p lanowanie jakoŚci wyrobu -3

PPLANOWANIE JAKOŚCI LANOWANIE JAKOŚCI WYROBU -3WYROBU -3

Studia podyplomowe 2006/2007- 2007/2008

Aleksander LUTYŃSKI

Politechnika Śląska , GliwicePolitechnika Śląska , Gliwice

PN-ISO 10005PN-ISO 10005

SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚĆIĄ

WYTYCZNE DOTYCZĄCE PLANÓW JAKOŚĆI

PN-ISO 10005PN-ISO 10005System zarządzania jakością

System zarządzania jakością ma zastosowanie do całego modelu pokazanego na rysunku, a plany jakości mają

zastosowanie do do łańcucha począwszy od wymagań klienta, poprzez realizację wyrobu i wyrób – do zadowolenia klienta.

TREŚĆ NORMYTREŚĆ NORMY1. Zakres normy

2. Powołania normatywne

3. Terminy i definicje

4. Opracowanie planu jakości4.1. Identyfikowanie potrzeby opracowania planu jakości4.2. Dane wejściowe planu jakości4.3. Zakres planu jakości4.4. Przygotowanie planu jakości

5. Treść planu jakości5.1. Postanowienia ogólne5.2. Zakres5.3. Dane wejściowe do planu jakość5.4. Cele dotyczące jakość5.5. Odpowiedzialność kierownictwa5.6. Nadzór nad dokumentami i danymi5.7. Nadzór nad zapisami5.8. Zasoby5.9. Wymagania

TREŚĆ NORMY c.d. 5.10. Komunikacja z klientem 5.11. Projektowanie i rozwój 5.12. Zakupy 5.13. Produkcja i dostarczanie usług 5.14. Identyfikacja i identyfikowalność 5.15. Własność klienta 5.16. Zabezpieczenie wyrobu 5.17. Nadzór nad wyrobem niezgodnym 5.18. Monitorowanie i pomiary 5. 19. Audity

6. Przegląd, akceptacja, wdrożenie i nowelizacja planu jakości 6.1. Przegląd i akceptacja planu jakości 6.2. Wdrożenie planu jakości 6.3. Nowelizacja planu jakości 6.4. Informacje zwrotne i doskonalenie

Załącznik A. Uproszczone przykłady form przedstawienia planów jakościZałącznik B. Powiązanie ISO 10005:2005 z ISO 9001:2000

POWIĄZANIA NORM ISO 9001 i ISO 10005 NORM ISO 9001 i ISO 10005POWIĄZANIA NIE OZNACZAJĄ ZGODNOŚCIPOWIĄZANIA NIE OZNACZAJĄ ZGODNOŚCI

ROZDZIAŁ W ISO 10005

TYTUŁ ROZDZIAŁ W ISO 9000

4 Opracowanie planu jakości 7.1

5 Treść planu jakości 7.1

5.1 Postanowienia ogólne 7.1

5.2 Zakres 7.1

5.3 Dane wejściowe do planu jakości 7.1

5.4 Cele dotyczące jakości 7.1.A

5.5 Odpowiedzialność kierownictwa 5.1,5.5.1,5.5.3,8.

5.2

5.6 Nadzór nad dokumentami i danymi 4.2.3

5.7 Nadzór nad zapisami 4.2.4

5.8 Zasoby 6

5.8.1 Zapewnienie zasobów Matriały6.1

POWIĄZANIA NORM ISO 9001 i ISO 10005 c.d. NORM ISO 9001 i ISO 10005 c.d.

5.8.2 Materiały 6.1

5.8.3 Zasoby ludzkie 6.2

5.8.4 Infrastruktura i środowisko 6.3, 6.4

5.9 Wymagania 7.2.1, 7.2.2

5.10 Komunikacja z klientem 7.2.3, 8.2.1

5.11 Projektowanie i rozwój 7.3

5.11.1

Proces projektowania i rozwoju 7.3.1, 7.3.6

5.11.2

Nadzorowanie zmian w projektowaniu i rozwoju 7.3.7

5.12 Zakupy 7.4

5.13 Produkcja i dostarczanie usług 7.5.1, 7.5.2

5.14 Identyfikacja i identyfikowalność 7.5.3

5.15 Własność klienta 7.5.4

5.16 Zabezpieczenie wyrobu 7.5.5

5.17 Nadzór nad wyrobem niezgodnym 8.3

5.18 Monitorowanie i pomary 7.6,8.2.3,8.2.4,8.4

5.19 Audity 8.2.7.12

POWIĄZANIA NORM ISO 9001 i ISO 10005 c.d. NORM ISO 9001 i ISO 10005 c.d.

6 Przegląd, akredytacja, wdrożenie i nowelizacja planu jakości

7.1

6.1 Przegląd i akceptacja planu 7.1

6.2 Wdrożenie planu jakości 7.1

6.3 Nowelizacja planu jakości 7.1

6.4 Informacje zwrotne i doskonalenie 8.5

WYTYCZNE PLANÓW JAKOŚCI

Plan jakości wg normy ISO 9001 to dokument określający:

- procedury i związane z nimi zasoby, które należy zastosować

- kto i kiedy ma je realizować w odniesieniu do określonego przedsięwzięcia, wyrobu, procesu lub umowy.

Plan jakości wg normy ISO 10005 to dokument określający:

-sposoby postępowania, zasoby oraz kolejność działań odnoszących się do jakości, związanych z poszczególnym wyrobem, przedsięwzięciem lub umową.

Tworzenie planu jakości jest czynnością dobrowolną. Plan jakości może być tworzony w ramach certyfikowanego systemu zarządzania jakością lub stanowić dokument organizacji, gdzie system taki nie funkcjonuje. W przypadku, gdy w organizacji działa system zarządzania jakością, to plan jakości zawiera w dużej mierze odwołania do istniejącej dokumentacji systemowej.


Znowelizowana wersja ISO 10005 stwarza możliwości zastosowania wytycznych w powiązaniu z podejściem procesowym w organizacji.

Norma ta została opracowana w celu stworzenia mechanizmu, który wiąże wymagania ogólne dotyczące elementów systemu zarządzania jakością z wymaganiami szczegółowymi dotyczącymi określonego wyrobu, przedsięwzięcia lub umowy.

Standard ISO 10005 może być używany do tworzenia planów jakości dla szeroko rozumianych przedsięwzięć tj. procesów, produktów lub kontraktów. Ważnym jest, że wytyczne zawarte w normie koncentrują się na realizacji wyrobu i nie są przewodnikiem do planowania w systemie zarządzania jakością wg ISO 9001.

Zgodnie z tytułem norma ISO 10005 zawiera wytyczne. Oznacza to, że stosowanie normy jest dobrowolne. Norma nie stanowi również kryteriów dla auditów strony trzeciej.


Jeżeli plan jakości stanowi odrębny dokument w organizacji, gdzie nie ma certyfikowanego systemu zarządzania jakością to musi zawierać wszystkie konieczne elementy lub powoływać się na określoną dokumentację.

Plan jakości w wielu poczynaniach odnosi się do dokumentów istniejących i tylko porządkuje zagadnienia odnoszące się do realizacji danego lecenia.

Istnieje więc dylemat: kiedy warto wdrożyć system zarządzania jakością, a kiedy tworzyć tylko plan jakości.

Zależy to w głównej mierze od:

- specyfiki działalności,

- branży, w której działa organizacja,

- konkurencji,

- wymagań klientów.


System zarządzania jakością jako narzędzie nadzorowania jakości jest idealnym rozwiązaniem w produkcji wielkoseryjnej, masowej lub monokultury świadczonych usług.

Plan jakości stanowi korzystne rozwiązanie dla organizacji o produkcji rozproszonej w swoim zakresie (mało powtarzalnej) i zróżnicowanych usługach.

Plan jakości pozwala na uwiarygodnienie poziomu produkcji czy świadczonych usług, w przypadku braku udokumentowanego wdrożeniem systemu zarządzania jakością.

W pewnych branżach, gdzie działania organizacyjne związane są z jakością świadczonych usług (np. budownictwo) plany jakości są swoistym substytutem systemu zarządzania i brane są pod uwagę w przypadku przetargów, podejmowanych prac oraz kontaktów z klientem.


System zarządzania jakością

Analizując wytyczne z normy ISO 10005 i ich zbieżność z wymaganiami zawartymi w rozdz. 4 normy ISO 9001można wskazać na dwa punkty z ostatniej normy: nadzór nad dokumentami oraz nadzór nad zapisami. Są to zagadnienia, które muszą być ujęte w planach jakości tworzonych wg wytycznych z normy ISO 10005. Zagadnienia te korespondują ze sobą w dwóch różnych punktach poszczególnych norm (tabela).

Norma ISO 9001 Norma ISO 10005

4.2.3. Nadzór nad dokumentami

5.6. Nadzorowanie dokumentów i danych

4.2.4. Nadzór nad zapisami 5.7. Nadzorowanie zapisów

W normie ISO 10005 nie zostały zatem ujęte – w stosunku do wymagań normy ISO 9001 – ogólne zagadnienia dotyczące podejścia procesowego oraz struktury dokumentacji systemowej, w tym Księgi Jakości.

Zauważyć należy, że w normie ISO 9001 podejście procesowe dotyczy zidentyfikowania i pokazania zależności pomiędzy wszystkimi procesami, natomiast w normie ISO 10005 zawarta została wytyczna, aby w zależności od specyfiki działalności zostały zidentyfikowane różne procesy i działania, np. w formie mapy procesów lub diagramów (pkt. 5.13 ISO 10005). To podejście procesowe ograniczone jest do sfery produkcji i świadczenia usługi, czyli meritum zagadnienia, dla którego powstaje plan jakości.

Odpowiedzialność kierownictwa

W odniesieniu do rozdz. 5 normy ISO 9001 można wskazać na jeden punkt normy ISO 10005, który odwołuje się do wymagań kierownictwa



5.1. Zaangażowanie kierownictwa 5.5. Odpowiedzialność kierownictwa

5.5.1. Odpowiedzialność i uprawnienia

5.5.3. Komunikacja wewnętrzna


Zaangażowanie kierownictwa to zagadnienie, które ma istotny wpływ na wszelkie działania podejmowane w organizacji i ujęte zostało w treści obydwu analizowanych norm. Celem planu jakości jest wskazanie działań ukierunkowanych na realizację zadania (wyprodukowanie produktu, świadczenie usługi) i istotny jest tutaj podział odpowiedzialności i uprawnień związanych z zagadnieniami ujętymi w treści planu. Istotne są również kwestie dotyczące komunikacji pomiędzy poszczególnymi osobami odpowiedzialnymi za realizację planu. Odnosząc wymagania z rozdziału 5 normy ISO 9001 do wytycznych z normy ISO 10005 należy wskazać, że nie zostały ujęte zagadnienia orientacji na klienta, które to zagadnienia w normie ISO 9001 stanowią jedno z istotnych wymagań. Jednak istotne znaczenie klienta wskazane zostało w normie ISO 10005 w kilku innych punktach:

• tworzeniu planu jakości poprzez określenie jego wymagań (pkt. 4.1b),

• przeglądzie i akceptacji planu jakości (pkt. 6.1),


• monitorowaniu i dokonywaniu pomiarów (pkt. 5.18),

• sprawozdaniu klientom wyników poszczególnych etapów prac i przekazywaniu odpowiednich zapisów (pkt. 5.7f).

Zarządzanie zasobami

Wszystkie wymagania zawarte w 6 rozdziale normy ISO 9001 znalazły odniesienie w wytycznych zawartych w normie ISO 10005, a szczególnie zależności przedstawione w tabeli.

Zagadnienia zarządzania zasobami zostały ujęte w punkcie 5.8 normy ISO10005 i wytyczne dotyczą zagadnień nadzorowania zasobów. Można jednak zwrócić uwagę, że w pk. 5.8.2 norma ISO 10005 wskazuje na konieczność określenia parametrów technicznych związanych z kupowanymi surowcami i można wskazać na dodatkową zbieżność z wymaganiami punktu 7.4.2 normy ISO 9001.



6. Zarządzanie zasobami 5.8. Zasoby

6.1. Zapewnienie zasobów5.8.1. Zaopatrzenie w zasoby5.8.2. Materiały

6.2. Zasoby ludzkie 5.8.3. Zasoby ludzkie

6.3. Infrastruktura5.8.4. Infrastruktura i środowisko

pracy6.4. Środowisko pracy

Realizacja wyrobu

Siódmy rozdział w normie ISO 9001 jest najobszerniejszy i zawiera szereg merytorycznych wymagań wobec wyrobu (produktu, usługi), którego realizacja została ujęta w ramy systemu zarządzania jakością. W planie jakości zagadnienia te są niezwykle istotne, ponieważ dotyczą w głównej mierze zagadnień technicznych związanych z produktem lub usługą stanowiącą zakres przedmiotowy tworzonego planu jakości.


Zagadnienia planowania realizacji wyrobu zostały szeroko ujęte w wytycznych normy ISO 10005. W ramach planowania działań wobec produktu lub usługi w planie jakości można wskazać na zagadnienia, które powinny się w nim znaleźć (pkt. 5), w szczegółności dane wejściowe konieczne do sporządzenia takiego dokumentu, jakim jest plan jakości (pkt. 5.3). W ramach tworzenia planu jakośći konieczne jest określenie wymagań co do zakresu przedmiotowego tego planu. Oznacza to, że identyfikację wymagań prawnych i normatywnych oraz „klientowskich” (pkty 7.2.1.i 7.2.2 z normy ISO 9001), co znajduje odniesienie w punkcie 5.9 normy ISO 10005.

W ramach planowanych działań, dla których sporządzany jest plan jakości, koniecznym jest określenie odpowiednich metod komunikacji z klientem (pkt. 5.10 normy ISO 10005), podobnie jak w ISO 9001 (pkt. 7.2.3).


7.1. Planowanie realizacji

wyrobu

4. Rozwój planu jakości5. Zawartość planu jakości 5.1. Wprowadzenie 5.2. Zakres 5.3. Plan jakości - dane wejściowe6. Przegląd, akceptacja, wdrożenie i nowelizacja planu jakości 6.1. Przegląd i akceptacja planu jakości 6.2. Wdrożenie planu jakości 6.3. Nowelizacja planu jakości

7.1.a. Cele dotyczące wyrobu i wymagania dotyczące wyrobu

5.4. Cele jakości wyrobu

7.2.1. Określenie wymagań dotyczących wyrobu

5.9. Wymagania7.2.2. Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

7.2.3. Komunikacja z klientem 5.10. Komunikacja z klientem


7.3. Projektowanie i rozwój 5.11. Projektowanie i rozwój

7.3.1. Planowanie proj. i rozwoju

5.11.1. Projektow. i rozw.

procesów

7.3.3. Dane wejściowe do proj. i rozw.

7.3.4. Przegląd proj. i rozw.

7.3.5. Weryfikacja proj. i rozw.

7.3.6. Walidacja proj. i rozw.

7.3.7. Nadzorowanie zmian w p. i r.

5.11.2. Kontrola proj. i rozw.

7.4. Zakupy 5.12. Zakupy

7.5.1. Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi 5.13. Zabezpieczenie produkcji i

świadczenia usług7.5.2. Walidacja procesów produkcji i dostarczania usługi

7.5.3. Identyfikacja i identyfikowaln.

5.14. Identyfikacja i identyfikowalność

7.5.4. Własność klienta 5.15. Własność klienta

7.5.5. Zabezpieczenie wyrobu 5.16. Zabezpieczenie wyrobu7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów

5.18. Monitorowanie i pomiary


Pomiar, analiza i doskonalenie

Analizując powiązania omawianych norm w powyższym zakresie stwierdza się znaczna ich zbieżność. Prezentuje to tabela.


8.2.1. Zadowolenie klienta 5.10. Komunikacja z klientem

8.2.2. Audit wewnętrzny 5.19. Audity

8.2.3. Monitorowanie i pomiary procesów

5.18. Monitorowanie i pomiary8.2.4. Monitorowanie i pomiary wyrobu

8.3. Nadzór nad wyrobem niezgodnym

5.17. Nadzór nad wyrobem

niezgodnym

8.4. Analiza danych 5.18. Monitorowanie i pomiary

8.5. Doskonalenie 6.4. Sprzężenie zwrotne i

doskonalenie8.5.2. Działania korygujące


Analiza porównawcza dwóch norm i wzajemnych zależności pomiędzy nimi wskazuje na wiele elementów zbieżnych. Zdecydowana większość wymagań zawartych w normie ISO 9001 znalazła odzwierciedlenie w wytycznych z normy ISO 10005. Jedynie zagadnienia dotyczące całościowego systemu zarządzania nie znalazły się w normie zawierającej wytyczne planów jakości.

Z rozdziału 4 normy ISO 9001 można wskazać na zagadnienia struktury dokumentacji systemu zarządzania jakością, w tym na Księgę Jakości, która nie jest wymagana w ramach tworzenia planów jakości.

W przypadku rozdziału 5 normy ISO 9001 dotyczącego Polityki Jakości (pkt5.3) nie ma odzwierciedlenia w wytycznych normy ISO 10005.

Podobnie jest z zagadnieniem planowania systemu zarządzania jakością (pkt. 5.5.2) oraz potrzebą wyznaczenia przedstawiciela kierownictwa do nadzorowania funkcjonowania systemu zarządzania jakością (pkt. 5.5.2)


W wytycznych dotyczących planów jakości – ISO 10005 – wskazana została konieczność wyznaczenia pracownika, który jest odpowiedzialny za sporządzenie oraz ewentualną modyfikację planu jakości (pkt. 4.4.1).

W wytycznych planów jakości nie znalazł się zapis dotyczący przeglądu zarządzania jakością (globalnego funkcjonowania systemu zarządzania jakością) jak to ma miejsce w przypadku normy ISO 9001 (pkt. 5.6).

Wynika to z faktu, że różny jest znaczenie i zakres omawianych norm.

Norma ISO 10005 zawiera wytyczne odnoszące się do pojedynczych przedsięwzięć opisywanych w planach jakości.

Norma ISO 9001 zawiera wymagania odnoszące się do systemu zarządzania jakością.

W zależności od potrzeb i rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej wskazane jest rozważenie, którą z norm lub jaką ich kombinację należy wdrożyć w zakładzie.

ZAAWANSOWANE PLANOWANIE JAKOŚCI

ZAWANSOWANE PLANOWANIE JAKOŚCIZaawansowane planowanie jakości wyrobu (APQP – Advanced Product Qality Planning) to jeden z najistotniejszych procesów stosowanych w branży motoryzacyjnej. Dotyczy on głównie wdrażania do produkcji nowych wyrobów.

Bliższe poznanie procesu pozwala na podjęcie próby jego implementacji także w innych branżach.

Cykl APQP jest praktycznym ujęciem spirali Deminga. Jego struktura składa się z cyklu PDSA, gdzie mamy:

• PLAN (przygotowanie) - oznacza inicjację przedsięwzięcia oraz uzgodnienia pomiędzy klientem i dostawcą,

• DO (wdrożenie) – to etap prototypu i produkcji pilotowej,

• STADY (analiza) – dotyczy procesu uruchamiania produkcji,

•ACT (doskonalenie) – to procesy działania podejmowane po uruchomieniu i związane z ciągłym doskonaleniem produktu i procesu wytwórczego.

ZAWANSOWANE PLANOWANIE JAKOŚCI

Faigenbaum (1983)

Proces planowania jakości to proces postępowego myślenia dotyczący sekwencji działań dla realizacji planowanych zamierzeń pozwalających na osiąnięcie określonych celów.

Munro (1987)

Proces planowania jakości to proces identyfikacji działań koniecznych dla osiągnięcia celów jakościowych.

Zgodnym zdaniem ekspertów koniecznym elementem procesu planowania jest postawienie celów. Bardzo istotne jest w tym zakresie nadanie im takiego samego priorytetu jak celom organizacyjnym, czy finansowym w zakresie ich traktowania, poparcia, delrgowania zasobów.


Cele procesu APQP:• doskonalenie jakości produktu finalnego poprzez ukierunkowanie procesu jego kreowania i produkcji na planowanie i zapobieganie,

• standaryzacja zapisów jakości oraz uzgodnień i zatwierdzeń poprzez proces zatwierdzenia detali produkcyjnych (PPP – Production Part Approwal Process)


Podstawowe zasady w zakresie ustanawiania celów w procesie jakości APQP:

• cele muszą korespondować i pozostawać w wzajemnej harmonii z innymi,

• cele muszą być osiągalne lecz nie trywialne,

• cele muszą być całkowicie zrozumiałe przed ich realizacją,

• cele organizacji muszą zostać uzgodnione jako cele indywidualne.

Analizując planowanie jakości w procesie APQP należy zwrócić uwagę na trzy wymiary tego procesu:

• wymiar czasowy,

• wymiar organizacyjny,

• wymiar techniczny


CZASOWY WYMIAR PLANOWANIA JAKOŚCICzasowy wymiar planowania charakteryzuje się trzema perspektywami planowania:

• planowanie strategiczne,• planowanie taktyczne,• planowanie operacyjne.

Planowanie strategiczne obejmuje okres trzy do pięciu lat; determinuje

przyszłą pozycję przedsiębiorstwa oraz wskazuje na strategię zarządu dla

osiągnięcia tej pozycji. Jest ukierunkowane na szanse i zagrożenia

związane z przyszłością przedsiębiorstwa oraz późniejsze podejmowanie

decyzji dotyczących dofinansowania celów, polityki organizacji i

planów. Istotnym elementem strategicznego planowania jakości jest

zdefiniowanie zasobów jaki będą służyły realizacji celów jakościowych.

Plany strategiczne są rozwijane przez kadrę kierowniczą wyższego i średniego szczebla. Ważne by uwaga kadry kierowana była na procesie planowania jakości, a nie na samym planie strategicznym. T. Peters wskazuje na pięć najistotniejszych charakterystyk strategicznego planowania jakości:

• angażowanie wszystkich pracowników, w różnym zakresie,

• niewymuszony charakter,

• nieustanna weryfikacja,

• różne formy dokumentowania,

• zaangażowanie czasowe w uzgodnienia.


Planowanie taktyczne w pierwszej kolejności jest związane z

planowaniem jakości nowych produktów, a w tym planowanie

dotyczące zabezpieczenia jakości produktu w pełnym zakresie.

Dotyczy ono współpracy z projektantami, konstruktorami,

technologami, dostawcami i zawiera analizy finansowe oraz badania

marketingowe.

Taktyczny plan jakości identyfikuje sposoby w jaki organizacja chce

realizować założenia planu strategicznego. Istotne założenie w tym

przypadku to zapewnienie powiązania organizacyjnego,

informacyjnego i technicznego pomiędzy sferą projektowania i

produkcji. Plany taktyczne powiązane są w znacznym stopniu ze

sferą techniczną przedsiębiorstwa.



Operacyjne planowanie jakości to codzienne planowanie działań w

zakresie kontroli, kwalifikacji, spotkań, dyskusji itp.. Proces ten jest

decydujący w odniesieniu do efektywności wcześniejszych

wszystkich zamierzeń, a zatem musi być realny i ukierunkowany na

odniesienie sukcesu.

Wskazówki związane z planowaniem operacyjnym:

• naucz się poprawnie szcować czas niezbędny dla realizacji określonych zadań,

• blokuj czas dla realizacji zadań, które stanowią jedna sekwencję działań,


• traktuj rozmowy telefoniczne jako normalne spotkania,

• staraj się obcować z określonym dokumentem tylko jednokrotnie; po otrzymaniu zredaguj odpowiedz, wyrzuć lub przekaż innej osobie,

• ustalaj priorytety – definiuj i realizuj najważniejsze zadania w pierwszej kolejności. Nie zajmuj się w pierwszej kolejności sprawami najłatwiejszymi,

• naucz się odmawiać.

ORGANIZACYJNY WYMIAR PLANOWANIA JAKOŚCI

Podobnie jak w przypadku wymiaru czasowego w organizacyjnym wymiarze planowania jakości możemy wyróżnić trzy poziomy hierarchii:• najwyższy,• średni,• operacyjny.Poziom najwyższy to organizacja planowania strategicznego – zadania „zarezerwowane” dla kadry kierowniczej najwyższego szczebla.Kadra kierownicza średniego szczebla jest kolejnym poziomem w tej hierarchii. Ich zadaniem jest realizacja planów strategicznych rozpisanych w procedurach oraz raportowanie o efektywności podejmowanych przedsięwzięć. Podstawowe plany dla tego poziomu organizacji to plany średniookresowe.



W omawianej grupie kadry kierowniczej stopnia średniego służby

związane bezpośrednio z procesami zapewnienia jakości zajmują

ważną pozycję.

Najniższy poziom organizacyjny, reprezentowany przez

pracowników produkcyjnych najczęściej nie odgrywa istotnej roli

w procesach planowania jakości. Jednak w odniesieniu do założeń

systemowego zarządzania jakością, ich praca, ich zaangażowanie i

wiedza okazują się jednym z istotnych filarów planowania.

Wkład w planowanie jakości może dotyczyć konsultacji, dyskusji

nad zagadnieniami i zadaniami ujętymi w planach.


TECHNICZNY WYMIAR PLANOWANIA JAKOŚCI

Aspekty techniczne i technologiczne postrzegane są jako rewolucjonizujące w procesach planowania jakości. Szczególnie w przypadku gdy planujemy nowe wyroby. Planiści mają w tym zakresie do wyboru wiele technik wspomagających. Oto niektóre z nich:

1. Procedury przeglądu projektowania:

a. Projektowanie produktu,

b. Projektowanie procesu

2. FMEA – analiza skutków potencjalnych błędów

a. DFMEA – FMEA projektu

b. PFMEA – FMEA procesu

ZAWANSOWANE PLANOWANIE JAKOŚCI3. Księga jakości w sferze projektowania

4. Plan testów niezawodności

5. Plan dyspozycji wyrobów niezgodnych

6. ....

Zespół realizujący proces planowania nowego wyrobu musi reprezentować wszechstronną wiedzę i analizować proces z wielu merytorycznych punktów widzenia:

• niezawodność – czy ocena błędów jest na wystarczająco niskim poziomie?

• inżynieria jakości – czy jest możliwe adekwatne badanie i testowanie?

• eksploatacja – czy instalacja, warunki użytkowania oraz nieprawidłowości na etapie użytkowania zostały uwzględnione na etapie projektowania?


• zaopatrzenie – czy są dostępne wszystkie przewidziane części i elementy wyrobu (po akceptowanej cenie)?

• materiałoznawstwo – czy zakwalifikowany/nabyty materiał spełnia nasze oczekiwania?

• systemy pomiarowe – czy wykorzystując dostępne przyrządy kontrolno-pomiarowe jesteśmy w stanie osiągnąć zakładaną w specyfikacjach tolerancję?

Szczególnie istotnym i efektywnym narzędziem w zakresie projektowania jest przegląd projektu. Z brakiem realizacji tego procesu zawsze wiąże się szereg problemów.


Wytyczne zaawansowanego planowania dotyczą pięciu faz.

Faza 1

Zaplanowanie i zdefiniowanie programu• wymagania klienta,• busines plan/strategia marketingowa,• strategia benchmarkingu,• założenia dotyczące procesu/produktu,• założenia dotyczące niezawodności produktu, • dane wejściowe pochodzące od klienta,• cele projektowe,• cele związane z niezawodnością i jakością,• wstępne zestawienie materiałowe,• wstępny schemat przepływu procesów,• wstępna lista charakterystyk specjalnych,• plan zapewnienia jakości produktu,• wsparcie kierownicze.


Faza 2

Projektowanie i rozwój wyrobu• FMEA projektowania,• FMEA procesu produkcyjnego oraz montażu,• weryfikacja projektu,• przeglądy projektu,• plan kontroli prototypu,• rysunki techniczne,• dokumentacja techniczna,• specyfikacje materiałowe,• zmiany w specyfikacjach,• nowe wyposażenie, narzędzia oraz wymagania fabryczne,• charakterystyki sopecjalne,• wymagania w zakresie sprzętu kontrolno-pomiarowego,

• porozumienie zespołu w zakresie wykonalności, wsparcie kierownictwa


Faza 3

Projektowanie i rozwój procesu

• standardy pakowania,

• przegląd systemu jakości pod kątem procesów/produktu,

• schemat przepływu procesu,

• układ graficzny planu organizacji produkcji,

• macierz charakterystyk, FMEA procesu,

• plan kontroli wstępnego uruchomienia,

• instrukcje przebiegu procesu,

• plan analizy systemów pomiarowych,

• plan analizy wstępnej zdolności procesów.

Faza 4

Walidacja produktu i procesu

• przebieg procesu produkcyjnego,• ocena wyników analizy systemów pomiarowych,• analiza wstępnej zdolności procesu,• zatwierdzenie detali produkcyjnych,• kontrola w procesie walidacji,• ocena pakowania,• zakończenie procesu planowania jakości,• wsparcie kierownictwa.


Faza 5

Działania korygujące i ciągłe doskonalenie

• redukcja zmienności,

• satysfakcja klienta,

• dostawa i obsługa serwisowa.



Czym nie jest planowanie jakości:

• nie jest nowym procesem dla organizacji,

• nie jest złożonym, a przede wszystkim dodatkowym działaniem,

• nie jest kolejnym nowym procesem do realizacji.

p lanowanie jakoŚci wyrobu -3

Documents