Oznakowanie niebezpiecznych

substancji chemicznych i mieszanin

(CLP)

Globalnie Zharmonizowany System

Klasyfikacji i Oznakowania

Chemikaliów

(GHS)

PLAN PREZENTACJI

• Podstawowe zasady oznakowania

• Piktogramy

• Zwroty H i P

• Etykiety

PODSTAWOWE ZASADY

• Stworzone są specjalne przepisy prawne dotyczące klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych.

• Celem tych przepisów jest zapewnienie ochrony osób, które mogą być narażane na te produkty a także ochrony środowiska.

• Systemy klasyfikacji i etykietowania substancji niebezpiecznych zostały sporządzone na szczeblu

międzynarodowym.

PODSTAWOWE ZASADY

Podstawowe przepisy pochodzą z dyrektyw i rozporządzeń UE:

– DYREKTYWA 67/548/EWG - (dyrektywa odnosząca się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych, DSD)

– DYREKTYWA 1999/45/WE - (dyrektywa odnosząca się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych, DPD)

– REACH - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE) Nr 1907/2006 – dotyczące bezpiecznego stosowania chemikaliów.

– CLP – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE)

Nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin.

CLP jest europejskim wdrożeniem międzynarodowego

systemu GHS (Globally Harmonized System).

GHS został pomyślany jako standaryzacja wielu systemów

klasyfikacji i oznakowania produktów chemicznych

stosowanych na całym świecie.

Decyzja o stworzeniu GHS została podjęta na konferencji

Narodów Zjednoczonych w 1992 roku.

GHS został opublikowany w 2002 roku.

Okres przejściowy nowej regulacji zakończył się

1 grudnia 2010 roku.

Substancje oznakowane przed CLP mogą znajdować się w

obrocie do 1 grudnia 2012 roku, natomiast mieszaniny

do 1 czerwca 2017 roku.

http://reach.gov.pl/clp

http://www.chemikalia.gov.pl/

Materiały źródłowe: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

PIKTOGRAMY

NAPO Ulotka Film

Zagrożenia fizyczne

• Niestabilne materiały

wybuchowe

• Materiały wybuchowe z

podklas 1.1, 1.2, 1.3, 1.4

• Substancje i mieszaniny

samoreaktywne, typy A,

B

• Nadtlenki organiczne,

typy A, B

GHS01, wybuchająca bomba

• Gazy łatwopalne, kategoria zagrożenia 1

• Aerozole łatwopalne, kategorie zagrożeń 1, 2

• Substancje ciekłe łatwopalne, kategorie

zagrożeń 1, 2, 3

• Substancje stałe łatwopalne, kategorie

zagrożeń 1, 2

• Substancje i mieszaniny samoreaktywne, typy

B, C, D, E, F

• Substancje ciekłe piroforyczne, kategoria

zagrożenia 1

• Substancje stałe piroforyczne, kategoria

zagrożenia 1

• Substancje i mieszaniny samonagrzewające

się, kategorie zagrożeń 1, 2

• Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z

wodą wydzielają gazy łatwopalne, kategorie

zagrożeń 1, 2, 3

• Nadtlenki organiczne, typy B, C, D, E, F

GHS02, płomień

Zagrożenia fizyczne

*

• Gazy utleniające,

kategoria zagrożenia 1

• Substancje ciekłe

utleniające, kategorie

zagrożeń 1, 2, 3

• Substancje stałe

utleniające, kategorie

zagrożeń 1, 2, 3

GHS03, płomień nad okręgiem

Zagrożenia fizyczne

• Gazy pod ciśnieniem

• Gazy sprężone

• Gazy skroplone

• Gazy skroplone

schłodzone

• Gazy rozpuszczone

GHS04, butla gazowa

Zagrożenia fizyczne

• Substancje korodujące

metale, kategoria

zagrożenia 1

GHS05, działanie żrące

Zagrożenia fizyczne

Zagrożenia dla zdrowia

• Toksyczność ostra

(droga pokarmowa, po

naniesieniu na skórę, po

narażeniu

inhalacyjnym), kategorie

zagrożeń 1, 2, 3

GHS06, czaszka i skrzyżowane piszczele

• Działanie żrące na

skórę, kategorie

zagrożeń 1A, 1B, 1C

• Poważne uszkodzenie

oczu, kategoria

zagrożenia 1

GHS05, działanie żrące

Zagrożenia dla zdrowia

• Toksyczność ostra (droga pokarmowa,

po naniesieniu na skórę, po narażeniu

inhalacyjnym), kategoria zagrożenia 4

• Działanie drażniące na skórę,

kategoria zagrożenia 2

• Działanie drażniące na oczy,

kategoria zagrożenia 2

• Działanie uczulające na skórę,

kategoria zagrożenia 1

• Działanie toksyczne na narządy

docelowe – jednorazowe narażenie,

kategoria zagrożenia 3

• Działanie drażniące na drogi

oddechowe

• Skutek narkotyczny

GHS07, wykrzyknik

Zagrożenia dla zdrowia

• Działanie uczulające na drogi

oddechowe, kategoria zagrożenia 1

• Działanie mutagenne na komórki

rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2

• Rakotwórczość, kategorie zagrożeń

1A, 1B, 2

• Działanie szkodliwe na rozrodczość,

kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2

• Działanie toksyczne na narządy

docelowe – jednorazowe narażenie,

kategorie zagrożeń 1, 2

• Zagrożenie spowodowane aspiracją,

kategoria zagrożenia 1

GHS08, zagrożenia dla zdrowie

Zagrożenia dla zdrowia

Zasady pierwszeństwa

Jeśli obowiązuje piktogram czaszka i skrzyżowane

piszczele, nie powinno się dodatkowo umieszczać

piktogramu wykrzyknik;

Jeśli obowiązuje piktogram działanie żrące, nie powinno

się dodatkowo umieszczać piktogramu wykrzyknik,

jeżeli dotyczy on działania drażniącego na oczy lub

skórę;

Jeśli obowiązuje piktogram zagrożenie dla zdrowia

określający uczulające działanie na drogi oddechowe, nie

powinno się dodatkowo umieszczać piktogramu

wykrzyknik, jeżeli dotyczy on uczulającego działania na

skórę lub drażniącego na oczy lub skórę.

Zagrożenia dla środowiska

• Stwarzające zagrożenie

dla środowiska wodnego

• Zagrożenie ostre,

kategoria 1

• Zagrożenie przewlekłe,

kategorie 1, 2

GHS09, środowisko

Nowe piktogramy można pobrać ze strony:

• ONZ

• http://clp.gov.pl/home

• Klasyfikacje 1. 2. 3.

Ulotka

ZWROTY

H i P

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia

Zwroty H (Hazard Statements) to oznaczenia na

etykietach substancji chemicznych i mieszanin

określające zagrożenie oraz opisujące

charakter i nasilenie zagrożeń stwarzanych

przez substancję lub mieszaninę.

Zwroty H mają do 2015 roku całkowicie zastąpić

zwroty ryzyka R, które są nadal dopuszczone

przejściowo do stosowania w określonych

sytuacjach zdefiniowanych w Rozporządzeniu

CLP.

Zwroty są zakodowane przy użyciu kodu, który składa

się z:

– litery „H”,

– cyfry określającej rodzaj zagrożenia:

„2” – zagrożenie fizyczne,

„3” – zagrożenie dla zdrowia,

„4” – zagrożenie dla środowiska,

– dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu

numerowi zagrożenia.

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia

*

• Zwroty EUH wskazują zagrożenia nie

uwzględnione obecnie w GHS.

Są to zwroty R przeniesione z systemu UE.

Zwroty wskazujące środki ostrożności

Zwroty P (Precautionary statements) to oznaczenia na etykietach substancji chemicznych i mieszanin informujące o zalecanych środkach ostrożności służących zapobieganiu lub zminimalizowaniu szkodliwych skutków dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska wynikających z zagrożeń stwarzanych przez niebezpieczny produkty na obszarze Unii Europejskiej.

Zwroty P mają do 2015 roku całkowicie zastąpić zwroty bezpieczeństwa (S), które są nadal dopuszczone przejściowo do 2015 do stosowania w określonych sytuacjach zdefiniowanych w Rozporządzeniu CLP.

Zwroty są zakodowane przy użyciu kodu , który składa się z:

– litery „P”,

– cyfry określającej środek ostrożności:

„1” – ogólne,

„2” – zapobieganie,

„3” – reagowanie,

„4” – przechowywanie,

„5” – usuwanie,

– dwóch cyfr odpowiadających kolejnemu numerowi środka ostrożności.

Zwroty wskazujące środki ostrożności

*

Kompendium wiedzy na temat systemów

GHS i CLP

http://www.karta-charakterystyki.pl/id-30-zwroty_h_ghs_clp.html

ETYKIETY

Etykiety są pierwszą ważną i zwięzłą

informacją podaną dla użytkownika

dotyczącą niebezpieczeństw związanych

z produktami oraz środkami ostrożności

jakie należy podjąć w czasie ich stosowania.

ETYKIETY

Od 1 grudnia 2010 roku POCH S.A. wprowadził etykietę z nową szatą graficzną.

ETYKIETY

Najbardziej znaczące zmiany na etykiecie to:

Zmienione piktogramy:

obecnie czarny symbol na białym tle z czerwonym obramowaniem w

kształcie kwadratu ustawionego na wierzchołku.

Zwroty "R", określające rodzaj zagrożenia, zastąpione zostały

zwrotami "H" - wskazującymi rodzaj zagrożenia,

Zwroty "S", określające warunki bezpiecznego stosowania substancji

niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego, zastąpione zostały

zwrotami "P" - wskazującymi środki ostrożności,

Zniknęły napisy ostrzegające, które towarzyszyły piktogramom.

Pojawiło się hasło ostrzegawcze "Uwaga" lub "Niebezpieczeństwo"

ETYKIETY

Objaśnienia:

1 - nazwa produktu w języku podstawowym

2 - czystość w języku podstawowym

3 - numer katalogowy

4 - nazwa produktu w języku dodatkowym

5 - czystość w języku dodatkowym

6 - numer serii

7 - data ważności

8 - masa (objętość) substancji

9 - hasło ostrzegawcze: zwroty "H" wskazujące rodzaj zagrożenia oraz zwroty "P" wskazujące środki

ostrożności:

9 a - w języku podstawowym

9 b - w języku (-ach) dodatkowym (-ych)

10 - piktogramy ostrzegawcze wskazujące rodzaj zagrożenia

11 - numer UN (nr ONZ)- numer rozpoznawczy materiału

n

ETYKIETY

• Stare etykiety – s

• Program – p

ETYKIETY

• Pełen zakres potrzebnych informacji

znajdziemy w kartach charakterystyki