page

8
jif{ !% c+s $@ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ;fpg * ut] laxLaf/ (July 24, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).– ;Tofu|x SATYAGRAHA WEEKLY ;fKtflxs jLkLsf] lrGtgsf] ljifodf kl5Nnf] ;dodf hgtf s] eG5g\ < clxn] klg jLkL sf]O/fnfs} lrGtgk|lt g]kfnL hgtf cfzfjfbL 5g\ . pxfFn] b]vfPsf] af6f]af6} xfd|f] pGgtL x'G5 . clxn]sf] b'vsf] kl/l:yltsf] cGTo x'G5 eGg] hgtfsf] ck]Iff 5 . jLkLk|ltsf] cf:yfdf sdL x6nfOg M Clif wdnf 7\ofSs} !% lbg nufP/ ;DkGg ePsf] Pdfn]sf] gjf} + dxflwj]zgkl5 of] kf6L{ ;~rf] eof] ls lj;~rf] eGg] k|Zg cfdtxdf v8f eof] . ;dfkg ;df/f]x ;fpg ! ut] o;sf gjlgjf{lrt cWoIf s]kLzdf{ cf]nLn] clejfbg ubf{ b]j| ] xft p7fP . sDo'lgi6x¿sf] clejfbg bflxg] xft p7fP/ d'8\sL s:b} ul/G5 . t/ oxfF b]j| ] xft p7\of] . lsg eGg] lh1f;f klg /x]g . pgsf] bflxg] xft k'/} Jof08]hdf / d'8\sL s:g' t k/} hfcf];\ clnslt p7fpg ;d]t g;Sg] cj:yfdf lyof] . o:tf] bflxg] xftnfO{ pgn] v'n} b]vfO lbP . To;sf/0f s;}n] lh1f;f k|s6 ug} { k/]g, cfkm} ;a} s'/f v'Nof] . ;Tofu|x 8]:s÷ of] Jof08]h crfsg st} b'3{6gfdf k/]/ nufOPsf] lyPg . pgsf] z/L/df /x]sf] /f]usf sf/0f cfkm}+ ckf+u h:tf] ePsf] lyof] . Tof] xft b]vfpFb} pgn] eg], …d ;Fu nfdf] hLjg 5}g .Ú gjlgjf{lrt cWoIfn] cfFvf l6nlkn agfpFb} lbPsf] cfkm\gf] cfo'sf af/]sf] of] hfgsf/L cfkm}+df ;'vb lyPg . 5}7f+} lbg cyf{t\ dxflwj]zgkl5 ;DkGg ug'{kg]{ :jefljs sfdx¿ h:t} ToxL c:j:ytfsf sf/0f gjlgjf{lrt ;b:ox¿nfO{ zky v'jfpg] sfd ;d]t ToxL lbg csf{ kbflwsf/LnfO{ x:tfGt/0f ug{k¥of] . of] Ps k|sf/sf] klxnf] lbg / cWoIfsf] klxnf] sfdsf nflu g} sfo{jfxs lgo'Qm ug{'k/]sf] / cWoIfaf6 ;Dkfbg x'g] afFsL jLkLsf] ljrf/ c;fGble{s x'g} ;Sb}g – /fdrGb| kf}8]n afFsL k[i7 ^ df Pdfn] dxflwj]zgaf6 ;~rf] eof] ls la;~rf] < ;ldltsf] a}7s a:g] u/L lbg tf]lsof] . xftv'§f rNg 5f8]sf] cj:yfdf of] @% lbgn] k"0f{ :jf:Yo lbg] xf] ls xf]Og eGg] clglZrt g} /Xof] . klxn] o:t} cj:yf cfPkl5 Po/ PDa'n]G;dfkm{t\ yfONof08 k'¥ofOPsf] lyof], h'g ;fdfGo :jf:Yonfe x'g 8]9 dlxgf nfUof] . Tof] pkrf/kl5 klg :jf:Yo k"0f{ lyPg . lrlsT;sx¿n] k"0f{ …j]8/]i6Ú ug'{kg]{ egL sfo{stf{ e]63f6nufotsf cGo /fhgLlts lqmofzLntfnfO{ lgif]w u/]sf lyP . To;sf] ;+s]t :jo+ pgn] g} ;dfkg ;df/f]xdf atfOPaf6 klg a'em\g ;lsG5 . bnsf] cWoIf eg]sf] ;jf{]Rr sfo{sf/L kb xf] . s'g} klg bnsf] /fhgLltn] a'l4 lbgsf sfdx¿ klg sfo{jfxsaf6 ;DkGg x'g] sfdsf] z'?jft lyof] . geGb} To;sf] 5}7f}+ lbg pgnfO{ clglZrtsfn;Ddsf nflu l;+ufk'/ nluof] . yfONof08df o;cl3 em08} 8]9 dlxgf pkrf/ u/]/ NofOPsf] lyof] . ;dfrf/df cfPcg';f/ ef/t nlug] xf] ls eGg] klg s'/f rn]sf] lyof] t/ ToxfF sfo{stf{x¿ e]6\g uO/xg] x'Fbf ltgsf] 5fofFaf6 hf]ufpg l;+ufk'/ g} nfg] to eof] . ToxfF sfo{stf{sf] kx'Fr gx'g] x'Fbf Tof] 7fpF /f]Hg' k/]sf] atfOof] . pkrf/df nluFbf jf hfOFbf otf cWoIfsf] cWoIftfdf a:g] a}7sn] kf6L{sf ;f+u7lgs lgsfox¿ :yfoL ;ldlt, kf]ln6Jo'/f]sf ;b:ox¿ lgo'Qm x'g afFsL g} /x] . cWoIfsf] :jf:YonfO{ Wofgdf /fv]/ dxflwj]zg ;dfkg ePsf] @% lbgkl5 s]Gb|Lo d'n'se/ jLkL ljrf/ ofqf g]kfnL sf+u|];n] cl3Nnf] ;fnsf] efb| @$ ut]b]lv @)&! ;fn efb| @$ ut];Ddsf] cjlwnfO{ ljZj k|hftflGqs ;dfhjfbL cfGbf]ngsf dxfg g]tf, cfkm\gf ;+:yfks dxfdfgj jLkL sf]O/fnfsf] hGd ztfAbL jif{sf ?kdf dgfpFb} cfPsf] 5 . o;} ;Gbe{df sf+u| ];n] ;fpg ^ ut] -:d[lt lbj;_ b]lv efb| @$ -hGd lbj;_ ut];Dd jLkL sf]O/fnf hGd ztfAbL sfo{qmdnfO{ ljz]if cleofgsf] ?kdf b]ze/L ljljw sfo{qmdx¿ ;lxt dgfpFb} 5 . o;} cj;/ kf/]/ g]kfnL sf+u|];n] @))# ;fnsf] lj/f6gu/sf] h'6ldn dhb'/ cfGbf]ngsf] qmddf kqmfp u/L jLkL sf]O/fnf, lul/hfk|;fb sf]O/fnf, dgdf]xg clwsf/L, tfl/0fLk|;fb sf]O/fnf, u]x]Gb|xl/ zdf{, o'j/fh clwsf/LnfO{ c8\8f;f/ ub{} df]/+u, ;'g;/L, wgs'6f, ef]hk'/, vf]6f+u, cf]vn9'+uf, /fd]5fk, l;Gw'nL, sfe|], eQmk'/ x'Fb} sf7df8f+} NofpFbfsf] dfu{df jLkLsf /fhg}lts, cfly{s, ;fdflhs lrGtg Pj+ ljrf/nfO{ hg:t/;Dd k'¥ofpg], jLkLsf] ;kgfcg';f/ eljiosf] g]kfn, eljiosf] ;d'Ggt g]kfn lgdf{0fsf] ;+sNk bf]xf]¥ofpFb} jLkL ljrf/sf] ;fGble{stfnfO{ yk :ki6 ug{], gofF k':tfnfO{ g]kfnL sf+u|]; / jLkLsf] of]ubfg / dxTjaf/] hfgsf/L u/fpg] tyf ;dod} ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds ;+ljwfg lgdf{0f ug{ cg's'n jftfj/0f jgfpg ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zosf ;fy lhNnfsf ljleGg 7fpFdf ljleGg sfo{qmdx¿ ;lxt jLkL ljrf/ ofqfÚ ug] {5 . sfo{qmdsf] klxnf] lbg >fj0f ^ ut] lj/f6gu/l:yt h'6 ldn xftfdf j[Iff/f]k0f, ljrf/;ef, k|hftGq;]gfgL ;Ddfg sfo{qmd cfof]hgf u¥of] . To;sf] ef]lnkN6 lxhf] a'waf/ ljxfg lj/f6gu/s} Pln6 Snjdf …jLkLsf] b]v]sf] 5'O{g, cem} a9\bf] kfPsf] 5 . jLkLsf] l;4fGtnfO{ sf+u|];n] hg:t/df k'¥ofpg g;s]sf] u'gf;f] klg 5 lg < jLkLsf] ljrf/nfO{ hg:t/;Dd k'¥ofpg] sfd g]kfnL sf+u|];n] ul//x]sf] 5 . t/ h;n] e|d >[hgf u/]sf 5g\ Tof] e|d lrg]{ sfd rflxF xfdLn] ;'? u/]sf] ljrf/ ofqfsf] qmddf u5f+}{ . jLkLsf] ljrf/ cem} ;fGble{s 5 < afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df ;/sf/L c:ktfndf dgk/L dfq} ofd' sF8]n sf7df8f+}sf ;/sf/L c:ktfnx¿df :jf:Yo hf" r u/fpg uPsf la/fdLnfO{ /f]u kQf gnufO{ km/s cf}iflw lbg] rng 5 . sltko la/fdLsf s'?jfnfO{ rflxg]eGbf a9L cf}iflw / ;fdu|L lsGg nufPsf] ;d]t e]l6Psf] 5 . …lkm:6'nf ePsf] /x]5, PS;–/] ug{ nufof]Ú #% jifL{o lkm/f]h vfgn] cfqmf]lzt x'Fb} eg] . vfgn] cf7 dlxgf cl3 jL/ c:ktfndf !% xhf/ eGbf a9L vr{ u/]/ pkrf/ u/fP . t/, /f]u lgsf] ePg . pgnfO{ zf}r a:bf lgs} uf¥xf] x'GYof] . dnåf/af6 /ut aUYof] . olx s'/f pgsf] pkrf/df ;+UnUg 8fS6/nfO{ atfpFbf 8fS6/n] 5ftLsf] PS;–/] ug{ nufPsf lyP . pgn] c:ktfndf 5ftLsf] PS;–/] klg u/] . pgn] eg], …8fS6/n] eg]sf] dfGg} k¥of] . d]/f] 5ftLdf s'g} ;d:of lyPg . 5ftLsf] PS;–/] agfpFbf d cfkm}+ b+u k/]sf] lyPF . ca xfdL s;nfO{ ljZjf; ug]{ <Ú 8fS6/n] eg] cg';f/ pgn] w]/}yl/ cf}ifwL lsg]/ klg vfP . t/, pkrf/ u/fPsf] # dlxgf lalt;Sbf klg /f]u lgsf] ePg . ;Kt/L 3/ ePsf vfg cflQP/ ef/tsf] alu{lgof af]8{/df k'u]/ pkrf/ u/fpFbf 8fS6/n] lkm:6'nf /f]u lgsf] kfg{ ] cf}ifwL lbP/ lgsf] eof] . pgn] ef/tdf pkrf/sf] nflu dfq ef? kfFr ;o ?k}of" dfq vr{ u/]sf] atfP . jL/ c:ktfn 5]pdf v]nf}gf k;n u/]/ a:g] lvdgfy of]uLnfO{ Ps xKtf;Dd ?3fvf]sL nfUbf lgdf]lgofsf] z+sf u/]/ 8fS6/n] PS;–/] ug{ nufP . jL/ c:ktfnd} lvdgfyn] tLg ;o ?k}ofF lt/]/ 5ftLsf] PS;–/] u/] . t/, PS;–/]df lgdf]lgof tyf 5ftL ;DaGwL s]lx klg /f]u gnfu]sf] pgsf] pkrf/df ;+UnUg 8fS6/n] atfPsf] hfgsf/L lvdgfyn] lbP . j+zh Tofu]/ c+uLs[ t gful/stf Û j+zhsf] gftfn] g]kfnL gful/stf k|fKt u/]sf JolQm ca kml;g] eof] eGb} c+uLs[t g]kfnL gful/stf lng nfu]sf] ;'Gbf cfZro{ nfUg ;Snf t/ 36gf eg] ;To xf] . ltAatLog z/0ffyL{sf ?kdf g]kfn lelqPsf km'G5f]s nfdfn] z'?df j+zhsf] gftfn] sf7df8f} + lhNnf k|zf;g sfof{noaf6 g]kfnL gful/stf lnPsf lyP . To;kl5 pgsf ;Dk"0f{ kl/jf/nfO{ klg j+zhsf] gftfn] g]kfnL gful/stf pknAw u/fof], lhNnf k|zf;g sfof{no sf7df8f} +n] . t/ log} km'G5f]s nfdf / lghsf k'q gf]a'{l5l/ª nfdfn] j+zhsf] gftfn] lnPsf] g]kfnL gful/tf /2 u/L c+uLs[t g]kfnL gful/stf lng] tof/Ldf h'6]sf 5g\ . km'G5f]sn] ;f]n'v'Da' lhNnf ;Nn]/L uflj; j8f g+= * b]vfO{ @)$^ ;fn sflQs @* ut] j+zhsf] gftfn] gful/stf lnPsf lyP . pgsf] gful/stfdf sf7df8f}+ lhNnf k|zf;g sfof{nosf tTsflng jl/i7 k|zf;sLo clws[t lji0f'/fh s';dn] b:tvt u/]sf 5g\ . cfkm"nfO{ un}+rf pBdL atfpg] km'G5f]s / gf]a'{l5l/ª nfdfn] u'Kt?kdf c+uLs[t hg;/f]sf/ afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df

Upload: -satyagraha-weekly

Post on 01-Apr-2016

212 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

सत्याग्रह साप्ताहिक आजको अंक |

TRANSCRIPT

Page 1: Page

jif{ !% c+s $@ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ;fpg * ut] laxLaf/ (July 24, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).–

;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

jLkLsf] lrGtgsf] ljifodf kl5Nnf] ;dodfhgtf s] eG5g\ <

clxn ] klg jLkL sf ]O/fnfs }lrGtgk|lt g]kfnL hgtf cfzfjfbL5g\ . pxfFn] b]vfPsf] af6f]af6} xfd|f]p GgtL x ' G5 . clxn ]sf ] b 'vsf ]kl/l:yltsf] cGTo x'G5 eGg] hgtfsf]ck]Iff 5 . jLkLk|ltsf] cf:yfdf sdL

x6nfOg M Clif wdnf

7\ofSs} !% lbg nufP/ ;DkGg ePsf] Pdfn]sf] gjf}+ dxflwj]zgkl5 of] kf6L{ ;~rf] eof] ls lj;~rf] eGg] k|Zg cfdtxdf v8f eof] . ;dfkg ;df/f]x ;fpg! ut] o;sf gjlgjf{lrt cWoIf s]kLzdf{ cf]nLn] clejfbg ubf{ b]j|] xft p7fP . sDo'lgi6x¿sf] clejfbg bflxg] xft p7fP/ d'8\sL s:b} ul/G5 . t/ oxfFb]j|] xft p7\of] . lsg eGg] lh1f;f klg /x]g . pgsf] bflxg] xft k'/} Jof08]hdf / d'8\sL s:g' t k/} hfcf];\ clnslt p7fpg ;d]t g;Sg] cj:yfdf lyof] .o:tf] bflxg] xftnfO{ pgn] v'n} b]vfO lbP . To;sf/0f s;}n] lh1f;f k|s6 ug}{ k/]g, cfkm} ;a} s'/f v'Nof] .

;Tofu|x 8]:s÷ of] Jof08]h crfsgst} b'3{6gfdf k/]/ nufOPsf] lyPg .pgsf] z/L/df /x]sf] /f]usf sf/0f cfkm}+ckf+u h:tf] ePsf] lyof] . Tof] xftb]vfpFb} pgn] eg], …d ;Fu nfdf] hLjg5}g .Ú gjlgjf{lrt cWoIfn] cfFvf l6nlknagfpFb} lbPsf] cfkm\gf] cfo'sf af/]sf] of]hfgsf/L cfkm}+df ;'vb lyPg . 5}7f+} lbgcyf{t\ dxflwj]zgkl5 ;DkGg ug'{kg]{:jefljs sfdx¿ h:t} ToxL c:j:ytfsfsf/0f gjlgjf{lrt ;b:ox¿nfO{ zkyv'jfpg] sfd ;d]t ToxL lbg csf{kbflwsf/LnfO{ x:tfGt/0f ug{k¥of] . of]Ps k|sf/sf] klxnf] lbg / cWoIfsf] klxnf]sfdsf nflu g} sfo {jfxs lgo'Qmug{'k/]sf] / cWoIfaf6 ;Dkfbg x'g] afFsL

jLkLsf] ljrf/ c;fGble{s x'g} ;Sb}g– /fdrGb| kf}8]n

afFsL k[i7 ^ df

Pdfn] dxflwj]zgaf6 ;~rf] eof] ls la;~rf] <;ldltsf] a}7s a:g] u/L lbg tf]lsof] .xftv'§f rNg 5f8]sf] cj:yfdf of] @%lbgn] k"0f{ :jf:Yo lbg] xf] ls xf]Og eGg]clglZrt g} /Xof] . klxn] o:t} cj:yfcfPkl5 Po/ PDa'n]G;dfkm{t\ yfONof08k'¥ofOPsf] lyof], h'g ;fdfGo :jf:Yonfex'g 8]9 dlxgf nfUof] . Tof] pkrf/kl5klg :jf:Yo k"0f{ lyPg . lrlsT;sx¿n]k"0f { …j]8/]i6Ú ug' {kg] { egL sfo{stf{e ]63f6nufotsf cGo /fhgL ltslqmofzLntfnfO{ lgif]w u/]sf lyP . To;sf];+s]t :jo+ pgn] g} ;dfkg ;df/f]xdfatfOPaf6 klg a'em\g ;lsG5 .

bnsf] cWoIf eg]sf] ;jf{]Rr sfo{sf/Lkb xf] . s'g} klg bnsf] /fhgLltn] a'l4

lbgsf sfdx¿ klg sfo{jfxsaf6 ;DkGgx'g] sfdsf] z'?jft lyof] .

geGb} To;sf] 5}7f} + lbg pgnfO{clglZrtsfn;Ddsf nflu l;+ufk '/nluof] . yfONof08df o;cl3 em08} 8]9dlxgf pkrf/ u/]/ NofOPsf] lyof] .;dfrf/df cfPcg';f/ ef/t nlug] xf]ls eGg] klg s'/f rn]sf] lyof] t/ ToxfFsfo{stf{x¿ e]6\g uO/xg] x'Fbf ltgsf]5fofFaf6 hf]ufpg l;+ufk'/ g} nfg] toeof] . ToxfF sfo{stf{sf] kx'Fr gx'g] x'FbfTof] 7fpF /f]Hg' k/]sf] atfOof] . pkrf/dfnluFbf jf hfOFbf otf cWoIfsf]] cWoIftfdfa:g] a}7sn] kf6L{sf ;f+u7lgs lgsfox¿:yfoL ;ldlt, kf]ln6Jo'/f]sf ;b:ox¿lgo'Qm x'g afFsL g} /x] . cWoIfsf]

:jf:YonfO{ Wofgdf /fv]/ dxflwj]zg;dfkg ePsf ] @% lbgkl5 s]Gb |Lo

d'n'se/ jLkL ljrf/ ofqfg]kfnL sf+u|];n] cl3Nnf] ;fnsf]

efb| @$ ut]b]lv @)&! ;fn efb| @$ut];Ddsf] cjlwnfO{ ljZj k|hftflGqs;dfhjfbL cfGbf]ngsf dxfg g]tf,cfkm \gf ;+:yfks dxfdfgj jLkLsf]O/fnfsf] hGd ztfAbL jif{sf ?kdfdgfpFb} cfPsf] 5 . o;} ;Gbe{df sf+u|];n];fpg ^ ut] -:d[lt lbj;_ b]lv efb|@$ -hGd lbj;_ ut];Dd jLkL sf]O/fnfhGd ztfAbL sfo{qmdnfO{ ljz]ifcleofgsf ] ?kdf b ]ze/L ljljwsfo{qmdx¿ ;lxt dgfpFb} 5 .

o;} cj;/ kf/]/ g]kfnL sf+u|];n]@))# ;fnsf] lj/f6gu/sf] h'6ldndhb'/ cfGbf]ngsf] qmddf kqmfp u/LjLkL sf]O/fnf, lul/hfk|;fb sf]O/fnf,dgdf]xg clwsf/L, tfl/0fLk|;fb sf]O/fnf,u]x]Gb|xl/ zdf{, o'j/fh clwsf/LnfO{c8\8f;f/ ub{} df]/+u, ;'g;/L, wgs'6f,ef]hk'/, vf]6f+u, cf]vn9'+uf, /fd]5fk, l;Gw'nL, sfe|], eQmk'/ x'Fb} sf7df8f+} NofpFbfsf]dfu{df jLkLsf /fhg}lts, cfly{s, ;fdflhs lrGtg Pj+ ljrf/nfO{ hg:t/;Dd k'¥ofpg],jLkLsf] ;kgfcg';f/ eljiosf] g]kfn, eljiosf] ;d'Ggt g]kfn lgdf{0fsf] ;+sNk bf]xf]¥ofpFb}jLkL ljrf/sf] ;fGble{stfnfO{ yk :ki6 ug{], gofF k':tfnfO{ g]kfnL sf+u|]; / jLkLsf]of]ubfg / dxTjaf/] hfgsf/L u/fpg] tyf ;dod} ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds;+ljwfg lgdf{0f ug{ cg's'n jftfj/0f jgfpg ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zosf ;fy lhNnfsfljleGg 7fpFdf ljleGg sfo{qmdx¿ ;lxt …jLkL ljrf/ ofqfÚ ug]{5 .

sfo{qmdsf] klxnf] lbg >fj0f ^ ut] lj/f6gu/l:yt h'6 ldn xftfdf j[Iff/f]k0f,ljrf/;ef, k|hftGq;]gfgL ;Ddfg sfo{qmd cfof]hgf u¥of] . To;sf] ef]lnkN6 lxhf]a'waf/ ljxfg lj/f6gu/s} Pln6 Snjdf …jLkLsf]

b]v]sf] 5'O{g, cem} a9\bf] kfPsf] 5 .jLkLsf] l;4fGtnfO{ sf+u|];n] hg:t/dfk'¥ofpg g;s]sf] u'gf;f] klg 5 lg <

jLkLsf] ljrf/nfO{ hg:t/;Ddk'¥ofpg] sfd g]kfnL sf+u|];n] ul//x]sf]5 . t/ h;n] e|d >[hgf u/]sf 5g\ Tof] e|dlrg]{ sfd rflxF xfdLn] ;'? u/]sf] ljrf/ ofqfsf]qmddf u5f+}{ .jLkLsf] ljrf/ cem} ;fGble{s 5 <

afFsL k[i7 ^ df

afFsL k[i7 ^ df

;/sf/L c:ktfndfdgk/L dfq}

ofd' sF8]n

sf7df8f+}sf ;/sf/L c:ktfnx¿df :jf:Yo hf "ru/fpg uPsf la/fdLnfO{ /f]u kQf gnufO{ km/scf}iflw lbg] rng 5 . sltko la/fdLsf s'?jfnfO{rflxg]eGbf a9L cf}iflw / ;fdu|L lsGg nufPsf] ;d]te]l6Psf] 5 . …lkm:6'nf ePsf] /x]5, PS;–/] ug{ nufof]Ú#% jifL{o lkm/f]h vfgn] cfqmf]lzt x'Fb} eg] . vfgn]cf7 dlxgf cl3 jL/ c:ktfndf !% xhf/ eGbf a9Lvr{ u/]/ pkrf/ u/fP . t/, /f]u lgsf] ePg . pgnfO{zf}r a:bf lgs} uf¥xf] x'GYof] . dnåf/af6 /ut aUYof] .olx s'/f pgsf] pkrf/df ;+UnUg 8fS6/nfO{ atfpFbf8fS6/n] 5ftLsf] PS;–/] ug{ nufPsf lyP . pgn]c:ktfndf 5ftLsf] PS;–/] klg u/] . pgn] eg], …8fS6/n]eg]sf] dfGg} k¥of] . d]/f] 5ftLdf s'g} ;d:of lyPg .

5ftLsf] PS;–/] agfpFbf d cfkm}+ b+u k/]sf] lyPF . caxfdL s;nfO{ ljZjf; ug]{ <Ú 8fS6/n] eg] cg';f/pgn] w]/}yl/ cf}ifwL lsg]/ klg vfP . t/, pkrf/u/fPsf] # dlxgf lalt;Sbf klg /f]u lgsf] ePg .

;Kt/L 3/ ePsf vfg cflQP/ ef/tsf] alu{lgofaf]8{/df k'u]/ pkrf/ u/fpFbf 8fS6/n] lkm:6'nf /f]u lgsf]kfg{] cf}ifwL lbP/ lgsf] eof] . pgn] ef/tdf pkrf/sf]nflu dfq ef? kfFr ;o ?k}of" dfq vr{ u/]sf] atfP .jL/ c:ktfn 5]pdf v]nf}gf k;n u/]/ a:g] lvdgfyof]uLnfO{ Ps xKtf;Dd ?3fvf]sL nfUbf lgdf]lgofsf] z+sfu/]/ 8fS6/n] PS;–/] ug{ nufP . jL/ c:ktfnd} lvdgfyn]tLg ;o ?k}ofF lt/]/ 5ftLsf] PS;–/] u/] . t/, PS;–/]dflgdf]lgof tyf 5ftL ;DaGwL s]lx klg /f]u gnfu]sf]pgsf] pkrf/df ;+UnUg 8fS6/n] atfPsf] hfgsf/Llvdgfyn] lbP .

j+zh Tofu]/c+uLs[t gful/stf Û

j+zhsf] gftfn] g]kfnL gful/stf k|fKt u/]sf JolQmca kml;g] eof] eGb} c+uLs[t g]kfnL gful/stf lng nfu]sf];'Gbf cfZro{ nfUg ;Snf t/ 36gf eg] ;To xf] . ltAatLogz/0ffyL{sf ?kdf g]kfn lelqPsf km'G5f]s nfdfn] z'?dfj+zhsf] gftfn] sf7df8f}+ lhNnf k|zf;g sfof{noaf6 g]kfnLgful/stf lnPsf lyP . To;kl5 pgsf ;Dk"0f{ kl/jf/nfO{klg j+zhsf] gftfn] g]kfnL gful/stf pknAw u/fof], lhNnfk|zf;g sfof{no sf7df8f}+n] .

t/ log} km'G5f]s nfdf / lghsf k'q gf]a'{l5l/ªnfdfn] j+zhsf] gftfn] lnPsf] g]kfnL gful/tf /2 u/Lc+uLs[t g]kfnL gful/stf lng] tof/Ldf h'6]sf 5g\ .km'G5f]sn] ;f]n'v'Da' lhNnf ;Nn]/L uflj; j8f g+= *b]vfO{ @)$^ ;fn sflQs @* ut] j+zhsf] gftfn]gful/stf lnPsf lyP . pgsf] gful/stfdf sf7df8f}+lhNnf k|zf;g sfof{nosf tTsflng jl/i7 k|zf;sLoclws[t lji0f'/fh s';dn] b:tvt u/]sf 5g\ . cfkm"nfO{un}+rf pBdL atfpg] km'G5f]s / gf]a'{l5l/ª nfdfn]u'Kt?kdf c+uLs[t

hg;/f]sf/

afFsL k[i7 ^ df

afFsL k[i7 ^ df

Page 2: Page

sf=lh=b=g+= !$@÷)%%÷%^, uf]=x'=sf=b=g+= !$@÷)^#÷^$ *laxLaf/, ;fpg *, @)&!

k|sfzs÷k|wfg;Dkfbs M ;Ltf/fd 9'+u]n, ;Nnfxsf/ M g/]Gb|axfb'/ >]i7, Joj:yfks M g/f]h cof{n, sfof{no M gof“afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g M $$*%$*@,)!–@@(^@)# kf]=j=g+= @!%!), E-mail : [email protected], d'b|0f M PS;k|]; sn/ k|]; k|fln a'4gu/, ;Dkfbs M /fh]z ;fksf]6f

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

O{Zj/ a:g]tskf]{/]6 O{Zj/ a:g]t

n"gs/0fbf;–u+ufb]jL rf}w/L;flxTosnf dlGb/åf/f cIfosf]if :yfkgflqe'jg ljZjljBfno, kb\dsGof

ax'd'vL SofDk; / >L n"gs/0fbf;–u+ufb]jL rf}w/L ;flxTo snf dlGb/sfaLr …>L n"gu+uf lzIffj[lQ sf]ifÚ gfdscIfosf]ifsf] :yfkgf ug]{ ljifosf] ;xdltkqdf x:tfIf/ ;DkGg eof] . pQm;xdlt kqdf >L n"gs/0fbf;–u+ufb]jLrf}w/L ;flxTo snf dlGb/sf tkm{af6cWoIf, slj tyf uLtsf/ j;Gts'df/rf}w/L / kb\dsGof ax'd'vL SofDk;sftkm{af6 SofDk; k|d'v /fh]z >]i7n]x:tfIf/ u/] .

;xdlt kqsf cg';f/ snfdlGb/sftkm{af6 @% nfv ?k}ofFsf] cIfosf]if :yfkgful/g]5 / To;sf] Aofh /sdaf6 kb\dsGof

ax'd'vL SofDk;df g]kfnLljifosf] :gftsf]Q/ txdfk|fWofkg/t lzIfs tyfcWoog/t 5fqfnfO {cg';GwgfTds sfo{sf nfluzf]w Pjd\ ljåt\j[lQ k|bfgul/g] 5 . ;fy} g]kfnL;flxTosf] ljwfdf l;h{gfTdssfo{df pTs[i6 x'g] / g]kfnLljifosf] :gftsf]Q/ txdf SofDk;af6;jf{lws c+s k|fKt u/L ;jf]{Ts[i6 x'g]5fqfnfO{

:j0f{ kbs Pjd\ gub k'/:sf/ k|bfgug]{ ;d]t nIo /flvPsf] atfOPsf] 5 .cIfosf]ifsf] ;~rfng SofDk; k|d'vsf]

cWoIftfdf ul7t;~rfns ;ldltn] ug]{5,h;df b 'a } kI fsfk | lt lg lwx¿ /xg ]Joj:yf 5 .

;xdlt kqdfx:tfI f/ ub } {slj÷uLtsf/ rf}w/Ln]g]kfnL efiff ;flxTosf]

>La[l4 vflt/ ljåt\ j[lQsf nflu ;xof]uk'¥ofpg] k'0o sfo{df ;+nUg x'g kfpFbfcfkm" uf}/jflGjt ePsf] atfP eg]kb\dsGof ax'd'vL SofDk;sf k|d'v/fh]z >]i7n] ;flxTo–snf dlGb/sf] pQmsfo{sf] k|z+;f u/] .

cfO{PdP; / 6]lnsdsf]ahf/ k|j4{g of]hgf

g]kfn 6]lnsd / ;fd;'ª df]afOnn];+o'Qm ahf/ k|j4{g of]hgf NofPsf5g\ . ;fd;'ª df]afOnsf] cflwsfl/sljqm]tf OG6/g]zgn dfs]{l6ª ;le{;]hk|fln -cfO{PdP;_ n] / 6]lnsdn] ;+o'Qmof]hgfdfkm{t\ ahf/ k|j4{g ug]{ ;Demf}tfu/]sf x'g\ . cfO{PdP;åf/f ljtl/t;fd;'ª a|f08sf kfFr k|sf/sf df]afOn;]6dWo] s'g} Ps ;]6sf] ;fydf g]kfn6]lnsdsf] ;Ld sf8{sf] vl/bdf u|fxsn]df]afOn ;]6df !) k|ltzt gub 5'6k|fKt ug]{ 5g\ . To:t}, g]kfn 6]lnsdn];f] ;Ld sf8{ tyf df]afOn ;]6sf] d"Nosf]!% k|ltzt a/fa/;Ddsf] 6s 6fOdcyjf 8f6f l;Q}df pknAw u/fpg]5 .o;/L k|fKt x'g] ;]jf u|fxsn] ̂ dlxgfsfnflu k|To]s dlxgf a/fa/ ls:tfsf]?kdf k|fKt ug]{5g\ .

of] ;]jf cfO{PdP;sf PS;Sn'l;ea|f08, k;n tyf g]kfn 6]lnsdsf]

5flgPsf ljqmL s]Gb|dfkm{t\ pknAw x'g]hgfOPsf] 5 . of]hgfcGtu{t ;fd;'ª;]6sf ;fd;'ª u'? / ;fd;'ª nsf]6fdf]8nsf vl/bstf{nfO{ g]kfn 6]lnsdn]EjfO; ;]jfdf 5'6 lbg]5 eg] ;fd;'ª6«]G8, ;fd;'ª sf]/, Uofn]S;L P; y|La|f08sf df]afOn ;]6df OG6/g]6 8f6fpknAw u/fpg]5 . oL df]afOn ;]6x¿sf]vl/bdf pkef]Qmfx¿n] b'O{ ;o d"Nosf]

;Ld sf8{ tyf Ps ;o d"No a/fa/sf]6s 6fOd klg lgMz'Ns k|fKt ug]{5g\ .of]hgfcGtu{t vl/b ul/Psf df]afOn;]6df sDkgLsf] tkm{af6 pknAw Psjif{sf] jf/]G6L x'g]5 eg] P;f];]l/hdfklg 5 dlxgfsf ] jf/ ]G6L /xg]5 .cfO{PdP; / g]kfn 6]lnsdn] cfufdLtLg jif{sf nflu ;+o'Qm k|j4{g of]hgfdfx:tfIf/ u/]sf x'g\ .

6f]of]6fn] O{6Lcf]; lnef Nofpg]g]kfnsf nflu 6f]of ]6f uf8Lsf]

cflwsfl/s ljt/s o'gfO6]8 6] «8;{l;lG8s]6 k|flnn] g]kfnL ahf/df …a|f08Go" 6f]of]6f O{6Lcf]; lnefÚ h'nfO{sf]cGTodf ;fj{hlgs ug]{ ePsf] 5 . lnefXofrAofs l8hfOgsf] uf8L xf] . ljZje/u|fxsx¿sf] dg lhTg ;kmn 6f]of]6fO{6Lcf]; lnef g]kfndf klg ;kmn x'g]ljZjf; sDkgLn] lnPsf] 5 .

!!(& ;L;L sf] &*=( aLPrkL !^eNe ePsf] k]6«f]n OlGhgo'Qm 6f]of]6fO{6Lcf]; lnefdf kfFr l:k8 Dofg'onluc/aS; 5 . h;n] &*=( aLPkL %^))cf/kLPdsf] zlQm pTkGg u/fpF5 ;fy}

o;df !)$ PgPd uf8Lsf ljz]iftf x'g\ .lnefn] zx/L If]qdf !%=!lsnf]ld6/ / /fhdfu{df!&=&! lsnf ] ld6/k | ltln6/sf] dfOn]h k|bfg ug]{sDkgLsf ] egfO { 5 .To;}u/L o;df !*% / ̂ )cf/ !% 6\o'an]; 6fo/x¿h8fg ul/Psf 5g\ . gofF 6f]o6f O6Lcf];lnefdf km/flsnf] Soflag If]q 5, h;dfkfFr hgf JolQmn] cf/fdbfoL?kdf ofqfug { ;Sg ]5g \ . of ] uf8L pko 'Qmkfl/jfl/s uf8Lsf]?kdf k|of ]u ug{;lsG5, h;df $% ln6/ Ifdtfsf] OGwg

6\of+sL 5 ;fy} @%! ln6/sf] ;fdu|L/fVg ldNg] :yfg pknAw 5 . nfdf]ofqf ug]{ rfns tyf kfl/jfl/s JolQmsfnflu lnef lgs} OR5fPsf] XofrAofsuf8L xf] . pRr:t/sf] cfGtl/s ;hfj6ul/Psf] lnefdf k|of]ustf{sf nflucfjZos k|ljlw;lxtsf ] ;'ljwfx¿/flvPsf] 5 . o;df On]S6«f]lgs kfj/:6]ol/ª, dlN6 kmª\;g :6]ol/ª lXjn,kfj/ ljG8f]h, l/df]6 6«+ cf]kg/, l/df]6km\o'n ln8 cf]kg/, cflb ;'ljwfx¿n] of]XofrAofs uf8LnfO{ lgs} cf/fdbfoL /;'ljwfhgs agfPsf] 5 . 6f]of]6f O{6Lcf];lnefdf Pa/P;, O{aL8L, Po/Aofu,ODKofS6 PAhf]la{ª a8L :6«Sr/ / OlGhgOdf]lanfOh/h:tf pRr:t/sf] km/s–km/s k|s[ltsf ;'/Iff Kofs]h /flvPsf]5, h;n] rfns tyf ofq'x¿nfO{ ;'/Iffcfbfgk|bfg ug]{ sDkgLsf] bfjL 5 .

PgPnhLsf] zfvf nfxfgdfljut nfdf] ;dob]lv aLdf ;]jfdf ;dlk{t PgPnhL OG:of]/]G; sDkgLn] l;/fxf

lhNnfsf] nfxfgdf cfkm\gf] @$ cf}+ zfvf lj:tf/ u/]sf] 5 . nfxfg pBf]u jfl0fHo; +3sf cWoIf ; ' lgndxtf]n] åLk k|Hjlnt u/LpQm zfvfsf ]cf}krfl/s?kdf pb\3f6gu/]sf lyP . lglh{jg aLdf

If]qdf ljz]if 6]jf k'¥ofpg] p2]Zosf ;fy ;~rfng x'g uO/x]sf] To; zfvfn] s[liftyf kz' aLdfnfO{ w]/} psf:g] ljZjf; pQm OG:of]/]G;sf kbflwsf/Lx¿sf] /x]sf] 5 .

d]ufsf] rf}+yf] jflif{sf]T;j ;DkGgd]uf a}+s g]kfn lnld6]8n] a'waf/ cfkm\gf] rf} +yf] jflif{sf]T;j dgfPsf]

5 . sf7df8f} +sf] sflGtkyl:yt d]uf dxndf cfof]lht ljz]if sfo{qmddfd]uf a}+ssf cWoIf k|f8f dbgs'df/ bfxfnn] ljt]sf] jif{nfO{ ;'gf}nf]jif{sf] ;+1f lbP . …ut jif{nfO{ kms]{/ x]bf{ d]uf a}+ssf nflu clt g};'gf}nf] jif{sf ?kdf d}n] kfPsf] 5' . utjif{ xfdLn] xfd|f k|j4{s /z]o/wgL dxfg'efjnfO{ klxnf]k6s gf} k|ltzt gub nfef+z afF8\g;Sof}+ . Pp6f ;+:yf x'ls{P/ To;sf] nfe lng kfpg' lgs} 7"nf] uj{sf]ljifo x'Fbf]/x]5, h'g d}n] cg'e'lt u/]sf] 5' .Ú bfxfn eG5g\, …cem xfdL;Fu}v'n]sf cGo a}+s eGbf xfdLn] w]/} nfef+z afF8\g ;Sg' xfd|f] pknlAwsf

?kdf d}n] lnPsf] 5' .Ú…xnf]b]lv xfO8«f];Dd eGg] gf/f adf]lhd xfdLn] cl3Nnf] cfly{s jif{nfO{

;fgf demf}nf Joj;fo -P;PdO{_ / n3'ljQ sfo{qmddf s]lGb|t u¥of}+, of]jif{nfO{ P;PdO{ / skf]{/]6 a+}lsªaLr vf8n k'g{ …ld8 skf]{/]6Ú OsfO{ v8fug{ nfu]sf 5f}+,Ú d]uf a}+ssL lgldQ k|d'v sfo{sf/L clws[t cg'kdfv'~h]nL elG5g\– …o;n] P;PdO{ / skf]{/]6 a}+lsªsf] aLrdf kg]{ u|fxsju{nfO{;d]6\g ;lsg] cfzf lnPsf 5f}+ .Ú lgldQ l;Ocf] v'~h]nLn] o; cfly{sjif{df u|fxssf] dfu adf]lhd le;f sf8{ Nofpg nfu]sf] hfgsf/L lbO{g\ .pgsf cg';f/, ut cfly{s jif{ ;Dddf d]uf a}+ssf] !& ca{ !% s/f]8a/fj/ lgIf]k ;+sng ePsf] 5 eg] !$ ca{ *& s/f]8 a/fj/sf] shf{k|jfx ePsf] 5 . o;}u/L, u|fxs ;+Vof sl/a Ps nfv #) xhf/ k'u]sf]5 . shf{sf] cf};t cfsf/ !^ nfv / lgIf]ksf] Ps nfv $# xhf/ /x]sf]5 . b]ze/ @* j6f zfvf /x]sf] d]uf a}+ssf #! j6f P6LPd ;~hfn 5 .b]zsf $& j6f :yfgaf6 cTofw'lgs zfvf/lxt a}+lsª ;]jf k|bfg ul//x]sf]a} +sn] !! ;o %) :yfgdf d]uf /]ld6sf] ;~hfn lj:tf/ u/]sf] 5 .o;}aLr, jflif{sf]T;jsf cj;/df a}+sn] cgfy tyf c;xfo afnaflnsfcfl>t sf7df8f}+sf] wfkf;Ll:yt kljq ;dfh ;]jf g]kfnnfO{ (( xhf/ gf};o (( ?k}ofF gub ;xof]u k|bfg u/]sf] 5 .

l;6L PS;k|]; /PgaLaLr ;Demf}tf

ljleGg cGt/f { li6 «o d'n 'saf6:jb]zdf /]ld6\ofG; leq\ofpFb} cfPsf]l;6L PS;k|]; dgL 6«fG;km/ / g]kfna+unfb]z a}+s lnld6]8aLr /]ld6\ofG;e'QmfgLsf ljifodf ;Demf}tf ePsf] 5 .;Demf}tf;Fu} ljb]zaf6 l;6L PS;k|];dgL 6«fG;km/dfkm{t\ k7fPsf] k};f g]kfn

a +unfb ]z a } +sn ] cfkm \gf ljleGgzfvfx¿af6 e'QmfgL lbg] ePsf] 5 .;Demf }tfkqdf l;6L PS;k| ]; dgL6«fG;km/sf tkm{af6 k|aGw lgb]{zs rGb|608g / g]kfn a+unfb ]z a} +ssftkm {af6 k |d 'v sfo {sf/L clws[t1fg]Gb|k|;fb 9'+ufgfn] x:tfIf/ u/]sf5g\ . cf7 jif {cl3b]lv ljb]zaf6;'/lIft / e/kbf]{ tl/sfn] /]ld6\ofG;leq\ofpFb} cfPsf] l;6L PS;k|]; dgL6«fG;km/n] o;cl3 ljleGg a} +s;Fu;Demf}tf ul/;s]sf] 5 . of] ;Fu} l;6LPS;k| ];n] d'n'se/af6 sl/a tLgxhf/ kfFr ;oeGbf a9L cflwsfl/s7fpFaf6 /sd e'QmfgL ug]{ ePsf] 5 .

glan a}+s nuftf/ ;Ddflgtn]vf tyf n]vf kl/If0f lgodg lgsfo g]kfn rf6{8{ PsfpG6]G6\;

;+:yfåf/f cfof]lht sfo{qmddf ;g\ @)!@÷!# sf] nflu glan a}+snfO{…pTs[i6 n]vf k|:t'lt ;DdfgÚ k|fKt ePsf]] 5 . h'nfO{ !*, @)!$ df/fhwfgLdf cfof]lht Ps sfo{qmddf cy{dGqL 8f= /fdz/0f dxtn]glan a}+snfO{ ;f] pkflw k|bfg u/] . glan a}+ssf] tk{maf6 a}+ssfk|d'v ljQ clws[t s[i0fbQ e§/fO{n] ;f] ;Ddfg u|x0f u/] . ;g\@))*÷)( b]lv glan a}+sn] nuftf/ kfFrf}+k6s ;f] ;Ddfg k|fKt ub}{cfO/x]sf] 5 . glan a}+sn] canDag u/]sf] n]vf k|:t'lt dfkb08pRr:t/sf] /x]sf]n] ;fkmfåf/f k|bfg ul/g] pTs[i6 k|:t'ltdf ;d]tnuftf/ tLg jif{b]lv d]l/6 ckm ;l6{lkms]6af6 ;Ddflgt x'Fb} cfO/x]sf]5 . sDkgLx¿sf] ljlQo ljj/0f k|:t'lt ug]{ sfo{x¿sf] plrt d"Nof+sgu/]sf]df glan a}+sn] g]kfn rf6{8{ Psfpg6]G6\; ;+:yfsf] k|z+;f ub}{o:tf] vfn] sfo{qmd cfof]hgf u/]sf]df wGojfb ;d]t lbPsf] 5 .

Page 3: Page

of] ;ftf

;DkfbsLo

jif{ !%, c+s $@, @)&! ;fn ;fpg * ut] laxLaf/

@laxLaf/, ;fpg *, @)&!

e/t bfxfn

… ;a } l t / 5 l /P/ /x ]s fdfcf]jfbLx¿Ú sf aLrsf] w|'jLs/0fsf]gf/fdf k|r08sf] ljz]if ?lrdf x'gyfn]sf] kfFrj6f bnx¿sf] sfo{utPstf olta]nfsf] rrf{sf] ljifo ag]sf]5 . u}/dfcf]jfbL j[Qleq o;n] zlQm;Gt'ngsf] cy{df dxTj kfPsf] 5 eg]dfcf]jfbL j[Qleq o;n] /fhgLltsw| 'jLs/0fsf ] cy{df dxTj kfPsf ]b]lvPsf] 5 . t/ d]/f] a'emfO{df rflxFof] g]kfnsf] e"–/fhgLltleq tgfjk"0f{a Gb } uPsf ] ljb ]z L zlQmx¿sf ]w|'jLs/0fsf] k|ltlaDasf ¿kdf, cGobnx¿df em}+ dfcf]jfbL j[Qleq klga9\b} uPsf] ;+s6sf] w|'jLs/0f xf] .of] ljz'4 /fhgLlts w|'jLs/0f geP/k/lge{/ /0fgLltsf] cfGtl/s w|'jLs/0fx f ] . t;y { , o;nfO { / fhgL lts;dfwfgsf] w| 'jLs/0fsf ¿kdf lng'unt lgisif{ x'g hfG5 .

;a}nfO{ yfxf 5 ls olta]nf ;a}bnx¿df / ljz]ifu/L slyt jfdkGyLv]dfdf o:t} k|sf/sf] w| 'jLs/0fsf]k|lqmofn] tLj|tf lnFb} uPsf] 5 . of]slyt w| 'jLs/0fsf k5fl8 s;}sfaLrdf /fhgLlts ljjfbn] :yfg kfPsf]5}g . kf6L{sf] slyt nfOgsf af/]dfPdfn], Pdfcf]jfbL, dfcf]jfbL, PsLs[t;a}df ;dfg k|sf/sf] dt 5 . t/,;a}df ;Fu;Fu} a:g} g;lsg] k|sf/sf]s6'tf 5 . h'g–h'g tTjx¿sf aLrdfcfsfz kftfnsf] dte]b /x]sf] b]vfpFb}cfpg ] ul/Psf ] lyof ] , ltgLx¿s}aLrsf] ;fdLKotf a9\b} uPsf] cj:yf5 . oxL cb[Zo /fhgLlts s6'tf /;fdLKotf g } ltgLx¿sf aLrsf ]w| 'jLs/0fsf] d'Vo cfwf/ xf] .

5l/P/ /x]sf slyt dfcf]jfbLx¿sfaLrdf ; '? ePsf ] w | ' j Ls/0 fsf ]cGtj{:t'dfly Wofg lbg'eGbf klxn]ltg Lx¿sf ] k |r f /z }n L leqsf ]afWotfdfly b[li6 lbg cfjZos 5 .k|r08 ;d"xn] jftf{sf] oyfy{tfnfO{ lgs}a9fO{ r9fO{ u/]/ kf6L{ Pstfsf] k|rf/ul//x]sf] 5 . dfcf]jfbLleqsf] j}BkIfn] k|r08;Fu Pstfsf] jftf{ ub{} hfg]/ sfo{stf{x¿sf] lj/f]wsf] rfknfO{/f]Sg pgLx¿;Fu To;sf] v08g ub{}cfPsf] 5 . PsLs[t, dft[sf / dl0fyfkfx¿sf] cj:yf klg /fhgLlts¿kdf j}B ;d"xsf] eGbf vf;} km/s5}g . t/, ltgLx¿leq Tolt 7"nf]cGtlj{/f ]wsf ] cj:yf /x]sf ] 5}g .

dfcf]jfbL j[Qdf ;+s6sf] w|'jLs/0f;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

gful/s ;jf]{Rrtfsf nflu lg/Gt/ / cljrlnt cfGbf]ng ug]{ /nf]stflGqs g]kfnsf] :ki6 dfu{lrq sf]g]{ tyf To;nfO{ sfof{Gjogdfnu]/ g]kfnsf] nflu ;j{dfGo g]tfsf ?kdf :yflkt jLkL sf]O/fnfsf]ztfAbL jif{nfO{ g]kfnL sf+u|];n] eJo?kdf dgfpg yfn]sf] 5 . j[Iff/f]k0f,uf]i7L, /Qmbfg h:tf cf}krfl/seGbf of] k6s sf+u|];n] jLkLnfO{ jf:tjd}tNnf] tx;Dd k'¥ofpg] / cfd gful/saLr pxfFsf] ljrf/, lrGtg /bz{gnfO{ k'¥ofpg] u/L sfo{qmd to u/]sf] 5 . To;sf/0f klg of] sfo{qmdof] bnsf nflu dfq xf]Og, /fhgLlts kl/j];sf ;a} kIf / ;d'bfo jLkLztfAbL jif{ dgfpg nfu]sf b]lvof] . o;n] g]kfnL sf+u|];sf ;+:yfks g]tfjLkL s'g} Pp6f bn / s'g} Pp6f l;4fGtsf] 3]/feGbf ;a}sf ;femf, ;a}sf:d/0fLo / ;a}n] cg's/0f ug'{kg]{ JolQmsf ?kdf ;j{dfGo ePsf] a'emfpF5 .

jLkL ca JolQmsf] gfdeGbf nf]stflGqs k4lt / To;sf] cfr/0feO;s]sf] 5 . pgL hLljt x'Fbf;Dd lj/f]w ug]{x¿ vf;u/L jfdkGyLx¿klg pgnfO{ of] b]zsf] lglw dfGg yfn]sf 5g\ . /fhgLlts k|;+u p7\bfsltko 7fpFdf pgLx¿n] jLkLnfO{ cfkm\gf cfbz{k'?if h:t} sfn{dfS;{,n]lgg, dfcf] cflb ;/x / cem b]zs} g]tf ePsf] x'Fbf Tof] eGbf cemdfly /fv]/ d"Nof+sg ug]{ u/]sf] kfOG5 . @))& sf] hgqmflGtsf gfos/fli6«otf / :jtGqtfsf d;Lxf sf]O/fnfs} g]t[Tjdf !)$ jif{sf] hxfFlgofzf;g 9Nof] . o;nfO{ /fhgLlts If]qdf k|mfG;]nL /fHoqmflGtsf] bhf{lbOPsf] 5 . g]kfnsf nflu t of] qmflGt k|mfG;]nLeGbf klg 7"nf] /dxTjsf] /Xof] . kf6L{ qmflGtn] hxfFlgof zf;gn] /}tL dfg]sf dfG5]x¿cfkm"nfO{ dfG5] dfGg yfn] / /fHo zf;gsf] ;|f]t cfkm"nfO{ 7fGg yfn] .To;kl5sf lbg ha ha hgtfnfO{ ;fj{ef}d;Qf ;DkGg zf;gsf] ;|f]tdfGg 5fl8of], ta ta hgtf p7]/ To:tfx¿nfO{ w/fzfoL t'NofP . )#^;fnsf] hgdt;+u|x, @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ng / To:t} )^@÷)^#;fnsf] hgcfGbf]ng To;sf pbfx/0f x'g\ . oL ;a} cfGbf]ngsf] ;|f]t@))& sf] hgqmflGt g} xf] . Tof]l: qmflGtn] kl/sNkgf u/]sf] u0ftGqTo;sf] sl/a ̂ bzskl5 k|fKt eof] . olb jfdkGyLx¿n] ;fy lbPsf]eP k"0f{nf]stGq k|flKt x'g olt nfdf] ;do nfUg] lyPg . @)!& ;fndfnf]stGq ckb:y x'Fbf lbkfjnL ug]{ jfdkGyLx¿n] @)#^ ;fnsf]hgdt;+u|xnfO{ /QmljxLg kl/jt{gsf] df}sfnfO{ pkof]u u/]sf eP To;}a]nfhgtf emg\ a9L ;jf]{Rr eO;Sg] lyP . @)$^ ;fndf klg jfdkGyLaf6To:t} eof] . cfkm}+n] ;+ljwfg n]Vg] / cfkm}+ To;sf] lj/f]wdf plqFbfkl/jt{gsf ;Defjgfx¿ s'l07t x'Fb} uP . )$^ ;fnsf] Tof] kl/jt{gkl5sf]klxnf] ;/sf/n] kfFr jif{ latfpg gkfpFb} dfcf]jfbsf] gfddf rnfOPsf]slyt o'4n] !) jif{ vfof] / b]z / b]zsf] k|hftflGqs pknAwLx¿nfO{%) jif{kl5 k'¥ofof] . @)$& sf] ;+ljwfg lgdf{0fdf dfcf]jfbL klg ;+nUglyof] t/ sl/a rf/ jif{d} To;nfO{ RofTg k'Uof] .

jLkL ztfAbL dgfO/xFbf ltg} jfdkGyLx¿ hgtfåf/f lgjf{lrt ;+:yfdf5g\, s]xLnfO{ 5f]8]/ . c? h]xf];\, b]zdf hgtfsf] ;jf]{Rrtf h:tf;'s}afxgfdf vf]l;g ;Sg] cj:yfdf k'u]sf] 5 . cfjlws lgjf{rg Pp6f k4ltalg;s]sf] 5, h;nfO{ gdfGg]x¿ cfkm}+ kfvf nfUg] cj:yfdf k'u]sf 5g\ .jLkL sf]O/fnfsf] hGd ztfAbL dgfO/xFbfsf] of] If0fdf pgn] k|:tfj u/]sf]gful/ssf] :jtGqtf / p;af6 /fHo ;~rfng x'g] s'/f csf6\o ag]sf]5 . To;}sf/0f sf]O/fnf sf+u|];sf dfq geP/ b]zsf] /fhgLltsf] Pp6f dfq}cfbz{k'?if aGg uPsf 5g\ . To;sf/0f klg pgL ;a}sf ;a} b[li6af6cg's/0fLo aGg uPsf 5g\ .

jLkL ztfAbL jif{

;fpg ! ut] laxLaf/– !% lbgsf] s;/tkl5 s]kL cf]nLnfO{ cWoIf r'Gb} g]skf Pdfn]sf] gjf}+

dxfljw]zg cf}krfl/s?kdf ;DkGg .;fpg @ ut] z'qmaf/– k"j{k|wfgdGqL tyf g]skf Pdfn]sf g]tf emngfy vgfnsf] lk;fa gnLsf]

zNolqmof .– ljleGg dGqfnosf ^ hgf ;lrjåf/f /fhLgfdf .;fpg # ut] zlgaf/– g]skf Pdfn]sf] ;+;bLo bnsf] a}7sdf ;/sf/df ;xefuL cfkm\g} kf6L{sf

dGqLx¿sf] cfnf]rgf, hgrfxgf cg';f/ sfd ug{ g;s]sf] cf/f]k .;fpg $ ut] cfOtaf/– g]kfn–ef/t pmhf{ ;Demf}tf ;DalGw ljjfbaf/] ef/tLo b"tfjf;sf]

Wofgfsif{0f, lj1lKt hf/L ub}{ g]kfnsf] ;fj{ef}d clwsf/ s'l07t x'g] u/L s'g};Demf}tf gx'g] bfjL .

;fpg % ut] ;f]daf/– /fk|kfdf kz'klt zdz]/ /f0ffnfO{ cWoIf agfPkl5 c;Gt'i6 ag]sf] jl/i7

g]tf nf]s]Gb|axfb'/ rGb ;d"xsf] a}7såf/f lgjf{rg cfof]usf] lg0f{o lrQa'em\bf]gePsfn] ;jf]{Rr lg0f{o .

;fpg ^ ut] d+unaf/– cd]l/sfsf] Ps dlxg] :jf:yf]krf/kl5 k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnf :jb]z

lkmtf{ . g]skf Pdfn]sf] cWoIf pkrf/sf nflu l;+ufk'/ k|:yfg .;fpg & ut] a'waf/– dw]z d'2fnfO{ a]jf:tf u/] ;+ljwfg;ef 5f]8\g] ;b\efjgf kf6L{ cWoIf

/fh]Gb| dxtf]sf r]tfjgL .

ulDe/ Wofgfsif{0flhNnf alb{of uflj; df]xDdbk'/ j8f g+= & hf]zLk'/ :yfoL 3/ ePsf /

xfn lhNnf k|x/L sfof{no d'u'df sfo{/t k|x/L xjnbf/ 1fgaxfb'/ rf}w/L;fpg $ ut] ck/fGx !@ ah]lt/ l;+xb/af/ k|j]z ug]{ qmddf blIf0f u]6l8p6Ldf /x]sf k|x/Lx¿af6 g} lg3f{t?kdf s'6kL6 eO{ ulDe/ 3fO{t] ePsf]36gfk|lt yf? ;+o'Qm ;+3if{ ;ldltsf] ulDe/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . k|x/Lxjnbf/ rf}w/L cfkm\gf] :jf:Yo pkrf/sf] /sd e'QmfgL lngsf nflu cy{dGqfnodf hfg] qmddf l;+xb/af/ kl/;/df k|j]z ug{ vf]Hbf u]6df /x]sf k|x/L;xfos lgl/Ifs n'df l;+x 8f+uL / k|x/L xjnbf/ /fdaxfb'/ rGbn] ckzAbk|of]u ub}{ k|x/L xjnbf/ 1fgaxfb'/ rf}w/L dfly 6fpsf]df OF6f k|xf/ ub}{lg3f{t?kdf cdfgjLo 9+uaf6 ef}lts?kdf cfqmd0f ul/Psf] 36gfk|lt v]bk|s6 ub}{ pQm 36gfsf] lgGbf tyf eT;{gf ug{ rfxG5f}+ . ;'/Iffdf vl6Psfk|x/L k|zf;gaf6 g} l;+xb/af/ h:tf] :yndf lbgbxf8} /Ifs g} eIfs eP/ul/Psf] lgGbgLo pQm 36gfsf] ;To tYo ljj/0f oyf;So g]kfn ;/sf/af6t'?Gt kQf nufO{ bf]ifLdfly xb};Ddsf] sf/afxL ug{ u/fpg xfdL hf]8bf/ dfuub{5f}+ . ;fy} kLl8t rf}w/Lsf] plrt :jf:Yo pkrf/ / Ifltk'lt{sf] Joj:yfldnfpg hf]/bf/ dfu ub{5f}+ .

yf? ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt yf? sNof0fsfl/0fL ;ef s]Gb|Lo ;ldlt yf? ljBfyL{ ;dfh s]Gb|Lo ;ldlt alb{ofnL yf? ljsf; d~r sf7df8f}+ yf? kqsf/ ;+3 s]Gb|Lo ;ldlt yf? dlxnf hfu/0f s]Gb| g]kfn sf]zL yf? ;dfh sf7df8f}+ yf? cflbjf;L u}/;/sf/L ;+:yf dxf;+3 ;j{lxt ;dfh g]kfn s}nfnL s~rgk'/ d}u/ yf? ljsf; ;dfh sf7df8f}+ yf? sDo'lg6L 86 sd÷yf? sDo'lg6L km];a's k]h yf?jfg 86 sd yf? dlxnf ;dfh yf? ;+:s[lt tyf ;+uLt snf dlGb/ yf? sNof0fsfl/0fL ;ef pkTosf

/fhgLlts bns} sf/0f ;dod} ;+ljwfg aGb}g ls eGg] cfz+sf a9\b} uPsf]5 . olb ;dod} ;+ljwfg agfpg] xf] eg] hgbafj cfjZos eO;s]sf] 5 .

– c;f/ @( ut] ?kGb]xLdf af]Nb}pk/fi6«klt k/dfgGb emf

;+ljwfg lgdf{0fsf af/]df s]xL /fhgLlts bnx¿n] pu| s'/f u/]sf] ;'lg/x]sf]5' . ;+ljwfg gagfP/ sxfF hfg], pgLx¿;Fu klg ljsNk 5}g . d'n's ca åGådfhfg ;Sb}g . To;}n] lgwf{l/t ldltdf g} ;+ljwfg cfpF5, o;df 9'Ss x'g'xf];\ .

– ;fpg ^ ut] lqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:yndf af]Nb}k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnf

cGo sd/]8x¿sf] h:tf] d]/f] nfdf] hLjg d]/f ;fd' 5}g . To;}n] dnfO{ s'g}sfd la:tf/} ub}{ hfcf}+nf eGg] ;'ljwf klg 5}g .

– ;fpg ! ut] kf6L{ sfof{no aNv'df af]Nb}g]skf Pdfn]sf cWoIf s]kLzdf{ cf]nL

sf+u|]; pbf/jfbsf] kIfkf]ifs xf] . dfcf]jfbL g]tf afa'/fd pbf/jfbsf] lj/f]wug'{x'G5 . t/ pxfFn] klg pb/jfbsf k|lts ljZj a}+s / Pl;ofnL ljsf; a}+s;Fu;xsfo{ ug'{ ePs} xf] . To;}n] clxn] pbf/jfbsf] ljsNk 5}g .

– ;fpg ! ut] sf7df8f}+df af]Nb}cy{dGqL 8f= /fdz/0f dxt

of] ;/sf/n] lgwf{l/t ;dod} cfufdL df3 * ut] ;+ljwfg hf/L ug]{5 .To;kl5 Pdfn] cWoIf s]kL cf]nLsf] g]t[Tjdf gofF ;/sf/ aGg]5 .

– ;fpg # ut] sf7df8f}+df af]Nb}s[lifdGqL x/L k/fh'nL

;/sf/n] NofPsf] ah]6 bnfn, gf]s/zfxL / kF"hLkltju{sf] lxt ug]{ vfnsf]5 . o;n] lgDg tyf dWod juL{o ;d'bfosf] k"FhL ;+/If0f ug{ ;Sb}g . pN6}pgLx¿sf] cl:tTj d]6fpg] sfd ug]{5 .

– ;fpg # ut] sf7df8f}+df af]Nb}Pg]skf dfcf]jfbLsf k|jQmf bLgfgfy zdf{

kq d~h'iff kf]=a=g+= M @!%!)

O{d]n M [email protected]

k|rf/sf] o:tf] lj/f]wfefifk"0f{ z}nLn]slyt kf6L{ Pstf jf sfo{ut Pstfsfk5fl8 ltgLx¿sf] /fhgLlts lgi7fxf]Og ls cGo s'g} vfnsf] afWotfn]sfd u/]sf] k|:6 ¿kdf b]vfpF5 .

d fc f ] j fb L , d ft [s f / d l 0 fyfkfx¿sf] cfh;Ddsf] efiffnfO{ x]/]/eGg'kbf{ k|j[lQut ¿kdf Pdfcf]jfbLeg]sf] /fli6«o cfTd;dk{0fjfbL, u2f// hgljZjf;3ftL pu|blIf0fkGyLx¿sf]hdft xf], h;n] pTkLl8t ju{k|ltcIfDo ck/fw u/]sf] 5 . ;fd|fHojfbsf]akmfbf/ bnfnsf ¿kdf kl/0ft ePsf]5 . qmflGtsf] zq'sf ¿kdf v8f ePsf]5 . /fhgLlts ?kdf x]g{ ] xf] eg],Pdfcf ]jfbLn] hgjfbL qmflGt k"/feO;s ]s f ] , g ] k fn lj?4 sf ] x Lpk lgj ]zsf/ L z lQ m g/x ]s f ] ,;fd|fHojfb–lj:tf/jfbsf] cjwf/0ffklg c;+ut eO;s]sf], g]kfn k"FhLjfbL;dfhdf ?kfGt/0f eO;s]sf], ca;dfhjfb :yfkgfsf] af6f ] v'n]sf ]lgisif { lgsfNb } o:tf ] ;dfhjfbzflGtk"0f{ pTkfbgsf] af6f]af6 xfl;nx'g ;Sg] gLlt clVtof/ u/]sf] 5 eg]afFsLn] To;sf] lj/f]w u/]h:tf] ub{}cfPsf 5g\ . Pdfcf]jfbLn] klg ;a};xsdL{x¿nfO{ o:t} k|sf/sf pu|cf/f]kx¿ nufpFb} cfPsf] dfq 5}g lsa }B ;d 'xnfO { d 'Vo nIf agfP/r'gfjdf ;]gf kl/rfngsf] k|:tfj /fVg]/ pgLx¿nfO { ; ' lgof ] lht ?kdfr'gfjaf6 aflx/ ws]Ng] kxn klgul/;s]sf] 5 .

/fhgLlt / bnLo k|j[ltnfO{ Psbd}gsf/fTds ?kdf k |:t 't u/ ]kl5sfo{ut Pstfsf] g}lts w/ftn s] xf]eGg] s'/f g} oxfF dxTjk"0f{ 5 . x'gt/fhgLltdf :yfoL zq' / ldq eGg]x ' Fb }gg \ eGg] ;fd|fHojfbL JofVofk|:t't u/]/ /fhgLltnfO{ JolQmut:jfy{sf] xltof/sf ?kdf k|:t't ug{]cj;/jfbL dflg;x¿sf] sdL oxfF5}g . pgLx¿n] eg] h:tf] x'GYof] eg];+;f/df åGå klg x' Fb }gYof] / s'g}o'ufGtsf/L Oltxf; klg aGb}gYof] .;+3if{sf] kl/lweGbf aflx/ a}Bx¿sf]cl:tTj klg lgdf{0f x'Fb}gYof] .

Pdfcf]jfbLnufotsf kfFr bnsfaLrdf x'g] elgPsf] Pstf j:t'tMk'iksdn bfxfn ;d'x kIfsf] w|'jLs/0fxf] . of] k|s[ofdf c? s;}sf] /fhgLltse"ldsf 5}g . g]skf PsLs[tnfO{ afFsL/x]sf] hdft hf]ufpg xDd]xDd] k/]sf]cj:yf 5 . dft[sf / dl0fx¿sf nflu;+u7gsf gfddf d~r dfq kfP klgpNn ]vgLo pknlAw x 'g ]5 . a }Bg]t[Tjsf] dfcf ]jfbL klg cfGtl/slju|xsf sf/0fn] kf6L { :yfkgf;Fu}uTofj/f]w / csd{0otfdf km;]sf] km:o}5 . kfFr bndWo]sf log} afFsL rf/bnx¿leq /x]sf] ;d:ofaf6 pknAwcg's"ntf g} k|r08sf] Pstfsf] kxnsf]>f ]t xf ] . k|r08sf] ?lrsf] ljifo

t'h's

dfcf]jfbLleqsf] a}B kIf dfq xf],a f FsL ## bnleq /x ]sf gftfn ]tflgPsf dfq x'g\ . t/ a}B / k|r08kIfsf aLrsf] lgs6tfsf vf; s]xLsf/0fx¿ 5g\ .

clxn]sf] sfo{ut Pstfsf] klxnf]d'Vo sf/0f xf], a9\bf] c;'/Iffsf] lgsf;vf ] Hg ' . hgo '4sf g fddfdfcf]jfbLk+lQmnfO{ afXo zlQmx¿n]h;/L ; ' lgof ] lht ?kdf cfkm \gf ]/0fgLltdf pkof]u u/], pkof]usf]cf}lrTo ;lsPkl5 ToxL z}nLdf lj;h{gub{}5g\ . lj;h{gkl5 of] k+lQm k|lt/f]wug{ g;ls o'4sfnLg 36gfx¿df km:g]; +efjgf k |an aGb } uPsf ] 5 .o'4sfnLg /fHo kIfsf ck/flwx¿nfO{pGd'lQm lbg] / dfcf]jfbL j[QnfO{ dfqkm;fpgsf nflu x'g;Sg] if8\oGqsf]k|lt/f]wsf] dfgl;stfnfO{ dfq of]Pstfsf ] ;sf/fTds ljifo dfGg;lsG5 . t/ o:tf] vt/faf6 hf]lugltgLx¿n] hgtfsf] ;xf/f /f]Hg] af6f]5f ]8 ]/ Ps cfk;df c/fhgLltsu7aGwg ug{] af6f] /f]h]sf 5g\ . c;'/Iffd"ntM !@ a' Fb ]sf ] cfTd;dk{0fjfbL/fhgLltsf] kl/0ffd xf], ltgLx¿sfaLrdf Pstf u/]/ ;dfwfg x'g c;Dej5 . lsgls of] k+lQm ;fd|fHojfbsf]vl/b lalqmdf kml;;s]sf] 5 .

sfo{ut Pstfsf] bf]>f] d'Vo sf/0fxf], ;j{xf/f ju{sf] Jofg/ d'lg n'6dRrfP/ ;+sng ul/Psf] ;DklQsf] /Iffug{' . /, sdhf]/ ag]sf] cfly{s >f]]tnfO{k'glh{ljt u/L cfkm\gf] ef]uL hLjgk|0ffnLnfO { hf/L /fVg ] jftfj/0fagfpg' . ToxfFleq o:tf dflg;x¿klg 5g\, h;n] ;Sbf] cfly{s >f]tnfO{arfpg o'4 yfngL ug{'kg{] s'/fsf] ;d]tjsfnt ul//x]sf 5g\ . Pdfcf]jfbLn]t cfkm \gf ] /fhgLlts w/ftn /ju{dfGotf g} kl/jt{g ul/;s]sf] 5 .dfcf]jfbLleq klg OdfGbf/ elgPsfdflg;x¿ tNnf] txdf dfq 5g\, s]G›Log]t[Tjsf] d'Vo k+lQm cfly{s ck/fwaf6d 'Qm 5 }g . clxn ] dfcf ]jfbL leq;dfgfGt/ ;ldltx¿n] k|d'vtf kfpg'sfk5fl8sf] k|d'v sf/0f g} k};fsf] >f]t/x]sf ;+u7gx¿df cfkm \gf ] kIfsfdflg;x¿sf] elt{ xf] .

sfo{ut Pstfsf gfddf cl3a9]sf] of] kf6L{ Pstf ;f/tM k|r08sf]Psn ?lrsf] kxn / a}B kIfsf nfluafWotfsf] pkh xf] . To;}n] :jfefljs5 ls o;sf] kmfObf Psnf}6L ?kdfk|r08n] g} p7fpg] 5g\ . pkr'gfjsf]cl3Nnf ] lbg 3f ]if0ff ul/Psf ] of ]kxnsf] tfTsflns p2]Zo pkr'gfjdfdt k|efljt kf/]/ lhTg] k|of; ug{'xf] . jftf{sf k5fl8 k|r08sf cGoclei6x¿df afa'/fdsf] cjZoDefjLalxu{dgkl5 x'g] Ifltsf] k"lt{ ug{',afa'/fdaf6 ;'? ul/Psf] ljjfbnfO{ljifofGt/ ug{', ;8sdf df]xg a}BkIfsf sfo{stf{x¿sf] pkof]u ug{', a}B

kI fd f lg / fz ePs f Od f G b f /sfo{stf{x¿nfO{ xtf]T;flxt agfP/lj:tf/} cfkm\gf] kIfdf w|'jLs/0f ug{'/ ;Qfsf nflu afXo zlQm tyfljklIfx¿;Fu ;Qf ;f}bfaflhsf] cfwf/alnof] agfpg' /x]sf 5g\ .

/fli6«o /fhgLltsf ;Gbe{df of]sfo{ut Pstfsf] csf{] dxTj klg 5 .;+ljwfg;efsf] kl5Nnf ] r'gfjkl5Pdfcf]jfbLn] /fHosf] k'g;{+/rgfaf/]p5fn]sf d'2fx¿ sdhf]/ ag]sf 5g\ .hftLo /fHoaf/]sf oL d'2fx¿ k'gM;+ul7t ug{] j:t'ut hldg sdhf]/ag]sf] 5 / o;af/] kf6L{leq} klglj/f]wsf] cfjfh d'vl/t ePsf] 5 .;Qfdf hfgsf nflu ef/tLox¿sf]rfs8L ug{'kg{] afWotfsf sf/0fn] klgPdfcf]jfbL g]t[Tjn] o:tf d'2fx¿ l;w}p7fpg ;Sg] cj:yf /x]sf] 5}g . o;}s f / 0 fn ] ub f { k l5Nn f ] ;dodfPdfcf]jfbL g]tfx¿n] cfkm"n] hftLo/fHosf] s'/f slxNo} gp7fPsf] eg]/;km]b em'7 af]ln/x]sf dfq 5}gg\ lslbNnLnfO{ l/emfpg] gfddf hghflt;d'bfosf slyt cu'jfx¿nfO{ wf]sflbg ] ; +s ]t klg lbO;s]sf 5g\ .k |r 08d f c fPs f ] o f ] k l /jt { gb[li6sf]0fsf] kl/jt{g geP/ ljjztfsf]kl/jt{g xf] . To;}n] of] d'2fnfO{ rsf{]agfpg pgn] a}B ;d'xsf] pkof]uug{ vf]lh/x]sf 5g\ . a}B kIfnfO{;+ljwfg lgdf{0fsf] k|s[ofdf ;fd]ngu/] ;+ljwfg aGg g;Sg] 3'sL{ nufpFb}pgn] a}Bx¿sf] pkof]uaf6 ;s];Ddcfkm\gf ] Wo]o k"/f ug{ ] / g;s]sf]v08df ;+ljwfg;efleqsf] cfkm\gf];fgf ] pkl:yltsf ] k |efjlxgtfaf6hf]lug ;f] kIfnfO{ ;8sdf k|of]u u/]/b'OltxfO{ ;+Vofsf] ;xf/fdf ;+ljwfgaGg;Sg ] ;DefjgfnfO { t ' x fpg ]rfnaflh k|r08n] v]ln/x]sf 5g\ .

Pdfcf ]jfbL k + lQm /fli6 «otfsf ]cfGbf]ngdf klg cfpg] 5}g . Tof]qmflGtsf] k|s[ofdf klg hfg] 5}g . o;n]h] s'/f u/ ] klg ljb]zL zlQm /;+;b\jfbLx¿;Fu ;Qfsf] jfu{]lgË ug{klg 5f]8\g] 5}g . of] cj:yfsf] slytPstf a}Bsf] kf6L{leq /x]sf ;fk]IfOdfGbf/ sfo{stf{x¿sf nflu ;a}eGbfkL8fbfoL x'g]5 . pgLx¿sf nflu gj}rfl/s?kdf, g ;f+u7lgs?kdf g ttfTsflns /fhgLlts?kdf s'g} pknlAwxfl;n x'g]5 . o'4sfndf pTkLl8t ju{/ )^# ;fnkl5 hghflt ;d'bfosf]b'?kof]ukl5 Pdfcf]jfbLsf] pkof]usf]Psdfq afFsL ar]sf] lgzfgf a}Bsf]sfo{stf{ ;d'x /x]sf] 5 . cfkm\gf ]hLjgnfO{ b]z / hgtfsf] lxtdf ;kd{0fug{] jf Oltxf;sf] lg/Gt/tfnfO{ hf/L/fv]/ cd"s JolQm / zlQms]G›x¿sf]:jfy{sf] hu]8f zlQmsf ?kdf k|of]ux'g] eGg] ljsNksf] 5gf}6 ljz]iftMr]k'jfdf kb{} uPsf a}If g]t[Tjsf] kf6L{sfsfo{stf{x¿n] ;f]Rg'kg{] cj:yf 5 .

Page 4: Page

#laxLaf/, ;fpg *, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/fHo cft+s sDo'lgi6sf afWotfk|;+u

s]bf/ ;'j]bL

Pp6f xfjf h:tf] eP/ ljZjdf ;fDojfb cfof] / sl/a &) jif{;Dd;+;f/e/L sDtLdf @# b]zdf 7"nf] ljt08f dRrfP/ xf¥of] . ?;df !(!& /afFsL b]zdf !(%) sf] x/fxf/Ldf of] Joj:yf lj:tf/ ePsf] xf] . !(() sf]bzsdf oL ;a} Pp6f pQ/ sf]l/of afx]s cg]sg ;'wf/ u/L gfd dfqsf]sDo'lgi6 /fv]/ rn] . clxn] oxL gfd dfqsf] sDo'lgi6 klg kfFr j6f b]zdfdfq 5g\ . afFsL ;a}lt/ nf]stflGqs kl4t z'? eO;s]sf] 5 . ltgLx¿ s;/LcfP / s;/L lanfP, nf]stflGqs Joj:yf / sDo'lgi6 l;4fGt cyf{t\;fDojfbdf s] cGt/ 5 eGg] of] k6sM

/fhgLltzf:qdf ;fDojfbL zf;gk|0ffnLsf] lrq0f ul/Fbf To; lsl;dsf]/fhgLlts l;4fGtnfO{ ;j{;QfjfbL Joj:yfelgG5 . ;j{;QfjfbL Joj:yf eg]sf] To:tf]zf;g k4lt xf], hxfF ;/sf/n] b]zsf;Dk"0f{ ultljlwx¿df cfkm\gf] cwLg sfod/fVb5 . ;/sf/ jf /fHon] g} ljleGg ;+3;+:yf, k"FhL pTkfbg jf nufgL, z}lIfs;+:yf cflb h:tf lgsfox¿nfO{ k"0f{lgoGq0fdf lnO{ hgtfdf :j]R5frf/L Pj+Psflwsf/ k"0f{ zf;g ub{5 eg] To;lsl;dsf ] ;/sf/ rnfpg] Joj:yf;j{;QfjfbL zf;g xf] . ;fDojfbL zf;gdfklg ;/sf/n ] hgtfsf ;Dk " 0 f {lqmofsnfkx¿df k"0f {t x:tIf]k u/Lcfkm\gf] lgb]{zgdf /flvg] x'gfn] To;nfO{;j{;QfjfbL Joj:yf dfg]sf x'g\ . s'g}klg ;fDojfbL ;/sf/ jf ;j{;Qfjfbzf;g Joj:yfdf /fHo cft+ssf] k/fsfi6fx ' G5 . hgtfsf k | To ]s :jtGqultljlwx¿df /fHosf ] rsrsL /cgfjZos x:tIf]k a9\g hfg] x'gfn]gful/sx¿sf] hghLljsf ;fdfGo x'g};Sb}g . dflg;x¿ :jefjn] g} csf{sf]lgb]{zgåf/f ;~rflnt …oGq dfgjÚ x'g;Sb}g, To;sf/0f ;fDojfbL jf ;j{;QfjfbL/fHo Joj:yfdf gful/sx¿sf] sfdu/fOdf afWotf x'g' cToGt :jefljs7flgG5 . hgtfn] sfd u/] gu/]sf] x]g{jf ;fDojfbL ;/sf/lj?4 ultljlwx¿ ePgePsf] hf;';L ug{ k|x/L, u'Ktr/ h:tf;/sf/L lgsfox¿ k"0f{ ;lqmo /x]sf x'G5g\ .cgfjZos?kdf ;}lgs, cw{;}lgs, k|x/Ljf u'Ktr/x¿sf] ultljlw a9\g hfg] x'gfn]gful/sx¿n] ;b}j eo / cft+ssf] hLjglatfpg'kg]{ x'G5 . x'gt ;a} lsl;dsf/fHo Joj:yfx¿df k|x/L, u'Ktr/h:tflgsfox¿ cgfjZos 7flgG5g\, h;sf

dfWodåf/f gful/sx¿nfO{ /fHosf] lgod–sfg'g tyf zflGt ;'/Iff sfod /fVgdfk |of ]u ul/Psf ] x ' G5 . k |hftflGqsd'n'sx¿df /fHoåf/f k|ltkflbt P]gsfg'gnfO{ hgtfsf] OR5fljkl/t afWotf;fy kfngf ug{ nufpg ;lsFb }g .k|hftflGqs d'n'sx¿df hgtfsf] df}lnsclwsf/sf] k"0f{tM ;+/If0f ul/g] x'gfn];/sf/åf/f s'g} klg sfo{df hgtfnfO{cft+sk"0f{ tyf afWotfjz dha'/ ug{kfOFb}g . hgtfsf] :jtGqtfdfly s'g} cfFrcfPdf dfgj clwsf/jfbL u}/;/sf/ tyfcbfntåf/f ;/sf/dfly cf}+nf 78\ofOG5 .t/ ;fDojfbL b]zx¿df /fHosf] gLlt,P]g sfg'gnfO{ cft+sk"0f{ kfngf ug{ afWot'NofOG5 . olb ;/sf/sf] lgod sfg'gnfO{gdfgL lj/f]w u/]df ltgLx¿nfO{ sDo'lgi6lj/f]wL k|ltqmflGtsf/L jf ju{zq'sf] slytcf/f]k nufO{ cg]s lsl;dsf dfgl;styf zf/ L l/s si6x¿ lbOG5 .

;fwf/0ftof cft+sk"0f{ /fHo To;nfO{elgG5, h'g b]zsf hgtf 8/, qf;, eo/ clglZrttfn] hLjg latfPsf x'G5g\ .7Ls To:t} lsl;dsf] dfgl;s cj:yf;fDojfbL zf;g ePsf b]zsf hgtfdfx'G5 . To;sf/0f ljåfgx¿n] ;fDojfbL/fHo k|0ffnLnfO{ cft+sk"0f{ zf;g Joj:yfeg]sf x'g\ .

;fDojfbL /fhg}lts kl/kf6L{leqs:tf] lsl;dsf] /fHo cft+s /x]sf] x'G5eGg] ljifodf vf]hk"0f{ cWoog u/L blnt/ a|];nj/n] …/fhg}lts cft+sÚ eGg]k':tsdf pNn]v u/]sf 5g\ . cfhsf]ljZj /fhgLltdf cToGt u/d ax;sf]ljifo ePsf] …;fDojfbL /fHo cft+sÚ sfaf/]df cgluGtL 6Lsf l6Kk0fLx¿ ePsf5g\ . oxfF s]xL ;fDojfbL b]zx¿sf];/sf/åf/f ckgfOPsf /fHo cft+ssf]s]xL gd"gfx¿ dfq k|:t't ul/Psf 5g\ .h'g 36gfx¿nfO{ dfgj Oltxf;dfb'ef{Uok"0f{ ?kdf lnOG5 .

!= ;f]leot ;+3;fDojfbL zf;g Joj:yfdf To;

b]zsf] ;/sf/n] k"FhLkltju{ ljgfz Pj+lghL ;DklQsf] ;/sf/L sf/0fh:tf s}og\slyt pu|qmflGtsf/L sfnf sfg'gx¿ nfu"ug}{kg]{ x'G5, h;sf] kl/0ffd ToxfF xhf/f}+gful/sx¿sf] Hofg hfg' eg]sf] ;fdfGo/fhgLlts v]n lgod aGg k'u]sf] 5 .;/sf/L sfg'gsf] cufl8 gful/sx¿sf]Hofgsf] Tolt dxTj 7flgFb}g . To;}n];/sf/åf/f cfkm\g} hgtfx¿sf] 7"nf]kl/0ffddf xTof ul/G5 . gful/sx¿ qf;/ eon] u|l;t x'G5g\ . s'g} klg lsl;dsf]clwgfosjfbL ;Qfdf /fHo cft+ssf]Jofkstf x'G5 . tTsfnLg ;f]leot ;+3;fDojfbL bz{gsf ] k |yd k|of ]ue"ld

ePsfn] /fHo cft+ssf] Oltxf;df of]b]zsf] j0f{g 5'§} kfgfdf pNn]v ug{;lsG5 . sl/a &$ jif{sf] /Qm/l~hthgxTofsf ] b ' MvfGt gf6skl5 ca;f ] leot ?; klg /fHo cft+såf/fhgtfsf] ;fd:ofx¿ ;dfwfg ug]{ gLltkl/Tofu u/L k |hftf l Gqs ;/sf/lgdf{0fdf nfu]sf] 5 . ;fDojfbL bz{gnfO{oyfy{jfbL dfgj wtL{df hah{:tL /f]Kgvf]Hbf ;+;f/sf] hg;+Vof s]xL sd;d]tx 'g k ' Uo f ] . ; f Dojfb L lj?jfdfdflg;x¿sf] /utn] l;rfO{+ ubf{ klgcflv/ ju{ljxLg ;dfhsf] kmn nfUg;s]g . cGttf]uTjf ;fDojfbL ;/sf/ktg x'gaf6 s;}n] /f]Sg ;s]g .

dfS;{sf] 3f]if0ffcg';f/ ;a}eGbf klxn]sDo' lgi6 qmflGt cf }Bf ] lus b[ li6n]ljsl;t ePsf k"FhLjfbL b]zx¿df x'g]5/ h'g b]zx¿ lk5l8Psf 5g\, ToxfF kl5dfq sDo'lgi6 cfpg]5 eGg] lyof], t/

To;sf] 7Ls ljk/Lt ;g\ !(!& df ?;dfqmflGt xFbf ToxfF k"FhLjfbL :j?kdf b]zljsl;t eO;s]sf] lyPg . ?;L cy{Joj:yf s[lifdf lge{/ lyof] eg] ;fdflhs/ /fhg}lts cj:yf cw{ ;fdGtzfxLlyof] . sl/a () k|ltzt hgtf ls;fg/ u/LaLsf] /]vfd'gL lyP . To;sf/0ftTsfnLg ;f]leot ?;sf] cj:yf x]bf{ToxfF ;fDojfbL qmflGtsf] aLp /f]Kg b]zpa{/ eO;s]sf] lyPg . sfn{dfS;{sf]kl/efiffcg';f/ ;j{xf/fju{ b]zdf Psk|ltzt klg lyPg . ;j{xf/fju{sf ]cl:tTj g} geO{ ;j{xf/fju{sf] clwgfsTj-tfgfzfxL_ :yfkgf ug{ vf]Hbf ToxfFsfls;fg ;d'bfo / sDo'lgi6x¿aLrcfk;df ;+3if{ rNof] . kl/0ffd:j?k b]zu[xo'4dsf] e'd/Ldf km:g k'Uof] . Pp6f?;L efO{ csf]{ ?;L efO{nfO{ k"FhLkltbnfnsf ] slyt gfddf xTof ug {tlD;of] . ;g\ !(!* b]lv !(@) ;Ddsf]cjlwnfO{ u[xo'4sf] jif{ dflgG5 . u[xo'4sf]sf/0f ev{/ dfq ;Qf?9 ag]sf] sDo'lgi6kf6L{ af]N;]lessf] k|r'/ dfqfdf lj/f]weof] . hgtfsf cfFvfdf sl;+u/ ag]sf]af]N;]les bn cnf]slk|o dfq x}g, pgLx¿To; bnnfO{ 3[0ff ;d]t ug{ yfn] .;Qfwf/L ;fDojfbL bnnfO{ hg:t/af63[0ff dfq ePg, ;f] bnn] 3f]if0ff u/]sf]slyt sDo'lgi6 sfo{qmdx¿nfO{ hgtf;lhn};Fu dfGg tof/ ePgg\ . To;sf/0fafN;]les bnnfO{ cfkm\gf sfo{qmdx¿cufl8 a9fpg hgtfnfO{ ha{h:tL afWoagfO{ sfd u/fpg'kg]{ eof] . cgluGtL/fHo cft+ssf] sxfnLnfUbf /f]bgx¿;fDojfbL Joj:yfsf] k|yd laxfgLaf6g} ;'lgFb} uP . cg]sf}+ cg'Ql/t cft+sk"0f{36gfx¿ /fHoåf/f 36fOP, h;nfO{ n]lgg:jo+n] afN;]les bnsf] kmfObfsf] nfluug{kg]{ cfkm\gf] afWotf egL nfrf/L ;fy:jLsf/ u/]sf lyP . slyt ;j{xf/fju{sf]

clwgfsTjjfbL zf;gsf] gfddf ?;dfsDo'lgi6 kf6L{ af]N;]lessf] tfgfzfxLlg/+s'z zf;g nfu" eof] . w]/ }h;f]ls;fgx¿ h;nfO { kq m fpk l5em'08\ofOGYof], To; xTofaf6 af]N;]lesbnnfO{ b'O{ kmfObf lyPM Ps t tL;fDojfb lj/f]wLju{ zq'nfO{ ;hfo eof]eg] bf];|f] ca k'gM afFr]sfx¿n] To:tfqm'/td\ cft+ssf] eon] ubf{ ;/sf/sf]lj/f]w ug{ 8/fpg ;Sy] . n]lggn] cfkm\gf]zf;g z'? u/]sf] ;ft jif{kl5 x[bo3ftsfsf/0f d[To' ePsfn] ;f]leot ;fDojfbLOltxf;df pgsf ] zf;gsfn Toltcft+sk"0f{ /x]g hlt pgsf pQ/flwsf/Lzf;sx¿n] kl5 ub}{ uP .

n]lggsf] d[To'kl5 ;f]leot ?;dfcsf{ g]tf sd/]8 :6flng ;Qfdf cfP .:6flng bnsf] k|yd ;lrj tyf sDo'lgi6;/sf/sf] ;j]{;jf{ aGof] . ;Qfsf afu8f]/;Dxfn]s} lbgb]lv :6flngn] ?;df ;j{xf/f

/ ;fDojfbL bnsf] gfddf cfkm \gf ]JolQmut tfgfzfxL :yflkt u/] . sd/]8:6flngsf] laulauL a9\g yfNof] . dxfg\g]tf :6flngsf] zf;gsfnsf] z'?sfjif{x¿b]lv g} ?;L ;fDojfbL Oltxf;dfzlQm ; +3if {n ] ljeT; ?k lnof ] .:6 f lng; Fu s8f dte ]b / f Vg ]g]tfx¿dWo] Ps dxTjk"0f{ k|v/ JolQmsd/]8 6«f]6:sL klg lyP . sDo'lgi6 ePklg lj/f]wL ePsf] sf/0f 6«f]6:sLsf] xToful/of] . 6«f ]6:sLsf] lgd{tfk"j{s xTofu/]kl5 dfq ?;sf] zlQm ;+3if{df sd/]8:6flngsf] ljho eof] . kf6L {leqsf]ax'dt kIfn] cNkdt kIfsf] g]tfnfO{xTof u/]kl5 :6flngsf] Ps 5q zf;g:yflkt x'g;Sof] . cNkdt kIfsf g]tfsd/]8x¿ cfk\mgf] qmf]wflUgsf] HjfnfnfO{hah{:t lgNg afWo eP . tTsflng;f]leot cy{tGq gfh's cj:yfdf lyof] .cfly{s ljsf;sf nflu pgn] ;g\ !(@*df k|yd k~rjifL{o ljsf; of]hgfsf]3f]if0ff u/] t/ cf}Bf]lusLs0fsf] Tof] klxnf]k|of; klg k|of{Kt k"FhLsf] cefjdf ;kmnx'g ;s]g . ;fDojfbL b]z ePsf] sf/0fJolQmut k"FhL nufgLsf] k|Zg cfPg,To;}n] ;/sf/n] k"FhL ;+rosf] k|lqmof;fDojfbL kl/kf6L cg';f/ ;fd"lxsLs/0fu/L gful/sx¿sf] JolQmut k"FhLnfO{;/sf/ agfpg ] sf ] l;; u¥o f ] .ls;fgx¿n ] cfk m \g f ] h ldg tyfpBf]ukltx¿n] cfkm\gf pBf]ux¿ :j]R5fn];/sf/Ls/0f ug{ lbPgg\ . kmntM ;/sf// ls;fgx¿aLr tgfj pTkGg x'g ':jefljs /Xof] . ;f]leot ;+3 ;g\ !(@(–#! sf] ;/sf/Ls/0f tyf ;fd"lxsLs/0fgLlt nfu " ubf { ls;fgx¿sf ] tLj |k|ltlqmofnfO{ ;fDojfbL sd/]8 g]tfx¿n]uf]nL / kmfF;Lsf] ;dfwfg lgsfn] . zlQmaGb'ssf] gfnaf6 lg:sG5 eGg] sDo'lgi6bz {gsf ] x 'ax ' sfo f { Gjog ul/ F b fsDo'lgi6x¿ cem a9L l;4fGtjfbL ePsf]bfjL /Xof ] . ;f ] leot ;+3df wgLls;fgx¿nfO{ s'nfs elgG5, h;sf]hUuf–hdLg c? ;fdfGo ls;fgx¿sf]eGbf a9L g} x'GYof] . t/ s'nfsx¿sf]dfq geO{ Ps b'O{ /f]kgL hUufhdLgx'g] ;Dk"0f { ls;fgx¿sf] hUuf klg;fd"lxsLs/0f of]hgfcGtu{t ;/sf/sf]agfpg] b':;fx; eof] . sDo'lgi6x¿sf]of] ;fd"lxsLs/0f jf ;/sf/Ls/0f of]hgf/fd|/L kl/eflift gePsf sf/0f ls;fgx¿cfkm"n] /ut / kl;gf aufP/ cflh{tu/]sf] ;DklQ ;lhn} ;/sf/nfO{ x:tfGt/0fgug ' { :jef ljs lyof ] . tTsf lngcj:yfdf sDo'lgi6 nfn;]gfsf clws[thjfgx¿sf] df}lvs cfb]z g} lgod ;/xdflgGYof] . ;fDojfbL bnsf] gLlt /sfo{qmd lj/f]wLx¿nfO{ >dlzlj/, h]ntyf kmfF;L lbOg] k|lqmof cem tLj|tfsf;fy rNb} uof] . lj/f]wLx¿sf gftf, uf]tftyf 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ ;d]t ;/sf/L;]jfaf6 d'Qm ul/g yflnof ] . g]tf:6flngsf] ns]60 gnufpg]x¿sf] vf]hLvf]hL xTof x'g yfNof] .

/fhgLlts ljZn]ifssf] dtcg';f/;f]leot ;+3df ;g\ !(@)–#) sf] ;docjlwdf ;fDojfbL /fHo cft+s Toltdflg Fb }g , hlt ;g \ !(#$–#( sf ]b'ef{Uok"0f{ jif{x¿df ePsf] lyof] . n]vsxssf] cg'dfgcg';f/ ;g\ !(#$–#( sf];DklQ ;fd"lxsLs/0f of]hgfdf ;f9] tL;nfv lg/k/fw dflg;x¿sf] Hofg uof] .o; 36gfnfO{ ljZj ;fDojfbL /lQmdOltxf;df dxfg\ cft+ssf] ;+1f lbOPsf]5 . ?;L qm'/ dxfg cft+s;Fu cgluGtLb'vfGtk"0f{ syf tyf k6syfx¿ klghf]l8Psf 5g\ . ;g\ !(#$ l8;]Da/dlxgfdf lgsf]nfPe elgg] Ps o'jsl;kfxLåf/f n]lgguf8{ kf6L{ Joj:yfsf]k|d'v ls/f]esf] gf6sLo 9+udf uf]nL xfgLxTof u/fOof] tfls hgtfsf] dgdf;fDojfbL bn rf]lvg ;sf];\ . ls/f]esf]xTof anLsf] af]sf] lyof] . ?;L Oltxf;dfTof] gf6s cfh;Dd klg /x:odo /x]sf]5 , lsgeg ] To f ] 36gf l;kfx Llgsf ]nfPesf ] cfTdk | ] l/t lyof ] jf:6flngsf] cfb]z . 7Ls To:t} k|sf/sf]36gf bf];|f] ljZjo'4sf] ;'qwf/ lx6n/n];g\ !(## df /fhg}lts ultljlwnfO{;fGTjgf lbg cfkm}+n] l/s:6fsnfO{ lhpFb}hnfPsf lyP .

;f]leot ;+3df ePsf] hgxTofsf]

tYof+s km/s–km/s /x]sf] 5 . Ps ?;Lgf ]a ]n k'/:sf/ ljh]tf dfgjtfjfbLef}ltszf:qL cfGb|]O{ ;fvf/f]esf cg';f/;g\ !(@) bzsf] cGt / !(#) sf] z'?lt/?;L ;fd"lxsLs/0fsf] k|lqmofdf / dxfgcft+ssf] ;dodf !) nfvb]lv !% nfvlg/k/fw hgtfsf] Hofg u'd]sf] cg'dfg/x]sf] 5 . dfly pNn]lvt h]l/xs ;fvf]/f]esf]cg'dflgt cfFs8fx¿df h'g 7Ls ePtfklg s] :ki6 x'G5 eg] ;g\ !(#) sf]bzsdf dfq :6flngsf] cft+saf6 w]/};+Vofdf ;f]leot gful/sx¿sf] Hofg uof] .sd/]8 :6flng;Fu dtleGgtf /fVg] w]/}k |efjzfnL ;fDojfbL g ]tfx¿ klgdfl/g]x¿sf] ;"rLdf kb{5g\ . dxfg\ cft+ssf]nuQ}kl5 ;g\ !($! df ;f]leot ;+3 bf];|f]ljZjo'4sf] rk]6fdf k¥of] . o'4sfnLg

cj:yfdf /fHo cft+s emg\ ck|f;+lus?kdfa9\of] / kl5 s]xL zfGt eof] . t/:6flngsfnsf] ;dodf o:tf cft+sk"0f{pbfx/0fx¿ o'4kl5 k'gM b]lvP . h;dWo];g\ !($*–$( sf] n]lgguf8{ Plkmo/ /;g\ !(%@–%# sf] 8S6/ kfOn6 gfdss'Voft kj{x¿ k|d'v x'g\ . efUojz ;g\!(#) sf] bzssf] em}+ /fHo cft+s ?;L;fDojfbL Oltxf;df k'gM bf]xl/g kfPg .dfr{ !(%# df Ps dxfg sDo'lgi6 g]tf:6flngsf] sfnultn] d[To' eof] . h;/L:6flng ;Qfdf cfpFbf n]lggsf sfo{x¿unt b]lvPsf lyP, To;/L g} gofF g]tfvf:|':r]jn] klg :6flngsf] 3f]/ em08fkmf]/u/], ub\bf/ eg], lj/f]w u/] ;fy} s]xLgful/sx¿nfO{ >d lzlj/af6 ;d]t d'Qmu/L kfgLdflysf] cf]efgf] aGg] k|of; u/] .sDo'lgi6 l;4fGt v/fa x}g, sDo'lgi6zf;s kf] v/fa xf] eGg] efg kfg{ vf]lhof] .hgtf km]l/ Ps k6s em'lSsP . hgtfsf]:d/0f zlQm sd x'G5 eGg] ljåfgx¿sf]/fo ;kmn k|dfl0ft eof] . h'g JolQm lhpFbf]x'Fbf k"hf ul/GYof], Tof] JolQm d/]kl5 u2f/elgg' ;fDojfbL zlQm ;+3if{sf] Pp6f b'MvbkIf xf] . gofF g]tf v'|:r]jn] /Iff k|x/Lsf]k|d'v a]l/ofnfO{ em'08\ofP/ cfkm\gf] sDo'lgi6zf;g sfnsf] yfngL u/] . oBlk ;g\!(%) sf] dWodaf6 ?;L Oltxf;df /fHocft+ssf] xb eg] lgs} 36]sf] b]lvG5 .

@= rLgrLgsf] sDo'lgi6 Oltxf; klg xhf/f}+

xhf/ lg/k/fw hgtfsf] /ftf] /utn]sf]l/Psf] 5 . cem ;+VofTds t'ngfdf;f]leot ;+3sf] eGbf lrlgofF ;fDojfbLbnsf] cft+sk"0f{ hgxTof sof} + u'0ffclws /x]sf] 5 . lrlgofF sDo'lgi6 ;g\!($( df ;Qfdf cfpFbf ;f]leot ;+3dfem+} u[xo'4sf] ;fdgf eg] ug'{k/]g t/b]zsf w]/} k|fGtx¿af6 dfcf]sf] nfn;]gfn] g]t[Tj u/]sf] ;fDojfbL zf;gnfO{;dy{g gu/]sf] sf/0f ju{ lgolGqtcfGbf ]ngsf] gfddf ;fDojfbL bnn]nfn;]gf / cfkm\gf sfo{stf{x¿nfO{;lqmo agfP, h;sf] kmn:j?k w]/} lgbf]{iflrlgofFx¿n] csfndf k|f0f u'dfpg'k¥of] .ljz]iftM ;fDojfbL zf;gsf] k|yd ah|k | x f / hUufsf ] :j f ldTj ePsfls;fgju{dfly eof] . ju{ ljgfzsf]gLltcGtu{t, To;nfO{ ;f]leot ;+3df;fd"lxsLs/0fsf] gLlt elgPsf] lyof] .;fDojfbL ;Qfkl5sf] jLeT; sfd/]8 lnnflrlgof F hgtfn ] ;f ] leot ; +3dfb ] lv;s]sf x 'gfn] Toxf Fsf hgtfdf;/sf/sf] lj/f]w ug] { lxDdt ePg .hgtfn] cfkm\gf] esf/Ldf ePsf] cGg;/sf/L uf]bfddf cf];fg{ afWo x'g'k¥of] .cfkm\gf] uf]7sf b'x'gf ufO{ ;/sf/L kmf/ddfafFWg afWo eP . cfkm\gf] 3/sf] nf]s]{v;L sd/8 g]tfx¿sf] ef]hdf sfl6P .lrlgofF hgtfdf k|lt/f]wsf] ;fx; /x]g .dg'{eGbf af}nfpg' lgsf] egL hgtf ;xFb}uP . ;fDojfbL zAb /rgfdf ;+uLtj4

ul/Psf] dw'/ :j/ nx/Ldf tf08j g[Tox]g{ lrlgofFx¿ afWo eP .

rLgdf ;fDojfbL bnsf] ;b[9Ls/0f ;g\!(^^ af6 dfq ePsf] xf] . /fHo cft+ssf]z'? ljz]if ToxL jif{af6 ePsf] dflgG5 .To;eGbf cufl8 sd/]8 dfcf]sf] clwsf+z;do ;fDojfbL bnsf] Jofks lj:tf/dfg} laTof] . ;g\ !(^% df tTsflngqmflGtsf?L g]tf dfcf]T;]t'ªn] ;fDojfbLljZjdf g} Pp6f 7"nf] txNsf dRrfP, h'g;fDojfb k|of]usf] Oltxf;df dxfg ;j{xf/f;f+:s[lts qmflGtsf] gfdn] sn+lst ePsf]5 . !) gf]e]Da/ ;g\ !(^% b]lv $ l8;]Da/!(&$ sf] gf} jif{sf ;donfO{ ;f+:s[ltsqmflGtsf] cjlw dflgG5 . k'/fgf k"FhLjfbLtyf ;fdGtzfxL ;/sf/x¿sf] k"0f{tM ljgfzgu/L gjLg ;fDojfbL ;+:sf/sf] cfr/0f

ljsl;t x'g ;Sb}g eGg] ;f+:s[lts qmflGtsf]cjwf/0ff n]lggn] u/]sf dfS;{jfbL bz{gdfs ]xL yk sfo {x¿dWo ] Ps xf ] .dfcf]T;]t'ªaf6 ;f+:s[lts qmflGtsf] of]hgfnfu" ug] { ljlQs} lrlgofF ;fDojfbL/fhgLltdf kf6L{ g]tfx¿aLr dtleGgtfrls{of] . Psflt/ dfcf]T;]t'Ë / csf{lt/lnp ;fcf] rL h:tf k|efjzfnL g]tfx¿aLrdtleGgtf /x]tf klg slyt dxfg\ ;j{xf/f;f+:s[lts qmflGtsf] g/xTofsf] nfjf qmdzM;lNsg nfUof] . dfcf]sf] ;f+:s[lts qmflGtsf]lj/f]w u/]afkt ;g\ !(^* df lnp ;fcf]rL nfO{ /fi6«klt kbaf6 lgsflnof] .;fDojfbL xFl;ofåf/f k'/ftflTjs dxTjsfd"lt{x¿sf] dfq geO{ lhpFbf dfG5]x¿sfxftv'§fx¿ ;d]t sfl6lbP . qmflGtsfsf/stTj dflgg] nfn;]gfsf kmf}hL n'ufx¿/utdf rf]klnP . htftt} JofKt g/xTofsflrTsf/ ;f+:s[lts qmflGtsf] dw'/ WjlgaHof] . xTof, cft+s / lrTsf/ hgtfdfJofKt /Xof] . lrlgofF ;f+:s[lts qmflGtsf]/utsf] 6f6f lrlgofF Oltxf;af6 dfq geO{ljZj ;fDojfbL Oltxf;af6 slxNo} hfg]5}g . sDo'lgi6 Joj:yfdf lj/f]wLx¿sf] 7"nf]kl/0ffddf cft+s / xTof x'G5 eGg]k|df0f:j?k lrlgofF ;f+:s[lts qmflGtnfO{klg lng ;lsG5 . tTsflng ;f]leot ;+3sf]cg'dflgt tYof+sn] b]vfPsf] 5– rLgdf/fhg}lts lj/f]wsf sf/0f ;g\ !($(–!(^%sf aLr b'O{ s/f]8 ^# nfv JolQmx¿sf]xTof eof] . o; cfFs8fnfO{ cnu–cnujif{df o;/L afFl8Psf] 5M

s_ ;g\ !($(–%@ df @* nfv,v_ ;g\ !(%#–%& df #^ nfv,u_ ;g\ !(%*–^) df ^& nfv /3_ ;g\ !(^!–^% df Ps s/f]8 ##

nfv -;f+:s[lts qmflGtsf] ;do_of] ;f]leot ;+3sf] cfFs8f d:sf]åf/f

& clk|n !(^( df ;fj{hlgs ?kdfk|;fl/t ePsf] xf] .

cd]l/sL cg'dfgcg';f/ ;g\ !($(–%( sf aLr tLg s/f]8 JolQmx¿sf] xTofePsf] lyof] . cd]l/sL / ;f]leot ;+3åf/fk|sflzt cfFs8fx¿df w]/} km/s b]lvFb}g .To; hgxTofsf] af/]df :jod\ rLgaf6;g\ !(*) df k|;fl/t ;/sf/L tYof+scg';f/ ;ft nfv @( xhf %!! hgfJolQmx¿nfO{ kqmfp u/L sl7g oftgflbOof], h;dWo] #$ xhf/ cf7 ;o hgfsf]d[To' eof] . x/]s jf:tljstfnfO{ em'7sf]vf]n cf]9fO{ ;+;f/e/ e|d km}nfpg ;Sg]sDo'lgi6x¿ :jod\n] :jLsf/]sf] g/xTofsf]ul0ftLo tYof+saf6 lrlgofF ;f+:s[ltsqmflGtsf] x[bo ljbf/s s0f{s6' lrTsf/af/]xfdL cg'dfg nufpg dfq ;S5f+} . rLgsf];f + :s [ lts ;j {x f/ f qm f l GtnfO {dfgjtfjfbLx¿ ?;sf] dxfg\ cft+s;Fut'ngf ub{5g\ . rLgdf dfcf]T;]t'ª, ?;df:6f lngnfO { klg s 'g } lbg sfnn ]8f]¥ofpg]5 eGg] jf:tljstf ToxfFsfhgtfn] lal;{Psf lyP . ;]K6]Da/ !(&^df dfcf]sf] klg d[To' eof] . zflGtlk|olrlgofF hgtfn] zflGtsf] nfdf] Zjf; lnP .

Page 5: Page

$laxLaf/, ;fpg *, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;Tofu|x 8]:s

cWofTd÷bz{g;'bz{g clwsf/L

h;/L pj{/ e"lddf /fd|f] ljhf/f]k0f u/]kl5 Tof] x's+{b} a9\b} cfkm\gf]Ifdtfcg';f/ pTkfbg lbG5, To:t} dfgjn] 1fgsf] lahf/f]k0f u/]kl5 p;n]klg cGg pTkfbg lbPem+} c;n 1fg pTkfbg u/L 1fgsf] Hof]lt km}nfpg;Sg'k5{ . j]bfGt Clifd'lg tyf ;Gtdxfk'?ifsf] dfq ljifo xf] eG5f}+ . sn]h,ljZjljBfnodf /fd|/L cWoog ug'{kg]{ ljifo ;+:s[t xf] t/ kl5Nnf ;dodf;+:s[tk|ltsf] cfsif{0f 36\b} uPsf] 5 . o;df /fHosf] klg 7"nf] e"ldsf /x]sf]5 . ;+:s[t eg]sf] efiffsf] hggL g} xf] .

xfd|f x/]s sd]{lGb|ox¿n] cf–cfkm\gf] sfo{ ul//xG5g\ . To:t} 1fg]lGb|on]klg cfkm\gf] sfo{ lgoldt?kdf ul//x]sf] x'G5g\ . ;+:s[t efiffsf] 1fgn] w]/}dxTjk"0f{ u|Gyx¿ cWoog u/L 1fg xfl;n ug{ ;lsG5 . dxfg\ k'?ifx¿n]cjnDag u/]sf dfu{nfO{ cjnDag u/L cfkm\gf] hLjgnfO{ ;fy{s / rrf{ of]Uoagfpg ;lsG5 . 1fgsf k|;+u ;a} efiffdf x'G5g\, rfx] Tof] c+u|]hL, lxGbL,kmf/;L, pb"{ cflb lsg gx'g\ . ;a}n] cfkm\gf] efiffsf dfWodaf6 1fg k|fKt u/LdfgjnfO{ ;kmn agfpg ljleGg wfld{s u|Gyx¿ l;h{gf u/L c1fgLnfO{ klg1fg dfu{df 8f]¥ofpg dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x u/]sf x'G5g\ .

cfw'lgs lzIff c;n / Jojxfl/s tyf 1fg cfh{gsf nflu geP/ ;fdfGo;fIf/ agfO{ s]xL dfqdf dfq} /f]huf/Lsf] nflu pko'Qm x'g] / agfpg] vfnsf5g\ . c;n sfo{ lzIff / cd/ 1fgsf nflu h'g s'/f /fVg'kg]{ xf], Tof] eg]cfhsf] lzIfdf kfOFb}g lsgeg] :jfy{ / Ifl0fstfdf /Dg] g]kfnL ;+:s[lt g}ag]/ uPsf] 5 . ;xefj, pksf/, ;]jfefjn] sfo{ ug]{ ;+:s[lt guGo dfq}e]l6G5g\ . wd{ ug]{ eg]/ 3/af/ Tofu]/ ;Gof;Lsf] ?kdf lxF8\g' kb}{g . cWoflTds1fgn] dfgjdf /x]sf gsf/fTds ;f]rnfO{ x6fP/ ;sf/fTds / ;xL dfu{dfnfUgsf nflu k|]/0ff lbg] pmhf{sf] sfo{ ub{5 .

To;}n] xfdL dfgjn] ;–;fgf s'/faf6 klg 7"nf–7"nf 1fg u'0fsf cg'z/0fu/L hLjgnfO{ ;xh / ;kmn agfpg ;lsG5 . Oiof{, nf]e, df]x, cx+sf/h:tf dfgjsf b'u'{0fnfO{ ;bfsf nflu Tofu]/ ;a}sf] k|z+;fsf] kfq ag]/;dfhdf pbfx/0fLo JolQm aGg] dfu{nfO{ klxNofP/ ;f]xL cg'?ksf] cfr/0fu/L cufl8 a9\g ;Sg' g} ;Rrf dfgjsf] wd{ xf] . wd{sf gfddf vf]qmf]cf8Da/ b]vfP/ d7 dlGb/ wfP/, k'hfkf7 ug]{ t/ Jojxf/df eg] kfksd{ ug]{xf] eg] To;n] s]xL dxTj /fVb}g, t;y{ cfkm\gf] cfr/0fdf ;'wf/ u/f}+ .

wd{ ug{sf nflu 7"nf–7"nf o1, xf]d xf]dflbsf] cfof]hgf ug'{ kb}{g .1fgsf] aLh cToGt} ;'Id / dxTjk"0f{ x'G5 . To;nfO{ pTkfbgd'vL agfpgsfnflu ;f]xL cg'?ksf] cfrf/ / Jojxf/sf] k|bz{g u/L cufl8 a9\g'kg]{ x'G5 .h;sf nflu k/k|f0fLnfO{ kL8f glbO{ ;xh?kdf ;sf/fTds 9+un] ;a}dfly;dfg Jojxf/ u/L c;n dfu{sf] cjnDag u/L lg/Gt/ clj>fd ofqf toug]{ xf] eg] uGtJo hxfF 1fg k|flKtsf] 7"nf] /fhdfu{ g} x'G5, ToxfF k'Ug cjZog} ;lsG5 . dfq dfgjdf vfFrf] x'G5 ls cfTdljZjf; / w}o{ ug]{ Ifdtf .

xfd|f] ;fdfGo hLjgdf klg b]Vg, ;'Gg kfOG5, Tof] xf] …xtf/sf] sfdntf/Ú cyf{t\ xtf/df ul/Psf] sfo{ /fd|f] x'Fb}g eGg] h'g s'/f cufl8 ;fl/Psf]5 . xf], Tof] ;xL 5 lsgls xtf/df ;Dkfbg ul/Psf] sfo{df sdhf]/Lx¿e]l6G5g\ . t;y{ s]xL lanDa} eP klg ;xL 9+un] sfo{ ug]{ afgL dfgjn]ljsf; ug'{k5{ . cfuf]sf] ;fgf] lemNsf]n] k'/} h+un g} ;vfk u/] em+} 1fgsf];fgf] lemNsf]n] c1fg?kL h+unnfO{ gfz u/L ;'Gb/ 1fgsf] vfgL g} lgdf{0fug{ ;S5, hf] dxfgtf xf] . g/fd|f] t hf] sf]xLn] klg ug{ ;S5, /fd|f] /k|z+;fof]Uo sfo{ ug{ ;Sg' kf] dxfgtf xf], t;y{ ;Rrf dfgjn] ToxL dfu{cg'z/0f ug'{k5{ .

c;n 1fgsf] lahf/f]k0f

c;dfg lzIff c;dfg Jojxf/

kf]v/fsf ;l/tf / /jLg lbbLefOx'g\ . 3/df x/]s ;do;Fu} x'g] pgLx¿:s'n hfg] a]nf eg] 5'l6G5g\ . 3/ Pp6},afa'cfdf Pp6} t/ ljBfno km/s . sf/0f,cleefjsn] 5f]/f / 5f]/Ldfly ug]{ lje]b .sIff # df k9\g] ;l/tf ;/sf/L ljBfnohflG5g\, hxfF l9nf uP x'G5, w]/} u[xsfo{ug'{kb}{g, /fd|f] nufpg' klg kb}{g . pgsfefO eg] pgLeGbf cfwf 3G6fklxn]ljBfno hfG5g\, 3/af6} l6lkmg n}hfG5g\ .

5f]/f / 5f]/Ldfly lzIffdf lje]b ul/g]rngsf] Pp6f pbfx/0f xf] of] . o:tf]e]befj ;dfhdf clxn] klg 5 . 5f]/LnfO{ljBfno k7fpg] rng a9] klg a9L vr{5f]/fsf nflu ug]{ ;+:sf/n] e]befj ylkFb}uPsf] 5 . e]befjsf] :j¿k dfq} km]l/Psf]dflG5g\, dlxnf tyf afnaflnsf sfof{nosf:sLsL k|d'v k"0ff{ >]i7 . 5f]/fsf nfluhlt vr{ cleefjsn] u5{g\, Tolt 5f]/Lsfnflu ub}{gg\ . >]i7 elG5g\, …o;sf] k|d'vsf/0f lkt[;QfTds ;f]r / ul/aL xf] .Úw]/} :yfgdf 5f]/fsf] /x/df cf7hgf;Dd5f]/L hlGdPsf 5g\ . 5f]/f k9fpFbf PshgfeP x'g] / w]/} 5f]/LnfO{ lghL ljBfnok9fpg g;lsg] sf/0f 5f]/fnfO{ lghL /5f]/LnfO{ ;/sf/Ldf k9fPsf] cleefjsn]atfpg] u/]sf 5g\ . lzIff lgMz'Ns x'g;s]dfq} of] lje]b ;dfKt x'g]5 .

/fd|f] lzIff lbg ;s] sdfP/ kfN5eGg] cfzfdf w]/} cfdfafa' 5f]/fnfO{ nufgLug{ cu|;/ x'g] u/]sf 5g\ . csf]{tkm{,

;/sf/Ldf k7fpg] eP/ xf]nf, o:t} 5 .ÚljBfnosf] sIff # df !# hgf 5fqf

5g\ eg] b'O{hgf dfq 5fq . of] jif{sf]dfq xf]Og, cl3Nnf jif{sf] tYof+sn] klgTo:t} b]vfpF5 . a/fnn] cfly{s cj:yf7Ls} ePsf kl/jf/n] klg 5f]/fnfO{ af]l8{ª/ 5f]/LnfO{ ;/sf/L :s'n k7fpg] rngcem} /x]sf] atfP . l;dnrf}/l:yt hglk|opRr dfljsf] tYof+s klg p:t} 5 . hxfFPs xhf/ %* ljBfyL{ cWoog u5{g\ .h;dWo] kfFr ;o *@ 5fqf 5g\ . afFsLrf/ ;o &^ dfq} 5fq .

lghL ljBfnodf eg] 5fqf sd /5fq a9L 5g\ . kf]v/fsf] lghL :s'n1fgu+uf af]l8{ªdf hDdf b'O{ ;o ljBfyL{5g\ . hxfF Ps ;o @) hgf 5fq / *)hgf 5fqf 5g\ . csf]{ lghL :s'n Unf]anslnlho6df klg 5fqfeGbf 5fq a9L5g\ . ljBfnosf lzIfs b]jk|sfz zdf{n]g;{/Lb]lv sIff !@ ;Dd Ps xhf/ rf/;o cf7 ljBfyL{dWo] cf7 ;o cf7hgf5fq / ^ ;o dfq 5fqf ePsf] atfP .lhNnfdf 5fqsf] t'ngfdf a9L 5fqf ePklg lghL :s'ndf cWoog ug]{df 5fqsf];+Vof w]/} 5 . z}lIfs;q )&) df sf:sLdfcWoog ug]{ hDdf ljBfyL{ ;+Vof Psnfv #% xhf/ 5 . lhNnfe/ sIff !b]lv !@ ;Dd lghL / ;/sf/Ldf u/L ^(xhf/ ;ft ;o 5fqf 5g\ eg] 5fqsf];+Vof ^% xhf/ tLg ;o dfq} 5 .

… lhNnf lzIf f sfof {nosf ]tYof+scg';f/ lghLdf 5fqf sd 5g\,;/sf/Ldf 5fq a9L b]lvG5g\,Ú lhNnflzIff sfof {no sf:sLsf pk;lrjbfdf ]b/ ; 'j ]b Ln ] eg ] , …cem } k lg5f]/f5f]/LnfO{ km/s–km/s ljBfnodf

cWoog u/fpg] rng ;lsPsf] 5}g .Úclwsf/sdL{ sdnf yfkfn] elG5g\, …hfg]–a 'em ]sfn ] klg 7 "nf ] lje ]b u5{g \ .x6fpgsf nflu /fHon] ljz]if sfo{qmdNofpg'k5{ . ;fg} pd]/df 3/af6} lje]bx'Fbf afn dgf]lj1fgdf g/fd|f] c;/ k5{ .Ú

lzIffljb\ 8f= ljBfgfy sf]O/fnf;/sf/L ljBfnon] g} u'0f:t/Lo lzIfflbg] Joj:yf ug'{kg]{ atfpF5g\ . pgLeG5g\, …Pp6f d'n'sdf b'O{j6f z}lIfs;+:yf rn]sf 5g\ . ;/sf/n] vf]n]sf]ljBfnod} /fd|f] k9fOlbP lghL ljBfnosf]cfjZos g} kb}{g .Ú sf]O/fnfsf egfO{df,k/Dk/fjfbL ;f]r / ;+:sf/n] klg 5f]/LnfO{k9fpglt/ cljefjsn] Tolt rf;f ]lbFb}gg\ . To;df klg vr{ u/]/ csf{sf]3/ hfg] hftnfO{ s] k9fpg' eGg] wf/0ffcem} clwsf+zdf afFsL g} 5 .

lzIffdf ;dfgtfsf nflu ;/sf/Lof]hgfsf] !% jif{ k'u] klg of] Jojxf/dfn fu " x ' g ;s ]s f ] 5 } g . ;/sf/ LljBfnodf of ] nfu" eP klg w]/ }n ]5f]/fnfO{ lghL ljBfno k9fpg] ePsfn];/sf/L of ]hgf / lghL ljBfnosf]tf/tDo ldn]sf] 5}g . hflu/ xf];\ of5fqj[lQ ;a} s'/fdf cGt/f{li6«o k|lt:kwf{al9/x]sf] cj:yfdf ;/sf/L ljBfnok9]sL 5f ]/Ln] lghL ljBfno k9]sfbfh 'efO; Fu k | lt:kwf { ug { g;Sg ':jfefljs xf] . o;sf/0f, pgLx¿nfO{hflu/ kfpg ;d:of x'g yfn]sf] 5 .ljb]z hfg] df }sf ldNb}g . c;dfglzIffn] 5f]/Ln] hLjge/ c;dfg Jojxf/ef]Ug] cj:yf ljsf; eO/x]sf] 5 .

-n]vs kf]v/fkq /fli6«o b}lgskf]v/fdf cfa4 5g\_

csf{sf] 3/ hfg] hft eg]/ 5f]/LdflynufgL ug'{ 3f6fsf] Jofkf/ 7fGg] k|j[lQklg 5 . kl5NNff] ;do /fd|f] HjfOF kfOof];\eg]/ cfdfafa'n] ljBfno k7fpg yfn]sf5g\ . o;/L ljBfno k7fp Fbf klgt'ngfTds ¿kdf ;:tf] :s'n vf]Hg]ul/G5 . hals 5f]/fsf nflu hlt;'s}z'Ns ltg{ klg pgLx¿ tof/ x'G5g\ .

5f]/fnfO{ lghL :s'ndf k7fpg'sf]kIfdf ljleGg ts{ lbg] ul/Psf] 5 .5f]/fsf] k9fO /fd|f ] xf]nf eg]/ lghLljBfnodf k9fPsf] ;l/tfsL cfdf nIdLat fp F l5g \ . pgn ] ;xh } e lgg \ ,…;/sf/Ldf 5f]/LnfO{ k9fP klg pgsf]k9fO /fd|} 5 .Ú pgsf] egfO ;'Gbf nfU5,lje]b u/]sf]df pgnfO{ s'g} kZrftfk5}g . k[YjLrf]s a:g] ;'/]Gb| kf}8]n lghLljBfnosf] sIff & df k9\5g\ . pgsLalxgL gd|tf eg] ;/sf/L ljBfnowfpFl5g\ . pgL clxn] sIff $ dfk9\l5g\ . ;'/]Gb| eG5g\, …xfd|f ] 3/dfo:tf] ljifodf s'/} x'Fb}g .Ú

;/sf/L ljBfno gjk|eft dflj sIff& df cWoog ug]{ bLkf If]qLn] cfkm";/sf/Ldf / efO{ af]l8{ªdf k9\b} cfPsf]atfOg\ . pgL elG5g\, …afafcfdfn] g}To;/L k9fpg'eof], s] ug]{ < dnfO{ klgaf ] l8 {ª k9 \g dg 5 lg Û Ú kf ]v/fpkdxfgu/kflnsfleq /x]sf s]xL ;/sf/LljBfnosf 5fq / 5fqfsf] ljj/0fn] of]lje]b /fd|/L b]Vg ;lsG5 . l;h{gfrf]sdf/x]sf] >L/fd lgdfljsf Ps ;o #@ljBfyL{dWo] *$ 5fqf / $* 5fq 5g\ .k|wfgfWofks rf]nfk|;fb a/fnn] eg], …xfd|f]ljBfnodf t w]/} 5fqf cWoog ug{cfpF5g\ . 5f]/fnfO{ af]l8{ª / 5f]/LnfO{

www.satyagrahaonline.com

cfpFb} 5 ====

v]n ;+;f/ ;Tofu|x 8]:s

af:s]6an pkflw cfdL{nfO{g]kfn cfdL{ pkTosfJofkL JxLnr]o/ af:s]6an k|ltof]lutfsf] k'?iftkm{ zlgaf/

RoflDkog ag]sf] 5 . kfFr l6d ;xefuL k'?ifsf] /fpG8 /f]ljg lnudf cfdL{n] cfkm\gf]rf/} v]n lhTb} pkflwdfly sAhf hdfof] . cfdL{n] JxLnr]o/ :kf]6\;{ P;f]l;P;gg]kfnnfO{ !&–^, g]kfn :kfOgn sf]8{ OGh'/L v]ns'b ;+3nfO{ !*–), :kfOgn sf]8{OGh'/L k'g:yf{kgf s]G›nfO{ *–@ tyf hfjnfv]nnfO{ *–) n] k/flht u¥of] . JXLnr]o/:kf]6{;\ P;f]l;Pg g]kfn bf]>f] eof] . g]kfn kf/f cf]nlDks sld6L / g]kfn :kfOgnsf]8{ OGh'/L v]ns'b ;+3åf/f ;+o'Qm cfof]lht k|ltof]lutfsf] dlxnfdf g]kfn :kfOgnsf]8{ OGh'/L v]ns'b ;+3 klxnf] eP . pQm ;+3n] JxLnr]o/ :kf]6{;\ P;f]l;P;gg]kfnnfO{ $–) n] x/fof] . dlxnfdf b'O{ l6d ;xefuL lyP . o;}aLr t]>f] /fli6«o kf/fkf}8L k|ltof]lutfsf] JxLnr]o/sf] dlxnfdf ;f]lgsf 9sfn klxnf], lgd{nf sfsL{ bf]>f]tyf dGh' ;fksf]6f t]>f] eP . To;} :kwf{sf] k'?ifdf /fh' s6jfn klxnf], clgn nfdfbf]>f] tyf lbud r]Dhf]ª t];|f] eP . k"0f{b[li6ljxLgsf] k'?ifdf ;'dg l3ld/], ljqmd /fgf/ /Tg /fO{n] qmdzM zLif{ tLg :yfg xft kf/] . cf+lzs b[li6ljxLgsf] k'?ifdf ;'/]G›tfdfª klxnf], ;Gtaxfb'/ kx/L bf]>f] tyf a›L rf}nfufO{+ t]>f] :yfgdf /x] . kf}8Ldf@! k|lt:kwL{ ;xefuL lyP . af:s]6an / kf}8L b'j} k|ltof]lutf gf/fo0f6f/l:ytlxdfno OG6/g]zgn df]8]n xfo/ ;]s]G8/L :s'n -lxD;_ df ePsf] lyof] .

v]ns'b ljsf; ljefu k|d'vdf yfkf/fli6«o v]ns'b kl/ifb\ -/fv]k_ cGtu{t v]ns'b ljsf; ljefu k|d'vsf] lhDd]jf/L

s'naxfb'/ yfkfnfO{ lbOPsf] 5 . ljBfno v]ns'b ljsf; ljefusf k|d'v yfkfnfO{kl/ifb\sf] ;fpg ! ut]sf] lg0f{ofg';f/ v]ns'b ljsf; ljefu k|d'vsf] lhDd]jf/LlbOPsf] xf] . yfkfsf] :yfgdf v]ns'b ljsf; ljefu k|d'v k|sfzrG› l3ld/]nfO{NofOPsf] 5 . @)%@ ;fndf clws[t t[tLo >]0fLdf kl/ifb\sf] :yfoL ;]jfdf k|j]zu/]sf yfkf @)^# ;fn k';df clws[t låtLo >]0fLdf a9'jf ePsf lyP . yfkfn]kl/ifb\sf] dxTjk"0f{ dflgg] k|zf;g ljefu, sd{rf/L k|zf;g zfvf, k|rf/ k|;f/zfvfnufotdf k|d'v eO{ sfd ul/;s]sf 5g\ . yfkfnfO{ ;df/f]x lj1sf?kdf klglrlgG5 . yfkf;Fu kfFrf} / 5}6f}+ /fli6«o v]ns'b tyf ko{6g jif{–@)!! h:tf a[xtsfo{qmddf ;df/f]x ;ldltsf] dxTjk"0f{ kbdf /lx sfd u/]sf] cg'ej 5 . yfkfn]cfOtaf/b]lv cfkm"nfO{ lbOPsf] lhDd]jf/L ;Dxfn]sf 5g\ .

dx]zs'df/ vftL

kj{tsf] skmL cd]l/sfdf pTs[i6;ldIff zdf{÷kj{t

kj{t lhNnfdf pTkflbt skmLsf] gd'gfcd]l/sfdf pTs[i6 ePkl5 cd]l/sL skmL Jofkf/Ltyf Sofkm] ;+rfnsx¿sf] Ps 6f]nLn] kj{tlhNnfsf] skmL If]qsf] cg'udg u/]sf] 5 . g]kfnsf

ljleGg !% lhNnfdf pTkflbt skmL dWo] kj{tlhNnfdf pTkflbt skmL pTs[i6 ePsf] sf/0fJofkf/Ls ;DefJotfnfO{ ;d]t dWogh/ ub}{ kfFrhgf ;xeflu /x]sf] pQm 6f]nL kj{t cfPsf] xf] .

pQm 6f]nLnfO{ lhNnf skmL Joj;foL ;+3tyf lhNnf skmL ;xsf/L ;+:yfsf] sfof{nodf:jfut ;d]t ul/Psf] lyof] . pQm 6f]nLn] kj{tlhNnfsf skmL au+}rf, skmLsf] hft, skmL v]tLk|ljlw, k|zf]wgsf] cj:yf nufot skmL v]tLdf;+nUg s[ifssf] jf/]df hfgsf/L lnPsf] g]kfn

skmL Joj;foL dxf;+3sf dxf;lrj ;d]t /x]sflhNnf skmL Joj;foL ;+3sf cWoIf ejfgLk|;fbzdf{n] atfP . cWoIf zdf{sf cg';f/ ;g\ @)!!sf] k|ltof]lutfdf :jfb / u'0f:t/sf] lx;fjn]kj{t lhNnfsf] skmL g]kfns} pTs[i6 ag]sf] lyof] .To;}u/L b'O{ jif{ cuf8L ci6«]lnofdf k7fPsf]

!! lhNnfsf] skmL dWo] klgkj{t lhNnfsf] skmL pTs[i6ePsf] lyof] . kj{t lhNnfdfpTkflbt skmLsf] dfu ltb]zx¿df w]/} ePklg pTkfbgsd ePs} sf/0f eg]hlt lgof{tug{ ;lsPsf] 5}g .

kj{t lhNnfdf ;d'Gb|;txjf6 gf}b]lv !& ;o;Ddsf]prfO{df skmL v]tL ul/b}cfPsf] 5 . lhNnfdf clxn] PslhNnf skmL Joj;foL ;+3, Ps

lhNnf skmL ;xsf/L ;+3, !& k|f/lDes skmL;xsf/L ;+:yf, &) skmL pTkfbg ;d'x / $)dlxnf cfocfh{g ;d'xdf u/L s'n @& ;os[ifsx¿ k|ToIf?kdf skmL v]tLdf ;+nUg x'Fb}cfPsf 5g\ . kj{t lhNnfdf o;jif{ !& d]l6«s6g skmL pTkfbg ePsf] ;+3n] hgfPsf] 5 .;+slnt skmLnfO{ ljleGg sDkgL dfkm{t\ sf]l/of,hd{g, cd]l/sf / hfkfgsf] ;fy} sf7df8f+} /kf]v/fsf ljleGg skmL sDkgLx¿df lalqmul/Psf] cWoIf zdf{n] atfP .

pTs[i6 ljBfno / ljBfyL{ ;Ddflgt/fli6«o lghL tyf cfjf;Lo

ljBfno P;f]l;P;g g]kfn -g]zgnKofA;g_ sf7df8f+}n] P;Pn;L k/LIffdfztk|ltzt glthf Nofpg ;kmnljBfno / tL ljBfnosf ;jf]{Ts[i6ljBfyL{nfO{ ;Ddfg u/]sf] 5 .cflbslj efg'eQm cfrfo{sf] @)! cf}+hGdhoGtLsf]cj;/dfcfOtaf/cfof]lht;df/f]xaLrk|d'v cltlyk"j{lzIffdGqLdfwj kf}8]nn]ljBfno /ljBfyL{nfO{k|z+;fkq k|bfgu/L ;Ddfgu/]sf 5g\ .lhNnfsf s/La @)) ljBfno /ToxfFsf pTs[i6 ljBfyL{n] ;DdflgtePsf lyP . ;f]xL cj;/df cfof]lhtcGt/ljBfno sljtf jfrgk|ltof]lutfdf lb PS;]nl;o/ljBfnosf ;lgd s];L k|yd, bLlksf:s'nsL :d[lt a:g]t låtLo, b]z

ltns d]df]l/on :s'nsL ;/:jtLbfxfn t[tLo, / cd/bLk dfljsfl5l/ª\ nfdfn] ;fGTjgf k'/:sf/ k|fKtu/]sf lyP .

sfo{qmddf Pg KofA;g s]Gb|LocWoIf s0f{axfb'/ zfxL, ;+u7g ;lrj;'jf; Gof}kfg], jl/i7 pkfWoIf

;'o{axfb'/ clwsf/L, ;xfos lhlzcåfl/sfk|;fb kf]v|/]n nufotn] lghLljBfnon] ef]Ug'k/]sf ;d:ofaf/]af]n]sf lyP . sfo{qmddf Pg KofA;gsf7df8f+}sf] lgjt{dfg sfo{;ldltsfkbflwsf/LnfO{ klg ;Ddflgtul/Psf] lyof] .

hd{gL zLif{, g]kfn !^$ cf}+ :yfgdfcGt/f{li6«o km'6jn dxf;+3 -lkmkmf_ n] ;fj{hlgs u/]sf] jl/otfqmddf

ljZjsk ljh]tf hd{gL bf];|f] :yfgaf6 ;a}eGbf zLif{ :yfgdf plSnPsf] 5 .s]xL cl3dfq a|flhndf ;DkGg ljZjsk km'6andf ch{]lG6gfnfO{ x/fpFb}pkflw xft kf/]sf] hd{gL zLif{ :yfgdf k'u]sf] xf] . To;}u/L ljZjsk pkljh]tfch{]lG6gf bf];|f] :yfgdf 5 eg] g]b/Nof08 t];|f] :yfgdf 5 . g]kfn !^$ cf}+:yfgdf /x]sf] 5, o;clw klg g]kfn ;f]xL :yfgdf lyof] . lkmkmfsf]jl/otfcg';f/ sf]nlDaof rf}+yf], a]lNhod kfFrf}, p?Uj] 5}7f}+ / a|flhn o;cl3sf] rf/ :yfg tn emb{} ;ftf}+ :yfgdf k'u]sf] 5 . o; cl3sf] ljZjljh]tf:k]g ;ft :yfg tn em/]/ cf7f}+ :yfgdf k'u]sf] 5 eg] :jL6\h/Nof08 gjf}+ /k|mfG; !) cf}+ :yfgdf k'u]sf 5g\ . blIf0f Pl;ofnL d'n'sx¿ ckmuflg:tfg;a}eGbf zLif{ !@( cf}+ :yfgdf 5 eg] To;kl5 qmdzM ef/t !%! cf}+,dflNbE; !$% cf}+, a+unfb]z !^# cf}+, kfls:tfg !^% cf}+, >Ln+sf !&* cf}+ /e'6fg clGtd @)* cf}+ :yfgdf /x]sf 5g\ .

O+uNofG8sf sKtfg :6]eg h]/f8{n] cGt/f{li6«okm'6anaf6 ;Gof; 3f]if0ff u/]sf] O+uNofG8sf]km'6an P;f]l;P;gn] hgfPsf] 5 . o'qm]glj?4j]DanLdf @–) sf] ljho xft kfbf{ /fli6«o6f]nLaf6 …8]Ao'Ú u/]sf lne/k'nsf ld8lkmN8/h]/f8{n] O+uNofG8af6 Ps ;o !$ v]ndf;xeflutf hgfPsf 5g\ .

lk6/ l;N6g -!@%_ / 8]lj8 a]sXofd -!!%_n] dfq h]/f8{n] eGbf a9L O+uNofG8af6 v]n]sf5g\ . …d]/f] /fi6«af6 v]Nbf d}n] k|To]s ldg]6 /dfpg]cj;/ kfPF / km]l/ O+uNofG8sf] h;L{ gnufpg]lg0f{on] dnfO{ g/dfOnf] agfPsf] 5,Ú /fi6«sf

nflu @! uf]n u/]sf #$ jif{] h]/f8{n] PkmPsf] j]a;fO6df eg]sf 5g\ . h]/f8{sf]sKtfgLdf O+uNofG8 ljZjskdf a|flhndf pq]sf] lyof] . h]/f8{n] lne/k'naf6pRr txdf v]ln/xg cfkm"n] /fli6«o 6f]nLaf6 ;+Gof; lnPsf] atfPsf 5g\ .

t]SjfGbf] 6f]nL n08gdfn08gdf x'g] !) cf}+ cGt/f{li6«o

v'nf d}qLk'0f{ t]SjfGbf]RoflDkogl;kdf ;xeflu x'g] g]kfnL6f]nLnfO{ cfOtaf/ ljbfO{ ul/Psf]5 . >fj0f !) / !! ut] n08gsf]l/e/ld8df x'g] RoflDkogl;kdfhfg] ;ft ;b:oLo 6f]nLnfO{ /fli6«ov]ns'b kl/ifb\sf ;b:o–;lrjo'j/fh nfdfn] labfO{ u/]sf x'g\ .RoflDkogl;kdf ch{'g ;'g'jf/,dgf]h nfdfn] %* s]hL,lg/f]haxfb'/ g]kfnL, /f]lxt tfdfª //lhg l;+xn] ^* s]hL tf}n ;d'xdfk|lt:kwf{ ug{]5g\ . dlxnftkm{ ;l/tf/fO{ / cldtf /fO{n] $( s]hLdf

k|lt:kwf{ ug{]5g\ . 6f]nLsf]k|lzIfsdf czf]s v8\sf / ci6dxh{g /x]sf 5g\ .

RoflDkogl;kdf g]kfnsf gf]a{'nfdf, /ljg hf]zL, lbg]z >]i7 /k'ik/fh hf]zLn] lg0ff{ossf?kdfn08g uPsf 5g\ . cfh lalxaf/n08gd} o'lge;{n o'gfO6]8 g]lKnht]SjfGbf] km]8]/]zgsf] klxnf] jflif{s;fwf/0f ;ef x'Fb}5 . To;df o'lge;{no'gfO6]8 g]lKnh t]SjfGbf] g]kfnsfcWoIf gf]a{' nfdf, dxf;lrj czf]sv8sf, ;lrj /ljg hf]zL sf]iffWoIflbg]z >]i7 / ;b:o ljZj/fh /fO{n]efu lng] atfOPsf] 5 .

h]/f8{sf] ;Gof;

Page 6: Page

%laxLaf/, ;fpg *, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

-k|:t't cfn]v k|l;4 x:t/]vfljb\ sL/f]sf] ;g\ !(!^ df k|sflzt k':ts …;a}sf nflu x:t/]vf lj1fgÚ -kfld:6«L km/cn_ sf] wf/fjflxs cg'jfb xf] . cfkm\gf] eljio hfGg] sf}t'xntf ;+;f/sf ;a} cfl:ts jf gfl:ts dflg;df b]lvPsf]5 . …of] cGwljZjf;df ljZjf; ulb{gFÚ eg]/ kmnfSb} cufl8sf] dflg;n] eljio atfOb]nf eGg] cfzfdf xft km}nfpg]k|j[lQ cToGt} Jofks b]lvG5 . cg'jfbssf] cg'ejdf x:t/]vf Pp6f k|fdfl0fs ljBf xf] . t;y{ cfd kf7sn] cfkm\gf]eljio cfkm}+n] s]nfpg ;s'g\ eGg] p2]Zon] cg'jfb >[+vnf k|:t't ug{ nfluPsf] xf] .

– cg'jfbs_

x:t/]vfn] s] eG5 <

xTs]nfsf] kj{tx? ;DaGwdf lj:t[t hfgsf/L

qmdz ===

:jf:Yo ;/f]sf/

afnf /fO{cj:yfdf lrn em+} ;f+;fl/s aGwga6d'Qm pRr cWoflTds prfO{ kfpFb5g\ .

lgrf] d+un JolQmx¿ ljz]iftMcfkm\gf] o'jf cj:yfdf ;/;+utk|ltrgfvf] /xg'kb{5 . logLx¿ cfkm\gf]of}g k|j[lQdf ljz]if ;hu /xg'kb{5/ v/fa JolQm jf ;flxToaf6 6f9f/xg'kb{5 .

:jf:Yosf ] s '/f ] ubf { logLx¿k|f/lDes jif{x¿df gfh's x'G5g\ / dWohLjg kf/ ubf{ub} { ckrsf] ;d:ofljsl;t x'G5 . ljz]iftM :qL–k'?if b'j}dfhjfgLsf lbgdf of}gf+ux¿sf] ladf/Ljf sdhf]/L b]vf kg{ ;Sb5 tyf d[uf}nf/ lk;fa y}nLdf ;d:of klg cfpg;S5 . pQ/fw{df k]6 / kfrglqmofdfcK7\of/f] b]vf kb{5 . oL JolQmx¿hLjge/ vfgkfgsf] ljifodf rgfvf]/xg h?/L 5 .

olb oL JolQmx¿n] lrlsT;f jflj1fgsf] If]q ckgfPsf] 5 eg] pNn]lvts'/f] ljz]if aGg k'Ub5 .

lgrf ] d+un JolQmx¿ xb};Ddax 'd 'vL k | ltefsf wgL x ' G5g \ /To;}sf/0f s'g} Pp6f ljz]if If]qdfafFlwg d'lZsn x'G5 . olb dl:tis/]vf /fd|f ] 5 eg] To:tf JolQmnfO{a f } l4s I f ]qsf ] s 'g } k lg prfO {logLx¿sf nf lu ck | f Ko x ' F b }g .cgf}7f] s'/f] s] 5 eg] oL JolQmx¿cfkm " k |ydtM hf ] ljifosf nfluk|lzlIft ePsf x'g \ , Tof ] If ]qnfO{cufl8 a9fpFb }gg\ . hLjgsf] s'g }df]8df k'u]/ logLx¿n] k]zf kl/jt{gub{5g\ . of] qmd lj/fnf]n] jf;:yfgkm]/] em+ } rfn" /xG5 .

logLx¿sf] ;aeGbf 7"nf] cju'0feg]sf] jftfj/0f jf ;Dks{df cfPsf

JolQmx¿;Fu ;xh} 3'nldn x'g k'Ub5g\ .kl/0ffdtM olb v/fa JolQmsf] ;Dks{dfcfPsf /x]5g\ eg] …a9L v/faÚ aGg]k|j[lQ b]lvG5 . t/, /fd|f JolQmsf];Dks{df cfP eg] rflxF cem} a9L /fd|f]aGg k'Ub5g\ .

d +unsf ] cjlwnfO { Hof ] ltifLolj1fgdf Go"g cj:yfdf laR5'n] cfkm\gf]k 'R5/nfO { cfkm } +n ] 3fOt] agfPsf ]cj:yfdf lrq0f u/]sf] kfOG5 eg] pRrcj:yfdf lz/ p7fPsf] lrnn] cfsfzsf]prfOtkm{ O+lut ul//x]sf] cj:yfsf]lrq0f u/]sf] kfOG5 .

oL lrqx¿n] o:tf JolQmx¿sf]bf]xf]/f] k|j[lQsf] ;xL JofVof ub{5 . Go"gcj:yfdf logLx¿ cfkm}+nfO{ 3fts x'g]xb;Ddsf] aGg k'Ub5g\ eg] pRrcj:yfdf logLx¿ cfkm}+nfO{ 3fts x'g]xb;Ddsf] aGg k'Ub5g\ eg] pRr

;flxTo l;h{gf

tf/]dfd afHof tf/]dfd

:d/0f zlQm:d/0f zlQm eGgfn] s'g} klg ;"rgfnfO{ lbdfudf

/fVg ;Sg] Ifdtf a'lemG5 . :d/0f zlQm 5f]6f] ;dosfnflu x'g ;S5 / s'g} s'g} :d/0f zlQm hLjgsfn;Dd/xG5 . olb :d/0f zlQm gx'g] xf] eg] xfdL cfh /ef]nLsf] 36gfx¿ la;{G5f}+ / b}lgs hLjgnfO{ rnfpguf¥xf] x'G5 . s'g} klg ;"rgf / 36gfnfO{ :d/0f ug{nfO{klxn] Tof] ;"rgf xfd|f] lbdfudf …l/l;eÚ x'G5 / To;kl5lbdfudf :6f]/ eP/ a:5 / cfjZos ePsf a]nf jf;Demg vf]Hbf tL ;"rgfx¿ ofb cfpF5g\ .

:d/0f zlQmnfO{ c;/ kfg]{ ljleGg tTjx¿ x'G5g\ .k|fs[lts?kdf jf ;fdfGotof pd]/ a9\b} uPkl5 :d/0f zlQm sd x'Fb} hfG5 . To:t}ljleGg lsl;dsf lbdfu ;DaGwL /f]un] ubf{ klg :d/0f zlQmdf ¥xf; cfpF5 . sltk6s s'g} b'Mvsf 36gfx¿, h;n] xfdLnfO{ lgs} lk/f]n]sf] x'G5, To:tf 36gfx¿ la;{guf¥xf] x'G5 / To:t} lsl;dsf cGo 36gf 36]df k'/fgf s'/fx¿ t'?Gt} ofb cfpF5 .eGg'sf] cy{ hlt xfdL s'g} klg ;"rgf jf 36gf;Fu efjgfTds ?kn] afFlwG5f}+, Tolt g}tL 36gfx¿ :d/0fLo x'G5 . To;/L g} xfdLdf ;w+} gofF s'/f hfGg dg x'G5 /nutf/?kdf xfdL gofF s'/f l;S5f}+, ;'G5f+} / u5f}+{ / hlt gofF s'/f hfGg], ;'Gg] pT;'stfx'G5, Tolt g} k'/fgf s'/faf6 Wofg x6\b} hfG5 / :d/0f ug{ uf¥xf] x'G5 .

clxn]sf] efubf}8 ;+;f/df ;a} hgf Jo:t x'G5g\ / Jo:ttf ;Fu;Fu} zf/Ll/s/ dfgl;s bafj÷tgfj x'G5 . xfdLdWo] sof}+n] cfkm\gf] :d/0f zlQm sd ePsf]dx;"; u5f}{+ . h:t}M /fv]sf] ;fdfg la;{g], jf ug'{kg]{ sfd e'Ng] cflb . oL ;a}36gfx¿ b}lgs hLjgdf cfOkg]{ zf/Ll/s / dfgl;s tgfjn] x'g ;S5 .

k9\g] ljBfyL{x¿df klg bafj tyf tgfjn] ubf{ pgLx¿sf] Wofg k9fO{tkm{af6x6\g ;S5 . ljleGg zf]wsf] tYocg';f/ ljBfyL{x¿ ;fdfGo sIffsf] a]nfdf a9L/fd|f] k|ltkmn NofpF5g\ / k/LIffsf] a]nfdf pgLx¿sf] k|ltkmn sdL b]lvPsf] 5 .hf] ljBfyL{x¿nfO{ dfgl;s tgfj k/]sf] x'G5, pgLx¿n] ;f]r]cg';f/ ug{ ;Sb}gg\/ cfkm\gf] :d/0f zlQm sd ePsf] dx;"; u5{g\ .

:d/0f zlQmnfO{ 36\g glbgnfO{ xfdL ;w+} sfddf ;lqmo /xg'k5{ / To:t}aflx/L 36gf;Fu rf;f] /fVg], kqklqsf k9\g] cflb . oL afx]s klg cGo s]xLlqmofsnfkn] xfd|f] :d/0f zlQmnfO{ sd x'g lbFb}g . k|yd t lgoldt Jofod . lgoldt Jofofdn] z/L/df /Qm ;~rfng /fd|f] x'G5

/ z/L/df ;a} sf]ifx¿df kof{Kt dfqfdf clS;hg / kf]if0f ldNb5 . /, :d/0fug{nfO{ d'Vo e"ldsf v]Ng] lbdfu klg r':t / ;lqmo /xG5 .

pd]/ a9\b} uPkl5 ;fdfGotof :d/0f zlQm sd x'Fb} hfG5 / pd]/ a9\b} uPtf klgolb xfdLn] cfkm"nfO{ ;lqmo ?kdf k|:t't u¥of}+ eg] :d/0f zlQm sd x'g] k|lqmofcln l9nf] x'G5 . hlt lbdfunfO{ lgl:qmo /fVof}+, Tolt g} :d/0f zlQm sd x'G5 .

xfdLdWo] slt hgfn] k|foM Ps} rf]6Ldf w]/} sfd ug]{ u5f}{+ . t/ Psrf]6LdfPp6f sfd ug]{ clg dfq csf]{ sfd yfNg] . Ps}rf]6L ubf{ lbdfun] tL ;a};"rgfx¿nfO{ :6f]/ ug{ ;Sb}g .

s'g} sfo{ ubf{ xfdLn] cfkm\gf] 1fg]lGb|o -cfFvf, sfg, gfs, :kz{_ k|of]u u/]df :d/0fug{ ;lhnf] x'G5 . h:t} xfdLn] s'g} dfG5]nfO{ e]6\bf pm;Fu xft ldnfPsf 5f}+ jfcfFvf h'wfP/ ukm u/]sf 5f}+ eg] p;nfO{ bf];|f] k6s e]6\bf :d/0f ug{ ;lhnf] x'G5 .

To:t} s'g} klg sfo{ u/]kl5 To;nfO{ bf]xf]¥ofP/ ;lDemof] eg] :d/0f zlQma9\b5 . ljBfyL{x¿n] sIffdf k9]sf s'/fnfO{ 3/df cfO{ bf]xf]¥ofP/ k9]df:d/0f zlQm a9\b5 .

/, cGTodf /fd|f] lgGb|f -kof{Kt lgGb|f_ / Jofn]G; vfgkfg vfPdf :d/0f zlQmsd x'gaf6 hf]luG5 / ;s];Dd PSn}, tgfjdf ga:g], cfkm\gf s'/fnfO{;fyLefO{ jf kl/jf/;Fu /fVg] / ;w}+ tgfjd'Qm /xg k|of; ug'{kb{5 .

-n]vs lqljljaf6 kLPr8L ub}{5g\_

tf/]dfd afHof tf/]dfdn cfh xfd|} 3/df hfd;Fu} a;]/ e'6g 5f]Onf;Fuclnslt cf]Onf klg vfd .

o:xfd|f] afHofn] eg]sf]klxn] klg ltdLxfd|} 3/df cfPsfYof} /]Tof] a]nflrp/f / crf/ dfq vfPsfYof} /]ca t ltdL klgc? afHofn]] h:t}af/f r6fd/L vfG5f} xf]nfslrnf / ;]s'jf;Fujf;f klg tfG5f} xf]nfcfhef]nLoxfFsf afHofx¿ tdhfn] 7'nf] v;L k]6df l5/fpF5g\nfU5 cfpFbf] bz}+df;fgf] v;Lsf] 7fpFdf 7'n} v;LcfFugdf lu/fpF5g\ .

n;s'; afh] n;s';n cfh xfd}| 3/df a;s] 5 ltd|f] xfnva/a? atfpm /;/;oxfF t hdgf w]/} abnL ;Sof]dfG5] klg w]/} abnL ;Sof]/fdx¿ ;a} eflu;s]/fj0fx¿ dfq afFsL 5g\kfG8jx¿ klg xfl/;s]sf}/j g} sf}/jsf] afuL 5g\;Q h:n] klg 5f]8\g ;S5g\t/ ;Qf oxfF s;}n] 5f]8\b}gg\nfQf h:n] klg 5f]8\g ;S5g\t/ eQf s;}n] 5f]8\b}gg\ .

k|]d cf]nL

ca ltdL klg /fdfo0f xf]Og/fjfo0f n]v afHof /fjfo0fs:n] k9\g] ltd|f] Tof] /fdfo0fn]Vof} eg] k]m/L lx6 x'G5 /fjfo0fd]/f] afHofn] eg]sf]ltdL Tof] a]nfsfgdf hg} /fvLkfOvfgf hfGYof} /]sR5gL km]/L dGq hkLdfq eft vfGYof} /]clxn] tafx'g x'g\ ls If]qL6'kL ;a}n] kmfln;s]hg} klg 6's}rfdf xfln;s]To;}n] ca ltdL klg;'?jfnef]6L vf]n afHof;'?jfnef]6L vf]ng]kfnL xf]Og cac+u|]hL af]n afHof af]n;'6a'6 nfpm afHof ;'6a'6cgL] x'G5 ;Eo gful/s;Fua;p76fO nfpm afHof 6fOcgL dfq x'G5 ltd|f] xfO xfO .

z'Eof 5 afHof z'EofAoy}{ af6f]df xfdL lsg pEofnf} cfh ot} lxF8]/ hfdaf6f]3f6f] oxfF ;w}+ hfdUff8Lx¿sf] 5 nfdf] nfdp8'; pk}ofFn] g6f]s] klg6f]s] dR5/n] 6f]SnfltdLn] uLt ufpnfof] kf;fn] tfnL 7f]Snfwfg kmNg] v]tdf ca3/ kmn] kl5d]/f] klg s] 5 / sfd <h] k/] knf{ afHof cfhxfd|} 3/ hfdlao/, lXj:sL;Fu6Gg dMd r6fd/L vfd .

[email protected]

g]kfn ;/sf/;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

cg'zf;g / g}ltstfljxLg JolQmkz'eGbf klg t'R5 x'G5. o;}n]/fli6«o hLjgsf x/]s cfofddfpbfx/0fLo cg'zf;g / g}ltstfsfod ug{ cfh}b]lv cfkm}+af6

To;sf] z'?jft u/f}+.

r]Da/ cWoIfdf/fh]zsfhL lglj{/f]w

g]kfn r]Da/ cfkm sdz{sf] cWoIfdf/fh]zsfhL >]i7 rog ePsf 5g\ . utxKtf ;DkGg r]Da/sf] ^) cf} + jlif{s;fwf/0f;efn] cWoIf >]i7;lxt #$;b:oLo sfo{ ;ldlt ;j{;Ddt rogu/]sf] xf] . gofF sfo{;ldltdf lgjt{dfg

cWoIf ;'/]zs'df/ a:g]t tyf jl/i7pkfWoIf, k |yd pkfWoIf / låtLopkfWoIfx¿df qmdzM nf]sdfGo uf]N5f,1fg]Gb|/Tg t'nfw/ / /fh]Gb| dNn /x]sf5g\ . To:t} dxf;lrj, sf]iffWoIf / rf/;lrj / ;x–sf ] i f f WoIfdf qmdzMsdn]zs'df/ cu|jfn, /fh]Gb| cof{n,gLns07 rf}nfufO{, b]j]Gb|eQm >]i7,;Gtf]ifs'df/ kf08], kz' {/fd bxfn //fhf/Tg t'nfw/ /x]sf 5g\ .

To:t} ;b:ox¿df eQmaxfb'/ dNn,lszf]/s'df/ cu|jfn, dx]Gb|dfg >]i7,sdns'df/ a]ufgL, /fi6«e'if0f rfs'afhL,/fh >]i7, g/]z b'u8, 8f= c~hfg zfSo,s[i0fdfg >]i7, s}nfzrGb| uf]on, /fdz/0fyklnof, xl/axfb'/ sfsL{, ;'/]Gb|s'df/>]i7, g/]z >]i7, eLdnfn kf}8]n, x]daxfb'/:jfF/, k|bLksfhL t'nfw/, ;'/]Gb|s'df/ ;f/bf,lg/h /fO{, /f]h]Gb| z]/rg, b'uf{axfb'/ >]i7/ >Ls[i0f l/hfn /x]sf 5g\ .

PgaL a}+såf/f aLdf /sd x:tfGt/0fg]kfn a+unfb]z a}+sn] kfFr nfv ?k}ofF

a/fa/sf] b'3{6gf aLdf /sd pknAwu/fPsf] 5 . a}+sn] art vftfjfnfx¿nfO{lbFb} cfPsf] b'3{6gf aLdf ;'ljwfcGtu{te} +;]kf6L zfvfsf u|fxs :j= >LdtL

;Demgf vgfn kf}8]nsf] aLdf /sd kfFrnfv ?k}ofFsf] r]s d[tssf >Ldfg s[i0fkf}8]nnfO{ a}+ssf k|d'v sfo{sf/L clws[t1fg]Gb|k|;fb 9'+ufgfn] x:tfGt/0f u/]sf]a}+sn] hgfPsf] 5 . a}+sn] cfkm\gf artvftfjfnfx¿nfO{ b'3{6gf aLdf ;'ljwf lbFb}cfPsf] hgfPsf] 5 . pQm ;'ljwfcGtu{tvftfjfnx¿sf] b'3{6gfdf d[To' ePdfvftfdf ePsf] df}Hbftsf] bf]Aa/ tyf

a9Ldf kfFr nfv ?k}ofF;Dd /sd e'QmfgLul/g] hgfPsf] 5 . o; ;'ljwf kfpg]u|fxsx¿sf] aLdfsf] lk|ldod klg klga}+s cfkm}+n] g} Joxf]g]{ hgfPsf] 5 . a}+sn]u|fxsx¿sf] ;'vdf dfq geO{ b'Mvdf klg

;fy lbg] clek|fon];xfg'e"ltsf ;fy}cfly{s ;xof]unfO{b'Mvb 38Ldf s]xLxb;Dd ePklglg/Gt/tf lb Fb }

cfPsf] hgfPsf] 5 . kl5Nnf] ;do k|ltlsQf^ ;o (! ?k}ofF clGtd d"Nodf z]o/sf/f]af/ ePsf] a}+ssf] ahf/ k"FhLs/0f!# ca{ *( s/f]8 !& nfv *& xhf/ gf};o () ?k}ofF k'u]sf] 5 . g]K;]df a}+ssf]Ps ;o ?k}ofF c+lst d"No sfod /x]sf]b'O{ ca{ Ps s/f]8 tLg nfv *( xhf/?k}ofF a/fa/sf] b'O{ s/f]8 Ps nfv tLgxhf/ cf7 ;o () ?k}ofF k'u]sf] 5 .

k|'8]lG;on kmfOgfG; gfkmfdfk|'8]lG;on kmfOgfG; sDkgLn] cfj @)&)÷)&! df !# s/f]8 !* nfv v'b

d'gfkmf cfh{g u/]sf] 5 . sDkgLsf] gfkmf ut cfjsf] t'ngfdf !@#=& k|ltztn]a9]sf] xf] . sDkgLn] ut{ jif{sf] t'ngfdf o; cfjdf lgIf]k (=!& k|ltztn] a9fP/Ps ca{ 5s/f]8 ^) nfvtyf shf{nufgLtkm{ &*s/f]8 !$ nfvu/]sf] 5 . ;fy}lgliqmo shf{ut jif{eGbf @)&)÷&! df @!=#( k|ltztn] sdL cfO{ kfFr k|ltztsf] xf/fxf/Ldfem/]sf] 5 . sDkgLn] u|fxssf] rfxgfcg';f/ Pl6Pd, df]afOn, 6kck, ljleGg/]ld6\ofG; ;]jfsf ;fy} k|wfg sfof{no tyf zfvf sfof{no sdnkf]v/Ldfkm{t\cfw'lgs a}+lsª ;]jf k|bfg ub}{ cfPsf] 5 .

Pe/]i6 / l;O{ sG:6«S;gaLr ;Demf}tfk|l;4 Jofkfl/s ;d"x PdP; u|'ksf] Pe/]i6 xl:k6fln6L u|'k k|fln / l;O{

sG6«S;g k|flnaLr ;Demf}tf ePsf] 5 . b'O{ ;+:yfaLr lgdf{0f;DaGwL ;Demf}tf ePsf]xf] . cGt/f{li6«o xf]6n Dofl/o6sf] sf7df8f}+sf] gSnf;df lgdf{0fsf nflu

k|:tfj ul/Psf] @@! sf]7f ePsf] xf]6nsf] lgdf{0f Pe/]i6xl:k6fln6L cGtu{t

x'Fb}5 . PdP; u'|k sf7df8f}+sf] 7d]ndf Dofl/o6cGtu{t csf]{ xf]6n km]/lkmN8 lgdf{0ffwLg5, h'g ;g\ @)!% sf] cGTo;Dd lgdf{0f k"/f x'g] / ;~rfngdf cfpg] atfOPsf] 5 .Pe/]i6 xl:k6fln6L u|'ksf cWoIf zlzsfGt cu|jfnsf cg';f/ sDkgLn] l;O{ sG6«S;g;Fuul/Psf] of] ;Demf}tf;Fu} pT;flxt ePsf] atfP . of] xf]6n lgdf{0fkZrft b]zs};'ljwf ;DkGg cGt/f{li6«o:t/sf] kfFr tf/] xf]6n x'g]5 .

;fgf ls;fgsf] jflif{sf]T;j ;DkGg;fgf ls;fg ljsf; a}+sn] !^ cf}+ jflif{sf]T;j ;DkGg u/]sf] 5 . a}+sn] rfn"

cfly{s jif{sf] h]7 d;fGt;ddf %% lhNnfsf 5 ;o j6f uflj;sf tlg nfv ^)xhf/eGbf a9L ls;fgx¿sf] ljQLo kx'Fr lj:tf/ u/]sf]hgfPsf] 5 . a}+ssf cg';f/ xfn;Dd rf/ ;o @& j6f;fgf tyf 7"nf ;xsf/L ;+:yfx¿ a}+sdf cfj4 /x]sf5g\ . cfufdL cfly{s jif{df yk Ps ;o b'O{ j6f ;+:yfnfO{cfj4 ug]{ nIo lnPsf] a}+sn] hgfPsf] 5 . rfn" cfjsf]h]7 df;Gt;Dddf s'n ;DklQ kfFr ca{ *# s/f]8 ?k}ofFk'u]sf] a}+ssf] pQm cjlw;ddf !* ca{ @% s/f]8 ?k}ofF

shf{ k|jfx u/]sf] 5 . rfn" cfjsf] r}t d;fGt;Dddf eg] a}+sn] ;ft s/f]8 #&nfv ?k}ofF d''gfkmf cdf:fh{g u/]sf] hgfOPsf] 5 . kl5Nnf]k6s !# ;o *) ?k}ofFclGtd d"Nodf z]o/ sf/f]af/ ePsf] a}+ssf] ahf/ k"FhLs/0f eg] tLg ca{ !*s/f]8 #$ nfv !% xhf/ ;ft ;o $) ?k}ofF k'u]sf] 5 . g]K;]df eg] a}+ssf] c+lstd"No Ps ;o ?k}ofF sfod /x]sf] @# s/f]8 ^ nfv *@ xhf/ tLg ;o ?k}ofFa/fa/sf] @# nfv ^ xhf/ cf7 ;o @# lsQf z]o/ ;"rLs[t /x]sf] 5 .

k~rsGofnfO{ ;Ddfgg]kfn OlGhlgo;{ P;f ] l;P;gn] ljlw sfo{qmdsf ;fy

%@ cf}+ OlGhlgo/ lbj; ;DkGg u/]sf] 5 . ;f] c j ; / d fk~rsGof ;d"xnfO{ d'n'ssf] ljsf; lgdf{0f If]qdf k ' ¥ o f P s f ]of]ubfgsf] sb/ ub}{ ;Ddfgul/Psf ] 5 . k~rsGof;d"xsf cWoIf k| ]daxfb'/> ] i7nfO { pkk |w fgdGqLk|sfzdfg l;+xn] cjf8{ tyf ;Ddfgkq k|bfg u/]sf lyP . ;f] cj;/df pkk|wfgdGqLk|sfzdfg l;+x, pmhf{dGqL /fwf 1jfnL, l;+rfO{dGqL gf/fo0fk|sfz ;fpb, of]hgfcfof]usf pkfWoIf 8f= uf]ljGb kf]v/]nnufotsf] pkl:ylt /x]sf] lyof] .

Page 7: Page

^laxLaf/, ;fpg *, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

k|ljlw

Nofk6ksf] Aof6«L l6sfpg] sfObfNofk6ksf] Aof6«Lsf] rfh{ ;lsg} yfNof] . Aof6«L rfh{ ug{ P8K6/ klg

NofOPsf] 5}g jf P8K6/ ePklg rfh{ ug{] 7fpF 5}g . sfd y'k|} ePklg Aof6«L;lsP/ Nofk6k aGb x'g] cj:yf cfpFbf s;nfO{ lrGtf gxf]nf / < t/, rfh{;lsP/ dg{} nfu]sf] Aof6«Laf6 ;d]t s]xL sfd ug{ ;lsG5, sfObf ckgfpg] xf]eg] . 5f]6f] ;dosf nflu Aof6«L vkfpg] tl/sf lgDgfg';f/ 5g\ . oL tl/sfckgfpg] xf ] eg] ;lsg} nfu]sf]Nofk6ksf] Aof6«L clna]/ l6sfP/Nofk6kdf dxTjk"0f{ sfd ug{ ;lsg]5 . Nofk6ksf] Aof6«L ;]e/ df]8 cyf{t\

Osf] df]8nfO{ ;lqmo kfg{';\ . ljleGgcfp6/ l8efO;, kf]6{ tyf xf8{l8:s/ o'P;aL dfp; eP lgsfNg'k5{,tTsfn sfd gnfUg] PK; tyf k|f];];aGb ug{] ug{'k5{ . jfOkmfO ;d]tckm ug{';\ . tTsfn sfd gul/Psfl8efO; lgl:qmo kfg{sf nfluNofk6ksf] sG6«f]n Kofgndf uP/l8efOh Dofg]h/df b]lvg] l8efO;df /fO6 lSns ub{} l8;]an ug{'k5{ .

;]l6ª ldnfpg] . Aof6«L ;lsg} nfUbf klg l8:Kn] / lsaf]8{ k|of]u gu/L gx'g]5 eg] phf{ vkt 36fpg] u/L ;]l6ª ldnfpg'k5{ . o;sf nflu lsaf]8{sf]AofsnfO6 ckm ug{], l:qmgsf] a|fO6g]; / l/hf]n';g sd ug{], cfjfh sd jfaGb ug{], cfjfh g;'gL gx'g] 5 eg] Nofk6ksf] l:ks/sf] ;f6f] Po/a8af6;'Gg] ug{'k5{ .

xf8{j]o/ dfq xf]Og ljleGg vfn] PK; / k|f];]; -8«kaS;, u'un 8«fOe cflb_nufotsf ;km\6j]o/n] ;d]t phf{ vkt u5{g\ . To;}n] tTsfn k|of]udfg/x]sf o:tf ;km\6j]o/ ;d]t aGb ug{'k5{ .

Nofk6ksf] sfdnfO{ ;/nLs/0f ubf{ klg phf{ vkfP/ Aof6«L s]xL al9l6sfpg ;lsG5 . Nofk6ksf] Aof6«Lsf] rfh{ k|z:t 5 / l/rfh{ ug{ klgtTsfn ;Dej 5 eg] Ps}rf]6Ldf w]/} k|f]u|fd vf]n]/ sfd ug{ ;lsG5 . o;f]ubf{ k|f];];/df w]/} nf]8 k5{ / phf{ klg w]/} vkt x'G5 . To;}n] Aof6«L;lsg} nfu]sf] a]nf sd eGbf sd phf{ vkt ug{ Ps k6sdf Pp6f dfqPlKns];g k|of]u ug{] / al9 >f]tsf] vf]hL ug{'kg{] / phf{ vkt ug{] k|f]u|fdgvf]Ng] ug{'k5{ . slxn]sflxF s]xL l;Dkn 6'N;sf] k|of]u u/]/ klg Aof6«Lsf]rfh{ l6sfpg ;lsG5, h:t} j8{ 8s'd]G6sf] ;f6f] ;fdfGo 6]S:6 kmfOnk|of]u ug{] . j8{ kmfOndf x'g] ljleGg vfn] c6f]Dofl6s PS;g, kmf]6f] tyflel8of] Ol8l6ª 6'N;n] k|f];];/df nf]8 ylkG5 / al9 phf{ vkt x'G5 .To;}n] ;fdfGo 6]S:6 6fOk ug{'5 eg] j8{ kmfOn vf]Ng'sf] ;f6f] 6]S:6kmfOn vf]Nbf Nofk6ksf] Aof6«L al9 l6S5 .

An'6'ylxhf]cfh x/]s h;f] df]afOn kmf]gdf pknAw An'6'y k|ljlw lgs} crDdsf]

g} 5 . lagf vr{, lagf tf/ jf:tjdf o;leq ;+;f/ g} ;fF3'/f] ePh:tf]nfU5 . uLt, lel8of], kmf]6f] xf];\ jf s'g} df]afOn ;km\6j]o/, ;Gb]z ofdf]afOndf /fVg ldNg] h];'s} hxfF klg k7fpg ;lsG5 . o;n] a9\bf] Jo:ttfaLrklg hLjgnfO{ cem} ;xh kfl/lbPsf] cg'e"lt x'G5 . 8f6f Pj+ EjfO;nfO{;d]t snfTds 9+un] v]nfpg ;lsG5 . df]afOn vNtLd} /xFbf klg An'6'yx]8;]6sf] k|of]un] kmf]g ug{, uLt ;'Gg ;lsG5 . dxFuf / ;'ljwf ;DkGgdf]afOnaf6 glhs}sf] sDKo'6/;Fu hf]l8Psf] hLkLcf/P;, lk|G6/, km\ofS;;Fuklg l;w} hf]8]/ sfd ug{ ;lsG5 . ;fdfGotM /]l8of] t/+usf cfwf/df sfdug{] Tof] k|ljlw klxnf] h'g Ps ld6/;Dd dfq sfd u5{, bf];|f] !) ld6/;Dd/ t];|f] Ps ;o ld6/ jf tLg ;o lkm6;Dd sfd ug{] Ifdtf /fVb5 . tkfOFxfdLn] lbgx'Fh;f] k|of]u ug{] df]afOndf pknAw x'g] An'6'y bf];|f] cyf{t\ !)ld6/leq dfq sfd ug{] vfnsf x'G5g\ . o;sf] k|of]u lxhf]cfh olt a9]sf]5 ls, df]afOndf dfq ;Lldt geO{ Nofk6k, Do'lhs Kn]o/, x]8;]6, uf8L

lk|G6/ h:tf b}lgs k|of]ueO/xg] pks/0fx¿df ;d]t;'?b]lv g} pknAw x'G5g\ .l j1 fg k | l j lw /OlGhlgol/ª If]qdf ePsf]

ljsf;n] lxhf]cfh Pp6f o:tf] df]afOn ;km\6j]o/ agfPsf] 5 ls Ps k6s:jLs[lt lbPkl5 csf{ ] df]afOnaf6} To;sf] ;a} s'/f rnfpg, oxfF;DdsLp;sf] Aofn]G;af6 kmf]g;d]t ug{ ldN5 . Psbd} ;xh tl/sfn] k|of]u ug{;lsg] of] k|ljlw pkof]u ubf{ s;}nfO{ Ps k};f ltg{' kb{}g . of] x]b{f ;xh /;j{;'ne ePklg cfkm\gf ;"rgf ;fdu|Lx¿ Tolt g} ;'/lIft 9+un] cfbfg–k|bfg x'g] s'/fdf ljZj:t x'g'xf];\ lsgls tkfOFsf] :jLs[lt lagf s'g} klgs'/f 6«fG;km/ x'Fb}gg\ .

Pdfn] ===

d'n'se/ ===

jLkLsf] ===

/ ljj]s dfq xf]Og, Tof] kbsf] ef}ltslqmofzLntf ;d]t vf]H5 . of] kbsf] ef}ltsk|lqmofzLntf /x]g, ;w+} c:j:ytf dfq} /Xof]eg] ls Tof] bnleq ls lhDd]jf/ / bfloTjljxLgzlQm, rngrNtLsf] zAbdf e"ldut lu/f]xlqmofzLn x'G5 ls x/]s s'/fdf To;sf] pkl:ylt36\b} hfG5 . Pdfn] o;sf/0f s'g 7fpFdf k'Uof]eGg] k|Zg v8f ePsf] xf] . ;jf]{Rr kbsf]lgjf{rg x'Fb} ltgsf sfo{stf{df of] hfgsf/Llyof] . cf]nL cfk}+mn] eg]cg';f/ zf/Ll/sc:j:ytfsf sf/0f dxflwj]zgdf cfkm"af6;Dkfbg ug'{kg]{ sfd w]/} afFsL /x]] . o;sf]cy{ xf], c:j:ytfnfO{ of] bnn] hfgL a'lemsg:jLsf/ u/]sf] xf] . Pp6f bfloTjo'Qm kfq hf]k|foM ;w}+ c:j:y / cNkfo';Ddsf] x'G5, To:tf]cj:yfdf To;nfO{ e/k'/ pkof]u ug{ c?zlQms]Gb| lqmofzLn /xG5g\ . of] dxflwj]zgsf];Gb]z ToxL xf] . h; h;n] o:tf] ef}ltsc:j:ytfnfO{ xfSsfxfSsL v8f u/], Tof]c:j:ytfsf] ljhosf nflu h;/L kxn u/] /v'n]/} cfP, Tof] bnleq Tof] sfo{sf/L kbsf]pkef]u / pkof]u ltg}af6 x'g] l:ylt aGof] .dxflwj]zg nuQ}sf] l6Kk0fL ePsf] x'FbfTo;kl5sf sfds'/fx¿ s;/L rNnfg eGg]lgSof}{n eO;s]sf] cj:yf /x]g t/ To;sf;+s]tx¿ b]lvg yfn] . of] kbdf :j:y JolQmlyP eg] olt l5§} / k|f/lDes sfdx¿df sfo{x:tfGt/0f x'g] lyPg . gjlgjf{lrt cWoIfn]cfkm\gf] of]hgf / sfo{qmd cg';f/ cfkm}+kf6L{nfO{ xfFSg pBt x'Gy] . dfG5]sf] z/L/ s'g}a]nf ckem{6 eO{ c:j:y x'g ;Sb5, hf]:jefljs klg xf] . t/ c:j:ytfs} cj:yfdfs'g} kb u|x0f ug{ nufpg' / Tof] kb k|flKtePkl5 To;af6 ;Dkfbg x'g] sfdsf nflucsf]{ kfq vf]Hg'kg]{ cj:yfn] of] bn cfkm}+dxfljw]zg nuQ} ;~rf] ls lj;~rf] eof] eGg]k|Zg pAhfPsf] xf] .

of] la;~rf] z/L/n] cWoIfdf ljho k|fKtu/]sf] nuQ} awfO{ lbg cfpg]x¿aLr ePsf]s '/fsfgL egL ToxL a]nf ;fj{hlgsePcg';f/ ;Qfsf] ;dLs/0f s:tf] x'g],gjlgjf{lrt cWoIfn] kfpg] ls gkfpg]To;sf afws sf]–sf] x'g\ / ltgn] ul/vfgb]nfg\ gb]nfg\, glbg]x¿dWo] sf]–sf] x'g;Sb5g\ eGg] Jofks n]vfhf]vf eof] . Tof]sfd gjlgjf{lrt cWoIf s]kLzdf{ cf]nLsf]lgjf;df, pgL …a]8/]i6Ú df /x]s} a]nfsf xf] .of] ;dfrf/sf cg';f/ Tof] s'/fsfgLdfcWoIfnfO{ t'?Gt ;dLs/0f km]g{ / To;sf]g]t[Tj Pdfn]af6 x'g kxn yflnxfNg; 'e m fOo f ] . k f6 L {s f ] ev { / } ;DkGgdxflwj]zgn] lgjf{lrt u/]sf] cWoIf / ;+;bLobnsf] g]tf ;d]t ePsf] x' Fbf casf]k|wfgdGqLsf ?kdf pgnfO{ k|:t't ul/of] .oltv]/ Pdfn] ;+ljwfg;efsf] bf];|f] 7"nf] bnxf] . p;n] g]t[Tjsf nflu bfjL ug'{ c:jefljsxf]Og, t/ l:ylt s:tf] aGof] eg] of] rrf{eO/xFbf axfnjfnf k|wfgdGqL :jf:Yonfe

cflbsljsf] ;Demgfcflbslj efg'eQm cfrfo{sf] låztjflif{sLsf]cj;/df c;f/ @( ut] uf]n9'+uf ;flxTo kl/ifb\n]efg'eQm ljz]iff +s k|sfzg u/L Ps ljz]ifsfo{qmdsf ] cfof ]hgf u¥of ] . /fli6 «o:t/dfdgfO/x]sf] ;Gbe{nfO{ ;d]t Wofg lbO{ efg'eQmsfaf/]df ldq/fi6« ef/tsf] bfh{lnª zx/sf] dxTjtyf pgsf] ToxfFsf] t:jL/;d]t cfj/0fdf /flvPsf]5 . cflbslj efg'eQm cfrfo{sf] of]ubfg / cfhsf]efiffsf] cj:yfdf ePsf] kl/jt{gsf af/]df 5nkmn /

cGt/lqmof ub}{ eJo?kdf sfo{qmd ;DkGg eof] . sfo{qmd gfufh'{g dflj uf]n9'+ufsf]k|f+u0fdf ePsf] lyof] .

lxdfnog a}+ssf] ;xof]ulxdfnog a}+s lnld6]8n] cfkm\gf] ;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTj cGtu{t

sfdkf–!%, :joDe", 8Nn' cfjf;l:yt …;fd'bflos :jf:Yo ;]jf kl/ifb\Ú nfO{gofF PS;–/] d]l;g v/Lb ug{ cfly{s ;xof]u k|bfg u/]sf] 5 . lj;+ @)%% df

:yfgLo ;dfh;]jLx¿åf/f z'?ul/Psf] pQm :jf:Yo ;]jfkl/ifb\n] :yfkgfsfnb]lv g}:yfgLo tyf l5d]sL lhNnfsflj / fd Ln fO { j l / i7lr ls T;sx¿å f / f l j ljw: J f f : Yo ; ] j f ;/n /;'ne?kdf pknAw u/fpFb}c fPsf ] 5 . o; } q mddf

kl/ifb\sf] PS;–/] ;]jfsf] :t/f]Ggltsf] nflu a}+sn] kl/ifbnfO{ Ps;o PdPsf]gofF PS;–/] d]l;g v/Lb ug{ cfly{s ;xfotf k|bfg u/]sf] xf] . pQm PS;–/]d]l;gsf] :yfkgfn] lj/fdLn] cem u'0f:t/Lo PS;–/] ;'ljwf k|fKt ug]{ a}+sn]ljZjf; lnPsf] 5 . a}+ssf tkm{jf6 a}+ssf k|d'v sfo{sf/L clws[t czf]szdz]/ ha/fn] pQm ;xof]u jfktsf] r]s kl/ifb\sf cWoIf xl/ uf]kfn >]i7nfO{kl/ifb\ kl/;/df x:tfGt/0f u/] . pQm sfo{qmddf lxdfnog a}+s tyf :jf:Yo;]jf kl/ifb\sf kbflwsf/Lx¿sf] pkl:ylt lyof] .

l;l6hG;sf] Joj:yfkg;ldltdf kl/jt{g

l;l6hG; a}+s OG6/g]zgn lnld6]8sf] Joj:yfkg ;ldltdf kl/jt{g ePsf]5 . a}+ssf] gfoj k|d'v sfo{sf/L clws[tdf u0f]z/fh kf]v/]n, ;xfos k|d'v

sfo{sf/L clws[tdf af]w/fhb]jsf]6f tyf /fdwg >]i7, k|d'vljQ clws[tdf ;ld/k|;fb bfxfn,k |d 'v hf ] lvd tyf c; 'nLclws[tdf /fh]Gb|nfn >]i7, k|d'v

;~rfng clws[tdf kf/;s'df/ sfkm\n], k|d'v k|zf;lso clws[tdf pd+u zdf{,k|d'v shf{ clws[tdf ;'ldtafa' vqL tyf k|d'v ;"rgf tyf k|ljlw clws[tdf;lhjs'df/ >]i7 lgo'Qm ePsf 5g\ .

u/]/ b]z kms{g nfu]sf / g]t[Tjsf bfjL ug]{elgPsf JolQm h;n] cfkm\gf] cfo' slt 5f]6f]5 / z/L/ slt hL0f{ eO;s]sf] 5 egL;fj{hlgs?kn] hfgsf/L u/fOPsf 5g\, pgsf]clglZrtsfnLg pkrf/df hfg'kg]{ cj:yfb]lvPsf] ;dosf] lyof] . o;n] Pdfn]leqsf]of] ;~r;'lj:tfsf] s'/f b]zsf] k|zf;gdf klgk|j]z u/fpg vf]lhPsf] a'emfpF5 . Tof] jftf{ljj/0fdf klg gjlgjf{lrt cWoIfn] cfkm"k "0 f { :jf:Yonfe u/ ]/ cfPkl5 dfq;dLs/0fsf] s'/f ug]{ elgPg . o;sf] cy{xf], pgL cfkm}+ o:t} c:j:y z/L/af6 b]zsf];jf]{Rr sfo{sf/Ldf k'Ug rfxG5g\ . ;+of]ug} egf}, ;fpg ! ut] ;DkGg ePsf]dxflwj]zgsf] 5}7f+ } lbg ;fpg ^ ut]cGt/f{li6«o ljdfg:yndf Pp6f To:t} b[Zob ] lvof ] . axfnjfnf k |wfgdGqL k "0f {:jf:Yonfe u/L :jb]z kmls{Psf / tTsfn};dLs/0f km]/]/ cfkm\gf] g]t[Tj :yflkt ug]{/0fgLltdf nfu]sf Pdfn] cWoIf nfdf]pkrf/sf nflu ljb]z nfu]sf b'O{ kbflwsf/LTo; lbg Ps} 7fpFdf hDsfe]6 eof] . b]zn]:j:y JolQm vf]Hg] ls ladf/L eGg] Pp6fcd"t{ k|Zg of] b[Zon] ;a}df v8f u¥of] .To;} klg Pdfn]sf gjlgjf{lrt cWoIfpkrf/df hfFbf ;/sf/n] tTsfn ug'{kg]{ sfdhf] ;xofqL bnsf] ;xof]u cfjZos k5{, tL/f]lsg] x'g\ ls eGg] lrGtf ;a}df pAhfof] .of] a]nf;Dd ;/sf/n] ug}{kg]{ sfd yftLdf/xFb} cfPsf lyP . pbfx/0fsf nflu @^ hgf;ef;b\sf] dgf]gog . ;xofqL bnsf ;+;bLog]tf nfdf] pkrf/df /x]sf sf/0f / kl5k|wfgdGqL cfkm}+ / To;kl5 km]l/ tL g]tfdflycWoIfsf] ;d]t sfo{ef/ ylkP nuQ} km]l/To:t} pkrf/df uPsf sf/0f o:tf] cGof}na9]sf] xf] .

;kgfM ef]nLsf] g]kfnÚ ljifos ljrf/ uf]li7/ lbpF;f] ;'g;/Lsf] w/fgdf j[xt\ ;flxTo uf]li7ul/Psf] 5 . efb| ! ut]jf6 nuftf/ wgs'6f,ef]hk'/, vf]6f+u, cf]vn9'+uf, /fd]5fk, l;Gw'nL,sfe|], eQmk'/ / sf7df8f+};Dd jLkLnfO{ jf;/flvPsf], vfgf–vfhf v'jfOPsf] tyf cGoP]ltxfl;s dxTj af]s]sf :yfgdf ljrf/ ofqf;~rfng ul/g]5 . Ps lhNnfn] csf{] lhNnf,Ps uflj;n] csf{] uflj;nfO{ lg/Gt/ x:tfGt/0fug{]ul/ ofqfel/ Jofks:t/df hgkl/rfng ul/g]atfOPsf] 5 . o;aLr cf]vn9'+ufdf slj uf]li7tyf jLkLsf] k'Vof{}nL ynf] l;Gw'nLsf] b'Dhfdfj[xt\ :jf:Yo lzlj/ cfof]hgf x'g]5 . x/]slhNnfdf slDtdf Pp6f ljz]if sfo{qmd cfof]lhtx'g]5 / c? 7fpF–7fpFdf ;f+:s[lts sfo{qmd,ljrf/ uf]li7, eLl8of] k|bz{gL cflb sfo{qmd;~rfng ul/g]5 . /, efb| @# ut] sf7df8f+}sf]ljzfngu/df ljz]if ljrf/;ef cfof]lht x'g]5 .cGTodf ljrf/ofqf jLkLnfO{ nfdf] ;do;DdaGbL agfOPsf] ;'Gb/Lhn xfnsf] jLkL;+u|xfnodf efb| @$ ut] cfP/ ;dfkg x'g]sf+u|];n] hgfPsf] 5 .

jLkL g]kfnL hgtfsf] clwsf/, nf]stGqsf]nflu n8\g' ePsf] xf] . nf]stGq Pp6f zf:jtljifo xf] . jLkL ;dfgtf / :jtGqtfsf] nflun8\g' ePsf] xf] . ;dfgtf / :jtGqtf dflg;n]lg/Gt/ ck]Iff ul//xg] ljifo xf] . jLkLn]g]kfnsf] pGgtL, :jfledfgsf] nflu cfkm\gf];f/f lrGtg, ;f/f sd{ / k|oTgnfO{ s]Gb|Ltug'{ ePsf] lyof] . To;sf/0f jLkLsf] ljrf/c;fGble{s t x'g} ;Sb}g .g]kfnL sf+u|];n] ;+ljwfg lgdf{0f nufotsf af]n]sf]s'/f k'¥ofpg ;S5 <

jLkL sf]O/fnfn] cfkm" dfly s] ljTof],cfkm"nfO{ s] eof] < oL ;a} s'/fnfO{ ljl;{P/b]znfO{ rflxPsf] s] xf], b]zsf] cfjZostf s]xf] < To;nfO{ pxfFn] k|fyldstf lbg' x'GYof] .s'g} k"jf{u|x g/fvLsg ;d:ofnfO{ ;dfwfgug{lt/ ;a} nfUg'k5{ eGg] pxfFsf] d]nldnfksf];Gb]z xf] . To;sf/0f jLkLn] d]nldnfksf];Gb]z h;/L lbg' ePsf] lyof], To;sf];fGble{stf cfh klg 5 . cfh klgd]nldnfks} af6f]af6 ;+ljwfg hf/L ug'{/fi6«sf] lxtdf x'G5 .df3 * ut] ;+ljwfg hf/L ug]{ sfo{tflnsfcg';f/d'n's cl3 a9\nf <

;+j}wflgs tyf /fhgLlts ;+jfb ;ldltdfsltko ljjflbt ljifox¿nfO{ ;N6fpFb},5f]6\ofpFb} hfg] eg]/ km6fkm6 sfd ul//x]sf5f+} . ;a} kf6L{x¿nfO{ ljjflbt ljifox¿dfcf–cfkm\gf] kf6L{df 5nkmn u/]/ cfpg lgb]{zglbOPsf] 5 . To;kl5 kf6L{ kf6L{sfaLrdf klg5nkmn x'G5 . zLif{ g]tfx¿sf]aLrdf klg5nkmn x'G5 . bnut wf/0ff aGb} uPkl5sxfF;Dd ;Demf}tf ug]{, s'g ;Demf}tf x'g;Sb}g eg]/ :ki6 x'G5 . To;kl5 5nkmnn]7f]; ?k lnG5 . ldNg} g;Sg] eP k|lqmofdfnu]/ 6'+Uofpg] sfd x'G5 .;+ljwfg lgdf{0fdf bnx¿ cfzfltt cl3 a9\gg;s]sf] u'gf;f] 5 lg <

hg:t/af6 u'gf;f] cfpg' :jefljs xf] .hlt k|ult x'g'kg]{ Tolt ePsf] 5}g . t/ xfdLn]h'g sfo{tflnsf agfPsf 5f}+ . To;nfO{pNn+3g u/]sf 5}gf+} . clxn] xfdL sfo{tflnsfleq}af6 sfd ul//x]sf 5f+} . To;}n] o;df w]/}u'gf;f] / lg/fz x'g'kg]{ cfjZostf d b]lVbgF .Pdfcf]jfbL / dfcf]jfbL;Fu s;/L ;xdltug'{ x'G5 <

dfcf]jfbL klg ca oyfy{sf] w/ftndfcfpg} k5{ . dfcf]jfbLx¿ w]/} p6\k6\ofªs'/fx¿ u/]/ klxnf cfkm+} km;] . ca To;af6pDsg pxfFx¿nfO{ af6f] rflxPsf] 5 . Tof]af6f] xfdL vf]hL u5f+}{ . clxn] d'n's / hgtfsf];d:of Psflt/ 5, t/ kl/jt{gsf] gfddfs'/fnfO{ c?–c? lt/ a+Uofpg] s'/fx¿ pxfFx¿n]ug'{ x'Gg . dfcf]jfbL;Fu 3lge't s'/f u/]/;xdltsf] k|of; xfdL u5f}+{ . dw];jfbLx¿;Fuklg xfdL s'/f u5f+}{ . ;+ljwfg;efleq / aflx//x]sf bnx¿;Fu d'n'ssf] ;d:of / cfjZostfof] eGg] s'/f /fv]/ :ki6 s'/fsfgL u5f}{+ .g]skf–dfcf]jfbLnfO{ s;/L ;fy lnP/ hfg' x'G5 <

pxfFx¿n] ;j{bnLo /fhgLlts ;ef eGg'ePsf] 5 . ;j{bnLo /fhgLlts ;efsf] nflu;xdt x'g] s'/} 5}g . ;ef u/]/ cfkm\gf] s'/fx¿/fVg] xf] . b]zn] Pp6f wf/0ff agfpg] xf] .hgtfn] To;df sd]G6 u5{g\ . To;kl5 ;a}n]…l/onfO{h];gÚ u/]/ Ps 7fpFdf cfpg ;lsG5 .

jL/ xl:k6nsf kmfd{]l;:6 d's]z Gof}kfg]sfcg';f/ Ps lbgdf ;o eGbf a9L la/fdL cf}ifwLw]/} eof] eg]/ ;f6\gsf nflu cfpg] u5{g\ . z'?dfg;{, 8fS6/n] w]/} cf}iflw lng nufpF5g\ . ;a}k|of]u gePkl5 kmsf{pg cfpF5g\ . sd k9]n]v]sfla/fdL s'?jf h] eGof] ToxL lsGg cfpF5g\ . kl5sfd gnfu]kl5 kmsf{pg x}/fg x'G5g\ .

To;}ul/ jL/ c:ktfnsf] jg{ jf8{df ljut8]9 jif{b]lv Ps} JolQmn] jfof]l6g gfdsf]sf]nf]Knf:6 ljqmL ubf{ cfPsf] e]l6Psf] 5 . kf]lnPsf]3fpdf ;f] Knf:6 k|of]u ul/Fb} cfPsf] 5 . Pp6}JolQmn] b'O{ j6f sDkgL PlS;; 6«]8 ln+s / ;lh{snsG;g{af6 ;f] sf]nf]Knf:6 ljlqm ul/Fb} cfPsf] 5 .o;sf] jf:tljs d"No klg pQm sf]nf]Knf:6dfn]lvPsf] 5}g . of] ;lhn} ahf/df lsGg kfO{G5 .Knf:6 cfk"lt{ ug{] JolQm eg]sf] efpdf d'No ltg{afWo 5g\ . pQm j:t'nfO{ la/fdLx¿n] Ps xhf/Ps ;o / 7'nf]nfO{ b'O{ xhf/ Ps ;o %) ;Dd?k}ofFdf ljlqm ul//x]sf 5g\ . c:ktfn ;|f]tsfcg';f/ sltko cj:yfdf rflxg] eGbf a9Lla/fdLnfO{ lsgfpg afWo kfl/Psf] 5 . Ps k|ltztkf]n]sf] la/fdLnfO{ Pp6f Knf:6n] k'Ug] ePklgklg al9 kl/0ffddf lsGg nufO/x]sf 5g\ . jf8{dfsfo{/t sd{rf/Ln] lbPsf] hfgsf/L cg';f/ To;sf]Eof6 lan klg lbFb}gg\, clkm; klg b]vfpFb}gg\ .

sf:sL 3/ ePsL $% jifL{o pHo]nLn] tLgjif{;Dd cf}iflw vfO/x]sL l5g\ . kf]v/fdf klgpgn] w]/} k6s hfFr u/]/ nuftf/ cf}iflw vfOg\ ./f]u kQf gnfuL hyfefjL cf}iflw vfg' kbf{ sdhf]/ePsf] atfOg\ . pgn] elgg\, …/f]u kQf nufpglt/nfUb}gg\ . hyfefjL cf}iflw vfg nufpF5g\ .cf}iflwn] un]/ lhpdf an 5}g . tLg jif{kl5aNn yfO/fO8 ePsf] kQf] nfUof] . kmfNt' cf}iflwt slt vfPF vfPF .Ú jL/ c:ktfnd} yfO/fO8 /f]ukQf nfu]kl5 klg bf]Aa/ cf}iflw lsGg nufP5g\ .pgn] Tof] cf}iflw x]/]/ yfxf kfPkl5 cfkm";Fu}eO/x]sf] cf}iflw vfPsf] atfOg\ .

#% jifL{o lgzf cof{nn] b'O{ jif{ cl3 lzIf0fc:ktfn dxf/fhu~hdf bflxg] v'§fdf /8 /fv]sLlyOg\ . cf7 OGrsf] /8 /fVg' kg]{df gf} O~rsf]/8 pgsf] v'6\6fdf /flvlbP . pgnfO{ w]/} uf¥xf]eof] . km]l/ zNolqmof u/]/ cf7 OGrs} /8/flvPsf] lyof] . pgn] elgg\, …;fgf] rflxg] 7"nf]/fVbf lxF8\g, 8'Ng lgs} uf¥xf] eof] . bf];|f] k6szNolqmof ug'{ k/]sf] lyof] . o:tf] nfkjf{xLn] xfdLh:tf la/fdLnfO{ ;f¥x} uf¥xf] x'Fbf] /x]5,Ú pgn]elgg\ . …k};f k};fsf] gfz eof] . b'O{ k6s Pp6}7fpdf zNolqmof ubf{ :jf:Yo klg sdhf]/ x'b}uof] .Ú– pgn] b'v];f] kf]lvg\ .

jL/ c:ktfnsf lgb{]zs a'nGb yfkfn]8fS6/n] la/fdLsf] k|s[lt x]/]/ cf}ifwL tyf cGo;fdfu|L lng nufpg] bfaL u5{g\ . pgn] la/fdLsf]/f]ucg';f/ 8fS6/n] cg'dfgsf] cfwf/df vl/b ug{]nufpg] atfpF5g\ . c:ktfnsf 8fS6/ tyfg;{x¿n] la/fdLx¿nfO{ cgfjZos cf}ifwL lsGgnufP d'gfkmf lnG5g\ eGg] s'/f em'7f tyf lg/{ysePsf] pgsf] ts{ 5 . t/, c:ktfnsf ;a} 8fS6/tyf g;{x¿ /fd|f x'g g;Sg] klg :jLsf5{g\ .s]lx g;{n] pkrf/sf nflu nfUg] cf}ifwL tyfcGo d]l8sn ;fdfu|Lx¿ cfkm\gf] kmfObfs} nflula/fdL;Fu lng nufP klg ;a} 8fS6/ / g;{nfO{Pp6} 6f]s/Ldf /fVg gx'g] atfP . pgn] eg],…;a}sf] g]r/ Ps} vfnsf] x'Fb}g . ;a} g/fd|f x'G5g\,eGg ldNb}g .Ú

d'6' /f]u ljz]if1 8f= k|sfz /]UdLsf sltkon]kmfd]{;L;Fusf] ldn]dtf]df w]/} cf}iflw le/fpg ;Sg]z+sf JoQm u/] . t/, ;a} lrlsT;snfO{ Ps}7fpFdf /fv]/ unt eGg gldNg] ts{ u/] . …s;}n]hfgLhfgL w]/} cf}iflw jf ;fdu|L lsGg nufpF5eg] Tof] unt xf] .Ú jL/ c:ktfn l5g{] d'n 9f]sfsf]cf8}df /x]sf] cf}iflw k;ndf b}lgs kfFr ;o eGbfal9 cf}ifwL vl/bsf] nflu cfpg] ub{5g\ . cf}iflwal9 eof] cyjf 8an cf}iflw k¥of] eg]/ sl/ab'O{ ;o hgf la/fdLsf cfkmGt cf}iflw ;f6\gcfpg] u/]sf] cf}iflw k;nsf kmfd]{l;:6 d's]zGof}kfg] atfpF5g\ . cf}iflw lsg]sf] vl/b lanx'g'k5{ xfdLn] lbPsf] l8:sfpG6 /]6 sf6]/ hltsf]Tolt g} k};f xfdL la/fdL tyf pxf "x¿sf]cfkmGtnfO{ lbG5f+}– d's]zn] eg] .

;/sf/L ===/f]un] b'v lbPsf] a]nfdf lgsf] x'G5 eg]

kl5 d t 5ftLsf] l;l6:Sofg klg ug{ tof/ 5',lvdgfyn] eg] . t/, vr{ u/] cg';f/ /f]u lgsf]ePg eg] xfdL sfd u/]/ vfg]nfO{ tLg ;o?k}of "sf] PS;–/] klg lgs} dxFuf] nfUg] pgLatfpF5g\ . ;fgf]ltgf] ;d:ofdf klg 8fS6/n] PS;–/], cf}iflwsf] emGem6 af]sfpFbf pgnfO{ lbSs nfU5 .cf}iflw vfPklg /f]u lgsf] gx'Fbf 8fS6/nfO{ klg;lhn} ljZjf; ug{ 8/fpF5g\ .

cfdfsf] d'6'sf] pkrf/ u/fpg b'O{ dlxgfcl3 xl/dfg u+ufnfn c:ktfndf k'u]sf lyP .d'6'sf] ;h{/L klg ug'{ gk/]sf xl/dfgnfO{ b'O{÷b'O{k6s Unf]A; lsGg nufOof] . g;{n] eg]kl5 pgn]b'O{ Kofs]6 Unf]A; lsg]/ lbPsf lyP . pgn]cgfjZos?kdf Unf]A; lsGg nufPsf] af/]df eg]kQf] kfPgg\ . ;h{/Ldf Tolt w]/} Unf]A; vr{ eof]ls ePg Tof] klg yfxf gkfPsf] xl/dfgn] atfP .

d'6'df ;d:of eP/ u+ufnfn c:ktfn k'u]sLPs dlxnf 8fS6/s} sf/0f rflxg] eGbf a9L cf}iflwlsGg jfWo algg\ . gfd gatfpg] zt{df pgn]cfqmf]z kf]lvg\ . …d k9]n]v]sL 5' t/ dnfO{cgfjZos cf}iflw le/fOlbP . oltsf cf}iflwle/fOlbP, h'g dnfO{ cfjZos g} lyPg .Ú kl5km]l/ csf{ 8fS6/n] cf}iflw lkmtf{ ug{ k7fpFbf pgn]of] yfxf kfPsL x'g\ . o:tf] sfdk|lt lgs} ?i6ag]sL pgn] OG6/g]zgn 6«fG;k/]G;L g]kfnsf]Pnfs l8kL sfo{qmd cGt{ut k|f]km];gn dlxnf;d'xdf ph'/L ul/g\ . pgn] elgg\, …dnfO{ yf]/}OG;'lngn] k'Ug] /x]5 . t/ a9L lsGg nufP . PsKofs]6 gd{n Unf]A;n] sfd ubf]{ /x]5 . t/,Unf]A;sf] Kofs]6 b'O{lbg;Dd lsGg nufP . hasLo;/L kmh'n vr{ xfdL sxfFaf6 Nofpg] <Ú rflxg]eGbf a9L cf}iflw, ;fdu|L lsgfpFbf cfkm" 7luPsf]pgL atfpFl5g\ . pgn] h:t} y'k|||} la/fdL, lj/fdLsfcfkmGt cf}iflw lsGbf cgfjZos vr{sf] ef/ af]SgafWo aGg] u/]sf] u'gf;f] cfPsf] 5 .

b'O{ jif{ cl3 @% jifL{of uLtfsf] lt3|fdf:ofpsf bfgf h:t} nfUg] lknf] cfPsf] lyof] .lknf] km'6fpg hf "bf 8fS6/n] PrcfO{eL ePsf] z+sfatfpFb} /ut hf "Rg nufP . cljjflxt uLtfPrcfO{eLsf] z+sf ePsf] ;'Gg] lalQs} 5fFufaf6v;] h:tL eO{g\ . clxn];Dd of}g ;DaGw g/fv]sLpgnfO{ s;/L PrcfOeL P8\;sf] z+sf u/] pgLb+u kl/g\ .

8fS6/n] ;f]Wg klg ;f]w]gg\ . pgn] cfkm+}eGg ;lsgg\ . 8fS6/s} ;Nnfxcg';f/ /utkl/If0f u/fpFbf kl/0ffd g]u]l6e g} b]lvof] . 8fS6/n]km]l/ ;'u/sf] cfz+sf u/] . km]l/ /ut lbP/ ;'u/hfFRg nufP . pgsf] l/kf]{6 cfof], z/L/df ;'u/sf]dfqf ;Gt'lnt b]lvof] . pgn] lbSs dfGb} elgg\,…;fgf] /f]usf nflu w]/} vr{ u/fOlbG5g\ . d tx}/fg eO;s]+ . Pp6f ;fgf] lknf] h:tf] bfgfsfnflu /ut hfFr u/fO/xG5g\ .Ú

j+zh ===g]kfnL gful/stf lng] / j+zhsf] gftfn]

lnPsf] g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq eg]uf]Ko?kdf /2 ug]{ of]hgf agfPsf] a'lemPsf]5 . gf]a'{l5l/ªn] otf rf/ jif{sf] bf}/fgdf ;|f]tgv'nfO{sg ca{eGbf a9L ;DklQ cfh{g u/]sf]/ o; ljifodf ;DalGwt lgsfox¿af6vf]hLgLlt / cg';Gwfg z'? ePkl5 …;DklQarfp cleofgÚ cGtu{t u'Kt?kdf c+uLs[tg]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq lng nfu]sf];dfrf/ ;|f]tn] atfPsf] 5 .

;'qn] pNn]v u/]cg';f/ gf]a' {l5l/ªnfdfn] ljleGg kfFr j6f jfl0fHo a}+sx¿df;DklQsf] ;|f]t gv'nfO{ @$ s/f]8 ?k}ofFa/fa/sf] z]o/ vl/b u/]sf 5g\ . To:t} ltg}a}+sx¿df ;|f]t gv'n]sf] Ps ca{ a/fa/sf]sf/f]af/ ePsf] kfOPsf] 5 . o:t} logsf]/QmrGbg / b'n{e jGo hGt'sf] xf8, 5fnf,vfusf] cj}w sf/f]af/df ;d]t gfd hf]l8gyfn]sf]n] sf/jfxLaf6 aRg / ;DklQ

hf]ufpgsf nflu j+zhsf] gftfn] lnPsf]g]kfnL gful/stf Tofu]/ c+uLs[t g]kfnLgful/stf lng nfu]sf] ;dfrf/ ;'qsf]egfO{ 5 . c+uLs[t g]kfnL gful/stfsf]nflu xfn km'N5f]s / gf]a' { la|kms]zdf k}bfaf]s]/ u[xk|zf;gsf pRrkb:y sd{rf/L;Fu;fF7ufF7 ul//x]sf] a'lemPsf] 5 . o;sf nfluk"j{ zfxLdGqL ofªlsnf z]kf{n] klg ;xof]uul//x]sL l5g\ . k|Zg pl7/x]sf] 5, s] j+zhsf]

gftfn] lnPsf] g]kfnL gful/stf /2 u/]/c+uLs[t g]kfnL gful/stf lng ldN5 < olbldNb}g eg] lsg lktf km'G5f]s / k'qgf]a' {l5l/ª g]kfndf k};f ePkl5 h] klgx'G5 / h] klg ug{ ;lsG5 eGb} lxFl8/x]sf5g \ < ; 'q eG5– c +u Ls [t g ]k fnLgful/stfsf nflu ;Qf?9 bn g]kfnL sf+u|];/ Pdfn]sf s]xL g]tfnfO{ ;d]t oL b'O{lktfk'qn] k|efjdf kf/]sf 5g\ .

Page 8: Page

&laxLaf/, ;fpg *, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/f]rs ;+;f/

—Ph]G;Lsf] ;xof]udf

c08fn] a9fpF5 of}g Ifdtfc08fdf x'g] kf]ifs tTjx¿n] z/L/sf] kf]if0fsf] cfjZostf k"/f ug{df 7"nf]

;xof]u u5{ . k'?ifsf] xsdf z/L/df k'?if xdf{]gsf] sdL x'Fbf To;n] zf/Ll/sljsf;df ;d]t afwf k'/fpF5 . o:tf] of}lgs xdf{]gn] k'?ifdf of}g Ifdtf tyfof}g nIf0fsf] ljsf; ug{ ]s fdsf ;fy } /Qm; +rf/ ,df +zk ]zLsf ] ljsf; tyfdfgjLo ;+j]bgf tyf :d[tLnufotsf ljifodf klg k|efjkf5{ . k'?ifdf of}g xdf{]g cyf{t\6]:6]:6]/f]gsf] dfqf ;Gt'lntug{sf nflu c08fsf] ;]jglgs} nfebfoL ;fljt x'G5 .k f ] i f 0 f lj1x¿sf cg ';f/laxfgsf ] vfhfdf pRrk|f]l6go'Qm c08f ;]jg ug{' lgs} nfek|b x'G5 . c08f;Fu} xl/of] ;fukftsf] ;]jgug{'k5{ . laxfgsf] vfhfdf k|f]l6gsf] ef]hgn] k'?ifdf of}g Ifdtfdf j[l4 u5{hasL sfaf{]xfO8«]6o'Qm laxfgL vfhfn] k'?ifdf of}g xdf{]gdf sdL NofpF5 .a]nfotdf ul/Psf] Ps cWoog cg';f/ k|mfO{ c08f vfg] k'?ifsf] of}g Ifdtf al9x'G5 . cWoog cg';f/ c08fsf] e'lhof vfg] dfG5] bf]>f] JolQmk|lt al9 nufj/fVg] vfnsf] x'G5 eg] cdn]6 vfg] dfG5] cg'zfl;t x'G5 . c08fsf] ef]hgn]df]6f]kg sd ug{ ;d]t ;xof]u u5{ .

dlxnfsf] ;Gt'li6df :ofp nfebfos:ofpn] dflg;nfO{ :jf:y dfq xf]Og o;n] dlxnfdf of}g ;Gt'li6 a9fpg

klg d2t ub{5 . xfn}sf] Ps cWoogn] dlxnfn] lbgx'F :ofp vfFbf pgLx¿sf]of}g IfdtfnfO{ :j:y agfpg] / of}g ;Gt'li6 kfpg d2t ug{] b]vfPsf] 5 .:ofpdf kfOg ] k f ]n Lk m ]gn /PG6LclS;8]G6n] of}g c+udf /utsf]axfjnfO{ a9fpg] / To;n] dlxnfdfof}g Ifdtf a9fpg] / pQ]lht x'g;xof ]u ug{ ] b ]vfPsf ] 5 . o;kl/If0fsf nflu cWoogstf{x¿n]O6fnLsf ;ft;o #! dlxnfx¿nfO{;xefuL u/fPsf lyP . pgLx¿sf]pd]/ !* b]lv $# jif{;Ddsf] lyof] .o;af6 cWoogstf{x¿n] lbgdf Psjf b'O{j6f :ofp vfg] dlxnfsf]of}gf+udf lrNnf]kgf /fd|f] x'g] / ;du| of}g lqmofnsnfk /fd|f] x'g] b]vfPsf]lyof] . :ofpdf kfOg] km\nf]l/lhgn] klg dlxnfsf] ;]S; xdf{]gnfO{ :j:y /fVgd2t ug{] atfOPsf] 5 .

ljjflxt ls cljjflxt <s'g} o'jtLnfO{ bv]/ cfslif{t x'g] ljlQs} Pp6f k|Zg pTkGg x'g] ub{5 ls

pgL ljjflxt x'g\ jf xf]Ogg\ . s]xL l6K; 5g\ h;nfO{ Vofn ug{] xf] eg] yfxfkfpg' x'g]5 ls tkfOFnfO{ dg k/]sL o'jtL ljjflxt l5g\ jf 5}gg\ . olb s'g};fdflhs e]63f6 jf kf6L{df pgL k6s–k6s jf crfgs cyjf s'g} axfgfn]tkfOFlt/ x]l//x]sL 5g\ eg] ;Defjgf 5 ls pgL cljjflxt cyf{t\ l;+un l5g\ .lsgeg] s'g} ;DaGwdf afFlwPsf jf sld6]8 dflg; s;}lt/ x]l//xg] ub{}gg\ .olb pgL;Fu tkfOFsf]cfFvf h'Wof] / pgsf]d'xf/df d':sfg 5fof]eg] a'em\g';\ ls pgLdfq l;+un 5}gg\ tkfOFk|lt cfslif{t klg l5g\ .t/ Wofg /fVg';\, tkfOFn]pgL;Fu k|:tfj /fVg'cl3pgsf ;a } Ozf/ f;sf/fTds xf];\ . olbpgL s'g} o'js;Fu s'/fu l//x ]sL 5g \ eg ];Defjgf 5 ls pgL Pp6f cfbz{ ;fyLsf] vf]hLdf l5g\ . zf/Ll/s efiffn] s'g}klg JolQmsf af/]df w]/} s'/f atfpg] ub{5 . olb pgL dflg;x¿nfO{ 5f]O/x]sL5g\ eg] a'em\g';\ ls pgL l;+un l5g\ . olb pgL l;+un 5}gg\ eg] g s;}sf]glhs hflG5g\ g s;}nfO{ 5'g] k|of; g} ug{] l5g\ . olb pgL kf6L{df s}of+}dflg;sf ;fy 8fG; ul//x]sL 5g\ eg] tkfOF lglZrt x'g';\ ls pgL l;+un x'g\ .lsgeg] s'g} klg sld6]8 o'jtL o:tf] ub{}gg\ . olb tkfOF pgsf] Ozf/fnfO{a'lem/xg' ePsf] 5}g eg] ;a}eGbf /fd|f] tl/sf tkfOF pgsf] df]afOn gDa/dfUg';\ . pgn] eGg] l5g\ ls d]/f] Ajfok|m]8 5 . h] ePklg tkfOF sf]lz; t ug{;Sg' x'G5 . oL s'/fx¿ Vofn ug{] xf] eg] s'g} kf6L{df s'g} l;+un o'jtL klxrfgug{ ;xh x'g]5 .

kl/jf/ lgof]hgsf nflu dfOqmf]lrkkl/jf/ lgof]hgsf nflu gofF e/kbf{] pkfo vf]Hg] qmddf dfOqmf];km\6

sDkgLn] l5§} dfOqmf]lrk ljlw Nofpg] ePsf] 5 . dfOqmf];km\6 sDkgLsf dflnsljn u]6\;n] xfn} cfkm\gf] sDkgLn] kl/jf/ lgof]hgsf nflu l5§} dfOqmf]lrkNofpg] t/v/df /x]sf] atfPsf x'g\ . pgsf cg';f/ z/L/leq Psrf]l6 k|Tof/f]k0fu/]kl5 pQm lrK;n] !^jif{;Dd sfd ul//xg]5 .clxn] kl/jf/ lgof]hgsfc:yfoL ;fwfgx¿n ]clwstd\ kfFr jif{;Dddfq sfo{ ug{] u/]sf] 5 .u]6\;n] cfkm"n] b'O{ jif{ cl3u/ ]sf ] Dof;fRo '6 \;O l G6Ro "6 ckm6]Sgf]nf]hLsf] e|d0fkl5cfkm "nfO { dfOqmf ] lrK;lgdf {0 f ug { ] cfOl8ofcfPsf] atfPsf 5g\ . dfOqmf];km\6n] pTkfbg ug{] of] pRr k|ljlwo'Qm kl/jf/lgof]hgsf] ;fwg dfOqmf]lrK;sf] ljz]iftM klg clxn];Dds} km/s x'g]5 . lsgeg]of] l/df]6 sG6«f]no'Qm x'g]5 . cyf{t\ of] lrK; cfkm\gf] z/L/df k|Tof/f]k0f u/]sfdlxnfx¿n] !^ jif{sf] aLrdf km]l/ ;Gtfg hGdfpg] rfxgf ePdf l/df]6 sG6«f]naf6o;nfO{ ckm ug{ ;Sg]5g\ . o;nfO{ ckm u/]kl5 dlxnf km]l/ ;Gtfg hGdfpg;Ifd x'g] l5g\ / cf/fdn] ue{jtL aGg ;Sg] l5g\ . @) ldlnld6/ x @)ldlnld6/ x & ldlnld6/ cfsf/sf] x'g] of] dfOqmf]lrK; ahf/df cfpg eg] cem}s]xL jif{ nfUg]5 . lsgeg] dfOqmf];km\6n] ;g\ @)!* df dfq o;sf] Joj;flospTkfbg ug{] of]hgf agfPsf] 5 .

df]8n ckm b Oo/ x'“b}

6kn]; PdL

tlnd lkmNd …d›f;fkl§dÚ b]lv blIf0f ef/tLo lkmNddf w'd drfPsL la|l6zd"nsL cleg]qL PdL HofS;gn] n08gsf] Ps df]8lnª Ph]G;Lsf nflu 6kn]; kmf]6f]lvrfP/ rrf{ a6'n]sL l5g\ . zfx¿v vfgsf] lkmNd …/f jgÚ df sfd ul/;s]sLPdLn] xfn} Ph]G;Lsf nflu 6kn]; kmf]6f];'6 u/fPsL lyOg\ . PdLn] sDd/ d'gL sfnf]/ ;]tf] /+u ldl;Psf] Ps k]G6L nufPsL lyOg\ eg] z/L/ dflysf] efu k"0f{ gUglyof] . t:jL/df pgn] b'j} xftn] sDd/sf] dflyNnf] efu 5f]k]sL lyOg\ . PdLn]kmf]6f];'6 u/]sf] of] klxnf] k6s eg] xf]Og, tldn lkmNddf cfpg' cl3 pgn] z+s/PcfO{ lrofg ljqmdsf] ckf]lh6 e"ldsfdf kmf]6f];'6 ul/;s]sL lyOg\ .

lsl;dsf] sf]l/of ]u|fkmL, kmf ]6f ]u|fkmL,JolQmTj ljsf;, lkm6g]; sIffx¿, dfs{]l6ªl:snsf sIffx¿nufot b]zsf k|d'vzx/x¿df ul/g] …km];g l/ef]n';g 6'/Úsfo{qmdsf cfsif{0f x'g]5g\,Ú 7s'/Ln] eg] .

dlxnf_ k|ltikwL{nfO{ tflnd r/0fdf k|j]zu/fOg]5 . tL $) k|ltof]uL cGt/f{li6«oahf/df cfkm\gf] k|:t'ltsf nflu tof/x'g] bfaL cfof]hssf] 5 . cl8;g cfufdL;fpg !& ut] x 'g ]5 . …cGt/f { li6 «o

df]8lnª k]zfnfO{ Jofj;flos, dof{lbt/ Jojl:yt agfpg g]S:6 df]8N; g]kfnsf]cfof]hgfdf /fhwfgLdf …df]8n ckm b Oo/@)!$Ú x'g] ePsf] 5 . cfof]hsn] ;f]daf//fhwfgLdf kqsf/ ;Dd]ng ub{} df]8lnªk]zfdf cfj4 !^ b]lv #) jif{;DdsfJoj;flos df]8nx¿aLr v'Nnf k|ltikwf{ug{] hfgsf/L lbPsf] xf] . …k|ltof]lutfaf6k|ltikwL{x¿sf] k]zfut Ifdtf, sfo{bIftf/ Joj;flostfdf yk k|]/0ff k|bfg ug{d2t k'Ug] ljZjf; xfdLn] lnPsf 5f}+,Ú;+:yfsf k|aGw lgb{]zs ;'jf;l;+x 7s'/Ln]eg ] , …k " j { d ]r Lb ] lv k lZrddxfsfnL;Ddsf ;+:s[lt klxrfgx¿nfO{ljifout 9+un] kl/rfng u/L g]kfn /g]kfnLsf] ;fg a9fpg o; sfo{qmdn]dxTjk"0f{ e"ldsf v]Ng]5 .Ú

cfof]hssf cg';f/ sfo{qmdsf] klxnf]r/0fdf ljleGg If ]qsf Joj;flosdf]8nx¿dWo] pTs[i6 $) -@) k'?if, @)

;+:yfsf sfo{sf/L k|d'v /lj wdnfsfcg';f/ !% lbgsf] cfwf/e"t tflndkl5Jojxfl/s k|lzIf0fsf nflu kf]v/f, x]6f+}8f,w/fg, ag]kf / sf7df8f}+nufotsf :yfgdfkm];g 6'/ ul/g]5 . k|ltof]uLx¿nfO{ tLgj6fyLddf cGt/f{li6«o:t/sf] kmf]6f];'6 u/fOg]5eg] pTs[i6 ;xefuLnfO{ Do'lhs lel8of],;6{ lkmNd, lj1fkg / :t/Lo km];g ;f]x¿dfJoj;flos cj;/ k|bfg ul/g]5 . c;f]h$ ut ] /fhwfgLdf x 'g ] km fOgnk|ltof]lutfsf] ljh]tfn] Ps nfv ?k}ofF;lxtdf]8n PDa];]8/, lghL Joj;flos j]e;fO6,Nofk6k, df]afOn kmf]gnufotsf] k'/:sf/k|fKt ug{]5g\ . sfo{qmdsf] kmf]6f]u|fkmL/fhefO ;'jfn, sdn >]i7, sljG›dfgzfSo / Sof/fd|f]86sdn] ug{]5g\ eg]sf]l/of]u|fkmL hog;'Aaf dfgGw/ / k|zfGttfd|fsf/n] ug{]5g\ . /f]lhg zfSo, ;'jf;l;+x7s'/L, otgf kf08] / k|df]b j+;nn]sfo{qmdsf] ;+of]hg ug{]5g\ .

g]kfnL tf/f k'gM ;~rfng x'g]g]kfnsf] ;f+uLlts l/ofln6L zf]

…g]kfnL tf/fÚ bz{sdfem k'gM ;~rfngx'g] ePsf] 5 . ;g\ @))% b]lv z'? ePsf]…g]kfnL tf/fÚ ;g\ @))& sf] …bf];|f] ;+:s/0fÚkl5 6]lnlehgdf cfPsf] lyPg . cfof]hs;+:yf lgnaf/fxL lkmNd;\n] ;f]daf//fhwfgLdf kqsf/ ;Dd]ng ub{} ebf}sf]bf];|f] xKtfb]lv zf]sf nflu cl8;g z'?x'g] hfgsf/L lbPsf] xf] . …g]kfndf a9\bf]nf]8;]l8ªsf sf/0fn] 6]lnlehgaf6 zf]k|;f/0f ug{ Psbd} ;d:of k¥of], cfd

bz{sn] ;xh?kd} zf] x]g{ kfpg] cj:yfePg,Ú lkmNd;\sf lgb{]zs tyf sfo{qmdsfsfo{sf/L lgdf{tf /l~ht cfrfo{n] eg],…Tof] afx]s lgnaf/fxL lkmNd;\n] cfkm\gf]:6'l8of] e+ };]kf6Ldf ;f/]kl5 To;sf]lgdf{0fd} ;do nfu]sfn] zf]nfO{ lg/Gt/tflbg ;lsPg .Ú cfrfo{n] ljutsf …g]kfnLtf/fÚ sf zf] eGbf o;k6ssf] zf] ljleGgsf/0fn] k[ys lsl;dsf] x'g] bfaL u/] .

cfof]hssf cg';f/ jl/i7 ;+uLtsf/k|sfz u'?ª, ;+uLtsf/ ;'/]z clwsf/L /ufos /fds[i0f 9sfn k|ltof]lutfdflg0ff{os /x]sf 5g\ eg] kk ufos tyf;+uLtsf/ h]D; k|wfg / /fhg O;fgn]clGtd @) hgf k|ltof]uLnfO{ …d]G6f]/ hhÚsf] ?kdf k|lzIf0f k|bfg ug{]5g\ . sfo{qmd

;~rfng bf];|f] ;+:s/0fsf ljh]tf ;Gtf]ifnfdf / klxnf] ;+:s/0fsf /g/–ck wd{]G›;]jfgn] ug{]5g\ . …cl8;gsf] klxnf] efusf7df8f}+sf] l8NnLahf/, gofF ahf/ /rfjlxnsf ;fy} nlntk'/, eQmk'/, kf]v/f,w/fg a'6jn / gf/fo0fu9df z'? x'Fb}5,Ú/l~htn] eg], …sfo{sddf yk pT;fx NofpFb};xefuL a9fpg jfON8 sf8{ OlG6«sf] nfludf]afOn cl8;g klg ug{ nfluPsf] 5, of]d]uf 6\ofn]G6 zf]df sl/j @) xhf/k|ltof]uLn] ;xeflutf hgfpg] ck]Iff /x]sf]

5 .Ú pgsf cg';f/ ljz]ift ljb]zdf g]kfnLbz{snfO{ dWogh/ /fVb} zf]nfO{ o'6\o'aaf6klg k|;f/0f ul/g]5 . cfof]hsn] o;k6ssf]sfsf]nf;Fu ;xsfo{ ub{}5 .

zf]sf] ljh]tfn] Ps df]6/;fOsn;lxtb'O{ nfv %! xhf/ gub;Fu} tLg uLtufog;Fu} Do'lhs lel8of]sf cj;/ kfpg]5g\eg] ci6«]lnofsf] l;8\gL / d]nag{df sG;6{ug{] df}sf kfpg]5g\ . k|ltof]lutfsf] 6k 6]gdfk/]sf k|To]sn] !! xhf/ ?k}ofF;Fu} …6k !)ÚPNjddf Ps uLt ufpg] cj;/ kfpg]5g\ .To:t} clGtd @) k|ltof ]uLn] d'Vo;fem]bf/åf/f Do'lhs, :6fOn / JolQmTjljsf; ug{] df}sf kfpg]5g\ . zf]sf] klxnf];+:s/0faf6 bLks lnDa' / bf];|f] ;+:s/0faf6;Gtf]if nfdf ljh]tf ag]sf lyP .

alnp8df dlgiffsf] sdAofscleg]qL dlgiff sf]O/fnf alnp8df

sdAofs x'Fb}l5g\ . xfn} Go"of]s{df ePsf]k'gM :jf:Yo k/LIf0fsf qmddf dlgiff SofG;/lk|m ePsf] b]lvPsf] xf] . pgL cfkm} +n]6\jL6/dfkm{t\ SofG;/d'Qm ePsf] hgfPsLl5g\ . of] ;Fu} pgL alnp8df sdAofsx'g nfu]sf] va/ klg ;fj{hlgs ePsf]5 . bh{gf}+ lx6 lkmNd lbPsL dlgiff …l;tf/]Úgfds gofF lkmNddf cg'aGw ePsf] OlG8ogPS;k|];sf] cgnfOg ;+:s/0fdf pNn]v 5 .alnp8sf snfsf/sf] hLjgdf cfwfl/t/xg] of] lkmNdnfO{ slkn zdf{n] lgb{]zgub{}5g\ . dlgiff kl5Nnf] k6s /fduf]kfnadf{sf] …e"t l/6G;{Ú df b]lvPsL lyOg\ .

lhg'sf] sf]z]nL cfpFb}zAb, ;+uLt / cfjfhsf] plQs} tfnd]n cfjZos x'G5,

Pp6f /fd|f] uLtsf nflu . 8]9 bzsb]lv ;f+uLlts If]qdf;+3if{ ub}{ cfPsL sk'/wf/f, sf7df8f+}sL uflosf lhg' hf]zLdfly pNn]lvt ltg} ljwfdf lgk"0f{ l5g\ . olta]nf plgcfkm\gf] rf+}yf] PNjd >f]tfdfem Nofpg] tof/Ldf l5g\ . k|sfzu'?ª;Fu ;+uLtsf] k|lzIf0f lnP/ ufogdf lg/Gt/ ;+3if{/tlhg' hf]zLn] uLlt PNjd …k|f/DeÚ / …;DkbfÚ ;|f]tfdfemk'¥ofO;s]sL l5g\ eg] rf+}yf] ;f+uLlts …sf]z]nLÚ lnP/ cfpg]tof/Ldf l5g\ . kl5Nnf] PNjddf pgsf] Psn :j/ ;d]l6g]5 .jfNosfn b]lv g} ufogdf ?lr ePtf klg ufog k|ltof]lutfdfk|yd pkflw xfl;n u/]kl5 ;flyx¿sf] xf};nf / 3/kl/jf/sf];xof]un] lg/Gt/ o; If]qdf nflu/xg] k|]/0ff ldn]sf] pgLatfpFl5g\ . pgL kk, cfw'lgs dfq geP/ ehg ufogdfklg plQs} l;kfn' 5g\ . cfkm\g} zJb ;+uLtdf dfwj gf/fo0f

gfds ehg PNjd klg ;|f]tfdfem NofO{;s]sL 5g\ . zAb, ;+uLt / :j/df cfkm' ;IfdePklg Joj;flos?kn] ;f+uLlts If]q kl5 k/] h:t} cfkm' klg cf]em]ndf k/]sf] xf] ls eGg]dx;'; eO/x]sf] pgL atfpFl5g\ . t/ klg cfkm' ljrlnt geO{ o;} If]qdf s]lx u/]/b]vfpg] p2]Zon] nflu kl//x]sf] pgn] ;'gfOg\ .

pT;jsf] klxnf] kf]:6/ ;fj{hlgsebf} !# ut]nfO{ k|bz{g ldlt tf]lsPsf]

lkmNd …pT;jÚ sf] klxnf] kf]:6/ ;fj{hlgsul/Psf] 5 . o'jf bz{s nlIft lkmNd …pT;jÚdf ;f}uft dNn, uf}/j kxf/L, k|s[lt >]i7,;+hf]u sf]O/fnf / d]g'sf k|wfgsf] d'Vo e"ldsf5 . of] lkmNd ;+uLtdf /Dg] o'jfx¿sf] ofqfdfcfwfl/t 5 . lkmNd …pT;jÚ nfO{ z]v/

sf]O/fnfn] lgdf{0f u/]sf x'g\ . l:qmK6 /fO6/ s'df/ e§/fO{n] lkmNd …pT;jÚ af6} lgb{]zgdf8]Jo' u/]sf 5g\ . …pT;jÚ sf] olta]nf clGtd kf]i6 k|f]8S;gsf] sfo{ rNb}5 . df]km;ndfeg] of] lkmNd ef› @) ut] l/lnh x'g]5 . of] lkmNdnfO{ bz{gf cf6\;{n] ljt/0f ug{]5 .

/0fjL/ ca ;'k/lx/f]alnp8 gfos /0fjL/ sk'/ ;'k/lx/f]sf] ?kdf

cfpg] ePsf 5g\ . cofg d'vhL{sf] cfufdL lkmNddf/0fjL/nfO{ :kfO8/d]g / ;'k/d]g h:t} Ps ;fOG;lkmS;gsf] h:t} kf}/fl0fs ;'k/lx/f]sf] ?kdf b]lvgnfluPsf] xf] . ;dfrf/cg';f/ /0fjL/sf] e"ldsf kf}/fl0fs;'k/lx/f] xg'dfg h:tf] /x]sf] 5 . /0fjL/ klg;'k/lx/f]sf] e"ldsfdf k|:t't x'g kfpFbf lgs} pT;flxt5g\ . km]G6f;Ldf cfwfl/t of] lkmNdsf] syf n]vs:jo+ cofgn] eg] ;'k/lx/f]sf] z}nLdf syf gn]v]sf]atfPsf 5g\ . cofgsf cg';f/ lkmNddf /0fjL/nfO{;'k/ kfj/ ePsf] o'jssf] ?kdf b]Vg ;lsg]5 .lgb{]zssf cg';f/ lkmNdsf] ah]6 klg dxFuf] /x]sf] 5 . cofg xfn l:qmK6 n]VgdfJo:t 5g\ . Ps jif{ ;do nufP/ cofg l:qmK6 n]Vb}5g\ .