ÁÖßÛú¸ü ¯ÖÓ×›üŸÖ (C) ¯Öã¸üÖ®ÖÖ Ûú¿µÖ¯Ö (D) »ÖãÛãú»Öß¿Ö 6. ®ÖÖ»Ö®¤üÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ ´Öæ»ÖŸÖ: ‹Ûú (A) ¿Öî¾Ö Ûëú¦ü £ÖÖ (B) ¾ÖîÂÞÖ¾Ö Ûëú¦ü £ÖÖ (C) ²ÖÖî¨ü ×¾ÖÆüÖ¸ü £ÖÖ (D) •Öî®Ö Ûëú¦ü £ÖÖ 7. ´Ö×®¤ü¸ü ¾ÖÖßÖãÛú»ÖÖ Ûúß ¾ÖêÃÖ¸ü ¿Öî»Öß Ûúß ´ÖãܵÖ
×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ Æîü (A) †Ó›üÖÛúÖ¸ü µÖÖê•Ö®ÖÖ (B) ¾ÖÝÖÖÔÛúÖ¸ü µÖÖê•Ö®ÖÖ (C) ŸÖÖ¸üÖÛúÖ¸ü µÖÖê•Ö®ÖÖ (D) סֳÖã•ÖÖÛúÖ¸ü µÖÖê•Ö®ÖÖ
8. ´ÖÆüÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖÛúÖ»Öß®Ö ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ Ûúß ´ÖãÜµÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ Æîü (A) ²ÖéÆüŸÖË ¯ÖÏßָü ¿Ö¾ÖÖ¬ÖÖ®Ö (B) ²Ö›Ìüß ‡Õ™üÖë Ûêú ¿Ö¾ÖÖ¬ÖÖ®Ö (C) ²ÖéÆüŸÖË ¯ÖÏßָü ´ÖÓפü¸ü (D) ²Ö›Ìüß ‡Õ™üÖë Ûêú ´ÖÓפü¸ü
9. ÃÖ¾ÖÔ ÖÏ£Ö´Ö ³ÖÝÖ¾ÖÖ®Ö ²Öã ü Ûúß ´ÖÖ®Ö¾ÖÖÛéú×ŸÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛêú ×ÃÖŒÛêú ¯Ö ü †Ó×ÛúŸÖ Æãü‡Ô ?
(A) ´Öê®ÖÖ®›ü¸ü (B) Ûú×®ÖÂÛú ¯ÖÏ£Ö´Ö (C) Æãü×¾ÖÂÛú (D) ¾ÖÖÃÖã¤êü¾Ö
10. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ®Öê ÃÖÖê®Öê Ûêú ×ÃÖŒÛêú ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ ×Ûú‹ ?
(A) פü×´Ö¡Ö (B) ×¾Ö´Ö-Ûú¤ü×±úÃÖÃÖ (C) Ûú×®ÖÂÛú ¯ÖÏ£Ö´Ö (D) Ûãú•Öã»Ö-Ûú¤ü×±úÃÖÃÖ
11. ¯ÖµÖÕÛú ¯Ö¸ü †ÖÃÖß®Ö ¸üÖ•ÖÖ ÛúÖê ¾ÖßÞÖÖ ²Ö•ÖÖŸÖê Æãü‹ †Ó×ÛúŸÖ ×Ûú‹ ÝÖ‹ ×ÃÖŒÛêú ×ÛúÃÖ®Öê •ÖÖ¸üß ×Ûú‹ ?
(A) “ÖÓ¦üÝÖã¯ŸÖ ´ÖÖîµÖÔ (B) Ûãú´ÖÖ¸üÝÖã¯ŸÖ - I (C) Ûú×®ÖÂÛú - I (D) ¹ý¦ü¤üÖ´Ö®Ö
12. ¯ÖÏÖ“Öß®ÖŸÖ´Ö †Öî•ÖÖ¸üÖë ÛúÖê •ÖÖ®ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü (A) †Öê»›ãü¾ÖÖ®Ö (B) †¿Öæ×»ÖµÖ®Ö (C) ¯Öã®ÖÙ“Ö×Å®ÖüŸÖ †Öî•ÖÖ¸ü (D) ±ú»ÖÛú †Öî•ÖÖ¸ü
13. ¯Öã»ÖÛêú×¿Ö®Ö ×«üŸÖßµÖ Ûêú ‹êÆüÖê»Ö †×³Ö»ÖêÜÖ Ûêú ¸ü“Ö×µÖŸÖÖ £Öê
(A) Æü׸üÂÖêÞÖ (B) “ÖÖ¯Ö›Ìü (C) ²ÖÖÞÖ³Ö¼ü (D) ¸ü×¾ÖÛúßÙŸÖ
14. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ÃÖß ŠúݾÖê¤ü ÛúÖ»Ö Ûúß ÃÖ²ÖÃÖê ´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÞÖÔ ®Ö¤üß £Öß ?
(A) ÝÖÓÝÖÖ (B) µÖ´Öã®ÖÖ (C) ÃÖ¸üþ֟Öß (D) ØÃÖ¬Öã
15. ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ×ÛúÃÖ®Öê ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖÖë ÛúÖê ¯Öã¸üÖŸÖÖ×¢¾ÖÛú ˆŸÜÖ®Ö®Ö Ûúß †®Öã´Ö×ŸÖ ¯ÖϤüÖ®Ö Ûúß ?
(A) ‹. ÛúØ®Ö‘Ö´Ö (B) †Ö¸ü.‡Ô.‹´Ö. ¾Æü߻ָü (C) ‹. ‘ÖÖêÂÖ (D) ‹´Ö.‹ÃÖ. ¾ÖŸÃÖ
¯Öã¸üÖŸÖ¢¾Ö ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö – III
ÃÖæ“Ö®ÖÖ : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿®Ö¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÆü¢Ö¸ü (75) ²ÖÆãü-×¾ÖÛú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿®Ö Æïü … ¯ÖÏŸµÖêÛú ¯ÖÏ¿®Ö Ûêú ¤üÖê (2) †ÓÛú Æïü … ÃÖ³Öß ¯ÖÏ¿®Ö †×®Ö¾ÖÖµÖÔ Æïü …
Paper-III 4 J-67-13
16. The half life of Carbon-14 isotope present in organic matter is
(A) 5568 years (B) 5598 years (C) 5658 years (D) 5698 years 17. Which of the following is the earliest
copper plate grant ? (A) The Damodarpur Copper Plate
Inscription (B) Paharpur Copper Plate
Inscription (C) The Sohagaura Copper Plate
Inscription (D) The Ghugrahate Copper Plate
Inscription 18. Attirampakkam is located in (A) Andhra Pradesh (B) Karnataka (C) Tamil Nadu (D) Orissa 19. The source of Lapislazuli (fine
quality) was located in one of the following regions : (A) Gujarat (B) Rajasthan
(C) Punjab (D) Afghanistan 20. Which of the following group of
human beings is known as the most intelligent group ?
(A) Homo habilis (B) Homo erectus (C) Homo sapiens sapiens (D) Neanderthalensis 21. Megalithic people were unaware of
one of the following : (A) Pastoralism (B) Agriculture (C) Trade (D) Urbanism 22. Identify one of the following : Sarnath is famous for (A) Commercial centre (B) Communal harmony (C) Centre of education (D) The first Sermon of Buddha 23. Which of the following is not
associated with the South Indian Megaliths ?
(A) Menhir (B) Dolmenoid cist (C) Cairn circle (D) Cemetery-H
24. Who among the following depicted the symbol of a ship with mast on his coins ?
(A) Vasisthiputra Pulumavi (B) Rudradaman I (C) Gautamiputra Satakarni (D) Simuka Satavahana 25. Jayal Formation in the Thar desert
has yielded (A) Lower Palaeolithic tools (B) Upper Palaeolithic tools (C) Mesolithic tools (D) None of the above 26. Who has said that ‘the archaeological
excavator is not digging things, he is digging up people ?
(A) Sir John Marshall (B) Sir Mortimer Wheeler (C) Sir John Lubbock (D) Gordon Childe 27. Where the earliest rock-cut caves
were carved by Ashoka ? (A) Lomash Rishi Caves (B) Vyagra Gumpha Caves (C) Barabara Caves (D) Ajanta Caves 28. A unique characteristic feature of the
Mauryan art is (A) Polishing the surface (B) Minute decorative carvings (C) Floral decoration (D) None of the above 29. Which of the following scholars is
the author of book entitled “The Personality of India” ?
(A) B. Subba Rao (B) R.D. Banerjee (C) V.D. Mahajan (D) K.A.N. Sastry 30. Hoyasaleshwara Temple is situated at (A) Beluru (B) Halebidu (C) Badami (D) Hampi 31. Which of the following features is
absent in North Indian Temples ? (A) Shikhara (B) Mandapa (C) Antarala (D) Gopuram
J-67-13 5 Paper-III
16. ÛúÖ²ÖÔ®Ö 14 †Ö‡ÃÖÖê™üÖê¯Ö ÛúÖ †¨Ôü •Öß¾Ö®Ö ÛúÖ²ÖÔ×®ÖÛú ¾ÖßÖã†Öë ´Öë ÆüÖêŸÖÖ Æîü
(A) 5568 ¾ÖÂÖÔ (B) 5598 ¾ÖÂÖÔ (C) 5658 ¾ÖÂÖÔ (D) 5698 ¾ÖÂÖÔ
17. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ¯ÖÏÖ“Öß®ÖŸÖ´Ö ŸÖÖ´ÖÏ¯Ö¡Ö »ÖêÜÖ Æîü ?
(A) ¤üÖ´ÖÖê¤ü¸ü¯Öã¸ü ŸÖÖ´ÖÏ¯Ö¡Ö †×³Ö»ÖêÜÖ (B) ¯ÖÆüÖ›Ìü¯Öã¸ü ŸÖÖ´ÖÏ¯Ö¡Ö †×³Ö»ÖêÜÖ (C) ÃÖÖêÆüÝÖÖî¸üÖ ŸÖÖ´ÖÏ¯Ö¡Ö †×³Ö»ÖêÜÖ (D) ‘Öã‘Ö¸üÆü™êü ŸÖÖ´ÖÏ¯Ö¡Ö †×³Ö»ÖêÜÖ
18. †×¢Ö¸ü´Ö¯ÖŒÛú´Ö ×Ã£ÖŸÖ Æîü (A) †ÖÓ¬ÖÐ ¯ÖϤêü¿Ö ´Öë (B) Ûú®ÖÖÔ™üÛú ´Öë (C) ŸÖ×´Ö»Ö®ÖÖ›ãü ´Öë (D) †Öê›üß¿ÖÖ ´Öë
19. ˆ¢Ö´Ö ¤ü•Öì ÛúÖ »ÖîׯÖÃÖ»Ö•Öã»Öß ÛúÖ ÄÖÖêŸÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ‹Ûú ãÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ×Ã£ÖŸÖ £ÖÖ : (A) ÝÖã•Ö¸üÖŸÖ (B) ¸üÖ•ÖãÖÖ®Ö
(C) ¯ÖÓ•ÖÖ²Ö (D) †±úÝÖÖ×®ÖßÖÖ®Ö
20. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´ÖÖ®Ö¾Ö ÃÖ´Öã¤üÖµÖÖë ´Öë ×ÛúÃÖê †×ŸÖ ²Öãרü´ÖÖ®Ö ´ÖÖ®Ö¾Ö ÃÖ´Öã¤üÖµÖ Ûêú ºþ¯Ö ´Öë •ÖÖ®ÖŸÖê Æïü ?
(A) ÆüÖê´ÖÖê ÆêüײÖ×»ÖÃÖ (B) ÆüÖê´ÖÖê ‡¸üŒ™üÃÖ (C) ÆüÖê´ÖÖê ÃÖêׯֆÓÃÖ ÃÖêׯֆÓÃÖ (D) ×®ÖµÖÞ›ü¸ü£Ö»Öê®Ö×ÃÖÃÖ
21. ´ÖÆüÖ¿´ÖßµÖ ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ Ûêú »ÖÖêÝÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖß ‹Ûú ÃÖê †®Ö×³Ö–Ö £Öê :
(A) ¯Ö¿Öã¯ÖÖ»Ö®Ö (B) Ûéú×ÂÖ (C) ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü (D) ®ÖÝÖ¸üßÛú¸üÞÖ
22. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÃÖÖ¸ü®ÖÖ£Ö ×ÛúÃÖÛêú ×»Ö‹ ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü Æîü ?
(A) ¾µÖÖ¯ÖÖ׸üÛú Ûêú®¦ü (B) ÃÖÖ´¯ÖϤüÖ×µÖÛú ÃÖÖîÆüÖ¤Ôü (C) ׿ÖõÖÖ Ûêú Ûêú®¦ü (D) ²Öã¨ü ÛúÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ¬Ö´ÖÖì¯Ö¤êü¿Ö
23. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖÛúÖ ¤ü×õÖÞÖ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ²ÖéÆüŸ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ÃÖ´ÖÖ׬ֵÖÖë ÃÖê ÃÖ´²Ö®¬Ö ®ÖÆüà Æîü ?
(A) ´Öê®ÖÆü߸ü (B) ›üÖê»Ö´Öê®Ö ÃÖ´ÖÖ×¬Ö (C) ÃÖÓÝÖÖê¸üÖ ÃÖ´ÖÖ×¬Ö (D) ÛúײÖÎßÖÖ®Ö-‹“Ö
24. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ®Öê †¯Ö®Öê ×ÃÖŒÛúÖë ¯Ö¸ü ´ÖßÖæ»Ö µÖãŒŸÖ •ÖÆüÖ•Ö ÛúÖ ×“ÖÅ®Ö †Ó×ÛúŸÖ ×ÛúµÖÖ ?
(A) ¾ÖÖ׿Öšü߯Öã¡Ö ¯Öã»Öã´ÖÖ¾Öß (B) ¹ý¦ü¤üÖ´Ö®Ö I (C) ÝÖÖîŸÖ´Ö߯Öã¡Ö ÃÖÖŸÖÛúÙÞÖ (D) ×ÃÖ´ÖãÛú ÃÖÖŸÖ¾ÖÖÆü®Ö
25. £ÖÖ¸ü ´Ö¹ýÃ£Ö»Ö Ûêú •ÖÖµÖ»Ö •Ö´ÖÖ¾Ö ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆãüµÖê Æïü (A) ×®Ö´®Ö ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ˆ¯ÖÛú¸üÞÖ (B) ˆ““Ö ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ˆ¯ÖÛú¸üÞÖ (C) ´Ö¬µÖ ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ˆ¯ÖÛú¸üÞÖ (D) ˆŒŸÖ ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà
26. ×ÛúÃÖ®Öê ÛúÆüÖ Æîü ×Ûú ¯Öã¸üÖŸÖÖ×¢¾ÖÛú ˆŸÜÖÖŸÖÖ ¾ÖßÖã†Öë ÛúÖ ˆŸÜÖ®Ö®Ö ®ÖÆüà Ûú¸ü ¸üÆüÖ Æîü, †×¯ÖŸÖã ¾ÖÆü »ÖÖêÝÖÖë ÛúÖ ˆŸÜÖ®Ö®Ö Ûú¸ü ¸üÆüÖ Æîü ?
(A) ÃÖ¸ü •ÖÖò®Ö ´ÖÖ¿ÖÔ»Ö (B) ÃÖ¸ü ´ÖÖÙ™ü´Ö¸ü ¾Æü߻ָü (C) ÃÖ¸ü •ÖÖò®Ö »Öã²¾ÖÖÛú (D) ÝÖÖ›Ôü®Ö “ÖÖ‡»›ü
27. †¿ÖÖêÛú «üÖ¸üÖ ¯ÖÏÖ“Öß®ÖŸÖ´Ö ¿Öî»Ö ÝÖãÆüÖ‹Ñ ÛúÆüÖÑ ×®ÖÙ´ÖŸÖ Ûúß ÝÖ‡Õ ?
(A) »ÖÖê´Ö¿Ö Šú×ÂÖ ¿Öî»Ö-ÝÖãÆüÖ (B) ²µÖÖ‘ÖÐ-ÝÖã´±úÖ ÝÖãÆüÖ‹Ñ (C) ²Ö¸üÖ²Ö¸ü ÝÖãÆüÖ‹Ñ (D) †•Ö®ŸÖÖ ÝÖãÆüÖ‹Ñ
28. ´ÖÖîµÖÔÛúÖ»Öß®Ö Ûú»ÖÖ Ûúß ´ÖãÜµÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ Æîü (A) ‰ú¯Ö¸üß ÃÖŸÖÆü ¯Ö¸ü ¯ÖÖò×»Ö¿Ö Ûú¸ü®ÖÖ (B) ÃÖæõ´Ö ÃÖ•ÖÖ¾Ö™üß ®ÖŒÛúÖ¿Öß (C) ¯Öã¯Ö-ÃÖ••ÖÖ (D) ˆ¯ÖµÖãÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖê‡Ô ®ÖÆüà
29. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ×¾Ö«üÖ®Ö “¤ü ¯ÖÃÖÔ®Öê×»Ö™üß †Öò±ú ‡Ó×›üµÖÖ” ®ÖÖ´ÖÛú ¯ÖãßÖÛú ÛúÖ »ÖêÜÖÛú Æîü ?
(A) ²Öß. ÃÖã²²ÖÖ ¸üÖ¾Ö (B) †Ö¸ü.›üß. ²Ö®Ö•Öá (C) ¾Öß.›üß. ´ÖÆüÖ•Ö®Ö (D) Ûêú.‹.‹®Ö. ¿ÖÖáÖß
30. ÆüÖêµÖÃÖ»Ö꿾ָü ´Ö×®¤ü¸ü ×Ã£ÖŸÖ Æîü (A) ²Öê»Öæºþ (B) ÆüÖ»Öêײ֛æü (C) ²ÖÖ¤üÖ´Öß (D) Æü´¯Öß
31. ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ´Ö×®¤ü¸üÖë ´Öë ÛúÖî®Ö ÃÖÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ »ÖõÖÞÖ ®ÖÆüà Æîü ?
(A) ׿ÖÜÖ¸ü (B) ´ÖÓ›ü¯Ö (C) †®ŸÖ¸üÖ»Ö (D) ÝÖÖê¯Öã¸ü´Ö
Paper-III 6 J-67-13
32. Identify the two Mesolithic rock shelters in India out of the following :
(i) Bhimbethka (ii) Muchatla Chintamanu Gavi (iii) Morhanapahar (iv) Pachad Codes : (A) (i) and (iv) (B) (i) and (iii) (C) (i) and (ii) (D) (i), (ii) and (iv) 33. Dendro chronology was first
developed by (A) Willard F. Libby (B) Prof. Zeuner (C) A.E. Douglass (D) H.H. Thomas 34. Which of the following dynasty
constructed the Khajuraho Temples ? (A) Bundela (B) Ikshavaku (C) Chandella (D) Scindia 35. Pearl millet is a native of one of the
following continents : (A) Africa (B) Asia (C) Australia (D) America 36. Who is the author of the book
‘Ramayana Myth or Reality’ ? (A) B. Subba Rao (B) H.D. Sankalia (C) R. Allchin (D) K.A.N. Shastri 37. Where is the upper Palaeolithic site
Renigunta located ? (A) Andhra Pradesh (B) Bihar (C) Maharashtra (D) Gujarat 38. Who is the author of the book “The
Birth of Indian Civilization” ? (A) M. Sheshadri (B) H.D. Sankalia (C) B.B.Lal (D) B. R. Allchin 39. Who introduced the concept of
‘Three Age System’ in pre-history ? (A) H.D. Sankalia (B) A. Ghosh (C) B.L. Rice (D) Christian Thomson
40. Ostrich egg shell beads have been found at
(A) Adamgarh (B) Balathal (C) Kayatha (D) Patne 41. Which of the following inscription
states that Ashoka paid a visit to Lumbini in the 20th year of his consecration as King ?
(A) Sasaram Pillar Inscription (B) Rummindei Pillar Inscription (C) Bharhuta Inscription (D) Bhabru Inscription 42. Which of the following Ashokan
inscriptions refers to the ancient city of “ISILA” ?
(A) Maski rock edict (B) Udegolam (C) Brahamagiri (D) Sanchi Edict 43. In which of the following periods fire
was introduced ? (A) Lower Palaeolithic (B) Middle Palaeolithic (C) Upper Palaeolithic (D) Mesolithic 44. Which of the following became
known because of the practice of last rites ?
(A) Copper Hoards Culture (B) Painted Grey Ware Culture (C) Megalithic Culture (D) Northern Black Polished Ware
Culture 45. Identify the year of Aihole
inscription among the following : (A) 630 A.D. (B) 634 A.D. (C) 638 A.D. (D) 649 A.D. 46. Barley is a native of one of the
following regions : (A) Kashmir (B) Baluchistan (C) Anatolia (D) Yellow river basin
J-67-13 7 Paper-III
32. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö ¤üÖê ³ÖÖ¸üŸÖ Ûêú ´Ö¬µÖ ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ׿ֻÖÖÁÖêµÖ Æïü ?
(i) ³Öß´Ö²ÖîšüÛúÖ (ii) ´Öã““ÖŸÖ»ÖÖ ×“Ö®ŸÖÖ´Ö®Öã ÝÖÖ¾Öß (iii) ´ÖÖê¸üÆüÖ®ÖÖ ¯ÖÆüÖ›Ìü (iv) ¯Ö“ÖÖ›ü Ûæú™ü : (A) (i) †Öî ü (iv) (B) (i) †Öî ü (iii) (C) (i) †Öî ü (ii) (D) (i), (ii) †Öî ü (iv)
33. ¾ÖéõÖ ÛúÖ»ÖÛÎú´Ö ×¾Ö×¬Ö ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö ×ÛúÃÖ®Öê ×¾ÖÛú×ÃÖŸÖ Ûúß ?
(A) ×¾Ö»ÖÖ›Ôü ‹±ú. ×»Ö²²Öß (B) ¯ÖÏÖê. •¾ÖÖµÖ®Ö¸ü (C) ‹.‡Ô. ›üÖÝÖ»ÖÃÖ (D) ‹“Ö.‹“Ö. £ÖÖò´ÖÃÖ
34. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ×ÛúÃÖ ¸üÖ•Ö¾ÖÓ¿Ö Ûêú ÜÖ•Öã¸üÖÆüÖê Ûêú ´Ö×®¤ü¸üÖë ÛúÖ ×®Ö´ÖÖÔÞÖ ×ÛúµÖÖ ?
(A) ²Ö㮤êü»Ö (B) ‡õ¾ÖÖÛæú (C) “Ö®¤êü»Ö (D) ØÃÖ׬ֵÖÖ
35. ²ÖÖ•Ö¸üÖ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´ÖÆüÖ«ü߯ÖÖë ´Öë ÃÖê ‹Ûú ÛúÖ ´Öæ»Ö ×®Ö¾ÖÖÃÖß Æîü :
(A) †±ÏúßÛúÖ (B) ‹×¿ÖµÖÖ (C) †ÖòÙÒêü×»ÖµÖÖ (D) †´Ö¸üßÛúÖ
36. ‘¸üÖ´ÖÖµÖÞÖ ×´Ö£Ö †Öò¸ü ׸ü‹×»Ö™üß’ ®ÖÖ´ÖÛú ¯ÖãßÖÛú ÛúÖ »ÖêÜÖÛú ÛúÖî®Ö Æîü ?
(A) ²Öß. ÃÖã²²ÖÖ ¸üÖ¾Ö (B) ‹“Ö.›üß. ÃÖÓÛúÖ×»ÖµÖÖ (C) †Ö¸ü. †»Ö×“Ö®Ö (D) Ûêú.‹.‹®Ö. ¿ÖÖáÖß
37. ˆ““Ö ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ¯Öã¸üÖÃ£Ö»Ö ¸êü×ÞÖÝÖ㮟ÖÖ ÛúÆüÖÑ ¯Ö¸ü ×Ã£ÖŸÖ Æîü ?
(A) †Ö®¬ÖÐ ¯ÖϤêü¿Ö (B) ײÖÆüÖ¸ü (C) ´ÖÆüÖ¸üÖ™Òü (D) ÝÖã•Ö¸üÖŸÖ
38. “¤ü ²Ö£ÖÔ †Öò±ú ‡Ó×›üµÖ®Ö ×ÃÖ×¾Ö»ÖÖ‡•Öê¿Ö®Ö” ®ÖÖ´ÖÛú ¯ÖãßÖÛú ÛúÖ »ÖêÜÖÛú ÛúÖî®Ö Æîü ?
(A) ‹´Ö. ¿ÖêÂÖÖ¦üß (B) ‹“Ö.›üß. ÃÖÓÛúÖ×»ÖµÖÖ (C) ²Öß.²Öß. »ÖÖ»Ö (D) ²Öß.†Ö¸ü. †»Öד֮Ö
39. ¯ÖÏÖ×ÝÖןÖÆüÖÃÖ ´Öë ‘×¡ÖÛúÖ»Ö ¯ÖÏÞÖÖ»Öß’ Ûúß ÃÖÓÛú»¯Ö®ÖÖ ×ÛúÃÖ®Öê ¿Öãºþ Ûúß Æîü ?
(A) ‹“Ö.›üß. ÃÖÓÛúÖ×»ÖµÖÖ (B) ‹. ‘ÖÖêÂÖ (C) ²Öß.‹»Ö. ¸üÖ‡ÃÖ (D) ×ÛÎú×ÙüµÖ®Ö £ÖÖò´ÖÃÖ®Ö
40. ¿ÖãŸÖã¸ü´ÖãÝÖÔ Ûêú †Þ›üÛú¾Ö“ÖÖë ÃÖê ×®ÖÙ´ÖŸÖ ´Ö®ÖÛêú ¯ÖÖ‹ ÝÖ‹ Æïü
(A) †Ö¤ü´ÖÝÖœÌü (B) ²ÖÖ»ÖÖ£Ö»Ö (C) ÛúÖµÖ£ÖÖ (D) ¯ÖÖ™ü®Öê
41. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ †×³Ö»ÖêÜÖ ´Öë µÖÆü ÛúÆüÖ ÝÖµÖÖ ×Ûú †¿ÖÖêÛú ®Öê †¯Ö®Öê ¸üÖ•µÖÖ׳ÖÂÖêÛú Ûêú ²ÖßÃÖ¾Öë ¾ÖÂÖÔ ´Öë »Öã×´²Ö®Öß Ûúß µÖÖ¡ÖÖ Ûúß £Öß ?
(A) ÃÖÖÃÖÖ¸üÖ´Ö ÃŸÖ´³Ö»ÖêÜÖ (B) ºþ×´´Ö®Ö ¤êü‡Ô ßִ³Ö»ÖêÜÖ (C) ³Ö¸üÆãüŸÖ †×³Ö»ÖêÜÖ (D) ³ÖÖ²ÖÎæ †×³Ö»ÖêÜÖ
42. †¿ÖÖêÛú Ûêú ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ †×³Ö»ÖêÜÖÖë ´Öë ÃÖê “‡×ÃÖ»ÖÖ” ®ÖÖ´ÖÛú ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ®ÖÝÖ¸ü ÛúÖ ¯ÖŸÖÖ ×ÛúÃÖ ÃÖê “Ö»ÖŸÖÖ Æîü ?
(A) ´ÖÖÃÛúß ×¿Ö»ÖÖ»ÖêÜÖ ÃÖê (B) ˆ¤üµÖÝÖÖê»Ö´Ö ÃÖê (C) ²ÖÎÉ×ÝÖ׸ü ÃÖê (D) ÃÖÖÓ“Öß ×¿Ö»ÖÖ»ÖêÜÖ ÃÖê
43. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×ÛúÃÖ ÛúÖ»Ö ´Öë †×Ý®Ö ÛúÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ×ÛúµÖÖ ÝÖµÖÖ ?
(A) ×®Ö´®Ö ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖ ÛúÖ»Ö (B) ´Ö¬µÖ ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖ ÛúÖ»Ö (C) ˆ¢Ö¸ü ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖ ÛúÖ»Ö (D) ´Ö¬µÖ ¯ÖÖÂÖÖÞÖ ÛúÖ»Ö
44. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ÛúÖî®Ö †Ó×ŸÖ´Ö ÃÖÓÃÛúÖ¸üÖë Ûúß ¯Ö¸ü´¯Ö¸üÖ ÃÖê •ÖÖ®Öß •ÖÖ®Öê »ÖÝÖß ?
(A) ŸÖÖ´ÖÏ ×®Ö×¬Ö ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ (B) דÖ×¡ÖŸÖ ¬ÖæÃÖ¸ü ´Öé¤ü³ÖÖÞ›ü ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ (C) ´ÖÆüÖ¿´ÖßµÖ ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ (D) ˆ¢Ö üß ÛúÖ»Öß ¯ÖÖ×»Ö¿Ö¤üÖ ü ´Öé¤ü³ÖÖÞ›ü ÃÖÓÃÛéúןÖ
45. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ´Öë ÃÖê ‹êÆüÖê»Ö †×³Ö»ÖêÜÖ Ûêú ¾ÖÂÖÔ Ûúß ¯ÖÆü“ÖÖ®Ö Ûúßו֋ :
(A) 630 ‡Ô. (B) 634 ‡Ô. (C) 638 ‡Ô. (D) 649 ‡Ô.
46. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ õÖê¡ÖÖë ´Öë ÃÖê •ÖÖî ‹Ûú ÛúÖ ´Öæ»Ö ×®Ö¾ÖÖÃÖß Æîü :
(A) Ûú¿´Ö߸ü (B) ²Ö»ÖæדÖßÖÖ®Ö (C) ‹®ÖÖ™üÖê×»ÖµÖÖ (D) ¯Öß»Öß ®Ö¤üß ÛúÖ õÖê¡Ö
Paper-III 8 J-67-13
47. Ethnographic parallels of worship of mother Goddess have been found at
(i) Baghor I (ii) Budihal (iii) Burzhom (iv) Patne Codes : (A) (i) and (ii) (B) (ii) and (iii) (C) (iii) and (iv) (D) (i) and (iv) 48. The Architectural parts of a temple in
the construction order are given below. Select the correct answer using the codes given below :
(A) Adhisthana, Bhitti, Kapota, Sikhara
(B) Kapota, Bhitti, Sikhara, Adhisthana
(C) Bhitti, Kapota, Adhisthana, Sikhara
(D) Sikhara, Kapota, Adhisthana, Bhitti
49. Which of the following prehistoric
sites are OSL dater ? (i) Jwalapuram (ii) Bansghat (iii) Patpara (iv) Nevasa Codes : (A) (i) and (ii) (B) (ii) and (iii) (C) (iii) and (iv) (D) (i) and (iii) 50. Assertion (A) : The Indus Valley
Civilization people did not build ships.
Reason (R) : They did not have the knowledge of ship building technology.
Codes : (A) Both(A) and (R) are true. (B) (A) is true, but (R) is false. (C) Both (A) and (R) are false. (D) (A) is false, but (R) is true. 51. Assertion (A) : The punch marked
coins do not have any legend. Reason (R) : The art of writing was
not known at that time. Codes : (A) Both (A) and (R) are true. (B) Both (A) and (R) are false. (C) (A) is true, but (R) is false. (D) (A) is false, but (R) is true.
52. Assertion (A) : Good trade contact was between Arikamedu and Roman world.
Reason (R) : Because Indian merchandise was in surplus.
Codes : (A) Both (A) and (R) are correct. (B) Both (A) and (R) are false. (C) (A) is false, but (R) is correct. (D) (R) is false, but (A) is correct. 53. Assertion (A) : Rock-cut caves were
mainly excavated for the religions purpose in the ancient India.
Reason (R) : It was for the purpose of propagating Buddhism, Brahmanism and Jainism.
Codes : (A) Both (A) and (R) are correct. (B) (A) is correct, but (R) is false. (C) (A) is false, but (R) is correct. (D) Both (A) and (R) are false. 54. Assertion (A) : In the early-medieval
temples of Cholas, the temple served the purpose of Bankers for helping the poor people.
Reason (R) : Such Epigraphic evidences are available.
Codes : (A) Both (A) and (R) are false. (B) (A) is correct, but (R) is false. (C) (A) is partly correct, but (R) is
false. (D) Both (A) and (R) are correct. 55. Assertion (A) : The
anthropomorphic figures of Copper Hoards seam to be ritual figure.
Reason (R) : Because they bear resemblance with sacrificial axes of iron used by tribal people of Chhota Nagpur.
Codes : (A) (A) is correct, but (R) is false. (B) (A) is false, but (R) is correct. (C) Both (A) and (R) are correct. (D) Both (A) and (R) are false.
J-67-13 9 Paper-III
47. ´ÖÖŸÖé¤êü¾Öß Ûúß ˆ¯ÖÖÃÖ®ÖÖ Ûêú ®Öé•ÖÖŸÖßµÖ ¯ÖÏןֺþ¯Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆãüµÖê Æïü
(i) ²ÖÖ‘ÖÖê¸ü ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖê (ii) ²ÖãפüÆüÖ»Ö ÃÖê (iii) ²Öã•ÖÔÆüÖê´Ö ÃÖê (iv) ¯Ö™ü®Öê ÃÖê Ûæú™ü : (A) (i) †Öî ü (ii) (B) (ii) †Öî¸ (iii) (C) (iii) †Öî¸ (iv) (D) (i) †Öî¸ (iv) 48. ×®Ö´ÖÖÔÞÖ ÛÎú´Ö ´Öë ×ÛúÃÖß ´ÖÓפü¸ü ÛúÖ ¾ÖÖßÖã׿ֻ¯Ö ³ÖÖÝÖ
®Öß“Öê פüµÖÖ ÝÖµÖÖ Æîü … ®Öß“Öê פü‹ ÝÖ‹ Ûæú™ü ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æãü‹ ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûúßו֋ :
(A) †×¬ÖÚüÖ®Ö, ׳Ö×¢Ö, Ûú¯ÖÖêŸÖ, ׿ÖÜÖ¸ü (B) Ûú¯ÖÖêŸÖ, ׳Ö×¢Ö, ׿ÖÜÖ¸ü, †×¬ÖÚüÖ®Ö (C) ׳Ö×¢Ö, Ûú¯ÖÖêŸÖ, †×¬ÖÚüÖ®Ö, ׿ÖÜÖ¸ü (D) ׿ÖÜÖ¸ü, Ûú¯ÖÖêŸÖ, †×¬ÖÚüÖ®Ö, ׳Ö×¢Ö 49. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ¯ÖÏÖÝÖîןÖÆüÖ×ÃÖÛú ãֻÖÖë ´Öë ÛúÆüÖÑ ÃÖê
†Öê.‹ÃÖ.‹»Ö. ןÖ×£ÖµÖÖÑ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Æãü‡Ô Æïü ? (i) •¾ÖÖ»ÖÖ¯Öã¸ü´Ö (ii) ²ÖÖÑÃÖ‘ÖÖ™ü (iii) ¯Ö™ü¯Ö¸üÖ (iv) ®Öê¾ÖÖÃÖÖ Ûæú™ü : (A) (i) †Öî ü (ii) (B) (ii) †Öî ü (iii) (C) (iii) †Öî ü (iv) (D) (i) †Öî ü (iii) 50. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ØÃÖ¬Öã ÃÖ³µÖŸÖÖ Ûêú »ÖÖêÝÖ ¯ÖÖ®Öß ÛúÖ
•ÖÆüÖ•Ö ®ÖÆüà ²Ö®ÖÖŸÖê £Öê … ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ˆ®Æëü ¯ÖÖ®Öß Ûêú •ÖÆüÖ•Ö Ûúß ×®Ö´ÖÖÔÞÖ
¯ÖÏÖîªÖê×ÝÖÛúß ÛúÖ –ÖÖ®Ö ®ÖÆüà £ÖÖ … Ûæú™ü : (A) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) ÃÖÆüß Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (D) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÃÖÆüß Æîü … 51. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : †ÖÆüŸÖ ×ÃÖŒÛúÖë ¯Ö¸ü ÛúÖê‡Ô »ÖêÜÖ
®ÖÆüà ÆüÖêŸÖÖ £ÖÖ … ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ŸÖÛú »ÖêÜÖ®Ö Ûú»ÖÖ ÛúÖ
–ÖÖ®Ö ®ÖÆüà £ÖÖ … Ûæú™ü : (A) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÃÖÆüß Æîü …
52. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ‹ê׸üÛúÖ´Öê›ãü ŸÖ£ÖÖ ¸üÖê´Ö ¤êü¿Ö Ûêú ²Öß“Ö †“”êû ¾µÖÖ¯ÖÖ׸üÛú ÃÖ´²Ö®¬Ö £Öê …
ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ŒµÖÖë×Ûú ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ´ÖÖ»Ö ÛúÖ ˆŸ¯ÖÖ¤ü®Ö †×¬ÖÛú £ÖÖ …
Ûæú™ü : (A) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (C) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü … (D) (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, »Öê×Ûú®Ö (A) ÃÖÆüß Æîü … 53. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ¿Öî»Ö ÝÖãÆüÖ‹Ñ
´Öãֵܵ֟ÖÖ ¬ÖÖÙ´ÖÛú ˆ§êü¿µÖ ÃÖê ×®ÖÙ´ÖŸÖ Ûúß ÝÖ‡Ô £Öà …
ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ‡®ÖÛúÖ ˆ§êü¿µÖ ²ÖÖî¨ü, ²ÖÎÖÉÞÖ ŸÖ£ÖÖ •Öî®Ö ¬Ö´ÖÔ ÛúÖ ¯ÖÏ“ÖÖ¸ü Ûú¸ü®ÖÖ £ÖÖ …
Ûæú™ü : (A) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü … (D) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … 54. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : “ÖÖê»ÖÖë Ûêú ¯Öæ¾ÖÔ ´Ö¬µÖÛúÖ»Öß®Ö
´Ö×®¤ü¸ü ×®Ö¬ÖÔ®Ö ŸÖ£ÖÖ †ÃÖÆüÖµÖ »ÖÖêÝÖÖë Ûúß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ²ÖïÛúÃÖÔ Ûêú ºþ¯Ö ´Öë Ûú¸üŸÖê £Öê …
ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ŒµÖÖë×Ûú ‹êÃÖê †×³Ö»ÖêÜÖßµÖ ÃÖÖõµÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖêŸÖê Æïü …
Ûæú™ü : (A) (A) ‹¾ÖÓ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (B) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (C) (A) †ÖÓ׿ÖÛú ºþ¯Ö ÃÖê ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R)
ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) ‹¾ÖÓ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … 55. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ŸÖÖ´ÖÏ×®Ö×¬Ö ´Öë ´ÖÖ®Ö¾ÖßµÖ †ÖÛéúןÖ
†Ö®ÖãšüÖ×®ÖÛú ´ÖæÙŸÖ ´ÖÖ»Öæ´Ö ¯Ö›ÌüŸÖß Æîü … ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ŒµÖÖë×Ûú ¾Öê ”ûÖê™üÖ ®ÖÖÝÖ¯Öã¸ü Ûêú •Ö®Ö-
•ÖÖןֵÖÖë Ûêú »ÖÖîÆü µÖ–Ö-Ûãú»ÆüÖ›Ìüß •ÖîÃÖê פüÜÖŸÖê Æïü …
Ûæú™ü : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü … (C) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (D) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü …
Paper-III 10 J-67-13
56. Assertion (A) : Development of Palaeolithic Technology is worked out by economy of labour and raw material.
Reason (R) : The increasing cranial capacity was responsible for it.
Codes : (A) Both (A) and (R) are false. (B) Both (A) and (R) are correct. (C) (A) is correct and (R) is false. (D) (A) is false, but (R) is correct. 57. Assertion (A) : Increase in number
of sites and extension of distribution area has been found during Mesolithic culture.
Reason (R) : It is due to favourable climatic conditions and increase in human population in this period.
Codes : (A) (A) is correct and (R) is wrong. (B) (A) is wrong, but (R) is correct. (C) (A) and (R) both are correct
and (R) is correct explanation of (A).
(D) Both (A) and (R) are wrong. 58. Assertion (A) : Megalithic
monuments were built by Vedic people.
Reason (R) : Large stone blocks for this purpose were used.
Codes : (A) Both (A) and (R) are true. (B) Both (A) and (R) are false. (C) (A) is false, but (R) is true. (D) (A) is true, but (R) is false. 59. Assertion (A) : The layers on both
sides of the pit are earlier than the pit.
Reason (R) : Because these were accumulated before the pit was dug.
Codes : (A) (A) is correct and (R) is false. (B) Both (A) and (R) are correct. (C) (A) is false and (R) is correct. (D) Both (A) and (R) are false.
60. Arrange the following sites in chronological order :
(i) Mahabalipuram (ii) Arikamedu (iii) Belur (iv) Brahmagiri Codes : (A) (i) (iii) (iv) (ii) (B) (iv) (ii) (i) (iii) (C) (ii) (i) (iii) (iv) (D) (iii) (iv) (ii) (i) 61. Arrange the following sites in
chronological order : (i) Terdal (ii) Birbhanpur (iii) Samnapur (iv) Hathnora Codes : (A) (i), (iii), (iv) and (ii) (B) (ii), (iii), (iv) and (i) (C) (iv), (iii), (ii) and (i) (D) (iii), (ii), (iv) and (i) 62. We have four cultures, identify the
correct chronological order : (i) Acheulian (ii) Abbevillian (iii) Magdalonian (iv) Mousterian Codes : (A) (iv) (iii) (ii) (i) (B) (iii) (ii) (i) (iv) (C) (i) (iv) (iii) (ii) (D) (ii) (i) (iv) (iii) 63. Arrange the following in
chronological order : (i) Hindu Shahi coins of
Afghanistan (ii) The Chakravikrama type coins
of Chandragupta II (iii) The gold coins of Kujula
Kadphises (iv) Coins of Azes I Codes : (A) (iv) (iii) (ii) (i) (B) (ii) (i) (iii) (iv) (C) (iii) (ii) (i) (iv) (D) (ii) (iii) (iv) (i)
J-67-13 11 Paper-III
56. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖ ŸÖÛú®ÖßÛú ÛúÖ ×¾ÖÛúÖÃÖ ÁÖ´Ö ŸÖ£ÖÖ ×®Ö´ÖÖÔÞÖ ÃÖÖ´ÖÝÖÏß ²Ö“ÖÖ®Öê Ûúß ¯ÖÏ×ÛÎúµÖÖ £Öß …
ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ‡ÃÖÛêú ×»Ö‹ ´Ö×ßÖÂÛú õÖ´ÖŸÖÖ ÛúÖ ²ÖœÌü®ÖÖ ×•Ö´´Öê¤üÖ¸ü £ÖÖ …
Ûæú™ü : (A) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü ŸÖ£ÖÖ (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ü®ŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü … 57. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ãֻÖÖë Ûúß ÃÖÓܵÖÖ ´Öë ¾Öéרü †Öî¸ü
¯ÖÏÃÖÖ¸ü õÖê¡Ö ´Öë ×¾ÖßÖÖ¸ü ´Ö¬µÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ÃÖÓÃÛéú×ŸÖ Ûêú ÃÖ´ÖµÖ ´Öë ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü …
ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ‡ÃÖ µÖãÝÖ ´Öë †®ÖãÛæú»Ö •Ö»Ö¾ÖÖµÖã †Öî¸ü •Ö®ÖÃÖÓܵÖÖ ´Öë ¾Öéרü Ûêú ÛúÖ¸üÞÖ ‹êÃÖÖ Æãü†Ö …
Ûæú™ü : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÃÖÆüß Æîü … (C) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü †Öî¸ü (R),
(A) Ûúß ÃÖÆüß ¾µÖÖܵÖÖ Æîü … (D) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … 58. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ´ÖÆüÖ¯ÖÖÂÖÖÞÖÛúÖ»Öß®Ö Ã´ÖÖ¸üÛú
¾ÖîפüÛú »ÖÖêÝÖÖë ®Öê ²Ö®ÖÖ‹ £Öê … ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ‡ÃÖ ¯ÖϵÖÖê•Ö®Ö Ûêú ×»Ö‹ ²Ö›Ìêü-²Ö›Ìêü
׿ֻÖÖ ÜÖÓ›üÖë ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ Æãü†Ö £ÖÖ … Ûæú™ü : (A) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (B) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü … (C) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÃÖÆüß Æîü … (D) (A) ÃÖÆüß Æîü, »Öê×Ûú®Ö (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … 59. ãÖÖ¯Ö®ÖÖ (A) : ÝÖŸÖÔ Ûêú ¤üÖê®ÖÖë ŸÖ¸ü±ú Ûêú ßָü ÝÖŸÖÔ
ÃÖê ¯ÖÏÖ“Öß®Ö ÆüÖêŸÖê Æïü … ÛúÖ¸üÞÖ (R) : ŒµÖÖë×Ûú ˆ®ÖÛúÖ ×®Ö´ÖÖÔÞÖ ÝÖŸÖÔ ÛúÖê
ÜÖÖê¤êü •ÖÖ®Öê Ûêú ¯Öæ¾ÖÔ ÆüÖê “ÖãÛúÖ £ÖÖ … Ûæú™ü : (A) (A) ÃÖÆüß Æîü †Öî ü (R) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü … (B) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÃÖÆüß Æïü … (C) (A) ÝÖ»ÖŸÖ Æîü †Öî¸ü (R) ÃÖÆüß Æîü … (D) (A) †Öî ü (R) ¤üÖê®ÖÖë ÝÖ»ÖŸÖ Æïü …
60. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ Ã£Ö»ÖÖë ÛúÖê ÛúÖ»ÖÛÎú´Ö ´Öë »ÖÝÖÖ‡‹ : (i) ´ÖÆüÖ²Ö»Ö߯Öã¸ü´ÖË (ii) †×¸üÛúÖ´Öê›ãü (iii) ²Öê»Öæ ü (iv) ²ÖÎÉ×ÝÖ׸ü Ûæú™ü : (A) (i) (iii) (iv) (ii) (B) (iv) (ii) (i) (iii) (C) (ii) (i) (iii) (iv) (D) (iii) (iv) (ii) (i) 61. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ Ã£Ö»ÖÖë ÛúÖê ÛúÖ»ÖÛÎú´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü
¾µÖ¾Ö×Ã£ÖŸÖ Ûúßו֋ : (i) ŸÖê ü›ü»Ö (ii) ²Ö߸ü³ÖÖ®Ö¯Öã¸ü (iii) ÃÖ´Ö®ÖÖ¯Öã¸ü (iv) Æü£Ö®ÖÖê üÖ Ûæú™ü : (A) (i), (iii), (iv) †Öî ü (ii) (B) (ii), (iii), (iv) †Öî ü (i) (C) (iv), (iii), (ii) †Öî ü (i) (D) (iii), (ii), (iv) †Öî ü (i) 62. Æü´ÖÖ¸üß “ÖÖ¸ü ÃÖÓÃÛéúןֵÖÖë ÛúÖ ÃÖÆüß ÛúÖ»ÖÛÎú´Ö
×®Ö¬ÖÖÔ׸üŸÖ Ûúßו֋ : (i) †¿µÖæ×»ÖµÖ®Ö (ii) ‹²²Öê×¾Ö×»ÖµÖ®Ö (iii) ´ÖêÝÖ›üÖ»ÖÖê×®ÖµÖ®Ö (iv) ´ÖֈÙêü׸üµÖ®Ö Ûæú™ü : (A) (iv) (iii) (ii) (i) (B) (iii) (ii) (i) (iv) (C) (i) (iv) (iii) (ii) (D) (ii) (i) (iv) (iii) 63. ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ÛúÖê ÛúÖ»ÖÛÎú´ÖÖ®ÖãÃÖÖ¸ü ¾µÖ¾Ö×ã֟Ö
Ûúßו֋ : (i) †±úÝÖÖ×®ÖßÖÖ®Ö Ûúß ×Æü®¤æü-¿ÖÖÆüß ´Öã¦üÖ‹Ñ (ii) “Ö®¦üÝÖã¯ŸÖ ×«üŸÖßµÖ ÛúÖ “ÖÛÎú×¾ÖÛÎú´Ö ¯ÖÏÛúÖ¸ü
ÛúÖ ×ÃÖŒÛúÖ (iii) Ûãú•Öã»Ö Ûú¤ü×±úÃÖÃÖ Ûêú þÖÞÖÔ ×ÃÖŒÛêú (iv) ‹•Öê•Ö I Ûêú ×ÃÖŒÛêú Ûæú™ü : (A) (iv) (iii) (ii) (i) (B) (ii) (i) (iii) (iv) (C) (iii) (ii) (i) (iv) (D) (ii) (iii) (iv) (i)
Paper-III 12 J-67-13
64. Match the items of List – I with those of List – II : List – I List – II a. Lothal i. B.P. Sinha b. Kalibanga ii. R.E.M. Wheeler c. Arikamedu iii. B.B. Lal d. Chirand iv. S.R. Rao
Codes : a b c d (A) iv iii ii i (B) ii iii i iv (C) iii i iv ii (D) i ii iii iv
65. Match the following sites of List – I with rivers of List – II : List – I List – II a. Maheshwar i. Chhoti Kali Sindhb. Kayatha ii. Bhima c. Chandoli iii. Narmada d. Nagda iv. Chambal
Codes : a b c d (A) iii i ii iv (B) i iii iv ii (C) iv iii ii i (D) i ii iii iv
66. Middle Palaeolithic artefacts have been found from the rock shelters/ caves of
(i) Lahariadih (ii) Bhimbethka (iii) Lekhahia (iv) Sanghao Cave Codes : (A) (i) and (ii) (B) (ii) and (iii) (C) (iii) and (iv) (D) (ii) and (iv)
67. Match the following Geographical areas of List – I with Prehistorians of List – II :
List – I List – II a. Kashmir and the
Sohan river valley i. Sankalia and
Joshi b. Liddar Valley ii. deTerra and
Paterson c. Potwar Plateau iii. Rendell and
Dennel d. Beas and
Banganga Valleys iv. B.B. Lal
Codes : a b c d (A) i ii iii iv (B) iv iii ii i (C) ii i iii iv (D) i ii iv iii
68. Match the following List – I with List – II and select the answer using the codes given below :
List – I List – II a. Burzahom i. Chalcolithicb. Kumaranahalli ii. Neolithic c. Nevasa iii. Megalithic d. Kayatha iv. Palaeolithic
Codes : a b c d (A) iv iii ii i (B) i ii iii iv (C) ii iii iv i (D) iii iv i ii
69. Match the following rulers of List – I with their respective temples of List – II and select the correct answer using the codes given below the list :
List – I List – II a. Brihadeshwar
(Rajarajeshwara) Temple
i. Loka Mahadevi
b. Badami Caves ii. Rajaraj Chola
c. Ratha’s at Mamallapuram
iii. Mangale-shwar
d. Virupaksha Temple of Pattadakal
iv. Narasingh Varman
Codes : a b c d (A) iv ii i iii (B) iii iv i ii (C) i ii iii iv (D) ii iii iv i
J-67-13 13 Paper-III
64. ÃÖæ“Öß – I Ûúß ´Ö¤üÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II ÃÖê ÃÖã Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. »ÖÖê£Ö»Ö i. ²Öß.¯Öß. ×ÃÖ®ÆüÖ b. ÛúÖ»Öß²ÖÓÝÖÖ ii. †Ö¸ü. ‡Ô.‹´Ö. ¾Æü߻ָü c. †×¸üÛúÖ´Öê›ãü iii. ²Öß.²Öß. »ÖÖ»Ö d. דָüÖÓ¤ü iv. ‹ÃÖ.†Ö¸ü. ¸üÖ¾Ö
Ûæú™ü : a b c d (A) iv iii ii i (B) ii iii i iv (C) iii i iv ii (D) i ii iii iv
65. ÃÖæ“Öß – I Ûêú ãֻÖÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûúß ®ÖפüµÖÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ´ÖÆêü¿¾Ö¸ü i. ”ûÖê™üß ÛúÖ»Öß ×ÃÖ®¬Ö b. ÛúÖµÖ£ÖÖ ii. ³Öß´ÖÖ c. “Ö®¤üÖê»Öß iii. ®Ö´ÖÔ¤üÖ d. ®ÖÖÝÖ¤üÖ iv. “Ö´²Ö»Ö
Ûæú™ü : a b c d (A) iii i ii iv (B) i iii iv ii (C) iv iii ii i (D) i ii iii iv
66. ´Ö¬µÖ ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú ˆ¯ÖÛú¸üÞÖ ×Ûú®Ö ׿ֻÖÖÁÖµÖÖë/ ÝÖã±úÖ†Öë ÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆãüµÖê Æïü ?
(i) »ÖÆü׸üµÖÖ›üßÆü (ii) ³Öß´Ö²ÖîšüüÛúÖ (iii) »ÖêÜÖ×ÆüµÖÖ (iv) ÃÖÓ‘ÖÖ†Öê Ûêú¾Ö Ûæú™ü : (A) (i) †Öî ü (ii) (B) (ii) †Öî¸ (iii) (C) (iii) †Öî¸ (iv) (D) (ii) †Öî¸ (iv)
67. ÃÖæ“Öß – I Ûêú ³ÖÖîÝÖÖê×»ÖÛú õÖê¡ÖÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú ¯ÖÏÖ×ÝÖןÖÆüÖÃÖÛúÖ¸üÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ :
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. Ûú¿´Ö߸ü †Öî¸ü
ÃÖÖêÆü®Ö ®Ö¤üß ‘ÖÖ™üß i. ÃÖÖÓÛú×»ÖµÖÖ †Öî¸ü
•ÖÖê¿Öß b. ×»Ö§üÖ¸ü ‘ÖÖ™üß ii. ×›ü™êü¸üÖ †Öî¸ü ¯Öî™ü¸üÃÖ®Ö c. ¯ÖÖêŸÖ¾ÖÖ¸ü ¯ÖšüÖ¸ü iii. êüÞ›êü»Ö †Öî¸ü ›êü®Öê»Ö d. ²µÖÖÃÖ †Öî¸ü
²ÖÖÞÖÝÖÓÝÖÖ ‘ÖÖ×™üµÖÖÑ iv. ²Öß.²Öß. »ÖÖ»Ö
Ûæú™ü : a b c d (A) i ii iii iv (B) iv iii ii i (C) ii i iii iv (D) i ii iv iii
68. ÃÖæ“Öß – I ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ †Öî¸ü ®Öß“Öê פü‹ ÝÖ‹ Ûæú™ü ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æãü‹ ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûúßו֋ : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ²Öã•ÖÔÆüÖê´Ö i. ŸÖÖ´ÖϯÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú b. Ûãú´ÖÖ¸ü®ÖÆü»»Öß ii. ®Ö¾Ö¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú c. ®Öê¾ÖÖÃÖÖ iii. ¾ÖéÆü¤Ëü¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú d. ÛúÖµÖ£ÖÖ iv. ¯Öã¸üÖ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú
Ûæú™ü : a b c d (A) iv iii ii i (B) i ii iii iv (C) ii iii iv i (D) iii iv i ii
69. ÃÖæ“Öß – I ´Öë פü‹ ÝÖ‹ ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ ¿ÖÖÃÖÛúÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II ´Öë פü‹ ÝÖ‹ ˆ®ÖÛêú ´ÖÓפü¸üÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ †Öî¸ü ®Öß“Öê פü‹ ÝÖ‹ Ûæú™ ÛúÖ ˆ¯ÖµÖÖêÝÖ Ûú¸üŸÖê Æãü‹ ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûúßו֋ : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ²ÖéÆü¤êü¿¾Ö¸ü
(¸üÖ•Ö¸üÖ•Ö꿾ָü) ´ÖÓפü¸ü i. »ÖÖêÛú ´ÖÆüÖ¤êü¾Öß
b. ²ÖÖ¤üÖ´Öß ÝÖã±úÖ‹Ñ ii. ¸üÖ•ÖÖ¸üÖ•Ö “ÖÖê»Ö c. ´ÖÖ´Ö»»ÖÖ¯Öã¸ü´ÖË Ûêú ¸ü£Ö iii. ´ÖÓÝÖ»Ö꿾ָü d. ×¾Ö¹ý¯ÖÖõÖ ´ÖÓפü¸ü,
¯Ö™Ëü™üÖ›üÛú»Ö iv. ®Ö¸üØÃÖÆü ¾Ö´ÖÔ®Ö
Ûæú™ü : a b c d (A) iv ii i iii (B) iii iv i ii (C) i ii iii iv (D) ii iii iv i
Paper-III 14 J-67-13
70. Match the items of List – I with those of List – II :
List – I List – II a. Vikrama era i. 628 A.D. b. Gupta era ii. 78 A.D. c. Harsha era iii. 58 B.C. d. Saka era iv. 319 A.D.
Codes : a b c d (A) iii iv i ii (B) iv ii iii i (C) ii iii iv i (D) iv ii iii i 71. Match the List – I with List – II :
List – I List – II a. Chirand i. O.C.P. b. Pallavaram ii. Mesolithic c. Birbhanpur iii. Palaeolithic d. Rajpur-Parasu iv. Neolithic
Codes : a b c d (A) iv iii ii i (B) ii iv i iii (C) iii i iv ii (D) i ii iii iv 72. Match the terms of List – I with the
meanings of List – II and select the correct answer from the codes given below :
List – I List – II a. Virgin soil i. Unproductive
layer b. Sterile layer ii. Free from human
intervention c. Baulk iii. Concealing the
preceding one d. Ceiling layer iv. Section bearing
portion Codes : a b c d (A) ii i iii iv (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) iv iii ii i
73. Match the sites of List – I with the regions of List – II and select the correct code given below : List – I List – II a. Bagasara i. Deccan b. Mahurjhari ii. Gujarat c. Manheru iii. Uttar Pradesh d. Agiabir iv. Haryana
Codes : a b c d (A) iv i ii iii (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) i iii iv ii 74. Match the Books of List – I with
those of authors in List – II : List – I List – II
a. The Archaeology of India
i. Fairservice W.A.
b. The Roots of Ancient India
ii. Agrawal D.P.
c. The City in Early Historical India
iii. Gupta S.P.
d. Archaeology of Soviet Central Asia and Indian Borderlands
iv. Ghosh A.
Codes : a b c d (A) i ii iii iv (B) iv iii ii i (C) ii i iv iii (D) ii iii iv i 75. Match the Books of List – I with
those of authors in List – II : List – I List – II
a. Prehistoric India
i. Possehl G.L.
b. Ancient Cities of the Indus
ii. Piggott S.
c. Prehistory of India
iii. Subbarao B.
d. The Personality of India
iv. Sankalia H.D.
Codes : a b c d (A) i ii iii iv (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) i iii ii iv
J-67-13 15 Paper-III
70. ÃÖæ“Öß – I ´Öë פüµÖê ÝÖµÖê ´Ö¤üÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú ´Ö¤üÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûú¸ëü :
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ×¾ÖÛÎú´Ö ÃÖ´¾ÖŸÖË i. 628 ‡Ô. b. ÝÖã¯ŸÖ ÃÖ´¾ÖŸÖË ii. 78 ‡Ô. c. ÆüÂÖÔ ÃÖ´¾ÖŸÖË iii. 58 B.C. d. ¿ÖÛú ÃÖ´¾ÖŸÖË iv. 319 ‡Ô.
Ûæú™ü : a b c d (A) iii iv i ii (B) iv ii iii i (C) ii iii iv i (D) iv ii iii i 71. ÃÖæ“Öß – I ´Öë פüµÖê ÝÖµÖê ´Ö¤üÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú ´Ö¤üÖë
ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûú¸ëü : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II
a. דָüÖѤü i. †Öê.ÃÖß.¯Öß. b. ¯Ö»»Ö¾Ö¸ü´Ö ii. ´Ö¬µÖ ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú c. ²Ö߸ü³ÖÖ®Ö¯Öã¸ü iii. ¯Öã¸üÖ ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú d. ¸üÖ•Ö¯Öã¸ü-¯Ö¸üÃÖã iv. ®Ö¾Ö ¯ÖÖÂÖÖ×ÞÖÛú
Ûæú™ü : a b c d (A) iv iii ii i (B) ii iv i iii (C) iii i iv ii (D) i ii iii iv 72. ÃÖæ“Öß – I Ûúß ¿Ö²¤üÖ¾Ö»Öß ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú †£ÖÖí
ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ †Öî¸ü ×®Ö´®Ö Ûæú™üÖë ´Öë ÃÖê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü ÛúÖ “ÖµÖ®Ö Ûúßו֋ :
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. †¯ÖϵÖãŒŸÖ ³Öæ×´Ö i. †®Öã¯Ö•ÖÖ‰ú ßָü b. ²ÖÓ•Ö¸ü ßָü ii. ´ÖÖ®Ö¾ÖßµÖ ÛéúןֵÖÖë ÃÖê
´ÖãŒŸÖ c. ²ÖÖÛú iii. ÃÖêŒ¿Ö®Ö ¤ü¿ÖÔÛú ³ÖÖÝÖ d. œüÖÑ¯Ö ÃŸÖ¸ü iv. ¯Öæ¾ÖÔÝÖÖ´Öß ÃŸÖ ü ÛúÖê
†Ö“”ûÖפüŸÖ Ûú ü®Öê ¾ÖÖ»ÖÖ Ûæú™ü : a b c d (A) ii i iii iv (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) iv iii ii i
73. ÃÖæ“Öß – I ´Öë פü‹ ¯Öã¸üÖãֻÖÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú ¯ÖϤêü¿ÖÖë Ûêú ÃÖÖ£Ö ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ †Öî¸ü ÃÖÆüß Ûæú™ü “Öã×®Ö‹ : ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ²ÖÝÖÃÖ¸üÖ i. ¤üŒÛú®Ö b. ´ÖÆæü¸ü—ÖÖ¸üß ii. ÝÖã•Ö¸üÖŸÖ c. ´ÖÖ®ÖÆêüºþ iii. ˆ¢Ö¸ü ¯ÖϤêü¿Ö d. †×ÝÖµÖÖ²Ö߸ü iv. Æü׸üµÖÖÞÖÖ
Ûæú™ü : a b c d (A) iv i ii iii (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) i iii iv ii
74. ÃÖæ“Öß – I Ûúß ¯ÖãßÖÛúÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú »ÖêÜÖÛúÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ :
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. פü †ÖÙÛúµÖÖê»ÖÖê•Öß †Öò±ú
‡Ó×›üµÖÖ i. ±êúµÖ¸üÃÖ¸ü×¾ÖÃÖ
›ü²»µÖæ. ‹. b. פü ºþ™ËüÃÖ †Öò±ú
‹®Ö×ÃÖµÖ®™ü ‡Ó×›üµÖÖ ii. †ÝÖϾÖÖ»Ö ›üß.¯Öß.
c. פü×ÃÖ™üß †Öò±ú †»Öá ×ÆüÙüÖò׸üÛú»Ö ‡Ó×›üµÖÖ
iii. ÝÖ㯟ÖÖ ‹ÃÖ.¯Öß.
d. †ÖÙÛúµÖÖê»ÖÖê•Öß †Öò±ú ÃÖÖê×¾ÖµÖ™ü ÃÖê®™Òü»Ö ‹×¿ÖµÖÖ ‹Þ›ü ‡Ó×›üµÖ®Ö ²ÖÖ›Ôü¸ü»Öï›ËüÃÖ
iv. ‘ÖÖêÂÖ ‹.
Ûæú™ü : a b c d (A) i ii iii iv (B) iv iii ii i (C) ii i iv iii (D) ii iii iv i
75. ÃÖæ“Öß – I Ûúß ¯ÖãßÖÛúÖë ÛúÖê ÃÖæ“Öß – II Ûêú »ÖêÜÖÛúÖë ÃÖê ÃÖã´Öê×»ÖŸÖ Ûúßו֋ :
ÃÖæ“Öß – I ÃÖæ“Öß – II a. ¯ÖÏß×ÆüÙüÖò׸üÛú ‡Ó×›üµÖÖ i. ¯ÖÖê¿Öê»Ö •Öß.‹»Ö. b. ‹ê×®ÃÖµÖ®™ü ×ÃÖ™üß•Ö
†Öò±ú פü ‡®›üÃÖ ii. ׯÖÝÖ™ü ‹ÃÖ.
c. ¯ÖÏß ×ÆüÙÒüß †Öò±ú ‡Ó×›üµÖÖ
iii. ÃÖã²²ÖÖ¸üÖ¾Ö ²Öß.
d. פü ¯ÖÃÖÔ®ÖÖ×»Ö™üß †Öò±ú ‡Ó×›üµÖÖ
iv. ÃÖÓÛúÖ×»ÖµÖÖ ‹“Ö.›üß.
Ûæú™ü : a b c d (A) i ii iii iv (B) ii i iv iii (C) iii ii i iv (D) i iii ii iv
Paper-III 16 J-67-13
Space For Rough Work