panorama magazine issue 270

Najsz

ybcie

j roz

wija

jcy

si p

olsk

ojz

yczn

y mag

azyn

w W

ielk

iej B

ryta

nii

ww

w.p

anor

ama2

4.co

.uk

P

rzeg

ld

pras

y po

lski

ej

Polish Weekly Magazine

Grzechz lodowki

Spoeczestwo s. 24

Tel: 020 8840 0616E-Mail: [email protected]: www.karmaealing.com

SlideW kazda Sobote od 10 do pozna Slide daje Ci dwie sale najnowszej muzyki oraz niezapomniane klasyki. Aby zapewnic Ci niezapomniana rozrywke na Sali Glownej gramy: House, Progressive i trance. Mala sala: R&B, Funky House i Urban ClassicsWstep powyzej 20 lat, wymagany dowod tozsamosci. Ostatnie wejscie do godziny 1:00.Oferta specjalna 5 cala noc z ta ulotka.10 HIGH STREET | EALING | LONDON | W5 5JY | OVER 20S ONLY | NO ID NO ENTRY | LAST ENTRY 1AM | DRESS: NO HOODIES, BASEBALL CAPS OR SPORTSWEAR

Sponsoring po studencku

Z ycia wzite s. 28

Zwierz wiadome

Nauka s. 36

Andy Murray w damskim

wydaniuSport s. 74

Bezpatna w Londynie. Poza Londynem cena: 1 GBP

NR 270 n 1 listopada 2012

www.polskaplus.co.uk

01_Pano_start.indd 1 10/29/2012 4:42:09 PM

zaniedbania lekarskiego

T&Cs: Ask bill payers permission before using the service. SMS costs 5 or 10 + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. Connection fee varies between 0p & 25p depending on the destination. Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that your call is not disconnected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-up feature, text AUTOOFF to 81616. Credit expires 90 days from the last top-up. Rates are subject to change without prior notice. Prices correct at 18.4.2012. This service is provided by Auracall Ltd.

Kredyt wykorzystasz z dowolnej komrki lub stacjonarnego Bez kontraktu Uywaj serwisu T-Talk i dzwo za darmo na numery 0800 Uywaj serwisu T-Talk i dzwo tanio na numery 0845/0870 Uywaj wygodnej opcji automatycznego doadowanie konta Polskojzyczna Obsuga Klienta

2. Zadzwo

Wybierz 0370 041 0040*i postpuj zgodnie z instrukcj operatora. Prosz nie wybiera ponownie.

1. Doaduj

Polska tel. domowy

Polska komrka

(koszt 10 + std.SMS)

10 kredytu10 kredytu Wylij PANORAMA

na 65656 1.70pence/min1.70pence/min 5.90pence/min5.90pence/min(koszt 5 + std.SMS)


na 81616 2.002.00pence/minpence/min1.451.45pence/minpence/min

7.007.00pence/minpence/min5.105.10pence/minpence/min

4YDECYDUJESZILEPACISZZAMINUTDO0OLSKI

|ADUJESZKONTO3-3EMLUBONLINEIROZMAWIASZILECHCESZ

T-TALKT-TALK

Przez InternetPrzez Internet

Obsuga Klienta: 020 8497 4622

www.auracall.com/panorama


Przegld prasy polskiej

Reklama: 020 3026 6550 3Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej Brytanii

zaniedbania lekarskiego

T&Cs: Ask bill payers permission before using the service. SMS costs 5 or 10 + standard sms. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. Connection fee varies between 0p & 25p depending on the destination. Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that your call is not disconnected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-up feature, text AUTOOFF to 81616. Credit expires 90 days from the last top-up. Rates are subject to change without prior notice. Prices correct at 18.4.2012. This service is provided by Auracall Ltd.

Kredyt wykorzystasz z dowolnej komrki lub stacjonarnego Bez kontraktu Uywaj serwisu T-Talk i dzwo za darmo na numery 0800 Uywaj serwisu T-Talk i dzwo tanio na numery 0845/0870 Uywaj wygodnej opcji automatycznego doadowanie konta Polskojzyczna Obsuga Klienta

2. Zadzwo

Wybierz 0370 041 0040*i postpuj zgodnie z instrukcj operatora. Prosz nie wybiera ponownie.

1. Doaduj

Polska tel. domowy

Polska komrka

(koszt 10 + std.SMS)


na 65656 1.70pence/min1.70pence/min 5.90pence/min5.90pence/min(koszt 5 + std.SMS)


na 81616 2.002.00pence/minpence/min1.451.45pence/minpence/min

7.007.00pence/minpence/min5.105.10pence/minpence/min

4YDECYDUJESZILEPACISZZAMINUTDO0OLSKI

|ADUJESZKONTO3-3EMLUBONLINEIROZMAWIASZILECHCESZ

T-TALKT-TALK

Przez InternetPrzez Internet

Obsuga Klienta: 020 8497 4622

www.auracall.com/panorama


4 Spis treci 6 Na start 8 Serwis informacyjny

Panorama radzi18 Twoje Finanse odc. 3

SPECJALNY CYKL PORADNIKOWY

Spoeczestwo20 Recycling po polsku

AKCJE PANORAMY

22 Oddajcie mi moje dzieci! Dramatyczny apel PolkiPOLISH EXPRESS

24 Grzech z lodwkiTYGODNIK POWSZECHNY

Z ycia wzite28 Sponsoring po studencku

GAZETA WROCAWSKA

Dookoa wiata30 Std Grecy

rzdzili Joni GAZETA LUBUSKA

Panorami33 Panorami

Nauka36 Zwierz wiadome

EXPRESS BYDGOSKI

39 No co ty?! czyli ciekawostki ze wiata nauki

Historia40 Co za wredna cholera z tej grypy

EXPRESS BYDGOSKI

Kultura i sztuka42 Gauguin powraca jesieni

FORBES

Panorama na weekend46 Program TV48 Karnet kulturalny50 Nasze hity51 Kluby52 Horoskop

Styl ycia53 Dobre smaki

PRZEPISY KULINARNE

54 Angielski z Panoram55 Nie do pary

SYMPATIA.PL

58 Drzewo przyjazne czowiekowi NIEZNANY WIAT

Kobieta60 lubne multi-kulti

FOTOREPORTA

63 Co dla niej

Magazyn Od 2007 roku, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej Brytanii.

www.Panorama24.co.ukTel. 020 3026 6550,Fax 020 3014 9607,Email [email protected]

Nakad kontrolowany: 40 000 egzemplarzy co tydzieDruk: PCP Ltd.

Redakcja/EditorialRedaktor prowadzcy: Ilona ZimmerTel. 020 3026 6550 ext. 7054,Email [email protected] Redakcja i korekta tekstw: Anna MarszaekEmail [email protected]

Reklama/AdvertisementSales ManagerKatarzyna DziwiszTel. 020 3026 6550 ext. 7018

Ksigowo/AccountsMagdalena Kukua, Tel. 020 3026 6550 ext. 7041 i 7024Email [email protected]

StudioGrafik prowadzcy: Rafa Szmidt,Dariusz Krawczyk,Piotr Olszowski

Dystrybucja/DistributionRobert Grygo

Tel. [email protected]

Serwis zdjciowy Shutterstock, Getty Images,OmnisPress Photo Agency, TVN.

Magazyn Panorama jest dostpny w caej Wielkiej Brytanii. Aby znale najbliszy punkt kolportau wejd na www.Panorama24.co.uk/dystrybucja i wpisz swj kod pocztowy.

2828 5353 6868

Sportowcy,ktrzy kochaj golfa

Sponsoringpo studencku

Dobre smaki

64 PLOTKORAMA

Mska rzecz68 Sportowcy, ktrzy kochaj golfa

FORBES

70 Debiuty samochodowe FOTOREPORTA

73 Co dla niego

Sport74 Serwis informacyjny

Strefa ogosze 77 Ogoszenia

42 Gauguin powraca jesieni

Panorama na weekend

54 Angielski z Panoram

58 Drzewo przyjazne czowiekowi

FOTOREPORTA

73 Co dla niego

73

24.co.uk4

Spis treci

Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22

Free 0800 335 [email protected]

ZAPEWNIAMYetapie sprawy

na terenie caego UK

- brytyjskich prawnikw

- obsug w jzyku polskim

- darmow porad prawn

- stay kontakt na kadym

- dojazd do klienta

Wypadek?drogowyw pracyw miejscupublicznympobicie

BRYTYJSCY PRAWNICY W ZASIGU RKI... I JZYKA

Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta



Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta



Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta






Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta



Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta



Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta



Pole nasznajomym

a otrzymasz

250

Naley Ci si

Odszkodowanie

0774 029 2237020 3369 85 22



na terenie caego UK





- dojazd do klienta

etapie sprawy

na terenie caego UKna terenie caego UK

- brytyjskich prawnikw- brytyjskich prawnikw

- obsug w jzyku polskim- obsug w jzyku polskim



- dojazd do klienta- dojazd do klienta




205710ROCZNIE ZA-RABIA REDNIO KADRA KIEROWNI-CZA WYSZEGO SZCZEBLA NAJLE-PIEJ PATNY ZA-WD W WIELKIEJ BRYTANII

Podrujesz, odwiedzasz cieka-we miejsca?Przelij zdjcia ze swojej wycieczki na adres [email protected] i napisz krtko, gdzie zostay zrobione. Nie zapomnij wzi ze sob Panoramy i uwieczni jej razem ze sob na zdjciach!

WASZE PODRE

ANGLIA W LICZBACH WSPOMNIENIA Z WAKACJI

Bd w konktakcie Facebook www.FB.com/PanoramaMagazyn www.Panorama.Polacy.co.uk 020 3026 6550 ext. 7054

Zamek Kingsgate na skraju klifu w hrabstwie Kent. Widoki niezpo-mniane. Fot.: Paulina Kamierczyk

KONKURS

Bezpatne zajcia jogi

KONKURS

Wygraj bilety na koncert Leszka Modera!Jeli chcesz wygra bilety na koncert Leszka Modera, odpowiedz na pytanie konkursowe:z jakiego miasta Polski pochodzi leszek Moder?Odpowied przelij mailem na adres [email protected], w ty-tule wpisujc KONCERT. Nie zapomnij poda swojego imienia i nazwiska. Spord wszystkich nadesanych maili rozlosujemy trzy podwjne bilety.

Jeli chcesz wygra zaproszenie na zajcia jogi, ktre s prowadzone przez wykwalifi kowan instruktork Sun Power Yoga Agat Smuniak, wy-lij na adres konkurs@Panorama24.

co.uk maila o tytule JOGA, w treci wpisujc swoje imi i nazwisko.Zajcia jogi odbywaj si w soboty o godz. 10.30 (I p., 41a Northend Road, West Kensington, LondonW14 8SZ). Oprcz zaj sobotnich istnieje mo-liwo zapisania si na 4-tygodniowy kurs zajcia odbywaj si w czwartki (8.11-29.11). Wstp: 60, dla czytel-nikw Panoramy 50 (wystarczy przy zapisie poda hao: Panorama). Informacje i zapisy: 07882645969

24.co.uk6

Serwis

KONKURS

Wygraj bilety na spektaklJeli chcesz wygra bilety na spektakl pt.: Cudowna lampa Alladyna, ktry odbdzie si 11 listopada w Londynie ( Ravenscourt Arts, 7 Ravenscourt Place, Londyn W6 OUN), wystarczy, e przelesz na adres [email protected] maila, w tytule wpisujc ALLADYN, a w treci swoje imi i nazwisko. Spord wszystkich nadesanych maili rozlosu-jemy dwa podwjne zaproszenia.

POLECAMY

02a_serwis.indd 6 10/29/2012 6:17:57 PM

Od padziernika rozpocz si nowy rok akademicki. Wydatkw jest wiele opaty za akademik, ksiki, wyy-wienie, nie moe take zabrakn na wypad ze znajomymi na imprez. Niektrzy dorabiaj sobie np. jako barmani, inni udaj si do prac se-zonowych, aby godnie przey cay rok. Nie brakuje take studentw, ktrzy na swoje przyjemnoci po-stanawiaj zarobi ciaem. Jak si okazuje, bardzo wielu akw pracuje w seksbiznesie. Dlaczego to robi, dowiesz si z artykuu Sponsoring po studencku (str. 28). Wszystkim, ktrzy do tej pory uywali powiedzenia gupia g, polecamy tekst Zwierz wiadome (str. 36). Jeszcze niedawno naukow-cy twierdzili, e zwierzta kieruj si wycznie instynktem. Pogld ten zmienia podpisana przez najwik-szych uczonych wiata deklaracja z Cambridge, wedug ktrej zwierzta maj wiadomo!W dzisiejszych czasach panuje moda na pne zawieranie ma-

estwa. Paradoks polega na tym, e wiele pa poznajc kawalera po 50., zastanawia si, co z nim jest nie tak, e do tej pory nie uoy sobie z nikim ycia. Dowiedzmy si zatem, co sdz kobiety, ktre miay okazj zwiza si ze starym kawalerem i co uwaaj na temat starokawalerstwa sami panowie. Dlaczego, mimo swojego wieku, wci s sami? (str. 55). Pozostajc przy tematyce zwizkw i lubw, gorco zachcamy Was do zobacze-nia fotoreportau z uroczystoci we-selnych z rnych krajw. Poznajmy najciekawsze lubne rytuay (str. 60).Jak zawsze nie zapomnielimy o pa-nach, dla ktrych przygotowalimy typowo mskie tematy. Przeczytaj-cie o sportowcach, ktrzy cho s mistrzami w rnych dyscyplinach, to jednak kochaj gr w golfa (str. 68). Zobaczcie take, jakie samo-chody pojawiy si na salonach samochodowych w Sydney (str. 70).

Anna Marszaek

Powiedz nam, co mylisz! Czy uwaasz, e zwizek z osob po 50-tce, daje szans na udan relacj? Napisz do nas na adres:

[email protected].

OD REDAKCJI

POWIEDZ NAM, CO MYLISZ!

Nie do pary?

ROZWIZANIE KONKURSU

Teatrzyk dla dzieciOto wyniki konkursu, w ktrym do wygrania byy bilety na kolorowy, rozpiewany, roztaczony spektakl Para buch, koa w ruch, czyli kabaret na dugiej przerwie. Spektakl zobacz: Ariel Przecherka, Kacper Sierada, Oliwia Koman. Wszystkim maym Czytelnikom gratulujemy!

Przedstawienie odbdzie si 28 padziernika i 4 listopada w

POSK (238-246 King Street, london W6 0RF), a take 4 listopada w sali para alnej przy kociele w Putney

(Ravenna Road, london SW15 6 AW).

ROZWIZANIE KONKURSU

Warsztaty PiknaZaproszenie na Warsztaty Pikna wylosowaa Paulina Kirpsza gratulujemy!

W

arsztaty Pikna

W

arsztaty P

ikna


Reklama: 020 3026 6550 7

Na start

Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej brytanii

02a_serwis.indd 7 10/29/2012 6:18:06 PM

Polska lokalnaze wzgldu na podejrzenie pod-miany zwok do stycznia maj zo-sta przeprowadzone ekshumacje dwch kolejnych o ar katastrofy smoleskiej - podaje nieo cjalnie portal Onet.pl.

Przeprowadzona kilka tygodni temu ekshumacja zwok lecych w grobie Anny Walentynowicz wykazaa, e ciao dziaaczki Solidarnoci zostao zamienione z ciaem innej ofi ary ka-tastrofy smoleskiej. Po ujawnieniu tej informacji prokurator generalny Andrzej Seremet zapowiedzia cztery kolejne ekshumacje. Ekshumacje cia dwch ofi ar katastrofy smoleskiej, w tym ciaa Ryszarda Kaczorowskie-go, odbyy si w padzierniku.

Z informacji radia RMF FM wynika, e ciaa ostatniego prezydenta RP na uchodstwie Ryszarda Kaczorow-skiego oraz drugiej ofi ary katastrofy smoleskiej pochowanej na Po-wzkach zostay zamienione. Kilka

dni temu samobjstwo popeni cho-ry Remigiusz Mu czonek zaogi Jaka-40, ktry wyldowa na lotnisku w Smolesku 10 kwietnia 2010 r., krtko przed katastrof smolesk. rdo: WPROST.PL

Polska najszybciej na wiecie wprowadza reformy uatwiajce prowadzenie biznesu - podaje bank wiatowy w dorocznym raporcie Doing business.

Polska znalaza si na 55. miejscu w rankingu, w zeszym roku bya na 62. Zaprezentowany na Giedzie Pa-pierw Wartociowych w Warszawie

raport stwierdza, e Polska zrobia najwiksze postpy w obszarach reje-stracji wasnoci, pacenia podatkw, rozstrzygania sporw gospodarczych, procesu upadociowego. W ocenie B Polska w zakresie badania jest najszybciej reformujc si gospodark Unii Europejskiej od 2005 r., a dziki planowanym zmianom powinna szybko dogania najlepsze

pastwa UE. Jak podkrela Xavier Devictor z B, w Polsce zanotowano najlepsz na wiecie popraw klimatu inwestycyjnego. - Te wyniki to nie cud, ale rezultat cikiej pracy, determina-cji i wieloletniego wysiku. Poprawa klimatu inwestycyjnego to nie kwestia przyjcia kilku regulacji, ale podejcia systemowego - mwi. rdo: NEWSWEEK.PL

Kolejne ekshumacje w styczniu?

Polska liderem

KODzK

Proces opiekunki VillasW Sdzie Rejonowym w Kodzku (Dolnolskie) rozpocz si proces Elbiety B., opiekunki Violetty Villas. Opiekunka jest oskarona o zncanie si psychiczne nad artyst-k od stycznia 2009 r. do grudnia 2011 r. Kobieta nie przyznaje si jednak do winy. Grozi jej 5 lat wizienia. Wedug widnickiej prokuratury Elbieta B. izolowaa artystk od otoczenia i rodziny. Podsycaa w niej lk przed wiatem zewntrznym. rdo: DZIENNIK.PL

SiEMiANOWiCE lSKiE

Ewakuowa supermarketPolicjanci zatrzymali 13-latka, ktry zadzwoni do Kau anda i powiedzia, e w sklepie podoona jest bomba. Na miejsce cignito pirotechnikw oraz suby ratun-kowe. Po ewakuacji pracownikw i klientw policjanci ustalili, e nie ma adnego adunku, a telefon by artem. Rodzice chopca zostan obcieni kosztami dziaania policji i sub ratunkowych. rdo: GAZETA WYBORCZA KATOWICE

Rzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic powoaj si na magazyn PANORAMA!Rzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic, powoaj si na magazyn PANORAMA!

CELEBRATE IN STYLE

Ealing Town Hall and Greenford Hall. Stunning architecture and modern facilities. Impressive venues for:

Polish family and community celebrations

Wedding ceremonies and receptions

Pre-wedding and engagement parties

Dining capacity 100-400

To nd out more or to arrange a viewing

Call: 020 8825 6060

Email: [email protected]

Visit: www.ealing.gov.uk/halls

Search on: Facebook/ealingvenuehire

EC4447 Panorama Mag Ad 84x126_v1.indd 1 19/10/2012 16:19

Pay as you go SIM

Terms & Conditions: National and international pricing correct as at 10.10.2012 on the your minutes plan. Pricing excludes calls, SMS and MMS to PRS, reverse charge and revenue share numbers and those made or received when roaming. UK Calls to UK numbers beginning 08 cost a maximum of 20p per minute and to 070 cost a maximum of 1 per minute. Billing Terms: Minutes set out are based on a 5 top-up and are an approximation of the minimum minutes you will receive to that destination. Announced minutes may be different to these minutes because they are calculated using the details of the calls that you are actually making. Minutes stated and announced include all charges and are calculated on the basis that each call is for 4 minutes. We do this because our typical customer makes 4 minute calls. Calls in excess of 4 minutes use 3 advertised minutes for each actual minute of that calls duration. For example, if you call for 5 minutes we will deduct 15 minutes from your account. Free SIM: Limited to two free SIMs per address. *Free Calls and Texts Offer: Subject to a fair use policy of 2,000 minutes and 2,000 SMS. **Free Data Offer: Subject to a fair use policy of 5MB of data per day. Pricing and offers can be varied or withdrawn at any time. These terms are in addition to our standard terms and conditions, see www.talkhomemobile.com for details and for variations and/or withdrawals.

FREE 3G DATA**

WITH EVERY TOP UP

FREESIM

ONLINE

FREE 3G DATA** 3G DATA** 3G DATA

WITH EVERY TOP UP

FREE

ONLINE

POLANDLandline Mobile

5p2p

www.talkhomemobile.com or call 0207 993 7339

Mobile

Mobile

M bilM bilTALK HOME

FREE Unlimited callsTalk Home to Talk Home

*

24.co.uk8

Serwis

02a_serwis.indd 8 10/29/2012 6:18:11 PM

Polska lokalna34 mln zotych musi jeszcze wyda Ministerstwo Sportu na dokoczenie budowy Stadionu Narodowego. A to nie koniec kosz-tw zwizanych z budow tego obiektu - pisze Rzeczpospolita.

Na Narodowym, ktrego cena i tak znacznie przekracza pierwotnie zakadany kosztorys (kontrakt na budow stadionu opiewa na 1,2 mld zotych Narodowy kosztowa blisko 2 mld), trzeba jeszcze wyko-czy powierzchnie do wynajcia pod kantyn z salkami konferencyj-nymi i restauracj, sale wystawien-nicze, do tego trzeba kupi system IT integrujcy system sprzedaowy i ksigowy i zainstalowa system

zarzdzania obiektem (BMS), ktry bdzie obsugiwa zdalnie system klimatyzacji i wentylacji - wylicza Rzeczpospolita. Jest jeszcze problem utrzymania obiektu. NCS wyliczyo, e koszt utrzymania

Stadionu Narodowego to ok. 17-18 mln zotych. To jednak nie wszystko waciciel obiektu musi zapaci podatek od nieruchomoci (15 mln z) i ubezpieczy obiekt (7 mln z). rdo: WPROST.PL

Prawie 5 tys. mieszkacw Mazowsza byo bez prdu w nocy z niedzieli na poniedziaek. To skutek sobotnich nieyc w Warszawie i okolicach.

W niedziel rano prdu nie miao pra-wie 70 tys. odbiorcw, po poudniu po usuniciu czci awarii liczba ta spadaa do 33 tys., a wieczorem do ponad 10 tys. Do pnocy usunito

ponad 90 proc. awarii i energii nie miao 4939 odbiorcw - poinformo-waa dyrektor Biura Komunikacji PGE Dystrybucja SA Dorota Gajewska. Najwicej gospodarstw pozbawio-nych prdu znajdowao si w rejonie Woomina, Pruszkowa i Konstancina-Jeziorny. Najwicej wycze prdu odnotowano w rejonie Jeziorny 24 250, w rejonie Woomina 17 766, w

rejonie Legionowa 9 500. Uszkodzo-ne zostay 73 linie redniego napicia, 1 353 podstacje, prd nie dociera do 69 753 odbiorcw. Trudne warunki pogodowe utrzymuj si w te Austrii i w Czechach. Problemy z przyjmowa-niem samolotw miao podwarszaw-skie lotnisko w Modlinie maszyny kierowano na lotnisko Chopina. rdo: GAZETA.PL

Ile kosztuje Stadion Narodowy?

Polsk zaskoczya zima

OlSzTyN

Niedoszy wjt136 tys. z odszkodowania za utracone zarobki przyzna Sd Okrgowy w Olsztynie niedo-szemu wjtowi Sorkwit. To jego drugie roszczenie wobec gminy, w pierwszej sprawie wygra ponad 100 tys. z. Czesaw Chotkiewicz nie obj urzdu na skutek faszerstw wyborczych przy ustalaniu wyniku w 2006 r. W zwizku z tym sd przyzna mu odszkodowanie z tytuu utraconego wynagrodzenia za lata 2007-2008. rdo: DZIENNIK.PL

lubliN

Przeszczep nerek z rakiemLekarz, ktry zakwalifikowa do przeszczepu nerki z nowotworem, zosta uniewinniony. Pacjenci po przeszczepie zmarli. Wyrok nie jest prawomocny. Sd Rejonowy Lublin-Zachd uzna, e Andrzej P. wykonywa swoj prac z naleyt starannoci, zdecydowa o dodatko-wych badaniach i nie ma zwizku midzy jego postpowaniem a zachorowaniem osb, ktrym prze-szczepiono nerki. rdo: DZIENNIK.PL

Rzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic powoaj si na magazyn PANORAMA!Rzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic, powoaj si na magazyn PANORAMA!


Reklama: 020 3026 6550 9Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej brytanii

02a_serwis.indd 9 10/29/2012 6:18:12 PM

Tryumf partii Janukowycza Rzdzca Partia Regionw zdecy-dowanie prowadzi po wyborach parlamentarnych na ukrainie. Jak poinformowaa Centralna Komisja Wyborcza, po przelicze-niu gosw z blisko 15 proc. lokali wyborczych, ugrupowanie to zdobyo ponad 38 proc. gosw.

Na drugim miejscu znajduje si Batkiwszczyna byej premier Julii Tymoszenko z 20 proc. gosw, a na trzecim Komunistyczna Partia Ukrainy ponad 15 proc. Z kolei partia Udar znanego boksera Witalija Kliczki otrzymaa ponad 12 proc. gosw i jest na czwartym miejscu. To byy najbrudniejsze wybory od czasu prezydenckich w 2004 r., kiedy to doszo do masowych falsyfi kacji - tak ocen gosowaniu postawia pozarzdowa organi-zacja Komitet Wyborcw Ukrainy. Kierujcy Komitetem Wyborcw Oeksandr Czernenko powiedzia, e w niektrych okrgach doszo do narusze. Najbardziej powszechn metod byo kupowanie gosw, w tym karuzele. Jedna osoba wynosi z lokalu wyborczego pust kart do gosowania, kierujcy procederem j wypenia i daje nastpnej osobie. Ta po wrzuceniu jej do urny wynosi z lokalu swoj i znw przekazuje do wypenienia. Procedura jest powta-rzana kilkakrotnie. rdo: GAZETA.PL

Na kilka dni przed wyborami pre-zydenckimi w uSA sondae nadal wskazuj na wyrwnane szanse prezydenta baracka Obamy i jego republikaskiego przeciwnika Mitta Romneya.

Pojawiaj si jednak kolejne sygnay niepomylne dla obecnego prezydenta. Wedug najnowszego sondau agencji Reutera i orodka Ipsos, gdyby wybory odbyy si teraz, Obama zdobyby 47 proc. gosw prawdopodobnych wyborcw (tj. takich, ktrzy deklaruj stanowczy zamiar gosowania), a Romney 45 proc. Jest to rnica w granicach bdu statystycznego. W tym samym

sondau 88 proc. respondentw powiedziao, e ju podjli decyzj, na kogo zagosuj. Stanem ucho-dzcym za ostatni bastion obrony Obamy jest Ohio, gdzie wikszo sonday wskazuje na jego sta przewag w granicach 4-5 punktw

procentowych. aden z republika-skich kandydatw prezydenckich nie wygra dotychczas wyborw bez zwycistwa w Ohio, stanie uwaanym za najlepszy barometr nastrojw wyborczych w USA. rdo: GAZETA WYBORCZA

Kubaczycy, chccy wyjecha za granic, od 14 stycznia nie bd potrzebowali niczego oprcz paszportu i wymaganej przez dany kraj wizy.

Wadze Kuby zniosy wymagane dotychczas pozwolenia na wyjazd i zaproszenia z zagranicy. Wedug nowej ustawy migracyjnej, wyduy si rwnie czas legalnego pobytu za granic z 11 do 24 miesicy bez koniecznoci powrotu do kraju w celu odnowienia formalnoci. AFP zauwaa, e najnowsze zmiany s

najbardziej oczekiwanymi na Kubie od czasu przyjcia w 2011 r. serii reform ekonomicznych, wprowadza-jcych elementy systemu rynkowego do gospodarki centralnie sterowanej. Przez ponad 50 lat, aby wyjecha za granic, Kubaczyk musia uzyska tzw. bia kart, czyli pozwolenie na wyjazd i zaproszenie z zagranicy. Opaty przy zaatwianiu tych formal-noci byy wysokie. Kubaczyk nie mg przebywa za granic duej ni 11 miesicy pod kar konfi skaty mienia, czy zakazu powrotu do kraju. rdo: WPROST.PL

Samoloty syryjskich si powietrznych bombardoway zamieszkane przez sunnitw rejony w Damaszku i w innych czciach kraju - poinformowa-li aktywici praw czowieka.

Rozejm si praktycznie skoczy - mwi. - Asad prbuje wyko-rzysta rozejm do odzyskania kontroli nad czciami Damasz-

ku - powiedzia weteran Fawaza Tello. Wedug tego dziaacza opozycji syryjskiej pod ostrza-em artyleryjskim znalazy si sunnickie dzielnice w miecie Hims i jego okolicach (140 km na pnoc od Damaszku). Majce siedzib w Londynie Syryjskie Obserwatorium Praw Czowieka (OSDH) informowao o mierci od co najmniej 146 osb: 53

cywilw, 43 onierzy i 50 bojow-nikw walczcych z wojskami prezydenta Baszara el-Asada. Obie strony walczce w trwaj-cym od 19 miesicy kon ikcie dopuszczaj si amania rozejmu, ktry mia obowizywa w trakcie wita Ofi ar (Id al-Adha) jedno z dwch najwaniejszych w muzumaskim kalendarzu. rdo: GAZETA.PL

Kto wygra wybory w USA?

Kuba otwiera granice obywatelom

Syria znowu pod ostrzaem

wypenienia. Procedura jest powta-rzana kilkakrotnie. rdo: GAZETA.PL

!"#

$%&'()*(

+,,

-

.#.

,/--

Rzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic, powoaj si na magazyn PANORAMA!

24.co.uk10

Serwis

02a_serwis.indd 10 10/29/2012 6:18:15 PM

Kim Chol, wiceminister armii Korei Pnocnej, zosta skazany na mier pisze The Telegraph.

Wyrok wykonano za pomoc salwy artylerii, by jak powiedzia komunistyczny dyktator Korei Pnocnej Kim Dong Un, nie zosta po nim nawet wos. Kim Chol to kolejna o ara czystek, jakie przeprowa-dza Kim Dong Un od czasu przejcia wadzy w grudniu. Dyktatorem zosta po mierci swojego ojca Kim Dong Ila. W tym roku Kim Dong Un skaza na mier ju

14 wyszych o cerw lub dziaaczy partyjnych. Stracono m.in. dowdc armii Korei Pnocnej oraz szefa banku centralnego. - Gdy Kim Dong Un zosta dyktatorem, ludzie z jego otoczenia zaczli znika - mwi pra-

cownik wywiadu. Celem czystek jest skonsolidowanie

wadzy i sterroryzo-wanie spoecze-

stwa, by zdusi w zarodku wszelk krytyk poczyna modego i

niedowiadczo-nego przywdcy.

Ponadto eliminuje on ewentualnych konkuren-

tw do wadzy. rdo: GAZETA.PL

20-letnia Catarina Migliorini, studentka brazylijskiej Akademii Wychowania Fizycznego, wystawia swoje dziewictwo na aukcj inter-netow.

Ten nietypowy produkt kupi Japo-czyk wystpujcy pod pseudonimem Natsu. Mczyzna nie by jedynym, ktry by w stanie zapaci wiele za cnot Brazylijki. Jedynie 40 tys. dolarw mniej oferowa Amerykanin Jack Millar. Hindus Rudra Chattarja oferowa 730 tys. dolarw, a inny Amerykanin Jack Right 670 tys.

Brazylijka, ktra bya przedmiotem licytacji nie uwaa si za prostytutk. - Kiedy robisz to raz w yciu, to nie jest prostytucja. Aukcja to tylko biznes. W gbi serca jestem romantyczn dziewczyn i wierz w mio - prze-konuje i zapowiada, e 90 proc. swoje-go wynagrodzenia przeznaczy na cele charytatywne. Regulamin aukcji prze-widuje, e do utraty dziewictwa przez Migliorini ma doj w cigu 10 dni od daty zakupu. Kupiec bdzie musia uywa prezerwatywy, nie wolno mu te caowa dziewczyny. rdo: WPROST.PL

Wadze miejskie kalifornijskiego San Rafael wprowadziy cakowity zakaz palenia. Zarzdzenie jest o tyle zaskakujce, e papierosa nie mona nawet zapali we wasnym domu.

To tyrania - komentuj mieszkacy. Absolutny zakaz palenia we wszyst-kich nieruchomociach, zarwno wynajmowanych jak i prywatnych tak decyzj podja rada miejska San Rafael, miasta znajdujcego si kilkadziesit kilometrw od San Francisco. Pali nie mona

rwnie na ulicach w centrum tego 50-tysicznego miasta. Podobne zakazy panuj w innych ameryka-skich miastach, gdzie zakaz palenia obejmuje np. budynki wynajmowa-ne, ale nigdzie nie s tak rygory-styczne jak te ustanowione w San Rafael. Wedug burmistrza miasta Garyego Phillipsa decyzja jest bardzo korzystna dla mieszka-cw i przyjezdnych. Wyrazi take nadziej, e wprowadzenie zakazu spowoduje, e w innych ameryka-skich miastach pojawi si podobne regulacje. rdo: WPROST.PL

Egzekucja za pomoc artylerii

Dziewictwo na aukcji

Zakaz palenia w domuRzetelna reklama tylko w magazynie PANORAMA. Dzwonic, powoaj si na magazyn PANORAMA!


Reklama: 020 3026 6550 11

1st Contact Forex oferuje najtasze, najszybsze i najdogodniejsze przelewy pienine do Polski.

Nie ma potrzeby i do banku, wszystko zaatwisz samodzielnie przez Internet.

Bardzo dobry kurs wymianyt

Szybsze transakcjet

Brak ukrytych opatt

Akceptujemy brytyjskie karty kredytowe t

i debetowe online

W peni zgodne z przepisami regulujcymit

www.1stcontactforex.com/panorama

Przelewy pienine

do Polski za 1

Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej Brytanii

02a_serwis.indd 11 10/31/2012 12:54:10 PM


Przyjaniy si ponad 100 latPrzyjaniy si ponad wiek, zmary w wieku 107 lat tego samego dnia, w odstpie kilku godzin, w tym samym domu spokojnej staroci - to historia dwch kobiet z Treviso na pno-cy Woch, opisana przez wosk pras.

Urodzone w 1905 r. Alberta Fabris i Teresa Graziani poznay si jako mae dziewczynki i ponad 100 lat byy zwizane wielk przyja-ni. Razem chodziy do szkoy podstawowej. Nigdy nie wyszy za m. W maju i czerwcu tego roku witoway 107. urodziny i jako najstarsze mieszkanki Treviso byy symbolem tego miasta, take z powodu wielkich zasug ich rodzin. Umary tej samej nocy w tym samym domu, ktrego obie samotne byy pensjonariuszka-mi. Kobiety razem przeyy dwie wojny wiatowe. Przyjaniy si do ostatnich chwil i jak zauwaaj lokalne dzienniki niemal do ko-ca uwielbiay wspomina wsplnie przeyte stulecie. Ich pogrzeby odbyy si tego samego dnia. rdo: GAZETA.PL

41-letni Araujo Gilberto dowie-dzia si o swoim pogrzebie od kolegi, ktrego przypadkowo spo-tka na ulicy. Ej, yj! uszczypnij-cie mnie - krzycza do oniemiaych aobnikw.

Araujo Gilberto zosta uznany za zmarego, a jego ciao rozpozna brat. Jak si okazuje bdnie. Brazylijczyk zaskoczy swoich bliskich, kiedy ywy pojawi si nad trumn, w ktrej mia spoczywa. Okazao si, e miertelnie postrzelony zosta inny mczyzna, fi zycznie podobny do Araujo. Prawdziwy zabity, podobnie jak Araujo, pracowa w myjni samo-chodowej. - Przyjaciel powiedzia mi, e jestem w trumnie. Pobiegem

na pogrzeb - mwi niedoszy nie-boszczyk brazylijskiemu dziennikowi O Globo. To nie pierwsza taka historia w Brazylii. Trzy lata temu rodzina 59-letniego Ademira Jorge Goncalvesa bdnie zidentyfi kowaa

jego zwoki po wypadku samocho-dowym. Mczyzna nie wrci do domu na noc, o czym nie powiado-mi swojej rodziny. Nastpnego dnia pojawi si na swoim pogrzebie. rdo: NEWSWEEK.PL

Przez nieostrono linii Alitalia tysice ludzi kupio bilety na dalekie przeloty za grosze lub nawet dostao je za darmo.

Pocztkowo firma odmwia uznania rezerwacji, jednak po szumie, jaki spowodowao to w internecie, zmienia decyzj. Linie uznay wszystkie bilety, za ktre

zapacono co najmniej 1 eurocent. Nie wiadomo jednak, co stanie si z biletami, ktre nie kosztoway nawet centa. Zdaniem eksperta uznanie ich za wane, mogoby zrujnowa firm. Moliwo zare-zerwowania biletw z ogromn znik klienci zawdziczaj pro-mocji, jak linie Alitalia przygoto-way dla Japoczykw. Za pomoc

specjalnego kodu promocyjnego uytego na japoskojzycznej stronie firmy klient mg obniy ceny zamwionych biletw o 15 tys. jenw, czyli o mniej wicej 315 dolarw. Okazao si, e promocja dotyczy take przelotw europejskich. Rezolutni internauci szybko zauwayli luk i nagonili spraw. rdo: GAZETA.PL

Przyszed na wasny pogrzeb!

Darmowe bilety od Alitalii

UBEZPIECZENIAInfInfIn ormacformacf jormacjormac e dla Polakw mieszszs kajaja ccyycyccyc ch w UK

TT: 01302 554 018E m a i l : p o l i s h @ o n e c a l l d i r e c t . c o . u k

t+FMJQPTJBEBT[TBNPDIEJQPUS[FCVKFT[UBOJFHPVCF[QJFD[FOJB[VX[HMEOJFOJFNQPMTLJDI[OJFL[BE[XPOBQPMTLMJOJFMVCOBQJT[NBJMBOBBESFTQPMJTI!POFDBMMEJSFDUDPVL

t+FMJXZCJFSBT[TJFEP1PMTLJUPOJF[BQPNOJK[BCSBXBOFHP[BXJBED[FOJBP[OJLBDI[QPMTLJFKSNZQBNJUBKPUZN[FVCF[QJFD[FOJFX1PMTDF

NVTJCZSP[XJ[BOFBCZ[OJLJV[OBZSNZBOHJFMTLJF

ONE CALL INSURANCE6CF[QJFD[FOJBTBNPDIPEXPTPCPXZDI

t6CF[QJFD[FOJBPEPDISPOZQSBXOFK-FHBM$PWFSt1PNPDESPHPXOBDB&VSPQ

#SFBLEPXO$PWFSQPQSPNPDZKOFKDFOJFt6CF[QJFD[FOJBOB&VSPQ[JFMPOBLBSUB

t6CF[QJFD[FOJB5BYJJJOOZDIQPKB[EXLPNFSDZKOZDIt6CF[QJFD[FOJBCVEZOLXJNJFOJB

t6CF[QJFD[FOJBLPNFSDZKOFOQ4LMFQX

7 DNIOWY TRAVEL INSURANCE GRATIS DO WYKORZYSTANIA W DOWOLNYM MOMENCIETRWANIA UBEZPIECZENIA SAMOCHODOWEGO

24.co.uk12

Serwis

#&-'!(*(#"

#&&)'$# -) (&!'"#"(#"'"$$ '("(#"')'(#!&',

('(( !('"(&)'$# -""- -$(-!-&(&''("&&('#&"-)'",''#('((!#)"((#"

( " )' " " '(#'"""+(", )"("" ' "'"' #"" '#" )'!# ''(&("

)(, )'&'#" ")!&'&(#&-"%)&'&!)!)!&'""-#(&'$ ")!&'

! !"

#!""$!!'##

&$!'!

#!"!%"!

LG3237P_116b_Skull_Panorama_FP_280x200mm_POLISH_25-10.indd 1 25/10/2012 17:12

02a_serwis.indd 12 10/29/2012 6:18:22 PM



Reklama: 020 3026 6550 13

#&-'!(*(#"

#&&)'$# -) (&!'"#"(#"'"$$ '("(#"')'(#!&',

('(( !('"(&)'$# -""- -$(-!-&(&''("&&('#&"-)'",''#('((!#)"((#"

( " )' " " '(#'"""+(", )"("" ' "'"' #"" '#" )'!# ''(&("

)(, )'&'#" ")!&'&(#&-"%)&'&!)!)!&'""-#(&'$ ")!&'

! !"

#!""$!!'##

&$!'!

#!"!%"!

LG3237P_116b_Skull_Panorama_FP_280x200mm_POLISH_25-10.indd 1 25/10/2012 17:12

02a_serwis.indd 13 10/29/2012 6:18:38 PM


Miliarder chce zabiera ludzi w kosmosRichard branson, jeden z najbo-gatszych brytyjczykw, powie-dzia, e by moe ktrego dnia sprbuje pobi rekord Feliksa baumgartnera.

Biznesmen jest wacicielem ok. 400 fi rm, m.in. Virgin Galatctics, ktrej celem jest rozpoczcie komercyjnego zabierania ludzi w przestrze kosmiczn. - Darz to, co zrobi Felix Baumgartner nadzwy-czajnym szacunkiem z lekk nutk zazdroci - przyzna Branson. Obec-nie Brytyjczyk stara si doprowadzi projekt Virgin Galactics do etapu realizacji. - Bdziemy pierwsz komercyjn fi rm zabierajc ludzi w przestrze kosmiczn. Wikszo ludzi, ktrzy zapisali si do tego programu, chciaoby tam polecie, wic to nasze zadanie, aby uczyni to dla nich przystpnym cenowo i co rwnie wane zapewni im bilet powrotny powiedzia Bran-son. Bilet na lot kosztuje 200 tys. dolarw, a pierwszym pasaerem turystycznego statku kosmicznego bdzie sam miliarder. rdo: WPROST.PL

black cabs legendarne lon-dyskie takswki, uwaane obok pitrowych autobusw za jeden z najbardziej rozpoznawalnych sym-boli stolicy Wielkiej brytanii, mog wkrtce znikn z ulic.

Waciciel fi rmy produkujcej od ponad 60 lat pomalowane na czarno samo-chody o charakterystycznym ksztacie karoserii, Manganese Bronze, znalaz si w fi nansowych tarapatach, a nego-cjacje z inwestorami, ktrzy mogliby zapewni rodki fi nansowe na kontynu-

owanie dziaalnoci przedsibiorstwa, zakoczyy si fi askiem. By uratowa fi rm przed upadkiem, Bronze zoy wniosek o powoanie syndyka. Sytuacj fi rmy pogorszyy problemy z ukadem kierowniczym w duej partii pojazdw, co spowodowao konieczno wycofa-nia 400 takswek z ruchu i skierowania ich na przegld. Niekorzystny wpyw na wyniki fi rmy miaa te utrzymujca si w Wielkiej Brytanii stagnacja gospodar-cza. W ubiegym roku sprzedano tylko 1502 czarne takswki, ponad 9 proc. mniej ni w 2010 r. rdo: NEWSWEEK.PL

To koniec czarnych takswek?

Nie chcia zapaci za pierwsz klasbrytyjskie media ujawniy, e mini-ster nansw w rzdzie Davida Ca-merona, George Osbourne podczas podry pocigiem zaj miejsce w przedziale dla pierwszej klasy, cho mia bilet na drug.

Doradca ministra poinformowa konduktora, e nie moe on jecha w zwykym wagonie. Mimo to polityk nie chcia uici opaty za bilet pierwszej klasy. Konduktor postawi jednak na swoim Osbourne musia dopaci 160 funtw. Cae wydarzenie ujrzao wiato dzienne,

gdy rozmowie przysuchiwa si dziennikarz, ktry cae wydarzenie opisa na Twitterze. Kontrowersyjne zachowanie Osbournea to kolejna w ostatnich tygodniach wpadka mi-nistra brytyjskiego rzdu. Niedawno do dymisji poda si Andrew Mitchell doradca premiera. Chcia on bowiem na rowerze wyjecha gwn bram z rezydencji premiera na Downing Street, ale pilnujcy jej policjanci mu na to nie pozwolili. Politykowi puciy nerwy. Zwrci si do funkcjonariuszy w wulgarny sposb. rdo: WPROST.PL

24.co.uk14

Serwis

350 za polecenie

znajomym

Miae wypadek w pracy?

Niech kto zapaci za Twoje obraenia!

Sprawd czy naley Ci si odszkodowanie:

020 3318 462407822 111 222

www.odszkodowania.co.uk

Dojedamy do klientw w caej Wielkiej Brytanii!

Cao odszkodowania dla Ciebie Wypadki do 3 lat wstecz

urazy plecw utrata wzroku, suchu zamania koci poparzenia azbest zesp wibracyjny uszkodzenia skry

To koniec czarnych takswek?

Nie chcia zapaci za pierwsz klas

02a_serwis.indd 14 10/29/2012 6:18:40 PM



Reklama: 020 3026 6550 15

350 za polecenie

znajomym

Miae wypadek w pracy?



020 3318 462407822 111 222




urazy plecw utrata wzroku, suchu zamania koci poparzenia azbest zesp wibracyjny uszkodzenia skry

02a_serwis.indd 15 10/29/2012 6:18:42 PM

Leh, Indie. Buddyjskie krlestwo pooone na Wyynie Tybetaskiej kraina Ladakh coraz czciej staje si celem podry turystw, ktrzy chc pozna tamtejsz kultur i zwyczaje.

Warszawa, Polska. Co Richard Bronson robi w Polsce? Promuje swoj sie komrkow Virgin Mobile, ktra niedawno wesza na nasz rodzimy rynek.

Londyn, Wielka Brytania. Jennifer Lopez na scenie to istny wulkan energii. Mimo e piosenkarka swj debiut miaa a 13 lat temu, to nadal na jej koncerty przychodz tumy.

Jerozolima, Izrael. Premier Izraela Benjamin zapewni, e pastwo ydow-skie bdzie kontynuowao dziaalno budowlan w caej Jerozolimie, take w jej wschodniej, arabskiej czci.

24.co.uk16

Fotopanorama

02a_serwis.indd 16 10/29/2012 6:18:52 PM

Melbourne, Australia. Kolory australijskiego nieba czasami wygldaj jak namalowane. Pod takim niebem a chce si trenowa.

Nowy Jork, USA. Na rzecz widocznego w tle synnego Central Parku zostaa oddana rekordowa darowizna w wysokoci 100 mln dolarw. Darczyc jest John Paul-son, synny amerykaski inwestor.

Nowy Jork, USA. Moda, pikna i utalento-wana Taylor Swift niedawno daa koncert w USA. Jej singiel We are never ever getting back together jest obecnie w pierwszej 10 na licie hitw radiowych w UK.

Warszawa, Polska. Pod Zawierciem odkryto szcztki naj-starszych wi na wiecie. Skamieliny licz 215 mln lat!

Englishtown, USA. Wycig przez potki lub sztafeta to zwyczajnie nuda. Czy nie lepiej uroz-maici sobie rozgrywki sportowe, organizujc wycig w bocie?


Reklama: 020 3026 6550 17Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej brytanii

Nowy Jork, USA. Na rzecz widocznego w tle synnego Central Parku zostaa oddana rekordowa darowizna w wysokoci 100 mln dolarw. Darczyc jest John Paul-son, synny amerykaski inwestor.

Nowy Jork, USA. Moda, pikna i utalento-wana Taylor Swift niedawno daa koncert w USA. Jej singiel We are never ever getting back together jest obecnie w pierwszej 10 na licie hitw radiowych w UK.

Englishtown, USA. Wycig przez potki lub sztafeta to zwyczajnie nuda. Czy nie lepiej uroz-maici sobie rozgrywki sportowe, organizujc wycig w bocie?

Panorama, najszybciej rozwijajcy si polskojzyczny magazyn w Wielkiej brytanii

02a_serwis.indd 17 10/29/2012 6:19:04 PM

Barclays & Financial Republic work together with as an approved new business partner

Polskie Biuro Rachunkowe,Tooting Broadway, 40 Tooting High Str. London, SW17 0RG

02086 823 950, 02087 674 088www.nancialrepublic.org.uk



Biuro PoloniaZosta naszym staym klientemRejestracja spki ZA DARMO1B Greyhound Lane SW16 5NP London

[email protected] tel. 020 8677 5555

Miltax Bookkiping Serviceswww.miltaxco.uk [email protected]

*Tax Return:Self-employed i Partnership*CIS Construction Industry Scheme*Bookkeeping - Rachunkowo*Zwrot nadpaconego podatku*PAYE - Payroll*Wypenianie wnioskw, pisanie listw*Doradztwo imigracyjne i zasiki Wicej na www.miltax.co.uk

Monika Ludwicka 07875390286

R ozliczenie podatkowe warto zoy wczeniej ni w ostatniej chwili, poniewa musisz dotrzyma te terminu zapaty podatku, czyli koca stycznia 2013 r. Im wczeniej rozliczysz

si z skusem, tym wczeniej bdziesz wiedzie, ile pienidzy musisz zebra, aby zapaci podatek. Dobr informacj jest to, e w brytyjskim systemie podatkowym funkcjonuje pojcie kwoty wolnej od podatku, dziki

ktrej zapacisz skusowi mniej, ni liczc od twoich cakowitych przychodw.

Co oznacza kwota wolna od podatku?Kwota wolna od podatku w roku

podatkowym 2011/2012 wynosi 7475 funtw. Na szczcie nie oznacza to, e jeli zarobie wicej, to nie skorzystasz z tego przywileju. Zamy przykado-wo, e twj przychd w caym roku podatkowym wynis

Policz to sam!Znamy ju terminy przesania do urzdu skarbowego rozliczenia podatkowego, ktre obowizuj dla osb samozatrudnionych. Teraz powinnimy zaj si obliczeniem kwoty nalenego podatku.

Oak Abacus Ltdmobile: 07927714012; email: [email protected]:

- doradztwo w wyborze najbardziej optymalnej formy dziaalnoci gospodarczej- prowadzenie ksigowoci (bookkeeping)- lista pac (payroll) dla pracownikw oraz raporty roczne (P60, P35)- VAT (standard, flat rate)- rozliczenia roczne dla samozatrudnionych (self-employed), spoek (partner-ship, limited company), a take osb zatrudnionych P60/P45

Poznaj podatki od najprostszej strony!

18

Twoje Finanse odc. 3

24.co.uk

03_DODATEK.indd 18 10/29/2012 5:46:12 PM




15 tys. funtw, koszty 5 tys. fun-tw wtedy dochd wynosi 10 tys. funtw. Caa kwota powyej limitu kwoty wolnej od podatku podlega opodatkowaniu, czyli w tym przypadku wyniesie ona 2543 funtw (przychd minus kwota wolna od podatku). Zarobki mieszczce si w przedziale 7475-35000 funtw s odpodatkowane w wysokoci 20 proc.

Zaliczka na przyszy rokPamitaj, e jeli podatek nie zostanie zapacony do 31 stycznia 2013 r., to zostan ci naliczone odsetki, czego jak wiadomo raczej lepiej unika. Dodatkowo musisz wiedzie, e urzd skarbo-wy zakadajc, e w kolejnym roku podatkowym bdzie ci si wiodo jeszcze lepiej ni w minionym, moe poprosi ci rwnie o wpacenie zaliczki na poczet nastpnego roku podatkowego. Co wane, ta pierwsza poowa za-liczki jest rwnie patna kocem stycznia.

Pamitaj o ubezpieczeniuOprcz podatku bdziesz musia zapaci take ubezpieczenie poza regularnymi wpatami tytuem ubezpieczenia, raz do roku musisz uici obowizkow opat za ubezpieczenie National Insurance Contributions (NICs) Class 4. Kwota wolna od tego ubezpieczenia wynosi 7225 funtw. Od kwoty powyej tego limitu obliczysz warto NICs Class 4, ktre wynosi 9 proc. Jeli zarabiasz wicej ni 42475 funtw rocznie, to ubezpieczenie wynosi 2 proc.Pamitaj, e wszystkie obliczenia dotyczce wpat tytuem podatku powinny by wykonane niezwykle skrupulatnie jeli obojtnie na jakim etapie tych wylicze popenisz bd, moe si okaza, e zapacisz nieprawidow kwot podatku, wic swoje obliczenia zawsze warto skonsultowa z pro-fesjonalnym biurem podatkowym.

Oprac.: IlOna ZImmer

WaneNie myl Tax Return z Tax Refund: Tax Return rozliczenie podatkoweTax Refund zwrot z podatku

INFOStawki i progi podatkowe obowizujce w roku podatkowym 2011-2012

Prg podatku dochodowego

Stawka po-datku docho-dowego od uzyskanego dochodu

Stawka podatku do-chodowego od oszczd-noci

Stawka podatku dochodo-wego od dywidendy

0 do 2,560stawka pocztkowa

brak 10% Brak

0 do 35,000stawka podstawowa

20% 20%10%

35,001-150,000stawka wysza

40% 40%32,5%

Powyej 150,000stawka dodatkowa

50% 50%42,5%

rdo: hmrc.gov.uk

poyczk kredyt hipoteczny pacie w ratach za samochd, lodwk, czy inny sprzt uywae karty kredytowej

Jeli kiedykolwiek miae lub masz:

Prawie 9 bilionw funtw! Wanie na tak kwot brytyjskie banki oszukay swoich klientw.

Prawdopodobnie te pade ich oar! Dzi do bankw wpywa dziennie blisko 800 wnioskw o zwrot wyudzonych pienidzy z tytuu ubezpieczenia PPI. Jak dugo banki bd zwraca klientom pienidze? Nie wiadomo! Lecz nie mog robi tego wiecznie. Zatem nie zwlekaj! Jeszcze masz szans odzyska swoje pienidze. 020 3318 4631

Wanie tyle naley Ci si z tytuu niesusznie wykupionego ubezpieczenia kredytu! (PPI)

2899 NIE CZEKAJ!ZADZWO JU TERAZ!

ODZYSKAJ SWOJE pienidze!

zero opat wszystkie formalnoci zaatwiamy za Ciebie konsultacje w jzyku polskim

Grupa

Patrick Gordonwww.odzyskaj.co.uk

odszkodowania_ppi_P2H_nowa.indd 1 10/29/2012 5:41:44 PM19

poradnik

03_DODATEK.indd 19 10/29/2012 5:46:13 PM

C hocia urednione statyski do-tyczce kraju wygldaj niele, to w rozbiciu na poszczeglne regiony i miasta sprawa wygl-da gorzej najlepiej wypada Walia, gdzie recyclingowi podlega prawie poowa odpadkw domowych, z kolej najgo-rzej Anglia, z Londynem na czele, gdzie do ponownego wykorzystania przekazy-wanych jest zaledwie kilkanacie procent mieci produkowanych przez mieszka-cw. Wielka Brytania jest zobowizana przepisami unijnymi do osignicia do 2020 r. sytuacji, w ktrej a poowa odpa-dw z gospodarstw domowych bdzie prze-kazywana do ponownego wykorzystanaia. Jak my zwykli mieszkacy Wysp mamy w tym rol?

Zacznij od siebieMieszkacy Wielkiej Brytanii wyrzuca-

j rocznie prawie 500 mln ton odpadw ze swoich domw, wikszo z nich powstaje w bezmylny sposb. Dlatego powinnimy zastanowi si nad tym, czy dobrze zarz-dzamy nasz ma, domow gospodark komunaln. Jeli usprawnimy ten proces, zaoszczdzimy pienidze i nawet jeli brzmi to trywialnie pomoemy chroni rodowisko naturalne.

Niebezpieczne substancjeNiektre mieci nie powinny by wyrzu-

cane razem z innymi. Przeterminowane leki powinnimy oddawa do apteki, a zu-yte baterie i akumulatory przekazywa do recyclingu. Dlaczego? Dlatego, e s niebez-

pieczne dla rodowiska przykadowo jedna bateria, tzw. paluszek wyrzucona byle gdzie, potrafi na trwae zanieczyci 1 m3 ziemi! Biorc pod uwag, e w kadym domu zuywa si rednio 21 baterii rocznie, atwo sobie wyobrazi stopie zanieczyszczenia, gdyby wszyscy wyrzucali je razem z nor-malnymi mieciami. Od 2009 r. w Wiel-kiej Brytanii za odbir zuytych baterii s odpowiedzialni ich producenci i importerzy. Aby pozby si zuytych baterii, wystarczy zlokalizowa w swojej okolicy punkt odbioru, w ktrym moesz je zostawi moesz sko-rzysta przykadowo z wyszukiwarki online na www.savebatterywaste.com.

Due gabarytyPopsuta pralka, stara kanapa, dziurawy

Recycling po polskuNie jest le wedug najnowszych bada rednio 40 proc. odpadkw produkowanych przez gospodarstwa domowe w Wielkiej Brytanii jest przekazywanych do recyclingu. W stosunku do poprzednich statystyk oznacza to kilku procentowy wzrost. Moemy si postara, aby byo jeszcze lepiej.

Akcje pAnorAmY

24.co.uk20

Spoeczestwo

03a_Pano_spole.indd 20 10/29/2012 4:58:17 PM

dywan wszelkie niepotrzebne sprzty domowe o duych gabary-tach moesz rwnie przekaza do recyclingu. Wcale nie musisz ich nigdzie wie ani taszczy na plecach wystarczy wykona jeden telefon. Dlaczego to takie proste? Bo w Wielkiej Brytanii istniej specjalne instytucje, ktre si tym zajmuj. Dzwonisz do nich, zamawiasz transport, ktry odbieraj z twojego domu i prze-kazuj do recyclingu, a ty masz wity spokj. Warto wiedzie, e w okresie po witach Boego Narodzenia uschnit choink mona rwnie odda do specjalnego puntu wikszo z nich jest czynna w pierwszej poowie stycznia.

ILonA ZImmer

CZY WIESZ, E...

Ze sklepw w Anglii mog znikn bezpatne siatki jednorazowe. Takie rozwi-zanie jest ju stosowane m.in. w Walii, gdzie zuycie plastikowych siatek spado po tym, jak w ubiegym roku wprowadzono za nie opat w wysokoci 5p. W skali caej Wielkiej Brytanii zuycie plastikowych siatek jednak ronie w 2011 r. zuyto ich prawie 8 bln, a Anglia jest jedynym regionem na Wyspach, ktry jeszcze nie wprowadzi tego typu opat, ani nie ma takich planw. Wobec tego rzd bdzie dy do zlikwidowania nieodpatnych jednorazwek, z kt-rych korzystamy obecnie, robic zakupy.

WARTO WIEDZIE

60 proc. mieci, ktre produkujemy, moe zosta poddanych recyclingowi. Na wikszoci produktw, ktre si do tego nadaj, widnieje specjalny, zielony zna-czek. Jeli natomiast na danym produkcie go nie ma, a ty nie masz pewnoci, czy nadaje si do recyclingu, sprawd poniej, co oprcz plastikowych, metalo-wych i szklanych opakowa po produktach moe zosta poddane ponownemu wykorzystaniu:

zuyte pyty CD i DVD zakrtki od butelek stary olej samochodowy zuyte fajerwerki odpadki z ogrodu (np. uschnite kwiaty) arwki tonery do drukarek zuyte ltry do wody

Akcje pAnorAmY



Reklama: 020 3026 6550 21

Jak sdzisz, ile banki zarabiaj na Twojej niewiedzy?

987.43

poyczk kredyt hipoteczny pacie w ratach za samochd, lodwk, czy inny sprzt uywae karty kredytowej

Jeli tak, to prawdopodobnie pacie niesuszne ubezpieczenie PPI.

Czy kiedykolwiek zacigne lub wci spacasz:

Zadzwo do polskiego konsultanta

020 3318 4629

Tyle rednio uzdzyskujemy dla kadego z naszych klientw

Niewane, e podpisae kontrakt z instytucj nansow. Nie jest te istotne, e pracowae na umow o prac czy bye self-employed.My moemy Ci pomc w odzyskaniu nadpaconego ubezpieczenia i wywalczymy dla Ciebie rekompensat.


www.polishexpress.polacy.co.uk

N ic nie zapowiadao tej tra-ged i i . Dla pan i Magdy*, 27-letn iej gdaszczank i, wystarczajc traum byo odkrycie, e jej partner do-tkliwie pobi jej czteroletniego syna z po-przedniego zwizku. Ale romansujcy z heroin dziecicy bokser szybko zostaje aresztowany swj wyrok obecnie odsia-duje w wizieniu. Wydaje si, e to koniec udrki. I wtedy przychodzi wezwanie do szpitala. Trzeba zabra ca czwrk dzieci na ogldziny. Pani Magda jedzie. Jeszcze nie wie, e wrci ju bez nich.

Jak w najgorszym nieJest 28 lutego 2011 r., szpital na Edmon-

ton, pnocno-zachodni Londyn. Ogldzin pobitego Adriana oraz reszty maluchw dokonuje moda lekarka z 3-letnim do-wiadczeniem. Jej diagnoza: dziecko jest nadal bite. Z miejsca przyjeda policja, dzieci zostaj zabrane. Wszystkie cztery. Niewane, e najmodsze ma 3 miesice i jest nadal karmione piersi. - Przedsta-wiono mi list fi rm adwokackich, przyzna-no tumacza z urzdu. Nie znaam wtedy jzyka, wic wybraam adwokata na chy-bi-trafi . Nie wiedziaam, co si dzieje i dlaczego - mwi.

Tydzie pniej pierwsze widzenie z dziemi. Odbywa si w zagraconym poko-

Oddajcie mi moje dzieci!Dramatyczny apel PolkiCo moe czu matka, gdy najpierw konkubin dotkliwie b e jej dziecko, lekarz wystawia kontrowersyjn diagnoz, policja odbiera jej wszystkie dzieci, a opieka spoeczna robi wszystko, by te ju nigdy do niej nie wrciy?

Czym skoczya si ta rozprawa?Magda: Jest ponownie odroczona. Sd czeka na nowy plan adopcyjny dla dzieci, ale napisany poprawnie.

Ale przecie to opieka zawalia wikszo ustale?Sama tego nie rozumiem. Chciaam skary council, ale mj adwokat poradzi, e dopki wyrok w tej spra-wie nie zapadnie, nie warto skada kontrwniosku.

Czy dzieci nadal do Pani lgn?Oczywicie. Tylko nie mwi ju po polsku, a mj angielski jest nadal za saby.

A wszystko dzieje si na Haringey gminie Baby P.?Wanie. Po tamtej gonej sprawie, gmina jest pod prgierzem, ma zepsuty image, wic chce go naprawi nadgorliwoci. Uwaam, e wikszo osb, ktrym odebrano dzieci w tej

dzielnicy, myli tak samo, lecz boj si cokolwiek powiedzie.

Skd te domysy?Siedz w tym od ptora roku, to widz i sysz. Np. na spotkaniu grillowym u jednej z wielu moich tumaczek, obecna bya pani z opieki i sama jej powiedziaa, e polskie dzieci to dobry produkt adopcyjny. Tumaczka mi to powtrzya.

DOBRY PRODUKT ADOPCYJNY

iku 2 x 2 m, gdzie oprcz matki, babki oraz czwrki maluchw zmieci maj si pracownik councilu, osoba nadzorujca oraz tumacz. Jest pacz dzieci i lawina py-ta pani Magdy: Co dalej?.

Sd idziePo kilku tygodniach spotkanie w sdzie.

Jak si pniej okae, pierwsze z wielu. To na nim pani Magda dowiaduje si, e do-sownie na drugi dzie po pierwszym ba-daniu Adriana, odbyo si badanie drugie. Tym razem chopca bada biegy z 20-letnim dowiadczeniem. Jego diagnoza? Rzekomo nowe siniaki to tylko lady wczeniej-szego bicia, ktre wyszy spod spodu, czyli dziecko po aresztowaniu oj-czyma bite ju nie byo. Mimo to sdzia przychyla si do pierwszej opinii.

Pisma, adwokat, sd, widzeniaMaluchy trafiaj do rodzin

t ymczasow ych: najsta rsza Agatka oraz najmodsza Julia do Claire, byej pracownicy opieki spoecznej, speniajcej rol tym-czasowej matki zastpczej. Claire jest przychylna pani Magdzie, robi wszystko, by dzieci trafiy z powro-tem do swej matki. Ale Adrian z Joann trafi aj do Mii, a Mia chce dzieci zatrzy-ma. W tym samym czasie pani Magda przechodzi testy

narkotykowe. Wyniki negatywne. Odbywa si te pierwsza duga sesja z psychologiem. Spotkania maj wykaza, czy pacjentka jest dobr czy z matk. Tak pani Magdzie m a reszta roku.

Rozpoznanie dowodwStycze 2012 r. Kolejna wizyta w sdzie.

Obecni s dwaj lekarze badajcy Adriana. Jest te nowa osoba z opieki spoecznej

24.co.uk22

Spoeczestwo


prowadzca spraw pani Magdy w cigu 11 miesicy to ju trze-cia z kolei. W trakcie rozpoznania wychodzi na jaw, e poprzed-nia osoba podsuna rodzinie Mii papiery adopcyjne. - Wszyscy bylimy w szoku - opowiada pani Magda. - Mj prawnik powie-dzia, e dopki sprawa si toczy i nie ma wyroku, do adopcji ani adnego innego ruchu doj nie ma prawa. Sd nakazuje opiece zrobi wywiad u wskazanych przez pani Magd czonkw rodzi-ny. Nakazuje te dopilnowa, by dzieci miay kontakt z jzykiem ojczystym. Tyle teorii. Jaka jest praktyka?

A czas pynieOd lutego 2011 r. dzieci pani Magdy cay czas przebywaj tylko

w rodowisku anglojzycznym. Polecenie sdu jest wic martwe. Widzenia, teoretycznie dwa razy w tygodniu po 150 minut, czsto kocz si po 15 minutach. Powd? Nie dojeda albo przedsta-wiciel councilu, albo tumacz, a bez nich widzenie odby si nie moe. W efekcie, podczas nielicznych widze, matka nadal mwi do swoich dzieci po polsku, ale te zaczynaj odpowiada ju tylko przez tumacza. W midzyczasie druga, opacona przez pastwo sesja u psychologa. Niestety, ostatnia. Na wicej nie ma funduszy. Wobec tego psycholog uchyla si od wydania ostatecznej opinii, czy jego klientka moe, czy te nie moe by dobr matk. Gdy dochodzi do rozmowy na temat chrztu Julii lub pierwszej komunii Agatki, opieka nabiera wody w usta.

Sd znw idzie10 wrzenia 2012 r. rozpoczyna si czterodniowe posiedzenie

sdu. Wtku o niewykonanym poleceniu zapewnienia dzieciom kontaktu z jzykiem ojczystym sd nie podejmuje. Przedstawiony za to zostaje raport z wywiadu w Polsce oraz tzw. plan adopcyjny. Na szczcie dla pani Magdy, sd go odrzuca. Wychodzi na jaw, e ten dokument sporzdzony jest na kolanie, bo dosownie w przeddzie rozprawy. Jest te moment wyjtkowego znaczenia dla matki: jej ju 8-letnia dzi crka, z wasnej inicjatywy pisze list do sdziego, odczytany na sali rozpraw.

JACEK WSOWICZ* Na prob pani Magdy imiona i dane nie zostay zmienione.

W tekcie zastosowano skrty

Czy ma Pani jaki apel do naszych Czytelnikw?Tak, zwaszcza do polskich mam, ktrym zabrano dzieci: nie bjcie si o nie walcz! Im wicej osb opowie swoj histori i przerwie ten krg milczenia, tym wicej moemy zrobi. To s nasze dzieci, nie pozwlmy ich sobie zabra bez walki!

Dzikuj za rozmow i obiecujemy w tej sprawie trzyma rk na pulsie.

Rozmawia Jacek Wsowicz

OPTIMAL DIRECTINSURANCE COMPANY

UBEZPIECZENIASamochodw osobowychtSamochodw dostawczychtMotocyklit

z nami jedzisz najtaniej

Kup tanie ubezpieczenie i odbierz prezent!

10% taniej przez internettgwarancja pomocy w 30 minuttobsuga klienta od 7:00 do 23:00 ttaniej nawet o 132t

Dzwo od 7:00 - 23:00 020 3318 4633

Wejd na:www.optimaldirect.co.uk



Reklama: 020 3026 6550 23


W czenie rano magazyn k ra kowsk iego Banku ywnoci na Zabociu ttni yciem. Przyjedaj zarwno wyadowane pro-duktami tiry, jak i odbiorcy z caego regionu. Hucz wzki widowe, musztarda wyjeda, mleko przyjeda. B wsppracuje z ponad 200 organizacjami zajmujcymi si dystry-bucj ywnoci dla potrzebujcych. Czasem pojawia si ich tak wiele, e musz ustawia si w kolejce: rodzinne domy dziecka, noc-legownie, katolickie wsplnoty, opieka spo-

eczna. Czekaj na mleko, ser, koncentrat pomidorowy, olej, makaron, marchewk z groszkiem, mielonk wieprzow, ry, kasz gryczan. Przyda si wszystko, co mona dosta w magazynie. Na rampie stoi pani Janina ze Stowarzyszenia Rodzin Katolic-kich. Przyjechaa wraz z pomocnikami z grskiego kurortu (prosi, by nie wymienia nazwy). Mczyni aduj do busa i na przy-czepk makaron, klopsiki z makaronem i musztard.

Kurort ostatnio staje na nogi, przyby-wa turystw, powrcili dawni waciciele. Mimo to liczba potrzebujcych nie maleje: - Jedyne miesice w roku, kiedy korzysta-my z pomocy Banku ywnoci w maym stopniu, to wakacje - opowiada pani Jani-na. - Grale maj wtedy zarobek, pracuj w hotelach, pensjonatach, przy grupach wy-cieczkowych, a e s honorowi, to po pomoc nie przychodz. Kopot zaczyna si jesieni,

bo pienidze z wakacji s na tyle mae, e nie ma co marzy o odoeniu na pniej. Jak kobieta zarabia przy zmywaniu garw 4 z za godzin, to co ma odoy? Koczy si lato, a my znowu kursujemy do Krakowa i z powrotem.

Daleko do Wielkiej Brytanii Oto pierwszy paradoks: mimo e Polska

ronie w si, a ludzie yj dostatniej, w kraju istnieje armia niedoywionych. Jej obraz mona zrekonstruowa z uamkw informacji: 70 proc. pacjentw, u ktrych w momencie przyjmowania do szpitala zdiagnozowano anemi, z anemi opusz-cza szpital pode wdliny, brak nabiau i produktw zboowych, zbyt dua ilo soli sprawiaj, e wyywienie w szpitalach trze-ba nazwa wyywieniem.

Polska Akcja Humanitarna informuje, e problem niedoywienia wystpuje w po-

Grzech z lodwkiCo roku w Polsce marnuje si ponad dziewi milionw ton ywnoci. Jednoczenie jestemy krajem ludzi niedoywionych.

www.tygodnik.onet.pl

24.co.uk24

Spoeczestwo


nad poowie polskich szk. W ubiegym roku 20 proc. uczniw przychodzio do szkoy godnych. System wyywienia w szkoach i przedszkolach chwieje si w posadach, szukajce oszczdnoci samorzdy zmuszaj placwki do korzystania z usug firm caterin-gowych, co moe skutkowa sytuacjami takimi jak w szpitalach. W tej chwili pomoc trzydziestu trzech Bankw ywnoci w ca-ym kraju objtych jest ok. 1,7 mln osb. Duo, cho potrzeby s znacznie wiksze. Wedug GUS w Polsce poniej progu skrajnego ubstwa yje 2,5 mln osb.

Paradoks drugi: Polska jest krajem, w ktrym marnuje si nie-wiarygodna ilo ywnoci. Rocznie marnotrawimy ok. 9 mln ton produktw spoywczych i gotowych pokarmw. Wikszo ponad 6 mln ton na etapie produkcji, podczas magazynowania, trans-portu, przetwarzania i pakowania. Ponad 2 mln ton wyrzucaj polskie gospodarstwa domowe. Wedug bada przeprowadzonych przez MillwardBrown SMG/KRC na zlecenie Federacji Polskich Bankw ywnoci, Polacy najczciej pozbywaj si pieczywa (po-owa ankietowanych), warzyw i wdlin (33 proc.), ziemniakw i owocw (odpowiednio 29 i 14 proc.). Powody? - Najczciej prze-gapiamy termin przydatnoci do spoycia, niewaciwie przecho-wujemy ywno, kupujemy ze jakociowo produkty - opowiada Elbieta Szadziska z Federacji Konsumentw. Do tego dodajmy zbyt due posiki i zakupy.

Co ciekawe, mimo e na licie europejskich marnotrawcw zaj-mujemy niechlubn pit pozycj, marnujemy jedzenie inaczej ni wyprzedzajcy nas Francuzi, Holendrzy, Niemcy i Brytyjczycy. We wszystkich tych krajach straty na etapie produkcji s minimalne, a odpowiedzialno ponosz przede wszystkim gospodarstwa domo-we. W Polsce jest odwrotnie i, na szczcie, daleko nam jeszcze do Wielkiej Brytanii, gdzie 25 proc. wyrzucanej ywnoci pozostaje we wci nienaruszonym opakowaniu. W caej Europie marnuje si 89 mln ton ywnoci rocznie.

Historia o tortach Banki ywnoci to rwnie miejsca, z ktrych dobrze wida sabe

punkty systemu dystrybucji. Podstawowa to brak zachty dla sprze-dawcw, ktrzy, w przeciwiestwie do producentw, nadal musz odprowadza podatek VAT od darowizn ywnociowych. Oznacza to, e np. supermarketom bardziej opaca si utylizacja ywnoci ni przekazanie jej potrzebujcym. Nieoficjalne szacunki mwi, e due sieci spoywcze niszcz w Polsce ok. 300 tys. ton peno-wartociowej ywnoci rocznie.

- Przepisy w sieciach spoywczych s w tej chwili bardzo re-strykcyjne, do tego stopnia, e z przekazywanych do zniszczenia produktw nie mog nawet skorzysta pracownicy - opowiada Be-ata Ciepa, dyrektorka krakowskiego B. - Syszelimy np. histori o piknych, wieych tortach, ktre na oczach personelu musiay zosta zmielone, bo nie znalaz si na nie nabywca. Trafiy na lady o smej wieczorem, o dziewitej zamykano sklep, wic towar trzeba byo zdj, bo rano mia pojawi si wiey. Rzecz nie tylko w fak-cie, e marnuje si jedzenie. Mwic o takim zdarzeniu, mwimy rwnie o samopoczuciu ludzi, ktrzy widz, jak ich praca idzie na marne.

Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Bankw ywnoci: - Nieustannie apelujemy do rzdu o zmian przepisw. Marnowa-nie takiej gry jedzenia jest po prostu demoralizujce. W maga-zynach wida rwnie efekty chybionych decyzji marketingowych (niektrzy producenci oddaj potrzebujcym nowoci spoywcze, ktre nie znalazy uznania wrd klientw) i nadprodukcji yw-noci, wywoanej potrzeb zapewnienia klientowi jak najszerszego wyboru. e nadprodukcja istnieje, nie ma wtpliwoci, w kraju ogarnitym notorycznym kryzysem nie wolno mwi jednako tym gono gdyby firmy chciay produkowa na wymiar, doprowadzioby to z pewnoci do zwolnie w sektorze spoywczym.



Reklama: 020 3026 6550 25


Justyna Liptak, krakowski B: - To jesz-cze jeden paradoks. Mamy jednoczenie duo ywnoci i duo niedoywionych. Zwracam jednak uwag, e dua cz produkcji to klasyczne zapychacze. I jeli kto pyta, jak to moliwe, e w kraju, gdzie pasztetwka kosztuje 6 zotych za kilogram, mamy kopoty z ywieniem, polecam mu diet zoon z najgorszych mis, produk-tw seropodobnych i pasztetwki wanie. Ze wzgldu na bardzo wysokie koszty gazu i prdu jest masa Polakw, ktrych nie sta na nic wicej, ratuj si wic wanie takim jedzeniem.

- ywnoci si nie szanuje, bo za nisk cen idzie niska jako, i ludzie to wyczuwa-j. Jak si popsuje, mona wyrzuci do kosza i kupi kolejn porcj - dodaje Elbieta Sza-dziska z Federacji Konsumentw. Co cie-kawe, w magazynach B takiego poywienia nie ma. Produkowane na potrzeby rynku po-mocowego dla najuboszych towary musz spenia coraz bardziej wyrubowane normy ywieniowe. W ubiegym roku Inspekcja Ja-koci Handlowej Artykuw Rolno-Spoyw-czych zakwestionowaa parti towaru, po-niewa ugotowany ry nie by wystarczajco sypki. - Na szczcie mylenie, e biednym ludziom mona woy do garnka byle co, m a bezpowrotnie - mwi Beata Ciepa.

Z zupy do kosza Jak to moliwe, e w kraju, gdzie 13 proc.

gospodarstw domowych wskazuje, i naj-czciej nie sta ich na zakup misa, w-dliny s trzecim najczciej wyrzucanym produktem, a miso dziewitym? Odpo-wied jest prosta: ponad poowa Polakw przegapia termin przydatnoci misa do spoycia. S te inne przyczyny, np. zmia-ny nawykw ywieniowych i stylu ycia. Do-brze symbolizuje je tak bahy pozornie ele-ment jak miso z zupy. Jeszcze niedawno w wikszoci domw nie do pomylenia byo, e moe si zmarnowa. W tej chwili czsto lduje w koszu zapracowani rodzice nie maj czasu mieli go do pierogowego farszu ani ochoty, by traktowa jak drugie danie. Szczeg ten moe wydawa si mieszny, warto jednak pamita, e biako pocho-dzenia zwierzcego jest produktem, ktrego wytworzenie wymaga duego zuycia wody. Kilogram woowiny oznacza wykorzystanie nawet 10 tys. litrw wody. Przemys spoyw-czy jest te potnym rdem emisji CO2 do atmosfery. Marnotrawstwo oznacza wic nie tylko straty dla budetu domowego, ale rwnie wymierny uszczerbek ekologiczny. Pracownicy Bankw ywnoci wskazuj, e spord wszystkich gazi rynku spo-ywczego brane misna i wdliniarska s

tymi, ktre z instytucjami charytatywnymi wsppracuj najrzadziej.

Przed poudniem ruch w krakowskim Banku ywnoci maleje, wikszo orga-nizacji rusza w drog do domw. Kolejni przyjad rano. Prawdziwy szturm maga-zyn przeyje przed Boym Narodzeniem i Wielkanoc. Nie trzeba by tak biegym w rachunkach jak pracownicy B , by wy-liczy, ile osb mona byoby wyywi przy ograniczeniu strat w Polsce o, powiedzmy, 2 mln ton i zaoeniu, e dorosy czowiek je okoo tony pokarmw rocznie.

MICHA OLSZEWSKI


24.co.uk26

Spoeczestwo

350 za polecenie

znajomym

Miae wypadek jako kierowca lub pasaer?



020 3318 462407822 111 222








Reklama: 020 3026 6550 27

350 za polecenie

znajomym

Miae wypadek jako kierowca lub pasaer?



020 3318 462407822 111 222





C o pity student w naszym wo-jewdztwie zarabia w seksbiz-nesie wynika z bada prof. Jacka Kurzpy z Szkoy Wy-szej Psychologii Spoecznej we Wrocawiu. Za mieszkanie, ubrania, wy-cieczki, perfumy i gadety sprzedaj swoje ciao. W ubiegym roku prof. Kurzpa prze-pyta prawie 150 sponsorowanych studentek

i studentw z 7 polskich uczelni. Okazao si, e prostytucj na studiach zajmuj si najczciej 21-letnie studentki, ktre stano-wi 29 proc. z badanej grupy (najwicej z kierunkw lologicznych: 25 proc. i z pe-dagogiki: 18 proc.) oraz 20-letni studenci, ktrzy stanowi 32 proc. caoci badanych (gwnie z kierunkw cisych i wychowa-nia zycznego, po 13,5 proc.).

Na mio nie mam czasuKamil ma 31 lat, wasny biznes. Oferu-

je pokj w okolicach Sky Tower w zamian za, jak to nazywa, umilanie wieczorw. Pytam, dlaczego w ogoszeniu o wynajem nie pisze wprost, o co mu chodzi. Odpo-wiada, e nie szuka puszczalskiej. Musi mie j na wyczno. Tylko dzi byy u niego trzy dziewczyny. Jedna jest zdecydo-wana, ale Kamil nie wybierze pierwszej z brzegu. Pokj wynajmuje od 3 lat. W tym czasie mieszkay z nim dwie dziewczyny, obie byy studentkami. Dlaczego si wypro-wadziy? - Jedna znalaza chopaka, druga skoczya studia i zacza prac. Nadal utrzymujemy kontakt - mwi Kamil. A co z mioci? - Nie mam na to czasu - mwi, a w drzwiach m a mnie niemiaa, niska blondynka.

GentlemaniZamieszczam anons na popularnym por-

talu. Wysoka, szczupa 23-latka w trudnej sytuacji nansowej szuka Pana, ktry jest w stanie jej pomc. Zaley mi na staym uka-dzie. Prosz o powane oferty. W cigu pierwszej godziny dostaj 30 e-maili. Kilka godzin pniej moj skrzynk wypenia ju

Sponsoring po studenckuJednoosobowy pokj wynajm miej dziewczynie za 450 z. Dzwoni, sysz przyjemny, mski gos. Umawiamy si na ogl-danie o godz. 19. Drzwi otwiera mi mody, szczupy mczyzna, chtnie odpo-wiada na pytania. I dodaje: - Jeli jeste zainteresowa-na, nie musisz paci. Tak tra am na jedn z wielu ofert sponsoringu.


ponad sto wiadomoci. Wikszo z krtkim opisem siebie, zaproszeniem na kaw i pyta-niem o oczekiwania nansowe. Dostaj te propozycj wsppracy z salonem masau erotycznego. Wielu z potencjalnych sponso-rw podpisuje si imieniem i nazwiskiem, kilku zacza zdjcia. Ich wiek waha si od 28 do 48 lat.

Jestem zainteresowany staym uka-dem, a przy okazji chciabym Ci pomc. Na imi mam Piotr, mam 28 lat i jestem z Wrocawia - pisze najmodszy z nich. Bob, obcokrajowiec, oferuje 300 z za spotkanie i mie rozmowy, oczywicie po angielsku. Jak opdzisz si ju od facetw, chtnie bym zobaczy, jak wygldasz - pisze z kolei Mariusz. Na mj anons odpowiedziaa tylko jedna kobieta, Christina, szukajca wraz ze swoim partnerem prawdziwej przyjani i mioci.

Wojtek z Wrocawia pisze, e by ju w takim zwizku z 20-letni studentk.

Szukajc osb, ktre miay styczno ze sponsoringiem, znajduj Joann. Ma 32 lata, przez trzy lata pozostawa-a w takim ukadzie sponsorskim.

Co skonio Ci, eby odpowiedzie na moje ogoszenie?Chciaabym, eby moja historia pomoga innym. Kiedy wchodziam w ukad z moim sponsorem, miaam 24 lata, na gowie patne studia i ogromne problemy nansowe. Myl, e przestraszyam si, e moi rodzice nie bd w stanie mi duej pomaga. Strach nie jest dobrym doradc. Teraz wiem, e takie pienidze byabym w stanie zarobi w normalnej pracy.

Dlaczego sponsoring, a nie prostytucja?Wtedy mylaam, e sponsora interesuje nie tylko moje ciao, ale te tak zwana dusza, czyli rozmowy, spdza-nie razem czasu. Generalizuj, ale chyba facetowi atwo

jest oddzieli seks od uczucia.

Magda, bohaterka reportau, mwi, e czuje wadz nad swoim sponsorem.Nie wierz. Sama byam podobna do niej. To jest tylko poza, udajesz, e nikt nie moe ci zrani.

Zosia z kolei mwi, e w pracy jest tylko ciaem.Zapewniam j, e nie jest. Tego typu praca zostawi w niej lad na cae ycie.

Magda mwi te, e planuje mie dom, rodzin, dzieci.Powtarzam, tego nie da si zapomnie. Bdzie jej ci-ko, pewnie nie powie nic mowi ani dzieciom.

Masz dzieci?Tak. I boj si, co mogyby powiedzie, gdyby si dowiedziay o mojej przeszoci. W wywiadzie zastosowano skrty.

www.gazeta.naszemiasto.pl

WYWIAD

24.co.uk28

Z ycia wzite

04_Z zycia.indd 28 10/29/2012 6:50:52 PM


Rozmawiaj tanio ze wiatem

Terms & Conditions: Ask the bill payers permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

Dzwo tanio 24/7 z telefonu stacjonarnego na stacjonarny

Australia

USAKanada

Hiszpania

Francja

Norwegia

PolskaNiemcyHolandia

Belgia1p

1p1p

1p

1p

1p

1p

1p

1p

1p

1p za minutWykr 0844 862 3499, a po usyszeniu operatora numer docelowy z penym midzynarodowym prexem i zakocz #Wicej informacji i cennik: www. auracall.com/panorama/classic


Byo cudownie, ale wrcia do poprzed-niego chopaka, teraz jestemy kumplami - dodaje. 35-letni Marek pisze: Taka zna-jomo powinna by oparta na wzajemnym szacunku. I nie lubi udziwnie. Micha, 32-latek, moe zaoferowa 1500 z za 5-6 spotka w miesicu. Mateusz, wysoki sza-tyn z okolic Wrocawia, za 4 spotkania ofe-ruje 700 z. Tadeusz mwi, e gentleman o pienidzach nie mwi, ale za regularne spotkania gwarantuje kilka rednich kra-jowych. Plus kieszonkowe. Umawiam si z dwoma z nich.

Piotr kocha tylko onPiotr, na oko ma 37 lat. Spotykamy si w

kawiarni w centrum Wrocawia. Zdener-wowany zamawia szklank wody. Ma ro-dzin, wic dyskrecja jest pena. Z usug prostytutek nie korzysta. Z reszt, chodzi mu gwnie o spdzanie razem czasu, no i o zrozumienie. Od razu mwi, e uczu-cia nie wchodz w gr. Kocha tylko on i dzieci. I dodaje, e o swojej rodzinie mwi pierwszy i ostatni raz.

Z Michaem, przedsibiorc z okolic Wrocawia, spotykam si w Rynku. mieje si, kiedy okazuje si, e jest ode mnie ni-szy. Szuka kogo innego, ale kaw chtnie wyp e. Bo do sponsorowania podchodzi na luzie. By w kilku zwizkach, ale nie mg znie zaborczoci. A jak sam mwi, chce mie i kobiet, i spokj, bo pienidze ju ma. Jest mody i na stabilizacj ma jeszcze czas. O kobiet lubi zabiega, chce, eby poczua si wyjtkowa. - Zwykle kupuj kwiaty, prezenty, zapraszam na kolacje. Chc, eby byo naturalnie, jak w yciu - mwi Micha.

Magdalena ma ambicjeDzwoni do dziewczyn ogaszajcych si

w dziale Szukam sponsora na wrocaw-skim portalu ogoszeniowym. Wikszo mwi, e to pomyka lub odkada suchaw-k. Na rozmow zgadza si Magdalena, 29-latka, ambitna, szukajca konkretnego Pana, najlepiej po 40.. Mwi, e nie czuje si jak prostytutka, bo to ona decyduje, kogo wybierze. Za stay ukad nie wemie mniej

ni 5 tys. za miesic. W zamian oferuje siebie na wyczno. Co myli o sponso-rach? - Wielu z nich sdzi, e ma nad nami wadz, a to nie prawda. Nie czy mnie z nimi nic, oprcz pienidzy - mwi. Magda-lena odkada je na mieszkanie i podre. Na razie nie chce si wiza na stae, ale przed czterdziestk chciaaby mie rodzi-n. Z kolei Zofia, studentka zaoczna na prywatnej uczelni, pienidze przeznacza na biece wydatki, zostaje jej niewiele, ale za to czsto dostaje prezenty bez okazji. Jej ukad jest klarowny: okrelona liczba spo-tka w miesicu, za kade dostaje stosow-n kwot. Czasem wyjeda na weekend, oczywicie za ekstrapienidze. Co jej naj-bardziej przeszkadza? - Nikomu nie mog o tym powiedzie. Ani rodzicom, ani zna-jomym - przyznaje. A czasem ma ochot. Bo, jak mwi, praca nie jest atwa. Bywa, e nie ma siy si pomalowa i adnie ubra, a przecie musi. - Ale na to si zgodziam, w pracy jestem tylko ciaem - mwi.

ALINA PLATA


Reklama: 020 3026 6550 29

04_Z zycia.indd 29 10/29/2012 6:50:53 PM

M ilet znajduje si w pou-dniowo-zachodniej Tur-cji. Najatwiej dojecha tam z kurortu Kuadas, ktry znajduje si ok. 50 km na pnoc od malowniczego morza ruin. Wycieczki do Miletu s organizowane take z Bodrum oraz Seluk, zazwyczaj s poczone ze zwiedzaniem Didymy i Piren. Dlaczego warto tam pojecha? Ponad 2 tys. lat temu Milet by jednym z najwaniej-szych centrw nauki i handlu wczesnej Grecji Joskiej. Dorwnywa takim pot-gom jak Efez, Tyr czy Kartagina.

Miasto Talesa- Wanie std pochodzi synny ma-

tematyk, astronom i lozof Tales, twrca

Std Grecy rzdzili JoniPonad dwa tysice lat temu Milet by miastem portowym oraz wanym centrum handlu i nauki. Teraz to malownicze morze ruin, oddalone o osiem kilometrw od Morza Egejskiego.

twierdzenia o proporcjonalnoci odcinkw na prostych rwnolegych przecinajcych ramiona kta. W Milecie urodzili si tak-e orator Aspasia czy architekt Isidonis, ktrego dzieem jest bizantyjska witynia Mdroci Boej Hagia Sophia w Konstan-tynopolu - zaznacza Agnieszka, moja prze-wodniczka po zachodniej Turcji. Panteon mylicieli pochodzcych z Miletu uzupe-niaj lozofowie Anaksymenes i Anaksy-mander, geograf i historyk Hekatajos oraz autor erotykw Arystydes. W pierwszym wieku naszej ery dotar tam rwnie wity Pawe, wczeniej przebywa tam Aleksan-der Macedoski, ktry zdoby i zburzy miasto podczas wyprawy na Persj. Ponad 2 tys. lat temu Milet rozsawiali take e-glarze i kupcy. Miasto leao u ujcia rze-ki Meander do Morza Egejskiego. Zaczo podupada, kiedy rzeka ulego zamuleniu. Obecnie ley a 8 km od brzegu.

Teatr na 15 tys. widzwMilet ma ok. 4 tys. lat. Od VIII do VI w.

p.n.e. skolonizowa kilka miast nad Pro-pontyd i Morzem Czarnym. Blisko 2,5 tys. lat temu kupcy z Miletu dotarli do Naukra-tis nad Nilem. Konkurowali z wczesnymi

potgami handlowymi Kartagin i Tyrem. Po zdobyciu przez Persw miasto stao si zarzewiem kon iktw grecko-perskich wojen. Zaczo podupada po zburzeniu przez Aleksandra Wielkiego w czasie jego wyprawy na Persj. Odzyskao wietno w czasach panowania rzymskiego. Wanie z tego okresu (lata 120-130 p.n.e.) pochodzi odnaleziona i zrekonstruowana przez Tho-masa Wieganda brama miejska, znajdujca si obecnie w berliskim Muzeum Perga-moskim.

Najwiksz osobliwoci Miletu s obec-nie ruiny monumentalnego teatru, ktry mg pomieci ok. 15 tys. widzw. Kolejn atrakcj jest agora, czyli ogromny rynek, ktry w staroytnoci otaczay doryckie hale. Jedn z najwaniejszych budowli byo Delphinion sanktuarium Apollina Del c-kiego, ktry by patronem miasta.

Zwiedzajc ruiny, nie mona pomin ani Faustyny (ony cesarza Marka Au-reliusza) oraz sali posiedze Buleuterion, w ktrej mogo obradowa a 1,3 tys. osb! Warto te zajrze do znajdujcego si na uboczu meczetu Ilyas Bey Camii z XIV w.

DARIUSZ BROEK

Moesz mie codziennie w swoim komputerze pene wydanie Gazety Lubuskiej.Wystarczy wej na stron

www.e-paper.pl/lubuska i zoy zamwienie

24.co.uk30

Dookoa wiata

Szukaj pod dobrym adresem strefa.co.uk

strefa.co.uk polskie ogoszenia na Wyspach

/*&36$)0.0g$*

13"$"

.0503:;"$+"

413;&%".,61*

64|6(*

410|&$;&4580

O G O S Z E N I A O N L I N E

05_Dookola.indd 30 10/29/2012 6:53:37 PM



Szukaj pod dobrym adresem strefa.co.uk

strefa.co.uk polskie ogoszenia na Wyspach

/*&36$)0.0g$*

13"$"

.0503:;"$+"

413;&%".,61*

64|6(*

410|&$;&4580


05_Dookola.indd 31 10/29/2012 6:53:42 PM


Warsztaty Pikna dla Polek w Londynie!

WE UDZIA W WARSZTATACH PIKNA!

Pragniesz poczu si silna i pikna? Chcesz odkry w sobie prawdziw kobiet?Marzysz o nowej fryzurze, nauce profesjonalnego makau i poradach stylisty?

Potrzebujesz fachowej porady profesjonalnego wizaysty, stylisty, fryzjera? Masz problemy skrne? Nie wiesz, jak dobra odpowiedni garderob do swojej sylwetki? Nasi fachowcy doradz Ci, jak wyglda kobieco i jak dba o siebie kadego dnia, a life coach podpowie Ci, jak poczu si naprawd piknie!

Zrb pierwszy krok zmie swoje ycie i uwierz we wasne moliwoci!

Warsztaty poprowadz eksperci z wielu dziedzin m.in:

Ewa Pietras, wizaystka i kolorystka,www.evapietras.com

Gosia Grna, wykwali kowany Life Coach,www.gosiagorna.com

specjalici z zakresu stylizacji, dietetyki, dermatologii oraz kosmetologii

Ju 17.11.2012 w Londynie odbdzie si kolejna edycja Warsztatw Pikna pod patronatem Panoramy i Polish Express czekamy na Twoje zgoszenie!

Masz problemy skrne? Nie wiesz, jak dobra odpowiedni garderob do swojej sylwetki? Nasi fachowcy doradz Ci, jak wyglda kobieco i jak dba o siebie kadego dnia,

Pragniesz poczu si silna i pikna? Chcesz odkry w sobie prawdziw kobiet?Marzysz o nowej fryzurze, nauce profesjonalnego makau i poradach stylisty?

w Londynie odbdzie si kolejna edycja Warsztatw Pikna zgoszenie!

Warsztaty Pikna

Warsztaty

Pik

na

Rejestracja na stronie www.dziewczyny.co.uk

Kada z uczestniczek otrzyma ekskluzywny upominek kosmetyczny. Zapewniamy cay dzie szkole i konsultacji ze specjalistami oraz moliwo wyprbowania kosmetykw rnych marek. Nie zabraknie take konkursw z atrakcyjnymi nagrodami!

JU DZI ZMIE SWOJE YCIE!

Zgo si do nas!

Miejsce: Ealing Town Hall, Ealing W5 2BY

Organizatorzy Partnerzy

PLATFORMA Z SERIALAMI

PLATFORMA Z SERIALAMI



ERIS NA ZAPAS, FULL PAGE DO SERWISU NA S.15


Reklama: 020 3026 6550 63

12_Kobieta.indd 63 10/26/2012 2:01:07 PM

24.co.uk32

Dookoa wiata

05_Dookola.indd 32 10/29/2012 6:53:46 PM

KontynentyKochane Dzieci! Jak obszerna jest Wasza wiedza z geogra i? Pora abycie dowiedzia-y si wicej na temat kontynentw oraz map, ktre przez tysice lat zmieniay si, podobnie jak caa nasza kula ziemska.

Kontynenty to wielkie obszary ldowe otoczone wodami oceanw i mrz. Mamy ich 7:

Europa

Afryka Australia i Oceania

Ameryka Pnocna Ameryka Poudniowa

Azja

Ameryka Pnocna Ameryka Poudniowa

Antarktyda

33 106_Pano_mis.indd 33 29/10/2012 10:45:15

Patrzc na map wiata znajdujc si na stronie obok, podpisz kontynenty.

Pocztkowo staroytni wydzielali tylko trzy kontynenty: Europ, Azj i Libi (tak zwali dzisiejsz Afryk). Tak wizj przekazuje take bibl na opowie o trzech synach Noego: Semie, Chamie i Jafecie, ktrych po-tomkowie zasiedlili poszczeglne kontynenty. W redniowieczu natomiast wierzono w fantastyczne opowiadania o dziwacznych stworzeniach i potworach zamieszkujcych odlege ldy i morza. Mapy redniowieczne byy bardzo prymitywne, przedstawiay wiat jako okrg lub prostokt. Jednak z biegiem czasu wiedza geogra czna zacza si poprawia, gw-nie dziki kontaktom z Arabami, ktrych nauka staa na bardzo wysokim poziomie. Poprawiy si take techniki nawigacyjne, upowszechni si kompas, budowano lepsze i wiksze okrty, sporzdzano coraz dokad-niejsze mapy znanych obszarw. Dziki temu w XV w. Krzysztof Kolumb odkry Ameryk, co stao si przeomowym odkryciem geogra cznym.

Kontynenty

Rozwj geografii

34206_Pano_mis.indd 34 29/10/2012 10:45:34

A M E R Y K APNOCNA

A M E R Y K APOUDNIOWA

AFRYKA

ANTARKTYDA

EUROPA

AUSTRALIA

AZJA

Jeszcze zanim czowiek nauczy si pisa, ju potra nakreli wasne terytorium. Pocztkowo byy to rysunki na kamieniu, pniej na tabli-cach z gliny. Istniay take inne sposoby tworzenia pierwotnych map. Na Wyspach Oceanii mapy robiono z muszelek i specjalnego materiau. Przy-szywano do niego muszelki, ktrych ukad odpowiada linii brzegowej wyspy. Dawniej umieszczano na mapach tylko niewielkie obszary, lece w najbliszej okolicy.

Obszary ldowe stale si prze- mieszczaj. Jednak s to ruchy bardzo powolne i praktycznie nie do zauwaenia. Obecne rozmieszczenie kontynentw uksztatowao si ju kilka milio-nw lat temu.Afryka jest kontynentem, ktry ley na wszystkich 4 pkulach pnocnej, poudniowej, wschod-niej i zachodniej.W Afryce znajduje si najwiksza pustynia na wiecie Sahara.Europa jest najstarszym kontynentem wiata.Azja pod wieloma wzgldami jest najwiksza. Ma najwiksz powierzchni, najwysze szczyty grskie, najdusze

panorama magazine issue 270

Documents